Rachunkowość finansowa kolokwium

1. Zdarzenie gospodarcze i operacja gospodarcza

-Podpisanie umowy z nowym pracownikiem to przykład wyłącznie zdarzenia gospodarczego
-Naliczenie i wypłata wynagrodzenia nowemu pracownikowi to przykład operacji i zdarzenia
gospodarczego
-Złożenie wniosku o udzielenie kredytu to przykład wyłącznie zdarzenia gospodarczego
-Wpływ na rachunek bankowy przyznanego kredytu to przykład zarówno operacji jak i zdarzenia
gospodarczego
-Operacja gospodarcza wywoła dowolne zmiany w majątku, źródłach jego finansowania lub WF
-Zakup za gotówkę materiałów przyjętych do magazynu to przykład aktywa + operacja -operacja =
pasywa
-Konto „Towary” to przykład konta aktywnego
-Zapis po stronie Dt konta oznacza obciążenie konta
-Obrót Dt konta wynosi 100zł, obrót Ct 150zł. Tym samym saldo końcowe jest Ct i wynosi 50zł
-Saldo końcowe konta „Środki trwałe” będzie zaprezentowane w aktywach bilansu
Przedmiot rachunkowości:
-majątek i źródła jego finansowania
-procesy gospodarcze (przychody i koszty)
-wynik finansowy
Koszty i straty: zmniejszenie wartości aktywów albo zwiększenie wartości zobowiązań i rezerw
Przychody i zyski: zwiększenie wartości aktywów albo zmniejszenie wartości zobowiązań
Zasada memoriałowa: W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte
przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące
danego roku obrotowego niezależnie od terminu ich zapłaty
Suma przychodów – suma kosztów = wynik finansowy brutto
Wynik finansowy brutto – podatek dochodowy = wynik finansowy netto

2. Przychody, koszty, wpływy, wydatki

Warte uwagi są następujące zależności: • koszt, ale jeszcze nie wydatek – np. naliczone, ale
niezapłacone odsetki od kredytów; • koszt, który nie będzie wydatkiem – np. amortyzacja, •
wydatek, ale jeszcze nie koszt – np. zakup za gotówkę materiałów, które nie zostały jeszcze zużyte; •
wydatek, który nie będzie kosztem – np. spłata raty kredytu; • przychód, ale jeszcze nie wpływ – np.
należność od odbiorcy za sprzedane towary; • przychód, który nie będzie wpływem – np. darowizna
niepieniężna w postaci środków trwałych; • wpływ, ale jeszcze nie przychód – np. otrzymana zaliczka
na poczet przyszłych dostaw towarów; • wpływ, który nie będzie przychodem – np. zaciągnięcie
kredytu bankowego

3. Rachunek zysków i strat

1 element sprawozdania finansowego to BILANS (zestawienie aktywów i pasywów)
Rachunek zysków i strat (to ten element sprawozdania finansowego w którym prezentujemy
przychody i koszty)
Rachunek zysków i strat:
Podstawowa działalność operacyjna:

 4 typy przychodów: sprzedaż wyrobów gotowych w jednostce produkcyjnej, sprzedaż

zbędnych materiałów, sprzedaż usług i towarów
 Typy kosztów (bardzo zróżnicowane):
DLA WARIANTU PORÓWNAWCZEGO Według rodzajów:
-Amortyzacja
-Zużycie materiałów i energii
-Usługi obce
-Podatki i opłaty
-Wynagrodzenia
-Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
-Pozostałe koszty rodzajowe
DLA WARIANTU KALKULACYJNEGO Według miejsca ich powstania:
-Koszty produkcji
-Koszty sprzedaży
-Koszty ogólnego zarządu
Pozostała działalność operacyjna (o charakterze incydentalnym) osiągamy pozostałe przychody
operacyjne a ponosimy pozostałe koszty operacyjne
Działalność finansowa: np. odsetki, dywidendy, lokaty itp. osiągamy przychody finansowe , ponosimy
koszty finansowe
Niezależnie od wariantu który jest sporządzany(porównawczy czy kalkulacyjny) jeżeli
sprzedaję towary i materiały to koszt nazywa się: wartość sprzedanych towarów/materiałów
1 element sprawozdania finansowego to BILANS (zestawienie aktywów i pasywów)
Rachunek zysków i strat (to ten element sprawozdania finansowego w którym prezentujemy
przychody i koszty)
Niezależnie od rodzaju sporządzonego wariantu RZiS przedstawia on całą działalność gospodarczą
podmiotu która składa się z trzech filarów:

 Podstawowa działalność operacyjna

 Pozostała działalność operacyjna
 Działalność finansowa( ze zdarzeń finansowych )
W zależności którego filaru dotyczy dane zdarzenie gospodarcze/operacja gospodarcza przychody i
koszty związane z tą działalnością będą inne
Działalność gospodarcza dzieli się na dwa główne obszary, ale trzy filary:
-operacyjna

 Podstawowa – ta działalność do której jednostka została powołana, najważniejsza nazywana

zasadniczą/statutową np. produkcja, świadczenie usług, handel
  Pozostała – jednostka osiąga przychody i ponosi koszty pośrednio związane z tym do czego
została powołana, zdarzenia o charakterze incydentalnym np. jeśli produkuje krasnale to mam
do tego maszyny ale chce je wymienić więc je sprzedaje, wtedy jest to operacja wynikowa w
ramach pozostałej działalności operacyjnej ( darowizny, kary, mandaty, grzywny, kataklizmy
itp.)
-finansowa(ze zdarzeń finansowych) – związana z operacjami wynikowymi z zakresu finansowania
jednostki, działalność związana z utrzymywaniem środków pieniężnych, kredytów, papierów
wartościowych a także obrót tymi składnikami (będą tu również odsetki, różnice kursowe)
Określanie segmentu:
1. Naliczono wynagrodzenia pracowników w kwocie brutto 15.000zł - podstawowa
2. Sprzedano towary z odroczonym terminem płatności - podstawowa
3. Sprzedano za gotówkę środek trwały – pozostała
4. Bank naliczył odsetki od lokaty terminowej - finansowa
5. Naliczono amortyzację środka trwałego - podstawowa
6. W wyniku pożaru magazynu zniszczeniu uległy towary – pozostała
7. Naliczono kontrahentowi odsetki za zwłokę w zapłacie należności - finansowa
W ramach pierwszego filaru (operacyjna podstawowa) możliwe są 4 tytuły przychodów:
-ze sprzedaży wyrobów gotowych
-ze sprzedaży usług
-ze sprzedaży towarów
-ze sprzedaży materiałów
W ramach drugiego filaru (operacyjna pozostała) osiągane są pozostałe przychody/koszty operacyjne
W ramach trzeciego filaru (finansowa) osiągane są przychody/koszty finansowe
Wariant porównawczy dopasowanie:
1. Koszty transportu zakupionych materiałów – usługi obce
2. Koszty porady ustalonej przez kancelarię prawną – usługi obce
3. Zużycie wody, gazu i prądu – zużycie materiałów i energii
4. Płace brutto pracowników produkcyjnych – wynagrodzenia
5. Remont pomieszczeń biurowych – usługi obce
6. Koszt podróży służbowej prezesa zarządu – pozostałe koszty rodzajowe
7. Podatek od nieruchomości – podatki i opłaty
8. Reklama wyprodukowanych wyrobów – pozostałe koszty rodzajowe
9. Czynsz za wynajem biura administracyjnego – usługi obce
10. Zużycie maszyny produkcyjnej – amortyzacja
11. Szkolenie pracowników – ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
12. Posiłki regeneracyjne dla pracowników – ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
Wariant kalkulacyjny dopasowanie:
1. Wynagrodzenie pracowników zatrudnionych przy produkcji – koszty produkcji
2. Surowce wydane do produkcji – koszty produkcji
3. Energia napędowa maszyn produkcyjnych – koszty produkcji
4. Wynagrodzenie przedstawiciela handlowego – koszty sprzedaży
5. Bieżące zużycie hali produkcyjnej – koszty produkcji
6. Zużyte materiały biurowe – koszty ogólnego zarządu
 7. Wynagrodzenie księgowej – koszty ogólnego zarządu
8. Remont pomieszczeń biurowych – koszty ogólnego zarządu
Pytania z przychodów i kosztów:
Zakupiono za gotówkę maszyny, które przyjęto do magazynu, jest to przykład wyłącznie wydatku
Zakupiono z odroczonym terminem płatności materiały, które od razu przeznaczono do zużycia jest to
przykład wyłącznie kosztu
Zakupiono z odroczonym terminem płatności samochód który przyjęto do używania jest to przykład
ani kosztu ani wydatku (nie ma rozchodu środków pieniężnych, kupiony został środek trwały)
Wystawiono fakturę z odroczonym terminem płatności w związku ze sprzedażą towarów, jest to
przykład wyłącznie przychodu
Przychody i koszty zaprezentowane są w rachunku zysków i strat
*Cash flow to wpływy i wydatki
Są dwa warianty rachunku zysków i strat
W wariancie porównawczym zaprezentowane są koszty według rodzajów
Zużycie surowców do produkcji to koszt w układzie rodzajowym : zużycia materiałów i energii
Remont pomieszczeń biurowych to koszt w układzie kalkulacyjnym: koszty ogólnego zarządu

Pytania z rachunku zysków i strat:

1. W rachunku zysków i strat zaprezentowane są: przychody i koszty
2. Ile wyróżnia się wariantów rachunku zysków i strat: 2
3. Rachunek zysków i strat występuje w wariancie: porównawczym i kalkulacyjnym
4. Zaprezentowana w RZiS działalność gospodarcza składa się z: trzech filarów
5. Różnica pomiędzy wariantem porównawczym a kalkulacyjnym RZiS polega na prezentacji:
podstawowej działalności operacyjnej
6. Zdarzenia o charakterze incydentalnym są przedmiotem: pozostałej działalności operacyjnej
7. Sprzedanie przez szewca maszyny do naprawy obuwia to przykład: pozostałej działalności
operacyjnej
8. W wariancie porównawczym RZiS zaprezentowane są koszty według: rodzajów
9. Zużycie surowców do produkcji obuwia to koszt: zużycia materiałów i energii w układzie
rodzajowym kosztów
10. Dodatnie różnice kursowe to przykład: przychodu finansowego
11. Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych = 100, amortyzacja = 20, koszt finansowy = 10.
Ile wynosi wynik ze sprzedaży: 80 (wynik z podstawowej działalności operacyjnej, czyli
kosztu finansowego nie wliczamy)
12. Przychody ze sprzedaży wyrobów gotowych = 100, amortyzacja = 20, koszt finansowy = 10.
Ile wynosi wynik finansowy brutto: 70(wszystko się wlicza, od wszystkich przychodów
odejmujemy wszystkie koszy)
KONTA:
Konto to podstawowe urządzenie ewidencyjne służące do rejestracji operacji gospodarczych
Rodzaje kont:
 
Bilansowe (rejestracja stanu oraz zmian składników aktywów i pasywów – majątku i źródeł
finansowania; trzy typy: aktywne np. środek trwały, materiały, towary , pasywne np. rezerwy,
kapitał podstawowy i aktywno-pasywne np. zakup z odroczonym terminem płatności,
rozrachunki)
 Wynikowe (rejestracja operacji wynikowych osiągniętych przychodów i poniesionych
kosztów) 4 główne grupy:
-przychodów te konta na których rejestrujemy operacje gospodarcze pozwalające na
osiągnięcie korzyści ekonomicznych np. faktura za wyroby gotowe, darowizny itp
-kosztów te konta na których rejestrujemy operacje gospodarcze zmniejszające korzyści
ekonomiczne
-podatku dochodowego obligatoryjne obciążenie wyniku finansowego brutto
-wyniku finansowego
 Pozabilansowe
 WYNAGRODZENIA
Pełnią dwie funkcje:
-kosztową (pracodawca)
-dochodową (pracownik)
Wynagrodzenia dzielimy na trzy podstawowe filary jeśli chodzi o ich strukturę:
-z tytułu umowy o pracę
-z tytułu innych umów
-z podziału zysku (premie)
Wynagrodzenie netto =/= wynagrodzenie brutto
Wyróżniamy 4 rodzaje potrąceń:
-ustawowe - zaliczki na poczet wynagrodzenia
-obligatoryjne – ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, zaliczka na podatek dochodowy
od osób fizycznych
-karno-skarbowe – komornik, grzywny, mandaty, alimenty
-dobrowolne – np. dodatkowe ubezpieczenia na życie
Przekraczając 85 528 zł stawka podatku zmienia się z 17% na 32%
Kwota wolna od podatku Polska: 3091 zł

Pytania z próbnego kolokwium:

1. Zasoby majątkowe w rachunkowości to: Aktywa
2. Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bieżącym to: Inwestycje krótkoterminowe
3. Czym są materiały czyli surowce do produkcji * - zapasy
4. Zakupiono za gotówkę komputer, który przyjęto do użytkowania: Aktywa + x – x = Pasywa
Operacje gospodarcze to wydarzenia spełniające dwa warunki: są wyrażone w mierniku
pieniężnym oraz wywołują dowolne zmiany o charakterze majątkowym lub finansowym. Są
dwie grupy operacji gospodarczych: bilansowe( wywołują zmiany w składnikach naszego
bilansu, a więc aktywów i pasywów) oraz wynikowe.
5. Zakupiono z odroczonym terminem płatności które przyjęto do magazynu, to przykład: ani
wydatku ani kosztu, bo wydatek to rozchód środków pieniężnych(a termin płatności jest
odroczony) a kosztu nie ma bo materiały zostały przyjęte do magazynu, a nie wydane do
zużycia
6. Przychody ze sprzedaży usług = 100zł, Amortyzacja = 40zł Wynagrodzenia = 50zł. Wynik
finansowy brutto wynosi 10 (może też pytać o wynik ze sprzedaży, wynik finansowy netto
albo wynik z działalności operacyjnej)
7. Naliczenie wynagrodzenia brutto należy zaksięgować: Dt: Wynagrodzenia, Ct:
Rozrachunki z tyt. Wynagrodzeń
8. Bieżące zużycie maszyny produkcyjnej to w układzie rodzajowym koszt: Amortyzacji
VAT:
VAT: Value Added Tax - podatek od wartości dodanej, w Polsce podatek od towarów i usług
Podatek VAT jest pośredni, bezpośredni jest dochodowy. VAT jest wielofazowy, pobierany jest w
każdej fazie obrotu, obciąża on wartość dodaną(przyrost wartości w każdej fazie obrotu).
Podstawowym dokumentem używanym w obrocie opodatkowanym podatkiem od towarów i usług jest
FAKTURA.
Przy fakturze SPRZEDAŻY występuje VAT należny
Przy fakturze ZAKUPU występuje VAT naliczony

 Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

-odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju
-eksport towarów
-import towarów na terytorium kraju
-wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju
-wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

 Kwoty wykazane na fakturze:

-kwota netto (podstawa opodatkowania) od tego będziemy naliczać VAT
-VAT (0%,5%,8%,23%-podstawowa)
-Kwota brutto (kwota netto + VAT)
Jeśli kupujemy coś z odroczonym terminem płatności to pojawia się nam zobowiązanie, jest ono
w kwocie brutto. A gdy sprzedajemy coś z odroczonym terminem płatności to jest to należność i
jest ona w kwocie brutto.
PRZYKŁAD:
I FAZA-PRODUCENT
Producent sprzedał hurtownikowi wszystkie wytworzone przez siebie wyroby gotowe. Wystawił
fakturę sprzedaży o wartości netto 12.000zł, VAT 23%
Faza obrotu: Producent
Vat należny: 12000*23%=2760zł
Vat naliczony:0
II FAZA-HURTOWNIK
Hurtownik zakupił i przyjął do magazynu towary. Otrzymał fakturę zakupu o wartości netto
12 000zł. VAT 23%
Hurtownik sprzedał wszystkie posiadane towary wystawiając fakturę o wartości netto 15 000zł.
VAT 23%
Faza obrotu: Hurtownik
Vat należny: 15000*23%=3450zł
Vat naliczony: 12000*23%=2760zł
Do urzędu skarbowego wpłacamy Vat należny – Vat naliczony = 3450-2760=690zł
III FAZA-DETALISTA
 Detalista zakupił i przyjął do magazynu towary. Otrzymał fakturę zakupu o wartości netto
15 000zł, VAT 23%
Detalista sprzedał wszystkie posiadane towary wystawiając fakturę o wartości netto 20 000zł.
VAT 23%
Faza obrotu: Detalista
Vat należny: 20 000*23%=4600zł
Vat naliczony: 15 000*23%=3450zł
FIFO- pierwsze przyszło pierwsze wyszło, zaczynamy zbierać od tego co przyszło do nas
najwcześniej
LIFO-ostatnie przyszło pierwsze wyszło, zaczynamy zabierać od tego co przyszło do nas
najpóźniej
AVCO-średnio ważony koszt
Szczegółowa identyfikacja- konkretne wskazania
AKTYWA I PASYWA
Aktywa – definicja
Aktywa to kontrolowane przez dany podmiot gospodarczy zasoby majątkowe o wiarygodnie
określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, mające na celu osiągnięcie w
przyszłości korzyści ekonomicznych.

Jakie są rodzaje aktywów?

 aktywa trwałe,
 aktywa obrotowe.
Charakterystyka aktywów trwałych
Aktywa trwałe charakteryzują się długim okresem użytkowania (na ogół przekraczającym 1 rok) oraz
stosunkowo wysoką wartością. Takie zasobowy majątkowe są używane w firmie przez wiele okresów
sprawozdawczych, zużywają się i tracą ekonomiczną przydatność stopniowo, tym samym
sukcesywnie przekazują swoją wartość wytwarzanym produktom i usługom.

Charakterystyka aktywów obrotowych

Aktywa obrotowe to zasoby majątkowe, w odniesieniu do których w stosunkowo krótkim czasie
następuje zmiana ich postaci naturalnej. Co do zasady mają one przynieść korzyści ekonomiczne w
ciągu najbliższych 12 miesięcy. Aktywa obrotowe są w ciągłym ruchu, zasoby przechodzą w kolejne
fazy w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej.

Przykłady aktywów
Do aktywów trwałych zaliczyć możemy m.in.:

 wartości niematerialne i prawne, takie jak np.:

- oprogramowanie, prawa autorskie, patenty, licencje,
- wartość firmy,
- koszty zakończonych prac rozwojowych;

 rzeczowe aktywa trwałe, takie jak np.:

- środki trwałe,
- środki trwałe w budowie;

 należności długoterminowe, takie jak np.:

- z tytułu udzielonych kredytów (o terminie spłaty przekraczającym 1 rok),
- z tytułu umów leasingowych (o terminie spłaty przekraczającym 1 rok);

 inwestycje długoterminowe, takie jak np.:

- nieruchomości,
- długoterminowe aktywa finansowe;
długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
Wśród aktywów obrotowych natomiast możemy wyróżnić m.in.:

 zapasy, takie jak np.:

- towary handlowe,
- materiały,
- półprodukty i produkty w toku,
- produkty gotowe;

 należności krótkoterminowe, takie jak np.:

- z tytułu dostaw i usług,
- z tytułu należności publicznoprawnych (podatków, ubezpieczeń społecznych);

 inwestycje krótkoterminowe, takie jak np.:

- udziały, akcje i inne papiery wartościowe,
- udzielone pożyczki,
- środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych oraz inne środki pieniężne;

 krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.

Pasywa to źródło pochodzenia środków gospodarczych, czyli są to takie źródła finansowania, które
wskazują na to kto wyposażył firmę w odpowiednie środki.

 Pasywa i ich rodzaje

 Aby możliwa była kompleksowa ocena sytuacji finansowo-majątkowej danego przedsiębiorstwa,
konieczne jest posiadanie informacji nie tylko w odniesieniu do posiadanych zasobów
majątkowych, lecz także względem źródeł ich pochodzenia.
Rozpatrywanie zasobów majątkowych z punktu widzenia źródeł i finansowania możemy podzielić na
kolejne grupy, a mianowicie:

 własne źródła finansowania – kapitały własne;

 obce źródła finansowania – kapitały obce.

Charakterystyka kapitałów własnych

Własne źródła finansowania (kapitały własne) wyrażają wartość zasobów majątkowych oddanych
do dyspozycji danego przedsiębiorstwa przez jego właścicieli.
Kapitały własne możemy podzielić na następujące podgrupy:

 kapitały podstawowe,
 kapitały rezerwowe,
 zysk lub strata.
Kapitał własny możemy podzielić także na:

 kapitał własny wewnętrzny pochodzący z zysków zatrzymanych (części zysku netto

przedsiębiorstwa przypadająca właścicielom firmy);
 kapitał własny zewnętrzny pochodzący z emisji akcji firmy i powiększenia jej udziałów.
Charakterystyka kapitałów obcych
Obce źródła finansowania (kapitały obce) wyrażają część aktywów, która jest finansowana
obcymi źródłami i jedynie pozostaje do dyspozycji danego podmiotu gospodarczego. Trzeba
mieć bowiem na uwadze, że obce źródła finansowania podlegają zwrotowi w ściśle określonym
czasie, a do upływu terminu zwrotu stanowią zobowiązania przedsiębiorstwa. Kapitały obce w
praktyce określane są mianem zobowiązań, do których możemy zaliczyć np.:
1. zobowiązania wobec dostawców usług, towarów i materiałów;
2. zobowiązania wobec banków z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów;
3. zobowiązania wobec pracowników, zleceniobiorców i wykonawców dzieł;
4. zobowiązania publicznoprawne z tytułu podatków czy ubezpieczeń społecznych;
5. Zobowiązania możemy podzielić ze względu na okres ich spłaty na następujące
podgrupy:

a) zobowiązania długoterminowe – zaliczamy do nich:

- długoterminowe pożyczki,
- obligacje długoterminowe,
- kredyty bankowe,
- inne zobowiązania - z terminem zapłaty powyżej 1 roku, licząc od dnia bilansowego;
zobowiązania krótkoterminowe – zaliczamy do nich:
- pożyczki,
- obligacje,
- kredyty bankowe,
- zobowiązania z tytułu dostaw,
- podatki,
- wynagrodzenia - o terminie spłaty do 1 roku, licząc od dnia bilansowego;
rozliczenia międzyokresowe.