Öğretim Teknolojileri ve

Materyal Tasarımı
Sunum Materyallerinin Hazırlanması
 Sunum Materyallerinin
Hazırlanması

PowerPoint Slaytları
ve Tepegöz Saydamları Hazırlama
 Yansıların Hazırlanması

❑ Yansılar, bir sunucu tarafından bir ekrana yansıtmak

amacıyla bir tepegözde kullanılan geniş boyutlu
slaytlara denebilir.
❑ Yansılar aracılığıyla kavramlar, süreçler, rakamsal
gerçekler, istatistikler ve plânları görsel olarak sunulur
ve özetlenir.
❑ Bazı kullanımlarda tahtaya yazma işini ortadan kaldırma
işlevini görürler.

-3-
 Yansı Hazırlarken Planlama

Yansıların hazırlanması ve kullanılmasında plânlama

(kontrol listesi)
▪ Sunucunun hitap ettiği kitlenin özellikleri nelerdir?
▪ Yansılar hangi hedef davranışların gerçekleşmesine
yarayacak veya hangi amaca hizmet edecek?
▪ Bir içerik plânı hazırlandı mı?
▪ Yansılar amaçlara ulaşmada uygun materyaller mi?
Başka materyallerle birlikte kullanımı daha etkili
sonuçlar ortaya çıkarabilir mi?
▪ Her yansı ile ilgili olarak bir içerik düzenlemesi
yapıldı mı?

-4-
 Tepegöz Yansılarının Hazırlanması

❑ Çeşitli yazılımlar kullanılarak bilgisayarda hazırlama:

▪ Sunu programlarını kullanma (MS PowerPoint)
▪ Bir sözcük işlemci program kullanma (MS Word)
❑ Bir yansıda kullanılacak bir içerik eğer kâğıt üzerinde
hazırlanmış ise (bir sanat çalışması gibi) bu içerik bir
tarayıcı yardımı ile bilgisayar ortamına aktarılabilir.
❑ Bir asetatın üzerine elle (özel asetat kalemleriyle)
yazma çizme

-5-
 Yansıları Asetata Kopyalama
❑ Yansıları asetata basma:
▪ Bilgisayarda hazırlanan bir yansı yazıcıda doğrudan
asetatın üstüne basılabilir. (Piyasada değişik türde
asetatlar bulunmaktadır.)
▪ Bilgisayarda hazırlanan içeriğin kâğıt çıktısı alındıktan
sonra fotokopi makinasında asetata kopyalanabilir.

-6-
 Yansıları Asetata Kopyalama-2
❑ Fotokopi makinalarını kullanmanın üstünlükleri:
▪ Fotokopi makinasının küçültme veya büyültme özelliğini
kullanarak hazırlanan içerik olduğundan büyük veya
küçük bir şekilde asetata yansıtılabilir.
▪ İçeriğin bulunduğu kâğıt çıktının bir bölümü
kapatılarak içerik farklı asetatlara çekilebilir.

-7-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Yansılar yatay biçimde hazırlanmalıdır.
(Yansıların yatay biçimde hazırlanması yansıtılacak materyalin
en iyi şekilde görüntülenmesini sağlar.)

-8-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Yansılarda görsel düşünceler yer almalıdır. Şemalar,
şekiller, çizelgeler ve grafikler ana konuyla
bütünleştirilmelidir.

-9-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Bir yansıda sadece bir kavram veya sınırlandırılmış
konular verilmeye çalışılmalıdır.

-10-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Söz kalabalığı yapılmamalıdır. Mümkün olan en az
düzeyde metin kullanılmalıdır. Bir satırda 6 sözcük ve
her yansıda 6 veya daha az sayıda satır yer almalıdır.

-11-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Anahtar sözcükler izleyicilerin önemli noktaları
anlamalarını ve akılda tutmalarını sağlar.

-12-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Metinlerin yazı tipi, yazı tipi büyüklüğü ve kalınlığı vb.
özellikleri açısından okunabilir olmaları önemlidir.

-13-
 Yansıları Hazırlarken Uyulması
Gereken Kurallar
❑ Metindeki satırlar arasında yeterli bir boşluk olmalıdır.
❑ Başlığın altına eklenecek bir çizgi, izleyicinin başlığı
içerikten daha kolay ayırt etmesine yardımcı
olacağından başlığın ayırt edici olmasına özen
gösterilmelidir.

-14-
 Yansıları Hazırlarken Uyulacak
Kurallar
❑ Yansılar çerçevelenerek kullanılmalıdır. Bu durum
dikkatin dağılmasını engeller.
❑ Bir konu ile ilgili verilmesi gereken çok fazla bilgi varsa,
bir kaç saydama bölünmeli; bütün bilgiler tek bir
saydamda verilmemelidir.
❑ Yansılar karmaşık düşünceleri ardışık bir yapıda
sunabilmelidir.
❑ Karmaşık şekil ve grafiklerin verilmesi söz konusuysa,
bir temel saydam üzerine aşamalı biçimde diğer
saydamlar konularak, tüm şekil aşama aşama
oluşturulmalıdır.

-15-
Karmaşık Şekillerin/Kavramların Aşamalı Bir
Şekilde Verilmesi-1

Baş

-16-
Karmaşık Şekillerin/Kavramların Aşamalı Bir
Şekilde Verilmesi-2

Baş

Gövde

-17-
Karmaşık Şekillerin/Kavramların Aşamalı Bir
Şekilde Verilmesi-3

Baş

Gövde

Kollar

-18-
Karmaşık Şekillerin/Kavramların Aşamalı Bir
Şekilde Verilmesi-4

Baş

Gövde

Kollar

Bacaklar

-19-
 Yansıtıcı/Tepegöz Kullanımıyla İlgili
İlkeler
❑ Yansıtıcının (Projektörün)/Tepegözün yalnızca bir
yardımcı araç olduğu ve öğretmenin yerini tutamayacağı
unutulmamalıdır.

❑ Yansıtıcı (Projektör)/Tepegöz kullanılıyorken

öğretmenin yüzü öğrencilere dönük olmalı; Aracın
yanında durulmalı ve saydam görüntüsü perdedeyken
sınıfta dolaşılmamalıdır.

❑ Öğrencilerin dikkatini yalnızca o anda vurgulanan

noktaya çekmek için, slayt/saydam üzerindeki diğer
bilgilerin görüntülenmemesine çalışılmalıdır.
-20-
 Basılı Bir Metni Aynen Kullanmanın
Yaratabileceği Sakıncalar
❑ Kitap veya dergiden alınan bölüm, yansılarda önerilen
kullanım biçiminin aksine yatay değil dikey olabilir.
❑ Basılı bir materyaldeki bilgi miktarı bir yansıda
kullanılabilecek bilgi miktarından çok fazla olabilir.
❑ Bir kitaptaki yazılı bir bölüm, okuyucunun kendi hızında
ve yakın pozisyonda okumasına uygun özellikleri
taşıdığından yansıtılmaya uygun olmayabilir.
❑ Kitaptan bir bölümü aynen alarak bir yansıda
kullanmak telif hakları açısından da uygun olmayabilir

-21-
 4 5 EĞİ Tİ M YÖN ETİ Cİ Lİ Ğİ SI N AVLARI N A HAZI RLI K

ihanetten dolayı Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının en az dörtte üçünün
vereceği kararla suçlandırılabilir. (m. 105/III)
Başkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve
Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur. Genel Kurmay Başkanı;Silahlı Kuvvetlerin
komutanı olup, savaşta Başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
Cumhurbaşkanına Anayasada öngörülen hallerde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. (m. 106)
b. Bakanlar Kurulu
Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan oluşur. Başbakan Cumhurbaşkanınca Türkiye
Büyük Millet Meclisi üyeleri arasından atanır. Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi
üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve
Cumhurbaşkanınca atanır. Gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca
görevlerine son verilir. (m. 109)
Bakanlar Kurulunun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde Başbakan veya bir
bakan tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisinde okunur ve güvenoyuna başvurulur. (m.
110)
Bakanlar Kurulunun başkanı Başbakandır. Başbakan bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar
ve Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Bakanlar Kurulu bu siyasetin
yürütülmesinden birlikte sorumludur. Her bakan, kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri
altındakilerin eylem ve işlemlerinden ayrıca sorumludur. Bakanlar dokunulmazlık ve
yasaklamalar bakımından Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleriyle aynı durumdadırlar. (m.
112)
Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları
çekilir. Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce;seçim dönemi bitmeden seçimin
yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu
bakanlıklara Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışından bağımsızlar Başbakanca
atanır.
116 ncı madde gereğince seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu
çekilir ve Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar kurulunu kurmak üzere bir Başbakan atar.
Geçici Bakanlar Kuruluna Adalet, İçişleri ve Ulaştırma Bakanları Türkiye Büyük Millet
Meclisindeki veya Meclis dışındaki bağımsızlardan olmak üzere, siyasi parti gruplarından,
oranlarına göre üye alınır. (m. 114)

YARGI ORGANI
Anayasaya göre, yargı yetkisi Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır. (m.
9)Hakimler görevlerinde bağımsız olup Anayasaya, kanuna, hukuka ve vicdani kanaatlarına
göre hüküm verirler. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında
mahkemelere ve hakimlere emir ve talimat veremez;genelge gönderemez;tavsiye ve telkinde
bulunamaz. (m. 138)
-22-
 GÖRSEL ARAÇLAR
Yazı Tahtaları
Kara Tahta: Geleneksel sınıf ortamında her öğretmenin en çok
kullandığı araç kara tahtadır. Kara tahta, öğretmenin verdiği sözel
mesajların görsel hale gelmesini sağlayan bir araçtır. Üzerinde renkli
tebeşirle çizilen şekil, resim ve diyagramlar öğrenmeyi
somutlaştırmak için çok sık kullanılan görsel öğretme yoludur.
Çok amaçlı tahtalar (Beyaz tahta): Günümüzde yavaş yavaş
emektar kara tahtanın yerine almaya başlayan bu tahtalar tebeşir
yerine silinen boyalı kalemlerin kullanıldığı tahtalardır. Bu tür
tahtalara yazı yazılması, şekil vb. nesnelerin çizilmesi ve silinmesi
daha kolaydır. Tebeşirin kullanıldığı kara tahtalara göre daha temiz
bir kullanımları olduğu söylenebilir. Bu durum hem öğrencinin hem
de öğretmenin tahtayı etkili bir araç olarak kullanmasına olanak
sağlar.
Elektronik tahta: Çok amaçlı tahtalara benzer bir yapısı olan bu
tahtalar elektronik beyaz tahtalardır. Bu tahtaya yazılan yazılar
tahtaya tutturulmuş olan bir yazıcıdan çıktı olarak alınabilmekte veya
bir bilgisayara aktarılarak elektronik olarak saklanabilmektedir.
Askı/Kanca tahtası: Bu tür tahtalar, normal bir tahtaya bir iğne vb.
gibi araçlarla tutturulamayan heykel vb. gibi hafif olmayan
eserlerin/ürünlerin sergilenmesinde kullanılır. Meslek okullarında
yaygın kullanım alanları bulunmaktadır.
Pazen Tahta: Kara tahtanın yanı sıra sınıflarda pazen tahta (flannel
board) en çok kullanılan araçlar arasında yer almaktadır. Bir tabaka
karton, tahta, beyaz köpük veya aynı büyüklükte bir mantarın üzerine
pazen ya da tüylü bir kumaş geçirilerek yapılır. Kara tahtanın
yanında uygun bir yere konabilir.
-23-
Kitap Sayfasının Yansı Materyaline
Dönüştürülmesi

GÖRSEL ARAÇLAR: Yazı Tahtaları

▪ Kara Tahta
▪ Çok Amaçlı Tahtalar
▪ Elektronik Tahtalar
▪ Askı/Kanca Tahtası
▪ Pazen Tahta
▪ Manyetik Tahta
▪ Dosya Tahtalar
▪ Bülten Tahtası

-24-
Yansıların Kullanımında (Yansıtılmasında)
Katlama Teknikleri

❑ Birinci türde, yansının üzeri bir kâğıt veya karton parçası ile kapatılır
ve gösterilen noktalar tartışıldıkça aşamalı bir şekilde karton sağa
veya sola kaydırılarak yansının diğer kısımları yansıtılır.
❑ İkinci şekilde ise yansının çeşitli bölümleri bant kullanılarak kâğıtlarla
kapatılır. Sunu boyunca ilgili bölümlerdeki kâğıtlar kaldırılarak
yansıdaki konular ayrı ayrı ele alınır.
-25-
Yansıların Kullanımında (Yansıtılmasında)
Katlama Teknikleri

- Sabit katlama tekniği - Seçmeli katlama tekniği

-26-
Yansıların Kullanımında (Yansıtılmasında)
Katlama Teknikleri

❑ Sabit veya sıralı seçme tekniklerinde

yansıları hazırlama yöntemi:

-27-
 Başvuru Kaynakları

❑ Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D. ve Smaldino, S. E.

(1999). Instructional media and technologies for learning
(Sixth Edition). New York: Macmillan Publishing Company.

❑ Seferoğlu, S. Sadi (2009). Öğretim teknolojileri ve

materyal tasarımı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

-28-
Teşekkürler!!!

☺
-29-