4. Bệnh căn học

BEÄNH CAÊN HOÏC
TRONG CHRM
TS.BS.ĐỐNG KHẮC THẨM

• Mục tiêu bài giảng
• Trình bày được những nguyên nhân đặc thù của sai khớp cắn
• Trình bày được ảnh hưởng của di truyền trong bệnh căn học
của sai khớp cắn
• Trình bày được ảnh hưởng của sự cân bằng trên hệ răng
• Trình bày được ảnh hưởng của yếu tố chức năng trên sự phát
triển của răng mặt
Bệnh Căn trong CHRM
• Muïc tieâu:
• Nguyeân nhaân ñaëc thuø

sai kc vaø sai hình
• AÛnh höôûng di truyeàn
• AÛH söï caân baèng treân boä raêng
• AÛH yeáu toá chöùc naêng treân pt raêng maët
Beänh Caên trong CHRM
Daøn baøi
• Ñaïi cöông
• 1- Nguyeân nhaân ñaëc thuø SKC
• 2- AÛnh höôûng cuûa di truyeàn trong bc SKC
• 3- moâi tröôøng
• 4- Keát luaän
Ñaïi cöông:
• SKC Phaùt trieån (bieán ñoåi)

• Beänh lyù? Nguyeân nhaân
• SKC: nhieàu yeáu toá (≠ ñaëc thuø) ~ pt + tt
• CHRM
Nhöõng nguyeân nhaân ñaëc thuøcuûa SKC
1.1. Roái loaïn trong söï phaùt trieån cuûa phoâi thai
1.2. Roái loaïn trong söï taêng tröôûng cuûa xöông
1.3. Loaïn chöùc naêng cô
1.4. Beänh to cöïc vaø phì ñaïi nöûa haøm döôùi
1.5. Roái loaïn trong söï phaùt trieån cuûa raêng
1. Nhöõng nguyeân nhaân ñaëc thuøcuûa SKC
• 1.1. Roái loaïn trong söï phaùt trieån cuûa phoâi thai:
khieám khuyeát
• Nguyeân nhaân: roái loaïn veà gen, aûh cuûa moâi tröôøng
• Hoùa chaát: thôøi ñieåm, löôïng
• Vd: aspirin, khoùi thuoác, dilantin sodium,
valium…..(khe moâi, khe khaåu caùi)
• (1/100)
1.2. Roái loaïn trong söï taêng tröôûng cuûa xöông:
• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy ra trong baøo thai:

• 1.2.2. Chaán thöông ôû haøm döôùi khi sinh:
• 1.2.3. Gaõy xöông haøm khi treû coøn nhoû:
• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy

ra trong baøo thai:
• “AÙp löïc” leân maët

• - Caùnh tay
• - Ñaàu cuùi gaäp (Pierre
Robin)
Kém phát triển tầng giữa mặt

• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy ra trong baøo thai:

• “AÙp löïc” leân maët
• - Caùnh tay
• - Ñaàu cuùi gaäp
• 1.2.2. Chaán thöông ôû haøm döôùi khi sinh:
• - Forcep: toån thöông khôùp TDH

• - Tyû leä sai khôùp caén haïng II (HD keùm pt) khg
giaûm => baåm sinh.
• 1.2.3. Gaõy xöông haøm khi treû coøn nhoû:
• Gaõy xöông haøm:

• - HD: Coå loài caàu phuïc hoài nhanh (75% bt)
• - Pt khg caân xöùng cuûa HD.
• 1.3. Loaïn chöùc naêng cô:

• Heä cô maët aûh söï tt cuûa x. haøm = 2 caùch:
• - Ñieåm baùm cô
• - Khuoân moâ meàm
• => 1 phaàn cuûa heä cô maát, TK vñ toån thöông:
• 1 phaàn maët keùm pt.
• 1.3. Loaïn chöùc naêng
cô:
• Trẻ 6 tuổi (torticollis)

• Cường lực cơ
• Đã pthuật lúc 1 tuổi
• Thiếu Masseter: 4t, 11t, 17t (đã
Pthuật)
• 1.4. Beänh to cöïc vaø phì ñaïi nöõa HD:
• - Böôùu phaàn tröôùc tuyeán yeân:  ntt tt

=> haïng III xöông. (xaï trò)
• - Taêng tröôûng quaù möùc 1 beân xhd (ng nhaân?)
Nöõ 15-20 tuoåi (10- 30) (laáy Lồi Cầu bò toån thöông)
Bệnh to cực (45 t): cảm thấy HD pt lớn 3 năm
trước
Mặt bất cân xứng, 21t, pt nhiều bên phải
HD.
1.5. Roái loaïn trong söï phaùt trieån cuûa raêng:
1.5.1. Thieáu raêng baåm sinh

1.5.2. Raêng dò daïng vaø raêng dö
1.5.3. Caûn trôû moïc raêng
1.5.4. Raêng moïc sai vò trí
1.5.5. Maát raêng söõa sôùm
1.5.6. Raêng di chuyeån do chaán thöông
• 1.5.1. Thieáu raêng baåm sinh:
• - Haäu quaû cuûa gñ ñaàu cuûa söï pt raêng (laù raêng)
• - PL: . Anodontia
Loaïn saûn ngoaïi bì
. Oligodontia
. Hypodontia: thieáu raêng ôû xa
Loạn sản ngoại bì: R, tóc.
Thiếu răng
1.5.2. Raêng dò daïng vaø raêng dö:
+ Dị daïng:
- Haäu quaû cuûa söï roái loaïn trong thôøi kyø bieät hoùa
moâ (hình theå) cuûa söï pt cuûa R.
- Vò trí: R2, 5; 5% HT/HD
R dị dạng
1.5.2. Raêng dò daïng vaø raêng dö
• + Raêng dö:
• - Haäu quaû cuûa söï roái loaïn trong gñ ñaàu cuûa söï pt
R.
• - vò trí: ñöôøng giöõa HT, 2, 4&5, 6&7.(loạn sản ñoøn
soï)
R dư
R lớn, R nhỏ
1.5.3. Caûn trôû moïc raêng
• - Nöôùu sôïi daøy, Lôùp xöông phía treân, chaân R söõa,

R dö => R vv ngầm, moïc treã (di chuyeån cuûa R
khaùc)
• 1.5.4. Raêng moïc sai vò trí
• - Maàm R VV sai: (6 nghieâng gaàn) => toån

thöông chaân R söõa, chen chuùc
• R3
R mọc sai vị trí
R mọc sai vị trí
• 1.5.5. Maát raêng söõa sôùm
• - R5 söõa: R6 vv di gaàn
• - R3,4 söõa: R tröôùc vv di xa (daây chaèng ngang
xöông oå ôû nöôùu R vaø aùp löïc töø moâi maù) => ?
• Mất R sữa sớm
• 1.5.6. Raêng di chuyeån do chaán thöông => skc
• 3 caùch:- Toån thöông maàm R vv do chaán

thöông R söõa.
- R vv di chuyeån do maát R söõa sôùm.
- Chaán thöông tröïc tieáp vaøo R vv.
• Toån thöông maàm R vv: khieám khuyeát men R,
chaân R dò daïng…(ngaén, cong)
Mầm R bị di chuyển do chấn thương
• 2- AÛnh höôûng cuûa di truyeàn trong beänh caên hoïc cuûa
sai khôùp caén:
• - Di truyeàn: (2)
• . Khg haøi hoøa giöõa kích thöôùc R vaø haøm
• . Khg caân xöùng giöõa kích thöôùc vaø hình daïng cuûa
XHT & XHD
• ≠ Moâi tröôøng: leäch laïc R

• Hapsburg: A- Philip II và hoàng tử Ferdinand 1575, B-Philip IV
1638, C- Charles IV và gđ
• 2- AÛnh höôûng cuûa di truyeàn trong beänh caên hoïc

cuûa sai khôùp caén:
• Nhoâ haøm döôùi: 1/3 coù cha hoaëc meï (haïng III)
• 1/6 coù anh chò em …..
• Anh chò em trong gia ñình thöôøng cuøng coù leäch laïc
khôùp caén naëng, coù theå vì söï thöøa höôûng gioáng
nhau veà ñaëc tính maët vaø kieåu taêng tröôûng ñöa ñeán
cuøng coù nhöõng ñaùp öùng gioáng nhau ñoái vôùi yeáu toá
moâi tröôøng.
• 3- AÛnh höôûng cuûa moâi tröôøng:
• 3.1. Thuyeát caân baèng vaø söï phaùt trieån cuûa khôùp
caén
• 3.2. AÛnh höôûng cuûa yeáu toá chöùc naêng treân söï phaùt
trieån cuûa raêng-maët
• 3.3. Dinh döôõng
3- AÛnh höôûng cuûa moâi tröôøng
• 3.1. Thuyeát caân baèng vaø söï phaùt trieån cuûa khôùp
caén
• 3.1.1. AÛnh höôûng cuûa söï caân baèng treân boä raêng
• 3.1.2. AÛnh höôûng cuûa söï caân baèng treân kích thöôùc-
hình daïng xöông haøm
3.1. Thuyeát caân baèng vaø söï phaùt trieån cuûa khôùp caén
• 3.1.1. AÛnh höôûng cuûa söï caân baèng treân boä raêng
Do söï ñaùp öùng sinh hoïc, thôøi gian taùc duïng cuûa löïc
quan troïng hôn cöôøng ñoä.
• 3.1.1. AÛnh höôûng cuûa söï caân baèng treân boä raêng:
• - Löïc nhai: xöông oå R uoán cong, R bò dòch chuyeån 1
ñoaïn ngaén (0).
• - Löïc cuûa moâi, maù, löôõi: nheï, keùo daøi
• . Tö theá nghæ: > 6 g (+)
• . Noùi, nuoát: (0)
• 3.1.1. AÛnh höôûng cuûa söï caân baèng treân boä raêng:
• - Khí cuï CHRM: ñieàu trò & taùi phaùt (Ngang & tröôùc
sau)
• - Thoùi quen: cöôøng ñoä & thôøi gian
• - AÛnh höôûng cuûa löïc theo chieàu tröôùc sau, ngang,
ñöùng (moïc R & choáng moïc).
• - XH (XHD) coù trung taâm laø xöông nôi baùm cuûa

caùc vuøng chöùc naêng
- TD: Xoå R coù theå thay ñoåi (vò trí).
- Cô: vò trí cuûa ñieåm baùm quan troïng hôn möùc ñoä
hoaït ñoäng trong vieäc xaùc ñònh hình daïng X. <= söï
taêng tröôûng cuûa cô
• Phì đại Masseter
• - Thôøi gian taùc ñoäng cuûa löïc > cöôøng ñoä (maät ñoä)
• - Thuyeát caân baèng: löïc ngaét quaõng => maät ñoä
xöông (nhai, noùi, nuoát)
• 3.2. AÛnh höôûng cuûa yeáu toá chöùc naêng treân söï phaùt
trieån cuûa raêng-maët
• 3.2.1. Chöùc naêng nhai

• 3.2.2. Thoùi quen muùt tay
• 3.2.3. Thoùi quen ñaåy löôõi
• 3.2.4. Kieåu thôû
3.2. AÛnh höôûng cuûa yeáu toá chöùc naêng treân söï phaùt trieån cuûa raêng-
maët
• 3.2.1.1. Chöùc naêng vaø kích thöôùc cung R

• 3.2.1.2. Löïc nhai vaø söï moïc R
maët

• 3.2.1.1. Chöùc naêng vaø kích thöôùc cung R
-  SKC cuøng luùc vôùi söï thay ñoåi cheá ñoä aên vaø caùch
soáng
maët

• 3.2.1.2. Löïc nhai vaø söï moïc R
• - Löïc cuûa cô nhai: (0 chính) caén saâu vaø caén hôû (kích
thöôùc doïc)
• - Loaïn döôõng cô: (+)
maët
• 3.2.2. Thoùi quen muùt tay
• - Keùo daøi: SKC

• - Sau khi Rvv moïc: AÙp löïc tröïc tieáp leân R + bieán ñoåi
tö theá nghæ cuûa maù vaø moâi
• - Thôøi gian: = > 6 g/ngaøy
• - Ñieàu trò
2 trẻ sinh đôi: mút tay?
Tác động của lực khi trẻ mút tay
maët
• 3.2.3. Thoùi quen ñaåy löôõi
• - 2 tröôøng hôïp: gñ chuyeån tieáp; thích öùng khe hôû

giöõa caùc R
• - Ñaåy löôõi: 800- 1000 l/ngaøy
• - Tö theá & Ñaåy löôõi
• - Ñieàu trò: sai chöùc naêng löôõi laø nguyeân phaùt
maët
• 3.2.4. Kieåu thôû (mieäng)
• - Ngheõn muõi hoaøn toaøn: SKC ôû ng. &ñv thöû nghieäm;

maët daøi.
• - Ña soá maët daøi khg ngheõn muõi
=> goùp phaàn SKC
• 3.3. Dinh döôõng:
• - Thieáu Calci, Vit: caáu taïo X khg bt

• - Trong thôøi kyø mang thai:
. Roái loaïn chuyeån hoùa (phenylalanin): treû keùm
pt vuøng soï
. Uoáng röôïu: treû chaäm pt trí tueä; x tay, chaân vaø
soï maët khg bt.
Keát luaän
• SKC haàu nhö khg thay ñoåi nöõa sau khi söï tt chaám
döùt (v/ñ thuoäc veà PT)
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:
• Graber, V: chapter 13. Interceptive guidance of occlusion with emphasis

on diagnosis, p 423- 476. In Orthodontics: Current principles and
techniques, fith edition, Mosby, Inc 2015.
• Graber, TM: Chapter 7, Functional analysis. In: Graber, TM, Rakosi, T,
Petrovic, AG, Dentofacial orthopedics with functional appliances,
second edition, St Louis, 1997, Mosby, Inc.
• Proffit, WR: Chapter 5. The etiology of Orthodontic problems p 114-
149. In Contemporary orthodontics, fithedition, St Louis, 2013, Mosby,
Inc.
• Karad, A: Chapter 3. Sagittal discrepancies, p 67-110. Chapter4. Vertical
discrepancies, p 111-148. Chapter 5. Transverse discrepancies, p 149-
182. In Clinical orthodontics, first edition, Elsevier 2010, Reprinted 2011.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:
• Noar, J: Chapter 4. Managing the developing occlusion. In Interceptive

orthodontics, p 29- 74, first edition, John Wiley & Sons, Ltd, 2014.
• Nanda, R: Chapter 3. Management of vertical dimension problems,
p132- 198. In Esthetics and Biomechanics in orthodontics, Saunders,
Elsevier, 2015.
• Proffit, WR: Chapter 5. The etiology of Orthodontic problems p 114-
149. In Contemporary orthodontics, fithedition, St Louis, 2013, Mosby,
Inc.
• “Wick” Alexander, RG: Chapter 5. Sagittal skeletal alteration and vertical
skeletal alteration, p 71-88. Chapter 7. Funtional occluson and stability,
p 107- 132. In Long term stability, Quintessence publishing Co, inc 2011.

4. Bệnh căn học

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4. Bệnh căn học

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BEÄNH CAÊN HOÏC

TS.BS.ĐỐNG KHẮC THẨM

• Nguyeân nhaân ñaëc thuø

• SKC Phaùt trieån (bieán ñoåi)

• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy ra trong baøo thai:

• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy

• “AÙp löïc” leân maët

Kém phát triển tầng giữa mặt

• 1.2.1. Söï “ñeø eùp” xaûy ra trong baøo thai:

• 1.2.2. Chaán thöông ôû haøm döôùi khi sinh:

• - Forcep: toån thöông khôùp TDH

• 1.2.3. Gaõy xöông haøm khi treû coøn nhoû:

• Gaõy xöông haøm:

• 1.3. Loaïn chöùc naêng cô:

• Trẻ 6 tuổi (torticollis)

• 1.4. Beänh to cöïc vaø phì ñaïi nöõa HD:

• - Böôùu phaàn tröôùc tuyeán yeân:  ntt tt

1.5. Roái loaïn trong söï phaùt trieån cuûa raêng:

1.5.1. Thieáu raêng baåm sinh

• - Nöôùu sôïi daøy, Lôùp xöông phía treân, chaân R söõa,

• - Maàm R VV sai: (6 nghieâng gaàn) => toån

• 3 caùch:- Toån thöông maàm R vv do chaán

• ≠ Moâi tröôøng: leäch laïc R

• 2- AÛnh höôûng cuûa di truyeàn trong beänh caên hoïc

• 3- AÛnh höôûng cuûa moâi tröôøng:

• - XH (XHD) coù trung taâm laø xöông nôi baùm cuûa

• 3.2.1. Chöùc naêng nhai

• 3.2.1. Chöùc naêng nhai

• 3.2.1.1. Chöùc naêng vaø kích thöôùc cung R

• 3.2.1. Chöùc naêng nhai

• 3.2.1. Chöùc naêng nhai

• 3.2.2. Thoùi quen muùt tay

• - Keùo daøi: SKC

• 3.2.3. Thoùi quen ñaåy löôõi

• - 2 tröôøng hôïp: gñ chuyeån tieáp; thích öùng khe hôû

• 3.2.4. Kieåu thôû (mieäng)

• - Ngheõn muõi hoaøn toaøn: SKC ôû ng. &ñv thöû nghieäm;

• 3.3. Dinh döôõng:

• - Thieáu Calci, Vit: caáu taïo X khg bt

• Graber, V: chapter 13. Interceptive guidance of occlusion with emphasis

• Noar, J: Chapter 4. Managing the developing occlusion. In Interceptive

You might also like