Republic of the Philippines

Municipality of Don Carlos

Don Carlos Polytechnic College
P-2, Norte, Don Carlos Bukidnon

DETALYADONG BANGHAY-ARALIN SA FILIFINO V

I. Layunin
Sa loob ng 60 minutong diskusyon, ang 75% na mag-aaral ay inaasahan
nang;
a. Nabibigkas ng may wastong tono at diin ang mga napakinggang tula;
b. Nailalahad ang kahalagahan at ang wastong pagbigkas ng tula; at
c. Nakakalahok ng masigla sa sabayang pagbigkas ng tula.
II. Paksang aralin
PAKSA: TONO AT DIIN
SANGGUNIAN: FILIPINO V, IKALAWANG MARKAHAN
KAGAMITAN: Manila paper, Pentelpen
Estratiheya ng pagtuturo: Diskusyon, pangkatang Gawain, at pagtatanong.
III. Pamamaraan
GAWAIN NG GURO GAWAIN NG MAG-AARAL
A. Panimulang Gawain

Michael, pangunahan mo ang ating

panimulang panalangin sa araw na ito.
Opo Ginoo (sa ngalan ng Ama, ng
Anak, ng Ispirito Santo, Amen
Magandang Umaga mga Bata! …..)

Pakisaayos ng inyong upuan at pulutan Magandang umaga Ginoong

ang mga basura sa inyong ilalim. Mark!

Sabihin ang Narito po Sir, pag tinawag

ang pangalan. Malinaw? Opo Sir!

Jeric Pagapulaan? Narito po, Sir!

Chloe Miaga? Narito po, Sir!
John Michael Novecio? Narito po, Sir!

Mabuti at narito kayong lahat!

B. Pagganyak
Bago tayo magtungo sa aralin natin
ngayong araw na ito, tayo muna at
magbasa ng isang napakagandang
tula na pinamagatang “Yamamang
Dunong at Kalusugan”
Handa na’ba mga bata?
Sige simulant na na’tin
“Yamang Dunong at Kalusugan”
Dunong at kalusugan ating yaman,
nararapat na pangalagaan. Huwag
nating pabayaan, ingatan at
pahalagahan. Anumang minana sa
magulang, walang tutumbas sa dunong
at kalusugan. Aanhin ang material na
yaman kung sakitin naman?
Karunungan at kalusugan
pagyamaning lubusan.
Dunong at kalusugan, sandatang
maituturing, sa anumang suliraning
kahaharapin. Maging matatag sa
anumang pasanin, tiyak na mithiin ay
mararating.
Magaling mga bata!
Ngayon ako naman ay may tanong
tumgkol sa tulang inyong binasa.
1. Ano ang paksa ng binasang
tula?
2. Ano ang itinuturing na yaman
ayon sa binasang tula?
3. Paano mo binigkas ang tula?
Magaling mga bata!
Ano sa inyong palagay ang ating aralin
ngayong araw na ito?
Magaling!
- Opo sir
“Yamang Dunong at
Kalusugan”
Dunong at kalusugan ating
yaman, nararapat na
pangalagaan. Huwag nating
pabayaan, ingatan at
pahalagahan. Anumang minana
sa magulang, walang tutumbas sa
dunong at kalusugan. Aanhin ang
material na yaman kung sakitin
naman? Karunungan at
kalusugan pagyamaning lubusan.
Dunong at kalusugan, sandatang
maituturing, sa anumang
suliraning kahaharapin. Maging
matatag sa anumang pasanin,
tiyak na mithiin ay mararating.
-Ymang Dunong at Kalusugan po
Sir.
-Dunong at Kalusugan ang ating
yaman
-Masaya
-May sigla
-May pagmamahal
-Tono at diin po sir!
Ito ay tono at diin.

Ano ulit ito mga bata?

Mahusay!
-Tono at Diin.
C. Pagtalakay sa Aralin

Bago ang lahat, ano ng aba ang tula?

Ang Tula ay isang masining na anyo

ng panitikan na malayang
nagpapahayag ng damdamin at
mahahalagang kaisipan. Sa pagsulat
ng tula gumagamit ng iba’t-ibang estilo
at anyo, maaring malayangpagsulat o
kaya naman ay may sukat at tugma.

Dahil ang tula ay nagpapahayag ng

damdamin, mahalagang matutunan
kung paano ang tamang pagbigkas
nito. Sa gayon maipaparating ang
mensahe at damdamin ng tula. Sa
wastong pagbigkas ng tula
isinasaaliang-alang ang sumusunod:
Tono at Diin

Alam ba Ninyo kung ano ang Tono

mga bata?

Ang Tono ay ang pagbigkas ng tula at

maaring mataas o mahina, payapa o
mahinahon at iba’t-iba pang
damdamin.
-Hindi po Sir!
Halimbawa:

a. Gusto mo! PAGHAMON

b. Gusto mo? PAGTANONG

Iba pang halimbawa:

Kahulugan
Talaga bang  May pag
nanalo tayo sa aalinlangan
paligsahan?  Mababa
Talagang  May
nanalo tayo! pagpapatibay
 Mataas
 -Opo Sir!
Naintindihan ba mga bata? Ang
pagkaiba at pagbibigkas ng salita o
pangungusap?

Magaling!

Ngayon kayo naman base sa inyong

binasang tula kanina, pakinggan
naman ang tamang pagbigkas nito at
sabihin kung ano ang tono ng -Mahinahon po sir
tumutula.

(Ipinanood ang Bidyow)

Ano ang tono ng tumutula mga bata?

-Opo Sir!
Mahusay!

Naintindihan bam ga bata kung ano (nagbigay ng halimbawa)

ang tono?

Kayo nga din ang magbigay ng ibang

halimbawa?

Magaling!

Ngayon, dadako naman tayo sa Diin.

Alam niyo ba kung ano ito mga bata?

Ang Diin ay ang bigat ng pagkabigkas

sa pantig ng maaring makapag-iba sa
kahulugan ng mga salita maging ang
mga ito man ay magkapareho ng
baybay.

Halimbawa:
Kahulugan
/Ha-pon\  Afternoon
Malumanay ang
bigkas
/Hapon\  Japanese
Mabilis ang
bigkas
/PIto\  Laruang
hinihipan
upang
makalikha
ng tunog -Opo Sir!
 /piTO\  Bilang o
numero 7

Naintindihan bam ga bata? (nagbigay ng halimbawa)

Napakahusay! Kayo naman ngayon

ang magbigay pa ng ibang
halimabawa.

Magaling!

Ngayon dumako naman tayo sa inyong

binasang tula kanina, pakinggan ang
pagbigkas nito sat ula at wastong
pagbibigay diin sa salita.

“Dunong at kalusugan, sandatang

maituturing sa anumang suliraning
kahaharapin. Maging matatag sa
anumang pasanin tiyak na mithiin ay -Pasanin Sir!
mararating.”

Ano ang salitang binigyan ng diin sa

tula? -Hindi po namin alam sir.

Magaling!

Ano ang ibigsabihin ng pasanin?

Ang ibig sabihin pasanin ay pagsubok,

na nagsasabing maging matatag sa
anumang pagsubok. -Dunong sir!

Ano pa mga bata ang mga salitang

binigyan ng diin sa ikatlong saknong ng
tula?
-Hindi po sir!
Mahusay!

Alam niyo ba ang ibig sabihin ng

dunong? -Opo Sir!

Ang dunong ay ang pagiging Matalin. -OPo Sir!

Naintindihan ba mga bata?

Naiintindihan ba mga bata?

Mahusay!
 D. Pangwakas na Gawain
Ano ang tula batay sa ating
napagaralan mga bata?
-ang tula ang isang masining na
anyu ng panitikan na malayang
nagpapahayag ng damdamim at
mahahalagang kaisipan.

Mahusay.

Ano naman ang dalawang

isinasaalang-alang natin sa wastong Tono at diin po, Sir!
pagbigkas ng tula?

Mahusay mga bata

-Mahinahon po, Sir!
Mag bigay ng pwedeng tono ng isang Mataas po, Sir!
tula? Malungkot po Sir!

Magaling!

Magbigay naman ng halimbawa ng diin Tala-bituinsa langit

at ibigay ang kahulugan nito? taLA-maglista

Magaling!

-opo, Sir!
Naintindihan ba ang ating aralin
ngayung araw na ito?

Magaling mga bata

2.Paglalapat

Natapos na nating pag-aralan ang ibig

sabihin ng tula at wastong o
isinaalang-alang sa pagbigfkas ng tula
ito ay ang tono at diin, ngayun mag
handa kayu para sa ating pag sasanay
sa wasting pagbasa ng tula gamit ang
tono at diin

(ipaparinig muli ng ng guro ang tulang

“yamang dunong at kalusugan”
 pagkatapos ang bata naman ang
tutula.
“yamang dunong at kalusogan”
Dunong at kalusugan ang ating
kayamanan
“Yamang Dunong at Kalusugan”
Dunong at kalusugan ating yaman,
nararapat na pangalagaan. Huwag
nating pabayaan, ingatan at
pahalagahan. Anumang minana sa
magulang, walang tutumbas sa dunong naman? Karunungan at
at kalusugan. Aanhin ang material na kalusugan pagyamaning lubusan.
yaman kung sakitin naman?
Karunungan at kalusugan
pagyamaning lubusan.
Dunong at kalusugan, sandatang
maituturing, sa anumang suliraning
kahaharapin. Maging matatag sa
anumang pasanin, tiyak na mithiin ay
mararating.
“Yamang Dunong at
Kalusugan”
Dunong at kalusugan ating
yaman, nararapat na
pangalagaan. Huwag nating
pabayaan, ingatan at
pahalagahan. Anumang minana
sa magulang, walang tutumbas sa
dunong at kalusugan. Aanhin ang
material na yaman kung sakitin
Dunong at kalusugan, sandatang
maituturing, sa anumang
suliraning kahaharapin. Maging
matatag sa anumang pasanin,
tiyak na mithiin ay mararating.

IV.
Pagtalaya
 Magkaroon ng “Sabayang pagbigkas” ang mga studyante. (Magbibigay ang
guro ng tula at kailangan nila itong sanayin.)
 Mahahati ang klase sa (5) limang grupo.
 Ang iskor ng bawat grupo ay nakabatay sa pamantayan ng ibibgay sa grupo.

Pagiging Mabuti
I.
Ang batang mabait ay walang kagalit, mga aral ni
nanay lagging sambit.
Ang kabutihan kapantay ay langit,
disiplina sa sarili, huwag iwawaglit.
II.
Sa ating komunidad ating alalahanin,
kaakibat nitong responsibilidad natin.
Ugaliing magkaisa sa ano mang Gawain,
magtulungan ay may magandang layunin.
III.
Ang mga namumuno sa pamahalaan,
Dapat maging huwaran.
Ang pagiging Mabuti sa nasasakupan,
Ang tularan ng mamamayan—
IV.
Sa ating pamilya, paaralan at komunidad,
Kabutihan ay isagad.
Simulan sa sarili itong ipatupad, upang magbunga
 Mga Napakahusay Mahusay Katamta Di-gaanong Hindi
pamantayan (5) (4) manghusay Mahusay Mahusay
(3) (2) (1)
Nabibigkas ng
may wastong
tono at diin
and tula.
Nabibibgyang
diin ang
bahagi ng tula
na may
mataas na
tono at may
diin
Nabibigkas
ang tula nang
angkop ang
bawat kilos,
ekspresyon
ng
mukha,kumpa
s ng kamay,
galaw ng
mata, at
tamang tindig.
Kabuoang
Puntos

V. Takdang Aralin
Gumawa ng tula na may (2) dalawang saknong at binubuo ng (4) apat na
taludtod sa isang saknong. Gawin ito sa malinis na papel.
 Pamantayan Bahagdan
Pagkabuo 50%
Angkop at at wasto ang ginamit sa
salita sa pagbuo.
Nilalaman 30%
Organisado ang nilalaman ng bawat
taludtod at mabisang naipapahayag
ang mensahe ng tula
Katapatan 20%
Masusi ang nagiging pagsunod sa
panuto na ibinigay
Kabuoan 100%