SVEUČILIŠTE/UNIVERZITET „VITEZ“ U TRAVNIKU

PRAVNI FAKULTET

STUDIJ I CIKLUSA; GODINA STUDIJA: I CIKLUS: III GODINA

SMJER: OPĆE PRAVO

DUŠAN ADAMOVIĆ

PRAVO INTELEKTUALNOG VLASNIŠTVA

Travnik, april 2023.

SVEUČILIŠTE/UNIVERZITET „VITEZ“ U TRAVNIKU

PRAVNI FAKULTET

STUDIJ I CIKLUSA; GODINA STUDIJA: I CIKLUS: III GODINA

SMJER: OPĆE PRAVO

POSTUAPAK ZAŠTITE ŽIGA U BiH

SEMINARSKI RAD

IZJAVA:

Ja, Dušan Adamović, student Sveučilišta/Univerziteta “Vitez“ Vitez, Indeks broj:181-

21/VPOP odgovorno i uz moralnu i akademsku odgovornost izjavljujem da sam ovaj rad
izradio potpuno samostalno uz korištenje citirane literature.

STUDENT: Dušan Adamović

PREDMET: Pravo intelektualnog vlasništva

PROFESOR: Kata Senjak

DEMOSTRATOR: Amra Sušić

 SADRŽAJ

1. UVOD....................................................................................................................... 3

1.1. Predmet problem i objekt istraživanja ...................................................................... 3

1.2. Svrha i cilj istraživanja ............................................................................................. 3

1.3. Radna hipoteza ......................................................................................................... 3

1.4. Naučne metode ......................................................................................................... 4

1.5. Struktura rada ........................................................................................................... 4

2. POJAM I VRSTE ŽIGA ........................................................................................... 5

2.1. Pojam................... ..................................................................................................... 5

2.2. Vrste.......................................................................................................................... 4

3. NADLEŽNOST ZA POSTUPAK I POSTUPAK ZAŠTITE ŽIGA U

BIH....................................................................................................................................5

3.1. Nadležnost za postupak zaštite žiga...........................................................................5

3.2. Faze postupka za priznavanje žiga.............................................................................5

3.3. Postupak zaštite žiga...................................................................................................5

1
3.4. Sadržaj prijave za priznanje individualnog žiga.........................................................6

3.5. Sadržaj prijave za priznanje kolektivnog žiga............................................................6

3.6. Sadržaj prijave za priznanje žiga garancije................................................................6

4. APSOLUTNI I RELATIVNI RAZLOZI ZA ODBIJANJE PRIJAVE ŽIGA U BIH...7

4.1. Apsolutni razlozi za odbijanje prijave žiga................................................................7

4.2. Relativni razlozi za odbijanje prijave žiga.................................................................8

5. ZAKLJUČAK............................................................................................................9

6. LITERATURA.........................................................................................................10

2
1. UVOD

Prema našoj, u zakonu utemeljenoj pravnoj terminologiji “žig” je naziv za subjektivno

parvo industrijskog vlasništva, koje za predmet zaštite ima oznaku (znak, marku i dr.)
kojom titular žiga obilježava svoj proizvod ili uslugu u privrednom prometu u cilju
njihovog razlikovanja od iste ili slične robe ili usluge drugog subjekta.1
Pod pravom “žiga” podrazumjevamo skup pravnih propisa kojima se uređejuje materija
pravne zaštite oznake žigom. 2
Žig je isključivo imovinsko parvo koje ovlašćuje svog titular da u privrednom prometu
koristi svoju zaštićenu oznaku.3

1.1. Predmet problem i objekt istraživanja

Predmet rada je postupak zaštite žiga u BiH.

Problem rada je analiza zaštite žiga u BiH.

Objek rada je zaštita žiga u BiH i svi propisi koji omogućavaju zaštitu žiga u BiH.

1.2. Svrha i cilj istraživanja

Svrha rada je da se ukaže ne sam postupak zaštite žiga u BiH.

Cilj rada je da se utvrdi značaj zaštite žiga.

1.3. Radna hipoteza

Glavna hipoteza rada: Postupak zašite žiga u BiH ima puno sličnosti kao i u svakom
drugom dijelu svijeta, budući da su mnogi elementi definisani Ničanskim sporazumom i
pod smjernicama Svjetske organizacije za intelektualno vlasništvo WIPO.

1
str. 143. Pravo intelektualne svojine Slobodan M. Marković, Sarajevo decembar 2007.
2
Isto.
3
Isto

3
 1.4. Naučne metode

U radu su korištene sljedeće znanstvene metode:

-Induktivna i deduktivna metoda treba da omogući formulisanje opštih zaključaka.

1.5. Struktura rada

U skladu sa temom rada, ovaj rad je podijeljen u tri cjeline. Nakon uvodnog izlaganja, u
drugoj cjelini će se govoriti o pojmu i vrstama žiga, a razradi teme ćemo pristupiti u trećoj
cjelini gdje će se govoriti o postupku zaštite žiga u BiH. Na samom kraju u trećoj cjelini
se daju zaključna razmatranja, a potom i popis korištene literature.

4
 1. POJAM I VRSTE ŽIGA

2.1. Pojam žiga

Žigom se mogu štititi znakovi, posebice: riječi, slova, brojke, slogani, kratice, grafički
prikazi, kombinacije boja i njihovih nijansi, trodimenzionalni oblici, ambalaža za
proizvode, pod uvjetom da su distinktivni, kao i kombinacije svih naprijed navedenih
znakova.4

Žigom se, prema Zakonu, ne smatraju pečat, štambilj i punca (službeni znak za
obilježavanje dragocjenih kovina, mjera i sl.). 5

2.2. Vrste žigova koje se mogu prijaviti institutu za intelektualno vlasništvo BiH

Individualni, kolektivni i jamstveni žig (žig garancije)

- Individualni žig je žig jedne fizičke ili pravne osobe koji služi za razlikovanje
jedne ili više vrsta robe ili usluga te osobe od istih ili sličnih vrsta robe ili usluga
drugih sudionika u gospodarskom prometu.

- Kolektivni žig je žig pravne osobe koji predstavlja odredeni oblik udruživanja
proizvođača ili davatelja usluga.

- Jamstveni žig (žig garancije)

Jamstveni žig je žig koji koristi više osoba pod nadzorom nosioca žiga, a koji služi kao
garancija kvaliteta, geografskog porijekla, načina proizvodnje ili drugih zajedničkih
obilježja robe ili usluge tih osoba. Nosilac jamstvenog žiga mora dopustiti korištenje
jamstvenog žiga svakoj osobi za robu ili usluge koje imaju zajedničke karakteristike pod
uvjetima propisanim općim aktom o jamstvenom žigu.6

4
slajd 47. prezentacija, parvo intelektualnog vlasništva, prof. dr. Kata Senjak
5
Isto
6
slajd 48. isto

5
 3. NADLEŽNOST ZA POSTUPAK I POSTUPAK ZAŠTITE ŽIGA U
BIH

3.1. Nadležnost za postupak zaštite žiga

Poslove koji se odnose na postupak zaštite žiga, obavlja Institut za intelektualno

vlasništvo Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu Institut). Ako nije drugačije propisano
Zakonom, u postupku pred Institutom primjenjuju se odredbe Zakona o upravnom
postupku. Protiv odluke Instituta može se izjaviti žalba Komisiji za žalbe Instituta u roku
od 15 dana od dana prijema odluke.7

3.2. Faze postupka za priznavanje žiga

Nosilac registrovanog žiga ili podnosilac prijave za priznanje žiga može biti domaće ili
strano fizičko ili pravno lice. Strana fizička i pravna lica u pogledu zaštite znaka žigom u
BiH uživaju ista prava kao i domaća fizička i pravna lica, ako to proizlazi iz
međunarodnih ugovora ili konvencija kojima je pristupila ili ih je ratificirala BiH ili iz
principa reciprociteta.

Postupak za priznanje žiga pokreće se podnošenjem prijave za priznanje žiga. Koraci su:

1. Podnošenje prijave Institutu,

2. Formalno ispitivanje prijave u Institutu,

3. Objava prijave žiga u Službenom glasniku Instituta, koji je dostupan u štampanoj i

elektronskoj formi na web prezentaciji Instituta www.ipr.gov.ba,

4. Donošenje isprave o žigu zajedno sa rješenjem o priznanju žiga u Institutu,

5. Objava registrovanog žiga u Službenom glasniku Instituta koji je dostupan u štampanoj

i elektronskoj formi na web prezentaciji Instituta www.ipr.gov.ba.8

7
slajd 48. prezentacija, parvo intelektualnog vlasništva, prof. dr. Kata Senjak
8
interenet stranica ipr.gov.ba, preuzeto, 02.04.2023.

6
3.3. Postupak zaštite žiga u BiH

Postupak se pokreće podnošenjem prijave za priznanje žiga Institutu. Potrebno je

dostaviti popunjen zahtjev za priznanje žiga, prateću dokumentaciju i dokaz o uplati
troškova. Prijava se podnosi u pisanom obliku, izravno ili putem pošte, telefaksom ili na
zvanični e-mail Instituta pod uvjetom da se u roku od osam dana od njezinog primitka u
Institut ona dostavi u pisanom obliku. 9

3.4. Sadržaj prijave za priznanje individualnog žiga

- Zahtjev za priznanje samo jednog žiga koji se odnosi na jednu ili više vrsta
robe/usluga,
- Znak koji podnositelj prijave želi zaštititi žigom,
- Spisak robe/usluga na koje se znak odnosi, koji mora biti sastavljen prema
Međunarodnoj klasifikaciji proizvoda i usluga utvrđen Ničanskim sporazumom o
međunarodnoj klasifikaciji proizvoda i usluga za registraciju žigova. 10

3.5. Sadržaj prijave za priznavanje kolektivnog žiga

Opći akt o kolektivnom žigu koji mora sadržavati:

- podatke o podnositelju prijave/osobi ovlaštenoj da ga predstavlja,

- odredbe o izgledu znaka i robi/uslugama na koje se znak odnosi,
- odredbe tko ima pravo na uporabu kolektivnog žiga i pod kojim uvjetima,
- odredbe o pravima i obvezama korisnika kolektivnog žiga u slučaju povrede žiga
i
- odredbe o mjerama i posljedicama u slučaju nepridržavanja odredaba Općeg
akta.11

3.6. Sadržaj prijave za priznanje žiga garancije

9
interenet stranica ipr.gov.ba, preuzeto 02.04.2023.
10
interenet stranica ipr.gov.ba, preuteto 02.04.2023.
11
Isto

7
Opći akt o žigu garancije koji mora sadržavati odredbe o:

- zajedničkim karakteristikama robe/usluga koje se garantiraju žigom garancije,

- nadzoru nad uporabom žiga garancije od njegovog nositelja. 12

Za priznanje nadnevka podnošenja prijave potrebno je da prijava podnesena Institutu

na taj nadnevak sadrži: naznaku da se traži priznanje žiga, kontakt-informacije o
podnositelju prijave, znak koji podnositelj prijave želi zaštititi i spisak robe/usluga na
koje se znak odnosi. Formular se popunjava na računaru ili pisaćem stroju. Podnosi se na
jednom od jezika koji su u zvaničnoj uporabi u BiH, u dva primjerka. Jedan formular
zadržava Institut, a drugi primjerak sa upisanim brojem prijave žiga, ulaznim brojem
protokola, nadnevkom i ovjerom se dostavlja podnositelju i služi kao dokaz o utvrđivanju
nadnevka podnošenja prijave, a uz prijavu žiga podnose se sledeći dodaci:

- Ovlast ako se prijava žiga podnosi posredstvom posrednika,

- Za kolektivni žig/žig garancije – Opći akt o kolektivnom žigu/žigu garancije. 13

Bitna je napomena, da angažovanje zakonskog zastupnika, od strane domaćeg fizičkog

ili pravnog lica, nije obaveza propisana zakonom, te je odluka o angažovanju zastupnika
na podnosiocu zahtjeva, te da zaštita žiga traje 10 godina od dana podnošenja prijave.
Vrijeme zaštite može se produžavati neograničen broj puta na razdoblja od 10 godina, uz
pravovremeno podnošenje zahtjeva i plaćanja pratećih troškova, dok nosilac žiga iz BiH
može podnijeti zahjev za međunarodno registrovanje žiga, kao i zahtjev za upisivanje
promjena u Međunarodnom registru u skladu sa Madridskim aranžmanom i Madridskim
protokolom. U tom slučaju plaćaju se takse i troškovi postupka Institutu, a međunarodne
takse direktno Međunarodnom birou Svjetske organizacije za intelektualno
vlasništvo/svojinu. 14

4. APSOLUTNI I RELATIVNI RAZLOZI ZA ODBIJANJE PRIJAVE

ŽIGA U BIH

4.1 Apsolutni razlozi za odbijanje prijave žiga u BiH

12
Isto
13
Isto
14
Isto

8
Žigom se ne može zaštititi znak:
a) koji je protivan javnom poretku ili moralu,
b) koji se ne može grafički prikazati,
c) koji je istovjetan starijem žigu ili ranije prijavljenom znaku za istu robu ili uslugu,
d) koji po svom ukupnom izgledu nije prikladan za razlikovanje robe, odnosno usluga
u privrednom prometu, za onu robu ili usluge za koje je podnesena prijava žiga,
e) koji se sastoji isključivo od oznaka ili podataka koji u prometu služe za
označavanje vrste, kvaliteta, količine, namjene, vrijednosti, geografskog porijekla
proizvoda, vremena ili načina proizvodnje robe ili pružanja usluga, ili za
označavanje nekih drugih obilježja robe ili usluga,
f) koji se sastoji isključivo od oznaka ili podataka koji su postali uobičajeni u
svakodnevnom govoru ili stručnom govoru, ili u dobroj vjeri i ustaljenoj trgovačkoj
praksi, za označavanje odreñene vrste robe ili usluge,
g) koji je isključivo oblik odreñen vrstom proizvoda ili oblik proizvoda potreban za
postizanje odreñenog tehničkog rezultata, ili oblik koji proizvodu daje bitnu
vrijednost,
h) koji svojim izgledom ili sadržajem može obmanuti javnost, posebno u odnosu na
geografsko porijeklo, vrstu, kvalitet ili neko drugo obilježje robe ili usluge,
i) koji sadrži zvanične znakove za kontrolu ili garanciju kvaliteta ili ih podražava,
j) koji sadrži državni ili drugi javni grb, zastavu ili amblem, naziv ili skraćenicu
naziva neke zemlje ili meñunarodne organizacije, kao i njihovo podražavanje,
osim po odobrenju nadležnog organa te zemlje ili organizacije,
k) koji sadrži naziv ili skraćenicu, grb, amblem, zastavu ili drugi službeni znak BiH ili
njenih entiteta, kantona, Distrikta, ili ih podražava, osim uz odobrenje nadležnog
organa,
l) koji predstavlja ili podražava nacionalni ili religijski simbol,
m) koji je znak za vino i koji sadrži ili se sastoji od geografske oznake koja služi za
označavanje vina ili koji je znak za jako alkoholno piće koji sadrži ili se sastoji od
geografske oznake koja služi za označavanje jakih alkoholnih pića, u odnosu na
vina ili jaka alkoholna pića koja nisu tog geografskog porijekla,
n) koji je isključivo ime porijekla meñunarodno registrirano da važi za teritoriju BiH.

9
Znak iz tačke. d), e) i f) navedenog može se zaštititi žigom ako podnosilac
prijave dokaže da je ozbiljnim korištenjem znak postao prikladan za razlikovanje u
prometu robe, odnosno usluga na koje se odnosi. 15

4.2 Relativni razlozi za odbijanje prijave žiga u BiH

Na osnovu podnesenog prigovora, žigom se neće zaštititi znak:

a) koji je istovjetan ranije zaštićenom znaku drugog lica za sličnu robu, odnosno
usluge, ili sličan ranije zaštićenom znaku drugog lica za istu ili sličnu vrstu robe,
odnosno usluga, ako postoji vjerovatnoća da zbog te istovjetnosti, odnosno
sličnosti nastane zabuna u prometu, što uključuje i vjerovatnoću asocijacije s
ranije zaštićenim znakom,
b) koji je isti ili sličan za istu ili sličnu vrstu robe, odnosno usluga, znaku drugog lica
koji je poznat u BiH, u smislu člana 6. bis Pariske konvencije o zaštiti industrijskog
vlasništva (u daljnjem tekstu: općepoznati znak),
c) koji, u skladu s članom 16. stav 3. TRIPS-a (Ugovor o trgovinskim aspektima
prava intelektualnog vlasništva), bez obzira na robu, odnosno usluge na koje se
odnosi, predstavlja reprodukciju, imitaciju ili transliteraciju zaštićenog znaka
drugog lica, ili njegovog bitnog dijela, koji je kod učesnika u prometu u BiH
nesumnjivo poznat kao znak visoke reputacije (u daljnjem tekstu: čuveni žig),
kojim svoju robu, odnosno usluge, obilježava drugo lice, ako bi se korištenjem
takvog znaka nelojalno izvlačila korist iz stečene reputacije čuvenog žiga ili bi se
štetilo njegovom distinktivnom karakteru, odnosno reputaciji,
d) koji svojim izgledom ili sadržajem vrijeña starije autorsko pravo ili geografsku
oznaku ili ranije zaštićeni industrijski dizajn,
e) čije bi korištenje vrijeñalo pravo na lično ime poznatog lica ili lik bilo kojeg lica,
ako su nastali prije datuma prijave žiga ili priznatog prava prvenstva zatraženog u
prijavi žiga,
f) koji je istovjetan ranijem žigu ili sličan ranijem žigu koji je bio registriran za istu ili
sličnu robu ili usluge, a koji je prestao da važi zbog neproduženja registracije, ako

15
član 6. Zakon o žigu, Službeni glasnik BiH br. 53/10

10
je prošlo manje od dvije godine od dana prestanka ranijeg žiga, osim ako nosilac
ranijeg žiga nije dao svoju saglasnost za priznanje kasnijeg žiga ili nije koristio
svoj žig,
g) koji je podnesen suprotno principu dobre vjere, savjesnosti i poštenja.
Zaštićenim znakom iz stava tačke a) i c) navedenog smatra se znak koji je zaštićen
žigom za teritoriju BiH, a zaštićenim znakom iz tačka a) navedenog smatra se i
znak koji je predmet prijave za priznanje žiga za teritoriju BiH pod uslovom da žig po toj
prijavi bude priznat.16

5. ZAKLJUČAK

U modernom tržišnom dobu, pravno lice kroz žig i zaštićeni znak stiče imidž i
prepoznatljivost, te tako prestavlja ključni faktor svakog ozbiljnog poslovanja.
Cilj zaštite bilo kojeg tržišnog znaka je sprečavanje radnji kopiranja, kao i neovlaštene
upotrebe u prometu roba. Tako se žigom potvrđuje status nositelja intelektualnog
vlasništva, kojim postiže aspekt zaštite i kod prometa roba i usluga, a poseban propis
kojim se uređuje pitanje zaštite žiga u BiH je je Zakon o žigu, koji je u Bosni i
Hercegovini stupio na snagu 2010. godine

6. LITERATURA

1. Pravo intelektualne svojine Slobodan M. Marković, Sarajevo decembar 2007,

2. prezentacija, parvo intelektualnog vlasništva, prof. dr. Kata Senjak,

3. interenet stranica ipr.gov.ba,

4. Zakon o žigu, Službeni glasnik BiH br. 53/10.

16
član 7. Zakon o žigu, Službeni glasnik BiH br. 53/10

11
12