SỰ TĂNG TRƯỞNG CỦA

HỆ THỐNG SỌ MẶT

PGS.TS.BS. Đống Khắc Thẩm

 Muïc tieâu baøi giaûng:
• 1.Moâ taû ñöôïc caùch taêng tröôûng cuûa xöông
haøm treân theo chieàu roäng, chieàu cao, vaø
chieàu tröôùc-sau
• 2. Moâ taû ñöôïc caùch taêng tröôûng cuûa xöông
haøm döôùi theo chieàu roäng, chieàu cao, vaø
chieàu tröôùc-sau
 Muïc tieâu baøi giaûng:

• 3.Trình baøy ñöôïc thôøi gian taêng tröôûng cuûa

hai xöông haøm theo chieàu roäng, chieàu cao,
vaø chieàu tröôùc-sau
• 4.Trình baøy ñöôïc moái töông quan giöõa söï
xoay cuûa hai xöông haøm vaø höôùng moïc raêng
 Muïc tieâu baøi giaûng:

• 5.Trình baøy ñöôïc yù nghóa quan troïng cuûa

ñænh cao taêng tröôûng vò thaønh nieân trong vieäc
xaùc ñònh thôøi ñieåm baét ñaàu ñieàu trò chænh
hình.
1. MỞ ĐẦU

° Thaáu hieåu quy luaät taêng tröôûng vaø phaùt trieån bình thöôøng
→ phaân bieät nhöõng thay ñoåi trong giôùi haïn bình thöôøng vôùi
baát thöôøng/beänh lyù.
° Caàn quan taâm caû phöùc hôïp soï maët raêng → can thieäp
nhöõng baát haøi hoaø cuûa heä thoáng xöông neàn haøm vaø raêng,
vaøo thôøi ñieåm thích hôïp.
Thay ñoåi taêng tröôûng theo höôùng thuaän lợi. → hieåu roõ
daïng taêng tröôûng bình thöôøng cuûa phöùc hôïp soï maët, thôøi
ñieåm vaø cô cheá taùc ñoäng.
Phaân biệt:
° Taêng tröôûng (growth): taêng soá löôïng, kích thöôùc, bieåu
hieän veà maët moâ hoïc, giaûi phẫu.

° Phaùt trieån (development): lieân quan söï bieät hoaù, lieân

quan ñeán nhöõng daáu hieäu veà sinh lyù, haønh vi.
Heä thoáng soï maët:

°  Xöông soï: töông quan vôùi söï taêng tröôûng cuûa heä
thoáng thaàn kinh, # hoaøn taát 6-7 tuoåi.
°  Khoái xöông maët: ñaëc bieät XHD lieân quan söï 
chieàu cao cô theå vaø vôùi caùc giai ñoaïn phaùt trieån
sinh lyù tuoåi daäy thì.
2. DAÏNG TAÊNG TRÖÔÛNG, SÖÏ THAY ÑOÅI
VAØ YEÁU TOÁ THÔØI GIAN
* Söï thay ñổi: sự taêng tröôûng khaùc nhau ôû nhöõng thôì ñieåm khaùc nhau:
°Tyû leä ñaàu vaø maët so vôùi toaøn cô thể.
° Tyû leä soï so với maët.
* Daïng taêng tröôûng:

° Tieân ñoaùn ñöôïc: do theo

moät quy luaät coù theå phaùc hoïa
baèng ñoà thò toaùn hoïc.
° ÔÛ nhöõng caù nhaân khaùc
nhau:khoâng gioáng nhau.
→ Phaân bieät daïng taêng tröôûng
bình thöôøng vaø nhöõng thay
ñoåi nhöng vaãn trong giôùi haïn
bình thöôøng.
* Yeáu toá thôøi gian:
Đænh taêng tröôûng ôû nhöõng ñöùa treû khaùc nhau seõ xaõy ra ôû nhöõng
thôøi ñieåm khaùc nhau.
3. CÔ CHEÁ HÌNH THAØNH XÖÔNG VAØ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG
SOÏ MAËT
Söï hình thaønh xöông:
Hình thaønh töø xöông maøng: xöông phaúng cuûa voøm soï, khung maët.

° Hình thaønh maøng lieân keát: TB trung moâ taäp hôïp & phaân hoùa → TB
lieân keát ñeå taïo ra caùc sôïi keo → maøng lieân keát.

° Hình thaønh caùc vaåy xöông: TB trung moâ tieáp tuïc phaân hoùa → TB
xöông taïo chaát höõu cô giöõa teá baøo + ngaám voâi.

° Hình thaønh xöông xoáp: vaåy xöông phaùt trieån theo nhöõng nan hoa
baùnh xe, phaân nhaùnh vaø noái keát → xöông xoáp.
* Hình thaønh xöông töø suïn:

°Xuaát hieän caùc vuøng suïn coù TB

suïn tieát ra gian chaát → voâi
hoùa → TB suïn cheát ñi, moâ
suïn bò tieâu huûy daàn.

° Caùc TB xöông phaùt trieån töø caùc

TB lieân keát cuûa maøng suïn.
Khoái löôïng xöông taêng daàn
trong khi khoái löôïng suïn giaûm
ñi.

° Suïn cheát ñöôïc daàn daàn thay

theá bôûi xöông môùi.
* Söï taêng tröôûng cuûa xöông: 3 caùch:

° Ñaép theâm xöông beà maët

° Moâ lieân keát giöõa caùc xöông bieán thaønh xöông
° Suïn ñược thay theá bôûi TB xöông
4. VÒ TRÍ VAØ DAÏNG TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA
CAÙC THAØNH PHAÀN CUÛA HEÄ THOÁNG SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN SÔÙM

Vò trí vuøng taêng tröôûng

Daïng taêng tröôûng xaõy ra ôû vò trí ñoù

Yeáu toá kieåm soaùt söï taêng tröôûng

Heä thoáng soï maët thaønh 4 vuøng: (1) voøm soï
(2) Neàn soï
(3) phöùc hôïp xöông haøm treân
(4) xöông haøm döôùi.
(1) VOØM SOÏ

 caáu taïo bôûi nhieàu xöông phaúng hình thaønh töø xöông maøng,
khoâng coù tieàn chaát suïn. (Crouzon)
 söï taêng tröôûng: ôû caùc ñöôøng khôùp giöõa 8 xöông soï + boài ñaép
xöông ôû maët ngoaøi vaø tieâu xöông ôû maët trong
(2) NEÀN SOÏ
suïn  xöông
ñöôøng khôùp suïn giöõa xöông böôùm vaø xöông chaåm, giöõa hai
phaàn cuûa xöông böôùm vaø giöõa xöông böôùm vaø xöông saøng.
(2) NEÀN SOÏ
 goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån khoái maët

1. Chieàu roäng: nhôø caùc

ñöôøng khôùp giöõa caùc
xöông vuøng neàn soï (khôùp
giöõa xöông traùn vaø xöông
saøng)
(2) NEÀN SOÏ
 goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån khoái maët

2- Chieàu daøi: nhôø caùc khôùp

suïn naèm theo chieàu tröôùc
sau (khôùp böôùm-chaåm )

3- Goùc neàn soï (NaSBa): môû

vaø ñoùng coù theå laøm di
chuyeån moät soá thaønh
phaàn laân caän nhö maët vaø
haøm döôùi.
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN
 13 xöông khaùc nhau: 5 caëp xöông vaø 3
xöông leû

 hình thaønh töø xöông maøng

 söï taêng tröôûng cuûa haøm treân dieãn ra theo

2 caùch
(1) söï ñaép xöông ôû ñöôøng khôùp noái XHT vôùi
xöông soï vaø neàn soï cuõng nhö giöõa caùc
ñöôøng khôùp noái caùc xöông trong chính
khoái XHT va,ø
(2) baèng söï boài ñaép xöông / tieâu xöông ôû beà
maët
 (3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN

Haøm treân taêng tröôûng theo

höôùng xuoáng döôùi vaø ra tröôùc
so vôùi soï vaø neàn soï:

(1) do neàn soï taêng tröôûng laøm

ñaåy haøm treân ra tröôùc va,ø

(2) do söï taêng tröôûng ôû caùc

ñöôøng khôùp.
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN

Söï taêng tröôûng:

 aûnh höôûng lôùn ñeán taàng giöõa maët.
 dieãn ra theo 3 chieàu trong khoâng gian
 Chieàu roäng
 Chieàu cao
 Chieàu tröôùc sau
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN

Chieàu roäng:
 do söï ñaép xöông môùi ôû 2
beân ñöôøng khôùp giöõa cuûa
- ñöôøng khôùp giöõa khaåu
caùi: ↑ kích thöôùc theo chieàu
roäng cuûa khoái maët.
- ñöôøng khôùp chaân böôùm
vaø khaåu caùi
- ñöôøng khôùp xöông saøng,
xöông leä vaø xöông muõi
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN

Chieàu roäng:

 do söï ñaép xöông ôû maët

ngoaøi thaân xöông haøm
vaø söï taïo xöông oå do
moïc raêng
 söï tieâu xöông maët trong
vaø ôû giöõa xöông haøm
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN
Chieàu cao:
 söï taêng tröôûng cuûa vaùch muõi
(goàm xöông saøng, xöông laù
mía vaø khaåu caùi)
 söï taêng tröôûng ôû caùc ñöôøng
khôùp xöông: traùn- haøm treân,
goø maù- haøm treân, chaân
böôùm- khaåu caùi
 söï taêng tröôûng cuûa xöông oå
raêng veà phía maët nhai
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN
Chieàu cao:

 söï phaùt trieån xuoáng döôùi

cuûa maáu khaåu caùi XHT
&ø maáu ngang xöông
khaåu caùi &ø söï ñaép
xöông maët döôùi (phía
mieäng) cuûa voøm khaåu
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN
Chieàu tröôùc sau:

 söï taïo xöông ôû caùc ñöôøng

khôùp xöông soï maët : böôùm
– saøng, khaåu caùi- chaân
böôùm, goø maù- thaùi döông,
ñöôøng khôùp giöõa xöông
böôùm
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN
Chieàu tröôùc sau:
 ñöôøng khôùp giöõa XHT vaø
caùc xöông khaùc: HT- goø
maù, HT- maûnh ngang
khaåu caùi, HT- tieàn haøm
(ñeán khoaûng 7 tuoåi)
 söï ñaép xöông beà maët: ñaép
xöông maët sau ôû vuøng loài
cuû. Söï moïc raêng bình
thöôøng cuõng laøm XHT
phaùt trieån
(3) PHÖÙC HÔÏP XÖÔNG HAØM TREÂN

Chieàu tröôùc sau:

Khi haøm treân taêng tröôûng xuoáng

döôùi vaø ra tröôùc, beà maët phía
truôùc cuûa XHT bò tieâu xöông
tröø vuøng gai muõi tröôùc
(4) XÖÔNG HAØM DÖÔÙI

 taêng tröôûng töø xöông maøng

vaø suïn
 baèng söï boài ñaép xöông/ tieâu
xöông tröïc tieáp ôû beà maët
 suïn loài caàu: xaûy ra söï taêng
saûn, taêng döôõng vaø söï hình
thaønh xöông töø suïn
 XHD phaùt trieån theo ba
chieàu trong khoâng gian
 aûnh höôûng ñeán taàng döôùi
maët
(4) XÖÔNG HAØM DÖÔÙI

Chieàu roäng:
- tieâu xöông ôû maët trong
&ø boài ñaép xöông ôû maët
ngoaøi
- söï ñaép theâm xöông ôû
bôø sau nhaùnh ñöùng
XHD vaø söï tieâu xöông
ôû bôø tröôùc
(4) XÖÔNG HAØM DÖÔÙI

Chieàu tröôùc sau

- Söï tieâu xöông ôû bôø tröôùc
nhaùnh ñöùng
- söï taïo xöông ôû ñaàu loài caàu
(nghieâng ra ngoaøi vaø ra
sau)↑ kích thöôùc cuûa
nhaùnh ñöùng theo chieàu
tröôùc sau
- thaân XHD keùo daøi nhôø maët
trong phaân kyø cuûa 2 caønh
ñöùng (Delaire)
(4) XÖÔNG HAØM DÖÔÙI
Chieàu cao:
(1) söï taêng tröôûng
nhaùnh ñöùng XHD ôû vò
trí loài caàu baèng cô cheá
thay theá xöông noäi suïn;
(2) söï taêng tröôûng cuûa
xöông oå raêng vaø
(3) söï ñaép xöông maët
ngoaøi bôø döôùi XHD, bôø
treân nhaùnh ñöùng XHD
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ (7-15 t)

5.1- Söï taêng tröôûng cuûa phöùc hôïp muõi- haøm

treân
5.2- Söï taêng tröôûng cuûa xöông haøm döôùi
5.3- Töông taùc giöõa xoay haøm vaø moïc raêng
5.4- Söï taêng tröôûng cuûa maët ôû ngöôøi tröôûng
thaønh
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.1- Söï taêng tröôûng cuûa phöùc hôïp muõi- haøm

treân:
(1) söï dòch chuyeån thuï ñoäng- do söï taêng tröôûng cuûa
neàn soï laøm ñaåy xöông haøm treân ra tröôùc (1/3)
(2) söï taêng tröôûng chuû ñoäng cuûa caáu truùc haøm treân vaø
muõi.(2/3)
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.1- Söï taêng tröôûng cuûa

phöùc hôïp muõi- haøm
treân:
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.2- Söï taêng tröôûng cuûa xöông haøm döôùi:

- Tröôùc tuoåi daäy thì, söï taêng tröôûng cuûa XHD töông
ñoái oån ñònh: nhaùnh ñöùng  1-2 mm / naêm vaø thaân
xöông haøm döôùi  2-3mm/ naêm.
- taêng ñoä nhoâ caèm
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

Trong 3 chieàu khoâng gian, söï taêng tröôûng cuûa haøm

treân vaø döôùi theo chieàu roäng hoaøn taát tröôùc (tröôùc
ñænh taêng tröôûng)
 chieàu daøi (chieàu tröôùc sau) tieáp tuïc trong
 chieàu cao gñ daäy thì
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.3- Töông taùc giöõa xoay haøm vaø moïc raêng:

- Kieåu xoay cuûa xöông haøm khi taêng tröôûng aûnh
höôûng roõ ñeán cöôøng ñoä moïc raêng
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

XHD xoay leân treân vaø ra tröôùc

↑ ñoä caén phuû cuûa raêng cöûa,
ñöa ñeán caén saâu
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

XHD xoay ra sau

- chieàu cao maët taêng
- caùc raêng tröôùc coù
khuynh höôùng caén hôû
- caùc raêng cöûa döôùi bò
ñöa ra tröôùc so vôùi haøm
döôiù
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.4- Söï taêng tröôûng cuûa maët ôû ngöôøi tröôûng

thaønh:
- vaãn tieáp tuïc dieãn ra
- thay ñoåi theo chieàu ñöùng >>> thay ñoåi theo chieàu tröôùc sau,
coøn thay ñoåi theo chieàu roäng khoâng roõ
- ♀ söï giaûm möùc ñoä taêng tröôûng cuoái nhöõng naêm teen laïi tieáp
tuïc taêng tröôûng trôû laïi trong nhöõng naêm hai möôi tuoåi
5- SÖÏ TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA PHÖÙC HÔÏP SOÏ
MAËT – GIAI ÑOAÏN TREÃ

5.4- Söï taêng tröôûng cuûa maët ôû ngöôøi tröôûng

thaønh:
- ôû nam, hai xöông haøm coù khuynh höôùng xoay ra tröôùc laøm ↓
nheï goùc mp HD
- ôû nöõ, xöông haøm coù khuynh höôùng xoay ra sau laøm ↑ goùc
mp HD
- Moâ meàm maët nhìn nghieâng thay ñoåi nhieàu hôn heä xöông
maët: muõi daøi ra, hai moâi phaúng hôn vaø caèm trôû neân nhoâ hôn
Döïa vaøo nhöõng ghi nhaän veà söï taêng tröôûng,
moät neùt ñeïp mong muoán sau khi ñieàu trò phaûi
phuï thuoäc vaøo:

1. Taùc ñoäng cuûa ñieàu trò leân raêng cöûa vaø

moâi (coù nhoå raêng coái nhoû).
2. Söï taêng tröôûng cuûa caèm.
3. Söï taêng tröôûng nhieàu vaø treã cuûa muõi.
4. Söï thay ñoåi cuûa hai moâi theo tuoåi…
Döïa vaøo nhöõng ghi nhaän veà söï taêng tröôûng,
moät neùt ñeïp mong muoán sau khi ñieàu trò phaûi
phuï thuoäc vaøo:(12, 14, 24)
6- MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VEÀ SÖÏ TAÊNG
TRÖÔÛNG:
Nhòp ñoä taêng tröôûng:

a) Sô sinh  30 thaùng tuoåi: taêng tröôûng toái

ña (♂taêng 44% vaø ♀40%), gñ R söõa.
b) 30 thaùng tuoåi  6 tuoåi: taêng tröôûng chaäm
laïi
c) 6 tuoåi  daäy thì: gñ môùi cuûa boä raêng (R
vónh vieãn), taêng tröôûng trung bình.
d) gñ thanh thieáu nieân: taêng tröôûng nhanh
laàn thöù 2
(♀ 10-11 tuoåi  15-16 tuoåi; ♂12-13 tuoåi 
18 tuoåi ).
- gñ tieàn daäy thì: taêng ñaùng keå veà kích thöôùc.
- gñ daäy thì: ñaëc tính giôùi tính thöù caáp, taêng
tröôûng veà chieàu daøi, tröôûng thaønh veà heä cô.
e) gñ tröôûng thaønh: taêng tröôûng chaäm laïi vaø
thieát laäëp kieåu hình thaùi xaùc ñònh.
6- MOÄT SOÁ KHAÙI NIEÄM VEÀ SÖÏ TAÊNG
TRÖÔÛNG:

6.5- Giôùi tính vaø söï taêng tröôûng:

Giôùi tính  chieàu cao & söï cheânh

leäch veà thôøi gian tröôûng thaønh giöõa
nam vaø nöõ döïa vaøo tuoåi naêm sinh
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.1- Ñöôøng bieåu dieãn taêng tröôûng

10.2- Xaùc ñònh tuoåi xöông
10.2.1- Phim coå tay :
10.2.2- Xöông vöøng
10.3- Xaùc ñònh tuoåi raêng
10.4- Tuoåi haønh vi
10.5- Söï tröôûng thaønh veà giôùi tính
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.1- Ñöôøng bieåu dieãn taêng

tröôûng:
Björk ñaõ moâ taû ñöôøng cong
taêng tröôûng theo tuoåi naêm
sinh
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.2- Xaùc ñònh tuoåi xöông:

Phim coå tay

Xöông vöøng
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.2- Xaùc ñònh tuoåi xöông:

Söï xuaát hieän maáu nhoïn PP1:

phía trong treân suïn ñoát
ngoùn tay thöù nhaát cuûa ngoùn
tay caùi seõ ñònh vò chính xaùc
ñænh cuûa ñöôøng cong taêng
tröôûng- ñænh daäy thì
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.3- Xaùc ñònh tuoåi raêng:

- tính theo thöù töï moïc raêng
- “tuoåi xöông” vaø “tuoåi
raêng” thì khoâng phuï thuoäc
laãn nhau.
7- CAÙC PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ SÖÏ
TAÊNG TRÖÔÛNG CUÛA TREÛ

10.4- Tuoåi haønh vi: so saùnh thaùi ñoä, haønh vi

öùng xöû cuûa treû vôùi baûng haønh vi maãu

10.5- Söï tröôûng thaønh veà giôùi tính: xuaát hieän

kinh nguyeät ôû nö,õ khoaûng 17 ± 2,5 thaùng sau
ñænh taêng tröôûng (Björk), laø daáu hieäu cuûa söï
taêng tröôûng toái ña ñaõ qua
KEÁT LUAÄN

 Lónh vöïc taêng tröôûng thì roäng lôùn, ña daïng vaø phöùc taïp
 Ñ/v nhaø laâm saøng, hoaït ñoäng ñieàu trò döïa vaøo taát caû caùc
kieán thöùc veà taêng tröôûng:
- Chaån ñoaùn: nhöõng sai leäch cuûa söï taêng tröôûng so vôùi nhöõng
chuaån bình thöôøng veà chöùc naêng hay hình thaùi.
- Beänh caên hoïc: cô cheá xuaát hieän nhöõng sai hình  keá hoaïch
ñieàu trò.
- Ñieàu trò: keát hôïp hieän töôïng taêng tröôûng vaøo vieäc ñieàu trò,
- Tieân löôïng: ñaùnh giaù sau naøy veà khaû naêng thaønh coâng cuûa
ñieàu trò.
 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO:
• 1. Enlow DH: Facial growth, 3rd edition, 1990, W.B. Saunders
company.
• 2. Bjork, A: Sutural growth of the upper face studied by the implant
method, European Journal of Orthodontics Issue suppl_1, Vol 29 Issue
suppl_1, April 2007, Pages i82–i88,
• 3. Proffit, WR: Chapter 2. Concepts of growth and development;
Chapter 3. Early stages of development; Chapter 4. Later stages of
development. In Contemporary orthodontics, third edition, St Louis,
2007, Mosby, Inc.
• 4. Graber, TM: Chapter 1. Growth and development. In Orthodontics,
principles and practice, sixth edition, Philadelphia, 2017, W.B. Saunders
company.
• 5. Baøi giaûng Boä moân Raêng Treû Em, Khoa Raêng Haøm Maët, Ñaïi hoïc Y
Döôïc thaønh phoá Hoà Chí Minh, 1999.
Chaân thaønh Caûm ôn sự theo doõi
cuûa Quyù vò
Söï theo doõi cuûa Quí vị baïn