1

วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

หน่ วยที่ 3
ปริพนั ธ์ ไม่ ตรงแบบ

ในหน่วยนี้เราจะศึกาการหาค่าปริ พนั ธ์จากัดเขตของฟังก์ชนั ที่มีบางค่าในลิมิตของการหาปริ พนั ธ์เป็ นค่าที่

3 0 
1 1
ไม่ต่อเนื่อง หรื อเป็ นอนันต์ เช่น การหาค่าของ  dx ,  e dx ,
x
 x 2 dx เป็ นต้น เราจะเรี ยกปริ พนั ธ์
0 9  x2  1

เหล่านี้วา่ ปริ พนั ธ์ไม่ตรงแบบ (improper integral)

ทฤษฎีบท (ปริพนั ธ์ ไม่ ตรงแบบ แบบที่ 1) ปริ พทั ธ์ของ f (x) ที่มีลิมิตของการหาปริ พนั ธ์เป็ นอนันต์
t  t
1. ถ้า  f ( x ) dx หาค่าได้ทุกค่า t  a แล้วจะได้วา่  f (x ) dx  tlim

 f (x ) dx
a a a
t 
ถ้า tlim

 f (x) dx หาค่าได้ จะกล่าวว่า  f (x ) dx ลู่เข้า (converge)
a a
t 
ถ้า tlim

 f (x) dx หาค่าไม่ได้ จะกล่าวว่า  f (x ) dx ลู่ออก (diverge)
a a
b b b
2. ถ้า  f ( x ) dx หาค่าได้ทุกค่า t  b แล้วจะได้วา่  f (x) dx  t lim  f (x) dx
t  t
b b
ถ้า t lim  f (x ) dx หาค่าได้ จะกล่าวว่า  f ( x ) dx ลู่เข้า (converge)
t 
b b
ถ้า t lim  f (x ) dx หาค่าไม่ได้ จะกล่าวว่า  f ( x ) dx ลู่ออก (diverge)
t 
 c  c 
3. ถ้า  f (x ) dx และ  f (x ) dx ลู่เข้า และ c  (, ) แล้วจะได้  f (x) dx   f (x) dx   f (x) dx
c    c
 2
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ตัวอย่าง 1. จงหาค่าของ  12 dx
x 1


ตัวอย่าง 2. จงหาค่าของ  1 dx
x 1
 3
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


1
ตัวอย่าง 3. จงหาค่าของ  dx
 x  1
2
 4
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

0
ตัวอย่าง 4. จงหาค่าของ  e x dx

 5
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ตัวอย่าง 5. จงหาค่าของ  (1 - x)e -x dx
0
 6
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


dx
ตัวอย่าง 6. จงหาค่าของ 
 e  e -x
x
 7
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ทฤษฎีบท (ปริพนั ธ์ ไม่ ตรงแบบ แบบที่ 2) ปริ พทั ธ์ของ f (x) มีจุดที่ไม่ต่อเนื่ องบนช่วง [a, b]
b t
1. ถ้า f เป็ นฟังก์ชนั ต่อเนื่ องบนช่วง [a, b) แต่ไม่ต่อเนื่องที่จุด b จะได้วา่  f (x) dx  lim  f (x) dx 
t b
a a
b b
2. ถ้า f เป็ นฟังก์ชนั ต่อเนื่ องบนช่วง (a, b] แต่ไม่ต่อเนื่องที่จุด a จะได้วา่  f (x) dx  lim  f (x) dx 
t  a
a t
b c b
3. ถ้า f เป็ นฟังก์ชนั ไม่ต่อเนื่ องที่จุด c เมื่อ a  c  b จะได้วา่  f (x ) dx   f (x ) dx   f (x ) dx
a a c

2
ตัวอย่าง 7. จงหาค่าของ  dx
1 x 1
 8
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3
dx
ตัวอย่าง 8. จงหาค่าของ 
0 9  x2
 9
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1
dx
ตัวอย่าง 9. จงหาค่าของ 
1
x
 10
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1
x dx
ตัวอย่าง 10. จงหาค่าของ 
1 1 x2
 11
วิชา ST2031201 แคลคูลสั 3 สากรับวิศวกร ผศ.ดร.ชาญวิทย์ ปราบพยัคฆ์
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


ตัวอย่าง 11. จงหาค่าของ  sec2 x dx
0