Seksualiteit en globalisering : trafficking

Palermo protocol
Door UN convention against transnational organized crime and the protocols thereto

3 protocollen gelinkt aan de conventie

- Zie ppt – zie vorig doc

Trafficking bestaat al lang,

- Volkenbond (voorloper VN) nam een positie aan tegen de slavernij

- Nadien UVRM door VN (grondheden) basisrecht is bv. fysieke integriteit
- Later nog conventie voor trafficking (1949) België heeft deze conventie gestratificeerd en is
heel abortus gericht waarbij prostitutie gezien wordt als abortus
o Internationaal moeilijk geweest en zo krijg je een visie op prostitutie als misdaad
(negatieve appreciatie van prostitutie)
o Altijd groepen geweest om van prostitutie een negatieve interpretatie te verdedigen
- Labour
- Nadien forceed labour
o Voor mensen die anderen onder druk aan het werk zetten

Trafficking komt dus niet van nergens, ook de negatieve kijk niet naar prostitutie

Palermo protocol > 2000 aangenomen en ondertekend tijdens de conferentie in Palermo en in

werking sinds 2003 (20 jaar werkzaam) > dit is een onderdeel van de internationale rechtsorde van
prostitutie geworden

Palermo protocol > wat staat erin

- Definitie trafficking en aanverwante termen

- Maatregelen voor inzake vervolging daders
- Maatregelen voor inzake bescherming slachtoffers > procedures
- Maatregelen voor inzake preventie, samenwerking en andere wegen om trafficking te
bestrijden
o Zo min mogelijk voorkomen in de toekomst

Binnen dit kader zijn er instellingen en werkgroepen internationaal > individueel land ondertekend
het protocol (nationaal), maar internationaal heb je ook organisaties die zijn opgestart of een deel
verantwoordelijkheid dragen om die problematiek te coördineren enzo verder bv. Ngo’s, GPAT…

Terms in het protocol > > >

- Trafficking in persons
o Shall mean the recruitment, transportation, transfer, harbouring or
receipt of persons
 Gaat over recruteren, hulp bieden of organiseren van transport van deze
mensen, internationaal transport (internationaal maar kan ook lokaal),
tijdelijk onderbrengen in een soort lodge of een huis… het gaat echt over
HELE proces waarbij iemand van plaats A naar plaats B gaat en de volledige
activiteiten die te maken hebben met het organiseren van het leven
o by means of the threat or use of force or other forms of coercion, of
abduction, of fraud, of deception, of the abuse of power or of a position of
 vulnerability or of the giving or receiving of payments or benefits to
achieve the consent of a person having control over another person
 het hoeft niet daadwerkelijk fysiek geweld geweest zijn, ook de dreiging is
belangrijk, je ontvoerd wordt of fraude (aanbod dat niet echt is bv.
werkomstandigheden zijn beter dan realiteit)
 machtsmisbruik, misbruiken van iemand zijn kwetsbare situatie waardoor ze
niet anders kunnen = illegaal
 ouders benaderen en zeggen dat de kinderen nog ten laste zijn en zeggen
dat zij dat geld krijgen zogezegd waardoor je het kind kan helpen
o for the purpose of exploitation. Exploitation shall include, at a
minimum, the exploitation of the prostitution of others or other forms of
sexual exploitation, forced labour or services, slavery or practices similar
to slavery, servitude or the removal of organs
 1e vorm van explotatie = seksuele explotatie, gaat niet alleen over
prostitutie, maar ook andere vormen >> discussie > wanneer worden
seksuele diensten als misdrijf gezien?
o DUS Fenomeen, middelen en bedoeling van proces en rol van consent in deze
definitie met zo weinig mogelijk onduidelijkheden
- The consent of a victim of trafficking in persons to the intended exploitation set
forth in subparagraph (a) of this article shall be irrelevant where any of the means
set forth in subparagraph (a) have been used;
o Mensen op zoek naar een beter leven, kansen om zich te beteren, moeilijk in
papieren dat men geen uitweg meer ziet, komen op een pad bij mensen die hun
mooie dingen voorschotelen en ze staan hier niet positief tegenover
o Er is een initiële toestemming bij dit proces (weten dat het erg gaat zijn, maar alles is
beter dan wat men nu aanvaard)
 Vanaf er bedreiging is of andere zaken dan is die toestemming AFwezig
- The recruitment, transportation, transfer, harbouring or receipt of a child for
the purpose of exploitation shall be considered “trafficking in persons” even if this
does not involve any of the means set forth in subparagraph (a) of this articles
- “Child” shall mean any person under eighteen years of age.

Trafficking heeft altijd een bedreigend element

TRAFFICKING VS SMIGGLING
- Heeft een doel tot uitbuiting, explotatie, mag
ook bedreiging zijn met geweld > mensen
komen in een systeem terecht waarbij ze geleefd
worden door anderen
- Smuggling is een verschil met trafficking
o Rol van toestemming (consent)
o Exploitation
 Illegaal van A naar B gaan en
mensen aanspreken zodat
je grenzen kan aanspreken
en beroep doen op criminele
bendes
  Je sluit je daarbij aan > smuggels gaan dan wel weg en je kan je eigen leven
dan terug opbouwen (verschil met trafficking)
o Transnationality

In de praktijk is dit een vaag onderscheid

- Mensen worden in brede proces van trafficking opgenomen , maar zijn dan ook deeltelijks
opgenomen in smuggling processen
o Trafferkers kunnen gebruik maken van smuggling mensen

Verduidelijkingen
- Rol van toestemming
o Toestemmen = moeilijk begrip wat dit precies inhoudt; wat is geldige toestemming?
Speelt in veel sectoren een rol
- Wat is het juist? Voorwaarden… > geen consent daarover
- Geldige toestemming zou je zo kunnen vertellen
o Aanvaarding van iets
o Geïnformeerd
o Machtsbalans hierdoor
 Machtssituatie van diegene die toestemming krijgt en geeft voldoende
redelijk gelijkwaardig is
o Waarbij er geen onnodige en geen onredelijke schade aan derden wordt berokken

Wat is toestemming?

- Iedereen heeft er een idee over, maar de UN on drugs en crime > zij wouden kijken wanneer
het wel en niet geldig is de toestemming
o Wanneer is het niet meer legaal?
o Ze hebben een volledige paper opgeschreven om de notie hierrond scherper te
stellen
 Binnen de definitie staan er al conceptuele problemen

Nog een vraag: wanneer is een situatie waarin je je bevindt een uitbuitingssituatie?

VORMEN VAN TRAFFICKING

- Als er aan de bedreiging is gedaan, arbeidsomstandigheden die niet goed zijn > dan ben je
slachtoffer
- Kindsoldaten, orgaanoogst, forced labour, gedwongen huwelijken, gedwongen criminele
activiteiten, prostitutie en seksindustrie > bekende voorbeelden
o Orgaanoogst > er is geen consent bv. man die mensen vermoord om een nier te
kunnen fixen
 Er zit een georganiseerde misdaad achter > veel medische zaken in een korte
tijd moeten gebeuren
- Forced labour
o Grootste onderdeel ZEGT men, maar waar leg je de grens want seks kan ook werk
zijn
o Gaat over vele vormen van arbeid, niet enkel over productie-arbeid
o Kan ook over kinderarbeid gaan
o In vele gevallen ook een intranationaal gegeven
o Over debt bondage ook
  Geld aan ons verschuldigd zogezegd
- Adoptie en surrogacy business > nieuw fenomeen
o Grens met trafficking is er
o Verkopen of afstaan van kinderen
 Zodanig slechte situatie en je kind verkopen > geld
 Wanneer is dit een vrije keuze en wanneer niet meer

Kindsoldaten
- Moeilijk in kaart te brengen
- Vaak zit daar ook seksueel geweld in dat gepleegd wordt op de kindsoldaten
- Meest incidentie: Somalië, DR Congo, Afghanistan, Syrië, Yemen

GEDWONGEN HUWELIJKEN

- Verboden voor palermo protocol

- In 1965 > schrijft VN al dat vrouwen uitgehuwelijkt kunnen worden
o Vrouw, zonder het recht te weigeren, wordt beloofd of ten huwelijk gegeven tegen
betaling van een vergoeding in geld of natura aan haar ouders, voogd, familie of een
andere persoon of groep...
- Meerdere mogelijke redenen
o Wanneer is iets gedwongen ?
o Maar andere redenen
 Iemand kan onder druk worden gezet om een kind uit te huwelijken en te
betalen - bruidschatten
 Kind dwingen om met iemand te huwen om een schuld af te kopen
 Misdaden van een familie af te kopen
 Intrafamiliaal conflict oplossen
- Ook een invloed van traditionele culturele praktijken en tradities
o Redelijke agency hebben wij in het Westen (via juridische wetten wordt dit bevestigd
en verdedigd)
o Patriarchale systemen
o Vroeg trouwen vaak cultureel bepaald (ook voor veiligheid)
- Kijken of je het concept niet kan veranderen of je de bruidsmarkten online kan veranderen
o Bv. je hebt dit online dat vrouwen zich aanbieden
o Impact internet
o Internationaal zowel als transnationaal
o Soms slachtoffers van kidnapping, soms ook via familie, ook vrijwillig
o Bekende voorbeelden: China, Zuid-Korea, Japan, Thailand…
- Nog steeds wel patriarchaal
- Gedwongen huwelijken > kan je dit concept ook niet operationaliseren of gebruiken om na te
denken over de bruidsmarkten via internet
- Impact van disruptie traditionele familiale structuren, stadsvlucht, armoede

GEDWONGEN HUWELIJK IN BELGIE

- Geen duidelijke cijfers
- Instituut voor gelijkheid voor vrouwen en mannen hebben een paar studies gedaan, maar
ook nog steeds geen duidelijke cijfers
- Wanneer is iets gedwongen? En wanneer gearrangeerd
o Hangt af wat je eronder verstaat
 o Kan zeker onder trafficking gezien worden
- Adviescommissie voor vreemdelingenzaken
o Nederlands
o Typologie van max onvrij naar volledig vrij gemaakt
 Max onvrij > ouders die alles doen en jij hebt geen zeggenschap
 Tussenliggende types > kinderen hebben iets te zeggen bv. doe maar, jij mag
kiezen, kies een paar mensen
 Gezamelijke type > ouders leggen contacten
 Inspraak met kind zelf
 Op eigen initiatief = vrij
- Volledige plan waarbij kind gedwongen wordt is erg, maar de tussenzone kan ook centraal
staan en de ene ziet dit als gedwongen, de andere als gearrangeerd
o Bv. gearrangeerd > kies jij maar als ouder, jij kent het kind het best

Gearrangeerd huwelijk
o Wat is dat nu?
o Huwelijk geregeld door tussenpersonen (vaak ouders, soms ook vrienden)
o = blind date
o Ouders / machtspersonen hebben hier zeggenschap in, maar dit hoeft niet negatief
te zijn
o Bv. 3 voorstellen en jij kiest 1 iemand > niet volledig vrij of gedwongen maar ertussen
o Bv. Tinder ook

Het is niet allemaal simpel ‘gedwongen’ of ‘vrij’

- Wat is gedwongen dan?

o Bestaat dat woord in elke taal / cultuur? > anders kan het ook een Westerse
uitvinding zijn

Trafficking for sexual exploitation

- Erg soms
- Niet altijd sexual exploitation
- Awareness over human trafficking is belangrijk

3 elementen in trafficking

- Act
- Hoe het gebeurt
- Purpose = exploitation

Trafficking > erge misdaad, hierdoor is VN erop gesprongen

Prostitutie en seksindustrie
Hoe rol je daarin?

Vaak situatie van kwetsbaarheid

Trafficking gangs en groepen van criminelen binnen seksindustrie gebruiken loktechnieken

- Gebruik van ogenschijnlijk legitieme organisaties

o Beloven legitieme job, beter betaald, sociale zekerheid in orde, geld naar huis
kunnen sturen > legitieme dingen beloven – vaak voor sexual exploitation
 - Soms ook al in de seksindustrie
o Recrutering uit die industrie
o Belofte voor grotere inkomsten bv. in België kan je meer verdienen
o Werkcondities werden voorgelogen
- Kidnapping
- Benadering van familie of ouders
o Ouders die hun kinderen trafficken

Vaak ook machteloosheid rond armoede en gendergerelateerde machteloosheid > waarbij meisjes in
een minder machtige positie zitten en slachtoffer worden voor uitbuiting

Algemeen: misbruik van kwetsbaarheid

Debt bondage

- Dubbele vernedering
o Kosten van vervoer nog eens zelf moeten terug betalen, verblijf ook
o Inkomsten uit prostitutie > betalen voor je eigen kamer
o Soms een deel houden van de winst > daarmee zogezegd je schuld afbetalen
 Vaak onmogelijk
o De verhandelde mag soms een gedeelte van inkomsten houden en wordt een
uiteindelijke 'aflossing‘ van de schuld in het vooruitzicht gesteld (lokmiddel)
o Maar dat is bijna onmogelijk – soms doorverkocht naar nog slechtere omgeving
o Uitstap meestal door vlucht, 'redding' ('rescue industry‘ – zie verder ), maar vaak ook
'opgebruikt' & doorverkocht (porno-industrie?), overlijden

Hoe geraak je eruit?

- Vluchten
- Door inspanningen van mensen > rescue industry
o Ngo’s die internationaal de slachtoffers proberen te redden, maar lukt niet altijd

Beheersingstechnieken belangrijk !!

- Dreigen met bv. je klein zus / broer, geweld, verkrachting, foltering

- Algemeen: verhogen kwetsbaarheid door bv. vaak nemen ze je paspoort weg, met geweld,
bedreigingen, verkrachtingen

Trafficking als proces

Smuggling and trafficking netwerken > verschillend!

Er is niet 1 trafficking organisatie die alles organiseert, MAAR elk moment van proces heeft
netwerken van criminele organisaties die samenwerken! En elke fase van het proces heeft ook winst

Fases:

- Mensen recruteren
- Transport naar bestemming
- …
- > illegaal geld verdienen > dus dat moet wit gewassen worden > semi-legale organisaties
waarmee men samenwerkt zodat dat geld kan witgewassen worden bv. ook in de
drugswereld
Politieke en juridische gevolgen
Palermo protocol legt voorwaarden op aan landen > dan verwacht je dat landen dit in de wet gieten,
politionele acties opzetten

Vanuit macro niveau (aangestuurd) hoe eigenlijke een misdaad en slachtoffer ontstaat hierdoor > zij
worden dan wel erkend en er worden daar maatregelen voor genomen

Heeft wel een aantal zaken bespreekbaar en duidelijk gemaakt > zaken duidelijk afgebakend…

- De trafficking-problematiek heeft belangrijke juridische, politieke, politionele, economische,

sociale, individuele, gevolgen
- De trafficking-discussie en -activiteiten hebben de wereldwijde organisatie van de
seksindustrie, het werkwerk, de prostitutie veranderd
- Globale en locale impact
- Soms wordt bestaande wetgeving gebruikt
- Het Palermo protocol heeft een hele reeks van nieuwe juridische en politionele tools doen
ontstaan

Vervolgingsbeleid
De misdaad trafficking is niet nieuw, maar snelt groei en is dus meer en meer op ingezet

Zeer lage pakkans, grote winsten > dat is de business

Wordt gezien als iets heel erg, maar is voor velen zelf geen prioriteit in de wet > in Frankrijk zit dit
onderdeel bv. onder nationale veiligheid

- Juridische veranderingen hebben ook 'nieuwe' misdaden doen ontstaan

- Volgens VN snelst groeiende misdaadtak
- Zeer lage pakkans, grote winsten ...
- Onzichtbare & niet-coöperatieve slachtoffers – onder andere gevolg van extreme
gewelddadigheid & angst voor vergelding, dood

Wie zijn de traffickers

Heel complex! Niet 1 organisatie > meerdere schakels en georganiseerde internationale netwerken +
lokale opvang

Mannen worden het meest veroordeeld als trafficking, maar in het circuit zelf spelen ook vrouwen
een belangrijke rol!

- Rol van vrouwen

o Nigeria > vrouwen leiden de netwerken
o Oost Europa en Azië > ook belangrijke input vrouwen
o Vrouwen spelen een belangrijke rol als recruteerders
 Meisjes gaan de vrouwen eerder en sneller geloven en vertrouwen
 Ze kunnen zeggen bv ik ben zelf ook prostitutie geweest, ik ben ook een
vrouw > schept een band van vertrouwen
 Wekken van vertrouwen
 Soms ook zelf slachtoffer
 Zijn zelf het slachtoffer geweest en zitten nog steeds in het netwerk
- Nationaliteit van trafficker en getraffickerde > dezelfde vaak, maar ook uitzonderingen

Focus België
Belgische beeldvorming in België – koning Boudewijn
 - 1993: dood
- Hij geloofde in goed en kwaad
- Hij ontmoette een meisje in een opvangcentrum: Luz (?)
o Voortrekkingsrol vanuit een religieus idee tussen goed en kwaad
o Hij geloofde heel sterk
- Door hem meer aandacht in strijd tegen mensenhandel

Aanleidingen voor de strijd tegen mensenhandel

Chris Destoop > boek ‘ze zijn zo lief meneer’ > bende van een miljardair die een trafficking gang
waren > CD deed hier onderzoek naar als baas van Antwerpse seksclub en zo undercover gegaan

Traffickers > wie zijn dat? Echte traffickers zijn niet de Albanezen zoals ze denken, maar gewoon echt
mensen hier ‘mensen die heel goed lijken’, maar hebben zelf een heel netwerk en transport > het
waren Belgen en ze hadden dit niet verwacht, mensen schrokken dit op

Patsi Seurissen (?)

- Woonde in Antwerpen en hadden contacten met mensen uit de prostitutie

- Heeft organisatie opgericht voor de belangen voor die vrouwen
- Opvangtehuis voor prostitutie > Boudewijn is dat komen bezoeken en ging babbelen met die
vrouwen

Dan hebben Patsi en Chris boel gehad

- Door dat CD een boek had gepubliceerd ‘zij kwamen uit het Oosten’ (meer genuanceerder
verhaal)
- Laat een figuur optreden > iemand die zij dat die wist wat er ging gebeuren en ze dit zelf echt
wou
- Daardoor boel ontstaan

België > wetgeving

1914 > wet op bestrijding van handel in vrouwen en meisjes

1995

- Belangrijke wet die Belgische aanpak vormgeeft

- Bestrijding van de mensenhandel en van de kinderpornografie

2005

- Wijziging van diverse bepalingen met het oog op de versterking van de strijd tegen de
mensenhandel en mensensmokkel en tegen praktijken van huisjesmelkers
- Palermo protocol zit hier ook in, er zijn 2 belangrijke componenten
o Typen van actie > werving, vervoer, overbrenging, huisvesting, opvang persoon,
wisseling of de overdracht van de controle over hem teneinde deze persoon uit te
buiten
o Doel van de actie
 Uitbuiting in de prostitutie en of seksuele exploitatie (met inbegrip van
kinderpornografie, exclusie van volwassenenpornografie)
 Uitbuiting door bedelen
 Tewerkstellen van de persoon in omstandigheden die ingaan tegen de
menselijke waardigheid
 Oogsten van interne organen
  Mensen tegen hun wil ertoe brengen misdaden te plegen
o Opmerkingen
 2 en 5 zijn toevoegingen aan Palermomodel
 Noties van dwang en gebruik van geweld als middel zijn afwezig in wetgeving
 Menselijke waardigheid is een vaag begrip
o > in beiden zit de echo van het protocol
o Uitbuiting door bedelen en mensen tegen hun wil hun dwingen misdaden te plegen
 = toevoegingen aan protocol
 Vaak bv. bedelen > slachtoffers van trafficking

2006 > toegang tot het grondgebied, verblijf, vestiging…

- Wijziging van de wet van 15/12/2006

- Betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van
vreemdelingen (aandacht voor slachtofferstatuut)

Menselijke waardigheid is een vaag begrip

Procedure
Kader: bijzonder statuut voor slachtoffers van mensenhandel

Bv. iemand vlucht naar een opvanghuis > zegt dat hij slachtoffer is > verblijfsregeling voorwaarden

- Beroep kunnen doen op beschermingsmaatregelen ALS:

o Slachtoffers moeten breken met exploitatienetwerk
o Je moet een klacht indienen en een verklaring formuleren waar deze misdaad
gebeurt zijn
o Begeleiding door erkend onthaalcentrum

Verloop

- Detectie en identificatie door een eerstelijnsdienst of –actor + doorverwijzing naar

onthaalcentrum > Doorverwijzen naar onthaalcentrum > kan ngo zijn
- Reflectieperiode van 45 dagen onder de vorm van ‘Bevel om grondgebied te verlaten’, geen
inschrijving in vreemdelingenregister
- Indien tijdens die periode medewerking: voorlopige verblijfsvergunning ('attest van
immatriculatie (AI)' – drie maanden geldig); eventueel later wanneer aanwijzingen voor
mensenhandel: Bewijs van Inschrijving in het Vreemdelingenregister (6 + 6 maanden
verlengbaar)
- Indien veroordeling volgt, kan een 'Verblijfstitel voor onbepaalde duur' worden toegekend
- Officieuze 'STOP-Procedure' bij seponering, of wanneer de daders niet gevonden, en
slachtoffer twee jaar in de procedure meedraait (regularisatie)
o Je krijgt bescherming op die manier want zo krijg je een juridisch leven
o Als er medewerking is > voorlopige verblijfsvergunning
o Als er aanwijzingen zijn voor mensenhandel
o Er kan ook verblijf worden toegekend voor de handel

Gespecialiseerde centra
- Aanmelden als slachtoffer om te kunnen gebruik maken van bescherming
o Payoke
o Pagasa
 o Surya
- Breder dan enkel seksuele uitbuiting
- Gespecialiseerd

MYRIA
Data over België; federaal migratiecentrum > onderdeel van mensenhandel en smokkel in België

- Elk jaar dossiers over een topic bv. trafficking of loverboys

2021 > inbreuken mensenhandel > gegevens van de politie > inbreuken mensenhandel vastgesteld:
313, dat is heel weinig

Lichte stijging tov 2020, maar lager dan voor corona

Aanmeldingen bij de centra

- Stijgt
o Enkel daling in corona jaar
- Aanmeldingen > smokkel zit erbij gerekend sinds een aantal jaar, aangezien MYRIA erbij
wordt bekeken
- Wel stom dat het stijgt, want er zijn meer begeleidingen opgestart

Begeleidingen die zijn opgestart >

- Seksuele
- Economische > ze starten in een begeleidingstraject, maar niet zoveel (idem bij seks)
- Uitbuiting

Politie functioneert hierdoor niet perse slecht aangezien de cijfers anders liggen, want zij hebben
andere cijfers > mensen stappen niet gemakkelijk naar de politie (want worden bedreigd)

Strafzaken > 73 dossiers > maar dit zijn heel lage cijfers

Veroordelingen zijn ook heel laag

Motieven
Pilotstudies rond mensenhandel in België

- Geen of onvoldoende inkomen

- Geld voor familie
- Geld voor betere levenstandaard
- Aantrekkelijk werk
- Betere toekomst voor kinderen
- Dwang / ontvoering
- Relatie met rekruteur
- Betere omstandigheden binnen prostitutiesector
- Avontuur
- Politiek onrust
- Eerst in beeld gebracht
- Waarom ben je naar hier gekomen? In het criminele netwerk
o Seks, eco uitbuiting, inkomen is te laag, betere levensstandaard, aantrekkelijk werk,
men dacht dat men betere werkvoorwaarden kon hebben, dwang, ontvoering

Conflicten
 - Type arbeid
- Loon
- Arbeid en verblijfsomstandigheden
- Wat kwam niet overeen met wat beloofd was
o Type arbeid (ze wisten niet dat ze in zo werk gingen terecht komen), loon is te laag
naar wat men verwachte
o Speelt een verschillende rol bij seks / eco uitbuiting

Controlemiddelen

- Bedreigingen tov slachtoffer, controle, geen vrijheid, achterhouden van geld en doc,
bedreigingen van familie, controle via voodoo > manieren om iemand in je macht te houden