บทที่ 2 อนุพันธ์ (Derivatives)

2.1 เส้นสัมผัส (tangent line)

บทนิยาม เส้นสัมผัสกับเส้นโค้ง y  f ( x) ที่จุด P(a, f (a)) คือเส้นตรงที่
ผ่านจุด P(a, f (a)) และมีความชันเท่ากับ
f ( x)  f (a)
m  lim
x a xa
ถ้าค่าของลิมิตนีห้ าค่าได้
และสมการของเส้นสัมผัสนี้ คือ
y  f (a)  m( x  a) หรือ y  f (a)  m( x  a)
ตัวอย่าง จงหาสมการของเส้นสัมผัสกับกราฟพาราโบลา y  x2 ที่จุด (2,4)
เราสามารถกาหนดความชันของเส้นสัมผัสกราฟของเส้นโค้ง y  f ( x) ได้ใหม่ ดังนี้
 5
ตัวอย่าง จงหาสมการของเส้นสัมผัสกับกราฟไฮเพอร์โบลา y ที่จุด (5,1)
x
 1
ตัวอย่าง จงหาความชันของเส้นสัมผัสกับกราฟของฟังก์ชัน y ที่จุด
x
1
(1,1), (4, ) และ (9, 1 )
2 3
E¥ñy±✗
}
-37 Durrani raiisosrahrnririlhinpa
( 1, -
2)
ความเร็ว
สมมติว่าวัตถุเคลื่อนที่ไปตามแนวเส้นตรง (ในแนวแกน s ) แล้ว ตาแหน่งของวัตถุที่
เวลา t จะเขียนแทนด้วยฟังก์ชัน

s  f (t )
ระยะขจัดที่วัตถุเคลื่อนที่จาก เวลา t ไปยังเวลา t  t (ดูรูปที่ 2.1.7) คือ

s  f (t  t )  f (t )

ตำแหน่งของวัตถุทเี่ วลำ t ตำแหน่งของวัตถุทเี่ วลำ t  t

s
s
s  f (t ) s  s  f (t  t )
ความเร็วเฉลี่ยของวัตถุ ณ ช่วงเวลา (t, t  t ) คือ

s f (t  t )  f (t )
vav  
t t

และเราสามารถนิยามความเร็วขณะหนึ่ง (instantaneous velocity) ที่เวลา t ได้ดังนี้

f (t  t )  f (t )
v  lim vav  lim
t 0 t 0 t

เมื่อค่าลิมติ นีห้ าค่าได้

ตัวอย่าง กาหนดสมการบอกตาแหน่งของก้อนหินซึ่งตกลงมาจากหน้าผาสูง 576 เมตร

คือ s  16t 2 เมื่อหน่วยของ s เป็นเมตร และหน่วยของ t เป็นวินาที จงหา

1. ความเร็วของก้อนหินเมื่อเวลาผ่านไป 3 วินาที
2. เวลาที่กอ้ นหินตกถึงพื้น
3. ความเร็วของก้อนหิน ในขณะที่ตกถึงพื้น
อัตราการเปลี่ยนแปลง ( rates of change )

บทนิยาม อัตราการเปลี่ยนแปลงเฉลี่ยของ y  f ( x) บนช่วง

f ( a  h)  f ( a )
 a, a  h  คือ เมื่อ h0
h

บทนิยาม อัตราการเปลี่ยนแปลงชั่วขณะของ y  f ( x) ที่ xa คือ

f ( a  h)  f (a )
lim
h 0 h

เมื่อค่าลิมติ นีห้ าค่าได้

 lñ 3+1
E± y=
✗ 01m

①
dnnmrnhk-dndnliodc.my wok [94 ]

@ damn
idiot who
Éirwirny interwar ✗ Max:L