KONVENSYEN

PEGAWAI PENDIDIKAN DAERAH 2022

20 hingga 23 Julai 2022
Auditorium, Institut Aminuddin Baki,
Kompleks Pendidikan Nilai, Bandar Enstek, Negeri Sembilan
 PERANAN PEJABAT PENDIDIKAN DAERAH
DALAM MEMPERKASA PERKHIDMATAN
GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH

SEKTOR PENGURUSAN HAL EHWAL MURID

BAHAGIAN PENGURUSAN SEKOLAH HARIAN
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

1
 1 CARTA FUNGSI DAN PERANAN PPD

2 PERJAWATAN GBKSM

3 PENGOPERASIAN PERKHIDMATAN

KANDUNGAN 4 SOKONGAN PROFESIONAL

5 MENINGKATKAN PEMAHAMAN PGB

TERHADAP PERANAN GBKSM

6 EMPAT FOKUS PERKHIDMATAN BIMBINGAN

DAN KAUNSELING

706 MENYELIA DAN MEMBENTANGKAN DAPATAN

REKOD SePKM GBKSM 2
 CARTA FUNGSI PERANAN PPD :
PEMBANGUNAN MURID DAN HAL EHWAL MURID
(BIMBINGAN DAN KAUNSELING)

3
 CARTA FUNGSI PERANAN PEJABAT PENDIDIKAN DAERAH
(PEMBANGUNAN MURID DAN HAL EHWAL MURID)
PEMBANGUNAN MURID
MERANCANG PELAN MERANCANG PELAN MEMANTAU DAN MENILAI
BIMBINGAN DAN SOKONGAN BIMBINGAN DAN SOKONGAN KEBERKESANAN
kepada sekolah dalam aspek kepada sekolah dalam aspek bimbingan dan sokongan kepada sekolah
pembangunan dan kesejahteraan murid pembangunan bakat murid. dalam aspek pembangunan murid.
seperti:
a) Hal ehwal murid
b) Asrama
c) Pengurusan kesihatan,
keselamatan, kebersihan
d) Bantuan pendidikan dan 1 2 3 4 5 6
kebajikan
e) Skim Pinjaman Buku Teks
[SPBT]
f) Disiplin dan sahsiah HAL EHWAL MURID
g) Pendidikan Pencegahan
Dadah
h) Bimbingan dan MEMBIMBING DAN MENGUMPUL DAN
Kaunseling MENYOKONG MENGANALISIS
sekolah mengikut keperluan dan data pembangunan murid
kesesuaian dalam aspek mengikut keperluan. 4
pembangunan murid.
PERJAWATAN GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING
SEPENUH MASA (GBKSM)

5
 PERJAWATAN GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING SEPENUH MASA
(GBKSM)
Nisbah GBKSM dengan murid
di Sekolah Rendah
Bil. Murid Bil. GBKSM
≥ 350 1
851 - 1350 2
1351 - 1850 3
1 1851 - 2350 4 2 3
2351 -2850 5
2851 -3350 6
Nisbah GBKSM dengan murid
Menyemak di Sekolah Menengah Memastikan sekolah enrolmen Memaklumkan
Penempatan Bil. Murid Bil. GBKSM murid < 350 mempunyai Guru kekosongan
GBKSM 500 1 Bimbingan Lantikan Dalaman GBKSM di
Mengikut (GBLD). sekolah kepada
norma 501 - 1000 2 JPN
1001 - 1500 3 Bilangan waktu mengajar
GBKLD dikurangkan
1501 - 2000 4
(budi bicara Guru
2001 -2500 5 Besar)
6
2501 -3000 6
 PEMERKASAAN PERJAWATAN
GURU BIMBINGAN DAN KAUNSELING SEPENUH MASA (GBKSM)

SEMASA LANGKAH KEHADAPAN

1. Perjawatan GBKSM (15 Julai 2022)

Perjawatan Bekalan One Off
telah diisi Belum diisi (Fasa 1-5) sehingga 25 Julai 2022 Penyediaan Kertas Cadangan
SR Menambah baik Perjawatan
SR - 3643 SR - < 664 GBKSM
180 + 59 (Contract of Service)
Jumlah = 239

SM - 5769 SM - < 48 SM = 316

2. Pertambahan Jumlah Guru Bimbingan dan Kaunseling

- Berdaftar dengan Lembaga Kaunselor Malaysia
3. Kursus Pembangunan Kompetensi GBK (Opsyen dan Bukan
Opsyen) 7
 PENGOPERASIAN PERKHIDMATAN
BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH

8
 OBJEKTIF PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH

1. GBK perlu 3. GBK boleh mendahului

memenangi jiwa (win over) jangkaan
murid. tindakan yang luar norma
sosial dalam kalangan
murid-muridnya

4. Murid boleh
2. Perkhidmatan yang meneroka peluang
mesra, selesa dan dan ruang kerjaya
kondusif yang sesuai dengan
personaliti mereka.
9
 3. PENGOPERASIAN PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH
1. PERUNTUKAN PCG DIGUNAKAN
SEPENUHNYA UNTUK AKTIVITI
4 FOKUS PERKHIDMATAN B&K
2. SESI KAUNSELING INDIVIDU
DAN KELOMPOK
Merupakan Sasaran Kerja Utama GBK
• KPI Sesi Individu :
• Minima 5 sesi seminggu (150 sesi
setahun)
• KPI Sesi Kelompok : Minima 1 sesi
seminggu
(40 sesi setahun)
• 35 hingga 40 minit satu sesi
3. MURID BOLEH MENDAPATKAN
SESI KAUNSELING TERMASUK
SEMASA WAKTU PdP
• SPI Bil 12/2012 Perekayasaan
Perkhidmatan Bimbingan dan
Kaunseling di Sekolah
4. KELAS GANTI TIDAK MELEBIHI
8 WAKTU SEMINGGU
1 • Dimasukkan dalam jadual waktu
perkhidmatan
• Menggunakan modul / aktiviti yang
berkaitan dengan perkhidmatan B&K
2
5. BILIK BIMBINGAN DAN KAUNSELING
• kemudahan yang secukupnya
3 • Kondusif, bersih dan berfungsi
6. PROGRAM BERFOKUS KEPADA
4 PEBANGUNAN DIRI MURID
• tumpuan kepada Program
Pembangunan Diri Murid
5
7. GBK SEDAYA UPAYA
MEMPERTAHANKAN MURID
DARIPADA TIDAK DI BUANG
6 SEKOLAH
• diberikan peluang kedua
7 • belajar dari kesilapan
10
SOKONGAN PROFESIONAL, BANTUAN KESEGERAAN
DAN RUJUKAN BAGI KES KAUNSELING KRISIS MURID

11
SOKONGAN PROFESIONAL, BANTUAN KESEGERAAN DAN RUJUKAN
BAGI KES KAUNSELING KRISIS MURID

Memastikan laporan
Menyokong pelbagai aspek kaunseling kes krisis murid
perkhidmatan B&K secara (Laporan Perkembangan Murid)
berterusan mengikut SOP 1:3:7

Melaksanakan Sesi Menjadi pegawai rujukan

Libat Urus Bersama - (Pegawai HEM PPD) bagi kes-
sama GBKSM. kes kaunseling krisis murid

12
MENINGKATKAN KEFAHAMAN PENGETUA/GURU BESAR
DAN PENTADBIR DI SEKOLAH TENTANG PERANAN SERTA
TANGGUNGJAWAB GBKSM

13
 SOKONGAN PROFESIONAL, BANTUAN KESEGERAAN DAN RUJUKAN BAGI KES
KAUNSELING

PENGETUA/ GURU BESAR

PK PK PK PK PK
PENTADBIRAN HEM KOKURIKULUM TING.6 PEND. KHAS PK PETANG

GBKSM

SPI BIL 3/1996

PANDUAN TAMBAHAN PELANTIKAN GURU BIMBINGAN DAN KAUSELING DI SEKOLAH MENENGAH

14
RUJUKAN BUKU PANDUAN PELAKSANAAN PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN
KAUNSELING DI SEKOLAH RENDAH SERTA MENENGAH

TAHUN 2015 SEMASA

BPSH, KPM : 2015 BPSH, KPM : 2022 15

EMPAT FOKUS PERKHIDMATAN
BIMBINGAN DAN KAUNSELING

16
 PEREKAYASAAN PERKHIDMATAN
BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH

Surat Siaran KPM Bil 12 Tahun 2012 : Menekankan kepada 4 fokus iaitu :

PEMBANGUNAN PENINGKATAN PENDIDIKAN PSIKOSOSIAL DAN

DAN DISIPLIN KERJAYA KESEJAHTERAAN
PENGEMBANGAN DIRI MURID MURID MENTAL MURID
SAHSIAH DIRI MURID
KEBERHASILAN : KEBERHASILAN: KEBERHASILAN : KEBERHASILAN :
Perwatakan murid yang Murid yang berdisiplin serta Murid yang tahu hala tuju Murid yang sihat
berketrampilan dan sekolah yang aman dan pendidikan dan kerjaya pemikirannya
terpuji sejahtera. masa hadapan 17
 PEMERKASAAN PROGRAM BIMBINGAN DAN KAUNSELING
(KEMENJADIAN MURID)
FOKUS 1 : AMALAN SEKOLAH
PENYAYANG
❑ (Mengalu-alukan Kehadiran Murid)
-meningkatkan rasa seronok, mesra,
ceria dan prihatin
❑ (Pogram Mentor Mentee)
-mewujudkan semangat kekeluargaan
❑ (Memberi Penghargaan Kepada Murid)
-amalan menghargai, menghormati
dan menyayangi dan orang lain
FOKUS 2 : PROGRAM
KAUNSELING BERFOKUS
❑ murid berketrampilan dan terpuji
❑ murid berdisiplin serta sekolah yang
aman dan sejahtera
FOKUS 3 : PEMERKASAAN
PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK
❑ Mengenal pasti minat, potensi,
personaliti dan kecenderungan murid.
❑ sumber maklumat dalam membantu
pembelajaran murid serta proses
pengajaran dan pembelajaran.
FOKUS 4 : PROGRAM MINDA
SIHAT
❑ (Promosi Minda Sihat)
-murid sihat dan sejahtera mindanya
❑ (Saringan Minda Sihat)
-pengesanan awal ganguan emosi
❑ (Program Intervensi Minda Sihat-
PRISMA)
-mengupaya kemahiran gaya daya
PEMBIMBING RAKAN SEBAYA (PRS)
tindak bagi mengurus emosi dengan
MERENTAS FOKUS 1-4 baik.
❑ membantu rakan sebaya secara positif, #Minda Sihat : Emosi Terjaga,
berkesan, berkemahiran dan berketrampilan Kehidupan Sejahtera 18
#KITAKANSAHABAT
 PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK (PPsi)

Memberi gambaran jenis

bidang atau aliran yang
Mengenal pasti / menilai sesuai untuk murid
kesediaan, potensi, kesesuaian Membantu murid dan ibu
dan meramal kejayaan murid bapa mengenali
dalam pembelajaran seterusnya personaliti murid

Mengumpul data yang boleh FUNGSI Membantu murid menyedari

menyumbang kepada (PPsi) potensi/ kekuatan dan
maklumat Profil Murid. kelemahan diri

Profil murid berperanan sebagai

Membantu guru merancang
sumber maklumat dalam
pengajaran dan pembelajaran
membantu pembelajaran murid
serta proses pengajaran dan
Membantu murid merancang
pembelajaran.
hala tuju kerjaya
19
 CADANGAN PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK KALENDAR AKADEMIK
TAHUN 2022/2023

SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH

SEBELUM
BIL 2014 - 2022 2022/2023 SASARAN
2011
1 - Aptitud Am Tahun 4

Tiada Inventori Kecerdasan

2 - Tahun 5
Pelbagai (IKeP)
Inventori Kecerdasan
3 2013 Aptitud Tahun 6 Tahun 6
Pelbagai (IKeP)
(Rintis)
Inventori Pentaksiran MBPK sekolah rendah
Inventori Pentaksiran
4 Pendidikan Khas yang akan ke sekolah
Pendidikan Khas (IPPK)
(IPPK) menengah
20
 CADANGAN PENTAKSIRAN PSIKOMETRIK
KALENDAR AKADEMIK TAHUN 2022/2023
SEKOLAH MENENGAH
BIL SEBELUM 2012 2014 - 2022 2022/2023 Sasaran
Tingkatan
5 Inventori Minat Kerjaya (IMK) Inventori Minat Kerjaya (IMK)
1
Tingkatan
6 Inventori Tret Personaliti (ITP) Inventori Tret Personaliti (ITP)
2
7 TIADA Inventori Minat Kerjaya (IMK) Tingkatan
Wajib
8 Inventori Kecerdasan Pelbagai (IKP) 3
Inventori Kemahiran Insaniah
2013 (Wajib)
(Rintis) Inventori Tret Personaliti (ITP) (Dalam Inventori Tret Personaliti (Pilihan - Tingkatan
9
talian) online) 4
Inventori Kematangan Kerjaya
(Pilihan)
Tingkatan
10 Inventori Kematangan Kerjaya (IKK) Inventori Minat Kerjaya (Wajib)
5
21
PEMERKASAAN PENGESANAN JEJAK LEPASAN SIJIL PELAJARAN MALAYSIA

SEBELUM 2014-2016 2017- 2022 LANGKAH KE

2014 HADAPAN
Dalam Talian
Dilaksanakan
2019
secara Pengesanan Jejak
Tiada Jejak Lepasan
manual Lepasan STPM
SPM Murid
(Excel)
Berkeperluan
Pendidikan Khas

22
 MAKLUMAT JEJAK LEPASAN SPM 2020
250,000

211,942
200,000

150,000

100,000 88,683

50,000
25,481 21,940
10,969
119 491 1 2 1,162 132
0

Tidak berkenaan – senarai yang tiada dalam kategori belajar atau bekerja
Tiada maklumat – Lepasan SPM yang tidak melaporkan halatuju atau tidak dapat dikesan 23
 PEMERKASAAN PROGRAM MINDA SIHAT
Program/aktiviti
INSTRUMEN SARINGAN MINDA SIHAT
•Program 5 Minit Pembugaran Minda SEKOLAH RENDAH (TAHUN 5 DAN 6) SEKOLAH MENENGAH
STRATEGI Sihat
•Teknik Relaksasi SEKOLAH
•Sudut/Kotak Ekspresi Emosi (luahan BIL INSTRUMEN
Promosi emosi) RENDAH MENENGAH
Minda •Teknik Mindfullness
1 Instrumen Whooley
•Taklimat kepada warga sekolah
Sihat •Sebaran infografik 2 Soal selidik
•Pertandingan kuiz, poster, video pendek Pengurusan Emosi
•Talian Sokongan Psikososial
•Laman Minda Sihat 3 Instrumen PHQ-9
•Instrumen Whooley 4 Instrumen GAD-7
•Soal selidik Pengurusan Emosi Instrumen
Saringan •Patient Health Question-9 (PHQ-9)
Aktiviti Tarikh pelaksanaan
Minda •Instrumen Generalized Anxiety Disorder 7
(GAD-7)
Sihat •Pemerhatian dan laporan pentadbir, Ibu
1 Promosi Minda Sihat

bapa, guru-guru, komuniti , Rakan-rakan

dan media sosial 2 Saringan Minda Sihat 1

•Sesi Bimbingan dan kaunseling ;

- Sesi Kaunseling Individu/Kelompok
Tindakan - Sesi Bimbingan Individu/Kelompok
3 Intervensi Umum dan Khusus

- Kaunseling Berfokus 4 Saringan Minda Sihat 2 November

• Konsultasi Ibu bapa 5 Rujukan dan Laporan
•Pembimbing Rakan Sebaya (PRS)
24
•Rujuk Klinik /Hospital 4
 37 SR SR 199
38 SM SM 201
LAMAN MINDA SIHAT 2021 75 2022 400
SEKOLAH SEKOLAH

SK Pekan Kudat II, SMK Convent Batu Pahat

PPD Kudat, Sabah PPD Batu Pahat, Johor

SMK Seri Manjung

Kolej Tingkatan Enam Sultan Sallehuddin
PPD Manjung Perak 25
PPD Kota Setar, Kedah
2021 KIT MINDA SIHAT

26
2022 MODUL RPOGRAM INTERVENSI MINDA SIHAT (PRISMA)

27
 TINGKAH LAKU YANG MENJADI TANDA-TANDA
MURID MEMERLUKAN PERTOLONGAN DAN BERISIKO
(IDEA, CUBAAN DAN TINDAKAN MEMBUNUH DIRI)

Tanda yang mungkin boleh dikenal pasti dan patut diberi perhatian

5. Memutuskan
hubungan/tidak 6. Rasa diri tidak berguna
hadir/hilang

7. Adanya tanda sakit

4. Dalam kesedihan
mental/masalah psikiatrik
akibat rasa kehilangan
yang terlampau
8. Kemerosotan Tidak
dijangka dalam pencapaian
3. Kenyataan yang hidup
akademik
tidak bermakna (ingin
mati)
9. Rasa marah/ kemarahan tidak
2. Kemurungan, kematian bersebab/bersikap agresif
dan idea membunuh diri

10. Tingkah laku berisiko tinggi

1. Perubahan Mood (penderaan, mencederakan diri
pembuli /dibuli)
2
28
 ISU TINGKAH LAKU PSIKOSOSIAL NEGATIF (CUBAAN/BUNUH DIRI)
PANDUAN MENANGANI KES
SEBELUM
1. Memberi maklumat umum
berkaitan kepentingan
kesihatan dan kesejahteraan
mental
(brosur/poster/bengkel/ceramah)
i. Bengkel
Contoh :Modul Keremajaan
:Program Minda Sihat
ii. Taklimat
- Semasa perhimpunan
- Program Orientasi
iii. Pameran
- Jabatan Kesihatan
- Jabatan Kebajikan Masyarakat
- Polis
2. Mengenal pasti tanda-tanda awal kes
i. Perubahan fizikal
ii. Perubahan emosi
iii. Perubahan tingkah laku
iv. Luahan perasaan
v. Maklumat rakan/guru/keluarga
vi. Saringan minda sihat
SEMASA
1. Menenangkan suasana
2. Menenangkan mangsa
3. Memberi bantuan awal
kecemasan
4. Hubungi pengurusan sekolah
5. Hubungi Talian KASIH
15999/Talian Kecemasan 999
6. Hubungi penjaga
7. Kawalan keselamatan tempat
kejadian
SELEPAS
1. Mangsa masih hidup
i. Laksanakan program intervensi
ii. Perbincangan dengan ibu bapa
iii. Menziarahi murid
iv. Sesi kaunseling dan
pemantauan berterusan
v. Menyediakan laporan kepada
PPD, JPN dan KPM
2. Mangsa meninggal dunia
i. Menyediakan laporan kepada
PPD, JPN dan KPM
ii. Bimbingan kelompok untuk warga
sekolah
iii. Maklumat sebenar untuk komuniti
setempat
iv. Ziarah ke rumah keluarga mangsa
29
 SENARAI SEMAK MENANGANI KES RISIKO PSIKOSOSIAL NEGATIF
BIL PROSES KERJA TINDAKAN (/) CATATAN
1 Mengenal pasti klien yang mempunyai tanda-tanda awal gejala bunuh diri melalui tingkah
laku, ekspresi muka, kecederaan fizikal dan perubahan emosi luar biasa atau pun maklumat
rakan-rakan klien dan warga sekolah
2 Berjumpa dengan klien berkenaan dan melaksanakan Saringan Minda Sihat untuk
mengkategorikan tahap kes klien.
3 (i) NORMAL
Melaksanakan program pendidikan kesihatan dan tindakan susulan.
4 (ii) RINGAN
Meningkatkan kemahiran klien dengan Kemahiran Daya Tindak melalui sesi kaunseling
i. Tangani Stres, Kawal Marah
ii. Penyelesaian masalah
iii. Asertif
iv. Berfikiran Positif
v. Komunikasi Berkesan
5 (iii) SEDERHANA
Mendedahkan teknik relaksasi kepada klien melalui sesi kaunseling
i. Latihan Pernafasan
ii. Urutan Bahu dan Leher
iii. Teknik Relaksasi
iv. Sokongan Emosi PRS, Guru dan Ibu Bapa

6 (iv) SERIUS (IDEA, CUBAAN DAN TINDAKAN BUNUH DIRI)

Perbincangan dengan pengetua sekolah berdasarkan analisa yang diperoleh dan memaklumkan
kepada ibu bapa/ penjaga untuk dirujuk segera kepada ke klinik/hospital berdekatan. 30
7 Merekod hasil bimbingan dan kaunseling dengan klien dan laporan difailkan PPD, JPN dan KPM
 SMART SUPPORT TEAM MINISTRY OF EDUCATION (SST-MoE)

SMART SUPPORT
TEAM MINISTRY OF EDUCATION
(SST-MoE)
SURAT SIARAN KPM BIL. 8 TAHUN 2016
GARIS PANDUAN PENGURUSAN
PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
AKIBAT BENCANA,
21 JULAI 2016

Penglibatan GBK di peringkat daerah

dan negeri dalam membantu
mangsa bencana (murid) menstabilkan
emosi dan menangani trauma di Pusat
Pemindahan Sementara (PPS)

31
MENYELIA DAN MEMBENTANGKAN DAPATAN REKOD
SePKM GBKSM

32
 PEMERKASAAN PENGUMPULAN DATA PERKHIDMATAN
BIMBINGAN DAN KAUNSELING

SEBELUM
✓ Data SePKM merangkumi : SEMASA
i. Maklumat GBK
ii. Data Sesi Bimbingan dan
Kaunseling
iii. Data Saringan Minda Sihat
iv. Data Ziarah Cakna
v. Data Program Bimbingan dan
Kaunseling (4 fokus)
PERANAN PPD
✓ Memastikan tindakan intervensi
secara berkesan dan sistematik
berdasarkan dapatan data pada
sistem
✓ Membentangkan dapatan data
dan pelaksanaan intervensi di
peringkat PPD

33
 RUMUSAN DAN TINDAKAN PPD

Isu-isu pengisian dalaman ‘internal factor’(pembangunan diri,

potensi, kecenderungan, kebolehan, minat dan emosi) murid
perlu diberi perhatian dan sama penting dengan isu-isu luaran
murid (akademik, jasmani, fizikal dan lain-lain).

Menyediakan perancangan membimbing sekolah dalam aspek

perkhidmatan bimbingan dan kaunseling serta memberikan
sokongan padu kepada sekolah apabila diperlukan.

Menyediakan pelan komunikasi peringkat PPD bagi

mempromosikan perkhidmatan Bimbingan dan kaunseling
di sekolah

34
TERIMA KASIH

35