1

Fotokopi Makinesinin Çalışma

Prensibi

Hazırlayan:Hüseyin Atacan 6677 10/E

Ders:Fizik
Öğretmen:Ceren Yeşilyurt

Fotokopi Makinesinin Çalışma Prensibi

Yazı ve çizimlerin kopyasını anında çıkarabilen makina. Bunun için kullanılan
aletlere fotokopi makinası denir. Kopyası çıkarılacak sayfanın ışıkla taranarak
yansıyan ışıkların, üzerinde ışığa duyarlı tabaka olan başka bir kağıt üzerini tesir
altına almak suretiyle görüntü elde etmek esasına dayanır.
Daha çok elektrostatik ilkesine dayanan makinalar kullanılır. Direk ışığa duyarlı
yüzeylerin kullanıldığı Zerografi ve elektrikle yüklendiğinde duyarlı hale gelen
2

dolaylı elektrostatik fotokopi sistemleri bu ilkeye göre çalışır. Bazı sistemlerde

kopyası alınacak kağıdın önce negatifi alınıp fotoğraf işlemlerinde olduğu gibi
developman ve tespit işlemlerinden sonra pozitifi alınır. Negatifi almak için
kağıdı negatifin üzerine koyup, üstten ışık geçirmek işlemi mümkün olduğu
halde, bu usul iki yüzü de yazılı kağıtlar için uygun değildir. Çünkü bu halde
kağıdın iki yüzündeki şekiller, yazılar negatifte karışmış olarak çıkar. İki yüzü
de dolu kağıtların fotokopisinde negatif kağıdın üzerine kapatılıp, negatif
tarafından ışık gönderilerek yazı ve şekillerin olduğu koyu kısımlar ışığı
yansıtmayıp, boş kısımlar yansıttığından ve bu sebeple negatif üzerindeki
tesirleri farklı olduğundan, gizli bir görüntü elde edilir.
Daha sonra bu görüntü pozitif kağıda geçirilerek belirgin hale getirilir.
Negatifler kullanılmayıp atılır. Benzer diğer sistemde, üzerinde developman ve
boya maddelerinden meydana gelen bir kaplama tabakası bulunan kalıplar
kullanılır. Bir kalıptan ancak belli bir miktar kopya elde edilir. Kopyası alınacak
kağıt kalıpla yüz yüze getirilip, kalıp tarafından ışık gönderilerek kağıda çarpıp,
yansıyan ışıkların kalıbın üzerindeki tabakayı etkilemesi sağlanır. Yazı olmayan
kısımlar ışığı yansıttığından bu kısımlara tekabül eden kalıp tabakası, ışığı
görünce sertleşir. Yazı ve şekillerin bulunduğu koyu kısımlara tekabül eden
kısımlar ise sertleşmez. Sertleşmeyen bu bölgeler biraz daha yumuşatıldıktan
sonra, üzerinde herhangi bir kaplama olmayan kopya kağıdı ile kalıp birlikte
silindirden geçirilip, yazı ve şekillerin kağıda geçmesi sağlanır. Başka bir
sistemde ise, kopya kağıdının üzerinde özel bir kaplama tabakası bulunur.
Kopyası alınacak kağıtla beraber fotokopi makinasında üzerlerinden kızılötesi
ışın geçirilir.

Yazı ve şekillerin olduğu koyu kısımlar ışığı soğurduğundan (absorbe

ettiğinden) bu kısımların sıcaklığı artar ve neticede yanındaki kopya kağıdının
buralara tekabül eden kısımlarındaki kaplama etkilenerek siyahlaşır, görüntü
elde edilir. Termografi diye adlandırılan bu sistemle mavi renkli yazıların
fotokopisini çekmek zordur. Bu zorluğu ortadan kaldırmak için özel kaplama
kağıtla birlikte morötesi ışık kullanılan yansıtmalı sistemler geliştirilmiştir. Elde
edilen gizli görüntüyü ortaya çıkarmak için developman işleminde yine
kızılötesi ışıktan faydalanılır. Fotokopi makinalarının çalışmasının esasını teşkil
eden bu sistemlerin yanında en yeni ve en gelişmiş fotokopi çekme işlemi
zerografi gibi direk elektrostatik ilkesine dayanan sistemlerdir. Bu makinalarda
sayfanın görüntüsü, dönen, aynı zamanda yüzeyi ışığa hassas olarak yapılmış
bir tambur üzerine düşürülür. (Tamburun yüzeyi alüminyum oksitten meydana
gelen ince bir tabaka ile kaplanmıştır. Bu tabakanın da üstünde bir selenyum
tabakası vardır. Selenyum, yalnızca üstüne ışık düştüğü zaman iletken olur. )
Tamburun yüzeyinde bu görüntünün şekli ile ilgili bir elektrik yükü dağılımı
3

meydana gelir. Bundan sonra tambura, ’toner’ denilen toz verilir. Bu toz,
tambur üzerinde elektrik yüklü kısımlara yapışarak kopyası çekilmek istenen
sayfanın bir görüntüsünü meydana getirir ve toz bu kağıt üzerine çıkar. Kağıt
ısıtıcıda ısıtılarak toz pişirilir ve kağıda tesbit edilir. Diğer bir elektrostatik
sistemde doğrudan kopya kağıdında, görüntünün dışında kalan kısımların yükü
kaybolur. Sonra görüntünün tekabül ettiği kısımlara toz serpilerek görüntü tesbit
edilir. FOTOMETRE; Alm. Photometer (n). Licht-belichtungs-Messer (m), Fr.
Photomètre (m), İng. Photometer. Fotometrik, yani ışıkla ilgili ölçmeleri
yapmakta kullanılan cihazlar. Aydınlatma tekniğinin konusuna giren ışıkla ilgili
temel büyüklükler ışık şiddeti, ışık akısı, aydınlanma şiddeti, fotografik uyarım
ve parıltı gibi fotometrik değerlerdir. Işık, gözde değerlendirilen fizyolojik-optik
bir büyüklük olduğu için, bütün fotometrik ölçmelerin göze dayanması icab
eder. Göz gerçekten bir ölçme aleti değil, bir karşılaştırma aleti olduğundan,
fotometrelerde kullanılan ölçme metodları da birer karşılaştırma metodudur.
Işık şiddeti ölçmelerinde kullanılan fotometreler, parıltı karşılaştırılması esasına
dayanır. Eşitlik fotometreleri denilen bu tip fotometrelerde bir ışık kaynağının
ışık şiddeti, ışık şiddeti bilinen bir standart yardımıyla bulunur. İki lamba
arasında bir sıra boyunca kayabilen bir fotometre başı vardır. Fotometre başı en
basit halde yapılmış kama şeklinde bir parçadan ibarettir. Kamanın iki yüzü söz
konusu iki kaynak tarafından aydınlatılır. Ve iki yüzdeki parıltılar karşılaştırılır.
Modern fotometrede daha çok Lummer-Brodhun ve Bechstein başları kullanılır.
Işık akısı ise Ulbricht küresi ile ölçülür. Ulbricht küresi, iç yüzeyi yansıtma
faktörü bire yakın ve seçici olmayan mat bir boya ile boyanmış ve üzerinde
ölçme penceresi bulunan bir küreden ibarettir. Kürenin içinde ışık kaynağından
çıkan ışınların doğrudan doğruya ölçme penceresine gelmesini önleyen, aynı
mat boya ile boyanmış bir ekran vardır.

Fotokopi makinesi, çeşitli belgeleri ve diğer görsel materyalleri hızlı ve ucuz bir
şekilde çoğaltmak için kullanılan bir cihazdır. İlk defa 1960`lı yıllarda
Amerikan Xerox firması tarafından bulunmuştur. Günümüzde pek çok fotokopi
makinesi Karbon elementinden oluşan tonerler yardımıyla belgeyi kopyalama
işlemi yapmaktadır. Bu sistemden daha önce;elektrostatik kağıdabaskı baskı
yapan, sıvı mürekkeple çalışan makinalar vardı. Bugün üretilen dijital
makinaların, Analog makinalardan farkı: Esas olarak görüntüyü tarama
yöntemidir.

Fotokopi Makinesinin İcadı

4

Fotokopi makinesini, patent ve marka vekili olan Chester Carlson icat etmiştir.
New York patent dairesinde görevli olan Carlson, boş zamanlarını araştırma
yaparak geçirmekteydi. İşi gereği önemli belgelerin çok sayıda kopyasını
oluşturması gerekiyordu. Ancak eklem rahatsızlığı bulunan Carlson için bu iş
her geçen gün daha zor hale gelmekteydi.
İşi için çözüm üretmeye odaklanan Chester Carlson, mutfağını elektrofotografi
için kullanmaya başladı ve 1938’de bu işlem için patent başvurusu yaptı. İlk
kopyasını, üzeri kükürtle kaplı olan bir çinko tabakaya yapmayı başardı. 10-22-
38 Astoria kelimelerini bir mikroskop kaydıraç üzerine yazılmış, ilgili kaydıraç
ise parlak ışığın üzerine yerleştirilen kükürdün üzerine konulmuştur. Kaydıraçın
kaydırılmasıyla yazılan kelimelerin kopyası yüzey üzerinde oluşturulmuştur.
Chester Carlson, geliştirmiş olduğu bu yöntemi bazı şirketlere satmaya çalıştı.
Ancak kopyalama işleminin kolay olmaması nedeniyle bu amacına ulaşamadı.
O dönemde kopyalama için karbon kâğıdı kullanılmaktaydı. Orijinal belge
hazırlanırken kullanılan karbon kâğıdı sayesinde kopyalar oluşturulabiliyordu.
Ayrıca el ile çalışan kopyalama makineleri de vardı. Bundan dolayı insanlar
elektronik kopyalama cihazının ihtiyaç olduğuna inanmıyorlardı.
1933 ile 1944 arasında Chester Carlson, geliştirdiği buluşunu 20’den fazla
şirkete satmaya çalıştı. Aralarında IBM ve General Electric gibi önemli
şirketlerin olduğu bu kuruluşlar, geliştirilen buluşun pazar payının olmadığına
inanıyorlardı. Bu yüzden buluşu satın almadılar.
5

Chester Carlson Kimdir?

Chester Carlson, 1938’de fotokopi makinesini icat etti. 8 Şubat 1906 tarihinde,
Seattle’de doğan Chester Carlson, henüz küçük bir çocukken dahi işlerin nasıl
yürüdüğünü merak ederdi. Kimyadan fazlasıyla etkilenen Carlson, genç
yaşlarda yerel bir yazıcı için çalıştı. Bu fırsatı amatör kimyacıların bir dergi
yayımlaması için kullandı.
Liseyi tamamladıktan sonra Kimya’yı aldığı kolejde çalışmaya başladı.
Kaliforniya Fizik Enstitüsü’nden fizik derecesi ile mezun olmayı başardı. PR
isimli bir elektronik şirketinde çalışırken, New York Hukuk Fakültesinde hukuk
eğitimini tamamladı ve diplomasını aldı. Mallory & CO. bünyesinde çalıştı ve
terfiler aldı. Sonunda burada patent bölümünde yönetici oldu.
New York’ta çalışırken belgelerin kopyalarının çıkarılması için fazla zaman ve
para harcandığını fark etti. İlgili belgelerin kopyalanması için daha pratik ve
ucuz bir yol bulunması gerektiğine inandı. Bu inancını gerçekleştirmek için
çalışmalara başladı.
6

Fotokopi Makinesi Nerelerde

Kullanılır?
Günümüzde çok çeşitli modellere sahip olan fotokopi makinesi her türlü ofis,
okul, adliye, gibi birçok kurum ve kuruluşta kullanılmaktadır. Fotokopi
makinesi hangi amaçla kullanır? sorusuna bir cevap olarak da belgeleri
günümüzde renkli ya da siyah beyaz olarak çoğaltmak amacı ile kullanılır.
Kurum ve kuruluşlarda kullanılan fotokopi makineleri hemen hemen her ofiste
mevcuttur.

Kaynakça
https://denizlialptoner.com/fotokopi-nedir-fotokopi-makinesinin-calisma-
prensibi#:~:text=Kopyası%20çıkarılacak%20sayfanın%20ışıkla
%20taranarak,elektrostatik%20ilkesine%20dayanan%20makinalar
%20kullanılır.
https://www.bogazicifotokopi.com.tr/istanbul/fotokopi-makinesi-hangi-amacla-
kullanir/#:~:text=Günümüzde%20çok%20çeşitli%20modellere%20sahip,olarak
%20çoğaltmak%20amacı%20ile%20kullanılır.
https://buradanbastir.com/articles/view/fotokopi-makinesini-kim-icat-etti
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/9/98/ChesterCarlson.jpg
https://denizlialptoner.com/site_document/sayfa_img/E77PTAKOT_resim_19_
10_2016_17_b.jpg