Francis WIlliam D.
Flores
10 Einstein
Ma’am Clasiete
BABAE…LALAKI
Babae
Katangiang Pisikal:
1. Suso: Ang kababaihan ay mayroong
mga suso, na karaniwang naglalaman
ng mga glandula ng gatas at nagiging
bahagi ng proseso ng pagpapakain sa
mga sanggol.
2. Mga organo ng reproduksyon: Ang
babae ay mayroong mga organong
reproduktibo tulad ng mga obaryo,
matris, at vagina. Ang mga ito ay
naglalarawan ng pagkakaroon ng
kakayahan sa pagbubuntis,
panganganak, at pagpapakain sa mga
sanggol.
3. Balangkas: Karaniwang ang katawan
ng mga kababaihan ay may mas
malambot na hugis kaysa sa mga
kalalakihan. Ito ay kinabibilangan ng
mas maluwag na balikat, mas maliit
na leeg, at mas malambot na tiyan.
4. Timbang at Taas: Karaniwang
mayroong mas mababang average na
timbang ang kababaihan kumpara sa
mga kalalakihan. Ang kanilang
average na taas ay maaaring mababa
rin sa kalalakihan.
5. Boses: Ang tinig ng kababaihan ay
karaniwang mas malambot at may
mas mataas na tono kumpara sa mga
kalalakihan. Ito ay dahil sa iba't ibang
mga pisikal na kadahilanan tulad ng
laki ng mga boses na mga
pampaganda sa kanilang mga mga
salita.
6. Balat: Maaaring mas malambot ang
balat ng kababaihan at karaniwang
mas mahinang maitim sa kulay kaysa
sa kalalakihan. Ito ay dahil sa mga
pagbabago sa hormonal at pisikal na
katangian ng babae.
Lalaki
Katangiang Pisikal:
1. Boses: Karaniwang ang mga
kalalakihan ay may mas malalim na
tinig kumpara sa mga kababaihan. Ito
ay dahil sa pagkakaiba sa laki ng mga
boses na mga pampaganda sa
kanilang mga mga salita.
2. Mga Organong Reproduktibo: Ang
mga kalalakihan ay mayroong mga
organong tulad ng mga testes,
prosteyt gland, at mga gawang
reproductive. Ang mga ito ay
naglalarawan ng kakayahan sa
paggawa at pagpapakalat ng mga
spermatozoa.
3. Katawan at Musika: Karaniwang ang
mga kalalakihan ay mayroong mas
malakas at mas malaki ang katawan
kumpara sa mga kababaihan. Mas
malakas ang mga kalalakihan
kadalasan dahil sa mas mataas na
antas ng testosterone, na
nagpapabuti sa paglaki at pag-unlad
ng kalamnan.
4. Timbang at Taas: Karaniwang may
mas mataas na average na timbang
ang kalalakihan kumpara sa mga
kababaihan. Ang kanilang average na
taas ay kadalasang mas mataas din
kumpara sa mga babae.
5. Buhok sa Katawan: Ang mga
kalalakihan ay karaniwang mayroong
mas maraming buhok sa iba't ibang
bahagi ng katawan tulad ng dibdib,
mukha, braso, binti, at balbas.
6. Bihis at Estilo: Ang mga kalalakihan
ay karaniwang mayroong iba't ibang
istilo ng bihis at paraan ng pag-aayos
na kadalasang iba sa mga
kababaihan. Ito ay kinabibilangan ng

Tungkulin o Gampanin:
1. Pagiging ina: Ang pagbubuntis,
panganganak, at pag-aalaga sa mga
anak ay mga tungkulin na karaniwang
nauugnay sa mga kababaihan. Ito ay
naglalaman ng pagbibigay ng
pagkalinga, nutrisyon, at paggabay sa
pag-unlad ng mga anak.
2. Asawa o kasintahan: Ang mga babae
ay karaniwang inaasahang
magkaroon ng tungkuling maging
asawa o kasintahan. Ito ay kasama
ang pagtugon sa mga
pangangailangan ng asawa o
kasintahan, pagsasalo sa mga gawain
sa tahanan, at pagtulong sa
pagpapanatili ng isang malusog na
pagsasama.
3. Bahay-kalakal o tahanan: Ang
pag-aalaga sa tahanan, pagluluto,
pag-aayos, at iba pang gawain sa
bahay ay mga tradisyonal na
gampanin na karaniwang nauugnay
sa mga kababaihan. Ito ay
naglalaman ng pagpapanatili ng
malinis at maayos na tahanan.
4. Trabaho o propesyon: Maraming mga
kababaihan ngayon ang nasa
larangan ng trabaho at propesyon.
Ang mga ito ay maaaring magkaroon
ng mga tungkulin sa kanilang mga
karera at trabaho, kabilang ang mga
responsibilidad sa pag-aambag sa
mga organisasyon, pagtamo ng mga
target, at pagpapahalaga sa mga
layunin ng kanilang propesyon.
paggamit ng mga pang-itaas na
kasuotan tulad ng barong o pagsusuot
ng mga pantalon na mas pormal.
Tungkulin o Gampanin:
1. Ama o Tatay: Ang mga lalaki ay
karaniwang inaasahang maging mga
ama at magkaroon ng mga tungkulin
sa pag-aalaga, paggabay, at
pagtataguyod sa kanilang mga anak.
Ito ay kasama ang pagbibigay ng
suporta, paggabay, at pagpapakita ng
mga halimbawa ng responsableng
pagkamamamayan.
2. Asawa o kasintahan: Ang mga lalaki
ay inaasahang magkaroon ng
tungkuling maging asawa o
kasintahan. Ito ay kasama ang
pagtugon sa mga pangangailangan
ng asawa o kasintahan, pagsasalo sa
mga gawain sa tahanan, at pagtulong
sa pagpapanatili ng isang malusog na
pagsasama.
3. Pangkabuhayan at pagtataguyod: Ang
mga lalaki ay karaniwang inaasahang
magkaroon ng mga tungkulin sa
pangkabuhayan at pagtataguyod ng
pamilya. Ito ay kasama ang
paghahanap ng trabaho, pag-aambag
sa kita ng pamilya, at pagpapasya sa
mga usaping pinansyal.
4. Pangangalaga at proteksyon: Ang
mga lalaki ay inaasahang magkaroon
ng tungkuling magbigay ng
pangangalaga at proteksyon sa
kanilang pamilya. Ito ay naglalaman
ng pag-aalaga sa kaligtasan at
kapakanan ng mga miyembro ng
pamilya.
Gabay na katanungan:
1. Hindi maikakaila ang pagkakaiba ng babae at lalaki na matutuklasan mula sa gawain.
a. Biyolohikal na Pagkakaiba:
i. Reproduktibong Sistema: Ang mga babae ay may obaryo, matris, at
vagina na may pangunahing papel sa pagbubuntis at panganganak. Ang
mga lalaki naman ay may mga testes na nagpo-produce ng mga
spermatozoa.
ii. Hormonal na Pagkakaiba: Ang mga babae ay karaniwang may mas
mataas na antas ng estrogen at progesterone, samantalang ang mga
lalaki ay may mas mataas na antas ng testosterone.
b. Fisikal na Katangian:
i. Lalaki: Karaniwang may mas malalaki at mas matatag na katawan ang
mga lalaki. Mayroon silang mas malaki at mas matatag na balikat, mas
malalaking kalamnan, at mas malakas na kasuotan.
ii. Babae: Karaniwan silang may mas malambot na hugis, mas maliit na
balikat, mas malumanay na balat, at mas kumplikadong kurba sa
katawan.
c. Seksuwalidad:
i. Seksuwal na Orientasyon: Ang mga babae at lalaki ay maaaring
magkaroon ng iba't ibang seksuwal na orientasyon tulad ng heterosexual,
homosexual, o bisexual.
ii. Reproduktibong Papel: Ang babae ay may kakayahang magbuntis,
manganak, at mag-ampon ng sanggol. Sa kabilang banda, ang lalaki ay
hindi nagdadalang-tao at hindi maaaring magbuntis.
d. Emosyonal na Pagkakaiba:
i. Ekspresyon ng Emosyon: Ang mga babae at lalaki ay maaaring magkaiba
sa paraan ng pagpapahayag ng kanilang emosyon. Karaniwang tinuturing
na mas malalim at malalakas ang ekspresyon ng mga lalaki, samantalang
mas malawak at mas malalim ang mga babae.
e. Lipunang Gampanin:
i. Tungkulin sa Pamilya: Sa kulturang tradisyonal, ang mga babae ay
karaniwang inaasahang magkaroon ng tungkuling maging ina at
mag-alaga ng tahanan. Ang mga lalaki ay karaniwang inaasahang
magkaroon ng tungkulin sa pangkabuhayan at pagprotekta sa pamilya.
ii. Lipunang Pagtanggap: Ang mga babae at lalaki ay maaaring sumailalim
sa mga lipunang impluwensya at mga pag-aakala tungkol sa kanilang
mga kasarian. Ito ay maaaring magdulot ng mga inaasahang papel at
mga pag-uugali na kadalasang sinusunod o tinututulan ng mga
indibidwal.
2. Ang mga pagkakaiba sa pagitan ng babae at lalaki ay maaaring magdulot ng ilang mga
problema o suliranin sa lipunan. Isa sa mga pangunahing isyu ay ang gender inequality
o pagkakapantay-pantay ng kasarian. Dahil sa tradisyonal na mga pananaw at kultural
na impluwensya, maaaring makaranas ang mga babae ng diskriminasyon sa trabaho,
edukasyon, at iba pang mga larangan. Ang mga lalaki naman ay maaaring madalas na
naaambag sa kahirapan ng pagpapahayag ng kanilang mga emosyon o paghahanap ng
tulong sa mga isyu sa kalusugan ng pangkaisipan. Ito ay maaaring magresulta sa mga
problema sa kalusugan tulad ng stress, depresyon, at iba pang mga mental na
karamdaman.
Bukod pa rito, ang pagkakaiba sa mga tungkulin at responsibilidad ng babae at
lalaki sa pamilya at lipunan ay maaaring magdulot ng labis na pagpapasan ng
responsibilidad, hindi pantay na pagbabahagi ng gawain, at hindi malayang pagpili sa
mga karera o interes. Ito ay maaaring hadlangan ang mga indibidwal na magabayan ang
kanilang mga personal na ambisyon at makamit ang kanilang full potential.
ANO ANG SEKSWALIDAD?
MGA ISYU…. ATING SURIIN
MGA ISYUNG KAHULUGAN DAHILAN EPEKTO
MORAL

1. Pornograpiya Pornograpiya ay Ang dahilan sa Mayroong mga

tumutukoy sa mga pagkonsumo ng epekto na kaakibat
pagsasalin o pornograpiya ay sa pornograpiya. Sa
representasyon ng maaaring iba-iba sa ilang mga indibidwal,
mga seksuwal na bawat indibidwal. maaaring magdulot
aktibidad o imahe na Maaaring ito ng positibong
ginagamit upang naghahanap sila ng epekto tulad ng
maghatid ng sekswal sekswal na libangan, pagpapalakas ng
na pagnanasa o pagpapalawak ng intimasya sa isang
kaligayahan. Ito ay imahinasyon, relasyon, pagtanggap
karaniwang paglabas ng sekswal ng sarili, at pagtugon
ipinapakita sa mga na tensyon, o sa sekswal na mga
larawan, bidyo, pagkakaroon ng pangangailangan.
teksto, o iba pang inspirasyon para sa Gayunpaman, maaari
mga media na sekswal na mga rin itong magdulot ng
naglalayong lumikha gawain. Ito rin ay negatibong epekto.
ng seksuwal na maaaring dahil sa Ang sobrang
stimuli. pag-access na pagkonsumo nito ay
madaling magagawa maaaring magresulta
sa pamamagitan ng sa pagka-adik,
teknolohiya at ang pagka-depende, o
pangkaraniwang pagkawala ng interes
pagkakaroon ng sa tunay na sekswal
interes ng tao sa na pagsasama.
sekswalidad. Maaari ring
magkaroon ng epekto
sa kawalan ng
kasiyahan o kahinaan
ng sekswal na
pagnanasa sa tunay
na mga relasyon, lalo
na kung ang
inaasahan ay hindi
nasusunod o
naipagkakaloob ng
kapareha. Maaari rin
itong magdulot ng
mga isyu sa kaisipan
at emosyonal na
kalusugan tulad ng
pagkabalisa,
depresyon, at labis
na pagka-kahinaan
 ng self-esteem.

2. Premarital Sex Ang premarital sex o Maraming mga Ang premarital sex ay
pakikipagtalik bago dahilan kung bakit may mga epekto na
ang kasal ay ang mga tao ay maaaring
tumutukoy sa nagpapakilala sa magkakaiba sa bawat
pag-engage sa premarital sex. indibidwal. Maaaring
seksuwal na Maaaring kasama magdulot ito ng mga
aktibidad sa labas ng dito ang positibong epekto
legal na pagsasama pagpapahayag ng tulad ng
ng magkasintahan o pag-ibig, pagpapalakas ng
mag-asawa. Ang pagpapalagay ng koneksyon at
kahulugan nito ay sarili, pagtuklas ng intamasya sa isang
nagbabago depende sekswalidad, relasyon,
sa kultura, relihiyon, pagpapalakas ng pagbibigay-daan sa
at mga paniniwala ng koneksyon sa pagpapahayag ng
isang indibidwal o ng partner, o ang sekswal na
lipunan kung saan hangaring maipakita pagnanasa, at
sila nabibilang ang dedikasyon sa pagbuo ng mas
relasyon. Ito rin ay malalim na
maaaring bunsod ng pang-unawa sa sarili.
mga pagbabago sa Gayunpaman, maaari
mga pananaw ng rin itong magdulot ng
lipunan, kulturang negatibong epekto.
sekswal, o Ang hindi paggamit
impluwensya ng ng tamang paraan ng
media na pagkontrol ng
nagpapakita ng kapanganakan ay
pagiging maluwag o maaaring magresulta
normal ng premarital sa hindi inaasahang
sex. pagbubuntis. Maaari
ring magdulot ito ng
mga problema sa
pisikal na kalusugan
tulad ng pagkalat ng
mga seksuwal na
sakit at iba pang mga
komplikasyon. Sa
aspekto ng
emosyonal na
kalusugan, maaaring
magkaroon ng mga
isyung kaugnay ng
kawalan ng tiwala,
pagkasira ng
relasyon, o labis na
pagkaantala ng
pagpapakasal.
3. Prostitusyon Ang premarital sex o Maraming mga Ang premarital sex ay
pakikipagtalik bago dahilan kung bakit may mga epekto na
ang kasal ay ang mga tao ay maaaring
tumutukoy sa nagpapakilala sa magkakaiba sa bawat
pag-engage sa premarital sex. indibidwal. Maaaring
seksuwal na Maaaring kasama magdulot ito ng mga
aktibidad sa labas ng dito ang positibong epekto
legal na pagsasama pagpapahayag ng tulad ng
ng magkasintahan o pag-ibig, pagpapalakas ng
mag-asawa. Ang pagpapalagay ng koneksyon at
kahulugan nito ay sarili, pagtuklas ng intamasya sa isang
nagbabago depende sekswalidad, relasyon,
sa kultura, relihiyon, pagpapalakas ng pagbibigay-daan sa
at mga paniniwala ng koneksyon sa pagpapahayag ng
isang indibidwal o ng partner, o ang sekswal na
lipunan kung saan hangaring maipakita pagnanasa, at
sila nabibilang. ang dedikasyon sa pagbuo ng mas
relasyon. Ito rin ay malalim na
maaaring bunsod ng pang-unawa sa sarili.
mga pagbabago sa Gayunpaman, maaari
mga pananaw ng rin itong magdulot ng
lipunan, kulturang negatibong epekto.
sekswal, o Ang hindi paggamit
impluwensya ng ng tamang paraan ng
media na pagkontrol ng
nagpapakita ng kapanganakan ay
pagiging maluwag o maaaring magresulta
normal ng premarital sa hindi inaasahang
sex. pagbubuntis. Maaari
ring magdulot ito ng
mga problema sa
pisikal na kalusugan
tulad ng pagkalat ng
mga seksuwal na
sakit at iba pang mga
komplikasyon. Sa
aspekto ng
emosyonal na
kalusugan, maaaring
magkaroon ng mga
isyung kaugnay ng
kawalan ng tiwala,
pagkasira ng
relasyon, o labis na
pagkaantala ng
pagpapakasal.

4. Pang-aabusong Ang pang-aabuso sa Ang pang-aabusong Ang mga epekto ng

Sekswal seksuwal ay seksuwal ay may pang-aabusong
tumutukoy sa iba't ibang mga seksuwal ay malalim
anumang anyo ng dahilan at at malawak. Sa
hindi pagsang-ayon, kadahilanan. Ito ay aspektong pisikal,
pagpipilit, o maaaring bunsod ng maaaring magkaroon
pagsasamantala sa kapangyarihan at ng mga pisikal na
isang tao sa kontrol, kawalan ng pinsala, trauma, at
konteksto ng paggalang sa ibang panganib sa
seksuwal na tao, mga kalusugan tulad ng
aktibidad. Ito ay isang nakagawiang mga seksuwal na
malubhang paglabag paniniwala at kultura, sakit, pagkabuntis, o
sa karapatan at at pagkakaroon ng iba pang mga
dignidad ng isang mga personal na isyu komplikasyon. Sa
indibidwal. Ang tulad ng di-malusog aspektong
kahulugan at na kaisipan o emosyonal, maaaring
pagkaunawa sa emosyonal na magdulot ito ng
pang-aabusong kahirapan. Ang mga matinding takot,
seksuwal ay salik na ito ay depresyon,
maaaring mag-iba maaaring magdulot pagkabalisa, at
depende sa kultura, ng pag-abuso sa loob kawalan ng tiwala sa
batas, at paniniwala ng mga relasyon ng sarili at sa ibang tao.
ng isang lipunan kapangyarihan, tulad Ang mga biktima ng
ng mga relasyon ng pang-aabusong
mag-asawa, mga seksuwal ay
relasyon sa trabaho, maaaring magkaroon
o mga relasyon ng ng mga isyu sa
may-awtoridad at pagkakakilanlan,
bata. pagkabahala sa
sekswalidad, at
pagkabahala sa mga
relasyon.
PAGSUSURI NG SITWASYON
1. Mahalaga sa iyo ang pag-aaral dahil naniniwala kang ito ang mag-aahon sa inyo sa
kahirapan. Nagtutulong-tulong ang iyong pamilya upang mairaos ang iyong pag-aaral.
Mayroon ka ring kasintahan na mahal na mahal mo, ngunit isang araw, niyaya ka niyang
makipagtalik bilang pagpapatunay ng inyong pagmamahal sa isa't-isa ka. Sabi niya,
iiwanan ka niya at magpapakamatay siya kung hindi mo siya pagbibigyan. Alam mo na
ang pakikipagtalik ay mali sa murang edad at lalo na kung ito ay taliwas sa matrimonya
ng kasal.

a. Isyu: Premarital Sex

b. Nararapat na gawin sa sitwasyon: Sa ganitong sitwasyon, mahalagang

maipaliwanag sa aking kasintahan na ang sekswal na pagsasama ay dapat
mangyari sa tamang panahon at konteksto, na kadalasang nangyayari sa loob ng
legal na kasal. Kailangan kong maipakita na ang sekswal na pagsasama ay may
malalim na kahulugan at responsibilidad na kailangan naming harapin bilang
magkasintahan. Kung totoo ang mga bantang maghiwalay o gumawa ng
masamang bagay, mahalagang suportahan siya at hikayatin na humingi ng
tulong mula sa mga propesyonal na nagseserbisyo sa mental health.

Pangalawa, mahalaga na panatilihing matatag ang aking mga paniniwala at mga

halaga. Kailangan kong ipakita sa aking kasintahan na ang aking pag-aaral at
pag-unlad sa buhay ay may malaking halaga para sa akin at sa aking pamilya.
Nais kong makipag-ugnayan sa aking mga magulang at iba pang pamilya upang
hanapin ang suporta at mga solusyon sa pangangailangan ng aking kasintahan.
Sa ganitong paraan, maipapaalala ko sa kanya na ang pagmamahal ay hindi
lamang nasusukat sa pisikal na pagsasama, kundi sa pagiging tapat at matatag
sa mga pangako at pangarap namin.

Sa pangkalahatan, ang mahalaga sa sitwasyong ito ay ipakita ang respeto sa

aking sarili at sa halaga ng tamang paghihintay sa tamang panahon. Kailangan
kong maging maingat at hindi magpapadala sa pwersahang paghingi ng
pagsang-ayon. Sa halip, dapat kaming magtulungan na hanapin ang mga
alternatibong paraan ng pagpapahayag ng aming pagmamahal at suporta na
hindi sumasalungat sa aming mga paniniwala at mga pangarap.

2. May sakit ang nanay mo at hindi siya makapagtrabaho. Ang iyong tatay naman ay
kulang na kulang ang kinikita para sa inyong pang-araw-araw na gastusin. Wala kayong
sapat na pera pambili ng gamot at pagkain. Nagugutom na ang maliliit mong mga
kapatid. Nakita ng kapitbahay ninyo ang inyong sitwasyon. Inalok ka niya na
makipagtalik sa kaniya kapalit ng perang pambili ng gamot at pagkain.

a. Isyu: Prostitusyon
 b. Nararapat na gawin sa sitwasyon: Ang nararapat na gawin sa ganitong
sitwasyon ay hanapin ang mga alternatibong paraan upang maibsan ang inyong
pangangailangan. Maaaring maghanap ng tulong mula sa mga lokal na
pamahalaan o organisasyon na nagbibigay ng suporta sa mga pamilya na nasa
kritikal na kalagayan. Maaring mag-apply ng mga programa ng social welfare
para sa tulong pinansyal, medikal, at iba pang pangangailangan. Maaari rin
kayong humingi ng suporta mula sa mga kamag-anak, mga kaibigan, o mga
relihiyosong grupo na handang tumulong sa inyo sa inyong panahon ng
pangangailangan.

Mahalaga ring maipahayag ang inyong kalagayan sa mga kinauukulan tulad ng

mga ahensya ng gobyerno o mga non-government organization na nagsusulong
ng mga karapatan ng mga pamilyang nasa ganitong kalagayan. Ang kanilang
tulong ay maaaring mag-abot mula sa pang-edukasyon, pagkakaroon ng
hanapbuhay, o pagbibigay ng mga serbisyong pangkalusugan.

Sa ganitong paraan, maipapakita natin na ang prostitusyon ay hindi ang tamang

solusyon sa mga suliranin ng inyong pamilya. Dapat nating itaguyod ang
dignidad at karapatan ng bawat miyembro ng pamilya, at hanapin ang mga
lehitimong paraan upang malutas ang mga suliranin at magkaroon ng maayos na
pamumuhay

3. Isang araw ay may ipinasang link ng video ang iyong kaklase. Sinabi niya na ang link ay
isang nakatutuwang panoorin at ikaw ay masisiyahan sa iyong mapapanood. Nang I -
click mo ang link ng video ay napag-alaman mong ito ay naglalaman ng mga
malalaswang video o panoorin sa internet. Dahil sa iyong kuryosidad ay naubos ang
iyong maghapon sa panonood ng mga malalaswang video.

a. Isyu: Pornograpiya

b. Nararapat na gawin sa sitwasyon: Ang nararapat na gawin ay magsimula sa

pagkaalam at pag-unawa sa mga epekto ng pornograpiya. Dapat tayong maging
kritikal at maalam sa mga nilalaman na ibinabahagi sa atin. Mahalagang
maipahayag sa ating kaklase ang hindi pag-apruba sa pagpapakalat ng mga
malalaswang nilalaman at ipaliwanag na ito ay hindi angkop o mabuti para sa
ating kalusugan at moralidad. Maaring ipaalam sa guro o mga awtoridad sa
eskwelahan ang insidente upang mabigyan ng tamang pag-aaral o pagsasanay
ang mga estudyante ukol sa responsableng paggamit ng internet at media.

Pangalawa, mahalaga rin na linangin ang mga alternatibong paraan ng

pagkaaliw at pagkakatanggal ng stress. Maaring magsanay ng mga libangan o
pagkakaabalahan na nakatutulong sa pagpapalawak ng kaalaman,
pagpapaunlad ng mga kasanayan, o pagpapahalaga sa mga relasyon at
pamilya. Maaaring makipag-usap sa mga propesyonal tulad ng guro, mga
tagapayo, o mga eksperto sa mental health upang makakuha ng gabay at
suporta sa pagharap sa isyung ito.
 Sa pangkalahatan, mahalaga na maunawaan natin na ang pornograpiya ay hindi
nagbubunga ng positibong kahalagahan sa ating buhay. Dapat nating isulong
ang tamang edukasyon, respeto sa sarili, at responsableng paggamit ng mga
teknolohiya upang maiwasan ang mga negatibong epekto ng pornograpiya sa
ating sarili at lipunan.

4. Nahuli mo ang iyong kaklase na laging nakatingin sa iyong dibdib. Kinagabihan ay

nagulat ka sa kanyang pinadalang mga malalaswang larawan. Sinabi rin niya na nakikita
ka niya sa mga larawang iyon. Dahil dito ay natakot ka ng pumasok sa paarlen.

a. Isyu: Karahasang Sekswal

b. Nararapat na gawin sa sitwasyon: Sa sitwasyong ito, ang karahasan sekswal

ay isang malubhang suliranin na dapat agarang tinutugunan. Ang nararapat na
gawin ay sumailalim sa mga sumusunod na hakbang upang protektahan ang
iyong sarili at mahanap ang tamang suporta.

Unang-una, mahalagang maipahayag ang pangyayaring ito sa mga taong

maaaring magtulungan at magbigay ng tulong. Maaring makipag-usap sa mga
magulang, guro, o mga tagapayo sa paaralan upang maipahayag ang
pang-aabuso na iyong naranasan. Sila ay maaaring magbigay ng suporta, gabay,
at maaaring kumuha ng mga hakbang upang pangalagaan ang iyong kaligtasan
at maipahayag ang pangyayari sa mga may kapangyarihan.

Pangalawa, mahalagang maging maalam sa mga karapatan at batas na

nagpoprotekta sa mga biktima ng karahasan sekswal. Maaring maghanap ng
mga organisasyon o ahensya na nakatuon sa pagsugpo ng karahasan sekswal,
tulad ng mga non-government organization o mga pampamahalaang ahensya.
Ang mga ito ay maaaring magbigay ng suporta, konsultasyon, at tulong sa mga
biktima. Maaaring magsampa ng kaso o kumuha ng agarang tulong legal mula
sa mga abogado na may espesyalisasyon sa mga usapin ng karahasan sekswal.

Mahalagang isaisip na hindi mo dapat panatilihin ang pangyayaring ito sa lihim.

Dapat mong maunawaan na ang karahasan sekswal ay hindi dapat ikaw ang
magdusa. Mahalaga na hanapin ang suporta at proteksyon mula sa mga taong
nasa paligid mo, upang maibsan ang takot at pangamba na dulot ng pangyayari.

Gabay na Katanungan:

1. Bilang isang kabataan, may mga maling pananaw na aking napapansin sa mga isyu
tungkol sa sekswalidad na ating kinakaharap ngayon. Ang una ay ang kawalan ng sapat
na kaalaman at edukasyon tungkol dito. Madalas, ako at ang aking mga kaibigan ay
hindi sapat na tinuturuan tungkol sa tamang impormasyon at mga konsepto ng
sekswalidad. Ito ay nagdudulot ng kawalan ng katiyakan, takot, at hindi pagkaunawa sa
mga usapin na ito.
 Ang pangalawang maling pananaw ay ang impluwensya ng media sa amin. Madalas
naming napapanood sa mga palabas, pelikula, at musika ang mga hindi tamang
representasyon ng sekswalidad. Ito ay maaaring magpabago sa aming mga pananaw at
magdulot ng maling mga ideya at pagpapahalaga ukol sa sekswalidad. Ang pagtingin sa
sekswalidad bilang isang paraan ng pagpapakita ng halaga o pag-ibig ay maaaring
magdulot ng mga maling pagpapasya at mga hindi magandang karanasan.

Isa pang maling pananaw ay ang impluwensya ng social media at peer pressure. Bilang
kabataan, kami ay madalas na nae-ekspos sa mga malisyosong mensahe, larawan, at
video sa social media. Ito ay naglalaman ng seksuwal na kahalayan at kadalasang
nagtutulak sa amin na maging aktibo sa usaping sekswalidad. Ang mga pressures na ito
mula sa aming mga kaibigan at mga katropa ay maaaring magdulot ng maling pananaw
at mga hindi tamang desisyon ukol sa sekswalidad.

2. Bilang isang kabataan, may mga hakbang na maaari kong gawin upang maipakita ang
paggalang sa sekswalidad. Una, mahalaga na magkaroon ako ng tamang edukasyon.
Dapat kong hanapin ang mga mapagkakatiwalaang sanggunian, mag-attend ng mga
seminar, o makipag-ugnayan sa mga propesyonal na may kaalaman sa usaping
sekswalidad. Sa pamamagitan ng pag-aaral at pagkakaroon ng tamang kaalaman,
magkakaroon ako ng malawak na pang-unawa at kakayahan na gumawa ng tamang
mga desisyon sa usaping sekswalidad.

Pangalawa, mahalaga na pangalagaan ko ang aking sarili at igalang ang sekswalidad

ng iba. Dapat kong kilalanin at tanggapin ang aking sariling sekswalidad, kasama ang
aking mga limitasyon at pagpapasya. Sa parehong paraan, kailangan kong igalang ang
pagpapasya at mga karapatan ng ibang tao sa usaping sekswalidad. Ito ay naglalayong
mapanatili ang kanilang dignidad, integridad, at pagpipilian.

Higit sa lahat, mahalaga na gamitin ko ang teknolohiya at media nang responsable.

Dapat kong maging mapanuri sa mga nilalaman na aking pinapanood o binabasa sa
social media at iba pang media platforms. Dapat akong mag-ingat sa pagpopost ng mga
seksuwal na larawan o mensahe na maaaring makasakit o maging hindi kaaya-aya sa
ibang tao. Ang responsableng paggamit ng teknolohiya ay maglilimita ng negatibong
epekto nito sa aking pananaw at pagkakaroon ng maayos na pag-unawa sa usaping
sekswalidad.