Professional Documents
Culture Documents
د پیغمبر اکرم ژوندون د خدای (ج) د رحمت او رحمت له درباره دی
د پیغمبر اکرم ژوندون د خدای (ج) د رحمت او رحمت له درباره دی
سیزت او صفات
ليكىهكي:
َيثم بً َّ
محمد طسحان
جشحمه:
عبذالشحُم عبذالىاحذ الفافي
http://attasseel-alelmi.com
غفز اهلل له ولوالديه وملن أعانه على إخزاج هذا الكتاب
اولنۍ وبعه
ټىٌ حلىق محفىً دي
مګش هؼه چاجه که څىک دچاپ کىلى او جشحمه کىلى
او دمفذ جىصیع کىلى اساده ولشي د مىلف د مىافلي هه بعذ
الشحاء َّ
الخىاـل على: َّ
islamtorrent@gmail.com
َ
ُمل ِّذ َمت
2
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
3
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
وعب
سظىٌ هللا ـلی اله علیه وظلم دصمکي په مخ باهذي مىللا د بهتریً وعب والا اوعان دي،په حذیث کي دي
چه د سوم بادؼاه هشكل ابىظفیان جه واَي چه ما جا هه دهؼه دوعب باسه کي جپىط وکړو هى جا اوییل چه
هؼه مىهږ کي د بهتریً وعب خاوهذ دي هى بیؽکه اهبیاء د خپل كىم د بهتریً وعب هه ليږٌ کيږي.
سظووىٌ هللا ﷺ فشم واَي( :هللا حعووالی د اظووماعیل علیووه العووالم داوالد هووه کىاهووت اخخیوواس کووړي دي او د
اخخُاسوٌ
کىاهه هه َي كشیؾ اخخیاس کړٌ،او د كشیؽىهه َي بنی هاؼم او صه َي د بني هاؼم هه اخخیاس کړم).
دسظوىٌ هللا ﷺ ټوىٌ هىمىهوه ـوفتي دي ـوشف د حعشیوف لپواسه هوه دي بلکوه دهؼوه ـوفاجى هوه مؽوخم دي کووىم
چه په هؼه کي وو ،او دکىم لپاسه چه حمذ او کماٌ بیاهىٌ واحب دي.ځیني هىمىهه َي دادي:
او دا د سظ ووىٌ هللا ﷺ د مؽ ووهىسو هىمىه ووى ه ووه دي،او پ ووه دي ه ووىم باه ووذي ج ووىساث وک ووي ی وواد ؼ ووىي
محمذ
َّ
دي.او معنی َي (:د هؼه ډیش خفلخىهى والا کىم چه َي وسباهذي ـفذ کيږي)
هىمىهه
دهللا په وړاهذي په مخلىكاجى کی دډیش حموذ او زىوا والا،چوه د صمکوي او اظوماهىهى او ددهیوا او د
أحمذ
اخ ووشث خل وود َ ووي حم ووذ بی وواهىي ،دډی ووشو خف وولخىهى دوو ووي ه ووه،او دي ه ووىم باه ووذي عی و و ی علی ووه
العالم یادکړي دي.
مخىکل وسجه ځکه واَي چه ددیً په كاةمىلى کي َي په هللا باهذي داسو ي جىکول کوړي وو چوه هوی
امل ِ
ُ ّ
خىول
4
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
یعنوي هللا حعووالی وسباهووذي کفووش محووى کووىي خخموىي َووي ،او څووىمشه کفووش چووه سظووىٌ هللا ﷺ خووخم
املاحي
کړي دي بل چاهه دي خخم کړي.
خلد به دده هه وسوظخه د حؽوش میوذان جوه ټوىليږي ګىیوا کوه دخلکوى د ساټىلوى لپواسه ليوږٌ ؼوىي
الحاؼش
وي.
العاكب
جير ؼىي سظىالهى په السه جللي اجباع کىهکي.
امل ِ
ُ ّ
لفي
هبي َّ
ُّ
خلک ووى وک ووړه چ ووه مخک ووي چ ووا ه ووه وه ک ووړي،او سظ ووىٌ هللا ﷺ ډیو وش اظ ووخؼفاس اوج ووىبي والا
الخىبت
اوعان وو.
هللا حعووالی د هللا ددؼوومىاهى ظووشه د حهوواد لپوواسه ساليږلووي وو ،دده او دامووذ پووه سهګووه حهوواد مخکووي
هبي امللحمت
ُّ
کوىم هبووي او اموذ َووي هووه دي کوړي،او کووىم حىجىهوه د حهوواد چووه واكوع ؼووىي دي مخکوي صماهووه وکوي
داس ي هه دي واكع ؼىي.
هللا حعووالی سحمووت للعوواملين ليږلووي دي،دصمکووي ټىلووى خلکووى باهووذي َووي سحووم وکړو.مإمىوواهى جووه خپلووه
هبي َّ
الشحمت ُّ
حفوه د سحووم خوى وسظوویذله ،لویکً کووافشو اهوول کخوابى هووم د هؼوه د سحووم او د عهوذ او امووان پووه
ظىسي کي صهذګي جيره کړه،
هللا حعوالی وسباهوذي دهووذایذ السي کوىالو کړي،ړهووذي ظوترګي بىووذ ػىنوهوه او بىووذ صړوهوه وسباهووذي
هللا حعالی کىالو کړٌ،دحىذ دسواصي وسباهوذي هللا کوىالو کوړي ،او د علوم هوافع او د عمول ـوالح
الفاجح
5
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
په ټىٌ عالم کي هؼه ددي هىم ډًش حلوذاس دي،ځکوه دهللا د ووشف هوه دهللا پوه وحوي او دیوً کوي
ْلامين
اماهووذ ووش دي،پووه صمکووه کووي او اظووماهىهى کووي امووين دي،بلکووه كشیؽووى کفوواسو وسلووه د هبووىث هووه
مخکی د امين للب وکړي وو.
چوه څووىک َووي اواعووذ وکووړي د زووىاب صیووشي وسکووىهکی دي او څووىک چووه َووي معفوویذ او هافشموواوي
البؽير
وکړي هى د عزاب هه یشه وسکىهکي دي.
هىمىهه
سظىٌ هللا ﷺ فشماَي( :دكیامذ په وسځ صه د ټىلوى (بنوي آدم) ظویذ (ظوشداس) یوم او
ظُذ
آدم
ولذ
په دي فخش هه کىم)
ّ
ِ
العشاج
سڼوا کوىي بؼيور د ظووىصولى هوه پوه خووالف د هؼوه ؼومع چوه سڼووا کوىي خوى لووږ لوږ ظوىځىٌ هووم
املىير
ِ
ّ
کىي.
د هللا حعوالی بىوذه دي،او د هؼوه بىوذګي د هللا لپواسه پوه خاـوى کوي خواؿ ده ،ځکوه هؼوه د عبىدیوذ ټوىلي مشجبوي
په کامله وشیله پىسه کړي دي.
دهللا بىووذه او دهللا سظووىٌ یووم،او دا هووه خىښووىم چووه هللا خپوول کاموول ـووفذ َووي بیووان کووړ دي فشموواَي :صه
سظىٌ هللا ﷺ د بهتریً او ښایعخه خللذ او اخالكى خاوهذ وو،هللا حعالی د هؼه باسه کي فشماَيَ ﴿ :و ِإ َّه ًَ
َ َ ُُ
ل َعل ٰى خل ٍم َع ٍِ ٍُم﴾[الللم]،او عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي چه د سظىٌ هللا ﷺ اخالق كشان وو ،یعني عمل َي وسباهذي
کىلى،او دكشان حذودو ظشه به ودسیذلى ،او د خلکى ظشه َي خىشحالي او خفجان هم دد كشان لپاسه او
دكشان په وحه وو.
سظوىٌ هللا ﷺ فشموواَي( :صه هللا حعووالی داسو ي خپوول دوظووذ شځوىلي یووم لکووه څىګووه چووه َووي
خلُل
هللا
اوغ هنع هللا يضر فشماَي چه :سظىٌ هللا ﷺ دظپين واضح سهګ خاوهذ وو ،ظپين والوي کوي لکوه مشػلوشو
په سهګه وو،او ما وله هم دسظىٌ هللا ﷺ دالط هه هشم سیښم هه دي لیذلي،او هه مي دسظىٌ
حعذ مباسن
7
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
بوشاء بوً عواصب هنع هللا يضر فشموواَي چوه دسظوىٌ هللا ﷺ دسمیاهووه مخىظوي كاموذ وو.او ددواړو اونو مووى
كامذ
کي لشي والي (پشاخي)وه،دظش ویښخه َي دػىنوهى هشمیى پىسي وو،ما دسظىٌ هللا ﷺ هه بول ښوه
او ښایعخه څىک هه دي لیذلي.
کع ووب بو ووً مال وود هنع هللا يضر فشمو وواَي :کل ووه چو ووه م ووي سظو ووىٌ هللا ﷺ باه ووذي ظو ووالم وک ووړو .د هؼو ووه مو ووخ د
اوغ هنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ ددسهى الظىهى خاوهذ وو ،دهؼه په سهګه دهؼه هه بعذ ما څىک
ویښخه
هه دي لیذلي،او دسظىٌ هللا ﷺ ویښخه جاو ؼىي هه وو،
ظترګي
ظپِىىالي وو،
اوووغ بووً مالوود هنع هللا يضر فشموواَي سظووىٌ هللا ﷺ سا ووي او اوده ؼووى د كیلووىلي لپوواسه .هووى دي حالووذ کووي
خىلوه ؼوى صمووا موىس سالووه او وسظوشه بىجوول وو او دسظوىٌ هللا ﷺ دبووذن هوه َووي خىلوه ساټىلىلووه او خىله(عشق)
بىجل کي َي اچىله ،دي وخذ کي سظىٌ هللا ﷺ ساویښ ؼىهى وسجه َي وفشماییل اي ام ظلیم دا
څووه کووىي؟ هووى ه ووي وسجووه اوییوول دا ظووخا خىلووه ده او دا مووىهږ پووه خىؼووبىَي کووي اچووىو ځکووه دا
دټىلى هه بهتریىه او ښه خىؼبىَي ده.
دسظوىٌ هللا ﷺ داونو موى کوي مهوش وو،او دا یوىه ښوکاسه وښوه وه دسظوىٌ هللا ﷺ پوه بوذن وکوي.
حابش بً ظمشة هنع هللا يضر فشماَي :دسظىٌ هللا ﷺ اوني ظوشه موي مهوش ولیوذلى چوه د مش وۏ د اهو ي پوه
دهبىث مهش(حښه)
8
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
عمشوبً العاؿ هنع هللا يضر فشماَي :دسظىٌ هللا ﷺ هه عالوه ماجه بل هی څىک محبىب هوه وو،او هوه
علي هنع هللا يضر فشماَي :کله چه بوه دحىوګ میوذان وشم ؼوى او یوى كوىم بوه د بول كوىم ظوشه مخوامخ ؼوى بهادسي
هوى مووىهږ بووه دسظووىٌ هللا خووىا جووه ځووان وسظووىلى،هى موىهږ وکوي بووه كووىم جووه دسظووىٌ هللا ﷺ هووه ډیووش
څىک هژدي هه وو.
سظوىٌ هللا ـوولي هللا علُووه وظولم فشموواَي :هووش چوه صه یووم پووه هللا كعوم جاظووى وکوي دټىلوى هووه ډیووش د
خؽِذ
سظوىٌ هللا ﷺ فشمواَي :جاظوى کوي بهتوریً هؼوه څوىک دي چوه څوىک د خپول اهول ظوشه ښوه
دخپل اهل
ظشه َي
ابى ظعیذ الخذسي هنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ د هؼه پیؼلي هوه چوه پوه کوىس کوي هاظوخه وي د ه وي
حُاء
هه هم ډیش صیاث حیاهاک وو،کله چه به َي یى کاس خىښ هه ؼوى هوى موىهږ جوه بوه د هؼوه د موخ هوه
اهذاصه لګیذله.
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ جه به چه دوه کاسوهى مى کي اخخیاس وسکړي ؼى هى اظان کاس
اظاوي خىښىٌ
به َي پکي خىښىلى که ىاه به پکي هه وه اوکه ىاه به پکي وه هى ځان به َي وسهه ظاجلى.
9
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
خىساک کي به
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ کله هم سوټێ کي عیب هه دي ساویعخلي،چه کله به َوي
هذیه (جحفه)به
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ به هذیه(جحفه) كبلىله ،او بذله به َي هم وسکىله.
َي كبلىله
ـذكه به َي
ـذكه هه خىسي. سظىٌ هللا ﷺ فشماَي :بیؽکه آٌ
هه خىړله
جىالع
دووووي هووه لړصیوذلى هووى سظووىٌ هللا ﷺ وسجووه وفشماییل:مووه یشیووږه پووه اسام ؼووه صه څووه بادؼوواه هووه یووم
بلکه صه دداس ي ښځي صوي یم چه وچه ؼىي ػىښه به َي خىړله.
دخپل اهل خذمذ کىٌ
اظىد بً یضیذ هنع هللا يضر فشماَي چه ما د عاتؽت اهنع هللا يضر هه جپىط وکړو چوه سظوىٌ هللا ﷺ بوه کوىس کوي څوه
کوىٌ؟ هووى ه ووي وفشماییوول چووه د خپول کىس(اهوول) پووه خووذمذ وکوي بوه وو چووه کلووه بووه د ملووىه وخووذ
سالى هى ملىه جه به اوجلى.
سظوىٌ هللا ﷺ فشموایی :ایوا جاظووى حه وب هوه کوىي چووه هللا حعوالی څىګوه دكشیؽوى کىووزلي او
دحاهالهى هه مخ
لعً ماهه بل وشف جه شځىي؟ مزمم باهوذي لعىوذ واَوي او موزمم جوه کىوزلي کوىي او صه
اړوٌ
یم( .کفاسو به دډیش حعذ هه هه وییلي بلکه ددي عکغ مزمم به َي وییلي)
ـذاكذ
عبووذهللا بووً معووعىد هنع هللا يضر فشموواَي چووه سظووىٌ هللا ﷺ مووىهږ لووه خبوور ساکووړي وو چووه هؼووه ـووادق او
مفذوق دي.
دخادم(خذمخجاس)
اوغ هنع هللا يضر فشماَي چه موا دسظوىٌ هللا ﷺ لوغ کالوه خوذمذ کوړي دي،پوه هللا كعوم ماجوه َوي
ظشه اخالق
افف كذسي هم هه دي کړي،او هه َی ساجه دا وییلي چه دا فالوي کاس دي ولي کوړي دي ،او
هه َي چه کىم کاس مي هه وي کړي دا وییلی چه ولي دي هه دي کړي.
01
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
اووغ بوً مالود هنع هللا يضر فشمواَي چوه موىهږ م و ذ وکوي هاظوذ وو یوى ظوړي پوه اوښوه باهوذي م و ذ جووه
څوىک دي؟او سظوىٌ هللا ﷺ دخلکوى موى سالى او اوښه َي ودسوله او بیا َي اوییل جاظوى کوي
کي هاظذ وو جکیه َي وهلي وه،هى مىهږ وسجوه اوییول دػوه ظوپين ظوړي چوه جکیوه َوي وهلوي ده
ه دي،هى وسجه واَي اي د عبذاملىلب صویه! سظىٌ هللا ﷺ وسجوه واَوی چوه وایوه! وسجوه واَوي اي
کلووه هووم دوه وس وي پشلووه ي و ي د وسبؽووى پووه سوټووێ مووىړ ؼووىي هووه دي عاتؽووت اهنع هللا يضر فشموواَي :آٌ
سوټێ
(یعني د سوټێ د کمىالي دووي هه) جشدي چه دسظىٌ هللا ﷺ سوح كبن ؼى.
سظىٌ هللا ﷺ فشماَي صما دا هه ده خىښه چه د أحذ دػشه په اهذاصه ظوشه صس ساظوشه وي،
دهیا کي َي بي
سػبتي
او دسي وس ي وسباهذ جيري ش ي او ماظشه ده ي هه دیىاس پاحي وي مګش هؼه چه کىم موي
دكشلذاسي لپاسه ظاجلي وي.
(ٌعً اهفاق به َي کىلى )
کىزلي َي هه کىلي
عاتؽووت اهنع هللا يضر فشموواَي :سظووىٌ هللا ﷺ هووه فوواحؾ وو (خبوورو کووي ) او مووخفحؾ وو ،او هووه پووه خلکووى
اواص اوچخىهکي وو(دبذاخالقۏ دووي هه ) لیکً عفى او ـفح َي کىله،بخښىه َي کىله.
ښځي الط ظشه
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي :دسظىٌ هللا ﷺ الط کله هم د کىمي پشدۍ ښوځي ظوشه هوه دي
کله َي هم د
الط هه دي
لږیذلي
لګیذلی.
00
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
عمش هنع هللا يضر فشماَي صه په سظوىٌ هللا ﷺ وسدهىوه ؼوىم او او هؼوه د پوىصکي فوشػ چوه د کجوىسو پواڼى
هه حىړ ؼىي وو ،ډډه وهلي وه (ظترګي َي پټی وي)هى څادس َي په ځان هژدي کړو هوى موا ولیوذلى
01
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
الاخخباس َّ
ْلاوٌ
02
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
ّ
العشاج العاكب أحمذ َّ
محمذ هىم دمعنی (ؼشح)ظشه وـل کړۍ:
ِ
د سب په وړاهذي په ټىلى خلکى کي حمذ والا:
چه بؼير دظىصولى سڼا کىي:
دهؼه خفلخىهىوالا چه ـفذ َي وسباهذي کيږي
ده ي هه بعذ هبي وؽخه خاجم الىبییبن دي:
خؽِذ والا اخالق او ـىسث صهذګێ والا خىؼبى والا الظىهىوالا زطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص وو:
په خلکى کي د ښایعخه:
او هشم :
ښایعخه :
دټىلىهه ښه:
او خذ:
َّ
هذًت َّ
ـذكت دخپل ځان لپاسه سوټێ کي دهللا لپاسه زطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص:
اهخلام به َي هه اخعخلى مګش:
او اهخلام به اخعخلى ـشف :
عیب به َي هه ساویعخلى:
كبلىله به َي او بذله َي هم پشي وسکىله:
هه َي كبلىله:
03
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
سظووىٌ هللا ﷺ جووه خووىښ سهووګ ظووپين سهووګ وو فشموواَي :دا ظخاظووى بهتووریً لبوواط
محبىب
سهګ
دي ،خپله َي هم واچىۍ او مړو جه کفً هم ددي هه وسکړۍ.
هشلبواط چوه میعووش وو،کلوه د وړۍ کلووه کواټً کلووه کخوان ،او کلووه چوه بووه َوي كموویق اچىلوى هووى د
لباط
ښ ي وشف هه به َي ؼشوع وکړه.
مىح ووىد ش و ي ب ووه َ ووي ه ووه سد کىل ووى او ک ووىم چ ووه ب ووه ه ووه وو ه ووي ي و و ي ب ووه َ ووي خلک ووى ل ووه جکلی ووف ه ووه
وسکىلى،کىم چه پاک حالٌ خىساک وسجه مخکي کړي ؼى هؼه به َي خىړلى،او که صړه به َي یوى خىسان
شو ي هووه مىلوى هووى پشیښوىدلى بووه َووي بؼيور د جحووشیم هه،عاتؽوت اهنع هللا يضر فشموواَي کلووه َوي هووم پوه وعووام وکوي
عیب هه دي سایعخلي،که صړه به َي و خىړله به َي،او که هه پشیښىدلى به َي .
-هشوخوذ بوه َوي پوه هاظوخه باهوذي اوبوه څکلوي ،بلکوه پوه والړه د اوبوى څکلوى هوه بوه َووي
څښاک
مىع کىله او دلشوسث(عزس) په وخذ کي په والړه باهذي اوبه څکل حاةض دي.
04
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
سظووىٌ هللا ﷺ فشموواَي :ظخاظووى ددهیووا هووه ماجووه دوه ؼوویان محبووىب شځووىٌ ؼووىي دي :ښووځي او -
خىؼبىَي ،او صما د ظترګى یخىالي په ملىه کي شځىٌ ؼىي دي.
م َّ
اط ِممَ الل مه َّمم ح ْحيما وح مممىث»،
-کله چه به د خىب لپاسه بعتري جه الړو هوى دا دعواء بوه َوي ویلوه« :ب ْ
ِ
کله چه به دؼپي خپل بعتري جه الړو د خىب لپاه هى خپل الظىهه به َي ساټىٌ کړٌ او پىکي به
دسظىٌ هللا ﷺ خىب او د خىب هه پاڅیذٌ
ُ ُ ْ ُ ُ َ ّ ََ َي پکوي وکوړو او دا ظوىسجىهه بوه َوي اوییولُ ﴿ :ك ْول هوى َّ ُ
الفل ِوم ﴾ و﴿ ك ْول أح ٌوذ ﴾ و﴿ كول أعوىر بوش ِب
َّللا َ
واط ﴾,بیابووه َووي خپوول بووذن وسباهووذ م ووح کووړو ،ظووش مووخ او بووذن چووه څووىمشه بووه َووی ُ ُ َ ّ َّ
أعوىر بووش ِب الىو ِ
کووىلي ؼووى ،او دا بووه َ وي دسي ځوول جکشاسولووى .او کلووه چووه بووه څمالظووخلى هووى ښ و ي الط بووه َووي د مووخ
ُ َ َّ
الهذي کیښىدلى او دا دعاء به َوي دسي ځول وییلوه :الل ُه َّوم ِك ِنوي َعوز َاب ًَ ًَ ْوى َم َج ْب َعوث ِع َب َواد َن »،کلوه
ْ ْ م َّ َّ
ه الم ِمري ح ْحياهمما ع ْعممد ممما حماجىمما چووه بووه د خووىب هووه پاڅیووذلى هووى دا دعاءبووه یووی و ًُلووه« :الحمممد ِ ِ
ْ ُّ
الي مش م
ىز»،بیا به َي معىاک کىلى. و ِإلي ِه
-دؼپي اوله حفه کي به اوده کیذلى او دؼپي اخشي حفوه کوي بوه ساپاڅیوذلى ،او کلوه کلوه بوه َوي
دؼپي اوله حفه کي دمعلماهاهى د خذمذ لپاسه خىب هه کىلى.
-دسظىٌ هللا ﷺ ظترګي به َي اوده کیذلي خى صړه به َي ویښ وو.
-چه اوده به ؼى هى چابه هه ساپاڅىلى جشدي چه خپله به ساپاڅیذلى.
-خىب َي معاوي بشابش خىب وو،او دا دټىلى هه بهتریً فایذه مىذ خىب وي.
05
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
معامالث
ښختي اوچخىلي.
دولږي د ووي هه به َي خپلي خیټي ي ي کاڼي جړٌ ،او کله به مىړ هم وو. -
خلکى له به َي هم میلمعدیا کىله او خلکى به هم وسله میلمعدیا کىله. -
دظ ووش پ ووه م ووى ک ووي او دښ ووپى اله ووذي دك ووذمىهى اله ووذي ،او اونو وک ووي َ ووي ام ووه کو وړي ده(،ښ ووکش -
لجىٌ).
عالج َي کړي دي ،دم َي اچىلي دي،او مشین چه د څه هه وسجه جکلیف وي د بچ کىلوى کىؼوؾ -
َي کړي دي.
دخلکى ظشه ښایعخه معاملي والا وو،کله چه به َي چاهه كشك واخعخلىهى هؼه به یي په ډًوشه -
ښه وشیله وايغ کىلى.
دهللا به َي کامل پىسه رکش کىلى،بلکه خبرو کي به َي ټىٌ دهللا رکش وو،کله چه بوه د خوىب هوه پاڅیوذلى دهللا
رکشبووه َووي کىلى،کلووه چووه بووه َووي ملووىه ؼووشوع کىلى،دکىسهووه دوجلووىاو دهىووه کیووذلى وخووذ کي،م و ذ جووه د دهىووه
رکش ارکاس
کیذلىوخذ کي ،ظهاس ماښام کي،دکپړو اچىلىوخذ کی،بیذ الخالء جه دجللى وخذ کي،داودط هوه مخکوي او
وسوظووخه،داران اوسیووذلى وخووذ کي،دمیاؼووتي لیووذلى وخووذ کي،دسوټووێ هووه مخکووي او وسوظووخه،او د اهتریيو ي پووه
وخذ کي .او داس ي هىس....
07
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
سظووىٌ هللا ﷺ فشم وواَي :ل ووغ ؼوویان د فى ووشث ه ووه دي:دبشیخىهووى لى و وٌ،نیشه پشیښىدٌ،مع ووىاک
ظيذ کاسوهه
وه وول،پىصي ج ووه اوب ووه اچىٌ،هىکو ووان ک ووي ک ووىٌ ،او د ګىج ووى پ ووه ؼ ووا باه ووذي د ػىټ ووى ویىځ وول،او د
جخشګىهوى خشیوول.د هامووه د الهوذي ویښووخى خشیوول،او اوبوى باهووذي اظوودىجاء کوىٌ،او ساوي واَووي چووه
لعم ظيذ وسهه هير ؼىي دي.
په چپلى اچىلى کي شځیذلى کي پواکىالي کوي ،اخعوخلى او وسکىلوى کوي َوي ښو ي ووشف باهوذي ؼوشوع
ظشخشیل
فىشحي ظيخىهه
معىاک َي خىښ وو ،دسوژي او دػير سوژي حالوذ کوي بوه َوي معوىاک وهلى،دخوىب هوه
معىاک کىٌ
ساپاڅیووذلى ،داودط او د ملووىه ،کىسجووه دهىووه کیووذلى،وخذ کووي بووه َووي معووىاک وهلووى.او
معىاک به َي د اسک دلشګي وو.
سظووىٌ هللا ﷺ فشم وواَي :دمؽووشکیىى مخالف ووذ وکووړۍ نی ووشه پشیووږدۍ اوبشیخىه ووه لى و
نیشه او
بشیذ
کړۍ.
اوغ هنع هللا يضر فشماَي چه سظىٌ هللا ﷺ مىهږ جه دبشیخىهى او هىکاهى کي کىٌ لپاسه څلىیښذ
دویښخى وخذ
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي چه سظىٌ هللا ﷺ به ظخاظى په سهګوه خبوري هوه کوىلي بلکوه پوه اسام ظوشه -
دسظىٌ هللا ﷺ د خبرو وشیله
خىذا َي جبعم کىٌ وو،ډًشه خىذا َي ـشف ػاښىهه ښکاسه کیذٌ وو. خىذا
-پوه اوچوذ اواص َوي هوه ژړٌ،لکووً ظوترګى هوه بوه َوي اوښووکي جللوي،او دظویني اواص بوه َووي
اوسیذٌ کیذلى ژړا کي.
-ژړابووه َووي کلووه پووه مووړي باهووذي دسحووم دووووی هووه وه ،کلووه پ وه امووذ باهووذي د خووىف او
ژړا
خبري،خىذا،ژړا او خىبه
ؼفلذ دووي هه،او کله به دكشان داوسیذلى دووي هه وه .
خىبه
خبرداسي (یشه)وسکىي.
ټىلي خىبي به َي دهللا په حمذ او زىا باهذي ؼشوع کىلي. -
هشوخذ کي چه به خلکى جوه لوشوسث وو،او مفولحذ بوه وو خلکوى جوه بوه مخاووب -
کیذلى.
09
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دویم امخحان
سهجىهى کي َي کىم سهګ خىښ وو :ظپين جىس چه کىم یى به میعش وو(مىحىدوو)
دسظىٌ هللا ﷺ لباط :وړۍ به َی هه اچىله کاټً او کخوان بوه َوي اچىلوى کوىم لبواط
چه به میعش وو هؼه به َي اچىلى ـشف اوٌ اودویم
لباط :كیمتي کپړه وه دبي سػبتۍ دووي هه اسصاهه کپړه وه دسمُاهه
11
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
بعم هللا او الحمذهلل به َي وییله :دخىساک په ؼشوع کي په اخشکي اوٌ او اخشکي
په هاظخه وو په والړه وو په ټىلى حاالجى کي به وو. څښاک(څکل) به َي :
ښوځي خىؼوبىَي سظوىٌ هللا ﷺ فشمواییلي دي ماجوه ددي دهیوا هوه دسي ؼویان محبوىب دي:
رکشؼىي ټىٌ.
سظىٌ هللا ﷺ فشماییلي دي صما دظترګى یخىالي په :حىذ وي دي ملىه کي دي دي ټىلى کي دي.
معاؼشث وو اخالق وو داټىٌ رکشؼىي. بیبیاهى ظشه حعامل َي ښه:
اووغ هنع هللا يضر فشمواَي چوه سظووىٌ هللا ﷺ موىهږ جوه دبشیخىهوى او دهىکاهىبوواسه کوي وخوذ خواؿ وخووذ معلوىم کوړي وو چووه د
دًشػ 03څلىیښذ 03پىځىط 03 ( ).....وسځى او ؼپى هه به َي ډیش هه پشیږدو:
ظش خشیلى وشیله َي :څه حفه به َي خشیله او څه حفه به َي پشیښوىدله یوا بوه یوي ټوىٌ پشیښوىدلى یوا
به َي ټىٌ خشیلى.
معوىاک َووي خووىښ وو،او معووىاک بووه َووي کىلووى :بؼيور د سوژي هووه دسوژي پووه حالوذ وکوي ټىلووى حوواالجى
کي.
معکا او جبعم وه ټىله جبعم وه خىذا یي ټىله:
ټىلىخلکىله اوعاهاهى او پيریاهىله ليږٌ ؼىي وو:
ټىلي دي فاومت صٍيب په لىسګاهى کي َي مىللا بهتریً او افمله لىس:
ددي بیبی هه بؼير بلي کىم بیبی ظشه کمبل کي وسباهذي وحي هه ده هاصله ؼىي:
ُّ
حففت أم ظلمت عاتؽت
10
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دهامه هه
دهىکاهى
دبشیخىهىدي نیشي دي الهذي جخشګىهىدي دفطسث هه:
ویښخه دي
کي کىٌ(لى وٌ)د:
پشیښىدٌ د:
لى وٌ:
ویعخل:
خشیل:
مىحىد بؼير دحشامىالي به َي خىړلى به دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص دخىزاک :
هه وو
خىساک پشیښىدلى َي
هه به َي وايغ کىلى:
جکلیف به َي هه وسکى چه ش ي به:
پاک حالٌ چه به وسجه مخکي کړي ؼى:
مګش کىم ش ي چه به هفغ وهه مىلىهى:
په دسي په یىه خىساک کله به زطىل هللا صلی هللا علیه
پىځه ګىجى
ګىجى ګىجه دي فاسغ ؼى وطلم به :
خىسان وىلى:
او ګىحي به َي څولي چه:
او دا بهتره :
ځکه مخکبرخىساک کىي په:
او حشیق خىساک کىي :
11
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
ابووً اللوویم سحم ووه هللا فشموواَي :دی ووً کووي حىیفیووذ او ښایع ووخه والووي (هشم ووي)
ښایعخه حىیفي
دیً باهذي ليږٌ
سایىځ وواَي ؼ ووىي دي،جىحی ووذ وک ووي حىیُف ووي دی ووً دي او او اخالك ووى وک ووي ه ووم
ؼىي دي
ښایعو و ووخه دي.او ددوه ک و و وواسوهى خو و ووالف دي ،ؼ و و ووشک اودحشامو و ووى د ح و و ووالٌ
شځىلى.
پيریاهى جه ليږٌ
اوعاهاهى او
سظووىٌ هللا ﷺ فشم وواَي :اهبی وواء بووه ـ ووشف خپل ووى كىمىه ووى جووه لي ووږٌ کی ووذٌ،صه ټىل ووى
ؼىي دي
خلکى جه ليږٌ ؼىي یم .
َ ٌ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ ُ ْ َ َّ َ َ ُّ
الٍ ُل َم َ ُّ
ىس
اث ِئلى الى ِ
ِ هللا حعالى فشماَي﴿ :الش ۚ ِهخاب أهضلىاه ِئلًُ ِلخخ ِشج الىاط ِمً
هخاب او
دعىث
ْ ْ َ
ِب ِا ْر ِن َ ِّسب ِه ْم ِئل ٰى ِـ َش ِاه ال َع ِض ٍِض ال َح ِم ُِذ ﴾[ئبشاهُم].
و ي(مه ضة)
ده،څه هاڅه حفه َي سظىٌ هللا ﷺ له هم وسهه وسکړي ده.
وظلم ظشه
َْ َ َ
﴿ ِئ َّن ؼا ِه َئ ًَ ُه َى ْلا ْبت ُر ﴾[اليىزش].
سظووىٌ هللا ﷺ فشموواییلي دي :صه هللا حع ووالی دوظووذ هی ووىلي یووم لکووه څىګ ووه چووه َ ووي دوظذ
ابشاهیم علیه العالم هیىلي وو په دوظتۍ باهذي).
ٍ ِ ِ ِ ِ
اولىالعضم
دي
َّ َ ي ْ م ْ
مال» ،او هللا حعووالی فشموواَيُ ﴿ :كوول ال أ ُكووى ٌُ
سظووى ٌ هللا ﷺ فشموواَی« :حممما ِن ِوممي حعل ممكممم ِبم ِ
علم
َ َُ َُ ّ َ َ َ ُ َّ َ َ َ ْ َ َُ
َّللا َوال أ ْعل ُم الؼ ُْ َب َوال أكى ٌُ لى ْم ِئ ِوي َمل ًٌ ﴾[ْلاوعام.]03:
ىذي خض ِاةً ِلى ْم ِع ِ
12
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
هللا حعوالی فشموواَي﴿ :اي پیؼمبووره دوۍ جووه اووایووه کوه چشجووه جاظووى دهللا ظووشه محبووذ کووىۍ
هللا حعالی فشماَي﴿ ::جاظوى بهتوریً اموذ َوي چوه د خلکوى لپواسه وجلوي َوێ هیکوێ باهوذي حکوم
کووىي او د بووذۍ هووه مىووع کووىۍ او پووه هللا باهووذي ایمووان ساوړۍ﴾[آٌ عمووشان ،]٣٣3:سظووىٌ
هللا ﷺ فشماَي« :شما دي په َغه ذاث باهدي قظم وي چه شما هفع دَغه په الض کي
امذ
او مکوه د حشمووذ والا ښواس دي،سظووىٌ هللا ﷺ فشموواَي« :هللا حعوالی دا ښوواس دحشمووذ والا
شځووىلي دي ده ووي وس ووي هووه چووه پووه کىمووه وسځ َووي صمکووه او اظووماهىهه پیووذاکړٌ ،هووى دا
دهللا پوه حشموذ ظوشه حوشام دي»،او جشكیامخوه دمعولماهاهى ښواسدي ،فشمواَي ( دفخهوي هووه
بعذ ه شث وؽخه).
دسظىٌ هللا ﷺ كبله کعبه وه ،او ددي هه مخکي بیذ امللذط كبله وه،هللا حعالی
َ ْ َ الع َماء ۖ َف َل ُى َى ّل َُ َّى ًَ ك ْب َل ًت َج ْش َ َ ْ َ َ َ ُّ َ ْ َ
ل َاها ۚ ف َى ِ ٌّ َو ْح َه ًَ ؼى َش ِ ِ فشماَي ﴿ :كذ ه َش ٰي جلل َب وح ِهً ِفي َّ ِ
ْ َ َ َ َ ْ ُ َ ُ ُ ْ َ َ ُّ ُ ُ َ ُ َ ْ َْ
ىهى ْم ؼى َش ُه﴾[البلشة.]٣00: امل ْ ِ ِذ الحش ِام ۚ وحُث ما هىخم فىلىا وح
او م و ذ الحوشام دصمکووي پووه مووخ باهووذي اولنووي م و ذ دي،ابووىرس هنع هللا يضر فشمووایي مووا دسظووىٌ
كبله
هللا ﷺ ه ووه جپ ووىط وکړوداولن ووي م و ذ ب وواسه ک ووي چ ووه دصمک ووي پ ووه م ووخ باه ووذي دي ،ه ووى وَ ووي
فشماییل چه م ذ الحشام.
سظى هللا ﷺ فشماَي :څىک چه بیذ هللا جه سالى او فعم او ىاه َي وهه کړه او بیوا الړو
هى داس ي د لکه دمىس هه چه هى پیذا ؼىي وي .یعني ىاهىهى هه به پاک وي.
13
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
او سظووىٌ هللا ﷺ فشموواَي :م و ذ الحوشام کووي یووى ملووىه پووه یووى لوود ملىهځىهووى
كبله
ْ
مسجد ,اوم ْس ِج ِد ألاقص ى جه».
او سظىٌ هللا ﷺ فشماَي( :کله چه جاظوى كمواء حاحوذ جوه الړ شو ۍ هوى كبلوي
جه مه مخ کىۍ او مه وسجه ؼا کىۍ ،بلکه ؼشق او ػشب وشف جه ش ۍ).
14
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
[ ]2صٍيب اهنع هللا يضر [ ]٣كاظم ،او په دي باهذي دسظىٌ هللا
[ ]6عبذ هللا ،چه ویب او واهش َي للب وو. [ ]0فاومت اهنع هللا يضر
[ ]٧ئبشاهُم ،او دا د ماسیه اللبىیه هه وو،او باقي اوالد َي ټىٌ د خذیجه اهنع هللا يضر هه وو ،دهىسو بیبیاهى
هه َي اوالد هه وو.
ټووىٌ اوالد َووي دسظووىٌ هللا ﷺ دوفوواث هووه مخکووي وفوواث ؼوىي وو ،ـووشف فاوموت اهنع هللا يضر چووه دسظووىٌ هللا
ﷺ دوفاث هه ؼپږ میاؼتي بعذوفاث ؼىه ،هللا حعالی ده ي دـبر او احش په وحه چوه دپوالس وفواث
َي ولیذلى او ـبر َي وکړو .هللا َوي دسحواث اوچوذ کوړه ،او فمول او ملوام َوي وسلوه وسکړوچوه د ټوىٌ
عووالم ښووځى وکوي بهتووره ښووځه و شځیذلووه .او فاومووت علووی الا وووالق پووه ټىلووى لىسګوواهى وکوي افمووله وه ،او
ټىلى لىسګاهى َي اظالم دسک کړي وو اظالم َي ساوړي وو او ه شث َي وسظشه کړي وو.
[ِ ]8لشاس ُ ّ
لىم
[ ]٧امل ِ [ ]6عبذ الىعبت [ ]0صبير
جشوهى کي َي ـشف حمضه او عباط امهنع هللا يضر اظالم ساوړي وو.
15
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
[َّ ]٣
ـفُت ،او دا د صبير بً العىام هنع هللا يضر مىس وه
َّ
(حاء) = حففت بيذ عمش بً الخىاب اهنع هللا يضر .
ض
جحؾ اهنع هللا يضر +صٍيب بيذ خضٍمت اهنع هللا يضر.
ٍ (ش) = صٍيب بيذ
صخش
خىٍلذ اهنع هللا يضر.
ٍ (خاء) = خذًجت بيذ
(ز) = ُّأم حبِبت سملت بيذ أبي ظفُان اهنع هللا يضر.
ٌ
(ض) = ظىدة بيذ صمعت اهنع هللا يضر.
َ ََ َ ْ
(م) = مُمىهت بيذ الحاسر اهنع هللا يضر.
صخ ٌش َظ ْم َع ُه
ظمعه
بىش اهنع هللا يضر.(ع) = عاتؽت بيذ أبي ٍ
(ٌ) = ُّأم ظلمت هىذ بيذ أبي َّ
أمُت اهنع هللا يضر.
ووکړي،دابشاهیم هه بؼير هىس ټىٌ بچي َي ددي هه وو،او دي وسله دهبىث په ابخذاء کي ډیش مذد کړي
وو،دماٌ او ځان كشبواوي َوي وسکوړي وه،او هللا حعوالی دحبرایول علیوه العوالم پوه واظوىه پوه دي ظوالم
ساليږلی دي ،او دا خاـیذ ـشف دي پىسي خاؿ دي،ده شث هه دسي کاله مخکي وفاث ؼىه.
َ َ ْ َ ْ
دخذیجه اهنع هللا يضر د وفاث هه بعذ َي د َظ ْى َدة ِبي َوذ َص ْم َعوت ال ُل َش ِؼ َّوُت اهنع هللا يضر ظوشه هکواح وکوړه،او دا هؼوه صهاهوه وه
ظىدة هنع هللا يضر
17
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دظو ووىدة اهنع هللا يضر ه و ووه بع و ووذ َ و ووي د عبو ووذهللا م و ووىس عاتؽ و ووت الف و ووذیلت دـو ووذیم لىس،ظ و ووشه هک و وواح وکړه،چ و ووه
داظ ووماهىهى دپاظ ووه ده ووي ب وشاءث هللا حع ووالی ک ووړي دي ،دسظ ووىٌ هللا ﷺ محبىب ووت،دهکاح ه ووه مخک ووي
مالةکي وسجه پیؾ کړي وه چه دا ظخا بي بوي ده،دؼوىاٌ پوه میاؼوذ کوي َوي هکواح کوړي وه ،اوعموش َوي
ؼپږکاله وو،او بیاد ه شث په او ٌ کاٌ َي واده وکړو چه عمش َي نهه کاله وو،او ددي هه عوالوه َوي
ُ َّ َ َ َ َ ْ َ ْ َ َ ُ َ َّ َ ْ ُ َ َّ َ ْ َ ْ ُ َ
وم َُّووت اهنع هللا يضر،ظووشه واده وکووړو،او دا َووي پووه
بیووا َووي د أم ظوولمت ِهىووذ ِبيووذ أ ِبووي أمُووت اللش ِؼووُت اَخض ِ
أم ظلمت اهنع هللا يضر
ُّ
بیبیاهى کي ټىلى کي اخش کي وفاث ؼىي ده ،ده شث په دوه ؼپیخم کاٌ کي وفاث ؼىي ده.
َ ُْ ْ َ َ َ َ ْ ْ
فى ِل ِل َُّت اهنع هللا يضر ظشه َي واده وکړو،او دا دبني مفىلم وه،سظىٌ ُح َى ٍْ ِشٍَت ِبي َذ ال َح ِاس ِر ْب ًِ أ ِبي ِلش ٍاس امل
حىٍشٍت
هللا ـلي هللا علُه وظلم هه َي مذد ػىښخلى چه اصاده ش ي ،هىسظىٌ هللا ﷺ هؼه اصاده کړه او هکاح
َ
18
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
َْ َ َ ْ َ َ ْ
بیوا َووي د بنووي اظووذ بوً خضیمووت هووه دجشوس(امیمووت) لووىس صٍيوب ِبيووذ جحو ٍ
وؾ اهنع هللا يضر ظووشه واده وکووړو.او ددي
َ َ ََ َ
بواسه کوي هللا حعوالی دا ایوذ هواصٌ کوړي دي ﴿ :فل َّموا ك َطو ٰی َصٍْ ٌوذ ِّم ْن َهوا َوو ًوشا َص َّو ْح َىاه َهوا ﴾[ْلاحوضاب،]0٧:او
پووه دي باهووذي بووه َووي دهووىسو بیبیوواهى پووه مخکووي فخووش هووم کىلوى او دا بووه َووي وییلووي چووه جاظووى ظخاظووى
صٍيب بيذ
کىسوهى والاسظىٌ هللا ﷺ جه په هکاح کړي َي او صه هللا حعالی داووه اظماهىهى هه بشه سظىٌ هللا ﷺ
جه په هکاح کړي ًم.
ٍ
پوه هکواح وکوي وه کوىم چووه سظوىٌ هللا ﷺ وسجوه مخبنووي (صوي)وییلوي وو،کلووه چوه هؼوه والكووه کوړه هووى هللا
حع ووالی سظ ووىٌ هللا ﷺ ج ووه پ ووه هک وواح کړل ووه ،ددي لپ وواسه چ ووه ام ووذ َ ووي ه ووم جابع ووذاسي وک ووړي دمخبن ووي پ ووه
احکامى کي،
ُّ
َْ ُ
ْلا َم ِى ٍَّ ووت دي ،پو ووه هک وواح َو ووي کړلو ووه او هؼو ووه پو ووه حبؽو ووت وک ووي مهو وواحشه وه،او هجاشو و ي بادؼو وواه ددي مهو ووش
څلىسظىه دیىاسه اداء کړو،او بیا د ه ي ځاي هه ساوظخل ؼىله،
ون ْبً ع ْم َش َ
ان د ُم َ َ َ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ ْ َ َ َ َّ
ىس ی وسو ،داوالد هوه ،واده بیا َي ـ ِف َُّت ِبيذ حي ّ ِي ب ًِ أخى َب ظ ُِّ ِذ ب ِني الى ِم ِير ه ُاس ِ ِ
وکړو،هى ددي پالس هم هبي او خاهذ هم هبي وو،او دا دټىٌ عالم د ښځى کي ښایعوخه ښوځه وه،او دا ـفُت اهنع هللا يضر
َّ
ویىځه ساػلي وه،او ددي اصادوٌ َي ددي لپاسه مهش و شځىلى،هى دا بیا ظيذ حىړ ؼى.
ْ َ َ َ ْ ْ
بیا َي َم ُْ ُم َىهت ِبي َذ ال َح ِاس ِر ال ِهال ِل َُّت اهنع هللا يضر ظشه واده وکړو ،او دا َي اخشي بي بی وه،چه وسظوشه
مُمىهت
اهنع هللا يضر
َي واده وکړو ،او داَي مکه کي عمشة اللماء هه وسوظخه وکړه.
َْ َ ُ ْ ُ َ ْ
دسظووىٌ هللا ﷺ د وفوواث هووه بعووذ اولنووۍ ښووځه چووه وسد و ي وفوواث ؼووىي ده صٍيووب ِبيووذ جحو ٍ
وؾ اهنع هللا يضر ده ،ؼوولم کوواٌ وک وي
وف وواث ؼ ووىه،او اخ ووشي ښ ووځه چ ووه وف وواث ؼ ووىي ده ام ظ وولمت اهنع هللا يضر ده،چ ووه دوه ؼ ووپیخم ک وواٌ د ه ووشث ک ووي دیضی ووذ ب ووً
معاویه په خالفذ کي وفاث ؼىه.
19
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
21
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
سظىٌ هللا ﷺ د ه شث هه ۳۵کاله مخکي په کاٌ د (فیل د واكعي) عام الفیل کي د سبیع ْلاوٌ
پُذاتؾ
میاؼذ کي ،چه ۳۷۵میالدي ظشه بشابش دي،په مکه مکشمه کي پیذاؼىي وو. .
عبذهللا دعبذاملىلب صوي،داس ي وخذ کي وفاث ؼى چه سظىٌ هللا ﷺ دمىس په خیوه کي وو ،هى
پالس َي
سظىٌ هللا ﷺ ًدُم پیذاؼى.
مىس َي
وهب د بني ُصهشة د خاهذان هه.د سظىٌ هللا ﷺ اووه کاله هه وو پىسه ؼىي چه وفاث ؼىه.
آمىت بيذ ٍ
دمىس دوفاث هه بعذ َي هیکه عبذاملىلب کفالذ وکړو.بیا هؼه وفاث ؼى،او سظىٌ هللا ﷺ د اجه
هفالذ
کالى وو،بیا َي خپل جشه ابىوالب چه هىم َي عبذمىاف وو کفالذ وکړو.
دابوى لهوب ویىځوه وه،او دابىظولمت عبوذهللا بوً عبذْلاظوذ اَخضوم َّوي هنع هللا يضر او دسظووىٌ هللا
زىٍبت
ﷺ د جشه حمضة بً عبذاملىلب هم سلاعي مىس وه.
دخپوول صوي عبووذهللا چووه دؼوویماء وسوس دي دحوواسر بووً عبووذالعض بووً سفاعووت العووعذي دسظىٌ هللا ﷺ سلاعی مىسګاوي
حلُمت َّ
اوالد دي ،ظشه َي دێ وسکړي وي،او ددي ظوشه َوي همذاسهګوه دده دجوشه صوي ابىظوفیان
الع َّ
دحلیمت بيذ الععذیت اهنع هللا يضر لىس او دسظىٌ هللا ﷺ سلواعي خوىس،او دا هؼوه ده کىموه چوه
وو
د بنووي هووىاصن پووه وفووذ وکوي ساػلووه سظووىٌ هللا ﷺ وسجووه څووادس خووىس کړلووى د ه ووي د حووم او د
َّش اميء
20
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
ُّأم أًمً
لُاسه ښه ملام دي ،هؼه وسجه واَي صه په دي پىهيږم لویکً ژاړم پوه دي چوه داظومان هوه
وحي بىذه ؼىه .هى دواړو وسظشه وژړٌ.
سظىٌ هللا ﷺ ي چیلۏ ظاجلي ،او دا ددي وحه وه چه ـبر پکي وو ،او کمضوسو باهذي به َي سحم
سظىٌ هللا ﷺ چه ۵۳کالى عمش جه وسظویذلى هوى ؼوام جوه د ججواسث لپواسه الړو،الخوه بفوش جوه
ججاسث او واده
وسظیذلى،بیا وايغ سالى،او د ساجلىهه بعذ َي دخذیجت بيذ خىیلذ اهنع هللا يضر ظشه واده وکړو چه دا
َي اوله بي بي وه. .
کله چه سظى ٌ هللا ﷺ ۵۳کالى جه وسظیذلى ،هى كشیؽى د کعبي ابادي دظش هه هىي کىله ځکه چوه
کمضوسي ؼىي وه،کله چه َي بيیادوهه د ش اظىد ځاي جه وسظیذ ٌ هى دلخه َي اخخالف ؼوىچه
دا وش اظوىدبه څوىک اوچخوىي هوش چووا وییول چوه اوچوذ َوی کوړي،او پووه دي کوي َوي څلوىس ؼوپي جيووري
دکعبي حىړوٌ
کړلي،بیا َی په دي باهذي فیفله وکړه چه هش څىک اوٌ م و ذ جوه سادهىوه ؼوى،هى هؼوه بوه فیفوله
کىي،هووىاوٌ چووه سالووى هؼووه سظووىٌ هللا ﷺ وو .هووى هؼووىۍ دفیفوولي لپوواسه مىخخووب کړو،سظووىٌ هللا ﷺ
دیىڅووادس ښووىسولى حکووم وکووړو او ووش اظووىد َووي پکووي کیښووىدلى او دهووشي كبیلووي مؽووش َووي یووىه یووىه
څى ه وهیىله اوچذ َی کړو او سظىٌ هللا ﷺ په خپلى مباسکى الظىهى کیښىدلى.
عاتؽوت اهنع هللا يضر فشموایي :دسظووى ٌ هللا ﷺ خلوىث خووىښ وو،ػواس حووشاء جوه بوه جللووى او عبوادث بووه َوي کىلووى.
خلىث
بخان او د خپل كىم دیً ظشه َي بؼن وو،او دبخاهى او بي دینۍ ظشه َي ډیش بؼن وو.
21
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
کله چه سظىٌ هللا ﷺ د څلىیښذ کالى ؼى هى د هبىث اهىاس وسباهذي هاصٌ ؼى،او هللا حعالی وسباهذي دسظالذ
کشم وکړو او دا د یىم الازىين (پير ،دوؼيبه) وسځ باهذي وو.
عاتؽت اهنع هللا يضر فشماَي :اوٌ چه وحي ؼشوع ؼىه هى د هید خىب په ؼکل باهذي به وه ،کىم خىب چه
بوه َوی ولیوذلى هوى دظوهاس ساخخلووى پوه سهګوه بوه سیؽودیا کیوذلى،بیا وسجووه یوىا ي والوي خوىښ ؼوى هوى ػوواس
حشاء جه به جللى او عبادث به َي کىلى بیا به سالى او خذیجه اهنع هللا يضر به وسله خىساک جیواس کوړي وو د څوى
ؼپى بشابش بیا به الړو ،جش دي چه ػاس حشاء کوي وسباهوذي وحوي سالوه ،مالةود وسلوه سا وي وسجوه واَوي چوه
اوایوه (اكوشأ) هؼووه وسجووه واَووي صه ویوىهکي هووه یووم هووه ؼووم وییلي،فشمواَي چووه بیووا َووي صه وهیووىلم او صوس َووي
ساباهذي وکړو بیا َي پشیښىدم بیا َي اوییلي (اكشأ) اوایه بیا مي اوییل صه هه ؼم وییلي.بیا َي ػيوږ کوي
دسیووم ځوول وهیووىلم او صوس َووي ساباهووذي وکړو،بیووا َووي پشیښووىدم هووى بیووا َووی اوییلووي ﴿ اقممسح باطممم ز ممَ
ال ممري خلق﴾[العل ممق],سظ ووىٌ هللا ﷺ ک ووىس ج ووه سال ووى او د ی ووشي ه ووه خىصی ووذلى ،او خذیج ووت اهنع هللا يضر ج ووه َ ووي
وفشماییلي چه پي مي کوړه کمبول ساباهوذي واچوىه خذیجوت اهنع هللا يضر پوه کمبول کوي پوي کړو.کلوه چوه وسهوه یوشه
الړه هى خذیجت اهنع هللا يضر َي خبره کړله ،او وسجه واَی چه صه په خپل ځان ویشیذم ،هؼه وسجه واَي :کله هم
هبىث
هه په هللا كعم هللا به جا کله هم هه خشابىي،جه ـله سحِّي ظاحي،دمیلمه احتورام کوىي ،د کموضوسو
مو ووذد کىي،بیو ووا َو ووي وسكو ووت بو ووً هىفو وول بو ووً اظو ووذ بو ووً عبو ووذالعض لو ووه چو ووه د خذیجو ووت اهنع هللا يضر دجو ووشه صوي وو
ساوظخلى.او دا په حاهلیذ کي هفشاوي وو او د عبراوي ژبي لیکىهکي وو هى اهجیل به َي په عبراوي کوي
لیکلى،او مؽش ظوړي وو پوه ظوترګى ړوهوذ وو .خذیجوت اهنع هللا يضر وسجوه فشمواَي اي جوشه! دخپول وساسه خبوري دي
واوسه،سظىٌ هللا ﷺ وسجه ټىله كیفه وکړه ،هى هؼوه وسجوه اوییول دا هؼوه مالةود دي کوىم چوه مىسو ی
علیوه العووالم باهووذي هوواصٌ ؼوىي وو،کوواػ چووه صه هؼووه وخوذ ژوهووذي یووم کلووه چوه ظووخا كووىم جووا د خپوول
کلي هه اوباس ي،هى سظىٌ هللا ﷺ وسجه واَي ایا صما كىم به ما اوباس ي؟ هؼوه وسجوه اوییول هوى! کلوه چوه
هووم داسو ي څووىک ساػلووي دي او ظووخا سظووالذ وسظووشه وي هؼووه ویعووخل ؼوىي دي،او کووه صه چشجووه هؼووه
وخذ کي ژوهذي ووم هى صه به دي ډًش مذد وکړم،لیکً هؼه وفاث ؼى.
سظىٌ هللا ﷺ فشماَي چه صه یوىه ؼوپه پوه ػواسحشاء کوي ووم چوه داظومان هوه موي اواص واوسیوذلى،هى موا
ظترګي اوچتي کړلي اظمان وشف جه،ګىسم چه یى مالةد داظمان او دصمکي په مى کي په کشس ۍ
22
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
باهووذي هاظووذ وو،هووى صه وسه ووه ډیووش ویشیووذم پ ووه سعووب کووي ؼ ووىم،هى کووىس جووه سال ووم او خووذی ي اهنع هللا يضر جووه م ووي
العبع لُلت املعشاج مً فشك َّ العمىاث َّ ً
مباؼشة وهى فىق َّ
الفالة وهى ما أوحاه هللا ئلُه
اوییلي :پي مي که پي مي که ،هى هللا حعالی دا ایذ هاصٌ کړوً﴿ :احيها املمدرس ,قمم فأهمرز﴾ جوشدي ایوذ
م ي
پىسي﴿ :والسجصفاهجس﴾[امل َّد ِرس],
هبىث
[ ]٣سیؽدیني
او دا َوي دوحووي ابخووذاء وه ،عاتؽووت اهنع هللا يضر فشمواَي :چووه خووىب بووه َوي هووه لیووذلى مګووش د
خىب
ـباح دساخخلى په سهګه به سیؽدیا کیذلى.» .
مالة وود ب ووه وسج ووه ره ووً او صړه وک ووي اله ووام اچىل ووى بؼي وور د لی ووذلى ه ووه ،فشم وواَي َّ « :
[2الهام او صړه
نن
کي اچىٌ
َّ
السوح ألامین هفث في زوعي وحخبروي حه مه.»...
ساجلل
به َی پىهیذم ،»،او دي مشجبه کي به صحابى هم کله کله لیذلى.
سظووىٌ هللا ﷺ فشموواَي :کلووه مالةوود د ټلووۏ داواص پووه ؼووکل سا ووي او دا دټىل وى هووه ووخذ
[ ]0د ټلۏ داواص په سهګه
حالووذ دي چووه کلووه دا حالووذ خووخم ش و ي هووى څووه چووه َووي وییلووي وي مووا یووادکړي وي وسهووه.
دوحي مشجبي
عاتؽ ووت اهنع هللا يضر فشم وواَي :ماسظ ووىٌ هللا ﷺ لی ووذلی وو چ ووه ووخخه یخن ووۍ وک ووي ب ووه وسباه ووذي وح ووي
هاسلیذلوه کلووه چووه بووه خخمووه ؼووىه هووى پووه جىوذي بووه َووی خووىلي وي .بلکووه کووه پووه ظووىاسلۏ بووه
هاظذ هى ظىاسلۏ به کیىاظخله.
پوه کوىم ؼووکل کوي چوه هللا حعووالی پیوذا کوړي دي پووه هؼوه ؼوکل بووه سظوىٌ هللا ـوولی
خپل ؼکل کي
[0مالةد په
هللا علی ووه وظ وولم لی ووذٌ ،او وح ووي ب ووه َ ووي کىل ووه،او دي وشیل ووه وک ووي دوه ځ وول ساػل ووي
دي،لکه څىګه چه هللا حعالی ظىسث الىجم کي رکش دي.
وشف هه وحي
او دا هؼ ووه چو ووه هللا حعو ووالی وسجو ووه ډایشکو ووي وحو ووي کو ووړي وي.او دا داووه اظو ووماهىهى
[ ]6دهللا د
دهللا وسظووشه بالواظووىي خبووري کىٌ،لکووه دمىس و ی علیووه العووالم ظووشه دهللا حعووالی
خبري کىٌ
خبري کىٌ.
23
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
ایخىهه
[ ]0دخپل كىم یشوٌ(دهللا [ ]2دهژدي خپلىاهى یشوٌ د هللا دعزاب
[ ]٣هبىث
ﷺ هه مخکي څىک یشوهکي هه وي ساػلي او هؼه [ ]0داس ي كىم له یشه وسکىٌ دي کىم له چه د
عشب كاوبه دي.
[ ]0دهش هؼه چا یشوٌ چاجه چه دسظىٌ هللا ﷺ دعىث سظیذلي وي دپيریاهى اواوعاهاهى هه جش كیامخه پىسي.
ددعىث مشحلي
[ ]2ښکازٍ دعىث :کله چه وسجه ددي حکم وؼى﴿ :.فاـذع بماجإمش﴾[الح ش.]90:
خىٍلذ.
ٍ دښځى هه :خذًجت بيذ الف ِّذًم.
دطړو هه :أبى بىش ّ
ٍ ِ
عفان ،ولحتاولني خلد چه سظىٌ هللا ﷺ باهذ َي ایمان اوړي دي داهل بیخى هه بیا عشمان بً َّ
س
خباب بً ّ َّ
ځیني مخکیني مىمىان
ْلاسث، عىفَّ ، وكاؿ ،عبذ َّ بً عبُذ هللاُّ ،
الضبير بً َّ
ِ الشحمً بً ٍ ٍ العىام ،ظعذ بً أبي
ظمُت ،أبى عبُذة عامش بً ال َّشاح ،عشمان بًعماس بً ًاظش ،او مىس َي َّ
وميَّ ،
الش ُّ ٌ
ـهُب ُّ
ٍ
مٍعى ٍن ،أبى ظلمت بً عبذ ْلاظذ ،اوعخبت بً ػضوان سلىان هللا عليهم احمعين وو.
24
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
کله چه مؽشکیىى دسظىٌ هللا ﷺ سیؽدیني دعىث ولیذلىاو د خلکى ساټىلیذٌ َي وسباهذي ولیذٌ هى
ډیش صیاث خذ جکلیفىهه َي وسوسظىٌ چه ځیني َي دادي:
-هؼه په حادو ش باهذي مؽهىسوٌ چه خلد وسهه هفشث وکړي.
-هؼه په لیىوي باهذي مؽهىسوٌ چه خلد وسباهذي د بي وكىف مان وکړي.
کل ووه چ ووه معو وولماهان ډی ووش ؼ ووىٌ او کف وواس وسه ووه ویشی ووذٌ ،ه ووى پ ووه مع وولماهاهى باه ووذي َ ووي ٌلمىهو ووه او
جکلیفىهووه ډیووش کړٌ،هووى سظووىٌ هللا ﷺ صووحابه جووه حبي و ي جووه د ه ووشث کىلووى احوواصث وسکووړو او دا َووي
حبي ي جه ه شث
وسجووه اوییوول چووه الخووه داسو ي یووى بادؼوواه دي چووه چاظووشه ٌلووم هووه کووىي ،یعنووي د هؼووه پووه بادؼووا ي کووي
خلکى ظشه ٌلم هه کيږي.
25
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
په دي ه شث کي ۵۵ظوړي او څلوىس ()۴صهاهوه ؼواملي وي،او دټىلوى هوه اوٌ عشموان بوً
عفان هنع هللا يضر او ښځه َی سكیه چه دسظىٌ هللا ﷺ لىس ده اووجل،حبي ي جه الړٌ څه وخذ
اولني ه شث
پاحي ؼىٌ خبر وسله سالى چه كشیؽى اظالم كبىٌ کړي دي،لیکً دا خبر دسوغ وو،خى
هؼووىۍ مکووي جووه ساو شځیذٌ،کلووه چووه پىهووه ؼووىٌ چووه جکلیووف دمخکووي هووه هووم ډیووش دي
حبي ي جه ه شث
،ځینووي خلوود وسهووه بیووا الړٌ،او څووه خلوود پوواحي ؼووىٌ او ډیووش جکلیفىهووه َووي ولیذٌ،چووه
مععىد هنع هللا يضر وو.
ٍ دهؼىۍ هه یىعبذهللا بً
پووه دي ه ووشث وک ووي ۳۵ظ ووړي او ۵۳صهاه ووه ؼ وواملي وي،دهجاش و ي ظ ووشه خىش ووحاله پ وواحي
دوٍم ه شث
ؼىٌ،كشیؽوى جووه چوه خبوور وسظوویذلى هوى یووىه ډلووه َوي دعمووشو بووً العواؿ او عبووذهللا بووً
ابي سبیعوه پوه مؽوشۍ هجاشو ی جوه وليږلوه چوه پوه څوه چول دوۍ الخوه هوه وايوغ کوړي لویکً
هللا ددوي چل فشیب هاکام کړو.
په ؼپږم کاٌ د هبىث باهذي حموضة بوً عبوذاملىلب اظوالم ساوړو ،او دا پوه كشیؽوى کوي عضجمىوذ
دحمضه او عمش
اوع ووان وو ،هللا حعو ووالی وسباهو ووذي سظو ووىٌ هللا ﷺ هو ووىس هو ووم عضجمىو ووذ کو ووړو،او ددي هو ووه وسوظو ووخه
اظالم
دسظىٌ هللا ﷺ ددعاء په بشکذ عمش هنع هللا يضر اظالم ساوړو ،هللا وسباهوذي مىمىوان مٍبوىه کوړٌ او
د كشیؽى د ؼش هه بچ ؼىٌ.
كشیؽى سظىٌ هللا ﷺ جه جکلیف سظىٌ ډیش صیاث کوړٌ ،جوشدي چوه یوى ػواس کوي چوه (ؼوعب ابوي والوب ) ؼعب أبي ٍ
َي هىم دي دس کاله سظىٌ هللا او خاهذان َی بىوذ کوړٌ،او هموذي ػواس کوي دعبوذهللا بوً عبواط سضو ي
هللا عىه والدث هم وؼوى ،مؽوشهُىى سظوىٌ هللا ﷺ جوه ډًوش جيلُوف وسظوىلى ولوه چوه دػواس هوه وجلوى هوى
والب
ددي ه ووه ی ووى څ ووى میاؼ ووتي وسوظ ووخه دسظ ووىٌ هللا ﷺ ج ووشه ابىوال ووب د ۳۷ک ووالى عم ووش وک ووي
دابىوالب او د
خذی ي وفاث
وفاث ؼى،او ددي هه لږ وخوذ وسوظوخه خذیجوت اهنع هللا يضر وفواث ؼوىه،او د کفواسودوشف هوه
جکلیفىهه هىس هم ډیش ؼىٌ.
دصیذ بً حاسزه هنع هللا يضر ظشه دهللا ددیً جوه دعوىث کىلوى لپواسه د وواةف ووشف جوه الړو،او الخوه څوى
واةف جه وجل
وس ي پاحي ؼى ،لیکً چا َی هم دعىث كبىٌ هه کړو بلکه ډیش جکلیف َوي وسکوړو او د وواةف
هه َي اویعخلى او په کاڼى َي اویؽخلى جش دي چه د ښپى مباسکى هه َوي وینوي الړي ،وايوغ مکوي
جه سالى او دمىعم بً عذي ظشه َي پىاه واخعخله.
27
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دواةف هه دساجلى په وخذ کي السه کوي د عوذاط هفوشاوي ظوشه مالكواث وؼوى او پوه سظوىٌ هللا
دعذاط
اظالم
ساوړٌ
ﷺ باهذي َي ایمان ساوړلى.
ایمان ساوړٌ
همذاسهګه مکی جه په السه کي د هخله ملام ظشه ځینوي پيریواهى ظوشه مالكواث او دكوشان اوسیوذٌ
دپيریاهى
وؼى چه هؼىۍ بیا ایمان ساوړلى.
ذ اكص ی جه بىجلل ؼى،او د هؼوه ځواي هوه بیوا سوحوا او حعوذا بیا سوحا او حعذا دؼپي م
اظشاء او معشاج
داظماهىهى د پاڅه دهللا وشف جه وخيوژوٌ ؼوى ،هللا حعوالی وسجوه مخاووب ؼوى او پىځوه وخخوه
ملىهځىهه هم وسباهذي فشك کړي ؼىٌ.
په مکه کي ډیش وخذ په هش مىظم کي به َي كباةلى له دعىث وسکىلى لیکً هی کىمي كبیلي
بیووا ساسوان کوواٌ داهفوواسو ۵۵کع ووان مکووي جووه ساػل وول چووه پىځووه پک ووي د اولنووي کعوواهى ه ووه
وو،او دسظىٌ هللا ﷺ ظشه َي بیعذ وکړو،لکه حىګه چوه هللا حعوالی ظوىسة املمخحىوت کوي
رکشکړي دي ،او بیا مذیني جه الړٌ.
اهفاس او بیعت العلبت
البُعت الشاهُت(ًىٍم بُعذ)
بیا په ساسوان کاٌ کي ۷۵ظړي او ۵صهاهه ساػلي ،دسظىٌ هللا ﷺ ظشه َي بیعذ وکړو.
َّ
28
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
سظوىٌ هللا ﷺ صووحابه کشاموى جووه موذیني جووه د ه ووشث کىلوى احوواصث وسکړو،هوى هؼووىۍ الړٌ،او پووه دي
َُ َ َ َ ْ ُ َْ َْ َ َْ ْ ُ
کي اولنوي هفوش چوه وییول کيوږي :أبوى ظول َمت بوً عب ِوذ ْلاظ ِوذ اَخض ِ
وم ُّوي دي،او داسو ي هوم وییول ؼوىي دي
ف َع ُب ْب ًُ ُع َم ْي ٍرهنع هللا يضر وو ،اهفواسو لوه وسػلول هؼوىۍ خپلوى کىسوهوى کوي وظواجل موذد َوي وکوړو ،او
چه ُم ْ
ده شث احاصث
مذیىه کي اظالم وؽش ؼى. .
بی ووا سظو ووىٌ هللا ﷺ جو ووه د ه و ووشث احو وواصث وسک ووړٌ ؼو ووى،هى مکو ووي هو ووه دسبیو ووع ْلاوٌ پو ووه میاؼو ووذ وک ووي د
پير(دوؼىبي ) په وسځ سوان ؼى ،چه عمش َوي دي وخوذ کوی ۳۵کالوه وو ،اوسظوشه ابوىبکش او عوامش بوً
فهيورة او د السي ښووىدوهکي عبووذهللا بووً اسیلوي ملګووشي وو ،بیووا ػوواس جووه دهىوه ؼووىٌ او ػوواس وکوي َووي دسي
. وس ي جيري کړلي،بیا دظاحل په السه سوان ؼىٌ.
مذیني جه داخلیذٌ
کله چه د خپلى ملګوشو ظوشه موذیني جوه وسظویذلى ،هوى كبواء جوه الړو ،او د عموشو بوً عوىف ظوشه
۵۴وس ي پاحي ؼى.
ذ كباء بيیاد َي کیښىدلى ،ابً عمش هنع هللا يضر فشماَي :سظىٌ هللا ﷺ بوه دهوشي هفتوي پوه وسځ دم
اظالم کي اولني
م
م و ذ كبوواء جووه پُووذٌ او پووه ظووىاسلۏ باهووذي ساجللووى،او سظووىٌ هللا ﷺ فشموواًُلي دي( :م و ذ
ذ
بیوا خپلوي ظووىاسلۏ باهوذ ظووىس ؼوى او سوان ؼوى هووش چابوه د ظووىاسلۏ پوړۍ هیىلوى چووه صموا پووه ځواي وکوي
ساښکخه ش ی لیکً سظىٌ هللا ﷺ وسجه وییلي ( :داوښ ي السه پشیږدۍ دي جه امش کړي ؼىي دي) هى هً
دم
چوه کوىم ځواي وکوي م و ذ دي همذلخوه کیىاظوخله،او داځمکووه دبنوي هجواس ددوه ماؼوىماهى وه ،ظووهل
ذ هبىي حىړوٌ
او ظووهیل،بیا دابووى ایووىب اهفوواسي هنع هللا يضر کووىس وکوي پوواحي ؼووى ،او پووه دي ځمکووه باهووذي دصووحابى ظووشه پووه
خپوول الظووىهى باهووذي دښ وخخى او د کجووىسو پوووى هووه م و ذ حووىړوٌ ؼووشوع کووړٌ ،بیووا خپوول ځووان او
خىاجه َي د بیبیاهى لپاسه داوظیذلى ځاي حىړ کړو .او دټىلى هه هژدي کمشه دعاتؽت اهنع هللا يضر وه،بیا اووه
میاؼتي بعذ دابى ایىب هنع هللا يضر د کىس هه خپل (معکً)داوظیذلى ځاي جه مىخلل ؼى.
29
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دم و و ذ دحىړول ووى هو ووه وسوظ ووخه سظ ووىٌ هللا ﷺ داهفو وواسو او مهو وواحشیىى م ووى وک ووي وسوسولو ووي كاةمو ووه
وسوسولي
کړه،چه یىبل ظشه همذسدي او حتی چه ميرار کي به هم ؼشید وي جش دبذسػضا پىسي.
کله چه هبي ﷺ مذیني جه سالى او يهىدو ولیذٌ چه دا حلیلي پیؼمبر دي د کىم چه رکوش پوه جوىساث
يهىد
کي ؼىي دي،خى ظشه ددي هه ډیشو لوږو ایموان ساوړلى،لکوه ددوۍ عوالم عبوذهللا بوً ظوالم سضو ي هللا
عىه.
دمعوشاج پووه واكعووه وکوي دملووىه د فووشك کیووذلى هووه وسوظووخه بووه سظووىٌ هللا ﷺ بیووذ امللووذط وووشف جووه
ملىه کىلى،او دا َي جمنی وه چه كبله دکعبي وشف جه ش ي،هى اظمان جه به َي کخل او دا به َي جمنی
دكبلي بذلیذٌ
َ ً ََ ّ وه،ه و و و ووى هللا حع و و و ووالی وسباه و و و ووذي دا ای و و و ووذ ه و و و وواصٌ ک و و و ووړو﴿ َك و و و ْوذ َهو و و و َوش ٰي َج َل ُّل و و و َوب َو ْحه و و و َوً ف و و ووي َّ
الع و و و َوم ِاء ۖ فل ُى َ ِىل َُ َّى و و و َوً ِك ْبلو و و ووت ِ ِ
َج ْش َل َواها﴾[البلشة]٣00:په دویم کاٌ د ه شث کي سظىٌ هللا ﷺ كبله دبیذ امللذط هه کعبوي جوه بذلوه
کړه.
کلوه چووه سظووىٌ هللا ﷺ مذیىووه مىووىسه وکوي معووخلش ؼووى او اهفوواسو مٍبووىه کړو،هووى هللا حعووالی دا ایووذ
َ ُ
َّللا َع َل ٰوى َه ْف ِوش ِه ْم َل َل ِوذ ًٌش﴾[الحوج]،او هللا حعوالی مىمىواهى جوه
ىن بأ َّن ُه ْم ٌُل ُموىا ۚ َوإ َّن َّ َ
ِ ِ
َ َّ َ ُ َ َ ُ َ
هاصٌ کړو ﴿ :أ ِرن ِلل ِزًً ًلاجل ِ
دحهاد حکم
دمؽشکیىى ظشه د حىګ احاصث وکړو .اودسظىٌ هللا ﷺ داولىى ػضاګواهى هوه ػوضوة ْلابوىاء او ُب ٍ
وىاه
ا ُ
والعؽيرة او ځیني وړي ظشَي وي.
پووه دویووم کوواٌ د ه ووشث سظووىٌ هللا ﷺ د ۵۵۵کعوواهى ظووشه دكشیؽووى دكووافلي ج وه د مخووي هیىلووى لپوواسه
اووجلى کىمه چه د ؼام هوه ساسواهوه وه،لویکً ابىظوفیان السه بذلوه کوړه.او دي ظوشه مؽوشکين پوه جکبور
کي ساػله ؼیىان دوکه کړٌ او د معلماهاهى ملابلي جه ساوجل ،هى د مىمىاهى ظشه دبذس پوه ملوام کوي
مخووامخ ؼووىٌ،او دي ػ وضا جووه د یووىم الفشكووان هووىم هووم وسکووړٌ ؼووىي دي .کلووه چووه دواړه ډلووي مخووامخ
دبذس ػضا
ؼووىي سظ ووىٌ هللا ﷺ خپوول سب ج ووه ع وواحض وکووړه او دع وواء َ ووي وکووړه ه ووى هللا حع ووالی دمىمىوواهى م ووذد پ ووه
مالةکو ووى ظو ووشه وکړه،چو ووه دمىمىو وواهى ظو ووشه پو ووه ـ ووف وک ووي حىګیو ووذلي .او هللا حعو ووالی فخحو ووه مىمىو وواهى لو ووه
وسکړه،په دي ػضا کي دمؽشکیىى ۷۷کعان مړه ؼىٌ ،او د مىمىاهى هه ۵۴کعان صحابه ؼهیذان
ؼىٌ.
31
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
دكیىلاع ػضا
ده وشث پووه دسیووم کوواٌ بىىكیىلوواع د ـوولهي وعوذه ماجووه کړه،هووى سظووىٌ هللا ﷺ پووىځلغ ؼووپي
محاـشه کړٌ بیا دسظىٌ هللا ﷺ په حکم ساوجل ،او پشییښىدٌ ،او دوۍ ۷۷۷کعان وو.
او دا ػضا دؼىاٌ په میاؼذ کي وه ،كشیؾ دبذس ػضا کي د مړه ؼىو مؽشکیىى د بذٌ اخعخلى لپاسه
ساوجول او جلشیبوا ۵۷۷۷کعوان وو ،موذیني جوه ساػلول ،هبوي ﷺ داووه ظوىه صوحابه کشاموى ظوشه داحووذ
میذان جه اوجلى اومىافلين وسهه په ؼا ؼىٌ.
پ ووه ظ ووهاس وک ووي می ووذان دمع وولماهاهى وو ،بی ووا هللا حع ووالی مىمى وواهى باه ووذي امخح ووان ساوظ ووخلى او می ووذان
دک ووافشو ؼ ووىلى،جش دي چ ووه سظ ووىٌ هللا ﷺ ج ووه ساوسظ وویذٌ او د هؼ ووه ػ وواښ مب وواسک م وواث ؼ ووى،صخِّي
ؼ ووى،په دي وسځ مالةک ووى ه ووم ؼ ووشکذ ک ووړي وو،او ۷۷ص ووحابه ک ووشام ؼ ووهیذان ؼ ووىٌ،چه پ ووه دي وک ووي
حمضة بً عبذ املُ َّىلب ا ُومفعب بً عمير اوأوغ بً َّ
د احذ ػضا
الىمش اوحىٍلت هم ؼامل وو. ٍ
سظوىٌ هللا ﷺ او مىمىوان د ػوشه وووشف جوه الړٌ،او هللا د مؽوشکیىىد جکلیوف هووه خوالؿ کوړٌ ،داحووذ
وسځ د امخحووان او د ووختي وسځ وه،هللا حعووالی پکووي مىمىووان پووه امخحووان کووړٌ،او مىووافلين ښووکاسه ؼووى
،او چاجه چه د هللا خىښوه وه دؼوهادث عوضث َوي وسکړلوى،دػضا هوه وسوظوخه سظوىٌ هللا ﷺ خبور ؼوى
چووه كووشیؾ بیووا اساده لووشي چووه معوولماهان خووخم کووړي ،او بیووا ساوو ي،هووى ظووشه ددي هووه چووه معوولماهان
جکلیووف وک وي وو ،خووى بیوواهم وساوجوول ،کلووه چووه د حم وشاء الاظووذ عالقووي جووه وسظوویذٌ هووى كشیؽووى جووه خبوور
وسظیذلى او په ؼا الړٌ.
پوه څلووىسم کوواٌ د ه وشث د بنوور معىهووت واكعوه وؼووىه کووىم کوي چووه اویووا ( )۷۷هؼوه صووحابه کووشام چووه د
ده شث ځلىسم کاٌ
كو وشان حافٍو ووان وو ؼ ووهیذان ؼو ووىٌ ،همذاسهګ ووه ػ ووضوة بى ووى همو ووير وؼو ووىه کو ووىم چ ووه سظو ووىٌ هللا ﷺ
محاـشه کړي وو جش دي چه هللا حعالی َي صړوهى کي سعب واچىلى ساوجل او سظىٌ هللا ﷺ دمذیني هه
ویعخل ،او ددوۍ باسه کي هللا حعالی ظىسث الحؽش هاصٌ کړو.
پووه پووىځم کو واٌ سظووىٌ هللا ﷺ دبنووي املف وىلم ػ وضا جووه اوجلووى او کامیوواب ساو شځیووذلى ،او پووه السه کووي د
جوویمم مؽووشوعیذ هوواصٌ ؼووى،او همذاسهګووه د افوود واكعووه مووى جووه سالووه او هؼووه دا چووه مى ووافلیىى ام
دمشیعیع ػضا
املىمىين عاتؽت الفذیلت پاکه بیبي باهذي َي تهموذ ولجىلوى ،او دا پوه عاتؽوت اهنع هللا يضر او سظوىٌ هللا ﷺ
باهذ ډیشه وخخه جماموه ؼوىه جوش دي چوه هللا حعوالی ظوىسث الىوىس کوي د عاتؽوت اهنع هللا يضر بوشاءث او پواکىالي
هاصٌ کړو .او تهمذ لجىلى والا باهذي ددسو حذ حاسي ؼى .
30
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
پووه پووىځم کو واٌ د ؼووىاٌ پووه میاؼووذ وک وي دخىووذق ػ وضا وه ،چووه دیخووه د اح وضاب هووىم وسکووړٌ ؼووىي دي،
يه ووىدو د كشیؽ ووى او د ه ووىسو مخح ووالفیىى ظ ووشه دسظ ووىٌ هللا ﷺ او د صو ووحابه کشام ووى دحىو ووګ لپو وواسه
یىځاي ؼىٌ،هىد كشیؽى هه بني ظلیم بني اظذ فضاسه او اش ع او هىس وسظشه جلشیبا لغ صسه کعان
ساټىٌ ؼى او مذینی جه ساػلل.
ظلمان فاسس ي هنع هللا يضر سظىٌ هللا ﷺ جه د خىذق ویعخلى مؽىسه وسکړه ،چه ددي په وحه به د کافشو د
ػضوة ْلاحضاب
ډلووى هووه محفووىً ؼوى ،هووى سظووىٌ هللا ﷺ ددسي صسه کعوواهى ظووشه اووجلووى او حبوول ظوولع ظووشه َووي ځووان
كلعه بىذ کړو،او مخي جه َي خىذق ویعخلى،بىى كشیٍت دامً معاهذه وکړه لیکً بیا َی وعذه ماجوه
کړلوه،او احضابووى ظوشه یىځوواي ؼووىٌ ،هوى سظووىٌ هللا ﷺ وعوویم بوً معووعىد بىووى كشیٍوه جووه او احضابووى
وليږلووى او چوول َ ووي وسظووشه وک ووړو ددواړو ډلووى پ ووه مووى کووي َ ووي جفشكووه پُ ووذا کووړه ،بی ووا هللا حعووالی دخپل ووى
لښکشو هه یى لښکش ساوليږلى چه جيزه هىا وه،چه هللا حعالی ددي پوه ظوبب دکوافشو خیِّوي او دیجىهوه
واړوٌ،او د هؼىۍ په صړوهى کي َي سعب واچىلى ،ا رلیله الړٌ ،او بىى كشیٍه لوه بیوا ظوعذ بوً معوار
هنع هللا يضر وسلى او فیفله َي و ړه د ظضا وسکىلى.
اب .د ۵۴۷۷څىاسلغ ظوىه صوحابه کشاموى ظوشه د عموشي پوه اساده ظىسةٌْلاح
هللاضﷺ شث سظى
الؼضوة ههضلذ
هزه کاٌ د
وفيؼپږم
په
سوان ؼى ،کله چه د حذیبیه ملام جه وسظیذلى،هى كشیؽى مکي جه دهىوه کیوذلى هوه مىوع کړلوى،او بیوا
دحذیبیه ـلح
َ ووي ـ وولح وؼ ووىه پ ووه دي ؼ ووشه چ ووه ل ووغ ک ووالى پ ووىسي ب ووه حى ووګ ه ووه وي،او دا د مىمى وواهى لپ وواسه فخحو وه
وه،لکه ځىګه چه هللا حعالی ظىسث الفخح کي رکش کړي دي﴿ :اهافخحىا لد فخحا مبیىا) الفخح].
او د ـلهي د ؼشوىهىهه دا هم وو چه مىمىان به ساسوان کاٌ عمشي له سا ي ،هىبیا پوه اووم کواٌ د
رواللعذي په میاؼذ کي عمشة اللماء وؼىه،
دحذیبيي هه دساجلى هه ؼول وس وي بعوذ سظوىٌ هللا ﷺ خیبور جوه اووجلوى چوه دموذیني مىوىسي ؼوماٌ کوي
واكووع دي،او الخووه َووي يهووىد محاـووشه کړٌ،معوولماهاهى ډیووش مؽوولذ وکووړو پ وه ه ووي وک وي او جلشیبووا ؼوول
دخیبر ػضا
ؼپي َي يهىد محاـشه کړي وو،کله چه يهىد پىهه ؼى چه اوط مړه کيږو ،هى د ـلهي ػىښدىه َي
وکړه ،هى سظىٌ هللا ﷺ وسظشه ـلح وکړه ،چه ویىه به َي محفىٌه وي،اوـشف خپلوى کپوړو کوي بوه
د خیبر هه ووصي .
31
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
سظىٌ هللا ﷺ په خیبر کي وو او ابىهشیشة هنع هللا يضر مذیني جه سالى او معلمان ؼى،او همذاسهګه حعفوشبً
دحعفش ساجلل
ابووي والوب دسظووىٌ هللا ﷺ د جووشه صوي ،او چووه څووىک وسظووشه حبؽووه وکوي پوواحي وو هؼووىۍ هووم خیبوور جووه
ساػلل.او همذاسهګه اؼعشیين ابىمىس ی او ملګشي َي سلىان هللا عليهم احمعين هم ساػلل.
پ ووه اج ووم ک وواٌ د ه ووشث د مىج ووه ػ وضا وؼ ووىه ،او ددي ظ ووبب دا وو چ ووه ؼ ووشحبیل ب ووً عم ووشو الؼع وواوی
دسظىٌ هللا ﷺ هؼه خي وړوهکي كخل کړو کىم چه د سوم باؼاه له َي دسظىٌ هللا ﷺ پیؼام(خي
) وړي وو ،هى سظىٌ هللا ﷺ ددسي صسه صحابه کشامى فىج جیاس کړو او مؽشي َي صیذبً حاسزت هنع هللا يضر له
وسکړه او دا َي وفشماییل که صیذ بً حاسزت څه وؼى هى مؽشي به حعفش بً ابي والب واخلي او که
ػضوة مإجت
هؼه هم ځه وؼى هى عبذهللا بً سواحت سض ي هللا عونهم بوه حىو ه واخلوي ،هشكول (دسوم بادؼواه)هم
ظوشه د خپلوى عوشب ملګشوملوابلي جوه ساوجلوى چوه دوه لکوه فوىج وسظوشه وو ،هوى دسظوى ٌ هللا ﷺ اميوران
ؼهیذان ؼىٌ،بیا خالذ بً ولیذ هنع هللا يضر حى ه واخعخله او ښه مؽشي َي وکړه جشدي چه معلماهان َي
دهللا ددؼمىاهى هه خالؿ کړٌ.
پووه هم ووذي ک وواٌ بى ووىبکش چ ووه د كشیؽ ووى حلیووف (ملګ ووشي) وو پ ووه خضاع ووت باه ووذي چ ووه دسظ ووىٌ هللا ﷺ
حلیووف(ملګشي)وو حملووه وکووړه ،او پووه دي وک وي وسظووشه كشیؽووى پووي مووذد وکووړو ،هووى دا خبوور سظووىٌ هللا
ﷺ جوه وسظویذلى ،هووىد مکوي د فخحووه کىلوى اساده َووي وکوړه ،ابىظووفیان سالوى او سظووىٌ هللا ﷺ ظوشه َووی
خبري وکړي لیکً سظىٌ هللا ﷺ وسله خبري واهه وسیذلي،بیا الړو ابىبکش او عمش او علي سلىان هللا
علوويهم احمعووين جووه َووي اووییوول چووه جاظووى دسظووىٌ هللا ﷺ ظووشه خبووري وکووړۍ لوویکً سظووىٌ هللا ﷺ َووي
خبوري وهوه مىلووي ،او د هللا هوه َووي دا دعواء وکوړه چووه هللا حعوالی صمووا پوه وجلوى كوشیؾ ړاهوذه کووړي خبور هووه
شو ي ،هللا حعووالی َوي دعوواء كبىلووه کوړه ،او لووغ صسه صووحابه کشاموى ظووشه دمکووی ووشف جووه سوان ؼووى،جش
دي چه مکي جه دهىه ؼى.
دمکي عٍیمه فخحه
او د فخهووي هووه مخکووي دسظووىٌ هللا ﷺ جووشه عبوواط بووً عبووذاملىلب هووم اظووالم ساوړو .او دفخهووي وخووذ
دسظى ٌ هللا ﷺ داكىالى هه دا هم وو چه وَي فشماییل( :څوىک چوه دابىظوفیان کوىس جوه داخول ؼوى
په امً کی دي،څوىک چوه م و ذ الحوشام جوه داخول ؼوى پوه اموً کوي دي،او چاچوه ځوان ي و ي د کوىس
دسواصه بىذه کړه امً کي دي) هى هؼه چاظشه َي حىګ وکړو څىک چه حىګ جه ساوجل ،مګش ډیش لږ
خلکى ظشه َي حىګ وکړو چاچه سظىٌ هللا ﷺ او مىمىواهى جوه ډیوش صیواث جکلیوف سظوىلي وو.کلوه چوه
مکوی جووه داخول ؼووىهى داحوشام هووه بؼيور َووي ووىاف وکړو،بیووا َوي د عشمووان بوً ولحووت هوه د کعبووي چووابي
واخعخله او ټى ٌ بخان َی ماث کړٌ او چابي َوي وايوغ وسکړه،دمکوي د فخهوي هوه وسوظوخه ډیوش خلود
معلماهان ؼىٌ،بلکه كباةل ډلي ډلي ساػلل او معلماهان ؼىٌ.
32
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
کله چه هللا حعالی خپل هبي له د مکي فخحه په هفیب کړه هى سظىٌ هللا ﷺ صحابه کشام وليږٌ چه
دبخاهى ماجىٌ
د مکی ؼاوخىا بخان ماث کړي ،هىعمشو بً العاؿ هنع هللا يضر َي د ظىاع ماجىلى لپاسه وليږلى.ظعذ بوً صیوذ
َي د مىاة ماجىلى لپاسه،اوخالذ بً ولیذ َي د عض او وفیل هنع هللا يضر َي د ر الکفين او علی هنع هللا يضر َي د ووي
بخاهى ماجىلى له وليږٌ.
کلووه چووه د هووىاصن كبیلووي واوسیووذٌ چووه مکووه فخحووه ؼووىي ده هووى دسظووىٌ هللا ﷺ ملووابلي جووه ساوجوول او
ځان ظشه َی خپل مالىهه ښځي ماؼىمان هشڅه ساسوان کړٌ ،هى سظىٌ هللا ﷺ ددولغ صسه کعاهى
ظوشه د هؼووىي مخووي جووه اوجلووى ،معولماهان د خپوول عووذد پووه وحووه پوه حه ووب او جکبوور وکوي ساػلوول ،جووش دي
چه وادي حىين جه ساوسظیذٌ ،لیکً هىاصهى ډیشه ختي وکړه ،او خذ حىګ َوي وکوړو جوش دي چوه
دحىين ػضا
دډیووش یووشي او سعووب دووووي هووه دسظووىٌ هللا ﷺ د خىاهووه خلوود الړٌ ،او سظووىٌ هللا ﷺ ظووشه لووږ خلوود
دمهاحشیىى او اهل بیخىهه پاحي ؼىٌ،بیا هللا حعالی مىمىان زابوذ كذموه کوړٌ اووايوغ ساػلول دسظوىٌ
هللا ﷺ ظشه ؼامل ؼى او هللا حعالی َي مذد وکړو او هىاصن واةف جه وجخخیذٌ.
بیوا د هوىاصن څوىاسلغ کعوان ساػلول معولماهان ؼوىٌ ،او دسظوىٌ هللا ﷺ هوه َوي وػىښوخل چوه موىهږ
ظشه صمىهږ ظبایا(صهاهه كیذیاهى) کي احعان وکړه هى سظىٌ هللا ﷺ وظشه احعان وکړو.
کله چه سظىٌ هللا ﷺ د هىاصن هه فاسغ ؼى،هى د واةف د ػضا اساده َي وکوړه ،هوى الخوه َوي دٌاةف ػضا
كلعه اجلغ وس ي محاـشه کړه او بؼير دحىګ هه وايغ الړو
په نهم کاٌ د جبىک ػضا وؼىه چه دیخه ػضوة الععشة هم واَي .او دا خخه شمێ کوي وه ،وجول وسجوه
ډیش شان وو،کله چه سظىٌ هللا ﷺ دوجلوى اسده وکوړه هوى خلکوى لوه َوي د اهفواق کىلوى ح و یع وسکوړه،
عشمان هنع هللا يضر ۵۷۷اوښان او وسظشه چه هش څه وو،او ۵۷۷۷دیىاسه وسکړه ،او بیا ټىلوى صوحابى د خپول
اظخىاعذ مىابم اهفاق وکړو ،او په دي ػضا کي ځیني مىافلين دسظىٌ هللا ﷺ هه وسوظوخه ؼوىٌ،
او دسي صحابه کشام چه دبهتریىى صحابى هه وو بؼير د عزس هه پاحي ؼىٌ،چه هؼه هعب بً ٍ
مالً
دجبىک ػضا
الشبُع سض ي هللا عنهم وو ،کله چوه سظوىٌ هللا ﷺ موذیني جوه ساوايوغ ؼوى اوهالٌ بً َّ
أمُت اومشاسة بً َّ
هووى هؼووىي خپوول معووزسث پوویؾ کړلووى ،او ددوۍ پووه بوواسه هللا حعووالی دظووىسث جووىبي ایخىهووه هوواصٌ کووړٌ .او
هللا حعالی ددوۍ ـذاكذ جه په هٍش ددوۍ جىبه كبىلوه کوړه،او د مىوافلیىى بوذي َوي بیوان کوړه،او پوه
همووذي باهووذي َووي ظووىسث جىبووه اخخخووام هووم وکووړو .او دي ظووىسث جووه (الفاضووحت ) هووم واَووي ځکووه چووه
مىافلين َي سظىا کړٌ.
33
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
پوه دي ػوضا وکوي سظوىٌ هللا ﷺ داًلووه او اکیوذس دومووت ظوشه پوه حضیووه باهوذي ـوولح وکوړه ،او همذاسهګووه
اهل حشب او ارسح ظشه ،او خي َي هم ولیکلى،او جبىک کي سظىٌ هللا ﷺ جلشیبا ۵۵وس ي پاحي ؼى
دجبىک ػضا
بیا مذیني جه بؼير د حىګ هه وايغ ؼى.
کلوه چووه مووذیني جووه سا وي هللا حعووالی وسجووه حکووم وکوړو چووه م و ذ لووشاس کوىم چووه مىووافلیىى حووىړ کووړي
وو ،وسان کوړي ،هوى هؼووه َوي وسان کوړو ،او دا اخووشي ػوضا وه کوىم وکوي چوه َوي خپلووه پکوي ؼوشکذ کووړي
وو.
دجبىک د ػضاهه وسوظخه د زلیوف كبیلوي اظوالم ساوړلوى،او نهوم کواٌ د وفوذوهى کواٌ وو،هوى كباةول ټوىٌ
اکثره ډلی ډلی ساجلل او اظالم کي داخلیذٌ،چه ددوۍ هه د بنی جمیم وفذ وو،چه مؽش َي عىواسد بوً
وفذوهه
حاحب الخمیِّي وو،او د وێ وفذ وو چه مؽش َي صیذ الخیل وو ،او د عبذاللیغ وفذ چوه مؽوش َوي
حاسود العبذي وو،او د بني حىیفت وفذ وو چه دي کي معیلمت الکزاب هم وو کىم چوه وسوظوخه َوي
بیا ددسوػى د هبىث دعىه وکړه.
پووه نهووم کو واٌ سظووىٌ هللا ﷺ ابووىبکش هنع هللا يضر د ووج لپوواسه وليږلووى او مؽووشي َووي وسکووړه هووى خلکووى وسظووشه ووج
پ ووه لعو ووم کو وواٌ د ه ووشث سظ ووىٌ هللا ﷺ اخ ووشي ووج وک ووړو چ ووه و ووت الو ووىداع وسج ووه وییلو ووي شو و ي،اود
مخخلف و ووى كب و ووایلى او ښ و وواسوهى ه و ووه مع و وولماهان وسظ و ووشه یىځ و وواي و ووج وک و ووړو ،جلشیب و ووا یىل و وود کع و ووان
وو.سظو و ووىٌ هللا ﷺ د و و ووج مىاظ و و وود خلکو و ووى ج و و ووه بی و و ووان ک و و ووړٌ وسوَو و ووي ښ و و ووىدٌ،او د عشف و و ووي دوس و و ووي
َّ ت الىداع(اخشي ج)
خىبو و و و و و و و و و و و ووه َو و و و و و و و و و و و ووي وکو و و و و و و و و و و و ووړه ،او د هللا حعو و و و و و و و و و و و ووالی دا ای و و و و و و و و و و و ووذ َو و و و و و و و و و و و ووي جو و و و و و و و و و و و ووالوث کو و و و و و و و و و و و ووړو.
ُ َُ ْ َ َ ُ ُ َ َْ ْ َُ ْ
وِذ لىو و ُوم ِإ ْظو ووال َم ِد ًًىو ووا﴾[املاةو ووذة ،]0:هو ووى دا ﴿ال َُو و ْوى َم أه َملو و ُوذ لىو و ْوم ِدًو و َوىى ْم َوأ ْج َم ْمو و ُوذ َعلو و ْوُى ْم ِو ْع َم ِتو ووي َو َس ِلو و
پیؼ و ووام َو و ووی خلک و ووى لو و ووه وسکو و ووړو چ و و و ه دیو و ووً مکم و وول ؼو و ووى،او ك و ووشان او ظو و وويذ باه و ووذي د عمو و وول کىلو و ووى
وـ و وویذ َو و ووی وکو و ووړو،او ویني،مالىه و ووه عضجىه و ووه پ و ووه ی و ووى ب و وول باه و ووذي حشام و ووي و شځ و ووىلي ،او دا اخو و ووشي
خىبه وه دسظىٌ هللا ﷺ .
پووه یىولعووم کوواٌ دـووفش میاؼووذ وکوی دسوم د حىووګ لپوواسه لؽووکش جیوواس کووړي ؼووى،او اظووامت بووً صیووذ َووي
داظامت ليږٌ
مؽ ووش کو ووړو،الړو او د ح ووشف ظو ووشه َو ووي معع ووکش ح ووىړ کړو،چو ووه دسظو ووىٌ هللا ﷺ د م ووشك خبو وور وسجو ووه
وسظیذلى.
34
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دػضاګاهى خالـه
دسظىٌ هللا ﷺ ػضاګاوي ظشایا او ټىلي ليږٌ ټىٌ د ه شث هه وسوظخه وو،چه لغ کاله مذث َی وو.
هووش چووه واړه ټووىلجي او ظ وشایا وي جلشیبووا ؼ ووپیخه پووىسي دي،او ػ وضا ګوواوي ۵۷ػضاګ واوي دي،سظ ووىٌ هللا
َ ْ ٌ ُ ُ ٌ َ ْ َ ُ ُ َْ َ ُ ُْ ْ َ
فوى ِل ُم، ﷺ پوه نهوه ػضاګواهى کوي خپلوه ؼوشکذ کوړي دي چوه دادي :بوذس ،أحوذ ،خىوذق ،كشٍٍوت ،امل
َّ ُ ْ َ
خ ُْ َب ُرَ ،ال َف ْخ ُحُ ،ح َى ْي ٌن ،وا ِةف ،او په ځیىى کي د كشان ایخىهه هم هاصٌ ؼىي دي چه دادي:
په غصوة بدز کي طىزث ألاهفال هاشل شى :چه دي جه ظىسة بذس هم واَي.
پ ممه غ ممصوة اح ممد ک ممع د ط ممىزث یل عم ممسان اخ ممسي ا تىه ممه ه مماشل ش ممى .:ددي ای ووذ ه ووه ( وار
ػذوث مً اهلد جبىب املإمىين ملاعذ لللخاٌ) جش دظىسث اخش هه لږ مخکي پىسي.
غصوٍ حد بیت او خیبر کي :ظوىسث الفوخح هواصٌ ؼوى او د فخهوي ووشف جوه پکوي اؼواسه وه،
او ددي فخهي ظىسث الىفش کي هم په ښکاسه ډوٌ رکشوؼى.
پووه یووىه ػوضا وکوي صخِّووي ؼووىي وو چووه د احووذ ػوضا وه .دبووذس او احووذ او حىووين ػووضا وکوي مالةکووي د هفووشث
لپوواسه ساػلووي وي ،او د خىووذق پووه وسځ هووم مالةکووي ساػلووي وي او مؽووشکیىى باهووذي َووي صلضلووه ساوظووخله او
ؼکعووذ َووي ولیووذلى،او د هؼووىۍ پووه مخىهووى باهووذي َووي خوواوسي وؼوویىذلي ،دبووذس او حىووين ػووضا وکوي َووي
فوخح پووه هفویب وه،دووواةف پوه ػوضا کوي َووي مىجىیووم باهوذي حىووګ کوړي وي ،او د خىووذق پوه رسیعووه َووي
ځان هم محفىً کړي وو ،چه دا مؽىسه ظلمان فاسس ي هنع هللا يضر وسکړي وه.
35
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
بیا هللا حعالی وسله په دهیا کي دپاحي کُذلى او د هللا وشف جه دجللى اخخیاس وسکړو،هى سظىٌ هللا ـلی
هللا علی ووه وظ وولم د هللا مالك وواث او حى ووذ اخخی وواس کړل ووى.ددي ه ووه وسوظ ووخه ؼ ووذیذ م ووشین ؼ ووى ،او د
خپلووى بیبی وواهى ه ووه َ ووي اح وواصث واخع ووخلى چ ووه م ووشك بووه د عاتؽ ووت اهنع هللا يضر پ ووه ووشه ک ووي جي وور ک ووړي هؼ وىۍ
احاصث وسکړو ،کله چوه دملوىهض کىلوى هوه كاـوش ؼوى پوه م و ذ کوي ابوىبکش هنع هللا يضر جوه َوي حکوم وکوړو چوه
خلکى له امامتي وکړي ،او دا دي خبري جه اؼاسه وه چه دسظىٌ هللا ﷺ هوه وسوظوخه هؼوه د خالفوذ
ډیش حلذاس دي.
پووه یىولعووم کوواٌ ده ووشث دسبیووع ْلاوٌ د میاؼووتي دولع وم جوواسیخ د (پير)دوؼووىبي پووه وسځ م و ذ ج ووه
ٌ
خاجمت:
حعان بً زابذ دسظىٌ هللا ﷺ ؼاعش فشماَي:
َ ْ ْ َ ًَو و و و و و و و و ووا َس ّب! َف ْ
ِف و و و و و و و ووي َح َّى و و و و و و و و ٍوت ُجش ِن و و و و و و و ووي ُع ُُ و و و و و و و ووىن ال ُح َّع و و و و و و و و ِوذ اح َم ْع َى و و و و و و و و و ووا َم ًع و و و و و و و و و ووا َوه ِب َِّ َى و و و و و و و و و ووا ِ
العو و و و و و و ْوإ َد ِدًَو و و و و و ووا َرا ْال َ و و و و و و و َوالٌ َو َرا ْال ُعو و و و و و و َوال َو ُّ َ ْ ْ
ِف و و و و و و ووي َح َّى و و و و و و و ِوت ال ِف و و و و و و و ْوش َد ْو ِط َواه ُخ ْب َه و و و و و و ووا ل َى و و و و و و ووا
ِ
َ ُْ َ َ َّ ُّ َ َّ ْ َ
َوالى ُِّ ُب و و و و و و و ووىن َعلو و و و و و و و ووى امل َب و و و و و و و و َواس ِن أ ْح َمو و و و و و و و و ِوذ ـ و و و و و وولى ِإل و و و و و و ُوه َو َم و و و و و و ْوً ًَ ُح و و و و و ووف ِب َع ْش ِؼ و و و و و و ِوه
37
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
دسیم امخحان
عام الفُل وي ده شث هه ۳۵کاله مخکي داټىٌ رکش ؼىي. مکه کي پیذا ؼىي وو:
یىا ي والي َي خىښ ؼى هید خىبىهه داټىٌ دوحي ابخذاء:
پىځه دي اووه دي دسي دي. دوحي مشجبي :
دوه دسي پىځه دسظىٌ هللا ﷺ ددعىث مشجبي:
ذ اكص ی جه بىجلل ؼى،بیا د هؼه ځاي هه داظماهىهى هه بشه وخيژوٌ بیا سظىٌ هللا ﷺ سوحا او حعذا م
ؼو ووىهللا حعو ووالی جو ووه.او الخو ووه وسجو ووه هللا حعو ووالی مخاوو ووب ؼو ووى او پىځو ووه وخخو ووه ملىهځىهو ووه َو ووي وسباهو ووذي فو ووشك ک و ووړٌ:
حعذا او سوحا دواړه سوحا حعذا
ذ كباء ذْلاكص ی م ذ الحشام دي م ذ َّ
الىبى ُّي م ذ :م په اظالم کي اولني م
دكبلووي شځیووذٌ وو :پووه مکووه وک وي ده ووشث هووه مخکووي پووه دویووم کوواٌ د ه ووشث پووه دسیووم کو واٌ
ده شث
ػضوة بذس دسممان میاؼذ کي :په دویم کاٌ ده شث کي وه په دسیم کاٌ د ه شث
38
دزطىل هللا ملسو هیلع هللا یلص مختصسطیرث
لغ کالى
ػضاکي نهه ػضاګاهى کي اووه ویؽذ ؼپِخه غصاګاوي او ټىلګي:
پىسي
ټىٌ ټىلجي او ظشایا َي
ده شث هه بعذ و :
ظشایا او ټىلجي َي
جلشیبا:
ػضاګاوي جلشیبا:
خپله حىګیذلي دي په:
اوصخِّي ؼىي دي په:
39
شيخ هيثم به حممَّد سرحان -حفظه اهلل-
فهشط
41