You are on page 1of 158

zRvis garemos dabinZurebis

prevencia
da dabinZurebasTan brZolis
meTodebi
პროფესიული მომზადების საფუძველი.

nawili 1
თავი I . saerTaSoriso konvencia - MARPOL 73/78

mizani da daniSnuleba,gamoyeneba
terminebi gansazRvrebebi,Semcirebebi
saerTaSoriso konvencia MARPOL 73/78MdanarTebis
struqtura (1 -6 ) ,daxasiaTeba
- garemos dabinZureba da misi saxeebi,
- msoflio okeanis dabinZureba ,navTobi wylis
zedapire
- msoflio okeanis dabinZureba naosnobis Sedegad
- navTobis avariuli CaRvra naosnoba da wylis
- garemos biologiuri daWuWyianeba balasturi
wylebiT
(marTva, Secvla , gadamuSaveba, napirze Cabareba
- zRvis garemos dacvis maregulirebeli SeTanxmebebi
da saerTaSoriso konvenciebi.

თავი III. navTobiT zRvis dabinZurebis Tavidan acileba


-saerTaSoriso konvenciebisa da nacionaluri
wesebis gamoyenebis Taviseburebebi gemebidan zRvis
dabinZurebis prevenciis mizniT
-zRvis dabinZurebis prevenciis nawilSi teqnikuri
zedamxedveloba
-gemebze mavne nivTierebebis operaciebis
registraciis
Jurnali
-gemebze sarqvelebis daluqva;
-Slangebis eqspluataciis wesebi.,
-tankerebidan satvirTo navTobproduqtebiT
dabinZurebis
Tavidan acileba, gemebidan dabinZurebis Tavidan
acileba
navTobproduqtiT romlebic ar warmoadgenen
tankerebs,
agreTve navTobSemcveli wylebiT samanqano
ganyofilebidan
-saerTo wesebi
-sameurneo-fekaluri wylebis CaRvris
gansakuTvrebuli
SemTxvevebi
-sameurneo-fekaluri wylebis sistemis
momsaxureoba.
G -gamwmendi nagebobebi
-saerTo wesebi
-narCenebis saxeobebi, gansakuTvrebuli
raionebi
-reglamenti danagvianebis Sesaxeb
-gemis danadgari-insineratori
-saerTo wesebi
-narCenebi gemis dizelis Zravebidan
-gemze dawva (insineratorebi); Txevadi
sawvavis
xarisxi; ozonis damarRveveli nivTierebebi;
-aorTqlebis kontrolis sistema; mimRebi
nagebobebi
-saerTo wesebi
-kapitnis winaqmedebebis uzrumvelyofa
gemebidan
-dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT.
-RonisZiebebi,romlebic mimarTulia gemis
kapitnis da
-gemTflobelis dasacavad
-inspeqtirebis xelSewyoba da dokumentebis
gaformeba,gemis
-ispeqtirebis safuZvelze
-gemebidan zRvis dabinZurebisgan dacvis 1973
wlis
-saerTaSoriso konvencia, 1978 w. oqmis
Sesabamisad
-Setanili cvlilebebiT da damatebebiT,
oficialurad
-wodebuli rogorc MARPOL 73/78
dabinZurebasTan brZolis meTodebi navTobis avariuli
CaRvris dros
saSualebebi
msoflio okeanis gaWuWyianeba naosnobis Sedegad
navTobis avariuli CaRvra da masTan brZolis
xerxebi,meTodebi,
bonuri zRudeebi –daxasiaTeba klasebis, tipebis
mixedviT ,dambebi
salikvidacio meTodebi, skimerebi, teqnikuri saSualebebi
navTobis Semgrovebeli sistemebi
specdaniSnulebis Ggemebi, dispergentebi da
sorbentebi,bioremedacia
SOPEP (ship oil pollution emergency plan), navTobis daRvraze
reagirebis gegmebi da gaqtiurebis Tanmimdevroba,
daRvris
safexurebi,zRvaSi navTobis daRvraze reagirebis
erovnuli gegma,
regionaluri gegmebi ,portebis da terminalebis 1-
safexuris
adgil-specifiuri gegmebi, xmeleTze navTobis daRvraze
reagirebis
erovnuli gegma.
MARPOL 73/78 –is istoria
OILPOL –is SeTanxmeba
tanker Torrey Canyon –is katastrofa
1973 w. konvencia
1978 w. konferencia
danarTi I: navTobiT dabinZurebisgan dacva
danarTi II: momwamvleli Txevadi nivTierebebiT dabinZurebis
kontroli
danarTi III: SefuTuli formiT momwamvleli Txevadi nivTierebebiT
dabinZurebisgan dacva
danarTi IV: gemebidan salialo wylebiT dabinZurebisgan dacva
danarTi V: gemebidan nagvis CayriT gamowveuli dabinZurebisgan dacva
danarTi VI: gemebidan atmosferos dabinZurebisgan dacva
ganxorcieleba cvlilebebis Setanis procedura
Sesavali
MARPOL 73/78 aris saerTaSoriso SeTanxmeba, romelic moicavs garemos
dacvas gemebis mxridan saeqspluatacio da SemTxveviTi mizezebiT
gamowveuli dabinZurebisgan. dokumenti warmoadgens 1973 da 1978 ww.
miRebuli ori SeTanxmebis kombinacias da Sesabamisad saWiroebis
SemTxvevaSi xdeba misi ganaxleba cvlilebebisa da damatebebis
Setanis gziT.
gemebidan zRvis dabinZurebisgan dacvis saerTaSoriso konvencia
(MARPOL) miRebul iqna 1973 wlis 2 noembers IMO-Si da moicavda
gemebidan zRvis navTobiT, qimikatebiT, mavne nivTierebebiT, salialo
wylebiTa da nagviT dabinZurebis problemebs.
1978 w. oqmi, romelic erTvis MARPOL-s (1978 MARPOL Protocol) miRebul
iqna tankerebis usafrTxoebisa da dabinZurebisgan dacvis
konferenciaze (Conference on Tanker Safety and Pollution Prevetion) 1978 wlis
TebervalSi, romelic mowveul iqna 1976-1977 w-Si tankerebTan
dakavSirebuli didi raodenobis incidentebis gamo (moTxovnebebi
tankerebis konstruqciisa da maTi eqspluataciis mimarT CarTul iqna
1978 w. oqmSi).
vinaidan im droisTvis 1973 wlis konvencia jer kidev ar
amoqmedebula, 1978 wlis oqmma ganasaxiera mSobliuri dokumenti.
gaerTianebuli instrumenti – gemebidan zRvis dabinZurebisgan dacvis
1973 wlis saerTaSoriso konvencia, Setanili cvlilebebiT 1978 wlis
oqmis Sesabamisad - MARPOL 73/78, amoqmedda 1983 wlis 2 oqtombers
(danarTi I da II).
konvencia Seicavs instruqciebs, romlebic gamiznulia gemebidan
incidentebisa da eqspluataciis Sedegad gamowveuli dabinZurebis
Semcirebasa da Tavidan acilebisaken. dReisaTvis is Seicavs eqvs
danarTs:
danarTi I: navTobiT dabinZurebisgan dacvis instruqciebi
danarTi IV: gemebidan salialo wylebiT dabinZurebisgan dacva (jer
ar amoqmedebula)
danarTi V: gemebidan nagvis CayriT gamowveuli dabinZurebisgan dacva
danarTi VI: gemebidan atmosferos dabinZurebisgan dacva
xelSemkvrelma mxareebma unda moaxdinon danarT I da II ratificireba,
danarCeni danarTebi ar aris savaldebulo.

MARPOL 73/78-is istoria


zRvis navTobiT dabinZurebis problema warmoiqmna me-20 saukunis
pirvel naxevarSi, sxvadasxva qveynebma SemoiRes sakuTar teritoriul
wylebSi navTobis gadaRvris kontrolis sakuTari wesebi. 1954 wels
didma britaneTma moiwvia navTobiT dabinZurebasTan dakavSirebuli
konferencia, romelic dasrulda zRvis navTobiT dabinZurebisgan
dacvis saerTaSoriso SeTanxmebis miRebiT (OILPOL), 1954 w.

OILPOL-is SeTanxmeba

1954 wlis SeTanxmeba, romelSic 1962, 1969 da 1971 wlebSi Sevida


cvlilebebi da damatebebi upirveles yovlisa mimarTuli iyo
tankerebis Cveuli eqspluataciiT da samanqano ganyofilebidan
navTobisSemcveli Camdinare wylebiT gamowveuli zRvis dabinZurebis
acilebisken, rac gemebidan zRvis dabinZurebis yvelaze mTavar
mizezad moiazreboda.
1954 wlis SeTanxmeba, romelic amoqmedda 1958 wlis 26 ivliss,
cdilobda navTobiT (romelic moicavda nedl navTobs, dizsawvavs,
mZime sawvavsa da SesazeT masalebs) zRvis dabinZurebis problemis
mogvarebas ori ZiriTadi xerxiT:
SeTanxmebam gansazRvra “gansakuTrebuli zonebi” uaxloesi napiridan
ara umcires 50 milis daSorebiT, romlebSic aikrZala navTobisa da
narCenebis miRebis saSualebebi.
1962 wels IMO-m miiRo SeTanxmebis cvlilebebi, romlebic exeboda
mcire tevadobis gemebs, aseve gafarTovda “gansakuTrebuli zonebi”.
1969 wels miRebuli Sesworebebi Seicavda instruqciebs, romlebic
ufro amkacrebda yvela gemebis tankerebidan da samanqano
ganyofilebebidan navTobisa da navTobis Semcveli wylebis
eqspluataciuri gadaRvris moTxovnebs.
miuxedavad imisa, rom 1954 wlis SeTanxmebas garkveuli Sedegi mohyva,
navTobis mopovebisa da navTobiT vaWrobis moculobis zrdam
moiTxova am mimarTulebiT axali nabijebis gadadgma. Tumca, garemos
dabinZureba im droisaTvis jer kidev ar iwvevda IMO-s SeSfoTebas,
kacobrioba garemoze Tavisi zemoqmedebis savalalo Sedegebis
gaazrebas axlaxans iwyebda.

tanker Torrey Canyon –is katastrofa


dabinZurebis acilebis zomebis sakiTxi, aseve naTlad aCvena amgvari
incindentebis Semdgom kompensaciis uzrunvelyofis arsebuli
sistemis arasrulfasovneba.
jer IMO-m moiwvia sabWos riggareSe sesia, sadac SemuSavda
moqmedebebis gegma, tanker Torrey Canyon-is incidentis teqnikuri da
iuridiuli aspeqtebis gaTvaliswinebiT. Semdeg 1969 wels IMO-s
asambleam gamoacxada saerTaSoriso konferenciis mowvevis Sesaxeb
1973 wels, sadac momzaddeboda axali saerTaSoriso dokumenti
gemebidan garemos dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT.
garda amisa, 1971 wels IMO-m miiRo 1954 wlis SeTanxmebis morigi
cvlilebebi, romlebic uzrunvelyofdnen avstraliis aRmosavleT
sanapirosTan mdebare didi barieruli rifis damatebiT dacvas, aseve
tankerebze izRudeboda tankebis raodenoba, riTic mcirdeboda
navTobis raodenoba, romelic avariis SemTxvevaSi SesaZloa zRvaSi
CaRvriliyo.
1973 wels saerTaSoriso konferenciam miiRo gemebidan zRvis
dabinZurebis acilebis saerTaSoriso konvencia. Tumca im dros ki
iTvleboda, rom SemTxveviTi dabinZureba ufro “efeqturia”,
konferenciam gadawyvita, rom saeqspluatacio dabinZureba mainc ufro
did safrTxes warmoadgens. Sedegad, 1973 w. konvenciaSi bevri ram
Sevida 1954 w. OILPOL-dan, navTobTan dakavSirebuli danarT I-Si
Setanili cvlilebebis CaTvliT.
konvencia aseve gamiznuli iyo gemebidan zRvis dabinZurebis sxva
formebTan brZolisaken, amitomac Seicavda im danarTebs, romlebic
exeboda qimikatebs, myar mavne nivTierebebs, Camdinare wylebs da
narCenebs. 1973 wlis konvencia Seicavda or oqms, sadac moyvanili iyo
cnobebi mavne nivTierebebTan momxdari incidentebis Sesaxeb.
saWiro iyo, rom 1973 wlis konvenciis ratificireba moexdina
gaerTianebuli savaWro flotis ara umcires msoflio mTliani
saregistro tevadobis 50%-is mqone 15 qyeynis mier. Tumca, 1976
wlisTvis 1973 wlis konvenciis ratificireba moaxdina mxolod samma
qveyanam: iordaniam, keniam da tunisma, romlebic msoflio mTliani
saregistro tevadobis 1%-ze naklebs warmoadgens, da es miuxedavad
imisa, rom konvenciis ratificireba SeiZleboda mxolod danarTi I
(navTobi) da danarTi II (qimikatebi) amoqmedebiT. danarTebi III-V ar iyo
savaldebulo.
iseTi STabeWdileba iqmneboda, rom 1973 wlis konvencia arasdros ar
amoqmeddeboda, miuxedavad misi mniSvnelobisa.

1978 wlis konvencia

1978 wlis TebervalSi, 1976-1977 ww. tankerebTan momxdari mravali


incidentis gamo, IMO-m Caatara konferencia tankerebis usafrTxoebisa
da dabinZurebis Tavidan acilebis Temaze. konferenciam daamtkica
(1978 MARPOL Protocol).
MARPOL 73/78-is ratifikaciis TvalsazrisiT mniSvnelovania is
garemoeba, rom 1978 w. oqmma saxelmwifoebs saSualeba misca moexdinaT
MARPOL 73/78-is ratificireba mxolod danarTi I-is (navTobi)
amoqmedebiT, danarTi II-is amoqmedeba dokumentis ratifikaciidan sami
wlis vadaSi ar iyo savaldebulo.
am pirobam saxelmwifoebs saSualeba misca moegvarebinaT danarTi II-is
realizaciisTvis saWiro teqnikuri problemebi, vinaidan swored rom
danarTi II-s amoqmedeba rigi qveynebisTvis MARPOL 73/78-is
ratifikaciis mTavar winaaRmdegobas warmoadgenda.
radganac 1973 wlis konvencia ZalaSi jer kidev ar iyo Sesuli, 1978
wlis oqmma ganasaxiera mSobliuri dokumenti. gaerTianebuli
instrumenti – gemebidan zRvis dabinZurebisgan dacvis 1973 wlis
saerTaSoriso konvencia, Setanili cvlilebebiT 1978 wlis oqmis
Sesabamisad - MARPOL 73/78, amoqmedda 1983 wlis 2 oqtombers (danarTi
I da II).
danarTi V, romelic narCenebs exeboda, amoqmedda 1988 wlis 31
dekembers, xolo danarTi III, romelic myar mavne nivTierebebs exeboda,
ratificirebul iqna 1992 wlis 1 ivliss. danarTi IV - Camdinare
wylebis Sesaxeb – ZalaSi jer kidev ar Sesula, xolo danarTi VI,
romelic haeris dabinZurebas exeba, miRebul iqna 1997 wlis
seqtemberSi, magram jer kidev ar amoqmedebula.

МАRPОlL - 73/78 gamoyeneba da struqtura


Mmarpolis konvencia warmoadgens ramodenime dokumentebisagan
Semdgar iuridiul dokuments, romelic ganxilul unda iqnes,
rogorc erTi mTliani mcneba. es konvencia moicavs 20 statias, 2 oqmsa
da 6 danarTs. Ooqmi – 1973
Sedgeba 9 statiisagan. me-3 statiis mixedviT МАRPОLL - 73/78
imyofebian wevri- qveynebis operatiuli marTvis samsaxurSi;
МАRPОLL - 73/78 ar gamoiyeneba:
nebismieri samxedro gemebisaTvis, aseve samxedro sazRvao flotiT
(ssf) uzrunvelyofili gemebisaTvis;
iseTi gemebisaTvis, romlebic ekuTvnian an imyofebian saxelmwifoTa
operatiuli mimarTulebebis qveS, an kidev gemebisaTvis, romlebic
gamoiyeneba samTavrobo arakomerciuli miznebisaTvis. am tipis gemebi
Tu xomaldebi gamoiyeneba “Sesabamisi zomebis” misaRebad da
SeZlebisdagvarad eqsploatirdebian МАRPОLisL mixedviT.
6 danarTi:
1. gemebidan navTobiT zRvis dabinZurebis acilebis wesebi – nebismieri
gemi 400 gt – meti;
2. Txevadi mavne nivTierebebiT zRvis dabinZurebis acilebis wesebi:
3. myari mavne nivTierebebiT zRvis dabinZurebis acilebis wesebi;
4. gemebidan Camdinare wylebiT dabinZurebis acilebis wesebi;
5. gemebidan narCenebiT zRvis dabinZurebis acilebis wesebi;
6. gemebidan haeris dabinZurebis acilebis wesebi;

danarTebi 1 da 2 aris savaldebulo .


3, 4 da 5 – fakultatiuria da yoveli qveyana maT TavisiT irCevda.
danarTis miRebis meqanizmi – ZalaSi Sedis maSin, rodesac mas miiRebs
15 qveyana, an msoflio tonaJis 50% da 12 TveSi xdeba savaldebulo.
dReisaTvis rCeba erTi danarTi - # 4, romelic ar aris miRebuli.
1996 wlis seqtemberSi miRebul iqna danarTi # 6 “haeris dabinZurebis
acileba”, romelic ZalaSi Sedis 12 Tvis Semdeg misi miRebidan 15
saxelmwifos mier, romelTa gemebis saerTi mTliani tevadoba Seagens
msoflio savaWro flotis mTeli tevadobis ara umcires 50 %-sa.
navTobiT dabinZurebis acileba

ZalaSi Sesvla: 1983 wlis 2 oqtombers

1973 wlis konvencia adgenda navTobis gadaRvris wesebs, romlebic


moyvanilia 1954 wlis SeTanxmebis (OILPOL) 1969 wlis cvlilebebSi
mniSvnelovani cvlilebebis gareSe, kerZod: tankerebidan navTobis

saeqspluatacio gadaRvra
daSvebulia mxolod Semdegipirobebis
dacviT:
1. navTobis saerTo raodenoba, romelic tankers SeuZlia CaRvaros
sabalasto reisis dros svlisas ar unda aRematebodes gemis
sruli tbirTtevadobis 1/15,000;
2. gadaRvris siCqare ar unda aRematebodes 60 litrs milze;
3. ikrZaleba tankeris satvirTo saTavsoebidan nebismieri saxiT
navTobis gadaRvra uaxloesi napiridan 50 milis radiusSi.

bortze unda arsebobdes sanavTobo operaciebis Jurnali, romelSic


Semcirda tvirTtevadobis 1/15,000-dan gadaziduli tvirTis 1/30,000
odenobamde. es kriteriumebi erTnairad moqmedebs rogorc ergvarovani
(Savi), aseve araerTgvarovani (TeTri) navTobis mimarT.
iseve rogorc 1954 w. SeTanxmebis (OILPOL) 1969 wlis cvlilebebma, 1973
wlis konvenciamac aseve aRiara “zemodan CatvirTvis” sistema,
romelic 1960 wleebSi SemuSavda navTobmopovebis mrewvelobis mier.
balasturi reisis dros tankeri gaWuWyianebul satvirTo tankebSi
Rebulobs balastur wyals (narCenebis balasti). sxva tankebi
iwmindeba sufTa balastis misaRebad. tankebis garecxvis Semdeg xdeba
darCenili wylis gadatumbva specialur sawdom cisternaSi. ramdenime
dRis Semdeg narCenis balasti ileqeba, xolo navTobi zedapirze
grovdeba. qvemoT darCenili sufTa wyali ifiltreba da xdeba axali
balastis miReba (Casvlis balasti). Semdeg xdeba balastis zeda fenis
gadatumbva sufTa tankebSi, sadac is isev ileqeba da iwmindeba.
momdevno tvirTi ukve itvirTeba sawdom tankebSi darCenili navTobis
zemodan, amiT aixsneba termini “zemodan CatvirTva”.

1973 wlis kinvenciis mniSvnelovan siaxles warmoadgens


“gansakuTrbuli zonebis” koncepcia, romlebzec imdenad mtkivneulad
aisaxeba navTobiT dabinZureba, rom navTobis gadaRvra maT farglebSi
srluiad akrZalulia, garda mkafioT gansazRvruli gamonaklisebisa.
1973 wlis konvenciam, rogorc “gansakuTrebuli zonebi” gamoyo
xmelTaSua, Savi, baltiis, wiTeli zRvebi da yureebis akvatoriebi.
bortze navTobproduqtebis mqone yvela gems unda hqondes navTobis
narCenebis gemis bortze Senaxvis SesaZlebloba an “zemodan
CatvirTvis” sistemis meSveobiT, an da sanapiro gamwmend nagebobeze
maTi gadatumbvis mizniT.
es ki gulisxmobs Sesabamisi aRWurvilobis danergvas: navTobis
gadaRvris kontrolisa da marTvis sistemas, navTobSemcveli wylebis
tvirTtevadobiT 70,000 da meti tona, unda yofiliyo aRWurvili
sakmarisi moculobis izolirebuli balastis tankebiT, rac
uzrunvelyofda Sesabamis saeqspluatacio datvirTvas. amiT satvirTo
navTobis tankebSi balastis wylis miRebis auclebloba aRar
iarsebebda.
konvenciis Tanaxmad, navTobis axali tankerebi (iseTebi, romlis
aSenebazec kontraqti 1975 wlis 31 dekembris Semdeg daido)
tvirTtevadobiT 70,000 da meti tona, unda yofiliyo aRWurvili
sakmarisi moculobis izolirebuli balastis tankebiT, rac
uzrunvelyofda Sesabamis saeqspluatacio datvirTvas. amiT satvirTo
navTobis tankebSi balastis wylis miRebis auclebloba aRar
iarsebebda.
meorec, navTobis axali tankerebis korpusi unda iyos nakveTurebad
dayofili da pasuxobdes avariul остойчивость ? ise, rom Sejaxebisas
datvirTvis nebismieri pirobebis dros uzrunvelyofili iyos gemis
sicocxlisunarianoba.
1978 wlis oqmi Seicavs 1973 wlis konvenciis danarT I-Si Sesul
ramdenime cvlilebas. izolirebuli balastis tankebi (ibt) unda iyos
yvela axal tankerze tvirTtevadobiT 20,000 da meti tona (1973 wlis
konvenciaSi – 70,000 da meti tona). oqmi aseve moiTxovs ibt-s iseT
ganlagebas, rom Sejaxebis an meCeCze dajenis SemTxvevaSi maT SeZlon
satvirTo tankebis dacva.
meore mniSvnelovani siaxle nedli navTobiT gawmendas exeba, rac 1970
wels navTobmopovebis mrewvelobis mier SemuSavda da gaaCnia bevri
dadebiTi mxare. nedli navTobiT gawmendis dros tankebi irecxeba ara
wliT, aramed nedli navTobiT. es meTodi SemuSavda rogorc ibt-s
alternativa ukve arsebul tankerebze da damatebiTi moTxovna –
axali tankerebisTvis.
ukve arsebuli nedli navTobis gadamzidi tankerebisTvis (romlebic
jdeba, vidre sruli ibt sistema, vinaidan sufTa balastis tankebis
sistema iyenebs ukve arsebul tumboebsa da milsadenebs, magram
zemoTaRniSnuli vadis gasvlisTanave aseT tankerebze unda
damontaJdes sxva sistemebic.

zogierTi tankerebi muSaoben mxolod garkveul marSrutebze im


portebs Soris, romlebic uzrunvelyofilia Sesabamisi mimRebi
nagebobebiT. zogierTebi ar gamoiyeneben wyals balastis saxiT. 1978
wlis konferenciam aRiara, rom aseTi gemebi ar unda emorCilebodes
MARPOL 73/78-is yvela moTxovnas. sayovelTaod aRiarebulia, rom
saerTaSoriso SeTanxmebebis efeqturoba damokidebulia maTdami
damorCilebaze, xolo es, Tavis mxriv damokidbulia maTi Sesrulebis
iZulebis xarisxze. amitom 1978 wlis oqmma SemoiRo gemebis
Semowmebisa da sertificirebis ufro gamkacrebuli wesebi.
danarTi I-is 1992 wlis cvlilebebis Tanaxmad, savaldebulo gaxda
axali tankerebis orkorpusiani konstruqcia.

danarTi II

Txevadi mavne nivTierebebiT dabinZurebis acilebis wesebi


ZalaSi Sesvla: 6 aprili 1987 w.
danarTi II axdens gadaRvris wesebisa da Txevadi mavne nivTierebebiT
dabinZurebis kontrolis zomebis reglamentirebas.
mimReb nagebobebSi garkveuli pirobebisa da koncentraciis dacviT
(romlebic icvleba nivTierebaTa kategoriis mixedviT).
nebismier SemTxvevaSi akrZalulia mavne nivTierebebis Semcveli
narCenebis gadaRvra uaxloesi napiridan 12 milis radiusSi. ufro
mkacri SezRudvebi vrceldeba baltiisa da Savi zRvis akvatoriebze.

danarTi III:
konvenciis pirveli arasavaldebulo danarTi. qveynebi, romlebic
moaxdenen konvenciis ratificirebas, unda aamoqmedon danarTebi I da
II, danarCeni sami ar aris savaldebulo, amitomac maT amoqmedebamde
sakmao xani gavida.
danarTi III Seicavs SefuTvis, markirebis, dokumentaciis, ganlagebis,
raodenobis SezRudvis, gamonaklisebis, mavne nivTierebebiT
dabinZurebisgan acilebis Setyobinebebis detaluri standartebis
gamocemis saerTo moTxovnebs.

danarTi IV:

gemebidan Camdinare wylebiT dabinZurebis acilebis wesebi


ZalaSi Sesvla: 15 saxelmwifos mier, romeliTa gaerTianebuli
savaWro floti Seadgens yvelaze umcires saerTo msoflio
saregistro tevadobis 50%-s, konvenciis ratifikaciidan erTi wlis
tevadobis 43,11 %-s.

damatebiT danarTebs Soris – meore. is Seicavs Camdinare wylebiT


zRvis dabinZurebis acilebis moTxovnebs.

danarTi V:

narCenebiT dabinZurebis acileba


ZalaSi Sesvla: 1988 wlis 31 dekemberi danarTi exeba sxvadasxva saxis
narCenebs da gansazRvras napiridan im daSorebas, sadac daSvebulia
narCenebis gadayra da maTi gadayris xerxebs. moTxovnebi bevrad ufro
mkacria “gansakuTrebul zonebSi”, Tumca danarTis yvelaze
mniSvnelovani Taviseburobaa zRvaSi yvela saxis plastmasis gadayris
sruli akrZalva.
haeris dabinZurebis acileba
miRebulia 1997 wlis seqtemberSi. ZalaSi Sesvla: 2003 wlis 01 ianvari

ZalaSi Sesvla: 15 saxelmwifos mier, romeliTa gaerTianebuli


savaWro floti Seadgens yvelaze umcires saerTo msoflio
saregistro tevadobis 50%-s, konvenciis ratifikaciidan erTi wlis
Semdeg.
rezolucia (romelic miRebul iqna imave konferenciaze, sadac
danarTi VI) avaldebulebs zRvis garemos dacvis komitets IMO (MEPC)
miuTiTos danarTis amoqmedebis xelisSemSleli nebismieri garemoeba,
Tu ki ZalaSi Sesvlis pirobebi ar Sesrulda 2002 wlis 31
dekembramde.
am danarTSi Sesuli instruqciebi gansazRvravs gemis energetikuli
danadgaris gogirdisa da azotis oqsidebis emisiis sazRvrebs da
krZalavs im nivTierebebis ukontrolo emisias, romlibic arRveven
atmosferos ozonis fenas.

ix. 1997 wlis cvlilebebi


Sesabamisad, an droSis saxelmwifos kanonis Sesabamisad. em
SemTxvevaSi termini “iurisdiqcia” konvenciaSi unda ganixilos
konvenciis moqmedebisa an interpretaciis dros moqmedi saerTaSoriso
samarTalis WrilSi.
saerTaSoriso reisebze dakavebulma yvela gemma, garda mcire zomis
gemebisa, bortze unda iqonios legitimuri saerTaSoriso
sertifikatebi, romlebic SeiZleba waredginos sarTaSoriso portebSi
imis dasturad, rom gemi icavs konvenciis moTxovnebs.

Tu ki arsebobs aSkara safuZveli imisa, rom gemis mdgomareoba da


misi aRWurviloba arsebiTad ar Seesabameba sertifikatis debulebebs,
an da gems ar gaaCnia aseTi aRWurviloba, inspeqciis Camtarebel
Sesabamis instancias ufleba aqvs daakavos gemi iqamde, sanam ar
darwmundeba imaSi, rom gems SeuZlia Ria zRvaSi gasvla, zRvis
garemosTvis safrTxis Seuqmnis gareSe.
muxl 17-Si konvenciis mxareebi iReben valdebulebas sxva
saerTaSoriso organizaciebTan konsultaciebis da UNEP-is
daxmarebiT uzrunvelyon im monawileTa mxardaWera, romlebic
iTxoven teqnikur daxmarebas sxvadasxva mizniT, kerZod: swavla,
aRWurvilobis miwodeba, kvleva, dabinZurebasTan brZola.

cvlilebebis Setanis procedura

MARPOL 73/78-is teqnikur danarTebSi cvlilebebis Setana xdeba “uxmo


miRebis” proceduris gamoyenebiT, romlis Tanaxmadac cvlilebebi ar
Sedis ZalaSi miTiTebul vadebSi mxolod im SemTxvevaSi, Tu ki
mxareTa garkveuli raodenoba Sesabamisi vadisTvis Seitans protests
cvlilebebis winaaRmdeg.
rogorc wesi, cvlilebebs Rebulobs an sazRvao garemos dacvis
miReba: 1997 wlis 26 seqtemberi
ZalaSi Sesvla: 15 saxelmwifos mier, romeliTa gaerTianebuli
savaWro floti Seadgens yvelaze umcires mTliani msoflio
saregistro tevadobis 50%-s, konvenciis ratifikaciidan erTi wlis
Semdeg.
statusi: ZalaSi jer kidev ar Sesula.

oqmi miRebul iqna konferenciaze, romelic Catarda 1997 w. 15-dan-26


seqtembramde. oqms konvenciis danarT VI-Si Seaqvs gemebidan haeris
dabinZurebis acilebis axali wesebi.
danarTis axali instruqciebi adgens gemis energetikuli danadgaris
gogirdisa da azotis oqsidebis emisiis sazRvrebs da krZalavs im
nivTierebebis ukontrolo emisias, romlibic arRveven atmosferos
ozonis fenas.
danarT VI-is axali instruqciebi aseve adgens globalur SezRudvas
4,5 % odenobiT sawvavSi gogirdis Semcvelobaze da avaldebulebs
IMO-s oqmis ZalaSi SesvlisTanave akontrolos sawvavSi gogirdis
saSualo Semcveloba.
danarTi VI Seicavs pirobebs, romlebic saSualebas iZleva
ganisazRvros “SOx emisiis kontrolis gasakuTrebuli zonebi”, sadac
moxdeba gogirdis oqsidebis ufro mkacri kontroli. am zonebSi
gemebze gamoyenebul sawvavSi gogirdis Semcveloba ar unda
aRematebodes 1,5 %. winaaRmdeg SemTxvevaSi gemebze unda damontaJdes
gamonabolqvi airebis gamwmendi sistema, an gamoyenebul iqnas SOx
emisiis SezRudvis nebismieri sxva teqnologiuri meTodi.
oqmma baltiis zRvas SesZina “SOx emisiis kontrolis gasakuTrebuli
zonis” statusi.
danarTi VI krZalavs ozonis fenis damrRvevi nivTierebebis
IMO oqmis moTxovnebi Seesabameba 1987 wlis monrealis oqms,
romeliSic 1990 wels londonSi Seitanes cvlilebebi. monrealis oqmi
aris gaeros egidiT Sedgenili garemos dacvis saerTaSoriso
SeTanxmeba, romlis Tanaxmadac saxelmwifoebi daTanxmdnen ozonis
fenis dacvis mizniT Seamciron CFC-is moxmareba da warmoeba.
danarTi VI adgens dizeluri ZravebiT gamowveuli azotis oqsidebis
(NOx) emisiis sazRvrebs. IMO-s mier SemuSavebuli NOx-is savaldebulo
teqnikuri kodeqsi adgens am SezRudvebis amoqmedebis Tanmimdevrobas.
danarTi asev krZalavs zogierTi nivTierebebis gemze dawvas, iseTebis
rogoricaa dabinZurebuli SesafuTi masalebi da
poliqlorbifenilebi?.

danarTi VI-is formati

danarTi VI Sedgeba sami Tavisa da mravali damatebebisgan:


 Tavi I – ZiriTadi nawili
 Tavi II – Semowmeba, sertificireba da kontrolis xerxebi
 Tavi III – moTxovnebebi gemebis emisiis kontrolisadmi
 danarTebi, romlebic Seicavs haeris dabinZurebis acilebis
saerTaSoriso mowmobis formas; SOx emisiis kontrolis zonis
gansazRvris kriteriumebsa da procedurebs; bunkerovkis
sertifikatSi CasarTav informacias; saeqspluatacio sazRvrebs
gemebis insineratorebisTvis: gemebis dizelebis NOx emisiis
SeZRudvasTan Sesabamisobis Semowmebis testur ciklebsa da
 ZiriTad faqtorebs; dagemgmili Semowmebebisa da inspeqciebis
detalebs.
lialebi – es aris nevTobproduqtebiT dabinZurebuli wylebi.
nevTobproduqtebiT dabinZurebuli wylebis gadaRvris problema
Zalian mwvaved dgas. garemos dacvis saerTaSoriso konvencia marpol
73/78-is Tanaxmad, daSvebulia triumis navTobSemcveli wylebis
gadaRvra, romlebic gawmendilia 15 mg/l normamde.
imis gamo, rom sxvadasxva daniSnulebis da tipis gemebis danadgarebis
muSaobis uzrunvelsayofad gamoyenebuli zRvis wylis gamtari sistema
ar aris srulyofili, misi nawili aRwevs gemis sawarmoo
ganyofilebebSi, sadac ereva sxvadasxva damabinZurebel nivTierebebs
an ukve dabinZurebul sxva wylebs, riTic warmoSobs lialis wylebs.
navTobnarCenebi aris:
1. separatorebidan darCenili Slami;
2. motowmendebis narCenebi;
3. binZuri sawvavi/zeTi;
4. filtrebis danaleqi.
# 1 da 2 narCenebis gamoyeneba rTulia, xolo danarCenebis gamoyeneba
SesaZlebelia.
aseve iyofa sanavTobo operaciebis Jurnali (soJ)
inspeqtorebis mxridan Slamze da motowmendebis narCenebze
dawesebulia mkacri kontroli.
gansakuTrebuli raioni – uSualod marpolis terminia.
es mcneba figurirebs danarT 1,2,5.
danarTi 1 – Savi, xmelTaSua, wiTeli, baltiis zRvebi, adenis yure,
“yureebis raioni” (sparseTis - osmaleTis), antarktikis raioni,
evropis CrdiloeT-dasavleTis wylebi. am wylebSi gadaRvris pirobebi
cotaTi gansxvavebulia – 15 ррм –mde.
gansakuTrebuli raionis farglebs gareT - daSvebuli iyo 100 ррм –
mde. es debuleba dasrulda 1998 wlis 6 ivliss. mcneba
“gansakuTrebuli raioni” aseve uyenebs gansakuTrebel moTxovnebs
da a.S.

balasti MARPOL–is TvalTaxedviT # 1 danarTis mixedviT:


1. binZuri
2. sufTa
3. izolirebuli.
izolirebuli aris balasti, romelic moTavsebuli izolirebul
tankebSi da aqvs miReba-gacemis sakuTari sistema. (portSi gasacemad
da a.S.)
sufTa balastSi SeiZleba iyos garkveuli odenobis
navTobSemcveloba. is iqneba sufTa mxolod maSin, rodesac navTobis
Semcveloba ar aRemateba 15 ррм. Tu ki gemi Rvris balasts priborebis
gareSe, balastis gacemis dros karg amindSi ar unda darCes aranairi
kvali.
binZuri balasti - 15 ррм-ze meti.

terminebi, mcnebebi, Semoklebebi


winamdebare programis Seswavlis dros gamoyenebuli terminebi

administracia – im saxelmwifos mTavroba, romlis droSiTac


dacuravs gemi.
ACC - gadasaRvrel navTobSemcvel narevSi navTobSemcvelobis (1 mln.
15 nawili) siWarbis Sesaxeb signalizaciis avtomaturi sistemis
Semoklebuli saxelwodeba.

naosnobis avtonomiuroba ekologiuri usafrTxoebis pirobebis


mixedviT – gamis eqspluataciis xangrZlivoba navTobSemcveli
wylebis, Camdinare wylebis, nagvisa da sxva narCenebis gasacemad
aRWurvilia gemebisa da pasaJirebis momsaxurebis mizniT.

binZuri balasti – navTobSemcveli narevi, romelic warmoiSveba


navTobisgan gauwmendav tankebSi maTSi wylis miRebis Semdeg da
romlis navTobSemcveloba aRemateba navTobis 15 wils narevis 1 mln
wilze.

izolirebuli balasti – wyali, romelic balastis saxiT miRebulia


iseT tankSi, romelic sruliad gamoyofilia satvirTo da Txevadi
sawvavis sistemisgan da specialurad gankuTvnilia mxolod balastisa
an balastisa da iseTi tvirTis gadazidvisTvis, romelic ar aris
navTobi an garemos damabinZurebeli sxva mavne nivTiereba.

sufTa balasti - navTobSemcveli narevi, romelic warmoiSveba


navTobisgan iseTnairad gawmendil gemis tankSi, rom umoZraod myofi
gemidan wynar wyalSi misi gadaRvris dros kargi amindis pirobebSi
wylis zedapirze da mimdebare sanapiroze navTobis xiluli kvali ar
SeimCneva. Tu ki sufTa balastis gadaRvra xdeba navTobis gadaRvris
avtomaturi gazomvis, registraciis da marTvis sistemis meSveobiT,
maSin sistemis maCvenebeli imis Sesaxeb, rom Camdinare narevSi
navTobis Semcveloba ar aRemateba 15 wils narevis 1 mln wilze,
miiCneva rogorc sufTa balastis dasturi.

uaxloesi napiri – sawyisi xazi, romlidanac, saerTaSoriso


samarTlis mixedviT, xdeba Sesabamisi teritoriis teritoriuli
wylebis aTvla.

bonuri SemoRobva ? –wylis zedapirze arsebuli navTobis an misi


moZraobis mimarTulebis Semcvleli da misi Semdgomi Semgrovebeli
mavne nivTiereba – nebismieri nivTiereba, romelic zRvaSi moxvedrisas
SeuZlia Seqmnas safrTxe adamianis janmrTelobisTvis, ziani moayenos
cocxal resursebs, gaauaresos dasvenebis pirobebi an xeli SeuSalos
zRvis marTlzomieri gamoyenebis sxva saxeobebs.

sameurneo-fekaluri Camdinare wylebi – Casadenebi da tualetebis,


pisuarebis, unitazebis, aseve saerTo sapirfareSoebSi arsebuli
Spigatebis sxva narCenebi; rakovinebis, saabazanoebis, saSxapeebisa da
samedicino punqtebSi (ambulatoriebi, lazaretebi) arsebuli
Spigatebis Casadenebi; im sadgomebis Casadenebi, sadac imyofeba
cocxali cxovelebi; sxva Casadenebi, Tu ki isini uerTdeba
zemoTmoyvenilebs.

sameurneo-sayofacxovrebo Camdinare wylebi – sanitarul-higienuri


farTebis Casadenebi: pirsabanebis, saSxapeebis, abanoebis, saabazanoebis,
kaiutis pirsabanebis, samrecxaoebis da a.S.; kambuzis ---- da
aRWurvilobis, aseve kvebis blokis sxva saTavsoebis Casadenebi.

deklaracia – specialurad amisTvis uflebamosili xelisuflebis


warmomadgenlis mier gemis mavne nivTierebebTan operaciebisTvis
mzadyofnis Semowmebis aqti.

sarecxi siTxe – wyali an wyalSi gaxsnili sarecxi preparatis xsnari,


nedli navTobi an raime sxva siTxe, romelic sarecxi milsadenis
meSveobiT miewodeba gasarecx satvirTo tankebs, sawvavis wisternebsa
da gemis sxva sivrceebis sarecx manqanebs.

gamrecxi siTxe - wyali an wyalSi gaxsnili sarecxi preparatis


cximis gamomcleli – sameurneo-sayofacxovrebo Camdinare wylebidan
cximebis gamomcleli mowyobiloba.

ЖНО (soJ) –navTobis operaciebis Jurnali

ЖНО-54-62-69 (soJ-54-62-69) - navTobis operaciebis Jurnali, romlis


forma dadgenilia 1954 wlis navTobiT zRvis dabinZurebis acilebis
saerTaSoriso konvenciiT, 1962 w. da 1969 wlis cvlilebebiT.

ЖНО-73-78 (soJ-73-78) - navTobis operaciebis Jurnali, romlis forma


dadgenilia gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis 1973 wlis
saerTaSoriso konvenciiT da aRniSnul konvenciaze darTuli
tankerebis usafrTxoebisa da dabinZurebis acilebis 1978 w.
saerTaSoriso konferenciis oqmiT.

sanitaruli dacvis zona – akvatoria, romelzec wesdeba


gansakuTrebuli sanitaruli epidemiis sawinaaRmdego reJimi wylis
xarisxis gauaresebis acilebis mizniT.

nevTobis gadaRvris elviseburi intensiuroba – navTobis xarji


saaTSi, aRebuli litrebSi, gadaRvris nebismier momentSi, gayofili
im momentisaTvis arsebuli gemis siCqareze kvanZebSi.

sarqveli, Camketi mowyobileba – mowyobiloba (farsaxuri, ventili,


diskuri sabruni saketi da a.S.), romelic gankuTvnilia milsadenSi
gazis an siTxis nakadis marTvisTvis gamavali kveTis Secvlis gziT,
milsadenis erTi nawilis meoresgan gamoyofamde an milsadenis raime
moculobisgan gamosayofad.
miRebas iseT moculobebSi, romlebic daclis Semdeg gamoiyeneba
wylis balastis asaRebad, gemis normaluri sazRvaosno Tvisebebis
uzrunvelsayofad.

navTobis avariuli gadaRvris lokalizaciis kompleqti – wyalSi


CaRvrili navTobis lokalizaciisa da mogrovebis, aseve gemis ekipaJis
ZalebiT navTobis avariuli CaRvris aRmofxvris aRWurvilobisa da
masalebis kompleqti.

pasuxismgebeli piri – piri, romelic pasuxs agebs mavne


nivTierebebTan operaciebis da maTi acilebisa da likvidaciis
RonisZiebebis Catarebaze.

marpol-73-78 – gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis 1973 wlis


saerTaSoriso konvencia, aRniSnul konvenciaze darTuli tankerebis
usafrTxoebisa da dabinZurebis acilebis 1978 wels londonSi
Catarebuli saerTaSoriso konferenciis oqmiT.

МОПОГ - saSiSi tvirTebis sazRvao gadazidvis wesebi.

samanqano ganyofileba – sivrceebi, sadac ganTavsebulia mTavari da


damxmare meqanizmebi, qvabebi, tumboebi, generatorebi, sawvavis miRebis
punqtebi, saxelosnoebi da sxva damxmare saTavsoebi.

nagavi – yvela saxis sakvebi, sayofacxovrebo da saeqspluatacio


narCenebi (garda navTobTan an raime sxva mavne nivTierebebTan
Sereulisa), romlebic warmoiqmneba gemis normaluri eqspluataciis
procesSi da eqvemdebareba mudmiv an periodul mocilebas.
navTobproduqtebi, romlebic marpol-73-78-is danarT II Sesabamisad ar
aris mavne nivTierebebi, marpol-73-78-is damateba I-Si CamoTvlili
nivTierebebis CaTvliT.

navTobi – niSnavs nedl navTobs, mazuts, dizelebisTvis da SesazeTi


sapoxisTvis gankuTvnil mZime sawvavs;

dizelebisTvis gankuTvnili mZime sawvavi – niSnavs gamebze


dizelebisTvis gamoyenebul sawvavs, romlis standartuli meTodiT
gamocdisas temperaturaze araumetes 340 grad. celsiusiT возгоняется ?
misi moculobis ara umetes 50 %-sa.

nedli navTobi – naxSirwyalbadebis nebismieri Txevadi narevi,


romelic bunebriv pirobebSi gvxvdeba, miuxedavad imisa, ganicada Tu
ara am narevma damuSaveba misi transportirebis gamartivebis mizniT
da romelic Seicavs nedl navTobs, romelSic SesaZloa iyos
damatebuli an amoRebuli перегонки-s zogierT fraqciebi.

navTobbaza – sanapiro nageboba, romelic axorcielebs tankerebze


navTobproduqtebis CarvirTva-gadmotvirTvas.

navTobproduqtebi – navTobi da misi gadamuSavebis produqtebi


(benzini, navTi, dizelis sawvavi, mazuti da sxva).

nagvis damuSavebis danadgari – gemis bortze nagvis ganadgurebis da


misi damuSavebis danadgari misi gadasxmis SesaZleblobis mizniT.
oilpol-54-62-69 – zRvis navTobiT dabinZurebis acilebis 1954 w.
gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis erovnuli wesebis
SesrulebisTvis saWiro procesis ZiriTadi da damxmare elementi.

sabunkero operacia, “bunkereba” – procesi, romlis drosac gemis mier


xdeba Txevadi sawvavis an SesazeTi sapoxis miReba sanapiro
nagebobidan an sxva gemidan, an xorcieldeba gemis farglebSi maTi
gadatumbva.

sabalasto operacia – procesi, romlis drosac gemis saTavsoebSi


miiReba an gemis sivrceebidan itumbeba, an gemis farglebSi erTi
sivrcidan meoreSi itumbeba balastis rolis Semsrulebeli wyali.

satvirTo operacia – procesi, romlis drosac xdeba tvirTis miReba


(Casxma) an Cabareba (gadmosxma) napiridan napirze, erTi gemidan
meoreze an gemis farglebSi xdeba tvirTis gadatumbva erTi satvirTo
nakveTuridan meoreSi.

organizacia – mTavrobaTaSorisi sazRvao konsultatiuri


organizacia (ИМКО).

navTobis danaleqi – navTobis nawili, romelic ar eqvemdebareba


Cveul amotumbvas an garecxvas da gemidan misi mocilebis mizniT
moiTxovs gansakuTrebul xerxebsa da mowyobilobebs.

navTobSemcveli narCeni – nebismieri narCeni, romelic navTobs


Seicavs.

sayofacxovrebo narCenebi – nagvis saxeoba, romelic Sedgeba SesafuTi


da garsamosavi masalebisgan, sxvadasxva mcirezomiani moculobisa da
sxva mavne nivTierebebTan da eqvemdebareba gemidan mis mudmiv an
periodul mocilebas.

sakvebi narCenebi – nagvis saxeoba, romelic Sedgeba sakvebi maragis


winaswari kulinaruli damuSavebis narCenebisgan, damzadebuli
sakvebis arautilizirebadi narCenebisgan, romelic ar aris Sereuli
navTobTan da sxva mavne nivTierebebTan da eqvemdebareba gemidan mis
mudmiv an periodul mocilebas.

saeqspluatacio narCenebi - nagvis saxeoba, romelic warmoiSveba gemze


Catarebuli sxvadasxva sawarmoo da saremonto samuSaoebis Sedegad,
aseve energetikuli danadgaris da gemis sxva aRWurvilobis
eqspluataciis Sedegad warmoSvebuli narCenebi, romlebic ar aris
navTobi da sxva mavne nivTierebei, ar aris Sereuli maTTan da
eqvemdebareba gemidan mis mudmiv an periodul mocilebas.

sakvebi blokis saTavsoebi, “sakvebi bloki” – sakvebis momzadebis da


darigebis, yvela saxis sakvebi produqtebis Senaxvis, kambuzisa da
bifetis inventaris Senaxvis da WurWlis recxvis sivrceebi.

sanitaruli dacvis zonis zoli meore –napiris gaswvriv mdebare


wylis zedapiris zoli, romlis Sida da gare sazRvrebi gadis
uaxloesi napiridan Sesabamisad 7 da 12 milSi.

navmisadgomi – adgili, romelic gankuTvnilia gemis gaCerebasa da


damagrebisTvis CatvirTis, gadmitvirTvisa da sxva operaciebis
mosaxerxebel mdgomareobaSi sawarmoeblad.

oqmi-78 - gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis 1973 wlis


Подсланевые navTobSemcveli wylebi – wylebi, romlebic grovdeba
samanqano ganyofilebis fenilis qveS da Seicavs navTobproduqtebs.

sibinZureebis mimRebi punqti (miRebi punqti) – adgili wylis Sida


gzaze, sadac ganTavsebulia gemisgareTa wyaldamcavi teqnikuri
saSualebebi, romelTa saSualebiT xdeba gemze dagrovili yvela an
nawili sibinZureebis miReba.

gansakuTrebuli raioni – zRva an zRvis baseini, romelSic marpol-73-


78-s Sesabamisad unda miRebul iqnas gemebidan dabinZurebis acilebis
gansakuTrebuli savaldebulo zomebi da meTodebi.

САЗРИУС –navTobis gadaRvris avtomaturi gazomvis, registraciis da


marTvis sistemis Semiklebuli saxelwodeba. xelsawyo, romelic
auwyebs gawmendil navTobSemcvel wyalSi navTobproduqtebis
normatiuli Semcvelobis siWarbeze.

gadaRvra – mavne nivTierebebTan da maT Semcvel CasadenebTan


mimarTebaSi niSnavs gemidan wyalSi ganxorcielebul nebismier
gaJonvas, daRvras, gadasxmas, daclas, miuxedavad imisa, Tu ra mizeziT
aris es gamowveuli.

mowmoba – saerTaSoriso mowmoba, romelic gaeca gems imis dasturad,


rom gemi, misi aRWurviloba, mowyobilobebi da momarageba
sertifikati – dokumenti, romelic adasturebs gemis aRWurvilobis
da mowyobilobebis zRvis dabinZurebis acilebis moqmedi wesebisadmi
Sesabamisobas, aseve imas, rom es aRWurviloba da mowyobilobebi
damzadebulia registris an sxva aRiarebuli saklasifikacio
sazogadoebis zedamxedvelobis qveS. gaicema Sesabamisad registris an
sxva aRiarebuli saklasifikacio sazogadoebis mier.

gadasatumbi sistema – milsadenebis da tumboebis sistema maTi


armaturis CaTvliT, romlis daniSnulebaa gemebidan navTobis, binZuri
balastis, sawvavis da navTobnarCenebis gadmotumbva sanapiro
nagebobebze an sxva gemze.

Sesakreb cisterniani sistema – sistema, romelSic sameurneo-fekaluri


Camdinare wylebi ar iRvreba borts gareT, aramed daumuSavebeli
saxiT grovdeba da inaxeba gemidan napirze gacemis sistemis meSveobiT
Cabarebamde an im raionSi gadaRvramde, sadac aseTi gadaRvra
daSvebulia.

navTobSemcveli narevi – navTobis nebismieri raodenobis Semcveli


narevi.

mimRebi nageboba – sanapiro, mcuravi nageboba an erTiani


teqnologiuri sqemis nawili, romelic gankuTvnilia gemebidan mavne
nivTierebis an aseTi nivTierebebis Semcveli narevebis miRebisTvis,
romlebic grovdeba gemebze maTi normaluri eqpluataciis procesSi,
magram ar SeiZleba gadaiRvaros gemebidan, moqmedi saerTaSoriso
konvenciebis an im saxelmwifoebis erovnuli wesebis Tanaxmad, romlis
wylebSic dacuravs gemi.
nivTierebebis napiridan gemze miwodebis an gemidan napirze miRebis
mizniT. stenderis konstruqciaSi SesaZloa Sediodes mudmivad
mierTebuli Slangi.

konvenciis mxare – saxelmwifo, romlis mTavrobamac moaxdina


konvenciis ratificireba.

Camdinare wylebi – wylebi, romlebic rCeba adamianis sayofacxovrebo


da sawarmoo saqmianobaSi gamoyenebis Semdeg: unitazebisa da
pisuarebis, samedicino punqtebis niJarebisa da Spigatebis Casadenebi,
aseve im sadgomebis, sadac imyofeba cxovelebi, sxva Casadenebi, Tu ki
isini uerTdeba zemoTmoyvenilebs, maT Soris pirsabanebis, saSxapeebis,
samrecxaoebisa da kambuzis Casadenebi.

sibinZureebis Semgrovebeli gemi (gemi-Semgrovebeli) – gemi, romelic


gankuTvnilia sxva gemebidan navTobSemcveli da Camdinare wylebis,
nagvis da sxva narCenebis miRebisTvis, sanapiro gamwmend nagebobebze
an specializirebul gamwmend gemebze maTi Semdgomi gadacemis mizniT.

axali gemi – gemi, romlis mSeneblobis dawyeba an romlis SeZenaze


(aSenebaze) SekveTa gacemulia 1977 wlidan da mis Semdeg.

arsebuli gemi – gemi, romelic ar aris axali.

gemTmflobeli – iuridiuli an fizikuri piri, romelic Tavisi


saxliT axdens gemis eqspluatacias, miuxedavad imisa, aris is gemis
mepatrone, Tu iyenebs mas sxva kanonier safuZvelze.

gemis wyaldamcavi teqnikuri saSualebebi:


wylebis gawmenda da gauvnebleba;
2) navTobSemcveli wylebis gamwmendi danadgari (sadguri ОНВ) –
gemis danadgari, romelSic iwmindeba navTobSemcveli wylebi;
3) nagvis utilizaciis danadgari (Rumeli-insineratori) – gemis
mowyobiloba, romelic gankuTvnilia nagvis dasawvavad.
4) Camdinare da navTobSemcveli wylebis Sesakrebi cisternebi –
gemis cisternebi, romlebSic grovdeba aRniSnuli wylebi gemis
wyaldamcav teqnikur saSualebebze maTi Semdgomi damuSavebis an
gemis gareTa wyaldamcav teqnikuri saSualebebze maTi gadacemis
mizniT;
5) nagvis Semgrovebeli mowyobiloba – WurWlebi, avzebi,
konteinerebi, nagvisa da sakvebi narCenebis sosagrovebeli da
Semnaxveli binkerebi.

sawdomi tanki – nebismieri tanki tankerze, specialurad


gankuTvnili danaleqis SegrovebisTvis da gemze binZuri balastis,
sarecxi wylebis da sxva navTobSemcveli nivTierebebis
SenaxvisTvis.

sufTa balastis tanki – tanki, romelic gamorCeulia sxva


tankebisgan da ixmareba mxolod sufTa balastisTvis, aseTi tankis
(tankebis) arseboba, daniSnuleba da tevadoba miTiTebulia
navTobiT dabinZurebis acilebis saerTaSoriso mowmobaSi.

tankeri – nebismieri TviTmavali da araTviTmavali gemi, romelic


specialurad aSenebulia an mowyobilia Txevadi tvirTvis
gadazidvebisTvis наливом.

navTobis tankeri - gemi, romelic specialurad aSenebulia an


sxva TviTmavali da araTviTmavali gemi, romelsac tvirTis an
nawili tvirTis saxiT gadaaqvs 200 kub. m odenobis da meti navTobi
наливом.

tankeri-qimmzidi - gemi, romelic specialurad mowyobilia Tavis


satvirTo saTavsoebSi ZiriTadad Txevadi mavne nivTierebebis,
romlebic ar aris navTobi, gadasazidavad наливом, aseve
kombinirebuli satvirTo gemi an nebismieri navTobis tankeri,
rodesac mas tvirTis an nawili tvirTis saxiT gadaaqvs наливом
Txevadi mavne nivTiereba, romelic ar aris navTobi.

Txevadi sawvavi – nebismieri navTobi, romelic gamoiyeneba sawvavis


saxiT gemze arsebuli energetikuli danadgarisTvis.

sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis dasamuSavebeli


mowyobiloba – mowyobiloba, romelSic sameurneo-fekaluri
Camdinare wylebi borts gareT gadaRvramde ganicdis specialur
damuSavebas.
nagvis Semgrovebeli mowyobiloba – WurWeli gemis bortze nagvis
Segrovebisa da SenaxvisTvis misi moculobis Seucvlelad, napirze
an mcurav Semgroveblebze misi Semdgomi gadacemiT.

Sesakrebi cisterna – cisterna, romelic gankuTvnilia


daumuSavebeli sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis Segrovebisa
da SenaxvisTvis.

sawvav-balastis cisterna – sawvavis cisterna, romelic


sistematurad SeiZleba gamoyenebul iqnas balastisTvis. “adamianTa
raodenoba” - gulisxmobs ekipaJis wevrebs da pasaJirebis
w/mln – gamoTqmis “mavne nivTierebis wili (navTobis an sxva mavne
nivTierebis) 1 mln wil narevze” Semoklebuli forma.

Slangi – drekadi araliTonis milsadeni sanapiro da gemis


milsadenebze misaerTebeli mowyobilobebiT.

epizootia – garkveul teritoriaze gareul da Sinaur cxovelebSi


gavrcelebuli masobrivi infeqciuri daavadeba.

თავი II. msoflio okeanis dabinZureba da naosnoba


garemos dabinZureba – axali, misTvis aradamaxasiaTebeli
fizikuri, qomiuri da biologiuri agentebis Setana an maTi bunebrivi
donis mateba.

tabula 1: dabinZurebis ZiriTadi saxeobebi


fizikuri (Tburi, qimiuri (mZime biologiuri sainformacio
xmauris, liTonebi, (biogenuri, (sainformacio
eleqtromagnituri, pesticidebi, mikrobiologiuri, xmauri, cru
naTebis, plastmasi da genetikuri) informacia,
redioaqtiuri) sxva, qimiuri mRelvarebis
nivTierebebi) faqtorebi)

nebismieri qimiuri dabinZureba aris qimiuri nivTierebis warmoqmna


misTvis aradamaxasiaTebel adgilas. dabinZureba, romelic
warmoiSveba adamianis saqmianobis procesSi, aris garemoze misi mavne
gavlenis ZiRiTadi faqtori.

qimiurma damabinZureblebma SeiZleba gamoiwvion mwvave mowamlvebi,


qlordioqsidebi, romlebic warmoiqmneba qlorwarmoebuli aromatuli
naxSirgogirdebia, romlebic herbicidebis warmoebisas gamoiyeneba.
dioqsinebiT garemos dabinZurebis wyaroebia aseve celuloza-
qaRaldis mrewvelobis produqtebi, metalurgiuli mrewvelobis
narCenebi, Sidawvis Zravebis amonabolqvi gazebi. es nivTierebebi
Zalian toqsikuria adamianebisa da cxovelebisTvis dabali
koncentraciis pirobebSic ki da iwvevs RviZlis, Tirkmlebis, imunuri
sistemis dazianebebs.

garemos misTvis axali sinTetikuri nivTierebebiT dainZurebis garda,


bunebas da adamianTa janmrTelobas SeiZleba didi ziani miayenos
aqtiuri sawarmoo da sasoflo-sameurneo saqmianobis, aseve
sayofacxovrebo narCenebis warmoqmnis Sedegad nivTierebebis bunebriv
mimoqcevaSi Carevam.
dabinZurebas ganicdis atmosfero (haeri), hidrosfero (wylis garemo)
da litosfero (myari zedapiri) dedamiwa...

tabula 2. garemos dabinZureba


dabinZurebis ZiriTadi ZiriTadi mavne
wyaroebi nivTierebebi
atmosfero mrewveloba naxSirbadis, gogirdis,
transporti azotis oqsidebi
Tburi eleqtrosadgurebi organuli naerTebi
samrewvelo mtveri
hidrosfero Camdinare wylebi mZime liTonebi
navTobis gaJonva navTobi
avtotransporti navTobproduqtebi
litosfero mrewvelobis da soflis plastmasi
meurneobis narCenebi rezina
nevTobproduqtebis Semcveli lialis wylebis gadaRvris problema
Zalian mwvaved dgas. garemos dacvis saerTaSoriso konvencia marpol
73/78-is Tanaxmad, daSvebulia triumis navTobSemcveli wylebis
gadaRvra, romlebic gawmendilia 15 mg/l normamde.
imis gamo, rom sxvadasxva daniSnulebis da tipis gemebis danadgarebis
muSaobis uzrunvelsayofad gamoyenebuli zRvis wylis gamtari sistema
ar aris srulyofili, misi nawili aRwevs gemis sawarmoo
ganyofilebebSi, sadac ereva sxvadasxva damabinZurebel nivTierebebs
an ukve dabinZurebul sxva wylebs, riTic warmoSobs lialis wylebs.

1. navTobiT da navTobproduqtebiT dabinZureba iwvevs navTobis


laqebis warmoqmnas, rac arTulebs wyalSi fotosinTezis
process mzis sxivebis SeuRwevadobis gamo, aseve iwvevs
mcenareebis da cxovelebis daRupvas. navTobis yoveli tona qmnis
navTobis abks 12 kv km-de farTobze. dazianebuli ekosistemis
aRdgenas 10-15 weli Wirdeba.
2. samrewvelo warmoebis Sedegad warmoSvebuli Camdinare wylebiT,
sasoflo-sameurneo warmoebis Sedegad mineraluri da organuli
sasuqiT, aseve komunalur-sayofacxovrebo CasadenebiT
dabinZureba iwvevs wyalsatevebis evtrofikacias – sakvebi
nivTierebebiT maT gamdidrebas, rac Tavis mxriv iwvevs
wyalmcenareebis moWarbebul zrdas da aragamdinare wylis sxva
ekosistemebis daRupvas, zog SemTxvevaSi ki adgilis daWaobebas.
3. mZime liTonebis ionebiT dabinZureba arRvevs wylis
organizmebisa da adamianis cxovelqmedebas.
4. mJava wvimebi iwvevs wyalsatevebis закисление da ekosistemebis
daRupvas.
5. radioaqtiuri dabinZureba dakavSirebulia wyalsatevebSi
radioaqtiuri narCenebis CaRvrasTan.
wyalsatevebis florasa da faunaze.
7. meqanikuri dabinZureba zrdis meqanikuri minarevebis
Semcvelobas.
8. baqteriuli da biologiuri dabinZureba ukavSirdeba sxvadasxva
paTogenur organizmebs, sokoebsa da wyalmcenareebs.

pqdt,bcf lf jrtfytt,bc ufzez.bfyt,bc o.fhjt,c vbtresdyt,f.


 cfvhtodtkj lf cfvtehytj o.kt,bc xfqdhf eiefkjl pqdfib fy vfsb
itnfyf pqdfib vlbyfhbc xfvjyfltysfy thsfl8
 ufvfzez.bfyt,tkb ybdsbtht,t,bc obyfcofhufypqhf[ekb lfvfh[df –
lfvgbyub.
 ufvfzez.bfyt,tkb ybdsbtht,t,bc uf;jydf cfpqdfj nhfycgjhnbc
tmcgkefnfwbbc lhjc8
 fdfhbekb lfqdht,b cfpqdfj nhfycgjhnblfy fy o.fkmdtif
vbkcfltyt,blfy.
 pqdbc acrthpt cfcfhut,kj obfqbctekbc vjgjdt,bcfc
vcjakbj jrtfybc Zbhbsflb ufvfzez.bfyt,kt,c vbtresdyt,f yfdsj,b,
yfdsj,ghjlemnt,b, mfkjutyo.fk,flyfthst,b6 vZbvt vtnfkt,b,
xfvjsdkbkb ybdsbtht,t,bc cfthsj vf[fcbfst,tkc ofhvjflutyc
vybidytkjdfyb odkbkb, hjvtkbw lff[kjt,bs *)-()0 itflutyc vcjakbj
jrtfytib fnvjcathekb o.fhjlfy, ufvjyfrkbcbf gbhdtkflb yfdsj,b,
hjvkbc vj[dtlhf ghfmnbrekfl fh fhbc lfvjrblt,ekb fnvjcathek
uflfnfyfcsfy lf lfrfdibht,ekbf okbc ufhtvjib eiefkj
vj[dtlhfcsfy.

YFDSJ,B O>KBC PTLFGBHPT

o.kbc ufhcib vj[dtlhbkb yfdsj,bc itvlujvb ,tlb lfvjrblt,ekbf vbc


itvflutykj,fcf lf ufhtvjc c[dflfc[df afmnjhsf ptvjmvtlt,fpt

navTobis moqmedeba zRvaSi

qvemoT aRwerilia navTobis laqis garemo pirobebis zegavleniT


gamofitvis rva mTavari procesi, romlebic Sejamebulia diagramaSi
navTobis moqmedeba zRvaSi
gavrceleba da gadaadgileba

navTobi, romelic wyalze ufro msubuqia, warmoqmnis laqebs da


okeanis zedapirze gadaadgildeba garkveuli siCqariT, romelic
damokidebulia gravitaciis Zalaze, zedapiris daWimulobaze,
siblanteze, gaZgifvis temperaturaze (anu gamyarebis temperatura),
qarze, talRebsa da dinebaze. garemo temperaturac mniSvnelovan
rols TamaSobs navTobis zRvis zedapirze gaSlaze, radganac
siblante temperaturazea damokidebuli. unda aRiniSnos, rom nedli
navTobi sxvadasxva Semadgenlobisa arsebobs da aqedan gamomdinare,
sxvadasxvagvari qmedebiT xasiaTdeba zRvis wyalSi. blanti nedli
navTobic ki SesaZloa swrafad gavrceldes wylis Txel fenebSi.
zRvisa da qaris zemoqmedebiT navTobis safari “iweleba”, formas
icvlis da ixliCeba, ris Sedegadac wylis zedapirze Cndeba navTobis
moZravi laqebi, romlebic yvelaze didi koncentraciiT navTobs
(navTobis yvelaze sqel fenas) wina kideebTan Seicaven. wylis
zedapirze navTobis laqis gadaadgilebaze gavlenas axdens rogorc
qaris, ise dinebis siCqare da mimarTuleba. qaris zegavleniT navTobis
laqa moZraobs siCqariT, romelic qaris siCqaris 2.5-3.5%-s Seadgens.
Spreading
the spreading rate mostly depends upon the viscosity, hydrographical conditions as currents, wind
speeds, tides .Twelve hours after the beginning of the spill, the oil may be scattered within an area of
several square kilometers (thus reducing the possibilities of operations at sea).

aorTqleba

gadaumuSavebeli navTobis umetes saxeobaSi aqroladi nivTierebebis


maRali procentuli Semadgenlobis gamo, am aqroladi nivTierebebis
aorTqleba navTobis Semadgenlobidan intensiurad mimdinareobs
zRvaSi. aorTqleba sakmaod swrafia da fizikurad dakavSirebulia
daSlis procesTan. mas xels uwyobs wylis maRali temperatura da
mRelvare zRva (wylis Wavlebis zemoqmedebisa da navTobis buStukebis
gaxeTqvis Sedegad navTobi atmosferoSi adis). kvlevebma aCvenes, rom
nedli navTobis daaxloebiT 50% SeiZleba daikargos aorTqlebis
Sedegad, rasac rogorc wesi, 24-48 saaTi sWirdeba. rac Seexeba mZime an
narCen navTobs, misi mxolod 10%-is aorTqleba xdeba imave droSi,
dizelisa da sayofacxovrebo sawvavis, aseve, faqtobrivad, yvela saxis
navTisa da benzinisa ki - 75%.
emulsiis warmoqmna

wyalgajerebuli navTobis emulsiis warmoqmna (rac warmoadgens


Sebrunebul (reversul) emulsias da faqtobrivad, sawinaaRmdegoa
navTobgajerebuli wylis emulsiisa, romelsac qvemoT ganvixilavT),
mravali problemis saTavea. sqeli, mdgradi, cximismagvari masis,
romelsac xSirad “Sokoladis muss” uwodeben - emulsiis warmoqmnis
procesi damokidebulia navTobis tipze da mas xels uwyobs mRelvare
zRva. xelSemwyobi pirobebis arsebobisas swrafad warmoiqmneba
emulsia, romelSic wylis Semcveloba TiTqmis 80%-s aRwevs. emulsiis
warmoqmna arTulebs napirisa da zRvis navTobisa da
navTobproduqtebisagan wmendis process, zrdis damabinZurebeli
nivTierebis moculobasa da siblantes da qmnis problemebs navTobis
likvidaciis saqmeSi.

zogierTis mtkicebiT, gamofitvis procesebis zemoqmedebiT


SesaZlebelia emulsiis gardaqmna fisis koStebad da nawilakebad,
romlebic zRvaSi “cocxloben” wlebis manZilze da did manZilzec
gadaadgildebian; sabolood ki, xdeba maTi napirze gamoriyva da
daleqva “mazuTis burTulebis” saxiT. zRvaSi motivtive da napirze
gamoriyuli umravlesoba aseTi koStebisa zRvaSi ganRvrili nedli
navTobisgan miRebuli produqti ki ar aris, aramed tankerebis,
Zravebisa da gemis Zirebidan modis.

mazuTis burTulebis udidesi nawili skdeba da ifiteba zRvaSive,


Tumca mazuTi, romelic napiramde aRwevs da aq ileqeba, SedarebiT
nela ixrwneba, rac damokidebulia sanapiro zolis maxasiaTeblebze.
keTilmouwyobel napirze gamoriyuli mazuTis zRvis cocxal
The formation of a water-oil emulsion may increase threefold or fourfold the volume of pollutant. The
emulsification process speed mainly depends upon the sea condition and the viscosity of the oil. The
viscosity of emulsions is generally high and increase the persistence of hydrocarbons on the sea surface.
Asphaltene content > 0.5 %: stable emulsions, ("chocolate mousse")
Asphaltene content < 0,5 % : unstable emulsions, dispersion.

Ddispersia

nedli navTobis tipis mixedviT navTobgajerebul wylis emulsiaSi


SeiZleba sakmaod swrafad stiqiurad (TviTneburad) warmoiqmnas
patara wveTebi qarisa da talRebis zegavleniT. zRvis temperatura da
dispergatorebis gamoyenebiT. Tumca, dispergatoris gamoyeneba
TavTxel da sanapiro wylebSi SesaZlebelia mxolod eqspertTa da
ekologiis muSakTa yuradRebisa da zedamxedvelobis pirobebSi.

zRvis zedapiridan nedli navTobis TandaTanobiT spontanur gaqrobas


xels uwyobs dispersiis procesi. navTobisa da wylis gazrdili
sakontaqto zedapiris gamo, navTobis warmoqmnili mcire zomis
nawilakebis (burTulakebis) daSla (gaxrwna) mikrooorganizmebis
zemoqmedebis Sedegad gacilebiT swrafad mimdinareobs. navTobis
mcire wveTebis Semadgenlobidan yvelaze toqsikuri xsnadi aqroladi
nivTierebebis gamoyofa SedarebiT swrafad xdeba vidre navTobis
didi, erTiani laqidan. gamoyofili aqroladi nivTierebebi Semdgom
advilad ixsneba zRvaSi.

gafantuli navTobis swrafi gaxsna xSir SemTxvevaSi Tavidan


gvacilebs navTobis safaris did manZilze gadaadgilebas zRvaSi da
albaToba imisa, rom navTobi napirs miaRwevs, Sesabamisad mcirdeba.
dispersiis Sedegad mcirdeba im safrTxe, romelsac zRvaSi CaRvrili
navTobi wylis frinvelebs uqmnis.

Dispersion
Natural dispersion rate depends upon the nature of the oil, the thickness of the slick, and the sea state.
Fluid oils spreading easily may be dispersed entirely within a few days in moderate sea conditions.
Viscous or emulsified oils, forming thick slicks, have a low tendency to disperse and may persist for
weeks.

gaxsna

miuxedavad imisa, rom wyalSi naxSirwyalbadebis xsnadoba dabalia,


nedli navTobis zogierTi Semadgeneli nawili, ZiriTadad ki -
SedarebiT msubuqi, dabalmduRare naxSirwyalbadebi - sakmaod kargad
aorTqleba da ara wylis fazaSi gadasvla. aRniSnuli dadasturda
gaxsnili naxSirwyalbadebis koncentraciebis analitikuri gazomvebiT,
romlebic rCeba navTobis daRvris adgilTan axlos an mis qvemoT.
aqedan gamomdinare, daRvrili navTobis zRvaSi moqmedebis gansazRvris
mizniT gaxsnis procesi ar aris imdenad mniSvnelovani, rogorc sxva
procesebi, rogoricaa magaliTad, aorTqleba.

daleqva (sedimentaci

daleqva warmoadgens process, rodesac zRvaSi motivtive navTobis


nawilakebi ileqeba zRvis fskerze. amisaTvis unda moxdes navTobis
nawilakebis, romelTa simkvrive naklebia zRvis wylis simkvrivesTan
SedarebiT, saxecvlileba maTgan SedarebiT msubuqi komponentebis
aorTqlebis Sedegad da gansakuTrebiT, wylis svetSi arsebuli myari
nawilakebis SemoerTebiT, rac zrdis maT simkvrives, romelic axla
ukve wylis simkvriveze metia. imis gamo, rom Ria zRvaSi myari
nawilakebis raodenoba mcirea, navTobis nawilakebis zRvis fskerze
daleqva naklebad mosalodnelia. aRniSnuli procesi SedarebiT
xSiria napirTan axlos moqceva-ukuqcevisa da estuaruli talRebis,
qviSis moZraobisa an qaris zemoqmedebiT.
laden with suspended solids. Less frequent in open seas due to the absorption and excretion of particles
of oil by zooplankton.On sandy shorelines, stranded oil often mixes with the sediment, this mixture being
then washed off by the waves and sunk.

fotoqimiuri Jangva

zRvis zedapirze motivtive navTobis safari mzis sxivebis


zemoqmedebas ganicdis, ris gamoc misi qimiuri Semadgenloba icvleba.
mocemul process fotoqimiuri Jangvis procesi ewodeba. am procesis
Sedegad xdeba navTobis zogierTi Semadgeneli nawilis daSla da
isini wyalSi metad sxnadi xdebian da SedarebiT swrafad da advilad
ifantebian daSlisa da wyalSi gaxsnis gamo. navTobis fotoqimiuri
Jangvis procesi yvelaze swrafad zRvis zedapirze an navTobis
fizikurad “gawelili” laqis SemTxvevaSi mimdinareobs.

bioqimiuri daSla (biodestruqcia)

msoflio okeaneSi da yvela saxis naleqSi arsebobs mikroorganizmebi


(baqteriebi, sokoebi), romlebic ineleben da Slian navTobis
Semadgenel nawilebs. Ria zRvaSi da sanapiroebze arsebobs Zalze
didi raodenobis da sxvadasxva saxis mikroorganizmebi, romlebic
Slian navTobs.

zRvaSi navTobis moqmedebis gansazRvris mizniT biodestruqcia


umniSvnelovanesi faqtoria, Tumca mis Sedegad ar xdeba navTobis
moculobis an navTobis garemoze zemoqmedebis myisieri Semcireba.

biodestruqcias xels uwyobs navTobis safaris gaSla mcire zomis


nawilakebad wylis did zedapirze. amasTan, aRniSnul process adgili
aqvs bunebrivadac da dispergatorebis gamoyenebiTac. saintereso
faqtia, rom biodestruqcia aCqarebs navTobis bunebrivi gabnevis
process.

sakmaod swraf biodestruqcias xels uwyobs iseTi nutrientebi,


rogoricaa azoti da fosfori. amgvarad, biodestruqcia SedarebiT
swrafad sanapiro wylebSi mimdinarobs (sadac am nivTierebebis
Semcveloba Ria zRvasTanN SedarebiT maRalia). nedli navTobis
Semadgeneli nawilakebis umetesoba SeiZleba mikroorganizmebis
gansxvavebiT, navTobis wyalSi emulsiis siblante utoldeba wylis
fazis siblantes da warmoqmnis Semdeg aseTi dispergatorebi qreba
zRvis zedapiridan da rCeba axlozedapirul wylebSi, sadac Semdgom
mimdinareobs navTobis nawilakebis waylSi gaxsna

.
Marine micro-organisms (bacteria, moulds and yeasts) can use hydrocarbons as a source of carbon and
energy. Biodegradation takes place at the water/oil interface. The creation of oil droplets at sea increases
the interfacial area available for biological activity and thus enhances degradation.This process will not
occur in the event of oil stranded on the shoreline above the high water mark.Other factors influencing
biodegradation rate are: temperature, and availability of oxygen and nutrients (phosphorus, nitrogen).

Weathering Processes Over Time

oil types vary and ‘weathering’ will change the condition of any spilled oil over a period of time
vj[vfht,bc cohfab phlf6 ibuf lf ufht dfzhj,bc ufafhsjt,f6 reknehekb
lf trjyjvbrehb rfdibht,b _ .jdtkbdt tc ite’kt,tkbf nhfycgjhnbc
c[dflfc[df cf[tt,bc ufydbsfht,bc ufhtit cfpqdfj nhfycgjhnb trjyjvbehbf
lf fvfcsfy lfrfdibht,bs chek.jabklt,f cfpqdfj ntmybrf lf bphlt,f vfsb
vjwekj,f7 yfjcyj,f ths-thsb gbhdtksfufyb lfluf vcjakbj jrtfybc lfwdbc
ghj,ktvbc obyfit7

yfjcyj,f vcjakbj jrtfytc egbhdtktc .jdkbcf b.tyt,c6 hjujhw


upfc cfpqdfj nhfycgjhnbc uflfcfflubkt,kfl7 w[flbf fv itvs[dtdfib
pqdbc o.fkb ufvjb.tyt,f ovbylf abpbrehb uflfflubkt,bcfsdbc6 hbsfw bub
fhfdbsfh pbfyc fh f.tyt,c o.kbc ufhtvjc. cfpqdfj nhfycgjhnbc
tmcgkefnfwbbc ghjwtcib ufvjb.tyt,f pqdbc o.fkb6 hjvtkbw ufvj.tyt,bc
itvltu bctd ,heylt,f erfy itwdkbkb sdbcj,hbdb vf[fcbfst,kt,bs7
rth’jl6 pqdbc o.fkb ufvjb.tyt,f c[dflfc[df nbgbcf lf lfybiyekt,bc utvbc

tythutnbrekb lfyflufht,bc veifj,bc epheydtkcf.jafl ~’hfdt,bcf lf


s,jvbvjwdkbc fgfhfnt,bc ufuhbkt,f`6 fv itvs[dtdfib [lt,f o.kbc
s,jufzez.bfyt,f o.kbcfsdbc xdtekt,hbdb cbs,jc uflfwtvbc [fh]pt7

cfpqdfj nhfycgjhnbc c[dflfc[df cbcntvt,bc fhfchek.jabc ufvj


pqdbc o.kbc yfobkb [dlt,f cfofhvjj cfsfdcjt,ib6 cflfw thtdf
c[dflfc[df ufvfzez.bfyt,tk ybdsbtht,t,c fy erdt ufzez.bfyt,ek o.fkc6
itltufl ofhvjbmvyt,f t7o7 kbfkehb o.kt,b6 hjvkt,bw tmdtvlt,fht,f
pqdfib uflfqdhfc7

o.fkc b.tyt,ty fuhtsdt cfofhvjj-ntmybrehb cfzbhjt,bcfsdbc utvbc


cfndbhsj lf cfofhvjj cfsfdcjt,bc6 vtmfybpvt,bcf lf lfyflufht,bc
ufcfceasfdt,kfl6 hjujhw fvfc ntmybrehb tmcgkefnfwbbcf lf ndbhsbc
uflfnfybc otct,b bsdfkbcobyt,c7 tc t7o7 xfvhtw[b o.kt,bf7

pqdbcf lf jrtfytt,bc o.fkb fewbkt,tkbf utvbc ,fkfycbht,bcfsdbc lf


vfsb cfsfyflj cfwehfj sdbct,t,bc epheydtkcf.jafl7 fm ufzez.bfyt,f
[lt,f yfhxtyb ybdsbtht,t,bc hfjltyj,bc itcf,fvbcfl6 hjvkt,bw
bv.jat,jlf o.kbs itdct,fvlt cfsfyflj vjwekj,fib7 t7 o7 ,fkfcnehb
o.kt,bf7 vcjakbj jrtfybc o.kbc ufvj.tyt,bc tc cf[t bodtdc cfpqdfj
nhfycgjhnbc xdtekt,hbdb tmcgkefnfwbbcfc o.kbc .dtkfpt vybidytkjdfy
ufzez.bfyt,fc7

o.fkc b.tyt,ty utvt,pt cf.jafw[jdht,j6 fctdt trbgf;bcf lf


jhufybpvt,c7

ufhlf fvbcf sdbsvfdfkb cfpqdfj nhfycgjhnb b.tyt,c fnvjcathek


/fthc utvbc tythutnbrek lfyflufht,ib cfs,j,bc odbcfsdbc7 fv lhjc [lt,f
ufhtvjc s,jufzez.bfyt,f ’hfdt,bc veifj,bcfc w[tkb fbht,bc fnvjcathjib
ufahmdtdbc ufvj6 fctdt ufzez.bfyt,f cfodfdbc eodflb yfobkfrt,bcf lf
cfodfdbc odbc ghjlemnt,bc cf[bs6 hjvtksfw sfy f[kfds c[dflfc[df vfdyt
mbvbehb ybdsbtht,t,b ~ujubhlbc6 fpjnbc6 yf[ibh,flbc jmcblt,b6 v’bvt
vtnfkt,b`7

fqybiyekb ufvfzez.bfyt,kt,b bafynt,bfy fnvjcathjib6 bktmt,bfy


o.kbc ptlfgbhpt fy b[cyt,bfy vfcib7

cfpqdfj nfhycgjhnbs pqdbc o.kbc vj[vfht,bcf lf ufzez.bfyt,bc


fqybiyekb upt,bc ufhlf ufzez.bfyt,bc vibydytkjdfy afmnjhc mvybc
cfufyut,j cbnefwt,bc fdfhbt,bc lhjc ndbhsbc uflfidt,f o.fkib7 bcbyb
xdtekt,hbsd jhb cf[bcff

 utvbc ndbhsbcf lf flfvbfysf uflfcfhxtyfl


 rjhgecbc6 vtmfybpvt,bcf lf cbcntvt,bc abpbrehb hqdtdf
fv itvs[dtdfib rfnfcnhjaekb itltut,bc vmjyt ufzez.bfyt,f
vybidytkjdfy pfhfkc f.tyt,c fcts pjyt,ib vj[dtlhbk mdt.yt,bc
trjyjvbrfc7

ufvjrdktdfsf it]fvt,bc cfae’dtkpt lflubylf6 hjv cfnhfycgjhnj


utvt,bc tmcgkefnfwbbc lhjc pqdbc ufhtvjib vj[dtlhbkb ybdsbtht,t,bc
’bhbsfl nbgt,c vbtresdyt,f5

 yfdsj,b
 s[tdflb vfdyt ybdsbtht,t,b8
 vfdyt ybdsbtht,t,b hjvkt,bw uflfbnfyt,f utvt,pt aest,bs^
cfndbhsj rjyntbytht,bs^ fdnj- fy cfhrbybupj htpthdefht,bs8
 atrfkehb o.kt,b8
 yfufdb
organizmebis aTi aTasobiT jiSi. amasTan bevri maTgani iwvevs
seriozul ekologiur, socialur da ekonomikur Sedegebs. invaziuri
ucxo jiSebi samarTlianad iTvleba biomravalferovnebis
mniSvnelobiT meore safrTxeT (binadroebis adgilis ngrevis Semdeg).
binebriv gaerTianebaSi adamianis saqmianobis Sedegad (introduqcia)
ucxo saxeobis cxovelebis, mcenareebisa da mikroorganizmebis
Casaxleba warmoadgens biologiur dabinZurebas4 (kolonini da sxva,
1992; iJevski, 1995).
msoflio samecniero sazogadoebis mier am seriozuli ekologiuri
problemis globaluri masStabis gaazreba gaxda specialuri
saerTaSoriso SeTanxmebebisa da programebis Camoyalibebis mizezi.

terminologia
biomravalferovnebis konveniis mxareTa mier haagaSi, holandia
(Decision VI/23, 2002) 2002 wlis 7–dan 19 aprilamde Catarebul me-6
konferenciaze miRebuli VI/23 gadawyvetilebis Tanaxmad, bunebrivi
TanasazogadoebisTvis cocxali organizmis ucxo saxeobad iTvleba
saxeoba, qvesaxeoba an dabali rangis taqsoni, romlis introducireba1
moxda misi bunebrivi gavrcelebis farglebs gareT (axlandeli an
adrindeli areali), nebismieri nawilis CaTvliT: gametebi, Teslebi,
kvercxebi an iseTi saxeobebis cxovrebis stadiebi, romlebsac
gadarCenis da gamravlebis unari SeswevT.

invaziuri ucxo saxeoba niSnavs iseT ucxo saxeobas, romlis


introduqcia da/an gavrceleba safrTxes uqmnis biologiur
mravalferovnebas (saxeobebs, adgilsamyofelos an ekosistemebs).

introduqcia2 niSnavs ucxo saxeobis antropogenur gadaadgilebas


(pirdapir an iribs) Tavisi bunebrivi arealis (axlandeli an
raime sxva mizezis gamo (Decision VI/23, 2002).

cneba biologiuri invaziebi moicavs organizmebis gavrcelebis yvela


SemTxvevebs, rogorc adamianis saqmianobiT gamowveuls (introduqcia),
ase saxeobebis bunebriv gadaadgilebas Cveuli gavrcelebis farglebs
gareT (arealis bunebrivi gafarToeba).

adamianis saqmianobiT (introduqciiT) gamowveuli ucxo saxeobebis


cxovelebis, mcenareebisa da mikroorganizmebis bunebriv
TanasazogadoebaSi Casaxleba warmoadgens biologiur dabinZurebas4
(kolonini da sxva, 1992; iJevski, 1995).

regions, romlidanac gadmoadgilda cocxali organizmi, ewodeba


donori-regioni.
regions, sadac gadaadgilda ucxo organizmi, ewodeba recipienti-
regioni.
wylis ekosistemebisTvis gamoiyeneba terminebi wyalsatevi-donori da
wyalsatevi-recipienti.

biologiuri dabinZurebis Taviseburebani da Sedegebi wylis


ekosistemebisTvis
wylis balasti aris zRvis an mtknari wyali, romelic gamma bortze
miiRo portebSi, an naosnobis dros. wylis balasti gamoiyeneba gemis
arasuli datvirTvis dros, saniCbavi xraxnisa da saWis wyalqveS
moqcevis, maTi efeqturi muSaobis, aseve diferentis kontrolisa da
mdgarobis zrdis uzrunvelsayofad. amrigad miiRweva gemis marTvisa
da misi usafrTxoebis uzrunvelyofa, balasti, rogorc wesi,
moTavsebuliizolirebuli balastis tankebSi an daclil satvirTo
triumebSi. balastis miRebis dros wyalSi arsebuli mikroorganizmebi
xdeba balastur tankebSi.
wyalSi Sewonili danaleqebi SeiZleba daileqos balastis tankebis da
satvirTo triumebis fskerze. wylis balastis tankebis kontruqciidan
da milsadenebis sistemidan gamomdinare, maqsimaklurad daclil
tankebSi SeiZleba inaxebodes ramdenime tona aseTi wyali. sxvadasxva
tipis gemebze balastis tankebis konstruqcia, milsadenebis da
balastis tumboebis sistema gansxvavebulia. navTobis Tanamedrove
tankerebi aRWurvilia ormagi korpusis kontruqciiT, romelic
gamoiyeneba wylis balastis tankebisTvis (sur. 1).
mSralmSraltvirTmzid gemebs xSir SemTxvevaSi gaaCnia ormagi fskeri,
bortis, forpikis da axterpikis tankebi. garda amisa, zogierTi gemebi
Mnemiopsis leidyi amerikis atlantikuri wylebidan – egzotikuri
saxeobebis Savi zRvis saxeobebze negatiuri gavlenis yvelaze
STambeWdavi magaliTia. es, Casaxlebuli, romelic ikvebeba
zooplanqtoniT, Tevzebis kvercxebiTa da lifsitebiT, gaxda Sav da
azovis zRvebSi 1980 wlebis bolos da 1990 wlebis daswyisSi
TevzWeris vardnis mTavari mizezi. Mnemiopsis leidyi-s mier 1980 wlebis
ekzotikuri organizmiT miyenebulma zaralma Seadgina TiTqmis
$40.000.000. organizmebis Beroe obutusata –s (sur. 3) da Beroe cucumis –s
SemTxeviTi Semotana – dadebiTi movlenaa, vinaidan es organizmebi
arian Mnemiopsis–is antogonisturi saxeobebi, romelTa Semotanis
Semdeg Mnemiopsis–is populacia Semcirda. egzotikuri wylis
organizmebis gavlena qveynebis ekonomikaze Zalian didia.

magaliTad, evropuli midia “zebras” gavrcelebam SeerTebuli


Statebis did tbebSi gamoiwvia zarali ramdenime miliardi amerikuli
dolaris odenobiT, rac saWiro iyo midiebis dasaxlebebiT modebuli
eleqtrosadgurebis milebis gawmendisTvis [1]. imis albaToba, rom
Casaxlebuli saxeobebi Secvlian ekosistemis natiur Semadgenlobas
isini Casaxldnen. damatebiTi faqtorebia – hava, Casaxlebuli
saxeobebis ricxvi (pirveli populaciis raodenoba), bunebrivi
konkurentebi da sakvebis arseboba. ufro SesaZlebelia saxeobebis
adaptacia maTi warmoSvebis msgavs garemoSi. amitomac, Tu ki balastis
miRebis da balastis gadaRvris portebis hava identuria,
introduqciis riski bevrad izrdeba.
dakvirvebebi gviCvenebs, rom seriozuli zianis gamowvisTvis
savaldebulo ar aris organizmi iyos saSiSi mavnebeli. zogierTi
SemoWrili saxeobebi zians ayeneben adgilobriv florasa da faunas
sakvebisTvis brZolis Sedegad. yvelaze cudi Sedegia, rodesac
adgilobriv saxeobas cvlis SemoWrili egzotikuri saxeoba. es
SeiZleba exebodes ara marto erT, axlaxans gamqral saxeobas, aramed
sxva organizmebsac, romlebic sakvebTan an gavrcelebis sferosTan
dakavSirebiT masze arian damokidebuli. Sedegad, erTaderTi saxeobis
Casaxlebis Semdeg sakvebi jaWvis struqtura SeiZleba Zireulad
Seicvalos.
vinaidan kargad cnobilia, rom axal garemoSi adaptirebuli
Casaxlebuli saxeobebis likvidacia an Zalian Zviri jdeba, an kidev
SeuZlebelia, prioriteti unda mieniWos introduqciis Tavidan
acilebis an minimumamde dayvanis mcdelobebs. balastis miRebis dros
bortze SeiZleba moxdes ara marto cocxali organizmebi, aramed
gruntis nawilic, aseve damabinZureblebi, gansakuTrebiT im
SemTxvevaSi, rodesac balastis miRebis raioni wyalmarCxia. balastis
gadaRvris dros, balastis tankebidan wyalTan erTad iRvreba reisis
dros gadarCenili danaleqisa da organizmebis nawili. SeuZlebelia
viwinaswarmetyveloT is zemoqmedeba, romelsac introduqcia moaxdens
ekologiaze (mag., adgilobriv saxeobebTan arsebobisTvis brZola da
maTi gandevna) da ekonomikaze (mag., Casaxlebulma organizmebma
SeiZleba safrTxe Seuqmnas akvakulturis saSenebs, zarali miayenos
damuSavebis variantebis SemuSavebis saWiroeba, arasasurveli
saxeobebis intruziis minimizaciis mizniT. yoveli ucxo saxeobis
zegavlena araprognozirebadia, amasTan dakavSirebuli parametrebis
sakmaod didi ricxvisa. saxeoba, romelic ar axdens negatiur
zegavlenas Tavisi warmoSvebis raionSi, SesaZloa seriozuli ziani
miayenos nebismieri axali geografiuli raionis ekonomikasa da
ekologias, sadac is nebiT Tu uneblied Casaxlda.
saerTaSoriso sazRvao organizaciis monacemebiT, yovelwliurad
msoflioSi xdeba 10 miliardi tona balastis wylis gadazidva,
romelSic registrirebuli 3000 wylis organizmi. bevri maTgani
warmatebulad saxldeba iseT mdinareebSi, zRvebsa da okeanebSi, sadac
arasodes binadrobda, da xdeba seriozuli negatiuri ekologiuri da
ekonomikuri Sedegebis mizezi.
vinaidan gemebis balastireba dReisaTvis sazRvao gadazidvebis
ganuyofeli nawilia da amas ver auvliT gverds, arasasurveli
organizmebis gavrcelebis da zRvis dabinZurebis acilebis ZiriTadi
gzaa – gemebidan biologiurad da qimiurad dabinZurebuli balastis
portebSi gadaRvris Tavidan acileba.
kacobriobis aqtualur amocanad rCeba msoflio okeanis dacva
daWuWyianebisagan. sxvadasxva saxis tvirTis dagazidva, aseve
gamaWuWyianeblebis utilizaciis usafrTxoebis wesebis daucveloba da maTi
pirdapiri gadasrola mivyavarT zRvis ekosistemis gauaresebisaken da iwvevs
garemos fizikur, qimiur da biologiur gaWuWyianebas.
ganvixiloT gaWuWyianebis erT-erTi tipi, kerZod ki biologiuri
gaWuWyianeba, romelic gamowveulia balasturi wylebis gamoyenebiT.
balasturi wyali sami saxisaa: izolirebuli, sufTa da binZuri.
izolirebuli balasturi wyali aRebis Semdeg isxmeba mxolod izolirebul
balastur tankebSi. sufTa da binZuri balasturi wyali isxmeba sxvadasxva
saTavsoebSi (satviro tankebi, ormagi fskeri, forpiki, axterpiki da sxv.).
sufTa saTavsoebSi zRvis wylis Casxmis SemTxvevaSi balastur wyals sufTa
ewodeba. im SemTxvevaSi Tu ki saTavsoebi iyo dabinZurebuli (gaurecxavi an
cadad garecxili), masSi arsebuli narCenebi ereva zRvis wyals, abinZurebs
mas da warmoiqmneba binZuri balasturi wyali. izolirebul da sufTa
balastur wylebTan aris dakavSirebuli garemos biologiuri dabinZureba.
balasturi wylebis saxiT gamoyenebuli gaWuWyianebuli wyali Seicavs
adamianisa da garemos wylis organizmebisaTvis mavne nivTierebebs. isini
sicocxlisunarianobas inarCuneben did manZilze gadaadgilebisas.
balasturi wylis CaRvra, SeiZleba iyos mizezi sxvadasxva infeqciis
warmoSobisa im navsadgurSi sadac xdeba misi CaRvra, aseve zians ayenebs
TevzWeras, akvakulturul fermebsa da adamiani saqmianobis sxvadasxva
sferoebs.
Nnaosnobis ganviTarebiT, msoflio flotis tonaJis gazrdiT
Sesabamisad gaizarda gadatanili balasturi wylebis moculoba, ramac
gamoiwvia mavne zRvis organizmebisa da daavadebis gamomwvevi
mikroorganizmebis raodenobis mateba, am procesma miiRo ekologiuri
ubedurebis xasiaTi. IМО-s monacemebiT, yovelwliurad msoflios flotis
mier gadaitaneba 10 mlrd tona balasturi wyali, ris Sedegadac mTel
msoflioSi gadaitaneba 3 aTasi saxeobais mcenareebi da cxovelebi.
sxvadasxva warmoSobis wylis organizmebi, romlebic sxvadasxva gziT
organizmebi da (maT Soris epidemiis gamomwvevi organizmebi) xandaxan iwveven
Tevzis meurneobis maragis mTlian ganadgurebas.
Oorganizmebis SeWris ZiriTadi saSiSroeba mdgomareobs imaSi, rom
navTobis gavrcelebisagan gansxvavebiT egzotikuri organizmebi ar SeiZleba
ganadgurebuli iqnas gawmendiT an wylis STanTqmiT. maTi SemoWris Semdeg
praqtikulad SeuZlebelia am organizmebis likvidacia manam, sanam sxva
romelime movlena ekosistemaSi ar daarRvevs axal biologiur mdgomareobas.
istoriaSi mravladaa aseTi faqtebi. bolo 20 wlis ganmavlobaSi
daregistrirebuli iyo naosnobis Sedegad egzotikuri wylis organizmebis
gadatanis 70 msxvili SemTxveva. magaliTad, cnobilia evropuli zolebiani
midiis uaryofiTi zegavlena CrdiloeT amerikis tbebSi, amerikuli
qtenoforebi _ Sav zRvaSi, holeris vibrioni _ laTinuri amerikis sanapiro
wylebSi, dinoflagelatebi _ avstraliis wylebSi da a.S.
miuxedavad imisa rom msoflios biologebi didi xania agroveben aseTi
SemTxvevebis uaryofiT statistikas da moiTxoven, rom miRebuli iqnas
seriozuli winaswari zomebi. saerTSoriso sazRvao sakonsultacio
organizaciam (IМО) ukanasknel aTwleulSi daiwyo Zebna im gadawyvetilebisa,
romelic daakmayofilebda msoflio sazogadoebas.
1990 wels IМО-s komitetis 30-e sesiaze zRvis garemos dacvis Sesaxeb,
Seiqmna muSa jgufi romelic muSaobda balastur wylebSi ucxo warmoSobis
saxeobebis promlemebze. 1991 wels miRebuli iqna rezolucia МЕРС 50(31),
“balasturi wylebis gadaRvris da naleqebis Sedegad wylis da patogenuri
organizmebis arasasurveli SeWris aRkveTis Sesaxeb“.
am debulebis mizani mdgomareobs imaSi, rom saxelmwifos da
navsadguris admistracias warudginon informacia Tu rogor SeiZleba
SevamciroT arasasurveli wylis organizmebis SeWra balasturi wylebiT da
misi naleqidan. debulebaSi iyo aRniSnuli rom, organizmebis gadarCenis
Tviseba SeiZleba Semcirdes iseTi garemo pirobebis gamo rogoricaa,
marilianoba, temperatura, sakvebi nivTierebis Semcveloba da sinaTlis
intensivoba. rekomendirebuli iyo sifrTxilis gamoCena balasturi wylis
aRebis dros; gemze aRebul unda iqnas sufTa wylebi.
mtknarwylian garemoSi SeuZlebeblia.
muSavdeba balasturi wylis florasa da faunaze zemoqmedebis sxva
meTodebi, magaliTad damuSaveba qimiuri nivTierebebiT da biocidebiT,
Termuli damuSaveba, Jangbadis moSoreba, tankerebis damcveli safarveli,
wvrili filtracia, gauvnebloba ozoniT, ultraiisferi sxivebiT,
ultrabgerebiT da a.S. perspeqtivaSia am miznebisaTvis aTvisebul iqnas
kostruqciebi da gemis mowyobilobebi.
1992 wels gaerTianebuli erebis organizaciis (UN) konferenciaze,
romelic exeboda garemos dacvis problemebs egzotikuri saxeobebis
gadatana aRiarebul iqna seriozul saerTaSoriso problemad da mouwodes
saxelmwifoebs SeefasebinaT damatebiT miRebuli zomebis efeqturoba,
romelic exeboda zRvis garemos degradacias, balasturi wylebis CaRvras.
1997 wels miRebuli iqna gemebze balasturi wylebis kontrolis
ganaxlebuli debuleba da miRebul iqna balasturi wylebiT paTogenuri
organizmebis [rezolucia А.868 (20) IМО] minimumamde dayvanis marTvis cnoba.
debulebaSi aris damatebiTi rekomendaciebi imis Sesaxeb, Tu rogor
SevamciroT gemze miRebul balastur wylebSi mavne organizmebis miRebis
albaToba, aseve asaxulia Rrma wylebSi balasturi wylis Secvlisas gemisa
da adaminis usafrTxoebis uzrunvelyofa. Sedegad 1997 wels damowmda 2
dainteresebuli mxaris IМО da zRvebis usafrTxoebis komitetis da garemos
dacvis komitetis mier, romlebic aRwers zRvaSi balasturi wylebis
Secvlis usafrTxoebis aspeqtebs. debulebaSi mocemulia balasturi wylebis
Secvlis procedurebi, yuradReba eqceva isTi faqtorebis Sefasebis risks
rogoricaa, balasturi tankebis atmosferuli wneva, amindi da zRvis
talRebi.
aucilebeli am debulebis arseboba yvela gemze, romelSic mocemulia
informacia da rekomendaciebi balastur wylebTan dakavSirebuli
procedurebis usafrTxoebisa da efeqturi marTvis Sesaxeb.

Bbalasturi wylebis marTva


gemebis eqspluataciis procedurebi
iseT raionTan axlos sadac tardeba fskeris gasaRrmavebeli oporaciebi,
romelic iTvaliswinebs wyalSi Slamis Semcvelobis Semcirebas, am
ukanasknelSi ki aris arasasurveli wylis da paTogenuri organizmebis
cistebi. sasurvelia balasturi wylis saxiT ar iqnes gamoyenebuli im
raionebis wyali, sadac aRiniSneba “yvaviloba”, romelic gamowveulia
fitoplanqtonis masiuri yvavilobiT.NEB
balasturi wylis aRebis dros gemis JuurnalSi unda CavweroT
dRe, geografiuli mdgomareoba, marilianoba, miRebuli wylis moculoba, es
monacemebi kapitanis mier unda iqnes Setanili JurnalSi radgan navsadguris
da saxelmwifo organoebma moaxdinon dakvirveba.

gemebidan balasturi wylebisa CaSvebisa da naleqebisaganAarasasurveli


wylisa da paTogenuri organizmebis wyalSi moxvedris aRkveTis strategia
balasturi wylebis da naleqebis CaSvebis strategiis gansazRvrisas
unda gaviTvaliswinoT Semdegi kriteriumebi:
 eqsploataciuri ganxorcielebadoba;
 efeqturoba;
 gemebisa da mezRvaurebis usafrTxoeba
 ekologiuri mozanSewoniloba;
 wylisa da naleqebis kontroli;
 monitoringi;
 xarji-efeqturoba.

wylis da paTogenuri organizmebis gavrcelebis kontroli SeiZleba


iyos efeqturi Semdegi pirobebis SemTxvevaSi:
 balasturi wylis CaSvebis aRkveTis SemTxvevaSi;
 balasturi wylis Secvla da naleqebis moSoreba wyalSi an zRvis
iseT raionSi romelic dadgenilia am miznis gansaxorcieleblad da
miRebulia saxelmwifos mier.
 balasturi wylebis marTvis praqtika, romelic mimarTulia
daWuWyianebuli wylisa da naleqebis aRmofxvrasTan, balasturi
balasturi wylebis gadamuSaveba SeiZleba davyoT sam kategoriad:
1. Secvla;
2. gadamuSaveba gembanze;
3. gadamuSaveba napirze.
1. balasturi wylebis Secvla
saerTasoriso sazRvao sakonsultacio …organizacia IМО dReisaTvis
aRiarebs balasturi wylebis Secvlis 2 meTods:
• Tanmimdevruli;
• gamdinare.
miRebulia rom PnavsadgurSiSi aRebuli balasturi wyali mTlianad
unda Seicvalos Ria zRvaSi, savaraudod zRvis organizmebi, romlebic
cxovroben msoflio okeanis Rrma wylian raionebSi, arasicocxlisunariani
arian sanapiro zonaSi da gamomdinare aqedan aseTi balastis CaRvra
sanapiro zonaSi ar moaxdens uaryofiT zegavlenas adgilobriv florasa da
faunaze. amave dros wylis Seclis adgilSi zRvis siRrme unda iyos ara
naklebi 500 m, xolo raioni ganlagebuli unda iyos napiridan 200 metrSi.
amgvarad, am droisaTvis erTaderTi sayovelTaod miRebuli sakmaod
efeqturi meTodi, romelic Tavidan agvacilebs ucxo saxeobis
hidrobiontebis SeRwevas aris balasturi wylebis Secvla Rrmawylian
raionebSi.
amasTan, balasturi wylebis Ria zRvaSi Secvla zrdis adamianebisa da
gemebisaTvis usafTxoebis gauaresebis risks:
• gemis sacurao Tvisebebis dakargva (upirveles yovlisa
mdgradobisa);
• gemis konstruqciis dazianeba, dinamikuri datvirTvisa an
datvirTul tankSi nawilobriv wylis Sereva.
• krenisa da diferentis warmoqmna;
• xraxnis gaSiSvleba.
balasturi wylebis Secvlis ukanaskneli meTodi iTxovs zust
dagegmvas da unda tardebodes mudmivi kontrolis pirobebSi, romelic unda
warmoebdes gemis ekipaJis mier. satumbi sistemebi da milsadenebi am dros
praqtikulma gamokvlevebma gvaCvena, rom es meTodi aris efeqturi, Tu tankSi
wylis 98% Cainacvleba, misi oTxgzis gadaqaCvisas.
adamianebisa da gemis usafrTxoebis TvalsazrisiT es meTodi metad
misaRebia, imdenad ramdenadac gemebis datvirTva praqtikulad ar icvleba.
Tumca izrdeba tankebis dazianebis ricxvi, zedmeti wnevis gamo izrdeba,
arsebiTad izrdeba balasturi sistemisa da gemis energosadguri.

2. balasturi wylebis gadamuSaveba gembanze


mavne zRvis organizmebis gadatanasTan brZolisas,Bbalasturi wylebis
gadamuSaveba warmoadgens metad perspeqtiul meTods. mTel msoflioSi
mimdinareobs gamokvleva balasturi wylebis gadamuSavebis qmediTi da
efeqturi meTodebis saZieblad.
MdReisaTvis cnobilia Semdegi meTodebi:
 meqanikuri damuSaveba (filtracia, centridanuli gayofa);
 fizikuri gadamuSaveba (Termuli, ultraiisferi, ultrabgeriTi);
 qimiuri gadamuSaveba _ qlorireba, ozonireba, Jangbadis moSoreba
dezinfeqcia biocidebis gamoyenebiT, aseve spilenZisa da vercxlis
ionebis generaciiT.
 biologiuri zemoqmedeba mavne mikroorganizmebis ganadgurebis mizniT.
samwuxarod balasturi wylebis gadamuSavebis arcerTi meTodi ara aris
aRiarebuli saerTaSoriso doneze. ar arsebobs sayovelTaod miRebuli
saerTaSoriso standartebi balasturi wylis damuSavebisa da gadamuSavebis
produqtebis gadasrolis xarisxis Sesafaseblad.

3. Bbalasturi wylebis damuSaveba napirze


balasturi wylis CaRvra sanapiro mimReb mowyobilobebSi an mcurav
moculobaSi Semdgomi gadamuSavebisaTvis aris aucilebeli imdenad,
ramdenadac araxelsayrel amindis pirobebSi balasturi wylis Secvla
zRvaSi SeiZleba ar moxdes, gemis usafrTxoebis pirobebis
uzrunvelyofisaTvis. Tumca es meTodi bevr gems aiZulebs xarjos meti dro
navsadgurSi da amasTan dakavSirebiT gamoiwvevs damatebiT milsadenebisa da
romelic exeba zRvaSi navTobis daRvris SemTxvevaSi sagangebo
zomebis dagegmvas.
gansazRvrul RonisZiebebs swored aRniSnuli samarTlebrivi CarCo
udevs safuZvlad. qvemoT moyvanilia yvela Sesabamisi saerTaSoriso
xelSekruleba da konvencia, romlebic ratificirebulia saqarTvelos
mier.

cxrili 1. Sesabamisi saerTaSoriso xelSekrulebebi da konvenciebi


konvencia ZalaSi Sesvlis saqarTvelos mier
TariRi ratificirebis
TariRi

navTobis daRvraze mzadyo- 1995 w. 13 maisi 1996 w. 20


fnis, masze reagirebisa da Tebervali
TanamSromlobis 1990 w.
saerTaSoriso konvencia
(OPRC 1990)
Конвенция по предотвращению
загрязнения моря сбросами с
судов, отходами и другими
веществами. International
Convention on Oil
Pollution Preparedness,
Response and Co-operation
(OPRC), 1990.
navTobiT dabinZurebis Sede-
gad miyenebul zianze samo-
qalaqo pasuxismgeblobis
saerTaSoriso konvencia,
1992 w. (cnobilia, rogorc
1992 wlis CLC)
International Conventios
on Civil Liabalaty and
Compensation for Oil
Rollution Damage,1992.
navTobiT dabinZurebiT gamo- 1978 w. 16 oqtomeri 2000 w. 10 marti
wveuli zianis kompensacii- da 1976 w. 22
saTvis 1971 w. saerTaSoriso noemberi
konvencia saerTaSoriso Sesabamisad
fondis daarsebis Sesaxeb
da misi 1976 w. oqmi (FUND
1971, 1976)
1992 w. oqmi CLC 1969, 1976-Si 1996 w. 30 maisi 2000 w. 10 marti
Sesworebebis Sesatanad

1969 wlis saerTaSoriso 1975 w. 6 maisi da 1995 w. 25 agvisto


konvencia Ria zRvaSi 1983 w. 30 marti (orive)
navTobiT avariuli Sesabamisad
dabinZurebis SemTxvevaSi
Carevis Sesaxeb da misi 1973
w. oqmi Ria zRvaSi navTobis
garda sxva nivTierebebiT
dabinZurebis SemTxvevaSi
Carevis Sesaxeb
(INTERVENTION 1969, 1973)

1972 w. saerTaSoriso konven- 1975 w. 30 agvisto jer ar aris


cia SesworebebiT ratifici-rebuli
narCenebisa da sxva
nivTierebebis dampingiT
gamowveuli zRvis
dabinZurebis Tavidan acile-
bis Sesaxeb (LDC 1972)

1992 w. saerTaSoriso konven- 1992 w. 22 aprili 1994


cia Savi zRvis dabinZur-
ebisagan dacvis Sesaxeb
(buqarestis konvencia)

2 sxva saerTaSoriso SeTanxmebebi


qvemoT mocemulia is SeTanxmebebi, romlebic Seexeba Savi zRvis
garemos dacvas.

cxrili 2. Savi zRvis regionaluri garemosdacviTi SeTanxmebebi

regionaluri SeTanxmeba xelmoweris TariRi

1993 w. 6-7 aprilis deklaracia, 1993 w. 7 aprili,


romelic exeba buqarestis odesa, ukraina
konvenciis ganxorcielebas
(odesis deklaracia)

Savi zRvis reabilitaciisa da 1996 w. 31 oqtomberi,


winaaRmdeg brZolaSi
TanamSromlobis oqmis” “Sav
zRvaSi navTobis daRvraze
reagirebis gegma”

თავი III. navTobiT zRvis dabinZurebis Tavidan acileba

saerTaSoriso konvenciebis da nacionaluri wesebis gamoyenebis


Taviseburebebi gemebidan dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT

gemebi, romlebic imyofebian zRvaSi veldebuli arian Seasrulon


-yvela moqmedi debulebebi saeTaSoriso konvenciebisa zRvis
dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT ,romelta monawile isini arian.
gemebidan mavne nivTierebebis CaSvebis moculobebi ganisazRvreba
saerTaSoriso konvenciebiT dadamokidebulia sxvadasxva
paramertebze,rac axasiatebs gems da mis pozicias napirTan
mimarTebaSi.
-yvela gemi,romelic awarmoebs curvas zRvis Sida da teritoriul
wylebSi veldebuli aris Seasrulos nacionaluri wesebis moTxovnebi
gemebidan dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT

zRvis dabinZurebis Tavidan acilebis nawilSi teqnikuri


zedamxedveloba

- gemebis saxelmwifo teqnikuri zedamxedvelobis funqcias


zRvis dabinZurebis Tavidan acilebis nawilSi axorcielebs
registri.
- registris zedamxedvelobas eqvemdebareba: aRWurviloba da
navTobSemcveli wylebis separaciis sistema; aRWurviloba da
navTobSemcveli wylebis filtraciis sistema; aRWurviloba da
gadaRvris avtomaturi gazomvis, registraciis da marTvis
sistemebi; “navTobi-wylis” gayofis donis mdgomareobis
ganmsazRvreli xelsawyoebi da mowyobilobebi; tankebis sarecxi
fekaluri Camdinare wylebis damamuSavebeli danadgari; nagvis
damuSavebis danadgari; наливом gadasazidi mavne nivTierebebis,
romlebic ar aris navTobi, narCenebis Segrovebis, damuSavebisa
da zRvaSi gadaRvris aRWurviloba, mowyobiloba da sistemebi:
gemis Slangebi da шланговые.
- gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis aRWurvilobis,
sistemebis, mowyobilobebisa da xelsawyoebis Semowmebis
periodulobas da wess adgens registri. gamis administacia
valdebulia daicvas Semowmebis vadebi da morigi SemowmebisTvis
saTanado wesiT moamzados gemi da gemebidan dabinZurebis
acilebis aRWurviloba, mowyobilobebi da xelsawyoebi, aseve
acnobos registrs Semowmebebs Soris periodSi momxdari
avariebisa da aRniSnuli aRWurvilobis, mowyobilobebis,
sistemebisa da xelsawyoebis mwyobridan gamosvlis Sesaxeb.

gemebze mavne nivTierebebTan dakavSirebuli operaciebis


saregistracio Jurnali
- gemis dokumentebi, sadac registrirdeba wylis garemos
dabinZurebis acilebis operaciebi.
1. yvela operaciebi, romlebic ukavSirdeba mimReb punqtebSi
подсланевые navTobSemcveli wylebis, Camdinare wylebis, nagvisa
da sakvebi narCenebis gadacemas, aseve navTobproduqtebTan
dakavSirebuli da sxva operaciebi, romelTa dros SesaZloa
dabinZureba, unda registrirdebodes Sesabamis gemis JurnalSi:
- navTobTan operaciebis Jurnali (noJ), nawili I “operaciebi
samanqano ganyofilebaSi” (yvela gemebisTvis)
- navTobTan operaciebis Jurnali (noJ), nawili II “satvirTo da
balastis operaciebi” (navTobis tankerebisTvis)
- satvirTo operaciebis Jurnali, im gemebisTvis romlebsac
Oil Record Book part I,
Oil Record Book part II,
Garbage Book,Garbage management Plan
Ballast-Cargo Operation Book,
Log Book

2. yvela operaciebi Sida naosnobis gemebze, romlebic ukavSirdeba


gemisgare wyldamcav teqnikur saSualebebze gemis eqspluataciis
dros warmoSvebuli narCenebis: подсланевые navTobSemcveli
wylebis, Camdinare wylebis da nagvis gadacemas registrirdeba
Sesabamisad: navTobTan operaciebis JurnalSi (noJ), nawili I-Si
“operaciebi samanqano ganyofilebaSi”;
Camdinre wylebTan dakavSirebuli operaciebis JurnalSi;
nagavTan dakavSirebuli operaciebis JurnalSi.
3. gemis bunkerebis dros Seqmnili nebismieri moulodneli
situacia, romelmac gamoiwvia wylis garemoSi
navTobproduqtebis CaRvra mcire raodenobiTac ki, unda
daregistrirdes savaxto JurnalSi.
4. tankerebze da navTobproduqtebis da mavne nivTierebebis наливом
gadamzid Sereuli naosnobis sxva gemebze operaciebi
registrirdeba: navTobTan operaciebis JurnalSi (noJ), nawili II-
Si “satvirTo da balastis operaciebi” da satvirTo operaciebis
JurnalSi, im gemebisTvis romlebsac gadaaqvT Txevadi mavne
nivTierebebi наливом.
5. Semgrovebelma da specializirebulma gamwmendma gemebma,
romlebsac gemebi uSualod uaxlovdeba подсланевые
navTobSemcveli wylebis, Camdinare wylebis, nagvisa da sakvebi
narCenebis gadasacemad, unda iqonion gemabidan sibinZureebis
6. JurnalSi Setanili yoveli Canaweri xelmowerili unda iyos
operaciaze pasuxismgebeli piris mier, Canaweris TariRis
miTiTebiT. xelmoweris gverdiT, frCxilebSi, unda mieTiTos
Canaweris Semsrulebeli piris Tanamdeboba, gvari da inicialebi.

noJ
arsebobs ori tipis:
I – operaciebi yvela gemebis samanqano ganyofilebaSi
II –satvirTo da balastis operaciebi tankerebze.
ganvixiloT kari C rogorc yvelaze mniSvnelovani I tipis noJ-
isTvis – anu operaciebi navTobnarCenebTan. am karSi
yovelkvireulad unda Caiweros cisternebSi navTobnarCenebis
arseboba, aseve portSi Sesvlisas, Tu ki reisi grZeldeba 7 dReze
met xans.
arsebobs navTobnarCenebis 2 saxeoba, da isini unda ganlagdes gemis
dokumentebSi miTiTebuli cisternebis mixedviT.
Д – lialis wylebi - bortsgare araavtomaturi gadaRvra.
Е– lialis wylebi - bortsgare avtomaturi gadaRvra.
Н – Canaweri tankebis mixedviT bunkerebamde da bunkerebis Semdeg.
G - bortsgare avariuli da sxva gadaRvra.
noJ unda ivsebodes ekipaJis mSobliur enaze da aucileblad
dublirdebodes IMO-s erTerT oficialur enaze (inglisuri,
franguli, espanuri).

Jurnalis swori Sevsebis magaliTi


A List of Examples which are to be recorded in the Oil Record Book in accordance with
regulation 20 of Annex I MARPOL 73/78

1) Examples concerning CODE – C -  OIL RESIDUTES/ SLADGE


 entries which are to be made once a week and at the end of the voyage:

Date Codeletter Internumber name operation/ process


Signature

01.01.94. C 11.1 Fuel-Oil-Sldge-Tank No.25 /9.5 m 3 /5.5 m 3


Incinerator Settling No.37 /5.5 m 3 /3.0
m3
( other Sludge Tank )No.18/ 2.5 m 3 /1.0
m3

ENG.

11.2 Bilge – Oil – Tank No.12 / 20 m 3 /12 m 3


Dirty – Oil – Tank No. 17 / 10 m 3 /5.5 m
3

ENG.
And again next week:

08.01.94. C 11. Fuel-Oil-Sldge-Tank No.25 /9.5 m 3 /6.5 m 3


Incinerator Settling No.37 /5.5 m 3 /3.0
m3
( other Sludge Tank )No.18/ 2.5 m 3 /1.5
3
m

ENG.
 entries which are to be made after disposing sludge (or other Oil Residues) to reception
facilities:
Date Codeletter Internumber name operation/ process
Signature
10.01.94. C 12.1 Hamburg 5.0 m 3 Sludge from Fuel –

Oil - Sludge – Tk No.25 то barge «ERNA» 1.5 м 3

retained on board.
ENG.

 entries which are to be made after transferring sludge into another Tank

Date Codeletter Internumber name operation/ process


Signature
Date Codeletter Internumber name operation/ process
Signature

12.01.94. C 12.2 2.0 m 3 water from Sludge Tk to Bilge -

Holding – Tk.

ENG.

 entries which are to be made after burning sludge in incinerator/ auxiliarybboiler ( if


applicable):
Date Codeletter Internumber name operation/ process
Signature

13.01.94. C 12.3 Burning Sludge between 08.00h – 16.00h


480 litres from Incinerator Settlins Tk.
ENG.

3) Examples concerning CODE –D -  OILY – BILGE – WATER / NON AUNOMATIC


DISCHARGE:

 entries which are to be made after discharge bilge water through OILY WATER
SEPARATOR:

Date Codeletter Internumber name operation/ process


Signature
01.01.99 -D- 13 4,0 m 3
14 13.00h – 15.00h
15.2 LAT[ ], LON [] of begin
LAT[], LON [] of end
-C- 12.2 100 liters to Dirty-oil-Tk.,5,1 m 3
ENG.
  seperated Oil from the OILY WATER SEPARATOR (OWS),
 entries which are to be made after disposing bilge water to reception facilities:

Date Codeletter Internumber name operation/ process


Signature
01.01.99 -D- 13 15 m 3 Bilge-water- Holding Tk#9
14 08.00h – 11.00h
15.3 Hamburg, to barge ”ERNA”

ENG.

 entries which are to be made after transferring bilge water into Tank ( e.g. Bilge – Water -
Holding – Tk)
ENG.
3) Examples concerning CODE E-  OILY-BILGE – WATER/ AUTOMATIC DISCHARGE 
 automatic system starts by e.g. engine- room bilge’s level indicator or tank level indicator.
Date Codeletter Internumber name operation/ process
Signature

01.01.94. E 16 16.00h LAT[ ], LON [ ]


18 20.00h
19.2 through 15ppm equp.
C 12.2  100 liters to Dirty-Oil-Tk, 5 m 3
ENG.
= separated oil from the OILY – WATER – SEPARATOR (OWS)

02.01.94 E 17 16.00h to Bilge-Water-Holding Tk#9


18 18.00h
ENG.
Notice:
Ships master should obtain from the operator of of receptions facilities a reciept or
certificate for the dispesed sludge/ bilge water. This reciept or certificate should be kept
together with the Oil- Record - Book.
Each completed page of the Oil- Record – Book has to be signed by master.

These are only examples for the most common operations in the engine – room concerning
sludge/ oil residues and bilge water. For all other operations see “ LIST OF ITEMS” in your
Oil – Record – Book.

sarqvelis daluqva gemze

daplimbva sruldeba gemebidan zRvis dabinZurebis acilebis mizniT


1. gemis iseT zonaSi Sesvlis win, sadac akrZalulia mavne
2. plombireba sruldeba piradad kapitnis an kapitnis
uflebamosili piris mier, es SeiZleba iyos pirebi meTaurTa
Semadgenlobidan, romlebsac akisria personaluri
pasuxismgebloba gemis im sistemebisa da mowyobilobebis
teqnikur eqspluataciaze, romelTa meSveobiT SesaZloa moxdes
zRvis gabinZureba.
3. daplombili sarqveli (sxva Caketili mowyobiloba) unda darCes
im mdgomareobaSi, romelSic is imyofeboda daplombvis dros da
nebismieri sxva manipulacia am sarqvelTan, garda avariuli
situaciebisa, kategoriulad ikrZaleba manam, sanam plombis
moxsnis Sesaxeb nebarTva ar gaicema kapitnis an misi TanaSemwis
mier, gemebze miRebuli samsaxuris dabulebaTa Sesabamisad.
4. plombiratori mudmivad inaxeba kapitanTan, xolo gemis bortze
kapitnis ar yofnis dros – pirTan, romelic cvlis kapitans.
plombiratori SeiZleba gaeces im pirs, romelsac kapitani
avalebs plombirebis Sesrulebas. plombirebis dasrulebis
Semdeg, plombiratori kapitans ubrundeba.
5. plombiratorma unda gamosaxos plombze gemis samSeneblo
nomeris an sanaosnos Sesabamisi samsaxurebis mier gemisTvis
oficilalurad miniWebuli raime sxva ganmasxvavebeli niSnis
gamosaxuleba.
6. gamebidan zRvis dabinZurebis acilebis mizniT Catarebuli
plombirebis yoveli SemTxvevis dros, gemis JurnalSi sruldeba
Canaweri. Canaweri unda Seicavdes cnobebs, romlis mixedviTac
zustad SeiZleba dadgindes:
a) plombis dadebis TariRi da dro;
b) geografiuli koordinatebi da sxva monacemebi, romelTa
mixedviTac SeiZleba plombis dadebis dros gemis
adgilmdebareobis zustad dadgena.
e) samuSao mdgomareoba (Ria, daxuruli, SemoWerili da sxva),
romlis drosac sarqveli plombiT dafiqsirda;
v) plombis ganmasxvavebeli daxasiaTeba.
7. im SemTxvevebSi, rodesac plombirebas asrulebs sanapiro
samsaxuris warmomadgeneli, gemis JurnalSi aseve iwereba plombis
damsmeli piris saxeli, gvari da Tanamdeboba, aseve ekipaJis im
wevris gvari da Tanamdeboba, romlis TandaswrebiTac daisva
plombi.
8. sarqveli (Camketi mowyobiloba), romelic daplombvas
eqvemdebareba, specialurad unda iyos misadagebuli aseTi
operaciisTvis. plombis dasmis Semdeg unda gamoiricxos nebismieri
SesaZlebloba sarqvelis plombiT dafiqsirebuli mdgomareobidan
gamoyvanis plombis darRvevis gareSe.
9. Tu ki sarqvelis samuSao mdgomareobis Secvla xorcieldeba ara
marto adgilobrivi amZraviT, aramed distanciuradac, maSin plomba,
Sesabamisad, ismeba or adgilas: uSualos adgilobriv amZravze da
distanciuri marTvis saguSagoze.
10. sarqvelis daplombvis Semdeg rekomendebulia zed damagrdes
transporanti (warwera) teqstiT, magaliTad: “plombi! ar gaxsnaT!”,
“sarqveli daplombilia! ar gaxsnaT!”, “yuradReba! daplombilia, ar
gaxsnaT!” da a.S.
11. gemze unda arsebobdes sarqvelebis ganlagebis sqema, romlebic
unda iyos plombiT daxurul mdgomareobaSi gemis im zRvis raionSi
gavlisas, sadac mavne nivTierebebis da maTi narevebis gadaRvra
akrZalulia, aseve portSi dgomis dros.yovelive aseT sarqvels
rekomendebulia mieniWos ganmasxvavebeli indeqsi.
12. im SemTxvevebSi, rodesac sarqvelebis marTva distaciurad aris
SesaZlebeli, sqemebze aseve miTiTebuli unda iyos aseTi
sarqvelebis distanciuri marTvis pultebis adgilmdebareoba.
aseTi sqemebis erTi egzemplari unda inaxebodes Sesabamis mavne
nivTierebebTan dakavSirebuli operaciebis saregistracio
JurnalSi.
14. plombebis moxsna dasaSvebia mxolod aRniSnuli zonidan gemis
gasvlis Semdeg. amasTan, gadaRvris operaciebis Catareba
rekomendebulia rac SeiZleba didi moSorebiT am zonebis
sazRvrebidan. plombis moxsnis faqti aseve formdeba JurnalSi
Setanili CanaweriT. Canaweri saSualebas unda iZleodes dadgindes:
a) plombis moxsnis TariRi da dro;
b) geografiuli koordinatebi da sxva monacemebi, romelTa
mixedviTac
SeiZleba plombis moxsnis dros gemis adgilmdebareobis zustad
dadgena.
g) sarqveli an Camketi mowyobiloba, romlidanac moixsna plombi.
Tu ki plombi ixsneba gemis, SeTanxmebuli zonebis farglebs gareT
gasvlamde, gemis JurnalSi Sesrulebul CanawerSi miTiTebuli
unda iyos Tu ra mizeziT iyo es gamowveuli, aseve im piriss
vinaoba, romelmac miiRo amgvari gadawyvetileba.
15. im SemTxvevebSi, rodesac xdeba plombis uneblie, SemTxveviTi
Camowyveta, amis Sesaxeb dauyovnebliv unda ecnobos kapitans an mis
Semcvlel pirs. Tu ki plombi daisva sanapiro samsaxuris
warmomadgenelis mier, Semdgomi moqmedebebi unda Sesruldes
navsadguris mier aseTi SemTxvevebisTvis dadgenili wesis
Sesabamisad.
16. plombis Camowyvetisa da misi Semdgomi aRdgenis Sesaxeb gemis
JurnalSi sruldeba Sesabamisi Canawerebi.
17. im milsadenebis sarqvelebi, romlebic Ria gembanze mTavrdeba
da specialurad gankuTvnilia gemidan mavne nivTierebebis mimReb
nagebobebze gadacemisTvis, ar iplombeba. aseTi milsadenebis
moTxovnebebi Slangebis mimarT
1. yvela, wylis garemos dabinZurebis TvalsazrisiT saSiSi
operaciebi: navTobproduqtebis CatvirTva-gadmotvirTva, gemebis
bunkereba sawvaviTa da zeTiT, подсланевые navTobSemcveli da
Camdinare wylebis gadatumbva sruldeba Runvadi Slangebis
meSveobiT. amis gaTvaliswinebiT, gemebze pasuxismgebelma pirebma,
aseve navTobterminalis, sabunkere sadguris da gemisgare
wyaldamcav teqnikur saSualebaTa personalma gansakuTrebuli
yuradReba unda dauTmos Slangebis mdgomareobas da Seamowmos
isini yoveli operaciis win.
2. gemze, sabunkere bazaze, navTobbazaze, navmisadgomze miwodebuli
da wylis garemos damabinZurebeli siTxis gadasatumbavad
gankuTvnili yoveli Slangi damzadebuli unda iyos moqmedi ГОСТ-
is mixedviT da hqondes gamomSvebi qarxnis sertifikati, romelic
unda Seicavdes Semdeg monacemebs:
- Slangis meSveobiT gadasatumbaT daSvebuli siTxis saxeoba;
- damzadebis TariRi;
- samuSao wneva;
- gamocdis TariRi da sacdeli wneva am gamocdis dros.

Slangze unda iyos datanili sertifikatSi mocemuli monacemebis


Semcveli markireba. moTxovnebis Tanaxmad, Slangebma
yovelwliurad unda gaiaros hidravlikuri Semowmeba sadeli
wnevis qveS.

. Sida sargeblobis gemebze miwodebul Slangebs unda hqondes


saerTaSoriso nimuSis standartuli miltuCiani gadaerTebebi.
Semgrovebeli gemebi da specializirebuli gamwmendi gemebi
4. Slangis gadagrexa mwarmoeblis mier miTiTebul radiussze
naklebze – akrZalulia.
5. Slagis vibraciis, gembanis kideze an moajirebze xaxunis dros
dazianebis acilebis mizniT gaTvaliswinebuli unda iyos
specialuri dacva. yuradReba unda mieqcios, raTa Slangi ar
mohyves gemis bortsa da navmisadgoms Soris.
6. Slangebi unda miewodos da amoRebul iqnas daxSuli boloebiT.
saxSobi ixsneba saqveSeebze an raime sxva daRvris sawinaaRmdego
WurWelze.
7. navmisadgomidan, sabunkere sadguridan, Semgrovebeli gemidan
gemze miwodebuli Slangebis mierTebis win piri, romelic
pasuxismgebelia am operaciis Catarebaze unda darwmundes, rom
Slangebs ar gaaCnia xiluli defeqtebi, aseve aqvT sakmarisi sigrZe,
raTa Slangebi daculi iyos gaxleCisgan gemis nebismieri
gadaadgilebis an misi wyalSigis Secvlis dros.
8. Slangebis mdgomareobaze eqspluataciis dros: profilaqtikuri
daTvalierebis Catareba, gemze miwodeba da muSaobis dros
dakvirveba, pasuxs agebs is mxare, romelic axdens Slangebis
eqspluatacias da romelsac es Slangi ekuTvnis.
9. gemis kapitani uflebamosilia uari ganacxados navTobbazidan,
sabunkere bazidan, Semgrovebeli gemidan miwodebuli Slangebis
miRebaze, Tu ma Tar gaaCniaT Sesabamisi markireba (p. 2) an,
arsebuli markirebis Tanaxmad, hidravlikuri cdebis momentidan
gavida 1 welze meti.
tankerebidan tvirTis saxiT gadaziduli navTobiT dabinZurebis
acileba
- saerTo debulebebi
- debulebebi zRvaSi navTobis gadaRvris Sesaxeb:
akrZalulia tankeridan navTobis an nebismieri navTobSemcveli
aRemateba 60 l erT sazRvao milze; zRvaSi gadaRvrili navTobis
saerTo raodenoba ar aRemateba gadaRvrisas arsebuli tankerebidan
navTobis tvirTis raodenobis1/15 000, xolo axali tankerebidan 1/30
000, romelic gadaRvris win gadahqonda gems da romlisganac
warmoiSva narCeni; Ti ki tankerze moqmedebs navTobis gadaRvris
avtomaturi gazomvis, registraciisa da marTvis sistema, romelic
uzrunvelyofs elvisebri intensiurobis da navTobis gadaRvris
saerTo raodenobis pirobebis dacvis uzrunvelyofas; Tu ki tanks
gaaCnia sawdomi tankebi navTobSemcveli narevis dawdomisTvis mis
gadaRvramde; zRvaSi gadaRvrili navTobSemcveli narevi ar unda
Seicavdes qimiur an raime sxva mavne nivToerebebs, romelTa
raodenoba an koncentracia sazianoa im raionis zRvis garemosTvis,
sadac tankeridan gadaRvra xdeba, aseve ar unda Seicavdes narevSi
Casamatebel qimiur an raime sxva nivTierebebs, raTa gverdi auaros
gadaRvris pirobebs (mag., dispergirebad nivTierebebs navTobis
wyalSi gafantvis mizniT, sorbentebs, navTobis CasaZir preparatebs
da sxva).
sufTa balastis gadaRvra nebadarTulia yovelgvari SezRudvebis
gareSe, Tu ki tankeri teritoriuli wylebis miRma imyofeba. es
debuleba moqmedebs gansakuTrebul raionebSic. sufTa balasts
gemi iRebs tankebSi im SemTxvevebSi, rodesac:
- CatvirTvis portSi ar aris binZuri balastis miRebisTvis
gankuTvnili sanapiro danadgarebi da daSvebulia sufTa balastis
navsadguris wylebSi gadaRvra;
- gemis gansakuTrebul raionebSi an sanapiro wylebSi naosnobis
dros dagegmilia balastTan dakavSirebuli operaciebi;
- gemi midis remontze an dokirebaze;
- sufTa balastis miReba ganpirobebulia amindis pirobebiT an
nakarnaxevia sawarmoo aucileblobiT gemis morigi gadazidvisTvis
balastis Ria zRvaSi gadaRvra daSvebuli mxolod konvenciis
yvela moTxovnis dacviT.
sufTa da izolirebuli balastis navsadguris wylebSi gadaRvra
xdeba mxolod am sakiTxze portis administraciasTam winaswari
SeTanxmebiT da wylis balastis gadaRvrasTan dakavSirebuli
portis pirobebis, aseve samTavrobi dadgenilebebis gacnobis
Semdeg.
CatvirTvis portSi misvlisas, izolirebuli balastis gadaRvris
win, balastis operaciebze pasuxismgebelma kapitnis TanaSemwem
unda aiRos balastis sinjebi tankebidan da Seamowmos maTSi
tvirTis Semcveloba. Tu ki izolirebuli balastis romelime
tankSi aRmoCdeba tvirTi, aseTi balasti bunZurad CaiTvleba.

gems unda gaaCndes zusti informacia sufTa balastis gadaRvris


pirobebis Sesaxeb im portSi, sadac dagegmilia aseTi operacia, da
amis Sesabamisad moaxdinos Tavisi moqmedebebis koordinireba.
izolirebuli balastis miRebis win balastis operaciebze
pasuxismgebelma pirma unda daaTvalieros uzolirebuli balastis
tankebi da darwmundes, rom masSi gamavali milsadeni da tixari,
romelic mas gamoyofs satvirTo tankebisgan – daculia da ar aqvs
Jonva.
tankerze tvirTis saxiT gadaziduli navTobis Semcveli narevebis
gadaRvra teritoriul wylebSi daSvebulia mxolod im SemTxvevaSi,
Tu ki navTobSemcvel narevSi, misi winaswari gazavebis gareSe,
navTobis Semcveloba ar aRemateba 15 w/mln da amave dros tankeri
miemarTeba wylis mimarTulebiT ?
zRvis Sida wylebSi, portebis akvatoriebSi, sanitaruli dacvis
raionebSi, aseve Tevzmeurneobis mniSvnelobis raionebSi tankeridan
bortsgare nebismieri navTobSemcveli narevis, aseve sufTa wylis
tankeridan bortsgare navTobSemcveli narevis da sufTa balastis
gadaRvril nakads sWirdeba mudmivi vizualuri dakvirveba. aseTi
vizualuri dakvirveba saWiroa im SemTxvevaSic, rodesac tankerze
aris da gamarTulad muSaobs navTobis gadaRvris avtomaturi
gazomvis, registraciisa da marTvis sistema.
izolirebuli balastis gadaRvra nebadarTulia SezRudvis gareSe
msoflio okeanes nebismier wertilSi, maT Soris ucxouri qveynebis
sazRvao teritoriul wylebSi da sazRvao Sida da gare wylebSi.

tvirTis saxiT gadaziduli navTobiT dabinZurebis acilebis


wesebis Sesrulebis xelisSemwyobi informacia da instruqciebi

yoveli tankeris bortze unda arsebobdes iseTi dokumentebi,


romlis daxmarebiTac ekipaJs miecema saSualeba dauyovnebliv
Seafasos Seqmnili viTareba, miiRos swori gadawyvetilebebi da
imoqmedos ufro mizanmimarTulad, raTa Tavidan aicilos zRvis
navTobiT dabinZureba da moaxdinos misi likvidacia. aseTi
dokumentebia:
a) registris mier nebadarTuli dokumentebi: kapitnisTvis
miwodebuli informacia CatvirTva-gadmotvirTvis wesis Sesaxeb;
kapitnisTvis miwodebuli informacia gemis mdgarobisa da
avariuli mdgarobis Sesaxeb;
b) gemTmflobelis mier damtkicebuli sabuTebi: satvirTo
operaciebis Catarebis instruqcia masSi monawile ekipaJis
wevrebis movaleobebis miTiTebiT; satvirTo tankebis garecxvis
instruqciebi, masSi monawile ekipaJis wevrebis movaleobebis
miTiTebiT; tankebis balastirebis instruqciebi, masSi monawile
ekipaJis wevrebis movaleobebis miTiTebiT; sarqvelebis
daplombvis instruqciebi.
momuSave piri, romlebic pasuxs ageben am operaciebis saTanado
Sesrulebaze da zRvis dabinZurebis acilebaze.
pasuxismgebeli piri, rogorc wesi, iniSneba meTaurTa
Semadgenlobidan, romelsac aqvs tenkerze kapitnis an kapitnis
TanaSemwis saxiT yofnis uflebis damadasturebeli oficiauri
nebarTva.

gemebidan, romlebic ar aris tankerebi, navTobproduqtebiT, aseve


samanqano ganyofilebidan navTobSemcveli
wylebiT dabinZurebis Tavidan acileba
saerTo debulebani:
gemebidan, romlebic ar aris tankerebi, aseve samanqano ganyofilebidan
navTobiT dabinZureba xdeba Semdeg SemTxvevebSi: samanqano
ganyofilebidan navTobiT dabinZurebuli lialis wylebis
gadaRvrisas; gemidan Txevadi sawvavisa da zeTis separaciis narCenebis
mocilebis dros; sabunkere operaciebis dros sawvavisa da zeTis
daRvrisa da gaJonvisas; sawvaviT dabinZurebuli cisternebidan wylis
balastis gadaRvrisas; sawvavisa da zeTis cisternebis recxvisas
narecxi wylis gadaRvris dros; gemis avariis dros dazianebuli
saTavsoebidan sawvavisa da zeTis gaJonvisas.
sabunkere operaciebi.
bunkerebis operaciebi.
bunkerebis nebismieri operacia (Casxmis wesiT sawvavisa da zeTis
miReba): mzadeba, Catareba da misi dasruleba, aseve moqmedebebi,
romlebic mimarTulia bunkerebis operaciis dros dabinZurebis
gamoricxvisken, unda Sesruldes kapitnis mier daniSnuli
pasuxismgebeli piris xelmZRvanelobasa da dakvirvebis qveS.
bunkerebis operaciis momzadebasa da Catarebis periodSi navTobis
yovelgvari daRvris Tavidan acilebis mizniT, aseTi operaciebi ar
gamomdinare sazRvraven mocemuli gemisa da mebunkere gemis kapitnebi;
orTave gemze unda dawesdes mudmivi kontroli, raTa Slangi ar
gadaitexos da ar hqondes zedmeti daWimuloba, Slangis
mdgomareobaze dakvirveba unda daevalos specialurad am mizniT
gamoyofil bunkerebis operaciaze pasuxismgebel pirTan winaswar
instruqtaJ gavlil ekipaJis wevrebs, Slangze dakvirveba unda
warmoebdes mudmivad, gemze misi miRebidan bortidan mis moxsnamde;
yvela Spigatebi, romlis meSveobiTac gemze daRvrili navTobi
SesaZloa bortsgare CaiRvaros, bunkerebis operaciis dros unda
Caiketos. daxurvis simWidrove unda iyos iseTi, rom gamoiricxos
navTobis bortsgare gaJonvac ki. gembanze sxvadasxva mizezebiT
dagrovili wyali (wvima, Tovlis dnoba) periodulad unda daicalos
Spigatebis meSveobiT an raime sxva xerxiT. Tu ki am mizniT gaixsna
Slangi, wylis daclis Semdeg is dauyovnebliv isev unda Caieketos; im
mowyobilobebis qveS, romlebis daxmarebiTac xdeba Slangebis
mierTeba gemis sawvavis miRebis milsadenze, unda daidgas
stacionaruli, xolo maTi uqonlobis SemTxvevaSi – sakmarisi
tevadobis gadasatani saqveSeebi, navTobis SesaZlo gaJonvis
SegrovebisTvis; saWiroebisTanave saqveSeebi unda daicalos, raTa
Tavidan iqnas acilebuli navTobis da navTobSemcveli wylebis
gembanze daRvra; gemis milsadenis Slangebis mierTeba unda xdebodes
saqveSeebis Tavze; moxsnamde Slangebi unda daicalos maTSi gamavali
navTobisgan... gemis milsadenze misamagrebel Slangis boloze
rekomendebulia mowyobilobis moTavseba, romelic avtomaturad
gataketavs Slangs navTobis miwodebis SewyvetisTanave; Slangis
moxsnamde milyelze, romelzec mierTebulia Slangi unda Caiketos
farsaxurebi; Slangis moxsnisas pirveli unda CaiSvas miltuCis qveda
nawilis samagri; moxsnis Semdeg, Slangis da gemis milsadenis
SemaerTebel milyelze unda daixSos miltuCebi; gemis bunkerebis
Semowmdes gemsa da operaciaSi monawile sxva obieqtebs Soris
arsebuli kavSiris saSualebebi; kavSiris es saSualebebi bunkerebis
operaciis mTeli periodis ganmavlobaSi mzadyofnaSi unda iyos
moyvanili maTi dauyovneblivi gamoyenebisTvis.
bunkerebis operaciis dros gembanze daRvrili navTobi dauyovnebliv
unda Segrovdes da moTavsdes gemis an sanapiro Semkreb moculobaSi,
xolo gembani unda gaiwmindos ZonZebiTa da naxerxiT. daRvrili
navTobis bortgare gadaRvra kategoriulad akrZalulia.
kategoriulad akrZalulia navTobiT gaJRenTili gasawmendi
saSualebebis bortsgare gadayra.
sawvavis (zeTis) miRebis dasrulebis Sesaxeb Canaweri unda gakeTdes
gemis samanqano JurnalSi.
gemebidan, romlebic ar aris tankerebi, navTobSemcveli narevebis,
aseve tankeris samanqano-saqvabe ganyofilebidan lialis wylebis
gadaRvra oilpol-54-62-69-is moqmedebis periodSi.
Ria zRvaSi navTobis tankerebis, saerTo tevadobiT 150 reg. t da meti,
aseve sxva gemebis, romlebic ar aris tankerebi, saerTo tevadobiT 500
reg. t, samanqano-saqvabe ganyofilebidan navTobSemcveli narevebis
bortsgare gadaRvra dasaSvebia Semdegi pirobebis dacviT: gemi
miemarTeba wylis mimarTulebiT; navTobis gadaRvris elvisebri
intensiuroba mocemuli momentisTvis ar aRemateba 60 l/mils;
gadaRvril navTobis Semcveloba narevSi ar aRemateba 100 w/mln;
gadaRvra xdeba napiridan sakmao daSorebiT, yovel SemTxvevaSi
nebismieri qveynis teritoriuli wylebis farglebs gareT, sadac
navTobis gadaRvris pirobebi SeiZleba ufro mkacri iyos, vidre
winamdebare punqtSi aris miTiTebuli.
Sida sazRvao wylebSi, sanitaruli dacvis raionebSi, aseve
Tevzmeurneobis mniSvnelobis raionebSi, nebismieri navTobSemcveli
narevis, aseve sufTa balastis bortsgare gadaRvra – akrZalulia.
gemebidan, romlebic ar aris tankerebi, navTobSemcveli narevebis,
aseve tankeris samanqano-saqvabe ganyofilebidan lialis wylebis
gadaRvra oilpol-54-62-69-is moqmedebis periodSi.
Ria zRvaSi navTobis tankerebis, saerTo tevadobiT 150 reg. t da meti,
aseve sxva gemebis, romlebic ar aris tankerebi, saerTo tevadobiT 500
reg. t, samanqano-saqvabe ganyofilebidan navTobSemcveli narevebis
bortsgare gadaRvra dasaSvebia Semdegi pirobebis dacviT: gemi
miemarTeba wylis mimarTulebiT; navTobis gadaRvris elvisebri
intensiuroba mocemuli momentisTvis ar aRemateba 60 l/mils;
gadaRvril navTobis Semcveloba narevSi ar aRemateba 100 w/mln;
gadaRvra xdeba napiridan sakmao daSorebiT, yovel SemTxvevaSi
nebismieri qveynis teritoriuli wylebis farglebs gareT, sadac
navTobis gadaRvris pirobebi SeiZleba ufro mkacri iyos, vidre
winamdebare punqtSi aris miTiTebuli.
Sida sazRvao wylebSi, sanitaruli dacvis raionebSi, aseve
Tevzmeurneobis mniSvnelobis raionebSi, nebismieri navTobSemcveli
narevis, aseve sufTa balastis bortsgare gadaRvra – akrZalulia.
gemze warmoqmnili yvela navTobSemcveli narevi, aseve sufTa balasti,
unda gadaices mimReb nagebobebze. Tu ki ports ar gaaCnia mimRebi
nagebobebi, navTobSemcveli narevi, maT Soris sufTa balastic, unda
Senaxul iqnas gemis bortze, aRniSnuli raionebidan gamosvlamde.
gemebidan, romlebic ar aris navTobis tankerebi, navTobSemcveli
narevebis, aseve navTobis tankeris samanqano-saqvabe ganyofilebidan
lialis wylebis gadaRvra marpol-73-78.
Ria zRvaSi navTobis tankerebis, saerTo tevadobiT 400 reg. t da meti
samanqano-saqvabe ganyofilebidan, garda satvirTo tumboebis
ganyofilebebis lialis wylebisa, Tu ki maTi Casadenebi ar uerTTdeba
navTobis tvirTis narCemnebs, navTobSemcveli narevebis bortsgare
gadaRvra dasaSvebia Semdegi pirobebis erTdroulad dacviT: gemi
separaciis an navTobis gafiltvris sistema; gemze saero tevadobiT
400 reg. t da meti, rodesac mis bortze aris didi raodenobis sawvavi,
gadaRvris mTeli periodis ganmavlobaSi moqmedebs navTobis
gadaRvris avtomaturi gazomvis, registraciis da marTvis sistema
(САЗРИУС).
SeniSvna: arsebuli gemebisTvis gemze САЗРИУС-is arsebobis piroba
savaldebuloa sami wlis Semeg marpol-73-78-is ZalaSi Sesvlidan.

gansakuTrebul raionSi (Ria zRvaSi) gemebis, romlebic ar aris


tankerebi, saerTo tevadobiT 400 reg. t da meti samanqano-saqvabe
ganyofilebidan, garda satvirTo tumboebis ganyofilebebis lialis
wylebisa, Tu ki maTi Casadenebi ar uerTTdeba navTobis tvirTis
narCemnebs, navTobSemcveli narevebis bortsgare gadaRvra dasaSvebia
Semdegi pirobebis erTdroulad dacviT: navTobis Semcveloba
gadaRvril narevSi misi winaswari gazavebis gareSe ar aRemateba 15
w/mln; gemze moqmedebs signalizaciis avtomaturi sistema, romelic im
momentisTvis, rodesac gadaRvrisas navTobSemcvel narevSi navTobis
Semcveloba gadaaWarbebs 15 w/mln, avtomaturarad CarTavs gangaSis
signals.

gansakuTrebul raionSi (Ria zRvaSi) gemebis, romlebic ar aris


tankerebi, saerTo tevadobiT 400 reg. t da meti, samanqano-saqvabe
ganyofilebis lialebidan navTobSemcveli narevebis bortsgare
gadaRvra dasaSvebia im SemTxvevaSi, rodesac navTobis Semcveloba
gadaRvril narevSi misi winaswari gazavebis gareSe ar aRemateba 15
w/mln an Semdegi pirobebis erTdroulad dacviT: gemi miemarTeba
wylis mimarTulebiT; navTobis Semcveloba gadaRvril narevSi ar
aRemateba 100 w/mln; gemi imyofeba rac SeiZleba Sors, yovel
SemTxvevaSi, 12 sazRvao milze meti daSorebiT uaxloesi napiridan;
gadaRvra dasaSvebia Semdegi pirobebis erTdroulad dacviT: gemi
miemarTeba wylis mimarTulebiT; navTobis Semcveloba gadaRvril
narevSi misi winaswari gazavebis gareSe ar aRemateba 15 w/mln.
dabinZurebis Tavidan acileba

До вступления в силу Приложения IV к МАРПОЛ-73-78 сброс хозяйственно-


фекальных сточных вод с судов в открытом море не регламентируется.

После вступления в силу Приложения IV к МАРПОЛ-73-78 регламентируется


сброс с судов хозяйственно-фекальных сточных вод в открытом море для судов
вместимостью: 200 рег. т и более; менее 200 рег. т, но на борту которых постоянно
находится более 10 чел.; для судов, валовая вместимость которых не измеряется,
но на борту которых постоянно находится более 10 чел.

Сброс хозяйственно-фекальных сточных вод в открытом море МАРПОЛ-73-78


допускается в случаях, когда:

Судно постепенно сбрасывает прошедшие через измельчитель и обеззараженные


хозяйственно-фекальные сточные воды на расстоянии более 4 морских миль от
ближайшего берега при скорости движения судна не менее 4 уз, используя при
этом одобренную регистром или другими признанными классификационными
обществами систему, и на судне имеется действительное Свидетельство о
предотвращении загрязнения сточными водами;

Судно постепенно сбрасывает не прошедшие через измельчитель и


необеззараженные хозяйственно-фекальные сточные воды на расстоянии более
12 морских миль от ближайшего берега при скорости движения судна не менее 4
уз;

Судно сбрасывает хозяйственно-фекальные сточные воды, используя установку


для обработки этих вод, которая одобрена Регистром или другим признанным
классификационным обществом , а также если на судне имеется действующее
Свидетельство о предотвращении загрязнения сточными водами. Кроме того,
сброс не должен приводить к появлению видимых плавающих твердых частиц и
вызывать изменение цвета окружающей воды.

Условия сброса хозяйственно-фекальных сточных вод с судов в морских


внутренних и территориальных водах определяются Перечнем веществ,
вредных для здоровья людей или для живых ресурсов моря, сброс которых
запрещается, и нормами предельно допустимой концентрации этих веществ в
сбрасываемых смесях. Эти условия действуют для судов с числом людей на борту
более 6 чел. независимо от времени вступления в силу МАРПОЛ-73-78.

В территориальных водах разрешается сброс необработанных хозяйственно-


фекальных сточных вод только для судов с числом людей на борту не более 6 чел.
Для остальных судов сброс таких вод запрещается.
относительно воды со скоростью не менее 4 уз и не приводит к появлению
видимых плавающих частиц и не вызывает изменения цвета окружающей воды.

Во втором поясе зоны санитарной охраны разрешается сброс с судов


хозяйственно-фекальных сточных вод на условиях п. 1.4.2, за исключением того,
что глубина очистки сточных вод обеспечивает их обеззараживание до коли-
индекса не более 2500.

. В территориальных и внутренних водах, находящихся под юрисдикцией других


государств, сброс сточных вод с судов производится в соответствии с
национальными правилами этих государств, если ими установлены более строгие
требования, чем требования МАРПОЛ-73-78.

Сброс хозяйственно-бытовых сточных вод, не смешанных с хозяйственно-


фекальными сточными водами, международными конвенциями по
предотвращению загрязнения моря не запрещается.

УСЛОВИЯ СБРОСА СТОЧНЫХ ВОД.

4 12

V более 4 узлов,

проходить через измельчитель


или обеззараживатель,

обработанные и
хозяйственно-бытовые

Национальные правила могут быть другими и разными.


Например: во всех странах воды прачечных и камбуза не должны приводить к
появлению пятен, запаха и пр., поэтому рекомендуется прачечную и камбуз отключать в
порту.

Оборудование:
1. Накопительный танк,
2. Система выдачи на оба борта,
3. Стандартный фланец,
4. Установка обработки вод бывает 2-х типов-
А) обработка,
клапанов системы.

sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis CaSvebis gansakuTvrebuli


SemTxvevebi

-nebismier raionSi,rogorc gamonaklisi dasaSvebia sameurneo-


fekaluri Camdinare wylebis CaSveba zyvaSi adamianis gadarCenisa da
gemis usafrTxoebis uzrunvelyofisTvis; gemis an misi mowyobilobis
dazianebis dros,im pirobiT rom dazianebamde an dazianebis Semdeg
miRebuli iqna yvela RonisZiebebi am CaSvebis Tavidan acilebis an
minimumamde dayvanis mizniT.
-sayofacxovrebo wylebis CaSvebis faqti Sida an teritiriul wylebSi
unda iqnas registrirebuli (Camdinare wylebis da nagavis
JurnalSi)operaciebis JurnalebSi , unda gatardes yvela aucilebeli
RonisZiebebi CaSvebis minimumamde dayvanis mizniT moqmedi instruqciis
da Setyobinebis wesebis Sesabamisad momxdari faqtis Sesaxeb unda
ecnobos sxva gemebis da mcuravi saSualebebis kapitnebs,agreTve
sahaero xomaldis meTaurs zRvis dabinZurebis wesebis darRvevis
yvela SemTxvevaSi.
-ucxo saxelmwifo zRvis Sida da teritoriul wylebSi
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis CaSvebis SemTxvevaSi
romelic moxda gemebidan SemTxveviT an mizeziT,romelic
miTiTebulia zemoT,kapitani valdebulia imoqmedos
savaldebulo miwerilobaSi miTiTebuli wesebiT (gemze avariuli
situaciebis gaformebis wesebi) rac dadgenilia
ucxo qveynebTan saqmis warmoebis dros,amavdroulad
gaTvaliswinebuli unda iyos nacionaluri wesebis debulebebi aseTi
SemTxvevis dros

navTobiT dabinZurebis acileba sawvav-balastis cisternebis


balastisTvis gamoyenebis dros.
sasurvelia ar miviRoT wylis balasti sawvavisa d sawvav-balastis
cisternebSi.
wylis balastis sawvav-balastis cisternebSi Casxma da cisternebidan
gadmoRvra unda sruldebodes kapitnis mier specialurad gawvrTnili
pasuxismgebeli piris dakvirvebisa da xelmZRvanelobiT.
balasti inaxeba, saimedoT unda gaeTiSos sawvavis sistemas.
sawvavis cisternebSi balastis miRebisas unda miviRoT sifrTxilis
winaswari zomebi, raTa Tavidan aviciloT sawvavis gaJonva
milsadenidan bortsgare. sawvav-balastis cistermenis Sesavsebad
centridanuli tumbos gamoyenebis SemTxvevaSi, amis uzrunvelyofa
SesaZlebelia tumbos amuSavebiT bortsgare wylis mimRebi sarqvelis
gaxsnamde. am dros yvela sarqveli sabalasto magistralis dawneviT
xazze, maT Soris cisternis mimRebi sarqveli, unda iyos gaxsnili.
SevamowmoT, Sedis Tu ara wyali balastis miRebisTvis gankuTvnil
cisternebSi. balastis miRebis mizniT centridanuli tumbos
gamoyenebisas, sawvavis cisternis balastis wyliT avsebis Semdeg
sarqvelebis cisternaze unda daixuros tumbos gaCerebamde, raTa
Tavidan iqnas acilebuli dabinZurebuli wylis ukugadmoRvra
bortsgare.
navTobiT zRvis dabinZurebis gamoricxvis mizniT, sawvavis an sawvav-
balastis cisternebidan gadmoRvris drosaseve unda gaviTvaliswinoT
am Tavis rekomendaciebi.
navTobSemcveli lialis wylebis da wylis balastis gadmoRvra mimReb
nagebobebze.
Tu ki gemze dagrovili lialis wylebis an sawvavis cisternebSi
miRebuli balastis gadmoRvra ver xerxdeba miRebuli moTxovnebis
Sesabamisad, aseve im SemTxvevebSi, rodesac gadasaRvrelad gankuTvnil
lialis wylebsa da balastSi SeuZlebeli navTobis Semcvelobis
zusti dadgena, maSin aseTi lialis wylebi da balasti unda gadaices
mimReb nagebobebze.
Tavi IV – sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis dabinZurebis Tavidan
acileba
marpol-73-78 danarTi-IV amoqmedebamde gemebidan Ria zRvaSi Camdinare
samiurneo-fekaluri wylebis gadaRvra ar iyo reglamentirebuli.
saerTo tevadoba ar izomeba, magram romlis bortze mudmivad
imyofeba 10 adamianze meti.
marpol-73-78 mier Ria zRvaSi Camdinare samiurneo-fekaluri wylebis
gadaRvra daSvebulia Semdeg SemTxvevebSi:
gemi TandaTanobiT Rvris damqucmacebelSi gavlil da gauvneblebul
sameurneo-fekalur Camdinare wylebs uaxloesi napiridan 4 sazRvao
milze meti daSorebiT, gemis moZraobis siCqaria ar umcires 4 kvanZisa,
gamoyenebulia registris an sxva aRiarebuli saklasifikacio
sazogadoebis mier dadasturebuli sistema da gemze arsebobs
Camdinare wylebiT dabinZurebis acilebis moqmedi mowmoba;
gemi TandaTanobiT Rvris damqucmacebelSi gauvlel da ar
gauvneblebul sameurneo-fekalur Camdinare wylebs uaxloesi
napiridan 12 sazRvao milze meti daSorebiT, gemis moZraobis siCqaria
ar umcires 4 kvanZisa;
gemi Rvris sameurneo-fekalur Camdinare wylebs am wylebis
damuSavebis danadgaris gamoyenebiT, romelic dadasturebulia
registris an sxva aRiarebuli saklasifikacio sazogadoebis mier,
aseve gemze arsebobs Camdinare wylebiT dabinZurebis acilebis
moqmedi mowmoba; garda amisa, gadaRvras ar unda mohyves mcuravi
xiluli myari niwilakebis gaCena da garemos feris Secvla.
Sida sazRvao da teritoriul wylebSi gemebidan sameurneo-fekaluri
Camdinare wylebis gadaRvris pirobebi ganisazRvreba im nivTierebaTa
CamonaTvaliT, romlebic saziano adamianTa janmrTelobisTvis an
zRvis cocxali resursebisTvis, da romelTa gadaRvrac akrZalulia
gadasaRvrel narevebSi am nivTierebebis zrvrulad dasaSvebi
koncentraciis normebiTac. es pirobebi moqmedebs im gemebisTvis,
romelTa bortze imyofeba 6 adamianze meti, miuxedavad marpol-73-78
amoqmedebis vadebisa.
teritoriul wylebSi daSvebulia daumuSavebeli sameurneo-fekaluri
sanitaruli dacvis zonis pirvel sartyelSi daSvebulia gemebidan
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis gadaRvra, romlebic winaswar
daqucmacebuli da damuSavebulia gamwmend da gasauvnebel danadgarSi
da rodesac daculia yvela Semdegi pirobebi: gawmendis siRrme
uzrunvelyofs gauvneblebas ara umcires 1000 koli-indeqsamde;
gadaRvrisas gemi moZraobs wylis mimarTulebiT siCqariT ara umetes 4
kvanZisa; gadaRvras ar mohyveba mcuravi xiluli myari niwilakebis
gaCena da garemos feris Secvla.
sanitaruli dacvis zonis meore sartyelSi daSvebulia gemebidan
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis gadaRvra 1.2.4. punqis pirobebis
mixedviT, imis damatebiT, rom gawmendis siRrme uzrunvelyobs
gauvneblebas ara umetes 2500 koli-indeqsamde.
sxva qveynebis iurisdiqciis qveS myof teritoriul da Sida wylebSi
gemebidan Camdinare wylebis gadaRvra xdeba am qveynebis erovnuli
wesebis Sesabamisad, Tu ki maT mier dadgenilia marpol-73-78-is
moTxovnebze ufro mkacri moTxovnebi.
sameurneo-sayofacxovrebo Camdinare wylebis gadaRvra, romlebic ar
aris Sereuli sameurneo-fekalur wylebTan, zRvis dabinZurebis
acilebis saerTaSoriso konvenciebis Tanaxmad ar ikrZaleba.
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis sistemebis momsaxureba
saerTo debulebani

sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis sistemebis momsaxurebisas


daculi unda iyos gemis mwarmoebeli qarxnis moTxovnebebi da
miTiTebebi, aseve erovnuli da saerTaSoriso wesebi.
meqanizmebi, aRWurviloba, armatura, milsadenebi, marTvisa da
kontrolis sistemebi mudmivad moyvenili unda iyos muSa
mdgomareobaSi, milyelebis mdgomareoba sanapiro mimReb nagebobebze
sanapiro mimReb nagebobebze Camdinare wylebis gadaRvra unda
ganxorcieldes specialurad am miznisTvis gankuTvnili milsadenisa
da Slangebis meSveobiT. am mizniT im milsadenebis gamoyeneba,
romlebic sxva siTxis gadatumbvisTvis aris gankuTvnili, akrZalulia.

Semkrebi cisternebis mqone ssistemebis momsaxureba


gemis im raionebSi curvisas, sadac gadaRvra akrZalulia, Camdinare
wylebi unda Segrovdes Semkreb cisternebSi.
Semkrebi cisternebis daclisTvis gankuTvnili tumboebis avtomaturi
gaSvebisa da gamorTvis saSualebebi gadayvanili unda iyos xeliT
marTvaze.
Camdinare wylebis bortsgare gadamRvreli milsadenebis Camketi
armatura unda daiplombos.
Semkrebi cisternebis dacla unda ganxorcieldes gemis gadasatumbi
saSualebebis meSveobiT mcurav Semkrebebze an sanapiro
koleqtorebze.
Semkrebi cisternis daclis aucileblobis dros gemis kapitanma unda
moiTxovos portis administraciisgan miawodon Camdinare wylebis
mcuravi Semkrebi an miscen im navmisadgomze mimagrebis saSualeba,
sadac ganlagebulia Camdinare wylebis mimRebi koleqtori.
Camdinare wylebis gadaRvris win Semkrebis cisternis SigTavsi unda
daeqvemdebaros SenjRrevas. es gamoricxavs cisternaSi gadautumbavi
danaleqis dagrovebas da rogorc wesi, aris gaTvaliswinebuli
sistemis momsaxureobis instruqciiT.
gemidan mimReb nagebobebze Camdinare wylis gadacemamde sistemis
eqspluataciasa da gadaRvris operaciis Catarebaze pasuxismgebelma
pirma unda Seamowmos Camketi armaturis mdgomareobis siswore,
Slangebis mdgomareoba, gadaRvraze dakvirvebis adgilidan saqaCi
tumbos distanciuri gamorTvis saSualebaTa gamarTuloba. aseTi
ganaTeba.

ОБСЛУЖИВАНИЕ СИСТЕМ ХОЗЯЙСТВЕННО-ФЕКАЛЬНЫХ СТОЧНЫХ ВОД

Общие положения.

При обслуживании системы хозяйственно-фекальных сточных вод должны


выполняться требования и указания инструкции завода - строителя судна, а
также в соответствии с национальными и международными правилами.

Механизмы, оборудование, арматура, трубопроводы, средства управления и


контроля должны постоянно находиться в рабочем состоянии.

расположение патрубков для слива сточных вод на береговые приемные


сооружения должно обеспечивать удобную шланговку при отшвратовке судна к
причалу любым бортом.

Слив с судна сточных вод на приемные сооружения должен производиться по


специально предназначенным для этой цели трубопроводу и шлангам.
Использовать для этой цели трубопроводы, предназначенные для перекачки
других жидкостей, запрещается.

Обслуживание систем со сборными цистернами.

При плавании судна в районах моря, где сброс запрещен, сточные воды должны
собираться в сборные цистерны.

Средства автоматического запуска и остановки насосов, предназначенных для


опорожнения сборных цистерн, должны быть переведены на ручное управление.

Запорная арматура трубопроводов сброса сточных вод за борт должна быть


опломбирована

Опорожнение сборных цистерн должно производиться судовыми


откачивающими средствами на плавучие сборщики или в береговые коллекторы.

При необходимости опорожнения сборной цистерны капитан судна должен


запросить администрацию порта о предоставлении ему плавучего сборщика
сточных вод или возможности отшвартовки к причалу, оборудованному
коллектором для приема сточных вод.
Перед сливом сточных вод с судна на приемные сооружения лицо, ответственное
за эксплуатацию системы или за проведение операции по сливу, обязано
проверить правильность положения запорной арматуры, состояние шлангов,
исправность дистанционных средств остановки откачивающих насосов с места
наблюдения за сливом. Такие дистанционные средства должны располагаться
вблизи патрубков, к которым присоединяется сливной шланг. В темное время
суток ответственное за слив лицо должно позаботится об обеспечении
достаточного освещения района проведения операций. Особое внимание должно
быть обращено на состояние шлангов. Неплотность шланговых соединений и
негерметичность шлангов - одна из причин разливов. результаты проверки
должны быть зафиксированы в машинном журнале.

Обеспечение надежности стоянки судна у причала, отшвартовки к судну


плавучего сборщика, надежности крепления сливных шлангов, их ограждения от
повреждения и тому подобные меры по предотвращению загрязнения с судна
сточными водами необходимо выполнять по аналогии с мерами, принимаемыми
при грузовых операциях танкеров и бункеровочных операциях .

После окончания слива сточных вод сборная цистерна, сливные трубопроводы и


шланги должны быть промыты забортной водой со сливом ее в береговой
коллектор или плавучий сборщик. Конец сливного шланга (во избежание
разлива остатков) перед снятием с судна должен быть заглушен.

О произведенном сливе сточных вод на приемные сооружения ответственное за


слив лицо должно своевременно сделать запись в Журнале операций со сточными
водами и мусором.

Шланги, предназначенные для работы со сточными водами, должны храниться с


заглушенными фланцами.

Обслуживание систем и установок для обработки хозяйственно-фекальных


сточных вод.
До входа судна в район, где сброс необработанных сточных вод запрещен,
необходимо ввести в работу систему и установку для обработки хозяйственно-
фекальных сточных вод.

запорную арматуру на трубопроводе сброса необработанных хозяйственно-


фекальных сточных вод за борт при подходе к району, где сброс хозяйственно-
фекальных сточных вод запрещен, необходимо закрыть, обжать и
опломбировать, факт пломбирования необходимо зафиксировать в судовом
журнале.

При плавании судна в районе, где сброс необработанных хозяйственно-


фекальных сточных вод разрешен, запорная арматура на трубопроводе слива за
борт может быть установлена в положение, при котором сточные воды
сбрасываются за борт минуя сборную цистерну или установку для обработки.
Если на судне установлена система биологической очистки хозяйственно-
фекальных сточных вод, то выводить ее из работы не следует, так как
прекращение подачи сточных вод в такую установку приведет к гибели
микроорганизмов, а ввод установки на рабочий режим требует длительного
времени (до 30 сут). Обеззараживание хозяйственно-фекальных сточных вод
следует производить лишь при плавании судна в районе моря, где требуется их
обработка.

Обслуживание установок для обработки хозяйственно-фекальных сточных вод


должно производиться в соответствии с инструкцией завода-изготовителя.

Запуск установки для обработки хозяйственно-фекальных сточных вод после


вывода ее из действия следует производить с расчетом, чтобы при входе судна в
район, где сброс необработанных сточных вод запрещен, установка была
выведена на оптимальный режим работы, обеспечивающий необходимое
качество обработки хозяйственно-фекальных сточных вод.

На судне всегда должно иметься достаточное количество химических веществ,


инструкциями поставщиков и правилами техники безопасности.

Долгие годы проблема удаления всех отходов с морских и речных судов решалась
во всем мире довольно просто — санитарные судна принимали стоки с этих судов
и транспортировали их на очистные сооружения. Но вызов санитарного судна
стоит недешево, и среди экипажей судов бытовало мнение, что корабельные
отходы можно сбрасывать за борт безо всякого ущерба для природы.
Объяснялось это значительным разбавлением сбрасываемых загрязнений в водах
рек и морей. И, как следствие этого, большинство судов не имеют станций для
переработки отходов непосредственно на борту.

Наиболее оптимальный вариант для предотвращения загрязнения водной среды


с кораблей и судов — использование станций очистки и обеззараживания
сточных вод, исключающих загрязнение воды в процессе эксплуатации судов.

თავი V. narCenebiT dabinZurebis Tavidan acileba


1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

До вступления в силу МАРПОЛ-73-78 в открытом море вне особого района сброс


мусора с судов никакими условиями не ограничивается.

. После вступления в силу МАРПОЛ-73-78 в открытом море вне особого района с


любого судна:

1. Запрещается сброс в море всех видов пластмасс, включая синтетические тросы,


рыболовные сети и пластмассовые мешки для мусора.

2. Сброс в море перечисленных ниже видов мусора производится как можно


дальше от ближайшего берега, но во всяком случае такой сброс запрещается, ели
расстояние до ближайшего берега составляет:

а) менее 25 морских миль в случае сброса обладающих плавучестью


сепарационных, обшивочных и упаковочных материалов;
б) менее 12 морских миль в случае сброса пищевых отходов и прочего мусора,
включая изделия из бумаги, ветошь, стекло, металл, бутылки, черепки и
аналогичные отбросы;
в) менее 3 морских миль в случае, если указанные в подпункте (б) данного пункта
виды мусора пропущены через измельчитель или мельничное устройство. такой
измельченный или размолотый мусор должен проходить через грохот с
отверстиями размером не более 25 мм;
троссы, синтетические рыболовные сети и пластмассовые мешки для мусора;
всякого прочего мусора, включая изделия из бумаги, ветошь, стекло, металл,
бутылки, черепки, сепарационные, обшивочные и упаковочные материалы;

2. Сброс в море пищевых отходов должен производиться как можно дальше от


берега, но во всяком случае не ближе 12 морских миль до ближайшего берега.

3. В морских внутренних и территориальных водах любого государства сброс


мусора с судов должен осуществляться в соответствии с действующими
национальными правилами этого государства.

4. Правилами санитарной охраны прибрежных морей, Санитарными правилами


для морских судов и Перечнем вредных веществ, вредных для здоровья людей
или для живых ресурсов моря, сброс которых запрещается ,в морских
внутренних и территориальных водах запрещен сброс с судов всех видов мусора
(в том числе и измельченного) независимо от момента вступления в силу
МАРПОЛ-73-78.

5. Когда судно совершает плавание в районах, где сброс мусора в море запрещен,
или находится на стоянке в порту, не располагающем возможностями приема
мусора с судов, а само судно не имеет устройства для уничтожения мусора на
своем борту, для удаления накопившегося на судне мусора необходимо выйти в
район моря, где сброс мусора разрешен, и сбросить мусор в соответствии с
действующими правилами, о которых упоминается выше

6. Когда мусор смешан с другими отходами, сброс которых подпадает под более
строгие требования, то сброс смешанных отходов производится в соответствии с
более строгими требованиями.

gansakuTrebuli yuradReba unda mieqcios Slangebis mdgomareobas.


Slangebis aramWidro gadaerTeba da aragermetiuli Slangebi –
CaRvris erTerTi mizezia. Semowmebis Sedegebi unda dafiqsirdes
samanqano JurnalSi.
gemis navmisadgomze dgomis saimedoobis, mcuravi Semkrebis gemidan
aSvebis, gadasaRvreli Slangebis samagrebis saimedoobis, maTi
dazianebisgan dacvis uzrunvelyofa da gemidan Camdinare wyliT
dabinZurebis acilebis sxva amgvari zomebi unda Sesruldes im
zomebis analogiurad, romlis miRebac xdeba tankerebis satvirTo
operaciebisa da bunkerebis operaciebis dros.
acilebis mizniT), gemidan Caxsnamde unda daixSos.
Camdinare wylebis mimReb nagebobebze gadaRvris Sesaxeb gadaRvraze
pasuxismgebelma pirma droulad unda moaxdinos Canaweri Camdinare
wylebTan da nagavTan dakavSirebuli operaciebis JurnalSi.
Camdinare wylebTan samuSaod gankuTvnili Slangebi unda inaxebodes
daxSuli miltuCebiT.
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis damuSavebis sistemebisa da
danadgarebis momsaxureba
gemis im raionSi Sesvlamde, sadac daumuSavebeli Camdinare wylebis
gadaRvra akrZalulia, gemma unda aamuSaos sameurneo-fekaluri
Camdinare wylebis damamuSavebeli sistema da danadgari.
im raionTan miaxlovebisas, sadac Camdinare wylebis gadaRvra
akrZalulia, Camketi armatura daumuSavebeli sameurneo-fekaluri
Camdinare wylebis bortsgare gadaRvris milsadenze unda Caiketos,
SemoiWiros da daiplombos. daplombvis faqti unda dafiqsirdes gemis
JurnalSi.
gemis im raionebSi curva, sadac daumuSavebeli sameurneo-fekaluri
Camdinare wylebis gadaRvra daSvebulia, Camketi armatura bortsgare
gadaRvris milze moyvanil unda iqnas iseT mdgomareobaSi, romlis
drosac Camdinare wylebi iRvreba bortsgare Semkrebi cisternisa an
dasamuSavebeli danadgaris gverdis avliT. Tu ki gemze
damontaJebulia sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis biologiuri
gawmendis sistema, misi muSa mdgomareobidan gamoyvana ar Rirs,
vinaidan am danadgarSi Camdinare wylebis miwodebis Sewyvetam
SeiZleba gamoiwvios mikroorganizmebis daRupva, garda amisa
danadgaris muSa mdgomareobaSi moyvanas xangrZlivi dro sWirdeba (30
dRemde). sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis gauvnebleba unda
moxdes mxolod im raionSi curvisas, sadac saWiroa maTi damuSaveba.
sameurneo-fekaluri Camdinare wylebis damuSavebis danadgaris
gemis im raionSi Sesvlisas, sadac daumuSavebeli Camdinare wylebis
gadaRvra akrZalulia, danadgari CairTos muSaobis optimalur
reJimze, raTa uzrunvelyofili iyos sameurneo-fekaluri Camdinare
wylebis damuSavebis saTanado xarisxi.
gemze unda arsebobdes danadgarisTvis gamosayenebeli qimiuri
nivTierebebis, aseve danadgaris saimedo muSaobis uzrunvelsayofad
saWiro saTadarigo nawilebis sakmarisi raodenoba (eleqtrodebi,
damqucmaceblis danebi da sxva swrafcveTadi detalebi).
sameurneo-fekaluri Camdinanre wylebis damuSavebis procesis
uzrunvelsayofad danadgarebis umravlesobaSi gamoiyeneba
Zliermoqmedi qimiuri nivTierebebi. maTi Senaxvis da maTTan muSaobis
dros mkacrad daculi unda iyos momwodeblis insrtuqciebi da
usafrTxoebis teqnikis wesebi.
wlebis ganmavlobaSi sazRvao da mdinaris gamabidan yvela narCenis
mocilebis problema mTel msofliSi Zalian martivad wydeboda –
sanitaruli gemebi iRebdnen am gemebidan Casadenebs da axdendnen maT
transportirebas gamwmend nagebobebze. magram sanitaruli gemis
gamoZaxeba Zviri jdeboda da gemebis ekipaJTa wevrebs Soris musirebda
azri, rom gemis narCenebis bortsgare gadaRvra maincdamainc did
zians ar miayenebda garemos. amas imiT xsnidnen, rom zRvasa da
mdinareebSi gadasaRvrelad gamzadebuli Camdinare wylebi winaswar
zavdeboda. da, amis Sedegad, gemebis umravlesobas, uSualod bortze
ar gaaCnia narCenebis gadasamuSavebeli sadguri.
gemidan da xomaldebidan wylis garemos dabinZurebis acilebis
yvelaze optimaluri variantia – Camdinare wylebis gawmendisa da
gauvneblebis sadgurebis gamoyeneba, romlebic gamoricxavs wylis
dabinZurebas gemis eqspluataciis procesSi.
ПРИЛОЖЕНИЕ 5 ( МАРПОЛ-73-78 ) - МУСОР

Руководство по выполнению операций с мусором:


1. Бытовые отходы:
 пищевые отходы,
 отходы, образующиеся в жилых помещениях.
2. Эксплуатационные отходы
 отходы, связанные с обслуживанием (сажа, ветошь, краска и т.д.)
 отходы, связанные с грузом
3. Нефтесодержащая ветошь,
4. Пластик.
Особые районы: Балтика, Черное, Средиземное, Красное,
“ район Заливов “, Антарктика выше 60 град. Район Карибского бассейна
(Мексиканский Залив и часть Атлантического Океана),
Район Северного моря.

УСЛОВИЯ СБРОСА МУСОРА

3 12 25
бытовые отходы после измельчения,

если более 25мм, если нет то они и


эксплуатационные отходы

эксплуатационные и
и бытовые отходы,
обладающие плавучестью

ОСОБЫЙ РАЙОН

только пищевые отходы

Нефтесодержащая ветошь и пластик сбросу на всей территории - запрещено.

Свидетельство по мусору конвенционного не существует.


Его может не быть.

Достаточно того, что судно оборудовано и должно иметь следующее:


1. Контейнеры для мусора:
 пищевые,
С 1 июля 1998г вошло 9-е правило 5-го приложения. Оно требует следующее:
1. План обращения с мусором (описание должностных инструкций и т.д.) План по
Конвенции заверению у Регистра не подлежит;
2. Плакаты с предупреждающими надписями:
 где образуются,
 где накапливаются,
 где выбрасывается,
Покрываются весь периметр судна.
3. Журнал операции с мусором:
 прошит и заверен капитаном порта по образцу ЖНО.
В плане должно быть обозначено ответственное лицо.

Tema 5 – narCenebiT dabinZurebis Tavidan acileba


1. saerTo debulebani
marpol-73-78 ZalaSi Sesvlamde Ria zRvaSi gansakuTrebuli raionis
gareT gemebidan nagvis gadayra ar izRudeboda.
marpol-73-78 amoqmedebis Semdeg Ria zRvaSi gansakuTrebuli raionis
gareT nebismieri gemidan:
1. ikrZaleba yvela saxis plastmasis gadayra, sinTetikuri
trosebis, TevzsaWeri badis da nagvisTvis gankuTvnili
plastmasis tomarebis CaTvliT;
2. qvemoT moyvanili nagvis saxeobebis zRvaSi gadayra xdeba
uaxloesi napiridan rac SeiZleba didi moSorebiT, yovel
SemTxvevaSi aseTi gadayra nebadarTulia, Tu ki uaxloes
napiramde manZili Seadgens:
a) 25 sazRvao milze naklebs, curvadobis mqone separaciuli,
garsamosi da SesafuTi masalebis gadayris SemTxvevaSi;
b) 12 sazRvao milze naklebs, sakvebi narCenebis da sxva nagvis
gadayris SemTxvevaSi, qaRaldis, ZonZebis, minis, liTonis,
boTlebis, natexebis da analogiuri narCenebis CaTvliT;
3. rodesac nagavi Sereulia iseT narCenebTan, romlebTan
mimarTebaSic moqmedebs sxva moTxovnebi, gamoiyeneba ufro mkacri
moTxovnebi.

- gansakuTrebul raionebSi nagvis gadayris pirobebi


1. akrZalulia zRvaSi gadayra: yvela saxis plastmasis,
sinTetikuri trosebis, TevzsaWeri badis da nagvisTvis
gankuTvnili plastmasis tomarebis CaTvliT; sxva nagavis,
qaRaldis, ZonZebis, minis, liTonis, boTlebis, natexebis
CaTvliT; separaciuli, garsamosi da SesafuTi masalebis;
2. sakvebi narCenebis zRvaSi gadayra unda ganxorcieldes rac
SeiZleba meti moSorebiT uaxloesi napiridan, yovel SemTxvevaSi
ara uaxloes 12 sazRvao milisa.
3. nebismieri saxelmwifos Sida sazRvao da teritoriul wylebSi
gemebidan nagvis gadayra unda xorcieldebodes am saxelmwifos
moqmedi erovnuli wesebis Sesabamisad.
4. sanapiro zRvis saniteruli dacvis wesebiT, sazRvao xomaldebis
sanitaruli wesebiT da adamianis janmrTelobisTvis da zRvis
cocxali resursebisTvis saziano mavne nivTierebebis, romelTa
gadayra akrZalulia, CamonaTvaliT, Sida sazRvao da
teritoriul wylebSi akrZalulia gemebidan yvela saxis nagvis
gadayra (maT Soris daqucmacebulis), miuxedavad marpol-73-78
amoqmedebis momentisa.
- rodesac gemi curavs im raionebSi, sadac nagvis gadayra
akrZalulia, an imyofeba sadgomze iseT navsadgurSi, romelsac
ar gaaCnia gemidan nagvis miRebis saSualeba, xolo TviTon gems
ar aqvs sakuTar bortze nagvis ganadgurebis danadgari, gemze
dagrovili nagvis mocilebisTvis gemi unda gavides zRvis iseT
raionSi, sadac aseTi gadayra daSvebulia da gadayaros nagavi
gadayra xdeba ufro mkacri moTxovnebis Sesabamisad.

danarTi 5 (marpol-73-75) - nagavi


nagavTan dakavSirebuli operaciebis Sesrulebis saxelmZRvanelo:
1. sayofacxovrebo narCenebi:
- sakvebi narCenebi;
- sacxovrebel sadgomSi warmoqmnili narCenebi.
2. saeqspluatacio narCenebi:
- momsaxurebasTan dakavSirebuli narCenebi;
- tvirTTan dakavSirebuli narCenebi.
3. navTobSemcveli ZonZebi
4. plastiki
gansakuTrebuli raionebi: baltiis, Savi, xmelTaSua, wiTeli
zRvebi, “yureebis raioni”, antarqtika 60 gradusze zeviT. karibis
zRvis auzi (meqsikis yure da atlantikuri okeanes nawili),
CrdiloeTi zRvis raioni.
navTobSemcveli ZonZebis da plastikis gadayra mTel teritoriaze
-akrZalulia.
nagavTan dakavSirebuli konvenciismieri mowmoba ar arsebobs.
SesaZloa arc iarsebos.
sakmarisia isic, rom gemi aRWurvili iyos da iqonios Semdegi:
1. nagvis konteinerebi:
- sakvebi;
- plastikis;
- gazeTili ZonZebi;
- sayofacxovrebo
2. inseniratori
3. nagvis damuSavebis danadgari
mier damtkicebas;
2. gamafrTxilebeli warweris mqone plakatebis arsebobas:
- sad warmoiqmna;
- sad grovdeba;
- sad iyreba.
unda dafaros gemis mTeli perimetri:
4. nagavTan dakavSirebuli operaciebis Jurnnalis arsebobas:
- akinZuli da dadasturebuli portis kapitnis mier
sananvTobo operaciebis Jurnalis msgavsad.
gegmaSi unda iyos miTiTebuli pasuxismgebeli piri.

Garbage include all kinds of victual, domestic and operational waste generated
during the normal operation of the ship and liable to be disposed of continuously
or periodically except those substances which are defined or listed in other
Annexes of MARPOL 73/ 78.
ნაგავი ეწოდება ყველა სახის საყოფაცხოვრებო, საწარმოო და სასურსათო ნარჩენებს,
რომელიც გროვდება გემზე ჩვეულებრივი ექსპლოატაციის პერიოდში და საჭიროებს
პერიოდულ ან შეუწყვეტლივ უტილიზაციას, გარდა იმ სახეობებისა, რომლებიც
განსაზღვრული და ჩამოთვლილია MARPOL 73/78 კოდექსის დანართებში.

ზღვაში გადაყრა ზღვაში გადაყრა სანაგვე


ნაგავის სახეობები (სპეცრეგიონის (სპეცრეგიონის კონტეინერის
ფარგლებს გარეთ) ფარგლებში) ფერი

პლასტმასსა, პლასტიკი – (შეიცავს მაგრამ


არ ამოწურავს) სინთეთიკური ბაგირები,
სინთეტიკური სათევზაო ბადეები,
პოლიეთილენის პაკეტები და
გადაყრა გადაყრა
პლასტმასის პროდუქციის წვის შედეგად წითელი
აკრძალულია აკრძალულია
მიღებული ინსენერატორის1 ნამწვები
რომლების შესაძლოა შეიცავდეს
ტოქსიკურ ან მზიმე ფოლადის
ნარჩენებს.
ნაპირიდან არაუახლოეს ნაპირიდან არაუახლოეს
- დაუნაწევრებელი
3 მილისა 12 მილისა
ქაღალდი, ჩვარი, - დაშლილი ან ნაპირიდან არაუახლოეს გადაყრა
ფოლადი, ბოთლი, დანაწევრებული 3 მილისა აკრძალულია
შუშის, კერამიკული შავი
ნაკეთობა და სხვა ნაპირიდან არაუახლოეს გადაყრა
- დაუნაწევრებელი
მაგვარი ნარჩენები 12 მილისა აკრძალულია

მოტივტივე ტვირთის შესანახი, შესაფუთი ნაპირიდან არაუახლოეს გადაყრა


და შესახვევი მასალა ყვითელი
25 მილისა აკრძალულია

განსაკუთრებული რაიონები რეგლამენტი დანაგვიანების შესახებ


ხმელთაშუა ზღვა, ბალტიის ზღვა, შავი MARPOL 73/78 კოდექსის მე-5 დანართი
ზღვა, წითელი ზღვა, სპარსეთის ყურის წარმოადგენს საერთაშორისო სახელშეკრულებო
რაოინი, ჩრდი-ლოეთის ზღვა და კანონს, რომელიც უზრუნველყოფს ოკეანეებისა და
კარიბის ზღვის მიმდებარე რაიონი, ზღვების სუფთა და უსაფრთხო გარემოს
მექსიკის ყურის და კარიბის ზღვის შენარჩუნებას. არსებული კანონი ეწინააღმდეგება
ჩათვლით. გემების მიერ პლასტმასსის შემცველი ნაგავის
შენიშვნა: ამ რაიონებში აკრძალულია გადაყრას ოკეანისა თუ სანავიგაციო წყლების
ნების-მიერი სახის ნაგავის გადაყრა, ნებისმიერ წერტილში. ამ მოთხოვნილებების
გარდა სურსათის ნარჩენებისა, რომელიც დარღვევა და უგულვებელყოფა ისჯება
დაშვებულია მხოლოდ 12 მილიანი სამოქალაქო-სამართლებრივი სანქციებით,
სანაპირო ზოლის გარეთ. კანონდამრღვევის დაჯარიმების ან/და
თავისუფლების აღკვეთის სახით, მოქმედი
ადგილობრილი კანობდებლობის დადგენილების
მიხედვით. შერეული სახის ნაგავზე ვრცელდება
გაცილებით მკაცრი მოთხოვნილებები.
თავი VI. gemebidan haeris dabinZurebis Tavidan acileba
ПРИЛОЖЕНИЕ 6 “ Предотвращение загрязнения воздуха “
Основные требования приложения:
1. Замена озоноразрушающих веществ на нейтральные. К ним относятся, но не ограничиваются: Галлон
1211, Галлон 1301, Галлон 2402, ХФУ 11,ХФУ12, ХФУ113,ХФУ114,ХФУ115.
2. Вводится ограничение на содержание серы в топливах, сжигаемых в судовых двигателях - до 4,5%.
Балтийское море объявлено Особым районом для этого приложения и СОДЕРЖАНИЕ СЕРЫ В ТОПЛИВЕ
ПРИ ПЛАВАНИИ В БАЛТИЙСКОМ МОРЕ допускается не более 1,5%
3. Каждое судно при бункеровке должно получить от поставщика топлива накладную, в которой должны
быть отражены сведения о бункере, установленные Дополнением V 5 к настоящему Приложению.
Накладная на поставку топлива и сопровождающая ее проба топлива, опечатанная и подписанная
поставщиком и представителем судна, должны храниться на судне - накладная 3 года, проба топлива - 1
год.
4. Устанавливается контроль за содержанием в отходных газах окислов азота NOx . Предельное
содержание окислов азота NOx допускается не более:
- 17 г/ кВт -час - при n  130 об/ мин;
- 9,8 г/ кВт - ч - при n = 2000 об / мин и более.
Устанавливается контроль за содержанием в отходящих газах окислов серы SОx в период плавания в
Балтийском море. Предельное содержание окислов серы SОx - допускается не более 6,0 г/ кВт -ч.
Правительства стран - сторон Приложения могут назначать порты и терминалы, в которых
регулируются выбросы летучих органических соединений с танкеров (паров нефтепродуктов) в
соответствии с требованиями Правила 15 Приложения.
Сжигание на судне допускается только в судовом инсинераторе, причем работа инсинераторов на
стоянке в портах запрещается.
Применяемые на судне инсинераторы должны соответствовать стандартным техническим
требованиям ИМО, основными из которых являются:
 температура отходящих газов в пределах 850 - 1200 0. С;
 содержание кислорода О2 в камере сгорания - 6 - 12 %;
 максимальное содержание СО в топочном газе - 200 мг/ мДж;
 содержание несгоревших остатков в золе не более 10% по весу;
 температура в камере сгорания должна достигать 6000С в течение 5 минут после пуска.
Осадки сточных вод и нефтесодержащие остатки могут сжигаться в главной или вспомогательной
установке или бойлерах за пределами портовых вод.
ЗАПРЕЩАЕТСЯ СЖИГАНИЕ НА СУДНЕ:
остатков грузов, в соответствии с Приложениями 1,11, 111, и связанных с ними упаковочных материалов,
полихлорированных бифенилов, мусора, содержащего галогеновые соединения.
В Приложении приводится форма Международного свидетельства о предотвращении загрязнения
воздуха, выдаваемого Классификационным обществом на 5 лет, с ежегодным переосвидетельствованием.

narCenebi Ggemebis Ddizelis Zravebidan


dizelis выхлопных gazebidan gamosuli azotis da gogirdis Semcveloaze warmoebs
kontroli.
azotis oqsidebis Semcvelobaze moTxovna yvela dizelisaTvis ar gamoiyeneba.
Они относятся к дизельным двигателям с выходной мощностью более 130 кВт, которые установлены или
предназначены к установке на борту любого судна, на которое распространяется действие Приложения VI.
moTxovna ar gamoiyeneba avariuli ZravebisaTvis, samaSvelo navis da sxva dizelebisaTvis,
romelic gamoiyeneba avariul situaciebSi.
moTxovnebis miuxedavad, dizelis Zravebis eqsploatacia SeiZleba iyos nebadarTuli, Tu
gamoiyeneba gamofrqveuli gazebis gamwmendi sistema, romelic damtkicebulia administraciis
mier teqnikuri kodeqsis Sesabamisad an gamoiyeneba sxva ekvivalenturi meTodi.
dizelidan gogirdis oqsidebis выбросов gansazRvrulia sawvavsSi gogirdis arsebobiT is
unda iyos 4,5 %-mde sakontrolo raionebis sazRvrebs gareT. Mmimdinare periodSi aseT
raions warmoadgens baltiis zRvis raioni.
sakontrolo raionSi yofnisas gemma unda Seasrulos romelime piroba:
-gogirdis Semcveloba Txevad sawvavSi ar unda aWarbebdes 1,5%;
-gemze gamoiyeneba administraciuli droSis mier gamarTlebuli gamwmendi sisitema.
mimdinareobs aseTi xelsawyos gamoyenebisas narCenebis dinebis Semowmeba
gemebze sxvadasxva saxis sawvavis gamoyenebisas unda gaviTvaliswinoT dro romelic
aucilebeblia sawvavis narCenebisagan sistemis garecxvisaTvis romelic Seicavs 4,5 %-ze met
gogirds.
TiToeuli Zrava unda iyos sertoficirebuli teqnikuri kodeqsisi Sesabamisad.

aorTqlebis kontrolis sistema

mfrinavi organuli SenaerTebis Semcveli nivTierebebis gamofrqvevis


SezRudvisaTvis tankerebis datvirTvis dros, tankeri unda iyos SeiaraRebuli
orTqlis сбора sistemiT romelic miRebulia administraciis mier.
terminalebi romlebic Rebuloben tankerebs datvirTvisaTvis maT unda qondeT orTqlis

gamofrqvevis sistema, romelic miRebulia administraciis mier.

insineratorebi

gemis insineratori unda iyos ИМО –s standartebis Sesabamisi. Im moTxpovnebSi romelic

unda qondes incinerators aris sawvavi gazebistemperaturara, roca gamodis sawvavi

kameridan, sawvavi kameris gaTbobis procesi da a.S.zogierTi masalis wva (mag: plastikis)

akrZalulia maTi marali toqsikurobis gamo.


sawvavis xarisxi

sawvavi gogirdis garda Seicavs sxva saSiS komponentebs da qimiur narCenebs, romlebic

uaryofiTad moqmedeben meqanizmebis muSaobaze, mavnea momuSave personalisTvis da iwveven

haeris damatebiT daWuWyianebas.

Накладные на поставки бункерного топлива gemze unda inaxebodes 3 wels. Gemze unda iyos

warmodgenili sawvavis sinji, romelic unda iyos опечатана,kapitanis , momtani personalis an

gemis jgufis romelime warmomadgenelis mier romelic aris pasuxismgebeli sawvavis

miRebaze.gansazRvrulia moculoba informaciis, romelic tan unda axldes informacias-asev

informacias gogirdis Semcvelobis Sesaxeb.sinji gemze unda inaxebod, manam sanam ar iqneba

gaxarjuli, magram ara umetes 12 tve motanis momentidan.

ozonis damarRvevei nivTierebebi

gemebis zogierT mowyobilobebSi gamoiyeneba iseTi (samacivro da klimaturi danadgarebi,

cecxlacmqobi mowyobilobebi)nivTierebebi romlebic arRvevn dedamiwis damcvel ozonis

Sres.

gamomdinare aqedan akrZalulia nebismieri gadaRvra zRvasi iseTi narCenebis romdlebic

warmoiqmneba saremonto samuSaoebisas, teqnikuri momsaxurebasb da a. S.Ggemebze akrZalulia

yvela axali iseTi mowyobiulobebis gamoyeneba romlebic Seicaven ozonisdamarRveveli

nivTierebebs, gamonakliss warmoadgens mowyobiloba romelic Seicavs

hidroqloroftornaxshirbads.

aRniSnul nivTiereba da mowyobiloba gemebidam miaqvT MImRebnagebobebSi.

mimRebi nagebobebi

gemebis moTxovnilebis mixedviT,romlebsac porti gamoiyenebs gemebidan ozonisdamarrveveli

nivTierebebisa da mowyobilobebis moSorebisas. gemebidanGgamonabolqvi gazebis sistemidan

narCenebis miRebisaTvis, maTi gawmendis Semdeg.


თავი VII. – sakanonmdeblo sakiTxebi

ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Международные соглашения в области предотвращения загрязнения морской среды.

Международные соглашения в области предотвращения загрязнения морской среды в результате


судоходства регулирует различные аспекты предотвращения загрязнения, источником которого
являются суда. Они охватывают:

Запрещение или ограничение преднамеренных сбросов загрязняющих веществ, образующихся в


процессе нормальной эксплуатации судов, включая требования к конструкции и оборудованию
судов (Международная Конвенция по предотвращению загрязнения моря нефтью 1954 г. с
поправками 1962, 1969 и 1971 гг., Международная конвенция по предотвращению загрязнения с
судов 1973 г., измененная Протоколом 1978 г.);

Запрещение или ограничение преднамеренных сбросов загрязняющих веществ - отходов,


специально перевозимых с целью захоронения в море (Конвенция по предотвращению загрязнения
моря сбросами отходов и других материалов 1972 г.);

меры по борьбе с серьезными разливами загрязняющих веществ в результате аварий


(Международная Конвенция относительно вмешательства в открытом море в случаях аварий,
приводящих к загрязнению нефтью, 1969 г. и Протокол относительно вмешательства в открытом
море в случаях аварий, приводящих к загрязнению веществами иными, чем нефть, 1973 г.);

Вопросы гражданской (материальной) ответственности за ущерб от загрязнения (Международная


Конвенция о гражданской ответственности за ущерб от загрязнения моря нефтью 1969 г. и
Международная Конвенция о создании международного фонда для возмещения ущерба от
загрязнения нефтью 1971 г.).

До вступления в силу МАРПОЛ-73-78 основным действующим в настоящее время соглашением,


регламентирующим преднамеренный сброс с судов веществ, образующихся в процессе нормальной
эксплуатации, является ОЙЛПОЛ-54-62-69. Установленный этой Конвенцией правовой режим
сводится к следующему:

Общая ответственность за выполнение судами требований Конвенции возложена на государство


флага. Конвенция предусматривает два вида наказуемых деяний: запрещенный сброс нефти или
нефтесодержащей смеси и нарушения, связанные с порядком сведения ЖНО. Наказание за эти
нарушения, независимо от места их совершения, должны быть предусмотрены законодательством
каждого государства - участника Конвенции;

Во время пребывания судна в порту компетентные власти договаривающегося государства могут


проверить ЖНО, снять копию любой записи в нем и потребовать, чтобы капитан судна заверил эту
копию;

Каждое государство - участник Конвенции может информировать государство флага о


предполагаемом нарушении, совершенном его судном. В случае получения такого сообщения
государство флага должно провести расследованием известить о принятых мерах государство,
сообщающее о нарушениях, и Межправительственную морскую консультативную организацию
(ИМКО);

В пределах своих территориальных вод каждое прибрежное государство может предъявить в


отношении сброса нефти и слива нефтесодержащих смеси более жесткие требования, чем это
предусмотрено Конвенцией, и применять свое законодательство (останавливать и задерживать
суда, проводить расследование и решать вопрос о наказании) к любым судам, с которых в этом
районе произведен запрещенный сброс или слив;
Не является нарушением Конвенции сброс нефти или слив нефтесодержащей смеси,
произведенный в целях обеспечения безопасности судна, предотвращения повреждений судна или
груза либо спасения человеческой жизни на море, а также утечка нефти и нефтесодержащей смеси,
вызванная повреждением судна или появлением непредотвратимой течи, если после этого были
приняты все возможные меры для предотвращения или уменьшения утечки.

Дополнительные требования к сбросу с судов нефти и других загрязненных веществ, включая


сточные воды и мусор, предусмотрены Конвенцией по защите морской среды района Балтийского
моря 1974 г., которая является региональным соглашением. Эти требования соответствуют
положениям МАРПОЛ-73-78, установленным для "особых районов". Выполнение положений
данной Конвенции всеми судами, плавающими под советским флагом, на которые они
распространяются, во время плавания в районе, обозначенном Конвенцией как "район
балтийского моря", будет обязательным с момента вступления Конвенции в силу.

Преднамеренный сброс отходов и других вредных веществ, специально перевозимых с целью


захоронения в море, регулируется Конвенцией по предотвращению загрязнения моря сбросами
отходов и других материалов 1972 г. В соответствии с этой Конвенцией запрещаются перевозки и
захоронения любых отходов и материалов без разрешения, выдаваемого компетентным
государственным органом.

После вступления в силу МАРПОЛ-73-78 эта Конвенция в отношениях между ее участниками


заменит ОЙЛПОЛ-54-69, установленный МАРПОЛ-73-78 правовой режим в некоторых
отношениях является более строгим, чем ОЙЛпол-54-62-69, а именно:

Государство флага должно установить достаточно строгие санкции за любое нарушение


положений Конвенции, независимо от места его совершения. Такими нарушениями могут быть не
только запрещенные Конвенцией сбросы, но и нарушения, связанные с порядком ведения
журналов регистрации операций с нефтью и другими вредными веществами, с отсутствием
требуемых международных свидетельств, с невыполнением судами требований в отношении
конструкции и оборудования;

Во время пребывания судна в порту компетентные власти договаривающегося государства смогут


проверить предусмотренные Конвенцией свидетельства и в некоторых случаях провести
инспектирование судна для установления соответствия его фактического состояния данным
Свидетельства или в целях обнаружения запрещенного Конвенцией сброса, независимо от места
его совершения. В том случае, когда состояние судна представляет чрезмерную угрозу для морской
среды, ему может быть запрещен выход в море

. Конвенцией не определен достаточно ясно пространственный предел действий национального


законодательства прибрежных государств. В ОЙЛПОЛ-54-62-69, ограничивающей сферу действия
законодательства прибрежных государств территориальными водами, в МАРПОЛ-73-78 говорится
о водах, находящихся "в пределах юрисдикции" соответствующего прибрежного государства. Эта
формулировка связана с изменением режима морских пространств, который должен быть принят
III Конференцией ООН по морскому праву.

В соответствии с проектом новой Конвенции по морскому праву, подготовленным III


Конференцией ООН по морскому праву, будут значительно расширены права прибрежных
государств в отношении иностранных судов в целях борьбы с загрязнением. Прежде всего
прибрежные государства получат право распространить (с некоторыми ограничениями) действие
своего национального законодательства по борьбе с загрязнением за пределы территориальных вод
- на 200-мильную экономическую зону и применять санкции в отношении иностранных судов,
допустивших в этой зоне сбросы вредных веществ в нарушение общепринятых международных
правил. Кроме того, государство, в порт которого добровольно зайдет иностранное судно
("государство порта"), будет наделено правом расследовать случаи, связанные со сбросом в
нарушение общепринятых международных правил, даже если они имели место за пределами
экономической зоны этого государства, и в некоторых случаях наказывать за такие нарушения.
Иностранные законодательства по предотвращению загрязнения с судов.

При заходе в иностранные территориальные воды суда должны не только руководствоваться


положениями международных соглашений, в которых участвует страна, но и выполнять законы и
правила соответствующих прибрежных государств. Ввиду значительного различия
законодательств разных государств в решении конкретных вопросов, относящихся к
предотвращению загрязнения с судов, можно привести лишь некоторые отдельные сведения о
таком законодательстве. Как правило, в пределах своих территориальных вод прибрежные
государства предъявляют повышенные требования в отношении сброса нефти. законами
некоторых стран запрещается сброс не только нефти, но и других вредных веществ.

В соответствии с законами ряда стран ответственность за сброс вредных веществ в нарушение


национальных законов и правил возложена на капитана судна, независимо от его фактической
виновности. Для привлечения капитана к ответственности компетентным властям прибрежного
государства достаточно доказать лишь сам факт запрещенного сброса с судна, а бремя
доказывания обстоятельств, освобождающих от ответственности, возлагается на обвиняемого.

Законами некоторых стран предусматривается обязанность лица, несущего ответственность за


судно (капитан или судовладелец), незамедлительно сообщать властям прибрежного государства о
сбросе с судна вредных веществ даже при исключающих вину обстоятельств.

Как правило, законодательством прибрежных государств предусмотрено строгое наказание


(включая лишение свободы) за запрещенный сброс вредных веществ и другие связанные с этим
нарушения (несообщение о сбросе, невыполнение распоряжений компетентных властей и т.п.).

-kapitnis winaqmedebebis uzrumvelyofa gemebidan dabinZurebis Tavidan


acilebis mizniT.
-zRvaSi gasvlamde kapitani unda darwmundes rom gemis mdgomareoba da
misi aRWurviloba pasuxobs im
moTxovnebs,romelsac uyeneben saerTaSoriso konvenciebi da
sakanonmdeblo aqtebi,romlis monawile aris mxare (saxelmwifo).
darRvevebis aRmoCenis yvela SemTxvevis
Sesaxeb, romelmac SeiZleba gamoiwvios damabinZurebeli nivTierebebis
CaSveba(rac safrTxes uqmnis zRvis garemos), kapitani valdebulia am
darRvevis Sesaxeb gadasces Setyobineba gemTflobels.
-zRvaSi gasvlamde kapitani valdebulia Seamowmos yvela
Sesabamisi dokumentebis arseboba ,romlebic moeTxoveba gems
saerTaSiriso xelSekrulebebiT ,romlis monawilea mxare.
zRvaSi gasvlamde kapitani valdebulia gaecnos im qveynis moqmed
kanonebsa da wesebis moTxovnebs gemebidan dabinZurebis Tavidan
acilebis mizniT,romlis navsadgurSi apirebs Sesvlas an gaivlis im
qveynis teritoriul wylebs.
-aseTi monacemebis ar arsebobis SemTxvevaSi saWiroa moeridos yvela saxis mavne
nivTierebebis yovelgvari winaswargansaz- Rvruli CaSveba.
gansakuTvrebuli yuradyeba unda mieqces navTobis operaciebis Jurnalis sworad
warmoebas
ЗАБЛАГОВРЕМЕННАЯ ЗАБОТА КАПИТАНА О ПРЕДОТВРАЩЕНИИ ЗАГРЯЗНЕНИЯ С
СУДНА

До выхода судна в море капитан должен убедиться в том, что состояние судна и его оборудование
отвечает требованиям, предъявляемым законодательными актами и международными
Конвенциями, в которых сторона участвует. В случае обнаружения недостатков, могущих
привести к сбросу загрязняющих веществ в нарушение этих требований, капитан должен сообщить
об этом судовладельцу.

До выхода судна в море капитан должен проверить наличие соответствующих документов,


требуемых для судна законодательными актами и международными соглашениями, в которых
Сторона участвует.

До выхода судна в море капитану следует ознакомиться с требованиями законов и правил по


предотвращению загрязнения с судов, действующих в тех странах, через территориальные воды
которых будет совершаться плавание судна или с заходом в порты которых такое плавание может
быть связано. Если точных данных о требованиях такого законодательства не имеется, в
территориальных водах следует избегать всяких преднамеренных сбросов вредных веществ.

Особое внимание должно быть обращено на правильность ведения ЖНО.

МЕРОПРИЯТИЯ, НАПРАВЛЕННЫЕ НА ЗАЩИТУ СУДОВЛАДЕЛЬЦА И КАПИТАНА СУДНА

- В случаях причинения судами ущерба загрязнением моря нефтью или другими вредными
веществами капитан судна должен удостоверить в судовом журнале и заявить в морском протесте
обстоятельства, свидетельствующие о его невиновности в данном аварийном случае (если они
имели место),как то:

- Повреждение корпуса судна вследствие непреодолимой силы или касания подводного


препятствия, не отмеченного в навигационных картах и пособиях;

- Скрытые дефекты судна и т.д. Причины данного аварийного случая по возможности должны
быть подтверждены сюрвейером.

-В необходимых случаях во время пребывания в иностранном порту капитан судна должен


обращаться за содействием к консулу или дипломатическому представителю стороны в данном
прибрежном государстве.

СОДЕЙСТВИЕ ИНСПЕКТИРОВАНИЮ И ОФОРМЛЕНИЕ ДОКУМЕНТОВ ПО РЕЗУЛЬТАТАМ


ИНСПЕКТИРОВАНИЯ СУДНА

-Капитан судна должен оказывать содействие компетентным властям прибрежного государства


при осуществлении ими функций, предусмотренных международными соглашениями, в которых
участвует сторона, или национальным законодательством прибрежного государства. В частности,
капитан по требованию компетентных властей должен предъявить Свидетельство о гражданской
ответственности (если таковое должно быть на судне) и ЖНО, давать необходимые пояснения по
поводу записей на ЖНО, снимать и заверять копии таких записей.

-Несмотря на то, что ОЙЛПОЛ-54-62-69 не предоставляет прибрежным государствам права


осуществлять фактическую инспекцию судна в целях выявления нарушений, совершенных в
открытом море, на практике в настоящее время широко применяется так называемая
добровольная инспекция нефтяных танкеров в портах погрузки. Эта инспекция сводится к
проверке фактического остатка нефти на танкере после балластного перехода. результаты
инспекций оформляются докладом, в котором, в частности, указывается объем грузовых
помещений танкера, число очищенных (промытых) танков, фактический остаток. Капитан судна
может в случае необходимости давать пояснения, которые должны быть внесены в такой доклад.
Доклад подписывается капитаном судна и инспектором.

nawili 11
dabinZurebasTan brZolis meTodebi navTobis avariuli
CaRvris dros
თავი I - navTobis avariuli CaRvra
masTan brZolis xerxebi,meTodebi, teqnikuri saSualebebi

Аварийные разливы нефти и нефтепродуктов, имеющие место на объектах нефтедобывающей и


нефтеперерабатывающей промышленности, при транспорте этих продуктов наносят ощутимый
вред экосистемам, приводят к негативным экономическим и социальным последствиям.

В связи с увеличением количества чрезвычайных ситуаций, которое обусловлено ростом добычи


нефти, износом основных производственных фондов (в частности, трубопроводного транспорта), и
диверсионными актами на объектах нефтяной отрасли, участившимися в последнее время,
негативное воздействие разливов нефти на окружающую среду становится все более
существенным. Экологические последствия при этом носят трудно учитываемый характер,
поскольку нефтяное загрязнение нарушает многие естественные циклы и взаимосвязи,
существенно изменяет условия обитания всех видов живых организмов и накапливается в
биомассе.

Несмотря на проводимую в последнее время государством политику в области предупреждения и


ликвидации последствий аварийных разливов нефти и нефтепродуктов, данная проблема остается
актуальной и в целях снижения возможных негативных последствий требует особого внимания к
изучению способов локализации, ликвидации и к разработке комплекса необходимых
мероприятий.

Локализация и ликвидация аварийных разливов нефти и нефтепродуктов предусматривает


выполнение многофункционального комплекса задач, реализацию различных методов и
использование технических средств. Независимо от характера аварийного разлива нефти и
нефтепродуктов (ННП) первые меры по его ликвидации должныбыть направлены на локализацию
пятен во избежание распространения дальнейшего загрязнения новых участков и уменьшения
площади загрязнения.

Боновые заграждения
Основными средствами локализации разливов ННП в акваториях являются боновые заграждения.
Их предназначением является предотвращение растекания нефти на водной поверхности,
уменьшение концентрации нефти для облегчения цикла уборки, и отвод (траление) нефти от
наиболее экологически уязвимых районов.

В зависимости от применения боны подразделяются на три класса:

 I класс - для защищенных акваторий (реки и водоемы);


 II класс - для прибрежной зоны (для перекрытия входов и выходов в гавани, порты,
акватории судоремонтных заводов);
 III класс - для открытых акваторий.

Боновые заграждения бывают следующих типов:

 самонадувные - для быстрого разворачивания в акваториях;


 тяжелые надувные - для ограждения танкера у терминала;
 отклоняющие - для защиты берега, ограждений ННП;
 несгораемые - для сжигания ННП на воде;
 сорбционные - для одновременного сорбирования ННП.

Все типы боновых заграждений состоят из следующих основных элементов:

 поплавка, обеспечивающего плавучесть бона;


 надводной части, препятствующей перехлестыванию нефтяной пленки через боны
(поплавок и надводная часть иногда совмещены);
 подводной части (юбки), препятствующей уносу нефти под боны;
 груза (балласта), обеспечивающего вертикальное положение бонов относительно
поверхности воды;
 элемента продольного натяжения (тягового троса), позволяющего бонам при наличии ветра,
волн и течения сохранять конфигурацию и осуществлять буксировку бонов на воде;
 соединительных узлов, обеспечивающих сборку бонов из отдельных секций;
 устройств для буксировки бонов и крепления их к якорям и буям.

При разливах ННП в акваториях рек, где локализация бонами из-за значительного течения
затруднена или вообще невозможна, рек. сдерживать и изменять направление движения нефтяного
пятна судами-экранами, струями воды из пожарных стволов катеров, буксиров и стоящих в порту
судов.

Дамбы

В качестве локализующих средств при разливе ННП на почве применяют целый ряд различных
типов дамб, и сооружение земляных амбаров, запруд или обваловок, траншей для отвода ННП.
Использование определенного вида сооружений обуславливается рядом факторов: размерами
разлива, расположением на местности, временем года и др.

Для сдерживания разливов известны следующие типы дамб: сифонная и сдерживающая дамбы,
бетонная дамба донного стока, переливная плотинная дамба, ледяная дамба. После того как
разлившуюся нефть удается локализовать и сконцентрировать, следующим этапом является ее
ликвидация.

Методы ликвидации

gamoiyeneba navTobis laqebTan brZolis Semdegi SesaZleblobebi:

 meTvalyureoba da monitoringi;
 qimiuri dispersantebis gafrqvevis meTodi;
 meqanikuri lokalizacia/Sekreba da aRdgena;
 navTobis laqis meqanikuri daSla;
 sorbentebi;
 sanapiros gawmenda.

sahaero meTvalyureoba da monitoringi


es pasiuri strategia ar gulisxmobs daRvrili navTobis Sekavebas an SegrovebasTan
dakavSirebul aqtiur qmedebebs, aramed eyrdnoba bunebrivi garemos TviTdawmendis
meqanizmebs. garkevul SemTvevebSi, magaliTad Stormis pirobebSi an msubuqi
navTobproduqtebis SemTxvevaSi, aseTi taqtika SeiZleba CaiTvalos, rogorc
garemosdacviTi TvalsazrisiT umjobesi varianti, radgan Stormis pirobebSi
zRvispira saxelmwifoebi ar darTaven nebas Semakavebeli bumebis gaSlaze, xolo,
meores mxriv, zRvis energia sakmarisi iqneba dabinZurebis laqis dasaSlelad da
Semdgomi biodegradaciisaTvis.
navTobis laqis gadaadgilebisa da misi garemoze zemoqmedebis meTvalyueobisas
upiratesoba sahaero meTvalyureobas unda mieniWos. Tumca, SesaZlebelia gemebidan da
xomaldebidan meTvalyureobac. sahaero meTvalyureoba zRvaze SesaZloa
ganxorcieldes TviTmfrinavis an vertmfrenis meSveobiT. sahaero meTvalyureoba
SesaZlebels xdis momzaddes navTobis laqis gadaadgilebisa da gavrcelebis
sqematuri naxazebi datanili rukebze, rac mniSvnelovania Sesabamisi RonisZiebebis
ganxorcielebisaTvis.
navTobis laqis monitoringi, meTvalyureoba da mis gadaadgilebaze dakvirveba
mizanSewonilia navTobis mdgradi laqisTvis (sanam misi daSla da dispersia moxdeba)
Существует несколько методов ликвидации разлива ННП (табл. 1): механический, термический,
физико-химический и биологический.
Одним из главных методов ликвидации разлива ННП является механический сбор нефти.
Наибольшая эффективность его достигается в первые часы после разлива. Это связано с тем, что
толщина слоя нефти остается так же достаточно большой. (При малой толщине нефтяного слоя,
большой площади его распространения и постоянном движении поверхностного слоя под
воздействием ветра и течения цикл отделения нефти от воды достаточно затруднен.) Помимо этого
осложнения могут возникать при очистке от ННП акваторий портов и верфей, которые зачастую
загрязнены всевозможным мусором, щепой, досками и другими предметами, плавающими на
поверхности воды.

Термический метод, основанный на выжигании слоя нефти, применяется при достаточной


толщине слоя и непосредственно после загрязнения, до образования эмульсий с водой. Этот метод,
применяется в сочетании с другими методами ликвидации разлива.

Физико-химический метод с использованием диспергентов и сорбентов анализируется как


эффективный в тех случаях, когда механический сбор ННП невозможен, например при малой
толщине пленки или когда разлившиеся ННП представляют реальную угрозу наиболее
экологически уязвимым районам.

Биологический метод используется после применения механического и физико-химического


методов при толщине пленки не менее 0,1 мм.

При выборе метода ликвидации разлива ННП нужно исходить из следующих принципов:

 все работы должныбыть проведены в кратчайшие сроки;


 проведение операции по ликвидации разлива ННП не должно нанести больший
экологический ущерб, чем сам аварийный разлив.

Скиммеры
Для очистки акваторий и ликвидации разливов нефти используются нефтесборщики,
мусоросборщики и нефтемусоросборщики с различными комбинациями устройств для сбора нефти
и мусора.

Нефтесборные устройства, или скиммеры, предназначены для сбора нефти непосредственно с


поверхности воды. В зависимости от типа и количества разлившихся нефтепродуктов, погодных
условий применяются различные типы скиммеров как по конструктивному исполнению, так и по
принципу действия.

По способу передвижения или крепления нефтесборные устройства подразделяются на


самоходные; устанавливаемые стационарно; буксируемые и переносные на различных
плавательных средствах (табл. 2). По принципу действия - на пороговые, олеофильные, вакуумные
и гидродинамические.
Пороговые скиммеры отличаются простотой и эксплуатационной надежностью, основаны на
явлении протекания поверхностного слоя жидкости через преграду (порог) в емкость с более
низким уровнем. Более низкий уровень до порога достигается откачкой различными способами
жидкости из емкости.

Олеофильные скиммеры отличаются незначительным количеством собираемой совместно с


нефтью воды, малой чувствительностью к сорту нефти и возможностью сбора нефти на
мелководье, в затонах, прудах при наличии густых водорослей и т.п. Принцип действия данных
скиммеров основан на способности некоторых материалов подвергать нефть и нефтепродукты
налипанию.

Вакуумные скиммеры отличаются малой массой и сравнительно мизерными габаритами,


благодаря чему легко транспортируются в удаленные районы. но они не имеют в своем составе
откачивающих насосов и требуют для работы береговых или судовых вакуумирующих средств.

Большинство этих скиммеров по принципу действия являются также пороговыми.

Гидродинамические скиммеры основаны на использовании центробежных сил для разделения


жидкости различной плотности - воды и нефти. К этой группе скиммеров также условно можно
отнести устройство, использующее в качестве привода отдельных узлов рабочую воду, подаваемую
под давлением гидротурбинам, вращающим нефтеоткачивающие насосы и насосы понижения
уровня за порогом, либо гидроэжекторам, осуществляющим ва-куумирование отдельных полостей.
в этих нефтесборных устройствах также используются узлы порогового типа.

В реальных условиях по мере уменьшения толщины пленки, связанной с естественной


трансформацией под действием внешних условий и по мере сбора ННП, резко снижается
производительность ликвидации разлива нефти. Также на производительность влияют
неблагоприятные внешние условия. Поэтому для реальных условий ведения ликвидации
аврийного разлива производительность, например, порогового скиммера нужно принимать равной
10-15% производительности насоса.
Нефтесборные системы

Нефтесборные системы предназначены для сбора нефти с поверхности моря во время движения
нефтесборных судов, значит на ходу. Эти системы представляют собой комбинацию различных
боновых заграждений и нефтесборных устройств, которые применяются также и в стационарных
условиях (на якорях) при ликвидации локальных аварийных разливов с морских буровых или
потерпевших бедствие танкеров.

По конструктивному исполнению нефтесборные системы делятся на буксируемые и навесные.

Буксируемые нефтесборные системы для работы в составе ордера требуют привлечения таких
судов, как:

 буксиры с хорошей управляемостью при малых скоростях;


 вспомогательные суда для обеспечения работы нефтесборных устройств (доставка,
развертывание, подача необходимых видов энергии);
 суда для приема и накопления собранной нефти и ее доставки.

Навесные нефтесборные системы навешиваются на один или два борта судна. При этом к судну
предъявляются следующие требования, необходимые для работы с буксируемыми системами:

 хорошее маневрирование и управляемость на скорости 0,3-1,0 м/с;


 развертывание и энергообеспечение элементов нефтесборной навесной системы в цикле работы;
 накопление собираемой нефти в значительных количествах.
Специализированные суда

К специализированным судам для ликвидации аварийных разливов ННП относятся суда,


предназначенные для проведения отдельных этапов или всего комплекса мероприятий по
ликвидации разлива нефти на водоемах. По функциональному назначению их можно разделить на
следующие типы:

 нефтесборщики - самоходные суда, осуществляющие самостоятельный сбор нефти в


акватории;
 бонопостановщики - скоростные самоходные суда, обеспечивающие доставку в район
разлива нефти боновых заграждений и их установку;
 универсальные - самоходные суда, способные обеспечить большую часть этапов ликвидации
аварийных разливов ННП самостоятельно, без дополнительных плавтехсредств.

Диспергенты и сорбенты

Как говорилось выше, в основе физико-химического метода ликвидации разливов ННП лежит
использование диспергентов и сорбентов.

Диспергенты представляют собой специальные химические вещества и применяются для


активизации естественного рассеивания нефти с целью облегчить ее удаление с поверхности воды
раньше, чем разлив достигнет более экологически уязвимого района.

Для локализации разливов ННП обосновано применение и различных порошкообразных,


тканевых или боновых сорбирующих материалов. Сорбенты при взаимодействии с водной
поверхностью начинают немедленно впитывать ННП, максимальное насыщение достигается в
период первых десяти секунд (если нефтепродукты имеют среднюю плотность), после чего
образуются комья материала, насыщенного нефтью.

Биоремедитация

Биоремедитация - это технология очистки нефтезагрязненной почвы и воды, в основе которой


лежит использование специальных, углеводородоокисляющих микроорганизмов или
биохимических препаратов.

Число микроорганизмов, способных ассимилировать нефтяные углеводороды, относительно


невелико. В первую очередь это бактерии, в основном представители рода Pseudomonas, и
определенные виды грибков и дрожжей. В большинстве случаев все эти микроорганизмы являются
жесткими аэробами.

Существуют два основных подхода в очистке загрязненных территорий с помощью


биоремедитации:
 стимуляция локального почвенного биоценоза;
 использование специально отобранных микроорганизмов.

Стимуляция локального почвенного биоценоза основана на способности молекул микроорганизмов


к изменению видового состава под воздействием внешних условий, в первую очередь субстратов
питания.

Наиболее эффективно разложение ННП происходит в первый день их взаимодействия с


микроорганизмами. При температуре воды 15-25 °С и достаточной насыщенности кислородом
микроорганизмы могут окислять ННП со скоростью до 2 г/м2 водной поверхности в день. но при
низких температурах бактериальное окисление происходит медленно, и нефтепродукты могут
оставаться в водоемах длительное время - до 50 лет.

В заключение необходимо отметить, что каждая чрезвычайная ситуация, обусловленная


аварийным разливом нефти и нефтепродуктов, отличается определенной спецификой.
Многофакторность системы "нефть-окружающая среда" зачастую затрудняет принятие
оптимального решения по ликвидации аварийного разлива. Тем не менее, анализируя способы
борьбы с последствиями разливов и их результативность применительно к конкретным условиям,
можно создать эффективную систему мероприятий, позволяющую в кратчайшие сроки
ликвидировать последствия аварийных разливов ННП и свести к минимуму экологический ущерб.
თავი II - zRvaSi navTobis daRvraze reagirebis sagangebo gegma

СОГЛАСНО 26 ПРАВИЛУ ПРИЛОЖЕНИЯ 1 НА СУДНЕ ДОЛЖЕН БЫТЬ:


“ План чрезвычайных мер по борьбе с загрязнением моря нефтью”, данный документ подлежит
одобрению Классификационным обществом. Состоит из 2-х частей-
а) Обязательные положения,
б) Не обязательные положения.
Первая часть приведена в MARPOL,
вторая часть содержит в себе справочную информацию как-то
виды связи, адреса, конкретные судовые процедуры для членов экипажа. В этой части должен быть
список ИМО для связи и его необходимо ежегодно корректировать в зависимости от районов
плавания.
Рекомендуется НАЗНАЧАТЬ офицера по разливу - oil spill officer.
Международное свидетельство о предотвращении загрязнения моря нефтью - важный документ ,
форма приведена в МАRPOL, выдается от имени Государства Классификационным обществом.
Без свидетельства плавать нельзя.
То что написано в свидетельств и в ЖНО должно быть АБСОЛЮТНО одинаково, иначе это
является несоответствием и является предметом большого внимания.
АВАРИЙНЫЙ СБРОС - НЕ ЯВЛЯЕТСЯ НАРУШЕНИЕМ КОНВЕНЦИИ, ЕСЛИ:
1. это связано с обеспечением спасения людей,
2. такой сброс аварийным и КМ предпринял все разумные меры для уменьшения и
предотвращения сброса.
3. Аварийный план является дополнением к требующимся НБЖС документам по борьбе за
живучесть судна и должен храниться вместе с документами Аварийной папки.
Ответственность за разработку аварийного плана возлагается на старшего помощника капитана и
старшего механика.

Аварийный план судна разрабатывается с целью определения оптимальных приемов и методов


ликвидации разлива нефти из различных судовых емкостей при аварии судна. Ликвидация других
последствий аварии судна производится в соответствии с НБЖС. Форма аварийного плана
произвольная.

. Аварийный план для танкера должен предусматривать возможно быструю перекачку грузовыми
или переносными насосами груза нефти из поврежденных танков в неповрежденные.
. При разработке аварийного плана для танкера необходимо предусматривать все возможные меры
против смешения различных сортов нефти и попадания забортной воды в груз при перекачке груза
из поврежденного танка.

Аварийный план нефтяного танкера должен как минимум содержать схему расположения каждого
сорта груза по танкам с указанием пустот в каждом танке; информацию о наличии емкостей, в
которых находится чистый водяной балласт или в которые можно принять такой балласт;
информацию о наличии пустых грузовых танков; указания о рекомендации о последовательности
погрузки и выгрузки груза; сведения о распределении трубопроводов грузовой системы для
каждого сорта груза и для чистого водяного балласта; схему расположения жидкого топлива по
судну.

Аварийный план для сухогрузного судна должен предусматривать своевременное принятие всех
необходимых мер для перекачки топлива из поврежденных в неповрежденные топливные
цистерны, в сборные цистерны льяльных нефтесодержащих вод, в крайнем случае - в балластные
цистерны и в свободные от груза трюмы. При этом должны быть приняты возможные меры
против выброса топлива за борт на балластной магистрали и попадания воды из балластной
магитсрали в топливную систему.

. Следует учитывать, что все виды перекачки нефти и балласта на сухогрузных судах в
значительной мере связаны с изменением крена, дифферента, появлением больших свободных
поверхностей в цистернах, ухудшающих остойчивость.

. Аварийный план для сухогрузного судна должен как минимум содержать: схему расположения
топлива по судну, с указанием количества топлива в каждой цистерне; схему расположения
балластных цистерн с указанием количества балласта в каждой цистерне; схему перекачки
топлива из одной цистерны в другую; схему приема, перекачки и слива балласта; информацию о
возможности и схеме приема водяного балласта в топливные цистерны; схему расположения груза
по трюмам и на палубе (исполнительный каргоплан).

. Аварийный план должен корректироваться с учетом сдачи и приема груза, перекачки топлива
или нефти, перевозимой в качестве груза.

gegma niSnavs “zRvaSi navTobis daRvraze reagirebis erovnul gegmas,

1-li safexuris daRvraSi igulisxmeba mcire daRvrebi, romlebTanac gamklaveba


SeuZlia individualur obieqts/ organizacias, navTobis terminalis an navsadguris
administracias. daRvris xasiaTi da incidentis ubnis garemo pirobebis
gaTvaliswinebiT moxdeba reagirebis faqtiuri donis dadgena.

me-2 safexuris daRvra exeba mzadyofnas da reagirebas navTobis iseTi masStabis


daRvraze, romlis drosac saWiro xdeba aRWurvilobisa da personalis mobilizeba
erTze meti wyarodan da am procesis koordinireba. me-2 safexuris reagirebisas
mxardaWeris miReba SesaZloa saWiro gaxdes portis arealSi ganlagebuli sxvadasxva
organizaciebidan an uSualo georagrafiuli arealis gare wyaroebidan. me-2
safexuri moicavs navTobis daRvris sxvadasxva masStabebs da sxvadasxva potenciur
scenarebs.

me-3 safexuris daRvra exeba gansakuTrebiT didi masStabis daRvras, romelic


moiTxovs yvela xelmisawvdomi erovnuli resursis mobilizebas da konkretuli
garemoebebidan gamomdinare, agreTve, regionaluri da saerTaSoriso sistemebis
CarTvas.
regionaluri gegmebi

im SemTxvevaSi, rodesac saqarTvelos wylebSi CaRvrili navTobi SeiZleba gaiJonos


da zemoqmedeba moaxdinos sasazRvro wylebzec, amoqmeddeba Sav zRvaSi navTobis
daRvraze reagirebis gegma. es regionaluri gegma warmoadgens elements protokolisa
“avariul situaciebSi Savi zRvis navTobiTa da sxva saSiSi nivTierebebiT
dabinZurebis winaaRmdeg brZolaSi urTierTanamSromlobis Sesaxeb”. mocemuli
protokoli gulisxmobs dabinZurebis yvela incidents Sav zRvaSi, romlebic
saWiroeben met resurss, vidre saxelmwifo doneze arsebuli resursebia, an
romlebmac SesaZloa potenciurad zegavlena moaxdinon sxva sasazRvro
teritoriebze. Savi zRvis gegma efuZneba urTierTdaxmarebis

regionalur SeTanxmebas Savi zRvis farTomasStabiani dabinZurebis SemTxvevaSi iseT


zRvispira saxelmwifoebs Soris, rogoricaa bulgareTi, saqarTvelo, rumineTi,
ruseTis federacia, TurqeTi da ukraina. regionaluri gegmis geografiuli areali
moicavs Savi zRvispira eqvsive saxelmwifos. am saxelmwifoTa pasuxismgeblobis
sfero vrceldeba xelSekrulebis monawile mxareTa sanapiro zolze, Sida wylebze,
teritoriul sazRvao sivrceze da gansakuTrebul ekonomikur zonaze.

portebis da terminalebis 1-safexuris adgil-specifiuri gegmebi

im SemTxvevaSi, rodesac navTobis daRvra xdeba saqarTvelos ZiriTad navsadgurebSi an


navTobterminalebSi, mocemuli problemis gadaWra sawyis etapze xdeba navsadguris an
terminalis doneze SemuSavebuli navTobis daRvraze reagirebis gegmis mixedviT 1 safexuris
scenaris mixedviT. im SemTxvevaSi, Tu navTobis gaJonvis masStabebi swvdeba safexurs 2 (anu,
safexurs, rodesac adgilobriv doneze arsebuli resursebi ar aris sakmarisi reagirebis
operaciis Casatareblad), mocemul portebSi an terminalebSi, gamoiyeneba navTobis daRvraze
reagirebis erovnuli gegma (OSC) - sazRvao samaSvelo-sakoordinacio centrisaTvis Sesabamisi
Setyobinebis gagzavnis safuZvelze,

xmeleTze navTobis daRvraze reagirebis erovnuli gegma

rodesac xdeba navTobis Tavdapirvelad daRvra xmeleTze, magram am daRvris Sedegad


navTobi CaiRvreba zRvaSi an arsebobs movlenebis amgvari ganviTarebis riski,
amoqmeddeba “zRvaze navTobis daRvraze reagirebis erovnuli gegma”. Tu navTobi
xvdeba estuarul garemoSi mag., marilian wylebSi), gamoiyeneba zRvaze navTobis
daRvraze reagirebis erovnuli gegma (OSCP).

urTierTdamokidebuleba zRvaSi daRvraze reagirebis erTian erovnul gegmasa da mis


Semadgenel nawilebs Soris mocemulia qvemoTm suraTze 1.
suraTi 1. navTobis daRvraze reagirebis gegmebi da gaaqtiurebis
Tanmimdevroba

Каталог судовой арматуры


В этом разделе представлен актуальный каталог судовой арматуры общего применения, широко
применяемая в судостроении на сегодняшний день. Каталог разделен по типам для удобства просмотра. В
нем вы найдете описание, чертеж, диаметр и давление.
Фотографии вы можете получить по запросу.

Клапаны запорные

Запорные фланцевые проходные, угловые,сальниковые


Запорные штуцерные проходные,угловые

Запорные муфтовые проходные,угловые,сальниковые

http://www.searm.ru/klapann-z/Невозвратно-запорные клапаны

Невозвратно-запорные фланцевые проходные.

Невозвратно-запорные штуцерные.

Невозвратно-запорные угловые, сальниковые.

Клапаны для манометра

Клапаны для манометра штуцерные сальниковые.

Клапаны манометра штуцерные.

Клапаны манометра сальниковые с удлиненным штуцером.

http://www.searm.ru/klapan-manom/

Редукционные клапаны

Клапаны редукционные.

Клапаны редукционные дроссельные.

Предохранительные клапаны

Клапаны предохранительные фланцевые угловые.

Клапаны предохранительные штуцерные сигнальные.

Клапаны предохранительные штуцерные угловые.


Судовые фильтры

Фильтры пресной воды.

Фильтры забортной воды.

Фильтры масла и топлива.

Коробки судовые

Коробки двухклапанные запорные, невозвратно-запорные.

Коробки трехклапанные запорные, невозвратно-запорные.

Коробки двухклапанные фланцевые.

Судовые кингстоны

Кингстоны продувания котлов фланцевые

Кингстоны донные фланцевые сальниковые

Кингстоны клапанного типа фланцевые

Захлопки судовые

Захлопки путевые фланцевые горизонтальные.

Захлопки путевые фланцевые угловые.

Захлопки путевые фланцевые вертикальные.


Судовые задвижки

Задвижки клинкетные фланцевые двухдисковые.

Судовые затворы

Затворы поворотные фланцевые дисковые

http://www.searm.ru/zatvor/

Судовые конденсатоотводчики:

Конденсатоотводчики термодинамические.

Судовые краны

Кран штуцерный спускной самозапорный.

Краны штуцерные трехходовые сальниковые.

Краны фланцевые трехходовые сальниковые.

http://www.searm.ru/krani/

Пожарные клапаны

Клапаны запорные фланцевые концевые пожарные.


Клапаны запорные фланцевые концевые пожарные угловые.

Клапаны запорные фланцевые концевые пожарные,сальниковые.


Предназначен для работ по обслуживанию нефтяных терминалов и ликвидации нефтеразливов в портах на
закрытых морских и речных акваториях.
Соби

მანძილი უახლოვესი ნაპირიდან (საზღვაო


განსაკუთრებუ-ლი
მილი) ანტარქტიკა
რაიონები
0 - 50 > 50
იზოლირებული ან ნავთობ-
სატვირტო ტანკიდან იზოლირებული ან სუფთა ბალსტი 1
სუფთა ბალსტი* მინარევები
სამანქანო < 15 ppm + გათიშვის
არა
**
< 15 ppm 2
განყოფილებიდან ავტ.მექ.

განსაკუთრებული განსაკუთრებული 3
განსაკუთრებული რაიონები:
რაიონები: რაიონები: ნაგავი
ნავთობი და ნაგავი ნავთობი 4

рает замазу ченный мусор. П


Сепараторы льяльных вод MPEB

Сепаратор Deoiler2000
Сепаратор Membran Filtration Oil, 1 фаза очистки

Льяльные воды подаются в сепаратор вихревым


насосом, где происходит отделение воды от нефти
и твердых частиц на мембранах
გემების სახეობები
Модель танкера “Лонгфин”
Год постройки:2006

Модель танкера “Самотраки”


Год постройки:2008

Модель балкера “Афина-А”


Год постройки:2010
Модель сухогруза “Капитан Бенин

Год постройки:2001

Модель буксира “Казахстан”


Год постройки:2005
Модель траулера “Эндрю Дюроу”
Год постройки:2001
Marine Sewage Treatment Plant

Marine Sewage System


Oil discharge monitor and control system

You might also like