224 Çevre Akımları Yöntemi

7.8. ALIŞTIRMALAR

Soru 7.1 : Şekil 7.34’deki devreye ait çevre denklemlerini yazınız. UAB’i ifade ediniz.
R2 R6
A

+
R1 E2
R7
E1
+
R3

E3 R5
+
R4 R8
B

Şekil 7.34

Soru 7.2 : Şekil 7.35’deki devrede, (a) R3 direncinin akımını bulunuz, (b) Devrede P  0
olduğunu gösteriniz. (Cevap : I = 2A)
E1 = 12V + R4 = 4

R1 R3 R5
6 4 6
E2 = 24V
R2 = 4 +

Şekil 7.35

Soru 7.3 : Şekil 7.36’daki devrede, (a) I1 ve I2 akımlarını bulunuz, (b) Devrede P  0
olduğunu gösteriniz. (Cevap : I1 = 2.75A, I2 = 1.25A)
R1= 4 E3= 20V
+

E2 = 20V
R2 = 2 +
R4 = 4

E1 + I2 E4
R3
10V I1
8 + 10V

R5 = 6

Şekil 7.36
 Çevre Akımları Yöntemi 225

Soru 7.4 : Şekil 7.37’deki devrede,  P  0 olduğunu gösteriniz. (Cevap : Pverilen  168.5W)
R2= 6

R1 = 12 R3 = 4

E1 +
E2 R5
24V 6V + 2

R4 = 6

Şekil 7.37

Soru 7.5 : Şekil 7.38’deki devrede (a) I1 ve I2 akımlarını, (b) UAB gerilimini bulunuz.
Tüm direnç değerleri 1’dur. (Cevap : I1  1.54A, I2  2.31A, UAB =12.31V)

E1 = 20V +
R4
B

+
R1 E2 = 10V

R2 R3 R5

I1 I2

R6
A

Şekil 7.38

Soru 7.6 : Şekil 7.39’daki devrede, UAB gerilimini bulunuz. (Cevap : UAB = 2V)

R 1 = 9

R2 R4
2 3

A B
E +

48V
R3 R5
4 3

Şekil 7.39
226 Çevre Akımları Yöntemi

Soru 7.7 : Şekil 7.40’daki devrede R4 direncine ait güç değeri PR4 = 9W ise, gerilim
kaynağının değerini bulunuz. (Cevap : E =18.6V)

R3 = 6

R2 = 6 R 5 = 6

R1 R4 +
E
3 1

Şekil 7.40

Soru 7.8 : Şekil 7.41’deki devrede UAB = 3V ise, (a) R direnci bulunuz, (b) Devrede P  0
olduğunu gösteriniz. (Cevap : R =7.5)

R1 = 10 A R2 = 10 +
E2 = 12V

E1 R3
R
8V + 10

R4 = 10
B

Şekil 7.41

Soru 7.9 : Şekil 7.42’deki devrede, verilen akım yönlerine göre çevre denklemlerini elde
ediniz.
R2

I4

R1 J2 R4

+
J1 E2
I1 E1 I2 R3 I3
+

Şekil 7.42
 Çevre Akımları Yöntemi 227

Soru 7.10 : Şekil 7.43’deki devrede, R4 direncine ait gücü bulunuz. (Cevap : P4 = 121.5W)

R1 = 2 R4 = 6

E + J2
R3 J1 R5
10V
4 10A 2 10A

R2 = 2

Şekil 7.43

Soru 7.11 : Şekil 7.44’deki devrede, (a) UAB gerilimini bulunuz, (b) Devrede P  0
olduğunu gösteriniz (Cevap : UAB = 1V)

R1 = 4

J= 2A
R2 = 2
A

E1 + R4 + E2
10V 4 5V

R3 = 2 R5 = 6
B

Şekil 7.44

Soru 7.12 : Şekil 7.45’deki devrede I = 1A ise, (a) J2 akım kaynağının değerini bulunuz,
(b) Devrede  P  0 olduğunu gösteriniz. (Cevap : J2 = 2A)

R2 = 3 E2 = 20V
+

J2
R1 = 4 R3 = 2

J1
E1 + R4 R5
5A I
10V 4 2

Şekil 7.45
228 Çevre Akımları Yöntemi

Soru 7.13 : Şekil 7.46’daki devrede UAB = 10V ise, (a) Gerilim kaynağının değerini bulunuz,
(b) Devrede  P  0 olduğunu gösteriniz. (Cevap : E = 28V)
R2 = 10

R1 = 8 R 4 = 6 E
A B
+

J1 R3 R5 J2
5A 2 4 2A

Şekil 7.46

Soru 7.14 : Şekil 7.47’deki devrede I = 0A ise, J1 akım kaynağının değerini bulunuz. Tüm
direnç değerleri 2’dur. (Cevap : J1 = 15A)
J2 = 5A

R1 R3 R5

I
+ E
J1 R2 R4
40V

Şekil 7.47

Soru 7.15 : Şekil 7.48’deki devrede, verilen akım yönlerine göre genelleştirilmiş çevre
denklemlerini elde ediniz. (Cevap : Bilinmeyenler : Ia, Ib, Ic, Id, UJ1, UJ2)
R3

Id
R2 E1 J2

+
J1 E2
R1 Ia Ib R4 Ic

Şekil 7.48
 Çevre Akımları Yöntemi 229

Soru 7.16 : Şekil 7.49’daki devrede AB uçlarından görülen eşdeğer direnci çevre akımları
yöntemi ile bulunuz. (Cevap : RAB = 6)
R2 = 8

R3 = 4 R6 = 4

A
R1 R4 R7
6 18 8
B
R5 = 2 R8 = 5

Şekil 7.49

Soru 7.17 : Şekil 7.50’deki devrede, (a) IR1, IR2, Uk değerlerini bulunuz, (b) Devrede
 P  0 olduğunu gösteriniz. k = 4V/A (Cevap : IR1 = 2A, IR2 = 4A, Uk = 8V)
Soru 7.18 : Şekil 7.51’deki devrede, elemanların gerilimlerini bulunuz. Tüm direnç değerleri
1’dur. k = 2V/V (Cevap : UR1 = 8V, UR2 =12V, UR3 = 4V, Ub =16V)
+
U b  kU R 1
R1 = 2

R2 R3

E + +
Uk R2
E +
12V kI R1 2 J
20V R1
5A

Şekil 7.50 Şekil 7.51

Soru 7.19 : Şekil 7.52’deki devrede, (a) Jk ve UAB değerlerini bulunuz, (b) Devrede  P  0
olduğunu gösteriniz. Tüm direnç değerleri 1’dur. k = 4.5A/V (Cevap : Jk = 22.5A, UAB = 15V)
R2

R1 R3 R4
A B

J1 E + J2
10A J k  kU R 1
20V 5A

Şekil 7.52
230 Çevre Akımları Yöntemi

Soru 7.20 : Şekil 7.53’deki devrede UAB = 10V ise, (a) Gerilim kaynağının değerini bulunuz,
(b) Devrede  P  0 olduğunu gösteriniz. Tüm direnç değerleri 2’dur. (Cevap : E = 20V)
J = 5A

R1 R2
A B

+ +
E R3 U k  2 I R1

Şekil 7.53

Soru 7.21 : Şekil 7.54’deki devrede, (a) UAB gerilimini bulunuz, (b) Devrede P  0
olduğunu gösteriniz. k1 = 0.25A/V, k2 = 0.25V/A. (Cevap : UAB = 12V)
R 3 = 2

U b  k 2IR 4
R1 = 2 +
R 2 = 1
A B

Jb E1 + R4 E2
k 1 U R1 24V 1 12V
+

Şekil 7.54

Soru 7.22 : Şekil 7.55’deki devrede R4 direncine ait akım IR4 = 15A ise, bağımlı kaynağın
kontrol katsayısını (k) bulunuz. Tüm direnç değerleri 1’dur. (Cevap : k = 2V/A)
R1

R2 R3 R4

Ub + E
J +
kI R 3 5A 10V

Şekil 7.55
 Çevre Akımları Yöntemi 231

Soru 7.23 : Şekil 7.56’daki devrede, sürekli halde kondansatör gerilimini ve bobin akımını
bulunuz. (Cevap : UC = 20V, IL = 6A)
R2 = 4

C = 20F
R 1 = 5 R 4 = 2

E1 + + E2
L
24V 12V
20mH

R 3 = 2

Şekil 7.56

Soru 7.24 : Şekil 7.57’deki devrede, sürekli halde UAB gerilimini bulunuz. k = 1V/V
(Cevap : UAB = 6V)
R2 = 12 L1 = 10mH

E = 30V
R 1 = 2 R 3 = 4
+
B A

+
Uk C L2
R5
kU R 1 20F 5 10mH

R 4 = 4

Şekil 7.57

Soru 7.25 : Şekil 7.58’deki devrede, sürekli halde kondansatör gerilimi UC = 17.5V’dur. Buna
göre gerilim kaynağının değerini bulunuz. Tüm direnç değerleri 4’dur. (Cevap : E = 20V)

R2 L = 1mH

R1 R3 R4

R6 J
+
E R5 5A

C +

1F

Şekil 7.58
232 Çevre Akımları Yöntemi

Soru 7.26 : Şekil 7.59.a’daki transistör devresine ait, (a) Tüm eleman akımlarını,
(b) Transistörün giriş akımını (Ib), çıkış gerilimini (Uce) ve gücünü bulunuz, (c) Dirençlere ve
bağımsız kaynaklara ait güç toplamını bulunuz, (d) Devrede  P  0 olduğunu gösteriniz.
Transistörün eşdeğer devresi, Şekil 7.59.b’de verilmiştir. Eşdeğer devrede, Ube = 0.7V,
=250A/A. (Cevap : (a) IR1 0.13mA, IR2 32.1mA, IR3 32mA, (b) Ib 0.13mA, Uce  3.78V,
PTr  121mW, (c) PR  359.7mW, PE  480.7mW)

R3 = 100

Ib
R1 c b c
10K + E2
Ib b +
15V Ube Jc = Ib

E1 + e
10V R2
250 e

(a) (b)
Şekil 7.59

Soru 7.27 : Şekil 7.60’daki transistör devresine ait, (a) Ix akımını, (b) Transistörün giriş
akımını (Ib), çıkış gerilimini (Uce) ve gücünü bulunuz, (c) Dirençlere ve bağımsız kaynağa ait
gücü bulunuz, (d) Devrede  P  0 olduğunu gösteriniz. Transistörün eşdeğer devresi için,
Şekil 7.59.b’deki devre geçerlidir. Eşdeğer devrede, Ube = 0.7V, =150A/A.
(Cevap : (a) Ix  8.7mA, (b) Ib  30.3A, Uce  8.28V, PT r  37.6mW, (b) PR  162.1mW,
PE  199.7mW)

R3 = 470

R1
250K
c +
E
Ib b
R4 15V
Ix
1K
e
R2
100

Şekil 7.60