Rachunek kosztów

pełnych i zmiennych

Rachunek kosztów zmiennych i pełnych

1
Rachunek kosztów pełnych

— W systemie rachunku kosztów pełnych

strumienie kosztów są dzielone na koszty:
◦ Koszty bezpośrednie,
◦ Koszty pośrednie.

2
Rachunek kosztów pełnych
— Koszty bezpośrednie są grupowane według rodzaju, a
następnie według produktów i produkcji
niezakończonej.
— Koszty pośrednie (wspólne) są grupowane według
stanowisk kosztów lub rozliczane na te stanowiska,
jeśli dotyczą więcej niż jednego z nich.
— Następnie koszty wydziałów wspomagających, to jest
produkcji pomocniczej, są rozliczone odpowiednio do
rozmiarów i zużycia tych usług na stanowiska
produkcji podstawowej i stanowiska /funkcje
ogólnego zarządu , sprzedaży, marketingu, badań i
rozwoju.
— Tak zgrupowane koszty pośrednie (wspólne) są
dopiero rozliczne pomiędzy produkty.

3
Rachunek kosztów pełnych
— Przy wycenie produktów uwzględniane są
wszystkie koszty produkcyjne, chyba że
ich poniesienie jest ekonomicznie
nieuzasadnione.
— w rachunku kosztów zmiennych do
wyceny produktów brane są wyłącznie
zmienne koszty produkcyjne.

4
Rachunek kosztów zmiennych
— Podejście, uwzględniające w wycenie
produktów tylko koszty zmienne
produkcyjne jest niezgodne z wymogami
rachunkowości finansowej, dlatego
rachunek kosztów zmiennych, nie może
służyć zewnętrznym celom
sprawozdawczym, a jedynie winien być
wykorzystywany w bieżącym zarządzaniu
kosztami w przedsiębiorstwie.

5
Koszty zmienne
— Dla potrzeb niektórych narzędzi
rachunkowości zarządczej, właśnie w
rachunku kosztów zmiennych przyjmuje
się zwykle, że koszty zmienne zmieniają
się w sposób liniowy.

6
Rachunek kosztów pełnych – wynik
na sprzedaży
Rachunek zysków i strat – rachunek kosztów pełnych

Przychody ze sprzedaży

- Koszty wytworzenia (produkcyjne) wyrobów sprzedanych

= wynik brutto na sprzedaży (Marża brutto)

- Koszty sprzedaży i ogólnego zarządu

Wynik ze sprzedaży

7
rachunek kosztów zmiennych –
wynik na sprzedaży
Rachunek zysków i strat – rachunek kosztów zmiennych
Przychody ze sprzedaży
- Koszty zmienne wyrobów sprzedanych
- Koszty zmienne sprzedaży i ogólnego zarządu
= Marża na pokrycie
- Koszty stałe produkcyjne
- Koszty stałe sprzedaży i ogólnego zarządu
= wynik na sprzedaży

8
Marża na pokrycie
— Wielkość marży na pokrycie jest uzależniona bezpośrednio
od rozmiarów sprzedaży.
— Ponieważ zakłada się, że koszty stałe nie zmieniają się,
wysokość marży na pokrycie ma bezpośredni wpływ na
wynik na sprzedaży.
— W sytuacji gdy marża na pokrycie wystarczy jedynie na
pokrycie kosztów stałych, wynik na sprzedaży
przedsiębiorstwa wyniesie 0
— Jeżeli w danym okresie wypracowana marża na pokrycie
nie pokrywa kosztów stałych, pojawia się strata na
sprzedaży, w wysokości różnicy pomiędzy marżą na
pokrycie a kosztami stałymi,
— Jeżeli marża na pokrycie jest większa od kosztów
stałych, to przedsiębiorstwo wypracowuje zysk ze
sprzedaży.

9
Istota rachunku kosztów zmiennych
— W rachunku kosztów zmiennych wszystkie
koszty stałe niezależnie od tego jaki jest ich
związek z procesem produkcji, traktowane
są jako koszty okresu.
— Zapasy są wyceniane jedynie na poziomie
kosztu zmiennego wytworzenia.
— Wszystkie pozostałe koszty, a więc koszty
sprzedaży, koszty ogólnego zarządu, oraz
stałe koszty produkcyjne traktowane są jako
koszty okresu – obciążają wynik w
momencie ich poniesienia.
10
Zalety rachunku kosztów zmiennych
— Dostarczanie informacji na potrzeby decyzji
krótkookresowych;
— Dostarczanie informacji na potrzeby oceny
rentowności różnych zakresów działalności;
— Zmniejszenie wpływu wielkości zapasów
niesprzedanych produktów na wynik sprzedaży
ustalony dla krótkiego okresu;
— Zmniejszenie zakresu aktywowania kosztów
stałych w zapasach niesprzedanych produktów;
— Odzwierciedlenie wpływu zmian stopnia
wykorzystania zdolności produkcyjnych na
poziom kosztów produkcyjnych.

11
Zakres wykorzystania rachunku
kosztów zmiennych
— Wymienione zalety czynią rachunek
kosztów zmiennych ważnym
instrumentem zarządzania
krótkookresowego i controllingu
operacyjnego przedsiębiorstwa.

12
Rachunek kosztów pełnych i zmiennych

Firma Alfa wytwarza i sprzedaje ekologiczne pudełka papierowe na prezenty, które są

produkowane z papieru podlegającego recyklingowi. W obu okresach sprawozdawczych
stosowano dla ustalenia wyniku finansowego zarówno rachunek kosztów pełnych jak też
zmiennych uwzględniając dane zawarte w tabeli poniżej.
Wyroby są wydawane z magazynu zgodnie z zasadą FIFO

Wyszczególnienie I okres II okres

Zapas początkowy (szt.) 0 …………
Wielkość produkcji (szt.) 20.000 szt. 16.000 szt.
Wielkość sprzedaży (szt.) 16.000 szt. 19.000 szt.
Koszty zmienne na jednostkę produktu 8 zł 8 zł
Koszty stałe wydziałowe 80.000 zł
Koszty zarządu 11.000 zł
Koszty sprzedaży 2.400 zł

Cena sprzedaży pudełek papierowych 15 zł/szt.

13
Bibliografia
— Praca zbiorowa pod redakcją naukową G. K. Świderskiej
Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów Tom 1, Difin,
Warszawa 2002.
— E. Nowak, M. Wierzbiński, Rachunek kosztów. Modele i
zastosowanie, PWE, Warszawa 2010.
— E. Nowak, Rachunkowość zarządcza w przedsiębiorstwie,
CeDeWu.pl, Warszawa 2011.
— K. Czubakowska, W. Gabrusewicz, E. Nowak, Podstawy
rachunkowości zarządczej, PWE, Warszawa 2008.
— P. Szczypa, Rachunkowość zarządcza. Klucz do sukcesu,
CeDeWu.pl, Warszawa 2010.
— Praca zbiorowa pod redakcją naukową E. Nowaka, Rachunek
kosztów w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Ekspert,
Wrocław 2010.
— A. A. Jaruga, W. A. Nowak, A. Szychta, Rachunkowość
zarządcza, Łódź 2001.

14