WRITE TO DONE

DẤN THÂN ĐỂ VIẾT

Một cuốn sách giúp bạn vượt qua nỗi sợ, xua tan nghi ngờ,
loại bỏ trì hoãn để thực sự bắt đầu viết và về đích

The Introvert Writer

Dành cho tất cả những ai mong muốn làm bạn với con chữ,
dù chưa từng bao giờ bắt đầu.

“Almost all good writing begins with terrible first efforts.

You need to start somewhere.”—Anne Lamott
 Tại sao mình viết cuốn mini-ebooks này?

Một người bạn tìm đến mình nói rằng đang gặp khó khăn trong sự nghiệp và
muốn làm blog. Bạn ấy muốn tìm một nơi để có thể chia sẻ những suy nghĩ và
cảm xúc của mình. Mình gợi ý bạn tham gia khóa học làm blog. Là chủ doanh
nghiệp, có một blog cá nhân cũng là một cơ hội tuyệt vời để phát triển công việc
kinh doanh của mình. Tuy nhiên, khi làm blog, bạn lại do dự khi bắt đầu viết.
Nguyên nhân là vì đã từng học rất dốt Văn.

Mình nghĩ đây là một niềm tin giới hạn. Những trải nghiệm không tốt với môn
Văn trong quá khứ đã khiến bạn ấy không thể bắt đầu viết. Điều này không chỉ là
trải nghiệm của riêng bạn ấy, mà có lẽ là của rất nhiều người trong số chúng ta.

Có thể mình có khởi đầu thuận lợi hơn mọi người vì vốn có tình yêu với viết, nên
việc viết với mình dễ dàng hơn đôi chút. Trong suốt những năm học cấp 2, rồi
cấp 3, mình đã viết không biết bao nhiêu bài viết, tham dự khá nhiều kỳ thì học
sinh giỏi Văn. Ngoài ra, mình còn viết không ít thư tay cho bạn bè. Nhưng bạn
biết không, sau khi vào đại học và học một chuyên ngành không liên quan gì đến
viết, mình ngừng viết. Cho đến gần đây, khi bắt đầu quyết tâm “yêu lại từ đầu”
với viết, mình mới thấm thía những khó khăn khi bắt đầu viết.

Khi nói chuyện với những người bạn khác, kể cả những cây viết, mình nhận thấy
mọi người cũng gặp những vấn đề tương tự. Dù bạn đã lên kế hoạch viết, nhưng
nỗi sợ, niềm tin giới hạn, sự trì hoãn đã khiến bạn không thể bắt đầu hay hoàn
thành một bài viết. Mình muốn nói với các bạn rằng đây là một việc rất bình
thường. Và sẽ luôn có cách để bạn có thể hoàn thành những việc bạn muốn, miễn
là bạn sẵn sàng bắt đầu.

Cuốn mini-ebook này là món quà dành cho người bạn cũ của mình, cũng như tất
cả các độc giả của The Introvert Writer. Với cuốn sách này, mình muốn giúp các
bạn nhận biết được những “chướng ngại vật” khiến bạn không thể bắt đầu viết.

THEINTROVERTWRITER.COM 3
Cùng với đó là những cách thức đơn giản giúp bạn vượt qua để có thể “về đích”
một cách hiệu quả.

Với những bạn nào đã từng học khóa học làm blog miễn phí của mình, cuốn sách
chính là một nửa còn thiếu giúp bạn nhập cuộc với blog. Bộ đôi hoàn hảo này sẽ
giúp bạn xuất bản được chiếc blog đầu tiên và mở ra những cơ hội tuyệt vời cho
cuộc sống của chính bạn.

Nếu bạn chưa học khóa học làm blog miễn phí của mình, bạn có thể học bất kỳ
lúc nào tại đây nhé: https://courses.theintrovertwriter.com/

Còn bây giờ, cùng khám phá cuốn sách nhỏ này của mình và bắt tay vào hành
động luôn thôi.

THEINTROVERTWRITER.COM 4
 MỤC LỤC

Viết là một kỹ năng

Kỹ năng viết trong cuộc sống
Vì sao bạn nên viết?
Điều gì ngăn cản bạn viết?
Write to Done: Dấn thân để viết
Khởi động
Chuẩn bị góc làm việc
Đặt mục tiêu nhỏ
VIẾT MỖI NGÀY
Viết theo quy trình
Vượt chướng ngại vật
Bắt chước những cây viết bạn ngưỡng mộ
Đừng sợ nói lên những điều bạn nghĩ
Kết nối với những người có chung mục tiêu viết
Tăng tốc
Đọc thật nhiều
Cải thiện các kỹ năng viết
Về đích
Hoàn thành tuyệt hơn là hoàn hảo
Xuất bản bài viết của bạn
Dành cho bạn muốn làm công việc liên quan đến viết lách
Bạn muốn theo đuổi thể loại “writer” nào?
Cần phải chuẩn bị những kỹ năng và phẩm chất gì?
Đôi lời từ The Introvert Writer

THEINTROVERTWRITER.COM 5
 Vài lưu ý nhỏ trước khi bạn bắt đầu

1. Vừa đọc vừa ghi chép lại những điều mình đã học sẽ khiến bạn nhớ lâu
hơn. Bạn có thể chuẩn bị cho mình một cây bút và một cuốn sổ hoặc sử
dụng tính năng đánh dấu “highlight” trên các thiết bị điện tử để ghi chép
những điều quan trọng.

2. Nếu thấy có ý tưởng nào đó bạn có thể thực hành ngay, hãy làm luôn, đừng
chần chừ nhé.

3. Có thể bạn sẽ bắt đầu viết khi chưa đọc hết cuốn sách. Nhưng một khi đã
đọc đến cuối cùng, hãy viết. Nếu vẫn còn băn khoăn, hãy sử dụng những
ghi chú của bạn để thực sự viết.

THEINTROVERTWRITER.COM 6
 Viết là một kỹ năng

Viết là việc bạn sử dụng con chữ để thể hiện những suy nghĩ ý tưởng của mình.
Có thể bạn cho rằng viết là một năng khiếu. Có nghĩa là từ khi sinh ra, bạn đã có
khả năng nhanh nhạy với việc nắm bắt ý tưởng và viết. Tuy nhiên, mình tin viết
là một dạng kỹ năng. Giống như việc mình có thể học một ngoại ngữ, hay thực
hành Excel vậy.

Jeffrey Lam trong bài viết “Writing: A skill to be learned or an innate talent?” kết
luận: “Có một điều chắc chắn là ai cũng có thể trở thành một cây viết giỏi và có
tầm ảnh hưởng nếu như thực hành thường xuyên.”

Ngoài ra, một điều quan trọng nữa mình muốn nhấn mạnh, viết là một kỹ năng
có thể chuyển đổi (transferable skill). Có nghĩa là bạn có thể sử dụng kỹ năng này
cho bất kỳ công việc nào, ở bất kỳ vị trí nào trong cuộc sống. Nếu như có khả
năng viết tốt, bạn sẽ có cơ hội phát triển nghề nghiệp và tạo ra những ảnh hưởng
trong cuộc sống của mình. Vậy vì sao bạn không viết?

THEINTROVERTWRITER.COM 7
 Kỹ năng viết trong cuộc sống

Chúng ta viết hàng ngày. Bạn có nhận ra không?

Chúng ta viết trong học tập, công việc và cuộc sống. Mọi nơi, mọi lúc. Khi bạn
làm bài tập nhóm, bạn viết. Lúc bạn sửa CV, bạn cũng viết. Khi soạn email gửi
khách hàng, bạn đang viết. Bạn chuẩn bị một bản kế hoạch gửi sếp, bạn lại viết.
Khi bạn đăng những dòng trạng thái lên mạng xã hội chính là lúc bạn viết.

Bạn có thể:

Viết cho mục đích cá nhân

Hằng ngày, bạn có thể viết cho các mục đích cá nhân. Ví dụ như khi viết nhật ký,
viết thư/email cho bạn bè hay chia sẻ các dòng trạng thái trên mạng xã hội.

Viết trong công việc

Trong công việc, dù viết có thể không phải là nhiệm vụ chính của bạn, bạn vẫn
cần viết. Đó là những nhiệm vụ liên quan đến email, báo cáo, kế hoạch, thuyết
trình...Ngoài ra, nếu là một người sáng tạo nội dung, viết là lẽ sống của bạn.

Viết khi xin việc

Bạn đã từng trải qua thời kỳ tìm kiếm một công việc cho mình? Bạn sẽ cần đến
một chiếc CV cùng với cover letter thuyết phục để gửi đến nhà tuyển dụng. Nếu
không biết viết, bạn sẽ làm thế nào để tiếp cận và gây được sự chú ý của họ từ lần
đầu tiên?

THEINTROVERTWRITER.COM 8
Viết trong học tập

Dù không thích viết, khi đi học, bạn vẫn phải viết. Khi học trung học, có thể bạn
chỉ viết khi học môn Văn. (Thực ra, khi làm bài kiểm tra bất kỳ môn nào, bạn
đang viết. Kể cả khi làm toán, bạn cũng đang trình bày những lời giải của mình
một cách logic nhất). Sau này, càng học cao hơn, bạn sẽ phải đối mặt với những
bài luận, bài thuyết trình dài và khó. Nếu không viết, bạn đã làm gì?

THEINTROVERTWRITER.COM 9
 Vì sao bạn nên viết?

Viết để kết nối với bản thân

Với mình, trước hết viết là để dành cho bản thân. Khi viết, bạn bộc lộ những cảm
xúc suy nghĩ của mình thông qua con chữ. Nhờ viết ra, mọi suy nghĩ của bạn
được sắp xếp một cách gọn gàng, ngăn nắp hơn. Có thể tưởng tượng lúc trước và
sau khi viết như trước và sau khi bạn dọn dẹp một tủ quần áo bừa bộn vậy.

Nếu như không viết ra, mình luôn chìm trong một mớ hỗn độn những suy nghĩ
và cảm xúc không biết phải làm sao. Mình rối ren không thể đưa ra quyết định.
Tuy nhiên, sau khi viết ra, mọi thứ dường như sáng tỏ hơn. Mình cảm thấy hiểu
thêm về chính mình, biết cách làm thế nào để xử lý vấn đề gặp phải. Viết giúp kết
nối với bản thân, khám phá những góc khuất phía sâu trong tâm hồn mình.

Một trong những cách để bắt viết kết nối là viết nhật ký hàng ngày. Còn mình,
bất kỳ khi nào cần suy nghĩ, mình đều viết.

Viết để nâng cao tri thức, sự sáng tạo và trí tưởng tượng

Mỗi khi bạn viết là một lần bạn thực hành những suy nghĩ, ý tưởng của mình.
Viết cũng giúp bạn nâng cao những kỹ năng khác của bản thân như khả năng tư
duy, giải quyết vấn đề. Nhờ viết, bạn tích lũy được thêm nhiều kiến thức và kinh
nghiệm trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Viết chính là một trong những cách
giúp bạn cải thiện khả năng của bản thân.

1
THEINTROVERTWRITER.COM
0
Ngoài ra, khi bạn viết về bất kỳ vấn đề gì, não bộ sẽ vận dụng mọi công năng để
sản xuất ra những suy nghĩ chất lượng dưới dạng con chữ. Những trải nghiệm
cuộc sống, những bài học được rút ra, mọi thứ đều bộ não lục tìm lại. Bằng kết
nối vô hình nào đó, vô cùng nhanh chóng, bạn xâu chuỗi được những sự việc lại
với nhau, tạo ra được một ý tưởng mới. Càng viết nhiều, bộ não càng trở nên linh
hoạt. Vì vậy, sự sáng tạo và trí tưởng tượng của bạn ngày càng bay cao, bay xa.

Viết để phát triển sự nghiệp

Như mình đã nói trước đó, viết là một kỹ năng có thể chuyển đổi (transferable
skill). Trong thời đại công nghệ số, viết đã trở thành một phần quan trọng trong
mọi doanh nghiệp. Bởi vậy, nếu có kỹ năng viết tốt, bạn sẽ có thêm nhiều cơ hội
việc làm và rộng đường thăng tiến trong sự nghiệp.

Nếu như hỏi các nhà tuyển dụng, hầu như họ sẽ nói với bạn kỹ năng giao tiếp là
kỹ năng quan trọng nhất để thành công. Một doanh nghiệp kinh doanh tốt có nghĩa
là nhân viên làm việc năng suất và hiệu quả hơn, khách hàng ngày càng mua thêm
nhiều sản phẩm và dịch vụ. Điều này có được thông qua giao tiếp. Giao tiếp có
thể ở bất kỳ dạng nào như video, thuyết trình, voice call, minh họa, nhắn tin,
email, quảng cáo hay blog. Bạn có thấy rằng, nếu như có một kỹ năng viết tốt,
bạn có thể làm chủ được tất cả những điều trên?

Một khi có kỹ năng viết tốt, bạn dễ dàng sắp xếp những ý tưởng của mình một
cách logic, hiệu quả. Ngoài ra, thông qua con chữ, bạn chạm được đến đọc giả,
người nghe hoặc người xem. Chỉ khi khách hàng cảm nhận được những gì bạn
truyền tải, bạn mới có cơ hội khiến họ thực hiện những hành động bạn mong
muốn.

1
THEINTROVERTWRITER.COM
1
Viết để trở nên “giàu có”

Mình muốn nói về giàu có theo một khía cạnh khác, không phải là tiền bạc.

Bạn hãy để ý xem, ngôi nhà bạn đang ở, chiếc xe bạn đang đi có thực sự là một
tài sản? Nếu như bạn không sử dụng ngôi nhà hay chiếc xe để tạo ra được dòng
thu nhập cho mình, đó không phải là tài sản. Thêm nữa, bạn không thể bán ngôi
nhà đi để lấy tiền, vì bạn cần một chỗ ở. Chỗ ở này bạn phải đóng thuế hàng năm.
Với chiếc xe, bạn dễ dàng nhìn ra được, để sử dụng sẽ phải tốn rất nhiều chi phí
mỗi tháng, thậm chí mỗi ngày.

Với viết thì sao? Khi bạn tạo ra một bài viết, có thể là một bài blog, một cuốn
sách, một khóa học hay bất kỳ tác phẩm nào, bạn có thêm tài sản. Tài sản này có
thể giúp bạn giàu có theo cách này hay cách khác. Nếu bán chúng, bạn sẽ có thu
nhập bất kỳ lúc nào kể cả khi đang ngủ, miễn là có người mua tác phẩm của bạn.
Nếu bạn phát hành miễn phí, bạn vẫn có thể tạo ra cơ hội. Đó là cơ hội việc làm
từ doanh nghiệp, cơ hội được mọi người biết đến, cơ hội tạo ra những cơ hội khác
trong cuộc đời của bạn.

Chính vì viết giúp bạn tạo ra tài sản, mình nghĩ bạn “giàu có”.

1
THEINTROVERTWRITER.COM
2
 Điều gì ngăn cản bạn viết?

Bạn biết rằng viết mang lại rất nhiều lợi ích cho bạn. Không chỉ vậy, viết còn
mang lại cơ hội kiếm tiền. Vậy tại sao bạn lại không bắt đầu viết?

Mình nghĩ rằng có một vài nguyên nhân khiến bạn không thể bắt đầu viết.

1. Fears: Những nỗi sợ

Bạn muốn viết nhưng bạn sợ. Có thể bạn nghĩ rằng viết là một điều bình thường,
có gì đâu mà phải sợ. Tuy nhiên, chúng ta có nhiều nỗi sợ mà chưa chắc bản thân
đã nhận ra. Mình có thể kể một vài nỗi sợ mình từng trải qua khi viết. Có thể bạn
cũng trải nghiệm những điều tương tự.

● Sợ không có tài năng

● Sợ đã có người viết những bài tương tự

● Sợ người khác viết hay hơn mình

● Sợ bị từ chối

● Sợ mọi người sẽ không thích những gì mình viết

● Sợ vì phí công sức vào một việc không đâu

● Sợ vì nghĩ rằng không ai quan tâm đến chủ đề mình viết

1
THEINTROVERTWRITER.COM
3
 ● …………………………

● (Dành cho bạn kể thêm những nỗi sợ của mình)

Có rất nhiều nỗi sợ khiến chúng ta do dự và không thể bắt đầu. Nhưng nếu không
thể bắt đầu, bạn sẽ chẳng có bất kỳ điều gì. Cuộc sống là vậy. Luôn có những cái
giá phải trả để có thể thành công.

2. Self Doubt: Những nghi ngờ

Những tiếng nói bên trong đầy chỉ trích luôn hiện lên trong tâm trí bạn. Trong
thâm tâm bạn dấy lên hàng tá nghi ngờ. Liệu bạn có khả năng hoàn thành một bài
viết? Liệu mọi người có đồng ý với những suy nghĩ của mình? Liệu những điều
mình viết ra là có ích?

Chính những suy nghĩ tiêu cực này đã ngăn cản bạn bắt đầu, hoặc khiến bạn
không thể tiếp tục. Liệu có đáng không khi biết rõ những điều tốt đẹp đang chờ
đợi trước mắt nhưng lại từ bỏ ngay cả khi còn chưa bắt đầu?

3. Procrastination: Sự trì hoãn

Sự trì hoãn là kẻ thù số một khiến bạn không thể hoàn thành công việc của mình.
Dù bạn đã lên kế hoạch cụ thể, chuẩn bị kỹ càng, trì hoãn vẫn biết cách làm công
việc của nó.

Bạn nghĩ ra hàng ngàn lý do để không bắt đầu. Bạn làm những việc khác để thay
thế. Bạn có thể sẽ đi tìm tài liệu, xem ở chỗ này rồi chỗ khác, nhưng không làm
việc chính là viết. Bạn có thể biện minh rằng bản thân đang làm các công việc để

1
THEINTROVERTWRITER.COM
4
hỗ trợ cho việc viết. Nhưng cuối cùng, tất cả cũng không có ý nghĩa gì, nếu bạn
không thực sự viết.

Thậm chí khi đã bắt đầu viết, xao nhãng vẫn ghé thăm bạn, dẫn bạn đến những
nơi thú vị hơn. Và thế là, bạn mãi mãi chẳng bao giờ hoàn thành được những dự
định đã ấp ủ.

1
THEINTROVERTWRITER.COM
5
 Write to Done: Dấn thân để viết

Trong phần này, mình muốn đưa ra một vài cách hữu ích giúp bạn gạt đi tất cả
những suy nghĩ tiêu cực, loại bỏ trì hoăn và tập trung viết.

Khởi động

1. Chuẩn bị góc làm việc

Mình nghĩ rằng, chuẩn bị góc làm việc là việc làm vô cùng quan trọng. Bạn thử
nghĩ xem, nếu như bàn làm việc của bạn bừa bộn với nào là bánh kẹo, sách vở,
đồ dùng chăm sóc cá nhân, liệu bạn có muốn làm việc không?

Trước đây, để quá nhiều thứ trên bàn làm việc khiến mình mất tập trung. Thi
thoảng lại vớ cái này, làm cái kia, không chuyên tâm vào việc cần làm. Hiện tại,
giữ bàn làm việc gọn gàng giúp mình tăng khả năng tập trung. Ngoài máy tính và
bình nước, nếu cần ghi chép, mình lấy thêm sổ và bút. Sau khi ghi chép xong,
mình lại cất đi. Mình cũng để điện thoại ra xa khỏi tầm mắt và đặt trong chế độ
yên lặng. Điều này giúp mình toàn tâm toàn ý vào công việc.

Mình có một gợi ý nhỏ cho bạn. Đó là sử dụng ứng dụng Forest trên máy tính.
Ứng dụng này giúp bạn tập trung vào công việc mình đang làm. Trong khi bạn
làm việc, những cái cây sẽ được trồng. Nếu bạn thoát ra ngoài để làm một việc gì
khác, cây của bạn sẽ chết. Bạn sẽ không nỡ giết một cái cây, nên chỉ có thể tập
trung vào công việc của mình, phải vậy không?

1
THEINTROVERTWRITER.COM
6
 2. Đặt mục tiêu nhỏ

Khi mới bắt đầu, đừng nghĩ gì xa xôi to lớn. Hãy đặt cho mình một mục tiêu nhỏ.
Nếu như chưa quen với việc viết, bạn có thể đặt mục tiêu 5 phút viết mỗi ngày
(hoặc 2 phút thôi cũng được). Sau khi đã quen rồi, bạn có thể nâng dần mục tiêu
của mình lên.

Nhiều bạn có tâm lý ngay lập tức phải làm được điều này điều kia dù chỉ mới bắt
đầu. Điều này dễ khiến bạn nản chí và bỏ cuộc. Bởi vậy, hãy bắt đầu những mục
tiêu nhỏ mỗi ngày, vừa đủ để khiến bạn hào hứng, nhưng cũng không quá khó
khăn để bạn thực hiện. Một mục tiêu vừa phải chính là động lực giúp bạn có thể
hoàn thành bất kỳ việc gì.

Nếu bạn nghi ngờ mình không thể làm gì chỉ với hai phút viết, cứ viết đi và bạn
sẽ chứng minh điều ngược lại.

3. VIẾT.MỖI.NGÀY

Để viết, chỉ đơn giản là viết thôi. Và bạn biết đấy, như mình đã nói ban đầu, viết
là một kỹ năng có thể trau dồi thông qua luyện tập. Bởi vậy, bạn cần viết mỗi
ngày. Làm thế nào để bạn viết mỗi ngày?

● Bắt đầu một ngày mới với nhật ký

Ngay khi thức dậy và làm vệ sinh cá nhân xong, hãy ngồi xuống và viết vài dòng
cảm nhận của bạn về ngày mới, như một dạng trang viết buổi sáng (Morning
pages). Đây là nơi bạn có thể tự do viết tất cả những điều mình muốn. Sẽ không

1
THEINTROVERTWRITER.COM
7
có ai đọc nó. Bạn cũng không cần phải trau chuốt câu từ, chỉ đơn giản viết ra mọi
suy nghĩ của mình. Đơn giản và đáng để thử, phải vậy không?

● Chọn cho mình một khoảng thời gian trong ngày để viết

Tìm cho mình một khoảng thời gian cố định để viết mỗi ngày. Có thể là vào sáng
sớm, giữa giờ giải lao hay buổi tối trước khi đi ngủ. Bạn có thể thêm mốc thời
gian này vào Google Calendar để nhắc nhở bản thân. Dù là thứ bảy, chủ nhật hay
ngày nghỉ, hãy cam kết với nhiệm vụ viết.

● Sử dụng gợi ý viết (Writing Prompts)

Nếu như bạn vẫn chưa biết mình nên viết vì điều gì, hãy nhớ rằng bạn có thể viết
về mọi thứ. Ngoài ra, chúng ta luôn có sự hỗ trợ. Một trong số đó là từ những gợi
ý viết (writing prompts). Writing prompts không chỉ dành cho những người mới
bắt đầu. Kể cả với những cây viết chuyên nghiệp, writing prompts cũng rất hữu
ích. Nó giúp cho mọi người tìm thấy cảm hứng và tạo ra những ý tưởng mới.

Các bạn có thể tham khảo những writing prompts thú vị tại bài viết này.

Nếu không truy cập được, bạn có thể tải về tại đây bằng cách chọn “Tệp” → “Tạo
bản sao”.

● Sử dụng các ứng dụng để viết

Nếu không tiện giấy và bút, bạn luôn có thể viết ngay trên điện thoại hoặc máy
tính cá nhân. Một số ứng dụng giúp bạn viết hàng ngày sau đây có thể hữu ích
với bạn:

1
THEINTROVERTWRITER.COM
8
Five Minute Journal

Penzu

Griddiary

The Most Dangerous Writing App

● Tặng cho mình những phần thưởng nho nhỏ

Tạo ra một file theo dõi thói quen của bạn. Mỗi một ngày bạn hoàn thành việc
viết, bạn sẽ có một dấu X. Dành tặng mình những món quà nho nhỏ nếu thành
công duy trì việc viết sau một tuần, một tháng, ba tháng, hay sáu tháng. Đây là
nguồn động lực to lớn giúp bạn thực sự viết.

Hãy nghĩ ra một danh sách những món quà bạn thực sự yêu thích và trao phần
thưởng với mỗi thử thách được hoàn thành nhé.

4. Viết theo quy trình

Bạn cũng có thể luyện tập viết theo quy trình bằng cách tham khảo quy trình 5
bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

Trước khi viết, bạn nên nghĩ về chủ đề mà mình định viết và làm một vài nghiên
cứu cần thiết về chủ đề này. Chắc chắn, khi bạn viết về một chủ đề nào đó (ví dụ
như một bài luận), sẽ có những vấn đề mà bạn quan tâm, hoặc thậm chí những

1
THEINTROVERTWRITER.COM
9
vấn đề mà bạn không hiểu rõ, còn nhiều phân vân. Vì vậy, bạn cần đào sâu thêm
để tìm hiểu và giải quyết trong bài viết của mình.

Khi làm nghiên cứu, bạn hãy sử dụng những công cụ tìm kiếm một cách thông
minh. Nên sử dụng nguồn từ những bài viết mới nhất, đến từ những địa chỉ uy tín
nhất. Tuyệt vời hơn nữa là những bài viết có những nghiên cứu hoặc bằng chứng
rõ ràng, thuyết phục. Nên ghi rõ nguồn trong bài viết của mình.

Bước 2: Lên outline

Tạo ra outline sẽ giúp bạn chủ động hơn khi viết. Ngoài ra, việc này cũng giúp
bạn tập trung vào chủ đề chính, và sắp xếp chúng một cách hợp lý, logic. Bạn vẫn
có thể thay đổi outline khi viết nếu như thấy điều này là cần thiết cho bài viết của
mình.

Bước 3: Viết nháp

Sau khi lên xong outline, bạn đã có thể bắt đầu viết bản nháp đầu tiên.
2
THEINTROVERTWRITER.COM
0
Bước 4: Viết lại

Khi bản nháp đầu tiên được hoàn thành, hãy xem lại. Kiểm tra bài viết xem còn
chỗ nào chưa được rõ ràng hoặc không logic. Bạn có thể cải thiện những gì (thêm
hay bớt thông tin) để làm cho bài viết được tốt hơn? Các đoạn văn của bạn đã kết
nối với nhau một cách liền mạch chưa?

Trả lời những điều này sẽ giúp bạn có thể tạo ra những thay đổi để bản nháp ban
đầu được hoàn thiện hơn.

Bước 5: Biên tập

Biên tập là bước bạn chỉnh sửa từ ngữ, câu văn giúp cho bài viết trở nên hiệu quả
hơn. Ngoài ra, đây cũng là lúc bạn kiểm tra những lỗi ngữ pháp, lỗi chính tả trong
bài viết.

Vượt chướng ngại vật

Bắt chước những cây viết bạn ngưỡng mộ

Bạn có thể tìm đọc các bài viết từ những cây viết bạn ngưỡng mộ để học hỏi cách
viết từ họ. Khi mình bắt đầu những bài viết phỏng vấn trên The Introvert Writer,
thực sự là mình cũng không biết phải viết như thế nào. Mình đọc rất nhiều bài
phỏng vấn từ những tác giả mình yêu thích và học hỏi từ họ. Từ cách họ đặt câu
hỏi cho đến cách họ viết. Một vài cây viết mình thực sự yêu thích có thể kể đến
Darius Foroux, Omar Itani, James Clear, Leo Babauta.

2
THEINTROVERTWRITER.COM
1
Hãy chọn cho mình vài cây viết mà bạn yêu thích, đọc những bài viết của họ và
xem họ viết như thế nào. Ghi chép lại những ý chính bạn có thể học hỏi và bắt
đầu áp dụng vào bài viết của mình nhé.

Đừng sợ nói lên những điều bạn nghĩ

Có thể bạn sẽ sợ vì mọi người sẽ không đồng tình với quan điểm của bạn khi bạn
viết và chia sẻ cảm nghĩ về một vấn đề nào đó. Nhưng nếu muốn viết tốt hơn, đó
là chuyện bình thường và bạn cần phải quen dần với việc đó.

Trước đây mình nghĩ, mọi thứ luôn có đúng có sai. Tư duy như vậy khiến mình
luôn muốn mình đúng, và sợ khi nghĩ rằng mình sai. Hiện tại, mình nghĩ rằng
không có đúng hay sai, chỉ có phù hợp hay không phù hợp. Nếu như quan điểm
và cách viết của bạn phù hợp với mọi người, thật may mắn. Nếu không cũng
không có gì đáng sợ, vì chúng ta đâu có thể thỏa mãn được tất cả mọi người.

Ngoài ra, bạn cũng nên học cách tư duy mở khi nhận được những lời nhận xét từ
người khác. Nếu đó thực sự là điều bạn cần cải thiện, nên sẵn sàng học hỏi và
thay đổi. Bạn có thể coi đây là một cơ hội tốt giúp mình tiến bộ hơn.

Kết nối với những người có chung mục tiêu viết

Kết nối với những người có chung mục tiêu sẽ giúp bạn tiến nhanh hơn. Ngày
xưa, khi còn đi học, chúng ta có “đôi bạn cùng tiến”. Ngày nay, chúng ta có rất
nhiều những hội nhóm để có thể tham gia giao lưu, học hỏi về viết.

Mình không hay hoạt động nhiều trong các hội nhóm, nhưng có tham gia một
nhóm về viết trên Facebook có tên là “Để viết tốt hơn” của chị Linh Phan -

2
THEINTROVERTWRITER.COM
2
“mentor” của mình (hiện tại là nhóm “Những người viết hàng ngày”). Ở đây
thường xuyên có những bài viết chất lượng, chia sẻ kiến thức kinh nghiệm để bạn
cải thiện khả năng viết.

Bạn cũng có thể kết nối với những người yêu viết lách khác để học hỏi và trao
đổi với họ.

Tăng tốc

Đọc thật nhiều

Càng đọc nhiều, bạn càng lĩnh hội được nhiều tri thức. Như vậy, bạn sẽ tự tin hơn
và những nỗi sợ cũng giảm đi. Hằng ngày, mình luôn dành ít nhất 30 phút để đọc
sách. Mình đọc sách về rất nhiều chủ đề, chủ yếu về khởi nghiệp và phát triển bản
thân. Nhờ đọc sách, mình có thêm nhiều kiến thức mới.

Ngoài ra, trong sách cũng có những ý tưởng thú vị mình có thể áp dụng vào cuộc
sống. Sau khi trải nghiệm thực sự trong cuộc sống, mình có thêm nhiều tư liệu
hữu ích cho bài viết. Mình nghĩ nhờ vậy mà bài viết có thể đến gần hơn với độc
giả.

Sách về viết lách

Để Trở Thành Người Viết

Cứ Viết Đi! Nuôi Dưỡng Sáng Tạo - Chữa Lành Bản Thân

Con Đường Trở Thành Freelance Writer

2
THEINTROVERTWRITER.COM
3
Viết Đi Đừng Sợ

Sách về kinh doanh, phát triển bản thân, làm việc hiệu quả

Tâm lý học thành công

Điều quan trọng nhất

Tuần làm việc 4 giờ

Chiến lược đại dương xanh

Automic Habits

Do It Today

Nghệ thuật theo đuổi sự tối giản

Cải thiện các kỹ năng viết

Tham gia khóa học viết

Tham gia khóa học viết là một cách hiệu quả để có thể cải thiện các kỹ năng viết
của bạn. Hiện nay, có rất nhiều những khóa học viết hiệu quả trên Internet mà
bạn có thể học bất kỳ lúc nào. Rất nhiều trong số đó là miễn phí. Tuy nhiên, bạn
cần phải có một chút tiếng Anh để có thể học những khóa học này. Nếu muốn
theo dõi những khóa học viết được giảng dạy bởi người Việt, mình đặc biệt
khuyến khích các bạn tham gia các khóa học viết của chị Linh Phan.

2
THEINTROVERTWRITER.COM
4
*Những khóa học viết miễn phí dành cho bạn:

Secret Sauce of Great Writing

Make Your Writing Stand Out in Eight Easy Steps

Good with Words: Writing and Editing Specialization

Tìm cho mình một “mentor”

Khi quyết tâm gắn bó với viết lách, mình đã tìm đến chị Linh Phan để học hỏi.
Thực ra, khi tìm đến chị Linh, mình chỉ hy vọng có một người góp ý giúp định
hình và cải thiện phỏng cách viết. Tuy nhiên, hơn cả kỳ vọng, chị Linh còn giúp
mình rất nhiều trong việc hình thành tư duy làm chủ khi viết, và đem lại những
cơ hội viết lách cho mình.

Mình nghĩ rằng một người mentor sẽ giúp bạn rất nhiều trong quá trình viết. Đó
là những người có thể truyền cho bạn cảm hứng viết, tạo ra động lực để bạn tiếp
tục viết và đạt được mục tiêu của mình. Nếu như bạn cảm thấy tin tưởng mình,
mình luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn trong hành trình viết lách. Hãy gửi cho mình một
chiếc email đến địa chỉ contact@theintrovertwriter.com hoặc thông qua Fanpage
The Introvert Writer. Mình rất mong nhận được những chia sẻ từ bạn.

Về đích

Hoàn thành tuyệt hơn là hoàn hảo

Sau khi viết và dành thời gian chỉnh sửa cho bài viết, đã đến lúc bạn chia sẻ bài
viết của mình với mọi người (nếu bạn muốn). Đừng quá lo lắng nếu bài viết của
2
THEINTROVERTWRITER.COM
5
bạn không hoàn hảo. (Mình nghĩ chẳng có bài viết nào là hoàn hảo tuyệt đối). Kể
cả khi bạn nhận được những lời nhận xét, điều đó thật là tuyệt vời. Đó sẽ là một
bài học kinh nghiệm giúp bạn tiến bộ hơn nữa trong tương lai. Còn nếu bài viết
nhận được những lời khen ngợi, hãy tận hưởng thành quả của mình nhé.

Xuất bản bài viết của bạn

Nếu như bạn có ý định xuất bản bài viết của mình, mình rất vui. Bạn có thể bắt
đầu cho mình một chiếc blog và đăng bài viết của mình lên đó. Ngoài ra, có rất
nhiều nền tảng cho phép bạn xuất bản bài viết miễn phí như Linkedin, Spiderum,
Noron, Ybox. Với tiếng Anh, bạn có thể sử dụng Medium, Substack.

2
THEINTROVERTWRITER.COM
6
 Dành cho bạn muốn làm công việc liên quan đến
viết lách

Bạn muốn theo đuổi thể loại “writer” nào?

Theo chị Linh Phan, có 3 thể loại “writer”.

1. Working writer

Đây là những người 100% làm việc với viết lách, có mục tiêu trở thành nhà văn,
tác giả.

Những người viết thuộc nhóm này chỉ viết và xuất bản để có thu nhập chứ không
thực hiện thêm những hoạt động kiếm tiền nào khác.

2. Author-preneur

Đây là những tác giả kiêm nhà kinh doanh. Những người này không chỉ xuất bản
các sản phẩm viết mà họ còn có doanh thu đến từ những nguồn khác nhau như
khóa học, dịch vụ, sản phẩm…

3. Thought Leader

Đây là những người kiếm tiền từ ý tưởng của họ. Họ có thể là những nhà tư vấn,
cố vấn chuyên môn, hoặc huấn luyện viên chuyên môn. Họ được trả tiền để chia
sẻ ý tưởng, tư tưởng.

2
THEINTROVERTWRITER.COM
7
Cần phải chuẩn bị những kỹ năng và phẩm chất gì?

1. Kiên trì

Nếu không có sự kiên trì, bạn sẽ không làm được bất kỳ điều gì cả.

2. Kỷ luật

Không có kỷ luật, liệu bạn có thể duy trì thói quen viết hàng ngày, tạo ra những
nội dung giá trị theo đúng deadline đã đề ra? Không có kỷ luật, liệu bạn sẽ viết,
kể cả khi không muốn viết?

3. Kỹ năng nghiên cứu

Có một kỹ năng nghiên cứu tốt sẽ giúp cho bài viết của bạn trở nên đáng tin cậy
và mang lại nhiều giá trị hơn.

4. Khả năng tập trung

Bạn cần khả năng tập trung hoàn toàn vào bài viết, loại bỏ những xao nhãng để
có thể hoàn thành bài viết đúng hạn.

5. Khả năng thích nghi

Khả năng thích nghi giúp bạn nhanh chóng bắt kịp với thời cuộc và tạo ra được
những thay đổi có ích cho sự nghiệp viết.

2
THEINTROVERTWRITER.COM
8
 6. Kỹ năng giao tiếp

Có lẽ đây là kỹ năng bắt buộc với trong tất cả mọi lĩnh vực chứ không phải chỉ
trong viết lách. Giao tiếp tốt sẽ giúp bạn có thêm nhiều mối quan hệ hữu ích cho
sự nghiệp của bạn.

7. Kỹ năng tiếp thị

Nếu không có kỹ năng này, những tác phẩm của bạn dù tốt đến đâu cũng khó có
thể đến tay độc giả. Tiếp thị tốt sẽ giúp bạn có thêm nhiều thành công trên con
đường của mình.

8. Tình yêu với viết lách

Nếu như không có tình yêu với viết, có lẽ bạn sẽ gặp khó khăn để bám trụ với
nghề trong dài hạn.

Tìm việc viết ở đâu?

Bạn có thể tìm các công việc liên quan đến viết lách trên:

- Các website tìm việc như Vietnamworks, CareerBuilder, CareerLink,

TopCV,…
- Các website tuyển dụng các công việc tự do như Vlance, Freelancerviet,…
- Các trang báo mạng như Kenh14, Afamily, Vnexpress, Vietcetera, Her.vn,
Emoi.vn, Barcode Magazine…
- Các hội nhóm trên Facebook như: Chợ viết, Thuê viết, Việc làm content,…
- Thông qua nền tảng Linkedin

2
THEINTROVERTWRITER.COM
9
 - Thông qua kết nối với những cây viết khác

Cuối cùng, điều mình thích nhất đó là tự tạo ra việc viết cho chính mình.

Bạn có thể tìm hiểu thêm về ý tưởng này qua bài viết “Can’t Find a Dream Job?
Create Your Own” của Leo Babauta.

3
THEINTROVERTWRITER.COM
0
 Đôi lời từ The Introvert Writer
Vậy là chúng ta đã đi hết chặng đường dấn thân để viết. Mình còn quá nhiều thứ
muốn gửi đến các bạn thông qua cuốn sách này. Nhưng mình nghĩ nên dừng lại
ở đây thôi. Cuốn sách này mình muốn dành cho những bạn mới bắt đầu, nếu nói
quá nhiều, có lẽ sẽ khiến các bạn cảm thấy choáng ngợp và sợ hãi.

Cũng giống như các bạn, mình là một người viết không chuyên. Dù có chút năng
khiếu về viết từ thuở nhỏ, nhưng mình cũng không được học viết một cách bài
bản thông qua bất kỳ trường lớp nào. Gần đây, khi cuộc sống của mình có những
biến động và mình cần thêm thời gian dành cho gia đình và con cái, mình bắt đầu
đi tìm hướng đi mới cho cuộc đời mình và trở lại với viết lách.

Nếu như nói rằng, mình không muốn kiếm tiền từ viết lách thì không đúng. Vì
mình tìm đến viết lách, với mong muốn có thêm thu nhập trong khi ở nhà chăm
sóc hai con nhỏ. Tuy nhiên, bên cạnh đó, mình cũng có tính yêu và sự cam kết
với viết.

Chỉ sau khoảng gần 1 tháng launch blog, mình đã có cơ hội viết đầu tiên. 10 ngày
sau khi bắt đầu thử nghiệm tiếp thị liên kết, mình có được số tiền nhỏ (khoảng
40,000 đồng). Đây là lần đầu tiên mình trải nghiệm thực tế rằng mình có thể tạo
ra thu nhập ngay cả khi đang ngủ.

Hiện tại, đã gần 1 năm mình bắt đầu The Introvert Writer, mình đã có thu nhập
ổn định hang tháng từ viết. Mình cũng có them nhiều “tài sản” hơn cho bản than.
Đó là ebook, khóa học, dịch vụ được đông giả đón nhận và phản hồi tích cực.

Tại sao mình lại nói điều này? Vì mình nghĩ rằng chỉ cần bạn bắt đầu viết cho
chính mình, đã là tuyệt vời. Nhưng bạn vẫn có thể xem xét những cơ hội bắt đầu
3
THEINTROVERTWRITER.COM
1
gia tăng thu nhập từ viết (như một nghề tay trái). Trong đại dịch, sẽ thật tuyệt nếu
những bài viết của bạn có thể tạo ra nguồn thu nhập, ngay cả khi bạn ở nhà, phải
vậy không?

Nếu như bạn muốn kiếm tiền từ blog, mình nghĩ bộ đôi khóa học làm blog miễn
phí và cuốn sách này từ The Introvert Writer đã giúp cho bạn những điều cơ bản
nhất. Còn nếu bạn muốn tìm hiểu sâu và chi tiết hơn nữa, từng bước phát triển
blog, làm SEO, marketing cho blog, kiếm tiền với blog như thế nào, bạn có thể
tham gia khóa học blog coaching 1:1 của mình nhé.

Tìm hiểu thêm về các sản phẩm và dịch vụ từ The Introvert Writer tại đây:

 Các dịch vụ được cung cấp bởi The Introvert Writer:

https://theintrovertwriter.com/dich-vu/
 Khóa học từ The Introvert Writer:
https://courses.theintrovertwriter.com/
 The Introvert Writer Ebooks:
https://theintrovertwriter.com/ebook/
 The Introvert Writer Podcast:
https://theintrovertwriter.com/podcast/
 Group "A Better You - Hoàn thiện bản thân mỗi ngày":
https://www.facebook.com/groups/abetteryoou/

Chúc tất cả các bạn có những trải nghiệm viết lách thật vui và ý nghĩa! Và đừng
quên chia sẻ ebook này cho những ai mà bạn nghĩ rằng họ sẽ cần nó nhé. Mình
biết ơn các bạn rất nhiều!

-The End-

3
THEINTROVERTWRITER.COM
2