Professional Documents
Culture Documents
T.C.
BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI
İÇ KONTROL SİSTEMİ VE
İÇ KONTROL STANDARTLARI
Hazırlayan
Asım PİRAL
Şube Müdürü
TEMMUZ 2021
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
AMAÇ
Bu sununun amacı
Üniversitemizde;
iç kontrol ve iç kontrol uygulamaları konusunda
bilgi,
beceri ve
yeterliklerin
gelişimine katkı sunmaktır.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
SUNUM PLANI
Değişen mali yönetim sistemi ve kurumsal yapı
İç Kontrol Nedir?
İç Kontrolün Amaçları ve Temel İlkeleri
İç Kontrolde Sorumluluklar
Kamu İç Kontrol Standartları
İç Kontrol Zayıflığı, Etkinliği ve İzlenmesi
Gereken Yol
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
Performans
Performans
Değerlendir
Programı
mesi
Faaliyet
Bütçe
Raporu
Bütçe
Uygula
ması
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İç KONTROL SİSTEMİ
İç Kontrol
COSO modeli,(Comittee of Sponsoring Organizations) ABD menşeli (Sponsor
Kuruluşlar Komitesi Modeli)
Uluslararası düzeyde kabul gören iç kontrol, kurumun hedeflerine ulaşması için makul
güvence sağlamak üzere tasarlanmış olan bir sistemdir.
Bu sistemin en iyi bilinen modeli olan Comittee of Sponsoring Organizations (COSO)
çerçevesinde;
İç kontrol; kurumdaki iş ve eylemlerin mevzuata uygunluğunu, mali ve yönetsel
raporlamanın güvenilirliğini, faaliyetlerin etkililiği ve etkinliği ile varlıkların korunmasını
sağlamayı amaçlar.
COSO tarafından oluşturulan ve kontrol ortamı, risk yönetimi, kontrol faaliyetleri, bilgi
ve iletişim ile izleme bileşenlerinden oluşan iç kontrol sistemi,
Uluslararası Sayıştaylar Birliği (INTOSAI), Avrupa Komisyonu ve benzer uluslararası
kuruluşlarca da referans olarak kabul edilen bir modeldir.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROLE İLİŞKİN
(DAYANAK) MEVZUAT
İÇ KONTROL NEDİR?
İÇ KONTROL NEDİR?
İç kontrol, belli noktalarda, belli alanlarda ve belli zamanlarda değil;
tüm faaliyetleri kapsayan devamlılık esasına dayanan bir süreçtir.
Yönetimin sorumluluğundadır.
İÇ KONTROL NE DEĞİLDİR?
İÇ KONTROLÜN AMAÇLARI
Kamu gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin etkili, ekonomik ve
verimli bir şekilde yönetilmesi,
Kamu idarelerinin kanunlara ve diğer düzenlemelere uygun olarak
faaliyet göstermesi,
Her türlü mali karar ve işlemlerde usulsüzlük ve yolsuzluğun
önlenmesi,
Karar oluşturmak ve izlemek için düzenli, zamanında ve güvenilir
rapor ve bilgi edinilmesi,
Varlıkların kötüye kullanılması ve israfının önlenmesi ve kayıplara
karşı korunması,
* 5018 Sayılı Kanun Md.56
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROLDE SORUMLULUKLAR
Üst Yönetici(Rektör)
Harcama Birimleri
İç Denetim Birimi
YÖNETSEL SORUMLU
REKTÖR
Üst Yöneticiler, mali yönetim ve iç kontrol sisteminin;
Kurulması
İşleyişi
Gözetilmesi
İzlenmesinden
sorumludurlar.
* 5018 Sayılı Kanun Md.11, İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Md.8
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROLDE SORUMLULUKLAR
Üst Yönetici (Rektör), Harcama Yetkilileri ve diğer yöneticiler, yeterli ve etkili bir iç kontrol sisteminin
oluşturulabilmesi için,
Mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunmasından,
Malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesinden,
Belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanmasından,
Mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesinden,
Kapsamlı bir yönetim anlayışıyla uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanmasından görev
ve yetkileri çerçevesinde sorumludurlar.
Üst yönetici ve bütçe ile ödenek tahsis edilen harcama yetkilileri, her yıl, iş ve işlemlerinin amaçlara,
iyi malî yönetim ilkelerine, kontrol düzenlemelerine ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirildiğini
içeren iç kontrol güvence beyanını düzenler ve birim faaliyet raporları ile idare faaliyet raporlarına
eklerler.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
Koordinasyon
Konsolidasyon
Veri Toplama
İzleme
Kontrol
Muhasebe
Raporlama
Danışmanlık
Strateji Geliştirme Daire Başkanı,
Mali yönetim ve kontrol alanındaki görevlerini yerine getirmekten Rektöre karşı sorumludur.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ DENETİM BİRİMİNİN
SORUMLULUĞU
İç kontrol sistemini denetlemek
İç kontrol sisteminin yeterliliği, etkinliği ve işleyişi ile ilgili olarak
yönetime bilgi sağlamak, değerlendirme yapmak ve önerilerde
bulunmaktan sorumludur.
Üst Yönetici, İç Denetçilerden iç kontrol ilkelerine ve iç kontrol
sisteminin oluşturulmasına yönelik görüş alabilir.
*5018 Sayılı Kanun Md.64, İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Md.7,11,15
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROLÜN STANDARTLARI
1. Kontrol Ortamı
2. Risk Değerlendirmesi
3. Kontrol Faaliyetleri
4. Bilgi ve İletişim
5. İzleme
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
KAMU İÇ KONTROL
STANDARTLARI
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
Bilgi Sistemleri
Kontrolleri
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
1. KONTROL ORTAMI
Bir bina için temel ne anlam ifade ediyorsa, bir kurumun iç kontrol sistemi için de çalışma ortamı
odur.
Çalışanların, kurumun varlık sebebini, kendi görev ve sorumluluklarının neler olduğunu, hangi fiil ve
davranışlarının kabul edilebilir, hangilerinin kabul edilemez olduğunu bildikleri,
İşe alma, terfi, eğitim, disiplin, mali ve sosyal haklar vb. insan kaynakları uygulamalarının yazılı
olarak objektif kurallara bağlandığı ve çalışanlar arasında her hangi bir ayrımcılığın söz konusu
olmadığı
Görev tanımları çerçevesinde kendilerine verilen işlerin yürütülmesi için eğitim ve donanım başta
olmak üzere çalışanlara gerekli kaynakların tahsis edildiği,
Yöneticilerin çalışanları motive ederek onlarla aynı hedefe doğru kilitlendiği,
Kurum çalışanları ve birimleri arasında raporlama ve hiyerarşik ilişkilerin açık ve net olarak
belirlendiği bir ortam,
Amaçların gerçekleştirilmesi için uygun bir çalışma ortamının var olduğuna işaret eder.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
1. KONTROL ORTAMI
2. RİSK DEĞERLENDİRMESİ
2. RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Risk Değerlendirmesi nedir ?
Risk değerlendirmesi kurumun, faaliyetlerde etkinlik, mali raporlarda güvenilirlik ve
düzenlemelere uyum hedeflerini olumsuz etkileyecek iç ve dış olayların tespit ve analiz edilerek
bunlara uygun cevaplar verilmesini belirleme sürecidir.
İç Kontrol faaliyeti risk esaslı olarak gerçekleştirilmelidir.
3. KONTROL FAALİYETLERİ
Kontrol faaliyetleri, kurumun amaçlarına ulaşmasını etkileyebilecek risklerle başa
çıkmak üzere belirlenen ve uygulamaya konulan politikalar ve prosedürlerdir.
Kontrol faaliyetleri riskleri kabul edilebilir düzeylerde yönetmek için kullanılır.
Risklerin çeşidine göre, önleyici, tespit edici ve düzeltici her türlü kontrol faaliyeti
belirlenir ve uygulanır.
Kontrol Faaliyetlerinin çeşitleri:
Yetki-onay prosedürleri
Görevlerin ayrılığı
Hiyerarşik kontroller
Varlıkların fiziki güvenliği
Kayıt ve dosyalama
Bilgi teknolojileri kontrolleri
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
4. BİLGİ VE İLETİŞİM
Bilgi ve iletişim nedir?
Bilgi ve iletişim, kurumu ilgilendiren iç ve dış bilgilerin belirlenmesi, elde
edilmesi, işlenmesi ve kurum içindeki ve dışındaki ilgililere zamanında
iletilmesidir.
Bilgi;
Çalışanların görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi,
Sağlıklı karar alabilmesi,
Şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde raporlama yapabilmesi,
Hedeflerin gerçekleşme performansının takip edilmesi,
Risklerin yönetilebilmesi,
için gereklidir.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
4. BİLGİ VE İLETİŞİM
Yönetim Bilgi Sistemlerinin ve Kurumsal İletişimin Tesisi:
Bilgi: Sadece, bilgi sahibi olmanız yetmez. Sahip olduğunuz “bilginin kaliteli
olması gerekir.
4. BİLGİ VE İLETİŞİM
Yönetim Bilgi Sistemlerinin ve Kurumsal İletişimin Tesisi:
İletişim: İletişim olmaksızın, bilginin hiçbir önemi yoktur. Bu nedenle, gerek kurum içi gerekse kurum dışı iletişim
kanalları ile bilginin zamanında ve doğru kişi ya da taraflara iletilmesi gerekir.
Kurum içi iletişim, Üst yönetimden çalışanlara doğru aşağı yönlü iletişim kanalları ile çalışanlardan üst yönetime
doğru yukarı yönlü iletişim kanallarını ve birimler arasındaki iletişimi kapsar.
4. BİLGİ VE İLETİŞİM
Kurum dışı iletişim, Kurumun amaçları, kaynakları (araçları) ve performans sonuçlarının
meclis başta olmak üzere kamuoyuna ve diğer ilgili taraflara şeffaflık ve hesap verebilirlik
çerçevesinde raporlanmasını, faaliyetlerin olağan seyri içinde meclis, vatandaşlar, ulusal ve
uluslararası diğer resmi kurum ve kuruluşlarla ve sivil toplum örgütleriyle iletişimini kapsar.
Amaçlar ve kaynakların raporlanması
Stratejik plan
Performans programı
Bütçe
Sonuçların raporlanması
Faaliyet raporları (Birim, idare, genel faaliyet)
Kesin Hesap Cetvelleri
Mali tablolar ve Mali İstatistikler
Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu
Yatırım Değerlendirme Raporu
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
5. İZLEME
İzleme nedir?
İç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişinin sürekli ve belirli aralıklarla
değerlendirilmesi ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi sürecidir.
İç kontrol sisteminin, değişen hedeflere, ortama, kaynaklara ve risklere
ayak uydurabilmesi için yönetim tarafından değerlendirilmesi gerekir.
İzleme Yöntemleri;
Hiyerarşik kontroller
İç kontrol öz değerlendirme çalışmaları
İç denetim faaliyetleri
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROLÜN ZAYIFLIĞI
İÇ KONTROL KAPSAMINDA
İZLENMESİ GEREKEN YOL
İç kontrol sistemlerinin oluşturulması,
uygulanması,
izlenmesi,
değerlendirilmesi ve geliştirilmesi sırasında
aşağıdaki temel ilkelerin dikkate alınması uygun olacaktır:
5018 sayılı Kanun yönetim sorumluluğunu esas aldığı için, iyi bir iç kontrol sistemi
kurmak ve işleyişini sağlamak sorumluluğu kamu idarelerinin üst yöneticileri ile
diğer yöneticilerine aittir.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
İÇ KONTROL KAPSAMINDA
İZLENMESİ GEREKEN YOL
İç kontrol Üniversitenin tüm Birimlerinin katkılarıyla oluşturulacak bir sistem
bütünüdür.
İç kontrol sisteminin oluşturulması çalışmalarının, üst yöneticinin (Rektörlük
Makamının) gözetiminde,
Mali Hizmetler Biriminin teknik desteği ve koordinatörlüğünde,
Harcama Birimlerinin bizzat katılımıyla ve uygulamasıyla,
İç Denetim Biriminin (Oluşturulacak) danışmanlık desteğiyle
yürütülmesi gerekmektedir.
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı
TEŞEKKÜRLER