BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN BAITANG 4

I. LAYUNIN

A. Pamantayang Pangnilalaman: Nasusuri ang mga iba’t ibang mga gawaing pangkabuhayan
batay sa heograpiya at mga oportunidad at hamong kaakibat nito tungo sa likas kayang pag-unlad.

B. Pamantayan sa Pagganap: Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa iba’t ibang hanapbuhay at

gawaing pangkabuhayan na nakatutulong sa pagkakakilanlang Pilipino at likas kayang pag-unlad
ng bansa.

C. Pamantayan sa Pagkatuto: Nakapagbibigay ng mungkahing paraan ng wastong

pangangasiwa ng likas yaman ng bansa.

i. Cognitive: Nakagpamumungkahi ng mga ibat- ibang paraan ng wastong pangangasiwa ng

likas yaman ng bansa.

ii. Affective: Nakakahalok nang masigla sa talakayan patungkol sa mga wastong

pangangasiwa ng likas yaman ng bansa.

iii. Psychomotor: Nakapagtatala ng posibleng bunga ng wasto at hindi wastong pangangasiwa

sa likas yaman ng bansa.

II. NILALAMAN

A. Aralin Aralin VIII: Mga Mungkahing Paraan ng Wastong Pangangasiwa ng Likas na

Yaman ng Bansa

B. Mga 1. Araling Panlipunan 4 (LM) p. 153- 158

Sangunian
2. Araling Panlipunan 4 (TG) p. 71- 75

3. Video: Ang mga Ibon na Lumilipad Song

4. Video: Mga Mungkahing Paraan ng Wastong Pangangasiwa ng Likas na

Yaman ng Bansa

5. Video: Awit Para sa Kalikasan

6. K to 12- AP4LKE-IIb-d-3
C. Mga Projector o TV para sa presentasyon, i- strip ng mga salita, laptop at panulat
Kagamitan kung kinakailangan.

III. PAMAMARAAN

GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MGA MAG-AARAL

A. Panimulang Gawain

1. Panalangin

Bago tayo magsimula sa ating klase tayo ay

manalangin muna.

Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen.

(Ama namin...) Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen.
(Ama namin...)
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen.
Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen.
2. Pagbati
Magandang araw po Bb. Suelto, magandang araw mga
Magandang araw mga bata! kaklase.

Ano ang lagay ng panahon natin ngayon? Ngayon po ay maaraw, ma'am.

Maaraw nga siyang tunay. Mga bata dahil kayganda ng

araw ngayon, umawit tayo at sumayaw. Ayos ba?
Cge po, ma'am!
3. Pampasiglang Awitin

Ang mga Ibon na Lumilipad

(Umawit) Ang mga Ibon na Lumilipad Song
Nagustuhan nyo ba ang ating awitin?
Opo, ma'am.
4. Pagtatala ng Liban

Mga bata mayroon bang lumiban ngayong araw?

Wala po ma'am.
Mabuti naman kung ganoon.

5. Pag- wawasto ng Takdang Aralin

May naibigay akong takdang aralin kapahon diba?

Ilabas ninyo ang inyong mga takdang- aralin at ipagpalit

ito sa inyong mga katabi para sa pagwawasto. Lagyan Opo.
ng inyong pangalan ang papel na inyong iniwasto.
Nakuha ba?

Sa pinakadulong bahagi sa ibaba, bandang kanan.

(Checking) Saan po ilalagay ang aming pangalan, ma'am?

6. Mga Patakaran na Dapat Tandaan sa Silid Aralan

Mga bata, naaalala nyo pa ba ang mga patakaran Okay po, ma'am.
na dapat tandaan ninyong tandaan sa silid aralan?

Sinong makapag-bibigay ng mga alituntunin? Sige,

ikaw Mark?

Opo, ma'am.

Makinig ng mabuti.
Kaygaling mo naman Mark!
Sundin ang mga panuto.
B. Panlinang na Gawain
Mag trabaho ng tahimik at wag isturbuhin ang ibang
1. Pagsasanay nagta-trabaho.

Ipabasa sa mga bata. Respituhin ang kapwa kamag-aral.

Lambak

Kapatagan

Bundok Kabundukan

Lawa Ilog
Lambak Kapatagan
Dagat Sapa
Bundok Kabundukan
Mahusay mga bata!
Lawa Ilog
Tatlong bagsak nga diyan.
Dagat Sapa

Isa, dalawa, tatlo.

2. Balik- Aral

Kahapon tinalakay natin ang pananagutan sa

pangangasiwa at pangangalaga ng pinagkukunang-
yaman ng bansa.

Sino ang makapagbibigay ng kasapi ng lipunan na may

pananagutan sa pinagkukunang- yaman ng bansa?

Ikaw, Meah.
Ang pamahalaan po ma'am.
Tama!

Ano pa? Daniel?

May panangutan din po ang paaralan ma'am.
Sige, ano pa?
Mga pribadong samahan po.
Magbigay pa.
May panangutan din po ang bawat pamilya at ang mga
Magaling at natatandaan nyo pa ang tinalakay natin mamamayan.
kahapon.

Bigyan nang limang bagsak ang inyong mga sarili.

Isa, dalawa, tatlo, apat, lima.

C. Pagganyak

Ipaawit ang sumusunod na kanta na may tono ng "Ang

mga Ibon na Lumilipad".
Awit:
Awit:
Ang mga bundok na matataas,
Ang mga bundok na matataas,
Ay yamang lupa,
Ay yamang lupa,
Wag nating patagin
Wag nating patagin
(Ulitin)
(Ulitin)
‘Wag ka nang malungkot
‘Wag ka nang malungkot
O, Wow Philippines.
O, Wow Philippines.
Palitan ang mga salitang bundok na matataas, yamang
Palitan ang mga salitang bundok na matataas, yamang lupa at patagin ng mga sumusunod:
lupa at patagin ng mga sumusunod:
 ilog na umaagos/yamang tubig/dumihan
 ilog na umaagos/yamang tubig/dumihan  puno na mayayabong/yamang
 puno na mayayabong/yamang gubat/putulin
gubat/putulin  haribon na lumilipad/yamang hayop-
 haribon na lumilipad/yamang hayop- gubat/panain
gubat/panain  magsasaka na masisipag/yamang
 magsasaka na masisipag/yamang tao/maliitin
tao/maliitin  likas na yaman/gawa ng Diyos/sirain
  likas na yaman/gawa ng Diyos/sirain

Mga tanong:

1. Anong mga likas na yaman ang nabanggit sa awit? Bundok, ilog, puno, haribo at magsasaka po ma'am.

Mahusay! Yamang lupa, tubig, gubat, hayop at tao, ma'am.

2. Ano-anong uri ito ng mga likas na yaman?

Tama!
Patagin po.
3. Ano-ano ang hindi natin dapat gawin sa mga likas na
yaman na nabanggit sa awit? Dumihan.
Magaling! Huwag pong panain.

Huwag pong maliitin.

4. Ano-ano ang maaaring mangyari kapag hindi natin

sinunod ang mga sinasabi sa awit? Masisira po ang ating Likas- Yaman ma'am.

Ang gagaling niyo naman mga bata.

D. Paglalahad

Sa mga ginawa nating aktibiti, may ideya na ba kayo sa Opo, ma'am.

kung ano ang tatalakayin natin ngayong araw?

Kung ganoon maari niyo bang ibahagi sa klase ang

inyong alam o hula tungkol sa ating tatalakayin ngayon?

Sige, Mecayla.

Ma'am, sa tingin ko po, ang tatalakayin natin ngayon ay

patungkol sa mga likas na yaman sa ating bansa.
Okay, ano pa?

Ikaw, Ryan?
Sa palagay ko po ay tatalakayin natin kung ano ang mga
hindi dapat gawin sa mga likas yaman.

May iba pa ba kayong ideya? Ma'am! Maari din pong ang tatalakayin natin ngayon ay
tungkol sa pangangalaga sa mga likas yaman.

Mahuhusay!

May ipapakita ako sa inyong video. Nais kong pagtu-

unan ninyo ng pansin at pakinggang mabuti ang bawat
sasabihin ng taga- pagsalita sa video, okay?
Bago tayo magsimulang manood, nais kung basahin
ninyo muna ang mga gabay na tanong dahil pagkatapos
ninyong manood ay sasagutan ninyo ito.
Mga Mungkahing Paraan ng Wastong Pangangasiwa ng
Likas na Yaman ng Bansa
E. Pagtatalakay
Mga Gabay na Tanong
1. Ano ang mga mungkahing paraan ng wastong
pangangasiwa ng mga likas na yaman ng bansa?
Una, magbigay para sa Yamang Lupa.
Magbigay naman para sa Yamang Tubig.
Bakit kailangang isabuhay ang mga mungkahing paraan
ng wastong pangangasiwa ng mga likas na yaman ng
bansa?
Bilang isang estudyante, sa paanong paraan mo
maipapakita ang wastong pangangasiwa ng mga likas
yaman sa ating bansa?
Sa iyong palagay, bakit kailanganang wasto ang
1. Ano ang mga mungkahing paraan ng wastong
pangangasiwa ng mga likas na yaman ng bansa?
2. Bakit kailangang isabuhay ang mga mungkahing
paraan ng wastong pangangasiwa ng mga likas na
yaman ng bansa?
(Panonood)
Ang mga mungkahing paraan ng wastong pangangasiwa
ng mga yamang lupa ay magtanim ng puno, iwasan ang
pagkakaingin, iwasag gamitin ang nakakasamang
kemikal, gumawa ng compost pit o hukay, huwag
saktan ang mga hayop, at huwag mangsira ng mga
halaman, ma'am.
Sa tubig naman po ma'am ay huwag gumamit ng
dinamita, iwasan pong magtapon bg basura sa ating
mga katubigan, magtayo ng mga water treatment plant,
at ipagbawal ang pagtatayo ng tahanan sa ibabaw o tabi
ng mga ilog at estero.
Kailang isabuhay ang mga mungkahing paraan ng
wastong pangangasiwa ng mga likas na yaman ng bansa
sapagkat ang kapaligiran ay kaloob ng Maykapal para sa
atin at nararapat lang po na atin itong pangalagaan
upang mapana pa ponsavsusunod na henerasyon
ma'am.
(Ang sagot ay nakadepende sa mag-aaral)
(Ang sagot ay nakadepende sa mag-aaral)
pangngasiwa sa mga likas yaman ng ating bansa?

Mahusay!

Bigyan ng Fireworks clap ang inyong nga sarili.

F. Paglalapat

Mga bata pagpapangkat- pangkatin ninyo ang inyong mga sarili sa apat na grupo. Dahil may gagawin tayong
aktibiti ypang mas mahasa pa ang inyong alam tungkol sa pangangasiwa ng likas na yaman sa ating bansa.

Bago ang lahat manonood muna kayo ng isang video na kung saan, dito kayo babasi ng inyong isasagot sa
pangkatang gawain.

Ipapanood: Awit Para sa Kalikasan

Bibigyan ko kayo ng 10 minuto upang gawin ang mga nakaatas na gawain sa inyong mga pangkat. Tandaan din ang
mga alinsunurin kapag gagawa nang pangkat gawain.

GROUP 1: Basi sa ating tinalakay at pati na rin sa mga bidyung iyo nang napanood, isulat o itala sa inyong sagutang
papel ang mga posibleng bunga ng wastong pangangasiwa ng Likas na Yaman ng ating bansa.

GROUP 2: Basi sa ating tinalakay at pati na rin sa mga bidyung iyo nang napanood, isulat o itala sa inyong sagutang
papel ang mga posibleng bunga ng hindi- wastong pangangasiwa ng Likas na Yaman ng ating bansa.

GROUP 3: Basi sa ating tinalakay at pati na rin sa mga bidyung iyo nang napanood, isulat o itala sa inyong sagutang
papel ang mga wastong pangangasiwa ng Likas na Yaman ng ating bansa.

GROUP 4: Basi sa ating tinalakay at pati na rin sa mga bidyung iyo nang napanood, isulat o itala sa inyong sagutang
papel ang mga hindi wastong pangangasiwa ng Likas na Yaman ng ating bansa.

Matapos ang itinakdang oras ay i- presenta ito sa klase. Narito ang pamantayan para sa pag- puntos.

Pamantayan sa Pagbibigay Puntos

Kabuluhan ng Nilalaman 10

Pag- presenta sa Klase 5

Pagtutulungan ng Grupo 5

Kabuuang Puntos 20

G. Paglalahat

Ano-ano ang mga likas yaman na nabanggit sa ating

talakayan? Magbigay ng halimbawa. Yamang Lupa at Yamang tubig.

Ang halimbawa ng yamang lupa ay ang mga burol at

bundok

Ang halimbawa naman ng yamang tubig ay ang mga ilog

ata dagat.

Paano ninyo pangangasiwaaan ng wasto ang likas (Ang mga sagot ay nakadepende sa mga mag-aaral)
yaman sa bansa?

Ano naman ang mga hindi dapat gawin sa mga likas na

yaman ng bansa? Ma'am, hindi natin dapat sirain po.

Paano ninyo nasasabi kung ang ginagawang (Ang mga sagot ay nakadepende sa mga mag-aaral)
pangangasiwa sa mga likas yaman ay nakabubuti o
nakakasama?

IV. PAGTATAYA

Panuto: Lagyan ng tsek (✓) ang bilang kung ang Mga Sagot
mungkahing paraan ng pangangasiwa ng likas na yaman
ng bansa ay wasto, at ekis (×) kung hindi wasto. Gawin
ito sa sagutang papel.

1. Iiwasan ang pagtatapon ng basura sa mga yamang

tubig.
✓
2. Magtanim ng mga puno at halaman sa mga
bakanteng lote.

3. Ipagwawalang-bahala ang mga batas pangkalikasan. ✓

4. Gawin ang programang 3Rs (reduce, reuse, recycle). ×

5. Hayaang nakabukas ang gripo kahit umaapaw na ang

tubig sa balde.
✓

×
IV. KASUNDUAN

Panuto: Basahing mabuti ang bawat tanong na nasa ibaba at isulat ang iyong sagot sa inyong kuwaderno. Bawat
bilang ay nagkakahalaga ng 5 puntos, at may kabuuang 15 puntos.

1. Nalaman mo na ang iyong ama ay gumagamit ng dinamita sa kaniyang pangingisda. Natutunan mo sa paaralan
na pinagbabawal ito ng pamahalaan at maaari siyang makulong kung siya ay mahuhuli. Paano mo ito sasabihin sa
iyong ama?

2. Marami kang kaibigan na nakatira sa may estero. Doon nila tinatapon ang kanilang mga basura kaya’t madalas
ang pagbaha rito. Ano ang sasabihin mo sa iyong mga kaibigan? Paano mo ito maipararating sa inyong punong
barangay?
3. Habang ikaw ay nasa daan pauwi sa inyong tahanan, nakita mong sinisira ng isang bata ang mga halaman ng
inyong kapitbahay. Ano ang sasabihin mo sa bata?