Drill Stem Test

‫الیه آزمایی‬

NISOC Drilling Dept.

BY: Y.Abbasi Larki

‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
 ‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬

‫• قبل از راندن دستگاه بدرون چاه به کمک سوزن فشار سنج خطی‬
‫روی صفحه حساس رسم می کنیم این خط نشاندهنده فشار اتمسفر‬
‫یک ( فشار در سطح ‪ 7/14‬پام) خواهد بود‪.‬‬

‫• این خط را خط پایه (‪ )BASE LINE‬می نامند و تمام فشارهایی‬

‫که در تمام مراحل مختلف آزمایش ثبت خواهد شد بر مبنای آن‬
‫اندازه گیری می شود‪.‬‬
 ‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬

‫• برای روشن تر شدن مطلب مراحل مختلف الیه آزمائی را به کمک منحنی‬
‫شکل پیوست که در آن منحنی فشار و زمان مربوط به یک الیه آزمائی ایده آل‬
‫نرمال که دارای دو پریود جریان و دو پریود بست می باشد نشان داده شده‬
‫است را تفسیر می کنیم‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫راندن دستگاه بدرون چاه ‪:A‬‬
‫• سوزن فشار سنج در نقطه ‪ A‬آغاز راندن‬
‫دستگاه را بدرون چاه ثبت کرده است‪.‬‬
‫• بتدریج که دستگاه به پایین رانده می شود‬
‫فشار افزایش می یابد که تا نقطه که دستگاه‬
‫به عمق برنامه ریزی شده می رسد‪.‬‬
‫• شکل پلکانی این بخش از منحنی نشاندهنده‬
‫حرکت آزاد سوزن روی صفحه حساس و ثبت‬
‫توقفهای کوتاهی است که در فاصله راندن هر‬
‫‪ STAND‬ایجاد می شود‪.‬‬

‫• فشار در نقطه ‪ B‬را فشار هایدرو استاتیک‬

‫ابتدایی یا ‪INITIAL HYDRO STATIC‬‬
‫)‪ PRESSURE (IHP‬می نامند‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬

‫نصب توپک ‪:B‬‬

‫• نصب توپک در صورتیکه اشکاالت‬
‫مکانیکی بروز نکند و چاه در وضعیت‬
‫مناسب باشد در عمق نهائی آغاز می‬
‫شود‪.‬‬

‫• گاهی حفار برای اطمینان بیشتر چندین‬

‫بار لوله ها و دستگاه الیه آزمائی را‬
‫باال و پائین می کند تا برای ‪UN-J‬‬
‫کردن توپک آماده شود و سپس پکر‬
‫را ‪ SET‬نماید‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫باز کردن دستگاه (‪:)D‬‬
‫• در نقطه ‪ D‬با باز شدن شیر‬
‫اصلی(‪)HYDRO SPRING‬‬
‫در واقع پس از نصب توپک و‬
‫قطع فشار هیدرواستاتیک گل‪،‬‬
‫فشار به سرعت کاهش می یابد‪.‬‬

‫• اگر از آب ضربه گیر استفاده نشود‬

‫فشار نقطه ‪ E‬نزدیک به فشار‬
‫اتمسفر خواهد بود‪.‬‬

‫• در صورتیکه لوله ها از آب ضربه‬

‫گیر پر شده باشد فشار نقطه ‪E‬‬
‫فشار ستون آب ضربه گیر خواهد‬
‫بود‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫باز کردن دستگاه (‪:)D‬‬
‫• جریان مایعات از مخزن به تدریج‬
‫سبب افزایش فشار می شود‪.‬‬

‫فشار نقطه ‪ F‬را فشار جریان‬ ‫•‬

‫ابتدائی )‪ (IFP‬یا ‪INITIAL‬‬
‫‪FLOWING PRESSURE‬‬
‫می نامند‪.‬‬
‫شیب منحنی ‪ E-F‬به موارد زیر بستگی دارد‪:‬‬
‫‪ .1‬تراوایی سازند‪،‬‬
‫‪ .2‬گرانروی نفت‪،‬‬
‫‪ .3‬وزن سیال تولید شده از سازند‪،‬‬
‫‪ .4‬ضخامت الیه مورد آزمایش‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫• بستن دستگاه (‪:)F‬‬
‫• در نقطه ‪ F‬دستگاه ‪ DCIP‬بسته شده‬
‫است(‪11‬دور براست)‬

‫• ادامه جریان مایع گاز از مخزن که پس‬

‫از بستن دستگاه هنوز ادامه دارد سبب‬
‫افزایش تدریجی فشار می شود‪.‬‬

‫• فشار نقطه ‪ G‬را فشار بست ابتدایی یا‬

‫‪INITIAL CLOSED IN‬‬
‫‪ PRESSURE‬می نامند‪.‬‬

‫• فشار نقطه ‪G‬معموال نزدیک به فشار‬

‫واقعی مخزن است‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫باز کردن دستگاه (‪:)G‬‬
‫• در نقطه ‪ G‬برای بار دوم دستگاه باز‬
‫شده است(‪ 14‬دور دیگر به راست)‬

‫• فشار به سرعت به نقطه ‪ H‬از فشار‬

‫نقطه ‪ E‬بیشتر خواهد بود‪.‬‬

‫• جریان مایعات از سازند سبب افزایش‬

‫فشار به نقطه ‪ I‬که بنام فشار جریان‬
‫نهائی (‪FINAL FLOWING )FFP‬‬
‫‪ PRESSURE‬نامیده می شود‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬

‫بستن دستگاه (‪:)I‬‬

‫• در نقطه ‪ I‬برای بار دوم بسته شده است‬
‫فشار به تدریج باال می رود‪.‬‬
‫• فشار نقطه ‪ J‬را فشار بست نهائی یا‬
‫‪FINAL CLOSED IN‬‬
‫)‪PRESSURE (FCIP‬می نامند‪.‬‬
‫• در صورتیکه زمان پریود بست اولیه و‬
‫نهایی تقریبا مساوی باشد فشار بست‬
‫نهائی معموال کمی کمتر از فشار بست‬
‫اولیه است این اختالف در اثر مقداری‬
‫از مواد سیال سازند در دو مرحله‬
‫جریان ابتدائی و ثانوی می باشد‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫بستن دستگاه (‪:)I‬‬
‫• در یک الیه آزمایی ‪NORMAL‬‬
‫چون در جریان اولیه مقدار سیال‬
‫کمتری نسبت به جریان ثانوی از‬
‫سازند خارج می شود در نتیجه‬
‫برای بست ثانوی زمان بیشتر‬
‫خواهد بود تا منافذ تخلیه شده‬
‫مجددا پر گردد‪.‬‬

‫• لذا در صورت مساوی بودن این‬

‫زمان مقدار فشار بست ثانوی نسبت‬
‫به فشار بست اولیه کمی کمتر‬
‫خواهد بود‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬
‫باز کردن ‪:)J( REVERSE CIRCULALING SUB‬‬

‫در نقطه ‪ J‬شیر تعادل باز و متعاقبا توپک رها‬ ‫•‬

‫شده (‪ )UN SET‬است‪.‬‬

‫فشار به سرعت به فشار هیدرو استاتیک گل‬ ‫•‬

‫افزایش یافته است‪ ،‬فشار نقطه ‪K‬‬
‫هیدرواستاتیک نهائی ‪FINAL HYDRO‬‬
‫)‪STATIC PRESSURE( FHSP‬‬
‫می نامند‪.‬‬
‫تفسیر منحنی های فشار ـ زمان‬

‫خروج از چاه (‪:)L‬‬

‫• نقطه ‪ K‬آغاز خارج شدن از چاه است‬
‫فشار بتدریج کاهش می یابد‪.‬‬

‫• در نقطه ‪ L‬که دستگاه به سطح زمین‬

‫می رسد فشار سنج برای بار دوم فشار‬
‫اتمسفر یک را ثبت خواهد کرد‪.‬‬

‫• شکل پلکانی منحنی در این مرحله به‬

‫علت وقفه های کوتاهی است که در اثر‬
‫باز کردن لوله ها به وقوع پیوسته‬
‫است‪.‬‬