Montaj uyarısı

Ek parçalara sahip egzoz kompansatörü

Geçerlilik: DN Parça numarası

360 1228 2559

İçindekiler

Emniyet uyarıları 2
Montaj çizimi 3
Montaj 4
Depolama ve nakliye hakkında notlar 4
Montaj hakkında notlar 4
Montaj uzunluğunun hesaplanması 6
Egzoz hattının hizalanması 9
Kompansatörün takılması 10
Teknik veriler 11
Egzoz kompansatörü 12
Oynak flanş 13
Sıkma kelepçesi 13

OBJ_DOKU-79071-001.fm 1 / 14 2018-09 TR
Montaj uyarısı

Emniyet uyarıları

İKAZ
Sıcak yüzeylerde yanma tehlikesi
Motor çalışırken, egzoz kompansatörü çok ısınır.

 Sıcakken egzoz kompansatörüne dokunmayın.

 Koruyucu eldiven takın.

Yapı parçalarının tahrip olma tehlikesi

Kompansatörü yanlış takmanız halinde, kompansatör aşırı yüklenebilir ve hasar görebilir.
Ayrıca körükte, atık gazın dışarı çıkacağı çatlak ve deliklerin oluşma tehlikesi meydana
gelebilir.

 Egzoz hattı ile egzoz manifoldunu, birbirine göre tam hizalayın.

- Belirtilen konum toleranslarına riayet edilmelidir.

Yapı parçalarının tahrip olma tehlikesi

Kir ve yabancı maddeler egzoz manifolduna ve oradan da turboşarja geçtiği takdirde,
turboşarj hasar görebilir. Bu nedenle egzoz manifoldu, teslimatta koruyucu bir muhafazayla
kapatılmıştır.

 Koruyucu muhafaza, egzoz manifoldunun montajından hemen önce çıkartılmalıdır.

Güvenlik talimatlarıyla ilgili gereken bilgiler için bkz.

 İşletim kılavuzu  Genel  Güvenlik talimatları

- Güvenlik talimatları

Kompansatör montajıyla ilgili diğer bilgiler için bakın

 İşletim kılavuzu  Genel  Montaj yönergesi

- Enerji sistemlerinin yapısı  Egzoz sistemi
- Enerji sistemlerinin yapısı  Kurulum ve hizalama bilgileri

Tüm yapı parçalarının eksiksiz listesini yedek parça kataloğunda bulabilirsiniz.

 İşletim kılavuzu  Yedek parçalar

- Yedek parça kataloğu

Çalışmalar sadece kalifiye teknik personel tarafından yapılabilir.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 2 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

Montaj çizimi

A -1 Montaj çizimi (prensip görünümü)

1 Egzoz hattının sabit noktası

2 Egzoz hattı (soğuk durumda)
3 Isınma halinde egzoz hattının genleşme yönü
4 Egzoz kompansatörü
5 Egzoz manifoldu

Sıcak gazlar, egzoz hattından (3) akarken, egzoz hattı (3) ısınır ve genleşir. Egzoz
hattının (3) uzama miktarı, üç ayrı faktöre bağlı olarak değişir:
- Egzoz hattının soğuk durumda uzunluğu
- Egzoz hattının işletme durumunda sıcaklığı
- Egzoz hattının malzemesi
Egzoz hattı soğuduğunda, önceki uzunluğuna geri döner.
Egzoz hattının uzunluk değişimlerini dengelemek için, egzoz hattı (3) ile egzoz
manifoldu (5) arasında bir kompansatör (4) monte edilmelidir.
Kompansatör, titreşimlerin üniteden egzoz hattına aktarılmasını önlemeye yarar. Ayrıca
kompansatör, egzoz hattından turboşarjın üzerine yüksek kuvvetlerin etkimesini önler.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 3 / 14 2018-09
Montaj uyarısı

Montaj

Kompansatör, ünite ile egzoz hattının yanlış veya kusurlu hizalanması gibi montaj hatalarını
dengelemek için kullanılamaz.

Yapı parçalarının tahrip olma tehlikesi

İlk önce kompansatörü monte etmeniz ve ardından egzoz hattını hizalamanız halinde,
kompansatör aşırı yüklenebilir ve hasar görebilir.

 Açıklanan montaj sıralamasına riayet edin.

 Egzoz kompansatörünü ancak, işletime alma sorumlusu egzoz hattı ile egzoz
manifoldunun hassas bir şekilde hizalandığını tespit ettikten sonra monte edin.

Depolama ve nakliye hakkında notlar

 Kompansatörü temiz ve kuru bir yerde depolayın.

 Kompansatörü korozyona karşı koruyun.
 Kompansatörü hasarlara karşı koruyun. Körük, darbelere maruz bırakılmamalıdır.
 Kompansatörü, klor içerikli temizleme maddeleriyle temizlemeyin.

Montaj hakkında notlar

Kompansatör yalnızca, egzoz hattının sıcaklığa bağlı uzunluk değişimleri ile ünitenin
titreşimlerini absorbe etmek için öngörülmüştür. Kompansatör, egzoz hattının yanlış veya
kusurlu hizalanması gibi montaj hatalarını dengelemek için öngörülmemiştir.
Egzoz hattı ile egzoz kompansatörünün eksenleri mümkün olduğunca tam olarak
hizalanmalıdır. Kompansatör, egzoz hattı ile kompansatör arasındaki bir yanal sapmayı
ancak sınırlı olarak telafi edebilir. Egzoz hattı ile kompansatör arasında bir açısal sapmaya
izin verilmez.

A -2

Kompansatör burulmaya maruz bırakılmamalıdır, yani uzunlamasına ekseni etrafında

bükülmemelidir.
Kompansatör, egzoz hattının ağırlığını taşımak için öngörülmemiştir.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 4 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

Egzoz hattı, sabit nokta olarak adlandırılan en az bir noktada sıkıca sabitlenmelidir. Sabit
nokta, hem egzoz hattının ağırlığını hem de kompansatörün geri yükleme kuvvetlerini
absorbe etmelidir. Egzoz hattı sabit noktaya, hareket etmesi mümkün olmayacak şekilde
sabitlenmelidir. Sabit noktanın egzoz hattına birkaç milimetre hareket etmek için izin
vermesi halinde dahi, kompansatör zarar görebilir.
Kompansatör temiz kalmalıdır. Kompansatörün, örneğin boyanmasına izin verilmez.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 5 / 14 2018-09
Montaj uyarısı

Montaj uzunluğunun hesaplanması

Kompansatörün montaj uzunluğu, kompansatörün soğuk egzoz hattı ile monte edildiğinde
sahip olduğu uzunluktur. Montaj uzunluğu, egzoz hattındaki sıcaklığa bağlı uzunluk
değişiminin, kompansatörde mümkün olan en düşük sıkışmaya ve genleşmeye yol açacağı
şekilde olmalıdır.

A -3 Egzoz hattının uzunluk değişimi (prensip görünümü)

Egzoz hattının Şekil A -3 halinde, kompansatörün montaj uzunluğu (EL) serbest haldeki
uzunluğundan (FL) büyük olmalıdır. Serbest uzunluk, kompansatörün yüksüz durumdaki
uzunluğudur.
Örneğin egzoz hattı (AL) ısınma sonucunda 30 mm genleştiği (WD) takdirde, montaj
uzunluğu (EL) serbest uzunluğa (FL) göre 15 mm daha büyük olmalıdır; böylece
kompansatör, –30 mm yerine sadece ±15 mm yüklenmiş olur.
Montaj uzunluğunun hesaplanması için şunlar yapılmalıdır:

 Egzoz hattının, kompansatörden ilk sabit noktaya kadar uzunluğunu ölçün.

 Egzoz hattının çalışma sırasında ne kadar ısındığını öğrenin.
- Basite indirgemek için, egzoz borusunun sıcaklığının atık gazın sıcaklığına eşit
olduğunu varsayabilirsiniz.
- Atık gaz sıcaklığı için işletim kılavuzuna bakın  Genel  Özellikler  Ünite Bilgi
Formu.
 Egzoz hattının normal çelikten veya paslanmaz çelikten yapılmış olduğunu öğrenin.
- Paslanmaz çelik ısıtıldığında, normal çeliğin yaklaşık iki katı kadar genleşir.
 Isıtıldığında egzoz hattının kaç milimetre uzayacağını hesaplamak için aşağıdaki
formülü kullanın.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 6 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

WD Isıl genleşme [Milimetre]

AL Egzoz hattının, kompansatörden sabit noktaya kadar uzunluğu [Milimetre]
T Egzoz hattının işletme sırasındaki sıcaklığı [Derece]
WF Malzemenin doğrusal genleşme faktörü [1/Derece]: normal çelik = 1, paslanmaz
çelik = 2

Açıklama: Tablo T -1 ( Sayfa 8) ve T -2 ( Sayfa 8) içinde, ısıl genleşme için

önceden hesaplanmış değerleri bulabilirsiniz.

 Aşağıdaki formül yardımıyla, kompansatörün montaj uzunluğunu hesaplayın.

EL Montaj uzunluğu [Milimetre]

FL Kompansatörün serbest uzunluğu [Milimetre]
WD Egzoz hattının ısıl genleşmesi [Milimetre]

Örnek hesaplama
Isıl genleşmenin hesaplanması: Örneğin egzoz hattının 1200 mm uzunlukta, çalışırken
525 °C sıcaklıkta ve paslanmaz çelikten yapılmış olması halinde, ısıl genleşme 12,6 mm
olur.

Montaj uzunluğunun hesaplanması: Kompansatörün serbest uzunluğu 382 mm ise, montaj

uzunluğu 388,3 mm olur.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 7 / 14 2018-09 TR
Montaj uyarısı

Isıl genleşme için önceden hesaplanmış değerler

Aşağıdaki tablolarda, normal çelik (Tablo T -1) ve paslanmaz çelik (Tablo T -2):

Egzoz hattının işletme sırasındaki sıcaklığı [Derece]

350 400 450 500 550 600
Egzoz hattının, 250 0,875 1 1,125 1,25 1,375 1,5
kompansatörden
500 1,75 2 2,25 2,5 2,75 3
sabit noktaya kadar
uzunluğu 750 2,625 3 3,375 3,75 4,125 4,5
[Milimetre] 1000 3,5 4 4,5 5 5,5 6
1250 4,375 5 5,625 6,25 6,875 7,5
1500 5,25 6 6,75 7,5 8,25 9
T -1 Normal çelikten üretilen bir egzoz hattının ısıl genleşmesi [Milimetre]

Egzoz hattının işletme sırasındaki sıcaklığı [Derece]

350 400 450 500 550 600
Egzoz hattının, 250 1,75 1 2,25 2,5 2,75 3
kompansatörden
500 3,5 4 4,5 5 5,5 6
sabit noktaya kadar
uzunluğu 750 5,25 6 6,75 7,5 8,25 9
[Milimetre] 1000 7 8 9 10 11 12
1250 8,75 10 11,25 12,5 13,75 15
1500 10,5 12 13,5 15 16,5 18
T -2 Paslanmaz çelikten mamul bir egzoz hattının ısıl genleşmesi [Milimetre]

OBJ_DOKU-79071-001.fm 8 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

Egzoz hattının hizalanması

A -4

 Oynak flanşı (2) egzoz hattına (1) kaynatın.

A -5 Kompansatörü takın (prensip görünümü)

 Egzoz hattı (1) ile egzoz manifoldunu (2), birbirine göre tam hizalayın.
- Egzoz hattı ile egzoz manifoldu arasındaki mesafe, kompansatörün hesaplanan
montaj uzunluğuna (EL) eşit olmalıdır.
- Egzoz hattı ile egzoz manifoldunun eksenleri birbirinden kaçık olmamalıdır.
- Egzoz hattı ile egzoz manifoldunun eksenleri, birbirine göre yanal olarak
5 mm'den fazla kaçık olmamalıdır.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 9 / 14 2018-09
Montaj uyarısı

Kompansatörün takılması

A -6

 Kompansatörü (3) montaj uzunluğuna uzatın.

- Alternatif: Egzoz hattı izin verdiği takdirde, kompansatörü hemen montajın
ardından montaj uzunluğuna uzatın.
 Kompansatörün (3) kir ve yabancı maddelerden arındırılmış olduğunu kontrol edin.
- Körük kıvrımları arasında, hiçbir şekilde taş veya başka yabancı cisimler
sıkışmamalıdır.
 Koruyucu muhafazayı egzoz manifoldundan çıkartın.
 Kompansatörün (3) alt ucunu, sıkma kelepçesi (4) yardımıyla egzoz manifolduna (5)
sabitleyin.
 Kompansatörün (3) üst ucunu, sıkma kelepçesi (2) yardımıyla egzoz hattına (1)
sabitleyin.
 İkinci kompansatörü de benzer biçimde takın.

OBJ_DOKU-79071-001.fm 10 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

Teknik veriler

Montaj pozisyonu

A -7

L1 Krank mili merkezine mesafe 2143 mm

L2 Kompansatörün montaj uzunluğu  Montaj uzunluğunun
hesaplanması
L3 Egzoz hattının, kompansatörden ilk sabit noktaya maks. 1000 mm
kadar uzunluğu

OBJ_DOKU-79071-001.fm 11 / 14 2018-09
Montaj uyarısı

Egzoz kompansatörü

Boyutlar

A -8

Teknik veriler

Yapı şekli Eksenel kompensatör

Anma genişliği DN360
Malzeme 1.4541 (X6CrNiTi18-10)
Ağırlık 5 kg
İzin verilen aşırı basınç maks. 0,1 bar
Müsaade edilen çalışma sıcaklığı maks. 600 °C
Eksenel yay sabiti 27 N/mm
Yanal yay sabiti 28 N/mm
T -3

Kullanım koşulları

Egzoz borusunun sıcaklığa bağlı genleşmesi ve büzülmesinden dolayı kompansatörün

izin verilen hareketi
- eksenel ± 66 mm
- yanal ± 32 mm
Ünitenin çalıştırılması ve durdurulmasından dolayı kompansatörün izin verilen hareketi
- eksenel ± 13 mm
- yanal ± 6,4 mm
Ünitenin sürekli titreşimlerinden dolayı kompansatörün izin verilen hareketi
- eksenel ± 3 mm
- yanal ± 1,6 mm
T -4

OBJ_DOKU-79071-001.fm 12 / 14 2018-09
 Montaj uyarısı

Oynak flanş

Boyutlar

A -9

Teknik veriler

Malzeme 1.4301 (X5CrNi18-10)

Ağırlık yak. 3,5 kg
T -5

Sıkma kelepçesi

A -10

Teknik veriler

Ağırlık yak. 3 kg
T -6

OBJ_DOKU-79071-001.fm 13 / 14 2018-09
Montaj uyarısı

OBJ_DOKU-79071-001.fm 14 / 14 2018-09