2 DETALJNA RJEŠENJA ZADATAKA IZ UDŽBENIKA MATEMATIKA 4 ZA 4.

RAZRED GIMNAZIJE

Zadatak 7. Odredi aritmetički niz ako je:

1) a1 + a7 = 42 , a10 − a3 = 21 ;
2) a5 + a11 = −0.2 , a4 + a10 = 2.6 ;
3) a1 + a5 = 24 , a2 · a3 = 60 ;
4) a2 + a3 + a4 = 3 , a1 · a4 = −20 ;
5) a2 + a3 + a4 + a5 = 34 , a2 · a3 = 28 ;
6) a23 + a27 = 122 , a1 + a7 = 4 .
Rješenje. 1)
a1 + a7 = 42
a10 − a3 = 21
a1 + a1 + 6d = 42
a1 + 9d − a1 − 2d = 21
2a1 + 6d = 42 / : 2
7d = 21 =⇒ d = 3;
a1 + 3d = 21
a1 + 9 = 21 =⇒ a1 = 12;
2)
a5 + a11 = −0.2
a4 + a10 = 2.6
1
a1 + 4d + a1 + 10d = −
5
13
a1 + 3d + a1 + 9d =
5
1
2a1 + 14d = −
5
13
2a1 + 12d =
5
14 7
2d = − =⇒ d = − ;
5 5
 7 1
2a1 + 14 − =−
5 5
97 97
2a1 = =⇒ a1 = ;
5 10
3)
a1 + a5 = 24
a2 · a3 = 60
a1 + a1 + 4d = 24 / : 2
(a1 + d)(a1 + 2d) = 60
a1 = 12 − 2d
(12 − 2d + d)(12 − 2d + 2d) = 60

374
 DETALJNA RJEŠENJA ZADATAKA IZ UDŽBENIKA MATEMATIKA 4 ZA 4. RAZRED GIMNAZIJE 2
12 − d = 5 =⇒ d = 7;
a1 = 12 − 2 · 7 =⇒ a1 = −2;
4)
a2 + a3 + a4 = 3
a1 · a4 = −20
a1 + d + a1 + 2d + a1 + 3d = 3 / : 3
a1 (a1 + 3d) = −20
a1 + 2d = 1 =⇒ a1 = 1 − 2d
(1 − 2d)(1 − 2d + 3d) = −20
(1 − 2d)(1 + d) = −20
1 − d − 2d2 = −20
2d2 + d − 21 = 0
2d2 + 7d − 6d − 21 = 0
(d − 3)(2d + 7) = 0
7
d1 = 3, d2 = − ;
2
(a1 )1 = 1 − 2d1 , (a1 )1 = −5;
(a1 )2 = 1 − 2d2 , (a1 )2 = 8;
5)
a2 + a3 + a4 + a5 = 34
a2 a3 = 28
4a1 + 10d = 34 / : 2
(a1 + d)(a1 + 2d) = 28
2a1 = 17 − 5d
 17 − 5d  17 − 5d 
+d + 2d = 28
2 2
17 − 3d 17 − d
· = 28
2 2
289 − 68d + 3d2 − 112 = 0
3d2 − 68d + 177 = 0

68 ± 682 − 4 · 3 · 177 68 ± 50
d1,2 = =
6 6
59
d1 = , d2 = 3
3
59
17 − 5 ·
(a1 )1 = 3 = 17 · 3 − 5 · 59 = −244 = −122
2 6 6 3
17 − 5 · 3 17 − 15
(a1 )2 = = =1
2 2

375
2 DETALJNA RJEŠENJA ZADATAKA IZ UDŽBENIKA MATEMATIKA 4 ZA 4. RAZRED GIMNAZIJE

6)
a23 + a27 = 122
a1 + a7 = 4
(a1 + 2d)2 + (a1 + 6d)2 = 122
2a1 + 6d = 4 / : 2
a1 = 2 − 3d
(2 − 3d + 2d)2 + (2 − 3d + 6d)2 = 122
(2 − d)2 + (2 + 3d)2 − 122 = 0
4 − 4d + d2 + 4 + 12d + 9d2 − 122 = 0
10d2 + 8d − 114 = 0 / : 2
5d2 + 4d − 57 = 0
√
−4 ± 16 + 20 · 57 −4 ± 34
d1,2 = =
10 10
19
d1 = 3, d2 = − ;
5
67
(a1 )1 = −7, (a1 )2 = .
5

376