17.
Kuju qëndroni endenë tokë, sa forcë ushtron toka
LSSipas ligjit të tretë të Njutonit. çdo ekip në një
tërheqje lufte (Fig. 4-37) tërheq me forcë të
barabartë ekipin tjetër. Atëherë, çfarë përcakton
se cili ekip do të fitojë?
FIGURA4-37Pyetja 15. Një tërheqje e luftës.
Përshkruani forcat e secilit prej skuadrave dhe
në litar,
16.Një person ushtron një forcë lart prej 40 N për të
mbajtur një qese me sende ushqimore. Përshkruani
forcën e "reaksionit" (ligji i tretë i Njutonit) duke
thënë(a) e sajmagnitudë. (b) drejtimin e tij.(c)
nëçfarë objekti ushtrohet_ dhe (d)në'çfarë objekti
ushtrohet.
mbi ju? Pse kjo forcë nuk të bën të ngrihesh. në ajër?
ËSHTË. Goditja me kamzhik ndonjëherë rezulton nga një
aksident automobilistik kur makina e viktimës goditet
dhunshëm nga pjesa e pasme. Shpjegoni pse koka e
viktimës duket të jetë e prapambetur në këtë situatë. A
është me të vërtetë?
19.Një arkë e rëndë qëndron në shtratin e një kamioni
me shtrat të sheshtë_ Kur kamioni nxiton, arka
mbetet aty ku është në kamion, kështu që edhe
ajo_përshpejton. Çfarëforca shkaktonarkë për
tëpërshpejtoj?
21 Një blloku i jepet një shtytje në mënyrë që të
rrëshqasë lart një rampë. Pasarrin bllokue sajpika më
e lartë, ajorrëshqet përsëri poshtë, por madhësia e
nxitimit të saj është më e vogëlprejardhje se në.
ngjitja_ Pse?
21.Çfarëdo juajpeshore banjo e lexuarnëse keni
peshuarveten në një aeroplan të pjerrët? Supozoni se
mekanizmi funksionon siç duhet, edhe në një kënd.
 Problemet
4-4 deri4-6e NjutonitLigjet,
gravitacionaleforcë,Forca
normale
1. (I) Çfarë force nevojitet për të përshpejtuar një
fëmijë në një sajë (masa totale = 60,0 kg) në 1,25
m/52?
2. (I) Një forcë neto prej 265N përshpejton një
biçikletë dhe një kalorës me shpejtësi 2,30 m/s'.
Cfare eshtetëmasëtë ecjes dhe kalorës së
bashku?
(I) Sa tension duhet të përballojë një litar
nëseatëpërdoret për të përshpejtuar një makinë
960 kg horizontalisht përgjatë një sipërfaqeje pa
fërkim në 1.20 ru/s2?
4.(I) Sa është pesha e një astronauti 76 kg(a)në
tokë. (b) në Hënë (g1.7m/s'), (c) në Mars= 3,7
rtIA2),
(d) në hapësirën e jashtme që udhëton me shpejtësi
konstante?
ti(Nëse) Një kuti 20,0 kg qëndron në një tavolinë.
(nje kapeleA është pesha e kutisë dhe forca
normale që vepron mbi të?(b)Një kuti 1.0.0 kg
vendoset sipër kutisë 20.0 kg. siç tregohet në
Fig_ 4-38. Përcaktoni forcën normale që
ushtron tabela në kutinë 20,0 kg dhe forcën jo-
nale që ushtron kutia 20,0 kg në kutinë 10,0
kg.
II.(II) Aracë e veçantëUrmund të mbulojë një çerek
miljeudhë(402 in) në 6.40 s duke filluar. nga një
ndalesë. Duke supozuarnxitimi ështëkonstante. sa -g'
i detyrohet përvojës së shoferit? Tf masa e
kombinuar e shoferit dhe garësmakinëështë 485kg,
çfarë force hurizuntaleduhet të.Rruga mund të ushtrojë
gomat?
IZ.(II) Një kovë 12,0 kg ulet vertikalisht nga një litar
në të cilin ka 163 N tension në një moment të
caktuar. Cfare eshtenxitimi i kovës? A është lart apo
poshtë?
13. (1I) Një ashensor (masa 4850 kg) është projektuar
në mënyrë që nxitimi maksimal të jetë 0.0680 g.
Çfarë janëforcat maksimale dhe minimalemotori
duhet të ushtrojë në kabllon mbështetëse?
14. (ID A75-kgi imëthajduti dëshiron të shpëtojë nga një i
tretë-historidritarja e burgut. Fatkeqësisht_ një
litar i improvizuar i bërë nga çarçafë të lidhur së
bashku mund të mbajë një masë prej vetëm 5/3
kg. Si mundethajduti përdor këtë litar" për të
shpëtuar? Jep një përgjigje sasiore.
15. (II) Një person qëndron në një peshore banjo në një
ashensor të palëvizshëm, Kur ashensori fillon të
lëvizë. peshore lexon shkurtimisht vetëm 0.75 të
peshës së rregullt të personit. Llogaritni nxitimin e
ashensorit dhe gjeni drejtimin e nxitimit.

20 kg

FIGURA 4-38Problemi 5_

(Nëse) Cila forcë mesatare kërkohet për të ndaluar

një makinë 1100 kg në 8_0 sekonda nëse makina
është duke udhëtuar në g5 km.:11?
7. (TI) Nga cila forcë mesatare nevojitet për të
përshpejtuar një pelet 7_00 gram pushoni për
të125 m/smbi adistancë. prej 0.800 m përgjatëtyta e
një pushke?
8. (II) Një peshkatar nxjerr një peshk vertikalisht nga
uji me një përshpejtim prej 2,5 in/s2 duke
përdorur një vijë shumë të lehtë peshkimiqë ka një
forcë thyerësee22 N. Peshkatarifatkeqësisht
humbet peshku teksa këputet vija. Çfarë mund të
thoni për masën e peshkut?
9. (II)Një top bejsbolli 0,740 kg që udhëton 35,0 m/s
godet dorën e gjuajtësit, e cila.në sjelljen e topit në
prehje.tërhiqet prapa 1 l_e cm. Sa ishte forca
mesatare e aplikuar nga topi në dorezë?
Ili.(II)Siduhet shumë tensionarezistojnë litar nëse
ështëtë përdorurapër të përshpejtuar një makinë
200 kg vertikalisht lart me 0,80 m/s2?
98 K AP IT UL LI 4 Di na m i k a: Li g j e t e L ëv i z j e s së N j u t o ni t
16. (II)Mbështetjae kabllita 212_5-kgashensori ka
njëforca maksimale prej 21,750 N. Çfarë nxitimi
maksimal përpjetë mund t'i japë ashensorit pa u
prishur?
17. në(,) Alm(A është nxitimi i dy zhytësve në rënie
(masa 132 kg duke përfshirë parashutën) kur
forca lart e rezistencës së ajrit është e barabartë
me një të katërtën e peshës së tyre? (h) Pasi hapin
parashutën, zhytësitzbresin me qetësi në tokë me
shpejtësi konstante. Çfarë është taniforca e
rezistencës së ajritnëzhytësit e qiellit dhe
parashuta e tyre? Shih Fig, 4-39_
FIGURA 4-39Problemi 17.
(III)Një person hidhet nga çatia e një shtëpie 3_9-m i
lartë.Kur ai godet tokën poshtë, ai përkul gjunjët në
mënyrë që busti i tij të ngadalësohet në një
distancë të përafërt prej 0_70 m. Nëse masa ebusti
i tij (me përjashtim të këmbëve) është42 kg,
gjeni(a)shpejtësia e tij pak para se këmbët e tij të
godasin tokën. dhe (b) forcën mesatare të ushtruar
mbi bustin e tij nga këmbëtgjatëngadalësim.
21.(I) Skico të lirën-diagrami i trupit të një top
bejsbolli(a)nëmomenti ështëgoditinga shkop, dhe
përsëri (b) pasi të ketëu largua ngakapelë dhe po
fluturon drejt fushës së jashtme.
21.,(I) Një forcë 650-N vepron në
averiperëndimoredrejtimin. Duhet të ushtrohet një
forcë e dytë 650-Nçfarëdrejtim
kështuserezultanteedyforcat drejtohen drejt
perëndimit? Ilustrojeni përgjigjen tuaj me një
diagram vektorial.
23. (II)Arlene duhet të ecë nëpër një "tel të lartë" të lidhur
hKrri7ontalishtndërmjetdyndërtesa 10.0 m larg njëra-
tjetrës. Sag në litar kur ajo. ështënë pikën e mesit është
10.0', siç tregohet në FiLr,. 4-42_Nëse rna.vs e saj është
50.0 kg.cfare eshtetensioninë litarnë këtë pikë?
FIGURA 4-42 Problem23_
24. (11) Dy forcat PidheP2treguar në Fig. 4-43a dhe
h(duke parë poshtë)veprojnë në një objekt 27,0 kg në
një objekt pa fërkimtavoline_ Nëse fl-= 10_2N
dhe F,-= 16.0N, gjeni forcën neto nëObjekti dhe
nxitimi i tij për(a)dhe(1)_
4-7 Ligjet dhe vektorët e
Njutonit
19.(I) Një kuti me peshë 77,0 N
qëndron
kutia funksionon vertikalishtlart
mbi arrotadhenjë peshë është
var ngaskajin tjetër
(Fig. 4-40). Përcaktoni
forcë që ushtron tabela
kuti nëse pesha e varur
ne tjetrenanën e rrotullës
peshon(a)30_0 N.(h)60_0 N,
dhe(c)90,0 N.

FIGURA 4-
40Problemi
19.

në një tavolinë. Një litar i

lidhur me

120"

(b)
(3)
FIGURA 4-43 Detyra 24.
 25.(II) NjëBojë 3.2 kgkova është e varur nga një pa
O. (I) Vizato të lirën trupi diagrami për një basketboll lojtar
-
masëkordon nga një bojë tjetër 12 kg
(a) vetëm para se të linte
tokën n j ë kërcim. kovë, gjithashtui varur nga një masë-
d h e (h) ndërsa në ajër. më pakkordoni, siç tregohet në Fig.4-41.
Shiko Fig. 4-41. Ca)Nëse kovatjanë në pushim,
çfarëështë tensioni në çdo kordon?
(b)Nëse dy kovat janëtë tërhequrlartme
njëpërshpejtimin e1,60 in/s2 me kartën e sipërme,
llogarisni tensionin nësecilikordonin,

FIGURA. 4- FIGURA 4-44 Detyra 25.

41Problem2
0. Problemet99
26.(TI) Një person shtyn një makinë kositëse 14,0 kg ajo midis makinës së parë dhe të dytësmakinë
me shpejtësi konstante me një forcë prej F =68,0 (FT2), për çdo nxitim jozeroetren.
N drejtuar përgjatë dorezës, e cila është në një kënd
prej 45,0' me horizontalen (Fig_ 4-45).(a)Vizatoni Karroca / r'7, Makina l
P T !
diagramin e trupit të lirë që tregon të gjitha forcat
që veprojnë në kositëse. Llogaritni(b)forca
horizontale e fërkimit në. kositës.. pastaj (c)
forca normale e ushtruar vertikalisht lart mbi
kositëse nga toka. (d)Çfarë force duhet të
ushtrojë personi mbi kositësen e
baritCOpërshpejtojfshije atëngapushoni në 1,5
m/s në 2,5 sekonda. duke supozuar të njëjtën forcë
fërkimi?

FIGURA 4-45 Detyra 26.

21.(II) 'Pm) tërheqje e borësnjë njësi banimi në një

vendndodhje tani nëBaza e McMurdo. Antarktida,
siç tregohet në Fig. 4-46. Shuma e
forcc.sFAdheF0C.%rte.('në njësinë nga hori-
kabllot zonale është paralel me vijën L, dhe

5Q 3O
0

FIGURA 4-46
Pamja e sipërme Detyra 27,

V.1„ = 400 N. PërcaktoniFadhe madhësia eF.

+F13.

F`B
28.(NËSE) Një lokomotivë treni po fryn dy makina
me të njëjtën masë pas saj, Fig. 4-47. Përcaktoni
raportin etensioni në bashkimin ndërmjet
lokomotivës dhetëmakina e parë (e premte), tek
29.(II) Alarëse dritaresh tërheqveten lart duke përdorur 31. (II) Figura 4-49 tregonnjë bllok (Inas.%mA) mund të
aparatin kovë-rrokë të paraqitur në Fig. 4-48.(a)Sa një horizontale të lëmuarsipërfaqe. lidhur me një
fort duhet të tërhiqet ajo poshtë për të ngritur veten kordon të hollë qëkalon mbi një rrotull në një bllok
ngadalë me shpejtësi konstante?(h)Nëse ajo e rrit të dytë (mB). që varet verticallly (a) Vizatoni një
këtë forcë me 15%, çfarë do të jetë përshpejtimi i diagram të trupit të lirë
sajtion be? -Masa e personit plus kovën është 65 kg. për çdo bllok,duke treguar
forcën e gravitetitmbi secilin,
forca (tensioni) që ushtrohet
nga kordoni. dhe çdo forcë
normale. (6) Zbatoni ligjin e
dytë të Njutonit për të gjetur
formulat për nxitimin e
sistemit dhepërtëtensioni
nëtëkordonin. Fërkimi
T2nore dhe masat e rrotullës
dhe kordonit.
1

FIGURA 4-49
FIGURA 4-48 Detyra 29, Problemi 31. MasaNëA mbështetet në njëe
30. (ff) NëNë çast filloi një garë, 65-4 sprinteri ushtrua lëmuarhorizontalesipërfaqe,mavaret vertikalisht_
aforca prej 720 N në bllokun e fillimitnëa 2.2.' 32.(1 T)Açiftezari i turbullt po përplaset nga avarg
kënd në lidhje metokën.(a)Cili ishte përshpejtuesi ngajuajapasqyrë e pasme. Ndërsa jeni duke
horizontalatione sprinterit?(b)Nëse forca është
përshpejtuar nga një ndalesëe lehtë deri në 2 g m.
ushtruar për L1.32 s, me çfarë shpejtësie u largua
është në 6.0 s, çfarë këndi bën
sprinteri nga blloku i nisjes?
vargugjarpërmevertikale? Shih I4i2, 4-5O.

l
e

mg • F IGUR A4-50
FIGURA 4-47 Detyra 28. Problem32.

100 KAPITULLI 4 Dinamika: NjutoniLigjet e Lëvizjes

MB

2!Z.111.•
•
33.WI)Tre blloqe në një sipërfaqe hor-i7nnnale pa
fërkime në kontakt me njëri-tjetrin, siç tregohet në
Fig.4-51. Një forcë F zbatohet në bllokun A (masa
në A). (a) Vizatoni një diagram të trupit të lirë për
çdo bllok. Përcaktoni (h) nxitimin e sistemit (në
terma inA tni.3. dhe rrdc), (c) netoforcë.në çdo bllok,
dhe (d) forcën e kontaktit që çdo bllok ushtron te
fqinji i tij. (0 NëseNë A = alp = r =12.0 kg dhe F
=96.0 N, jepni përgjigje numerike për (b), (c)
dhe (M. A kanë kuptim përgjigjet tuaja në
mënyrë intuitive?
4-8 Ligjet e Njutonit me fërkimin; Pjerrët
36. (i)nëse koeficienti i fërkimit kinetik ndërmjet një
arkë 35 kg dhe dyshemesë është 0,30. çfarë force
horizontale kërkohet për të lëvizur arkën në mënyrë
të qëndrueshmeshpejtësi përtejdyshemeja? Çfarë
force horizontale kërkohet nëse µ është zero?
37. (I) Një forcë prej48.0N kërkohet për të nisur një
peshë prej 5.0 kgkuti që lëviz nëpër një dysheme
horizontale prej betoni.(a)Çfarë ështëkoeficienti i
fërkimit statik ndërmjetkutia dhe dyshemeja? (b)
Nëse forca 48.0-N vazhdon, kutia përshpejtohet në
0.70Znj'_Cili është koeficienti i fërkimit kinoik?
 (Së keq Supozoni se jeni duke qëndruar në një tren që përshpejton me 0,24. Cili
koeficient minimal i fërkimit statik duhet të ekzistojë midis këmbëve tuajadhe
dyshemenë nëse junuk duhet të rrëshqisni?
(I) Sa është shpejtësia maksimale që mund të pësojë një makinë nëse koeficienti
i fërkimit statik ndërmjet gomave dhetoka eshte 0_80?
(Ii)Koeficienti i fërkimit statik ndërmjet gomës së fortë dhe rrugës normale trotuari
është rreth 0.8. Sa e pjerrët një kodër (këndi maksimal) mund të lini një makinë të
parkuar?
38. CIO Një boa 15,0 kg lëshohet në një pjerrësi dhe
përshpejtim 32".zbret poshtë pjerrësisë me 0,30
Nëc
m/s'. Gjejtëforca e fërkimit që pengon lëvizjen e
Iris
saj. Cili është koeficientie fërkimit kinetik?
39.
42. (II)Amakina mund të ngadalësohet në-
4,80në/s2 parrëshqitjekur vjen ne rt:SLnë një
nivelri.vad, Sa do të ngadalësohej ai nëse rruga do
40. të ishte e pjerrët 13" përpjetë?Supozoni të njëjtin
koeficient të fërkimit statik.
FIGURA 4-51 Problemi 33.
43. (Ti)(a)Një kuti uletnë pushim në një plan të
41.
34.(III) Dy masat e paraqitura në Fig. 4-52. janë secili inicialb.
përafërt të pjerrët 30"_ Vizatonidiagrami i trupit të
1_80 rn lart tokën. dhe rrotulla e fërkimit pa masë është lirë. duke treguar të gjitha forcat që veprojnëcmkutia.
4.gm mbi tokë. Sa lartësi maksimale dy herë objekti më i (h) Si do të ndryshonte diagrami nëse kutia thc do të
lehtë arrin pasi sistemi është lëshuar? [stralliPërcaktoni rrëshqiste poshtë avionit? (r) Si do të ndryshonte nëse
fillimisht nxitimin e masës më të lehtë dhe më pas kutia do të rrëshqiste lartaeroplani pas një shtytjeje
shpejtësinë e saj në momentin e masës më të rëndë godet fillestare?
në tokë. Kjo është shpejtësia e tij e "nisjes". Supozoni
4.8 m 44.(II) Gomat Drag-race në kontakt me një
se nuk ka goditi rrotullën.
sipërfaqe asfalti
kanë një koeficient shumë të lartë të fërkimit statik.
Duke supozuar një nxitim konstant dhenuk ka rrëshqitje
të gomave, vlerësoni koeficientin e nevojshëm të
fërkimit statikpëriitërhiq vrapuesin për të mbuluar
1.0km në 12s. duke filluar pushimin e përparmë.
45. (10 Koeficienti i fërkimit kinetik për një slitë 22 kg në një pistë është 0,10.
Çfarë force kërkohet për ta shtyrë atë në një pjerrësi 6,0' dhe për të arritur
4 2.? kg kg
një shpejtësi prej 60 km/h në fundnga 75rri?
46. (II) Për sistemin e Fig. 4-32 (Shembulli 4-20) sii madhamasë doKutia A
1,80 rn
duhet të ketë për të parandaluarfq. ndonjë
lëvizjefTorilndodh.? Supozoni., =0.30.
FIGURA 4-52Problemi 34. 47. (01) Një kuti i jepet një shtytje në mënyrë që të
35. (Ili) Supozoni dy kuti në një hark tavoline pa fërkim
rrëshqasë nëpër dysheme. Sa larg do të shkojë,
të lidhur me një kordon të rëndë të masësC.0 kg. duke pasur parasyshse koeficientiefërkimi kinetik
Llogaritninxitimi i çdo heksi dhe tensioni në çdo skaj është 0.20dhe shtytja jep një inicialshpejtësi 4.0
tëkordonin. duke përdorur diagramet e trupit të lirë të rnis2
treguarnë Fig 4-53_ Supozoni F. = 40.0 N dhe injoroni
rënien e kordonit. Krahasoni rezultatet tuaja me
Shembullin 4-12 dhe Fig. 4-22.
 , -
+ ■ ■ • ■ ! ,

?
E
DT FTR Kordoni v -..
rrrA=
F1.
NëseB. = 10.0
12.0kr itipc = 1,0 kg kg
 (c)
FIGURA 4-53Problemi 35. Diagramet me trup të lirë për dy kuti nëatëtabelalidhur me
një kordon të rëndë. dhe duke u tërhequr nëdjathtas si në figurën 4-22a. Forcat
vertikale,F5dhe Fe,. nuk tregohen.
Pr ob l e m e t 1 01
48.(II)DYcraps, të masës75 kg dhe 110 kg_ janë në
kontakt dhe qetësi në një sipërfaqe horizontale
(Fig. 4-54). Një forcë 620-N ushtrohet në arkën
75 kg. nëse koeficienti i fërkimit kinetik është
0_15. llogaritni (n) nxitimin e sistemit dhe (b)
forcën që ushtron secila arkë mbi tjetrën. (c)
Përsëriteni mekravat e kthyera mbrapsht,
620
N të pjerrët. Probients 52. dhe 53.
FIGURA 4-54Problemi 48.
V.(II) Një kamion me shtrat të sheshtë ështëduke
mbajtur një arkë të rëndë. e enjtekoefi Shkalla e
fërkimit statik ndërmjet arkës dhe shtratit të
kamionit është 0,75. Cila është shkalla
maksimale me të cilën shoferi mund të
ngadalësohet dhe endeshmangniduke pasur
rrëshqitjen e arkëskundër kabinës së kamionit?
5*.(GI) Aktivnjëi akulltditë, ju shqetësoheni
përparkimmakinën tuajnë rrugën tuaj,e cila kanjë
pjerrësi prej 12". Drivcwav e fqinjit tuajka një
pjerrësi prej 9_0".. dherrugë me
makinëpërtejrruga eshte ne 6.0'. Koeficienti i
fërkimit statik ndërmjet gomës dhe akullështë
0.15. Në cilën rrugë do të jetë e sigurt për
parkim?
51. (NËSE) Një fëmijë rrëshqet poshtë një
rrëshqitjeje me një pjerrësi 28' dhe në fund
shpejtësia e tij është saktësisht gjysma e asaj
që do të kishte qenë nëse rrëshqitja do të
kishte qenë pa fërkim, Llogaritni koeficientin -
ficienti i fërkimit kinetik ndërmjet
rrëshqitjesdhefëmijë.
52. (II)e enjtekartoni i paraqitur në Fig- 4-55 shtrihet në
një plan të anuar nënjë kënd = Duke supozuar se distanca nga copa deri te skaji
22.0 0 ja [ai horizontal. me = i
0.12,
(a)Përcaktoni nxitimin e kartonit ndërsa
rrëshqetposhtë. aeroplan.(b)nësekartoni
fillonngapushoni9.30 m lart nga avionie sajbazë,
çfarëdotë jetë shpejtësia e kartonit kur arrin në
fund të pjerrësisë?
v për një makinëduke udhëtuarme shpejtësi tr është
1 0 2 K A P I T UL L I 4 D i na mi ka : L i gj e t e L ë v iz j e s së N j u to ni t
0
FIGURA 4-55Kartoni në aeroplan
53. (IT) Një kartoni i jepet një shpejtësi fillestare
prej 3,11 mls në rrafshin 22,0w të paraqitur në
Fig, 4-55.(a)Sa katranë do të shkojë avioni?
(h)Sa kohë kalon para se të kthehet nëpikënisja
e saj? Injoro fërkimin_
4 dollarë.OF) Një rulslitë arrin në majën e pjerrët- .faturë
rrme shpejtësi 6.0 km/h.Unë tpastaj zbret kodra, e
cila është në një kënd mesatar prej 45" dhe është
45_00 e gjatë_ Llogaritni shpejtësinë e saj kur të
arrijë në fund. Supozoni = 0.18.
55.(10 Një kuti I8,0 kg lëshohet në një pjerrësi
37,0 dhe përshpejton poshtë pjerrësisë në
0,270Brendafriktionforcë që pengon lëvizjen e
tij. Sa i madh është koefii diture fërkimit kinetik?
(TI) Akuti e vogël mbahet në vend kundër një
muri të ashpër nga dikushduke e shtyrë atë me një
forcë të drejtuar lart në
28"mbihoriwntal.Tëkoeficientët e fërkimit statik
dhe kinetik ndërmjet kutisë dhe murit janë
përkatësisht 0,40 dhe 0_30_ Kutia rrëshqet poshtë
përveç nëse1.h4.: forca e aplikuar ka magnitudë 13 N.
Sa është masa e kutisë?
57-(1I) Grumbuj bore mbiçatitë e rrëshqitshme
mund të bëhen predha të rrezikshme ndërsa
shkrihen, Konsideroni një copë bore në
kreshtën eaçati me një hap prej 3 tr_fa)Sa është
vlera minimale e koeficientitefërkimi statik
qëdotë mos rrëshqasë bora poshtë?(b)Ndërsa
bora fillonteshkrihet, koeficienti i fërkimit statik
zvogëlohet dhe bora përfundimisht rrëshqet.
çatisë është 5_0 ni dhe
theKoeficientekinetikefërkimi është 0_20.
llogarittëshpejtësiae copës së borës kur ajo rrëshqet
nga çatia.(c)Nësetëbuza e çatisë është 10.0 inç
mbi tokë, sa është shpejtësia e [borrës kur bie në
tokë?
58. (111)(a)Tregoni se distanca minimale e ndalimit
 e barabartë mev 2/244,g, ku 12, është koeficienti i 62. Kutitë OW lëvizen në 64. (Ill) (a) Supozoni se
fërkimit statik ndërmjetgomat dhe rruga, një rrip transportieri koeficienti i fërkimit
dhegështë nxitimi igravitetit.(b)Sa është kjo nga kuatambushen kinetik midis mi dhe
distancë për një kanaçe 12timio-kg që në stacionin e planit në Fig. 4-57
udhëton 95 kimih nëse p_, =ECM paketimit 11.0 m është= 0,15, dhe kjo
59. (III) Afilxhan kafeje nëpulte at car rrëshqet larg. Rripi është ini =pri2=2.7 kg.
përpara në vizë kur shoferi ngadalëson nga fillimisht stat[C/lia7 Ndërsa wo.2 lëviz
45km/hpër të pushuar në makinë 3.5 smë pak, dhe duhet të poshtë,
porjo nëse ai deceteratesnë një kohë më të gjatë. përfundojë me përcaktonimadhësia e
Cili është koeficienti i fërkimit statik midis kupës shpejtësi zero. nxitimit të m1 dhe
dhe vizës? Tranziti më i shpejtë m2., e dhënë8
6U.(TIT) Një bllok i vogël në masënëjepet një realizohet nëse [rripi =25'1_(b)Cila është
shpejtësi fillestare. lart një rampë të prirur në përshpejton për vlera më e vogël
kënd në horizontale. Udhëtonnjë distancë d deri gjysmën e distancës. eMk dotë mos
në rampë dhe vjen nëpushim -Përcaktoniaformula pastaj ngadalëson përshpejtohet ky
për koeficientin e fërkimit kinetik ndërmjet për: gjysmën e sistem?
bllokutdhe rampa_ fundit të udhëtimit. 65. III e njëjta rezistencë
61.(III) 75-kgalpinisti në Fig. 4-56 mbështetet në nëse koeficienti i e ajrit?
"oxhak" nga forcat e fërkimit statik
fërkimit të ushtruara ndërmjet një kutie
në këpucët e tij dhe rripit është 0,60,
dhembrapa. sa është koha
Statikekoeficientët e minimale e kalimit
fërkimit për kutinë .ezich?
ndërmjetkëpucët e 63. (111) Një
tijdhe muri. dhemes bllok{masë rni) i
shpinës së tij dhemuri, shtrirë në një plan
janë përkatësisht 0_80 të pjerrët pa fërkim
dhe 0_60.Çfarëa është është i lidhur me
forca minimale një
normale që duhet të masëm2ngaElkordon
ushtrojë? Supozoni se i pa masë që kalon
muret janë vertikale mbi një rrotull_ siç
tregohet në Fig. 4-57.
dheseforcat e fërkimit janë të dyja në
(a)Përcaktoni një
maksimum.Injoroni të tijën kapje në litar.
formulë për
nxitimin e sistemit
të dy blloqeve në
FIGURA 4-56 terma tëm1 m1,
Probtern tdheg. Për cilat
kushte zbatohen
masat mj dhem,për
përshpejtimin tek ai
në një drejtimtion
(të themi. m1 poshtë
në rrafshin), apo në
drejtim të kundërt?
FIGURA 4-57
Detyrat 63 dhe
64.

IProbleme të Përgjithshme
66. Sipas një modeli të thjeshtuar tëazemra e
gjitarëve, në çdo puls afërsisht 20 gegjaku
përshpejtohet nga 0_25 m/s në 0_35 m/s gjatë një
periudhe prej 0.10 s. Sa është madhësia e forcës së
ushtruar në muskulin e zemrës?
67. Një person ka një shans të arsyeshëm për të
mbijetuar një makinëpërplasja e celularit nëse
ngadalësimi nuk është më shumë se 30 y."
Llogaritni forcën e një personi 70 kg që i
nënshtrohet këtij nxitimi. Çfarë distancë
përshkohet nëse personi vihet në pushim me këtë
shpejtësi nga 100 km/h?
68. (a)nëse nxitimi horizontal i prodhuar nga një
tokëtërmeti ështëa,dhe nëse një objekt do të
"mbajë vendin e tij" rreth e rrotull. tregojnë se
ci.-,efektiveefërkimi statik me tokën duhet të jetë
së paku =g.(b) Të famshmit
Tërmeti Loma Prieta që ndaloi Serinë Botërore I9ti9
prodhoi përshpejtime tokësore deri në 4.0 m/s2në
Rrezen e San FranciskosZona.A do të kishte
filluar të rrëshqiste një karrige në një dysheme
linoleumi me koeficientin e fërkimit slalic 0.25?
73. Një çiklist është duke ecur me një shpejtësi të
qëndrueshme prej 12 minutash, por hyn
brenda3shtrirje me baltë ku koeficienti efektiv i
fërkimit është 0.60. A do të dalë çiklisti nga
shtrirja me baltë pa pasur nevojë të pedalojë nëse
balta zgjat 11 m? Nëse po, cila do të jetë
shpejtësia pas daljes?
74. Një planifikues qyteti po punon për
ridizajnimin e një pjese kodrinore aqytet. Një
konsideratë e rëndësishme është se sie
pjerrëtrrugët mund të jenë të tilla që edhe
makinat me fuqi të ulët të mund të ngjiten në
kodra pa u ngadalësuar, poshtë. Një makinë e
veçantë e vogël, me një masë prej 1100 kg.
mund të përshpejtojë në një rrugë të sheshtë nga
pushimi në 21 m/s (75 km/h) në 1411 s_ duke
përcaktuar këto të dhëna, llogaritni pjerrësinë
maksimale të një kodre.
75. Françeska, e cila i pëlqen eksperimentet e fizikës,
e var orën e saj nga njëi hollëpjesë e kordonit
ndërsa avioni me të cilin ndodhet ajo ngrihet nga
Aeroporti JFK (Fig. 4-58). Ajo vëren se vargu bën
një kënd prej 25' në lidhje me vertikalen ndërsa
avioni përshpejton për
ngritje. që zgjat rreth 18 s. Esti-
mate shpejtësinë e ngritjes së të
avion.
25'

(0.Një makinë 1150 kg tërheq një rimorkio 450 kg_

Makina ushtron një horiforca zonale prej 3.S 1I) N
kundër tokës me qëllim përshpejtimin. Çfarë
FIGURA4-58
detyrimesh ushtron makina mbi rimorkio? Detyra 75.
Supozoni një koeficient efektiv fërkimi prej 0.15
për rimorkio,
70. Hetuesit e policisë, duke ekzaminuar skenën e një
aksidenti ku përfshihen dy makina, kanë matur
shenjat e rrëshqitjes 72-n1-Tong të njërës prej
makinave, e cila për pak sa nuk ndaloi para se të
përplasej. Koeficienti i fërkimit kinetik midis
gomës dhe trotuarit është rreth 0_80_ Llogaritni
shpejtësinë fillestare të asaj makine duke
supozuar një rrugë të sheshtë.
71. Një makinë fillon të rrokulliset poshtë një kodre
l-në-4 (1-në-4 do të thotë se për çdo 4 inç të
udhëtuar përgjatë rrugës, ndryshimi i lartësisë
është 1 m)_ Sa shpejt po ecën kur arrin në fund
pas udhëtimit 55 m?(a)Injoroni fërkimin. fb)
Supozojmë një koeficient efektiv të fërkimit të
barabartë me

V.Një çantë 2,0 kg është hequr nga tëmaja e Kullës

së Anuar të Pizës dhe bie 55 metra para se të
arrinit ë bluhet me shpejtësi 29 mls. Sa ishte
forca mesatare e rezistencës së ajrit?

Probleme të Përgjithshme 103

76.Një bllok 28,0 kg është i lidhur me një kovë Linpty
1,35 kg me anë të një kordoni që kalon mbi një
rrotull pa fërkim (Fig. 4-59). Koeficienti i fërkimit
statik ndërmjet tabelës dhe bllokut është 0.450 dhe
koeficienti i fërkimit kinetik ndërmjet tabelës dhe
bllokut është 0.320. Rëra është diplomuar-
aleatshtuar në buck-e( derisa sistemi sapo të
fillojëbakshishlëviz, (a)Llogaritnimasë rëre e shtuar
në kovë.(b) Llogaritni nxitimin e sistemit.
2841
kg
T a l
4-61), Supozoni autocelulari është i
përfshirënënjë përplasje kokë më kokë me një
tjetërautomjeti. Shpejtësia fillestare ope makinës
është 45 km/h, dhe kjo shpejtësi është zvogëluarnë
zero gjatë, koha e përplasjes prej 0.20
sSupozoni një konstantemakinëngadalësimi
gjatë përplasjes dhe vlerësoni forcën neto
horizontale P që rripat e karriges mbajtëse
duhet të ushtrojnë mbi fëmijën për ta mbajtur
atë të fiksuar nëkarrige.Trajtonifëmijëpis një
grimcë dhedeklaroni çdo supozim shtesë të
bërëgjatë analizës suaj.

FIGURA 4-59Problemi 76.

77. Në dizajntë një supermarketi, katc_} të jetëdisa

rampa që lidhinpjesë të ndryshme të dyqanit.
Klientët do të duhet të shtyjnë karrocat
ushqimorelart rampat dhe është padyshim e
dëshirueshmeqë kjo jo[ të
jetëgjithashtuvështirë:the engiNeer ka bërë një
sondazh dhe ka gjetur se pothuajse jodikush
ankohet nëse forca e drejtuar lart thrampa nuk FIGURA 4-51 Detyra 80.
është më shumë se 2.0 N.Duke injoruar fërkimin, në
çfarë këndi maksimal duhet të ndërtohen rampat. 79. Një helikopter 7650 kgpërshpejtohet lart me 0,80
duke supozuar një karrocë ushqimore të plotë 30 kg? m/s2 ndërsa ngre një kornizë 1250 kg në një
kantier ndërtimi. Fig. 4-62. fa) Çfarë ështëforca
78. (a)Çfarë force minimalePështë e nevojshme për të
ngritëseushtrohet nga ajri në helirotorët e
ngritur pianon(masa duke përdorur aparatin e
helikopterit? (15) Cili është tensioni në kabllo
rrotullës të paraqitur në Fig. 4-60?
(injoroni atëmasë) që lidh kornizën me
(ii) Përcaktoni tensionin në çdo seksion të
helikopterin?(c)Çfarë forca bënkablloja ushtron
përdhunimit: Pret.
në helikopter?
63. dhe PI-4,Në dizajnprocesi për kufizimin e
fëmijëve[karrige,një engjëneermerr parasysh
grupin e kushteve të mëposhtme: Një fëmijë 12
kg është duke hipur në karrige, e cilaE
sigurtfiksuar në sediljen e një automobili (Fig.

Fril FT qili
FIGURA 4-62 Detyra 81_
 82.Një shpejtësi super të lartëTreni italian me 12
makina ka një masë prej 660 tonë metrikë
(660.000kg). Mund të ushtrojë një forcë maksimale
prej 400 14:N horizontalisht kundër gjurmëve, ndërsa
nëShpejtësia maksimale (300km/h). ushtron një
forcë prej rreth 150 kN. Llogaritni(a)nxitimi
maksimal i tij. dhe(b•vlerësimforca e rezistencës së
ajrit në shpejtësinë maksimale.
Një patinator 65 kg në akull bën brigje pa përpjekje për
75 inç derisa të ndalojë. Nëse koeficienti i fërkimit
kinetik midis patinave të saj dhe akullit është = 0_l0_ sa
shpejt po lëvizte ajonë fillim të bregdetit të saj?

FIGURA 4-
60Probleill78.
#3.
79,Një avion i hapur është duke u përshpejtuar në 3.5 mjegull
në njëkënd prej 45" mbi horizontalen. Sa është forca totale
që ushtron sedilja e kabinës mbi pilotin 75 kg?

10 4 K A P I T U L L I 4 Dinamika: Ligjet e Njutonit në lëvizje

#4.Dy alpinistë në shkëmb. Rill dhe Karen_
përdorin litarë sigurie të ngjashme gjatësia.
Litari i Karen është inureelastik, i quajtur
atlynanlk. papangaalpinistë. Bill ka njëlitar
valik,nuk rekomandohet për qëllime sigurie në
ngjitje pro. Karenbie 1i -qelizë?' rreth 2.0 inç dhe
më pas litari e ndalon atënjë distancë prej 1,0 m
(Fig. 1-63).(a)Vlerëso, duke supozuar se forca
është konstante, sa forca do të ndihet ajo litarin.
(Shprehni rezultatin në
shumëfish të peshës së
saj.)h)Në një rënie të ngjashme.
Litari i Bill-itshtrihet vetëm për
30 cm. Sa shumesa herë pesha e
tij do ta tërheqë litari atë? Cili
alpinist ka më shumë gjasa të
lëndohet?
#6.Një ashensor në një ndërtesë të lartë lejohet të
arrijëashpej tesi maksimalenga 3.5 duke
shkuar në agim .Në çfarë t ensi oni duhet të
jetë ai kabllontë ndalojë këtë ashensor në një
distancë prej 2.6 m nëse ashensori ka një masë prej
1300 kg duke përfshirë banorët?
87,Dy kuti,m1= 1,0kg me koeficient të frikës
kinetiketion prej 0.10,dherte,=2.0 kgme
koeficient 0.2.0.vendosen vaj një rrafsh të
pjerrët në 0 = 30".(a)Çfarë përshpejtimi
përjeton çdo kuti?(b)Nëse një varg i
tendosurështëlidhur me kutitë (Fig.4-►,)_me mi
fillimisht më poshtë drogës, sa është
përshpejtimi i secilës kuti?(c)nësetëkonfigurimi
fillestar është i kundërt me m i duke filluarulët
me një tendosjezotëria,sa është nxitimi të çdo
kutie?

F IGUR A 4-64P robl em i 87.

FIGURA 4-63
Detyra 84,
88.
89.
5 dollarë.Një peshkatar në njëvarka është duke
përdorura - 10-11.} test"linja e peshkimit.Kjo do të
thotë se linja mund të ushtrojëaforcëprej -15 N pa
thyerje (1 Ih =4,45 N). (a) Sa i rëndë mund të
jetë një peshktoka peshkatari nëse ho e tërheq
peshkun lart vertikalisht me shpejtësi konstante?
(b) Nëse ai e përshpejton peshkun lartnE2,0tnis 2 ,
me çfarë peshe maksimale mund të zbarkojë
peshku?(c)A është e mundurpër të ulur një 15-
lbiTOLitnë linjën e testimit 10-lb"? Pse osepsejo?
AQëndrimi i personit 75_0 kgnëpeshore ne
ashensor_Çfarëbënleximi i shkallës (në N dhe
në kg) kur ashensori është(a)në qetësi, (J) duke
u ngjitur me një shpejtësi konstante prej 3,0 m/s,
(c)duke rënënë 3,0 mi. (d) duke u përshpejtuar lart
në 3.1)rn/S 2. (e')duke u përshpejtuar në rënie në
3.0m,/s2?
Tre alpinistë të cilët janë të lidhur me litar së
bashku po ngjiten në një fushë akulli të prirur
në 21_0" për tëhorizontale.Rrëshqitja e fundit e
alpinistit dhe duke tërhequr alpinistin e dytë nga
e tijakëmbët.Alpinisti i parë është në gjendje t'i
mbajë të dyja, nëse secili alpinist ka një masë prej
7,5 kg, llogaritni tensionin nësecili prejDy
seksione litari midis tre alpinistëve. Injorofërkimi
midis akullit dhe alpinistëve të rënë.
Përgjigjet e ushtrimeve
A: (Li)E njëjta;(h)makina sportive(c)ligji i tretë për C; Jo po,
pjesën (a), ligji i dytë për pjesën (Është). DPo: nuk.
B: 'Unë-forca e aplikuar nga personi është e
pamjaftueshme për të mbajtur kutinë në lëvizje.

Probleme të Përgjithshme105