You are on page 1of 24

owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A
Klasa 7
Test 1
Wersja A

NOWY WIELKI EGZAMIN

Europa i ziemie polskie


po kongresie wiedeńskim

Instrukcja dla ucznia


1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych stronach jest wydrukowanych 20 zadań.
2. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
3. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój
numer w dzienniku. Podaj też klasę.
4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.
5. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem w karcie odpowiedzi. Staraj się nie
popełniać błędów, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz
inną odpowiedź.
6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut.
Powodzenia!

Oś czasu i mapa do zadań 1. i 2.


147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 1 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 1. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Mapa ukazuje zmiany terytorialne w Europie, do jakich doszło w wyniku
A. Wiosny Ludów.
B. rewolucji francuskiej.
C. wojen napoleońskich.
D. postanowień kongresu wiedeńskiego.

Zadanie 2. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przedział czasowy, w którym nastąpiły zmiany granic ukazane na mapie, został oznaczony
na osi czasu numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Tekst do zadania 3.
Kongres wiedeński zwołano w chwili, gdy w całej Europie panowało ogólne pragnienie po-
koju. [...] Tym się też kierowali decydujący na kongresie politycy, sądzili oni jednak, że
trwały pokój należy oprzeć na „prawie publicznym” [...], przede wszystkim na dwóch wy-
nikających z tego „prawa” zasadach [...]. Nacisk na pierwszą z nich kładł zwłaszcza rząd
brytyjski, który [...] dążył systematycznie do tego, by żadne z państw kontynentalnych nie
miało hegemonii nad innymi.
Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870,
147323

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 187.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 2 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 3. (0–3)
Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie
spośród oznaczonych literami A–C.
Wydarzenie, którego dotyczy tekst, było efektem 3.1. . Jedną z decyzji kongresu, na
którą wskazuje tekst, było sformułowanie zasady 3.2. . Wprowadzenie jej w życie
miało umożliwić 3.3. .
3.1.
A. upadku Cesarstwa Francuzów po bitwie pod Lipskiem
B. ostatecznej klęski Napoleona w bitwie pod Waterloo
C. zniesienia monarchii we Francji i przekształcenia jej w republikę
3.2.
A. legitymizmu
B. równowagi sił
C. trójpodziału władzy
3.3.
A. demokratyzację życia politycznego na kontynencie europejskim
B. uznanie przez inne państwa europejskie przywództwa politycznego Wielkiej Brytanii
C. zachowanie równorzędnej pozycji politycznej wszystkich ważniejszych państw w Europie

Teksty do zadań 4. i 5.
Tekst 1.
Najjaśniejszy Panie! Czyś nie przyjrzał się dobrze narodowi temu [...]. Czy nie zrodziła się
w głowie Twej myśl: stwórz, jak Bóg z chaosu, świat z tych rozpierzchłych atomów, połącz
rozproszone członki i powiedz: Włochy całe należą do mnie [...]. Stań na czele narodu
i wypisz na swoim sztandarze: Jedność, Wolność, Niepodległość! [...] Ogłoś się mścicielem,
tłumaczem praw narodowych, odrodzicielem Włoch.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 99.

Tekst 2.
Historia wszelkiego społeczeństwa dotychczasowego jest historią walk klasowych. Wolny
i niewolnik, patrycjusz i plebejusz, pan feudalny i chłop-poddany, majster cechowy i czelad-
nik, krótko mówiąc, ciemiężyciele i uciemiężeni [...] prowadzili nieustanną [...] walkę, któ-
ra za każdym razem kończyła się rewolucyjnym przekształceniem całego społeczeństwa.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 121.

Zadanie 4. (0–1)
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstów są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

Tekst 1. zawiera postulaty charakterystyczne dla ruchu narodowego. P F

W tekście 2. sformułowane zostały idee konserwatyzmu. P F


147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 3 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 5. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Grupa społeczna, do której skierowany był tekst 2., to
A. arystokracja.
B. burżuazja.
C. kapitaliści.
D. robotnicy.

Ilustracja do zadania 6.

Shutterstock

Zadanie 6. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Wynalazek, który służył do napędzania środka transportu widocznego na ilustracji, to
A. maszyna elektryczna.
B. maszyna parowa.
C. silnik odrzutowy.
D. silnik spalinowy.

Ilustracja i tekst do zadań 7. i 8.


Domena publiczna

147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 4 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

[...] każda maszyna miała swojego pozbawionego warsztatu rzemieślnika, który chciał ją
zniszczyć; każda nowa fabryka oznaczała kolejną opuszczoną wieś; każdy wspaniały ra-
tusz miał swoje slumsy. [...] Rozwój gospodarczy nie wyrażał się regularną krzywą wzro-
stu; młody kapitalizm był kapryśny. Po gwałtownych wybuchach koniunktury przycho-
dziły nagłe załamania.
Norman Davies, Europa, tł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999, s. 830.

Zadanie 7. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Tekst i ilustracja ukazują skutki
A. rewolucji agrarnej.
B. narodzin kapitalizmu.
C. rewolucji przemysłowej.
D. dualizmu gospodarczego Europy.

Zadanie 8. (0–1)
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących tekstu i ilustracji jest fałszywe. Wy-
bierz F przy zdaniu fałszywym.

1. Ilustracja ukazuje wpływ intensywnej urbanizacji na środowisko naturalne. F

2. Autor tekstu zwraca uwagę na społeczne i ekonomiczne konsekwencje opi- F


sywanych przemian gospodarczych.

3. Oba źródła zwracają uwagę na negatywne skutki zjawiska gospodarczego, F


z jakim są związane.

Mapy i tekst do zadań 9. i 10.

147323

1.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 5 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

2.

[Art. I] Księstwo Warszawskie [...] połączone zostaje z Cesarstwem Rosyjskim.


[Art. II] Część Księstwa Warszawskiego, którą [...] król pruski posiadać będzie w zupeł-
nym wszechwładztwie i własności dla siebie i swoich następców pod nazwą [Wielkiego]
Księstwa Poznańskiego, objęte będzie następującą linią [szczegółowe określenie granicy].
[Art. VI] Miasto Kraków ze swoim okręgiem ogłoszone będzie na wieczne czasy miastem
wolnym, niepodległym i ściśle neutralnym pod opieką Rosji, Austrii i Prus.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 73–74.

Zadanie 9. (0–1)
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących map jest fałszywe. Wybierz F przy zda-
niu fałszywym.

1. Obie mapy są związane z dziejami Polski w XIX w. F

2. Mapa nr 1 dotyczy dziejów Polski w II połowie XVIII w., a mapa nr 2 – F


dziejów Polski w I połowie XIX w.

3. Mapa nr 1 ukazuje ziemie polskie w epoce napoleońskiej, a mapa nr 2 – F


bezpośrednio po jej zakończeniu.

Zadanie 10. (0–3)


Obszarom wymienionym w poszczególnych artykułach tekstu przyporządkuj właś-
ciwe położenie na mapie nr 2 oznaczone literami A–D. Wybierz właściwą literę.

10.1. Art. I A B C D
10.2. Art. II A B C D
10.3. Art. VI
147323

A B C D

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 6 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Tekst do zadań 11. i 12.


Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego (fragm.)
Artykuł 1.
Królestwo Polskie jest na zawsze połączone z Cesarstwem [...].
Artykuł 28.
Wszystkie czynności publiczne: administracyjne, sądowe i wojskowe, bez żadnego wyłą-
czenia, odbywać się będą w języku polskim.
Artykuł 29.
Urzędy publiczne [...] będą mogły być sprawowane tylko przez Polaków.
Artykuł 35.
Rząd jest w osobie Króla. Król sprawuje władzę wykonawczą w całej swej rozciągłości.
Artykuł 86.
W osobie Króla i dwóch Izbach Sejmowych polega władza prawodawcza [...].
Artykuł 90.
Sejm naradza się nad wszelkimi projektami [...], które mu przesłane będą od Króla [...].
Artykuł 105.
Jeżeli Król da swoją sankcję1 , projekt zmienia się w prawo [...]. Jeżeli Król odmówi swej
sankcji, projekt upada.
Artykuł 138.
Sądownictwo jest konstytucyjnie niepodległe.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 77–87.
1
sankcja – nadanie mocy prawnej, zatwierdzenie jakiegoś aktu przez wyższą instancję

Zadanie 11. (0–3)


Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie
spośród oznaczonych literami A–C.
Zacytowany tekst jest związany z dziejami Polski 11.1. . Zgodnie z treścią doku-
mentu Królestwo Polskie miało ograniczoną niezależność na rzecz 11.2. . Świadczą
o tym zapisy, które można znaleźć 11.3. .
11.1.
A. w okresie Wiosny Ludów
B. po klęsce powstania listopadowego
C. po upadku Księstwa Warszawskiego
11.2.
A. Austrii
B. Rosji
C. Prus
11.3.
A. w artykule 1
B. w artykule 29
147323

C. w artykule 105

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 7 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 12. (0–1)


Czy intencją Ustawy Konstytucyjnej było wprowadzenie w Królestwie Polskim za-
sady trójpodziału władzy? Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

A. Tak, 1. uprawnienia jednego rodzaju władzy zostały znacznie


rozszerzone kosztem drugiego.

2. autor wymienia trzy rodzaje władz istniejących w myśl


gdyż
tej idei politycznej.
B. Nie,
3. obowiązywała równowaga między wymienionymi władza-
mi politycznymi.

Mapa do zadania 13.

Zadanie 13. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Do wydarzenia ukazanego na mapie doszło
A. w okresie istnienia Księstwa Warszawskiego.
B. przed powstaniem Królestwa Polskiego.
C. po Wiośnie Ludów.
147323

D. po kongresie wiedeńskim.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 8 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Teksty do zadań 14. i 15.

Tekst 1.
Powstanie listopadowe [...] stawiało czoło największej potędze militarnej Europy. Naród
polski uzbroił [armię] ok. 140 tys. ludzi, toczył walkę jak równy z równym i przejściowo
odnosił sukcesy. [...] O klęsce powstania w większej mierze niż nierówność sił i środków
przesądziło jego kierownictwo. Od początku do końca znajdowało się ono w ręku ludzi,
którzy powstania nie chcieli [...]. Powstanie zaczęli szlacheccy rewolucjoniści, zaczęli je
w obronie zagrożonej konstytucji, w nadziei wywalczenia pełnej niepodległości. [...] Rząd
i sejm nie chciały, lewicowa opozycja nie umiała postawić należycie sprawy chłopskiej.
Powstanie nic chłopom nie dało.
Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 113–114.

Tekst 2.
Kraj od 30 lat nie miał własnego wojska, ludność nie miała obycia z bronią i służbą
wojskową. Legendarna racławicka kosa okazała się nieprzydatna w obronnych potycz-
kach leśnych [...]. Powstanie styczniowe wypada uznać za największe z powstań polskich
XIX w., jeśli brać pod uwagę czas trwania i liczbę uczestników. Hasłem jego była niepodleg-
łość, treścią społeczną – likwidacja ostatków ustroju feudalnego. Wybuch lutowy [...] otwo-
rzył przed narodem dwie alternatywy [...]. Program Wielopolskiego – tj. sojusz polskich
„warstw oświeconych” z caratem zwrócony przeciw siłom rewolucji [...]. Autonomia re-
alizowana kosztem mas ludowych. Oraz program lewicy czerwonych – sojusz z rewolucją
rosyjską przeciw caratowi. Niepodległość i przewrót społeczny realizowany kosztem po-
siadającej szlachty. [...] Ani arystokracja związana z wielką burżuazją, ani też radykalna
inteligencja nie narzuciły [jednak] swej woli narodowi. [...] Rezultatem była przegrana
w walce o niepodległość, ale zarazem osiągnięcie celu w zakresie reform społecznych.
Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 249 i 261.

Zadanie 14. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Charakter regularnej wojny miało powstanie

A. listopadowe, 1. prowadzone w jego trakcie działania


zbrojne miały bardzo intensywny cha-
rakter.

2. działania zbrojne z zaborcą podjęła re-


gdyż
gularna i liczna armia.
B. styczniowe,
3. było największym z powstań narodo-
wych pod względem czasu trwania
i liczby uczestników.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 9 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 15. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
W obu tekstach pada stwierdzenie, że polskie powstania narodowe
A. miały taki sam charakter i niemal identyczny przebieg.
B. wybuchły w niesprzyjającej sytuacji międzynarodowej.
C. upadły, gdyż w narodzie polskim brakowało jedności.
D. dążyły do poprawy sytuacji najniższej warstwy społeczeństwa.

Tabela do zadania 16.


Skutki polskich powstań narodowych w XIX w.

Powstanie listopadowe Powstanie styczniowe


skutki • likwidacja sejmu i armii • likwidacja polskich urzędów i zastępo-
polityczne • zastąpienie konstytucji Statutem wanie ich rosyjskimi odpowiednikami
organicznym • wprowadzenie języka rosyjskiego jako
• utrata przez Królestwo statusu języka urzędowego
odrębnego państwa
skutki gos- • zniesienie korzystnego systemu • likwidacja osobnego budżetu Królestwa
podarcze celnego • przeprowadzenie uwłaszczenia chłopów
i społeczne • konieczność zapłaty ogromnej • zesłanie na Syberię kilkudziesięciu ty-
kontrybucji wojennej sięcy powstańców
• emigracja ok. 11 tysięcy uczest-
ników powstania
skutki • zamknięcie uniwersytetów • zamknięcie warszawskiej Szkoły Głów-
kulturalne w Warszawie i Wilnie nej i utworzenie rosyjskiego uniwersy-
tetu
• zastępowanie w szkołach języka pol-
skiego językiem rosyjskim

Zadanie 16. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Polityka zaborcy zmierzająca do rusyfikacji ziem polskich zaczęła być intensywnie reali-
zowana po upadku

A. powstania 1. likwidacja istniejących dotychczas polskich


styczniowego, organów władzy.

na co 2. zastępowania polskich instytucji rosyjskimi


wskazuje odpowiednikami.
B. powstania
listopadowego, 3. pozbawienie wolności uczestników walk
i nałożenie na społeczeństwo kar o charakterze
finansowym.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 10 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Ilustracja do zadania 17.

Domena publiczna
Książę Adam Jerzy Czartoryski

Zadanie 17. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przedstawiciele ugrupowania emigracyjnego, na którego czele stała postać widoczna na
ilustracji, uważali, że
A. walka o niepodległość jest z góry skazana na porażkę.
B. Polska odzyska niepodległość w wyniku konfliktu między państwami europejskimi.
C. niepodległość państwa może zostać wywalczona tylko w drodze rewolucji społecznej.
D. Polacy mogą jedynie uzyskać autonomię, ale pod warunkiem współpracy z zaborcami.

Tekst i ilustracja do zadań 18. i 19.

Fragment pamiętnika Franciszka Gajewskiego – właściciela ziemskiego w Poznańskiem,


pułkownika wojsk Księstwa Warszawskiego, uczestnika powstania listopadowego
Przyznać wypada, że rząd – pomimo całej nienawiści swojej do żywiołu polskiego i chęci
zniemczenia nas – przyłożył się ze swej strony do wprowadzenia większej oświaty pomię-
dzy Polakami. Dzisiaj w Księstwie umie już każdy syn chłopa czytać, pisać i liczyć. Rząd
też postawił dobry byt chłopów na pewniejszych nogach przez nadanie własności rolnych
gospodarzom. Każdy gospodarz ma dobre konie, wóz okuty1 , a opiera godność swą na tym,
że już czapki nie uchyla przed szlachcicem.
Sprawa chłopska w XIX wieku na ziemiach polskich w okresie reform uwłaszczeniowych,
[w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, Państwowe Zakłady Wydawnictw
Szkolnych, Warszawa 1958, nr 34, s. 33.
1
wóz okuty – wóz, którego koła zostały opasane metalową obręczą
Domena publiczna

147323

Wojciech Kossak, Rugi pruskie

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 11 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1A

Zadanie 18. (0–1)


Oceń, które z poniższych zdań dotyczących ilustracji i tekstu jest prawdziwe. Wy-
bierz P przy zdaniu prawdziwym.

1. Oba źródła ukazują różne aspekty antypolskiej działalności władz pruskich. P

2. Ilustracja obrazuje jeden ze skutków powstania listopadowego. P

3. Tekst opisuje sytuację chłopów na obszarze zaboru austriackiego. P

Zadanie 19. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Z tekstu wynika, że w Poznańskiem
A. władze dążyły do podcięcia podstaw ekonomicznego bytu ludności polskiej.
B. poziom edukacji społeczeństwa był najniższy spośród wszystkich.
C. gospodarze pozostawali w uzależnieniu poddańczym od szlachty.
D. chłopi zostali uwłaszczeni.

Tekst do zadania 20.


Tadeusz Boy-Żeleński o stańczykach (fragm.)
Byłem brzdącem, kiedy rodzice przenieśli się do Krakowa. Inny klimat, żadnego wido-
mego ucisku. Mickiewicz w szkole, Kościuszko w teatrze, Polska na co dzień i od święta.
[...] Stańczycy1 zwyciężali na całej linii. [...] Koncesje2 użyczone krajowi [...] były – w po-
równaniu z dawniejszym stanem – olbrzymie [...]. W rezultacie na kilka dziesiątków lat ad-
ministracja, mandaty poselskie, teki ministerialne, katedry uniwersyteckie [...], wszystkie
prawie instytucje, przedstawiające jakąś siłę, wszystko bez mała znalazło się w ich rękach.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 396–398.
1
stańczycy – potoczna nazwa ugrupowania politycznego dążącego do rozszerzenia polskich praw na-
rodowych w Galicji
2
koncesja – tu: ustępstwo na rzecz czegoś lub na czyjąś korzyść

Zadanie 20. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Analiza tekstu pozwala stwierdzić, że na terenie Galicji Polacy
A. ulegli całkowitemu wynarodowieniu.
B. uzyskali szeroką autonomię narodową.
C. musieli walczyć o utrzymanie swej kultury.
D. doprowadzili do powstania niepodległego państwa.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 12 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B
Klasa 7
Test 1
Wersja B

NOWY WIELKI EGZAMIN

Europa i ziemie polskie


po kongresie wiedeńskim

Instrukcja dla ucznia


1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych stronach jest wydrukowanych 20 zadań.
2. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
3. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój
numer w dzienniku. Podaj też klasę.
4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia.
5. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem w karcie odpowiedzi. Staraj się nie
popełniać błędów, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz
inną odpowiedź.
6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut.
Powodzenia!

Oś czasu i mapa do zadań 1. i 2.


147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 1 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 1. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Mapa ukazuje zmiany terytorialne w Europie, do jakich doszło w wyniku
A. postanowień kongresu wiedeńskiego.
B. wojen napoleońskich.
C. rewolucji francuskiej.
D. Wiosny Ludów.

Zadanie 2. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przedział czasowy, w którym nastąpiły zmiany granic ukazane na mapie, został oznaczony
na osi czasu numerem
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Tekst do zadania 3.
Kongres wiedeński zwołano w chwili, gdy w całej Europie panowało ogólne pragnienie po-
koju. [...] Tym się też kierowali decydujący na kongresie politycy, sądzili oni jednak, że
trwały pokój należy oprzeć na „prawie publicznym” [...], przede wszystkim na dwóch wy-
nikających z tego „prawa” zasadach [...]. Nacisk na pierwszą z nich kładł zwłaszcza rząd
brytyjski, który [...] dążył systematycznie do tego, by żadne z państw kontynentalnych nie
miało hegemonii nad innymi.
Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870,
147323

Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 187.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 2 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 3. (0–3)
Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie
spośród oznaczonych literami A–C.
Wydarzenie, którego dotyczy tekst, było efektem 3.1. . Jedną z decyzji kongresu, na
którą wskazuje tekst, było sformułowanie zasady 3.2. . Wprowadzenie jej w życie
miało umożliwić 3.3. .
3.1.
A. ostatecznej klęski Napoleona w bitwie pod Waterloo
B. upadku Cesarstwa Francuzów po bitwie pod Lipskiem
C. zniesienia monarchii we Francji i przekształcenia jej w republikę
3.2.
A. trójpodziału władzy
B. równowagi sił
C. legitymizmu
3.3.
A. demokratyzację życia politycznego na kontynencie europejskim
B. uznanie przez inne państwa europejskie przywództwa politycznego Wielkiej Brytanii
C. zachowanie równorzędnej pozycji politycznej wszystkich ważniejszych państw w Europie

Teksty do zadań 4. i 5.
Tekst 1.
Najjaśniejszy Panie! Czyś nie przyjrzał się dobrze narodowi temu [...]. Czy nie zrodziła się
w głowie Twej myśl: stwórz, jak Bóg z chaosu, świat z tych rozpierzchłych atomów, połącz
rozproszone członki i powiedz: Włochy całe należą do mnie [...]. Stań na czele narodu
i wypisz na swoim sztandarze: Jedność, Wolność, Niepodległość! [...] Ogłoś się mścicielem,
tłumaczem praw narodowych, odrodzicielem Włoch.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 99.

Tekst 2.
Historia wszelkiego społeczeństwa dotychczasowego jest historią walk klasowych. Wolny
i niewolnik, patrycjusz i plebejusz, pan feudalny i chłop-poddany, majster cechowy i czelad-
nik, krótko mówiąc, ciemiężyciele i uciemiężeni [...] prowadzili nieustanną [...] walkę, któ-
ra za każdym razem kończyła się rewolucyjnym przekształceniem całego społeczeństwa.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 121.

Zadanie 4. (0–1)
Oceń, czy poniższe zdania dotyczące tekstów są prawdziwe. Wybierz P, jeśli zdanie
jest prawdziwe, lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

W tekście 2. sformułowane zostały idee konserwatyzmu. P F

Tekst 1. zawiera postulaty charakterystyczne dla ruchu narodowego. P F


147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 3 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 5. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Grupa społeczna, do której skierowany był tekst 2., to
A. robotnicy.
B. burżuazja.
C. kapitaliści.
D. arystokracja.

Ilustracja do zadania 6.

Shutterstock

Zadanie 6. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Wynalazek, który służył do napędzania środka transportu widocznego na ilustracji, to
A. silnik spalinowy.
B. silnik odrzutowy.
C. maszyna parowa.
D. maszyna elektryczna.

Ilustracja i tekst do zadań 7. i 8.


Domena publiczna

147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 4 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

[...] każda maszyna miała swojego pozbawionego warsztatu rzemieślnika, który chciał ją
zniszczyć; każda nowa fabryka oznaczała kolejną opuszczoną wieś; każdy wspaniały ra-
tusz miał swoje slumsy. [...] Rozwój gospodarczy nie wyrażał się regularną krzywą wzro-
stu; młody kapitalizm był kapryśny. Po gwałtownych wybuchach koniunktury przycho-
dziły nagłe załamania.
Norman Davies, Europa, tł. Elżbieta Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1999, s. 830.

Zadanie 7. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Tekst i ilustracja ukazują skutki
A. dualizmu gospodarczego Europy.
B. rewolucji przemysłowej.
C. narodzin kapitalizmu.
D. rewolucji agrarnej.

Zadanie 8. (0–1)
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących tekstu i ilustracji jest fałszywe. Wy-
bierz F przy zdaniu fałszywym.

1. Oba źródła zwracają uwagę na negatywne skutki zjawiska gospodarczego, F


z jakim są związane.

2. Autor tekstu zwraca uwagę na społeczne i ekonomiczne konsekwencje opi- F


sywanych przemian gospodarczych.

3. Ilustracja ukazuje wpływ intensywnej urbanizacji na środowisko naturalne. F

Mapy i tekst do zadań 9. i 10.

147323

1.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 5 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

2.

[Art. I] Księstwo Warszawskie [...] połączone zostaje z Cesarstwem Rosyjskim.


[Art. II] Część Księstwa Warszawskiego, którą [...] król pruski posiadać będzie w zupeł-
nym wszechwładztwie i własności dla siebie i swoich następców pod nazwą [Wielkiego]
Księstwa Poznańskiego, objęte będzie następującą linią [szczegółowe określenie granicy].
[Art. VI] Miasto Kraków ze swoim okręgiem ogłoszone będzie na wieczne czasy miastem
wolnym, niepodległym i ściśle neutralnym pod opieką Rosji, Austrii i Prus.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 73–74.

Zadanie 9. (0–1)
Oceń, które z poniższych zdań dotyczących map jest fałszywe. Wybierz F przy zda-
niu fałszywym.

1. Mapa nr 1 ukazuje ziemie polskie w epoce napoleońskiej, a mapa nr 2 – F


bezpośrednio po jej zakończeniu.

2. Mapa nr 1 dotyczy dziejów Polski w II połowie XVIII w., a mapa nr 2 – F


dziejów Polski w I połowie XIX w.

3. Obie mapy są związane z dziejami Polski w XIX w. F

Zadanie 10. (0–3)


Obszarom wymienionym w poszczególnych artykułach tekstu przyporządkuj właś-
ciwe położenie na mapie nr 2 oznaczone literami A–D. Wybierz właściwą literę.

10.1. Art. I A B C D
10.2. Art. II A B C D
10.3. Art. VI
147323

A B C D

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 6 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Tekst do zadań 11. i 12.


Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego (fragm.)
Artykuł 1.
Królestwo Polskie jest na zawsze połączone z Cesarstwem [...].
Artykuł 28.
Wszystkie czynności publiczne: administracyjne, sądowe i wojskowe, bez żadnego wyłą-
czenia, odbywać się będą w języku polskim.
Artykuł 29.
Urzędy publiczne [...] będą mogły być sprawowane tylko przez Polaków.
Artykuł 35.
Rząd jest w osobie Króla. Król sprawuje władzę wykonawczą w całej swej rozciągłości.
Artykuł 86.
W osobie Króla i dwóch Izbach Sejmowych polega władza prawodawcza [...].
Artykuł 90.
Sejm naradza się nad wszelkimi projektami [...], które mu przesłane będą od Króla [...].
Artykuł 105.
Jeżeli Król da swoją sankcję1 , projekt zmienia się w prawo [...]. Jeżeli Król odmówi swej
sankcji, projekt upada.
Artykuł 138.
Sądownictwo jest konstytucyjnie niepodległe.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 77–87.
1
sankcja – nadanie mocy prawnej, zatwierdzenie jakiegoś aktu przez wyższą instancję

Zadanie 11. (0–3)


Uzupełnij poniższy tekst. Przyporządkuj do każdego zdania właściwe uzupełnienie
spośród oznaczonych literami A–C.
Zacytowany tekst jest związany z dziejami Polski 11.1. . Zgodnie z treścią doku-
mentu Królestwo Polskie miało ograniczoną niezależność na rzecz 11.2. . Świadczą
o tym zapisy, które można znaleźć 11.3. .
11.1.
A. po upadku Księstwa Warszawskiego
B. po klęsce powstania listopadowego
C. w okresie Wiosny Ludów
11.2.
A. Prus
B. Rosji
C. Austrii
11.3.
A. w artykule 1
B. w artykule 29
147323

C. w artykule 105

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 7 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 12. (0–1)


Czy intencją Ustawy Konstytucyjnej było wprowadzenie w Królestwie Polskim za-
sady trójpodziału władzy? Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

A. Nie, 1. obowiązywała równowaga między wymienionymi władza-


mi politycznymi.

2. autor wymienia trzy rodzaje władz istniejących w myśl


gdyż
tej idei politycznej.
B. Tak,
3. uprawnienia jednego rodzaju władzy zostały znacznie
rozszerzone kosztem drugiego.

Mapa do zadania 13.

Zadanie 13. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Do wydarzenia ukazanego na mapie doszło
A. po Wiośnie Ludów.
B. po kongresie wiedeńskim.
C. przed powstaniem Królestwa Polskiego.
147323

D. w okresie istnienia Księstwa Warszawskiego.

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 8 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Teksty do zadań 14. i 15.

Tekst 1.
Powstanie listopadowe [...] stawiało czoło największej potędze militarnej Europy. Naród
polski uzbroił [armię] ok. 140 tys. ludzi, toczył walkę jak równy z równym i przejściowo
odnosił sukcesy. [...] O klęsce powstania w większej mierze niż nierówność sił i środków
przesądziło jego kierownictwo. Od początku do końca znajdowało się ono w ręku ludzi,
którzy powstania nie chcieli [...]. Powstanie zaczęli szlacheccy rewolucjoniści, zaczęli je
w obronie zagrożonej konstytucji, w nadziei wywalczenia pełnej niepodległości. [...] Rząd
i sejm nie chciały, lewicowa opozycja nie umiała postawić należycie sprawy chłopskiej.
Powstanie nic chłopom nie dało.
Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 113–114.

Tekst 2.
Kraj od 30 lat nie miał własnego wojska, ludność nie miała obycia z bronią i służbą
wojskową. Legendarna racławicka kosa okazała się nieprzydatna w obronnych potycz-
kach leśnych [...]. Powstanie styczniowe wypada uznać za największe z powstań polskich
XIX w., jeśli brać pod uwagę czas trwania i liczbę uczestników. Hasłem jego była niepodleg-
łość, treścią społeczną – likwidacja ostatków ustroju feudalnego. Wybuch lutowy [...] otwo-
rzył przed narodem dwie alternatywy [...]. Program Wielopolskiego – tj. sojusz polskich
„warstw oświeconych” z caratem zwrócony przeciw siłom rewolucji [...]. Autonomia re-
alizowana kosztem mas ludowych. Oraz program lewicy czerwonych – sojusz z rewolucją
rosyjską przeciw caratowi. Niepodległość i przewrót społeczny realizowany kosztem po-
siadającej szlachty. [...] Ani arystokracja związana z wielką burżuazją, ani też radykalna
inteligencja nie narzuciły [jednak] swej woli narodowi. [...] Rezultatem była przegrana
w walce o niepodległość, ale zarazem osiągnięcie celu w zakresie reform społecznych.
Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 249 i 261.

Zadanie 14. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Charakter regularnej wojny miało powstanie

A. styczniowe, 1. działania zbrojne z zaborcą podjęła re-


gularna i liczna armia.

2. było największym z powstań narodo-


wych pod względem czasu trwania
gdyż
i liczby uczestników.
B. listopadowe,
3. prowadzone w jego trakcie działania
zbrojne miały bardzo intensywny cha-
rakter.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 9 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 15. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
W obu tekstach pada stwierdzenie, że polskie powstania narodowe
A. upadły, gdyż w narodzie polskim brakowało jedności.
B. wybuchły w niesprzyjającej sytuacji międzynarodowej.
C. miały taki sam charakter i niemal identyczny przebieg.
D. dążyły do poprawy sytuacji najniższej warstwy społeczeństwa.

Tabela do zadania 16.


Skutki polskich powstań narodowych w XIX w.

Powstanie listopadowe Powstanie styczniowe


skutki • likwidacja sejmu i armii • likwidacja polskich urzędów i zastępo-
polityczne • zastąpienie konstytucji Statutem wanie ich rosyjskimi odpowiednikami
organicznym • wprowadzenie języka rosyjskiego jako
• utrata przez Królestwo statusu języka urzędowego
odrębnego państwa
skutki gos- • zniesienie korzystnego systemu • likwidacja osobnego budżetu Królestwa
podarcze celnego • przeprowadzenie uwłaszczenia chłopów
i społeczne • konieczność zapłaty ogromnej • zesłanie na Syberię kilkudziesięciu ty-
kontrybucji wojennej sięcy powstańców
• emigracja ok. 11 tysięcy uczest-
ników powstania
skutki • zamknięcie uniwersytetów • zamknięcie warszawskiej Szkoły Głów-
kulturalne w Warszawie i Wilnie nej i utworzenie rosyjskiego uniwersy-
tetu
• zastępowanie w szkołach języka pol-
skiego językiem rosyjskim

Zadanie 16. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Polityka zaborcy zmierzająca do rusyfikacji ziem polskich zaczęła być intensywnie reali-
zowana po upadku

A. powstania 1. zastępowania polskich instytucji rosyjskimi


listopadowego, odpowiednikami.

na co 2. pozbawienie wolności uczestników walk


wskazuje i nałożenie na społeczeństwo kar o charakterze
B. powstania finansowym.
styczniowego,
3. likwidacja istniejących dotychczas polskich
organów władzy.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 10 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Ilustracja do zadania 17.

Domena publiczna
Książę Adam Jerzy Czartoryski

Zadanie 17. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Przedstawiciele ugrupowania emigracyjnego, na którego czele stała postać widoczna na
ilustracji, uważali, że
A. Polacy mogą jedynie uzyskać autonomię, ale pod warunkiem współpracy z zaborcami.
B. niepodległość państwa może zostać wywalczona tylko w drodze rewolucji społecznej.
C. Polska odzyska niepodległość w wyniku konfliktu między państwami europejskimi.
D. walka o niepodległość jest z góry skazana na porażkę.

Tekst i ilustracja do zadań 18. i 19.

Fragment pamiętnika Franciszka Gajewskiego – właściciela ziemskiego w Poznańskiem,


pułkownika wojsk Księstwa Warszawskiego, uczestnika powstania listopadowego
Przyznać wypada, że rząd – pomimo całej nienawiści swojej do żywiołu polskiego i chęci
zniemczenia nas – przyłożył się ze swej strony do wprowadzenia większej oświaty pomię-
dzy Polakami. Dzisiaj w Księstwie umie już każdy syn chłopa czytać, pisać i liczyć. Rząd
też postawił dobry byt chłopów na pewniejszych nogach przez nadanie własności rolnych
gospodarzom. Każdy gospodarz ma dobre konie, wóz okuty1 , a opiera godność swą na tym,
że już czapki nie uchyla przed szlachcicem.
Sprawa chłopska w XIX wieku na ziemiach polskich w okresie reform uwłaszczeniowych,
[w:] Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, Państwowe Zakłady Wydawnictw
Szkolnych, Warszawa 1958, nr 34, s. 33.
1
wóz okuty – wóz, którego koła zostały opasane metalową obręczą
Domena publiczna

147323

Wojciech Kossak, Rugi pruskie

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 11 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)


owner id: 147323

owner id: 147323

H7/1B

Zadanie 18. (0–1)


Oceń, które z poniższych zdań dotyczących ilustracji i tekstu jest prawdziwe. Wy-
bierz P przy zdaniu prawdziwym.

1. Ilustracja obrazuje jeden ze skutków powstania listopadowego. P

2. Tekst opisuje sytuację chłopów na obszarze zaboru austriackiego. P

3. Oba źródła ukazują różne aspekty antypolskiej działalności władz pruskich. P

Zadanie 19. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Z tekstu wynika, że w Poznańskiem
A. chłopi zostali uwłaszczeni.
B. gospodarze pozostawali w uzależnieniu poddańczym od szlachty.
C. poziom edukacji społeczeństwa był najniższy spośród wszystkich.
D. władze dążyły do podcięcia podstaw ekonomicznego bytu ludności polskiej.

Tekst do zadania 20.


Tadeusz Boy-Żeleński o stańczykach (fragm.)
Byłem brzdącem, kiedy rodzice przenieśli się do Krakowa. Inny klimat, żadnego wido-
mego ucisku. Mickiewicz w szkole, Kościuszko w teatrze, Polska na co dzień i od święta.
[...] Stańczycy1 zwyciężali na całej linii. [...] Koncesje2 użyczone krajowi [...] były – w po-
równaniu z dawniejszym stanem – olbrzymie [...]. W rezultacie na kilka dziesiątków lat ad-
ministracja, mandaty poselskie, teki ministerialne, katedry uniwersyteckie [...], wszystkie
prawie instytucje, przedstawiające jakąś siłę, wszystko bez mała znalazło się w ich rękach.
Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Wiek XIX w źródłach,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 396–398.
1
stańczycy – potoczna nazwa ugrupowania politycznego dążącego do rozszerzenia polskich praw na-
rodowych w Galicji
2
koncesja – tu: ustępstwo na rzecz czegoś lub na czyjąś korzyść

Zadanie 20. (0–1)


Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Analiza tekstu pozwala stwierdzić, że na terenie Galicji Polacy
A. doprowadzili do powstania niepodległego państwa.
B. musieli walczyć o utrzymanie swej kultury.
C. uzyskali szeroką autonomię narodową.
D. ulegli całkowitemu wynarodowieniu.
147323

PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!


Strona 12 z 12

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

You might also like