Ta lektura, podobnie ak tysiące innych, est dostępna on-line na stronie

wolnelektury.pl.
Utwór opracowany został w ramach pro ektu Wolne Lektury przez fun-
dac ę Nowoczesna Polska.

CYPRIAN KAMIL NORWID

Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie

I
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie, Filozof, Lud, Pamięć
Że ci ze złota statuę lud niesie¹,
Otruwszy pierwe ?²

Coś ty Italii zrobił, Alighieri³, Lud, Poeta, Wygnanie

Że ci dwa groby⁴ stawi lud nieszczery, Grób, Historia, Pamięć
Wygnawszy pierwe ?

Coś ty, Kolumbie⁵, zrobił Europie,

Że ci trzy groby we trzech mie scach⁶ kopie,
Okuwszy pierwe ?

Coś ty uczynił swoim, Camoensie,

Że po raz drugi⁷ grób twó grabarz trzęsie,
Zgłodziwszy pierwe ⁸?

Coś ty, Kościuszko, zawinił na świecie, Przywódca

Że dwa cię głazy we dwu stronach gniecie⁹,
Bez mie sca pierwe ?

Coś ty uczynił światu, Napolionie¹⁰,

Że cię w dwa groby¹¹ zamknięto po zgonie,
Zamknąwszy pierwe ?

Coś ty uczynił ludziom Mickiewiczu?

¹Sokratesowi w kilka czasów po śmierci ego Ateńczycy statuę ze złota postawili. [przypis autorski]
²Sokrates (– p. n. e.) — wybitny filozof gr., żył i zmarł w Atenach, uprawiał filozofię i nauczał,
wciąga ąc do dyskus i przechodniów na ulicy. Wśród ego uczniów byli m. in. Platon, Antystenes i Ksenofont.
Sokratesowi wytoczono proces o niewyznawanie bogów uznawanych przez państwo i demoralizac ę młodzieży.
Został skazany na śmierć przez wypicie trucizny. [przypis edytorski]
³Dante Alighieri (–) — poeta wł., polityk, uznawany za o ca ęzyka wł. Na słynnie szym ego dziełem
est Boska Komedia, zawiera ąca obrazy Ra u, Czyśćca i Piekła, przy czym w kręgach piekielnych poeta umieścił
swoich przeciwników politycznych. Kiedy akc a białych w partii gwelfów, z którą Dante był związany, przegrała
walkę polityczną z partią czarnych, musiał on opuścić rodzinną Florenc ę i resztę życia spędził na wygnaniu; zmarł
w Rawennie. [przypis edytorski]
⁴Dante grzebany w Rawennie i we Florenc i. [przypis autorski]
⁵Kolumb (właśc. Cristoforo Colombo; –) — żeglarz i nawigator nieustalone narodowości, kapi-
tan czterech wypraw pod flagami Katalonii i Hiszpanii, podczas których dotarł do wybrzeży nieznane wówczas
w Europie Ameryki i odkrył m.in. wyspy Bahama, Kubę, Haiti, Gwadelupę oraz Jama kę. Trzecia wyprawa za-
kończyła się aresztowaniem i odesłaniem okutego w ka dany Kolumba do Hiszpanii (powodem pod ęcia takich
kroków były oskarżenia o zbyt autorytarne i nepotyczne rządy na Haiti). Kolumb zmarł w Valladolid i począt-
kowo został tam pochowany, po trzech latach szczątki odkrywcy zostały przeniesione do Sewilii, a w  na
Dominikanę, ponieważ wolą ego było spocząć w Ameryce. Trwa ą spory, czy, ak wieść głosi, w późnie szych
latach ciało Kolumba powróciło do Hiszpanii, czy też pozostało w trzecim ze swych grobów. [przypis edytorski]
⁶Krzysztof Kolumb est grzebany w Hiszpanii, w St. Domingo i w Hawannie. [przypis autorski]
⁷Cztery lata temu szukano na cmentarzu komunalnym, gdzie był pochowany ednooki bez nogi żebrak, żeby
Camoensa pochować. [przypis autorski]
⁸Luís Vaz de Camões (a. z ang. Camoens, –) — uważany za na wybitnie szego poetę portugalskie-
go, tworzył w ęzyku portug. i hiszp., pisał liryki i dramaty, est także autorem ednego dzieła epickiego (Os
Lusíadas). Po dość burzliwym życiu, m. in. odbyciu przymusowe służby wo skowe na wybrzeżach Indii (Goa)
i Chin (Makau), zmarł w Lisbonie. [przypis edytorski]
⁹Kościuszko leży w Solurze i w Krakowie. [przypis autorski]
¹⁰Napoleon Bonaparte — zmarł  ma a  r. na wyspie św. Heleny, gdzie został pochowany. W  r.
prochy Cesarza Francuzów zostały przewiezione do Paryża i złożone w kościele Les Invalides; następnie eszcze
w  roku przeniesiono e do wspaniałego sarkofagu w te że świątyni. [przypis edytorski]
¹¹Napoleona drugi pogrzeb niedawny. [przypis autorski]

   Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie 

II
Więc mnie sza o to, w akie spoczniesz urnie, Grób, Historia, Pamięć
Gdzie, kiedy, w akim sensie i obliczu,
Bo grób twó eszcze odemkną powtórnie, Łzy
Inacze będą głosić twe zasługi
I łez wylanych dziś będą się wstydzić,
A lać ci będą łzy potęgi drugié
Ci, co człowiekiem nie mogli cię widziéć.

   Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie 

III
Każdego z takich, ak ty, świat nie może Grób, Obraz świata
Od razu przy ąć na spoko ne łoże,
I nie przy mował nigdy, ak wiek wiekiem.
Bo glina w glinę wtapia się bez przerwy,
Gdy sprzeczne ciała zbija się aż ćwiekiem
Późnie … lub pierwé …

Pisałem w Paryżu  w styczniu.

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod wa-
runkiem zachowania warunków licenc i i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór est w domenie publiczne .
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licenc i Wolne Sztuki ..
Fundac a Nowoczesna Polska zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.() Ustawy
o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystu ąc zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o
zapisach licenc i oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapozna się z
nimi, zanim udostępnisz dale nasze książki.
E-book można pobrać ze strony: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/cos-ty-atenom-zrobil-sokratesie
Tekst opracowany na podstawie: Cyprian Kamil Norwid, Dzieła Cypr ana Norwida (drobne utwory poetyc-
kie-poematy-utwory dramatyczne-legendy, nowele, gawędy-przekłady-rozprawy wierszem i prozą), Spółka
Wydawnicza ”Parnas Polski”, Warszawa 
Wydawca: Fundac a Nowoczesna Polska
Publikac a zrealizowana w ramach pro ektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukc a cyowa
wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
Opracowanie redakcy ne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Marta Niedziałkowska.
Okładka na podstawie: Widok cmentarza ewangelickiego w Warszawie, Dietrich, Fryderyk Krzysztof (-
), domena publiczna
Wesprzyj Wolne Lektury!
Wolne Lektury to pro ekt fundac i Nowoczesna Polska – organizac i pożytku publicznego działa ące na rzecz
wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publiczne przechodzi twórczość kole nych autorów. Dzięki Two emu wsparciu będziemy
e mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
Jak możesz pomóc?
Przekaż % podatku na rozwó Wolnych Lektur: Fundac a Nowoczesna Polska, KRS .
Dołącz do Towarzystwa Przy aciół Wolnych Lektur i pomóż nam rozwijać bibliotekę.
Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundac i.

   Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie 