‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫فصل‬

‫‪1‬‬ ‫احکام عمومی‬

‫مبنی‪:‬‬
‫این قانون با رعایت حکم جزء ( ‪ )4‬مادۀ هفتادوپنجم قانون اساسی افغانستان وضع گردیده است‪.‬‬

‫حکم اول‪:‬‬

‫این طرزالعمل تدارکات به تأسی از احکام مواد پنجاه و هفتم و شصت و ششم قانون تدارکات ترتیب و تنظیم گردیده است‪.‬‬

‫منظور قانون تدارکات‬

‫قانون تدارکات با رعایت حکم مندرج جزءچهارم مادۀ هفتاد و پنجم قانون اساسی افغانستان به منظور تنظیم امور مربوط به تهیۀ‬

‫اجناس و تدارک خدمات و انسجام امور ساختمانی‪ ،‬برای ادارات‪ ،‬مؤسسات و شرکتهای مختلط از داخل و خارج کشور وضع گردیده‬

‫است‪.‬‬

‫اهداف قانون تدارکات (مطابق مادۀ دوم قانون تدارکات)‪:‬‬

‫‪ o‬تنظیم امور تهیه وتدارک اجناس‪ ،‬خدمات وامورساختمانی مورد ضرورت اداره‪.‬‬

‫‪ o‬تأمین شفافیت در مراحل تدارکات؛‬

‫‪ o‬کنترول مؤثر امور مالی و مصارف عامه؛‬

‫صفحه|‪1‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫‪ o‬اقتصادی بودن تهیه و تدارک اجناس‪ ،‬خدمات و امورساختمانی با کیفیت؛ و‬

‫‪ o‬فراهم نمودن زمینه برای اشتراک تمام داوطلبان واجد شرایط در داوطلبی ها‬

‫اصطالحات تدارکاتی (مادۀ سوم قانون تدارکات)‬

‫‪ -1‬تدارکات‬
‫تدارکات عبارت از تهیه و فراهم سازی اجناس‪ ،‬خدمات و امور ساختمانی و خدمات ضمنی آنها است که توسط اداره‪ ،‬مطابق احکام‬

‫این قانون در بدل وجوه عامه صورت میگیرد‪.‬‬

‫‪ -2‬آمر اعطا‬
‫شخصی است که صالحیت منظوری عقد‪ ،‬تعدیل یا فسخ قرارداد تدارکات را طبق احکام این قانون دارا میباشد‪.‬‬

‫‪ -3‬داوطـلـب‬
‫شخص حقیقی یا حکمی است که خود یا نمایندۀ قانونی وی‪ ،‬به منظور ارایۀ آفر مطابق مندرجات شرطنامه واحکام این قانون در‬

‫داوطلبی اشتراک می نمایند‪.‬‬

‫‪ -4‬شرطنامه‬
‫سندی است که شرایط ومعیارهای ارزیابی‪ ،‬کمیت‪ ،‬کیفیت ‪ ،‬مشخصات وخصوصیات اجناس ‪،‬خدمات غیرمشورتی وامورساختمانی‬

‫و طرز ارایۀ آفر درآن درج وبه دسترس داوطلب قرار داده میشود‪.‬‬

‫‪ -5‬آفر‬
‫پشنهاد یا نرخ دهی است که توسط داوطلب در مقابل شرطنامه‪ ،‬مطالبه پیشنهاد ویا درخواست نرخگیری بمنظور تدارکات ارایۀ‬

‫میگردد‪ ،‬که درآن تعداد یا مقدار‪ ،‬مشخصات ‪ ،‬قیمت فی واحد ‪ ،‬قیمت مجموعی وسایر شرایط الزم درج میگردد‪.‬‬

‫‪ -6‬داوطلبی‬
‫مرحلۀ رقابتی است که درآن آفر به منظور تدارکات ‪ ،‬درخواست‪ ،‬دریافت وارزیابی گردیده ودرنتیجه‪ ،‬داوطلب برنده اعالن و با وی‬

‫قرارداد تدارکات عقد میگردد‪.‬‬

‫‪ -7‬درخواست نرخ گیری‬

‫روشی است که به اساس آن اداره‪ ،‬نرخ تدارکات را مطابق احکام این قانون از فروشندۀ داوطلب تقاضأ مینماید‪.‬‬

‫صفحه|‪2‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫‪ -8‬داوطلبی باز‬
‫روشی است که به اساس آن داوطلبان‪ ،‬آفرهای خویش را درمورد تدارکات مورد نظر بارعایت مشخصات مندرج شرطنامه به اداره‬

‫تسلیم می نمایند‪.‬‬

‫‪ -9‬داوطلبی مقید‬
‫روشی است که درآن تعداد محدودی از داوطلبان به منظور تدارکات مشخص مطابق احکام این قانون به داوطلبی دعوت میگردند‪.‬‬

‫‪ -10‬تدارکات ازمنبع واحد‬

‫روشی است که تدارکات طبق احکام این قانون‪ ،‬بدون داوطلبی طور مستقیم صورت میگیرد‪.‬‬

‫‪ -11‬قرارداد‬
‫موافقۀ کتبی است که مطابق احکام این قانون میان اداره و داوطلب برنده عقد ودرآن شرایط و مشخصات مندرج شرطنامه ومکلفیت‬

‫های طرفین درج و طی میعاد اعتبار آن‪ ،‬نافذ میباشد‪.‬‬

‫‪ -12‬مراحل تدارکات‬
‫فعالیت های است که بعد از اتخاذ تصمیم آمر اعطا غرض تدارکات‪ ،‬آغاز و با اکمال آن مطابق مندرجات شرطنامه وقرار داد خاتمه‬

‫مییابد‪.‬‬

‫‪ -13‬مطالبۀ پیشنهاد‬
‫سندی است که طرز وشرایط ارایۀ پیشنهاد در آن توضیح و جهت تهیۀ خدمات مشورتی مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬

‫‪ -14‬قراردادی‬
‫داوطلب برنده است که قرارداد تدارکات را با ادارۀ مربوط عقد مینماید‪.‬‬

‫‪ -15‬آفر جوابگو‬
‫آفری است که بعد از ارزیابی‪ ،‬معیارهای کیفی و تخنیکی و شرایط مندرج شرطنامه در آن رعایت گردیده باشد‪.‬‬

‫‪ -16‬تضمینات‬
‫وجوه نقدی یاتضمین بانکی و یا اسناد معتبر مالی معادل آن است که از طرف داوطلب وقراردادی مطابق احکام این قانون به امانت‬

‫گذاشته میشود‪.‬‬

‫صفحه|‪3‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫‪ -17‬اجناس‬
‫انواع مختلف اموال و اشیاء به شمول تجهیزات و تولیدات‪ ،‬مواد خام اعم از جامد‪ ،‬مایع یا گاز و خدمات ضمنی است که برای تهیۀ‬

‫اجناس ضروری با شد‪ ،‬مشروط براین که ارزش خدمات ضمنی از قیمت اصلی اجناس بیشتر نباشد‪.‬‬

‫‪ -18‬هیئت آفرگشایی‬
‫متشکل ا ز کارکنان مجرب اداره است که جهت باز نمودن آفرها‪ ،‬مطابق احکام این قانون از طرف آمر اعطا توظیف و کمتر از سه‬

‫نفر بوده نمی تواند‪ .‬اعضای هئیت آفرگشایی در تدارکات مربوط‪ ،‬عضو هئیت ارزیابی شده نمی توانند‪.‬‬

‫‪ -19‬هیئت ارزیابی‬
‫متشکل از کارکنان مجرب است که به منظور ارزیابی ومقایسۀ آفرها و تشخیص آفرهای جوابگو و آفر برنده و تهیه گزارش ارزیابی‬

‫از طرف آمراعطا توظیف گردیده و کمتر از سه نفر بوده نمی تواند‪.‬‬

‫‪ -20‬هیئت معاینه‬
‫متشکل از کارکنان مجرب است که جهت حصول اطمینان از چگونگی کمیت و کیفیت تدارکات در مطابقت با قرارداد از طرف‬

‫اداره توظیف گردیده و کمتر از سه نفر بوده نمی تواند‪.‬‬

‫‪ -21‬اداره‬
‫وزارت ها‪ ،‬ریاست های عمومی ‪ ،‬کمیسیون های مستقل دولتی‪ ،‬شاروالی ها‪ ،‬تصدی ها ‪ ،‬واحد های دومی آنها و سایر واحد های‬

‫بودجوی و شرکت های دولتی و یا شرکت های مختلطی است که سهم دولت در آن بیشتر از(‪ )25‬فیصد باشد‪.‬‬

‫‪ -22‬خدمات مشورتی‬
‫فعالیت های است که ماهیت تخصصی‪ ،‬ذهنی و مشورتی داشته وشامل طرح و دیزاین‪ ،‬نظارت‪ ،‬آموزش‪ ،‬بررسی ( تفتیش)‪ ،‬ایجاد‬

‫( پروگرام های کمپیوتری سافتویر)‪ ،‬نظریات و پیشنهادات متخصصین و خدمات مشابه تخنیکی و مسلکی و معلوماتی میباشد‪.‬‬

‫امور مربوط به تهیۀ اجناس و امور ساختمانی مشمول این نمیباشد‪ ،‬مگر اینکه جنبۀ معلوماتی داشته باشد‪.‬‬

‫صفحه|‪4‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫‪ -23‬امور ساختمانی‬
‫شامل اعمار‪ ،‬اعمار مجدد‪ ،‬تخریب ‪ ،‬ترمیم یا نوسازی یک عمارت‪ ،‬آماده ساختن ساحه‪ ،‬حفریات‪ ،‬نصب ‪ ،‬مونتاژ‪ ،‬امور تزئیناتی و نیز‬

‫خدمات ضمنی آن ( برمه کاری‪ ،‬نقشه برداری‪ ،‬تصویر برداری‪ ،‬تحقیقات زلزله و خدمات مشابه و امثال آن) است که مطابق‬

‫مندرجات قرارداد‪ ،‬انجام میگردد‪ ،‬مشروط براینکه ارزش خدمت ضمنی از قیمت خود عمارت بیشتر نگردد‪.‬‬

‫‪ -24‬تضاد منافع‬
‫حالتی است که مؤظفین تدارکات به شمول آمر اعطا به نحوی از انحا در تدارکات مربوط ذینفع بوده و یا اقارب یکی از داوطلبان‬

‫باشد‪ .‬اقارب به این مقصد عبارت از اوالد‪ ،‬پدر‪ ،‬پدر کالن‪ ،‬مادر‪ ،‬مادرکالن‪ ،‬همسر‪ ،‬برادر‪ ،‬خواهر‪ ،‬عمه‪ ،‬خاله‪ ،‬کاکا‪ ،‬ماما‪ ،‬و اوالدهای‬

‫ایشان تا درجه دوم‪ ،‬والدین همسر و خواهر و برادر آن‪ ،‬همسر پسر یا شوهر دختر‪ ،‬میباشد‪.‬‬

‫‪ -25‬تأمینات‬
‫وجوه نقدی است که در تدارکات دارای میعاد گرانتی و یا وارنتی از فیصدی پرداخت های قراردادی وضع و به عنوان ضمانت مالی‬

‫نگهداری و بعد ازختم میعاد گرانتی ویا ورانتی و عدم نقص در اجناس ‪ ،‬خدمات وامورساختمانی مورد نظر‪ ،‬مسترد میگردد‪.‬‬

‫‪ -26‬شعبۀ تدارکات‬
‫شعبۀ است که مسئولیت مدیریت و ادارۀ تدارکات ادارۀ مربوط را طبق احکام این قانون دارا میباشد‪.‬‬

‫‪ -27‬خدمات غیر مشورتی‬

‫فعالیت های است که جنبۀ مشورتی‪ ،‬خریداری اجناس و امورساختمانی را نداشته شامل کرایه‪ ،‬اجاره گرفتن منازل‪ ،‬دفاتر‪ ،‬وسایط‪،‬‬

‫گدام ها ‪ ،‬حفظ و مراقبت‪ ،‬اجرت کار و امثال آن میباشد‪.‬‬

‫وظایف ادارۀ تدارکاتی‬

‫حکم یکصد و هجدهم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره مکلف است وظایف مندرج مادۀ پنجاه و سوم قانون را طور مناسب مرعی دارد‪.‬‬

‫)‪ (2‬عالوه بر وظایف مندرج فقرۀ )‪ (5‬مادۀ پنجاه و سوم‪ ،‬شعبۀ تدارکات مکلف به اجرای وظایف ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬تهیه‪ ،‬نشر و توزیع دعوت نامه ها جهت ارزیابی قبلی‪ ،‬اسناد ارزیابی قبلی و دعوتنامه برای ابراز عالقمندی‪ ،‬اعالن‬

‫تدارکات‪ ،‬اطالعیه تصمیم عقد قرارداد و سایر اسناد مربوط به مراحل تدارکاتی را زمانی که الزم می شوند؛‬

‫صفحه|‪5‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫‪ )2‬دریافت و حفظ مناسب درخواست های ارزیابی قبلی و ابراز عالقمندی؛‬

‫‪ )3‬حفظ و نگهداشت تمام لست های جاری داوطلبان یا لست های ارزیابی قبلی اهلیت داوطلب؛‬

‫‪ )4‬تهیۀ پیشنهاد تعیین هیئت آفرگشایی‪ ،‬هیئت ارزیابی آفرها‪ ،‬هیئت معاینه و تسلیمی جهت ارایه به آمر اعطا برای‬

‫منظوری؛‬

‫‪ )5‬فراهم سازی تسهیالت برای هیئت آفرگشایی و هیئت ارزیابی؛‬

‫‪ )6‬تهیه و صدور نامۀ قبول آفر‪ ،‬مکاتیب رد آفرها و توضیحات؛‬

‫‪ )7‬اطمینان از اینکه یادداشت های تدارکاتی در مطابقت با احکام قانون و این طرزالعمل حفظ شده اند؛‬

‫‪ )8‬تهیۀ هر نوع گزارشات الزم؛ و‬

‫‪ )9‬تهیۀ معلومات برای هرنوع درخواست یا تحقیقات جهت محرومیت یک داوطلب یا قراردادی یا هرنوع تحقیقات‬

‫طبق طرزالعمل های بررسی‪.‬‬

‫‪ )10‬هرنوع وظایف دیگرکه طبق قانون الزم است‪.‬‬

‫)‪ (3‬اداره مکلف است‪ ،‬گزارش از چگونگی پیشرفت قراردادهای منعقده خویش را طبق ضمیمۀ شماره )‪ (2‬این طرزالعمل‪،‬‬

‫عندالموقع به ادارۀ تدارکات ملی ارسال نماید‪.‬‬

‫ترجیح تدارکات از منابع داخلی‬

‫حکم چهارم‪:‬‬

‫(‪ )1‬به تاسی از مادۀ هفتم قانون‪ ،‬ادارات مکلف اند‪ ،‬جهت تشویق و حمایت از سرمایه گذاری و تولیدات داخلی‪ ،‬موارد حد‬

‫اعظمی مقدار ترجیح تولیدات داخلی را طور ذیل در پروسه های تدارکاتی خویش‪ ،‬عملی نمایند‪:‬‬

‫‪ .1‬تولیدات داخلی در مقایسۀ تولیدات خارجی؛ (‪ )25‬فیصد؛‬

‫‪ .2‬داوطلب داخلی و داوطلب خارجی مقیم افغانستان در مقایسۀ داوطلب خارجی غیرمقیم (‪ )11‬فیصد؛‬

‫‪ .3‬داوطلب داخلی زن در مقایسه با داوطلب داخلی و داوطلب خارجی مقیم افغانستان (‪ )5‬فیصد؛‬

‫‪ .4‬داوطلب خارجی که شرکای داخلی( ‪ )Joint Venture‬دارند و یا متعهد به داشتن قراردادی فرعی داخلی می‬

‫باشند‪ ،‬در مقایسۀ سایر داوطلبان خارجی (‪ )5‬فیصد؛‬

‫صفحه|‪6‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫(‪ )2‬منظور از" داوطلب " در اجزای فقرۀ (‪ )1‬این حکم‪ ،‬اشخاص حکمی مندرج جزء ‪ 3‬مادۀ سوم قانون تدارکات است و‬

‫داوطلب داخلی زن مندرج جزء ‪ 3‬فقرۀ (‪ )1‬این حکم عبارت از شخص حکمی است که مالکیت و اسهام آن متعلق به‬

‫زنان بوده و حداقل (‪ )51‬فیصد کارکنان آن نیز متشکل از زنان باشد‪.‬‬

‫(‪ )3‬اداره‪ ،‬با نظرداشت موارد فوق الذکر‪ ،‬ترجیح تدارکات از منابع داخلی را غرض تطبیق در پروسه های تدارکاتی خویش‬

‫درج شرطنامه های مربوطه نموده و در ارزیابی نیز‪ ،‬جدا مدنظر داشته باشد‪.‬‬

‫(‪ )4‬هر داوطلب صرف از یکی از امتیازات ترجیحی مندرج فقرۀ (‪ )1‬این حکم مستفید میگردد‪.‬‬

‫(‪ )5‬هیئت ارزیابی با نظرداشت میزان ترجیح داخلی مندرج شرطنامه مربوطه‪ ،‬قیم آفرهای مستفید شونده را به میزان فیصدی‬

‫ترجیح داخلی نسبت به قیم اصلی آفر کاسته و این قیمت را در مقایسه با سایر آفرها مدنظر میگیرد‪.‬‬

‫(‪ )6‬قیمت های تعیین شده پس از تطبیق ترجیح داخلی‪ ،‬صرف به منظور مقایسه و رده بندی داوطلبان استفاده گردیده و‬

‫قرارداد طبق قیمت اصلی آفر‪ ،‬عقد میگردد‪.‬‬

‫(‪ )7‬داوطلب جهت برخورداری از امتیازات ترجیحی مکلف است‪ ،‬اسناد‪ ،‬مدارک و تصدیق نامه های الزم را ارایه نماید‪.‬‬

‫سهم گیری تشبثات کوچک داخلی و انفرادی در تدارکات‬

‫حکم پنجم‪:‬‬

‫اداره مکلف است‪ ،‬جهت فراهم سازی اشتراک تشبثات کوچک داخلی در تدارکات طبق مادۀ هشتم قانون‪ ،‬در صورتی که اجناس‪،‬‬

‫خدمات و امور ساختمانی مورد ضرورت از لحاظ تخنیکی پیچیده نبوده و قیمت تخمینی آن از حدود آتی تجاوز ننماید‪ ،‬در‬

‫شرطنامه های خویش معیار تجربۀ کاری مشابه و حجم معامالت ساالنه را از طرف داوطلبان مد نظر نگیرند‪:‬‬

‫‪ )1‬در تدارک اجناس مبلغ شش میلیون افغانی؛‬

‫‪ )2‬در خدمات غیرمشورتی مبلغ شش میلیون افغانی؛‬

‫‪ )3‬در خدمات مشورتی مبلغ سه میلیون افغانی؛‬

‫‪ )4‬در امور ساختمانی مبلغ ده میلیون افغانی‪.‬‬

‫صفحه|‪7‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫فصل‬

‫‪2‬‬ ‫روش های تدارکاتی‬

‫استفاده از روش داوطلبی باز‬
‫حکم هجدهم‪:‬‬

‫)‪ (1‬تدارکات طبق فقرۀ (‪ )5‬مادۀ هجدهم قانون‪ ،‬به صورت عموم از طریق داوطلبی باز )داوطلبی رقابتی ملی یا بین المللی(‬

‫صورت میگیرد‪ ،‬در غیر آن‪ ،‬اداره مکلف است‪ ،‬دالیل استفاده از سایر روش ها را طور واضح در اسناد تدارکاتی درج و منظوری‬

‫آمر اعطا مربوطه را اخذ نماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬تدارکات با استفاده از روش داوطلبی باز طبق فصل سوم این طرزالعمل به پیش برده میشود‪.‬‬

‫استفاده از روش داوطلبی مقید‬

‫حکم بیست و یکم‪:‬‬

‫)‪ (1‬استفاده از روش داوطلبی مقید در یکی از حاالت ذیل مجاز میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬تشخیص نماید که تدارکات صرف توسط تعداد محدود) حداکثر پنج مرجع(‪ ،‬تهیه شده می تواند‪.‬‬

‫‪ )2‬وقوع شرا یط غیر قابل پیشبینی و یا تأخیر در پروسۀ تدارکات که نا شی از تعلل‪ ،‬غفلت و یا عدم پالنگذاری درست‬

‫اداره نبوده و طی مراحل داوطلبی باز عملی نباشد‪.‬‬

‫صفحه|‪8‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (2‬داوطلبی مقید تابع اعالن تدارکات نمیباشد‪ ،‬اداره‪ ،‬شرطنامه یا مطالبه پیشنهاد را به داوطلبان واجد شرایط شامل شارت‬

‫لست طی اطالعیه کتبی ارسال مینماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬مدت تسلیمی آفرها در روش داوطلبی مقید بعد از صدور اطالعیه از ( ‪ ) 7‬الی ( ‪ ) 60‬روز تقویمی میباشد‪.‬‬

‫)‪ (4‬اداره مکلف ا ست‪ ،‬در صورت استفاده از روش داوطلبی مقید‪ ،‬دالیل موجه آن را کتبا درج و پس از اخذ منظوری آمر اعطای‬

‫مربوطه‪ ،‬در دوسیۀ تدارکاتی حفظ نماید‪.‬‬

‫(‪ )5‬اداره مکلف است‪ ،‬در صورت استفاده از روش داوطلبی مقید) ملی یا بین المللی ( طبق جزء ‪ 2‬فقرۀ (‪ ) 1‬این حکم‪ ،‬حداقل‬

‫از ( ‪ ) 3‬داوطلب واجد شرایط شارت لست شده جهت اشتراک در داوطلبی دعوت نماید‪.‬‬

‫)‪ (6‬در صورت راه اندازی تدارکات با استفاده از روش داوطلبی مقید بین المللی‪ ،‬اداره مکلف است داوطلبان واجد شرایط شارت‬

‫لست شده را از کشورهای مختلف طوریکه از یک کشور دو داوطلب نباشد‪ ،‬به داوطلبی دعوت نماید‪.‬‬

‫)‪ (7‬سایر احکام مربوط به مراحل داوطلبی مندرج این طرزالعمل در مورد مراحل داوطلبی مقید نیز رعایت میگردد‪.‬‬

‫استفاده از روش تدارکات از منبع واحد‬

‫حکم بیست و دوم‪:‬‬

‫( ‪ ) 1‬استفاده از روش منبع واحد در یکی از حاالت ذیل مجاز میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬داوطلب حق االمتیاز اختراع یا تولید را داشته یا صرف از یک منبع فراهم شده بتواند‪.‬‬

‫‪ )2‬در حاالت غیرقابل پیشبینی که صحت‪ ،‬مصالح و مصؤنیت عامه یا امالک به خطر جدی تخریب مواجه بوده و زمان‬

‫الزم برای انجام مراحل داوطلبی یا سایر روشهای تدارکاتی غیر عملی باشد‪.‬‬

‫‪ )3‬قیمت اجناس‪ ،‬خدمات یا امور ساختمانی مورد ضرورت الی پنج هزار افغانی باشد‪.‬‬

‫)‪ (2‬در حاالت مندرج بند (‪ )2‬فقرۀ (‪ )1‬این حکم‪ ،‬اداره صرف مقدار تدارکات مورد ضرورت خویش را جهت رفع مشکالت پیش‬

‫آمده الی فراهم سازی آن از طریق داوطلبی باز یا داوطلبی مقید با استفاده از این روش‪ ،‬طی مراحل نماید‪.‬‬

‫صفحه|‪9‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫درخواست نرخ گیری‬

‫حکم نزدهم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره‪ ،‬زمانی میتواند از روش درخوا ست نرخ گیری استفاده نماید که قیمت تخمینی تدارکات از حدود مندرج مادۀ شصت‬

‫و سوم قانون تجاوز نه نماید‪ .‬در صورتیکه قیمت تخمینی تدارکات باال تر از آن با شد‪ ،‬اداره مکلف است پروسۀ تدارکاتی را با‬

‫استفاده از سایر روش های تدارکاتی راه اندازی و طی مراحل نماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬اداره طبق مادۀ پانزدهم قانون نمیتواند بمنظور اجتناب از تطبیق روشهای رقابتی از درخواست نرخگیری استفاده نماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬در درخواست نرخ گیری کمیت‪ ،‬کیفیت‪ ،‬شرایط‪ ،‬زمان تسلیمی‪ ،‬زمان ارایۀ نرخ ها و سایر ایجابات خاص برای تمام داوطلبان‬

‫طور یکسان درج میگردد‪.‬‬

‫)‪ (4‬درخواست نرخ گیری به فروشنده گان )داوطلب( واجد شرایط صادر و حداقل از سه مرجع دریافت میگردد‪.‬‬

‫)‪ (5‬در صورتیکه تدارکات مورد نظر حداقل از سه منبع در افغانستان قابل دسترس باشد‪ ،‬درخواست نرخ گیری از داخل کشور‬

‫صورت میگیرد‪.‬‬

‫(‪ )6‬فروشنده) داوطلب( نرخ واحد را در خالل مدت معیینه طور کتبی ارایه مینماید ‪.‬این نرخ قابل تغییر و مذاکره نمیبا شد‪ ،‬در‬

‫این صورت کاپی تصدیق اسناد تجارتی ثبت شدۀ فرو شنده) داوطلب( به آن ضم میگردد‪ .‬ارسال درخواست نرخگیری و دریافت‬

‫نرخ توسط فکس‪ ،‬پست الکترونیکی یا سایر اشکال ارتباطات مخابراتی که یادداشت محتویات ارسالی در آن باقی بماند‪ ،‬نیز‬

‫صورت گرفته میتواند‪.‬‬

‫(‪ )7‬فرو شند ه )داوطلب( که نازلترین نرخ را ارایه و مندرجات درخوا ست نرخ گیری اداره را تکمیل نموده با شد‪ ،‬به حیث برنده‬

‫انتخاب میگردد‪.‬‬

‫)‪ (8‬پس از تهیۀ وجوه و تصمیم آمر اعطا در مورد عقد قرارداد‪ ،‬شعبۀ تدارکات‪ ،‬امر خریداری را تهیه و به داوطلب پیشنهاد شده‬

‫ارسال مینماید‪.‬‬

‫)‪ (9‬قبولی امر خریداری طور کتبی توسط داوطلب برنده‪ ،‬حیثیت قرارداد مربوط را داشته و ایجاب قرارداد جداگانه را نمینماید‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪10‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫داوطلبی بین المللی‬

‫حکم بیست و چهارم‪:‬‬

‫(‪ )1‬اداره‪ ،‬تدارکات خویش را با استفاده از روش های ملی طی مراحل مینماید‪ ،‬صرف در حاالت ذیل‪ ،‬روش های بینالمللی راه‬

‫اندازی شده می تواند‪:‬‬

‫‪ .1‬تهیه و فراهم سازی تدارکات تحت روش رقابتی از (‪ )3‬یا بیشتر داوطلبان واجد شرایط در افغانستان میسر نباشد؛‬

‫‪ .2‬در پروسۀ داوطلبی داخلی داوطلب واجد شرایط تشخیص نگردیده باشد‪.‬‬

‫(‪ )2‬راه اندازی داوطلبی بین المللی مطابق احکام این طرزالعمل صورت میگیرد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪11‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫فصل‬

‫‪3‬‬ ‫تضمینات تدارکات‬

‫تعریف‬
‫وجوه نقدی یاتضمین بانکی ویا اسناد معتبر مالی معادل آن است که از طرف داوطلب وقراردادی مطابق احکام این قانون به امانت‬

‫گذاشته میشود‪.‬‬

‫تضمین آفر‬
‫حکم هفتاد و هفتم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره به منظور مکلف نمودن داوطلبان در اجرای شرایط مندرج شرطنامه و عدم تسلیمی آفرهای غیرمسئوول مطابق مادۀ‬

‫بیست و هشتم قانون‪ ،‬تضمین آفر را از داوطلبان در شرطنامۀ صادره مطالبه مینماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬مقدار تضمین آفر به حیث مبلغ معیین نه بصورت فیصدی در شرطنامه درج میگردد‪ .‬این مبلغ می تواند میان دو تا پنج‬

‫فیصد قیمت تخمینی تدارکات باشد‪ .‬تضمین آفر می تواند به اشکال ذیل ارایه گردد‪:‬‬

‫‪ )1‬ضمانت بانکی؛‬
‫‪ )2‬پول نقد؛‬
‫‪ )3‬اسناد قابل معامله بها دار‪.‬‬
‫‪ )4‬اظهار نامه تضمین آفر‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪12‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (3‬هنگام تعیین مقدار تضمین آفر‪ ،‬شعبۀ تدارکات مصرف داوطلبان برای بدست آوردن تضمین آفر‪ ،‬قیمت تخمینی تدارکات‬

‫و امکان عدم ادای مکلفیت های داوطلب مبنی بر عقد قرارداد را در نظر میگیرد ‪.‬مقدار تضمین آفر به اندازه ای تعیین میگردد‬

‫تا از ارایه آفرهای غیر مسئوول جلوگیری گردد نه اینکه موجب عدم رقابت گردد‪.‬‬

‫)‪ (4‬تضمین آفر در قراردادهای چهارچوبی‪ ،‬از قیمت تخمینی حداقل تدارکات مورد ضرورت محاسبه و در شرطنامه درج میگردد‪.‬‬

‫)‪ (5‬در مورد چگونگی تضمین آفر در شرطنامه نکات ذیل وضاحت داده میشود‪:‬‬

‫‪ )1‬مطابق کلمات و شکل تهیه شده در شرطنامه باشد؛‬

‫‪ )2‬نوعیت تضمین آفر؛‬

‫‪ )3‬صدور از یک نهاد قابل قبول اداره؛ درصورتیکه توسط نهادهای مالی صادر شده باشد؛‬

‫‪ )4‬میعاد اعتبار تضمین آفر؛ که حداقل بیست و هشت روز بعد از ختم میعاد اعتبار آفر میباشد‪.‬‬

‫‪ )5‬شرایط عدم استرداد تضمین آفرمطابق مادۀ بیست و نهم قانون‪.‬‬

‫)‪ (6‬اداره مکلف است‪ ،‬میعاد اعتبار آفرها و تضمینات آنها را به موافقۀ داوطلبان قبل از ختم میعاد اعتبار آنها تمدید نماید‪.‬‬

‫)‪ (7‬شعبۀ تدارکات‪ ،‬تضمینات آفر را بعد از ختم میعاد اعتبار تضمین به درخواست داوطلب مسترد مینماید؛ بعد از عقد قرارداد‬

‫با داوطلب برنده‪ ،‬تضمینات آفر سایر داوطلبان در اسرع وقت مسترد میگردد‪.‬‬

‫)‪ (8‬تضمین آفر داوطلب برنده با ارایه تضمین اجرای کار از جانب وی مسترد میگردد‪.‬‬

‫تضمین اجرای قرارداد‬

‫حکم هفتاد و هشتم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره‪ ،‬تضمین اجرای قرارداد را مطابق مادۀ بیست و هشتم قانون به منظور تأمین مکلفیت های قرارداد جهت اجرای قرارداد‬

‫در شرطنامه مطالبه مینماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬مقدار تضمین اجرای قرارداد می تواند به شکل مبلغ معیین یا فیصدی معیین قیمت قرارداد در شرطنامه درج گردد‪ .‬این‬

‫مبلغ بین پنج تا ده فیصد قیمت قرارداد میباشد ‪.‬تضمین اجرای قرارداد می تواند به اشکال ذیل ارایه گردد‪:‬‬

‫‪ )1‬ضمانت بانکی؛‬

‫‪ )2‬پول نقد؛‬

‫‪ )3‬اسناد قابل معامله بها دار‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪13‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫)‪ (3‬هنگام تعیین نوعیت و مبلغ تضمین اجرای قرارداد‪ ،‬شعبۀ تدارکات مصرف قراردادی جهت تهیه تضمین‪ ،‬ارزش قرارداد‪،‬‬

‫امکان عدم انجام وجایب و مکلفیت های مندرج قرارداد را در نظر میگیرد‪.‬‬

‫)‪ (4‬تضمین اجرای قرارداد در قراردادهای چهارچوبی‪ ،‬از قیمت مجموعی حداقل تدارکات مورد ضرورت طبق قیمت آفر برنده‪،‬‬

‫محاسبه و فیصدی آن در شرطنامه درج میگردد‪.‬‬

‫)‪ (5‬در مورد چگونگی تضمین اجرای قرارداد در شرطنامه‪ ،‬مطالبۀ پیشنهاد و قرارداد نکات ذیل وضاحت داده میشود‪:‬‬

‫‪ )1‬مطابق کلمات و شکل تهیه شده در شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد باشد؛‬

‫‪ )2‬نوعیت تضمین اجرای قرارداد؛‬

‫‪ )3‬صدور از یک نهاد قابل قبول اداره؛ درصورتیکه توسط نهاد های مالی صادر شده باشد؛‬

‫‪ )4‬میعاد اعتبار تضمین اجرای کار؛ که حداقل بیست و هشت روز بیشتر از ختم میعاد پیشبینی شده قرارداد میباشد‪.‬‬

‫‪ )5‬شرایط عدم استرداد تضمین اجرای قرارداد‪.‬‬

‫)‪ (6‬در تدارکات خدمات مشورتی‪ ،‬اداره می تواند طبق فقرۀ )‪ (4‬این حکم‪ ،‬اخذ تضمین اجرای قرارداد را از مشاور برنده مطالبه‬

‫نماید یا اظهارنامه تضمین اجرای قرارداد را از وی دریافت نماید‪ .‬در استخدام مشاورین انفرادی تحت پروسۀ تدارکات خدمات‬

‫مشورتی‪ ،‬تضمین اجرای قرارداد قابل تطبیق نمیباشد‪.‬‬

‫)‪ (7‬هرگاه قرارداد باالثر اجزای ‪ 2‬و ‪ 3‬فقرۀ )‪ (2‬مادۀ چهل و یکم قانون فسخ گردد‪ ،‬تضمین اجرای کار قراردادی به وی مسترد‬

‫میگردد‪.‬‬

‫)‪(8‬تضمین اجرای قرارداد‪ ،‬بعد از تکمیل تدارکات توسط قراردادی و صدور تصدیق نامه تکمیل از جانب اداره‪ ،‬به وی مسترد‬

‫میگردد‪.‬‬

‫)‪ (9‬شعبۀ تدارکات تضمینات اجراء را مطابق حکم هشتاد و یکم این طرزالعمل‪ ،‬اداره خواهد نمود‪.‬‬

‫تضمین پیش پرداخت‬

‫حکم هفتاد و نهم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره‪ ،‬تضمین پیش پرداخت را در صورت تأدیه پیش پرداخت مطابق مادۀ سی و سوم قانون‪ ،‬از داوطلب اخذ مینماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬اداره مکلف است طبق فقرۀ )‪ (2‬مادۀ سی و سوم قانون‪ ،‬تضمین پیش پرداخت را از قراردادی معادل مقدار پیش پرداخت‬

‫قابل تأدیه برای وی قبل از تأدیه آن‪ ،‬اخذ نماید‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪14‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (3‬همزمان با پیشرفت کار قراردادی و اخذ مبالغ پیش پرداخت از پرداخت های قراردادی‪ ،‬مقدار تضمین پیش پرداخت به‬

‫همان مقدار‪ ،‬کم شده می تواند‪.‬‬

‫)‪ (4‬در مورد چگونگی تضمین پیش پرداخت در قرارداد نکات ذیل وضاحت داده میشود‪:‬‬

‫‪ )1‬مطابق کلمات و شکل تهیه شده در قرارداد باشد؛‬

‫‪ )2‬نوعیت تضمین پیش پرداخت؛‬

‫‪ )3‬صدور از یک نهاد قابل قبول اداره؛‬

‫‪ )4‬میعاد اعتبار تضمین پیش پرداخت؛ که معموال ختم میعاد پیشبینی شده قرارداد میباشد‪.‬‬

‫‪ )5‬شرایط عدم استرداد تضمین پیش پرداخت‪.‬‬

‫)‪ (5‬شعبۀ تدارکات‪ ،‬تضمین پیش پرداخت را پس اخذ مکمل پیش پرداخت از پرداخت های قراردادی‪ ،‬مسترد مینماید‪.‬‬

‫)‪ (6‬شعبۀ تدارکات تضمینات پرداخت را باید در مطابقت با حکم هشتاد و یکم این طرزالعمل اداره نماید ‪.‬‬

‫تأمینات‬
‫حکم هشتادم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره‪ ،‬تأمینات را در تدارکاتی که در قرارداد‪ ،‬میعاد وارنتی‪ ،‬گرنتی یا رفع نواقص درج باشد‪ ،‬از پرداخت های قراردادی وضع‬

‫مینماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬تضمین اجرای قرارداد و تأمینات از پانزده فیصد قیمت قرارداد بیشتر بوده نمی تواند‪.‬‬

‫)‪ (3‬شرایط عدم استرداد تأمینات در قرارداد درج میگردد‪.‬‬

‫)‪ (4‬تأمینات‪ ،‬بعد از تکمیل کامل قرارداد از جانب قراردادی یا ختم میعاد گرنتی‪ ،‬وارنتی و رفع نواقص و صدور تصدیق نامۀ‬

‫ختم قرارداد از جانب اداره به قراردادی مسترد میگردد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪15‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫فصل‬

‫‪4‬‬ ‫مراحل تدارکات‬

‫تعریف‬
‫فعالیت های است که بعد از اتخاذ تصمیم آمر اعطا غرض تدارکات‪ ،‬آغاز و با اکمال آن مطابق مندرجات شرطنامه وقرار داد خاتمه‬

‫مییابد‪.‬‬

‫ترتیب پالن تدارکات‬

‫اداره تدارکاتی مکلف است تمام نیازمندی های اداره را که در برگیرندۀ نیاز مندی های یکسال مالی میباشد ترتیب و غرض منظوری‬

‫ارسال میدارد‪.‬‬

‫حکم نهم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره مکلف است‪ ،‬پالن تدارکاتی خویش را که شامل مندرجات ذیل میباشد‪ ،‬در فورم نمونوی مندرج فقرۀ (‪ )3‬این حکم‪،‬‬

‫ترتیب و بعد از منظوری آمر اعطا طبقا عملی نماید‪:‬‬

‫‪ )1‬طبقه بندی مفصل اجناس‪ ،‬امور ساختمانی و خدمات مورد ضرورت؛‬

‫‪ )2‬زمان اکمال‪ ،‬اجرائی یا تکمیلی اجناس‪ ،‬امور ساختمانی و خدمات مورد ضرورت؛‬

‫‪ )3‬نوع قرارداد‪ ،‬تدارکات واحد یا تدارکات تقسیم شده با ذکر تعداد بخش ها) منحیث بستۀ واحد یکجا شده(؛‬

‫ص ف ح ه | ‪16‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫‪ )4‬ذکر قیمت تخمینی تدارکات مورد ضرورت) بصورت بسته واحد و یا هر بخش(‪ ،‬تشریح بودجۀ موجود و منابع‬

‫مالی؛‬

‫‪- )5‬ذکر قواعد قابل اجرا در تدارکات؛‬

‫‪ )6‬ذکر روش قابل پیشبینی تدارکات برای تمام ضروریات تدارکاتی به شمول ایجاب ارزیابی قبلی و زمان پیشبینی‬

‫شدۀ الزم برای انجام مراحل تدارکاتی؛‬

‫‪ )7‬ذکر تطبیق ترجیح داخلی طبق حکم چهارم این طرزالعمل؛‬

‫‪ )8‬شرح هرگونه مصارف اجراء شده و پیشبینی شده تحت قرارداد که میعاد آن بیشتر از یکسال باشد‪.‬‬

‫)‪ (2‬اداره مکلف است‪ ،‬نیازمندی های دارای ماهیت مشابه خویش را توحید و تدارک نماید تا در زمان‪ ،‬مصارف داوطلبی و‬

‫قیمت نهایی تدارکات صرفه جویی مقیاسی صورت گیرد و از تدارک مکرر آن با استفاده از روش درخواست نرخگیری در طول‬

‫سال خودداری نماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬اداره مکلف است پالن تدارکاتی خویش را با استفاده از پالن تدارکاتی نمونوی ضمیمۀ شماره (‪ )3‬این طرزالعمل که از‬

‫طرف اداره تدارکات ملی قابل تجدید و تغییر میباشد‪ ،‬ترتیب نماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬پالن تدارکات بر اساس بودجۀ منظور شده یا طرح نهایی آن برای مدت معیینه بودجه‪ ،‬ترتیب میگردد و اداره مکلف است‬

‫بعد از منظوری آمر اعطا‪ ،‬آن را در اسرع وقت به اداره تدارکات ملی ارسال نماید‪.‬‬

‫)‪ (5‬اداره‪ ،‬پالن تدارکاتی خویش را طبق بودجۀ منظور شده در جریان سال مالی مورد بررسی و تجدید نظر قرار داده و در‬

‫صورت هرگونه تغییرات در آن در اسرع وقت به ادارۀ تدارکات ملی ارسال مینماید‪.‬‬

‫)‪ (6‬شعبۀ تدارکات مکلف است‪ ،‬پالن تدارکاتی انفرادی را برای هر تدارکات‪ ،‬در مطابقت به پالن تدارکاتی ساالنه خویش که‬

‫در آن جدول زمانی انجام مراحل تدارکاتی به شمول میعاد اکمال و یا اجرای تدارکات ترتیب نماید و مطابق آن مراحل تدارکاتی‬

‫را به پیش ببرد‪.‬‬

‫(‪ )7‬اداره‪ ،‬پالن تدارکاتی خویش را در سیستم مدیریت معلومات تدارکاتی اداره تدارکات ملی ثبت و رسما طور کتبی همراه با‬

‫نسخۀ الکترونیکی آن )سی دی یا فلش دسک( به اداره تدارکات ملی ارسال مینماید ‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪17‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫اعالن تدارکات و نشر آن‬

‫حکم بیست و ششم‪:‬‬

‫(‪ )1‬اداره مکلف است‪ ،‬اعالن تدارکات خویش را که حاوی مطالب مندرج فقرۀ ( ‪ ) 1‬مادۀ نزدهم قانون میباشد‪ ،‬ترتیب نماید‪.‬‬

‫(‪ )2‬نشر اعالن تدارکات یا اعالن دعوت به ارزیابی قبلی اهلیت طور ذیل صورت میگیرد‪:‬‬

‫‪ )1‬نشر اعالن در یکی از رسانه های چاپی کثیراالنتشار که بتواند به دسترس تعداد کافی داوطلبان جهت حصول اطمینان‬

‫از رقابت مؤثر قرار گیرد؛‬

‫‪ )2‬نشر اعالن در ویب سایت اداره مربوطه و ادارۀ تدارکات ملی و در صورت امکان در ویب سایت های تخصصی مربوطه؛‬

‫‪ )3‬در صورت امکان‪ ،‬نشر اعالن از طریق رادیو و تلویزیون و سایر روش های اطالع رسانی‪.‬‬

‫(‪ )3‬اعالن تدارکات یا اعالن ارزیابی قبلی اهلیت که در والیات تطبیق میگردد‪ ،‬از طریق رسانه های همگانی کثیراالنتشار در‬

‫والیت مربوطه نیز صورت میگیرد‪.‬‬

‫(‪ )4‬اداره می تواند اعالن تدارکات را مستقیما بعد از تاریخ نشر آن به داوطلبان شناخته شده نیز ارسال نماید‪ ،‬در اینصورت‪ ،‬نقل‬

‫اعالن ارسالی توأم با لست آن در دوسیۀ تدارکاتی مربوط حفظ میگردد‪.‬‬

‫محتوای شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد‬

‫حکم بیست و هفتم‪:‬‬

‫(‪ )1‬اداره‪ ،‬شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد را مطابق فقرۀ (‪ ) 1‬مادۀ بیستم قانون ترتیب که عالوه بر مطالب مندرج آن‪ ،‬حاوی مطالب‬

‫ذیل نیز میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬رهنمود در مورد مهر و امضا‪ ،‬شرایط‪ ،‬محل و ضرب األجل تسلیمی و طرز انصراف‪ ،‬تعدیل یا تعویض آفرها؛‬

‫‪ )2‬نوع قرارداد‪ ،‬مدت و شرایط آن‪.‬‬

‫(‪ )2‬هرگاه مراحل تدارکات مطابق فقرۀ (‪ ) 2‬مادۀ دوازدهم قانون با نظرداشت طرح نهایی بودجه آغاز گردیده باشد‪ ،‬اداره مکلف‬

‫است‪ ،‬موضوع را طور واضح در شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد تذکر نماید‪.‬‬

‫(‪ )3‬مطابق مادۀ بیستم قانون‪ ،‬شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد اساس داوطلبی بوده و تمام فورم های مندرج آن جزء الینفک آنها‬

‫محسوب میگردند ‪.‬بنا داوطلب‪ ،‬شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد بشمول فورم های مربوط را بطور دقیق خانه پری‪ ،‬مهر و امضاء نماید‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪18‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫میعاد تسلیمی آفر‬

‫حکم بیست و هشتم‪:‬‬

‫(‪ )1‬اداره مکلف است‪ ،‬قبل از نشر اعالن تدارکات‪ ،‬شرطنامه یا اسناد ارزیابی قبلی اهلیت مربوطه را ترتیب و برای توزیع آماده‬

‫نماید‪.‬‬

‫(‪ )2‬میعاد تسلیمی آفرها و یا اسناد پاسخ به ارزیابی قبلی اهلیت بعد از نشر اعالن تدارکات‪ ) 21 ،‬الی ( ‪ 90‬روز تقویمی میباشد‪،‬‬

‫حداقل این مدت قرار ذیل است‪:‬‬

‫‪ 21-1‬روز برای داوطلبی باز ملی؛‬

‫‪ 30-2‬روز در داوطلبی باز بین المللی‪.‬‬

‫(‪ )3‬شعبۀ تدارکات‪ ،‬جهت تعیین مدت مناسب آفر دهی برای هر تدارکات‪ ،‬با نظرداشت حداقل میعاد تسلیمی آفر نکات ذیل را‬

‫نیز مد نظر بگیرد‪:‬‬

‫‪ )1‬زمان الزم برای تهیۀ آفر با نظرداشت توضیحات مورد نیاز‪ ،‬نوعیت و پیچیده گی اجناس‪ ،‬خدمات و امور ساختمانی؛‬

‫‪ )2‬زمان الزم جهت اخذ اسناد قانونی مندرج شرطنامۀ مربوط از طرف داوطلبان؛‬

‫‪ )3‬چگونگی موقعیت اداره‪ ،‬پروژه‪ ،‬داوطلبان و زمان الزم برای بدست آوردن شرطنامه و تسلیم آفرها به اداره؛‬

‫‪ )4‬چگونگی قراردادهای فرعی‪.‬‬

‫صدور و فروش شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد‬

‫حکم بیست و نهم‪:‬‬

‫(‪ )1‬شرطنامه طور ذیل صادر میشود‪:‬‬

‫‪ )1‬به تمام داوطلبانی که آن را مطالبه می نمایند؛‬

‫‪ )2‬به تمام داوطلبان موفق در ارزیابی قبلی اهلیت و یا داوطلبان شامل شارت لست‪.‬‬

‫)‪ (2‬مطالبۀ پیشنهاد به تمام داوطلبان واجد شرایط صادر میشود‪.‬‬

‫)‪ (3‬اداره مکلف است‪ ،‬شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد و ضمایم آنها را پس از مهر اداره به داوطلبان تسلیم نماید‪.‬‬

‫(‪ )4‬اداره می تواند‪ ،‬شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد را بصورت الکترونیکی از طریق ویب سایت ادارۀ مربوطه) به صورتی که‬

‫مشخصات داوطلب که از ویب سایت اداره شرطنامه را دریافت مینماید‪ ،‬ثبت گردد (یا از طریق ایمیل‪ "،‬فلش میموری "و" سی‬

‫ص ف ح ه | ‪19‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫دی "به دسترس داوطلبان قرار دهد‪ ،‬طوریکه مندرجات و شرایط آن قابل تغییر نباشد‪ ،‬در اینصورت اداره مکلف است واضحا‬

‫تذکر نماید که در صورت هرگونه تناقض میان نسخه الکترونیکی و فزیکی شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهادات‪ ،‬نسخۀ صادره مهر‬

‫شدۀ اداره مدار اعتبار میباشد‪.‬‬

‫)‪ (5‬هرگاه شرطنامه و مطالبه پیشنهاد به داوطلبان شامل در شارت لست صادر شود‪ ،‬اسناد مذکور باید در عین وقت به تمام‬

‫آنها ارسال گردد‪.‬‬

‫)‪ (6‬هنگام تحویل شرطنامه و مطالبه پیشنهاد به داوطلب‪ ،‬ادارۀ تدارکاتی باید مشخصات داوطلب شامل؛ نام‪ ،‬معلومات ارتباطی‪،‬‬

‫زمان و تاریخ تحویل شرطنامه را در فورم جداگانه برای هر داوطلب درج و در دوسیۀ تدارکاتی حفظ نماید‪ .‬مشخصات داوطلب‬

‫که از طریق الکترونیکی‪ ،‬شرطنامه را دریافت مینماید نیز ترتیب و در دوسیۀ تدارکاتی حفظ میگردد‪.‬‬

‫)‪ (7‬اداره نباید نام داوطلبانی را که شرطنامه یا مطالبه پیشنهاد را دریافت نموده اند‪ ،‬افشا نماید‪ .‬لست داوطلبان الی زمان‬

‫آفرگشایی جدا محرم نگهداشته میشود‪.‬‬

‫)‪ (8‬با نظرداشت فقرۀ (‪ )5‬این حکم دریافت شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد رایگان میباشد به استثنای اینکه ادارۀ تدارکاتی مبلغی‬

‫را به عنوان فیس در مقابل شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد اخذ نماید‪ ،‬اما این مبلغ صرف باید برای جبران مصارف مربوط چاپ‪،‬‬

‫کاپی و توزیع اسناد بوده و نباید هیچ گونه مفادی را در برداشته باشد‪.‬‬

‫(‪ )9‬اداره در اعالن تدارکات‪ ،‬قیمت شرطنامه را ذکر مینماید‪ .‬داوطلبان اجازه دارند‪ ،‬قبل از خریداری شرطنامه‪ ،‬آن را بررسی‬

‫نمایند‪.‬‬

‫(‪ )10‬داوطلبان نمی توانند در معیارها‪ ،‬شرایط و مندرجات شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد و ضمایم آنها هیچگونه تغییر را وارد نمایند‪.‬‬

‫در صورت لزوم‪ ،‬صرف می توانند درخواست توضیح شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد را مطابق حکم سی ام این طرزالعمل ارایه نمایند‪.‬‬

‫توضیح و تعدیل شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد‬

‫حکم سی ام‪:‬‬

‫)‪ (1‬داوطلب می تواند‪ ،‬در مورد شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد طالب معلومات بیشتر از اداره شود‪ .‬مشروط بر اینکه داوطلب مطالبه‬

‫خویش را حداقل ( ‪ ) 10‬روز تقویمی در داوطلبی باز و ( ‪ ) 4‬روز تقویمی در داوطلبی مقید قبل از میعاد معیینۀ تسلیمی آفرها به‬

‫اداره ارایه نموده باشد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪20‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (2‬اداره مکلف است‪ ،‬در خالل مدت (‪ )3‬روز کاری در داوطلبی باز و ( ‪ ) 2‬روز کاری در داوطلبی مقید توضیح کتبی را تهیه‬

‫نماید ‪.‬نقل این توضیح به تمام داوطلبان که شرطنامه را دریافت نموده اند‪ ،‬بدون مشخص نمودن منبع درخواست دهنده‪ ،‬ارسال‬

‫نماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬اداره می تواند‪ ،‬در صورت لزوم‪ ،‬میعاد معیینۀ تسلیمی آفرها را قبل از ختم میعاد تسلیمی آن تمدید نماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬اداره می تواند نظر به لزوم دید یا درخواست توضیح از جانب داوطلب‪ ،‬قبل از ختم میعاد تسلیمی آفرها‪ ،‬شرطنامه یا مطالبۀ‬

‫پیشنهاد را تعدیل نماید‪.‬‬

‫)‪ (5‬در صورت تعدیل یا تغییر شرطنامه یا مطالبه پیشنهاد‪ ،‬به تمام داوطلبانی که آن را دریافت نموده اند‪ ،‬در اسرع وقت طور‬

‫رایگان ارسال میشود‪.‬‬

‫تسلیمی آفرها‬
‫حکم سی و دوم‪:‬‬

‫(‪ )1‬داوطلب مکلف است‪ ،‬جدول قیمت های ارایه شده در آفر خویش و فورم معلوماتی اهلیت داوطلب را پس از مهر و امضاء‬

‫داوطلب بمنظور مصؤنیت و عدم تغییر در مندرجات آنها با دقت چسب شفاف) اسکاشتپ (نماید‪.‬‬

‫(‪ )2‬داوطلب مکلف است‪ ،‬تمام اوراق آفر و اسناد ضمایم آن به شمول اسناد مالی‪ ،‬اسناد تجربه کاری‪ ،‬تضمینات‪ ،‬اسناد اهلیت‬

‫داوطلب‪ ،‬فورمه های منضمه شرطنامه و سایر اسناد را بعد از مهر و امضاء تسلیم نماید‪.‬‬

‫(‪ )3‬داوطلب‪ ،‬آفر مهر و امضاء شده خویش را مطابق مندرجات شرطنامه طور سربسته‪ ،‬توسط اشخاص مسئوول یا نمایندۀ‬

‫باصالحیت خویش) با ارایه صالحیت نامه رسمی (تسلیم خواهد نمود ‪.‬داوطلب آفر تخنیکی و مالی خویش را داخل یک پاکت‬

‫سربسته مهر و امضاء شده تسلیم خواهند نمود‪.‬‬

‫(‪ )4‬داوطلب مطابق مندرجات شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد‪ ،‬نقل آفر خویش را نیز طور سربسته تسلیم و آن را با ذکر » نقل‬

‫«جدا مینماید‪.‬‬

‫(‪ )5‬هنگام تسلیمی آفر توسط داوطلب‪ ،‬ادارۀ تدارکاتی باید مشخصات داوطلب شامل؛ نام‪ ،‬معلومات ارتباطی‪ ،‬زمان و تاریخ تحویل‬

‫آفر را درج فورم تسلیمی آفر نموده و از جانب کارمند اداره و داوطلب امضاء گردیده و در دوسیۀ تدارکاتی حفظ نماید و برای‬

‫داوطلب رسید تسلیمی آفر ارایه میشود‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪21‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫(‪ )6‬داوطلب می تواند‪ ،‬قبل از ضرب األجل تسلیمی آفرها بدون از دست دادن تضمین آفر خویش از داوطلبی انصراف و یا آفر‬

‫خویش را تعویض یا تعدیل نماید ‪.‬در صورت انصراف‪ ،‬تعویض یا تعدیل آفر‪ ،‬بروی پاکت آفر انصراف‪ ،‬تعدیل یا تعویض‬

‫شده‪،‬عبارت » انصراف»‪ «،‬تعویض « یا » تعدیل « را با درج تاریخ آن ذکر مینماید‪.‬‬

‫دریافت آفرها‬
‫حکم سی و سوم‪:‬‬

‫)‪ (1‬شعبۀ تدارکات تدابیر مناسب را جهت دریافت و حفظ مصؤن آفرها الی ختم میعاد تسلیمی آفرها که می تواند شامل‬

‫مندرجات ذیل باشد‪ ،‬اتخاذ مینماید‪:‬‬

‫‪ )1‬استفاده از صندوق آفر که داوطلبان مکلف اند آفرهای خویش را مستقیما در آن به امانت بسپارند و تا زمان‬

‫آفرگشایی‪ ،‬آنها در آنجا قفل بمانند؛ یا‬

‫‪ )2‬دریافت آفرها توسط کارکن موظف که مسئوولیت صدور رسیدات امضاء شده را‪ ،‬با قید تاریخ و زمان دقیق و‬

‫نگهداری آفرها در یک محل محفوظ تا زمان آفرگشایی به عهده دارد‪.‬‬

‫)‪ (2‬هرگاه یک آفر آنقدر بزرگ باشد که در صندوق داخل نگردد و یا نمونه ها ایجاب آن را مینماید که باید جدا تسلیم داده‬

‫شوند‪ ،‬شعبۀ تدارکات‪ ،‬آفر یا نمونه ها را دریافت و نگهداری نموده و رسید دریافت آنها را به داوطلب ارایه مینماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬شعبۀ تدارکات بعد از دریافت آفرها و صدور رسیدات‪ ،‬یادداشتی را از تمام آفرهای دریافت شده با ذکر نام هر داوطلب‪،‬‬

‫تاریخ و زمان دریافت و نام شخص مسئوول برای دریافت حفظ نماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬اداره مسئوولیت مفقودی یا تأخیر در تحویل آفرهایی را که از طریق پست یا پیک ارسال شده باشد‪ ،‬نخواهد داشت‪.‬‬

‫ختم میعاد تسلیمی آفرها‬

‫حکم سی و چهارم‪:‬‬

‫)‪ (1‬میعاد تسلیمی آفرها با ختم زمان مندرج در شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد جهت تسلیمی آفرها خاتمه مییابد و بعد از ختم‬

‫این زمان‪ ،‬آفرهای دریافت شده بدون باز شدن مسترد میگردد‪.‬‬

‫)‪ (2‬شعبۀ تدارکات فورا بعد از ختم میعاد تسلیمی آفرها‪ ،‬صندوق دریافت آفرها را طوری مهر مینماید که دیگر هیچ آفری در‬

‫داخل آن انداخته نشود‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪22‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (3‬اداره‪ ،‬هیئت را به منظور نظارت از ختم پروسۀ آفردهی و مهر صندوق دریافت آفرها توظیف مینماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬بعد از ختم میعاد تسلیمی آفرها‪ ،‬صندوق دریافت آفرها یا آفرهای دریافت شده‪ ،‬در اسرع وقت به موقعیت آفرگشایی‪ ،‬انتقال‬

‫داده میشود‪.‬‬

‫)‪ (5‬اداره جلسۀ آفرگشایی را فورا با ختم میعاد تسلیمی آفرها تدویر و زمان آن را در شرطنامه یا مطالبۀ پیشنهاد درج مینماید‪.‬‬

‫آفرگشایی‬
‫حکم سی و پنجم‪:‬‬

‫)‪ (1‬هیئت آفرگشایی‪ ،‬آفرهای دریافت شده را در زمان و محل تعیین شده در شرطنامه در محضر عام مطابق مادۀ بیست و دوم‬

‫قانون‪ ،‬باز خواهد نمود‪.‬‬

‫)‪ (2‬بعد از ختم میعاد تسلیمی آفرها‪ ،‬داوطلبان اجازه انضمام یا ارایه هیچ گونه اسناد را به آفر خویش ندارند‪ ،‬مگر مواردی که‬

‫در این طرزالعمل پیشبینی شده است‪.‬‬

‫(‪ )3‬در مجلس آفرگشایی‪ ،‬رئیس هیئت آفرگشایی ابتدا آفرهایی را که با کلمۀ »انصراف « نشانی شده و قبل از ختم میعاد‬

‫تسلیمی آفرها‪ ،‬اعالم انصراف خویش را تسلیم نموده اند‪ ،‬اعالم و بدون باز شدن مسترد مینماید‪.‬‬

‫(‪ )4‬متاقبا تمام آفر هایکه با کلمۀ«تعدیل»یا «تعویض» عالمه گذاری شده اند‪ ،‬باز و محتوایات آن به تفصیل خوانده میشود‪ .‬در‬

‫اینصورت موارد و یا آفرهای تعدیل یا تعویض شده‪ ،‬قابل اعتبار میباشد‪.‬‬

‫(‪ )5‬رئیس‪ ،‬متباقی آفرها را باز نموده و نام داوطلب‪ ،‬قیمت آفر و تخفیف در صورت موجودیت را به صدای بلند قرائت مینماید‪.‬‬

‫(‪ )6‬هرگونه کاستی های عمده مانند عدم موجودیت تضمین آفر یا تفاوت میان ارقام و حروف‪ ،‬عدم موجودیت مهر یا امضاء‪،‬‬

‫تصحیح بدون امضاء‪ ،‬اعالن شده و در رویداد جلسه که توسط حاضرین در جلسۀ مذکور امضاء میگردد‪ ،‬درج میشود‪.‬‬

‫(‪ )7‬هنگام باز نمودن آفرها به استثنای آفر ناوقت رسیده و یا انصراف شده‪ ،‬هیچ آفری به هیچ وجه قبول‪ ،‬رد یا ارزیابی نگردیده‬

‫و هرگونه تفاوت یا کمبود اسناد در فورم های آفرگشایی‪ ،‬درج میگردد‪.‬‬

‫(‪ )8‬هیئت آفرگشایی‪ ،‬فورم های معیاری آفرگشایی صادرۀ ادارۀ تدارکات ملی را در جلسه مذکور خانه پری‪ ،‬امضاء و به منظور‬

‫مصؤنیت و عدم تغییر در مندرجات آنها با دقت چسب شفاف) اسکاشتپ (مینماید ‪.‬حین خانه پری فورمهای معیاری آفرگشایی‪،‬‬

‫در صورتیکه داوطلب در فورم معلوماتی داوطلب از ارایه معلومات پیرامون سرمایۀ مالی و قراردادهای اجرا شدۀ خویش متذکر‬

‫نگردیده و صرف به ضم بودن این اسناد اشاره نموده باشد؛ هیئت آفرگشایی مکلف است از موجودیت و چگونگی اسناد متذکره‬

‫ص ف ح ه | ‪23‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫توأم با مهر و امضای آن اطمینان حاصل‪ ،‬درج فورمه های معیاری آفرگشایی نماید ‪.‬در صورت عدم درج معلومات متذکره و یا‬

‫عدم ذکر ضم بودن اسناد در فورم معلوماتی داوطلب‪ ،‬هیئت در فورم های آفرگشایی عدم موجودیت آنها را درج مینماید‪.‬‬

‫(‪ )9‬در صورتیکه داوطلبان مندرجات فقرۀ ( ‪ ) 1‬حکم سی و دوم این طرزالعمل را رعایت ننموده باشند‪ ،‬هیئت آفرگشایی‬

‫جدول قیمت های ارایه شده در آفر و فورم معلوماتی اهلیت داوطلب را با دقت چسب شفاف) اسکاشتپ (مینماید‪.‬‬

‫(‪ )10‬هیئت آفرگشایی‪ ،‬تمام آفرها‪ ،‬نمونه ها و فهرست های تسلیم داده شده توسط داوطلبان را به ادارۀ تدارکاتی جهت نگهداری‬

‫طور محفوظ ارایه مینماید‪.‬‬

‫انواع ارزیابی‬
‫حکم سی و هشتم‪:‬‬

‫ارزیابی به دو نوع ذیل تقسیم میگردد‪:‬‬

‫‪ )1‬ارزیابی قبلی اهلیت؛‬

‫‪ )2‬ارزیابی بعدی‪.‬‬

‫مراحل ارزیابی بعدی‬

‫حکم چهل و سوم‪:‬‬

‫مراحل ارزیابی بعدی قرار ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬ارزیابی ابتدایی؛‬

‫‪ )2‬ارزیابی مالی و مقایسه؛‬

‫‪ )3‬ارزیابی تخنیکی؛‬

‫‪ )4‬ارزیابی مفصل‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪24‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫ارزیابی ابتدایی‬
‫حکم چهل و چهارم‪:‬‬

‫(‪ )1‬هیئت‪ ،‬ارزیابی ابتدایی را با نظرداشت موارد ذیل راه اندازی مینماید‪ ،‬مگر اینکه قبال ارزیابی قبلی اهلیت صورت گرفته باشد‪:‬‬

‫‪ )1‬داوطلب اهلیت قانونی عقد قرارداد را داشته باشد؛‬

‫‪ )2‬داوطلب طبق حکم قانون تدارکات از اشتراک در مراحل تدارکاتی محروم نگردیده باشد؛‬

‫‪ )3‬آفر به شکل درست آن مطابق شرطنامه مربوط تسلیم داده شده است؛‬

‫‪ )4‬تضمین آفر به شکل و مبلغ درست تحویل گردیده و برای مدت الزم قابل اعتبار است؛‬

‫‪ )5‬آفر بدون انحرافات عمده یا مغایرت با شرایط شرطنامه تحویل گردیده است؛‬

‫‪ )6‬فورم تسلیمی آفر به صورت درست مهر و امضاء گردیده است؛‬

‫‪ )7‬آفر برای حداقل مدت الزم اعتبار دارد‪.‬‬

‫(‪ )1‬در صورتیکه موارد مندرج فقرۀ ( ‪ ) 1‬این حکم رعایت نگردیده باشد‪ ،‬منتج به رد آفر میگردد و همچو آفرها به مراحل‬

‫بعدی ارزیابی راه نمی یابند‪.‬‬

‫ارزیابی مالی و مقایسه‬

‫حکم چهل و پنجم‪:‬‬

‫(‪ )1‬هیئت ارزیابی‪ ،‬آفرهایی را که در ارزیابی ابتدایی‪ ،‬واجد شرایط شناخته شوند را مورد ارزیابی مالی قرار داده و نازلترین قیمت‬

‫های ارزیابی شده را تشخیص مینماید‪.‬‬

‫(‪ )2‬قیمت ارزیابی شدۀ هر آفر طور ذیل شناسایی میشود‪:‬‬

‫‪ )1‬قیمت خوانده شدۀ آفر در مجلس آفرگشایی؛‬

‫‪ )2‬تصحیح هرگونه اشتباه محاسبوی و از قلم افتاده گی طبق روش مندرج شرطنامه؛‬

‫‪ )3‬اجرای هرگونه تخفیف غیر مشروط پیشنهاد شده در آفر؛‬

‫‪ )4‬کسر مبلغ احتیاطی )‪ (Provisional Sum‬مندرج آفر؛‬

‫‪ )5‬بررسی شرایط تجارتی‪ ،‬به شمول شرایط پرداخت‪ ،‬تحویل و تکمیل مدت و مصرف پرزه جات اضافی الزم؛‬

‫‪ )6‬تبدیل نمودن نرخ تمام آفرها به اسعار رایج واحد‪ ،‬با استفاده از واحد پولی و منبع و تاریخ تبادله نرخ مندرج در شرطنامه؛‬

‫ص ف ح ه | ‪25‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫‪ )7‬اجرای هرگونه ترجیح تدارکات از منابع داخلی مندرج در شرطنامه مطابق مادۀ هفتم قانون و حکم چهارم این طرزالعمل‪.‬‬

‫(‪ )3‬آفرها مطابق قیمت ارزیابی شدۀ آنها درجه بندی میگردد‪.‬‬

‫(‪ )4‬هرگاه شرطنامه شامل بیشتر از یک بخش باشد و به داوطلبان اجازۀ پیشنهاد تخفیف در آنها داده شود که مشروط به اعطای‬

‫یک یا چندین بخش ها باشد‪ ،‬هیئت ارزیابی یک ارزیابی مالی دیگر را جهت شناسائی تعدادی از نازلترین آفرها‪ ،‬راه اندازی‬

‫خواهد نمود‪.‬‬

‫ارزیابی تخنیکی‬
‫حکم چهل و ششم‪:‬‬

‫(‪ )1‬هیئت ارزیابی‪ ،‬آفر دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده را در مطابقت با معیارات و شرایط و مشخصات تخنیکی مندرج شرطنامه‬

‫جهت تشخیص جوابگو بودن آن‪ ،‬ارزیابی مینماید‪ .‬در این ارزیابی شرایطی را که شامل شرطنامه نباشند‪ ،‬در نظر گرفته نمیشود‪.‬‬

‫(‪ )2‬معیارات جهت ارزیابی تخنیکی آفرها‪ ،‬معیارات مندرج شرطنامه مربوطه بوده که می تواند شامل نکات ذیل باشد‪:‬‬

‫‪ )1‬انطباق با مشخصات کیفی و تخنیکی‪ ،‬معیارها‪ ،‬طرح های مندرج شرطنامه بدون انحراف یا اختالف عمده؛‬

‫‪ )2‬پرسونل کاری مناسب‪ ،‬نحوه مدیریت و تجهیزات الزم جهت پیشبرد پروژه؛‬

‫‪ )3‬بررسی خصوصیات تخنیکی مانند محصول و توانایی‪ ،‬مصارف عملیاتی‪ ،‬مؤثریت) مطابق روش ارزیابی معیین در‬

‫شرطنامه ها(‪ ،‬و مصارف دوران کارآیی) عمر مفید)‪.‬‬

‫(‪ )3‬هرگونه انحرافات عمده منتج به رد آفر میگردد‪ .‬اختالفاتی که غیر عمده پنداشته شوند منتج به رد آفر نخواهد شد‪.‬‬

‫(‪ )4‬هیئت ارزیابی مکلف است‪ ،‬از صحت اسناد آفر تحت ارزیابی تخنیکی بشمول ضمایم آن از مراجع ذیربط رسما اطمینان‬

‫حاصل نماید‪.‬‬

‫(‪ )5‬در صورتیکه آفر دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده‪ ،‬پس از ارزیابی تخنیکی و در صورت لزوم ارزیابی مفصل جوابگو تشخیص‬

‫گردد‪ ،‬هیئت ارزیابی می تواند پروسۀ ارزیابی را ختم‪ ،‬گزارش خویش را به آمر اعطا ارایه نماید‪.‬‬

‫در صورتیکه آفر دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده‪ ،‬جوابگو تشخیص نگردد‪ ،‬هیئت ارزیابی‪ ،‬آفر بعدی دارای قیمت نازلتر ارزیابی‬

‫شده را مورد ارزیابی تخنیکی و در صورت لزوم ارزیابی مفصل قرار می دهد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪26‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫ارزیابی مفصل آفرها‬

‫حکم چهل و هفتم‪:‬‬

‫(‪ )1‬ارزیابی مفصل آفرها با نظرداشت نکات ذیل صورت میگیرد‪:‬‬

‫‪ )1‬در صورت عدم سازگاری پالن های کاری و جدول های زمانی با شرایط مندرج در شرطنامه؛‬

‫‪ )2‬در صورت شناسائی آفر غیر متوازن که در آن‪ ،‬قیم بلند برای اقالم که در مراحل ابتدایی اجرای قرارداد انجام‬

‫مییابد )‪ ( Front loading‬؛‬

‫‪ )3‬در صورتیکه قیمت آفر تحت ارزیابی تخنیکی‪ ،‬بیشتر یا کمتر از ) ‪ ( 30‬فیصد قیمت تخمینی اداره باشد‪.‬‬

‫(‪ )2‬در صورتیکه پالن های کاری و جدول های زمانی با شرایط مندرج در شرطنامه سازگاری نداشته باشد‪ ،‬اداره مکلف است‪،‬‬

‫از داوطلب در رابطه به علت ارایه آن توضیحات مطالبه نماید ‪.‬درصورتیکه توضیحات ارایه شده از طرف داوطلب‪ ،‬معقول و قناعت‬

‫بخش نباشد‪ ،‬آفر وی رد میگردد‪.‬‬

‫(‪ )3‬آفرهای غیر متوازن می تواند نظر به مقایسه قیمت فی واحد قیم تخمینی تجدید شده ادارۀ تدارکاتی و نرخ های داده شده‬

‫توسط سایر داوطلبان شناسائی گردد‪.‬‬

‫(‪ )4‬در صورتیکه قیمت های ارایه شده در آفر به طور غیر واقعی پائین ارایه شده باشد که در صورت عقد قرارداد‪ ،‬داوطلب‬

‫متحمل ضرر مالی شده و به همین لحاظ نتواند کار را به صورت قناعت بخش انجام دهد‪ ،‬یا اینکه ارایه قیمت پائین غیر واقعی‬

‫به علت غلط فهمی مشخصات و ساحۀ کار توسط داوطلب باشد‪ ،‬اداره مکلف است‪ ،‬از داوطلب در رابطه به علت ارایۀ آن‬

‫توضیحات مطالبه نماید‪ .‬درصورتیکه توضیحات ارایه شده از طرف داوطلب‪ ،‬معقول و قناعت بخش نباشد‪ ،‬آفر رد میگردد‪ .‬اداره‬

‫می تواند در صورت توضیح قناعت بخش‪ ،‬تضمین اجرای اضافی برای جلوگیری از ضرر مالی اداره و عدم اجرا و تکمیل پروژه‬

‫از داوطلب‪ ،‬مطالبه نماید‪.‬‬

‫(‪ )5‬در صورتیکه داوطلب‪ ،‬قیمت فی واحد آن عده از بخش ها یا اقالم را که در ابتدای اجرای قرارداد انجام مییابد‪ ،‬به منظور‬

‫افزایش در پرداخت های ابتدایی‪ ،‬در آفر خویش بلند ارایه نموده باشد‪ ،‬اداره مکلف است‪ ،‬از داوطلب در رابطه به علت ارایۀ قیمت‬

‫بلند توضیحات مطالبه نماید‪ .‬درصورتیکه توضیحات ارایه شده از طرف داوطلب‪ ،‬معقول و قناعت بخش نباشد و قیم غیرمتوازن‬

‫ارایه شده باشد‪ ،‬آفر رد میگردد‪ .‬اداره می تواند درصورت توضیح قناعت بخش‪ ،‬تضمین اجرای اضافی برای جلوگیری از ضرر‬

‫مالی اداره و عدم اجرا و تکمیل پروژه از داوطلب‪ ،‬مطالبه نماید‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪27‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫(‪ )6‬در صورتیکه قیمت آفر تحت ارزیابی تخنیکی‪ ،‬بیشتر یا کمتر از ) ‪ ( 30‬فیصد قیمت تخمینی اداره باشد‪ ،‬اداره مکلف است‪،‬‬

‫از داوطلب در رابطه به علت ارایۀ آن توضیحات مطالبه نماید‪ .‬درصورتیکه توضیحات ارایه شده از طرف داوطلب‪ ،‬معقول و قناعت‬

‫بخش نباشد‪ ،‬آفر وی رد میگردد ‪.‬اداره می تواند درصورت توضیح قناعت بخش‪ ،‬تضمین اجرای اضافی برای جلوگیری از ضرر‬

‫مالی اداره و عدم اجرا و تکمیل پروژه از داوطلب‪ ،‬مطالبه نماید‪.‬‬

‫(‪ )7‬تضمین اضافی مندرج حاالت فقره های ‪ 5 ، 4‬و ‪ 6‬این حکم‪ ،‬از مقدار معیینۀ فقرۀ )‪ (2‬حکم هفتاد و هشتم و فقرۀ )‪(2‬‬

‫حکم هشتادم این طرزالعمل الی ‪ 10‬فیصد باالتر تعیین شده می تواند‪.‬‬

‫گزارشات ارزیابی آفر و پیشنهادات‬

‫حکم پنجاه و سوم‪:‬‬

‫)‪ (1‬هیئت ارزیابی‪ ،‬گزارش ارزیابی را تهیه و به آمر اعطای مربوطه جهت منظوری ارایه مینماید‪ .‬گزارش ارزیابی شامل موارد‬

‫ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬نتایج و فشرده ارزیابی قبلی اهلیت در صورت لزوم؛‬

‫‪ )2‬معلومات در رابطه به آفرهای دریافت و باز شده؛‬

‫‪ )3‬نتایج ارزیابی ابتدایی؛‬

‫‪ )4‬نتایج ارزیابی مالی و مقایسه؛‬

‫‪ )5‬نتایج ارزیابی تخنیکی؛‬

‫‪ )6‬نتایج ارزیابی مفصل در صورت لزوم؛‬

‫‪ )7‬دالیل اینکه چرا آفرهای نازلتر از آفر برنده‪ ،‬غیرجوابگو تشخیص شده اند؛‬

‫‪ )8‬تفصیالت هرگونه انحرافات غیرعمدۀ قبول شده؛‬

‫‪ )9‬قیمت ارزیابی شدۀ هر آفر‪ ،‬هرگونه تصحیح یا تعدیل در قیمت و هرگونه تبدیل اسعار؛‬

‫‪ )10‬درجه بندی آفرها مطابق قیمت مجموعی ارزیابی شدۀ آنها؛‬

‫‪ )11‬ذکر آفر جوابگوی دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده‪ ،‬برای هر بخش در صورت لزوم؛‬

‫‪ )12‬فشردۀ ارایه تخفیف مشروط و ترکیب آفرهای دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده در صورت لزوم؛‬

‫ص ف ح ه | ‪28‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫‪ )13‬پیشنهاد اعطای قرارداد به آفر برنده) آفر جوابگوی دارای نازلترین قیمت ارزیابی شده (یا سایر پیشنهادات مناسب‬

‫دیگر‪.‬‬

‫)‪ (2‬راپور ارزیابی بعد از منظوری توسط آمر اعطا مربوطه به شعبۀ تدارکات جهت طی مراحل بعدی تسلیم داده میشود‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪29‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫فصل‬

‫‪5‬‬ ‫تنظیم امور قرارداد‬

‫تصمیم به اعطای قرارداد‬
‫حکم هشتاد و دوم‪:‬‬

‫)‪ (1‬آمر اعطا بانظرداشت گزارش هیئت ارزیابی یا نتیجۀ نهایی مذاکرات‪ ،‬تصمیم مبنی بر اعطای قرارداد را به داوطلب برنده‬

‫اتخاذ مینماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬آمر اعطا باید تصمیم خود در مورد اعطای قرارداد را براساس قیمت واقعی قرارداد پیشنهاد شده نه براساس قیمت تخمینی‪،‬‬

‫اتخاذ نماید‪.‬‬

‫)‪ (3‬ادارۀ تدارکاتی بعد از تصمیم آمر اعطا مبنی بر اعطای قرارداد‪ ،‬اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد مندرج مادۀ چهل و سوم‬

‫قانون را نشر مینماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬در صورتی که منظوری قرارداد مطابق مادۀ شصت و سوم قانون‪ ،‬خارج از حیطۀ صالحیت آمر اعطا باشد‪ ،‬پس از ختم میعاد‬

‫اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد و یا رسیده گی به اعتراضات داوطلبان‪ ،‬پیشنهاد اعطای قرارداد بعد از تائید آمر اعطای مربوطه‬

‫جهت منظوری به کمیسیون تدارکات ملی ارجاع میگردد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪30‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫)‪ (5‬تصمیم مبنی بر اعطای قرارداد توسط آمر اعطا به معنی عقد قرارداد نبوده‪ ،‬بلکه صرف یک تصمیم در مورد برنده شدن یا‬

‫پیشنهاد داوطلب برنده خواهد بود‪.‬‬

‫اطالعیه عام تصمیم اعطای قرارداد‬

‫حکم هشتاد و چهارم‪:‬‬

‫)‪ (1‬اداره مکلف است‪ ،‬اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد را مطابق مادۀ چهل و سوم قانون نشر نماید‪.‬‬

‫)‪ (2‬اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد حاوی مطالب ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬مشخصات تدارکات؛‬

‫‪ )2‬نام و آدرس داوطلب پیشنهاد شده برای عقد قرارداد؛‬

‫‪ )3‬قیمت مجموعی قرارداد پیشنهاد شده؛‬

‫‪ )4‬اینکه شخص حق خواهد داشت تا در خالل میعاد مندرج این اطالعیه‪ ،‬اعتراض خویش در مورد تصمیم را مطابق مادۀ‬

‫پنجاهم قانون به اداره ارایه نماید‪.‬‬

‫‪ )5‬در اطالعیه به وضوح تصریح گردد که این اطالعیه به معنای عقد قرارداد نیست و الی ختم میعاد آن‪ ،‬قرارداد عقد‬

‫نخواهد شد‪.‬‬

‫)‪ (3‬میعاد اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد از تاریخ نشر آن الی هفت روز تقویمی میباشد‪ .‬اداره مطابق فقرۀ ) ‪ ( 3‬مادۀ چهل‬

‫و سوم قانون نمی تواند الی سپری شدن هفت روز تقویمی بعد از نشر اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد و یا رسیده گی به‬

‫اعتراضات داوطلبان‪ ،‬پیشنهاد تصمیم اعطای قرارداد را به کمیسیون تدارکات ملی ارجاع و یا قرارداد را عقد نماید‪.‬‬

‫)‪ (4‬اداره مکلف است‪ ،‬طبق فقرۀ )‪ (2‬مادۀ چهل و سوم قانون همزمان با نشر اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد‪ ،‬تمام داوطلبان‬

‫اشتراک کننده را نیز رسما مطلع سازد و یک نقل این اطالعیه را در اختیارشان قرار دهد‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪31‬‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫قبولی آفر‬
‫حکم هشتاد و پنجم‪:‬‬

‫‪ .1‬اداره مکلف است‪ ،‬بعد از ختم میعاد اطالعیه تصمیم اعطای قرارداد و یا رسیدگی به اعتراضات داوطلبان‪ ،‬درصورتیکه‬

‫قرارداد در حیطه صالحیت آمر اعطای مربوطه باشد‪ ،‬نامه قبولی آفر را به داوطلب برنده ارسال نماید‪ ،‬در صورتیکه قرارداد‬

‫در حیطه صالحیت کمیسیون تدارکات ملی باشد‪ ،‬بعد از منظوری این کمیسیون‪ ،‬نامه قبول آفر به داوطلب برنده ارسال‬

‫میشود‪.‬‬

‫‪ .2‬نامه قبول آفر حاوی مطالب ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬نام و آدرس ادارۀ تدارکاتی و داوطلب؛‬

‫‪ )2‬مشخصات تدارکات؛‬

‫‪ )3‬تاریخ و شمارۀ آفر برنده؛‬

‫‪ )4‬قیمت مجموعی قرارداد؛‬

‫‪ )5‬نوعیت و مقدار تضمین اجرای قرارداد و میعاد تسلیمی آن؛‬

‫‪ )6‬زمان عقد قرارداد و میعاد اعتبار قرارداد‪.‬‬

‫‪ .3‬شعبه تدارکات‪ ،‬نامه قبولی آفر را طور رسمی به داوطلب برنده تسلیم نموده و رسید تسلیمی آن را با ذکر تاریخ در دوسیه‬

‫تدارکات مربوطه حفظ مینماید ‪.‬اداره می تواند مسوده قرارداد را ضم نامه قبولی آفر به داوطلب برنده تسلیم نماید‪.‬‬

‫‪ .4‬هرگاه داوطلب برنده از تسلیمی تضمین اجرای قرارداد در میعاد مندرج نامه قبولی و یا از عقد قرارداد اجتناب ورزد‪،‬‬

‫اعطای قرارداد به وی لغو و تضمین آفر وی مطابق ماده بیست و نهم قانون مسترد نگردیده و اداره مجددا مطابق احکام‬

‫‪82‬الی ‪ 87‬این طرزالعمل پروسه را جهت اعطای قرارداد به داوطلب بعدی که آفر جوابگوی دارای قیمت نازلتر ارزیابی‬

‫شده را ارائه نموده است‪ ،‬طی مراحل مینماید‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪32‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫ترتیب و عقد قرارداد‬

‫حکم هشتاد و ششم‪:‬‬

‫‪ .1‬اداره‪ ،‬قرارداد را در مطابقت به شرطنامه و آفر داوطلب برنده ترتیب و بعد از اخذ منظوری آمر اعطاء به داوطلب برنده‬

‫ارسال مینماید‪.‬‬

‫‪ .2‬شعبه تدارکات باید اطمینان حاصل نماید که داوطلب یا مشاور برنده قرارداد را امضا نموده است و یک نقل آن را دوباره‬

‫بر می گرداند‪.‬‬

‫‪ .3‬این مراحل باید طی مدت اعتبار آفر طوریکه الزم است‪ ،‬تکمیل گردد‪.‬‬

‫‪ .4‬سند قرارداد شامل شرایط و نکات ذیل میباشد‪:‬‬

‫‪ )1‬شرایط عمومی قرارداد؛‬

‫‪ )2‬شرایط خاص قرارداد؛‬

‫‪ )3‬ذکر این موضوع که شرایط خاص قرارداد باالی شرایط عمومی و دستور اولویت سایر اسناد قرارداد‪ ،‬حاکم‬

‫است؛‬

‫‪ )4‬توضیح تدارکات شامل؛ شرایط تخنیکی‪ ،‬کمیت‪ ،‬کیفیت و جدول تکمیل یا تحویل‪ ،‬براساس شرطنامه و آفر‪،‬‬

‫با نظرداشت هرگونه تعدیل موافقه شده؛‬

‫‪ )5‬مجموع قیمت قرارداد و درصورت امکان شرایط قابل تطبیق‪ ،‬تغییر‪ ،‬تنظیم‪ ،‬تعدیل یا محاسبۀ دوباره قیمت‬

‫واقعی قابل پرداخت؛‬

‫‪ )6‬شرایط پرداخت‪ ،‬به شمول مدت‪ ،‬جدول‪ ،‬اسعار و اسناد الزم پرداخت؛‬

‫‪ )7‬نوعیت و مقدار تضمینات الزم؛‬

‫‪ )8‬مرجع ذیصالح و قانون حاکم جهت حل منازعه؛‬

‫‪ )9‬سایر شرایط کلیدی قرارداد مانند؛ ضمانت‪ ،‬بیمه‪ ،‬قرارداد فرعی‪ ،‬تفتیش و قبولی‪ ،‬تکمیل قرارداد‪ ،‬تاخیرات در‬

‫امور اجرائی یا غیر اجرائی‪ ،‬حاالت طبیعی و مغایرت‪ ،‬تعدیل و فسخ قرارداد؛‬

‫‪ )10‬معلومات در مورد پالیسی دولت در رابطه با فریب و فساد به شمول محرومیت داوطلب و قراردادی‪.‬‬

‫‪ .5‬قیمت قرارداد مطابق نوع قرارداد تعیین میگردد__‪.‬‬

‫ص ف ح ه | ‪33‬‬
‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫مأخذ‪:‬‬
‫‪ .1‬قانون تدارکات میزان سال ‪1394‬‬

‫‪ .2‬طرزالعمل تدارکات سرطان سال ‪1395‬‬

‫ص ف ح ه | ‪34‬‬
 ‫| رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات |‬

‫فهرست مطالب‬
‫رهنمود آموزشی مدیریت تدارکات‬

‫فصل اول‪ :‬احکام عمومی‬

‫مبنی‪1 .............................................................................................................................................. :‬‬
‫منظور قانون تدارکات ‪1 .........................................................................................................................‬‬
‫اهداف قانون تدارکات (مطابق مادۀ دوم قانون تدارکات)‪1 ................................................................................ :‬‬
‫اصطالحات تدارکاتی (مادۀ سوم قانون تدارکات) ‪2 .........................................................................................‬‬
‫‪ -1‬تدارکات ‪2 ..................................................................................................................................‬‬
‫‪ -2‬آمر اعطا ‪2 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ -3‬داوطـلـب ‪2 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ -4‬شرطنامه ‪2 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ -5‬آفر ‪2 .........................................................................................................................................‬‬
‫‪ -6‬داوطلبی ‪2 ..................................................................................................................................‬‬
‫‪ -7‬درخواست نرخ گیری‪2 ..................................................................................................................‬‬
‫‪ -8‬داوطلبی باز‪3 ..............................................................................................................................‬‬
‫‪ -9‬داوطلبی مقید ‪3 ............................................................................................................................‬‬
‫‪ -10‬تدارکات ازمنبع واحد ‪3 ................................................................................................................‬‬
‫‪ -11‬قرارداد ‪3 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ -12‬مراحل تدارکات ‪3 .......................................................................................................................‬‬
‫‪ -13‬مطالبۀ پیشنهاد ‪3 .........................................................................................................................‬‬
‫‪ -14‬قراردادی ‪3 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ -15‬آفر جوابگو ‪3 ............................................................................................................................‬‬
‫‪ -16‬تضمینات ‪3 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ -17‬اجناس‪4 ...................................................................................................................................‬‬
‫‪ -18‬هیئت آفرگشایی ‪4 .......................................................................................................................‬‬
‫‪ -19‬هیئت ارزیابی ‪4 ........................................................................................................................‬‬
‫‪ -20‬هیئت معاینه‪4 ............................................................................................................................‬‬
‫‪ -21‬اداره‪4 .....................................................................................................................................‬‬
‫‪ -22‬خدمات مشورتی ‪4 ......................................................................................................................‬‬
‫‪ -23‬امور ساختمانی‪5 .......................................................................................................................‬‬
‫‪ -24‬تضاد منافع ‪5 .............................................................................................................................‬‬
‫‪ -25‬تأمینات ‪5 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ -26‬شعبۀ تدارکات ‪5 .........................................................................................................................‬‬
‫‪ -27‬خدمات غیر مشورتی ‪5 ................................................................................................................‬‬
‫وظایف ادارۀ تدارکاتی‪5 ..........................................................................................................................‬‬

‫صفحه|أ‬
 ‫| انستیتیوت خانۀ علمی و فرهنگی همگان است |‬

‫ترجیح تدارکات از منابع داخلی ‪6 ...............................................................................................................‬‬

‫سهم گیری تشبثات کوچک داخلی و انفرادی در تدارکات ‪7 .................................................................................‬‬
‫فصل دوم‪ :‬روش های تدارکاتی‬
‫استفاده از روش داوطلبی باز ‪8 ..................................................................................................................‬‬
‫استفاده از روش داوطلبی مقید ‪8 .................................................................................................................‬‬
‫استفاده از روش تدارکات از منبع واحد ‪9 ......................................................................................................‬‬
‫درخواست نرخ گیری ‪10 ........................................................................................................................‬‬
‫داوطلبی بین المللی ‪11 ............................................................................................................................‬‬
‫فصل سوم‪ :‬تضمینات تدارکات‬
‫تعریف ‪12 ..........................................................................................................................................‬‬
‫تضمین آفر ‪12 .....................................................................................................................................‬‬
‫تضمین اجرای قرارداد ‪13 .......................................................................................................................‬‬
‫تضمین پیش پرداخت ‪14 .........................................................................................................................‬‬
‫تأمینات ‪15 ..........................................................................................................................................‬‬
‫فصل چهارم‪ :‬مراحل تدارکات‬
‫تعریف ‪16 ..........................................................................................................................................‬‬
‫ترتیب پالن تدارکات ‪16 ..........................................................................................................................‬‬
‫اعالن تدارکات و نشر آن ‪18 .....................................................................................................................‬‬
‫محتوای شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد‪18 .........................................................................................................‬‬
‫میعاد تسلیمی آفر‪19 ...............................................................................................................................‬‬
‫صدور و فروش شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد ‪19 ...............................................................................................‬‬
‫توضیح و تعدیل شرطنامه و مطالبۀ پیشنهاد ‪20 ...............................................................................................‬‬
‫تسلیمی آفرها ‪21 ...................................................................................................................................‬‬
‫دریافت آفرها‪22 ...................................................................................................................................‬‬
‫ختم میعاد تسلیمی آفرها ‪22 .......................................................................................................................‬‬
‫آفرگشایی ‪23 .......................................................................................................................................‬‬
‫انواع ارزیابی ‪24 ..................................................................................................................................‬‬
‫مراحل ارزیابی بعدی ‪24 .........................................................................................................................‬‬
‫ارزیابی ابتدایی ‪25 ................................................................................................................................‬‬
‫ارزیابی مالی و مقایسه‪25 ........................................................................................................................‬‬
‫ارزیابی تخنیکی ‪26 ...............................................................................................................................‬‬
‫ارزیابی مفصل آفرها ‪27 .........................................................................................................................‬‬
‫گزارشات ارزیابی آفر و پیشنهادات ‪28 ........................................................................................................‬‬
‫فصل پنجم‪ :‬تنظیم امور قرارداد‬
‫تصمیم به اعطای قرارداد ‪30 ....................................................................................................................‬‬
‫اطالعیه عام تصمیم اعطای قرارداد‪31 ........................................................................................................‬‬
‫قبولی آفر ‪32 .......................................................................................................................................‬‬
‫ترتیب و عقد قرارداد ‪33 ..........................................................................................................................‬‬
‫مأخذ‪34 ............................................................................................................................................ :‬‬

‫صفحه|ب‬