VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
HÀ TĨNH NĂM HỌC 2018 - 2019
PHẦN THI CÁ NHÂN
Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút
Câu 1. (8,0 điểm) Hãy quan sát bức tranh sau đây:

(Nguồn: internet)
Con người trong xã hội hiện đại đang bị "cấm tì" bởi chính chiếc điện thoại
thông minh của họ?
Em hãy trình bày quan điểm của mình.
Câu 2. (12,0 điểm)
Một kết thúc bất ngờ bao giờ cũng chứa đựng kịch tính và sự thú vị, đặc biệt sẽ
gây ấn tượng và sự liên tưởng sâu xa, tạo cho tác phẩm có vang hưởng.
(Bùi Việt Thắng, Bình luận truyện ngắn, Nxb Văn học, Hà Nội, 1999)
Phân tích đoạn kết truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) dưới đây để làm rõ nhận
định trên.
Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vấn đáng buồn nhưng lại đáng
buồn theo một nghĩa khác. Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy
những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người
hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão
Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt
long sòng sọc, Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật
mạnh một cái, nảy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên người
lão. Lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết. Cái chết thật là dữ dội,
Chẳng ai hiểu lão chết vì bệnh gì mà đau đớn và bất thình lình như vậy. Chỉ có
tôi với Binh Tư hiểu.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Nhưng nói ra làm gì nữa! Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão
đừng lo gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão
về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn: "Đây là cái vườn mà ông cố thân sinh ra
anh đã có để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bán đi một
sào...”.
(Ngữ Văn 8, Tập Một, Nxb Giáo dục Việt Nam. 2018)

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM

HÀ TĨNH KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
NĂM HỌC 2018 - 2019
Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài: 120 phút
I. Hướng dẫn chung.
- Do đặc trưng của kỳ thi, giám khảo cần nắm vững được nội dung, yêu cầu của
đề bài đánh giá một cách tổng quát năng lực của thí sinh: năng lực hiệu biệt,
vận dụng, sáng tạo khả năng tạo lập văn bản.
- Chủ động, vận dụng linh hoạt Hướng dẫn chấm, cân nhắc từng trường hợp
cụ thể để ở điểm: nếu thí sinh làm bài theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu
cầu cơ bản hoặc những kiên giải một cách sáng tạo, thuyết phục thì Giám khảo
vẫn có thể cho điểm tôi tránh việc đếm ý cho điểm.
- Khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo, giàu chất văn, có lối tư
duy phản biện; kết cấu chặt chẽ, mạch lạc.
- Những bài mắc vào lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp và kiến thức thi tuỳ vào
mức độ để cho điểm.
II. Hướng dẫn cụ thể

Câu Hình thức, kĩ năng và nội dung kiến thức Điểm

Câu 1 Trình bày quan điểm về vấn đề: Con người trong xã hội hiện 8.0
đại đang bị "cầm tù" bởi chính chiếc điện thoại thông minh
của họ?

1. Giải thích 1.0

- Ý nghĩa của bức tranh:
+ Một bức tranh biếm họa về cuộc sống của con người trong
thời đại công nghiệp 4.0
+ Phản ánh một mặt trái của công nghệ và sự lan truyền chóng
mặt của internet.
+ Ý tưởng đặt ra từ bức tranh: Con người có đang bị “cầm tù"
bởi chính chiếc điện thoại thông minh của họ?

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Nêu quan điểm: Đây là một đế mở, không có đáp án đúng

sai. Thí sinh hoàn toàn có thể bày tỏ quan điểm theo nhiều
hướng khác nhau. Ví dụ:
+ Khẳng định một thực trạng phổ biến hiện nay là con người
sử dụng điện thoại thông minh quá nhiều dẫn đến bị lệ thuộc
bởi nó, và bị nó “cầm tù”.
+ Khẳng định thực trạng con người hiện đại sử dụng điện
thoại thông minh một cách tự do, chủ động, phát huy hết tính
năng tiện ích của nó phục vụ cho cuộc sống và công việc của
bản thân: Không bị “câm tù" bởi điện thoại.
+ Hoặc bày tỏ quan điểm riêng của bản thân về tính hai mặt
của vấn đề.
(Thí sinh trình bày quan điểm của mình bằng hệ thống luận
điểm, luận cứ, lập luận chặt chẽ, thuyết phục sẽ được đánh giá
cao. Không nhất thiết phải đảm bảo các ý ở đáp án)
2. Nếu các biểu hiện của thực trạng và bình luận.
6.0
2.1. Vai trò của điện thoại thông minh trong cuộc sống của
1.0
con người ở xã hội hiện đại.
+ Điện thoại thông minh là một thiết bị sáng tạo của nền công
nghệ kĩ thuật số với sự đa dạng tính năng: nghe gọi điện thoại,
nghe nhạc, chụp ảnh, kết nối internet, lưu trữ dữ liệu, tải các
phần mềm ứng dụng...
+ Điện thoại thông minh giúp con người kết nối với người
khác bằng nhiều kênh khác nhau, không chỉ bằng âm thanh,
giọng nói và còn bằng hình ảnh.
+ Điện thoại thông minh là phương tiện giải trí vô cùng phong
phú: âm nhạc, phim ảnh, trò chơi...
+ Điện thoại thông minh giúp con người kết nối với thế giới
qua mạng xã hội: cung cấp nhiều tri thức, thông tin..., nhiều
lĩnh vực ở những không gian, thời gian khác nhau qua
internet.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Điện thoại thông minh là nơi lưu giữ dữ liệu phong phú của
con người, giúp họ xử lý công việc một cách nhanh chóng,
hiệu quả và tiện lợi...
2.2. Bày tỏ quan điểm về thực trạng sử dụng điện thoại thông
5,0
minh của con người trong xã hội hiện đại, phân tích tính chất
hai mặt của nó.
- Con người không bị cầm tù" bởi điện thoại thông minh: Con
người sử dụng điện thoại thông minh một cách hợp lý, phát
huy hết các tính năng của nó mà không bị phụ thuộc bởi nó.
Con người sử dụng điện thoại thông minh như là một công cụ
hữu hiệu để nâng cao giá trị, chất lượng cuộc sống của bản
thân.
- Con người đang bị “cầm tù” bởi điện thoại thông minh của
họ:
+ Khái niệm “cầm tù” ở đây được hiểu theo nghĩa: con người
trở thành “nô lệ" của điện thoại thông minh, bị điều khiển bởi
điện thoại thông minh và những thứ liên quan đến nó. Họ
không còn được tự do nhất là trong tư duy, tư tưởng, trong
người công cụ, hành động như một cái máy vô cảm.
+ Dùng điện thoại thông minh dẫn đến nghiện mạng xã hội,
sống ảo, lệch lạc trong nhận thức và lối sống.
+ Con người dùng điện thoại thông minh dẫn đến nghiện các
trò chơi trên internet, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh
thần...
+ Con người dùng điện thoại thông minh trở nên bị lệ thuộc
bởi nó, nếu không có nó thì tất cả mọi hoạt động dường như bị
ngưng trệ, khó khăn và thậm chí không thể thực hiện được...
+ Con người mải mê với thế giới ảo trên mạng xã hội, trở nên
vô cảm, ích kỉ, không quan tâm nuôi dưỡng những mối quan
hệ trong đời thực.
+ Nhiều căn bệnh tâm lý của con người hiện đại nảy sinh vì
lạm dụng điện thoại thông minh: trầm cảm, tự kỉ, trẻ em chậm

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

nói, tăng động giảm chú ý, lệch lạc trong nhận thức tư duy,
thậm chí não bộ của cũng có thể phát triển không bình
thường...v..v..
+ Nguy hại nhất là những “tù nhân”/ “nô lệ" của điện thoại
thông minh luôn ảo tưởng về chính mình, cho rằng mình là
con người phát triển về khoa học, về trí tuệ, hiện đại. Tuy
nhiên, trên thực tế, tư duy của loại người này nghèo nàn, chủ
yếu thiên về tiếp nhận thông tin nén gọn và có tính hình ảnh.
Họ gần như không có khả năng tiếp nhận những gì trừu tượng
và sâu sắc. Với những lĩnh vực như văn học, triết học, khoa
học và các hoạt động khác của con người, nơi bộc lộ trí tuệ, họ
chỉ tiếp thu được một cách lớt phớt và tản mạn.
+ Ý thức của những "nô lệ" điện thoại thông minh cũng rất
hỗn độn, không có tính hệ thống, trật tự do tiếp nhận cùng một
lúc các dạng thông tin khác nhau bằng các cách khác nhau.
Nói đúng hơn, bên trong họ là một sự trống rỗng, họ chỉ tồn
tại khi dùng internet. Cho nên họ rất dễ bị tác động bởi những
tiếng nói bên ngoài mình, trở thành con rối vô cảm, không có
tư duy. Họ hình thành những lối sống giả với nhân cách giả
trên mạng xã hội, chứ không phải sống với những tình cảm,
trải nghiệm và khát vọng cá nhân của một con người thực sự.
Bằng cách đó, điện thoại thông minh đã “cầm tù" con người,
lấy đi của họ rất nhiều thứ, mất mát lớn nhất là mất mát tự do
trong tư duy, tư tưởng,
- Hiện tượng “nô lệ" điện thoại thông minh không còn là hiện
tượng hiếm gặp mà đi khá phổ biến trong xã hội hiện nay, đặc
biệt là ở một bộ phận giới trẻ, khi mà họ lớn lên thì internet đã
trở thành cái gì như là tất yếu.

3. Bài học nhận thức, hành động

- Nhận thức được tính hai mặt của vấn đề
+ Điện thoại thông minh là thiết bị công nghệ không thể thiếu
trong cuộc cách mạng 4.0 hiện nay: là phương tiện giúp con
người kết nối với thế giới, trở thành công dân toàn cầu.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Tuy nhiên khi con người, đặc biệt người trẻ không chú trọng
con đường phát triển cá nhân bằng nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu,
học hỏi và rèn luyện các kĩ năng trong môi trường trải nghiệm
thực sự của cuộc sống, mà chỉ chăm chú vào điện thoại và lệ
thuốc bởi nó thực sự vô cùng lại hại. Khi đó điện thoại thông
minh, cái dùng để phát triển lại trở thành nguồn gốc của sự nô
lệ và nguyên nhân bên trong củ 1 sự trống rỗng và thiểu năng
trí tuệ.

Câu 2 Một kết thúc bất ngờ bao giờ cũng chứa đựng kịch tính và sự 12,0
thú vị, đặc biệt sẽ gây ấn tượng và sự liên tưởng sâu xa, tạo
cho tác phẩm có vang hưởng
Phân tích đoạn kết truyện ngắn Lão Hạc (Nam Cao) để làm rõ
nhận định trên.
a. Về hình thức và kĩ năng:
2,0
- Biết vận dụng các thao tác lập luận để làm bài văn nghị luận
văn học.
- Bài có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt mạch lạc, có chất văn;
không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, ngữ pháp.
b. Về kiến thức: Trên cơ sở hiểu biết về nhận định của Bùi 10,0
Việt Thắng về đặc điểm của phần kết thúc truyện ngắn và hiểu
biết về truyện ngắn “Lão Hạc", thí sinh có nhiều cách triển
khai khác nhau, nhưng cần đảm bảo những yêu cầu cơ bản
sau:
1. Giải thích: nhận định 4,0
- Truyện ngắn là tác phẩm tự sự cỡ nhỏ. Với dung lượng ngắn
gọn, truyện ngắn thường chú trọng khắc họa một hiện tượng,
một khoảnh khắc của sự sống, phát hiện một đặc tính trong
quan hệ con người, trong đời sống tâm hồn con người.
- Trong nghệ thuật viết truyện ngắn, các nhà văn luôn chú ý
phần mở đầu và kết thúc truyện ngắn. Theo Bùi Việt Thắng:
một kết thúc bất ngờ bao giờ cũng chứa đựng kịch tính và sự
thú vị, đặc biệt sẽ gây ấn tượng và sự liên tưởng sâu xa, tạo

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

cho tác phẩm có sức vang hưởng. Nhận định đề cập đến vai
trò của phần kết thúc trong việc tạo ra giá trị của một truyện
ngắn. .
- Vai trò của phần kết thúc trong truyện ngắn
+ Trong truyện ngắn, phần kết thúc đóng vai trò quan trọng
đối với sự thành bại của truyện ngắn. Kết thúc truyện ngắn
không chỉ có ý nghĩa giản đơn là dừng lại hay chỉ là sự kết
thúc câu chuyện, kết thúc số phận nhân vật, kết thúc mâu
thuẫn mà kết thúc truyện còn gợi mở ra nhiều vấn đề, nghĩa là
tạo cho tác phẩm có dư ba, vang hưởng...
+ Kết thúc truyện cũng bộc lộ tài năng nhà văn trong việc dẫn
dắt tình huống truyện, chọn điểm dừng đúng lúc, chứa đựng sự
bất ngờ, kịch tính đưa đến cho người đọc nhiều cảm xúc thẩm
mĩ: những sự vỡ lẽ, ngạc nhiên, sự xót xa, ám ảnh...
+ Kết thúc một truyện ngắn hay cũng là bắt đầu quá trình đồng
sáng tạo ở độc giả, khơi dậy ở người đọc nhiều liên tưởng sâu
xa về ý nghĩa của truyện và tư tưởng của nhà văn...
+ Có thể xem kết thúc là cái đích nội dung của truyện, thể hiện
nghệ thuật khép truyện của nhà văn. “Sức mạnh của cú đấm
(nghệ thuật) là thuộc về đoạn cuối".
2. Phân tích đoạn kết tác phẩm “Lão Hạc” để làm rõ nhận
định 5,0

2.1. Khái quát

- Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc với những truyện
ngắn, truyện dài chân thực viết về người nông dân nghèo đói
bị vùi dập và người tri thức nghèo sống mòn mỏi, bế tắc trong
xã hội cũ.
- Lão Hạc là một trong những truyện ngắn xuất sắc viết về
người nông dân của Nam Cao, đăng báo lần đầu năm 1943.
Đoạn văn trich dân là phần kết thúc truyện ngăn miêu tả cái
chết của lão Hạc và những lời độc thoại nội tâm của nhân vật
ông giáo.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

22. Kết thúc truyện bất ngờ và chứa đựng kịch tính
- Hành động cuối cùng của lão Hạc hoàn toàn bất ngờ đối với
suy nghĩ trước đó của các nhân vật ông giáo và Binh Tư. Lời
nói, thái độ của lão Hạc trước đó khi sang xin bả chó nhà Binh
Tư chỉ là sự che đậy ý định bên trong của lão. Kết thúc truyện
tạo ra kịch tính, mâu thuẫn: giữa lời nói bên ngoài (xin bả về
đánh bả chó) >< ý định bên trong (dùng bả chó tự sát); giữa
phán đoán của người khác về lão (bị cái đói dẫn đến đường
cùng đã bị tha hóa nhân cách) hành động thực tế (lão chết để
giữ nhân cách). Kết thúc bất ngờ ấy khẳng định một điều: có
những bí ẩn, bí mật trong sâu thẳm bên trong người nông dân
không dễ gì nhận ra.
- Cho đến cuối truyện, người đọc mới nhận ra rằng cả câu
chuyện này là một cuộc chuẩn bị để chết của một con người.
Lão Hạc cứ âm thầm sắp xếp, lo liệu những việc cuối cùng của
một kiếp người để rồi tự sát mà ông giáo và người đọc không
hề hay biết. Những hành động của lão khiến cho ai cũng ngộ
nhận rằng lão đã già nua, lần thân, gàn dở. Đề đến cuối cùng
khi lão chết mới vỡ lẽ ra về vẻ đẹp của một phần nguyên sơ,
thánh thiện, vị tha của lão thì đã muộn rồi. Cách dẫn dắt
truyện và kết thúc đã tạo ra một quá trình chuyển biến trong
nhận thức, ngộ nhận rồi vỡ lẽ, không chỉ đối với nhân vật
trong truyện mà đối với cả người đọc.
2.3. Kết thúc truyện gây ấn tượng và sự liên tưởng sâu xa, tạo
cho tác phẩm sức vang hưởng.
- Ấn tượng trong cách miêu tả cái chết của lão Hạc: vật vã ở
trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long
sòng sọc, tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị
giật mạnh, nhảy lên; hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi
đè lên người lão, lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết...
Cái chết thật là dữ dội.
+ Có bấy nhiều cách chết nhưng lão lại chọn cái chết dữ dội,
chết bằng cách tự đánh bả bản thân mình, chết thê thảm như

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

một con chó, cũng như cách cậu Vàng đã chết trước đó. Một
người như lão Hạc, phải đánh lừa một con chó cũng có nghĩa
là đã từ bỏ tư cách làm người lương thiện, do vậy lão đã chết
như là sự chuộc tội, thanh minh với cậu Vàng của lão.
+ Cái chết của lão Hạc gợi rất nhiều liên tưởng sâu xa về thân
phận và vẻ đẹp của người nông dân. Cái chết là sự lựa chọn
nghiệt ngã của nhân vật: muốn sống thì phải lỗi đạo làm cha,
muốn trọn đaoọ làm cha thì phải chết. Muốn sống thì phải tha
hóa nhân cách, muốn bảo toàn nhân cách thì phải chết.
- Cái chết của lão Hạc cũng giúp Nam Cao kí thác nhiều tư
tưởng sâu sắc về con người. Điều này được bộc lộ qua dòng
suy nghĩ độc thoại nội tâm của ông giáo ở đoạn cuối truyện.
Đó là kết thúc gợi nhiều liên tưởng cho người đọc:
+ Niềm tin của Nam Cao về vẻ đẹp của phẩm chất người
không mất đi trọn người. Dù xã hội có đầy rẫy bất công, bao
nhiêu người đã bị đánh mất nhân tính vì sinh tồn thì vẫn còn
có người như lão Hạc, sẵn sàng tử bỏ sự sống của bản thân để
giữ được thiên lượng thuần khiết (cuộc đời chưa hẳn đã đáng
buồn). Đây là một biểu hiện quen thuộc của cảm hứng truy tìm
nhân tính trong nhiều truyện ngắn của Nam Cao.
+ Nỗi đau đớn xót xa của Nam Cao trước bi kịch của con
người trong xã hội cũ: bị bần cùng hóa, bị cái đói và những thế
lực của xã hội chèn ép khiến họ buộc phải tìm đến cái chết bi
thương, bế tắc (Cuộc đời vẫn đáng buồn nhưng theo một nghĩa
khác)
+ Đoạn kết cũng thể hiện triết lý tình thương của Nam Cao:
Nếu chỉ nhìn người bằng đôi mắt ráo hoảnh của phường ích kỉ
thì chỉ thấy con người đáng khinh, đáng ghét: xấu xa, ngu
ngốc, bần tiện, bị ối...Phải biết nhìn người bằng đôi mắt của
tình thường mới phát hiện những vẻ đẹp nội tâm nhiều khi chỉ
tồn tại như những bí mật thâm sâu của họ.=> Tư tưởng nhân
văn sâu sắc.
2.4. Vài nét về nghệ thuật trần thuật

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
 VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Xem tiếp tài liệu tại: https://vndoc.com/tai-lieu-hoc-tap-lop-9

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí