LÖÏC VAØ AÙP

DUÏNG LÖÏC
TRONG CHRM

PGS.TS.BS.ÑOÁNG KHAÉC THAÅM

ÑAÏI CÖÔNG

 Những lực dùng trong chỉnh hình răng

mặt gồm có :

 - Những lực tự nhiên do các cơ của

hệ thống hàm mặt tạo nên.

- Những lực cơ học dùng để thay đổi
chiều hướng của răng.
 ÑAÏI CÖÔNG

- Khí cụ chỉnh hình dùng lực

cơ học là khí cụ tạo sức ép và
sức căng đưa đến sự thay đổi
vị trí của răng.
ÑAÏI CÖÔNG
 Löïc CH tuøy thuoäc:
 - Phản ứng của mô vùng miệng đối với lực sử
dụng.
- Lực của khớp cắn.

 + Hướng, cöôøng ñoä của lực.

+ Thời gian lực hoạt động.


- Kích thước, đặc điểm của răng và vị trí lực
tác động trên răng.
- Điểm đặt lực trên một hay nhiều răng.
 1- Khaùi nieäm veà löïc vaø hôïp
löïc
 1.1- Löïc

Lực : Là một sức kéo/đẩy

đặt lên một vật làm di chuyển
vật đó đến một vị trí khác trong
không gian.
Lực là một vector, biểu thị
bằng bốn yếu tố : cường độ
của lực, phương, hướng(chiều)
và điểm đặt lực. Cường độ
biểu hiện bằng chiều dài của
vector .
1.1- Löïc

 Lực được tính

bằng đơn vị
Newtons,
nhưng thường
lực được đo
bằng grams
hay ounces.
 1.1- Löïc

3 ñònh luaät Newton:

 1: Traïng thaùi nghæ, chuyeån ñoäng thaúng

ñeàu (caân baèng) Toång F= 0; Toång M=
0

 2: Gia toác: a= F/M

 3: Löïc vaø Phaûn Löïc:

 1- Khaùi nieäm veà löïc vaø hôïp
löïc
 1.2. Hợp lực –
Qui tắt hình bình
hành.
 2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
 2.1- Tâm cản (CR)
Tâm cản của một vật/răng là điểm mà nếu một lực đơn giản tác
động qua điểm đó sẽ làm cho vật/răng di chuyển tịnh tiến, có nghĩa
là tất cả các điểm trên vật/ răng đó di chuyển theo đường thẳng,
song song nhau.
Đối với một vật trong không gian, tâm cản của vật chính là tâm
điểm hoặc trọng tâm của vật đó.
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm
xoay
2.1- Taâm caûn,
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm
xoay
2.1- Taâm caûn,
 2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm
xoay
2.1- Taâm caûn, moment

Lực tác động ở vị trí khác 1 khoảng cách

cách xa tâm cản
M (g-mm) = F (g) x d(mm)
 2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
 2.2- Moment
Khi lực tác động không đi qua tâm cản của vật, moment
sẽ được tạo thành (d #0) .Trong chỉnh hình răng mặt, khi
lực được đặt ở thân răng sẽ tạo nên moment.

M = F (g) x d (mm)
(g-mm)
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm xoay
2.2- Moment
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm
xoay
2.2- Moment
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm xoay
2.2- Moment
 2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
 2.3- Ngẫu lực
Ngẫu lực gồm hai lực (F1 và F2) có cùng cường độ
nhưng ngược chiều nhau và cách nhau một khoảng cách
d. Cường độ Moment của ngẫu lực được tính bằng tích
số của một trong hai lực và khoảng cách d giữa chúng.
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm
xoay
2.3- Ngẫu lực
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
2.3- Ngẫu lực
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
2.3- Ngẫu lực
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
2.3- Ngẫu lực
2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø
taâm xoay
2.3- Ngẫu lực
 2- Taâm caûn, moment, ngaãu löïc vaø taâm xoay
 2.4- Tâm xoay (CO)
Là tâm điểm xoay của răng trong khi di chuyển. Nếu cùng đặt
lên vật một lực và một ngẫu lực, thì có thể kiểm soát được tâm xoay
và làm vật di chuyển đến vị trí mong muốn. Việc kết hợp lực và ngẫu
lực ở thân răng là cơ chế tạo ra sự di chuyển tịnh tiền của răng,
hoặc có thể làm chân răng di chuyển nhiều hơn thân răng.
3- THÔØI HAÏN CUÛA LÖÏC

 3.1- Löïc lieân tuïc:

 Loø xo
 Kc CÑ
3- THÔØI HAÏN CUÛA LÖÏC

 3.1- Löïc giaùn ñoaïn:

 Kc CÑ
3- THÔØI HAÏN CUÛA LÖÏC

 3.1- Löïc ngaét quaõng:

 Kc TL, Headgear,
thun keùo
 Chöùc naêng: nhai, nuoát
noùi.
4- TÍNH CHAÁT CUÛA DAÂY
DUØNG TRONG CHRM
 Söùc beàn = Ñoä cöùng × Quaõng ñaøn
hoài
 4- TÍNH CHAÁT CUÛA DAÂY
DUØNG TRONG CHRM

 4.1- Tính chaát cuûa daây

CHRM lyù töôûng:
 Taïo löïc lôùn
 Ít cöùng raén
 Quaõng ñaøn hoài lôùn
 Coù theå bieán daïng vónh
vieãn
 4- TÍNH CHAÁT CUÛA DAÂY
DUØNG TRONG CHRM

 4.2- Thieát dieän

 2× d = taïo löïc ( 8) (n3)
 = ½ quaõng ñaøn hoài

 4.3- Chieàu daøi:

 2 × L = taïo löïc 1/2
 5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

Chöùc naêng:
 5.1- Caáu truùc vaø chöùc 

Caáu taïo vaø nuoâi döôõng

naêng cuûa daây chaèng nha

R
chu: sôïi collagen (0,5  Naâng ñôõ R vaø haáp thu
mm) chaán ñoäng
 5.1.1- TB: trung moâ =>  Caûm giaùc vaø vò trí, aùp
löïc.
TB taïo sôïi (khung
collagen), taïo coát baøo.
 5.1.2- Dòch:
5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

 5.2- Phaûn öùng cuûa

daây chaèng NC vaø X
ñ/v löïc CHRM:
 Söùc caêng: taïo coát
baøo
 Söùc eùp: (oxygen )
huûy coát baøo.
 5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

5.3- Caùc giai ñoaïn

chuyeån ñoäng cuûa
raêng:
(giaûn ñoà Reitan)
5.3.1- Sau khi ñaët löïc:
- Hoùa Hyalin: 2-4 tuaàn
(nheï)
5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

5.3- Caùc giai ñoaïn

chuyeån ñoäng cuûa
raêng:
(giaûn ñoà Reitan)
 5.3.2- Sau söï thoaùi
hoùa kính:
 Maøng NC roäng

 Ht sôïi trong maøng

NC taùi saép xeáp.
 5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

 5.4- Nhöõng phaûn öùng

khg thuaän lôïi do löïc
CHRM:
 5.4.1- R lung lay vaø
ñau: 2-4 ngaøy
 5.4.2- Tuûy R:
 ± vieâm tuûy nheï
 Cheát tuûy? (tieàn söû,
löïc)
 Di chuyeån R?
5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

 5.4.3- Treân caáu

truùc chaân R:
 ± ngaén laïi?
 Do:
 Thôøi gian
 Löïc
 Ñuïng voû X  Chaân R: cong, choùp
noùn, chaán thöông
 Tröôùc CHRM
 5- AÙP DUÏNG LÖÏC TRONG CHRM:
PHAÛN ÖÙNG CUÛA MOÂ NHA CHU

 Chieàu cao X oå R:
 Nc?
 TÀI LiỆU THAM KHẢO
1- Bộ môn Chỉnh hình răng mặt, Kiến thức và điều trị dự
phòng, NXB Y Học 2004.
2- Cobourne Martyn T., Dibiase Andrew T., Tooth
movement, Handbook of orthodontics, Mosby Elsevier
2010: 112-115.
3- Graber, Vanarsdal, Vig, Toth movement: tissue and
biomechanical consideration, Orthdontics- Current
principles and techniques 5th edition, Elsevier 2012: 213-
380.
4- Nanda Ram S., Tosun Yahya, Application of orthodontic
force, Biomecanics in orthodontics- Principles and
practice, Quitessence publishing Co. in. 2010:17-54.
5- Proffit William R., Fields Henry W., Sarver David M.,
Biomechanics- Mechanics, Contemporary orthodontics
4th edition, Mosby Elsevier 2007:331-394.
6- Yánẽz esequiel E. R., Action and reaction, 1001 Tips for
orthodontics and its secrets, Amolca 2007: 25-34.
CẢM ƠN CÁC ANH CHỊ ĐÃ THEO DÕI