‫بسم اهلل الرمحو الرحیم‬

‫ُْ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫َ َ ْ‬ ‫َ َ ُ َ َ َ ُ‬ ‫َ ُْ ْ َ َ‬
‫اهلل علید ِِ َ ِهدنم ْم ندو‬ ‫ني ِرجال صدقوا نا َعهدداا‬ ‫نِو الهؤ ِننِ‬
‫َ َ َ ْ َ ُ َ ْ ُ ْ َ ْ َ ْ َ ُ َ َ َ َّ ُ َ ْ ً‬
‫قَض َنبِ انِنمم نو ينت ِظر انا بدلوا تبدِيل‪[ .‬األحزاب ‪]23 :‬‬

‫د سپــین کاروان‬
‫ســـــرالري‬
‫(د اسالمي امارت د پنځىس تنى مخکښى څېرو ژوندلیکىنه)‬

‫مرتـب‬
‫قــاري سعــيد‬
 ‫د کتاب مشخصات‬

‫د سپــین کاروان ســــرالري‬ ‫نـــــىم‪:‬‬

‫د اسـالمي امـارت ةیالةیل لیــکىاالن‬ ‫لیکـــنه‪:‬‬

‫كاري سعید زرمتی‬ ‫را ټىلــىنه‪:‬‬

‫د ا‪ ،‬ا‪ ،‬ا دفرهنګي چاروکمیسیىن دتالیف او ترجمې څانګه‬ ‫خپرنـدوی‪:‬‬

‫‪ ۸۳۴۱‬هـ ق‬ ‫چاپ کال‪:‬‬

‫‪۸۱۱۱‬‬ ‫چاپ شمیر‪:‬‬

‫لىمـــړی‬ ‫چـاپ وار‪:‬‬

‫چاپ او کمپيىټر چارې‬

‫د فرهنګي چارو دکمیسیىن تخنیکي څانګه‬

‫ويب‪www. Shahamat. info :‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لړليــک‬

‫د کتاب پً اړو د فزىنګي چارٌ دکمیسیٍن یادښت‪4 ...............................‬‬

‫د مزتث خربي‪6 ..................................................................‬‬
‫د مزحٍم امیز املؤمنین مال محمذ غمز مجاىذ ‪ ‬ژٌنذ لیک‪9 ..................‬‬
‫د غاليلذر امري املريؤمنم مالمحمريذ غمريز مجاىريذ ‪ ‬د ٌفريا د اغريالن پريً اړو د‬
‫اسالمي امار د رىربي شٍری اٌ دمزحٍم د کٍرنۍ اغالمیً ‪88 ...................‬‬
‫د شيیذ امیزاملؤمنین مال اخرتمحمذ (منصٍر) ‪ ‬ژٌنذلیک ‪28 ................‬‬
‫درئیس الٍسراء مزحٍم مالمحمذ رةاين ژٌنذ تً کتنً‪55 ............................‬‬
‫د اسالمي امار دپخٍاين دفاع ٌسیز اٌمزسريتیا شرييیذ مريال غتیريذن ژخنذژٌنريذ تريً‬
‫کتنً‪68 .........................................................................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي غتذالسالم ژٌنذ تً لنډو کتنً ‪88 ..................................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي غش ن غارف ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪87 .........................‬‬
‫دشيیذ مالمحمذ ژخنذ جيادي ژٌنذتً کتنً‪94 ....................................‬‬
‫د شيیذ مال مرش اخنذ ژٌنذ تً کتنً‪804 ..........................................‬‬
‫د شيیذ مال ةٍرجان اخنذ ژٌنذ تً کتنً ‪888 .......................................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي محمذ خٍشحا ملنګ ژٌنذتً کتنً ‪888 ...........................‬‬
‫دشيیذ مٍلٍي احسان ن احسان صاحث ژٌنذ اٌکارنامٍ تً کتنً ‪820 .............‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي نسیم ن صذیلي ژٌنذ تً کتنً ‪840 ..............................‬‬
‫د شيیذ مال یارمحمذ اخنذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪847 ............................‬‬
‫د شيیذ مالمحمذنػیم نافذ ژٌنذ تً کتنً‪858 .....................................‬‬

‫‪1‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ رسٌر حم پزست ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪867 ...............‬‬

‫دشيیذ كاري احمذ ن ژٌنذ تً لنډو کتنً ‪878 ....................................‬‬
‫د شيیذ مالسیف الزحمن منصٍر ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪887 ......................‬‬
‫د شيیذ حافظ غتذالزحیم صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪802 .....................‬‬
‫د شيیذ سیذ غتذاملالک ژغا ژٌنذ تً کتنً ‪884 .....................................‬‬
‫د شيیذ مال رٌسي خان غاکف ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪888 .........................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي نٍر محمذ حلپا ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪826 ......................‬‬
‫د شيیذ مال راس محمذ خنجزي ژٌنذ تً کتنً‪844 ..................................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي محمذ ٌيل صاحث ژٌنذ تً کتنً ‪858 ..............................‬‬
‫دشيیذ مٍلٍي اخرتمحمذغثامين صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪868 ..............‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي غتذالحنان جيادٌا ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪870 ...................‬‬
‫د شيیذ مال داد ن ژخنذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪882 ..............................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي محمٍد سیف ن ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪898 ......................‬‬
‫د شيريیذ مال محمذ حسین مستسػذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪208 .................‬‬
‫د شيیذ كاري فیض محمذ سجاد ژٌنذ تً کتنً‪280 ...............................‬‬
‫د شيیذ مال غتذاملنان احمذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪288 ...........................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي دستګیز صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪289 .......................‬‬
‫د شيیذ مال غتذالسالم مجزٌح ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪229 .......................‬‬
‫د شیخ الحذیث مٍلٍي غتذ الػيل دیٍةنذي ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪248 ............‬‬
‫د شيیذ كاري ضیاء الذین فارٌق ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‪254 ......................‬‬
‫د مزحٍم مٍلٍي محمذرستم حنفي صاحث ژٌنذ اٌکارنامٍ تً کتنً ‪260 .............‬‬
‫د مزحٍم شیخ الحذیث مٍلٍي غالم حیذر صاحث ژٌنذ تً لنډو کتنً ‪267 ..........‬‬
‫د شيیذ حافظ ةذرالذین حلاين ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً لنډو کتنً ‪274 ...................‬‬

‫‪2‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ شیخ دٌست محمذصاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً لنډو کتنً ‪288 ...............‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي سنګین فاتح ژٌنذلیک ‪292 .......................................‬‬
‫د شيیذ ډاکرت نصیزالذین حلاين ژٌنذ تً کتنً ‪400 ...............................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي محمذ جان صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪480 ....................‬‬
‫د شيیذ شیخ الحذیث مٍلٍي غتذالسالم صاحث ژٌنذ تً کتنً ‪488 ................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي نٍركاسم حیذري ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪428 ......................‬‬
‫د شييذ ډاکټز غتذالٍاسؼ غشام جيادي ژٌنذ تً لنډو کتنً ‪446 ....................‬‬
‫د شيیذ مال غتذالزحمن ژخنذ ژٌنذ تً کتنً ‪460 ...................................‬‬
‫د مزحٍم مٍلٍي غتذ اليادي اخنذساده ژٌنذ اٌ خذمتٍنٍ تً کتنً‪467 ................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي میز احمذګل صاحث ژٌنذ تً کتنً‪480 .............................‬‬
‫د مزحٍم مٍلٍي سیذ محمذ حلاين ژٌنذ تً کتنً‪498 ..............................‬‬
‫د شيیذ مٍلٍي محمذ غامل کلیم ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪508 ......................‬‬
‫د شيیذ مال غتذالسالم ةزیايل ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً ‪509 ........................‬‬

‫‪3‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د کتاب پً اړو د فزىنګي چارٌ دکمیسیٍن یادښت‬

‫ـجموث ٌ م‪ٙ‬ٽیج ٌ خ‪٩‬و‪:‬‬
‫هًنٍ ټٍِصٍنکٍ!‬
‫ِصجٍِ پً الُ کې کصجح هثٰ٭جنّتصج ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ممکاتٍ ثٌ مٕتيًٌٍ‬
‫ٔم‪ٙ‬یصٍنٍه ى٭ٍ ژٌنوټیکٍنٍ ټٍټګً هه چې ټً هې ٌړثنوې ه ثِيمٍ ثمجًس پً خیيخیٽتٍ‬
‫چجپٍ ثٌ آنيین نرشیٍ کې لپجًه ٍٔي هي‪.‬‬
‫پً هې مؽمٍ‪ ً٨‬کې ه پنځٍُ شنٍ ثمجًيت مرشثنٍ ٍِثنق ًثټتٍٻ ٔتٍي هي چتې ه‬
‫ژٌنو ټً ثخصوثيئ ـجالشٍ‪ ،‬ش‪٩‬ٽتی‪ ،،‬ؼيتجه ثٌ پتً ثِتيمٍ ثمتجًس کتې ټتً لتومصٍنٍ خیتج ه‬
‫ٔيجهس یج ٌٰجس شٌ ٌلصً ه ى٭ٍی هژٌنو پً ميمٍ پیاٍ ًڼج ثچٍي‪.‬پً هې مؽمٍ‪ ً٨‬کې‬
‫ځکً ه ټٍټٍ ممکاٍ ثٌ م‪ٌ١‬ـٍ ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ٍِثنق ځجی نً ٍٔٻ چې ٍمتٍ پتً الُ کتې‬
‫ٰی ثټفجٻ ىموث ٍِثنق خٕپړ ثٌ ه نرش ټپجًه آمتجهه ٌ‪ ،‬کتً ه نتًٌٍ نتجمٌشدٍ ِتٍثنفٍ شتٌ‬
‫شٌشیذ پًٍې مٍ ثنص‪٥‬جً کٍالی ٔجیو ه کصجح چجپ ډیٌ شألیٌ ٍٔی ٌثی ثٌ ‪ٜ‬مجمض ختً‬
‫یې ى‪ ،‬ټً م‪٩‬مٍٻ ـو څمً ٍیجس ٌثی‪.‬‬
‫ه ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه شجًین څجنګً ىڅً کٍي چتې ټتً هې ټتٍټګې څمتً ه پجشتً‬
‫ٍٔیٍ ن‪٥‬جمٍ ‪٨ ،‬ٽمٍ ثٌ ِیجيس څیتٌٌ ژٌنوټیکٍنتً ىت‪ ،‬پتً ىمتوې ٔتکپ مٌشتذ ثٌ پتً‬
‫ًثشٽٍنکې ټٍټګً کې یې ه نرش ټپجًه آمجهه کړي شٌ څتٍ ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ٰتوثکجًٌ ثٌ‬
‫ممٽ‪ٔ ٍٙ‬م‪ٙ‬یصٍنٍ کجًنجمې‪ ،‬چې ه شجًین پً یٍه ِمض پړثٌ کې یې ه ثِتيمٍ ن‪٥‬تجٿ ثٌ‬
‫مؤمن ثٌټْ ه لومض پً الًه کې ًِبې ٴٌخجنۍ ًٌکړې ه شجًین ـجٰ‪٥‬ې شً ٌِپجًٻ يش‬
‫ثٌ ًثشٽٍنکې نّٽٍنٍ یې ټً لومصٍنٍ ثٌ ٴٌخجنیٍ څمً ٍهه کړه ٌکړي‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌٰىنګٍ چجًٌ کمیّتیٍ شتپ ىڅتً کتٍي چتې ه‬
‫مؽجىوینٍ ًٌٌڼٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ ټٍِصٍنکٍ ټپجًه ګټًٍ آظجً لپجًه کړي‪ .‬ټً ټٍِصٍنکٍ متٍ ىیٽتً‬

‫‪4‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هث هه چې کصتجح ه ژٌنتو مٽګتٌی ٌګٌځتٍي ثٌ ىمیٕتً ه ګټتًٌٍ کصتجخٍنٍ ثٌ مؽٽتٍ پتً‬
‫م‪١‬جټ‪ ً٩‬رسه لپٽً ‪٨‬ٽمٍ ىلیٌه ‪٬‬نٍ ثٌ ثهيب شنوه لړٌخً کړي‪.‬‬
‫پً پجی کې ه ثِيمٍ ثمجًس ټً ٴٽمٍ مؽجىوینٍ ( ټیکٍثالنٍ) څمً مننً کٌٍ چې ه‬
‫هې کصجح ه مفصٍیجشٍ پً ټیکٽٍ رسه یې ِتًب ؼيتجهي لتومض شتٌرسه کتړ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ ه‬
‫کصجح ټً مٌشذ ثٌ ه ٍِثنفٍ ټً ًثټٍټٌٍنکٍ څمً ى‪ ،‬مننتً کتٌٍ چتې ه‪٬‬تً پتً خیيخیٽتٍ‬
‫نرشیٍ کې لٍثًه ٌثًه ژٌنوټیکٍنً یې ًثټٍٻ ثٌ پً کصتجيب ٔتکپ ه نرشت ټپتجًه یتې آمتجهه‬
‫کړٻ‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې ه هٌی ټٍټتٍ ِت‪٩‬ی ٴدٍټتً ثٌ ه‪٬‬تً کصتجح هې ه هٌی ټپتجًه ؼتجًي‬
‫٘وٴً ٌګٌځٍي‪.‬‬
‫آمین یج ًح ثټ‪٩‬ٽمین‬
‫ه ٌٰىنګٍ چجًٌ کمیّیٍ‬

‫‪5‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزتث خربي‬
‫ثٌِنۍ مص‪٩‬جًًٰ شجًین نګجًي ټً ى٭ٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٔمیٌٻ کیږي چې مدجًک هین ثِتيٿ‬
‫پتتً خرشتتیض پیتتٌٌٍ کتتړي هي‪.‬پتتً ثِتتيٿ کتتې ه ـٍثهظتتٍ ظدصتتٍٻ ثٌ ه کجًنجمتتً ِتتجٌٍ‬
‫‪٨‬ٽمٍ‪،‬ؼيجهي ثٌ ِیجيس ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ٍِثنق شٌشیدٍٻ ثٌ ه شجًین ـجٰ‪٥‬ې شً ِپجًٻ ثٌ هه‬
‫ِجخٵً ثٌ ځجنګړی ثىمیض ټٌي‪.‬‬
‫کً مٍ ه ثِيمٍ مدجًٌٍ شېٌ څٍثًټْ ٍِه کٽن خيیٌ ٌڅجًٌ نتٍ ٌینتٍ چتې ه ىتٌ‬
‫هًٌ مّتتٽانجنٍ هلپتتپ ميتتجٻ ميتت‪ ،‬شتتجًیمٍ ٌٴتتجب‪ ٪‬ظدتتض کتتړي‪.‬ه لپتتپ ٌلتتض ه‬
‫‪٨‬ٽاٌٌ‪ٰ،‬ٵيجٌٌ‪ ،‬ـٱج‪،ٍ٤‬مفوظینٍ‪،‬لٽٱجٌٌ‪ٰ،‬جشفینٍ ثٌ نًٌٍ شجظیٌ ګيثًه ثٔمجٍ٘ شتيکٌې‬
‫یې ټیکيل ثٌ ـصی ه ى٭ٍی ه ژٌنو ډیٌ ؼَيئ لٍ مٱیو ثړلٍنً یې پتً پتًٍه ثمجنصتوثً‬
‫ظدض کړي چې ثٌُ نً یٍثٍې ه ثِيمٍ ٌٰىنګٍ ىلیٌې ميمً پجنګً خٽپ کیږي خٽکې ه‬
‫ټٍِصٍنکٍ ټپجًه ه ‪٨‬ربس ثٌ ثِصٱجهې منجخ‪ ٪‬ى‪ ،‬هي‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس نً یٍثٍې ه ثٰ٭جنّصج ثٌ ِیمې پً شجًین کې خٽکتې ه‬
‫ثِيمٍ نړ پً ِ‪ ١‬فً یٍه ميمً پیاً ثٌ شتجًیمٍ رسآ‪٬‬تجٍ ٌ چتې ه پیتپ ثٌ څٌنګتٍث‬
‫هثِصج خً یې ًثشٽٍنکٍ نّٽٍنٍ شً ډیٌ ؼجټدیض ٌټٌي‪ .‬ه ثِيمٍ ليٰض ټً ِٵٍ‪ ٟ‬کٽٍنتً‬
‫ًٌٌِصً پً هثِې چجپیٌیجٻ کې چې (هثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ٴیجٿ) ه ځینٍ ‪٨‬ٽتاٌٌ پتً ش‪٩‬دیتٌ ه‬
‫(ثټٱٌی‪ٝ‬ز ثملنّیز) ټٵذ لپپ کړی ٌ‪ ،‬پً ثٰ٭جنّصج کې یتٍ ٔتمیٌ ه موًِتٍ ‪٠‬جټدتج ‪،‬‬
‫‪٨‬ٽاء‪،‬مؽجىوین ثٌ مدجًٍین ًثپًٍشً ٍٔٻ ثٌ پٌشً ټً ٔ‪٩‬جًٌنٍ ثٌ ثٌ ه مٵومجشٍ یتٍثٍې ه‬
‫هللا ش‪٩‬جټی پً مٌِصً ثٌ شکیً یتې ه ثِتيمٍ ثمتجًس ‪٨‬متيل خیٽګتً یتٍ ځتپ خیتج نتړ شتً‬
‫ٌښٍهټً‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هث لٽک چې ه ثِيمٍ ـجکمیض ټٍیوټی خیٌ‪ ٫‬یې یٍ ځپ خیج ًثپًٍشً کړ‪ ،‬ټً لجًٌٌ‬
‫ثٌ ‪٬‬دجًه یې ٌڅنډه ثٌ ه آِیج پً ٍړه کې یې ښن ثٌ ًپجنو کړ‪ ،‬څٍک ٌٌ؟ څً ٘تٱجس یتې‬
‫هًټٍهٻ؟ څنګً مدجًٍه یې ٌکتړه ثٌ څٌنګتً یتې ه‪٬‬تً ًٍینتً کجًنجمتً ه ثِتيمٍ شتجًین‬
‫رسمٕٶ کړه؟؟ ى٭ً پٍښصنې هي چې ځٍثح شً خً یې ه ًث ًٌث نّتپ شتجًین ټٍِتصٍنکٍ‬
‫ډیٌه شٽًٍِ ٌټٌي‪.‬‬
‫پً هې کصجح کې ـصی ثټٍِت‪ ٪‬کٍښتش ٔتٍی چتې ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه مؤِتْ‬
‫ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬پً ژٌنوټیک رسخیٌه ه ثمجًس ه یٍ ٔتمیٌ‬
‫ى٭ٍ مرشثنٍ ٍِثنق ًثټٍٻ يش چې شٌثًٌِ ٌٰجس ٍٔي ثٌ ټً هنیج یې ًل‪ٙ‬تض ثلیّتصی‪.‬‬
‫پً ټٍټګً کې هثمجًس ټً شأِیيس ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ‪ٌٍ ،‬یٌثنٍ‪،‬ن‪٥‬تجمٍ مرشتثنٍ ثٌ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ‬
‫نیٍټې خیج شٌ ى٭ٍ یٍ ٔمیٌ کجًنجمً ِجٌٍ مؽجىوینٍ پًٍې چې پً یٍه مٌـٽً کې یې مي‪،‬‬
‫کٌهثً ثهثء کړی ٌي ه پنځٍُ شنً پیژنوٻ ٍٔیٍ څیٌٌ ه ژٌنو ـجالس ًث یٍځتجی ٔتٍي‬
‫هي‪ .‬هث ثٔمجٗ چې ټً شمجً نیٍټې شٌ ٌٰثه ثٌ ټً خجه‪٬‬یْ نیٍټې شٌ لٍِصً ټً خیي خیٽتٍ‬
‫ِیمٍ ثٌ ثٴٍثمٍ رسه شړثٌ ټٌي‪ .‬لٍ ه هینٍ ثلٍس ثٌ ؼيجهي ِنګٌ پً ث‪٨‬صدجً ټٍٻ ه یتٍه‬
‫کجًٌث مٽګٌي ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ه یٍې کًٍنۍ ‪٬‬ړي هي چې شٌ یٍه خیٌ‪ ٫‬النوې یې ه‬
‫مًٕبک ىوٯ ثٌ آًمج پً الًه کې ټً ژٌنو رسه ممً ښً کړې هه‪.‬‬
‫پً کصجح کې ه ًث‪٬‬ٽیٍ ٍِثنفٍ شٌشیذ (شٵتوی‪ ،‬ثٌ شتألیٌ) ه ى٭تٍی ه ٔتيجهس یتج‬
‫ٌٰجس ه نیټٍ پً ث‪٨‬صدجً ٍٔی هی‪ .‬ی‪٩‬نی کٍٿ ٔم‪ ٚ‬چې ممکې ٌٰجس ٍٔی ٍِثنق یتې‬
‫ى‪ ،‬ممکې ًث‪٬‬يل ثٌ ًٌپّتې ه ى٭تً شتن ِتٍثنق ًث‪٬‬تيل چتې ًٌپّتې ٌٰتجس ٔتٍی هی‬
‫ىموثِې شٌ پجیً‪ .‬یٍثٍې ه ثِيمٍ ثمجًس ه څٽًٌٍ شنٍ ى٭ٍ مرشثنٍ چې یتج لتٍ خجټٱ‪٩‬ٽتً‬
‫ٍ‪٨‬اء ٌٌ ثٌ یج پً یٍه ٌؼً ه ٍ‪٨‬جمض نّدض ًٌشً کیوه ٍِثنق یې ټً نًٌٍ ممکې ًث‪٬‬يل‪.‬‬
‫چې پً هې ډٌٻ ه مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىتو‪ٔ ،‬تيیو ثمیٌثملتؤمنین‬
‫ثٌ ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬ ‫مي ثلًب مفمو من‪ ،ًٍٙ‬مٌـٍٿ ًبیْ ثټًٍٍثء مي مفمو ًختج‬
‫مٌِصیجٻ ٔيیو مي ‪٨‬دیوهللا ثلنو ( ًـمي‪ ،‬هللا) ٍِثنق ه کصجح پً رس کې ًث‪٬‬يل هي‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً کصجح کې خً رضًٌ کمۍ ثٌ نیمګړشیجٌې مٍؼٍهې ٌي‪ .‬ه نیمګړشیج یٍ ‪٨‬جمپ یې‬
‫ٔجیو هث ى‪ٌ ،‬ي چې ه‪ ً٬‬کصجح ټً پیٽً ث٘ي ه کصجح پً ٔکپ نً هی ټیکپ ٍٔی‪ ،‬خٽکتې‬
‫ه‪ٍِ ً٬‬ثنق پً شیٌٌ څٍ کٽٍنٍ کې ه میجٔصنیٍ ټیکنٍ پً ـیغ شٌشیدوٻ ثٌ ه یٍې ټړ پً‬
‫ډٌٻ ه ثِيمٍ ثمجًس پً میجٔصنیٍ مؽٽٍ کې نرشیوٻ‪ .‬ه مؽٽٍ ټپجًه میجٔض پً میجٔض‬
‫ه ٍِثنفٍ ه شٌشیذ هنوه ٍمج پً ‪٬‬جړه ثچٍٻ ٍٔې ٌه لٍ ه ‪٬‬یٌـجرض یج ‪٨‬وٿ ًِیوګۍ‬
‫ټً ثمٽً نًٌٍ ټیکٍثټٍ مٽګٌٌ ى‪ً ،‬ثرسه ىمیًٕ مٌِصً کٍټً چې پً هې ټړ کې یتٍه خٌلتً‬
‫ٍِثنق ه نًٌٍ ٴوًمنٍ ټیکٍثالنٍ ټکً ښج‪٬‬ٽیٍ ٔجىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‪ ،‬مي لدیٌ ثـمو مؽجىو‪ ،‬مي‬
‫ثـمو هللا ٌظیٶ‪ ،‬خٕیٌ ىموًه‪ ،‬ـجٰ‪ ٦‬نًٍ ثـمو ِ‪٩‬یو‪،‬ٴجًي مفمو یٍنْ‪،‬ن‪ٙ‬یذ ځوًثڼ‬
‫٘جـذ ټمٍث شٌشیذ ٍٔي هي چتې ټتً هللا ش‪٩‬تجټی څمتً ًٌشتً‬ ‫ثٌ مٱصٍ ثخٍمفمو ـٵج‬
‫ثؼٌٌنً ‪ٍ٬‬ثړٿ‪.‬‬
‫څٌنګً چې هث ټړ ال ى‪ًٌ ،‬ثنً هه ټً هللا ش‪٩‬جټی څمً شٍٰیٶ ‪ٍ٬‬ثړٌ چې ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ه ى٭ٍ نًٌٍ ‪٨‬ٽمٍ‪،‬ؼيجهي ثٌ ِیجيس څیٌٌ ه ژٌنو ـجالس ى‪ً ،‬ث یٍځجی ثٌ مٌشذ‬
‫کړٌ چې شٌ ثًٌِ نً هي ټیکپ ٍٔي ثٌ ټً هې ټٍټګې پجشً ٍٔي هي‪.‬‬
‫پً پجی کې خجیو یجهٌنً ٌکړٿ چې ه کصجح مفصٍیجس ثٌ م‪٩‬ٽٍمتجس متٍ ه ثړٌنتوٌ‬
‫ثٔمجٍ٘ ټً نږهې مٽګٌٌ ثٌ ه کًٍنۍ ټً ‪٬‬ړٌ څمً پً مّصنو ٔکپ شٌ الًِ کتړي ثٌ ټتً‬
‫شوٴیٶ ًٌٌِصً مٍ پً کصجح کې ځجی کړي هي چتې پتً ثکتځٌ ځتجیٍنٍ کتې ه پٌاتٍ ه‬
‫ًٌثیض کٌٍنکٍ نٍمٍنً یجه ٍٔي هي‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی شً ٍِثٻ کٌٍ چتې هث کصتجح پتً لپتپ هً مٵدتٍٻ ثٌ ه ټٍِتصٍنکٍ ټپتجًه‬
‫مفدٍح ٌګٌځٍي شٌڅٍ ه ثِيٿ ثٌ ؼيجه پً ګټً ښً ثظٌ ًٌخجنوې مٌشذ يش‪.‬‬
‫ٌ مج ىثټک ‪٨‬ٽی هللا خ‪َ٩‬یَ‬
‫ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ ه ًم‪ٝ‬ج ثملدجًک یٌٍټّمً‬

‫‪8‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزحٍم امیز املؤمنین‬

‫مال محمذ غمز مجاىذ ‪ ‬ژٌنذ لیک‬
‫شٌشیذ‪ :‬ه ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه شجًین څجنګً‬

‫ٌٍکړو ثٌ نٕأس‪:‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه مٍټٍي ‪٬‬يٿ ندٍ ٌٍي‪ ،‬ه مٍټٍي مفمو ًِتٍٻ‬
‫ملّی ثٌ ه مٍټٍي خجٍ مفمو کړٌِی‪ ،‬پً کجٻ ‪ ۸۴۴۱‬ىؽتٌي ملٌیتَ کتې چتې ټتً ‪۸۱۹۱‬‬
‫میيهي رسه ِمٍ لًٍي ه ثٰ٭جنّصج ه کنتوىجً ٌالیتض ه لتجکٌیَ ٌټّتٍثټۍ ه چتجه‬
‫ىمض کيل پً یٍه مصوینً ثٌ ‪٨‬ٽمٍ کًٍنۍ کې ٌٍیږېو‪ .‬ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ٌثټو‬
‫مٌـٍٿ مٍټٍي ‪٬‬يٿ ندٍ ٘جـذ ى‪ ،‬پً ىموې لجکٌیَ ٌټٍّثټۍ کې هنیجشً ًث‪٬‬ٽتی ثٌ ه‬
‫ىموې ِیمې پً ممصٽٱٍ هینٍ هًٍِنٍ ثٌ هثبٌٌ کې لپٽې هینٍ ٍهکړې شٌالِتً کتړې‪،‬‬
‫چې خیج پً یجهه ِیمً کې ه شوًًْ ثٌ ثِيمٍ ه‪ٍ٨‬س پً چجًٌ کې ه ٍیجً ثٌ مرصٌٰیض‬
‫ټً ثمٽً ه لٽکٍ پً منځ کې ه یٍ ښً ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ټٍټنیَ ٔم‪ٙ‬یض پً شٍګً ٌځٽیو ‪.‬‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ټً ٌٍکړې هٌه کجټتً ًٌٌِتصً ه ى٭تً ٌثټتو ٘تجـذ ه‬
‫کنوىجً ټً لجکٌیَ ٌټٍّثټۍ څمً ه هې ٌالیض ه ډنډ ٌټٍّثټۍ ه نٍهې کيل شتً ٌالړ ثٌ‬
‫ىٽصً ه لپپ ژٌنو شٌپجیً ه ِیمې ه لٽکٍ ه هینٍ ښٍنې ثٌ ًٌٍنتې پتً چتجًٌ خٍلتض ‪،‬‬
‫نٍمٍړی پً‪۸۴۳۳‬ىؽٌي ملٌیَکجٻ کې چې ټً ‪۸۱۹۱‬میيهي کتجٻ رسه ِتمٍ لتًٍي پتً‬
‫ىموې ِیمې کې ٌٰجس ثٌ ه کنوىجً ښجً ه ‪٠‬جټدجنٍ پتً پمتٍثنۍ مٕتيًٍه ىتویٌه کتې‬
‫لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه لپپ پيً ټً ٌٰجس ًٌٌِصً ه پنځً کٽنۍ پً ‪٨‬متٌ ټتً‬
‫لپٽتتې کتتًٍنۍ رسه ه کنتتوىجً ټتتً ډنتتډ ٌټّتتٍثټۍ څمتتً ه ثًٌٍګتتج ٌالیتتض ه ىتتٌثٌ ه‬

‫‪8‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌټٍّثټۍ شً ٌټیږهیوه ثٌ ىٽصً یې ه لپٽٍ شٌٌنٍ ىتٌ یتٍ مٍټتٍي مفمتو ثنتًٍ ثٌ مٍټتٍي‬
‫مفمو ؼم‪ ً٩‬شٌ رسپٌِصٍ النوې ه ژٌنو ټٍمړنۍ مٌـٽً پیپ ٍٔه ‪.‬‬
‫ٍهکړو ثٌش‪٩‬ٽی‪:،‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) پً ثشً کٽنۍ کې ه هینٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ه شٌالِتً کٍټتٍ‬
‫ه ٔيٌکينً ِیمې ثخصتوثیې هینتې موًِتې‬ ‫ټپجًه ه ًٌٍګج ٌالیض ه ه ىٌثٌ ه ٌټٍّث‬
‫شً ٔجمپ ٍٔ‪ .‬ه ه‪٬‬ې موًِې رسپٌِصٍ ى‪ ،‬ه ميمفمو ‪٨‬متٌ (مؽجىتو) ه شتٌه مٍټتٍي‬
‫مفمو ؼم‪ ً٩‬ټمٍث شٌرسه کیوه ثٌ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ى‪ ،‬ټٍمړنۍ هینٍ ٍهکړې ټً‬
‫نٍمٍړې څمً پیپ کړې ‪.‬‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) هٌثړٌ شٌٌنٍ پً شیٌه مٍټٍي مفمو ثنًٍ ه نٍمتٍړي پتً‬
‫هینٍ ًٌٍنې ثٌ پجټنې کې لجٗ ًٌٻ شٌرسه کړ ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه لپپ رش‪ ٍ٨‬ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ټٍمړنۍ ثٌ مصٍِ‪ ً١‬هًٌه پً‬
‫ىمو‪ ً٬‬موًًِ کې پً خًٌجټۍ شٍګً پجی شً ًٌٍِټً ثٌ ثشٽْ ‪ ۸۱‬کٽنۍ شً ټً ًِیوٌ رسه‬
‫یې پً ثٰ٭جنّصج کې ه مٌٌؼً ټٍړٌ رش‪ٍ ٍ٨‬هکړٌ پً شف‪ٙ‬تیپ پیتپ ٌکتړ‪ ،‬لتٍ ه رش‪٨‬تٍ‬
‫ټٍړٌ ٍهکړٌ ه شف‪ٙ‬یپ مٌـٽً یې پً کتجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ىتت ٓ ت‪ ۸۱۱۱‬ٿ پتً ثٰ٭جنّتصج کتې ه‬
‫کمٍنّصجنٍ ه ٌثک شً ًِیوټٍ ټً ثمٽً نیمګړې پجشً ٍٔه‪.‬‬
‫کًٍنۍ‪:‬‬
‫ټً ٴدیٽٍي ثړلً ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ش‪٩‬ٽٶ ه پاصنې ٴدیٽې ىٍشکٍ پً شٍمَي‬
‫ٴٍٿ پًٍی هی ‪.‬‬
‫ىٍشک ه پاصنې ٴدیٽې ًٍ ټٍَ ٔجك ‪ ،‬ثٌ ىٍشکیج ه م‪٩‬جرص ثٰ٭جنّصج پً شجًین کې‬
‫ثِيمٍ ٔم‪ٙ‬یض ـجؼٍ میٌٌیْ لج ىٍشک پً څیٌ ثِيمپجٻ‪ ،‬متوخٌ‪ ،‬متيل‬ ‫ه نٍمیج‬
‫ثٌ ؼيجهي ثشي ټٌي‬
‫ًِب‪٬‬جٍي ـجؼٍ میٌٌیْ لج ىٍشک ‪ ‬چې ثٰ٭جنج یې ثـًبثمج ه میٌٌیْ‬
‫ټٵذ یجهٌي پتً کتجٻ ‪ ٨٨77‬ىتت ‪ ۸۱۸۱‬ٿ ثٰ٭جنّتصج ټتً ٘تٱٍي ‪٤‬جملجنتً‬ ‫نیکً پً ٌیجړ‬

‫‪10‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌثکمنۍ ثٍثه‪ ،‬ثٌ ه ثٰ٭جنجنٍ ټپجًه ًې پتً کتې ه یتٍه لپٽتٍثک مٵصتوً ثِتيمٍ ـکٍمتض‬
‫خنّټ کیاٍه‪.‬‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) کًٍنۍ ټً مّٽکې ثړلً ټٍٻ ‪٨‬ٽتاء ثٌ ه هینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ‬
‫موًِین هي‪ .‬ى٭تٍی لپتپ ټتٍٻ ژٌنتو ه هللا ش‪٩‬تجټی ه هیتن لتومض‪ ،‬ه رش‪٨‬تٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ‬
‫شوًًْ ثٌ ه مّٽانجنٍ هینٍ ثٌٰکٌي ًٌٍنې شً ٌٴٲ کړی‪ ،‬ټً ىموې ثمٽً یې پتً لپٽتً‬
‫ِیمً کې لًٍث ٍیجس مٵدٍټیض هًټٍه ثٌ پً م‪٩‬نٍي ټفج‪ ٣‬ه ټتٍټنې شتٌ ټٍټتٍ خجٌٴتجًه ثٌ‬
‫ثؼصا‪ ٍ٨‬ـیعیض ټٌٌنکٍ ثٔمجٗ پیژنوٻ ٍٔي هي‪.‬‬
‫کًٍنۍ پً متجـٍٻ کتې ه ميمفمتو ‪٨‬مٌ(مؽجىتو)‬ ‫ه ًٍې هثِې ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ًٌـج‬
‫پیوثیاض ثٌ خیج ه لپٽٍ ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ٰکٌي مٌخیینٍ (پجټٍنکٍ) شٌمّتصٵیمې پتجټنې النتوې ه‬
‫ى٭ً نٕأس پً ؼيجهي ثٌ ٰکتٌي ټفتج‪ ٣‬نٍمتٍړي شتً ه هې ٘تيـیض ًٌ ٌخجښتً چتې ه‬
‫ټٍټنې ه نًٌٍ ثٌٰثهٌ پً منځ کې ه یٍ ممٽ‪ ،ٚ‬مؽجىو‪ٍ ،‬ړو ِتٍثنو‪ ،‬ختج ثـّجِتً‪،‬‬ ‫ثٰ٭ج‬
‫ثِيمٍ ثٌ ميل ٔم‪ٙ‬یض پً شٍګً ًثڅٌګنو ثٌ پتً لپٽتٍ ؼيتجهي ثٌ ث٘تيـٍ ىڅتٍ رسه‬
‫لپٽ ً ټٍټنً ه ّٰجه ‪٤ ،‬ٽ‪ ،‬ثٌ خی ‪٨‬وثټصۍ ثٌ ګٌث ىیٍثه ثٰ٭جنّصج ه ـصمتٍ شؽَیتې ټتً‬
‫رشه ٌژ‪ًٍ٬‬ي ‪.‬‬
‫ه مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ؼيجهي کًٍنۍ‪ًٌٌ ،‬ڼً ثٌ شٌٌنً ټٍٻ مؽجىوین‬
‫ثٌ ټً ‪ ۸۴۱۱‬ملٌیَ ٸجٻ ًثىٌّې شٌ ثًٌِ پًٍي یې پً شیٌٌ ؼيجهي ؼٌیجنجشٍ کې ه لپٽې‬
‫کًٍنۍ څٽًٍشنً ٔيیوث ٍٔي هي‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج خجنوې ه ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړ ًٌځ ‪۸۴۱۱/۹/۸۱‬تت ‪ ۱۱۱۸/۸۱/۱‬ه‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىتو) شتٌه متي مفمتو ـنٱیتج ټتٍمړنی ٔتم‪ ٌ ٚ‬چتې ه ثمٌیکتجًٍ‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً خیٌـانً ىٍثیې خٌیو کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌ مدجًٍه‪:‬‬
‫مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه لپپ ژٌنو هًیمې ټّیَې شتً ال‬
‫نً ٌ ًٌ هثلپ ٍٔی چې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې کمٍنّتصجنٍ ه پتٍځٍ کٍهشتج ټتً الًې ٌثک‬

‫‪11‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٌالًِ کړ‪ .‬هث ى٭ً ٌلض ٌ چې نًٍ نٍ ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) پً څري ه ىیٍثه ټٍټتٍ‬
‫ٍهه کٌٍنکتتٍ شتتً ه لپٽتتٍ هینتتٍ ٍهه کتتړٌ ثِتتصمٌثً نجٔتتٍنی ښتتکجًیوه ځکتتً ه مٽفتتوٌ‬
‫کمٍنّصجنٍ ټٍمړنۍ مٵجخٽتً ه ټتٍٻ ىیتٍثه پتً کهتً ټتً ‪٨‬ٽتاٌٌ‪٠ ،‬جټدتجنٍ‪ ،‬مف‪ٙ‬تٽینٍ ثٌ‬
‫مّٽانٍ منًٍینٍرسه ٌه‪ ،‬ىا‪ٌ ً٬‬چې مي مفمو ‪٨‬متٌ (مؽجىتو) ىت‪ ،‬ثړینتً ٌخٽٽتً چتې‬
‫لپٽې ټٍړې هینٍ ٍهکړې نیمګړې پٌیږهي ثٌ ه لپتپ رش‪٨‬تٍ مّتؤټیض ه شتٌرسه کٍټتٍ‬
‫ټپجًه ټً موًِې څمً ه ؼيجهي ؼديې پً ټًٍي ممً کړي‪‎.‬‬
‫نٍمٍړي لپپ ؼيتجهي خيیتٌ ه ًٌٍګتج ٌالیتض ه ه ىتٌثٌ ه پتً ٌټّتٍثټۍ کتې ه‬
‫ـٌکض ثنٵيح ثِيمٍ پً شن‪٥‬ی‪ ،‬کې پیپ کړ‪ .‬پً ه‪٬‬ې ٌټٍّثټۍ کې ټً څً ٌلض شیٌٌټٍ‬
‫ًٌٌِصً نٍمٍړی ه ًٌٍګج ٌالیض پً کهً ه یٍه پیژنوٻ ٍٔي ٍړًٌ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬تیض‬
‫پً شٍګً م‪ٌ١‬ؿ ثٌ ه ه‪ٌ ً٬‬الیض پً خیي خیٽٍ خٌلٍ کې ًې ه کمٍنیّصجنٍ پتً ٌړثنتوې پتً‬
‫مص‪٩‬و هٌ پٍځٍ ‪٨‬مٽیجشٍکې ٰ‪٩‬جٻ ًٌٻ شٌرسه کړ چې نٍمٍړي ه ه‪ ً٬‬ؼيتجهي ٔتيٌس ثٌ‬
‫پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې ه مٍٰٵجنً ًٌٻ ټً ثمٽً پً مؽجىوینٍکٍ هٌمتٌه مٵدتٍٻ ثٌ ٌمنتپ‬
‫ٍٔ چې کٽً پً ى٭ً ٌلض کې ه ه ىٌثٌ ه پً ٌټٍّثټۍ ه ممصٽٱٍ ِیمٍ ه مؽجىوینٍ ټتً‬
‫ټًٍي پٌثك ش‪ٌ٩‬يض ‪٨‬مٽیجس شٌرسه کیوٻ نٍ ميمفمو‪٨‬مٌمؽجىو پً ىموې ‪٨‬مٽیجشٍ کې‬
‫ه ټٍټٍ مؽجىوینٍ پً لٍښً ه ممصٽٱٍ ؼديتجشٍ ه مؽجىتوینٍ مرشت ثٌ ش‪٩‬تٌيض ٴٍمنتوث‬
‫ٌټجکپ ٍٔ ثٌ ښً مٍٰٶ ‪٨‬مٽیجس یې شٌرسه کړٻ چې پً ىموي ‪٨‬مٽیجشٍ کتې نٍمتٍړی پتً‬
‫ټٍمړي ځپ ٍلمٍ ىت‪ٔ ،‬تٍ‪، ‎‬نٍمتٍړي شتٌ هًیتٍ کٽٍنتٍ ٍیتجس ٌلتض ه لپٽتې ِتیمې ه‬
‫مؽجىوینٍ رسه ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ًٌِجنٍ ثٌ کمٍنّتصجنٍ لتيٯ پتً ډیتٌٌ ممتجمن ؼګتړٌ کتې‬
‫ګډٌ هًټٍه‪.‬‬
‫ه مٌـتتٍٿ متتي مفمتتو ‪٨‬متتٌ مؽجىتتو ه ؼديتتې مٽګتتٌي ثٌ مرشتتث ٌثیتتې چتتې‬
‫ميمفمو‪٨‬مٌثلٍنو پً ى٭ً ٌلض ی‪٩‬نې ه ؼيجه پً پیپ کې رسه ټً هې چې ‪٨‬مٌ یې ک‪،‬‬
‫ٌ لٍ ه ىٌ ډٌٻ مّةٍټیض ثٌ کجً ه شٌرسه کٍټٍ ثِص‪٩‬وثه ثٌ ٘تيـیض هًټتٍه ثٌ ه ډیتٌ‬
‫ښً ٘فض ثٌ ٴٍس لجٌنو ٌ‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌِصً پتً کتجٻ ‪ ۸۴۹۱‬ىتٖ ‪ ۸۱۱۴‬متیيهي کتې ټتً لپٽٍؼيتجهي مٽګتٌٌ رسه ه‬
‫ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ ه ثنّؽجٿ پً ‪ ٌٛ٬‬ه کنوىجً ٌالیض میٍنوٌټٍّثټۍ شتً ٌالړ ثٌ ىٽصتً‬
‫یې ه ـٌکض ثنٵيح ثِيمٍ ه شن‪٥‬ی‪ ،‬ه مٕيًٍ ؼيجهي ٴٍمنوث ٰی‪ ٞ‬هللا ثلٍنتو ٍثهه‬
‫څټتٍ پتً لتيٯ ٌِتٽً ٌثٻ‬ ‫پً ؼديً کې ه ًٌيس یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ ه ى٭ٍی ه کمٍنّصٍ شج‬
‫ؼيجه شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬پً کنوىجً ٌالیض کې ىت‪ ،‬پتً يب ٔتمیٌه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې ه‬
‫نٍمٍړي ه مٍٰٵجنً ًٌٻ ثٌ پً پٍځٍ شکصیکٍنٍ کې ه ښې ٌړشیج ثٌٔيٌس ټً کدٽً ه ِیمً‬
‫ییٌَ ؼ يجهي ٴٍمنوثنجنٍپً کهً ه ٌلض ه ؼيجهي شن‪٥‬یمٍنٍ ه پجمٍړ ٔتم‪ٌ ٚ‬ګٌځیتو‬
‫ثٌ ه مٌـٍٿ مٍټٍي مفمو ندٍ مفموي پً مرش ه ـٌکض ثنٵتيح ثِتيمٍ ه شن‪٥‬تی‪،‬‬
‫ټمٍث ه مّصٵٽې ؼيجهي ؼديې مّؤټیض ًٌشً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ټً کجٻ ‪۸۴۹۱‬ىت ٓ ت ‪ ۸۱۱۴‬ٿ شتٌ‪۸۴۱۱‬تت ‪ ۸۱۱۸‬پتًٍې ميمفمتو ‪٨‬متٌ (مؽجىتو) ه‬
‫کنوىجً ٌال یتض ه میٍنتو‪ ،‬ژړ ‪ ،‬پنؽتٍثیې ثٌ ډنتډ ٌټّتٍثټیٍ پتً مٌخٍ‪٠‬تجشٍ کتې چتې ه‬
‫ًٌٍٔي ٴٍثٌٌ پً ‪ٜ‬و ه ؼيجه مي‪ ،‬مٌکٌَنً ٌٻ ثٌ نٌږهې ىٌه ًٌځ خً یې مؽجىتوین ټتً‬
‫هښمن رسه پً ؼګړو خٍلض ٌٻ ىموثًنګً ه ٍثختپ پتً ٌالیتض کتې ه ٔيٌ٘تٱج ثٌ مٌکتَ‬
‫ٴيس مٌخٍ‪ِ ٍ٠‬یمٍ کې ه کجخپ تت کنوىجً پً ټٍیً الًه ه ًٌيس یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ډیتٌ‬
‫مٍٰٵجنً ‪٨‬مٽیجس شٌرسه کړٻ چې هًٌٌ ى٭ٍ کې نٍمٍړی ٔم‪ٙ‬ج پً مّصیٵمً شٍګً ِيی‪،‬‬
‫ٌ‪ .‬ه متتي مفمتتو ‪٨‬متتٌ (مؽجىتتو) شتتٌ ټٍټتتٍ لٍښتتً کتتړثی ٔتتٍې ٌِتتٽً ه ًٌيس ؼنګتتٍ‬
‫ٍٔخٽٍ(ټجنګٍنٍ) پً ‪ٜ‬و ثِتص‪٩‬اټیوٌنکې متؤظٌه ٌِتٽً « ‪ »R.P.G.6‬شٍ‪٬‬نتوی ٌ چتې ه‬
‫مؽجىوینٍ پً مینځ کې خً ًثکټ خٽپ کیوه ثٌ هه یې پتً ٌیٕتصٽٍ کتې ځتجنګړی ميتجًس‬
‫ٌړ هه چې کنوىجً پً ځجنګړي ډٌٻ ه میٍنو‪ ،‬ژړ ثٌ پنؽٍثیې ِتیمٍ‬ ‫هًټٍه‪ ،‬ه یجهٌ‬
‫ه کمٍنیَٿ ليٯ ؼيجه کې ى٭ً ِیمٍ ٌې چې ه ًٌِجنٍ ه متجشې ثٌ ٔکّتض مفتًٍي‬
‫نٵ‪ ٍ١‬خٽپ کېوې پً هې ِیمً کې ه کنوىجً ىٌثس پتً ټٍیتً الًه ه کمٍنّتصجنٍ هٌمتٌه‬
‫ٍیجس ټجنګٍنً ثٌ نًٌٍِجی‪ ٢‬شمٌیذ ٍٔي ٌ چې ه رسک پٌ یٍه ثٌ خٽً ‪٬‬جړو هښمن ه ى٭ٍ‬
‫ٍِځٍٻ ٍٔیٍ ټجنګٍنٍ ثٌ پٍځٍ ٌِجب‪ ٍ١‬هیٍثټٍ نً ٌىيل ٌ څٍ ه مؽجىتوینٍ ټتً خٌیتوٌنٍ‬
‫څمً ځجنٍنً پٌې ٌِجيت ‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ټً ًٌِتجنٍ رسه ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً ممتجمن‬
‫ناصٍ کې څٽًٍ ځٽً ټپٍ ٍٔی ثٌ پً ًٌٌِصٍ ځپ ټپٍ کیوٌ کې یتې لپٽتً ښتۍ ِتًبګً‬
‫ى‪ ،‬ټً الًِ ًٌکړې ٌه ‪.‬‬
‫مي مفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو ه کنتوىجً ثٌ ىمؽتٍثًٌ ٌالیتجشٍ پتً ِت‪١‬فً ه ٔتًٌٍي‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ هثليل کمٍنیّصجنٍ پً ‪ٜ‬و ه ؼيجه یتٍ ٌشٽتی ثٌ ممتکش ٴٍمنتوث پیژنتوٻ‬
‫کیوه‪ ،‬چې پً لًٍث ډًٌٌ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې یې ټجکٍنکې ٌنډو ثٌ ًٌٻ هًټٍه‪ ،‬هټصً خً ه‬
‫ه خیٽګتې پتً‬ ‫نٍمٍړي ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه ميجٻ ه مٽګٌٌ ټً ٴٍټً یٍ څٍ لج‪ٌ٠‬ې ثٌ یجهٌ‬
‫شٍګً ًثنٵپ کړٌ‪:‬‬
‫‪ – ۸‬ه کنوىجً پً ٌالیض کې ه هښمن یٍه لًٍث مفکمتً پٍِتصً ٌه چتې ه ختوٌثنٍ‬
‫پٍِصً یې ًٌشً ٌیٽً ه هې پٍِصې رسه هښمن پً لًٍث ـّجُ ثٌ ـجک‪ ،‬ځجی کتې ټجنت‬
‫هًٌټی ٌ چې ټً ثنوثلض کٍټٍ یې مؽجىوین ډیٌ پً شکٽیٲ ٌ ډیٌٌ مؽجىوینٍ څتٍ ځٽتً‬
‫ثٌ مؽجىوین یې ټً رشه ليٗ کړي لٍ ټً خیتج‬ ‫ٌٌ‬ ‫کٍښش ًٌخجنوې ٌکړ چې هث ټجن‬
‫نٍٕ خجاللٌه ه ِیمې مؽجىوینٍ ټً‬ ‫خیج ىڅٍ رسه رسه یې کٍٿ مؽجىو پً ٌیٕصٽٍ خٌ یج‬
‫چتې ه‬ ‫ـ‪ٙ‬جً ن ً ه مٌِصې ټپجًه مي مفمو‪٨‬مٌمؽجىو ًثٌ‪ٍ٬‬ښتض ثٌ ىمتوث ټجنت‬ ‫ِن‬
‫یې ٔيٌس مٍنوټی ٌ مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ه لپپ آً پٍ ؼٍ‬ ‫خوٌثنٍ ه پٍِصٍ پً ټجن‬
‫ًثکټ پً شٍِ‪ ٢‬پً ناً ثٌ ټً منځً یٌٍړ چې هث پً ى٭ً ٌلض کې مؽجىتوینٍ شتً لتًٍث‬
‫ًِبه الِصً ًثٌړنً ٌه ‪.‬‬
‫‪ – ۱‬ټً ًٌِجنٍ رسه ه ؼيجه پً هًٌث کٍ ه کنوىجً ه مفٽً ؼجس پً ِیمً کې پً‬
‫یٍه ممج من ؼګړو کې چې ه کنوىجً یٍ شن خپ ٌشٽی ثٌ ‪٬‬اصٽی مؽجىو ٔيیو مي ‪٨‬دیتو‬
‫هللا ثلٍنو چې ًٌٌِصً یې ه ثِيمٍ ثمجًس ه هٰج‪ٌٍ ٧‬یٌثٌ ه ثمٌیکج شٌ یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ه‬
‫مٌـٍٿ ثمیٌ ثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ه نجبذ پً شٍګتً هنتوه شتٌرسه کٍټتً ىت‪،‬‬
‫ًٌرسه مٽګٌی ٌ‪ ،‬ه هښمن هٌمٌه ټجنګٍنً ثٌ مٍټٌ ٌٍِځٍٻ چې پً ِدج ًٌځ ټً ټیتٌي نتً‬
‫کصٍنکٍ لٽکٍ چې هث ٌٍٍِٻ ٍٔی کصجً ټیو نٍ ګا یې کجٌه چې ٴٍه ثٌُ ى‪ٌ ،‬الړو هه‪،‬‬

‫‪14‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجٻ هث چې ه ٴٍې ٍیجس مٍټٌ ٌٍٍِٻ ٍٔي ثٌ نًٍ یې خېٌشً لپٽٍ مٌکٌَ شً پً ٔج ٔتٍي‬
‫ٌ‪.‬‬
‫‪ – ۴‬ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ه کنوىجًت ىٌثس پً ټٍیً الًه ه ژړ ٌټّتٍثټۍ ه‬
‫ـ‪ٙ‬جً پً ِیمً کې ه ًٌِجنٍ ټجنګٍنً شیٌیوٻ مي مفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو چتې متي‬ ‫ِن‬
‫خٌثهً ثلٍنو (چې خیج ه ثِيمٍ ثمجًس نج بذ ٍٔ) ى‪ًٌ ،‬رسه ٌ‪ ،‬ه ًٌِجنٍ پً ٴٍه ه خٌیو‬
‫ټپجًه یٍثځٍ ه ًثکټ څٽًٍ ګٍټۍ (مٌمۍ) ًٌرسه ٌي هٌی ټً ىم٭ٍ څٽًٌٍ ګٍټیٍ رسه ه‬
‫رشٌ‪ ٧‬کړ چې پً شٌڅ کې یې پً ىمتوې څٽتًٌٍ مٌمیتٍ ه هښتمن‬ ‫هښمن پً کصجً ؼن‬
‫څٽًٍ ټجنګٍنً ٌٌیٕصپ ‪.‬‬
‫‪ – ۳‬مي خٌثهً ثلٍنو چې ټً مٌـٍٿ ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىتو رسه پتً ؼيتجهي هًٌه‬
‫کې نیږهي پجشې ٍٔی ٌثیې چې مي٘جـذ هٌمٌه ٍیجس ًٌيس ټجنګٍنتً ٌیٕتصيل چتې ه‬
‫ټً ٌؼې یې ٔمیٌ نجٍٔنی ٌ‪.‬‬ ‫ډیٌ ٌث‬
‫پً کجٻ ‪۸۴۱۸‬ىت ٓ‪ ٍ۸۱۱۱ ،‬کې ه نؽیذ ه کمٍنّتصٍ ٌثکمنتۍ ټتً ِتٵٍ‪ ٟ‬ثٌ پتً‬
‫ىیٍثه کې ه شن‪٥‬یمٍ ؼګړٌ ټً پیٽیوٌ رسه ِ‪ ،‬مي مفمتو ‪٨‬متٌ (مؽجىتو) ىت‪ ،‬ه نتًٌٍ‬
‫ًښصینٍ مؽجىوینٍ پً څیٌ ٌِتٽً ټتً ثٌ ې کتٍٍه ثٌ پتً لپٽتً ؼيتجهي ِتیمً کنتوىجً‬
‫ـ‪ٙ‬تجً ه ٸیٕتجڼٍ کتيل ه ـتجؼٍ ثختٌثىی‪ ،‬ه مّتؽو‬ ‫ٌالیض‪ ،‬ه میٍنو ٌټٍّثټۍ ه ِن‬
‫یې یٍه هینٍ موًِتً ؼتٍړو ثٌ پتً ىمتوي موًِتً کتې میٕتض ٔتٍ ثٌ ټتً ‪۸۳‬‬ ‫شٌڅن‬
‫ِصٍنَمنٍ ؼيجهي کٽٍنٍ ًٌٌِصً یې ه لپٽٍ څٍ شنتٍ ؼيتجهي مٽګتٌٌ پتً مٽصیتج ه لپٽتٍ‬
‫نیمګړیٍ رش‪ٍ ٍ٨‬هکړٌ پً پًٍه کٍټٍ خیج پیپ ٌکړ‪.‬‬
‫هث ى٭ً ميجٻ ٌ چې ه پيٍمېنٍ کجخپ پً ٔمٍٻ ټٍٻ ىیٍثه شن‪٥‬یمٍ خې ىوًٰ ؼګړٌ‬
‫پً رسثلیّصی ٌ‪ ،‬ه ځینٍ شن‪٥‬یمٍ ؼګړو مجًثنٍ ه ٔميص ‪ٌٍٜ٬‬نٍ ثٌ ىٍِتٍنٍ ه شٌالِتً‬
‫کٍټٍ ټً ثمٽً ه مٵوُ ؼيجه ِپیڅيل آًمجنٍنً نیمګړي ثٌ ه ثٰ٭ج مّتٽا ٌټتْ ه یتٍ‬
‫نی‪ ،‬میٽیٍ ٔيیوثنٍ پجکې ىیٽې ىموثِې شٌ پاٍ النوې ٌې‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ّٰجه پً ٌړثنوې پجڅٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس شأِیْ‪:‬‬

‫ه کمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬ټً ِٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬صً ه هې پً ځجی چتې ثِتيمٍ ن‪٥‬تجٿ شجِتیْ‬
‫يش ثٌ پً هې شٍګً ه مؽجىو مٽض ه کٽٍنٍ کٽٍنٍ ثًمج پتًٍه يش‪ ،‬لپتپ منځتٍ ؼګتړي‬
‫پیپ ٍٔې‪ٌ ،‬ثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىوین ه یٍې من‪٥‬مٍ هِیيس ټً ممې ‪٩ٜ‬یٱً ثٌ یج ى‪ ،‬خیمتٍ ټتً‬
‫٘فنٍ ٌثیّصپ ٍٔٻ‪ ،‬ځینٍ پمٍثنیٍ مؽجىوینٍ ى٭ً کمٍنیّصج چې خجیو مفجکمً ٍٔي‬
‫کې ًٌرسه ٌنیٍٻ ثٌ ځینٍ نًٌٍ پً من‪٥‬مً شٍګً ه ٌټْ پً ټٍټٽٍ‪ ،‬ځًٌٍټٍ ثٌ‬ ‫ٌثی پً څن‬
‫ه ٌ‪٠‬ن پً چًٍ شجال پیپ ٌکړ‪.‬‬
‫پً هې شٍګً پً هًِض ىیٍثه کې ه ىٌػ ٌمٌػ یٍ هثِتې شتًٍ هًٌث ًث‪٬‬تی‪ ،‬چتې‬
‫ٔجیو پمٍثیې ثٰ٭جنجنٍ منٍنً ثٌ خیٽګً نً ٌي ټیوټې‪ ،‬ه ثٰ٭جنجنٍ رس‪ ،‬متجٻ ثٌ نتجمٍُ ىتٌه‬
‫ٔیدً ټً ګٍثښ رسه ممجمن ٌ‪ ،‬ه ىیٍثه پً الًٌ ثٌ رسکٍنٍ ه لتٍهرسه‪ ،‬ؼتجىٽٍ ثٌ پّتض‬
‫٘ٱصً ټٍپکیجنٍ ځنځیٌٌنً ثٌ پجټکٍنً لپجًه ٍٔٻ‪ ،‬چې ىٌ یٍه ه لپپ مَثػ مٍثٰٶ ټً ختې‬
‫ًٌِ لٽګٍ نً یٍثځٍ پیّې ثلیّصٍ‪ ،‬خٽکې ه ىیٍثهٌثټٍ پً ‪َ٨‬س ثٌ نجمٍُ یې ى‪ ،‬رصًٰ‬
‫نً کٍټً‪ ،‬ه ىیٍثه ه ميل ٔصمنیٍ‪ ،‬مجهي ثٌ م‪٩‬نٍي پتجنګٍ‪ ،‬ه ؼيتجه ه ‪٬‬نتجاٍ ثٌ ـصتی ه‬
‫ىیٍثه ه ځنګٽٍنٍ ثٌ کجنٍنٍ هثِې خې ًـانً چًٍ شجال پیپ ٍٔ‪ ،‬چې پمٍث یتې کٽتً ىت‪،‬‬
‫خیٽګً نً ٌه ټیوٻ ٍٔې‪ ،‬مؤمن ثٌټْ چې څٍثًټْ کجټً یې ؼيجه کړی ٌ نً شنيج هث چتې‬
‫ه ؼيجه مثٌه یې ه ‪ٜ‬یج‪ ٧‬ټً ل‪ ٌ١‬رسه مٍثؼً ٌه‪ ،‬خٽکې ًٌځنی ژٌنو یې ى‪ ،‬ټً ل‪ ٌ١‬رسه‬
‫ممجمن ٌ‪.‬‬
‫ه ىٌػ ٌمتٌػ ه ٰصنتې ټتً ثمٽتً ټتٍټنیَ ّٰتجه‪ ،‬ٴصتپ ٌٴصتجٻ‪ ،‬چًٍشتجال ‪٤ ،‬ٽمٍنتً‪،‬‬
‫ٌـٕصٍنً ثٌ ه مّٽانجنٍ ًنځٍنتً ىتٌه ٔتیدً پتً ډیٌیتوٌ ٌ‪ ،‬چتې هې ـجټتض ًښتصینٍ‬
‫مؽجىوین ٸٍٿ چې ه ثٰ٭ج مؤمن ثٌټْ ه ٍِکجټۍ‪ ،‬ثٍثه ثٌ رسټٍړ ټپجًه یې مدجًٍه‬
‫کړې ٌه ِمض ځًٌٍٻ‪.‬‬
‫ثًٌثښجه مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو چې ه‪٬‬تً ميتجٻ ټتً لپٽتٍ مؽجىتوٌ مٽګتٌٌرسه ه‬
‫کنوىجً پً میٍنو ٌټٍّثټۍ کې ثٌِیوه‪ ،‬ه نًٌٍ ٌثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىوینٍ ‪ٍ٬‬نوې ه هې ـتجالشٍ‬
‫ټیوټٍ ډیٌ ٍیجس ثنویامن کړی ٌ‪ ,‬نٍمٍړي ټیوٻ چې ه کنوىجً – ىتٌثس پتٌ ټٍیتً الًه‬

‫‪16‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ګجٿ پً ګجٿ پجټکٍنً ؼٍړ ٍٔي ثٌ ټٍټً ًٌځ ه ىیٍثه م‪٥‬ٽٍٿ مّجٌٰ‪ ،‬ښځې ثٌ ِپین یٌي‬
‫ه خو ثليٴً ټٍپکیجنٍ پً الُ ټٍټپ کیږي‪ ،‬ځًٌٍٻ کیږي ثٌ ٌژٻ کیږي‪ ،‬خجیو ٌٌثیتٍ چتې‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ پً کنوىجً کې پجټکٍنً هٌمٌه ٍیجس ٍٔي ٌ‪ ،‬چتې ه ىیتٍثه شؽتجًثنٍ چتې ټتً‬
‫ىٌثس څمً خً یې ه کنوىجً ه ِپین خٍټوک ٌټٍّثټۍ ه ٌیٖ خجډً شتً مجټٍنتً ًثٌړٻ‪ ،‬ه‬
‫هې پً ځجی چې پً ‪٨‬مٍمٍ الًه لپپ مجټٍنً ثنصٵجٻ کړي ه ډیٌٌ پجټکٍنٍ ټً ثمٽتً یتې ټتً‬
‫ټتً الًې یتې پتً‬ ‫ىٌثس څمً ًثٌړي شؽجًيت ثمٍثٻ پً میٍنو کې ښتکصً کتٍٻ ثٌ ه ًیت‬
‫هښصٍ کې پً ډیٌٌ شکٽیٱٍنٍ شٌ ٌیٖ پًٍې ًٍِٻ شٌ څٍ ه پجټکٍثټٍټً رشه لٍنوي ٌي ‪.‬‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬ثٌ ه هه مؽجىوٌ مٽګٌٌ شً ه کنوىجً ښجً ٌ‪٩ٜ‬یض‬
‫ى‪ًٌ ،‬م‪٩‬ٽٍٿ ٌ‪ ،‬چیٌشً چې لٍهرسه ټٍپکیجنٍ ښجً کٍڅً پً کٍڅً شٌ لپپ منځ ٌیٕٽی ٌ‪،‬‬
‫ه خیض ثملجٻ مٽکیصٍنً یې مّٽّپ ‪ٙ٬‬دٍٻ ثٌ پتً ن٭توٌ پیّتٍ یتې پٽتًٍٻ ثٌ پتً هٌټصتٍ‬
‫ځمکٍ یې ٔميص مجًکیټٍنً ؼٍړٌٻ‪ ،‬پً هې رسخیٌه یې شٌ لپتپ متنځ ىمیٕتً ؼګتړې‬
‫کٍټې چې شٌمنځ یې ثٌټْ ځپپ کیوه‪.‬‬
‫ىموې ختې پجیتً نتجلٍثټٍ ٌثٴ‪٩‬تٍ مؽجىتوین ثړ کتړٻ چتې ه ّٰتجه ه ًٌکٍټتٍ ثٌ ه‬
‫مّٽانجنٍ ه رس ثٌ مجٻ ه شفٱ‪ ٦‬پً لج‪ ٌ٠‬لپتپ ٌُ ٌکتړي‪ ،‬مؽجىتوینٍ شتٌ لپتپ متنځ‬
‫مًٍٕې ثٌ ‪ٍ٬‬نډې پیپ کړې‪ ،‬ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ثٌ مٽګٌٌ یې لپٽً ټٍمړنۍ ‪ٍ٬‬نډو ه‬
‫پنؽٍثیې ٌټٍّثټۍ ه ٍنګجٌثس پً ِیمً کې ه ِیمې ټً مٕيًٌٍ ثٌ پیژنوٻ ٍٔیٍ ‪٨‬ٽتاء‬
‫کٌثمٍ رسه ؼٍړو کړو‪ ،‬ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيتجه پتً ميتجٻ ه کنتوىجً ه مؽجىتوینٍ ه ‪٨‬متٍمٍ‬
‫ٴجيض مٍټٍي ِیو مفمو ٘جـذ ( چې پً مٍټٍي پجِنٍ ٘جـذ یې ٔيٌس مٍنتوټی ٌ)‬
‫پً مرش ه ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ هې ‪ٍ٬‬نډې مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو شً ٌ ٌیپ چې خجیو ه ّٰتجه‬
‫پً ‪ٜ‬و ٴیجٿ ٌکړي ثٌ هٌی ټٍٻ یې ميشړي هي‪ ،‬ټً ىموې ‪ٍ٬‬نډې څمً مي مفمو ‪٨‬متٌ‬
‫مؽجىو ه ثِيمٍ شفٌیک ثِجُ کیاٍه ثٌ ه ‪ ۸۳۸۱‬ىت ٳ کجٻ ه مفٌٿ ثټفٌثٿ ‪ ۸۱‬نیټً ه‬
‫پً ‪ٜ‬و یې ه مدجًٍې خنّټ کیاٍه‪.‬‬ ‫ّٰجه ثٌ ګډٌډ‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ثِيمٍ شفٌیک ه ّٰجه ه ممنیٍي پً لتج‪ٌ٠‬‬
‫مدجًٍه پیپ کړو‪ ،‬چې ه ثٌټْ ثٌ ًښصنیٍمؽجىوینٍ ټتً پتٌثك ىتٌکيل رسه ممتجمن ٔتٍه‪،‬‬

‫‪17‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټٍمړی یې کنوىجً ٌالیض ثٌ ًٌپّې یې ه ثٰ٭جنّصج ٍیتجيت ِتیمې ټتً يب خنتوٌخجًه ثٌ‬
‫ٰجِوٌ ټٍپکیجنٍ ش‪ٙ‬ٱیً کړې‪ ،‬ى٭ً ميجٻ چې ه ىیٍثه ډیٌې ِیمې ه ‪٠‬جټدتجنٍ شتٌ شّتٽ‪٢‬‬
‫النوې ًث‪٬‬ٽې ٌې ه ‪ ۸۳۸۹‬ىٶ کجٻ ه ىٌثټٵ‪٩‬وې میجٔصې پً ‪ ۸۱‬متً نیټتً ه ثٰ٭جنّتصج ه‬
‫چې ٔمیٌ یې شٌ ‪ٍ ۸۱۱۱‬یتجس ٌ‪ ،‬پتً کنتوىجً کتې یتې ه یتٍې‬ ‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ یٍ ټٍی ټٍ‬
‫‪ٍ٬‬نډې پً هثبٌٌټٍ رسه ه ميمفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو ثمتجًس شجبیتو ثٌ نٍمتٍړي شتً یتې ه‬
‫ثمیٌثملؤمنین ټٵذ ًٌکتړ‪ ،‬ه ‪ ۸۴۱۱‬ىتت ٓ کتجٻ ه میتَث میجٔتصې پتً ٔتپږمً نیټتً ه‬
‫ثٰ٭جنّصج پيٍمینً کجخپ ى‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس شتٌ شّتٽ‪ ٢‬النتوې ًث‪٬‬ٽتً چتې ًٌپّتې ه‬
‫ِیمٍ پتً ٔتمٍٻ ه ىیتٍثه پتً ‪ٰ ۱۱‬ی‪ٙ‬توه لتجًٌه ه‬ ‫ثٰ٭جنّصج ه ټٍټٍ مٌکَي ثٌ ٔا‬
‫ٍٔ ‪.‬‬ ‫ثِيمٍ ثمجًس ـجکمیض ټین‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ه ثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس پً ثٰ٭جنّصج کې‬
‫ه رشی‪٩‬ض پً ثِجِجشٍ ٌالړ ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ًثمنځصً کړ‪ ،‬ټً ثٌ هه ځنډ ًٌٌِصً یې یٍځتپ‬
‫خیٽګً ٌړثنوې کړو‪ ،‬ىیٍثه یې ټتً شؽَیتې ٌژ‪٬‬تًٍه ثٌ‬ ‫خیج نړ شً ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ژٌنو‬
‫کړې ثٌ یتٍ يب معجټتً ثمتن‬ ‫ى‪ ،‬یې ه خې مّؤټیصً کّجنٍ نً ه خیض ثملجٻ ثِٽفې ًث ټٍ‬
‫یې ًثٌٌِض هث پً هثيس ـجٻ کٍ چې ټٍټً نړ ه مٽپ مصفو پً ٔمٍٻ ه‪ ً٬‬کجً شتً ختې‬
‫ًٌِ ثٌ ٌثًل‪١‬ج ٌه لٍ نړیٍثٻ کٱٌي مّصکربینٍ هث رشی‪٩‬ض ثٌ ثمجًس ٌنً ٍٔ ٍ‪٬‬مٽی نٍ‬
‫ځکً یې پً ٌړثنوې هښمنجنً هًیځ لپپ کړ ثٌ خې ځجیً خيجنې یې ًٌ شً ټټٍټې شٌڅتٍ یتې‬
‫پً پجی کې ًٌخجنوې پً ګډو پٍځٍ خٌیو ٌکړ‪.‬‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ٴیجهي ٔم‪ٙ‬یض‪:‬‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه یٍ ٴیجهي ٔم‪ٙ‬تیض پتً شٍګتً ه ځتجنګړي ‪٠‬دی‪٩‬تض ثٌ‬
‫ِٽیٵې څاٍب ٌ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه نړ ه نًٌٍ چجًٌثکٍ ثٌ ټٍړ ًشدً مرشثنٍ خٌ‪٨‬کْ ټً ځتج ښتکجًٌنې ثٌ‬
‫ش‪٥‬جىٌ څمً کٌکً هًټٍهه‪ ،‬ټً ثړشیج پٌشً یې لربې نً کٍټې‪ ،‬لٍ ه رضًٌس پً ٌلض کتې‬
‫یې لربې خیج ډیٌې پمې‪ِ ،‬نؽٍٻ ٍٔې ثٌ م‪٩‬ٵٍټې ٌې‪ .‬ه خیٽګې پً شٍګً پً ثٰ٭جنّتصج‬
‫خجنوې ه ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ پً پیپ کې چې ه ثمٌیکج یجنٍ ټً ټتًٍي ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ټتً‬

‫‪18‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫منځً ٌړټٍ ثٌ پً شدٽی٭جيت ټفج‪ ٣‬ه مؽجىوینٍ ه مًٍثٻ کمتًٌَي کٍټتٍ ټپتجًه ثمٌیکتجًٍ‬
‫ٔتدکې ًٌشتً‬ ‫ًٌثنې ٌي ثٌ ټٍټې ‪ٌ٬‬يب ًِنۍ‪ً ،‬ثډیٍیې ثٌ ټٽٍیٌَ‬ ‫ىڅې ډیٌې ګړنو‬
‫ٌٴٲ ٌې‬
‫شدٽی٭جيت ىٽتٍ ځٽتٍ پتً ٌړثنتوې پتً‬ ‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه ه‪ ٍ٬‬ټٍټٍ ٔی‪١‬ج‬
‫لًٍث م‪١‬مةنً ثٌ ډثډو ًٌـیً رسه پً لپٽٍ ‪٨‬جٿ ٰيمً ثٌِجهه لربٌ کې لپپ مٽتض شتً ه‬
‫ث‪٠‬منج ثٌ ډثډ ًٌکٍټٍ هثِې م‪٩‬نج ټٌٌنکی پی٭جٿ ًٌکړ‪« :‬هللا ش‪٩‬جټی پً ىٌڅتً ٴتجهً هی‬
‫پتً هللا ش‪٩‬تتجټی خجنتوي ه ثمٌیکتتج ثٌ ه یتتٍه میتږي (میږشتتٍ ) ه ٴتتوًس ىتی ٰتتٌٳ نٕتتصً‬
‫ثمٌیکجیج ثٌ ه ى٭ٍی مٽګٌي هي هث لربه پً ‪ ًٍ٬‬رسه ٌثًٌي چې ثِيمٍ ثمجًس هثِتې‬
‫پجچج) ‪ٍ٬‬نتوي ًٌٿ شتً‬ ‫ن‪٥‬جٿ نً هی چې ثمیٌ خً یې ټکً ‪٤‬جىٌ ٔجه (ه ثٰ٭جنّصج پمٍث‬
‫ٌالړيش ثٌ ‪ّ٨‬کٌ ( ثٌٰثه ) خً یې شجٍِ شً شّٽی‪ ،‬يش‪ ،‬خٽکتې هث ه ؼيتجه من‪٥‬متې ؼديتې‬
‫هي ‪.‬‬
‫ىت‪ ،‬کتړا ٍمتٍنږ‬ ‫کً شجِتٍ ښتجًٌنً ثٌ پجیصمتض النتوې ثٌ ثِتيمٍ ثمتجًس ړنت‬
‫مؽجىوین خً ٌ‪٠‬نٍنتً ثٌ ‪ٌٌ٬‬نتً هًشتً ٌنیيست خیتج ختً شجِتٍ څتً کتٍا؟ خیتج ختً ټکتً ه‬
‫کمٍنّصجنٍ ‪ٍ٬‬نوي پً ىٌ ځجی کې ٌژٻ کیږا!‬
‫ټتً منځتً‬ ‫شجيس پٍه ٔت چې ګډٌډي ًثمنځ شً کٍٻ ثِجنً هه لٍ خیٌشً ه ګډٌډ‬
‫ٌړٻ ثٌ ن‪٥‬جٿ ؼٍړٌٻ لًٍث ګٌث کجًهی‪ ،‬مٌګ ـٶ هی ثٌ ىٌ چجشً ًثځٍ نٍ چې ه ثمٌیکج‬
‫پً مٽګٌشیج کې ه خې ثیانۍ ثٌ خی٭یٌشۍ پً ـجټض کې ٌي هث خً ښً ٌي ثٌ کً پتً ثِتيٿ‬
‫کې ټً ثیانً رسه ه ‪٬‬یٌس پً ـجټض کې ٔيجهس ؟‬
‫ښجیې پً ى٭ً ٌلض کې ه مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) پً ه‪٨ ً٬‬ٵیوٌي ٌینتج‬
‫ه ډیٌٌ ښج‪٬‬ٽیٍ پًٍه رسنً ٌي ليٗ ٍٔی‪ ،‬لٍ ثٌُ چې ه ه‪٬‬ې نج ثنډٌټتً ـیٌثنتٌٍنکې‬
‫م‪ٌ٩‬کې ټً پیپ نً ‪ ٨5‬کجټً شیٌیږې ثٌ ه ثمٌیکجیجنٍ پً ٔمٍٻ ه نجټٍ شړٌ ثٌ ه ى٭ٍی ټتٍٻ‬
‫ثیصيٰیج ه مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه شٖ الٍِ ‪٨‬ٵیوٌي مؽجىوینٍ پً مٵجختپ کتې ټتً‬
‫ښکجًه مجشې رسه ممجمن ٍٔي‪ ،‬ه نٍمٍړي ه ىا‪٬‬تې شتجًیمې ٌینتج پتً ـٵیٵتض ختً یتې‬
‫رسليٗ ٍٔی ٌي ‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪ً ً٬‬ثٍ نٍمٍړي ه ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ پً پیپ کې ثٰ٭ج ٌټْ شً ه یٍې ًثډیٍیې ٌینتج‬
‫پً شٌڅ کې یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ ه ى٭ٍی ګٍډثګیجنٍ شً پً ثٔجًې رسه ٌ ٌیپ‪:‬‬
‫«ٌِٽې مٌګ کٍالی يش‪ ،‬لٍ مٌګ ګٌځٍټی نيش » یجهه ٍٔې ؼمٽً ىم٭تً ميتجٻ‬
‫ځینٍ شً یٍ خې مٱيٍمً شٌکیذ ښکجًیوه‪ ،‬لٍ هثهی پً شېٌٌ ‪ ٨5‬کٽٍنٍ کې ه یجه م‪ٝ‬تمٍ‬
‫‪٨‬ینٍ م‪ٙ‬وثٳ نړیٍثټٍ ه رس پً ِصٍګٍ ٌټیو چې یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ځٍثکٍنتٍ ه لپٽتې پتٌممصٽيل‬
‫ټیکنجټٍژ ثٌ ٌِٽٍ پً ًٌٍ ډیٌ مٌګٍنً ٌکړٻ لٍ ټً ځجنً یې مٌګ ٌنٍٕ ګٌ ځٍټی ثٌ ټً‬
‫لپٽٍ ټٍټٍ پٍځٍ پٌممصٽٽٍ ثمکجنجشٍ رسه رسه پً ِٽګٍنٍ ًٍه پٍځیج ه ثشٽٍ مؽجىوینٍ پتً‬
‫شً مؽدًٍ کړثی ٍٔٻ‪.‬‬ ‫الُ مړو ثٌ ژٌخپ ٍٔٻ ثٌ ټً ثٰ٭جنّصج څمً پٌٔجش‬
‫هث ى٭ً ‪٨‬ینٍ ٌثٴ‪٩‬یض هی چې ثٌُ پً پٌممصٽٽٍ ٌِٽٍ ثٌ شؽيیَثشٍ ِمدجٻ م٭ًٌٌ‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌ ځٍثکٍنً ى‪ ،‬پً ثٰ٭جنّصج کې ه لپٽتٍ ًٍګٍنتٍ پٍځیتجنٍ ه متٌګ ژٌختيل ښتکجًه‬
‫ث‪ً٨‬بثٍٰنً کٍي‪.‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ټً ډًٌٌ ٌیٽٍ ټږ ‪٨‬مپ ‪ًٍ٬‬ه خجټً ه نٍمتٍړي ژٌنتو‬
‫ټً شکٽٱٍ شرشیٱجشٍ ډیٌ ٘ٱج ثٌپجک ٌ‪ِ ،‬جهګٍ ثٌ يب شکٽٱً ـجټتض یتې ه ژٌنتو پتً ټٍټتٍ‬
‫ثړلٍنٍ ثـصٍثکړې ٌه‪ِ ،‬جهه ټدجُ‪ِ ،‬جهه لًٍثک‪ ،‬خې شکٽٱً لربې‪ ،‬يب شکٽٱً نجِصً ٌالړو‬
‫یې ٰ‪ٌ١‬ي ‪٨‬جهس ٌ‪ ،‬شکٽٲ‪ ،‬مصکٽٱین ثٌ مصکٽٱجنً کړو ٌړو ًې ىی نً لٍښیوٻ ‪.‬‬
‫المپ خجټً ثٌ ه مٽګٌٌ ټً‬ ‫نٍمٍړي ٴج‪ٌ ٪٠‬ثټی‪ ،‬شوخٌ ثٌ ثليٗ ه کجًٌنٍ ه پٌممص‬
‫منځً یې ى٭ً څٍک ډیٌ لٍښیوه چې موخٌ ثلي٘منو ثٌ ؼوي خً ٌ‪.‬‬
‫ىموثًنګً نٍمٍړي ټً مٕکيشٍ‪ ،‬م‪ٙ‬یدصٍنٍ ثٌ کړثٌنٍ رسه ښً ځج ‪٨‬تجهس کتړی ٌ‪،‬‬
‫ه ىٌ ډٌٻ ټًٍې ـجهظې ثٌ مٕکپ پیایوټٍ پً مٵجخپ کتې یتې ٌ‪ٜ‬ت‪٩‬یض کتجمي ‪٨‬تجهي ٌ‪،‬‬
‫ٌیٌه ثٌ ٌثًل‪١‬جیې یتې پتً ٍړو کتې نتً ًٌشیٌیتوه‪ .‬ه لٍښتۍ ثٌ م‪ٙ‬تیدض‪ ،‬کجمیتجخۍ ثٌ‬
‫نجکجمۍ پً ميجٻ کې یې پٌلپپ ځج لًٍث ښً کنًبٌٻ هًټٍه ثٌ م‪١‬منئ خً ٌ ‪.‬‬
‫ه ‪٨‬ٽاٌٌ ثٌ مرشثنٍ یې ډیٌ هًنجٌی کتجٌه‪ِ ،‬تنګینٍ‪ٌ ،‬ٴتجً‪ ،‬ـیتجء‪ ،‬ثهح‪ ،‬مصٵجختپ‬
‫ثـًبثٿ ‪ ،‬لٍثلٍ ي‪ ،‬شٌـ‪ ،‬ثٌ ثلتيٗ یتې ‪٠‬دی‪٩‬تٍ ل‪ٙ‬تٽصٍنً ٌ‪ ،‬کٽتک ‪٨‬تَٿ ثٌ پتً ټٍټتٍ‬

‫‪20‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کجًٌنٍ کې پٌ یٍه هللا شٍکپ ثٌ ه ى٭ً پٌ مٵتوًثشٍ ًیاتصٍنی ختجًٌ یتې ه ژٌنتو ځتجنګړي‬
‫مٕم‪ٙ‬جس ٌ ‪.‬‬
‫ىموث المپ هی چې مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه لپٽٍ الًٌیجنٍ ثٌ مؽجىوینٍ پً ٍړو‬
‫کې هثِې مفدٍخیض پیوث کړی ٌ چې ه ى٭ً ش‪٩‬ٽٶ نً پً ‪٤‬جىٌي من‪ٙ‬ذ پًٍي ٌ ثٌ نً پً‬
‫مجهي ثمکجنجشٍ پًٍي‪ ،‬ه ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ پً ليٯ ه ؼيجه پً کٽٍنٍ کې ه ى٭ً شٌ مرش‬
‫النوې ‪٨‬جٿ مؽجىوین مجٍِث ټً هي چې ى٭ً ممجمن ٌ ٌینتٍ یتٍثځې ه ى٭تً ٔتٱجىٍ ثٌ‬
‫مکصٍيب ثٌثمٌٌ شً پً هثِې ثـًبثٿ ٴجبپ ٌ‪ ،‬چې ه ش‪٩‬میپ ټپجًه ًې آ ه لپپ رس ٴٌخجنٍٻ‬
‫ى‪ ،‬نً هًً٭ٍٻ‪.‬‬
‫ه نړیٍثټٍ ثِيمٍ ٴ‪ٝ‬جیجٌ پً ثړو یې ثىصاٿ‪:‬‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفًٌٺ ه مؤِْ ثٌ ه مّتٽانجنٍ ه‬
‫یٍه مرش پً ـیغ ه ثِيمٍ ثمض ه ٴ‪ٝ‬جیجٌٌ پً ثړو لجٗ ثىصاٿ هًټٍه ‪.‬‬
‫ه مّٽانجنٍ ه ټٍمړې ٴدٽې مّؽو ثٴ‪ٙ‬تی ثٌ ه ٰٽّت‪١‬ینٍ مّتٽانجنٍ ټتً خٌـٵتې‬
‫هث‪٨‬یې ثٌ ه نړ پً ټٌ ثٌ خٌ کې ټً هثِې نًٌٍ ثِيمٍ ٴ‪ٝ‬جیجٌٌ ًې ىمیًٕ هٰتج‪ ٧‬کٍټتً‬
‫ثٌ ټً ‪٬‬ج٘دٍ ٘يیٍنّصجنٍ څمً ه مّؽو ثٴ‪ٙ‬ی ثٍثهٌٻ یې ه ىٌمّٽا رش‪ ٍ٨‬مّؤټیض‬
‫ګجڼً ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىتو ه ثِتيمٍ ثمتض پتً هًه هًهمنتو مرشت ٌ‪ ،‬ثٌ ټتً‬
‫مّٽانجنٍ ًٌٌڼٍ رسه ثلٍس‪ ،‬ىموًهي ‪ ،‬ثیعجً ثٌ ىمکجًي یٍثځٍ ٔ‪٩‬جًي نً خٽکتې ‪٨‬متي‬
‫یې ى‪ ،‬ظجخصً کړې ٌه ‪.‬‬
‫‪٨‬ٵیوٌي ثٌ ٰکٌي ثنصاء‪:‬‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) پً ‪٨‬ٵیوٌي ثٌ ٰکٌي ټفتج‪ ٣‬ه مّتٽانجنٍ ه ثىتپ ثټّتنز‬
‫ٌثټؽا‪٨‬ز ه منيؾ الًٌی ثٌ ه ـنٱٍ ميىذ مٵٽو ٌ ‪.‬‬
‫ه لٌثٰجشٍ ثٌ خو‪٨‬صٍنٍ ِمض ممجټٲ ٌ‪ ،‬ه مّٽانجنٍ شٌمنځ یې ميىدٍ‪ٰ ،‬کتٌي ثٌ‬
‫شن‪٥‬یمٍ ثلصيٰجس ىی نً لٍښیوٻ‪ .‬لپٽٍ مؽجىوینٍ ثٌ ټٍټتٍ مّتٽانجنٍ شتً پتً لپٽتٍ‬

‫‪21‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫منځٍنٍکې ه ثِيمٍ ٌـتوس ثٌ ٰکتٌي ىم٭تږي پتً ټینګٍټتٍ شٍ٘تیً ثٌ ټینګجًکتجٌه‪ ،‬ه‬
‫مّٽانجنٍ شٌمنځ ‪٨‬ٵیوٌي ٌـوس ثٌ یٍ ٌثټی ه ٌلتض شتٌ ټٍټتٍ ثىت‪ ،‬رضًٌس خجټتً ثٌ ه‬
‫ٴٌآ ثٌـویعٍ پً ًڼج کې ًې ه ِٽٲ ٘جټفینٍ ثٌ ثاً مؽصيوینٍ پتً نٵتٖ ٴتوٿ ًٰصتجً‬
‫کٍٻ ه ثِيمٍ ثمض ه نؽجس ثِجيس ٌِیٽً ګڼٽً‪.‬‬
‫ٔميص ژٌنو‪:‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) چې ه ژٌنو ٍیجشتً خٌلتً یتې ه هینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ پتً‬
‫ٍهکړو ثٌ م‪١‬جټ‪ ،ً٩‬ؼيجه‪ ،‬ه‪ٍ٨‬س ثٌ ه ثِيٿ ه الًې پً لومض کې شیٌ کړې ه ثٰ٭جنّصج‬
‫ه م‪٩‬جرصٌ چجًٌثکٍ پً ؼمٽً کې ٔجیو شٌ ټٍټٍ نیّصمن ثٌ ه خیض ثملجٻ ټً ٔتصمنیٍڅمً‬
‫نً ثِصٱ جهه کٌٍنکی ٔم‪ٌ ٚ‬خٽپ يش ځکً نٍمٍړي نتً ه شیٌؼيتجه پتً ميتجٻ ټتً لپتپ‬
‫ؼيجهي نٱٍى څمً پً ثِصٱجهې رسه ه لپپ ٔميص ژٌنو ه خٌثخٌٌټٍ پً ثړو څتً کتړي ثٌ‬
‫نً یې پً ثٰ٭جنّصج خجنوې ه ثمجًس ه «‪ »۱‬کٽنې ٌثکمنۍ پً ميجٻ کې‪.‬‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) ه ٌٰجس شٌ ٌلصً نً کٍٿ ه ثٌِیوټٍ ‪٨‬تجهي کتًٍ‬
‫پً مٽکیض کې هًټٍهثٌ نً ى‪ ،‬ه خيٌنیٍ ىیٍثهٌنٍ پً خجنکٍنٍ کې ن٭وي ٔصمنۍ‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪۸۴۱۱‬ىٖ ‪۸۱۱۱‬ٿ کې چې ه مٽګٌٌمٽصٍنٍ ه ثمنیتض ٔتًٍی ټتً ټتًٍي پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج خجنوې ‪٤‬جملجنتً ثٴص‪ٙ‬تجهي خنویٌَنتً ٌټګیتوٻ ثٌ پتً خيٌنیتٍ ختجنکٍنٍ کتې ه‬
‫ـّجخٍنٍ ه کنګپ کیوټٍ ـک‪ ،ٌٍٔ ،‬مٌـتٍٿ متي مفمتو ‪٨‬متٌ‬ ‫‪٠‬جټدجنٍ ه مرشثنٍ ه مج‬
‫(مؽجىو) ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ه ثمیٌ پً شٍګً ه ثمجًس شٌ ټٍټٍ ټٍړًشدً ٔم‪ٚ‬‬
‫چې نً یې ه ثٰ٭جنّصج پً هثلپ کې ثٌ نً ټً ثٰ٭جنّصج نً خيٌ پً کٍٿ خجنک کې نً پً‬
‫ـّجح هًټٍه‪.‬‬ ‫لپپ ٔميص ثٌ نً ى‪ ،‬پً مّص‪٩‬جً نٍٿ مج‬
‫ه ثمجًس ه ـجکمیض پً ميجٻ چې ه نٍمٍړي ثِصٍګنځی ه هښمنجنٍ ټتً ټتًٍي شتٌ‬
‫مٌګٍنٍ خٌیوٌنٍ النوې ًث‪ ٍ٬‬ثٌ ه ٰجمیپ ه نږهي ثٌٰثهٌ پً ٔيجهس رسخیٌه ه ګڼٍ نتًٌٍ‬
‫کّجنٍ ه ٔيجهس المپ ى‪ٌ ،‬ګٌځیوه ‪ ،‬نٍ ه ثمجًس ځینٍ چجًٌثکٍ ه نٍمتٍړي ه ـٱج‪٤‬تض‬
‫پً مٵ‪ٙ‬و ه کنوىجً ښجًپً ٔاٻ ټٍیویځ کې ه خجخج٘جـذ ه ‪ٌ٬‬ه ه کٍشپ النتوي ِتیمً‬

‫‪22‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې چې نٌږهې لٍث ٌ ٔج یې کٍمً ٌټيس ثخجهي نً ٌه ه نٍمٍړي ټپجًه یتٍ ثِتصٍګنځی ثٌ‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه مٵجٿ هًٰبؼٍړ کړ‪ ،‬چې ى٭ً ى‪ ،‬ه شرصٯ پً ټفج‪ ٣‬ه خیض ثملتجٻ ټتً‬
‫‪٨‬مٍمٍ مٽکیصٍنٍڅمً ګڼپ کیوه نً ه نٍمٍړي ٔميص مٽکیض ‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪۸۴۱۱‬ت ىٖ ‪ ۸۱۱۹‬ٿ کې چې کٽً ه ىیٍثه ه یٍنی‪٨ ًٍ ،‬ٽاٌٌ ثٌ ممًٌٍ ټتً‬
‫ټًٍي نٍمٍړي شً ه ثِيمٍ ثمجًس ه ثمیٌ ټٵذ ًٌکړٻ ٍٔ نٍمٍړي ه هې پً ځجی چتې ه‬
‫ثمجًس ه ًٌِپجًټٍ ټً ثمٽً ه لٍښۍ ثـّجُ ٌکړي هٌمٌه ٌژړٻ چې لپپ ه ثٌ ي ټتٍي‬
‫څجهً یې پً ثٌښکٍ ټٍنو ثٌ ه ‪ٍ٬‬نډې پً پجی کې یې ـجرضٌ ‪٨‬ٽاٌٌ شً پً لپٽې شتجًیمې‬
‫ٌینجکې هثِې ٌ ٌیپ‪:‬‬
‫« ثي ‪٨‬ٽاٌٌ! شجِتٍ ه لپتپ رش‪٨‬تٍ ‪٨‬ٽت‪ ،‬ټتً ممتې ه ـلتس ًِتٍٻ ثکتٌٿ ٗ ه‬
‫ٌثًظجنٍـیعیض ټٌا‪ ،‬شجِتٍچې نتن مجشتً ه‪٬‬تً هًٌنتو مّتؤټیض پتٌ ثٌ ٌ ًث ٌثچتجٌه پتً‬
‫ـٵیٵض کې ه ى٭ً ه ثِصٵجمض ثٌ ثنفٌثٯ مّؤټیض ټٍٻ ِصجٍِ پٌ ‪٬‬جړو هی!‬
‫ثی ٍمٍ ثِصجىثنٍ هًنٍ‪٨‬ٽاٌٌ! کً لوثی مً کړو ټً مٍ څمً ه مّٽانجنٍ پً هې‬
‫ًِب ثمجنض کې څً شٵ‪ٙ‬یٌ ثٌ ثنفٌثٯ پیایږي ه ى٭ً ِمٍنً ثٌ ث٘تيؿ ِصجِتٍ رش‪٨‬تٍ‬
‫مّؤټیض هی‪ ،‬شجٍِ خً ه لپپ رش‪٨ ٍ٨‬ٽ‪ ،‬پً ًڼج کې مٍنږ شً ه ثِصٵجمض ثٌ پً ـٵتً الًه‬
‫ه شٽٽٍ ـصمٍ الًښٌٍنً کٍا‪ ،‬کً چیٌي ټً مٍنږ څمً ه ثِيمٍ ثـکجمٍ ه شنٱیتي پتً ثړو‬
‫کٍشجىٍ یج ثنفٌثٯ ًثمنځصً کیږي ثٌ شجِتٍ ى٭تً ٌینتت ثٌ ه ث٘تيؿ پتً ثړو یتې څتً نتً‬
‫ٌثیجِض ه ى٭ې پړو خً ه هللا پً نَه ټٍټً ِصجٍِ پٌ‪٬‬جړو ٌي ثٌ ٍه ختً ه ِتٍثٻ ځتٍثح پتً‬
‫ًٌځ ِصجٍِ ګٌیٍث شً الُ هًثچٍٿ ‪».‬‬
‫‪٠‬دی‪٩‬ض ثٌٔميص مَثػ‪:‬‬
‫یتٍ ډٌٻ لتجٗ ‪ٌ٤‬ثٰتض ثٌ‬ ‫مي مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىتو) ه لپٽتې لتجمٍيش شٌڅنت‬
‫لٍٓ ‪٠‬د‪ ٍ٩‬ى‪ ،‬هًټٍهه نٍمٍړي پً ىیهج خجنوې کً څً ى‪ ،‬پً ىٌ ټفج‪ ٣‬شتٌ هه کرشت ٌ‬
‫ځج ټٍړ نً ګجڼً‪ ،‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه یې خٌلًٍه ډیٌ مینً نجک‪٘ ،‬تمیانً‪ ،‬خجٔتٱٵصً ثٌ‬
‫ټً مصٵجخپ ثـًبثمً ډک ٌ‪ ،‬پً مؽجټٍّ کې یې ٍیجشٌه ه ؼيجه پً ثړو خیجنٍنً کٍٻ ‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً‬

‫ټً ثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ِصٍنَمنٍ ثمنیصٍ رشثب‪ ٍ١‬ثٌ ه هښمن ټً ټًٍي ِتمض‬
‫ٌ‪٤‬جیٱٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمتجًس‬ ‫ؼوي ش‪٩‬ٵیذ ه مٌـٍٿ ميمفمو‪٨‬مٌ(مؽجىو) پً م‪٩‬مٍ‬
‫ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً شٍګً ه ؼيجهي چجًٌ پً ش‪٩‬ٵیذ ثٌ شن‪٥‬ی‪ ،‬کې کٍٿ ش٭یٌ نً ًث ٌٌِض ‪.‬‬
‫پً هې ٌلض کې چې نٍمٍړی پً ثٰ٭جنّصج کې پتً ممٱتٍ ٔتکپ ثٌِتیوه لپٽتً‬
‫کجًي ًٌځ ًې ه هللا ‪ٌ َ٨‬ؼپ پً ‪٨‬دجهس ثٌ ه ٴٌآ کٌی‪ ،‬پً شيٌس پیٽٍټً ثٌ ه ٌٰ٘ض پً‬
‫ميجٻ یې ه ٴٌآ کٌی‪ ،‬ه خېيخیٽٍ شٱجِیٌٌ ثٌ ثـجهیعٍ م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍټً‪ ،‬ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ‬
‫ه ؼيجهي چجًٌ مٌثٴدض یتې ډیتٌ پتً ؼتویض رسه کتجٌه‪ ،‬ه ؼيتجهي ثٌ پتٍځٍ ثمتًٌٍ ه‬
‫شٌشیذ ثٌ ِمدجټاض پً ‪ ٌٛ٬‬یتې پتً م‪٩‬ینتً ‪ٌ٠‬یٵتً ؼيتجهي ٴٍمنتوثنجنٍ شتً ثٌثمتٌ ثٌ‬
‫شٍؼیيجس ٘جهًٌٻ‪ ،‬ه ؼيجهي نرشثيت منجخ‪ ٍ٩‬ثٌ نړیٍثټٍ لربي ًِنیٍ ټً ش‪٩‬ٵیتذ څمتً‬
‫یې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ليٯ ؼيجهي خٌیجٌٌ ثٌ نًٌٍ مٍ‪٨ٍٜ‬جشٍ م‪٩‬ٽٍمتجس شٌالِتً ٸتٍٻ ‪ ،‬ثٌ ټتً‬
‫ىموې الًې یې ه ىیٍثه ثٌ نړ ټً ًٌځنٌٍ پیاٍ ځج لربثٌه‪.‬‬
‫ثٌ خجآللٌه ٌٰجس ًې‬
‫ټً ټٍٻ ‪٨‬مٌ ؼيجه‪ ،‬ه‪ٍ٨‬س ‪ ،‬ث٘يؿ ‪ٰ ،‬وثکجًیٍ ثٌ رس ښنونٍ ًٌٌِصً ټً ثټيٍ ٴ‪ٝ‬تج‬
‫ثٌ شٵوًٌ رسه ِ‪ ،‬خجاللٌه ه ‪ٰ ً٬‬وثٸجًه مؽجىو ه ثِيمٍ ثمجًس نٍښصګٌ مؤِتْ ثمیتٌ‬
‫نړ ه ثخویض پً ټًٍي ٌکٍچیو‪.‬‬ ‫ثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ټً هې ٰج‬
‫ى٭ً ثمیٌ ثملؤمنین چې ه ٌثکمنٍ ىٌه ټف‪ ً٥‬یې ټً شجًًمٍ کجًنجمٍ ډکً ٌه‬
‫ى٭ً ثمري ثملؤمنین چې ه ثِيمٍ ثمجًس پً ميجٻ ًې پً ثٰ٭جنّصج کې ه رشً‪٩‬ض‬
‫ثـکجٿ یٍځپ خیج نجٰي ٍٔٻ‪.‬‬ ‫ځنډیو‬
‫ى٭ً ثمري ثملؤمنین چې ه ٌثکمنتۍ پتً ميتجٻ ًتې ه ثٰ٭جنّتصج ـٹتٍمصٍ ن‪٥‬تجٿ‬
‫ثِيمٍ ٍٔ‪ ،‬ثٴص‪ٙ‬جه ثِيمٍ ٍٔ‪ ،‬خيٌنی ِیجِض ثِيمٍ ثٌ ه ـکٍمتض ه ټٍټتٍ ثـکتجمٍ‬
‫یٍثځنۍ مٌؼ‪ ٪‬ٴٌآ کٌی‪ ، ،‬ندٍي ثـجهیغ ثٌ ثِيمٍ ٰٵً ٌګٌځٍٻ ٌٍٔ‪.‬‬

‫‪24‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىموي ثمري ثملؤمنني ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ه ثٔ٭جٻ پً مٵجخپ کتې پتًٍه ‪ ۸۱‬کجټتً پتً ډیتٌٌ‬
‫ِصٍنَمنٍ رشثب‪ ٍ١‬کتې ه ټتٍټې کٱتٌ نتړ پتً مٵجختپ کتې ه ًتٍه ؼيتجهي مٵجٌمتض‬
‫ـیٌثنٌٍنکٍ ٴیجهس ٌکړ‪ ،‬هثِې ٴیجهس چې پٍځٍ شکصیکٍنٍثٌ مفجًخٍي نَثٸصٍنٍ شً یې‬
‫ه نړ ه پٍځٍ ثکجډیمٌٍ مجىٌین ګٍشً پً ‪٬‬تجښ ثٌ ه ثمٌیکتج ثٌ نتجټٍ شتٌ ټٍټتٍ م٭تًٌٌٌ‬
‫ٴٍمنوثنجنٍ ًې ن‪٥‬جمٍ ٌړشیج شً ه شّٽٌمٍ رس ټیټ کړ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ٴجبو ه نړیٍثٻ ٘ٽیدٍ ثیصيٯ پً ٌړثنوې ه‪٬‬تً م‪٩‬ؽَثنتً ٴیتجهس ه لپتپ‬
‫ىیٍثه ټً ِپیٌٌ کٽیٍ ثٌ لټینٍ کًٌٍنٍ څمتً ًىتربي کتړ‪ ،‬ى٭تً پتً هې ټتٍټې ‪۸۱‬کٽنتې‬
‫ؼيجهي هًٌې کې ى‪ ،‬ه‪٨‬رصي ثټیکًبٌنیکٍ ٌِجبٽٍ ټً ثِصٱجهې څمً يب پٌٌث ٌ ثٌ ىت‪،‬‬
‫ه م‪٩‬جرصې نړ ه م‪ٙ‬نٍ‪ِ ٍ٨‬پٍ مکیٍ ه شمنیک ټً کجًٌټٍ څمً مّص٭نٍ‪.‬‬
‫ى٭ً خً پً لپٽې ځجنګړې ‪ٌ٠‬یٵې ټً مؽجىوینٍ رسه پً ٌبجُ کتې ٌ ‪ ،‬لتٍ هښتمن‬
‫یې نً ه ىّصٍګنې ځجی م‪٩‬ٽٍٿ کړثی ٍٔ ثٌ نً یې ه مٵجٌمض ټتً ټتٍمړ کٌښتې رسه ه‬
‫موثٌٿ ثًشدج‪ ٟ‬څٌک ٌټګجٌه‪.‬‬
‫ًیاتتصیجى‪ ،‬چتتې متتي مفمتتو ‪٨‬مٌ(مؽجىتتو) پتتً ؼيتتجهي ٴیتتجهس کتتې ه کٽیتتٍث‬
‫شکصیکٍنٍ پً کجًٌټٍ رسه ه ‪ٌ٬‬يب نړ ه کٕتٲ ثٌ څتجً پٌممصٽٽتې شکنتجټٍؼٍ ٌننګٍټتً‬
‫‪،‬ځکً ى٭ٍی ټً لپپ ټٍٻ شمنیکٍ شٱٍٳ رسه رسه نً ه هه ه ځجی ځجیګٍ هًک ٌټګتجٌه ثٌ‬
‫نً ًٍ ى‪ ،‬ه لپٽٍ پٌممصٽٽٌٍ شّٽیفجيت ٌِجبٽٍپً مټ ه ى٭ً ټً ؼيجهي ګٍٍثًٌنتٍ څمتً‬
‫ځج لٍنوي کړثی ٍٔ‪.‬‬
‫ىٍکې ! ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ه‪ ۱۸‬پیړ ٍثىو ٌثکمن ٌ‪ ،‬هثِې ٌثکمن چې لپٽتً‬
‫ٌثکمنٍ یې ه هللا ه کٽمې شٌ ټٍړ ٌثټې ځجً کړو‪.‬‬
‫ىموې ٍړًٌ ثٌ نٍښصګٌ ٴجبو خجاللٌه ټً ثټيٍ ٴ‪ٝ‬ج ثٌ پٌیکړې رسه ِت‪ ،‬ه‪ ۸۴۱۱‬ىتت‬
‫ٓ کجٻ ه ظًٍ ه میجٔصې پً څٽًٍمً نیټً لپٽً ًٌؿ ه ى٭ې ـٵیٵٍ مجټک شً ٌِتپجًټً ثٌ‬
‫نړ څمً ًې ه شپ ټپجًه ًِبګې پټې کړې‪:‬‬ ‫ټً ٰج‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪... ٍ٩‬‬

‫‪25‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًثځې هټصً ه ه‪ ً٬‬نٍښصګٌ ٴجبو پً ثړو ه ثِيمٍ نړ ه ‪٨‬ٽاٌٌ‪ ,‬ثِيمٍ مٱکٌینتٍ‬

‫ثٌ ِیجِض پٍىجنٍ ځینٍ ى٭ً شجظٌثس ٌټٍټٍ چتې ه نٍمتٍړي ه ٌٰتجس پتً منجِتدض یتې‬
‫څٌګنو کړي‪:‬‬
‫ه ثِتيمٍ نتړ ِتتًب مفتوط ثٌ ه ِتتًبٌ مؽجىتوینٍ ثِتصجه ‪٨‬يمتتً ثختٍ مفمتتو‬
‫ثملٵويس‪:‬‬
‫لوثی هي پٌثمجٿ مي‪٨‬مٌ خجنوې ًـ‪ٌ ،‬کړي‪ ،‬ه هه ثمعتجٻ پتً ثٌِتنۍ ٍمتجنې کتې‬
‫ډیٌ ک‪ ،‬ټیوٻ کیږي‪ ،‬ه هللا ن‪٥‬جٿ ًٍ پٌ ځمکً نجٰي کړ‪ ،‬ميجؼٌینٍ شً ًٍ پنتجه ًٌکتړو ‪ ،‬ه‬
‫ن‪ٙ‬فیض ګٌٌ ن‪ٙ‬یفض ًې ٌ مجنً ثٌ ټً کٱجًٌ رسه شٌى٭ٍ ٌؼنګیوٌ شٌ څٍ یٵین (متٌګ)‬
‫ًٌشً ًث‪٬‬ی‪.‬‬
‫ه ِ‪ٍ٩‬هي ‪ٌ٨‬خّصج ًِب مفوط ثٌ ٰٵیً ‪٨‬يمً ٔین ‪٨‬ٽٍث ‪:‬‬
‫ه شجًی ن ټٍټې پجڼې مې ٌثړٌټې لٍ ټً مي ‪٨‬مٌ پٌشً مې هثِې ـجک‪ ،‬پیوث نً کړ چې‬
‫ى٭ً هې لپٽً ٌثکمنې ه هللا ش‪٩‬جټی ټً هین څمً ٴٌخج کړي ٌي هللا هي پٌي ًٌـمیږي‬
‫ثٌ ٌٰهٌُ ؼنض هي ځجی يش‪.‬‬
‫مٕيًٍ ژًٌنجټیّض ‪ٌٰ٨‬ج ٘ویٵٍ‪:‬‬
‫ى٭ً چې کٽتً هلپٽتې ٌثکمنتۍ هًٌٌِتصی ښتجً کنتوىجً ټتً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً ه‬
‫ثٰ٭جنّصج ه م٭ًٌٌٌ ‪ٌٌ٬‬نٍ پً لٍث ًٌث ٌ نٍ پً شنوي یې ټً هللا ش‪٩‬جټی پٌشً خپ چج شتً ه‬
‫ِؽوې لجپ نً ښکجًېوٌ‪.‬‬
‫هٌٸصًٍ ـجک‪ ،‬ثمل‪١‬یٌي ثټٹًٍصٍ‪:‬‬
‫ه مي مفمو ‪٨‬مٌمؽجىو پً ٌٰجس رسه ثِيمٍ ثمض یًٍِب مؽجىو ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ټً الِتً‬
‫ًٌکړ‪ ،‬هثِې ٍ‪٨‬ی‪ ،‬چې ه یٌ‪٬‬ٽګٌې ٘ٽیدٍ ټٽٍثټې پً ليٯ ًٍ شجًیمٍ مٵجخٽً پیپ کړو‪.‬‬
‫ثي ه ثِيمٍ ثمض ٍ‪ٌ٨‬مً ! شً پً ًیاصیج ه ثِيمٍ ثمض ټپجًه هثِې ثمجٿ ٌي چې‬
‫ه ثِيمٍ ثمض مٍؼٍه ثًٌثشٽٍنکٍ نّٽٍنً ‪ ،‬ه ى٭ٍي ټٍٻ ؼيتجهي ثٌ ٰکتٌي ني‪ٝ‬تصٍنٍ ثٌ‬
‫ٰٵيٍ موثًُ خً پً شج پيس ثٴصوثء کٍي‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثي ټٍیً ثِصجىه ثیج شً پً ًیاصیج ټً مٍنږو ٌکٍچیوي؟!‬

‫هٸصًٍٔجمپ‪:‬‬
‫ثی ه نړ ژخپٍىجنٍ ثهًدجنٍ!‬
‫ًثٔت ه نړ ه ټٍټٍ ژخٍ ٴجمٍٍِنً ټً رسه ٌټیکت ‪ ،‬ټً ى٭ٍ ټٍټتٍ څمتً ه ًؼٍټیتض‬
‫(نجًینً شٍح) ټ٭ض ٌخجِت ثٌ پٌځجی یې یٍثځې ه مي‪٨‬مٌ نٍٿ ًٌځجی کړا…‬
‫أخٍ ـمَر ثټوً‪٨‬جٌي‪:‬‬
‫هث رش‪ ٍ٨‬مّةٽً هه چې څٍک ټً هښمن رسه ه مٵجخٽې پً ِتنګٌ کتې ه ًختج‪ ٟ‬پتً‬
‫ـجٻ کې ٌٰجس يش ى٭ً ٔيیو هی لوثی ش‪٩‬جټی هي ه ٔيیو مي‪٨‬مٌ (مؽجىو) ٔيجهس‬
‫ٴدٍٻ ثٌ ٌٰهٌُ ؼنض ځجی کړي‪.‬‬
‫أخٍ ‪َ٨‬ثٿ ثألن‪ٙ‬جًي‪:‬‬
‫ټٍی ِړی ٌ پً ډیٌ ټٍی ٌؼٍه کې ثمیٌ (ِجًخج ) ًې پیجهه ٔتٍ ( ٌٰتجس ٔتٍ) لتٍ‬
‫ٴجٰٽً من پً ٌړثنوې ًٌثنً هه‪.‬‬
‫پٌ هې رسخیٌه ه ثمیٌ ثملؤمنین ه ٌٰجس لرب ه نړ ه لربي ًِنیٍ شٌ ټٍټتٍ هث‪٫‬‬
‫لرب ٌ ثٌ ه ثِيمٍ نړ یتٍ ٍیتجس ٔتمیٌ ‪٨‬ٽمتٍ ثٌ ؼيتجهي ٔم‪ٙ‬تیصٍنٍ پتً هې ثړو ه‬
‫پی٭جمٍنتً ًثٌټیتږٻ‪.‬‬ ‫ثِيمٍ ثمتجًس ه مرشت شجختً پتً نتٍٿ ه ‪٬‬مرشتیکٍ ثٌ لٍثلتٍ‬
‫لپٽً ه ثِيمٍ ثمجًس ًىربي ًٍٔی ىت‪ ،‬ه ثمیتٌ ثملتؤمنین ه ٌٰتجس پتً منجِتدض پتً‬
‫ث‪٨‬يمیً لپٌه‬ ‫النوې مٍب ثٰ٭ج مؽجىو ٌټْ ثٌ ثِيمٍ نړ شً ه شّٽیض ثٌ لٍثلٍ‬
‫کړو ‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د غاليلذر امري املؤمنني مالمحمذ غمز مجاىذ ‪ ‬د ٌفات د اغالن‬

‫پً اړو د اسالمي امارت د رىربي شٍری اٌ دمزحٍم د کٍرنۍ اغالمیً‬
‫خّ‪ ،‬هللا ثټٌـمن ثټٌـی‪،‬‬
‫إ ثټفمو هلل ‪ ,‬نفموه‪ٌ ،‬نّص‪ٌ٩‬نً‪ٌ ،‬نّص٭ٱٌه‪ٌ ،‬نصٍح إټًٌ‪ٌ ،‬ن‪٩‬تٍى ختجهلل متن رشًٌ‬
‫أنٱّنج ٌمن ٌِةجس أ‪٨‬اټنج‪ ،‬من ًيوه هللا ٰتي م‪ٝ‬تپ ټتً‪ٌ ،‬متن ً‪ٝ‬تٽپ ٰتي ىتجهي ټتً‪.‬‬
‫هللا‬ ‫ٌنٕيو أ ال إټً إال هللا ٌـوه ال رشًٺ ټً‪ٌ ،‬نٕتيو أ مفمتوثع ‪٨‬دتوه ًٌِتٍټً‪٘ ،‬ت‬
‫آټً ٌأ٘فجخً ٌِٽ‪ ،‬شّٽٌاعکعیٌث‪.‬‬ ‫‪٨‬ٽًٌ ٌ‪٨‬‬
‫أمج خ‪٩‬و‪ٰ .‬ٵو ٴجٻ هللا شدجًک ٌ ش‪٩‬جټی‪:‬‬
‫ثح ثټوُّ نٌَْج نُ ْؤشِت ًِ ِمنْ َيتج‬ ‫ْْ أَ ْ ٌبَ َ‬
‫ٍُس إِالَّ ِخئِ ْى ِ هللا ِٸصَجخعج ُّم َؤ َّؼيع ٌَ َمن ًُ ٌِ ْه ظَ ٍَ َ‬ ‫ٌَ َمج ٸَج َ ټِنَٱ ٍ‬
‫ثح ثآل ِل ٌَ ِر نُ ْؤشِ ًِ ِم ْن َيج ٌَ َِ َن ْؽَِي ثټَّٕ ج ِٸًٌِ َن‪ٌَ ۸۳۱‬ٸَ َأ ًِّن ِّمن نَّد ٍٍِّ ٴَجش ََپ َم َ‪ِّ ًِ ًُ٩‬خ ٌُّتٍ َ‬
‫ٌَ َمن ًُ ٌِ ْه ظَ ٍَ َ‬
‫تذ‬ ‫ثِ تصَٹَجنٍُثْ ٌَ ّ ُ‬
‫هللا ًُ ِفت ُّ‬ ‫هللا ٌَ َمتتج ‪ َٜ‬ت ُ‪٩‬ٱٍُثْ ٌَ َمتتج ْ‬‫تا أَ َ٘تتجخَ ُي ْ‪ َِ ِ ،‬تدٌِپِ ّ ِ‬ ‫تا ٌَ َىنُتتٍثْ ټِت َ‬ ‫ٸَ ِع ت ف‬
‫ري َٰت َ‬
‫رسث َٰنَتج ِ أَ ْم ٌِنَتج ٌَظَدِّت ْ‬
‫ض‬ ‫ثټ‪ٙ‬ج ِخًٌِ َن‪َ ٌَ ۸۳۹‬مج ٸَج َ َٴ ٍْټَ ُي ْ‪ِ ،‬إالَّ أَ ٴَجټٍُثْ ًخَّنَج ث ْ‪ِ ٬‬ٱ ٌْ ټَنَج ُىنٍُخَنَتج ٌَإِ ْ َ‬ ‫َّ‬
‫ٌثنرصنَج َ‪ َ ٨‬ثټْ َٵ ٍْ ِٿ ثټْٹَج ًٌِِٰ َن ‪ ۸۳۱‬آٻ ‪٨‬مٌث ‪.‬‬ ‫ُ ْ‬ ‫أَ ْٴوَ ث َمنَج‬
‫شٌؼمً ‪ :‬ثٌ ىی یٍ کْ ټٌه هث ٌثک نٕصً چې مړ يش مګتٌ ههللا ش‪٩‬تجټی پتً ـکت‪،‬‬
‫رسه پً ټیکپ ٍٔې ټجکٽې نیټً خً مٌي‪،‬ثٌ څٍک چې ههنیج ثؼٌ ‪ٍ٬‬ثړي نٍ ټً ىمتوې یتٍ‬
‫خٌلً ًٌکٌٍ ثٌ څٍک چې هثلٌس ثؼٌثٌ ظتٍثح ‪٬‬تٍثړي نتٍ ټتً ىا‪٬‬تً ی‪٩‬نتٍ ثلٌشتً یتٍ‬
‫ًٌکٌٍ‪،‬ثٌ ًٍ خً ٔجکٌینٍ شً ښً خوټً ًٌکړٌ‪ .‬ثٌ ډیٌ هثِې ندیج هي چې پً لٍث کې یتٍ‬
‫هي لٍ ههللا پً الًه کې ه ًٌ ًِیوټٍ م‪ٙ‬یدصٍنٍ ټتً ثمٽتً‬ ‫ډیٌ لوثی پجټٍنکٍ ؼنګیو‬
‫نً ِّتض ٔتٍٻ‪،‬نً کمتًٌَي ٔتٍٻ ثٌ نتً یتٍ رسټیټتی ٌکتړ ثٌ هللا ىموثِتې ٘تجخٌین‬
‫لٍښ ٍي‪.‬ثٌ ههٌی ټً هې پٌشً خٽً لربه نً ٌه چې ٌیپ خً یې‪ :‬ثې ٍمٍ ًخً ګنجىٍنتً متٍ‬
‫ًثٌخماً ثٌ پً لپٽٍ چجًٌ کې ٍمٍ شیٌی ًثٌخماً ثٌ پاې مٍ ټینګې کړو ثٌ پٌ کجٌٰثنٍ‬
‫نرصس ثٌ خٌیج ًثکړو ‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌګ ـٶ هی مٍ پٌهې ثیا ټٌٌ چې ټً هللا ش‪٩‬جټی پٌشً ىٌ مٍؼتٍه ه متٌګ رسه‬
‫من کیږي‪،‬ـصی ه هللا ش‪٩‬جټی شتٌ ټٍټتٍ مفدتٍح ممٽتٍٳ ه هٌٌ ؼيتجنٍنٍ رسهثً ـلتس‬
‫ًٍِٻ ثکٌٿ مفمو ‪ ‬ى‪ ،‬ه مٌګ څکً کړې ثٌ ټً هنیج څمً یٍ ًـٽض کتړی‬
‫هی‪.‬‬
‫ىمتتوې ـٵیٵتتض شتتً پتتً پتتجٿ رسه ه ثٰ٭جنّتتصج ه ثِتتيمٍ ثمتتجًس مرشتتشجخً ثٌ ه‬
‫ميمفمتتو ‪٨‬متتٌ مؽجىتتو کتتًٍنۍ ث‪٨‬ينتتٍي چتتې ه ثِتتيمٍ ثمتتجًس مؤِتتْ ثٌ ٍ‪٨‬تتی‪،‬‬
‫ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ه ًٌپٌاې ٍٔې نجًٌ‪٬‬ۍ ټً ثمٽً لپتپ ًٌؿ مٽتک‬
‫ؼيج څمً یٍ ًـٽض ٌٸتړ‪ .‬ثنتجهلل ٌثنجثټیتً ًثؼ‪٩‬تٍ ‪.‬‬ ‫ثالًٌثؿ شً ٌِپجًه ثٌ ټً هې ٰج‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی ًـمز ٌثِ‪٩‬ز‬
‫مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ًـمز هللا ‪٨‬ٽیً ه ثِيمٍ ثمض یٍ ٌیجړټی ثٌ ممٽت‪ً ٚ‬ىترب‬
‫ٌ‪،‬چې پً ډیٌٌ ِمصٍ رشثب‪ ٍ١‬کې یٍ ه ثِيمٍ ـجکمیض ټٍیوټی خیتٌ‪ً ٫‬ثپًٍشتً کتړ‪ ،‬ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس شٌ نجمً النوې یٍ یٍ خٕپړ من‪ ،٥‬ثٌ ه ثِيمٍ ِیجِض پتٌ ث٘تٍټٍ خٌثختٌ‬
‫رش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬جٿ شأِیْ کړ‪،‬هللا ش‪٩‬تجټی ههه پتً شٍِت‪ ٢‬نتً یتٍثٍې ه ثٰ٭جنّتصج پتً ِت‪١‬فً‬
‫مؤمنجنٍ شً ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ن‪٩‬مض ًٌ ٌټیو خٽکې هًِض ؼيج شً یٍ ه ٌثٴ‪٩‬تٍ ثِتيمٍ‬
‫ـجکمیض منٍنً ٌړثنوې کړو‪.‬‬
‫هث څٍ کٌښې ٔجیو ه نٍمٍړي ه ٌیجړمنٍ کجًنجمٍ ه ثـصٍث شجح ٌنٽٌي‪،‬نٍځکً ث٘تيل‬
‫لربې شً ځٍ ثٌ ى٭تً هثچتې ‪٨‬جټیٵتوً ثمیٌثملتؤمنین ‪ ‬نتًٍ ټتً هې هنیتج ًـٽتض‬
‫کړی‪،‬پً هې رشثب‪ ٍ١‬کې ٍمٍ هنوه هث هه چې ټً نٍمٍړي ًثپجشې ثمجنض ثِيمٍ ثمتجًس‬
‫ىا‪ّ٬‬تې ٌپتجټٍ ټکتتً هه مٌـتٍٿ چتتې پتجټٽی ٌ‪،‬ىا‪ّ٬‬تتې ثِتيمٍ رشی‪٩‬تتض شتً ثټصتتَثٿ‬
‫ٌکړٌ‪،‬ىا‪ّ٬‬ې ممٽ‪ ٚ‬ثٌ پً هللا ش‪٩‬جټی مصٍکپ ٌثٌٍِ‪،‬ىا‪ّ٬‬ې ٴٌختجنۍ شتً ـتجرض ثٌ ه‬
‫ـٶ پً الًه کې متؤمن‪ ،‬مص‪٩‬يو‪،‬مصٍکپ‪٘،‬تجخٌ‪،‬ظجخض ثٌ ټتً هللا ش‪٩‬تجټی څمتً ٌیٌیتوٌنکٍ‬
‫ٌثٌٍِ شٌ څٍ هللا ش‪٩‬جټی ىموثِې ههې ًِب خجً ه پًٍشً کٍټٍ ثٌ شٌ منَټً ًِتٍټٍ شٍٰیتٶ‬
‫ًثکړي‪،‬ثٌ ىموثِې مٍ ه هنیج ثٌ ثلٌس پً رسټٍړ ثٌ خٌیج ٌنجٌٍي ‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌـٍٿ ميمفمو‪٨‬مٌ مؽجىو چې هثمٌیکج پً مرش هنړیٍثٻ کٱٌي یٌ‪٬‬پ ټً ټٍٻ‬

‫ٰٕجً ثٌ ش‪٩‬ٵیذ رسه رسه پً ىیٍثه کې ثٌِېوه ثٌپً شیٌٌ څٍثًټّتٍ کٽٍنتٍ کتې ـصتی ه‬
‫یٍې ًٌځې ټپجًه ى‪ ،‬ټً ثٰ٭جنّصج څمً خيٌ پجکّصج یج کٍٿ خپ ىیٍثه شً نً هی شٽٽی ثٌ‬
‫ټً لپپ میٕض ځجی څمً یٍ ه ثِيمٍ ثمجًس چجًې ًىربې کتٍټې چتٍ هنٍمتٍړي پتً‬
‫هي ًِب ثِصٵجمض ثٌ ټً ىیٍثهه پً نً ٌشٽٍ کٌه ٍٔثىو ثٌ هالیپ مٍ ؼتٍه هي څتً متٍهه‬
‫ٌړثنوې ه ًٌپیاې ٍٔي نجًٌ‪٬‬ۍ ټً ثمٽتً چتې هنتجؼٍړي پتً ًٌٌِتصیٍ هٌه ثٌنیتٍ کتې‬
‫ِمصٍ ٍیجشً ٍٔه ثٌ پً ـٶ ًٌِیو‪.‬‬
‫‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ‪ ‬کتً ؼّتا یتٍ ٔتم‪ ٌ ٚ‬مګتٌ پتً م‪٩‬نتٍي ټفتج‪٣‬‬
‫نٍمٍړی یٍ لٍځاض‪،‬یٍه ن‪ٌ٥‬یً ثٌ ه یٍه مٵوُ ثًمج ـجمپ ٌ‪،‬کً څٍک ‪ٍ٬‬ثړي ه ى٭تً‬
‫ًٌؿ لٍٔجټً کړي ثٌ ټً ى٭ً رسه ه ٌٰج ظدٍس ٌړثنوي کړي‪،‬نٍخجیو ه نٍمٍړي ټً میٌثط‬
‫ثِيمٍ ثمجًس رسه ٌٰج ٌکړي‪،‬ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ه ث‪٨‬تجهې ټپتجًه پتً هې رشثب‪١‬تٍ کتې پتً‬
‫ـیغ ه مّٽا هث ٍمٍ ه ٌٰه ٌٰه ٌ‪٤‬یٱً هه چې ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ٴٍس‪ٌ،‬ـتوس ‪،‬‬
‫پٌثلصیج ثٌ خٌیج ټپجًه ټٍټې ىڅې پً کجً ٌثچٌٍ‪ ،‬ههې ګډ کًٍ خنیجهٌنً ال پجلً کړٌ‪،‬ځکتً‬
‫ٍمٍ ه مّٽا ثٌټْ ثٌ مؽجىو ٴرش ‪َ٨‬س ثٌ رسټٍړي یٍثٍې ه ىمو‪٘ ً٬‬ٲ پتً ٴتٍس‬
‫رسه ش‪ٝ‬مینوټی يش ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬ثِتيمٍ ثمتجًس ه یتٍه ِتًب‬
‫لٍځاض پً ـیغ پً هثِې ډٌٻ ٌهث کړی ثٌ ًٌث کړی چې شٌٔج یٍ ؼتٍړ ثٌ مفکت‪،‬‬
‫خنیجهٌنً ‪ ،‬ممٽ‪ ٚ‬ثٌ خجشوخیٌه مٽګٌي ثٌ من‪ ،٥‬شٕکیيس پٌې ثیاٍ هي ټييث مؽجىتوین‬
‫ثٌ ټٍٻ مّٽانج هي م‪١‬منئ ثٌيس‪،‬چې هث کجًٌث خً ه ثِيمٍ ثمجًس ټٍٻ مّتؤټین ثٌ‬
‫ثٌٰثه ه هللا ش‪٩‬جټی پً نرصس ثٌ همّٽانجنٍ پً ميشړ ه ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬ټً ثًمجنٍنٍ رسه ِ‪ ،‬منَٻ مٵ‪ٙ‬تٍه شتً ًِتٍي ث ٔتجءهللا ش‪٩‬تجټی ٌ‬
‫مجىثټک ‪٨‬ٽی هللا خ‪َ٩‬یَ‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرشتشجخً ‪ً ،‬ىتربي ٔتًٍَ ثٌ ه‪٨‬جټیٵتوًثمیٌثملؤمنین ‪‬‬
‫هکًٍنۍټً پٌیکړې رسه ِ‪ ،‬خً رس ټً نن ی‪٩‬نٍ ه ‪ ۸۳۴۹‬ىت ٳ کجٻ ه ٍٔثٻ ټً ‪ ۸۳‬څمً شٌ‬

‫‪30‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هًیٍ ًٌځٍ پتًٍې پتً ټٍټتٍ ِتیمٍ کتې ه‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ ‪،‬ه مّتجؼوٌ ه ثمجمتجنٍ‪،‬ٴٍمٍ ثٌ‬
‫ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ‪،‬ه ثِيمٍ ثمجًس ه مّؤټینٍ‪،‬مؽجىوینٍ ثٌ ‪٨‬جٿ ثٌټْ ټمٍث ه مٌـٍٿ‬
‫ثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ًٌ ‬ؿ شً ه ه‪٨‬جء پتً لتج‪ ٌ٠‬هٴتٌث کتٌی‪ ،‬ه‬
‫لصمٍنٍ ‪ٰ،‬تجشفٍ ثٌ ه‪٨‬جګتجنٍ مٌثِت‪ ،‬شتٌرسه کیتږي‪،‬ثٌ ټتً هللا ش‪٩‬تجټی څمتً ختً مٌـتٍٿ‬
‫ثمیٌثملؤمنین شً ه م٭ٱٌس ثٌ ثِيمٍ ثمتجًس شتً ه ثِتصفکجٿ ثٌ خٌیتجټیصٍح ه‪٨‬جګتجنې‬
‫کیږي ‪.‬‬
‫پً پجی کې خجیو یجهٌنً ٌکړٌ چې ه مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬
‫مًٍنی ًًٌٌ مي ‪٨‬دو ثملنج ثلنوثٌ ه مٌـٍٿ ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو مرش ٌٍی مٍټتٍي‬
‫مفمو ی‪٩‬ٵتٍح ټتً ټٍټٍمّتٽانجنٍ څمتً ل‪ٙ‬تٍت ‪ٍ٬‬ښتصنً کتٍي چتې ه مٌـتٍٿ متي‬
‫مفمو‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ه ثِيمٍ ثمتجًس پتً ٌثکمنتۍ کتې کتً ههٌی کتٍٿ ډٌٻ‬
‫ـٵٍٳ شٽٲ ٔتٍي ٌي‪ ،‬نتٍ ټتٍٻ هې ًٌشتً ‪٨‬ٱتٍ ٌکتړي ثٌ پتً ه‪٨‬جګتجنٍ کتې هي شتپ یتجه‬
‫ِجيت‪،‬مٍ پً هې ًِب ‪ ،٬‬کې ټٍٻ مّٽا ثمض ثٌ پً لجٗ ډٌٻ ه ثٰ٭جنّتصج مؽجىتو‬
‫ٌټْ ټً ځج رسه رشیک خٍ ټتٍ ثٌټٍټتٍ شتً ټتً هللا ش‪٩‬تجټی څمتً هشّتٽیض ثٌ ٘تربؼمیپ‬
‫‪ٍ٬‬ښصٍنکٍ یٍ ‪ٌ .‬ثټّيٿ‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ًىربي ًٍٔی‬
‫ثٌ ه‪٨‬جټیٵوً مٌـٍٿ ميمفمو ‪٨‬مٌمؽجىو کًٍنۍ‬
‫‪ ۸۳۴۹‬ىت ٳ کجٻ ه ٍٔثٻ ثملکٌٿ ‪۸۳‬مً‬
‫‪۸۴۱۳‬ىت ٓ کجٻ ه ثِو ‪ ۱‬مً‬
‫‪۱۱۸۱‬میيهي کجٻ ه ؼٍالی ‪ ۴۱‬مً‬

‫‪31‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ امیزاملؤمنین‬
‫مال اخرتمحمذ (منصٍر) ‪ ‬ژٌنذلیک‬
‫(شٌشیذ‪ :‬ه ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه شجًین څجنګً)‬

‫ه ثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس چې پً م‪٩‬تجرص هًٌ کتې پتً نړیٍثټتً کهتً ه کٱتٌ ثٌ‬
‫ثِصدوثه پٌليٯ ه ؼيجه ثٌ مدجًٍې یٍ مّصفک‪ِ ،‬نګٌ خٽپ کیږي شأِیيس ٴجبوین یتې‬
‫هلل ثټفمو پً مٍىٍخٍي ٔکپ ه ًىربي ثٌ مرششجخً ټً ٍٰٳ ثټ‪٩‬جهه ٘يـیصٍنٍ ثٌ ميجًشٍنٍ‬
‫څمً خٌلمن ٌي ‪.‬‬
‫لپٽً ه ثٰ٭جنّصج ه ثِتيمٍ ثمتجًس مؤِتْ مٌـتٍٿ ميمفمتو ‪٨‬متٌ (مؽجىتو)‬
‫‪ ‬ه ٴیجهي ٘يـیصٍنٍ یٍه ژٌنوي مؽمٍ‪٨‬تً ٌه‪ .‬نٍمتٍړي ٌکتړثی ٔتٍٻ ه نړیتٍثٻ‬
‫کٱٌ رسه ه مٵجخٽې پً ډګٌ کې ه مّٽانجنٍ ه ٴیتجهس ثٌ ًىتربي ٘تيـیصٍنً پتً ‪٨‬متيل‬
‫ډٌٻ ځینٍ ى٭ٍ مؽجىوینٍشً شٽٵین کړي چې ټتً هه رسه پتً هې الًه کتې ه هللا ش‪٩‬تجټی ه‬
‫ن‪٥‬جٿ ه ـجکمیض ټپجًه مٽګٌي ٌٻ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي پً ٴیتجهس کتې ‪٨‬متٌي ؼيتجهې موًِتې ډیتٌ هثِتې ثٔتمجٗ شٌخیتً‬
‫چې ىٌ یٍ یې همّٽانجنٍ ه ٴیجهس ثٌ ه ‪٨‬رص پً شٌ ټٍټٍ ـّجٍِ رشثب‪ ٍ١‬کې ه‬ ‫ثًٌٌٍ‬
‫ؼيجهي ٴیجهس پًٍه ٌړشیج ثٌ ٘يـیض ټٌي‪.‬‬
‫پً ٰکٌي ثٌ ؼيجهي ني‪ٝ‬صٍنٍ کې ىيس ىت‪ ،‬شتٌ ٔم‪ٙ‬تیجشٍ ٍیتجس مفتًٍي ًٌٻ ه‬
‫ميىدٍ ثِجِجشٍ ٌي‪ ،‬ىٽصً ىٌڅً ه ؼيجهي ثٌٰکٌي ثنګیَې ټً ممې شن‪٥‬تی‪ٌ ،‬ي‪ .‬ٴتٌآ‬
‫ثًٔجهثس ثٌ ه ًٍِٻ ثکٌٿ ‪ ‬ثٌ لٽٱجء ًثٔوینٍ کجًنجمٍ ه ني‪ٝ‬ض ه الًٌیجنٍ‬
‫ثِجيس شګيًه ٌي ‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ه‪ ٍ٬‬خجخ‪ٙ‬یٌشً ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ثٌ ه ُ‪٨‬مٌي متوًيس ه مصجنتض ټٌٌنکتٍ ٔتجګٌهثنٍ ټتً‬

‫ؼمٽې څمً یٍ ى‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس هٌى‪ ،‬ټجکپ ٍٔی ٍ‪٨‬تی‪ٔ ،‬تيیو أمیٌثملتؤمنین متي‬
‫ثلًب مفمو (من‪ )ًٍٙ‬شٵدٽً هللا ٌ چې پً ‪٨‬ميل ډٌٻ یې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٴیجهس چجًي‬
‫ه ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌ ثملؤمنین پً ـیجس کې پیپ کړې ثٌ ه ى٭ً ه ٌٰجس شٌ ث‪٨‬ي ًٌٌِصً ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه ثىپ ثټفپ ٌثټ‪٩‬ٵو م‪٩‬صربٌ ثٔمجٍ٘‪٨ ،‬ٽاء کٌثمٍ ‪ ،‬ؼيتجهي ممتًٌٍ ثٌ‬
‫نًٌٍ ميل ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ټمٍث ه ثِيمٍ ثمجًس ه نٍي ٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ ثٌ خیج یې ه‬
‫ٔيجهس شٌ ٔیدې پً پًٍه ثیانوثًي‪ ،‬مصجنض ثٌ میړثنتً هه‪٬‬تً ِتًب کتجًٌث ه ًىترب‬
‫هًنً ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کړه‪.‬‬
‫پً النوې کٌښٍ کې ه نٍمٍړي ژٌنو ثٌ کجًنجمٍ شً ټنتډه کصنتً کتٌٍ ىیٽتً هه چتې‬
‫ًثرسه ٌیٍ ټٍټت‪.‬‬
‫ٌٍکړو یې‬
‫ٔيیو مي ثلًب مفمو من‪ًٍٙ‬ه ثټفجػ مفموؼج ٌٍی‪ ،‬پتً ‪۸۴۳ ۱‬ىتٖ ت ‪ ۸۱۹۱‬ٿ‬
‫کجٻ ه کنوىجً ٌالیض ه میٍنو ٌټٍّثټۍ پً خنو شیمًٍ کيل کٍ ٍیږیوټی هی‪.‬‬
‫هثچې ه نٍمٍړي کًٍنۍ ه لپٽې ِیمې پً کهً یٍه مصوینً ثٌ‪٨‬ٽ‪ ،‬هٌِصً کتًٍنۍ‬
‫ثٌ ؼنجح ٌثټو ٘جـذ یې یٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬لٍښٌٍنکی ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ ،‬نٍ ه ؼنجح من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه‬
‫ِجملې ًٌٍنې ټپجًه یې ى٭ً شً ټٍمړنی ثنصمجح ه هینٍ ٍهه کړٌ شٌالًِ کٍٻ ٌ‪.‬‬
‫ٍهه کړې یې ‪:‬‬
‫ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً ثٌه کٽنۍ کې ه لپپ ٌثټو ٘جـذ پتً الًښتٍنً ه لپٽتې‬
‫ِیمې ثخصوثًٍ مکصذ ثٌ هلپپ کيل مّؽوکې ههینٍ ٍهکړٌٔ‪٩‬دٍ شً ٔجمپ کړثی ٍٔ‪،‬‬
‫هثچې پٌ نٍمٍړي خجنوې ټً مجٍٔمصٍح څمً ه پٍىٍ‪ ،‬ىکجٌس ثٌ خ‪ٙ‬یٌس ‪٨‬يمې ښتکجًه‬
‫ه ثِصجهثنٍ ټمٍث ى‪ ،‬شٌ لج٘ې ًٌٍنې ثٌ پجټنې النتوې ٌنیتٍٻ‬ ‫ٌې نٍ ه لپپ پيً شٌڅن‬
‫ٍٔ‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫څٌنګً چې ه نٍمٍړي کًٍنۍ ه ىؽٌس پتً ميتجٻ ه خٽٍچّتصج ثړٌنتو پتً ګتٌهي‬
‫ځ نګپ کمپ کې ثٌِیوه نٍ هینٍ ٍهه کړې یې څً مٍهه ىموټصً ثٌ خیتج ه پتنؾ پتجی پتً‬
‫ِیمً کې شٌرسه کړې‪ .‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً کٍټې ښجً شً الړ څً ٌلض پً کٍټتً ثٌ ًٌٌِتصً‬
‫یې ه ‪٨‬دوهللا لج کٌثُ پً ِتیمً کتې پتً یتٍه موًِتً کتې هینتٍ کصجخٍنتً ٌټٍِتصپ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً نٍمٍړی ه هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ پً شيٓ پیاًٍ شً الړ ثٌ ىٽصً یې پً کهً ګړ ثٌ نًٌٍ‬
‫ِیمٍ کې هینی هًٍِنً ٌٌیپ ثٌ ٌړه هًٌه یې ه پیاًٍ ه ؼٽٌٍٍ پً کمپ کې ٌټٍِصً‪.‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چې نٍمٍړی پً هینٍ ٍهه کتړٌ خٍلتض ٌ ه ثٰ٭جنّتصج ِتیجيس ٌثک ه‬
‫کمٍنّصجنٍ الُ شً ٌټٍیو ثٌ ثٰ٭ج مؽجىو ٌټْ ه ى٭ٍی پٌليٯ ثِيمٍ پجڅٍ ٌکړ‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌ ِیجيس مدجًٍه یې ‪:‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کې پً ثٰ٭جنّصج خجنوې ه ٔتًٌٍي ثٔت٭جټګٌٌ شتٌ شیتٌي ًٌٌِتصً‬
‫ثٰ٭ج مؽجىو ٌټْ ه ى٭ٍی پٌليٯ ثِيمٍ مٵجٌمض پیپ کړ ‪.‬ؼنجح من‪ٙ‬تًٍ ٘تجـذ‬
‫چې ى٭ً ميجٻ ثشٽْ کٽن ٌ ه یٍه شکړو ثٌ خجٔيجمصً ځٍث پً شٍګً هیتٍه ‪٬‬یتٌيت مؽجىتو‬
‫پً ـیغ یې پً ٔ‪ًٍ٩‬ي ډٌٻ ټً لپپ هین ثٌ ىیٍثه څمً ه هٰتج‪ ٧‬پتً ‪٬‬تٌ‪ ٛ‬ه یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ‬
‫ًٌٍٔیجنٍ ثٌ هثليل کمٍنّصجنٍ پً لتيٯ ه ٌِتٽً ٌثٻ ؼيتجه الًه ٌنیٍټتً‪.‬نٍمٍړی ختً ه‬
‫کجٻ پً ثٌ هٌ کې کٽً پً هینٍ هًٍِنٍ خٍلض ٌ ثٌ چې ِدٵٍنً خً ليٗ ٍٔٻ نٍ خً یې‬
‫ه ؼيجهي ؼديٍ پٌ لٍث ممً کړه‪.‬‬
‫نٍمٍړی پً کجٻ ‪ ۸۱۱۱‬ٿ ٸې ه ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض ټپجًه ه کنوىجً ٌالیتض ه مٕتيًٍ‬
‫ؼيجهي ٴٍمنوث ٔيیو ٴجًي ‪َ٨‬یَهللا ؼديً هلپپ ؼيجهي ِنګٌ پتً ـیتغ ‪٬‬تًٍه ثٌ ه‬
‫پنؽٍثًٍ ٌټٍّثټۍ پً پجٔمٍٻ ِیمً کې یې ه ثٰ٭جنّتصج پتً کهتً ه مٕتيًٍ ؼيتجهي‬
‫ٔم‪ٙ‬یض ثټفجػ ميمفمو ـّن ثلنتوڅٍک چتٍ هثِتيمٍ ثمتجًس پتً ٌثکمنتۍ کتې‬
‫هًیجِتتض ثټتتًٍٍث مٌِتتصیجٻ ٌ شتتٌ رسپٌِتتصٍ النتتوې ه ٔتتًٌٍي ثٔتت٭جټګٌٌ ثٌ هثلتتيل‬
‫کمٍنّصجنٍ پتٌ لتيٯ ؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیتض شتً هٌثٿ ًٌکتړ‪،‬ه ٔتيیوٴجًي ‪َ٨‬یتَهللا ؼديتً‬
‫هؼيجهي ٔم‪ٙ‬یض مٌـٍٿ مٍټٍي مفمتوندٍ مفمتوي ه ـٌکتض ثنٵتيح ثِتيمٍ پتً‬
‫شن‪٥‬ی‪ ،‬پًٍي مٽفٶ ٌه چٍ هٴجًي ٘جـذ شٌ ٔيجهس ًٌٌِصً یٍ هٴٍمنوث مي ـتجؼٍ‬

‫‪34‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مفمو ثلنو پً مرش ه ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یض مٍټتٍي مفمتو یتٍنْ لتجټ‪ ٚ‬پتً ثِتيمٍ‬
‫ـَح کې ًِمیض شٌالًِ کړ ‪.‬‬
‫مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً کنوىجً کې ه ًٌٍٔي ثٔت٭جټګٌٌ ثٌ ه ى٭تٍی ه هثلتيل‬
‫ميشړٌ پٌ ليٯ پً ډیٌٌ پٍځٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې ٰ‪٩‬جټً خٌلً ټٌټې ثٌیٍ ځٽې پً کتجٻ ‪ ۸۱۱۱‬ٿ‬
‫کتتې هکنتتوىجًٌالیض ه ژړ ٌټّتتٍثټۍ هِتتنځٌي پتتً ِتتیمً کتتې هًٌِتتجنٍ پتتً ًتتٍه‬
‫ًِبثشیژیک مٌکَ خجنوي هممجمن ‪٨‬مٽیجشٍ پً شٌڅ کې پً هثيس ډٌٻ ٍلمٍ ٍٔ چٍ خو‬
‫یې هیجًټْ ځجیً لٍ ٌ لٍ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ٔٱجًٌکړو ‪،‬هٌى‪ ،‬ځپ خیج ه‪ ۸۱۱۱‬ٿ کجٻ همی‬
‫پً میجٔض کٍ هثِيمٍ ثمجًس پً ٌثکمنٍ کې ه مَثً رشیٲ پً ىٍثیې ډګٌ کې ٍلمتٍ‬
‫ٍٔ ثٌ پً ى٭ً ٍلمٍ ـجټض کې ه ممجټٱینٍ ټمٍث ثِیٌ ى‪.ٍٔ ،‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې یې شأِیيس ًٌٻ‬
‫پً کجٻ ‪ ۸۱۱۱‬ٿ پً ثٰ٭جنّصج کې ه کمٍنّصٍ ن‪٥‬جٿ شتٌ ِتٵٍ‪ ٟ‬ثٌ ه ثلتيل ؼګتړٌ‬
‫پیٽیوٌ ًٌٌِصً ؼنجح من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه لپٽې ؼديې ه نًٌٍ ممٽ‪ ٍٙ‬مؽجىوینٍ پً څیٌ‬
‫ٌِٽً پٌ ځمکً کیاٍهټً ثٌ ه ٌثک پٌرس هپیپ کړٻ ٍٔي نجًٌث ؼګړې پً شوثٌٿ کې یتې‬
‫ه ىیهج پٽٍي ٌ نً کړو‪.‬‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ چې هث ميجٻ یٍ نٍٿ ٌشی مؽجىو ثٌ ه مؽجىوینٍ پً منځ کې ټً ښً‬
‫ٔيٌس نً خٌلمن ٌ ه یجهې ِیمې ه نًٌٍ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمنوثنجنٍ ټکً‬
‫‪ٔ ،‬يیو ميمفمو آلنو‪،‬ثٌ ٔيیو مي خًٍؼتج پتً څیتٌ ه لپتپ‬ ‫مٌـٍٿ ميمفمو ًخج‬
‫‪٨‬جهي ژٌنو پً ‪ًٍ٬‬ه کٍټٍ رسه ټً ىٌډٌٻ شن‪٥‬یمٍ ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ څمً الُ پً رس ثٌ پً ځینٍ‬
‫‪٨‬ٽمٍ ثٌ شٌخیٍي ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ مرصٌٯ ٍٔ‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۸۳۸۱‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ کې چې ه ثمیٌ ثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬
‫ټمٍث ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک شأِیْ ٍٔ مي ثلًب مفمو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه‪٬‬تً ميتجٻ‬
‫پً پیاًٍ کې ه ؼٽٌٍٍ کمپ ه ىؽٌس کيل پً ثمینیً موًِتً کتې ټتً ٔتین ثټفتویغ‬
‫مٍټٍي ٔيجح ثټوین هالًٌ ٘تجـذ ثٌ مٕتيًٍ متوًُ مٌـتٍٿ ِتیو ٴتٌیٖ خجختج رسه‬

‫‪35‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ِدٵٍنً ٌیپ ثٌ ًٌرسه ه ؼنٍح ‪ٌ٬‬ح ـٍٍې نًٍ ى‪ ،‬ډیٌ ‪٠‬جټدتج مٽګتٌي ىموًِتً ٌٌ‪.‬‬
‫کٽً چې هٌی ټً ًثډیٍګجنٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک ه شأِیْ لربه ٌثًٌیوه نٍ شٌ لپپ منځ‬
‫یې مًٍٕه ٌکړه چتې ههې نتٍي شفٌیتک ه ـٵیٵتض م‪٩‬ٽٍمٍټتٍ ټپتجًه خجیتو څتٍ کّتج‬
‫کنوىجً شً ٌټیږي‪ .‬هٌی لپٽً هٌه مٽګٌي متي مفمتو ٴجِت‪ ،‬ثلنتو ثٌ متي ‪٨‬دوثټّتيٿ‬
‫مفدًٍ کنوىجً شً ًثٌټیږٻ‪ .‬ى٭ٍی ه ثِيمٍ شفٌیک ټً مرش ثٌ چجًٌثکٍ رسه ٌټیوٻ ثٌ‬
‫ټً پًٍه ث‪٠‬مینج ثٌ ٴنج‪٨‬ض ًٌٌِصً یې لپٽٍ ه موًِتې مٽګتٌٌ شتً ـتجٻ ًثٌٌړ چتې هث‬
‫ٌثٴ‪٩‬ج ه ‪٠‬جټدجنٍ ثٌ مؽجىوینٍ شفٌیک هی‪.‬ټً هې رسه مي ثلتًب مفمتو من‪ٙ‬تًٍ ثٌ نتًٍ‬
‫مٽګٌي یې ًث ًٌث ٍٔٻ‪ ،‬پً کٍمً ٔپً چې هٌی خٍټوک شً ًثًٌِتیوٻ ‪٠‬جټدتجنٍ هشمصتً‬
‫پٍٻ ِیمً نیٍټې ٌه ثٌ ه کنوىجً پٌ لٍث ًٌث ٌٻ‪.‬‬
‫پً خٍټوک مي ثلًب مفمو من‪ ًٍٙ‬ثٌ ًٌرسه مٽګتٌٌ ‪٠‬جټدتجنٍ لپتپ منځتٍ ‪ٍ٬‬نتډه‬
‫ٌکړه شٌ څٍ لپپ مرش ٌټجکٍ پً هې ‪٠‬جټدجنٍ کې ډیٌ هثِتې کّتج ٌ چتې ًٌٌِتصً پتً‬
‫ثِيمٍ ثمجًس کې یې ًِب ًِب لومصٍنً ٌکړٻ ټکً ه ن‪٥‬جمٍ کمیّتیٍ ثٌِتنی مرشت‬
‫متي ‪٨‬دتوثملنج ثلنتو‪،‬ه کنتوىجً ه‬ ‫٘وً مفمو ثخٌثىی‪،،‬ه ىٽمنو ٌالیتض خٌـتجٻ ٌث‬
‫ىٍثیٍ ډګٌ پمٍثنی مّؤٻ مي مفمو ٴجِ‪ ،‬ثلنو‪،‬ه ٔتینډنډ ه میتوث پمتٍثنی مّتؤٻ‬
‫مي مفمتو ن‪٩‬تی‪ ،‬ثلنتو‪ ،‬ه ٍثختپ پمتٍثنی‬ ‫مي‪٨‬دوثټّيٿ مفدًٍ‪ ،‬ه ىٽمنو پمٍثنی ٌث‬
‫مٍټٍي م‪١‬ی‪ ٪‬هللا ٘تجـذ ‪ٔ ،‬تيیو مٍټتٍي ثـمتو ؼتج ثٌ نتًٍ ډیتٌ مؽجىتوین ثٌ‬ ‫ٌث‬
‫مّؤټین‪ .‬ټً ِي مًٌٍٕ ًٌٌِصً هٌی ه لپٽٍ مٽګٌٌ ټً منځً مي ثلًب مفمتو من‪ٙ‬تًٍ‬
‫٘جـذ ه لپپ مرش پً ـیغ ثنصمجح کړ ثٌ خیج هٌی ټٍټٍ ه ى٭ً شتٌ مرشت النتوې پتً‬
‫ثِيمٍ شفٌیک کې ٔمٍټیض ٌکړ ثٌ لومض یې پیپ کړ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ النوې ٌ‪٤‬جبٲ ثٌ مّؤټیصٍنً شتٌرسه‬
‫کړٻ‪.‬‬
‫‪۸‬ت هکنوىجً ښجً ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً نٍمٍړی ه کنوىجً ه ىتٍثیٍ ډګتٌ ه مّتؤٻ پتً‬
‫ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬

‫‪36‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ ۱‬ت ه ‪٠‬جټدجنٍ پً الُ ه کنوىجً ٌالیض شٌ نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِتصً پتً کنتوىجً کتٍ ه‬
‫ىٍثًٍ ځٍثکٍنٍ ثٌ ىٍثًٍ موثٰ‪ ٍ٩‬مّؤټیض ًٌشً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫‪۴‬ت پً کجٻ ‪۸۱۱۹‬ٿ کې ه پيٍمینی کجخپ شٌنیٍټٍ ًٌٌِصً ه ىٍثًٍ چٽنوثٌِتیجـض‬
‫ٌٍیٌ ٌټجکپ ٍٔ ‪.‬‬
‫‪ ۳‬ت ټً ٌٍثًس رسه ى‪ ،‬ميجټً همٌـٍٿ ثمیٌثملٍمنین ه ځجنګړي ىوثیض ثٌ ـک‪ ،‬پتٌ‬
‫مّتؤټیض ىت‪ًٌ ،‬شتً‬ ‫ثِجُ ه هٰج‪ٌٍ ٧‬ثًس مٌخٍ‪ ٟ‬ه ىٍثًٍ موثٰ‪٩‬ې ‪٨‬متٍمٍ ٴٍمنتوث‬
‫ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ه ىٍثًٍ چٽنو ثٌ شًٍیَٿ ٌٍثًس پً ِتجـً کتې یتې یتٍ ٍیتجس ٔتمیٌ‬
‫ثٌ ً‪٬‬نیَ ٰ‪٩‬جټیصٍنً شٌ رسه کړي چې پً ممصرص ډٌٻ یې ه ځینٍ شيکٌ کٌٍ‪:‬‬ ‫‪٨‬مٌث‬
‫ى٭ً ميجٻ چې کجخپ ښجً ه ثِيمٍ ثمجًس شٌ ٌټکې النوې ًث‪٬‬ی پتً هې ښتجًکې ه‬
‫ىٍثنًٍهي ٌٍثًس شأِیّجس ثٌ مٌخٍ‪ ٟ‬مٽکیصٍنً ه هثليل ؼګړٌ ټً کدٽً ِمض مصلتً‬
‫ٍٔي ٌٻ‪.‬هث ى٭ً ميجٻ ٌ چې ثِتيمٍ ثمتجًس ټتً ِتمصٍ ثٴص‪ٙ‬تجهي ِتصٍنٌَ ثٌ نړیٍثټتٍ‬
‫مفوٌهیصٍنٍ رسه من ٌ لٍ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً ىا‪ ٍ٬‬نجمنجِتدٍ ثٴص‪ٙ‬تجهي رشثب‪١‬تٍ کتې‬
‫ټٍمړی ه کجخپ خین ثملٽيل ىٍثًٍ ډګٌ ثٌ ه ى٭ً ثړٌنو شأِیّجس ټتٍٻ ټتً رسه ًٌ‪٬‬تٍٻ ثٌ‬
‫خیجیې ه آًیجنج ثٰ٭ج نړیٍثټً ىٍثًٍ ٸٌښً ه کًٍنیتٍ ثٌ خيٌنیتٍ ثټٍشنتٍ ټپتجًه پتً نړیتٍثٻ‬
‫ِټنډًډ خٌثخٌه مؽيَ و کړو‪.‬‬
‫ه ى٭ً پً ش‪٩‬ٵیذ ه کنوىجً‪ ،‬ىٌثس ‪ ،‬ننګٌىجً‪ ،‬مَثً رشیٲ ثٌ کنوٍ ٌالیض ىتٍثًٍ‬
‫ډګٌٌنً ه ىٌډٌٻ مٽکٍ ثٌ پٍځٍ ثټٍشنٍ ټپجًه ثمجهه ثٌ پً پٌممصٽٽیٍ ٌِجبٽٍ مؽيتَ کتړٻ‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ یې هثٰ٭جنّصج پً هننً کې ه ٔتپې ثٌ ًٌځتې ټپتجًه ه هثلتيل ثټٍشنتٍ ِتيٍټض‬
‫ـجؼیجنٍشتً ه ثًیجنتج‬ ‫خٌثخٌ ثٌ ټً کٽٍنٍ ځنډ ًٌٌِصً یٍ پً ټٍمړی ځپ پً ًٍګٍنٍ ثٰ٭تج‬
‫ثٰ٭ج ىٍثیٍ کٌښې ټً الًي ـؾ شً ه شٽٽٍ ٍمینً مّج‪٨‬وه کړو‪.‬‬
‫مفًبٿ مي ثلًب مفمو من‪ ًٍٙ‬چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ټتٍټې ٌثکمنتۍ پٌميتجٻ ه‬
‫ىٍثیٍ چٽنو ٌٍیٌ ٌ ه لپپ ٌٍثًس پٌميجٻ یې هثٰ٭جنّصج ه مٽکٍ ىتٍثًٍ چٽنتو ٌٍثًس‬

‫‪37‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثـیجء ثٌ پٌمن خیٍټٍ پً الًه کې ډیٌې ىٽې ځٽې ٌکړي چې ‪ٍ٬‬ثړٌ ه مٕض منٍنً لٌٌثً‬
‫پً شٍګً یې هټصً ممصرص یجهښض ٌکړٌ‪.‬‬
‫ؼنتتج ح من‪ًٍ٘ٙ‬تتجـذ همٽکتتٍ ىتتٍثیٍ چٽنتتوه ښتتې ًىنایتتٍ ثٌهنتتړ هنتتًٌٍ‬
‫ىیٍثهٌنٍه شٌثنَیټ پٌٌثٌٍنٍچٍ هثٰ٭جنّصج ټً ٰ‪ٝ‬جنً خً شیٌیوٻ پتً لتج‪ ٌ٠‬ه(ٌیّتض‬
‫هِصگجه) هثٰ٭جنّصج پً خین ثملٽيل مٕيًٌٍىٍثیې ډګٌٌنٍ ټکً کجخپ‪ ،‬کنوىجً‪ ،‬ننګٌىجً‪،‬‬
‫مَثًثٌىٌثس کٍ ځج ی پٌ ځجی کړو چٍ ثٌُ یې ى‪ ،‬ټیوٌنکٍ ٔجىوث هي‪ ،‬ثٌى٭ً ميجٻ‬
‫یې پً میٽیٍنٍنٍ ثمٌیکجیې ډثټٌ هخيٌنیٍ ثټٍشکٍټً شیٌیوٌ نً هټکْ پً ډٌٻ هثٰ٭جنّتصج‬
‫خٍهیؽٍ شً ًث شٽپ چٍ شٌ ثًٌِ هٌثٿ ټٌي‪ .‬ه ى٭ً ميجٻ ه ثٰ٭جنّصج ه ىٍثنًٍه ٌٍثًس‬
‫ثٌىٍثیې موثٰ‪٩‬ې ه یٍه ًثپًٍ ټً ممې ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ٌٍثًس پٌميتجٻ لتٍث ٌ ٔتج ‪۳۳‬‬
‫خٌيخٌٽْې شٌثنّپًٍيت ثټٍشکې ثٌ ؼنګٍ چًٍټکې چې ه ؼګړٌ پٌميجٻ ٍیجمننې ٍٔې ثٌ ټً‬
‫ثټٍشنې ټٍیتوټې ٌې ټتً رسه شتٌمی‪ ،‬ثٌ پتً مٽکتٍ ىتٍثیٍ چٽنتو ثٌ ىتٍثیٍ ځتٍثک کتې ه‬
‫ثِصٱجهي ٌړٌګٌځٍټې چې ټنډ شٱ‪ٙ‬یپ یٍ پً النوې ډٌٻ هی ‪.‬‬
‫تتت ى٭ً ‪ ۳۳‬ممصٽٲ ثټنٍ‪ ٧‬ثټٍشکې چې ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ٌٍثًس پٌميتجٻ ټتً رسه‬
‫شٌمی‪ ،‬ثٌ ً‪ٍ٬‬ٻ ٍٔي ‪٨‬دجًس هي‪:‬‬
‫شٌثنّپًٍيت ثټٍشکې‪:‬‬
‫هًی ثین ‪ – ٨1‬څٽًٍ ثین‪ – 21‬هٌه ثین ‪15‬‬
‫ؼنګٍ ثټٍشکې‬
‫ثشً ؼیض می ‪ – 1٨‬هًی ؼیض ٍِ‪ – M31٨‬پنځً ؼیض ٍِ‪11‬‬
‫ىٽیکٍپًب‪:‬‬
‫ٔپږ می ‪ – 7‬ثشً می‪ – 24‬پنځً ثیپ ‪28‬‬
‫ټً هې ‪٨‬يٌه ه مٽکٍ شٌثنّپًٍس ثړٌنو یٍه ًٌيس ِجلصً ‪ 3٨‬ډٌټً ثٌ یٍه ثین‪ ۱۳‬ثٌ‬
‫ثټٍشکې ى‪ ،‬پً لپپ ٌلض کی پتً خيٌنیتٍ‬ ‫ه ثًیجنج ثٰ٭ج ىٍثًٍ رشکض ثمٌیکجیٍ خٍین‬
‫ىیٍثهٌنتتتٍکٍ شتتتٌمی‪ ،‬ثٌه ثِتتتصٱجهې ٌړ ٌګٌځیتتتوې‪ .‬ه‪٬‬تتتً ًثٍ یتتتٍ ‪ًٌ۱‬يس ِتتتجلصً‬

‫‪38‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٌثنّتتپًٍيت ثټتتٍشکٍ پتتً ثٍثهختتجٍثًکې لٌیتتوثًي ثٌ ه ثٰ٭جنّتتصج ىتتٍثیٍ لتتومجشٍ شتتً‬

‫ٌِپجًټې‪.‬‬
‫پً هې یٍٔمیٌشٌمی‪ٍٔ ،‬یٍ ثٌلٌیوثًي ٍٔیٍثټٍشکٍ رسخیٌه ى٭ً ميجٻ ثٰ٭جنّتصج‬
‫نًٍې ى‪ ،‬پً ټّګٍنٍ ًٌ‪٬‬ې ؼنګٍ‪ ،‬شٌثنّپًٍيت ثټٍشکې ثٌ چتًٍټکې هًټتٍهې چتې ه یتٍه‬
‫خٕپړ ىٍثیٍ ځٍثک ًٌٻ یٍ هًټٍه ثٌ ه ٰ‪٩‬جټیض ښً خیٽګً یې پً کنوٍ ثٌ ځینٍ نًٌٍ ټٌي‬
‫پٌشٍ ِیمٍ کې همؽجىوینٍ همفجرصه ځٍثکٍنٍثٌ ممصٽٱٍ ټٌي پٌشٍمٵومٍؼديٍ ثٌ ؼنګٍ‬
‫ل‪ٍ١‬نٍشً هٌثٿ هثًه ثکاٻ ثٌ ىٍثیې مٌِصً خٽيی ٍٔثٌى‪ ،‬هىیتٍثه ټٍیتٍ ښتجًٌنٍ ثٌ ټتً‬
‫ىیٍثهه خيٌشً پً من‪ ،٥‬ډٌٻ همّجٌٰ ٌړٌنکٍ ثټٍشکٍ ثټٍشنې ؼجًي ٌې‪ .‬لتٍ هثمٌیکجیتجنٍ‬
‫پً یٌ‪٬‬پ ثٌ هىٍثیٍ ډګٌٌنٍ پً مبدجًٌټٍ رسه ه‪ ً٬‬ميل ٔصمنٍ پً یٍممیَ ډٌٻ شدجه ثٌ ټً‬
‫منځً ٌالړو ‪.‬‬
‫مفًبٿ مي ثلًبمفمو من‪ٙ‬تًٍ ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ٌثٸمنتٍ پتً ميتجٻ ه ؼت ثٻ‬
‫مجټک ه ‪٬‬وثً ټً ٸدٽً پً ٔاٻ کې څً خجنوي ٔپږ میجٔصٍ خنوي ٍٔ لتٍ ًٌٌِتصً ه‬
‫هللا ش‪٩‬جټی پً ٰ‪ٝ‬پ ى٭ً ٌلض خیٌشتً ژٌنتوی ًثلتيٗ ٔتٍچٍ ؼت ثٻ مجټتک ه ؼت ثٻ‬
‫هٌِص‪ ،‬پً خیٌشً ًث څٌګنویوٌرسه ټً ٰجًیجخً ٌشاصیوه ثٌټً خنویمجنٍ څمً یې خنویجنٍ شً‬
‫ه ٌشٽٍ ٍمینً مّج‪٨‬وه ٍٔه ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ ه یٌ‪٬‬پ پً ليٯ ٌِٽً ٌثٻ مٵجٌمض‬
‫پً ‪ ۱۱۱۸‬ٿ کجٻ ه ثکصٍخٌ پً ثٌٌمً نیټً پً ثٰ٭جنّتصج خجنتوې ه ثمٌیکتج شتٌ یٌ‪٬‬تپ‬
‫ًٌٌِصً مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ى٭ٍی پً ليٯ مّٽق ؼيجه پیپ کړ ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ‪ٜ‬و ه نٍمٍړي ه ؼيجه یٍ ه یجه ٌړ مٌـٽً ه کنوىجً ه ىٍثیٍ ډګٌ پتً‬
‫ٔجٌلٍث کې ه ثمٌیکجیٍ مبدجً پً مٵجختپ کتې مٵجٌمتض ثٌ ه ثمٌیکتج ټتً ګٍډثګیتجنٍ رسه‬
‫ممجمن ؼنګٍنً هي چې ثٌ هه مٍهه یې هٌثٿ ٌکړ‪.‬ه یجهٌنې ٌړ هه چې ثمٌیکجیجنٍ لپتپ‬
‫ټٍمړنۍ یٌ‪٬‬پ ثٌ مبدجً ى‪ ،‬ه کنوىجً ټً ىٍثیٍ ډګٌ څمً پیپ کړ‪ .‬پً ټٍمړي ځتپ یتې ه‬
‫ىٍثیٍ ډګٌ پً ِجـً کې ه پیهًٍ پً نٍٿ ه موثٰ‪ ٪‬ىٍثیٍ هِصګجه ٌٌیٕصٽً ًٌٌِصً یې ه‬

‫‪38‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌـٍٿ ثمیٌ ثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌمؽجىو کًٍ ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ىٍثیٍ ډګٌ ًثهثً‪ ،‬ځ٭جِض‬
‫ټیکً ثٌ ه ىٍثیٍ ډګٌ پً ِجـً کې ه ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ کًٍ ثٌ پً لتجٗ ډٌٻ ههه ه‬
‫ثٌِیوټٍ ث‪٠‬جٳ یې پً ناً کړ‪ .‬لٍ هث چې ىٽصً څتٍک مٍؼتٍه نتً ٌٻ چجشتً شٽٱتجس ٌنتً‬
‫ًِیوٻ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً چې ه پيٍمینې کجخپ پً ٔمٍٻ ټتً ډیتٌ ٌالیتجشٍ څمتً مؽجىتوینٍ ‪٨‬ٵتذ‬
‫نٕینٍ ٌکړه ه کنوىجً پً ٌالیض کې شٌ یٍې میجٔصې پًٍې خیج ى‪ ،‬مٵجٌمض ًٌث ٌ‪ .‬پتً‬
‫هې ميجٻ ه ګپ ث‪٬‬ج ٔیٌٍي پً مرشت ه ثمٌیکتج ګٍډثګیتجنٍ ه ثً‪ّ٬‬تج ه پٽتً ټتً لتٍث‬
‫مّٽّٽې ـمٽې کٍټې ثٌ هثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ مبدجً ىت‪ًٌ ،‬ث ٌ من‪ٙ‬تًٍ ثٌ مٽګتٌٌ یتې شتٌ‬
‫ًٌٌِصۍ ٔیدې پًٍې مٵجٌمض ٌکړ ثٌ خیج خیج یې ههښمن ش‪ٌٍٜ٩‬نً پً ٔج ٌٌبدٍٻ‪.‬‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه‪ ً٬‬ميجٻ چې ه ثمٌیکجیجنٍ ِمض مبدجً ًٌث ٌ شٌ ى٭ً ٌلصً چې‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس مرشثنٍ ټً کنوىجً ښجً څمً ه ٌشٽٍ پٌیکړه کٍټً ىمیٕتً همیتوث پتً‬
‫ٔجٌلٍث کې ثٌِیوه ثٌ ههښمن پً ليٯ یې مٵجٌمض شً ثهثمً ًٌکٍټً‪.‬مٍټٍي م‪١‬ی‪ ٪‬هللا‬
‫٘جـذ ٌثیٍ ه‪ٌ ً٬‬لض ًٌشً ه ثمٌیکجیجنٍ ثٌ ګپ ث‪٬‬ج ٔیٌٍي ټمٍث یٍ چج ل‪ً ٢‬ثٌٌړ چتې‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ شً یې پً کې ټیکيل ٌچې‪ :‬نًٍ ًثًٔ شّٽی‪ ،ًٔ ،‬رس خً هې پً ثمتن ٌي ثٌ‬
‫کنً ٍمٍ ًٌٍ نٽٌي ثٌ ټً ٔکّض رسه خً ممجمن ٔې‪ .‬من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه هښمن ثِصجٍي‬
‫شً ٌٌیپ چې ًًٌٔ ًٌشً ٌٌثیً چې څً ًٌٍ ټٌا ټٍٻ ٌکتجًٌا‪ٍ ،‬متج ه شّتٽیمۍ ٰکتٌ متً‬
‫کٍا ثٌ نً خً ى‪ ،‬کٽً شّٽی‪.،ٔ ،‬لپپ ٌُ کٍا ثٌ لپپ ٌُ خً کٍٿ‪.‬‬
‫مٍټٍي م‪١‬ی‪ ٪‬هللا ٌثیٍ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه کنوىجً پً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٢‬کتې شتٌ ًٌٌِتصۍ‬
‫ٔیدې ه مٵجٌمض ثًثهه هًټٍهه یٍ ٌلض ًٌشً یٍه مٽګٌي ٌٌیپ چې ټً میتوث څمتً ختً‬
‫ثٌ میٍنو لٍثشً ثنصٵجٻ کړٌ‪ .‬هه ًٌشً ٌٌیتپ چتې ټتً ى٭تً‬ ‫مياس ثٌ هًنې مٌمۍ هًی‬
‫ځجیً یې خیج نً ٍٔ ًثٌړټی شٌ څٍ چې یٍ ىموټصً خً یې مرصٌٍٰ‪.‬‬
‫مي ‪َ٨‬یَ ثټٌـمن ى‪ ،‬ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ثړٌنو ه ىمتوې ٌلتض یتٍه لتج‪ٌ٠‬ه ىکتٌ‬
‫کٍي ثٌ ٌثیٍ‪ :‬پً ىموې ِمض ٌلتض کتې چتې ه ثٰ٭جنّتصج ډیتٌې ِتیمې هثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ټً ٌثکً ٌشٽې ٌې ثٌ یٍثٍې کنوىجً ښجً پجشً ٌ ثٌ ِمض مبدجً ىت‪ ،‬رشٌ‪ ٌٌ ٧‬یتٍه‬

‫‪40‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌځ ًٌرسه ټً شٌنک پٽً شٌ ښجً پًٍې پً مٍټٌ کې مٽګٌی ٌٿ نٍ یې ىموث متيثکٌه کٍټتً‬
‫چې‪ :‬ـجالس ډیٌ ِمض هي‪ ،‬لٍ خجیو ٍمٍ ‪َ٨‬ٿ مصَټَٻ نً کتړي‪،‬هث ه هللا ش‪٩‬تجټی شٵتویٌ‬
‫هی چې کٽً ِړی پجچج ٌي ثٌ کٽً خیتج ګتوث يش‪.‬هث ىتٌ څتً ه خنتوګجنٍ هثٍمٍیٽتٍ ټپتجًه‬
‫کیږي نٍ مٍ خجیو لپٽً ‪٨‬ٵیوه ثٌ ‪َ٨‬ٿ ٌنً خجیٽٍ ثٌ ټً هین رسه لپپ ش‪٩‬يو ٌِجشٍ‪.‬‬
‫لٍ کٽ ً چې ه ثِيمٍ ثمجًس مؽجىوینٍ ټً کنوىجً ښجً څمً ه ٌشٽٍ پٌیکړه ٌکتړه‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ى‪ ،‬پً ىا‪ًٌٌِ ً٬‬تصۍ ًٌځ ټتً کنتوىجً ښتجً څمتً ٌٌس ثٌ ه میٍنتو‬
‫ٌټٍّثټۍ خنو شیمًٍ شً الړ ثٌ ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ليٯ یې ټً رسه ه ؼيجهي مٵجٌمتض‬
‫ه شوثٌٿ ىڅې پیپ کړې‪.‬‬
‫ه مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً ؼيجهي ژٌنو کې ه ثمٌیکج پً ‪ٜ‬تو ه ؼيتجه مٌـٽتً ه‬
‫هه ټپجًه ټً ِتمصٍ آٍمجیاتصٍنٍ ثٌ چیٽنؽٍنتٍ ډکتً هًٌه ٌه ‪.‬ه‪٬‬تً ٌلتض نٍمتٍړي شتً ه‬
‫مٌـٍٿ ثمیٌ ثملؤمنین ټمٍث ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ٔتًٍی پتٌ ‪ٝ٨‬تٍیض رسخیتٌه ه‬
‫کنوىجً ٌالیض ؼيجهي مّؤټیض ى‪ٌِ ،‬پجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫هث ميجٻ ه کنوىجً ٌالیض ه ثٰ٭جنّصج ه نًٌٍ ٌالیصٍنٍ پً څیٌ ه ثمٌیکجیجنٍ ليٯ‬
‫ؼيجه کې یٍ شکړو ‪ ،‬ثٌ مجىٌ ؼيجهي مّؤٻ شً ثړشیجټٌټً ځکً ثمٌیکجیتجنٍ ه ټتٍٻ ؼنتٍح‬
‫ټٍیویځ ٌٍ پً ِ‪١‬فً ؼنګٍ پينٍنً ټً ىموې ٌالیض څمً ه مؽجىوینٍ پً ليٯ ‪ٌ٠‬ؿ‬
‫کٍٻ ثٌ ىموث المپ ٌ چې شٌ ىٽمنو ًٌٌِصً ه ټٍٻ ٌٍ پً کهً پً کنتوىجً ٌالیتض کتې‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌ ځجی پٌځجی ثٌ شٌ خګٌثٿ ًٌٌِتصً‬ ‫ٍیجس ٔمیٌ ثمٌیکجًٍ‪ ،‬کجنجډثیٍ ثٌ نًٍ خيٌ‬
‫ټٍیً مٌکَي ثډو یې ى‪ ،‬ه کنوىجً ٌالیض پً ىٍثًٍ ډګٌکې ٰ‪٩‬جټً کړو‪.‬‬
‫لٍمن‪٘ ًٍٙ‬جـذ هلپپ ؼيجهي خ‪ٙ‬تیٌس ټتً ممتې پتً کنتوىجً ٌالیتض کتې ه ټٍټتٍ‬
‫مٍؼٍهٌ لجًؼٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پٌليٯ هثِې ؼيجهي پينٍنً ‪ٌ٠‬ؿ کتړٻ چتې ه ى٭تٍی ه ٌلتض‬
‫مٕيًٍ پٍځٍ ؼ ثال ثٌ ن‪٥‬جمٍ مجىٌین یې ټً ممنیٍي ثٌ مٵجخٽې څمً ‪٨‬جؼَ ٌٻ‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۱۱۱۴‬ٿ ثٌ ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کې ه کنوىجً ٌالیض ه مٌکَ ي مفدْ ه مؽجىوینٍ پً‬
‫الُ هٌه ځٽې پً ـیٌثنٌٍنکې شٍګً مجشیوٻ چې ټً ممې یې پً هٌثړو ځتيل مؽمٍ‪٨‬تج شتٌ‬

‫‪41‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍن ی‪ٍ ًٍ ،‬یجس ثِیٌ مؽجىوین ه هښمن ټً ثِجًس څمتً ًثلتيٗ کتړثی ٔتٍٻ ىت‪ ،‬ه‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه مّؤټیض پً ميجٻ شتٌ رسه ٔتٍٻ‪.‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه کنتوىجً ښتجً شتً څیٌمتً‬
‫ِتیمٍ‬ ‫ٌټٍّثټیٍ کې ه ؼيجهي ٴیتجٿ پیتپ ثٌ ث‪٠‬تٌث‬ ‫ِیمٍ رسخیٌه پً ؼنٍيب ثٌ ٔا‬
‫ههښمن ټً ٌثکً ثیّصپ‪،‬پً کنوىجً ښجً کې ه چٌیکٍ ښجًي ؼګړې شوثٌٿ‪،‬ه هښتمن پتً‬
‫مٌثکٌَ ه ًِبٌ ثِصٕيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ شٌرسه کیوٻ ثٌ ډیٌې نًٍې ؼيجهي کجًنتجمې ى٭تً‬
‫څً هي چې ه ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه مّؤټیض پً ميتجٻ یتې پتً کنتوىجً ٌالیتض کتې‬
‫ًٍ٘س مٍنوټی‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه مٌِصیجٻ پً شٍګً‬
‫چٍ کٽً پً‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ کې هثِيمٍ ثمجًس پمٍثنی مٌِصیجٻ ثټفجػ مي ‪٨‬دیتوهللا‬
‫ـکٍمض ټمٍث ثِیٌ ٍٔنٍمٌـٍٿ ‪٨‬جټیٵتوًثمیٌثملؤمنین ‪ ، ‬متي‬ ‫ثلنو ه پجکّصج‬
‫ثلتتًب مفمتتو من‪ًٍٙ‬هثِتتيمٍ ثمتتجًس ټتتً ختتپ مٌِتتصیجٻ مفتتًبٿ متتي خٌثهًثلنتتو رسه‬
‫هثِيمٍ ثمجًس ههٌى‪ ،‬مٌِصیجٻ پً ـیغ ٌټجکً ثٌ هث ىوثیض یې ىت‪ًٌ ،‬شتً ٌکتړ چتٍ‬
‫کنوىجً ډیٌ مي‪ ،‬هی هى٭ً ٌالیض مرششٍح خً ى‪ ،‬نً پٌیږهي ثٌ هٌثړو هنوي خً پتٌمن‬
‫ٌړي‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کې ى٭ً ميجٻ چتې ه ثِتيمٍ ثمتجًس یتٍ مٌِتصیجٻ ثټفتجػ‬
‫ځٍثکٍنتٍ پتً ثِتجًس کتې ٔتيیو ثٌ ختپ مٌِتصیجٻ یتې‬ ‫مي‪٨‬دیو هللا ثلنتو ه پجکّتصج‬
‫مًٕبکٍ ٴٍثٌٌ ټمٍث پً پجکّصج کې ثِتیٌ‬ ‫مي‪٨‬دوثټ٭نٍ خٌثهً ه ثمٌیکجًٍ ثٌ پجکّصج‬
‫کړثی ٍٔ ثمیٌ ثملؤ منین ميمفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو ) مفتًبٿ من‪ٙ‬تًٍ ٘تجـذ ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ه مٌِصیجٻ ثٌ ه ثمجًس ه ټٍټٍ چجًٌ ه ‪٨‬مٍمٍ مّؤٻ پً شٍګً ٌټجکً ‪.‬‬
‫ځٍثکٍنً ًث ټیږٻ‬ ‫هث ى٭ً ميجٻ ٌ چې ه ثٌخجمج ټمٍث ثٰ٭جنّصج شً ‪ ۴۱۱۱۱‬نٍي ث‪ٜ‬ج‬
‫ٍٔي ثٌ پً ثٰ٭جنّصج کې ؼيجهي مٵجٌمض ټً ًِبٌ ننګٍنٍ رسه من ٌ ‪.‬ځکً ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ‬
‫شٌ یٍټک ٍیجس پً شٌ ټٍټٍ پٌمن شٽٽیٍ ٌِٽٍ مؽيَ لجًؼٍ ځٍثکٍنً ه ِٽګٍنً ًٍه هثليل‬
‫ټً مؽجىوینٍ رسه ه ىیٍثه پً ګٍټ ګٍټ کې پً ؼګړٌ ښکیپ ٌٻ‪.‬‬ ‫پٍځیجنٍ شٌڅن‬

‫‪42‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً یٍې لٍث ه نيجیض ـّجٍِ ثمنیصٍ رشثب‪ ٍ١‬ټً ٌؼې ه مٵجٌمض ه پٍځٍ ًىتربي‬
‫ټپجًه ه ثِيمٍ ثمجًس ثمیٌ ميمفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىتو) ًثڅٌګنویتوٻ نجٔتٍنی کتجً ګڼتپ‬
‫کیوه ټً خٽې لٍث پً ؼيجهي ؼديً کې ه پٍځٍ ثٌ ثهثًي ٴیجهس شًٕ ى٭تً څتً ٌٻ چتې‬
‫همٵجٌمض پٽً یې پً خٕپړو شٍګً ه هښمن پً ټًٍ هًنٍټً‪.‬‬
‫پً مؽجىوینٍ خجنوې پٌ پٍځٍ ٰٕجً رسخیٌه ه هښمن ټمٍث نًٍ ِیجيس ثٌ شدٽی٭جيت‬
‫ٰٕجًٌنٍ ى‪ ،‬ډیٌ ٍیجس ٔتٍي ثٌ ه مٵجٌمتض پتً ِتنګٌٌ کتې یتې ډیتٌ ٔتمیٌ ؼيتجهي‬
‫ٌٻ ثٌګڼ ٔمیٌ مرشث مّةٍټین ثِیٌث ٌٻ ‪.‬‬ ‫چجًٌثکٍ پً ٔيجهس ًِیو‬
‫پً ه‪٬‬يس یتٍ ـّتجُ ٌ‪ٜ‬ت‪٩‬یض کتې ه مٌـتٍٿ ثمیتٌ ثملتؤمنین ميمفمتو ‪٨‬متٌ‬
‫(مؽجىتو) ټمتٍث ه ٘تتٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ پتً ٌړثنتتوې ه مؽجىوینٍهِمدجټاتض مّتتؤټیض ه‬
‫مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً ‪٬‬جړو ًٌ ٌثچٍٻ ٍٔ‪ .‬مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ‪٨‬مي ٌکړثی ٔتٍٻ‬
‫چې ههللا ش‪٩‬جټی پً نرصس ثٌهًىربي ًٍٔی پً مٌِصً ه مٵجٌمض پتً شتٌ ټٍټتٍ ـّجِتٍ‬
‫ٔیدٍ کې ى٭ً پً هثِې ډٌٻ ًىربي کړي چې مؽجىوین پً ىتی ډٌٻ ه ‪٨‬متيل ٴیتجهس‬
‫شًٕ ثـّجُ نً کړي ‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې ‪ ۱۱۸۱‬ٿ کجٻ پً ثٰ٭جنّصج کې ه ٘ٽیدٍ ځٍثکٍنتٍ ټپتجًه ه ى٭تٍی پتً‬
‫لپپ ث‪ً٨‬بثٯ شٌ ټٍټٍ لٍنړی کجٻ ظجخض ثٌ مؽجىوینٍ ٌکړثی ٔتٍٻ شتٌ ختپ ىٌٌلتض پتً‬
‫ىموي کجٻ کې ډیٌ مٍظٌ ثٌ کجًي ګٍٍثًٌنً پٌ هښمن شٌرسه ثٌ پً شٌڅ کې یتې لپٽتً ه‬
‫هښمن پً ث‪ً٨‬بثٯ ‪ ۱۱۱‬شنً لجًؼٍ یٌ‪٬‬ٽګٌ ٌ ٌژ ‪.‬‬
‫ىموث ًثٍ مؽجىوینٍ ه من‪ًٍ٘ٙ‬جـذ پً ٴیجهس کې ٌکړثی ٍٔٻ چٍ ټً هښمن نتً‬
‫ډیٌي پٌثلٍ ِیمٍ ٰصفً ثٌ من‪٥‬مً ثِيمٍ ثهثًه پکې ًثمنځ شً کړي ‪.‬‬
‫ه ثمیٌ ثملؤمنین ميمفمو‪٨‬مٌ (مؽجىو) شٌ ٌٰجس ًٌٌِصً‬
‫ه ‪ ۸۴۱۱‬ىؽٌي ٔميس کتجٻ ه ظتًٍ ه میجٔتصې پتً څٽًٍمتً نیټتً چتٍ کٽتً ثمیتٌ‬
‫ثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ٌٰجس ٍٔ نتٍ هثِتيمٍ ثمتجًس ه ًىتربي ٔتًٍی یتٍ‬
‫ٔمیٌ ‪٬‬ړیٍ‪ ،‬ؼیوٌ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ‪ ،‬پً شیٌٌ هٌٌټٍّ کٽنتٍ کتې ه مٌـتٍٿ متي مفمتو‪٨‬مٌ‬

‫‪43‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫(مؽجىو) ه ځجنګړي ٴج٘وثٌ ه نٍمٍړي هثاتٍ مٽګٌٌکتٍٿ چتٍ ه ٌٰتجس شتٌ ٌلصتً ټتً‬
‫نٍمٍړي رسه یٍځجی ثٌِیوٻ ټٍټٍ ټً من‪٘ ًٍٙ‬جـذ رسه خی‪٩‬ض ٌکتړ ثٌ نٍمتٍړی یتې ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه ثمیٌ پً ـیغ ش‪٩‬ین کړ ‪.‬‬
‫هث چې ‪ ۱۱۸۴‬کجٻ ه ٘ٽیدٍ ثٔ٭جټګٌٌ ثٌ ټً ى٭ٍ رسه مٵجٌمض کٌٍنکتٍ مؽجىتوینٍ‬
‫شٌمنځ ه مٵجخٽې ثٌ ًٌٍ آٍمٍیٽٍ ًٌٌِصی کجٻ ٌ نٍ ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ًٍٔث ميمٍ‬
‫ٴیجهي ث‪ٝ٨‬جٌٌ ثٌیٍٔمیٌٔیٍلٍ ‪٨‬ٽاءکٌثمٍ هث پٌیکړو ٌکړو چې ثٌُ ميجٻ ه ثمٌیکجپً‬
‫مرش ه ٘ٽیدٍ ثٔ٭جٻ ه ًٌٍ ثٍمٍ یٽٍ ًٌٌِصۍ ٔیدې هي ثٌ ‪۱۱۸۳‬ٿ خٌلٽیک ټجکٍنکی‬
‫ټپجًه ه ًٌٌِصٍ کتجٻ پتً ـیتغ ش‪٩‬تین‬ ‫کجٻ چٍ ثٔ٭جٻ ګٌٌ ه لپٽٍ ځٍثکٍنٍ ه پٌٔجش‬
‫کړی پً من کې هی نٍ ه ؼيجهي م‪ٙ‬ٽفض ثٌ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ه مٍثٰٵې ټً ممې خً هث ‪ًٍ٬‬ه‬
‫ٌي چٍ ه مٌـٍٿ ثمیٌثملؤ منین ه ٌٰجس لربه هي ټً ىمو‪ ٍ٬‬مفوٌهٌکّجنٍ پٌشتً ختپ‬
‫چجشً ښکجًه نيش ‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چٍ هث ثِجيس ًثٍ پً ډیٌ لجًٳ ثټ‪٩‬جهشً ډٌٻ ه لتجٗ ؼيتجهي م‪ٙ‬تٽفض‬
‫پٌ ثِجُ ه ‪ ۱۱۸۱‬کجٻ ه ؼٍالی ه میجٔصې شٌ ‪ ۴۱‬نیټې پًٍي پټ ٌِجشپ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه منصمذ ثمیٌ پً شٍګً‬
‫کٽً چې ه ‪ ۸۳۴۹‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ ه ٔتٍثٻ ثملکتٌٿ میجٔتصې پتً ‪ ۸۳‬نیټتً چتې ه‬
‫‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ ه ؼٍالی ه میجٔصې ټً ‪ ۴۱‬نیټې رسه ِمٍ لًٍي ه ثِيمٍ ثمجًس ه‬
‫ًىربي ًٍٔی ټً ټًٍي ه مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬متٌ مؽجىتو ‪ٌٰ ‬تجس‬
‫ًِا ث‪٨‬ي ٍٔ‪.‬‬
‫من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه مؽجىوینٍ ه الښً ث‪٠‬منج پً لج‪ ٌ٠‬ه ًىربي ٔتًٍی ‪٬‬تړٌثٌ‪٨‬ٽاء‬
‫کٌثمٍ شً ه لپپ خٌلٽیک ثٌ ه نٍي ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ه ټجکٽٍپً ثړو ثلصیتجً ًٌکتړ ثٌ هثلتربه یتې ًٌشتً‬
‫ٌکړو چٍ شجٍِ چٍ کٍٿ ٔم‪ ٚ‬ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً ـیغ ‪ًٍ٬‬ه ٸٍا ٍمج پٌي لٍښً ثٌ مٍثٰٵً هه‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ًٍٔی ث‪ٝ٨‬تجٌٌ‪ ،‬ه مٕتجبمٍ‬
‫ثٌ ممًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ پً ګډٌ یٍې ‪ٍ٬‬نډې چې ه ثىپ ثټفپ ٌ ثټ‪٩‬ٵو ټً ث‪٨‬صدتجً څمتً‬

‫‪44‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خٌلمن ٌٻ ه مفًبٿ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ټتً ـ‪ٝ‬تًٍ ثٌمٍؼٍهیتض پٌشتً شتٌ ثٌ هٌ خفعٍنتٍ ‪،‬‬
‫م‪ٙ‬ٽفض ِنؽٍټٍ ثٌ مًٌٍٕ ًٌٌِصً نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمتجًس ه نتٍي ثمیتٌ پتً ـیتغ‬
‫ٌټجکً ‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه ثمیٌ پً شٍګً ه مفًبٿ متي ثلتًب مفمتو (من‪ٙ‬تًٍ) ټتً ټجکتپ‬
‫کیوٌ رسه ِ‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ًٍٔث ‪٬‬ړیٍ‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس هټٍټٍ کمیٍّنٍنٍ‬
‫مرشثنٍ ه ٴ‪ٝ‬جء ثٌ مفجکمٍ ‪٨‬مٍمٍ مّتؤټینٍ ن‪٥‬تجمٍ ٴٍمنتوثنجنٍ ثٌ ه ثٰ٭جنّتصج ه ‪۴۳‬‬
‫ٌالیصٍنٍ ؼيجهي مّؤټینٍ‪ ،‬ه ن‪٥‬جمٍ کمیّیٍنٍنٍ مرشثنٍ‪ ،‬ه ىیٍثه ‪٨‬ٽمٍ‪،‬ميل ‪ ،‬ؼيتجهي‪،‬‬
‫ِیجيس ثٌ ٌٰىنګٍ ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ټٍټتٍ ٌِتٽً ٌثټتٍ ځٍثکٍنتٍ ثٌ مٽکتٍ‬
‫چجًٌثکٍ پً یٍه ‪٬‬ږ ه ثِيمٍ ثمجًس ټً نٍي ثمیٌ من‪٘ ًٍٙ‬جـذ رسه خی‪٩‬ض ث‪٨‬ي کتړ‪.‬‬
‫ه‪ ٍ٬‬ټٍټٍ پٍځٍ ثٌ مٽکٍ ټًًٍٍ ثٌ ه ىیٍثه ميل ٔم‪ٙ‬تیصٍنٍ لپتپ خی‪٩‬صٍنتً پتً ٘تٍيت ثٌ‬
‫کصجخصٍ خڼً ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمتجًس نرشتثيت څتجنګٍ شتً ٌټیتږٻ چتې ًٌٌِتصً ه‬
‫ى٭ٍی ټمٍث ه ثِيمٍ ثمجًس پً مٌکَي ٌیذ پجڼې ثالمتجًه ٌیتذ ِتجیټ کتې ىت‪ ،‬نرشت‬
‫ٍٔٻ‪.‬‬
‫ه نٍي ثمیٌ پً شٍګً شٵًٌ یې ه رشی‪٩‬ض ټً ن‪ٌ٥‬ه‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثٿ ثٌ ثِيمٍ ِیجِض پٍىج پً ثِيٿ کې ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬هثنصمجح ټپجًه شٌ ټٍټٍ‬
‫ه ثىتپ ثټفتپ‬ ‫ِمً ثٌ ‪ًٍ٬‬ه الًه ه ًٍٔی یج ثىپ ثټفپ ٌثټ‪٩‬ٵتو ټمتٍث څمتً ټجکنتً ختٍ‬
‫کیږي چې پً ‪٨‬ٽ‪ ،،‬شؽٌختې ثٌ ىٍښتیجً ټٌٌنکتٍ ثٔمج٘تٍ‬ ‫ٌثټ‪٩‬ٵو ث‪٠‬يٳ پً ى٭ً ټٍ‬
‫خجنوې مٕصمپ ٌي ثٌ م‪٩‬مٍال ه یٍې ًٍٔی ث‪٠‬يٳ ًٌخجنوې کیوټی يش‪.‬‬
‫ه لٽٱجء ًثٔوینٍ ه ټجکپ کیوٌ ټً خیيخیٽتٍ ‪ٌ٠‬یٵتٍ څمتً پتً ‪٨‬متٍمٍ ثِتصندج‪ ٟ‬ه‬
‫ًٍٔی ټً الًې ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ټجکٽٍشً هًی مٌـٽې م‪٩‬ٽتٍمې ٔتٍي هي‪،‬چتې ټتٍمړ هشٌٔتیق‬
‫مٌـٽً ‪ ،‬هٌىمً ه ثنصمجح ثٌ هًیمً ه خی‪٩‬ض مٌـٽً هه‪.‬‬
‫شٌٔیق یج ه مرش ټپجًه نٍمجنو کیوٻ خً لپٽتً ه ى٭تً کتْ ټمتٍث څمتً نتً ٌي‬
‫څٍک چې ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ټجکپ کیږي ځکً ًٍِٻ هللا ‪ٌٰ ‬مجیٍ‪:‬‬

‫‪45‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىيث ثټ‪٩‬مپ أـوث ِأټً ‪ ,‬أٌ أـوث ـٌٗ ‪٨‬ٽًٌ‪) .‬مصٱٶ ‪٨‬ٽًٌ ) (ثلٌؼً‬ ‫إنج ٌهللا ال نٍ‬
‫ثټدمجًَ (‪ٌ ) 6٨38‬مّٽ‪) ٨622 ( ،‬‬
‫ژخجړو ‪ :‬پً ٌهللا چې مٍ خً ى٭ً څٍک پً هې( ه مرش پً کجً ) ٌنً ټجکٍ کٍٿ چې‬
‫لپٽً یې ‪ٍ٬‬ثړي ثٌ یج یې ـٌٗ ټٌي‪.‬‬
‫نٍ شٌٔیق خً ه خپ چج ټمٍث یج ه یٍه شن ٌي ټکً ‪٨‬مٌٰتجًٌٳ ‪ ‬چتې ه ثختٍخکٌ‬
‫٘ویٶ ‪ ‬الُ ٌنیٍ ثٌ ه ٍ‪٨‬جمض ټپجًه یٍ ٌړثنوې کړثٌ خیج ٘فجخً کٌثمٍ ه ثمجٿ پً‬
‫ـیغ ثنصمجح کړ ثٌ یج خً ه ډیٌٌ کّجنٍ ٌي ټکً ‪٨‬مٌٰتجًٌٳ ‪ ‬چتې ټتً ٔتيجهس‬
‫ٌړثنوې څٍ ٘فجخً ه ليٰض ټپجًه ٌنٍمٍٻ ثٌ ه ى٭ٍ ټً منځتً ـلتس ‪٨‬تعا ‪‬‬
‫ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫مي ثلًب مفمو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ىیڅکٽتً ځتج پتً لپٽتً ه مرشت ټپتجًه نتً هی‬
‫نٍمجنو کړی‪ ،‬خٽکې نٍمٍړی پً ټٍمړنۍ ‪ٍ٬‬نډو کې ى‪ ،‬ه مرش ټپجًه ه یٍثٍینٍ کجنویتو‬
‫پً ـیغ ه ًٍٔث ټمٍث نٍمجنو ٍٔ ثٌ پً هٌىمً ‪ٍ٬‬نډو کې یٍ ى‪ ،‬رصثـصج ًٍٔی شً ٌٌیپ‬
‫چې ٍه ه مرش ‪ٍ٬‬ښصٍنکی نً ی‪ ،‬خٽکې ه یٍه مأمًٍ پً ـیغ لتومض متې ٍړو ‪٬‬تٍثړي‪،‬‬
‫لٍ ًٍٔی نٍمٍړی ه ٍ‪٨‬جمض ه یٍثٍینٍ ٌړ کْ پً ـیغ نٍمجنو کړ‪ًٌٌِ ،‬صً ټتً ثٌ هٌ‬
‫خفعٍنٍ نٍمٍړی ه ىموې ًٍٔی ټمٍث چې پً ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ‪ٔ،‬یٍلٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ه‬
‫ًىربي ًٍٔی پً ‪٬‬ړٌ مٕصمٽً ٌه چې ټٍٻ ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ؼيجهي شؽٌخې لجٌنوث هي ټمٍث ه‬
‫ٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً ـیغ ثنصمجح ثٌ ًٌپّې ټٍمړی ه ًٍٔی ‪٬‬تړٌ ًٌرسه خی‪٩‬تض ٌکتړ ثٌ ًٌٌِتصً‬
‫نًٌٍ مّةٍټینٍثٌ ‪٨‬جمٍ مؽجىوینٍ ثٌ مؤمنینٍ ًٌرسه ه خی‪٩‬ض ټړ پٌپ کړو‪.‬‬
‫پً هې شٍګً ٌیٽی ٍٔ چې ه نٍمٍړي ثنصمجح پً خٕپړو رش‪ٌ٠ ٍ٨‬یٵتً شتٌرسه ٔتٍ‬
‫چې ټً ىموې ثمٽً ه ىیٍثه ټً ِجًه ثٌ ثٌ هه څمً پً نًٌٍ ټکٍنٍثنّجنجنٍ رسخیٌه ِٽګٍنٍ‬
‫ه ٴٌآ ثٌ ثـجهیعٍ مٕجبمٍ ه نٍمٍړي ٍ‪٨‬جمض ٴدٍٻ کړ ‪ ،‬رش‪ ٍ٨‬یٍ ٌخجټً ثٌ خی‪٩‬صٍنً یتٍ‬
‫ًٌرسه ٌکړٻ‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو یې‪:‬‬

‫ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس هٌى‪٨ٍ ،‬ی‪ ،‬ثمیٌثملؤمنین مي ثلًبمفمو (من‪)ًٍٙ‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس پً شأِیيس ‪٬‬ړیٍ کې یٍ لًٍث متوخٌ‪ ،‬متؤظٌ ثٌ مّتٽ‪ٔ ٢‬م‪ٙ‬تیض ګڼتپ‬
‫کیوٌ‪.‬نٍمٍړی پً مٍىٍختٍي ٔتکپ ه ٴیتجهس ثٌ ًىترب ټتً ځتجنګړٌ مٕم‪ٙ‬تجشٍ څمتً‬
‫خٌلمن ٌ ‪.‬شٵٍی‪ ،‬ثليٗ‪ ،‬ؼيجهي خ‪ٙ‬یٌس‪ِ ،‬یجيس هًثیض ثٌ ه کجًٌنٍ پتً ‪٨‬متيل کٍټتٍ‬
‫کې ثهثًي ن‪ ،٥‬ثٌ ؼٌأس یې کجًي مٕم‪ٙ‬جس ٌ ‪.‬‬
‫ٔتتيیو متتي ثلًبمفمتتو من‪ٙ‬تتًٍ ٘تتجـذ ه ثِتتيمٍ ثمتتجًس ه ثړٌنتتوه ؼيتتجهي‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ پً ش‪٩‬ٵیذ ثٌ شنٱیي کې ه لپپ ؼيجهي ًىنا مٌـٍٿ ميمفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو)‬
‫نٵٖ ٴوٿ ًٌث ٌ‪ ،‬ه ؼيجهي ثىوثٍٰ شفٵٶ‪ ،‬ټً لجًؼٍ ثٔ٭جٻ څمً ه ىیٍثه لپٽٍثکٍ ثٌ‬
‫پً ى٭ً کې ه رش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬جٿ ټینګاض یې ه ؼيجه ثٌ مدجًٍي ثِجيس ىتوٯ ٌ‪ ،‬ه( ٌثمتٌى‪،‬‬
‫ًٍٔی خیني‪ )،‬پً ثِجُ پً کجًٌنٍ کې ه مٽګٌٌ ِجملې مًٍٕې پً ‪ًٍ٬‬رسه ثًًٌوٻ‪ ،‬ثىپ‬
‫کجً کّجنٍشً مّؤټیض ِپجًٻ ثٌ شٌ مّتؤټیض ِتپجًټٍ ًٌٌِتصً ًٌخجنتوې پتًٍه ث‪٨‬تصاه‬
‫کٍٻ‪،‬مّؤټٍ کّجنٍشً شپ پٌ ٌټْ خجنوې ه شٌـ‪ ،‬ثٌ لٍثلٍ ي ِپجًښصنً کٍٻ ه نٍمٍړي‬
‫ښکجًه مٕم‪ٙ‬جس ٌ ‪.‬‬
‫پٌهې لربه یې ډیٌ شٌکیَ هًټٍه( چٍ ثِيمٍ ثمجًس هټٍټٍ ثٰ٭جنجنٍ ګډ کًٍهه نتٍ‬
‫ىموثيس خجیو ټٍٻ لپپ ځج پکٍ ٌٌینٍ )‬
‫ه ٔيیومن‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ههه نږهې مٽګتٌي ٌثیتٍ چتې نٍمتٍړی‬
‫مصٍث‪ ،٪ٜ‬ممٽ‪ ٚ‬ثٌ ؼٌأٌبن ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ .‬ټً خیض ثملتجٻ رسه یتې ثـصیتج‪ ٟ‬کتجٌٌ‪ِ .‬تجهه‬
‫ژٌنو یې لٍښ ٌ‪ .‬ه نٍمٍړي مٽګٌی مي ‪٨‬دوثټدجٴٍ ثلنو ٌثیٍ چې ه ثمجًس ه ٌثکمنتۍ‬
‫پً ٌلض چې ٌٍیٌ ٌ ټیوټی یې هی چې شٌ ٌالیجشٍ پًٍې خً یې ه ټین پً ‪٨‬جهي مٍټٌٌ کې‬
‫ِٱٌ کجٌٌ‪ .‬نٍمٍړی ٌثیٍ پً ٔپ کٽنً مٽګٌشیج کې یې ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ کٍمً خوه لتربه‬
‫ثٌ شٌ لً ٌینج نً پً یجهیږي‪ .‬ټً لپٽٍ شفض ثالمٌ کّجنٍ رسه یې ه یٍه مٽګٌي پتً ـیتغ‬
‫چٽنو کجٌٌ‪.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجؼٍ ث‪٬‬جؼج چې ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ټً نږهې کّتجنٍ څمتً ٌ ٌثیتٍ چتې من‪ٙ‬تًٍ‬
‫٘جـذ ډیٌ مصٍکپ ِړی ٌ ثٌ رسه ټً هې چې ډیتٌ ل‪١‬تٌثس ًٌشتً مصٍؼتً نٍمتٍړی ختً‬
‫ىمیًٕ پیوث کیوالی ٍٔثی‪ .‬ههه پً لربه ه م‪٩‬جٌنیض ثٌ ثمجًس پً ټٍټً مٍهه کې یٍثٍې‬
‫هٌه ًٌځې هثِې ٍٔي چې ټً مؽجىوینٍ رسه ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ًثخ‪ ً١‬پٌې ٔتٍي ٌي ثٌ‬
‫ه ثـصیج‪ ٟ‬پً لج‪ ٌ٠‬یې ځج ‪٬‬جبذ کړی ٌي‪ .‬نًٍ خً ىٌ ٌلض ه ځجنګړٌ ثِصجٌٍ پً شٍِ‪٢‬‬
‫ټً هه رسه ه مؽجىوینٍ ًثخ‪ ً١‬کیوالی ٍٔثی ثٌ الٍٿ ىوثیجس یې ًٌکٍالی ٍٔثی‪.‬‬
‫ـجؼٍ ث‪٬‬جؼج ه من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ٴنج‪٨‬ض ثٌ ټً هنیجیٍ ٌِجبٽٍ‪ ،‬مٍټٌٌ ثٌ ىتٍُ رسه‬
‫ه ‪٨‬يٴې نً هًټٍهټٍ یجهٌنً کٍي ثٌ ٌثیٍ‪ :‬من‪٘ ًٍٙ‬جـذ کٽً ى‪ ،‬ه ښً مٍټٌ یج ىٍِج ژٌنو‬
‫ىٍُ نً هی کړی‪ .‬ىمیًٕ یې ه یٍه ‪٨‬جهي ٔم‪ ٚ‬پً ـیغ ګٍٍثًه کٍټتً‪ .‬یتٍ ٌلتض متې‬
‫ٌټیو چې مٍټٌ یې ـصی شٌ ‪٨‬جهي ـوه ى‪ٌٍ ،‬ړ ٌ‪ ،‬مج ًٌشً ٌٌیپ چتې ٍه ختً یتٍ نتٍی متٍټٌ‬
‫هًشً ًثنیّ‪ ،‬ځکً هث ډیٌ ٌٍړ هی‪ .‬هه ځٍثح ًثکړ چې پً هې ‪٨‬جهي ګٍٍثًه کې ٍمج ىتوٯ‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه الیفې پً ى٭ً مجهه ‪٨‬مپ کٍٻ هي چتې ٌثیتٍ مؽجىتوین هې ه ‪٨‬تجهي‬
‫لٽکٍ پً ٔج ګٍٍثًه کٍي‪ .‬نٍ کً ٍه ًٌخجنوې ‪٨‬مپ ٌکړٿ ٔجیو نًٌٍ مؽجىوینٍ کې ى‪ ،‬پتً‬
‫هې البفې ‪٨‬مپ کٍٻ هٌه يش ثٌ کً لوثی مکړه ٍه هث مجهه ىیتٌه کتړٿ ثٌ ثمصیتجٍي ژٌنتو‬
‫ثلصیجً کړٿ نٍ خیج خً نًٍ مؽجىوین ى‪ ،‬ه ثمصیجٍي ژٌنوىٍُ کٍي‪.‬‬
‫ه ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ٌٍی ميٰصق هللا ٌثیٍ چې من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ًٌشً ىمیًٕ پً‬
‫‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ثِص‪٩‬وثه ټٍړٌټٍ خجنوې شجکیو کجٌٌ ثٌ ٌیپ خً یې چې ه ښً لومض ټپجًه ټتٍمړی‬
‫ښتتً ثِتتص‪٩‬وثه رضًٌ هی ثٌ ه ىتتٌ هینتتٍ لتتومض ټپتتجًه ه ‪٨‬ٽتت‪ٍ ،‬هه کتتړه رش‪ ٟ‬خٽتتپ‬
‫کیږي‪.‬نٍمٍړی ٌثیٍ چې من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ټً ٔيجهس نً یٍه نیمً میجٔض ممکې یٍه ًٌځ‬
‫ٌٌیپ چې ه ژٌنو شٌ شٍټٍ ًِب ثًمج مې پجک ثٌ ممٽ‪ٙ‬جنً ٔيجهس هی‪.‬‬
‫ٰکٌي ثٌ ميىدٍ ټیو ټًٍی یې‬
‫مفًبٿ مي ثلًب مفمو من‪ ًٍٙ‬پً ميىدٍ ټفج‪ ٣‬ه ثىپ ِنض ٌثټؽا‪٨‬ض پٽٍی ثٌ‬
‫ه ثمجٿ ث‪ ،٥٨‬ثخٍـنیٱً ‪ ‬ه ميىذ مٵٽو ٌ ‪.‬ه ٌلض ثٌ ٍمج ه ِیجيس ؼٌیجنجشٍ پً‬
‫نَثکض ښً خٽو ٌ‪.‬‬

‫‪48‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً نٍمٍړي رسه ه ممجمن کیوٌ پٌميجٻ ِړي ه هه ِنؽیوه ګٍ‪ٌ ،‬ٴتجً ثٌ مصجنتض‬
‫ښً هًک کٍالی ٍٔثی‪ِ ،‬جهګٍ ثٌ يب شکٽٱٍ یې ه ژٌنو ځجنګړې مٕم‪ٌ ًٙ‬ه ‪.‬‬
‫ه ًٍِٻ ثکٌٿ ‪ ‬ثٌ لٽٱجء ًثٔوینٍ ه ِیٌس ټً م‪١‬جټ‪٩‬ې رسه یې لجً٘‬
‫هټهّپٍ هًټٍهه‪ ،‬ىمیًٕ یې ټً لپٽٍ ټٍټٍ ؼيتجهي ثٌ ثهثًي خٍلصیتجٌٌرسه رسه ًِتنۍ‬
‫پً ډیٌ هٴض ش‪٩‬ٵیدٍټې‪ ،‬ؼيجهي ټیکٍثالنٍ ثٌ ه ثمجًس ٌٰىنګتٍ ثٌنرشتثيت کجًکٌٍنکٍشتً‬
‫یې ه ى٭ٍي پً نرشثيت ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ کې لج٘ې مًٍٕي ثٌ ځجنګړې شٍ٘یې ًٌکٍټې ‪.‬‬
‫ه ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ یٍ مي‪ ،‬ل‪ٍ٘ٙ‬یض‬
‫ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ثِيمٍ ثمتجًس ه ٍ‪٨‬تی‪ ،‬پتً ـیتغ ىمیٕتً ٴ‪ٝ‬تجیجٌٌ شتً‬
‫مصٍؼً ٔم‪ .ٌ ٚ‬نٍمٍړي خً ىمیًٕ م‪١‬دٍ‪٨‬جس ش‪٩‬ٵیدٍٻ شٌ څٍ ه ىیٍثه ټتً پیاتٍ ځتج‬
‫لرب کړي‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یې یٍه مٽګٌي شً هنوه ِپجًټې ٌه چې ه خيٌنۍ نړ ه خیيخیٽٍ ژختٍ‬
‫م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ ش‪٩‬ٵیذ کړي ثٌ ه ى٭ٍ لربٌنٍ ثٌ شدرصٌ ليً٘ یې ټتً هه رسه رشیکتً کتړي‬
‫چې پً یٍه ٔکپ یٍ ه ثٰ٭جنّصج ټً مٍ‪ ٧ٍٜ‬رسه شړثٌ پیوث کجٌه‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي یٍ نږهې مٽګٌی ـجؼٍ ث‪٬‬جؼج ٌثیٍ چې من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً ىتٌ ـجټتض‬
‫کې ټً ؼٌیجنجشٍ ځج خجلربه ِجشً‪ ،‬ـصی یٍه ٔپً چې ټٍټً ًٌځ ثٌ ه ٔتپې شتٌ نجٌلصتً ه‬
‫ًىربي ًٍٔث پً مؽٽْ کې ٌه‪ ،‬کٽً چې ټً مؽٽْ نً ٰجً‪ ٍٔ ٫‬ههې پً ځجی چتې لتٍح‬
‫ٌکړي ټٍمړی یې مجشً ثمٌ ٌکړ چې یٍ ځپ لربي ٌیذ پجڼې ًثٌثړثٌه چې څً ـجټض ًٌث‬
‫هی‪.‬‬
‫ـجؼٍ ث‪٬‬جؼج ٌثیٍ چې من‪٘ ًٍٙ‬جـذ خً کٍٿ لرب شٌالًِ کړ نٍ ِموِصٍ خً یې‬
‫ه لپٽٍ ًثخ‪١‬ینٍ پً شٍِ‪ ٢‬ه ى٭ً ـٵیٵض م‪٩‬ٽٍمٍٻ ثٌ لپپ م‪٩‬ٽٍمتجس ختً یتې خٕتپړٌٻ‪.‬‬
‫معي کً چیٌې کٍمً چجٌهنً ٍٔې ٌه ثٌ مٽکٍ لٽکٍ شً خً پً کې شٽٱجس ًِیو ٌ‪ ،‬یج خً‬
‫یٍ ځجی ه مؽجىوینٍ پً ثړه لٽکٍ پً ًِنیٍ کې ٔکجیض کړی ٌ‪ .‬یج ه مؽجىوینٍ ټمتٍث ه‬
‫ًٌٍٍیجيت کٍمً ٌیډیٍ یج لرب نرش ٍٔی ٌ‪ ،‬نٍ ِموِصٍ خً یې ه پیاې ‪٨‬جمٽین م‪٩‬ٽٍمٍٻ‬

‫‪48‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ مّؤټینٍ شً یې ثمٌ کجٌه چې ٴجنٍ چٽنتو ًٌرسه ٌکړي‪.‬چتې پتً ډیتٌٌ متٍثًهٌ کتې‬
‫کړٻ ٍٔي هي‪.‬‬ ‫ههثِې پیاٍ ‪٨‬جمٽین لٽ‪ِ ٪‬يؿ‪ ،‬خنویج ثٌ یج مفکمې شً م‪ٌ٩‬‬
‫ټً ٔيجهس نً ممکې‬
‫ټً ٔيجهس نً ممکې ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ثٰ٭جنّصج ه ىٽمنتو ثٌ نیمتٌٌٍ شتٌ‬
‫ِیمً کې ټً لپٽٍ څٍ شنٍ لجٍ٘ مٽګٌٌ مؽجىوینٍ رسه ژٌنو کتجٌه‪.‬‬ ‫منځ پً یٍه کٽیٍث‬
‫مي ث‪٬‬جؼج چې پً ىموې مٌـٽً کې څً مٍهه ټً ٔيیو من‪ٙ‬تًٍ ٘تجـذ رسه یتٍ ځتجی‬
‫پجشً ٍٔی ٌثیٍ چې هث مې ه ژٌنو شٌ ټٍټٍ لٍ ه لج‪ٌ٠‬ه ٌه‪ .‬ځکً ه ثِيمٍ ثمجًس ٍ‪٨‬تی‪،‬‬
‫ه لپپ ٌ‪٠‬ن پً ِپیٌٌ کٍډټٍ کې هثِې ِجهه ژٌنو هًټٍه ټکً یٍ ‪٨‬جٿ هِنګٌ مؽجىو‪.‬‬
‫پتتً هې ِتتیمً کتتې نٍمتتٍړی ټتتً ‪ ۱‬کّتتٍ مؽجىتتوینٍ رسه ثٌِتتیوه‪ ،‬هٌی ه ‪٨‬تتجمٍ‬
‫مؽجىوینٍ پً ٔج مّٽق ګٌځیوٻ ثٌه ِیمې مؽجىوینٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ لٽکٍ شً یتې ځجنٍنتً ه‬
‫کړي ٌٌ شٌ څٍ ه ثٌِیوٌ ځجی یتې ثٰٕتج نتً‬ ‫یٍه مفيل ډټګی مرش پً ثنډیٍثالنٍ م‪ٌ٩‬‬
‫يش‪ .‬ه ثړشیج پً ٌلض یې ٔجٌلٍث نًٌٍ ِیمٍ شً ى‪ِ ،‬ٱٌ کجٌه‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽً کې من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه ثـصیج‪ ٟ‬پً لج‪ ٌ٠‬ټتً مؽجىتوینٍ رسه ممتجمن‬
‫ټیوه کجشً نً کٍٻ‪ .‬خٽکې ه ځجنګړٌ ثِصجٌٍ پً شٍِ‪ ٢‬یې ى٭ٍی شً ثـکتجٿ ٘تجهًٌٻ ه‪٬‬تً‬
‫ًثٍ خً کٽً یٍې هثِې ِیمې شً ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه نږهې ٍٔ چې ثنټٌنټ خً کتجً کتجٌٌ‬
‫خیج خً یې ه ثیمیپ ثٌ ٌثټْ آپ ټً الًې ټً مّؤټینٍ رسه ًثخ‪ ً١‬کٍټً ثٌ ه ٌ‪٤‬جیٱٍ پً ختجًه‬
‫کې یې ًٌرسه ِي مًٍٕه کٍټً‪ .‬پً هې میٕض ځجی کې پً ؼيتجهي ثٌ ًٌځنیتٍ ًِتمٍ‬
‫ٌ‪٤‬جبٱٍ رسخیٌه نٍمٍړي ډیٌ ٌلض م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍټً ثٌ یج ختً ټتً مٽګتٌٌ رسه پتً متٍټٌ کتې‬
‫ګٌځیوه ثٌ ه ؼيجه ثٌ ثٌټْ ـجټض خً یې ځج شً م‪٩‬ٽٍمجٌٌ‪.‬‬
‫ٔيیو ثمیٌثملؤمنین مي ثلًب مفمو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ ه لپتپ ىیتٍثه پتٌ ځمکتً ثٌ‬
‫هؼيجهي ـجکمیض پً ِجـً کې ژٌنو کجٌه ثٌ پً هې الًه کې یې ټٍٻ ل‪١‬تٌثس پتً ځتج‬
‫منيل ٌ لٍ مَهًٌٌ ًِنیٍ خیج ى‪ ،‬پً ى٭ً پّې شدٽی٭جس کٍٻ چې پً ثیٌث یتج پجکّتصج‬
‫کې ثٌِیوه چې ه‪ ً٬‬ثشيجٿ یٍ خې ځجیً ثٌ ټً ـٵیٵصً ټٌې ثشيجٿ ٌ‪.‬نٍمتٍړی ټتً ٔتيجهس‬

‫‪50‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌړثنوې کټ مټ ه لپپ ِٽٲ مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً ٔتج ه‬

‫ِپیٌٌ کٍډټٍ ثٌ ِنګٌٌنٍ ژٌنو ه ځج ټپجًه ثلصیجً کړی ٌ‪.‬‬
‫ٔيجهس یې‬
‫خجاللٌه ه ـٶ ه الًې ه‪ ً٬‬ممٽ‪ ٚ‬ثٌ ٰوثکجً مؽجىو چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٍ‪٨‬ی‪،‬‬
‫پً ـیغ ه ټجکپ کیوٌ یٍ ال کجٻ نً ٌ پًٍه ٍٔی ه ثمٌیکج ه يب پیٽٍټً ثټتٍشکې پتً خٌیتو‬
‫کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو چې ه نٍمٍړي ه ٔيجهس ثٌ نٍي ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ه ټجکپ کیوٌ‬
‫ث‪٨‬ي ه ثِيمٍ ثمجًس ټمٍث پً النوې ث‪٨‬يمیً رسه ٌٍٔ‪.‬‬
‫ه ثمیٌثملؤمنین مي ثلًب مفمو من‪ ًٍٙ‬ه ٔيجهس ثٌ نٍي أمیٌ ه ټجکنې پتً ثړه ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ًٍٔی ث‪٨‬يمیً‬
‫ثټفمو هلل ثټيي خٌوه مٽٹٍس ٸپ يشء ٌإټًٌ شٌؼ‪ٌ . ٍ٩‬إىث ٴىض أمٌث ٰئمنتج ًٵتٍٻ‬
‫ثټّمتٍثس ٌثألً‪ٌٕ٨ٌ ٛ‬ج ٌـتني ش‪٥‬يتٌٌ ‪ً .‬متٌػ ثټفتٍ‬ ‫ټً ٸن ٌٰٹٍ ‪ٌ .‬ټً ثټفمو‬
‫من ثملٌض ًٌمٌػ ثملٌض من ثټفٍ ًٌفٌٍ ثألً‪ ٛ‬خ‪٩‬و مٍشيج ٌٸيټٺ شمٌؼٍ ‪ٌ .‬نٕتيو‬
‫أ ال إټتً إال هللا ٌـتتوه ال رشًتتٺ ټتتً ٌنٕتتيو أ ِتتٌونج مفمتتوث ‪٨‬دتتوه ًٌِتتٍټً ثألمتتني‬
‫ِتٌونج مفمتو ٌ‪٨‬ت آټتً ٌ٘تفدً‬ ‫ثملأمٍ ‪ٌ ،‬ثټؽٍىٌ ثملٹنٍ ‪ .‬ثټٽي‪ٰٙ ،‬پ ٌِٽ‪٨ ،‬ت‬
‫ثټيًن ى‪ٌٰ ،‬ا ‪٨‬نو هللا ًث‪٬‬دٍ ٌخ‪٩‬و‪.‬‬
‫ِجهلل ًَ ْي ِو َٴٽْدًَُ‬ ‫جح ِمن ُّم ِ‪ٌٙ‬دَ ٍز إِ َّال ِخئِ ْى ِ َّ ِ‬
‫هللا ٌَ َمن ًُ ْؤ ِمن خ َّ ِ‬ ‫ٴجٻ هللا شدجًک ٌ ش‪٩‬جټی‪َ :‬مج أَ َ٘ َ‬
‫ٍٻ َٰئِ ْ شَ ٍَټَّ ٌْ ُص ْ‪َٰ ،‬ئِمنَّ َج َ‪ٍُِ ًَ َ ٨‬ټِ َنج ثټْ َد َي ُ‬
‫‪٫‬‬ ‫ٌ‪َ ٌَ ۸۸ ،‬أ ِ‪ٍ٩ُ ٌ٠‬ث َّ َ‬
‫هللا ٌَ َأ ِ‪ٍ٩ُ ٌ٠‬ث ثټ ٌَّ ُِ َ‬ ‫يش ٍء َ‪ِ ٨‬ٽ ف‬ ‫ٌَ َّ ُ‬
‫هللا ِخٹ ُِّپ َ ْ‬
‫هللا َال إِټًَ إِ َّال ُى ٍَ ٌَ َ‪ِ َّ َ ٨‬‬
‫هللا َٰٽْ ٌَصَ ٍَٸَّپِ ثټْ ُم ْؤ ِمنٍُ َ ‪ ۸۴‬ثټص٭جخن‬ ‫ني ‪ُ َّ ۸۱‬‬
‫ثټْ ُم ِد ُ‬
‫ژخجړو‪ :‬ىی م‪ٙ‬یدض ه هللا ټً ـک‪ ،‬پٌشً نتً پیاتیږي ثٌ څتٍک چتې پتٌ هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫ثیا ًثٌړي ه ى٭ً ٍړو شً ختً ىتوثیض ٌکتړي ثٌ هللا پتً ىتٌ يش پتًٍه ‪٨‬تج هی‪ .‬ه هللا‬
‫ث‪٠‬ج‪٨‬ض ٌکړا ثٌ هپی٭مرب ث‪٠‬ج‪٨‬ض ٌکړا لٍ کً من ٌثړٌا نٍ ٍمتٍ پتً پی٭مترب یتٍثٍې‬
‫ښکجًه شدٽیٮ کٍٻ هي‪ .‬ټً هللا ش‪٩‬جټی پٌشً خپ لوثی نٕتصً ثٌ مؤمنتج هې پتٌ ىا‪٬‬تً هللا‬
‫شٍکپ ٌکړي‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ً‪ٜ‬ینج خجهلل ًخج ٌ خجالِيٿ هینج ٌ مبفمو ‪ ‬ندیج ًٌٍِال‪.‬‬

‫ه ثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس پً ثټيٍ ٴ‪ٝ‬جء ه ً‪ٜ‬ج ثٌمفک‪ ،‬ثیا ټتً ًٌـیتې رسه‬
‫ث‪٨‬ينٍي چې ه ثٰ٭جنّج هثِيمٍ ثمجًس ٍ‪٨‬ی‪ ،‬أمیٌثملؤمنین مي ألًب مفمتو من‪ٙ‬تًٍ‬
‫شٵدٽً هللا ه ‪ ۸۳۴۱‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ ه ٔ‪٩‬دج ثمل‪ ،٥٩‬ه میجٔصې پً ‪ ۸۳‬مً نیټً ه ٔندې‬
‫پً ًٌ ځ چې ه ‪ ۸۴۱۱‬ملٌیَ کجٻ ه ؼٍٍث ټً ټٍمړ نیټٍ رسه ِتمٍ لتًٍي ه کنتوىجً‬
‫هًیګّصج ثٌه خٽٍچّصج نٍٔکٍ شً څیٌمتً پتً یتٍه رسـتوي ِتیمً کتې ه ثمٌیکتجیٍ‬
‫‪٠‬ج‪ٍ٬‬س ه يب پیٽٍټً ثټٍشکې پً خٌیو کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِېو‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټیتً‬
‫ًثؼ‪. ٍ٩‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ًىربي ٔتًٍی ه ثِتيمٍ ثمتجًس ټٍټتٍ منّتٍخینٍ‪،‬‬
‫مؽجىتتوینٍ‪ ،‬ثٰ٭تتج مؽجىتتو ثٌټتتْ‪٨ ،‬تتجٿ ثِتتيمٍ ثمتتض ثٌ پتتً ځتتجنګړي ډٌٻ ه ٔتتيیو‬
‫ثمیٌثملؤمنین شٵدٽً هللا ‪٬‬مؽنتې کتًٍنۍ شتً ه شّتٽیض مٌثشتذ ٌړثنتوې کتٍي ثٌ ه هللا‬
‫ش‪٩‬جټی ټً هًخجً څمً ٔيیو ثمیٌثملؤمنین شٵدٽً هللا شً ه ٔيجهس ه ٴدٍټیض‪ ،‬ثټيٍ هیوثً‬
‫ثٌ ؼنض ثټٱٌهٌُ لٍثِض کٍي‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هې پً ٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬تجـذ ًٌـمیتږي ثٌ‬
‫ه نٍمٍړي کًٍنۍ‪ ،‬ٴٌیدجنٍ‪ ،‬مؽجىوینٍ ثٌ ثِيمٍ ثمجًس شً هې پً هې ِتًب م‪ٙ‬تیدض ‪،‬‬
‫٘رب ؼمیپ‪ ،‬ثؼٌ ‪٥٨‬ی‪ ،‬ثٌ ن‪ ،٩‬ثټدوٻ ًٌن‪ٙ‬یذ کړي‪ .‬آمین یجًح ثټ‪٩‬ٽمین‪.‬‬
‫مؤمنجنٍ ًٌٌڼٍ! شجًین ٔجىو هی چې ه ثِيمٍ ثمض ـٵپجٻ لٍځاصٍنً ىمیٕتً ه‬
‫ًىربثنٍ ه ٔيجهس‪ٌٰ ،‬جس یج ه‪ّ٬‬ې نًٌٍ هًنٍ م‪ٙ‬جبدٍ رسه ممجمن ٍٔي هي لٍ ه‪ّ٬‬ې‬
‫هًنٍ م‪ٙ‬جبدٍىیڅکٽً ه ثیا ه لجٌنوثنٍ پاې نً هي ټړٌٍ ‪ ،‬خٽکې ى٭ٍی یتې نتًٍ ىت‪،‬‬
‫ثیتا رسه یتٍ شتٌ ًٌٌِتصۍ مٌـٽتې ه خٌـٵتې‬ ‫م‪ٝ‬دٍ‪ ٟ‬کړي ثٌ پً ټٍړ ‪٨‬تَٿ ثٌ ټینت‬
‫مدجًٍې الً پجټٽې هه) ٌٸأًن من ندٍ ٴجشپ م‪ً ً٩‬خٌٍ ٸعري ٰتا ٌىنتٍث ملتج أ٘تجخي‪،‬‬
‫ِدٌپ هللا ٌمج ‪٩ٜ‬ٱٍث ٌمج ثِصٹجنٍث ٌهللا ًفذ ثټ‪ٙ‬جخًٌن (‪)۸۳۹‬‬
‫ٔتتيیو أمیٌثملتتؤمنین شٵدٽتتً هللا ه هللا ش‪٩‬تتجټی خنتتوه ثٌ ه ـتتٶ ه الًې مؽجىتتو ٌ‪،‬‬
‫نٍمٍړي لپٽً ٌٰی‪ ًٝ‬پً ډیٌه ښً ثٌ ٌیجړمنً شٍګً شٌرسه کړو‪ ،‬ه مٌګ شٌ ِج‪٨‬صً پً لپتپ‬
‫ثیا ثٌ خٌـٶ ‪َ٨‬ٿ مفک‪ ،‬پجشې ٍٔ‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٍ‪٨‬جمض پً ټنډو مٍهه کې یتٍ ه‬

‫‪52‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪َ٨‬ٿ‪ ،‬ثیا ثٌ رسټٍړ هثِې کجًنجمې شجًین شً پًٌاٍهې چې ىمیًٕ خً ټٍٻ مّٽانج‬
‫پً لجٗ ډٌٻ مدجًٍین ثٌ مؽجىوین ًٌخجنوې ٌٌیجړي‪.‬‬
‫رشثی‪١‬تٍ رسه رسه نتً لتٍ ه‬ ‫نٍمٍړی ه ٍمج ثٌ مکج ټً ټٍټتٍ ِتمصٍ ثٌ ثمصفتج‬
‫نړیٍثٻ ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س مکًٌٌ ‪ٍ٬‬ښصنٍ ثٌ ګٍثښٍنٍ شتً شّتٽی‪ٔ ،‬تٍ‪ ،‬نتً یتٍ ه چتج ه شفمتیيل ثٌ‬
‫شٌَیٌي پٌٌٍِ پیٕنيجهٌنً ٌمنپ‪ ،‬نً ټً ګٍثښٍنٍ ٌٌیٌیو ثٌ نً یٍ ى‪ ،‬هثليل ثٌ لجًؼٍ‬
‫شٍ‪٠‬یٍ‪ ،‬هِیٍّ ثٌ ٰٕجًٌنٍ ‪َ٨‬ٿ مصَټَٻ کړ‪.‬‬
‫ٔتتيیو من‪ٙ‬تتًٍ ٘تتجـذ هثمتتجًس ه ٍ‪٨‬جمتتض ٌ‪٤‬یٱتتً کتتټ متتټ ه لپتتپ ِتتٽٲ‬
‫ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌمؽجىو ‪ ‬پً ٔج شٌرسه کړو شٌ هې چتې ټتً ىمتوې‬
‫ٌیجړمن هًیځ‪ ،‬ٴٍي ثیا ثٌ شٍکپ رسه ه یٍه ؼيجهي ِٱٌ پتً ؼٌیتج کتې ه هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫هیوثً شً ًٌ‪٬‬ی‪.‬‬
‫څٌنګً چې ه ثمجٿ یج ثمیٌ ټً ٔيجهس یج ٌٰتجس ًٌٌِتصً ه مؤمنتجنٍ ټپتجًه ه نتٍي‬
‫مرش ن‪ٙ‬دٍٻ ه مّتٽانجنٍ پتً ‪٬‬تجړو الٍمتٍ ٌٰی‪ٝ‬تً هه‪ ،‬ه ثٰ٭جنّتصج ه ثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫ًىربي ًٍٔی چې ه ګڼ ٔمیٌ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ‪ ،‬ه شٱّیٌ ثٌ ثـتجهیعٍ ه ثِتصجهثنٍ‪ ،‬مصتوینٍ‬
‫ِیجِض پٍىجنٍ ثٌ ؼيجهي شؽٌخې ه لجٌنوثنٍ م‪٩‬صربه ًٍٔی هه ه یٍه مؽٽْ پً هثبٌٌټٍ‬
‫رسه چې ه ثىپ ثټفپ ٌ ثټ‪٩‬ٵو ټً رش‪ ٍ٨‬ث‪٨‬صدجً څمتً ختٌلمن ٌ‪ًٌٌِ ،‬تصً ټتً ژًٌ ٰکتٌ‪،‬‬
‫شوخٌ ثٌ ىٌ ثړلیَ هینٍ ثٌ ؼيجهي م‪ٙ‬ٽفض ِنؽٍټٍ یٍ مفًبٿ ٔین ثټفتویغ مٍټتٍي‬
‫ىدض هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ ه ثِيمٍ ثمجًس ه نتٍي ٍ‪٨‬تی‪ ،‬پتً ـیتغ ه ٔتًٍی ه ټٍټتٍ‬
‫ث‪ٝ٨‬جء پً ثشٱجٳ ش‪٩‬ین ثٌ ه رش‪٨‬تٍ ثمیتٌ پتً ـیتغ یتٍ ًٌرسه خی‪٩‬تض ٌکتړ‪ ،‬ىموًثًنګتً‬
‫٘جـذ ثٌ همٌـٍٿ ثمیٌثملؤ منین ميمفمتو‪٨‬مٌ‬ ‫مفًبٿ ثټفجػ مي رسثػ ثټوین ـٵج‬
‫مؽجىو‪ٌٍ ‬ی مفًبٿ مٍټٍي مفمو ی‪٩‬ٵٍح ٘تجـذ یتې همٌِتصیجالنٍ پتً ـیتغ‬
‫ش‪٩‬ین ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ًىربي ًٍٔی لپپ ټٍٻ مؽجىوین ثٌ ‪٨‬جٿ مصتوین ٌټتْ پتً هې‬
‫رشثی‪ ٍ١‬کې ٌـوس ثٌشٍکپ ‪٨‬ٽی هللا شً ًثخٍ ‪ ،‬مؽجىوین هې ىی شٍٕیٖ نً کتٍي‪ ،‬هلل‬
‫ثټفمو مٍ نجرص ثٌ پجټٍنکٍ ًح ټٌٌ‪ ،‬ه ثِتيٿ ثٌ ؼيتجه ډیتٍه چتې هث څتٍثًټْ پیتړ‬

‫‪53‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌښجنً ٌه شٌٴیجمصً خً ىموثِې ځينوه ٌي‪ ،‬ه هلل ش‪٩‬تجټی هٔتکٌ ځتجی هی چتې متٍ ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس پً نٍٿ یٍ ؼٍړ ثٌ ِج ن‪٥‬جٿ ټٌٌ‪ ،‬ههې ن‪٥‬جٿ ه ِجشٽٍ‪ ،‬پجټٽٍ ثٌ ټینګاتض‬
‫ټپجًه هث ه ټٍټٍ هینٍ ٌؼیدً هه چې ټً نٍي ثمیٌثملؤمنین مفًبٿ ٔین ثټفویغ مٍټتٍي‬
‫ىدض هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ رسه خی‪٩‬تض ٌکتړي ثٌ ه نٍمتٍړي شتٌ مرشت النتوې لپٽتې‬
‫خٌـٵې مدجًٍې شً هٌثٿ ًٌکړي‪.‬ىموثًنګً ه ثِيمٍ ثمجًس مرش شجخً ثٌ ًىربي ٔتًٍی‬
‫ټً ټٍټٍ مّٽانجنٍ نً ىیٽً کٍي چٍ رس ټً ِتدج ه هًیتٍ ًٌځتٍ ټپتجًه هٔتيیو ثمیٌثملتؤ‬
‫منین مي ثلًب مفمو من‪  ًٍٙ‬ه ٰجشفٍ ثٌ هى٭ً مدجًک ًٌؿ شً هظٍثح خاٍټٍ پً‬
‫نیض ه ٴٌث کٌی‪ ،‬لصمٍنً ٌکړي‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج هثِيمٍ ثمجًس ًىربي ًٍٔی‬
‫‪۸۱/۱/۸۳۴۱‬ىت ٳ‬
‫‪۱/۴/۸۴۱۱‬ىت ٓ تتت ‪14/4/1٨٨5‬ٿ‬

‫‪54‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫درئیس الٍسراء مزحٍم مالمحمذ رةاين ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ٔ :‬جىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‬

‫‪ ‬ه ثټفجػ ميثمیٌمفمو ٌٍي هنیک‬ ‫ثًٌثښجه ًبیْ ثټٍٍثًء ميمفمو ًخج‬
‫مفمو ملّی پً ‪۸۴۱۱‬ىؽٌی ٴمٌي کتجٻ هکنتوىجًٌالیض پتً مٌٸَکتٍ پتً یتٍه ‪٨‬ٽمتٍ‬
‫هنیجشً ًِبګٍ پٌثنّصيل هي ‪ .‬همٌـٍٿ ميمفمو ًختج‬ ‫ثٌؼيجهي کًٍنۍ کٍ هې ٰج‬
‫ٌثټو ٘جـذ هکنوىجً ٌالیض ه ‪٨‬ٽاٌ ٌ ثٌمنًٍینٍټً ؼمٽې څمتً هیتٍه ٰج‪ٜ‬تپ ثٌمصٵتٍ‬
‫ٔم‪ٌٙ‬ض پتً ـیتغ هلٽګٍپتً متنځ کتې ٔتيٌس هًټتٍه نٍمتٍړي ه لپٽتٍ ثٌالهٌنٍپتً‬
‫پً ىکٽً ډیٌثىصاٿ کجٌٌ ‪.‬‬ ‫» ه‪٨‬ٽمٍ ثٌؼيجهي ًٌٍ‬ ‫ځجنګړې شٍګً ه«ميمفموًخج‬
‫ٍهکړو یې ‪:‬‬
‫ى‪ ،‬هلوثی ًٌکړي رسٔجًه ‪٨‬ٽمتٍ ثِتص‪٩‬وثهټً ثمٽتً هښتً‬ ‫هثچې ميمفمو ًخج‬
‫ټیجٴض څاٍب ٌ‪،‬نٍ ٌثټو٘جـذ یې ىت‪ ،‬ههینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ هٍهه کتړې ثٌـ‪ٙ‬تٍٻ پتً مٍلتً‬
‫شٌډیٌه ـوه لپپ هینٍ ش‪٩‬ٽیاس هثِيمٍ‬ ‫موًِې شً ٔجمپ کړ‪ .‬ثًٌثښجهميمفموًخج‬
‫ثمجًس هـجکمیض هٌلض ًِبمٱصٍ ثٌمصدفٌ‪٨‬تج ٔتین ثټفتویغ ٌثټصٱّتیٌ‪٨‬دوثټ‪٩‬يل‬
‫هیٍخنوي ‪ ‬شٌ‪٨‬ٽمٍ ًٌٍنې ثٌشٌخیې النوې شٌالًِ کړي هي ‪ .‬م‪٩‬مٍالپً ثٰ٭جنّتصج‬
‫کې ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍهـ‪ٍٙ‬ٻ ‪ٌ٠‬یٵً هًِتمٍ ثٌـکتٍمصٍ موثًِتٍټً الًې نتً ‪،‬خٽکتې ههې‬
‫ىیٍثه همٕيًٌٍ‪٨‬ٽمٍ ثِصجىثنٍثٌمٕجیمٍپً ٌِتیٽً پتً ل‪ٙ‬تٍت شٍګتً پتً هثِتې ډٌٻ‬
‫شٌرسه کیتږي چتې ىٌ‪٨‬تج ثٌٰٵیتً پتً لپتپ مّتؽوکې یٍم‪٩‬ٽتٍٿ ٔتمیٌٍهه کتٌٍنکٍ‬
‫(‪٠‬جټدج ) ًثټٍټٍي ثٌخیجى٭ٍی شً همٌٌؼً رش‪٨ ٍ٨‬ٽٍمٍ شتوًیْ ثٌٍهه کتړو ًٌکتٍي‪ .‬پتً‬
‫‪ٰ ،‬ٵً ‪،‬ث٘تٍٻ ثټٱٵتً‪٨،‬ٽ‪،‬‬ ‫ه‪ٍ٬‬مٌٌؼً ‪٨‬ٽٍمٍکې رصٯ‪ ،‬نفٍ ‪،‬من‪١‬ٶ‪ً،‬یجيض ‪،‬ثهح ‪ ،‬م‪٩‬ج‬
‫ثټصٱّیٌثٌـویغ ٔجمپ ٌي ‪ .‬ه‪ِ ً٬‬ٽّٽً شٵٌیدج ټً کجٻ ‪ ۱۱۱‬ىؽٌي څمً پً ثٰ٭جنّتصج‬

‫‪55‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لٌثِتتج ټتتً ث‪٨‬يمتتٍ ټکتتً ثمتتجٿ‬ ‫کتتې هثِتتيمٍ نتتړ هِتتًبٌ مٕتتجىیٌٌ ثٌ هپمتتٍث‬
‫‪ٔ،‬ین ثالِتيٿ مفمتو ختن مفمتو ختن خکٌثټمٽمتٍ ‪،‬ثمتجٿ ثخٍثټٽیتغ‬ ‫ثخٍهثٌهثټّؽّصج‬
‫ثټّمٌٴنوي ثټدٽمٍ ثٌنًٌٍ مٵومٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ څمً پً میٌثط پجشً هه ‪ .‬کً څً ى‪ ،‬چې‬
‫پً ًِمٍ ثٌـکٍمصٍ ټفج‪ ٣‬ه‪ِ ً٬‬ٽّٽً شٌډیٌه ـوه ټً پجمً ټٍیوټې ثٌهچجًٌثکٍټتً لتٍث‬
‫ًٌشتتً ډیتتٌه شٍؼتتً نتتً هه ٔتتٍې ‪،‬لٍنٍمتتٍړې ِٽّتتٽې پتتً ‪٨‬ٽمتتٍ ثٌؼيتتجهي ټفتتج‪٣‬‬
‫همصوینٍ‪ٍ٨‬ثمٍپً مٌِصً شٌهثنن ًٌځٍ پًٍي پً ثٰ٭جنّصج کٍ هثِيمٍ ‪٨‬ٽٍمٍپً شٌٌیؾ‬
‫ثٌهثٰ٭جن ّصج پً شجًین کې هؼيجهي شفٌیکٍنٍه ٴیجهس ثٌهى٭ٍی پً ژٌنتوي ِتجشٽٍکې‬
‫ثِجيس ًٌٻ ټٍخٍټی هی ‪ .‬همعجٻ پً شٍګً پً کجٻ ‪ ۴۱۱‬ىؽٌي کٍ ِٽ‪١‬ج مفمٍه ‪َ٬‬نٍي‬
‫هىنو ټٍیً ٰصفً هىمو‪٨ٍ٬‬ٽاٌٌ پتً ىتوثیض ثٌالًښتٌٍنً شٌالِتً کتړو‪ .‬پتً کتجٻ ‪۱۱۱‬‬
‫ىؽٌي کې چٍ ِٽ‪١‬ج ٔيجح ثټوین ‪٬‬تًٍي ټتً ثٰ٭جنّتصج څمتً هىنوپتً نیمتً ٌچتً‬
‫ـکٍمض کجٌه ىمو‪٨ٍ٬‬ٽاٌٌ هى٭تً هـکٍمتض پتً ټٍړٌمن‪ٙ‬تدٍنٍکٍ ميت‪ ،‬مّتؤټیصٍنً‬
‫پتً‬ ‫هًټٍهٻ ‪ .‬ىموثًثٍکٽً چې هم‪٩‬جرصثٰ٭جنّصج مؤِْ ثًٌِبٌثٸمن ثـمؤجه ثخوث‬
‫کجٻ ‪ ۸۸۹۱‬ىؽٌي کې هىنوي مّٽانجنٍهمٌِصٍ ټپجًه ىنوشً لپتپ پٍځٍنتً ًٌٌټیتږٻ‬
‫نٍه ىمو‪ ً٬‬ثٴوثٿ پً شٌرسه ٸٍټٍ کٍ ى‪ ،‬هینٍ ‪٨‬ٽاٌ پًٍه ٌنډو هًټٍهه‪ .‬پتً ثٰ٭جنّتصج‬
‫خجنوي هثنګٽیيس یٌ‪٬‬ٽٍنتٍ‪ًٌ،‬يس شتجړثک ثٌثمٌیکتجیٍ نیتٍثک پتً مٵجختپ کتٍ همٵتجٌس‬
‫کٌٍنکٍمؽجىوینٍمرششٍح ى‪ ،‬هىمو‪ ٍ٬‬مؽجىوٌ‪٨‬جملجنٍثٌمصٵٍ ثٔمجٍ٘پً ‪٬‬جړو ٌ‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌمدجًٍه ًٍ ‪:‬‬
‫اله‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌشف‪ٙ‬یپ ټً خيیٌه پتًٍه نتً ٰتجً‪ٔ ٫‬تٍی چتې پتً کتجٻ‬ ‫مي مفمو ًخج‬
‫‪ ۸۴۱۱‬ىؽٌي ملٌیَ کٍ ٸمٍنّصجنٍ هیٍې ‪ّ٨‬کٌي کٍهشجټتً الًي هثٰ٭جنّتصج ِتیجيس‬
‫ٴوًس شٌالًِ کړ‪ .‬پً ثٰ٭جنّصج کې هکمٍنّتصجنٍټً ٌثک شتً ًِتیوٌرسه ِت‪ ،‬پتً ټتٍٻ‬
‫ىیٍثهکې هى٭ٍی پً ليٯ ؼيجهي پجڅٍ پیتپ ٔتٍ ثٌهه‪٬‬تً ؼيتجهي پتجڅٍ هٴیتجهس‬
‫چتٍ ممکتٍ‬ ‫هینٍ ‪٨‬ٽاٌٌ پً ‪٬‬جړو ٌ‪ .‬ميمفموًخج‬ ‫ثٌمرش مّؤټیض خیجى‪ ،‬هثٰ٭ج‬
‫شٌممکتتٍ اله‪٨‬ٽتت‪ ،‬ثٌؼيجهپتتً موًِتتً کتتٍ ټتتً لپٽٍثِتتصجهثنٍڅمً هؼيجه‪،‬ٴٌختتجنۍ‬
‫ثٌرسښتتنونې شٌخیتتً ـج٘تتٽً کتتړې ٌه شٌټٍټتتٍه ممتتً هؼيتتجه ثٌټتتً ٌ‪٠‬تتن څمتتً ههٰتتج‪٧‬‬

‫‪56‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ِتتنګٌٌنٍشً ٌالړ ‪ .‬نٍمتتٍړی هثميتتجٻ یٌٍیٕتتض کٽتتن ٌ‪ ،‬لٍپتتً ؼيجهثٌٰتتوثکجً کتتٍ‬

‫هټٍټٍمؽجىوینٍپ ت ً متتنځ کتتٍ پتتً ًٍډیٌٍړًٌ‪،‬متتوخٌ ثٌٰتتوثکجً مؽجىتتورسه مٕتتيًٍ ٌ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هٴنوىجً ٌالًض هڅٍشنٍ نًٌٍ مٕتيًٌٍمؽجىوینٍرسه هلپتپ ؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیتض‬
‫پیپ هىیٍثه پً ؼنٍح ټٍیتویځ ٌٍ کتٍ هؼيتجه همؤِتْ ٔتيیو ميمٍِتی کٽتی‪ ،‬ټتً‬
‫ؼيجهي ؼديې څمً پیپ کړ‪ ،‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً هکنتوىجًٌالیض هثً‪ّ٬‬تصج ٌټّتٍثټۍ شتً‬
‫ًث‪٬‬ی ثٌهټصً یې هًٌِجنٍليٯ هِیمٍ همؽجىتوینٍ پتً ثنّتؽجٿ ثٌشٌشیتذ الُ پتًٍي‬
‫کړ‪.‬ه ثً‪ّ٬‬صج ٌټٍّثټۍ پً چ٭نٍ نٍمٍ ‪ٌ٬‬ه کٍ یې ؼيجهي مٌکَ شأِیْ ثٌټً ىمو‪٬‬تً‬
‫ځجیتتً څمتتً یتتې هکنتتوىجً ٌالیتتض پتتً ممصٽٱتتٍ ِتتیمٍکې ؼيتتجهي ٰ‪٩‬جټیتتض رشٌ‪٧‬‬
‫ثٌِتنګٌنٍمٍ ِتیمٍکٍ هًٌِتجنٍپً‬ ‫کړ‪.‬هثً‪ّ٬‬صج ٌټٍّثټۍ پً چ٭نٍ‪،‬شًٍشجک‪ٔ ،‬جخی‬
‫پتً لپٽتً ګتډٌ هًټتٍه ‪.‬‬ ‫پً ډیٌٌِتمصٍ‪٨‬مٽیجشٍ‬ ‫مٵجخپ کٍ مٌـٍٿ مي مفموًخج‬
‫کً څً ى‪ ،‬چې هچ٭نٍ هؼديې ٴیجهس هٴٍمنوث ‪٨‬دوثټٌثٍٳ پً ‪٬‬جړو ٌ‪ ،‬لتٍهؼګړې پتً‬
‫پً ‪٬‬جړو ٌه ‪.‬پً ټٍټٍؼيجهي ثٌپتٍځٍ‬ ‫ميجٻ خً همؽجىوینٍمرشي همٌـٍٿ ميمفموًخج‬
‫هىمیٕنٍ مٕجًکض ټً ثمٽً پً ًٌٌِصً کٍ ه ه‪٬‬ې‬ ‫‪٨‬مٽیجشٍکٍ همٌـٍٿ ميمفمو ًخج‬
‫ؼديې همؽجىوینٍ همٌِصیجټۍ مّؤټیض ًٌشً ًٌٌِپجًٻ ٔتٍ چتې ټتً ىا‪٬‬تً ٌلصتً ًث‬
‫ىیّې یې همؽجىوینٍپً منځ کٍ هـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ پً نٍٿ ٔيٌس پیوثکړ‪.‬‬
‫پً ؼيجهي خيیٌکې یې پٍځٍ ثٌثهثًي مّؤټیصٍنً‬
‫ټً ًٌِجنٍثٌهى٭ٍي ټً الِپٍڅٍکمٍنّصجنٍرسه هکنوىجًثٌؼنٍح ټٍیویځٍ ـٍٍې‬
‫مٵجٌمض هیٍه م‪ٝ‬دٍ‪ ٟ‬ؼيتجهي‬ ‫هٰجشفٍمؽجىوینٍکٽک مٵجٌمض ه‪ِ ٍ٬‬یمې شً هثٰ٭ج‬
‫هه‪ِ ٍ٬‬یمې هیتٍ‬ ‫هنًٌٍمؽجىوینٍشٌڅن‬ ‫ِنګٌـیعیض ًٌ کړثٌ ثټفجػ ميمفموًخج‬
‫ډیٌمتتجىٌ‪ ،‬مؽتتٌح ؼيتتجهي ثٌ‪ّ٨‬تتکٌي ٔم‪ٙ‬تتیض پتتً شٍګتتً پکتتٍ ښتتً شدتتجًٌٍکړ‪.‬‬
‫نٍمٍړی هلپپ ىمو‪ ً٬‬ؼيجهي ثٌ‪ّ٨‬کٌي ميجًس ثٌندٍ‪ ٫‬ټً ممٍ هټٍٻ ؼنٍح ټٍیتوًځ‬
‫ٌٍ همؽجىوینٍهیٍه شکړو ٴٍمنوث پً شٍګً ټً ‪ ۸۴۹۱‬شٌ‪ ۸۴۹۱‬ىؽٌي ملٌیَ کتجٻ پتًٍې‬
‫هًٌِجنٍپً ‪ٜ‬تو هډیٌٌخٌیتجټیٍپٍځٍ ‪٨‬مٽیجشٍٴٍمجنتوه پتً ‪٬‬تجړو ټٌټتً چتې ټتً ثمٽتً یتې‬
‫ىت‪ ،‬شتٌهًې (‪)۴‬‬ ‫ًٌِجنٍشً هرسثٌمجٻ ډیٌهًثنً شٽٱجس ًٌِیوٻ ثٌلپٽتً ميمفمتوًخج‬

‫‪57‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ځٽً ٍیجس پکې ِمض ټپتٍ ٔتٍی هی ‪ .‬پتً ه‪ٍ٬‬پتٍځٍ ‪٨‬مٽیتجشٍکٍ هنٍمتٍړي ٰجشفجنتً‬
‫ٴیجهس ههې المپ ٍٔچې ى٭ً پً ميل کهً هثٰ٭جنّصج هؼيجه همٕيًٌٍ ٴٍمنوثنجنٍپتً‬
‫کصجًکٍ ٔجمپ ثٌهى٭تً ٌلتض هؼيتجهي شن‪٥‬یمٍنٍهًىربثنٍهپجمٍړٔم‪ٙ‬تیض ٌګٌځتٍ ‪.‬‬
‫هثى٭ً ٌلض چٍ هثٰ٭جنّصج هؼيجه ه (‪)۱‬ؼيجهي شن‪٥‬یمٍنًٍىربثنٍ پً پجکّصج کتٍ‬
‫همؽجىوینٍ‪٨‬دًٍي ـکٍمض ث‪٨‬ي کړی ٌٌ ‪ .‬پتً ه‪٬‬تً ‪٨‬دتًٍي ـکٍمتض کتٍ هؼيتجهي‬
‫ًىربثنٍشٌمنځ هثپٌیکړو ٌٍٔه چٍ هىیٍثه ههثلپ مٕيًٌٍؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍشً ختً ىت‪،‬‬
‫ٰ‪٩‬جٻ ِي‪ًٌ ،‬کٍٻ کیتږي ‪ .‬همؽجىوینٍه‪٬‬تً ‪٨‬دتًٍي ـکٍمتض پتً‬ ‫پً ه‪ ً٬‬ـکٍمض‬
‫ًبیْ ثٌټٍمړي ٌٍیٌرسخیٌه مکمٽً ـکٍمصٍ کجخینً ى‪ ،‬ټٌټً چٍ پتً ى٭تې کتٍ مٌـتٍٿ‬
‫ميمفموًخجنی شً هـؾ ثٌثٌٴجٍٰهٌٍثًس همٌِصیجټۍ هنوه ِپجًٻ ٍٔې ٌه‪.‬کً څتً ىت‪،‬‬
‫پً ه‪ٌ ً٬‬لض کٍ پً شن‪٥‬یمٍ ټفج‪ ٣‬همٌـتٍٿ مٍټتٍی مفمتویٍنْ‬ ‫چې ميمفموًخج‬
‫(لجټ‪)ٚ‬شٌ ًىربي النوي ټً ثِيمٍ ـَح رسه ش‪٩‬ٽتٶ هًټتٍه لٍپتً ؼيتجهي ټفتج‪ ٣‬یتې‬
‫هټٍټٍؼيتتجهي ًىربثنٍپتتً ٍړو کتتٍ لتتجٗ ځتتجی هًټتتٍه‪ .‬نٍمتتٍړي ټتتً ه‪٬‬تتً ټتتٍي ثهثًي‬
‫مّتتؤټیض رسه رسه خیتتج ىتت‪ ،‬هىیٍثهپتتً هثلتتپ کتتٍ هلپٽٍمٌخٍ‪٠‬تتً مؽجىتتوینٍهؼيجهي‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنٍثٌههښمن پً ‪ٜ‬وهن‪٥‬جمٍ ‪٨‬مٽیجشٍٴٍمجنوه ٔم‪ٙ‬جپً لپٽتً ‪٬‬تجړو ټٌټتً چتې پتً‬
‫ډیٌٌځجیٍنٍکٍ یې هٌٍثًس همٌِصیجٻ پً شٍګً ټً هښمن رسه پً ممجمن ؼګړو کې خٌلً‬
‫ثلیّصې هه ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیک پً شأِیْ کې ههه ًٌٻ ‪:‬‬
‫پً ‪ ۸۴۹۱‬ىؽٌي ملٌیَکجٻ کٍ ټً ثٰ٭جنّصج څمً هًٌيس ځٍثکٍنٍټً شیاصٍ ثٌخیج‬
‫پتتً ‪ ۸۴۱۸‬ىؽتتٌي ملٌیتتَ کتتجٻ کتتٍ هى٭تتٍی هالِتتپٍڅٍ ـکٍمتتض شٌِتتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تتصً‬
‫هىیٍثه هیٍه ممٽت‪ ٚ‬ثٌم‪ٙ‬تٽق ٔم‪ٙ‬تیض پتً شٍګتً هشن‪٥‬یمتٍ ډټٍټپٽتٍ‬ ‫ميمفموًخج‬
‫ىڅٍ پً کجًٌثچٍټې ثٌپً هې الً کتٍ یتې‬ ‫هلپپ منځٍ ٔمړٌپً ىٍثًٌټٍکٍ لپيل ټٍ‬
‫نً ِصړي کیوٌنکٍ ىيل ځتيل ٌکتړې ‪ .‬ؼنتٍح ټٍیتویځ ٌٍ چتې یٍميتجٻ هًٌِتجنٍپً‬
‫‪ٜ‬وهؼيجه ثٌمٵجٌمض مفک‪ ،‬ثٌپیتجٌړی ؼيتجهي ِتنګٌخٽپ کیتوه ‪،‬ټتً ختوه مٌ‪٬‬تً چتې‬
‫هًٌِتتجنٍټً متتجيت ثٌه نؽیتتذ پتتً مرشتت هکمٍنّتتصٍ ـکٍمتتض شٌړنګیتتوٌ ًٌٌِتتصً‬

‫‪58‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هشن‪٥‬یمٍ ثلصيٰجشٍ ثٌؼګړو مجًٌډټٍهلپپ منځٍ ؼګړٌپً میوث خوٻ ٔتٍ‪ .‬ه‪٬‬تً لپتپ‬
‫منځٍ ثلصيٰجس ثٌؼګړې یٍثٍي پً ؼنٍح ټٍیویځ ٌٍ کٍ نً ‪،‬خٽکٍ پتً شتوًیؽٍ ډٌٻ‬
‫هىیٍثهټً مٌکَنً پیپ ثٌپً ډیٌټږٌلض کتٍ هىیٍثهٔتاٻ ‪،‬ؼنتٍح‪،‬لصیځ ثٌټًٍتویځ شتً‬
‫ٌ‪َ٬‬یوې ‪،‬چې ټً ثمٽً یې همٵوُ څٍثًټْ کٽن ؼيجهپجیٽې ثٌپً ى٭ً کٍ هیٍنی‪ ،‬مٽیٍ‬
‫ىیٽتې ثٌثًمجنٍنتً هنٱتجٳ ثٌثلتصيٯ پتً ٸًًٌٍثنتٌٍنک ثًٌکتې‬ ‫ًٍِکٱنً ٔتيیوثنٍټٍ‬
‫ٌٍِځیوٻ ‪ .‬ه‪ٍ ً٬‬ړو هًهٌٌنکی ـجټض ىی مّٽا شً هشفمپ ثٌمنٽٌٍړنً ٌ لٍهى٭تً‬
‫هممنیٍي شٍث خیج ىیهجى‪ ،‬پً ځج کې نً ټیو ‪ .‬یٍٔمیٌى٭ٍکّتجنٍچې هلپتپ ثِتيمٍ‬
‫ؼيجهپً ـٵجنیض یې ثیا ثٌخجًٌهًټٍه ههللا ش‪٩‬جټی پً ه‪ ً٬‬مٵوُ ثًٔجه خجنوې پً خجًٌ‬
‫‪(:‬ث هللا الی‪ٝ‬ی‪ ٪‬ثؼٌثملفّنین) ثٌټً ى٭ً څمً پً ثټيتجٿ ثلیّتصٽٍرسه هثِتيمٍ ؼيتجه‬
‫هنیمګړٌآًمجنٍنٍهشفٵٶ ټپجًه خیج لپٽً مؽجىوه ثٌمدجًٍه پیپ کړو ‪.‬‬
‫ه‪ ٍ٬‬ههللا هالًې نً ِصړي کیوٌنکٍمؽجىوینٍپً هثِتې ـتجٻ کتې چتې هپمتٍث‬
‫ؼيجهټً ِصړیجٌٌثٌِصٍمجنیٍڅمً ال نً ٌٌ ىٍِجٍٔي ثٌىموثًثٍ هى٭ً ؼيجهپً ميجٻ پتً‬
‫ٍلمٍنً یې الپًٍه نً ٌ ؼٍړٍٔي ‪ ،‬خیجیې پً ى٭ً ِصړي ثٌِصٍمجنً ـجټض‬ ‫ًٍ٘س ټګیو‬
‫ٌټتتتتْ هآًثمۍ‪،‬لپٽتتتتٍثکۍ ثٌِتتتتٍکجټۍ پتتتتً ‪٬‬تتتتٌ‪ٛ‬‬ ‫کتتتتٍ هلپتتتتپ ًنځیتتتتو‬
‫هلپٽٍشیٌٌؼيتتجهي‬ ‫همٱّتتوینٍثٌمنجٰٵینٍپً لتتيٯ ؼيتتجه پیتتپ کتتړ‪ .‬ميمفمتتوًخج‬
‫ه‪٠‬جټدتتجنٍ هثِتتيمٍ شفٌیتتک ټتتً مؤِّتتینٍڅمً ىتت‪ ،‬ګڼتتپ کیتتږي‬ ‫ٰ‪٩‬جټیصٍنٍشٌڅن ت‬
‫‪.‬ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیک هشأِیْ پٌميجٻ خً چٍ کٽً هکتٍٿ ٌالیتض یتجکٍمٍ ِتیمٍ‬
‫خً ټٍمړی ٔم‪ ٌ ٚ‬چٍ هىا‪٬‬تٍ‬ ‫هش‪ٙ‬ٱیً کیوٌمٍ‪ً ٧ٍٜ‬ثمنځصً ٍٔه نٍميمفموًخج‬
‫ِیمٍ هٍِټً ییَي ش‪ٙ‬ٱیې پً شٌرسه کٍټٍ ختً یتې ‪ًٍ٬‬کتجٌه ‪.‬نٍمتٍړي ختً ىمیٕتً ههې‬
‫کٍښش ک جٌه چتٍ څٌنګتً ٌکتٍالی يش ىا‪٬‬تً ِتیمً پتً ِتٍټً ییتَه شٍګتً ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫شٌکنًبٌٻ النوي ًثيش‪.‬‬
‫کٽتتً چتتې پتتً ‪٠ ٨884/٨٨/٨٨‬جټدتتج هکجختتپ شتتٌهًٌثٌٍ ًًٌٌِتتیوٻ ميمفمتتوًخج‬
‫هممجټٱینٍمرشثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬هشً هلربٌ ه‪ٍ٨‬س ًٌکړ ىا‪ ٌ ً٬‬چٍ مّت‪ٍ٩‬ه ىت‪ ،‬ه هه‬
‫پً ه‪ٍ٨‬س خجًٌ ٌکړ ثٌټً هه رسه هلتربٌ ټپتجًه ټتً کجختپ څمتً میتوث ښتجًشً ًث‪٬‬تی ‪.‬ه‬

‫‪58‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټٍمړ لربه ټً مّت‪ٍ٩‬هرسه هثٌه چتٍ پتً ګتٌث ىیٍثهثٰ٭جنّتصج کتٍ‬ ‫ميمفمو ًخج‬
‫هثِتيمٍ ـکٍمتتض هنجٰيیتتوٌټپجًه یتتٍنی‪ ،‬مٽیتتٍ ٔتتيیوثنٍ ٴٌختتجنۍ ًٌکتتړي هي خجیتتو‬
‫هىمو‪ٔ ٍ٬‬يیوثنٍ هٌینٍ هًنجٌی ٌيش ثٌپً ثٰ٭جنّصج کې خې ټً کٍٿ ٴیو ثٌرش‪ ٟ‬څمً‬
‫ثِيمٍ ن‪ ٥‬جٿ ـجک‪ ،‬يش ‪،‬ه‪٠‬جټدجنٍثِتيمٍ شفٌیتک هثٰ٭تج ٌټتْ ههې مٵتوُ ثًمتج‬
‫‪َ٨‬ٿ کړی هی ټييث شً ى‪ ،‬خجیو ًٌرسه لپٽً ټٍټً ىمکجًي شٌرسه کړې چٍ‬ ‫هشفٵٶ ټین‬
‫هیتتٍه مّتتصفک‪ ،‬ثِتتيمٍ ـجکمیتتض ټپتتجًه ٍمینتتً مّتتج‪٨‬وه يش ‪،‬لٍمصأِتتٱجنً چتتٍ‬
‫مّ‪ٍ٩‬هلپٽٍلربٌشً ه‪٨‬مپ ؼجمً خیمٍ پً کمٍمٍثًهٌکٍ ًٌث‪ٍِ٬‬صٽً ى٭تً شٌډیتٌه ـتوه‬
‫ٌالیجشٍنٍ څمً پٌشً هثٰ٭جنّصج‬ ‫پً «می‪ًٌٍ ،‬مجټٍٻ یې ٍمج»ٰجًمٍٻ خجًٌهًټٍه‪.‬ټً ٔا‬
‫پتً‬ ‫نًٍټٍٻ مٌکَي ‪ ،‬ؼنٍح ټٍیویځ ‪،‬ؼنٍيب ثٌلصیځ ٌالیصٍنً همٌـٍٿ ميمفمتو ًختج‬
‫٘ٽق ثمیَه ىٽٍځٽٍ ه‪٠‬جټدجنٍشٌکنًبٌٻ النوې ًث‪٬‬يل هي ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍپً ثِيمٍ شفٌیک کې هنٍمٍړي مّؤټیصٍنً‬
‫کٽً چې پً کجٻ ‪۸۴۱۴‬کٍ ‪٠‬جټدجنٍه هکنوىجًٌالیض شٌلپٽې ٌټکې النتوې ًثٌِتض‬
‫ٔتًٍث مّتؤټیض ٌِتپجًٻ‬ ‫شً پً ه‪ٌ ً٬‬لض کٍ ه‪٠‬جټدجنٍه‪٨‬ج‬ ‫نٍمٌـٍٿ ميمفموًخج‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫پً ‪۸۴۱۳‬کجٻ هـمپ همیجٔتصې پتً ‪۸۴‬تت ‪۸۳‬نیټتً چتٍ کٽتً هىیتٍثههپنځٽْ ِتٍه‬
‫(‪٨)۸۱۱۱‬ٽاٌٌټً ټًٍي ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیتک مرشتشً هثمیٌثملتؤمنین ټٵتذ ث‪١٨‬تجء‬
‫ًٌٻ ځتجنګړی ثىمیتض‬ ‫ثٌثِيمٍ ثمجًس خنّټ کیاتٍهٻ ٔتٍ خیتجى‪ ،‬هميمفمتوًخج‬
‫یتتې پتتً پتتًٍ و ثلتتيٗ ثٌ٘تتوثٴض لپٽتتٍ‬ ‫هًټتتٍه ثٌهثِتتيمٍ ثمتتجًس هثمیٌشٌڅنتت‬
‫ؼيجهي‪،‬ث٘يـٍ ثٌميل ٰ‪٩‬جټیصٍنٍشً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫پتتتتً ‪٨884/4/8‬چتتتتې ه‪٠‬جټدجنٍٰصٍـتتتتجشٍهؼنٍح ټٍیتتتتویځ ٌٍ هنًٌٍالیتتتتجشٍ‬
‫پتتتً‬ ‫ىٽمنتتتو‪،‬ثًٌٍګج ‪ٰ ،‬تتتٌثه ثٌىتتتٌثس پتتتً ټتتتًٍي ممتتتً کتتتړو نٍميمفمتتتوًخج‬
‫ه‪ٍ٬‬ټٍټٍٰصٍـجشٍکې هیٍه خٌمیجٻ ٰجشق پً شٍګً ِي‪ ،‬هًټتٍهثٌ هټتٍٻ ؼنتٍح ټٍیتویځ پتً‬
‫ش‪ٙ‬تتٱیً کٍټتتٍکٍ ههه شکصیکتتٍ ىڅتتٍ هځتتجنګړي ثىمٌتتض ټٌٌنٹتتې ٌې ‪.‬ىمتتوثًثٍ‬
‫پتً‪ ٨885/8/٨٨‬چتې کٽتً هىیتتٍثه هلصتیځ ٌٍ ٌالیصٍنتً ننګٌىتجًکٍنړثٌټ٭ا هثِتتيمٍ‬

‫‪60‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شتً هلصتیځ ٌٍ ه‪٨‬متٍمٍ مرشت‬ ‫ثمجًس شٌٌټکې النوي ًث‪٬‬ٽپ نٍخیتجى‪ ،‬ميمفمتوًخج‬
‫مّؤټیض ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬پً ‪۱۱\۱\۸۱۱۹‬م‪١‬جخٶ‪۸۴۱۱‬کجٻ هشيل همیجٔصٍ پتً ٔتپږمً نیټتً‬
‫چٍ کٽً هىیٍثهپيٍمینً کجخپ پً خٕپړو شٍګً هثِيمٍ ثمجًس شٌـجکمیض النتوې ًث‪٬‬تی‬
‫نٍهثِيمٍ ثمجًس همرششجخً ټً لٍث پتً کجختپ کتٍ ههٌټصتٍ چتجًٌهشن‪٥‬ی‪ ،‬ثٌشٌشیتذ پتً‬
‫پتً ‪٬‬تجړو‬ ‫‪ٔ ٌٛ٬‬پږ کّیَه رسپٌِصً ًٍٔثشأِیْ ثٌمرشي یې خیجى‪ ،‬هميمفمتوًخج‬
‫ًٌٌثچٍٻ ٍٔه‪ .‬ثٌکٽً چې رسپٌِصً ًٍٔثپً ـکٍمصٍ شٕکیپ خوټً ثٌهثِيمٍ ثمجًس پتً‬
‫هًیجِض ثټًٍٍثء هًبتیْ پتً‬ ‫چٍکجټ کې ًیجِض ثټًٍٍثء شأ ِیْ ٍٔ نٍميمفموًخج‬
‫ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫ٍىو ثٌ شٵٍثی یې ‪:‬‬
‫پتتً ‪٨‬ٵیتتوٌي ټفتتج‪ ٣‬هثىتتپ ِتتنض ٌثټؽا‪٨‬تتض ثٌِتتٽٲ‬ ‫مٌـتتٍٿ ميمفمتتوًخج‬
‫٘جټفینٍهِپیڅيل الًي پیٌٌي کٍټً‪ .‬نٍمٍړي ټتً لٌثٰجشٍثٌخو‪٨‬صٍنٍڅمتً ډیتٌه کٌکتً‬
‫هٴٌأ ثٌِنض ندٍي پیٌٌي شً ه‪ٍ٨‬شٍٻ‪ .‬مٌـتٍٿ ميمفمتوًخج‬ ‫کٍټً ثٌشپ خً یې لٽ‬
‫هٍىو‪،‬شٵٍی ثٌهینوثً یٍه منٍنتً ٌه‪ ،‬هٔتپې‬ ‫هلپٽٍنًٌٍـّنً ثليٴٍ ثٌٰ‪ٝ‬جیٽٍشٌڅن‬
‫ٴیجٿ ثټٽیپ ثٌهًٌځٍ هڅجښض ملٍنځ ههه ټً ل‪ٍ٘ٙ‬یجشٍڅمً ٌ‪.‬‬
‫ثیعجًثٌلٍهګيًي یې‪:‬‬
‫پً ‪ ۸۴۹۹‬ىؽٌي ملٌیَکجٻ کې هکنوىجًٌالیض شً همؽجىوینٍهؼيجهي ٰ‪٩‬تجټیصٍنٍ‬
‫هٔنډٌټٍ پً ‪ ٌٛ٬‬هًٌِجنٍډیٌه هًنً ٴتٍه ًث‪٬‬ٽتً ‪،‬ثٌهکنتوىجًٌالیض همفٽتً ؼتجس پتً‬
‫پً ګډٌ یٍٍیجس ٔمیٌ مؽجىوینٍممجمن ؼګړو ًٌرسه پیتپ‬ ‫ِیمً کٍ هميمفموًخج‬
‫کړو پً ه‪ ً٬‬ؼګړو کٍ چٍ شٵٌیدجیٍه میجٔض یې هٌثٿ هًټٍه هؼګړې هٌثړٌلٍثشً هًثنتً‬
‫ىت‪ ،‬پتً ه‪٬‬تٍ ؼګتړې کتٍ ِتمض ټپتٍ ٔتٍ‪.‬‬ ‫شٽٱجس ٌٌثښصپ چې لپٽً ميمفمتوًخج‬
‫همي‪٨‬دو ثټٵیٍٿ پً نجمً هیٍه مؽجىوچٍ پً ه‪٨ٍ٬‬مٽیجشٍکٍ یې خٌلً هًټتٍهه پتً ـٍثټتً‬
‫چٍ هـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ پً ٔمٍٻ ٍمٍنږهؼديې څٽًٍشنً مؽجىوین ٍلمیتج ٔتٍٻ ‪.‬‬
‫کٽً چې نًٍمؽجىوین هؼګړې ټتً میتوث څمتً هټپیجنٍهًثپًٍشتً کٍټٍپتً نیتض ًث‪٬‬ٽتپ‬

‫‪61‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍټٍمړی ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ شً ًٌ‪٬‬ٽپ ‪،‬لٍـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ هٌﺉ شً ٌٌیپ چې ٍه‬
‫ښً ی ‪ ،‬شٌمجى٭ً هًې شنً نًٍمؽجىوین ِمض ٍلمیج هي ټٍمړی ى٭ً هًٌثلٽت ‪.‬‬
‫مؽجىوینٍچې کٽً ى٭ً ًثپًٍشً کړٻ ثٌخیجـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ شتً ًٌ‪٬‬ٽتپ نٍى٭تً‬
‫ټً‬ ‫هٌمٌه ِمض ٍلمٍ ٌ چٍ خٽکپ هپًٍشً کیوټٍثٌـٌکض کٍټٍنً ٌ‪،‬لٍهه خیجى‪ ،‬هؼن‬
‫٘فنې څمً شٌځج ه ممً ى٭ً نًٍمؽجىوین چٍ ٍلمٍنً یې ى‪ ،‬ههه پً نّدض ډیتٌک‪،‬‬
‫ٌٌ پٌ ثیّصٽٍ ثرصثً کجٌه ‪.‬‬
‫هثِيمٍ نړ پً ٴ‪ٝ‬جیجٌیې ثىصاٿ‪:‬‬
‫مٌـٍٿ هلپپ ژٌنو ثىمتٍ ٴ‪ٝ‬تیې‬ ‫هثِيمٍ ثمض ثړٌنوي ِصٍنَي ميمفموًخج‬
‫خٽٽې ثٌهثِيمٍ ثمجًس هـجکمیض پً ميجٻ یې هٰٽّ‪١‬ین‪،‬چیهین ‪،‬کٕمیٌثٌنًٌٍثِيمٍ‬
‫ٴ‪ٝ‬جیجٌٌپً ىکٽً ځجنګړي خیجنیې ٘جهًې کړي هي ‪.‬‬
‫خې شکٽٱً ژٌنو یې ‪:‬‬
‫رسه ټتتً هې چتتې هژٌنوٍیجشتتً خٌلتتً یتتې پتتً ټتتٍړٌثهثًي‬ ‫مٌـتتٍٿ ميمفمتتوًخج‬
‫ثٌپٍځٍ مّؤټیصٍنٍکٍ شیٌٍٔی لٍټً هې ىٌڅً رسه رسه یتې پتً ‪٠‬دی‪٩‬تض ثٌمتَثػ کتې‬
‫هشکربثٌ‪ًٌٌ٬‬ىی نٍ‪ ٧‬ناجنې نً ټیوٻ کیوې‪ .‬هى٭ً نجِصً ٌالړو ‪،‬ـٌکجس ثٌِکنجس ټٍٻ‬
‫هیٍه ډیٌ‪٨‬جهي ٔم‪ ٚ‬کړٌ ٌړٌشً ًٌشً ٌ ثٌه لپٽٍنًٌٍمٽګٌٌ پً مٵجخپ کٍ ځتج شتً پتً‬
‫ىی ثمصیجٍ ٴجبپ نً ٌ‪ .‬هًِمٍ کجًثٌ ٌ‪٤‬یٱې پٌميجٻ خً ىٌ‪٨‬جهي ِړي ټً هه رسه ډیٌپً‬
‫رسه ټیتتوالی ٔتتٍٻ پتتً لپٽتتً هًٌثٍه کتتٍ ختتً یتتې مّتتؤٻ پیتتٌه هثًیتتٍثٍي‬ ‫ثِتتج‬
‫همٌثؼ‪٩‬ینٍهنٍخض همٌث‪٨‬جشٍټٍپً من‪ًٍ٥‬هًثٌه ‪ .‬همؽجىوینٍپتً ‪٨‬دتًٍي ـکٍمتض کتې ه‬
‫ٌٍثًس ټً مٌِصیجټۍ نً خیجهثِيمٍ ثمجًس هًیجِض ثټًٍٍثء شٌمرشت پتًٍي نٍمتٍړي‬
‫ٔميص مفجٰ‪٥‬ین ثٌخجډي ګجًډث نً ټٌٻ ‪ .‬ى٭ً څٍک چې ټً هه رس و پً ِٱٌثٌـلکٍ‬
‫یٍځتتجی ثٌِتتیوٻ ثٌګٌځیتتوٻ ى٭تتً ههه ؼيتتجهي مٽګتتٌي ثٌهًيس ٔتتجګٌهث ٌٻ ‪ .‬ټتتً‬
‫لپٽٍمٽګٌٌرسه یې ش‪٩‬جمپ ثٌخٌلًٍهډیٌ يب شکٽٱً ثٌپً لًٍثک‪،‬څاجک‪،‬نجِصً ثٌ ٌالړو کې‬
‫ټً ى٭ٍی نً ىی ثمصیجٍنً هًټتٍه‪ .‬هًیجِتض ثټتًٍٍثء همّتؤټیض پتً ميتجٻ کتٍ ختً ټتً‬

‫‪62‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌٍیٌثکربلج مېنٍ څمً هکجخپ هثًګ شٌمجڼۍ هًیجِض ثټًٍٍثء شٌهًٰبپًٍي ډیٌٌلتض‬
‫هلپٽٍ هًیٍت څٽًٌٍمٽګٌٌرسه پٽی ًٌث ٌ ‪ .‬ټتً لپٽتٍمٽګٌٌرسه ختً یتې پتً ټٍټٍؼيتجهي‬
‫ثٌِپًٍيت نٕج‪٠‬جشٍکٍ پً ډیٌه لٍښۍ ګډٌ کجٌه ثٌهى٭ٍي هِپًٍيت ټٍخٍټً منځً ختً‬
‫یې هچٮ پً نجمً مفيل ټٍخً ډیٌه لٍښً ٌټً‪.‬‬
‫هٔميص ژٌنو ثٴص‪ٙ‬جهي ـجټض یې‪:‬‬
‫مّؤټیض ثٌ ٌ‪٤‬یٱې ټتً ممتٍ‬ ‫هلپپ ‪٨‬ج‬ ‫رسه ټً هې چٍ مٌـٍٿ ميمفموًخج‬
‫هثِيمٍ ثمتجًس پتً خٍهیؽتً کتٍ هپتٌثك ثِتص‪٩‬اٻ ثلصیتجًهًټٍه لٍنٍمتٍړي ه‪٨‬تجهي‬
‫ىیٍثهٌثټٍپً څېٌژٌنو‪ًٍ٬‬ه کړی ٌ‪ .‬هژٌنوشٌثلیٌه پًٍې یې پً لپپ ىا‪ ً٬‬پٽٌ ‪٨‬تجهي‬
‫کًٍثٸصٱجٌٸړو ثٌ هخیض ثملجٻ ټً خٍهیؽې څمً یې ځجنصً ٔميصت کًٍؼٍړنتً کتړ‪ .‬ٸٽتً‬
‫چې پً ‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ کٍ همٽګٌٌمٽصٍنٍهثمنیض ًٍٔثټً لٍث پً ثٰ٭جنّتصج ‪٤‬جملجنتً‬
‫یٍ‪ٌٰ٠‬تتً ثٴص‪ٙ‬تتجهي خنویٌَټګیتتوٻ ثٌهىمتتو‪ٔ ٍ٬‬تتًٍی ټتتً ټتتًٍي هثِتتيمٍ ثمتتجًس‬
‫هچجًٌثکٍخجنکٍ ـّجخٍنً خنتو ث‪٨‬تي ٔتٍٻ ‪.‬لٍهثمتجًس هنًٌٍچجًٌثکٍپتً څېٌمٍـتٍٿ‬
‫من‪ٙ‬ذ شً پً پجٿ رسه ى٭ً څٍک ٌچٍ کتٍٿ ختجنکٍ‬ ‫ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ ى‪ ،‬ههه ‪٨‬ج‬
‫ـّجح یې نً هًټٍه ‪.‬‬
‫هلٽګٍپً ٍړٌنٍکې یې مفدٍخیض‬
‫هلپٽٍنیکٍ ثليٴٍ ټً ٌؼتٍ هىٌچتج پتً ٍړو کتٍ ځتجنګړی‬ ‫مٌـٍٿ ميمفموًخج‬
‫شتً هلپتپ‬ ‫ځجی هًټٍه‪ .‬پً ثٰ٭جنّصج کٍ میٕصٍٴٍمٍنٍثٌممصٽٱٍٴرشٌنٍميمفموًخج‬
‫یٍلٍثلٍ ي ثٌپٍه مرشپً ًِبګً کصپ ‪،‬پً ؼنجٍه کٍ یې پً ټّيجًٌٌٍه لٽګٍګډٌ کړی‬
‫ٌٌـصی شٌهې چٍ ځینٍخجنٱٍىه ٔم‪ٙ‬یصٍنٍیې پٌٌٰثٳ پً ټپٍټپٍثٌښکٍ شٍی کړې ‪.‬‬
‫ٌٰجس یې‪:‬‬
‫خجآللٌه ه‪ ً٬‬هؼيجهثٌمدتجًٍې هالًې نتً ِتصړی کیتوٌنکی الًٌی‪،‬هشٵتٍی ثٌٍىتو‬
‫منٍنتتً‪ ،‬هثیعجًثٌٰتتوثکجً ِتتمدٍٻ‪ ،‬ه ثليٴٍ‪،‬رشثٰتتض ثٌٰ‪ٝ‬تتیٽض څٽتتی هثټيتتٍ شٵتتویٌ‬
‫ښتجًپً یتٍه‬ ‫ثٌٰی‪ٙ‬ٽې رسه ِ‪ ،‬هرس‪٠‬ج هثٌ هې نجًٌ‪٬‬ۍ ټً ثمٽً هپجکّصج هًٌثټپنډ‬

‫‪63‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌ‪٬‬صٍ کې ه‪ ۸۳۱۱‬ىٶ کجٻ ه مفٌٿ ثټفٌثٿ همیجٔصٍ پً ټٍمړ نٌټً لپٽتً ًٌؿ لپتپ‬
‫نتړ څمتً ِتًبګٍ پټتٍ کتړې‪.‬‬ ‫ـٵیٵٍ مجټک شً ٌِپجًه ثٌهشپ ټپجًه یې ټتً هې ٰتج‬
‫ًٌؿ هې ښجه ثٌیجه هې شپ ٌي‪.‬‬
‫مٌـٍٿ ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ ه مٽګٌٌ پً یجهٌنٍ کې‬
‫ه ـجؼی م‪٩‬جٌ ٘جح مرش ًًٌٌ ىوثیض هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ ٌثیتٍ چتې ـتجؼٍ‬
‫م‪٩‬جٌ ٘جـذ ٍمٍ پً پيً لًٍث ډیٌ ګٌث ٌ ځکً هه ډیٌ ټٍړ ثليٳ ټٌٻ ثٌ ښتً ىىتین‬
‫ٌ‪ .‬ههه شٌٌٓ شنوی ٍمج نً هی پً یجه‪ٍ،‬مج همرششٍح ثٌ ثِصجىي خً یې ډیٌ ثـًبثٿ کجٌٌ‬
‫ثٌ چی کٽً خً یٍ پً مؽٽْ کٍ ټً چج رسه لربی کٍټې نٍچٍ پتً هې ختً پتٍه ٔتٍ چتې‬
‫لربه ه ‪٬‬یدض لٍثشً ځٍ هه خً هِصٍ هث لربه ًٌشً کٍټً چٍ ‪٬‬یدض خً نً کٌٍ‪.‬‬
‫٘جـذ ٌثیتٍ‪ :‬ـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ‬ ‫هـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ خپ ًًٌٌمٍټٍي ثـمو ًخج‬
‫٘جـذ هٌمٌه ىىین ٌ چې کٽً خً یې کٍٿ کصجخٍنً ٌیپ ى‪ ،‬ميجټً خً یې نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ شً‬
‫هًٍِٻ‪،‬ه‪٨‬ٽ‪ ،‬هٌمٌه ٍٔٴی ٌ چی آ هًیجِض ثټًٍٍثء پً ٌلض کې خً یې ِتدٵٍنً ٌیتپ‬
‫ثٌ ښً کٽکً م‪١‬جټ‪ ً٩‬خً یې کٍټً‪ ،‬پً ىی ٌلض کې یې ه شيؽو ملٍنځ نً پٌیاتٍه ـصتی‬
‫ههې ًٌٌِصۍ ِمصې مٌیًض پً ٌلض کی خً یې ى‪ ،‬کجٌٌ‪.‬‬
‫ه کنوىجً ٌالیض پمٍثنی ؼيجهي مّؤٻ مي مفمو ‪٨‬یّی آلنو چې ډیٌ ٌلض ټً‬
‫مٌـٍٿ ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ رسه مٽګٌی پجشً ٍٔی ٌثیٍ‪:‬ه ثِيمٍ ثمتجًس ه ٌثکمنتۍ‬
‫پً ٌلض کې چې نٍمٍړی ه ثٰ٭جنّصج ًبیْ ثټًٍٍثء ثٌ ه ىیٍثه پً ِ‪١‬فً هٌىت‪ ،‬ميت‪،‬‬
‫ٔم‪ ٚ‬خٽپ کیوه لٍ ټً هې ټٍړ من‪ٙ‬ذ رسه رسه یې خیج ى‪ ،‬پتً ثًګ کتې ‪٨‬تجهي ګتيثًه‬
‫کٍټً‪ .‬ه ثمجًس پً ټٍټً مٍهه کتې ه ـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ ٘تجـذ کتًٍ پتً کنتوىجً کتې ٌ ثٌ‬
‫نٍمٍړی پً کجخپ کې یٍثٍې ټً څٍشنتٍ مفتجٰ‪٥‬ینٍ ثٌ ٌ‪٤‬یٱتٍي ىمکتجًثنٍ رسه ثٌِتیوٌ‪.‬‬
‫ټٍمړی یې ه ٌٍیٌثکرب لج پً ثش‪ ،‬منرب ٴرص کې ه ثٌِیوٌ ځجی ٌ ثٌ ه ٌ‪٤‬یٱې ټپجًه خً‬
‫ه ًٌځې ثًګ شً شٽٍ‪ًٌٌِ ،‬صً یې ه کجًي رضًٌس پً ثِجُ پً ثًګ کتې یتٍه ـتٍیٽۍ ه‬
‫ِکٍنض ټپجًه ثنصمجح کړه‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ خً چې ِيجً ًثًٌش ٍٔ ملٍنځ خً یې ه ثًګ پً مّتؽو کتې‬

‫پً ؼا‪٨‬ض ثهثء کجٌٌ‪ًٌٌِ،‬صً یې ‪٨‬جهي نجٔصً ثٌ ه ِيجً چتجی رصٯ کتجٌٌ ثٌ ًٌپّتې‬
‫کجًي هًٰب شً شٽٍ‪ ،‬هًٌځې پً هٌٌټْ خؽې خً لپپ ث٘يل میٕض ځجی شً ًث‪٬‬ی ثٌ هټصتً‬
‫یې ټً لپ ٽٍ ىمکجًثنٍ‪ ،‬مفجٰ‪٥‬ینٍ ثٌ ـصی شٌ ثٔپَ ثٌ لجهٿ پًٍې ټً کتجًکٌٍنکٍ رسه پتً‬
‫یٍه هًِبلٍث ډٌډ لٍړټً چې لتًٍثک ختً ىت‪ ،‬خٕتپړ ‪٨‬تجهي ٌ ټکتً ټٍخیج‪،‬کهتجټٍ یتج‬
‫ِدَي‪.‬نٍمٍړي مٽګٌٌ شً ثؼجٍه نً ًٌکٍټً چې خې ځجیً م‪ٙ‬جًٯ ٌکړي یٍثٍې ه ؼم‪٩‬ې پً‬
‫ٔپً یې مٽګٌٌ شً ه ‪ٍ٬‬ښٍ یج ًٌیژٌ ه شیجًٌټٍ ثؼجٍه کړې ٌه‪.‬‬
‫ه ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ یٍ ډًٌ خجًٍ ٘ٱض ه نٍمٍړي ‪٨‬جؼَثنً ثٌ مؤهخجنً ملٍنځ ٌ‪،‬‬
‫شٌهې چې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً شفٌیک کې نٍمٍړی پً ښً ملٍنځ کٍټٍ رسه مٕتيًٍ ٌ نٍمتٍړی‬
‫خً پً لًٍث ثهح‪٨ ،‬ؽَ ثٌ ثنکّجً پً ملجنځً ٌالړ ٌ ثٌ ىیڅکٽً یې ملٍنځ خې ؼا‪٨‬صتً نتً‬
‫ثهثء کجٌٌ‪.‬‬
‫مي مفم و ‪٨‬یيس ثلنو ٌثیٍ چې ه ًٌِجنٍ ليٯ ؼيجه ثٌ خیج ه ثمجًس پً هًٌ کې‬
‫یې کٽٍنً کٽٍنً ټً نٍمٍړي رسه شېٌ کړي لٍ ى٭ً یٍ نً هی ټیوټی چې ه خپ مٽګٌي پتً‬
‫ٔصٍ کې یې يب ؼا‪٨‬صً ملٍنځ کړی ٌي‪ ،‬ـصی شٌهې چې ه ‪٨‬متٌ پتً ًٌٌِتصیٍ کتې ه‬
‫کینرس پً ًنځ ثلصً ثٌ ه ‪ٌ٨‬يب ثمجًثشٍ پً مّصٕٱی ثټٌثٔتو کتې خّتًبي ٌ رسه ټتً هې‬
‫چې ډیٌ ‪٩ٜ‬یٲ ٌ ثٌ ملٍنځ یې پً ثٔجًه کجٌٌ لٍ یٍ مٽګٌی خً ىمیًٕ ًٌرسه ٌ شتٌ څتٍ‬
‫ًٌشً ثمجمض ٌکړي ثٌ ملٍنځ یې پً ؼا‪٨‬ض يش‪.‬‬
‫ٴجًي ‪َ٨‬یَ هللا چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ ه ثًګ ه مّتؽو ثمتجٿ ٌ‬
‫لپٽً لج‪ٌ٠‬ه هثِې خیجنٍي‪:‬‬
‫یٍ ٌلض مٍ ډیٌٌ ‪٠‬جټدجنٍ ټً ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ رسه ټتً کجخٽتً ه کنتوىجً پتً‬
‫لٍث ِٱٌ هًټٍه‪،‬ه ژمٍ مٍِ‪ ٌ ،‬ثٌ ِمض ِتٍړ ختجه ټګېتوه کٽتً چتې ه ‪٬‬تَ ه ګتیي‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬یٍې ٘فٌثًٍ ِیمې شً ًٌِیوٌ هټصً مٍ یٍ ټٍی خجًٌړٌنکی مٍټٌ ٌټیو‬
‫چې ه رسک پً ‪٬‬جړه ٌالړ هی‪ .‬ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ لپپ مٍټٌ ههې ټٍی متٍټٌ ټتً خ٭تپ‬
‫رسه ٌهًثٌٌ ىنوثًه یې ښکصً کړه‪ ،‬ه ټٍی مٍټٌ لٍثشً یې ٌکصپ ثٌ ‪٬‬تږ یتې ٌکتړ‪ .‬ه ټتٍی‬

‫‪65‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٌ ډًثیًٍ ځٍثح ًٌکړ‪ .‬ټً ِيٿ ثٌ ثـٍثٻ پٌيس ًٌٌِصً یې شتٌې ٌپٍښتصپ چتې ٌټتې‬
‫هې مٍټٌ هًٌټی هی؟‬
‫ډًثیًٍ چې ټً یمً ًیږهېوه ثٌ ه ځج ګٌمٍټتٍ ټپتجًه یتې ګتجٍي خمتجً ځتج شتً‬
‫ټګٍټې ٌه ٌٌیپ چې مٍټٌ نً چجالنیږي څٍک نٕصً چې ًثرسه ىمکجًي ٌکتړي ثٌ نتً ىت‪،‬‬
‫مٍټٌ پً ټٍیً الً پٌیاٍهټی ٔ‪.،‬‬
‫ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ ًٌشً ٌٌیپ‪ :‬مٍ هًرسه څً ىمکجًي ٌکتړٌ شٌڅتٍ هې متٍټٌ‬
‫چجال يش ثٌ ِٱٌ شً هٌثٿ ًٌکړې ځکً هټصً ه ٔتپې شیتٌٌٻ ختً ډیتٌ ِتمض ٌي‪ .‬ى٭تً‬
‫ځٍثح ًٌکړ چې مٍټٌ نًٍ ؼٍړ هی یٍثٍې ټږ ټېٽً ‪ٍ٬‬ثړي چې چجال يش‪.‬ههې لربې پتً‬
‫ثًٌیوٌ ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ لپپ مٍټٌ ٌهًثٌٌ ثٌ نًٌٍ مٽګٌٌ شً یې ىت‪ ،‬ه شٍٴتٲ ثمتٌ‬
‫ٌکړ‪ ،‬کٍٿ مٽګٌي چې مٍټٌ یې ًٌٌِصً پجشً ٌ پً ممجخٌه کې یې پً ى٭ٍی ‪٬‬ږ ٌکتړ چتې‬
‫ًث چجخک يش‪ .‬کٽً چې ټٍٻ مٽګٌي ًث یٍ ځجی ٍٔٻ نٍ ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ ًٌشتً ٌٌیتپ‬
‫چې ه‪ ً٬‬ټٍی مٍټٌ ټېٽً کړي ګڼٍ ‪٠‬جټدجنٍ چې ٔمیٌ یې شٌ ټّګٍنٍ ًِیوه ه‪ ً٬‬مٍټٌ شً‬
‫یې پً یٍه ٌثً ټېٽً ًٌکړ‪ ،‬ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ لپٽً ه مٍټٌ یٍه ټېٌ شً ثٌ ه ًٌکړه ثٌ پتً‬
‫پًٍه ثليٗ یې ًٌٍ ًٌکړ ه ‪٠‬جټدجنٍ پً یٍ ځجی ًٌٍ کٌثً کٌثً مٍټٌ ـٌکتض ٌکتړ ثٌ ټتږ‬
‫پً لٍث یې ِٱٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬ ‫ًٌٌِصً چجال ٍٔ ثٌ ه ‪َ٬‬‬
‫ٴجًي ‪َ٨‬یَهللا ٌثیٍ ه مٍټٌ ټً چجالنٍټٍ ًٌٌِصً چې ـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ ٘تجـذ لپتپ‬
‫مٍټٌ شً ًث‪٬‬ی نٍ ٌمې ټیوٻ چې ثٌ ه ثٌ یٌه یې ه مٍټٌ ټیٽً کٍټتٍ ټتً ثمٽتً پتً لټتٍ ثٌ‬
‫لجًٌٌ ککړ هي لٍ ه‪ٌ ً٬‬لض یې مٽګٌٌ شً ٌٌیپ چې ه‪ ً٬‬لٽک پً مٍ ـٶ ټٌي‪ ،‬متٍ‬
‫یې ثٌټٍثالمٌ یٍ ثٌ ىٌ ًنګً ىمکجًي مٍ چې پً ٌُ کیږي خجیو ًٌرسه ٌیٍ کړٌ‪.‬‬
‫مي مفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬چې ه ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ ټً ثنتډیٍثالنٍ څمتً هی ىت‪ ،‬هې شتً‬
‫ًٌشً یٍه کیًّ پً یجه ټٌي ى٭ً ٌثیٍ‪ :‬یٍ ٌلض متٍ پتً ِتمض ژمتٍ ټتً ـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ‬
‫پً لٍث ِٱٌهًټٍه‪،‬ىٍث ډیٌې ِړه ثٌ ه ځمکې من ِپینٍ‬ ‫٘جـذ رسه ټً کنوىجًه ه ‪َ٬‬‬
‫ٌثًٌٌ پٍښٽی ٌ ه ‪ٌ َ٬‬الیض ٴٌه خج‪ ٫‬شً نږهې ه مينٍؿ خجخج پً ِیمً کې هٌه کّج پً‬
‫ِمض ین کې ه الًې پً ‪٬‬جړه ٌالړ ٌٌ ه ـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ مٍټٌ شً یې الُ ًٌکتړ شتٌ‬

‫‪66‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یې ًٌٍِي‪ .‬څٌنګً چتې ه ـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ ٘تجـذ پتً‬ ‫څٍ یې ًٌرسه ٌثليل ثٌ شٌ ‪َ٬‬‬
‫مٍټٌ کې ځجی نً ٌ مٍټٌ یې ًٌشً ٌنً هًثٌٌ‪.‬مٍ چې پً ًٌٌِصنٍ متٍټٌ کتې ٌ ثٌ ځتجی‬
‫مٍ هًټٍهى‪ ،‬مٍ مٍټٌ ًٌشً ٌنً هًثٌٌ لٍ چې کٽً ممکې ًث‪٬‬ٽٍ ـجؼی م‪٩‬جٌ ٘جـذ پتً‬
‫الً کې مٍټٌ هًٌټی ٌ‪ ،‬مٍ شً یې ٌٌیپ چې ٌټې مٍ ى٭ً کّتج ًثپًٍشتً نکتړٻ؟ ًٌٔتت‬
‫خیٌشً ًٌٌګٌځت ثٌ ًث ِپجًه یې کړا چې خیج مٍ ىموثِې ٌکړٻ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪67‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د اسالمي امارت د پخٍاين دفاع ٌسیز‬

‫اٌ مزستیال شيیذ مال غتیذهللا آخنذ ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬

‫ه ‪ ۱۱۸۱‬ٿ کجٻ همجًچ میجٔصې پً پنځمً نیټتً هثِتيمٍ ثمتجًس پمتٍثنی ه هٰتج‪٧‬‬
‫ٌٍیٌ ثٌ نجبذ ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هپجکّصج پً کٌثچۍ کې پً یتٍه ٍنتوث کتې پتً‬
‫ٔيجهس ًٌِېو‪.‬‬
‫ٔتتيیو ثټفتتجػ مي‪٨‬دیتتوهللا ثلنتتو چتتې ه‪٠‬جټدتتجنٍ هثِتتيمٍ شفٌیتتک ټتتً ټٍمړنیتتٍ‬
‫ثٔمجٍ٘ ثٌ مؤِّینٍ څمً ٔمیٌٻ کیوه‪ ،‬هًٌُ ‪ٜ‬تو ؼيتجه هميتجٻ شکتړه ثٌ مّتٽکٍ‬
‫مؽجىو‪ ،‬هشن‪٥‬یمٍ ثنجًٔیَٿ ثٌ ّٰجه پً ٌړثنوې ٌشٽی ثٌ مص‪٩‬يتو مدتجًٍ ثٌ هثمٌیکتج پتً‬
‫‪ٜ‬و هؼيجه ټً خنّټ ثیاٍهٌنکٍ ثٌ ثـیجء کٌٍنکٍ څمً ٔمیٌٻ کیږي ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ٔيجهس يب ټً ٔکً چې هثٰ٭جنّصج ثٌ هنړ همّٽانجنٍ ثٌ مؽجىوینٍ‬
‫ټپجًه یٍه ټٍیً ‪ٜ‬جی‪ٌ ً٩‬ه‪ ،‬چې پً ثِجنً خً یې ځجی ډک نً يش‪ ،‬لٍ ههې ټپجًه چې هـتٶ‬
‫کړې ٌي‪ ،‬ثٌ هنٍمتٍړي ثًمجنٍنتً متٍ هًک‬ ‫هالًې ههې ًِب مؽجىو خیٽګې مٍ ًثژٌنو‬
‫کړي ثٌ شٌرسه کړي ٌي ًثځت هنٍمٍړي ژٌنوټیک ثٌ کجًنجمې پً ‪٬‬تًٍ ٌټٍټتٍ ثٌ هلپٽتې‬
‫خٌـٵې مدجًٍې پً الًه کې هیٍې خیٽګې پً شٍګً شٌې ثِصٱجهه ٌکړٌ ‪.‬‬
‫مٌثـپ یې‬ ‫ٌٍکړو ثٌ هژٌنو ټٍمړ‬
‫ٔيیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هميیجًمفمو ٌٍی ثٌهمٌـٍٿ مي ٰصق مفمتو چتٍ‬
‫پً لپپ ٌلض کې لًٍث مٕتيًٍ ثٌپیتجٌړی ‪٨‬تج ٌٌملّتی پتً ‪ ۸۴۱۱‬ىتتت ٳ کتجٻ کتې‬
‫هکنوىجً ٌالیض هژړ ٌټٍّثټۍ هنٽ٭جٿ ِیمې هثټکٌٍٍ پً کيل کې پً یتٍه هینتوثًه ثٌ‬
‫‪٨‬ٽ‪ ،‬پجټٍنکې کًٍنۍ کې ٌٍیږېو‪ .‬ټٍمړنۍ ٍهه کړې یې ټً لپپ پيً ثٌ ه کيل پً مّؽو‬

‫‪68‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې رسشً ًٌٍِټې ثٌ ًٌٌِصً یې هلپٽې ِیمې پً ِ‪١‬فً ټً خیيخیٽٍ هینٍ پٍىجنٍ څمً‬
‫هینٍ کصجخٍنً ٌټٍِصپ‪ .‬کٽً چې هًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ٌړثنوې پً ثٰ٭جنّصج کې هؼيتجه‬
‫هشٍهېوٌ کٽٍنً ٌٌ‪ ،‬ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ى٭ً ميجٻ نٍی ځٍث ٌ چې پتً ټتٍمړي ځتپ‬
‫یې پً کنتوىجً کتې ه‪٠‬جټدجنٍپتً ټٍیتً ؼديتً ( هميمفمو٘تجهٳ ثلنتو ؼديتً ) کتې ه‬
‫ًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ کمٍنیّصجنٍپً ليٯ ؼيجه پیپ کړ ‪.‬‬
‫ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ټً ؼيجه رسه رسه هینی ٍهه کړې ىت‪ ،‬پتً مّٽّتٽً شٍګتً‬
‫ش‪٩‬ٵیدٍټې لٍ ډیٌ مرصٌٰیض یې ؼيجهي ٌ نٍمٍړی خً رسثٌکجٻ پً کنوىجً کې پً لپٽتً‬
‫مٌخٍ‪ ً٠‬ؼيجهي ؼديً کې ٌ ثٌ پً هې الًه کې یې کٽً ى‪ِ ،‬صړیج نً ثـّجٍِټً ‪.‬‬
‫هًٌِجنٍ ثٌ کمٍنیّصجنٍ پً مٵجخپ کې ؼيجه‬
‫ٔتتيیوثټفجػ مي‪٨‬دیتتوهللا ثلنتتو هٔتتًٌٍیجنٍ ثٌ هى٭تتٍی همَهًٌثنتتٍ ( لٽٵیتتجنٍ ثٌ‬
‫پٌچمیجنٍ ) پً ‪ٜ‬و هؼيجه ټً ٌشٽیٍ مؽجىوینٍ ثٌ مرشثنٍ څمً ٌ نٍمٍړي ټً کرششٍح نً‬
‫پً کنوىجً کې هًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ٌِٽً ٌثلیّصً ثٌ خیج یې شٌى٭ً ميجټً ختې ټتً‬
‫کٍٿ ځنډ ثٌ شٍٴٲ څمً ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه‪ ،‬شٌڅتٍ ه ًٌٌِتصٍ کمٍنیّتض ٌثکمتن (‬
‫ډثکټٌ نؽیذ ) ـکٍمض ِٵٍ‪ٌ ٟ‬کړ ‪.‬‬
‫ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو لپپ ؼيجهي ژٌنو هیٍه ‪٨‬جهي مؽجىو پً شٍګً پیتپ کتړ ‪،‬‬
‫لٍ څنګً چې نٍمٍړی هښً ثِص‪٩‬وثه‪،‬ؼيجهي ـٍ٘تٽې ثٌ ثِتصٵجمض څاتٍب ثٌ ه ختو‬
‫ٴٍس ټً ثړلً لًٍث مّص‪٩‬و ثٌ شیجً ٌ نٍ ډیٌ ژً هکنوىجً پً ِ‪١‬فً هیٍه شکړه ثٌ مّٽکٍ‬
‫مؽجىو پً ـیغ ٌځٽېو ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ؼيجهي مٽګٌي ٌثیٍ‪ :‬هًٌٍٔیجنٍ پً ‪ٜ‬و ه ؼيجه پً ميجٻ ه مي‪٨‬دیتوهللا‬
‫ثلنو هلٍښې ٌړ ٌِٽً ‪ ۱۱‬ميل مًبي شٍپ ( ىٕصجهٌهٌ) ٌ چې پً ډیتٌه مّتٽکٍ شٍګتً‬
‫یې کجًٌټً‪ ،‬مي‪٨‬دیوهللا ثلنو چې ًٌٌِتصً پتً کنتوىجً کتې هميمفمتو ٘تجهٳ ثلنتو‬
‫هؼديې ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمجنوث پً شٍګً ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬هًٌِجنٍ ثٌ کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ‬

‫‪68‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یې پً لًٍث ډیٌٌ ؼګړٌ کې رشکض کړی ثٌ پً ډیٌٌ مًٕبکٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې یې همرشت پتً‬
‫ـیغ ًٌٻ ټٍخٍټی هی ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هکنوىجً همیٍنو‪ ،‬ژړ ‪ ،‬پنؽٍثیٍ ثً‪٬‬نوثح ثٌ ښتجً پتً ٔتمٍٻ پتً نتًٌٍ‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ هىٽمنو پً کؽکٍ‪ ،‬ه ٍثخپ پً ٔيٌ‬ ‫ِیمٍ کې ى‪ ،‬ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس رسشً ًٍِ‬
‫٘ٱج ثٌ ثٌ هًٌٍګج همٌکَ شٌین کٍټ هخي‪ ٫‬ثٌ رسل‪ ،‬پً منج‪٠‬ٵٍ کتې ىت‪ ،‬هًٌِتجنٍ ثٌ‬
‫کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ هؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ خٌلٍثٻ پجشً ٍٔی هی ‪.‬‬
‫هنٍمٍړی یٍ ؼيجهي مٽګٌی مي ؼج مفمو ٌثیٍ هٍثخپ ٌالیض هٔيٌ٘ٱج پً ِیمً‬
‫کې چې هکمٍنیّصجنٍ لًٍثًِبه ٴٍه همؽجىوینٍ پً یٍه مًٕبک خٌیو کې ټً منځً الړه‪،‬‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ى‪ ،‬ههې ًِبٌ ‪٨‬مٽیجشٍ خٌلٍثٻ ٌ‪ ،‬ميؼج مفمو چې ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پً‬
‫ميجٻ ټً مي‪٨‬دیتوهللا رسه پتً یتٍه ِتنګٌ کتې پجشتً ٔتٍی ٌثیتٍ‪ :‬پتً یتجه متٍ هي چتې‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو پً هښمن خجنوې پٌشً ټً ٌٴٱې ه ىٕصجهٌهٌ شٍپ ‪ ۴۱‬مّٽّپ ګٍٍثًٌنً‬
‫ٌکړٻ ‪ ،‬چې ههٔمن ګڼ ټجنګٍنً ثٌ ًٍىپٍښٍنً پً کې ټً منځً الړٻ ‪.‬‬
‫هکمٍنیّصجنٍ پً ‪ٜ‬و هؼيجه پً ميجٻ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو څٍ ځٽً ټپٍ ٍٔی ٌ ټً هې‬
‫ؼمٽې نٍمٍړی یٍځپ ى٭ً ٌلض ِمض ټپٍ ٍٔ کٽً چې هکنوىجً ښجً همفٽً ؼجس پتً‬
‫ِیمً کې هیٍټړ شجًیمٍ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پً ميجٻ ټً ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملتؤمنین ميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو رسه پً یٍه ِنګٌ کې نجِض ٌ‪ ،‬هى٭ً ميجٻ همؽجىوینٍ پتً ٌینتج پتً مفٽتً‬
‫پتً ميتجٻ ههښتمن هٌمتٌه ټجنګٍنتً ثٌمتٍټٌ ٌیٕتصپ ٔتٍي ‪ ،‬چتې‬ ‫ؼجس کې ههې ؼن‬
‫ههښمن ټً شیاصې ًٌٌِصً پً ِدج ًٌځ ټً ټیتٌي نتً کصٍنکٍلٽکتٍچٍ هث ِتٌٍٍٻ ٔتٍی‬
‫ټً ٌؼٍ خً یتې ګتا کتجٌه چتې ٴتٍه ثٌُ ىت‪ٌ ،‬الړه هه‪ ،‬ځکتً‬ ‫کصجً ټیو نٍهٍیجس ٌث‬
‫ٔمیٌیې لًٍث ٍیجس ٌـجٻ هثچې هٴٍې ٍیجس مٍټٌ ٌٍٍِٻ ٍٔي ثٌ نًٍ یې ٌثپْ لپٽتٍ‬
‫مٌکٌَ شً پً ٔج ٍٔي ٌٌ‪ٌ.‬یپ کیږي چې پً هې ؼګړه کې ههښمن شٌ ‪ٍ ۸۱‬یجس ټجنګٍنتً‬
‫کې همتٍټٌٌ ثٌ ټتجنګٍنٍ‬ ‫ټً منځً شٽيل ٌٌ‪ ،‬هى٭ً ٌلض مؽجىوین ٌثیې چٍ پً هي ؼن‬
‫ٌیٕصٍنکې ‪٬‬ټً ٌِٽً یٍثٍي ‪٨‬جټیٵو ثمیٌ ثملؤمنین ثٌمي ‪٨‬دیوهللا ثلنو چٽٍټً ‪.‬‬

‫‪70‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌِصً هنؽیذ هـکٍمض هِٵٍ‪ ٟ‬شٌميجټً مي‪٨‬دیوهللا ثلنو پً کنوىجً کتې پتً‬
‫ٌِٽٍثٻ ؼيجه خٍلض پجشً ٍٔ‪ ،‬هپنؽتٍثیٍ ٌټّتٍثټۍپً ٰصفتً کتې یتې ګتډٌ هًټتٍه ثٌ‬
‫هثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ هٰصفې پً ميجٻ یې همؽجىوینٍ مرشي پً ‪٬‬تجړه ٌه‪ ،‬شٌڅتٍ پتً هې‬
‫شٍګً ټً کنوىجً څمً هکمٍنیّصجنٍ هٌثک ملنً ټٍټً ٍٔه ‪.‬‬
‫هثِيمٍ شفٌیک شجِیْ ثٌ پً ثمجًس کې یې لومجس‬
‫پً کنوىجً کې هکمٍنیّصٍ ٌثکمنۍ ټتً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو ىت‪،‬‬
‫هلپٽٍ ډیٌٌ نًٌٍ مٽګٌٌ مؽجىتوینٍ ثٌ ‪٠‬جټدتجنٍ ‪ٍ٬‬نتوې ‪٨‬تجهي ژٌنتو شتً ممتً کتړه ثٌ‬
‫کې یې ًٌرسه لپٽې هینې‬ ‫هکنوىجً پً ژړ کې پً ‪٨‬جهي ژٌنو خٍلض ٍٔ چې پً څن‬
‫ٍهه کړې ى‪ ،‬کٍټې‪ .‬لٍ ه ٌلض پً شیٌیوٌ رسه ههًِض ثٰ٭جنّصج ‪ٍ٬‬نوې پً کنتوىجً‬
‫کې ى‪ ،‬ـ جالس ډیٌ لٌثح ٍٔٻ‪ ،‬شن‪٥‬یمٍنٍ شً منٍّخٍ ثٌ لپٽرسٌ ټٍپکیجنٍ ثٌ پجټکٍثټٍ پً‬
‫لپپ منځٍ ؼګړٌ ‪ ،‬هثٌټْ پً ځًٌٍټٍ ثٌ هىیٍثه پً ټٍټ ثٌ شجال پیپ ٌکتړ‪ ،‬شتٌهې چتې‬
‫هثٰ٭جنجنٍ رس‪ ،‬مجٻ‪ ،‬نجمٍُ ثٌ ىٌڅً هټٍپکیجنٍ ټمٍث ټً ل‪ ٌ١‬رسه من ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ههې ـجټض هپجی شً ًٍِټٍ پً شکپ هميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرشت هکنتوىجً‬
‫مؽجىوین ثٌ ‪٠‬جټدج رسه ًثټٍٻ ٍٔٻ ثٌ ه ټٍټنیَ‬ ‫پً ژړ ثٌ میٍنو کې یٍځپ خیج پمٍث‬
‫ّٰجه ثٌ ىٌػ ٌمٌػ هلصمٍټٍ ټپجًه یې هیٍه نٍي شفٌیک خنّټ کٌاٍه‪ ،‬پً هې ټړ کتې‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ى‪ ،‬هى٭ٍ کّجنٍ ټً ؼمٽې څمً ٌ چې هثِتيمٍ شفٌیتک پتً شجِتیْ‬
‫کې یې مي‪ًٌ ،‬ٻ هًټٍه‪ ،‬چې ًٌٌِصً ه ژٌنو شٌپجیً هیٍه ًښصینٍ ثٌ مص‪٩‬يتو مدتجًٍ پتً‬
‫شٍګً هثِيمٍ شفٌیک پً لومض کې پجشً ٍٔ ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث هکنوىجً ښجً ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړی هکنوىجً هٴتٍٻ ثًهٌ‬
‫هٴٍمنوث پً ٘ٱض ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چې ًٌرسه خً هىیٍثه پً ټٍیویځ کې ؼيجهي ټیکٍ شً ى‪،‬‬
‫شٽٍ ثٌ کٽً نجکٽً یې هٌٰثه پً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٢‬کې ه‪٨‬مٍمٍ مّؤٻ هنوه ى‪ ،‬شتٌرسه کٍټتً‪ ،‬پتً‬
‫ٌٰثه کې همّؤټیض پً ميجٻ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو یٍځپ هثِا‪٨‬یپ لج هنجڅتجپٍ خٌیتو پتً‬
‫شٌڅ کې چې هثلًب پً ِيجً یې کړی ٌ ټً لپٽتٍ څتٍ شنتٍ مٽګتٌٌ رسه ٌنیتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬لتٍ‬
‫څٽٍیاض ًٌځې ًٌٌِصً ه‪٨‬مٍمٍ شدجهټې پً شتٌڅ کتې ٌثپتْ ًثلتيٗ ٔتٍ‪ ،‬کٽتً چتې‬

‫‪71‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثِيمٍ شفٌیک ټمٍث ه ‪ ۸۴۱۱‬ملٌیَ کجٻ ه میَث پتً ‪ ۹‬متً کجختپ ٌنیتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬ثټفتجػ‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هثِيمٍ ثمجًس همرششجخً ټمٍث ټٍمړی ههٰتج‪ٌٍ ٧‬ثًس هرسپٌِتض ثٌ‬
‫ًٌٌِصً ًِا ه هٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ پً شٍګتً ٌټجکتپ ٔتٍ‪ ،‬چتې خیتج یتې پتً ثٰ٭جنّتصج هثمٌیکتج‬
‫هخٌیوثٌټً کجخپ نً هثِيمٍ ثمجًس همؽجىوینٍ ه ٔجشً کیوٌ شٌميجټً ىموې ٌ‪٤‬یٱې شً‬
‫هٌثٿ ًٌکړ ‪.‬‬
‫ه هٰج‪ ٧‬هٌٍیٌ ټً هًیځً څٌنګً چتې مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو هثِتيمٍ ثمتجًس هټٍټتٍ‬
‫مّٽفٍ ٴٍشٍنٍ مرش ثٌ ټٍمړنی مّؤٻ خٽپ کیوه‪ ،‬لپٽً یې ى‪ ،‬ىمیًٕ پً ممصٽٱٍ ش‪ٌ٩‬يض‬
‫ثٌ هٰج‪٨ ٍ٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ثلیّصً‪ ،‬هکجخپ هٔاٻ ټً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٍ٠ٍ١‬یې ىمیًٕ ټیونً‬
‫کٍټً ثٌ پً ىموې ثِصٵجمض شٵٌیدج پً ټٍټٍ ؼګړٌ کې یې پً لپٽً خٌلً هًټٍهه ‪.‬‬
‫هکجخپ پً ٔاٻ کې هؼګړٌ پً شٌڅ کتې ه ٍثختپ ٌالیتض ٌشٽتی ؼيتجهي ٴٍمنتوث‬
‫مي‪َ٨‬یَلج پً ٔيجهس ًٌِیو‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ًٌٍګج ٌالیض یٍ ؼيجهي ٴٍمنوث چتې پتً‬
‫ميمرش مٕيًٍ ٌ ى‪ٔ ،‬تيیو ٔتٍ ‪ ،‬مي‪٨‬دیتوهللا آلنتو ثٌ هثِتيمٍ شفٌیتک ٌشتيل‬ ‫ظج‬
‫ٴٍمنوث ميهثههللا آلنو ټً نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه پً یٍه چًٍټکً کتې ه هٌی ٰتجشفې شتً‬
‫الړٻ ‪ ،‬هٌی ټٍمړی ٍثخپ شً الړٻ ثٌ ټً ٍثخپ څمً ًٌٍګج شً ًىٍ ٍٔٻ‪ ،‬لتٍ ه ًٌٍګتج ه‬
‫مٌکتتَ مٌختتٍ‪ ٟ‬ه مٌثختتجه پتتً ِتتیمً کتتې ههٌی ىٽیکتتًٍٰب هشمنیکتتٍ ِتتصٍنٌَ ټتتً ثمٽتتً‬
‫ٌ‪ًٍ٬‬ځیو‪ ،‬هث پیاً کً څً ى‪ ،‬ل‪ٌ١‬نجکتً ٌه لتٍ ههللا ش‪٩‬تجټی پتً ٰ‪ٝ‬تپ یتجهٌ مرشتثنٍ ثٌ‬
‫ههٌی مٽګٌٌ شً پً کې ىی ٍیج ٌنً ًِیو‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې هممجټٱینٍ پً ٌړثنوې پً ؼګړٌ کې مي ‪٨‬دیوهللا‬
‫ثلنو ‪ ۱‬ځٽً ټپی ٍٔی چې ًٌٌِصی ځپ ټپٍ کیوٻ یې هکجختپ پتً ٔتاٻ کتې هکٽکتجنٍ‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌکَ شً نږهي ٌ‪ ،‬چې ټً ثمٽً یې نٍمتٍ ړی ه ډیٌٌژًٌٌټپٍنٍټتً ثمٽتً شتٌ ډیتٌه‬
‫ٌلصً پً شکٽیٲ ٌ‪.‬‬
‫کٽً چې هثمٌیکجیجنٍ هخٌیو پً پجیٽً کې ثِيمٍ ثمجًس ټً پيٍمینې کجخپ ثٌ نتًٌٍ‬
‫ښجًٌنٍ څمً ‪٨‬ٵذ نٕینٍ ٌکړه‪ٔ ،‬يیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ه‪٨‬جټیٵوً ثمیٌملتؤمنین‬
‫ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ټمٍث هثمجًس همٵتجٿ هنجبتذ پتً شٍګتً ٌټجکتپ ٔتٍ‪ ،‬ههې هًنتې‬

‫‪72‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌ‪٤‬یٱې پً ميجٻ پً هثِې ٌلض چې هثٰ٭جنّتصج ثٌ ِتیمې پتً ِت‪١‬فً رشثبت‪ِ ٢‬تمض‬
‫نجمّج‪٨‬و ٌ‪ ،‬ههښمن هیٌ‪٬‬پ ثٌ شدٽی٭جشٍ شٍپج ًثټٍشی ٌ ‪٨ ،‬جمً ـٍ٘تٽې ِتمصې ‪ٜ‬ت‪٩‬یٱې‬
‫ثٌ شتوثًکجيت ثړلتً ټتً ِتمصٍ ِتصٍنٌَ رسه متن ٌ ثٌ‬ ‫ٍٔې ٌې ‪ ،‬ثِيمٍ ثمجًس ټً مج‬
‫هنړ پً ِ‪١‬فً یې ټً ثټيٍ ٰ‪ٝ‬پ پٌشً ىی مٌِتصنوٌی نتً هًټتٍه‪ ،‬مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هنًٌٍ خج‪َ٨‬مً مرشثنٍ رسه یٍځجی ِمض شکجټیٲ ثٌ مٕٵصٍنً پتً ځتج‬
‫ٌمنپ‪ ،‬شٌڅٍ یې ه هللا ش‪٩‬جټی ه ٰ‪ٝ‬پ ثٌ نرصس پً خٌکتض پتً ثٰ٭جنّتصج کتې هیٌ‪٬‬تپ پتً‬
‫ٌړثنوې ًٌث مٵجٌمض شً نٍې شٕکپ ثٌ ًٌـیً ًٌکړه ‪.‬‬
‫ثټفجػ مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو ټتً رسه هثِتيمٍ ثمتجًس هچتجًٌ هشن‪٥‬تی‪ ،‬ټپتجًه نتٍي‬
‫شٕکیيس ًثمنځصً کړٻ‪ ،‬چې ټً خیيخیٽٍ کمیٍّنٍنٍ څمً ‪٨‬دتجًس هي‪ ،‬پتً هې ټتړ کتې‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث هکجختپ ټتً پٌیاتٍهټٍ ټیتږ ًٌٌِتصً ٔتيیومي‪٨‬دیوهللا ثلنتو ه‪٨‬جټیٵتوً‬
‫ثمیٌثملؤمنین پً ىوثیض ه ثمجًس هنًٌٍ مرشثنٍ رسه یٍځجی پتً ټتٍمړي ځتپ هؼيتجهي‬
‫شٕکیيشٍ هشن‪٥‬ی‪ ،‬کجً پیپ کړ ‪ ،‬هنٍمٍړي یٍ نږهې مٽګٌی ٌثیٍ ‪ ،‬چې پً هې ٌلض کتې‬
‫یې ټٍمړی ټً ميهثههللا ثلنو ثٌځینٍنًٌٍمّتةٍټینٍ رسه ٌټیتوٻ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ هثٰ٭جنّتصج‬
‫هممصٽٱٍ ٌٍنٍنٍ ټً خجًٍِلً ؼيجهي مرشثنٍ رسه یې ټیوٻ کصپ پیپ کړٻ‪ .‬پتً هې شٍګتً‬
‫پً ټٍمړي ځپ څٽًٍ کمیّیٍنٍنً ( ن‪٥‬جمٍ ‪ ،‬ثٴص‪ٙ‬تجهي ‪ٌٰ ،‬ىنګتٍ ثٌ ِتیجيس ) ًثمنځصتً‬
‫ٍٔٻ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ شٌڅً مٍهې شیٌیوټٍ ًٌٌِصً هثٰ٭جنّتصج هټٍټتٍ ٌالیتجشٍ ټپتجًه ؼيتجهي‬
‫شٕتکیيس ټتً رسه شٌشیتذ ٔتٍٻ‪ ،‬چتې پتً هې کتجً رسه‬ ‫مّؤټین ى‪ ،‬مٵتًٌ ثٌ ټتٍمړ‬
‫هثمٌیکج پً ‪ٜ‬و ًٌث ؼيجه ټً نٍي ن‪ ،٥‬ثٌ مؤظٌیض څمً خٌلمن ٍٔ ‪.‬‬
‫هٔيیو مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هنږهې ىمکجًثنٍ پً ٌینتج هثمٌیکتج پتً ‪ٜ‬تو هؼيتجه پتً‬
‫ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې نٍمٍړي هؼيجهي لٍځاض هشٵتٍیې ثٌ رسشتجرسي کٍټتٍ ټپتجًه ډًتٌې‬
‫ىڅې ٌکړې‪ ،‬ډیٌٌ ٍیجشٍِیمٍ شً یې ِٱٌٌنً ٌکړٻ ثٌ ه ډیٌٌ ى٭ٍ مؽجىوینٍ هًٌثٌٍ شتً‬
‫ٌهًېو ثٌ ؼيجه شً یې ًثٌخٽپ چې نٍمٍړي خً شٌې هؼيجه ثٌ مدجًٍې ٌبً هًټٍهه ‪ ،‬ههه ثٌ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هنًٌٍ هًهمنٍ مرشثنٍ هىموې ىڅٍ پً پجیٽتً کتې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې‬

‫‪73‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼيجه یٍځپ خیج پتً شتوًیؽٍ شٍګتً ٴتٍس ٌمٍنتو‪ ،‬چتې ثٌُ هثهی ه ٰصفتې شتٌ منَټتً‬
‫ًِیوٌنکی هی ‪.‬‬
‫ٔم‪ٙ‬یض ثٌ ىثيت ځجنګړنې یې‬
‫هىٽمنو ٌالیض ثٌِیوٌنکی مٍټٍي مفذ هللا (ګٌمّیٌي) چې هًًٌٍٔجنٍهثٔ٭جٻ‬
‫پً ٌړثنوې هؼيجه پً کٽٍنٍ کې څً ٌلض ټً ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنتو رسه یٍځتجی پجشتً‬
‫ٍٔی ثٌ ًٌٌِصً یې ى‪ ،‬ټتً نٍمتٍړي رسه نتږهې ش‪٩‬ٽٵتجس هًټتٍهه ‪ٌ ،‬ثیتٍ چتې هثټفتجػ‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ټً شٌټٍټٍ خجًٌٍ ٘ٱجشٍ څمً یٍ هنٍمٍړي شٵٍی ثٌ ٴٍي ‪َ٨‬ٿ ٌ ‪ ،‬ثټفتجػ‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هؼګړې ثٌ مٵجٌمض پً ـجالشٍ کې لًٍث ـٍ٘ٽً نجک ثٌ خج‪َ٨‬مً ٌ ثٌ پتً‬
‫‪٨‬جمً ژٌنو کې یې ى‪ ،‬ډیٌه شٵٍی هًټٍهه ‪ ،‬همٍټٍي مفذ هللا پً لربه پتً کنتوىجً کتې‬
‫ههه ًجههي چٍ نٍمٍړي هلپٽې ؼديٍ مٽګٌي ټٍٻ پً نیک چٽنو‪ ،‬هیجنتض ثٌ هؼا‪٨‬تض‬
‫پً ملجنځً ‪٨‬جهس کړي ٌٌ‪ .‬ثٌ کٍٿ څٍک چې خً هینٍ ثًٍښصٍنٍ شً پً ‪٨‬مپ کې ژمتن نتً‬
‫ٌ پً لپٽً ؼديً کې یې نً پٌیاٍه ‪ ،‬هؼيجه پً ميتجٻ ختً مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو ىتٌ ِتيجً‬
‫هًٍِس یجِین لص‪ ،‬کجٌٌ ‪ ،‬چې یٍه مؽجىو خً شيٌس کجٌٌ ثٌ نًٍ خً ًٌشً ‪. ٌٌ ٍ٬‬‬
‫همٍټٍي مفذ هللا پً لربه ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو پً ځجنګړي شٍګً ټً هینٍ ‪٨‬ٽ‪،‬‬
‫رسه ډیٌ ٍٔٳ هًټٍه ثٌ ه‪٨‬ٽاء کٌثمٍیې لًٍث ډًٌ ثـًبثٿ کجٌٌ‪ ،‬کٽتً چتې نٍمتٍړی پتً‬
‫کجخپ کې ههٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ ٌ‪ ،‬نٍ کً یٍ ‪٨‬جهي هینٍ ‪٨‬ج خً یې ى‪ ،‬ميٴجس شً ًٌ‪٬‬ی‪ ،‬پتً ډیتٌ‬
‫ثهح خً یې ًٌرسه ميٴجس کجٌٌ ثٌ پًٍه ىڅً ًٍ کٍٻ چٍ ‪َ٨‬س ثٌهًنجٌی ًٍ ٌکړي ‪.‬‬
‫مي ٘جټق مفمو ثلنو چې ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ه مي‪٨‬دیوهللا ثلنتو نتږهې‬
‫مٽګٌی پجشً ٍٔی ٌثیٍ‪ :‬مي‪٨‬دیوهللا ثلنو مصٵٍ ِړی ٌ‪ ،‬کً خً یٍ ه مؽجىوینٍ پً متٍټٌ‬
‫کې ه مٍِیٵٍ آالس ٌټیوٻ ِموِصی یٍ مجشٍٻ‪،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ کً خً پً کٍٿ مؽٽْ یج ٌټيست‬
‫مٌثِمٍ کې کٍٿ نجًٌث ‪٨‬مپ شٌ ًِبګٍ ٍٔ مؽٽْ یٍ پٌیاٍه‪ ،‬نٍمٍړی ټً ٴٍمٍ ش‪ٙ٩‬تذ‬
‫نً پجک ثنّج ٌ ثٌ ه ٴٍٿ پٍښصنً ِمصً پٌې ‪٬‬میوټً ثٌ ىیڅکٽً یٍ ه ٴٍٿ ثٌ ٴٍمدجٍ‬
‫پً ثړه خفغ نً لٍښجٌه‪.‬‬

‫‪74‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مي رسهثً مفمو ثلنو چې کٽٍنً کٽٍنً یٍ ه مي ‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه مٽګٌشیج کړې‬
‫ٌثیٍ‪ :‬ىیڅکٽً مٍ نً هی ټیوټی چې نٍمٍړي هې خې ؼا‪٨‬صً ملٍنځ کړی ٌي‪ ،‬ـصی کتً‬
‫خً هٌه کّج ٌٌ لپٽً ممصً کیوٌ یج یٍ خپ مٽګٌی ممکې کجٌٌ ثٌ هؼا‪٨‬ض ملٍنځ یتٍ‬
‫ثهثء کجٌٌ‪،‬نٍمٍړی ههٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ ٌ مګٌ ډیٌ ٌلض خً پً ؼنګٍ ل‪ٍ١‬نٍ کې ٌٌ ثٌپتً ډیتٌٌ‬
‫ؼګړٌ کې یٍ لپٽً رشکض کجٌه‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټ‪ٙ‬مو هنٍمٍړي ه لج‪ ٌٌ٠‬خیجنٍټٍ پً شٌڅ کې ٌثیٍ ‪ :‬یٍ ٌلض ټً لٍِتض‬
‫څم ً کجخپ شً شٽٍ چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه څٍ مٍټٌٌ کجًٌث ٌٌ پً کجًٌث کې مي‪٨‬دیوهللا ثلنتو‬
‫ى‪ ،ٌ ،‬ټً یٍ ‪٠‬جټذ څمً پً مٍټٌ خجنوې ه یٍٔپجنً مېږه ٌٌىٽً ٍٔه چې پً څړک خجنتوې‬
‫ًٌثنً ٌه‪ ،‬مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ٔپٍ ًثٌ‪ٍ٬‬ښض‪ ،‬ټٍمړی ًٍ ښً ثکتٌثٿ ٌکتړ ثٌ خیتجیٍ شتٌې‬
‫ٌپٍښتصپ چتتې ههې میتتږې ٴیمتتض څتٍ ًٌپتتۍ ٌ‪ ،‬کٽتتً چتتې ى٭تً ٴیمتتض ًٌشتتً ٌښتتٍه‪،‬‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ىا‪ٍ٬‬مٌه پیّې ًٌکړې ‪.‬‬
‫مي ثرسثبیپ ثلنو هثِم‪٩‬یپ لج ټمٍث پً ىٌثس کې هنٍمٍړي هخنوي کیوٌ ٌثٴ‪ً٩‬‬
‫خیجنٍي ثٌ ٍیجشٍي‪ :‬ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو پً ٌٰثه کې ههښمن ټمٍث ٌنیتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬ثٌ خیتج‬
‫ىٌثس شً ثنصٵجٻ ٍٔ‪ ،‬پً ىٌثس کتې هشتًٍ ثِتم‪٩‬یپ لتج کّتجنٍ شتٌې ‪ٍ٬‬ښتصپ چتې ه‬
‫کمٌې پً ممکې هث لربې ٌکړي چې ‪٠‬جټدج ټً پجکّتصج رسه شتړثٌ ټتٌي یتج‬ ‫شیٽٍیٌَ‬
‫پجکّصج ًٌشً پیيس ًٌکٍي‪ ،‬شٌڅٍ هث لربې ه کجخپ ه ټیٽٍیٌَ ټتً الًې نرشت يش‪ ،‬لتٍ‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ههښمن ه ىٌڅٍمٌه ٰٕجً ثٌ ًٌٍٍیجيت رسه رسه هې لتربٌ شتً ـتجرض‬
‫نً ٍٔ‪ ،‬ميثرسثبیپ ٌثیٍ‪ :‬کٽً چې ‪٠‬جټدجنٍ ىٌثس ٰصفً کړ یٍه ًٌځ پً ىٌثس ښجً کې ټتً‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه ًٌث ٌٿ چې پً یٍه کْ یٍ ن‪ٌ ٌ٥‬ټګیو ثٌ ‪٬‬تږ یتٍ پتٌې ٌکتړ‪ ،‬هث‬
‫ى٭ً کْ ٌ چې ه ٍنوث پً ميجٻ یٍ ټً مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو څمتً پٍښتصنې ثٌ ثِتصن‪١‬جٳ‬
‫کجٌٌ‪ ،‬مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ًٌشً ٌٌیپ ‪ :‬شج چې ټً مجرسه کتٍٿ ٍیتجشی کتړی هی‪ٍ ،‬متج ټمتٍث‬
‫هًشً خمانً هه‪ ،‬لٍ یٍثٍې هث هًشً ٌثی‪ ،‬چې مٍ یٍثٍې ههللا ش‪٩‬جټی هً‪ٜ‬جء پتً لتج‪ ٌ٠‬ثٌ‬
‫ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ه ٴیجٿ ټپجًه ًثپًٍشً ٍٔي یٍ ثٌ پً ٍِګنو هًشً ٌثی‪ ،‬چې پً هې الًه کې ه‬
‫ىیهج ثؼیٌث نً یٍ ثٌ نً ټً چجرسه شړثٌ ټٌٌ ‪.‬‬

‫‪75‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثټفجػ مي‪٨‬دتوثټ٭ٱجً چتې هثِتيمٍ ثمتجًس هٌثکمنتۍ پتً ميتجٻ ههٰتج‪ٌٍ ٧‬ثًس‬
‫هممجخٌثشٍ ‪٨‬مٍمٍ مّؤٻ ٌ ثٌ ټً مي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه ډًٌ ٌلض نږهې ثٌِیوټی ى‪ ،‬ه‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هشٵٍی ثٌ ټً خیض ثملجٻ رسه ه ډیتٌ ثـصیتج‪ ٟ‬یجهٌنتً کتٍي ‪ ،‬نٍمتٍړی‬
‫ٌثیٍ ټً مي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه هکنوىجً پً ژړ کې ههه کًٍشتً ىت‪٬ًٌ ،‬ٽتی پتً هثِتې‬
‫ـجٻ کې چې مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ههٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ ٌ ‪ ،‬لٍ هکًٍ ګٍٍثًه یې هیٍه ‪٨‬جهي ثٌ ٰٵیتٌ‬
‫ِړي پً ٔج ٌه ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً ثلنو ه هٰج‪ٌٍ ٧‬ثًس هثِصمدجًثشٍ همّؤٻ مينًٍ‪٨‬يل ټً ٴٍټً ٌثیتٍ‪،‬‬
‫چې یٍه ٌلض ى٭ً ميجٻ چې همي‪٨‬دیوهللا ثلنو لپپ کًٍ پً کجختپ کتې ٌ‪ ،‬مي‪٨‬دیتوهللا‬
‫ثلنو پً نیمً ٔپً هًٌثٍه ًثٌټکٍټً ‪ ،‬کٽً چې ًٌشً ًثٌٌشٽ‪ً ،‬ثشً ٌیې ٌیتپ ‪ ،‬چتې یتٍ څتً‬
‫لپٽې ٔميص پیّې کً هًرسه ٌي ‪ ،‬پً ٴٌ‪ ٛ‬یې ًثکړه ‪ ،‬چتې ٌٍی متې ( مفمتو ) ډېتٌ‬
‫ِمض ‪٨‬جؼپ مٌی‪ ٞ‬هی ‪ ،‬مينًٍ‪٨‬يل ٌثیٍ چې مجًٌشً ٌٌیپ ‪ ،‬چې ‪ ۳۱۱‬خّتًبیَ ًٌ‪٬‬صتٍ‬
‫شً یې ًٌٍِه ‪ ،‬ىٽصً هثمجًس همٌخٍ‪ ٍ٠‬کّجنٍ ‪٨‬تيػ مٱتض کیتږي ‪ ،‬ثٌ یتج هخیتض ثملتجٻ‬
‫پیّې پٌې مرصٯ کړه‪ ،‬ځکً هٌمٌه ثؼجٍه لٍ ٔصً ‪ ،‬لٍ ههې لربې ټً ثًٌیوٌ ًٌٌِصً‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ًثشً ٌٌیپ چې ‪ ،‬شً ثٌُ مجشً الًښٌٍنې متً کتٍه‪ ،‬کتً ٔميصت پیّتې‬
‫هًرسه ٌي ‪ ،‬پً ٴٌ‪ ٛ‬یې ًثکړه چې کٽً مې پیوث کړې ٌثپْ خً یتې هًکتړٿ ‪ ،‬مينتًٍ‪٨‬يل‬
‫ٌثیٍ ‪ ،‬چې خیجمجًٌشً ‪ًٍ ۱۱‬ه ًٌپې چې ٍمج ٔميص ٌې ًث ٌٌثیّصې ‪ ،‬چې ًٌٌِصً ههٰج‪٧‬‬
‫ٌٍیٌ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ه‪ ً٬‬پًٍ پیّې پً یٍه ٌثً ًث ثهثء نً کړې ‪ ،‬خٽکې پً پنځتً ِتٍه ‪،‬‬
‫ًٍ ثٌ یج یٍنی‪ًٌ ًٍ ،‬پیٍ ثهث کٍټٍ رسه یې پً کٌثً کٌثً ه‪ ً٬‬پًٍ ًثليٗ کړ ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً ثلنو ٌثیٍ ‪ ،‬همي‪٨‬دیوهللا ثلنو هکتًٍ پیتٌهثً هلپٽتٍ م‪٩‬ٽٍمتجشٍ ټتً‬
‫ممې ى٭ً ٌلض ًثشً ٌیٽٌٌٍ چې همي‪٨‬دیوهللا ثلنو هکًٍ پً م‪ٙ‬جًٍٰ کې پتً ثٌنتۍ کتې‬
‫یٍځپ یٍثٍې ( نیمً کیٽٍ‪ٍ٬‬ښً ) ٔجمٽً ٌه ‪ ،‬چې هثهنٍمٍړي ټمٍث ټً خیض ثملتجٻ رسه پتً‬
‫يب ِجًي ثـصیج‪ ٟ‬ثٌ ‪٨‬جهي ګٍٍثًه خجنوې هالټض کٍي ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً ثلنو ٌثیٍ ‪ ،‬مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ه‪٨‬جؼَ ى‪ ،‬لًٍث ښً ٘ٱجس هًټٍهٻ‬
‫پً ميجٻ ټً چجنً نً ممکې کېوه ‪ ،‬ثٌ کً خً هکینجِصٍ رضًٌس ٌٌ ىیڅکٽً‬ ‫‪ ،‬پً الًه هش‬

‫‪76‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یې هثشٵج‪ٜ‬ج نً کٍټً چې څٍک ًٌشً یٍٔی ثٌثً کړي ‪ ،‬خٽکې پً ِپیٌٌ لجًٌٌ کې ډېٌ خې‬
‫شکٽیٱً کینجِصٽی ٍٔثی ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً ثلنو ههٰج‪ ٧‬هٌٍیٌ پً شٍګً هٌ‪٤‬یٱې پً‬
‫ميجٻ همي‪٨‬دیوهللا ثلنو پً ثړه ٌثیٍ ‪.‬‬
‫ى٭ً ډیٌ مصٍکپ ِړی ٌٌ ‪ ،‬ثٌ لپٽٍ ٌ‪٤‬جیٱٍ شً ى‪ ،‬ډًٌ مصٍؼً ٌ ‪ ،‬پً ټٍٻ ثٰ٭جنّصج‬
‫کې خً شٌممصٽٱٍ ٌالیجشٍ ثٌ ِیمٍ پًٍې پً لپپ مٍټٌ کې ټتً لپٽتٍ څتٍ شنتٍ مٽګتٌٌ رسه‬
‫یٍثٍې ګٌځیوه ‪ ،‬م‪٩‬مٍٻ یې هث ٌ چې هثٌنۍ ثکځه ًٌځې خً پً نیمً ٔپً ټً کجخپ څمتً‬
‫ًثٌنیوٌ‪ ،‬هکجخپ پً ٔاٻ کې خً یې پً ٍثړه ثٌ نٍي رسک پٌثشً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ٍ١‬نتً ټتً نتږهې‬
‫کصپ‪ ،‬ټً مّؤټینٍ خً یې ٌ‪٩ٜ‬یض م‪٩‬ٽٍمجٌٌ ‪ ،‬ثٌ چتې کٽتً ختً ه هٰتًبي ًِتمیجشٍ هپیتپ‬
‫ٌلض ًثًِیوه ‪ ،‬خیٌشً خً یې ځتج ٌ‪٤‬یٱتې شتً ًِتجٌٌ ثٌ ًِتمٍ کتجً ختً یتې پتیيٌٌ ‪،‬‬
‫مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً ثلنو ٌثیٍ هثِې مې ى‪ ،‬پً یتجه هي ‪ ،‬چتې ههٰتج‪ٌٍ ٧‬یتٌ مي‪٨‬دیتوهللا پتً‬
‫یٍثٍې رس چې مٍټٌ یې پً لپٽً چيٌٌ ‪ ،‬هٔاٻ شٌهٰج‪ ٍ٨‬کٌښٍ شٽٽی ثٌ هکٌښٍ ؼجػ یې‬
‫ثلیّصی ٌي ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثټ٭ٱجً چې ههٰج‪ٌٍ ٧‬ثًس هممجخٌې ل‪ٍٙ‬ت مّةٍټیض ى‪ ًٌ ،‬ټً ‪٬‬جړي ٌٌ‬
‫ٌثیٍ ‪ ،‬ههٰج‪ ٧‬پً ٌٍثًس کې ه ٌ‪٤‬یٱې پً شٌڅ کې هثِې مې ىیڅکٽتً نتً یتجهیږي‪ ،‬چتې‬
‫مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هې ټً مّؤټینٍ ثٌ مٌثؼ‪٩‬ینٍ څمً نجهًکتً ٔتٍی ٌي ‪ ،‬ځکتً ‪٨‬متٍمٍ‬
‫ممجخٌه خً ‪ِ ۱۳‬ج‪٨‬صً ليً٘ ٌه‪ ،‬چې ه‪٨‬مٍمٍ ممجخٌې مّؤټین ختً خیتج ټتً مي‪٨‬دیتوهللا‬
‫ثلنو رسه ىمیًٕ ه ممجخٌې ټً الًې پً ًثخ‪ ً١‬کً ٌٌ ثٌ چې هىٌچج خً څً کجً پتً ٔتپً‬
‫ثٌ ًٌځ پیوثکیوالی ٍٔثی شٌهٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ خً ًٍِٻ کیوه ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ‪ٜ‬و هنٍي ؼيجه هپیپ پً ٔیدٍ کې چتې ډًتٌ همجیٍِتۍ ثٌ ثٍمیاتض‬
‫ٌلض ٌٌ ‪ٔ ،‬يیو مي‪٨‬دیوهللا ثلنو خً پً مؽجټٍّ کې مٽګٌٌ شً ىمیًٕ هث آیتض کٌیمتً‬
‫ههټیپ پً شٍګً ٌثیً ( ٌثټيین ؼجىوٌث ٰینج ټنيویني‪ِ ،‬دٽنج ٌث هللا مل‪ ٪‬ثملفّتنین ) هه‬
‫خً ىمیًٕ ٌیپ کً مٍ یٍځپ پً ًښصیج هؼيجه نیض ٌټٌٌ ‪ ،‬نتٍ هللا ش‪٩‬تجټی ـتصا هؼيتجه‬
‫ثِدجح ثٌ ثمکجنجس ًثشً خٌثخٌٌي ‪.‬‬

‫‪77‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هىٽمنو ٌالیض هګٌٔک پً ٌټٍّثټۍ کې یٍ شن ؼيجهي مّؤٻ مي‪١٨‬جمفمو چتې‬

‫پً ىا‪ٔ ٍ٬‬یدٍکې ټً ثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه نږهې پجشً ٍٔی‪ٌ ،‬ثیٍ چتې نٍمتٍړي‬
‫مٍ شً ىمیًٕ شٍ٘یً کٍټً ‪ ،‬چې ټً لٽکٍ رسه ښً ګٍٍثًه کٍا ‪ ،‬ثګٌ کً شجٍِ پً شکٽیٲ‬
‫یجِصت ‪ ،‬شجٍِ ٌ ي یجِصت لٍ ټً لٽکٍ خً ىیڅکٽً پً ًٌٍ ثٌ خٌالِی څً ٔی نً ‪ٍ٬‬ثړا ‪،‬‬
‫خٽکې پ ٌیږها چې ثٌټْ مٍ لپٽً ـتجٻ ٌٌینتٍ ثٌ پتً لپٽتً هًرسه مٌِتصً ثٌ ىمکتجًي‬
‫ٌکړي ‪.‬‬
‫هثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه پً ىا‪ ٍ٬‬پیٽیٌَ ٔیدٍ کې هٔيیو مي‪٨‬دیوهللا ثلنتو هثًشدتج‪ٟ‬‬
‫مّؤٻ ٌثیٍ ‪ ،‬چې رسه ټً هې چې ـجالس ِتمض لتٌثح ٌٌ ثٌ ثمنیصتٍ ل‪١‬تٌ ىتٌ ځتجی‬
‫مٍؼٍه ٌ ‪ ،‬لٍ ٔيیو مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ًثشً ٌیيل ٌ ‪ ،‬چې شً خً ىیڅکٽً هشیٽٱٍ منرب نً‬
‫خوټٍې ثٌ نً خً یې خنوٌې ‪ ،‬ثٌ هه لپٽً ى‪ ،‬یٍ منرب ىمیًٕ ٰ‪٩‬جٻ ِجشً ‪ ،‬چې مؽجىتوینٍ‬
‫ىمیًٕ ٍمج پً ٌثِ‪ ً١‬پیوث کٍالی ٍٔثی‪ ،‬پً هې خٌلً کې ٔيیومي‪٨‬دیوهللا ثلنوپً هې‬
‫ن‪٥‬تٌ ٌٌ ‪ ،‬چتې کتتً متٍ ٌنیتٍٻ ٔتتٍ ‪ ،‬یتج ٍنتوث شتتً ٌټتٍیږٌ هث هٌمتٌه ختتوه نتً هه ټکتتً‬
‫همؽجىوینٍ چې یٍ ‪٨‬جؼپ رضًٌس ٌي ‪ ،‬ثٌ متٍ ًٌشتً ځتج ـتجرض نتً کتړٌ ثٌ یتج شتٌې‬
‫نجلربه پجشً ٍٔ‬
‫ټیکٍثٻ مي لدیٌثـمو مؽجىو چې هثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه پً‬ ‫هثِيمٍ ثمجًس نٍمیج‬
‫ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې یې هثِيمٍ ثمجًس هم‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ پً ثـیجء کې ثِجيس ًٌٻ هًټٍه ثٌ پتً‬
‫هې ميجٻ یې ټً مي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه نږهې ًثخ‪ ً١‬ثٌ ىمکتجًي هًټتٍهه ٌثیتٍ یتٍه ًٌځ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس نجبذ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هثِې ممج‪٠‬ذ کړٿ ( ٰی ثټفجټتً ټتً متٍنږ رسه‬
‫هنیتج کٱتجً‬ ‫ٌِجیپ پً نٕض ـّجح هي ‪ ،‬لٍ لوثی ‪ ‬ميٌخج ثٌ ټٍی هی ‪ ،‬هټٍ‬
‫ثٌ هثِيٿ هښمنج ًثشً یٍ ٍٔي ‪ ،‬ههنیج پً من هیٍې ټٍیٕصٍ ځجی نٽٌٌ ثٌ نً ى‪ ،‬پً ټٍټً‬
‫هنیج ثٌ ګجٌنډکې هثِې کٍٿ ىیٍث ه ٔصً چې هڅً مٌِصٍ ثٌ لٍثلٍ ي ډثډ ًتې ًثکتړي‬
‫ٌي ‪ ،‬م‪١‬ٽذ ـجمٍ ‪ ،‬موهګجً ثٌ ِجشٍنکی مٍ یٍ هللا ‪ ‬هی پٌى٭ً خً شٍکتپ ثٌ ‪٨‬تَٿ‬
‫ٌِجیپ‪ٌِ ،‬تيل ثٌ پیيست پیتوثکړٌ‬ ‫کٌٍ‪ ،‬مٍنږ خً هیصً نً ګًٌٍ چې ثٌٻ ښً ډیٌ ثٌ کج‬
‫نٍخیج خً ؼيجه رشٌ‪ ٧‬کٌٍ کً نًٍ ىی ى‪ ،‬پً الُ ًثن٭ٽپ هځمکٍ کجڼٍ ( ډخٌي ) لٍٔصً‬

‫‪78‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثٔ٭جټګٌٌ پً ټًٍخً ًې ًٌ‪ًٍ٬‬ځٍ ثٌ لوثی ‪ ‬شً خً پً ًٌځ هٴیجمض ىموثٌثیٍ چې‬

‫ىموٌمٌه مٍ پً ٌُ پًٍه ٌه چې ِصج ههین هښمنج مٍ پً ډخٌٌ ٌیٕصپ لٍ ٌټې پً ثًثٿ‬
‫ثٌِجکض کایننجِصٽٍ ثٌ خٽً هثچې پً هې کجًکې خً ه ٔيجهس ثٌ خنویمجنٍه ٍ‪٬‬مٽٍنیض‬
‫لجممج کٌٍ )‬
‫پً پجکّصج کې هٍنوث پً ميجٻ ٔيیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هٴٌث کٌی‪ ،‬ـٱ‪٦‬‬
‫ى‪ ،‬مکمپ کړ ثٌ هٍنوث پً مٍهه کې یې ىمیًٕ پً نٱيل ملجنځً کې هٴٌثنکٌی‪ ،‬لصمٍنً‬
‫رسشً ًٍِٻ ثٌ هٍنوث نًٌٍ مٽګٌٌ شً یې ى‪ ،‬ىموث الًښٌٍنً کٍټتً ‪ ،‬چتې هٴتٌث کتٌی‪،‬‬
‫ه‪٨‬جهي شيٌس پً ځجی هې هٴٌثنکٌی‪ ،‬ـٱ‪ٌ ٦‬کړي ثٌپً ملجنځً کتې هې شتيٌس کتٍي ‪،‬‬
‫ځکً هه خً ٌیپ چې پً ملجنځً کې شيٌس کً ټً یٍې لٍث ډیٌ ثؼٌ ټٌي ‪ ،‬ټً خٽې لٍث ډیٌ‬
‫پً شٍؼً ثٌ ـ‪ ًٍٝ‬رسه کیږي ‪ ،‬ثٌ ډیٌ لٍنو پٌې ثلیّصپ کیتږي ‪ .‬هنٍمتٍړي هکٌثچتۍ‬
‫پً ث‪٠‬تجٳ کتې پجشتً ٔتٍی‬ ‫هٍنوث یٍ مٽګٌی چې ټً ٔيیومي‪٨‬دیوهللا ثلنو رسه هڅن‬
‫ٌثیٍ‪ :‬چې مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ًثشً ٌٌیپ ( ٴٌثنکٌی‪ ،‬مې پً هٌٌ کٽٍنٍ کې مکمپ یجه کتړ ‪،‬‬
‫پً پیپ کې مې څٽًٍ ًٍِشٍنً ( ًٍِس یْ ‪ًٍِ ،‬س ثملٽک ‪ًٍِ ،‬س ثټولج ‪ًٍِ ،‬س ـ‪،‬‬
‫ثټّؽور ) یجه کړٻ ‪ ،‬ثٌ هث مې م‪٩‬مٍٻ ؼٍړ کړ ‪ ،‬چې هؼم‪٩‬ې پً ٔپً ختً متې پتً څٽتًٌٍ‬
‫ًک‪٩‬صٍنٍ نٱٽٍ کې ىموث څٽًٍ ًٍِشٍنً ټٍِصپ ثٌ ًٌٌِصً مې هللا ش‪٩‬جټی شتً ه‪٨‬تج کٍټتً ثٌ‬
‫هٴٌثنکٌی‪ ،‬هـٱ‪ ٦‬شٍٰیٶ متې شتٌې ‪ٍ٬‬ښتض ‪ ،‬چتې هثهی هللا ش‪٩‬تجټی هٴٌثنکتٌی‪ ،‬هـٱت‪٦‬‬
‫ن‪٩‬مض ًثشً ن‪ٙ‬یذ کړ)‬
‫ٔيجهس یې‬
‫ٔيیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ه ‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ هؼنًٍ همیجٔصې پً هًیمتً‬
‫ثِتصمدجًثيت‬ ‫نیټً هپجکّصج خٽٍچّصج شً هِٱٌ پً ميتجٻ پتً کٍیټتً کتې هپجکّتصج‬
‫چجًٌثکٍ ټمٍث ٌنیٍٻ ٍٔ‪ ،‬ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً شٌډیٌه ٌلصً هنٍمتٍړي پتً ىکٽتً ىتی‬
‫چتجًٌثکٍ ټتً لتٍث‬ ‫م‪٩‬ٽٍمجس نً شٌالًِ کیوٻ ‪ ،‬شٌڅٍ هنٍمتٍړي کتًٍنۍ شتً هپجکّتصج‬
‫ثـٍثٻ ًٌکړٻ ٍٔ ‪ ،‬چې مي‪٨‬دیوهللا ثلنو ه ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ ه مجًچ پً پنځمً هؼم‪٩‬ې‬

‫‪78‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً مدجًکً ًٌځ هپجکّصج پً کٌثچۍ کې پً یٍه ٍنوث کې پً ـٶ ًِیوټی ثٌ متړی یتې‬
‫لجًٌٌ شً ِپجًٻ ٍٔی هی ‪.‬‬
‫هٔيیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هٔيجهس لرب هټٍټٍ نړ همّٽانجنٍ ثٌ ل‪ٍ٘ٙ‬تج‬
‫ثٰ٭جنجنٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس همؽجىوینٍ ټپجًه یٍ هًهٌٌنکتی لترب ٌ ‪ ،‬هثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫همرششجخً ټمتٍث هنٍمتٍړي هٔتيجهس پتً ثړه پتً لپتٌه ٔتٍه ث‪٨‬يمیتً کتې ٌٌیتپ ٔتٍٻ‬
‫(هثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس هثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو هٔيجهس پً ثړه هنٍمتٍړي هًنتې‬
‫کًٍنۍ ‪،‬ټٍټٍمؽجىوینٍ‪،‬ثٰ٭ج ٌټْ ثٌټٍٻ ثِيمٍ ثمض شً ه‪٬‬مٌثٍ ‪،‬ش‪َ٩‬یض ثٌ شّٽیض‬
‫مٌثشذ ٌړثنوي کٍي ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ څنګً چې نٍمٍړي پً ؼيجهي ژٌنو ثٌ الًه کې لپپ ًٌؿ‬
‫لپپ لجټٶ ثٌ مجټک ‪ ‬شً ِپجًټی‪ ،‬ه هللا ش‪٩‬جټی ټً هًخجً څمً نٍمٍړي شً هٔيجهس‬
‫هٴدٽېوث ثٌ هٌٰهٌُ ؼنض ‪ٍ٬‬ښصنً کٍي ه‪ً ً٬‬ثٍ یې ٴٌیدجنٍشً ى‪ ،‬ټً ثټٽيٍ هًخجً څمً‬
‫ؼمیپ ٘رب ثٌ ‪٥٨‬ی‪ ،‬ثؼٌ ‪ٍ٬‬ثړي ‪.‬‬
‫ثِتيمٍ‬ ‫هثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس هٔيیو ثټفجػ مي ‪٨‬دیوهللا ثلنو شًٕ هټتٍ‬
‫ثٌهپجکّتصج ټتً‬ ‫نړ ل‪ٍ٘ٙ‬ج هثٰ٭جنّتصج ټپتجًه یتٍه نتً ؼربثنیتوٌنکٍ ‪ٜ‬تجی‪ ً٩‬ختٍ‬
‫کیتوٌ ‪،‬‬ ‫چجًٌثکٍڅمً ؼوي ‪ٍ٬‬ښصنً کٍي چٍ هثټفتجػ متي ‪٨‬دیتوهللا ثلنتو ههٍنتوث‬
‫مٌیًض ثٌ ٌٰجس پً ثړه ث ِيمٍ ثمتجًس شتً خٕتپړ ثٌ ٌثٴ‪٩‬تٍ م‪٩‬ٽٍمتجس ًٌکتړي ‪،‬هثچتٍ‬
‫هنٍمٍړي شٌٔيجهس پًٍه هٌه کجټً ًٌٌِصً هٔيیو کتًٍنۍ شتً لترب ًٌِتیومٍ ههي‬
‫ځنډپً خٌلً کې هنړیتٍثٻ رسه ٘تٽیذ ثهثًه ىت‪ ،‬پتړه خٍټتٍ چتٍ پتً پجکّتصج کتې یتې‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هخنویجنٍ پً ثړه شٌ ثًٌِ پًٍي ىی نٍ ‪ ً٨‬م‪٩‬ٽٍ مجس هنٍمٍړي ٔيیو ثٌ‬
‫ثٌ ًٌنً ؼوي ‪ٍ٬‬ښصنً کٌٍ چٍ پً ًث شٽٍ نکٍ کې‬ ‫نًٌٍ خنویجنٍ کٍ ًنیٍ شً نً هي ًٍِ‬
‫لپٽً ه‪ ً٬‬نیمګړ شیج پًٍه کړي ځکً هث ههٌی هنوه هه )‬
‫ٔيیوثټفجػ مي‪٨‬دیوهللا ثلنو څٍثًټْ ثٌالهه شٌ ٔج پٌې ثیاٍ ‪ ،‬چې ه ‪ٍ ۱‬ثمنٍ ټتً‬
‫ؼمٽې یې څٍشنً ـجٰ‪٥‬ج ثٌ نًٍ ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٍهه کٌٍنکٍ هي ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫‪80‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي غتذالسالم ژٌنذ تً لنډو کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬

‫ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک هخٌیجټیصٍح ‪ ،‬ثِصٵجمض ثٌ ظدجس یٍ ًثٍ هث خٽپ کیتږي‪،‬‬

‫چې هث شفٌیک هم‪٩‬جرص ُپٌٍٰب هًٌث ټً منځً ههللا ش‪٩‬جټی هى٭ٍ ٘جټفٍثٌ نیکٍ خنوګجنٍ‬
‫څمً ؼٍړ شفٌیک هی چې پً ثٌُ ٌلض کې یې لًٍث ټږ معجټٍنً مٍنتوٻ کیتوثی يش‪.‬‬
‫هث شفٌیک چې ټٍیً خٌلً یې ههینٍ موثًِتٍ ‪٠‬جټتذ ثټ‪٩‬ٽتا ثٌ هینتٍ ‪٨‬ٽتاء هي‪ ،‬ټتً‬
‫ىموې څمً څٌګنویږي چې پً هې شفٌیک کې هم‪٩‬جرص هًٌ شٌټٍټٍ مصوین‪ ،‬پجک نٱًّ‬
‫ثٌ ِپیڅيل لٽک ًثؼم‪ٔ ٪‬تٍي هي‪ ،‬ههینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ه‪٠‬جټدتجنٍ پتً ثړه ِتًبمؽصيو ثمتجٿ‬
‫مجټک ‪ٌٰ ‬مجیٍ ( کً چیٌې هٴٌآ ثٌ ثـجهیعٍ ه‪٠‬جټدجنٍ پً منځ کې ىت‪ ،‬ثٌټیتجء هللا‬
‫نً ٌي‪ ،‬نٍ م‪٩‬نی یې هثهه چې هځمکې پً من ثٌټیجء هللا ٔصٍ نٽٌي )‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ډیٌ هثِې ګمنجٿ ثٔتمجٗ شیتٌ ٔتٍي ثٌ ال ثٌُ‬
‫ى‪ٔ ،‬صً ‪ ،‬چې ث‪٨‬اټٍ شً یې پً پجٿ رسه خې ټً ٔکً هثٌټیجء هللا ـکت‪ًٌ ،‬خجنتوې کیتوالی‬
‫يش‪ .‬ى٭ً هلوثی ش‪٩‬جټی هٌِصج چې ًٌځ پتً ؼيتجه ثٌ هثټيتٍ هیتن پتً يب ًیتج ثٌ ختې‬
‫‪ ًٍٜ٨‬لومض شیٌٌي ثٌ هٔپې هلوثی ش‪٩‬جټی ـ‪ ًٍٝ‬شً پً ِؽوه پٌثشً ٌي ‪ .‬کً ټً یٍې‬
‫لٍث ه‪٨‬ٽ‪ ،،‬شٵٍی‪ ،‬هیجنض ثٌ ثليٗ خیٽګې ٌي ټً خٽً ثړلتً هثیعتجً‪ٔ ،‬تؽج‪٨‬ض ثٌ ؼتٌأس‬
‫معجټٍنً ٌي‪ ،‬ههللا ش‪٩‬جټې هالًې ههثِې ٘جټفٍ الًٌیجنٍ ټً ؼمٽې یتٍ ىت‪ٔ ،‬تيیو مٍټتٍي‬
‫ًٌکتړې ٌې‪.‬‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ ٌ چې هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ه ِیٌس ثٌ ٘تًٍس ښتکيٌې پتً یًٍنت‬
‫ًثځت څٍ ٔیدې ههې ٔيیو ټً ژٌنو ثٌ کٌهثً رسه پجشً ٍٔ ‪.‬‬

‫‪81‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌثـپ‬ ‫پیوثیاض ثٌ هژٌنو ټٍمړ‬

‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنوٍثهه هميمفمو ٘جهٳ ثلنو ٌٍی همٌـٍٿ مٍټٍي ٘تجټق‬
‫مفمو ملّی پً ٴٍٿ پاصٍ ‪ -‬خجًکَی پً‪۸۴۳۹‬هرس‪٠‬ج پٌ‪ ۸۱‬مً هکنوىجً ٌالیض هنېٖ‬
‫ٌټٍّثټۍ پً ٔجٌیَ کيل کې پً یٍه هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽ‪ ،‬هٌِصً کًٍنۍ کې ٍیږیوټی هی ‪.‬‬
‫ټٍمړنۍ ٍهه کړې یې پً لپپ کًٍ کې شٌرسه کړي هي ‪ ،‬ثٌ هثخصوثيئ ٍهه کتړٌ پتً‬
‫ٔمٍٻ یې ډیٌې ٍهه کړې ټً لپپ پيً ثٌ شٌٌنٍ مٍټٍي ‪٨‬دوثټمجټٶ ثلنوٍثهه ٘تجـذ ثٌ‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټٽ‪١‬یٲ ثلنوٍثهه ٘جـذ څمً شٌرسه کړي هي ‪.‬‬
‫ههٌی کًٍنۍ ټً ډیٌه ٌلصً ه‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ هینوثً کًٍ پجشً ٍٔې ثٌ شتٌ ‪ ۱‬پیړیتٍ یتې‬
‫نیکٍنً ‪٨‬ٽاء پجشً ٍٔي هي‪ .‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ال هنٍي ځتٍثنۍ پتً مٌـٽتً کتې ٌ چتې‬
‫ًٌيس یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ثٰ٭جنّصج خٌیو ٌکړ ثٌ ه‪٨‬مٍمٍ ىؽٌس پً ميتجٻ ههٌی کتًٍنۍ ټتً‬
‫لپپ ث٘يل ټجټٍيب څمً هپجکّصج رسـتوي ښتجً چمتن شتً کتډه ٔتٍٻ ‪ .‬ىٽصتً مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ لپٽې ٍهه کړې پً نًٍثملوثًُ ٰجٌٴیتً موًِتً کتې پیتپ ثٌ شتٌرسه‬
‫ًٌٍِټې‪ .‬نٍمٍړي هـویعٍ هًٌه پتً چمتن کتې ه ٔتین ثټفتویغ مٍټتٍي مفمتو ‪٨‬تيل‬
‫٘جـذ پً موًًِ کې شٌرسه کړه ثٌ ىموټصً یې هـویعٍ ِنو شٌالًِ کړ ‪.‬‬
‫هًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه کې رشکض‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ځٍث ٌ چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيتجه پیتپ‬
‫ٍٔ‪ .‬نٍمٍړي چې ټً ؼيجه رسه خې کهې مینتً هًټتٍهه ههینتٍ ش‪٩‬ٽتی‪ ،‬رسه رسه یتې پتً‬
‫ؼيجه کې ى‪ ،‬رشکض کجٌٌ ‪ ،‬نٍمٍړی ټً پیٽً شٌپجیً پً کنوىجً کې ه مئیٌین ثلنو پً‬
‫مرش ه‪٠‬جټدجنٍ پً ټٍیً ؼديً کې ٌ ‪ ،‬هث ؼديً چې هکنوىجً ښجً پً ٔجٌلٍث ِیمٍ ټکتً‬
‫مفٽً ؼجس‪ ،‬ثً‪٬‬نوثح ثٌ ډنډ ٌټٍّثټیٍ کې یې ٰ‪٩‬جټیض هًټٍه ‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ى‪ ،‬پً‬
‫کې هیٍه مؽجىو پً ٘ٱض هنوه ثؼٌثء کٍټً ‪ ،‬هډثکټتٌ نؽیتذ هـکٍمتض پتً ًٌٌِتصیٍ‬
‫کٽٍنٍکې نٍمٍړي هکنوىجًتت کجخپ پً ټٍیً الًه ه ؼدجً ثٌ هٌِص‪ ،‬مٽیٍٕ پً ‪ٜ‬تو ؼګتړٌ‬

‫‪82‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کتې شٌى٭تً‬ ‫کې ى‪ ،‬رشکض هًټٍه‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ټً هینٍ ٍهه کتړٌ رسه پتً څنت‬
‫ميجٻ ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه شٌڅٍ کمٍنیّصٍ ٌثکمنٍ نّکًٍه ٍٔه ‪.‬‬
‫ه ىٌػ ٌ مٌػ پً هًٌ کې‬
‫پً هًٌ کتې مٍټتٍي ‪٨‬دوثټّتيٿ ٘تجـذ‬ ‫هشن‪٥‬یمٍ لپپ منځٍ ؼګړٌ ثٌ ګډٌډ‬
‫چې ه‪ ً٬‬ميجٻ ٰجً‪٨ ٫‬ج ٌ‪ ،‬هکنوىجً ښجً شً نږهې ههثمج ٌټٍّثټۍ پً لٍٔجح ِیمً‬
‫کې یې یٍه موًًِ ؼٍړه کړه ثٌ ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ شوًیْ یې پیپ کړ ‪ .‬ه‪ ً٬‬ميتجٻ نٍمتٍړي‬
‫ټّګٍنٍ مرشثنٍ ‪٠‬جټدجنٍ شً هینٍ کصجخٍنً شوًیّتٍٻ‪ ،‬پتً هې رسخیتٌه څٌنګتً چتې ه‪٬‬تً‬
‫ميجٻ هثٰ٭جنّصج هنًٌٍ خٌلٍ ‪ٍ٬‬نوې پً کنوىجً کې ‪٨‬جمتً ّٰتجه ثٌ ىتٌػ ٌمتٌػ پیتپ‬
‫ٍٔی‪ ،‬لپٽرسٌ ٴٍمنوثنجنٍ لٽتک ځتًٌٍٻ‪ ،‬ټتً لٽکتٍ یتې پیّتې ثلیّتصې ثٌ یتٍه ِتًب‬
‫ثؼصا‪ّٰ ٍ٨‬جه شً یې الًه ىٍثًه کړې ٌه‪ ،‬مٍټتٍي ٘تجـذ هلپٽتې ِتیمې لٍٔتجح پتً‬
‫ِ‪١‬فً ه منکٌثشٍ هممنیٍي ټپجًه ىڅې پیپ کړې ثٌ پً هې ټړ کې یتې پتً لپٽتً ِتیمً‬
‫کې څٍ ځٽً رسکٍٕ ثٌ خوکجًه لٽکٍ شً هنجًٌث ث‪٨‬اټٍ ټً ثمٽتً ِتَثګجنې ىت‪ًٌ ،‬کتړې ‪ ،‬ثٌ‬
‫هلپپ شٍث پً ثنوثٍه یې هلپٽې ِیمې پً ِ‪١‬فً هښکجًه منکٌثشٍ ممً ٌنیٍټً ‪ .‬مٍټتٍي‬
‫٘جـذ ه‪٠‬جټدجنٍ هثشفجه ثٌ ن‪ ،٥‬ټپجًه ى‪ ،‬ىڅې پیپ کړې ثٌ ټتً ډیتٌٌ مرشتثنٍ ثٌ هینتٍ‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ رسه یې ټیونې کصنې شٌرسه کړې‪ ،‬پً ىموې ميجٻ هکنوىجً ه ژړ هِن‬
‫ـ‪ٙ‬جً پً ِیمً کې ه ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ه‪٠‬جټدجنٍ شفٌیک پٌپ ٔتٍ‪ ،‬چتې‬
‫هپیپ پً ثخصوثیٍ ٔیدٍ کې مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ټً لپٽتٍ ‪ ۱۱‬شنتً ‪٠‬جټدتجنٍ رسه ټتً‬
‫نٍمٍړي شفٌیک رسه مپ ٍٔ ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې لومجس‬
‫ه ثِيمٍ شفٌیک هپیتپ پتً ثخصتوثيئ ٔتیدٍ کتې کٽتً چتې ‪٠‬جټدتجنٍ ه میٍنتو پتً‬
‫ٌټٍّثټۍ ٌټکً ټینګً کړه‪ ،‬نٍ ه مرششجخً ټمٍث مٍټٍي ‪٨‬دوثټکٌی‪ ،‬ه میٍنتو هٌټّتٍثٻ پتً‬
‫ـیغ مٵًٌ ٍٔ چې مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘تجـذ یتې همٌِتصیجٻ پتً ـیتغ هنتوه ثؼتٌثء‬
‫کٍټً‪.‬‬

‫‪83‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٌهې ًٌٌِصً نٍمٍړي پً نًٌٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې ى‪ ،‬خٌلً هًټتٍهه‪ ،‬شٌڅتٍچې کنتوىجً‬

‫ٌالیض پً خٕپړ ډٌٻ ه ‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث ٌنیتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬هکنتوىجً ټتً ٰصفتې ًٌٌِتصً مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ټٍمړی هکنتوىجً هىتٍثیٍ ډګتٌ همّتؤٻ پتً ـیتغ ٌټجکتپ ٔتٍ ثٌ ًٌٌِتصً‬
‫هکنوىجً هثمنیً ٴٍمنوث پً ـیغ مٵًٌ ٍٔ ‪.‬‬
‫هټٍټٍ ؼيجهي شٕکیيشٍ مٌکَ خٽپ کیوه ثٌ ټً‬ ‫ه‪ ً٬‬ميجٻ هکنوىجً ثمنیً ٴٍمنوث‬
‫ٌ‪٤‬یٱٍي ثړلً یٍ مي‪ ،‬مٵجٿ ٌ ټً ىموې ثمٽً لٍ هثِيمی شفٌیک مرشت ميمفمتو‪٨‬مٌ‬
‫مؽجىو مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ چې هنٍمٍړي لًٍث ٍیجس ث‪٨‬صاه ًٌخجنوې ٌ ثٌ لتًٍث‬
‫نږهې ش‪٩‬ٽٵجس ثٌ ش‪٩‬جًٯ یې ًٌرسه هًټٍه هکنوىجً هثمنیً ٴٍمنوث پً ـیغ ٌټجکً ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ مٍټتٍي ‪٨‬دوثټّتيٿ ٘تجـذ هکنتوىجً هثمنیتً ٴٍمنتوثنۍ ټتً ًِتمٍ‬
‫ٌ‪٤‬جبٱٍ رسخیٌه هثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو هیٍه نږهې مٕجًٌ ثٌ ىمکتجً پتً‬
‫ـیتغ ىتت‪ ،‬هنتوه شتتٌرسه کٍټتً‪ .‬نٍمتتٍړی ؼیتتو ‪٨‬تج ‪ ،‬خجهًکتتً مؽجىتو‪ ،‬متتوخٌ مرشت ثٌ‬
‫شًٌٌٌِصۍ کهې مصٵٍ ثٌ لوثی شً شّٽی‪ ،‬ثنّج ٌ‪ .‬ه ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ټپتجًه یتې‬
‫ه ثمین مٕجًٌ ـیعیض هًټتٍه‪ ،‬هنٍمتٍړي مٽګتٌي ٌثیتٍ چتې پتً هې ميتجٻ ټتً مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ رسه هميمفمو‪٨‬مٌ مؽجىو هٌمٌه ىمیٕنٍ ش‪٩‬ٽٵجس ثًٌ ثًٔ هًٔتً‬
‫ٌه چې ثکځه ٌلض خً چې مي٘جـذ پً لپپ هًٰب کې نً ٌ‪ ،‬نٍ مٽګٌٌ ختً یتې همٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پً ځجی کې پٍښصنً کٍټً ثٌ ډیٌ ٌلض ىاټصً پیوث کیوٌ ‪.‬‬
‫ميمفمو‪٨‬مٌ مؽجىو نٍمٍړی هشیٌؼيجه ټً ٌلض څمً پیژثنو‪ ،‬هنٍمٍړي ه ‪٨‬ٽ‪، ،‬‬
‫هیجنض ‪ ،‬شٵٍث ثٌ ثؼصا‪ ٍ٨‬هًک پً ثړه یې ټً نږهې م‪٩‬ٽٍمجس هًټٍهٻ ‪ ،‬نٍځکً یې هٔيیو‬
‫مٍټٍي ٘جـذ منَټض پیژثنو ثٌ پً ٴوً ًٌشً ٴجبپ ٌ ‪.‬‬
‫همٍټٍی ‪٨‬دوټّيٿ ٘جـذ ٔيجهس‬
‫پً ‪ ۸۴۱۳‬ىت ٓ کجٻ کې کٽً چې هىیٍثه پتً ټٍیتویځ کتې هىتٌثس ٌثکمتن شتًٍ‬
‫ثِم‪٩‬یپ لج ټٍمړی پً ګٌٔتک خٌیتو ٌکتړ ثٌ ًٌٌِتصً هثِتيمٍ شفٌیتک مؽجىتوینٍ‬
‫ٔکّض ًٌکړ ثٌ هٌٰثه ٌالیض شً یې پً ٔج کړ ‪ ،‬هؼګړٌ پً ىموې ټړ کتې پتً ټٍیتویځ‬

‫‪84‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې ه‪٠‬جټدج ‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمنوث ميمفمو ثلنو ٍلمٍ ٍٔ‪ ،‬پتً هې ميتجٻ مٍټتٍي‬
‫لت‪ ٢‬شتً الړ‪ ،‬چتې پتً‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ پً لپٽً ټً یٍٔمیٌ مؽجىوینٍ رسه ه ؼګتړې ټتٍمړ‬
‫ىموې ؼيجهي ِٱٌ کې نٍمٍړی هٌٰثه ٌالیض ه آح لٌمج پً ِیمً هلٍِض پً هًه کې‬
‫کې پً ٔيجهس ًٌِیو ‪.‬‬ ‫ټً هښمن رسه پً ؼن‬
‫هٔم‪ٙ‬یض پً ثړو یې‬
‫ٔيیو مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ هثِيمٍ ثمجًس پً ِت‪١‬فً یتٍ ټتً ى٭تٍ کّتجنٍ‬
‫څمً ٌ چې پً يب ِجًي ‪٨‬ٽمٍ ثِتص‪٩‬وثه ثٌ شٵتٍی یتې ٔتيٌس هًټتٍه‪ .‬نٍمتٍړي شتً هللا‬
‫ش‪٩‬جټی پً ‪٨‬ٽمٍ ثِص‪٩‬وثه ثٌ ِیجيس هًثیض رسخیٌه لًٍث مصرش‪ٔ ٧‬م‪ٙ‬یض ى‪ًٌ ،‬کړی ٌ‬
‫‪ ،‬هنٍمٍړي مٽګٌي ثٌ مص‪٩‬ٽٵین ثٌُ ى‪ ،‬ههه ه شٍث‪ ، ٪ٜ‬لٍٓ ثليٴۍ ثٌ ـّتن ش‪٩‬جمتپ‬
‫یجهٌنً کٍي‪ ،‬ىموث ٌؼً ٌه چې نٍمٍړی یې پً ډیٌ کرش ‪٨‬مٌ کې ه ډیٌٌ ٍړٌنٍمفدتٍح‬
‫ګٌځٍټی ٌ ثٌ هلپٽې ِیمې پً ِ‪١‬فً یې خیّجًی مفدٍخیض ثٌ نٱٍى هًټٍه ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي شٌه مٍټٍي ‪٨‬دوثټٽ‪١‬یٲ ثلنوٍثهه ٘جـذ چې مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ یې ټتً‬
‫ٔجګٌه پجشً ٍٔی ٌثیٍ ‪ ،‬چې مٍټٍي ٘جـذ هشٵٍث ثٌ هیجنض ټتً ثړلتً یتٍيب‬ ‫کٍچنیٍث‬
‫ؼٍړې ِړی ٌ ‪،‬نٍمٍړي ٌثیٍ همٍټٍي ٘جـذ هًی ٘ٱجس لًٍث ښتکجًه ٌٌ ى٭تً هثچتې‬
‫نيجیٍ شٵٍث هثً ٌ ‪ٔ ،‬ؽج‪٨‬ض یې هًټٍه ثٌ هللا ش‪٩‬جټی لًٍث ښً ‪٨‬ٽ‪ًٌ ،‬کړی ٌ ‪.‬‬
‫هٔيیو مٍټٍي ٘جـذ ههیجنض ثٌ ٴتٌح ثټتی هللا ثظتجً هنٍمتٍړي ټتً ٔتيجهس نتً‬
‫ټتً میتوث څمتً‬ ‫ًٌٌِصً ى‪ٌ ،‬ټیوٻ ٍٔٻ ‪ ،‬ى٭ً هثچتې کٽتً هنٍمتٍړي ؼّتو هؼنت‬
‫ىویٌې شً ًثٌړٻ ٍٔ‪ ،‬نٍ ه هٰن پً ميجٻ یې هنٍمٍړي ث‪ٍِ٬‬صی کتٍټ شتٌې ثیّتصً کتړ‪،‬‬
‫مګٌ ههې کٍټ هثِې لٍٔدٍیٍ پًٍشً کیوټً چې ه ؼنجٍې ټٍټٍ لٽکٍ ثـّجُ کړه ټتً‬
‫ىموې ثمٽً لٍ هنٍمٍړي ىموث کٍټ ؼنجٍې شً ـجرضٌ لٽکٍ شٌلپپ منځ ټٍټً ټٍټً کتړ‬
‫ثٌ ټً ځجنٍ رسه یې یٍ ٌٌړ‪ ،‬چې هىٌې خٌلې یې لٍٔدًٍٍ پًٍشً کیوټً‪.‬‬
‫هٔيیو مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ پيً مي مفمو٘جهٳ ثلنوٍثهه ٌثیٍ چې هنٍمٍړي ټتً‬
‫ٔيجهس څمً ‪ ۱‬کجټً ًٌٌِصً یٍ ٌلض ههه ٴرب شً ًٌ‪٬‬ٽ‪ ، ،‬ګًٍٿ چې ٴترب یتې ټٍیتوټی‬

‫‪85‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌړثنوې یې ٴرب‬ ‫هی ‪ ،‬نٍ مې یٍ ِيجً ٌلصٍ ټً ځج رسه ثًثهه ٌکړه‪ ،‬چې هلٽکٍ ټً ًثش‬
‫ؼٍړ کړٿ پً ىموې نیض مې ٴرب ًثٌِپړه ‪ ،‬لٍ پً هې ٌلض کې همٍټٍي ٘جـذ ؼّو‬
‫ًثټٍڅ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی ٌثیٍ چې ه‪ ً٬‬ميجٻ یې ٌټیوٻ چې همٍټٍي ٘جـذ ؼّو ټً ‪ ۱‬کجټتً‬
‫شیٌیوٌ ًٌٌِصً ى‪ ،‬نً هی لجًٌې ٍٔی ثٌ هثِې ِج پٌٌس هی ټکً پً ىموې ٔتیدً‬
‫چې هٰن ٍٔی ٌي ‪.‬‬
‫هميِیٲ هللا ثلنو پً نٍٿ یٍ ‪٠‬جټذ چې ټً مٍټٍي ‪٨‬دوثټّتيٿ رسه یتې ‪ ۸۱‬کجټتً‬
‫مٽګٌشیج کړې ٌثیٍ‪ ،‬چې نً یې یجهیږي چې مٍټٍي ٘جـذ هې هؼا‪٨‬تض ملتٍنځ ٴ‪ٝ‬تج ء‬
‫کړی ٌي ‪ ،‬خٽکې پً ىٌډٌٻ ـجالشٍ کې هؼا‪٨‬ض هملجنځً ِمض پجخنو ٌٌ ‪ ،‬نٍمتٍړي پتً‬
‫ښً ‪٨‬ٽ‪ ،‬رسخیٌه لًٍث ښً ٴٌبض ثٌ ـّن ٍ٘س ى‪ ،‬هًټٍه ثٌ پً ډیٌ ٍړه ٌړٌنکٍ شٌن‪ ،‬خً‬
‫یې ثىث کجٌٌ ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ههللا ش‪٩‬جټی ٘جټق خنوه پً هثِې ميجٻ پً ٔيجهس ًٌِیو چې ال یٍ هځتٍثنۍ‬
‫‪٨‬مٌ پجی شً نً ٌٌ ًٍِټی ‪ ،‬ټً نٍمٍړي څمً یٍثٍې یٍه ټًٍ پجشً هه ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪86‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي غشت هللا غارف ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬لدیٌثـمومؽجىو‬

‫پً ًثشٽٍنکٍ کٌښٍ کې هًرسه ه هثِې چج پً ثړه لٍثټً کٌٍ چې ى٭ً هثِيٿ پً ‪،٬‬‬
‫‪٬‬مؽن ثٌهمّٽانجنٍپً هًه هًهمنو‪،‬هثشٱجٳ ثٌثشفجهپً ىیٽً هِتیوؼاٻ ثټتوین ثٰ٭تج‬
‫ثٌلپٽتٍثکۍ هٴتجٰٽٍممکش‬ ‫ثٌمٍالنج‪٨‬دیوهللا ِنوىی پً څیٌمٽن ‪ ،‬همّتٽانجنٍهثٍثه‬
‫ثٌپتتً ‪٨‬تتین ٌلتتض کتتې ه‪٨‬ٽمتتٍ‪ِ ،‬تتیجيس ثٌؼيتتجهي میتتوثنٍنٍنٍمیجټی ثشتتپ‪ ،‬پتتً ندتتٍي‬
‫ثٌهًٌڼ شنتوي څاتٍب ٌ‪.‬‬ ‫ثليٴٍخجنوې مَین‪ ،‬ىمیًٕ یې پً لٍټً خجنوې مّکج‪ ،‬نتًٍث‬
‫ىجی ! څٍمٌه ٴیمصٍ ثنّج ٌ چې هِمصٍشکجټیٱٍثٌم‪ٙ‬جیدٍپً ٌلض کې ى‪ ،‬ه٘تربثٌٍ‪،٬‬‬
‫نً پٌشً پکې خپ ىی نٍٕثی ټیوٻ کیوثی ‪.‬‬
‫ه‪٨‬ٽتت‪٨ ،،‬متتپ‪ِ ،‬یجِتتض ثٌؼيجههثځينتتوه ِتتصًٍی هثٰ٭جنّتتصج هننګٌىجًٌالیتتض‬
‫هچيجًهىٍ ثٌِیوٌنکی چې هلپپ نٍٿ نً ٍیجس پً لپپ شمٽ‪٨ ( ٚ‬جًٯ ٘یذ ) خجنتوې‬
‫مٕيًٍ ٌ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ مٍالنج ـتجٰ‪ ٦‬مفمتو‪َ٨‬س هللا ( ‪٨‬تجًٯ ) نتًٍهللا مٌٴتوه‪ ،‬هننګٌىجًٌالیتض‬
‫٘تجـذ ٌٍی پتً ‪۸۴۳۹‬ىتت ٓ کتجٻ‬ ‫همٕيًٍؼيجهي ثٌ‪٨‬ٽمٍ ٔم‪ٙ‬یض مٍالنج‪٨‬دوثټکج‬
‫پيهيجًهىٍ کيل کې ٍیږیوټی‪ ،‬ثخصوثًٍ ٍهکړه یې ه لپپ کتيل پتً ؼٍمتجس ثٌ ښتٍنځٍ‬
‫کې شٌرسه کړه‪ ،‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً همصٍِ‪١‬ې هًٌې ټپتجًه هخټتٍ کتٍټ ٌټّتٍثټی‪ ،‬هٰتجًٿ‬
‫‪٬‬جٍي ثخجهپً ښٍنځٍ کې هثلپ ٍٔ‪.‬‬
‫کې هثِې ثٌ٘تجٯ ًٌخاتيل ٌٌ چتې‬ ‫ٔيیو‪٨‬جًٯ ٘جـذ شً هللا پجک پً ٌړٌکٍث‬
‫ټیوٌنکٍ خً یې پً ثِجنۍ رسه هث ثنوثٍه ټګٍټی ٍٔثی چتې هث مجٔتٍٿ پتً مّتصٵدپ کتې‬

‫‪87‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هټٍټنې هلومض ثٌ ًىرب ؼٍګً هی‪ .‬هٰجًٿ ‪٬‬جٍي ثخجهښٍنځٍ کې یې ني‪٘ ،‬نٲ کتې‬
‫ثٌٻ نٍمٌه کجمیجيب شٌالًِ کړه ثٌټً هې ًٌٌِصً یې هؼيٻ ثخجهپً مٕيًٍه هینٍ موًًِ‬
‫نؽ‪ ،‬ثملوثًُ کې هثلٽً ٌثلیّصً‪.‬‬
‫پً هې موًًِ کې یې ثیٽً یٍکجٻ ٍهکړه پًٍه کړي ٌه چې هًٌيس پٽتٍه ګتٍډثګٍ‬
‫‪٨‬ٽاٌٌ‪٤‬ٽمٍنً رشٌ‪ٍٔ ٧‬ٻ‪ ،‬چې پکې هنؽت‪ ،‬ثملتوثًُ‬ ‫ًژی‪ ،‬ټمٍثهګٌث ىیٍثهپً ـٵج‬
‫٘تجـذ)‬ ‫هموًِې ؼیو ثِصجه ثٌ ه ‪٨‬جًٯ ٘جـذ نږهې لپپ ( مٍټتٍي ‪٬‬تيٿ ِتدفج‬
‫رسه هلپٽٍ نًٌٍمٽګٌٌموًِینٍه‪٤‬ج ثٌخې هینً ـکٍمض ټمٍثګٌٰصجًٍٔ‪ .‬ټً ختپ ټتًٍي‬
‫همٌـٍٿ ‪٨‬جًٯ ٘جـذ ٌثټوګٌثمٍ چې هِیمې یٍممًٍمرش‪٨ ،‬ج ثٌټتٍی مؽجىتو ٌ پتً‬
‫ىیٍثهکې هثٌِیوٌ هثبٌه پٌې شنګً ٍٔه نٍګجٌنتډي ىیتٍثه پجکّتصج شتً رسه ټتً لپٽتې‬
‫کًٍنۍ پً ‪ ۸۴۱۱‬کجٻ کې پً ىؽتٌس کٍټٍمؽدتًٍثٌ ه ثٌِتنی لیترب پاتصٍنمٍث ثیجټتض‬
‫ثړٌنو همټً م٭پ لیپ پً ِیمً کې ه لپپ ٴٍٿ رسه یٍځجی کې میٕض ٍٔ‪.‬‬
‫هینٍ ٍهکړې‬
‫٘تجـذ‬ ‫ٔيیومٍټٍي ‪َ٨‬س هللا ‪٨‬جًٯ ٘تجـذ چتې همٌـتٍٿ مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټکج‬
‫کرشی ٌٍی ٌى٭ً یې هثِيمٍ ‪٨‬ٽٍمٍهٍهکړې ټپجًه پً کتجٻ ‪ ٓ ۸۴۱۱‬کتې ههثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫ثـنتتجٯ ثمیتتٌٌٍ موًِتتً کتتې هثلتتپ کتتړ چتتې ه ټتتٍمړ هًؼتتې کصجخٍنتتً یتتې ىٽصتتً‬
‫ٌټٍِصپ‪.‬هٌیمً هًؼً یې هشنګٍ پتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ثٌهًیمتً هًؼتً کصجخٍنتً یتې خیٌشتً پتً‬
‫هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ثـنجٯ کې ٌټٍِصپ‪ ،‬څٽًٍمً هًؼتً یتې هشمتض ثختجه پتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ىتوثیض‬
‫ثالِيٿ کې ‪ ،‬پنځمً هًؼً یې هپیاًٍ ه خجړې پتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ىجٔتمیً کتې هٌلتض ټتً‬
‫مٕيًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ مجىٌٌ ثِتصجهثنٍ ىٌیتٍ ِتیوٴٌیٖ خجختج ثٌ ٴتجيض مفمتوثمین‬
‫٘جـذ نً ٌٌیٽً‪ .‬پتً ه‪٬‬تً کتجٻ هلپتپ ؼيتجهي ٔتٍٳ ټتً ممتې ه موًِتې ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫٘تجـذ‬ ‫هٴٍمنوث پً ـیغ هىیٍثه ه نجمصٍ ؼيجهي مرش مٍټٍي ؼتيٻ ثټتوین ـٵتج‬
‫ؼديٍشً هؼيجهټپجًه ټً ټّګٍنٍمٽګٌٌرسه هى٭ً ٌلتض ه ؼيجهشتجٌهه ِتنګٌ ه( ه پکصیتج‬
‫ِټٍکنډٌ) شً الړ ‪.‬‬

‫‪88‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شکمیٽیً هًؼً یې ه‪ًٌٍ٠‬هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ِ‪٩‬جهس لج موًًِ کې پً ښتً ٔتٍٳ ثٌىٌٳ‬

‫همٍالنج‪٬‬يٿ مفدٍح ٘جـذ نً شتٌرسه کتړه‪ً ،‬یتجيض ثٌه ٰٽّتٱې ٍهکتړې یتې ه ‪٬‬تَ‬
‫ٌالیض ټً مٕيًٍ‪٨‬ج هین مٍالنجمفمومّصٵی‪٘ ،‬جـذ نً ـج٘ٽې کړې‪ .‬ه میٌثط ‪٨‬ٽٍٿ‬
‫یې همٌهث پً خمٕجًٍ کې همیٌثيث خجخجڅمً ٌټٍِتصپ‪ ،‬مٍٴتٍٯ ‪٨‬ٽیتً هًٌې ټپتجًه خیتج‬
‫هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ىتوثیض ثالِتيٿ شمتض ثختجه شتً الړ ثٌىٽصتً یتې کصجخٍنتً ټتً ٔتین ثټفتویغ‬
‫مٍټنج‪٨‬نجیض هللا ٘تجـذ (ٰج‪ٜ‬تپ هیٍخنتو) ثٌٔتین ثټفتویغ مٍالنتجم‪١‬ٽ‪ ٪‬ثالنٍثً٘تجـذ‬
‫(ٰج‪ٜ‬پ هیٍخنو) څمً ٌٌیپ‪ .‬ټٍیً هًٌه یې پً کجٻ ‪۸۱۱۱‬ٿ کې هثکٍړه لټک پتً ـٵجنیتً‬
‫هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ کې پً هثِتې ـتجٻ کتې شتٌرسه کتړه چتې هِتٌٍنٍ‪٠‬جټدجنٍټً ؼمٽتې نتً ى٭تً‬
‫ه٘فیق مّٽ‪ ،‬رشیٲ ثٌِنن شٌمتيي رشیتٲ ٴتجًي ‪٬‬تًٍه ٔتٍی ٌ‪ .‬ىمو‪٬‬تً ډٌٻ یتې‬
‫هټٍیې هًٌې پً هًیٌٍثړٌ ثمصفجنٍکې ټٍړې منربې ثٌهٌی‪ ،‬منٌه ګٍ ـج٘ٽً کړه چې پتً‬
‫ډیٌثمصیجٍرسه هنجمصٍثِصجهثنٍټً ټًٍي ًٌشً هٰ‪ٝ‬ٽیض هِصجً ًٌپً رسکړثی ٍٔ‪.‬‬
‫هٴٌث مؽیوشٱّیٌثٌشٌؼمً یې ه پاصٍنمٍث پً ٍ٘ثخۍ کتې ټتً ثِتصجهکپ ثٌ ٔتین‬
‫ثټٵٌآ ٔجه من‪ًٍٙ‬خجخجؼٍ ‪ ‬څمً ٌکړه‪ ،‬ه‪ ً٬‬ډٌٻ یتې هٴٌثنکتٌی‪ ،‬ـٱت‪ ٦‬ټتً ٴتجًي‬
‫ِیو‪٬‬نٍ ٘جـذ څمً ٌکړ‪ ،‬هیجهٌنې ٌړ هه چې ‪٨‬جًٯ ٘جـذ شً ه لپٽې ٴٍي ـتجٰ‪٥‬ې‬
‫پً خٌکض هللا ش‪٩‬جټی ه ټٍٻ ٴٌثنکٌی‪ ،‬هـٱ‪ ٦‬شٍٰیٶ پً ‪۴‬میجٔصٍ ًٌپً خٌلً کړي ٌ ‪.‬‬
‫شوًیْ ‪:‬‬
‫هٌٰث‪٬‬ض نً ًٌٌِصً پً ثٌٻ کجٻ یې ه پیاًٍ ه ٰٵیٌثخجهپً ( ًٔیویً ) موًًِ کې‬
‫ههًیمې‪ ،‬څٽًٍمې ثٌپنځمې هًؼې کصجخٍنً شتوًیْ کتړٻ‪ ،‬هىمتوې کتجٻ پتً پتجی کتې‬
‫ِ‪ٍ٩‬هي ‪ٌ٨‬خّصج شً ٌالړ ثٌهللا ش‪٩‬جټی ه‪٨‬مٌي ثٌـؾ ِ‪٩‬جهس ًٌن‪ٙ‬یذ کړ‪ .‬هٌٰث‪٬‬ض پتً‬
‫هٌى‪ ،‬کجٻ هثموثهثټ‪٩‬ٽٍٿ همٕتيًٍې موًِتې هثِتصجهکپ ٔتین ثټفتویغ ٔتيیومٍالنج‬
‫ًؿ پً هًلٍثِض ثٌټ‪١‬ٲ پً نٍمٍړې موًِې کې هممصجٌٍ ثِصجهثنٍپً‬ ‫ـّن ؼج مو‬
‫ؼمٽً کې ٔجمپ کړٻ ٍٔثٌپً ٍړه پًٍې شوًیْ یې ٌکړ‪ ،‬پً هًی‪ ،‬کجٻ یې همنک منډًٍ‬
‫هٴجًي ٰیج‪٘ ٛ‬جـذ پً موًًِ کې هثِصجهپً ـیغ پً هثِې ـتجٻ کتې چتې یٍٍیتجس‬
‫ٔمیٌٔجګٌهث ًٌرسه ٌ ٌمنپ ٍٔثٌشوًیيس کجٻ یې رسشً ًٌِجٌٌ ‪.‬‬

‫‪88‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼيجهي ثٌِیجيس ژٌنو‬

‫ٔيیو‪٨‬جًٯ ٘تجـذ چتې هثِتيمٍ ټتٍټنې یتٍخې ًیتج لتجهٿ ثٌه‪٨‬متيل‪ ،‬ؼيتجهي‬
‫ثٌِیجيس ٰکٌ ثٌ ‪٨‬مپ نً مجالمجٻ ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ ،‬کٽً ختً یتې هرسٌ ًٌِتجنٍپً مٵجختپ کتې‬
‫هؼيجهګٌٿ ِنګٌشً ځج ًٍِټٍ‪ ،‬کٽً ختً یتې همّتٽانجنٍشٌمنځ هٌـتوس ثٌلیٌلتٍثىې‬
‫ىڅٍ کٍټې ثًٌِبه ىیٽً یتې هثٌه چتې مّتٽانج خجیوپتً لپٽتٍ منځتٍکې مصفوًٌٌڼتً‬
‫ثٌهیٍه ٔ‪٩‬جًثٌىوٯ څاصنج ٌي ‪.‬‬
‫کٽً چې لپتپ منځتٍ شن‪٥‬یمتٍ ؼګتړې پتً ىیتٍثهکې پیتپ ٔتٍې ‪٨‬تجًٯ ٘تجـذ‬
‫هى٭ٍهلجمٍٍٔټٍثٌ ه ٍِټې ثٌ ًٌ‪ ٍ٬‬ه ًثٌِصٍ پً ىیٽً یٍځپ ثشفجه‪٨‬ٽای ثٰ٭جنّصج ټً‬
‫٘تجـذ رسه یٍځتجی‬ ‫مرشمٍټٍي ‪٨‬دوهللا ىثکٌي ثٌخپ ځپ همٍټٍي ؼيٻ ثټتوین ـٵتج‬
‫ِٱٌٌنً کړي ٌ ثٌ ؼګړه مجًٌ شن‪٥‬یمٍ ًىربثنٍ شً یې ه ِتٍټې ه شتأمین ثٌ لپتپ منځتٍ‬
‫نَث‪ ٧‬ه لصمٍنٍ لٍثِصٍنً کړي ٌٌ‪.‬‬
‫ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً کٽٍنٍ کې کٽتً چتې ثنٵتيح ثٌ هٔتٍثٌهىؽٌس پتً کتًٍکې‬
‫هميجؼٌینٍپً کمپٍنتٍکې یٍٔمیٌّٰتجهٌنً ًثمنځصتً ٔتٍٻ نٍى٭تً هلپٽتٍ ثِتصجهثنٍپً‬
‫مًٍٕه ثٌ ه مٽګٌٌ پً مٌِصً پً کمپٍنٍکې یٍ ه‪ٍ٨‬يت ثٌ ث٘يـٍ من‪٥‬مً ؼٍړه کړه چتې‬
‫پً ‪٨‬ٽای کٌثمٍ‪٠ ،‬جټدجنٍ ثٌممٽ‪ٍٙ‬مّٽانجنٍخجنوې مٕصمٽً ٌه ثٌهثمٌختجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌنيتی‬
‫‪٨‬ن ثملنکٌ هنوه ثٌلومض یې هکمپٍنٍپً مّجؼوٌهؼٽٍّثٌه‪ٍ٨‬يت نجِتصٍپً ٔتکپ کتې‬
‫رسشً ًِجٌٌ‪.‬‬
‫هه‪ٍ٬‬ث٘يـٍ ىڅٍنصیؽً هثٍٔه چې هثٰ٭جنّصج پً ىٌٌالیتض کتې هثىتپ ثټّتنز‬
‫ٌثټؽا‪٨‬ز پً نٍٿ من‪٥‬مې ؼٍړې ٍٔي ثٌهىٌٌالیض ‪٠‬جټدجنٍثٌ‪٨‬ٽاءکٌثمٍهلپپ ٌالیض پً‬
‫نٍٿ هّٰجهثٌممصٽٱٍ ٰصنٍپً ليٯ ه‪ٍ٨‬يت ثٌث٘يـٍ ىٽې ځٽې ؼٽيس ثٌ‪٨‬ٽمتٍ ‪ٍ٬‬نتډي‬
‫ٌلض پً ٌلض هثیٌٌټې‪ ،‬چې خجاللٌه هللا ش‪٩‬جټی ىمو‪ ً٬‬ث٘يـٍ ٌالیصٍ ټٍټیٍ شً چې پتً‬
‫ثليٗ رسه یې ه ‪٨‬مپ میوث شً ًثهثنګيل ٌ ه یٍه رسشتجرسي ؼيتجهي یتٍ ثٌممٽ‪ٙ‬تجنً‬
‫ـٌکض ځٍثک ثٌٰي‪ًٌٌ ،‬خجښً ‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيیو‪٨‬جًٯ ٘جـذ هځجنګړي کٌهثً پً پجیٽً کتې هټتٍٻ ثٰ٭جنّتصج پتً ِت‪١‬فً‬
‫هثىپ ثټّنز ٌثټؽا‪٨‬ز ثشفجهیتً ًثمنځصتً ثٌنٍمتٍړې ثشفجهیتً همّتٽانجنٍثٌمؽجىوینٍ‬
‫هلپپ منځٍ ٔمړٌ ه ثٌثًي ثٌ ټتً منځتً ٌړټتٍ پتً خٌلتً کتې ِتًب ًٌٻ ٌټٍختجٌه چتې‬
‫ٔيیو‪٨‬جًٯ ٘جـذ شٌپجیً هنٍمٍړې ثشفجهًې همٌکَي ًٍٔث ًبٌْ ثٌمرش ٌ‪.‬‬
‫کٽتتً چتتې پتتً ‪ ۸۳۸۱‬ىؽتتٌي ٴمتتٌي کتتجٻ پتتً ټٍمړیتتٍ کتتې پتتً کنتتوىجًٌالیض کتتې‬
‫ه‪٨‬جټیٵتتوًثمیٌثملٍمنین ميمفمو‪٨‬مٌمؽجىوـٱ‪٥‬تتً هللا شٌمرشتت النتتوې هثٰ٭جنّتتصج‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍثِيمٍ شفٌیک ث‪٨‬ي ثٌ‪٨‬ميیې هّٰجه ثٌ منکٌثشٍ پً ليٯ مدجًٍه ثٌؼيجهپیپ‬
‫کړ‪ ،‬نٍٔيیو‪٨‬جًٯ ٘جـذ هلپٽې ثشفجهیې مؽٽْ هپیاًٍپً ( هثًثټٵٌثء موًِتً) کتې‬
‫ًثٌ‪ٍ٬‬ښض ثٌ هثٰی‪ٙ‬ٽً یې پً ډیٌثليٗ رسه ٌکړه چې هثٰ٭جنّصج ه‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِتيمٍ‬
‫شفٌیک رسه یٍځجی کیږٌ ثٌ مٌِصً ختً یتې کتٌٍ‪ ،‬ىا‪٬‬تً ٌ چتې ‪٨‬تجًٯ ٘تجـذ لپتپ‬
‫شوًیْ شً هپجی ټکی کیاٍه ثٌ هثىپ ثټّنز ٌثټؽا‪٨‬ز هٍیجشٌه ٌالیصٍ مرشثنٍ پً مٽصیجه‬
‫‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک ه ټیوټٍ ټپجًه کنوىجً شتً ًٌث ٔتٍچې ىٽصتً پتً ًِتیوٌ نتً‬
‫یٍثٍې ه شفٌیک ټً رش‪ ٍ٨‬کٌهثً څمً م‪١‬منئ ٍٔ خٽکې ه ټٍټٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمتٍ پتً ګتډٌ‬
‫یې ه شفٌیک ټً مرش ميمفمو‪٨‬مٌمؽجىورسه خی‪٩‬ض ى‪ ،‬شٌرسه ثٌث‪٨‬ي کړ‪.‬‬
‫ه‪٨‬جًٯ ٘جـذ نیږهې مٽګٌی ثٌ ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ٌثکمنتۍ پتً ميتجٻ هرسې‬
‫میجٔصې هټٍټنې مرش ښج‪٬‬ٽی مٍټٍي ‪ٙ٨‬مض هللا ‪٨‬ج٘‪ٌ ،‬ثًٍ چتې کٽتً متٍنږ ټتً ؼنتجح‬
‫‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملٍمنین رسه خی‪٩‬ض شٌرسه کړ ٍمٍنږ پتً ډټتً کتې ه مرشتٴٍ ٌالیصتٍثکځه‬
‫٘جـذ ‪ ،‬مٍټٍي نتًٍؼيٻ ٘تجـذ‪،‬مٍټٍي ‪٨‬تَس هللا ‪،‬‬ ‫مرشث مٽګٌي ټکً ( مٍالنجخٌىج‬
‫مٍټٍي نؽیذ هللا ‪ ،‬مٍټٍي ًِص‪ ، ،‬مٍټٍي ًـی‪ ،‬هللا ثٌمٍټٍي ًـ‪ ،‬ثټوین ) ٔجمپ ٌٌ‪.‬‬
‫ثٌمٍټٍي ‪٨‬دوثټٵویٌ ٘جـذ ه مٽګتٌٌ‬ ‫پً ه‪ٌ ً٬‬لض کې مٍټٍي ‪٨‬دوثټدجٴٍ ـٵج‬
‫پً مًٍٕه پً پیاًٍکې ه مٽګٌٌ ه شن‪٥‬تی‪ ،‬ثٌشٕتکیيشٍ خٌثخٌٌټتٍ پتً من‪٬ًٍ٥‬تًٍه ثٌپتجيت‬
‫ٍٔي ٌٌ‪٨ .‬ج٘‪٘ ،‬جـذ ٌثًٍ‪ :‬متٍنږ ټتٍٻ ډیٌلٍٔتفجټً ٌٌ ‪ ،‬لٍ‪٨‬تجًٯ ٘تجـذ هٌمتٌه‬
‫مصجظٌه ٌ چې شٌډیٌه ٌلصً خً یې ٌیتپ چتې ثٰ٭جنتجنٍ ثٌ پتً لتجٗ ډٌٻ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ ثٌ‬
‫‪٠‬جټدجنٍ چې ه کٍٿ ثمیٌ شيٓ کجٌٌ ى٭ً ثٌُ هللا ش‪٩‬جټی پٌې ټًٌٍټی هی‪.‬‬

‫‪81‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هژٌنوًٌٌِصی ًٌځٍ‬
‫څٌنګتً چتتې هللا ش‪٩‬تتجټی ‪٨‬تتجًٯ ٘تجـذ شتتً هثِتتص‪٩‬وثهثٌث‪٠‬ج‪٨‬ض ځتتجنګړې لَثنتتې‬
‫٘تجـذ ثٌه‬ ‫ثٌثن‪٩‬جمجس ًٌخايل ٌٌ پً ‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملٍمنین ثٌمٌـٍٿ ميمفمو ًختج‬
‫ثمجًس پً نًٌٍمرشثنٍخجنوې لًٍث ګٌث ثٌٔٱٵض خً یتې پتٌې کتجٌه ‪ ،‬هه‪٨‬تٍس ثٌؼٽتذ‬
‫کجًخً یې ځینې ثلیّض‪،‬ه ِیجيس ثٌ ثهثًي ثمًٌٍپً خٌلً کې خً یتې مٕتًٍې ًٌڅمتً‬
‫ه ٍمینتً‬ ‫ثلیّصې ه لصیځٌٍالیصٍنٍ ټتً ٌټتْ رسه هثًشدتج‪ ٟ‬ثٌىٽصتً هشفٌیتک ه ًٌشت‬
‫ِجٍ پً خجح خً یې ه‪٨‬جًٯ ٘جـذ ًٌٻ ثٌث‪٬‬یَشً پً هًنً ًِبګً کصپ ‪.‬‬
‫لٍهللا ش‪٩‬جټی شً مٵوًه ثٌمفدٍختً هثګٌځیتوټې ٌه چتې ه خ‪ٙ‬تیٌس ‪ ،‬شٵتٍث‪ٌٰ٨ ،‬تج‬
‫ثٌکاٻ ه‪ِ ً٬‬صًٍی نًٍټً هې ٰجنې هنیجڅمً ثخوي هنیج شً ٌ‪٬‬تٍثړي ‪ ،‬ىا‪٬‬تً ٌٌ چتې ه‬
‫مي٘تتجـذ ثٌ ه ـتتجؼٍ م‪٩‬تتجٌ ٘تتجـذ ‪ ‬پتتً مٕتتًٍه ‪٨‬تتجًٯ ٘تتجـذ رسه ټتتً‬
‫ګڼٍمٽګٌٌ ه نیمٌٌٌٍالیض ټً ٰصفې ًٌٌِصً نٍمٍړی هې ٌالیتض شتً ٌثِتصٍٻ ٔتٍشٌڅٍ‬
‫ىٽصً ه نٍمٍړي ٌالیض ثهثًي ثٌؼيجهي ثمًٍشن‪٥‬ی‪ ،‬ثٌىٽصً یٍه ٰ‪٩‬جټتً ثهثًه ؼتٍړه کتړي‪،‬‬
‫لٍچٍ هثِيمٍ ثمجًس ىٌمٽکٍ ن‪٥‬جمٍ ٌي ثٌىٌن‪٥‬جمٍ مٽکٍ ثٌټً ىٌیٍه شتن ثٌمّتٍٻ‬
‫رسه هثثـّجُ ٌ ي چې څنګً م‪ٙ‬وً ه لومض ثٌث‪٠‬ج‪٨‬ض ٌګٌځٍ ‪ ،‬نٍ‪٨‬جًٯ ٘جـذ ختً‬
‫پً ؼيجهي ثٌن‪٥‬جمٍ خٌلً کې ى‪٩ٰ ،‬جټتً‬ ‫ى‪ ،‬هٌالیض ه نًٌٍ ثمًٌٍ ه پٌمن خیٍټٍ شٌڅن‬
‫خٌلً ثلیّصً‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې پً نیمٌٌٌٍالیض هرش ثٌ ّٰجه ه ټاکٌٌ ټً ټًٍي هیٍه ِمض ش‪ٌٛ٩‬‬
‫ثٌ ممجمن ؼګړې پً نصیؽً کې ؼنجح ‪٨‬جًٯ ٘جـذ ه‪۸۱۱۱‬ٿ کجٻ همی میجٔصې پتً ‪۸۱‬‬
‫نیټً هټٍی ثلًبپً ‪ًٌ ۳‬ځ هٔيجهس ټٍړمٵجٿ شً ًٌِیو( ثنجهلل ٌثنجثټیً ًثؼ‪) ٍ٩‬‬
‫هیتتجهٌنې ٌړهه چتتې ‪٨‬تتجًٯ ٘تتجـذ پتتً هثِتتې ـتتجٻ کتتې ٔتتيیو ٔتتٍ چتتې ټتتً‬
‫نیمٌٌٌٍالیض څمً ‪٠‬جټدجنٍ ‪٨‬ٵذ نٕینٍ کتړي ٌه‪ ،‬کٽتً چتې پتً هٌىت‪ ،‬ځتپ ه نیمتٌٌٍ‬
‫ٌالیض ٰصق ٔتٍ‪ ،‬نٍخیجه‪٨‬تجًٯ ٘تجـذ ههٰتن ځتجی پیتوث ثٌ ؼّتومدجًک یتې ړٌمدتی‬
‫کنوىجًشً نٵپ ثٌ خیج ه ى٭ً ه ٌثټوګٌثمٍ پً ډیٌثرصثً لپٽې پٽٌنۍ ِیمې چيجًهىٍ شتً‬
‫ًثٌړٻ ٍٔ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هې هه‪٬‬ې ‪٥٨‬یمتٍ ىّتصی ؼيتجه ي ثٌ‪٨‬ٽمتٍ کجًنتجمٍ ‪ِ ،‬تیجيس‬

‫‪82‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌثؼصا‪ ٍ٨‬لومصٍنً پً لپپ هًختجًکې ٴدتٍٻ ٌګٌځتٍي ‪،‬الًهې ټتً الًٌیٍډکتً ثٌؼنتض‬
‫ثټٱٌهٌُ هې یې ن‪ٙ‬یذ ٌګٌځٍ آمین‬
‫نجګتجً ٘تجـذ ى٭تً‬ ‫پً پجی کې هًرسه ه ىیٍثه ه ٌشيل ثٌ منيل ٔتج‪ٰٝ ٌ٨‬تپ ٌ‬
‫ٔ‪ ٌ٩‬رشیکٌٍ چې ه ٔيیو ‪َ٨‬س هللا ‪٨‬جًٯ پً ثړه یې ټیکٽی هی‪.‬‬

‫ٔيیو ‪َ٨‬س هللا ‪٨‬جًٯ شً!‬

‫ثٌ پتتض شتتً متتٍ ‪٨‬نتتٍث یتتې نتتٍی نتتٍی‬ ‫کجًنتتجمٍ ه نن ت‬
‫هې ٌثلیّض ټً ثیانً شتً هثِتصج یتې نتٍی نتٍی‬ ‫ًن‬
‫ِتتتصج ه ٌینتتتٍ ثـّتتتج منتتتٍ ه ٌ‪٠‬تتتن ه ‪٬‬تتتٌٌ ګٽٍنتتتً‬
‫ه ىتتٌ چتتج ٍړه کتتې ‪٬‬تتٍړیږي یتتٍ ثًمتتج یتتې نتتٍی نتتٍی‬
‫ه ًٌ‪ٜ‬تتتتې کتتتتٍشٌٌ ټٍټتتتتٍ هًشتتتتً ‪٬‬تتتتٍمرب ثچتتتتٍټی‬
‫ټکتتً الٻ ټکتتً ٔتتٱٶ یتتې خولٕتتج یتتې نتتٍی نتتٍی‬
‫کتتٍنړی هې هه ىنتتوثًه ه ِتتپین ‪٬‬تتٌه ه ختتٍډ ټجټتتً!‬
‫پتتتً ٰ‪ٝ‬تتتج متتتٍ ه ًنګٍنتتتٍ کيکٕتتتج یتتتې نتتتٍی نتتتٍی‬
‫ِصړی ٴجٿ خً چیٌې ىېٌ پی٭جٿ ه ِتٍټې نکتړي‬ ‫ټً ؼن‬
‫چتتې ؼتتٌُ پتتً چی٭تتٍ چی٭تتٍ ه کتتجًٌث یتتې نتتٍی نتتٍی‬
‫څتٌك لتًٍي ه ثیپتٍ ٰٵیتٌ هٌىتۍ شتً‬ ‫ٍملکٍ پکصیتج‬
‫ٌٍیتتٌ پتتً ‪٬‬تتٍ کتتې یتتج ٴٌختتج یتتې نتتٍی نتتٍی‬ ‫ه ال‬
‫څتتً شٽپتتجشې مٵتتجٿ هًکتتړ ٔتتيجهس ډک ټتتً ٌیتتجړٌنٍ‬
‫ه شتتجًین پتتً ىتتٌه پجڼتتً نٵتتٖ ثٰ٭تتج یتتې نتتٍی نتتٍی‬
‫ه ژٌنتتوٌ ٌثړه کیّتتې ختتً يش ٍړې ثٌ شېتتٌې ىیتتٌې‬
‫ه نجګتتجً ه ٔتت‪ٔ ٌ٩‬تتپیٽۍ کتتې یتتٍ آىث یتتې نتتٍی نتتٍی‬

‫‪83‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ مالمحمذ آخنذ جيادي ژٌنذتً کتنً‬

‫ټیکنً‪ٔ :‬جىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‬

‫ثشپ ٔيیو ثًٌثښجه ميمفمو ‪ ‬هثِتيمٍ ثمتجًس یٍټتً ى٭تٍ ميمتٍ خنّتټ‬
‫ثیاٍهٌنکٍڅمً هی چې ههه شٌؼيجهي ًٌٍنې النوې هثِې پتٍځٍ ثٌؼيتجهي ٔتيکجًث‬
‫ًٌٍٻ ٍٔي چې نن یې هؼيجه ثٌمٵجخٽې پً میتوث کتې هنړیتٍثٻ کٱتٌ ټتٍٻ ًٌٍٻ ٔتٍي‬
‫پٍځٍ ؼ ثال هى٭ٍا ټً ټٍټٍ پٌممصٽٽیٍ ٌِٽٍ ثٌثمکجنجشٍرسه رسه پً ګٍنډٌکړي هي‪.‬‬
‫هه‪ ٍ٬‬ؼيجهي ثشينٍ ټً ىٌې ؼيجهي کجًنجمې ثٌهى٭ٍا پتً ‪٨‬مٽیتجيت مفتجىٌنٍکې‬
‫هىٌپٍځٍ خٌیجټیصٍح پً ميجٻ هٔيیو ميمفمتو نتٍٿ نتًٍى‪ ،‬ژٌنتوی ثٌههه هؼيتجهي‬
‫موًِې ٔجګٌهث یې پً نٍٿ ثلیّصٽٍ ٰمٌ کٍي ‪.‬‬
‫ٔيیو ميمفمو ‪ ‬ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک همؤِّینٍپً ؼمٽً کې هثِې‬
‫ًٌٍٔي ثشفجه هیٌ‪٬‬ٽګٌ رسه پٍځ پً مٵجختپ کتې هىیتٍثه ه‬ ‫یٍ ٔم‪ٙ‬یض ٌ چې هپمٍث‬
‫ؼنٍح ټٍیویځ ٌٍ پً کهً ښً ؼيجهي ٔتيٌس هًټتٍه ثٌخیتج یتې ټتً ىمو‪٬‬تً ؼيتجهي‬
‫ٔيٌس نً پً ثِصٱجهي رسه ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک هشجِتیْ پتً ميتجٻ همٱّتوینٍ‬
‫لتتيٯ پتتجڅٍ کتتې ختتجًٍ ًٌٻ ٌټٍختتجٌٌ‪ .‬هیٌ‪٬‬ٽګتتٌٌ ٔتتًٌٍیجنٍ ‪،‬هى٭تتٍا همَهًٌثنتتٍ‬
‫ثٌمٱّوینٍ پً ليٯ مدجًٍې کې ه‪ ً٬‬نً ِصړی کیتوٌنکی ؼيتجهي مصایتَ ٔم‪ٙ‬تیض‬
‫شتجًین پتً پتجڼٍکې پتً ًٍینتٍ شتًٌٍ‬ ‫ههې مّصفٶ هی چې ؼيجهي کجًنجمې یې هثٰ٭ج‬
‫ٌټیکپ يش شٌڅٍٍمٍنږ ًثشٽٍنکی نّپ شٌي مّصٱیو ثٌټً یٌ‪٬‬ٽګٌٌرسه هؼيجه ثٌمٵجخٽې پً‬
‫ډګٌکې شٌې ګټً ٌثليل‪.‬‬

‫‪84‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پیژنونً ‪:‬‬
‫ثشپ ٔيیو ميمفمو ‪ ‬پً ‪ ۸۴۱۱‬ىتؽٌي ٴمٌي کجٻ کې هکنتوىجً ٌالیتض ه‬
‫ثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ همنجًکيل ه مٌـٍٿ مٍټٍي ‪٨‬دوثټٍثـو پً ‪٨‬ٽمتٍ کتًٍنۍ کتې ه‪٬‬تې‬
‫نړ شً ًِبګې پٌثنّصٽې‪.‬‬ ‫ٰج‬
‫نٍمٍړي لپٽً ‪٨‬ٽمٍ ٍهه کړه ټً لپپ ميٌخج کجکج مٌـٍٿ مٍټٍي نًٍمفمو څمتً‬
‫پیپ کړه ثٌ ٌیې کړثی ٍٔٻ چې پً ډیٌک‪ٌ ،‬لض کې ى٭ً شٌ منځنتۍ مٌـٽتې پتًٍي پتً‬
‫کجمیجيب رسه ًٌٍِي ‪.‬‬
‫ؼيجهثٌمدجًٍه ًې‪:‬‬
‫ٔيیو ميمفمو ‪ ‬الىا‪ ً٬‬ميجٻ پً هینٍ موًًِ کې پً لپٽٍٍهکړٌ ټګیجٌٌ‬
‫چې ًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ٍمٍنږهىیٍثه پً ِپیڅيل ـٌی‪ ،‬یٌ‪٬‬پ ٌکړ‪ ،‬کً څً ى‪ ،‬چې پتً هې‬
‫ٌلض کې ميمفموآلنو ه‪٨‬مٌ ټً ټفج‪ ً٤‬ک‪ِ ،‬نً ٌ لٍ ‪٬‬یٌيت ټٍي ٍړه یتې هثنتً منٽتً‬
‫چې لپٽې ٍهکړٌ شً پً هثِې ـجٻ کې هٌثٿ ًٌکړي چې ىیٍثه یتې هیٌ‪٬‬ٽګتٌٌ شٌثٔت٭جٻ‬
‫النوې ٌي ‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې ٍهه کړې یې نیمګړې ثٌ ټً ه‪ ٍ٬‬یٌ‪٬‬ٽګٌٌرسه همٵجٌمض ثٌؼيجه ټپجًه‬
‫‪ ‬ؼيجهي ؼديې شً ٌالړ ‪.‬‬ ‫هِیمې همٕيًٍؼيجهي ٴٍمنوث ٔيیو الال مٽن‬
‫ٔيیو ميمفمو آلنو پً ډیٌک‪ٌ ،‬لض کتې همؽجىوینٍپتً متنځ کتې هیتٍه متجىٌ‬
‫ؼيجهي مرشـیعیض لپپ کړ ثٌ نًٌٍمؽجىوینٍخً هلپٽٍ ؼيجهي پٌٌګٌثمٍنٍ هپيل کٍټٍ‬
‫پً ميجٻ شپ ههه مًٍٕې ثٌالًښٌٍنې پً ډیٌ‪ًٍ٬‬رسه ثًٌیوټې ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هیٌ‪٬‬ٽګٌٌ ًٌيس پٍځٍنٍ پً ليٯ لپپ ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض هکنتوىجًٌالیض‬
‫همفٽً ؼجس ‪،‬لٍٔجح ‪،‬پجٔمٍٻ ثٌچجًخج‪ ٫‬ټً ِتیمٍڅمً پیتپ ثٌپتً ه‪ٍِ٬‬تیمٍکې یتې ه‬
‫هښمن هځٍثکٍنٍ هپتٍځٍ ٰ‪٩‬تجټیصٍنٍ هممنیتٍي پتً ‪٬‬تٌ‪ ٛ‬ه‪٨‬مٽیتجشٍ ټتٍمړنۍ ـٽٵتٍي‬
‫کمٌخنو ثیؽجهکړ ‪.‬‬

‫‪85‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ههښمن پً مٵجخپ کې هؼګړې هه‪٬‬ې ټٍمړ کٌښې ثهثًه ثٌشن‪٥‬ی‪ ،‬ټٍٻ لپٽتً ههه‬
‫ټمٍثشٌرسه کیتوٻ ثٌه‪٬‬تً پتٍځٍ شکصیتک ههښتمن هځٍثکٍنتٍ پتً مفتجرصې ثٌهى٭تٍا‬
‫هپٍځٍ شفٌکجشٍ پً ممنیٍي کې ډیٌ ثِجيس ًٌٻ هًټٍه‪.‬‬
‫نٍمٍړي ٌکتٍالی ٔتٍٻ هىمو‪٬‬تً پتٍځٍ شکصیتک پتً ٌِتیٽً هټتٍمړي ځتپ ټپتجًه‬
‫ٰصق ثٌىجټصً ههښمن ټٍٻ مٍؼٍه ؼنګتٍ‬ ‫هکنوىجًٌالیض هخجخج ٘جـذ مٕيًٍه ٌټٍّث‬
‫ٌِجیپ ‪٬‬نیمض کړي ‪.‬‬
‫هٔيیو ميمفمو یٍشن نیږهي ثٌىمیٕنی مٽګٌی ـجؼٍ ًـمض هللا هى٭ً هپٍځٍ‬
‫پٍىٍ ثٌٍړًٌشیج پً ثړه هثِې ٌثًٍ ‪:‬‬
‫یٍځپ مٍ هکنوىجًٌالیض ښجًشً نیتږهي هًٌيس ځٍثکٍنتٍ یتٍې پتٍځٍ ګَمتې شتً‬
‫کمین ٌنیٍ ‪،‬ه‪ ً٬‬ګَمً ه ههًیٍ ًٌيس ًٍىپٍٍٔنٍپً ٌِتیٽً شتٌرسه کیتوه‪ ،‬مؽجىتوینٍ‬
‫هميمفموآلنو پً مرش پً ه‪ ً٬‬ګَمتً نجڅتجپٍ خٌیتو ٌکړچتې پتً شتٌڅ کتې یتې هٌه‬
‫ًٍىپتٍٓ‬ ‫ًٍىپٍٍٔنً شمٌیذ ثٌیٍپً شیاصً خٌیتجټی ٔتٍ نٍمتٍړي هىمو‪٬‬تً شاتویو‬
‫‪ّ٨‬کٌى‪ ،‬ش‪٩‬ٵیذ کړٻ ثٌٌیې ټیوٻ چتې ى٭تٍا هرسک پتً رس شٍٴتٲ ٌکتړ ثٌهًي شنتً‬
‫ًٌيس پٍځیج شٌي ًثکٍٍ ثٌ هرسک خٽې ‪٬‬جړې شً پً یٍه ګٍښً کې کینجِصپ ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬هًی شنً پٍځیج ټتٍٻ پتً ًٌيس ٌِتٽً کيکتٍٯ مّتٽق ٌٻ ثٌهًی ٌثړٌرسه‬
‫ثیاې ٌې ‪.‬‬ ‫لپٽې ٌِٽې شٌڅن‬
‫ٔيیو ميمفمو یٍنجڅجپً پٌې هشکدیٌپً ٌیٽٍ رسه ٰیٌٌنً پیپ کړٻ ‪ ،‬هًی ٌثړه یې‬
‫ځجی پً ځجی ٌٌژٻ ثٌ کيکٍٍٰنً یې شٌې ‪٬‬نیمض کړٻ ‪.‬‬
‫پً ؼنٍح ټٍیویځ ٌٍ کې هًٌيس یٌ‪٬‬ٽګٌٌپً لتيٯ همٵجٌمتض مٕتيًٍه ؼديتً‬
‫ؼديً ٌه چې ه ٌٍ پً کهً شٌ ټٍټٍمٕيًٍ مؽجىتوین ټکتً ٔتيیومي‬ ‫هٔيیو الالمٽن‬
‫خًٍؼتتج ‪ ،‬ميمفموـّتتن ًـتتا ‪ ،‬ـتتجؼٍ الال ثٌٴٍمنتتوث ‪٨‬دتتوثټٌثٍٳ هه‪٬‬تتې ؼديتتې‬
‫پیجٌړي مؽجىوین ٌٻ ‪.‬هه‪ٍ٬‬نٍمیجټیٍپً ؼمٽً کې یٍى‪ٔ ،‬تيیوميمفمو ٌچتې هټٍټٍپتً‬
‫منځ کې یې پً ښٍثليٴٍ ‪،‬ښً ‪ّ٨‬کٌي ميجًس ‪ ،‬ښً شٵٍی ثٌؼيجهي ٍړًٌشیجنٍٿ ٌړی ٌ‪.‬‬

‫‪86‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیک پً شأِیْ کې هٔيیوميمفمو ًٌٻ‪.‬‬

‫پً ثٰ٭جنّصج کې هکمٍنیّصٍ ًژیت‪ ،‬ټتً نّتکًٍیوٌ ًٌٌِتصً پتً ټتٍٻ ىیتٍثهکې‬
‫شن‪٥‬یمٍ نجًٌثؼګړې پیپ ٍٔي‪ ،‬ه‪ٍ٬‬لٍنړیٍؼګړٌ ثٰ٭ج مؽجىو مٽض ټٍٻ ى٭ً ثًمجنٍنتً‬
‫لجًٌې کړٻ چې هشٌرسه کیوٌټپجًه یې هیٍنی‪ ،‬میٽیٍ ثنّجنجنٍ پجکې ٌینې شتًٍې ٔتٍې‬
‫ٌې‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬نتجٌړه ـتجالس هىتی مّتٽا ىیٍثهپتجټٍنکٍ ثٰ٭تج ټپتجًه همنٽتٍ ٌړنتً ٌٌ‪،‬‬
‫ثٌىا‪ ٌٌ ً٬‬چې هى٭ً هختوټٍ ټپتجًه ه‪٠‬جټدجنٍهثِتيمٍ شفٌیتک همؤِتْ ميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌمؽجىو ټمٍث ه‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک خنّټ کیاٍهٻ ٍٔ‪.‬‬
‫هه‪ ً٬‬شفٌیک هټٍمړنیٍخنّټ ثیاٍهٌنکٍټً ؼمٽې څمً یٍى‪ٔ ،‬يیو ميمفمتو ٌ‬
‫چې پً لپٽتٍ خیّتجًٌ ٴٌختجنیٍ ثٌ مٍٰٵتٍ پتٍځٍ شکصیکٍنتٍ رسه یتې ه ىیٍثهپتً ؼنتٍح‬
‫ټٍیویځٍ ٌالیصٍنٍکې ه ه‪ ً٬‬ثِيمٍ شفٌیک ټپجًه همٍٰٵیض الًه پٌثنّصٽً ‪.‬‬
‫هٔيیو ميمفمو یٍنیژهي مٽګٌی ـجؼٍ الال هشفٌیک پً شأِیْ کتې هنٍمتٍړي‬
‫هًٌٻ پً ثړه هثِې ٌثًٍ‪:‬‬
‫پً کجخپ کې هنؽیذ هګٍډثګٍ ًژی‪ ،‬شٌړنګیوٌ ًٌٌِصً مٍنږ یٍه ِپ کّیَه ډټتً‬
‫مؽجى وین کجخپ شً ٌالړٌ ثٌىجټصً مٍ هثٰ٭جنّصج هؼيجه ټً یٍمٕتيًٍؼيجهي ٔم‪ٙ‬تیض‬
‫ثًٌثښجهمٍټٍي مفمویٍنْ لجټ‪٘ ٚ‬جـذ رسه ٌټیوٻ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمتو یتٍنْ لتجټ‪  ٚ‬چتې هًٌيس یٌ‪٬‬تپ پتً ميتجٻ هثٰ٭جنّتصج‬
‫هثِيمٍ ـَح پً نٍٿ هیٍه ؼيجهي شن‪٥‬ی‪ ،‬مرش ثٌٍمٍنږؼديتً ىت‪ ،‬هنٍمتٍړي هشن‪٥‬تی‪،‬‬
‫مٌخٍ‪ ٟ‬ؼديً ٌه ٍمٍنږټپجًه یې هیٍه ٴجخپ ٴوً‪٨‬ج ؼيجهي الًښٍه ـیعیض هًټٍه‪.‬‬
‫مٍنږټً نٍمٍړي څمتً هکمٍنیّتصٍ ن‪٥‬تجٿ ټتً ړنګیتوٌ ًٌٌِتصً هلپٽتٍ ًثشٽٍنکتٍ‬
‫پٌٌګٌثمٍنٍ پً ثړه مًٍٕه ٌ‪ٍ٬‬ښصٽً چې نٍمٍړي هثِې ًثشً ٌٌیپ‪:‬‬
‫یٍثځې هکمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬پً ړنګیوټٍرسه هؼيجه ثىوثٯ نً هې شٌرسه ٔتٍي ثٌنتً‬
‫ى‪ ،‬همؽجىوینٍ آًمجنٍنً پًٍه ٍٔي‪.‬‬

‫‪87‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شجٍِخً لپٽې ٌِٽې ثٌټٍٻ ؼيجهي ثمکجنیجس لٍنوي ِجشت ثٌهىیهتج پتً پٽتٍي ختً‬
‫ى‪ ،‬پً شن‪٥‬یمٍ نجًٌثؼګړٌکې ګډٌ نً کٍا !‬
‫شجِتتٍ ٍمتتج ه‪٬‬تتً پی٭تتجٿ پتتً ؼنتتٍح ټٍیتتویځ ٌٍ کتتې ٍمتتجهشن‪٥‬ی‪ ،‬مٌختتٍ‪ ٟ‬ټٍټتتٍ‬
‫مؽجىوینٍشً ى‪ًٌٍِ ،‬ا ثٌى٭ٍا شً ٌٌثیجِض چې هکٍٿ ىوٯ ټپجًه چې مٍنږ ؼيجهپیپ‬
‫کړی ٌٌ ى٭ً نً هی شٌالًِ ٍٔی‪.‬‬
‫شجٍِ کٍښش ٌکړا چې لپپ ؼيجهي شٕکیيس ثٌ‪ّ٨‬کٌؼديې ىموثِې مفٱٍ‪٤‬ې‬
‫ٌِجشت ثٌټً شن‪٥‬یمٍ ؼګړٌ ټیٌي ثٌٌِت‪.‬‬
‫ـجؼٍ الال ٌثًٍ‪ :‬کٽً چې مٍنږټً کجخپ نً خیٌشتً کنوىجًشتً ًث‪٬‬ٽتٍ ثٌ هلتجټ‪ ٚ‬خجختج‬
‫مٌـٍٿ شٍ٘یې ثٌالًښٍنې مٍ ٔيیو ميمفمو شً ًٌٌثًٌٌټتې نٍمتٍړي ِموِتصٍ لپتپ‬
‫ټٍٻ مؽجىوین ًثټٍٻ ثٌى٭ٍا شً یې هلپتپ ؼيتجهي مرشت مفتًبٿ لتجټ‪ ٚ‬خجختج شٍ٘تیې‬
‫ثٌىوثیجس ثخي‪ ٫‬کړٻ‪ ،‬ثٌشٌى٭ً ًٌٌِصً یې هؼديې ټٍٻ پتٍځٍ ٌِتجبپ ًثیٍځتجی ‪،‬هى٭تً‬
‫یتتې‬ ‫هِتتجشنې ثٌمٌثٴدتتض ټپتتجًه یتتې ځتتجنګړي کّتتج ش‪٩‬تتین کتتړٻ ثٌههې کجًشٌڅنتت‬
‫همؽجىوینٍ ههینٍ ثٌ‪٨‬ٽمٍ ٍهکړٌ هشوًیْ ټپجًه ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍیٍښً مجىٌ ثِصجه ى‪ ،‬پً‬
‫ؼديً کې مٵًٌ کړ ثٌټٍٻ مؽجىوین یې ههرش‪ٍ ٍ٨‬هکړٌپً ش‪٩‬ٽ‪ ،‬مکٽٲ کړٻ‪ ،‬شٌهي چتې‬
‫پً ډیٌټیږٌلض کې ٍمٍنږ ‪ّ٨‬کٌي ؼديً ههینٍ ٍهکړٌ هش‪٩‬ٽی‪ ،‬پً یٍه ښً موًًِ خوټتً‬
‫ٍٔه‪.‬‬
‫ه‪ٍ٬‬مؽجىوینٍشً خً هٔيیو ميمفمو پً الًښٍنً رش‪ ٍ٨‬ثٌ‪ّ٨‬کٌي ش‪٩‬ٽتی‪ًٌ ،‬کتٍٻ‬
‫کیوه ثٌهى٭ٍا هٰکٌي ًٌٍنې لجٗ ثىصاٿ خً کیوه‪.‬‬
‫هثى٭ً ميجٻ ٌ چې ټٍٻ ىیٍثه هلپپ منځٍ ًٌثنٌٍنکٍؼګړٌ ثًٌٌنٍپً رسثلیّتصی‬
‫ٌ‪ّٰ ،‬جه ‪٬،‬ي ‪،‬ٴ‪١‬ج‪ ٧‬ثټ‪ٌ١‬یٵٍ ثٌخوثمنۍ ثٌػ شً ًِیوټې ٌي ‪.‬‬
‫هًٌيس ثٔتت٭جٻ پتتً لتتيٯ ؼنګیتتوٌنکٍ یٍٔتتمیٌممٽ‪ ٚ‬مؽجىتتوین هه‪٬‬تتٍ ٍړه‬
‫هًهٌٌنکٍ ـجالشٍ پً ټیوټٍ ډیٌځًٍیوٻ ‪ ،‬ىٌڅٍک ټً ه‪ٌ ٍ٬‬یٌؼنٍـجالشٍ څمً هنؽجس پً‬
‫ٌبً نجِض ٌٻ ‪،‬ىا‪ ٌٌ ً٬‬چې هه‪ ً٬‬ميل نؽجس ټپجًه هميمفمو ‪٨‬مٌمؽجىتو ټتً ټتًٍي‬

‫‪88‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک شجِیْ ثٌهىیٍثه ټً ګٍټ ګتٍټ نتً ټتٍٻ ممٽت‪ ٚ‬مؽجىتوین‬
‫هنؽجس ثٌژ‪ًٍ٬‬نې ټً ه‪٬‬ې ٴجٰٽې رسه یٍځجی ٸٌوٻ ‪.‬‬
‫ٔتتيٌوميمفموآلنو چتتې هشفٌیتتک همرشتتشجخً ټتتً نیتتږهي ممٽ‪ٙ‬تتٍ ؼيتتجهي‬
‫مٽګٌٌڅمً ٌ ثٌټً ډیٌه پمٍث ال هّٰجه ټً منځً ٌړٌنکٍ ثِتيمٍ شفٌیتک هشأِتیْ پتً‬
‫ثنص‪٥‬جً ٌ ټٍمړنی ؼيجهي ٴٍمنوث ٌ چې چې ټً شفٌیک رسه یٍځجی ثٌ لپپ ټٍٻ پتٍځٍ‬
‫ثمکجنجس ثٌشٌخیً ٍٔي مؽجىوین یې هشفٌیک لومض شً ٌِپجًٻ ‪.‬‬
‫کّج ٌٻ چې هلپٽٍ نیکٍ ثليٴٍ‬ ‫هٔيیو ميمفمو ًٌٍٻ ٍٔي مؽجىوین ټٍمړ‬
‫ثٌمؽٌخٍ ؼيجهي شکصیکٍنٍپً ٌِیٽً یې ٌکٍالی ٍٔٻ پً ډیتٌه کمتً متٍهه کتې هىیتٍثه‬
‫هؼنٍح ټٍیویځ ٌٍ ټٍټې ِیمې همٱّوینٍ ثٌشن‪٥‬یمتٍ ؼګتړه متجًثنٍ ټتً رشه لي٘تې‬
‫ثٌىجټصً هٍِټې ثٌ ثمن پً ٰ‪ٝ‬جکې رش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬جٿ پٽی کړي‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې ه‪٠‬جټدجنٍ هشفٌیک مرششجخً ٔتيیو ميمفمتو هلپٽتې پتٍځٍ پتٍىې‬
‫ثٌښې ؼيجهي ِجخٵې ټً ممې هه‪ ً٬‬شفٌیک ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمنتوث پتً شٍګتً ش‪٩‬تین‬
‫ثٌهټٍټٍ ‪ّ٨‬کٌي ٍِٴیجشٍ مّؤټیض یې ىموه شً ٌِپجًه ‪.‬‬
‫هشفٌیک شٌشأِیْ ًٌٌِصً هٔيیو ميمفمو آلنو پٍځٍ کجًنجمې ‪.‬‬
‫ًٌٌِتتصً شتتٌهې چتتې پتتً ‪ ۱۸/۱/۸۴۱۴‬ىؽتتٌي ٔميستت نیټتتً هکنتتوىجً ښتتجً‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍشٌٌټکې النوې ًث‪٬‬ی ٔيیو ميمفموآلنو ه‪٠‬جټدجنٍ ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ پتً‬
‫شٍګً هکنوىجً هګجٌنډیٍ ٌالیصٍنٍ هش‪ٙ‬ٱیې ټپجًه ًٍپٍځٍ پي ‪ٌ٠‬ـً ثٌهى٭ً پً مټ یې‬
‫ٌکړثی ٍٔٻ چې پً ډیٌې کمې مٍهې کې هىٽمنو ‪ٰ،‬تٌثه ثٌ نیمتٌٌٍ ٌالیصٍنتً یٍپتً ختپ‬
‫پّې هشن‪٥‬یمٍ ؼګړه مجًثنٍټً ٔصٍ نً ش‪ٙ‬ٱیً کړي‪.‬‬
‫نٍمٍړي هه‪ ٍ٬‬ش‪ٙ‬ٱیٍي ‪٨‬مٽیجشٍپتً شتٌڅ کتې هٰتٌثه ٌالیتض هالًثٿ ٌټّتٍثټۍ پتً‬
‫ِنؽیي ٌِمً ٸې هیٍې هًنې ؼګړې پً شتٌڅ کتې هممجټٱینٍِتٽګٍنً شنتً ٌِتٽً ٌثٻ‬
‫کّج ثِیٌث کړٻ چې ټً ډیٌمفوٌهٌلض ًٌٌِصً ِموِصٍ یې ى٭ٍا ټٍٻ خیٌشً ثٍثه‬

‫‪88‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌلپٽٍ مٽګٌٌ‪٠‬جټدجنٍشً یې ټً نٍمٍړیٍ ثِیٌثنٍ رسه هنیکې ثِيمٍ ًٌیې کٍټتٍ مکتًٌې‬
‫شٍ٘یې کٍټې‪.‬‬
‫هه‪ ٍ٬‬ش‪ٙ‬ٱیٍي ‪٨‬مٽیجشٍ پً ًٌٌِصیٍکې هممجټٱینٍ ټً لٍث هیٍه ځجی پً ځجی ٍٔي‬
‫مجین پً ٌِیٽً ِمض ٍلمٍ ثٌى٭ً ‪٨‬مٽیجيت پٌٌګٌثٿ چتې هه هىتٌثس ٌالیتض هش‪ٙ‬تٱیً‬
‫کٍټٍ پً نیض پیپ کړی ٌٌ ىموثِې نیمګړی پجشې ٍٔ‪.‬‬
‫ٔيٌو ميمفمو ال ټً لپتپ ٍلمتٍ ـجټتض نتً ِت‪ ،‬نتً ٌٌ ًٌ‪ٔ ٫‬تٍی چتې خیٌشتً‬
‫هؼګړې ټٍمړ کٌښې شً ٌالړ ثٌىٽصً ًې هممجټٱینٍ پً ليٯ ه پیپ کړٻ ٍٔې ؼګتړې‬
‫مرش پً ‪٬‬جړه ٌثلیّصً ثٌهلپپ ځجنګړي پٍځې ميجًس ټً ممې یې ٌکتړثی ٔتٍٻ چتې‬
‫هؼګړې ټٍمړ کٌښً هىٌثس ٌالیض شً ًٌٍِي ‪.‬‬
‫هٔيیو ميمفمو هؼيجهي ژٌنو ځینٍ ځجنګړشیجٌې‪.‬‬
‫‪٨‬ٵیوه ى٭ً څتً هي چتې همّتٽانجنٍپً متنځ کتې‬ ‫هینٍ چجپیٌیجٻ ثٌکٽکً ثیا‬
‫هؼيجه ثٌرسښنونې ټپجًه هثِې کّج شیجًکړي چې ى٭ٍا ٌکړثی يش هلپٽٍ ٰتوثکجًیٍ‬
‫ثٌههللا پً الًه کې هٍـمصٍنٍپتً ګتجټٽٍ رسه مّص‪ٝ‬ت‪٩‬ٱین ثٌثِتکیٌ ه مّتصکربینٍ ټتً‬
‫ثِصکدجًڅمً ٌژ‪ًٍ٬‬ي‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ؼيجهي ثشي هؼيجه ثٌمدجًٍې هٴیجهس ټپجًه پً لپپ ژٌنو کتې یتٍټړ لتجٗ‬
‫ثمصیجٍثس ثٌځجنګړنې ټٌي چې ثًٌثښجه ٔيیو ميمفمو آلنو ى‪ ،‬ټتً ه‪٬‬تٍ ثمصیتجٍثشٍ يب‬
‫خٌلې نً ٌ‪.‬‬
‫مٍنږ‪ٍ٬‬ثړٌپً ټنډه شٍګً هنٍمٍړي هؼيجهي ژٌنو ځینٍځجنګړشیجٌٌشً ثٔجًه ٌکړٌ‪.‬‬
‫‪۸‬تت يب کهتتې شٵتتٍی ثٌټتتً هللا ش‪٩‬تتجټی ٌیٌیونتتً هنٍمتتٍړي یٍلتتجٗ ثمصیتتجٍ ٌ‪،‬ه‪٬‬تتً‬
‫ثمصیجٍخً ى٭ً ٌلض ِړي ښً مفٍُّ کجٌٌ چې کٽً خً هی هٔپې ميجٻ پً شیتجًه ٔتپً‬
‫کې هللا ش‪٩‬جټی شً پً ًثٍثٌنیجٌٍالړ ثٌیجى‪ ،‬هٴٌآ کٌی‪ ،‬شيٌس کجٌٌ ‪.‬‬

‫‪100‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ ۱‬ت ټً هښمن رسه هممجمن کیوٌپً ميجٻ يب ِجًې ٍړًٌشیج ثٌ ؼتویض ثٌپتً لپٽتٍ‬
‫مؽجىوینٍ ًٌٌڼٍ هنٍمٍړي ٔٱٵض ثٌلٍثلٍ ي خپ ى٭ً څً ٌ چې ى٭ً یې هنًٌٍؼيجهي‬
‫مّؤټینٍپً ؼمٽې کې پً یٍه مصایَ ٔم‪ٙ‬یض مٕيًٍکړی ٌ‪.‬‬
‫‪ ۴‬تت ه‪٨‬ٽاٌٌ ثٌمرشثنٍیې ډیٌثـًبثٿ کجٌٌ ثٌپً ىٌکجًکې خً یې ټتً ى٭تٍا مٕتًٍه‬
‫‪ٍ٬‬ښصً ‪.‬‬
‫‪۳‬تت ـٽ‪, ،‬ـٌتجء ثٌثیعتجً ختً ًتې ډیٌلٍښتیوٻ ثٌپتً لپٽتً یتې ىت‪ ،‬پتً کًٍ‪،‬ؼديتً‬
‫ثٌموًًِ کې ټً لپٽٍ ټٍټٍ مٽګٌٌرسه ټً ه‪ًٍ٬ ٍ٬‬ه ثِيمٍ ثليٴٍ څمً کجًثلیّض ‪.‬‬
‫‪۱‬ت هژٌنوپً ىٌـجټض کې خً یٍه ـجٻ ٌ ‪ ،‬نً ټً ډیٌٌ مٕکيشٍرسه هممتجمن کیتوٌ‬
‫پً ميجٻ ټً ٌثًل‪١‬جًٍ رسه من کیوٌ ثٌنً خً هډیٌې لٍښۍ ثٌٍِخې پً ـتجٻ کتې ځتج‬
‫شٌې ًٌکیوٌ‪.‬‬
‫‪ ۹‬ت هژٌنو ـجټض یې ډیٌ ِجهه ٌٌ‪٨،‬یٖ پٌِصٍ ثٌىٍُ ًثنۍ یې خٽکپ نً لٍښتٍټً‬
‫ټً ًیجثٌش‪٥‬جىٌ څمً یې ډیٌخوًثشٽپ ‪ ،‬هخیض ثملجٻ ټً پیٍّ څمً یې ځج ډیٌټیٌي ِتجشٍ‬
‫ثٌهژٌنو شٌثلیٌې ٔدیې پًٍي یې ټً خیض ثملجٻ څمً هلپٽٍٔميص کجًٌنٍ ټپتجًه ىتی‬
‫ثِصٱجهه ٌنً کړه‪.‬‬
‫‪۱‬تت ټً م‪٩‬جت ٌٌڅمً یې ځج پجک ِجشً‪ ،‬هىیهج ‪٬‬یدض یې نً کجٌٌ ثٌنتً ختً یتې‬
‫هچجممجمن شٍ٘یٲ کجٌٌ ‪.‬‬
‫‪ ۱‬تت پً ؼيجهي چجًٌیې ډیٌىصاٿ کجٌٌ‪ ،‬هٌِٽٍ ثٌنًٌٍ ‪ّ٨‬تکٌي ٌِتجیٽٍ ثٌپتٍځٍ‬
‫شکصیکٍنً ٍهه کړه یې هژٌنو مٕ٭ٽً ٌه ټً پٍځٍ ٌِجبٽٍرسه هنٍمٍړي هيب ِجًي مینتې‬
‫پً ثړه ههه یٍنیږهي مٽګٌي ـجؼٍ الال هثِې ٌثًٍ ‪:‬‬
‫ميمفمو مٌـٍٿ ټً ىٌډٌٻ ٌِٽې رسه يب کهې مینتً ټٌټتً ‪،‬لپٽتً ٌِتٽً ختً یتې‬
‫یٍثځې هملجنځً پً ميجٻ ټً ثٌ ې ښکصً کٍټً ثٌنًٍخً یې پً ىٌـتجٻ کتې ى٭تً ټتً ځجنتً‬
‫رسه ګٌځٍټً‪ ،‬پً کجٻ ‪ ۸۱۱۱‬کتې چتې کٽتً مؽجىتوینٍ هٍثختپ ٌالیتض پتً ؼګتړه کتې ټتً‬
‫کمٍنّصجنٍ ډیٌه ٌِٽً ‪٬‬نیمض کړه نٍهنتًٌٍ ؼديتٍ ثکتځٌ مؽجىتوینٍ ه‪٬‬نیمتض ى٭تً‬

‫‪101‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌِٽې چې ههٌا پً ِي‪ًِ ،‬یوټې ٌي لٌڅې کړې‪ ،‬لٍميمفمتو مٌـتٍٿ خیتج هى٭تٍا‬
‫خٌ‪٨‬کْ هلپپ ِي‪ ،‬پً ِجشٽٍ خٌِیٌه ههي کٍښش کجٌه چې هنًٌٍ ِيمٍنً ټتً ى٭تٍا‬
‫پً ٴیمض ٌثليل ثٌهثهثِې ميجٻ ٌٌ چې ٍمٍنږ هؼديٍ مؽجىتوین پتً ثٴص‪ٙ‬تجهي ټفتج‪٣‬‬
‫اليس ى‪ٌ ،‬ٻ ‪.‬‬ ‫ډیٌشن‬
‫نٍمٍړی ٌثًٍ ‪ٔ :‬يیو ميمفمو هه‪٬ ٍ٬‬نیمصٍنٍټً ؼمٽې څمً هٌه ًٌيس ډي يس‬
‫ډٌټً شٍپٍنً پً ډیٌه ټٍړو خیً ٌثلیّصپ ثٌخیج یې یٍ لجٗ پٍځٍ ٘جـذ من‪ٙ‬ذ ىت‪ ،‬پتً‬
‫ًٌکړي‪.‬‬ ‫لپٽً ؼديً کې مٵًٌ کړ چې مؽجىوینٍ شً هه‪ ٍ٬‬شٍپٍنٍ ټٌینن‬
‫‪ ۱‬تت مي مفمو آلنو چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک ټٍمړنی ‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمنتوث ثٌ‬
‫پً ‪٨‬ین ـجٻ کې یې ه کنوىجً ه ٴٍٻ ثًهٌ ه ٴٍمنوثنۍ مّؤټیض ى‪ ،‬هًټٍه ه ىیٍثه پتً‬
‫ؼنٍح ټٍیویځ ىٽمنو‪ ،‬نیمٌٌٍ ثٌ ٰتٌثه کتې ډیتٌی ٰصٍـتجس ههه شتٌ مرشت النتوې ه‬
‫مؽجىوینٍ پً ن‪ٙ‬یذ ٔتٍٻ‪ .‬ه‪٬‬تً ًثٍ ه میٍنتو‪ ،‬پنؽتٍثیٍ ثٌ ډنتډ ټتً نیٍټتٍ ًٌٌِتصً ه‬
‫ثٌ ه کنوىجً پً ښجً ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ٰجشفجنتً ىؽتٍٿ پتً‬ ‫کنوىجً ٌالیض پً خٍټوک ٌټٍّث‬
‫ميجٻ ى‪ ،‬ن‪٥‬جمٍ مرشي ههه پً ‪٬‬جړه ٌه‪ .‬نٍمٍړی یتٍ ځیتٌک‪ ،‬شؽٌختً کتجً ثٌ پٌىیَګتجً‬
‫ن‪٥‬جمٍ مرش ٌ ثٌ ؼيجهي چجًې یې پً ډیٌ هیجنض ثٌ ىٍښیجً رسه پٌمن ٌړټې‪.‬‬
‫نٍمٍړي چې ه پجټکیجنٍ ثٌ شن‪٥‬یمٍ مٱّوینٍ پتً ‪ٜ‬تو ه ؼګتړٌ مرشتي یتې کٍټتً‬
‫‪٨‬موه ىوٯ یې ه ثٰ٭جنّتصج م‪٥‬ٽتٍٿ ثٌټتْ ه شن‪٥‬یمتٍ ټٍپکیتجنٍ ټتً رشه لي٘تٍٻ ٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړي خً ٍیجشٌه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس ثٌ ش‪ٌٍٜ٩‬نً ه ٔپې ټمٍث پً شیجًه کې شٌرسه کتٍٻ‪.‬هه‬
‫خً ٌیپ مٍ هث نً ‪ٍ٬‬ثړٌ چې پً ؼګړه کې ډیٌ لٽک ٌٌژٻ يش‪.‬ى٭ٍی کً څتً ىت‪ٍ ،‬متٍ‬
‫ممجټٱین هي مګٌ ٍمٍ پٌې پیٌٌٍ نً هه چې پً هې ؼګړه کې ثٌ ه ّٰجه پً ٘تٲ کتې‬
‫ٌٌژٻ يش‪ .‬مٍ ‪ٍ٬‬ثړٌ چې ټً هٌی څمً ٌ‪٠‬ن ليٗ کتړٌ ثٌ یتٍثٍې یتې شٌاتصې شتً ثړ‬
‫کړٌ‪ .‬څٌنګً چې پً ٔپً کې هٌی شً ه شیاصې ٌٰ٘ض ډیٌ ٌي نٍ ځکً مٍ ًٌخجنوې پتً‬
‫ٔپً کې ش‪ ٌٛ٩‬کٌٍ‪ ،‬شٌ څٍ مٵجٌمض ٌنً کړي ثٌ ه شٌاصې الً ‪ًٍ٬‬ه کړي‪.‬‬

‫‪102‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌخجآللٌه ٔيجهس یې‪.‬‬

‫ټتتً ډیٌٌلتتض ؼيتتجه ثٌٰتتوثکجًیٍ ًٌٌِتتصً ختتجاللٌه ه‪٬‬تتً ههللا هالًې نتتً ِتتصړی‬
‫کیوٌنکی مؽجىو ‪،‬ثشپ ‪٬‬جٍی ثٌلٍثلٍ ي مّؤٻ ى‪ ،‬لپپ ثًمج شً هًِیوٌپً الًکې ټتً‬
‫ممجټٱینٍ رسه ه یٍې ممجمن ناصې پً شٌڅ کې پً ‪ ۸۱/۹/۸۴۱۳‬ىؽٌي ٔميس نیټً کتې‬
‫ه ىٽمنو ثٌ ٌٰثه پً ـوٌهٌ کې ه ًٍٔثح هښتض پتً ِتیمً کتې پتً ٔتيجهس ًٌِتیوٌ‬
‫ثٌلپٽً ِصړې ًٌؿ یې پً ىیٍثهکې هیٍه رش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬جٿ هـجکمیض پً ىیٽً هى٭ې ـٵیٵتٍ‬
‫مجټک شً ٌِپجًټً ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪103‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دنٍمیايل جيادي كٍمنذان شيیذ مال مرش اخنذ ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬

‫کٽً چې پً ثٰ٭جنّصج کې هّٰجه ثٌ ٰصنٍ پً مٵجخپ کې ه‪٨‬ٽاء کٌثمتٍ پتً مرشت‬

‫ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ًثپًٍشً ٍٔ‪ ،‬نٍ هثِيمٍ شفٌیک پً خیيخیٽٍ ٌ‪٤‬تجبٱٍ کتې یتٍه‬
‫ميمً ٌ‪٤‬یٱً همؽجىوینٍ هن‪٥‬جمٍ مرششجخً ثٌ پً ؼګړه ثیٌَ ـجالشٍ کې هپتٍځٍ ًىترب‬
‫ٌه ‪.‬‬
‫ههې ٌ‪٤‬یٱې هشٌرسه کٍټٍ ټپجًه ثِتيمٍ ثمتجًس ټتً پیٽتً لتًٍث ‪٬‬اتصيل‪ٍ ،‬ړًٌ ثٌ‬
‫هي ‪ ،‬چې ټً هې ؼمٽې یٍ پیژنوٻ ٔتٍی ٔم‪ٙ‬تیض پتً‬ ‫ٰوثکجً ؼيجهي مرشث هًټٍه‬
‫مي مرش مٕيًٍ ٔيیو مي‪٨‬دوثټٵیٍٿ هی ‪.‬‬
‫ٔيیو مي مرش ثلٍنو یٍ ټً ى٭ٍ څیٌٌ څمً هی ‪ ،‬چې هثِيمٍ ثمجًس پً شأِیْ‬
‫ثٌ پٌثلصیج کې یې لًٍث ًِب کٌهثً ثهث کړی‪ .‬ډیتٌه متٍهه هثِتيمٍ شفٌیتک هؼيتجهي‬
‫ټاکٌٌ مرش پجشً ٍٔی ثٌ هنٍمٍړي پً مرشت مؽجىتوینٍ لتًٍث ډیتٌ ٰصٍـتجس الِتصً‬
‫ًثٌړي‪ .‬ههې پً ځجی چې هنٍمٍړي پً ؼيجهي کٌهثًٌنٍ ثٌ هٔم‪ٙ‬یض پً ځتجنګړنٍ ًڼتج‬
‫ٌثچٌٍ‪ ،‬ټً ىٌڅً ٌړثنوې ‪ٍ٬‬ثړٌ هنٍمٍړي ټنډه پیژنونً هًشً ٌړثنوې کړٌ ‪.‬‬
‫پیوثیاض ثٌ ثخصوثيئ ـجالس یې‬
‫همي مرش ث٘يل نٍٿ مي‪٨‬دوثټٵیٍٿ هی‪ ،‬نٍمٍړی چې هپاصنٍ ټً شٌین ٴٍٿ څمً ٌ‬
‫پً ‪ ۸۱۳۱‬ٿ کجٻ کې هًٌٍګج ٌالیض هګیَثح ٌټٍّثټۍ پً مٌکَ چٍڼۍ خجٍثً ِیمً کتې‬
‫هنیج شً ًث‪٬‬ٽی ‪.‬‬
‫هٔيیو ميمرش هپيً نٍٿ مي‪٨‬دوثټٕکًٍ ثٌ هنیکً نٍٿ یې متي متؤمن ٌٌ ‪ ،‬ههٌی‬
‫کًٍنۍ ټً ډیٌ پمٍث څمً ه‪٨‬ٽاء ثٌ نیکجنٍ کًٍنۍ پجشً ٍٔې ‪ .‬همتي مرشت ثلٍنتو پتيً‬

‫‪104‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مي‪٨‬دوثټٕکًٍ هًی ٍثمن هًټٍهٻ ‪ ،‬مرش یې مي‪٨‬دوثټ٭نٍ ( هًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه کې ٔيیو‬
‫ٍٔی ) هٌى‪ ،‬یې مي‪٨‬دوثټٵیٍٿ ( ٔيیو مي مرش ) ثٌ هًیت‪ ،‬یتې مي‪٨‬دتوثټٌ ٯ نٍمېتوه‬
‫چې ى٭ً ى‪ ،‬هًٌٍٔیجنٍ پً ‪ٜ‬و ؼيجه کې پً ٔيجهس ًِیوټی ‪.‬‬
‫ميمرش ثلنو لپٽې ثخصوثيئ ٍهه کړې ‪ ،‬پً لپپ کًٍ کې شتٌرسه کتړې ثٌ ًٌٌِتصً‬
‫یې هکنوىجً پً خٍټوک ثٌ هخٽٍچّصج پً پاین ِیمً کې پً ممصٽٱٍکٽیٍثټٍ موًٍِ کې‬
‫لپٽٍ هینٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړی‪ ،‬شٌهې چې لپپ هٍهکړٌ ِٱٌ یې شٌ ِجهًِ هًؼتې‬
‫پًٍې ًٌِجٌٌ‪ ،‬چې پً هې ميجٻ پً ثٰ٭جنّصج ًٌٍٔیجنٍ یٌ‪٬‬پ ٌکړ ‪ ،‬ثٌ ميمرشت ثلٍنتو‬
‫ههًُ ثٌ شوًیْ پً ځجی هکٱجًٌ پً مٵجخپ کې ؼيجه شً لپپ پجشً ژٌنو ٌٴٲ کړ ‪.‬‬
‫پً ميمرش هنٍمېوٌ ٌؼً‬
‫ډیٌ ټږ کّج خً هثِې ٌي ‪ ،‬چې هٔيیوميمرش ث٘يل نٍٿ مي‪٨‬دتوثټٵیٍٿ ختً یتې‬
‫ٍهه ٌي ‪ ،‬ځکً نٍمٍړي ټً شجنوې ځٍثنۍ څمً خیج پً ‪ ۱۱‬کٽنۍ کې هٔتيجهس شٌٌلصتً ه‬
‫ىٌچج ټمٍث یٍثٍې پً ىموې نٍٿ ( ميمرش ثلنو ) رسه پیژنوٻ کیوه ‪ ،‬ثٌ ىموې نٍٿ یتې‬
‫هث٘يل نٍٿ ځجی نیٍټی ٌ ‪.‬‬
‫کٽً چې ميمرش ‪٠‬جټذ ٌ‪ ،‬نٍمٍړي ه‪٠‬جټدجنٍ شٌمنځ ه ًٌٍآٍمٍیٽٍ ثٌ پيٽٍثنۍ هټٍخٍ‬
‫پً ميجٻ ىمیًٕ پً ډیٌ ٴٍس ثٌ خيجهً مٕيًٍ ٌ‪ ،‬شٌهې چې پتً لپتپ ميتجٻ کٽتً ىت‪،‬‬
‫کٍٿ ِیجٻ پً پيٽٍثنۍ کې مجشً نً ٌه ًٌکړې‪ ،‬ټتً ىمتوې ثمٽتً نٍمتٍړي هلپٽتٍ مٽګتٌٌ‬
‫شٌمنځ پً مي مرش رسه ٔيٌس ٌمٍنو‪ ،‬چې ًٌٌِصً یې ىمتوې ثٰصمتجًي ټٵتذ هث٘تيل‬
‫نٍٿ ځجی ٌنیٍ ثٌ پً ميمرش رسه مٕيًٍ ٍٔ ‪.‬‬
‫هًٌِجنٍ پً ليٯ ؼيجه‬
‫کٽً چې پً ثٰ٭جنّصج کمٍنیّتصٍ ن‪٥‬تجٿ ـتجک‪ٔ ،‬تٍ ثٌ ًٌپّتې هٔتًٌٍي ثشفتجه‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ‪ّ٨‬کٌٌ پً ثٰ٭جنّصج خٌیو ٌکړ ‪ ،‬ميمرش ثلنو هث ميجٻ هپجکّصج هخٽٍچّصج‬
‫هپاین پً ِیمً کې پً یٍه کٽیٍثټً موًًِ کې هینتې ٍهه کتړې کتٍټې‪ ،‬چتې هؼيتجهي‬
‫ٴیجٿ پً پیپ رسه یې هلپٽٍ ًٌٌڼٍ ‪ٍ٬‬نوې ځج ؼيجه شً ٌٴٲ کړ ‪.‬‬

‫‪105‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې ميجٻ هثٰ٭جنّصج پً ؼنٍح کې یٍه مٕيًٍه ؼيجهي ؼديً هٍثخپ پً ٌالیض‬
‫کې ه آمٌ مٍِی کٽی‪ ،‬ؼيجهي ؼديً ٌه چې شٌډیٌه ‪٠‬جټدج ثٌ ‪٨‬ٽاء پتً کتې ًثټتٍٻ ٌٌ‪.‬‬
‫ميمرش ثلنو ى‪ ،‬ټٍمړی لپپ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس هآمٌ مٍِی کٽی‪ ،‬شٌمرش النوې هٍثخپ‬
‫ٌالیض پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې پیپ کړٻ ‪.‬‬
‫پً ٍثخپ ٌالیض کې ټً څتٍ کٽتن ؼيتجهي لتومض څمتً ًٌٌِتصً ميمرشت ثلنتو‬
‫کنوىجً شً ًث‪٬‬تی ثٌ هټصتً یتې همٍټتٍي ‪٨‬دوثټّتصجً ثٌ ـتجٰ‪٨ ٦‬دتوثټکٌی‪ ،‬پتً ؼيتجهي‬
‫ؼديجشٍ کې څً مٍهه ؼيجهي لومض ٌکړ ثٌ ًٌٌِصً یې هٴٍمنوث ًثٍٳ پً ؼديتً کتې‬
‫ؼيجهي لومض پیتپ کتړ ‪ .‬هث ؼديتً چتې مٌکٌَنتً یتې هکنتوىجً هثً‪ّ٬‬تج ٌټّتٍثټۍ‬
‫هچ٭نٍ پً ‪ٌ٬‬ه کې ٌٌ‪ٍ ،‬یجشٌه ‪٨‬مٽیجس یې هکجخپ تت کنوىجً پً ټٍیً الً ثٌ هکنتوىجً پتً‬
‫پنؽٍثًٍ ‪ ،‬ډنډ ثٌ ژړ ٌټٍّثټیٍ کې کتٍٻ ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې ه کنتوىجً پتً ښتجً کتې ىت‪،‬‬
‫چٌیکٍ ګٌٌپٍنً هًټٍهٻ ‪.‬‬
‫هٴٍمنوث ًثٍٳ ؼديً ىج‪ ً٬‬ميجٻ یٍه ټتً مٕتيًٌٍ ؼيتجهي ؼديتٍ څمتً ٌه چتې‬
‫ٍیجشٌه پً کې ‪٠‬جټدج ًثټٍٻ ٍٔي ٌٌ‪ .‬هميمرش ثلٍنو پً ٔج ه ثِيمٍ ثمجًس څتٍ نتًٍ‬
‫پیژنوٻ ٍٔي مرشث ټکً مٌـٍٿ ميمفموًخج ‪ٔ ،‬يیو ميیجًمفمو‪ ،‬ميمفمتو ‪٬‬تٍط‪،‬‬
‫ميمفمو‪٨‬یّی ثٌ مي ثـموهلل ى‪ ،‬ى٭ً ميجٻ پً ىموې ؼديً کې پتً ؼيتجهي لتومض‬
‫خٍلض ٌٌ ‪.‬‬
‫هکنوىجً ٌالیض ټپجًه هثِيمٍ ثمجًس ؼيجهي مّؤٻ ميمفمو ‪٨‬یّی ثلنو چتې‬
‫هًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ هٍثخپ ثٌ کنوىجً پً ؼديجشٍکې هميمرشت ثلنتو رسه یٍځتجی‬
‫پجشً ٍٔی هی ٌثیٍ‪ .‬چې ٔيیو ميمرش ثلنو هٍثخپ ثٌ کنوىجً پً هٌثړٌ ؼديجشٍ کې پتً‬
‫پًٍه مصجنض رسه ؼيجهي هنوه شٌرسه کړه ‪ ،‬ثٌ پً ډیٌ ټږ ٌلض کې هیتٍه ‪٬‬اتصيل ‪ٍ ،‬ړًٌ‬
‫ثٌ ممٽ‪ ٚ‬مؽجىو پً ٘ٱض ٌپیژنوٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫هميمرش ثلنو ىموث ٰوثکجًي ثٌ ټٍړ ؼيجهي ثِص‪٩‬وثه ٌ چې هلپٽٍ مٽګٌٌ شٌمنځ‬
‫یې ډیٌ ًٍِك ٌمٍنو ثٌ هیٍه ؼيجهي مرش پً ـیغ ًثڅٌګنتو ٔتٍ‪ ،‬رسه ټتً هې چتې هث‬

‫‪106‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ميجٻ هؼديې ‪٨‬مٍمٍ ٴٍمنوثنج نتًٍ ٌٌ لتٍ ډیتٌ ځٽتً ختً هؼګتړې پتً ٌلتض مرشتي‬
‫هميمرش ثلنو پً ‪٬‬جړه ٌه ‪.‬‬
‫ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ميمرش ثلنو څٍ ځٽً ټً ِمصٍ ل‪ٌ١‬ثشٍ رسه ممجمن ثٌ‬
‫ټپٍ ٍٔ‪ ،‬یٍ ځپ هکنوىجً ىٍثیٍ ډګٌ شتً نتږهې هلٍٔتجح پتً ِتیمً کتې ټتً ٔتًٌٍي‬
‫کې ډیٌ ِمض ٌټګېو ثٌ ژثمً یې ِمصً ټپٍ ٍٔه ‪.‬‬ ‫‪ّ٨‬کٌٌ رسه پً ممجمن ؼن‬
‫ه کمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کې ميمرش ثلٍنو ټً کنوىجً څمً لپپ‬
‫ث٘يل ټجټ ٍيب ًٌٍګج ٌالیض شً ٌالړ ثٌ ىٽصً یې همؽجىوینٍ هیٍه ګٌٌپ مرشي پً ‪٬‬تجړه‬
‫ٌثلیّصً ثٌ شٌى٭ً ٌلصً یې مّٽق ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه شٌڅٍ ؼيجه خٌیتج شتً ًٌِتیو ثٌ‬
‫کمٍنّض ًژی‪ ،‬ټً منځً الړ ‪.‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس پً ٘ٲ کې لومض‬
‫کٽً چې هکمٍنیَٿ پً ‪ٜ‬و ؼيجه خٌیجټیصٍح شتً ًٌِتیو متي مرشت ثلنتو ه ډیتٌٌ‬
‫ٌثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىوینٍ ‪ٍ٬‬نوې لپٽً ٌِٽً پً ځمکً کیاٍهه ثٌ پً لپپ ث٘يل ٌ‪٠‬ن هثًٍګتج‬
‫پً ګیَثح کې یې ‪ٌ٬‬یدجنتً ژٌنتو پیتپ کتړ‪ .‬مګتٌ نٍمتٍړي ٌټیتوٻ چتې ه یٍٔتمیٌ ختې‬
‫ثـّجًِ لٽکٍ ثٌ ټٍپکیتجنٍ ټمتٍث هؼيجهپتً ثًمتجنٍنٍ ټتٍخې ًٌثنتې هي ‪ ،‬هٴتوًس ټپتجًه‬
‫ټٍیً ٰصنً ًثخٌِیٌه ٍٔه ثٌ پً ثٰ٭ج ثِيمٍ ٌ‪٠‬ن کې هىیهج ى‪ ،‬رس ثٌ مجٻ پتً‬ ‫هؼن‬
‫ثمن نً هی ‪ ،‬ىموې ـجټض ٔيیو مي مرش ثلنو ى‪ ،‬هنًٌٍ ٌثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىوینٍ ‪ٍ٬‬نوې پً‬
‫هې ٰکٌ کې کړ‪ ،‬چې خجیو ه ًٌث ٍیجشیوٌنکٍ ّٰجه ثٌ ىٌػ ٌمٌػ هممنیٍي ثٌ مفتٍې‬
‫ټپجًه یٍه الًه ٌِنؽٍٻ يش ‪.‬‬
‫نٍمٍړی ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه پً ىموې ٰکٌ کې ٌ چې پً کنوىجً کتې هميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پیپ ٍٔ‪ .‬ميمرش ثلنو ټً ى٭ٍ کّتجنٍ‬
‫ٌٌ چتې هپیتپ ټتً ټٍمړیتٍ مٌثـٽتٍ ټتتً هې شفٌیتک رسه مٽګتٌی ٔتٍ ثٌ پتً کنتتوىجً ثٌ‬
‫هثٰ٭جنّصج پً نًٌٍ خٌلٍ کې یې هشفٌیک پً پٌثلصیج کې لًٍث ًِب نٵٖ ٌټٍخجٌٌ ‪.‬‬

‫‪107‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هشفٌیک ټً شجِیْ ًٌٌِتصً کٽتً چتې هټتٍی کنتوىجً ـتٍٍه ه‪٠‬جټدتجنٍ الُ شتً‬
‫پیپ کتړ‪ .‬ىمتوث کتجًٌث چتې‬ ‫ٌټٍېوه‪ ،‬نٍ ‪٠‬جټدجنٍ ه‪ ، َ٬‬کجخپ ثٌ پکصیج پً لٍث پٌممص‬
‫ًٌٌِصً ‪ًٌ ، َ٬‬هګ‪ ،‬ټٍګٌ‪ ،‬پکصیج‪ ،‬پکصیکج‪ ،‬لٍِض ثٌ آ هکجخپ ملنٍ شً ًٌِتیوٌ‪ ،‬متي‬
‫مرش ثلنو پً کې هیٍه مرش مٽګٌي پتً ـیتغ خٌلتٍثٻ ٌ ‪ .‬ميمرشت ثلنتو ًٌٌِتصً پتً‬
‫میوث ښجً کې ه‪٠‬جټدجنٍ ههٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٢‬مّؤٻ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چې پً پيٍمینً کجخپ هخٌیوٌنٍ‬
‫مّؤټیض خً ى‪ ،‬ههه پً ‪٬‬جړه ٌ ‪.‬‬
‫مي مرش ثلنو چې ه ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ډیٌ نتږهې ثٌ ث‪٨‬تصاهي‬
‫مٽګٌی ٌ ثٌ پً ؼيجهي ثمًٌٍ کې یې پً هه خجنوې ډًٌ خجًٌ هًټٍه‪ ،‬ډیٌځٽً خً همي٘تجـذ‬
‫ټمٍث ى٭ٍ ِیمٍ شً ټیږٻ کیوه چې مؽجىوین خً ټً مٕکيشٍ رسه ممجمن ٌٌ‪.‬‬
‫ه ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کجٻ هثګّض میجٔصې پً ثٌثلٌٌ کې کٽً چې هشًٍ ثِتم‪٩‬یپ ټمتٍث پتً‬
‫ىٽمنو ًِب خٌیو ٌٍٔ ثٌ مؽجىوین ټً ډیٌٌ مٕکيشٍ رسه ممجمن ٔتٍٻ‪ ،‬ميمفمتو‪٨‬مٌ‬
‫مؽجىو ميمرش ثلنو چې هث ٌلض ه میوث ښجً هل‪ ٢‬مّؤٻ ٌ کنوىجً شً ٌ‪ٍ٬‬ښتض ثٌ‬
‫ًٌشً ٌیې ٌیپ چې ګٌٔک شً ځج ًٌٍِي ‪.‬‬
‫ه هالًثٿ ثٌ خکٍث پً ؼګړٌ کې هميمرش ثلنو پً ګتډٌ ‪٠‬جټدتجنٍ هشتًٍ ثِتم‪٩‬یپ‬
‫لج کّجنٍ ثٌ ه مّ‪ٍ٩‬ه کٍمکٍ ټٍپکٍثټٍ شً ِمض ٔکّض ًٌکړ‪ ،‬چې پتً ش‪٩‬ٵیتذ یتې‬
‫ٌٰثه ثٌ ىٌثس ٌالیصٍنً ى‪ ،‬ه‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث ٰصفً ٍٔٻ ‪.‬‬
‫هىٌثس ټً ٰصفې ًٌٌِصً مي مرش ثلٍنو خیٌشً هکجخپ ل‪ ٍ٠ٍ١‬شً ًثٌګٌځیو ثٌ پً‬
‫پيٍمینً کجخپ یې ټً ‪ٌ٬‬ح‪ ،‬ؼنٍح ثٌ ؼنٍح لصیځ څمً څٍځٽً ِمض خٌیوٌنً ٌکتړٻ ‪،‬‬
‫ى‪ٌ ،‬کړ ثٌ پيٍمینً هٰصفتې پتً هًٔتپ‬ ‫چې پً ًٌٌِصٍ ځپ لٍ یې لًٍث ډیٌ پٌممص‬
‫کې ٌه‪ ،‬چې هکجخپ پً ؼنٍح لصیځ هٴٽ‪ٰ ً٩‬صق هللا پتً ِتیمً کتې ميمرشت ثلنتو لپٽتً‬
‫ههښمن همبدجً پً نصیؽً کې پً ٔيجهس ًٌِېو ‪.‬ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًث ؼ‪ٍ٩‬‬
‫ٌ‪٠‬ن هًٌٍګج ګیَثح شً ثنصٵتجٻ ٔتٍ ‪ ،‬ثٌ‬ ‫هٔيیو ميمرش ثلنو ؼّو لپپ پٽٌ‬
‫ىاټصً پً لپٽً ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬

‫‪108‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيجهس پً ميجٻ ه ٔيیو ميمرش ثلنو ‪٨‬مٌ ‪ ۱۱‬کجټً ٌ ثٌ شٌ ٔجیٍ هٌه ثٌالهٌنتً‬
‫خّ‪ ،‬هللا ثٌ ًـمض هللا پجشً ٍٔٻ ‪ ،‬چې هٔيجهس پً ٌلض یې همرش ٌٍی ‪٨‬مٌ هًی نتی‪،‬‬
‫کجټً ثٌ هکرش ٌٍی ٔپږ میجٔصې ٌ‪ .‬هميمرش ثلنو ٍثمن ثٌُ هلل ثټفمو ځٽمیج هي ثٌ‬
‫مرش ٌٍی ميخّ‪ ،‬هللا یې پً لپٽً ِیمً کې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ همؽجىتوینٍ‬
‫هیٍه ګٌٌپ مرشي کٍي ‪.‬‬
‫هٔيیو ميمرش ثلنو هٔم‪ٙ‬یض ځجنګړنې‬
‫ٔيیو ميمرش ثلنو هنٍمٍړي هنږهې مٽګٌٌ ثٌ مص‪٩‬ٽٵینٍ ټً مٕتجىوثشٍ رسه ِت‪،‬‬
‫ٔم‪ٙ‬یض لجٌنو ٌ‪ .‬کً ټتً یتٍې لتٍث هثلتيٗ‪ ،‬شٵتٍث‪ ،‬ٴتٍي ‪٨‬تَٿ ثٌ شٍکتپ‬ ‫هلًٍث ‪٨‬ج‬
‫هًټٍهٌنکی ٌ ټً خٽې لٍث لًٍث ٰٵیٌ مَثؼً ثٌ خې شکٽٱً ٔم‪ٙ‬یض ى‪. ٌ ،‬‬
‫هنٍمٍړي مٽګٌي ٌثیتٍ چتې ميمرشت ثلنتو ټتً ټتٍٻ ؼتویض رسه رسه ىمیٕتنۍ‬
‫لٍٔ‪١‬د‪ ٍ٩‬ى‪ ،‬هًټٍهه ثٌ کٽتً نجکٽتً ختً یتې هؼيتجه پتً ډیتٌٌ ِتمصٍ ـتجالشٍ کتې پتً‬
‫لٍٔ‪١‬د‪٩‬ۍ رسه همٽګٌٌ ـٍ٘ٽً ټٍړه ِجشٽً ‪.‬‬
‫ميمفمو‪٨‬یّی ثلنو ٌثیٍ ه هًٌٍٔي ‪ٜ‬و ؼيجه پً ٌلض کې هٍثختپ ٌالیتض پتً‬
‫پً ميجٻ یې هميمرش ثلنو ٍړًٌشتٍح ثٌ مصجنتض پتً‬ ‫شجٍي ِیمً کې هیٍه ِمض ؼن‬
‫لپٽٍ ًِبګٍ ټیوټی‪ ،‬ههه پً لربه ى٭ً ٌلض چې ټً ًٌيس ‪ّ٨‬تکٌٌ رسه ِتمض ؼنت‬
‫ًٌث ٌ ثٌ همٌمیٍ خجًث ًٌېوه ميمرش ثلنو ى٭ً یٍثٍینی څٍک ٌ‪ ،‬چتې ختې ټتً کتٍمې‬
‫ٌیٌې من پً ٌړثنوې ًٌث ٌ ثٌ پً ًٌيس ‪ّ٨‬کٌٌ یې ـمٽې کٍټې ‪.‬‬
‫ميمفمو‪٨‬یّی ثلنو ٌثیٍ‪ :‬پً پیپ کې مؽجىوینٍ پً پمٍثنیتٍ ‪٬‬یٌثشٍمتجس ٌِتٽٍ‬
‫ؼيجه کجٌٌ لٍ کٽً چې پً کنوىجً کې ؼديې شً پً ټٍمړي ځپ یتٍ میتپ ثشٍمتجس ٌِتٽً‬
‫کئینکٍٯ ًث‪٬‬ٽً‪ ،‬نٍ هؼديې مرش ه ټٍټٍ مؽجىوینٍ ټً منځً مي مرش ثلنو شً ًٌکتړه‬
‫ځکً چې پً هه یې شٌټٍټٍډېٌ خجًٌ هًټٍه ثٌ هښې ٌِٽې مّصفٶ ًٌشً ښکجًېوٌ ‪.‬‬
‫هکنوىجً ښجً پتً ښتجًي‬ ‫ميمفمو‪٨‬یّی ثلنو ٌثیٍ‪ :‬هميمرش ثلنو خٽً ٴيٌمج‬
‫چٌیکٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې ٌټیوٻ ٍٔه‪ ،‬یٍځپ هکنوىجً ښجً ه ٔکجًپًٍ هًٌثٍې پً ِتیمً کتې‬

‫‪108‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫چې ًٌيس ‪ّ٨‬کٌ یې پً رس نجِض ٌ‪ ،‬مي مرشثلنو ممجمن ـمٽً پٌې‬ ‫هًٌِجنٍ یٍ ټجن‬
‫ٌکړه‪ًٌِ ،‬ی ‪ّ٨‬کٌ یې مړ کړ‪ًٌٌِ ،‬صً ًٌ‪٬‬ی هٌژٻ ٍٔي ًٌيس ٌِٽً یتې ىت‪ ،‬شٌالِتً‬
‫شً یې ثًٌ ٌثچجٌٌ ‪.‬‬ ‫کړه ثٌ ټجن‬
‫ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه هميجٻ ‪ٍ٬‬نوې هثِيمٍ شفٌیک پً ٌلض کې ى‪ ،‬پتً ممصٽٱتٍ‬
‫ؼګړٌ کې همي مرش ثلنو ٍړًٌشٍح‪ ،‬مصجنض ثٌ ټٍړه ـٍ٘ٽً پً خیتج خیتج مٕتجىوه ٔتٍې‬
‫هه‪ .‬نٍمٍړی شپ هؼيجهي ٘ٲ شٌټٍټٍ ِمض ځجی شً ًٌممصً کیوه‪ ،‬چې ټً ىموې ثمٽتً‬
‫نٍمٍړی څٍ ځٽً ټپٍ ٍٔ ثٌ خجاللٌه ٔيیو ى‪ ،‬پً هثِې ميجٻ ٍٔ چې نًٌٍ مٽګٌٌ شتً پتً‬
‫نؽجس ًٌکٍټٍ خٍلض ٌ ‪.‬‬
‫هميمرش ثلٍنو ٔيجهس‬
‫پً ‪ ۸۴۱۳‬ىت کجٻ کتې ‪٠‬جټدتجنٍ هپيٍمینتې کجختپ هٰصفتً کٍټتٍ ټپتجًه لتًٍث ِتًب‬
‫‪٨‬مٽیجس پً الًه ٌثچٍٻ‪ .‬هث ‪٨‬مٽیجس چې پً کجخپ خجنتوې ټتً ټٍیتویځ‪ ،‬ؼنتٍح ثٌ ؼنتٍح‬
‫لصیځ څمً پً یٍه ٌلض پیپ ٍٔي ٌ‪٠ ،‬جټدجنٍ هؼنٍح لصیځ پتً ؼديتً کتې لتًٍث ډیتٌ‬
‫ٌکړ ‪ .‬پً ىموې ثِصٵجمض مؽجىوینٍ ه چکړي‪ ،‬خنو‪٬‬جٍي ثٌ نًٍې ګڼې ِیمې‬ ‫پٌممص‬
‫ٌنیٍټې ثٌ ـصی پً لصیځ کې هپپ چٌلٍ شٌمفدْ پًٍې ًٌِیوٻ ‪ .‬پً ىموې ثِصٵجمض‬
‫ميمرش ثلنو پً لپٽً پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلٍثٻ ثٌ هؼګړې پً ټٍمړ کٌښً کې یې ٔصٍ‬
‫هًټٍه‪ .‬لٍ ه مؽجىوینٍ هث‪٨‬مٽیجس ى٭ً ميجٻ نیمګړي پجشً ٍٔٻ ثٌ هٰصفتې شٌرسمنَټتً‬
‫ٌنً ًِیوٻ کٽً چې هٴٽ‪ٰ ً٩‬صق هللا پً ِیمً کې ه‪٨‬مٽیجشٍ ‪٨‬متٍمٍ ٴٍمنتوث متي مرشت‬
‫ثلنو پً ٔيجهس ًٌِیو ‪ .‬ه‪٨‬ینٍ ٔجىوثنٍ پً ٌینج هکجخپ پً ؼنٍح لصتیځ کتې هٴٽ‪٩‬تً‬
‫ٰصق هللا پً ِیمً کې ه هښمن پً مبدجً کې ځینتٍ مؽجىتوین شٌنړیتوټٍ ٌهثنیتٍ النتوې‬
‫ٍٔٻ ‪ ،‬مي مرش ثلنو چې ‪٨‬مٍمٍ مّؤټیض یې ى‪ ،‬پً ‪٬‬تجړه ٌ ټتً نتًٌٍ مؽجىتوینٍ رسه‬
‫یٍځجی ىڅً کٍټً ‪ ،‬چې شٌ ٌهثنیٍ النتوې پجشتً مؽجىتوین ًثٌختجيس چتې پتً هې ميتجٻ‬
‫همّ‪ٍ٩‬ه ثټٍشکٍ خیج مبدجً ٌکړ ثٌ نٍمٍړی یې ټً څٍ شنٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځتجی پتً‬
‫ٔيجهس ًٌِجٌٌ ‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫‪110‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د کاةل د فاتح شيیذ مال ةٍرجان اخنذ ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ٔ :‬جىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‬
‫ٔيٌو ميخًٍؼج چې ث٘يل نٍٿ یې متي ثمتین هللا هی هـتجؼٍ ميمفمتو ٘تجهٳ‬
‫ٌٍي ثٌهمي مٍِی ؼج ملّی پتً ‪ ۸۴۱۱‬ىتٶ ‪۸۱۱۱‬ٿ کتٍ هکنتوىجًٌالیض ه پنؽتٍثًٍ‬
‫نړ شتً ِتًبګٍ‬ ‫ٌټٍّثټۍ هشٽٍکج کيل پً یٍه هینوثًه ثٌمؽجىوه کًٍنۍ کٍ هې ٰج‬
‫هي ‪.‬‬ ‫‪٬‬ړٌ‬
‫ٍهه کړو ثٌش‪٩‬ٽی‪ ،‬یې ‪:‬‬
‫هثچې هنٍمتٍړي ش‪٩‬ٽتٶ پتً یتٍه ‪٨‬ٽمتٍ کتًٍنۍ پتًٍي ٌ نتٍ هى٭تً ٌثټتو ٘تجـذ‬
‫هثکٍښش کجٌٌ چٍ ههه ٌٍی ى‪ ،‬هلپيل کًٍنۍ هثِيٍٰ پً څیٌ پتً ‪٨‬ٽمتٍ ِتٽک کتٍ‬
‫هثلتتپ ثٌټتتً ى٭تتې الًي څمتتً هلپتتپ هیتتن ‪٨ ،‬ٵیتتوې ثٌٌ‪٠‬تتن ټپتتجًه هلتتومض م‪ٙ‬تتوً‬
‫ٌګٌځٍ‪.‬لٍه ثټيٍ شٵویٌ ټً ممٍ نٍمٍړی هلپپ ژٌنو پً هٌىمً ټّیَه کٍ ٌ چٍ ٌثټتو‬
‫٘جـذ یې ٌٰجس ٍٔ ثٌ هه لپپ ًٌٌِصی ژٌنو هى٭ً هٔٱٵض ثٌميٌختجنۍ ټتً ِتیًٍي‬
‫ټیٌي پً یٍثٍیصٍح کٍ هلپيل مًٍ شٌرسپٌِصۍ النوي ه‪٨‬ٽ‪٠ ،‬ٽذ ثٌـ‪ٙ‬تٍٻ شتً ٌٴتٲ‬
‫کړ‪.‬نٍمٍړي هى٭ٍ يب ِجًي مینٍ ثٌٍٔٳ ټً ممٍ چٍ ټً هینٍ ش‪٩‬ٽتی‪ ،‬رسه یتې هًټتٍه‬
‫هژٌنو پً ډیٌٌِصٍنَمنٍرشثب‪ٍ١‬کٍ هِیمٍ پتً موثًِتٍ ثٌمّتجؼوٌکٍ لپتپ ثخصتوثًٍ‬
‫ثٌمنځنٍ ش‪٩‬ٽیاس رسشً ًٌٍِٻ‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌمدجًٍه یې‪:‬‬
‫ٔيیو مي خًٍؼج شتجٍه هه لپتپ آًمتج ( ه ثِتيمٍ ش‪٩‬ٽیاشتٍ )هـ‪ٙ‬تٍٻ منځنتۍ‬
‫مٌـٽې شً هثلپ ٍٔی ٌ چٍ ٍمٍنږ پً ىیٍثه کې کمٍنّصجنٍهیٍې پٍځٍ کٍهشتج ټتً الًې‬
‫هٴتوًس ٌثګتتٍ شٌالِتتً کتتړې ‪.‬هثميتجٻ ٔتتيیو متتي خًٍؼتتج نتٍی هځتتٍثنۍ پتتً مٍِتت‪،‬‬
‫ه ؼيجه ثٌؼيجهي ِتنګٌٌنٍ مینتً‬ ‫شٌڅن‬ ‫ًٌګډٍٔی ثٌ پً ٍړو کٍ یې ههًُ ثٌښٌٍ‬

‫‪111‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ى‪ ،‬پً ؼٍٓ ًث‪٬‬ٽې ٌه ‪.‬هثى٭ً ٌلتض ٌ چتٍ هىیتٍثه هؼنتٍح ټٍیتویځ ٌٍ پتً ٔتمٍٻ‬
‫هثٰ٭جنّصج پً ټٍټٍ ٌالیصٍنٍکٍ هکمٍنّصجنٍپً لتيٯ هثِتيمٍ ؼيتجه ثٌمٵتجخٽې خیتٌ‪٫‬‬
‫ثٌچض ٍٔی ٌ‪.‬کمٍنّصجنٍپً ټٍٻ ثٰ٭جنّصج کتٍ هموثًِتٍ ښتٌٍنکٍ‪٨ ،‬جملج ‪،‬ثِتصجىث‬
‫ثٌه ثِيمٍ ٰکٌټٌٌنکٍ کّج ههٌټض ثٌکمٍنّصٍ ‪٨‬ٵیوې ههښمنۍ پتً شتًٍ خنتویجنٍٻ‬
‫ثٌخیجخً ًې هنننیٍ ٘ٽیدیجنٍ ثٌهى٭ٍی ه‪٬‬يمجنٍپً ٔج ىموثيس ټً ٔتٍثىوٌ ثٌ ثِتنجهٌ‬
‫پٌشً پً ګٍنوي کمٍنّصٍ مفجکمٍ کٍ پً ٔيجهس ًٍِٻ ‪ٔ.‬تيیو ميخًٍؼتج ىت‪ ،‬ى٭تً‬
‫ٌلض ټً هًُ ثٌموًِې رسه لوثی پجمجنی ٌکړو ثٌهؼيجهي ؼديٍ پً ټًٍیې ممً کتړو‬
‫چٍ کمٍنّصجنٍ هنٍمٍړي ههینٍ ښٌٍنٍ ډیٌ ثِصجىث پً ثٰ٭جنّتصج کتٍ هٍِِیجټّتصٍ‬
‫شٌٴۍ هممجټٱض پً شًٍ خنوًج ثٌخیجیٍ پً م‪٥‬ٽٍمجنً شٍګً پً ٔيجهس ًٌٍِٻ‪.‬کً څً ى‪،‬‬
‫پً‬ ‫هثٌلض ٔيیو ميخًٍؼج ه‪٨‬مٌ پً ټفج‪ ٣‬ک‪ِ ،‬ن ٌ لٍه‪٬‬یٌس ‪ٔ،‬يجمض ثٌرسښنو‬
‫ډګٌکٍ خیجشٌټٍټٍٍړو ًٌ‪٬،‬یٌيت ثٌرسٔجًه مؽجىو ٌ‪ .‬ؼيجهي لتومض یتې پتً ‪ ۱۱‬کٽنتۍ‬
‫کٍ ه کنوىجًٌالیض پتً پنؽتٍثیٍ ٌټّتٍثټۍ کتٍ هؼنتٍح ټٍیتویځٍ ـتٍٍې همٕتيًٍ‬
‫ؼيجهي ٴٍمنوث مي ـجؼی مفمو ثلنوټً ؼديې څمً پیپ کړ ‪ٔ.‬تيیو ميخًٍؼتج پتً‬
‫ډیٌټږٌلض کٍ هلپيل خې کهٍ ٍړًٌشیجټً ممٍ پً ه‪٬‬ې ؼديې کتٍ شٌټٍټتٍ هخيتجهً ثٌ‬
‫‪٬‬یٌيت مؽجىو ټٵذ لپپ کړ‪،‬چٍ ټً ثمٽً یتې پتً ټٍټتً ِتیمً کتٍ هیتٍ ٔتؽج‪،٧‬شکصیکٍ‬
‫ثٌځیٌک مؽجىو پً نٍٿ مٕئًٍٍ‪.‬‬
‫ټً ‪ ۸۱۱۱‬شٌ‪۸۱۱۱‬پًٍي هىیٍثه ؼنٍح ټٍیویځتً ـتٍٍه پتً شیتٌه هکنتوىجً ٌالیتض‬
‫مٌکَ همؽجىوینٍ ثٌ ًٌِجنٍثٌهى٭ٍی ه‪٬‬يمجنٍ لٽٵیجنٍثٌ پٌچمیتجنٍ هلٍنړًتٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ‬
‫ِجـً ٌه‪ ،‬هکنوىجً ٌالیض مٌکتَ ثٌهى٭تً پتً لٍثٌٔجِتیمٍکٍ ختً ىتی هثيس ًٌځ نتً‬
‫شیٌیوه چٍ پً ى٭ې کتٍ هي پتً ټّتګٍنًٌٍيس ٍ‪٬‬تٌه ٌثٻ ٌِتجب‪ ٢‬ثٌ يب ٔتمیٌه ًٌيس‬
‫پٍځیتتج همؽجىتتوینٍ همٌګتتجنیٍ ‪٨‬مٽیجشٍپتتً شتتٌڅ کتتٍ ټتتً منځتتً نتتً ٌي ٌړٻ ٔتتٍي‪.‬‬
‫هکنوىجًٌالیض هلپپ ٍِٳ ثټؽیيش ـیعیض ټً ممٍ ًٌِجنٍثٌ پتً کجختپ کتٍ هى٭تٍی‬
‫ګٍډثګٍ ًژی‪ ،‬شً ټکً هثٌُ پً څېٌثمٌیکجیجنٍثٌپً کجخپ کٍ هى٭ٍی الِپٍڅٍ ثهثًې شً‬

‫‪112‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ډیٌ ه ثىمیض ٌړ ٌالیض خٽپ کیتوه‪ ،‬ىمتوثالمپ ٌ چتٍ ه ى٭تً هِتجشنې ثٌپتً ى٭تً کتې‬
‫همؽجىوینٍ هپٍځٍ ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ ممنیٍي شً یې ډیٌه پجمٽٌنً کٍټً‪.‬‬
‫ى٭ٍی هکنوىجًښجً هِجشنٍ ټپجًه هى٭ً لٍثٌٔج ډیٌمّصفک‪ ،‬ثمنیصٍ کمٌخنوٌنً‬
‫ؼٍړ کړي ٌٌ ثٌهى٭ٍی ِجشٍنکٍ ًٌيس ثٌثٰ٭ج پٍځیج یې هٌلض پً شٌټٍټٍ پٌممصٽٽیٍ‬
‫پٍځٍ ٌِجبٽٍ مؽيَکړي ٌٌ‪.‬مؽجىوینٍى‪ ،‬کٍښش کجٌه چتٍ پتً ه‪٬‬تً ميت‪ ،‬ښتجًخجنوي‬
‫لپيل ـمٽې ٍیجيت ثٌى٭ً شٌلپيل مفجرصې النوي ٌِتجيت ‪.‬مؽجىتوینٍ ههې کتجً ټپتجًه‬
‫هکنوىجًښجً چجًچجپیٌه ثٌپً لتجٗ ډٌٻ همفٽتً ؼتجس ‪،‬پجٔتمٍٻ لٍٔتجح ثٌ ‪ . . .‬پتً‬
‫ِیمٍ کېوکنوىجًښجً همفجرصې ثٌپً ى٭ً خجنوې هشتٌرسه کٌٍنکٍ‪٨‬مٽیجشٍټپتجًه پتٍځٍ‬
‫کمٌخنوٌنً شٕکیپ کړٻ ثٌپً ى٭ٍکٍ یې هِیمٍ شٌټٍټٍ مؽٌح ثٌخجشوخیٌه مؽجىوین ټتً‬
‫ښٍپٌممصٽٽیٍ ٌِٽٍرسه ځجی پٌځجی کړي ٌٌ‪.‬ه‪ ً٬‬مؽجىوین چٍ ٔمیٌیې ِٽګٍنٍ شنٍشً‬
‫ًِتتیوه هٌلتتض پتتً خیيخیٽٍؼيتتجهي شن‪٥‬یمٍنٍپتتًٍي مٌختتٍ‪، ٌٌ ٟ‬لٍهټصتتً هؼګتتړې پتتً‬
‫مفجىکٍ هى٭ٍی ټٍټٍمرشي هٔيیو ميخًٍؼج پً ‪٬‬تجړو ٌه‪.‬نٍمتٍړی کتً څتً ىت‪ ،‬چتې‬
‫شن‪٥‬یمٍ ٌثخّصګٍ یې همٌـٍٿ مٍټٍي مفمو یٍنْ (لجټ‪ )ٚ‬پً ثِيمٍ ـَح پتًٍي ٌه‬
‫لٍهلپپ ؼيجهي ٔيٌس ټً ثمٽً یې هٌلض هټٍټٍؼيجهي ًىربثنٍپً ٍړو کٍ لجٗ ځجی‬
‫هًټٍه‪.‬ټٍټٍؼيجهي ًىربثنٍه نٍمٍړي پً پٍځٍ ټیجٴض‪ٍ ،‬ړو ًٌشیج ثٌ‪ّ٨‬کٌي پٍىٍ خجنتوي‬
‫پًٍه خجًٌ هًټٍه ثٌټً ىموې ثمٽً ًې نٍمٍړی هکنوىجًپً ِت‪١‬فً هکنوىجًښتجً هؼنت‬
‫هټتتٍمړ کٌښتتٍ ه‪٨‬متتٍمٍ مّتتؤٻ پتتً شٍګتتً ټتتجکٽی ‪.‬هًٌيس یٌ‪٬‬تتپ پتتً ميتتجٻ‬
‫هکنوىجًٌالیض همٕيًٌٍمؽجىوینٍپً ٔجىوي ٔيیوميخًٍؼج ټٍمړنی ٔتم‪ ٌ ٚ‬چتٍ‬
‫پً ًڼج ًٌځ یې پً ه‪ِ ً٬‬یمً کٍ هًٌِتجنٍ ثٌ لٽٵیتجنٍ (کمٍنّتصجنٍ)پً پتٍځٍ مٌکٌَنتٍ‬
‫چٌیکٍ ـمٽې پیپ کړې‪.‬‬
‫ميخًٍؼج ٔيیو ه‪٬‬یٌس‪ ،‬رسښنو ‪ ،‬شوخیٌ ثٌٍړو ًٌشیج یٍه منٍنً ٌه ‪ .‬هى٭تً ختً‬
‫پٌهښمن لجٗ ً‪٨‬ذ پتٌٌس ٌ‪،‬پتً کٍمٍپتٍځٍ ‪٨‬مٽیتجشٍکٍ چتٍ ختً نٍمتٍړی رشیتک ٌ‬
‫هټٍټٍمؽجىوینٍ خً پً ىا‪٨ٍ٬‬مٽیتجشٍکٍ هځتج پتً خٌیتجټیصٍح خجنتوې پتًٍه ختجًٌ ٌ‪ .‬ه‬
‫ًٌيس ًٌ‪٬‬پ پً ميجٻ یٍه ٔپً مؽجىوینٍپٌٌګٌثٿ شٌشیذ کړچې هکنوىجًپً ښجًکې هننً‬

‫‪113‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هًٌِتتجنٍپً یتتٍه ميتت‪ ،‬پتتٍځٍ مٌکتتَ ‪٨‬مٽیتتجس شتتٌرسه کتتړي هه‪٨ٍ٬‬مٽیجشٍٴٍمجنتتوه ه‬

‫ميخًٍؼج پً ‪٬‬جړو ٌه ‪.‬‬
‫نٍمٍړي همؽجىوینٍټً منځً څٍشکړو مؽجىتوین ثنصمتجح کتړٻ چتٍ هى٭تٍی ټتً‬
‫ؼمٽې څمً یٍى‪ ،‬هثٰ٭جنّصج هثِيمٍ ثمجًس ٍ‪٨‬تی‪٨ ،‬جټیٵتوًثمیٌثملؤمنین ميمفمتو‬
‫‪٨‬متتٌ مؽجىتتو ٌ‪.‬ىا‪٬‬تتً پتتٍځٍ مٌکَشتتً ټتتً ًِتتیوٌرسه یتتې نًٍمؽجىتتوین همٌکَپتتً‬
‫ٔجٌلٍثکٍ ځجي پٌځجی ثٌهی لپٽً همٌکَ ىمؽٍثًه هیٍې ٌهثنۍ ختجٿ شتً ًٌپًٍشتً ٔتٍ‬
‫ىٽصً یې ٌټیوٻ چې ګڼ ٔمیٌ ًٌِج ثٌِجشٍنکٍ لٽٵیج یې همٌکَپً هننتً کتٍ هپتٌٌ‬
‫(ٴ‪)ٍ٩١‬پً ټٍخٍ خٍلض هي ‪ِ.‬موِصٍ یې ټً لپٽٍ مٽګٌٌمؽجىوینٍڅمتً ى٭تً شٍ‪٬‬نتو‬
‫چٍ ممکٍ یې ال هشٍ‪ٍ٬‬ټٍ ټپجًه چمصٍکړي ٌې هخجٿ رسشً ًٌپًٍشً ثٌ ټً ى٭ً څمً یې پً‬
‫‪٬‬جٰپ ګیٌه شٍګً هًٌِجنٍ پً ىا‪ ً٬‬خنډثًي مؽٽْ خجنوي ًٌٔجًټ کړې چٍ ټً ثمٽً یې‬
‫پً یجهمٌکَکٍ هیٌه ًٌِجنٍثٌهى٭ٍی مَهًٌثنٍشً مٌګٍنی شجٌث ًٌٌثړثٌه ‪،‬لٍ لپپ ځتج‬
‫ثٌ ًٌرسه ټٍٻ مؽجىوین یې پً ِجملً شٍګً خیٌشً لپپ مٌکَشً ًثًٌٍِٻ ‪.‬‬
‫ىموثًثٍکٽً چٍ پً کجٻ‪ )۸۱۱۱( .‬کٍ هکنوىجً ٌالیض هثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ شً چٍ‬
‫ى٭ً ميجٻ همؽجىوینٍ شٌټٍټٍمفک‪ ،‬ثٌم‪ٝ‬دٍ‪ِ ٟ‬نګٌګڼپ کیوه هًٌِتجنٍیٍه ډیتٌه ټٍیتً‬
‫پٍځٍ ٴٍه ًث‪٬‬ٽً چٍ هى٭تې مرشتي پتً ثٰ٭جنّتصج کتٍ هًٌيس ٴتٍثٌٌه مرشتٴٍمنوث‬
‫ؼ ثٻ خًٍیْ ګٌٌمٍٯ پً ‪٬‬جړو ٌه‪.‬ه‪ ً٬‬ٴتٍه هًٌيس پتٍځٍ چجًٌثکٍپتً ٌینتج هى٭تٍی‬
‫ه‪ ۸۱۱۱۱۱‬کّتتیَپٍځ شٌټٍټٍټٍیتتً ٴتتٍه ٌه چتتٍ پتتً ډیتتٌ ٔتتمیٌ ًٌيس پٍځیتتجنٍ هٍیتتجس‬
‫ٔمیٌثټٍشکٍ ثٌٍ‪ٌ٬‬ه ٌثټٌٍِجی‪ٍ١‬پً مٽصیج پکٍ خٌلً هًټٍهه ‪.‬‬
‫ؼ ثٻ خًٍیْ ګٌٌمٍٯ پً لپپ کصجح (رسې ټاتکٌي پتً ثٰ٭جنّتصج کتٍ )ههې‬
‫ټٍیې ٴٍې ثٌهى٭ې پً مٵجخپ کٍ همؽجىوینٍ هِتمض مٵجٌمتض پتً ثړو شٱ‪ٙ‬تیيل خفتغ‬
‫ټیکٽی هی ‪.‬هثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍه کنوىجً ښجً ٔاٻ ټٍېوًځ شً پً پنځً کٌٽٍمًبي کٍ‬
‫کٍټ‪ٔ ،‬اٻ ټٍېوًځ شتً ًتې‬ ‫هه چٍ ٔاٻ شً ًې ٔجٌ‬ ‫یٍه ګڼ مېٕصً کٌنٌَه ٌټٍّث‬
‫ثٌ ؼنٍح لصٌځ شً ًتې کنتوىجً ښتجً مٍٴ‪٩‬یتض‬ ‫لجکٌېَ ‪ ،‬ټٍېوًځ شً ًې ژېړ ٌټٍّث‬
‫ټٌي ‪ًٌِ .‬جنٍځکً ثً‪٬‬نوثح شً پً هٌمٌه ټٍی ٔتمیٌٴٍه ًثٌټیږټتً چتٍ ه‪٬‬تٍ ٌټّتٍثټۍ‬

‫‪114‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هلپپ ًِبثشٌژًک مٍٴ‪ٌ٩‬ض ټً کدٽً هکنوىجًٌالیض ه مٌکَ پً ِجشٽٍ ثٌختجیٽٽٍ کتٍ ډًتٌ‬
‫مي‪ًٌ ،‬ٻ هً ټٍه‪.‬‬
‫پً ه‪ ً٬‬ؼګړو کٍ ًٌيس ځٍثکٍنٍ پً ؼنٍح ‪ٌ٬‬يب ـٍٍه کٍ یٍختپ مٕتيًٍؼيجهي‬
‫ٴٍمنتتوث ثٌ هثً‪٬‬نتتوثح همؽجىتتوینٍ ‪٨‬متتٍمٍ مرشتت مينٵیتتذ هللا هى٭تتً ټتتً ټٍټتتٍ‬
‫مؽجىوینٍرسه ‪ًٌ ۴۴‬ځٍ مفجرصه کتړی ‪ٔ .‬تيیو ميخًٍؼتج چتٍ هثميتجٻ هپجٔتمٍٻ‬
‫ثٌمفٽً ؼجس پً ِیمً کٍ هًٌيس ځٍثکٍنٍټً لٍث ه ًٌ شً مفجرصې شٌشيویو ى‪ ،‬النوې‬
‫ٌ هثیې ٌ نٍٕثی ٍ‪٬‬ميی چٍ پً ثً‪٬‬نوثح کٍ هي ههه نًٍ مؽجىتوین ًٌٌڼتً هًٌِتجنٍ‬
‫شٌٌژٌنکٍ مبدجًیٍ النوې مفجرصه پجيت يش ‪.‬‬
‫ىا‪ ٌ ً٬‬چٍ ټً لپٽٍ ګتڼ ٔتمیٌشکړو مؽجىتوًنٍ رسه ِتیمٍ شتً ًٌ‪٬‬تی ه ًٌيس‬
‫ځٍثکٍنٍ پً ـٽٵٍي کٌښٍیې هٔجټً ټًٍي نجڅجپً شکصیکٍ ـمٽې ٌکړې چٍ پً پجیٽتً کتٍ‬
‫یې هښمن شیتض ٌپتٌک کړثٌمؽجىتوین یتې هى٭تٍی همفتجرصې څمتً ًثلتيٗ کتړٻ‬
‫‪.‬هٔيیو ميخًٍؼج پً مرش هثً‪٬‬نوثح ټتً ٌټّتٍثټۍ څمتً هًٌيس ځٍثکٍنتٍه ه‪٬‬تً‬
‫ًِبې ـمٽې پً ٔجٌبدٍٻ ههې المپ ٍٔ چٍ نًٍخیج ًٌيس ځٍثکٍنٍشٌى٭ٍچې پتً ‪ ۸۱‬ت‪ ۸‬ت‬
‫‪۸۱۱۱‬ٿ کٍ ټً ثٰ٭جنّصج څمً ٌشپ ههې ؼٌبض شٌ الًِ نکتړ چتٍ خیتجهي پتً کنتوىجً‬
‫ٌالیض کٍ همؽجىوینٍکٍٿ مٌکَ مفجرصه ثٌیتجهي پتً ى٭تً خٌیتو ٌکتړي ‪.‬هميخًٍؼتج‬
‫ه‪ ٍ٬‬شجًیمٍ کجًنجمې هنٍمٍړی ٔتيٌس ثٌمفدٍخیتض نتًٍى‪ ،‬پيست ٍیتجس کړ‪.‬هٔتيیو‬
‫ميخًٍؼج ټٍٻ ؼيجهي هًٌ هثیٍ ثمصیجٍهًټٍه چٍ هښمن ىی کٽً پً هه خجنتوي هخٌیتو‬
‫کٍټٍ ؼٌبض پً ځج کٍ نٍٕثی پیوثکٍالی ‪،‬خٌ‪٨‬کْ ٍیجشٌه ٌلض خً ههه (ميخًٍؼج )ټً‬
‫لٍث ًٌيس ثٌ مَهًٌثٰ٭ج ځٍثکٍنً یې شٌخٌیو النوي نیتٍٻ کیتوٻ‪.‬نٍمٍړي هؼيتجهټٍٻ‬
‫ٌلض هؼنٍح ټٍیویځٍ ـٍٍې همؽجىوینٍهیٍ شکړو ثٌمٕيًٍپٍځٍ ٴٍمنوث پتً شٍګتً‬
‫ټً ًٌيس ځٍثکٍنٍرسه پً ممجمن ؼګړٌکٍ شیٌکړی ثٌ هٌه ځيل پً ه‪ ٍ٬‬ؼګړٌکٍ ِمض‬
‫ٍلمٍ ٍٔی ى‪ ،‬هی ‪.‬ټٍمړی ځپ پً کجٻ ‪ ۸۱۱۹‬کٍ کٽً چتٍ مؽجىتوین هکنوىجًښتجًشً‬
‫څیٌمتتً هختتج‪ ٫‬پتتپ پتتً ِتتیمً کتتٍ هًٌيس ځٍثکٍنٍټتتً ټتتًٍي مفتتجرصه ٔتتٍٻ ثٌهی یتتې‬
‫هليٍ٘ پً نیض ًٌ‪٬‬ی ىٽصً همؽجىوینٍهمفجرصې شٌمجشٍټٍ ًٌٌِصً هیٍمځکنٍ مجین‬

‫‪115‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثنٱؽجً پً ٌِیٽً ټپٍ ٍٔ ‪.‬هٌى‪ ،‬ځپ خٌج پً کجٻ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کٍ همفٽً ؼجس پً ِیمً کٍ‬
‫ټً ًٌيس ځٍثکٍنٍرسه پً ى٭ً لٍنړ ؼګړو کٍ ٍلمٍ ٍٔ کٍمتً چتٍ ًٌِتجنٍپً ه‪٬‬تً‬
‫ِیمً کٍ همؽجىوینٍ هټٍمړیٍ ؼنګٍ کمٌخنوٌنٍهټً منځً ٌړټٍپً ‪ ٌٛ٬‬پیتپ کتړې ٌه‬
‫) پً ٔمٍٻ همؽجىوینٍ یٍٔیٌنًٍمي‪ ،‬مرشث‬ ‫ثٌهـجؼٍ م‪٩‬جٌ ٘جـذ (مي مفموًخج‬
‫ى‪ ،‬پکې ٍلمیج ٍٔٻ‪ .‬لٍپً ه‪ ٍ٬‬هٌثړٌ ٌثًٌنٍکٍ یې ٍلمتٍ کیتوٻ ههې المتپ نٕتٍٻ‬
‫‪،‬خٽکٍ ټً ى٭ٍٍلمٍنٍخً ال مکمتپ نتً ٌ‬ ‫چٍ ههه پً ؼيجهي ‪َ٨‬ٿ کٍ هي کمًٌَشیج ًثٌ‬
‫ًٌ‪ٍٔ ٫‬ی چٍ خیج خً ه‪٨‬مٽیجشٍ مفجى شً ٌالړ ‪ .‬پتً ثٰ٭جنّتصج کتې هنؽیتذ پتً مرشت‬
‫هکمٍنّصٍ ن‪٥‬جٿ شٌړنګیوٌ ًٌٌِصً مي خًٍؼتج ىت‪ ،‬هنًٌٍممٽ‪ٙ‬تٍ مؽجىوینٍپتً څیتٌ‬
‫پٌکًٍثًثٿ کاینجِض ثٌهشن‪٥‬یمٍ ثلصيٰجشٍپً ميجٻ یې هىٌ کٍٿ ـَيب ؼيض پً ګټتً‬
‫هى٭ٍی پً هثليل ‪ًٍ٬‬ځٍپٌځٍکٍ ګډٌ ٌنکړ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک پً شأِیْ کٍ هٔيیو ميخًٍؼج مي‪ًٌ ،‬ٻ‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کٍ ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پتً هثيس ـجټتض کتٍ ًثمنځصتً ٔتٍ چتٍ‬
‫هٔتتيیو ميخًٍؼتتج پتتً څیتتٌ ٍیتتجس ٔتتمیٌ ممٽتت‪ ٚ‬مؽجىتتوین هڅتتٍثًټْ کٽتتن مٵتتوُ‬
‫ؼيجههِپیڅٽٍ ثًمجنٍنٍټً شٌالِتً کٍټٍڅمتً مجیٍِتً ٔتٍي ٌٌ‪.‬ټتٍٻ ىیتٍثه هًًٌٌ ٌژٌنکتٍ‬
‫نتتتجًٌثؼګړې ِتتتٍځٌٍنکٍملدٍپً رسثلیّتتتصی ثٌپتتتً کجختتتپ کتتتٍ هیتتتٍنی‪ ،‬مٽیتتتٍ‬
‫ثًمجنؽنٍٔيیوثنٍهشٍٴ‪ ٪‬ليٯ هنړیٍثټٍکٱٌي هِیّتٍ پتً شتٌڅ کتٍ منځصتً ًث‪٬‬ٽتې خیٍثکتً‬
‫ثٌٰجِوه ثهثًه ـجکمً ٌه‪.‬ى٭ٍمؽجىوینٍچٍ پً ىیٍثهکٍ ًې هیٍ ٍِچً ثِتيمٍ ن‪٥‬تجٿ هپتيل‬
‫کیوٌپً ‪٬‬تٌ‪ ٛ‬خیوًی٭تً ٴٌختجنۍ ًٌکتړي ٌې ‪،‬شکٽیٱٍنتً یتې ګتجټيل ٌٌ‪ ،‬ډًٌٔتمیٌ لپٽتٍث‬
‫ثٌهِنګٌلٍث و مٽګٌي یې ټً الًِ ًٌکړي ٌٌ‪ ،‬ى٭ٍی شً شٌخپ ىٌچج ه‪ ً٬‬نجٌړو ـجټض هٍ‪٬‬مٽتٍ‬
‫ٌړنً ٌ ى٭ٍی کً شٌخپ ىٌچج هثِيمٍ ـکٍمض هٴجاٍټٍپً الً کٍ ډیٌکړثٌنً ټیو ىت‪،ٌٌ ،‬‬
‫لٍهلپٽٍٴٍي ‪َ٨‬ثاٍ ثٌپمٍ ثًثهٌ ټً ممٍ ه ه‪ ٍ٬‬نجلٍثټٍ ثٌهىیٍثههنجمنجِدٍـجالشٍپً مٵجختپ‬
‫کٍ شّٽیمٍ ثٌآًثٿ کینجِصپ ًٌشً ټً لپٽٍ ٔيیوثنٍ ًٌٌڼٍرسه ؼٱج م‪٩‬ٽٍمیوټً‪ .‬هه‪٬‬تٍ ًثِتن‬
‫ثټ‪٩‬ٵیوه‪ ،‬ٴتٍي ‪َ٨‬متً ثٌنتً ِتصړي کیتوٌنکٍؼيجهي الًٌیجنٍټتً ؼمٽتې څمتً یتٍى‪ٔ ،‬تيیو‬
‫ميخًٍؼج ٌ چٍ هلپپ پیپ کړي مَٻ هرسشً ًٍِټٍپً ‪ ٌٛ٬‬یې ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیتک‬

‫‪116‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫همؤِتتْ ميمفمتتو‪٨‬مٌ مؽجىتتو ننګتتً ٌکتتړو ثٌپتتً ډیتتٌ ثلتتيٗ ثٌمیړثنتتً رسه هشفٌیتتک‬
‫هشأِیْ ټً ىا‪ ً٬‬ټٍمړي رس څمً هى٭ً شٌڅن ٌهًیتو‪.‬ه‪ ۸۱۱۳‬ٿ هؼتٍالی همیجٔتصٍ ټتً‬
‫پیپ نً خیج ه‪ ۸۱۱۹‬هِپصمرب شٌ‪ ۱۱‬مٍ ‪ ،‬هکجخپ شٌش‪ٙ‬ٱٌې پًٍي چٍ ه‪٠‬جټدجنٍثِتيمٍ شفٌیتک‬
‫پً پٍځٍ ثٌِیجيس ډګٌ کٍ کٍمٍ الِصً ًٌثړ هًټٍهټې پتً ى٭تٍکٍ يب ټتً ٔتکً هٔتيیو‬
‫ميخًٍؼج هممٽ‪ٙ‬جنً ٴٌخجنیٍ‪ِ ،‬صٍمجنیٍ ثٌ٘جهٴجنً ىٽٍځٽًٍِبًٌٻ ٌ ‪.‬پتً ‪۱‬تت‪۸۸‬تت‪ ۸۱۱۳‬کتٍ‬
‫چٍ ‪٠‬جټدتجنٍ هکنتوىجًٌالیض مٌکتَ شتٌلپيل ِتٽ‪١‬ې النتوي ًثٌِتض ثٌىٽصتً یتې ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫هثِيمٍ شفٌیک پً نٍٿ ‪٨‬ج ًٍٔی شأِیْ کړو ٔيیو ميخًٍؼج هه‪ًٍٔ ٍ٬‬ثه ه‪ٝ٨‬تٍیض‬
‫پً ثِيمٍ شفٌیک کٍ هځینٍ پٍځٍ ثمًٌٍ شن‪٥‬ی‪ ،‬ثٌشٌشیذ ى‪ ،‬پً ‪٬‬جړو هًټٍه‪.‬‬ ‫شٌڅن‬
‫ى٭ً پً ټٍمړي رسکٍ هکنوىجً ثمنیً ٴٍمنوث ٌټجکپ ٍٔ شٌى٭ً ًٌٌِتصً چتٍ کٽتً‬
‫‪٠‬جټدجنٍ هىیٍثه هنًٌٍ ٌالیجشٍ هش‪ٙ‬ٱیې ثٴوثمجس ٌکړٻ نٍهى٭تً ټپتجًه هپتٍځٍ ِتٍٴیجشٍپً‬
‫ثنّؽجٿ ثٌ شٌشیذ کٍ ىت‪ٔ ،‬تيیو ميخًٍؼتج هـتجؼٍ م‪٩‬تجٌ ٘تجـذ متي مفمتوًخج‬
‫ثٌهشفٌیک ه ‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ ٴٍمنوث ٔيیوـجؼٍ ميمفمو ثلنوپً مٽګٌشیجممکش ًٌٻ‬
‫ٌټٍخجٌه‪٠.‬جټدجنٍ ٌکٍالی ٍٔٻ چې هى٭ً ه‪ّ٨‬کٌي مٍٰٵٍشکصیکٍنٍپً مٌِصً پً ډیٌ و کمتً‬
‫مٍهه کٍ ټً کنوىجًنً هکجخپ شٌڅنډٌ چجًثِیجح ثٌمیوث ښجًپًٍي ځج ًٌٍِي ‪.‬پً ‪۸۳‬تت‬
‫‪ ۱‬ت ‪ ۸۱۱۱‬هکجخپ پً ؼنٍح هچجً ثِیجح پً ِیمً کٍ ٔيیو ميخًٍؼج ٔویو ٍلمتٍ ٔتٍ‬
‫ثٌهم‪٩‬جټؽې ټپجًه کنوىجًشً ًث‪٬‬ی‪ .‬هټصتً شٌټتږ ٌلتض ثِتًبثـض ثٌ ‪٨‬تيػ ًٌٌِتصً خیٌشتً‬
‫هکجختتپ ؼنتتٍح چجًثِتتیجح شتتً هؼګتتړې هټٍمړیٍکٌښتتٍ هشن‪٥‬یمٍټتتٍ ټپتتجًه ٌالړ‪ .‬ه‪۸۱۱۱‬‬
‫هٰربًٌي همیجٔصٍ ټً هٌىمٍ نیټې خیج ه‪ ۸۱۱۹‬کتجٻ هثګّتض شٌمیجٔتصٍ پتًٍي ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫څٍځٽً هکجخپ هنیٍټٍ کٍښش ٌکړ لتٍ مٍٰتٶ نٕتٍٻ ‪ًٌٌِ.‬تصً ٔتيیوميخًٍؼج ٘تجـذ‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ هٴیجهس پً مًٍٕه ټً لصیځ ټًٍي هکجخپ هنیٍټٍ پً یٍه خویپ ‪ّ٨‬تکٌي پتي کتجً‬
‫پیپ کړ ‪ .‬ىا‪ ً٬‬چٍ پً ‪۸‬ت ‪ ۱‬ت ‪ ۸۱۱۹‬ٿ کجٻ یې هه‪ ً٬‬نٍي پٍځٍ پي ه‪٨‬ميل کٍټٍ نٵٕتً‬
‫ه پکصیج ه ثًیٍح ثٌ ِپینٍ ٔګٍ ټً ثِصٵجمض څمً پیپ کړو ثٌهِتپینٍ ٔتګٍ ‪ ،‬ـ‪ٙ‬تجًک‬
‫‪،‬ثًٍي‪،‬ننګٌىجًٌالیض ‪،‬کٍنړ‪،‬ټ٭ا ثٌرسٌيب ټً ش‪ٙ‬ٱیً کٍټٍ ًٌٌِصً یتې پتً یتٍه میجٔتض‬
‫ثٌ‪ًٌ۱۹‬ځٍکٍ هؼګړې ټٍمړ کٌښً هکجخپ لصیځٍ هًٌثٍي همجىٍ پٌ ِیمٍ شً ًٌٍِټً‪.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيیو ميخًٍؼج پٍځٍ ‪٨‬دٵٌیض‪.‬‬

‫رسه ټً هې چٍ ٔيیو ميخًٍؼج پً ش‪٩‬ٽیمٍ ټفج‪ ٣‬نً پً کٍٿ ـٌيب ښتٍنځٍ کتٍ‬
‫ؼنګٍ ش‪٩‬ٽیاس شٌالًِ کړي ٌٌ ثٌنً ى‪ ،‬هکٍٿ ـٌيب پٍىنصٍ ٰجً‪ ٫‬ثټصف‪ٙ‬یپ ٌ لٍ پتً‬
‫مٍىٍخٍي ټفج‪ًٌ ٣‬شً هللا ش‪٩‬جټی یٍځجنګړ ی ـٌيب ميجًس ًٌکړی ٌ ‪.‬‬
‫پً ثِصنجه‪ ،‬چٍ کٽً خً هپمتٍث‬ ‫هؼنٍح ټٍیویځٍ ـٍٍې همؽجىوینٍ هٔجىو‬
‫ؼيجه پً ميجٻ ٔيیو ميخًٍؼج پً کنوىجًښجًخجنوي ه‪٨‬مٽیجشٍ پٌٌګٌثٿ هًټٍه پتً ى٭تً‬
‫شٵٌیدج ټً خٕپړ شٍٴٲ رسه ممجمن‬ ‫ًثش‬ ‫ًٌځ خً پً ټٍٻ ښجًکٍ هکمٍنّصجنٍ ـٌکض ‪،‬ش‬
‫ٌ ځکً ى٭ٍی پً هې پٍه ٌٌ‪ ،‬چٍ ميخًٍؼج ههښمن هثىوثٍٰ هټً منځً ٌړټٍ ثٌهى٭ٍی‬
‫هثِصيوثٯ ډیٌ هٴیٶ ثٌشکصیکٍ پٌٌګٌثمٍنً ‪ٌ٠‬ـً کٍي ټً ىموې ٌیٌي خً ى٭ٍی ىی‬
‫یٍه ى‪ ،‬ټً لپپ مٌکَ ثٌځجی څمً هخيٌ ًثٌشٽٍ ىڅً نٍٕثی کٍالی ‪.‬ه‪٠‬جټدتجنٍ هشفٌیتک‬
‫پً هًٌ کٍ ى‪ ،‬پً کٍٿ ثِصٵجمض کٍ چٍ خً ٔيیو مي خًٍؼتج ٔتصٍ هًټتٍه ىٽصتً ختً‬
‫ډیتٌ ګړنتوی ٌ ثٌ مؽجىتوین ختً ټتً ؼنګتٍ شٽٱجشٍڅمتً ډیتٌ‬ ‫ه‪٠‬جټدجنٍ پٍځٍ پٌممص‬
‫لٍنوي پجيت کیوٻ‪.‬ى٭ً خً هىٌپٍځٍ ثٴوثٿ شٌ‪٨‬ميل کیوٌه ممً پتً ى٭تً کتٍ هلپتپ‬
‫ځج هخٌیجټیصٍح ثٌنجکجمۍ پً ثړو یٍه هٴیٵً ٌړثنوٌینً کٍټً‪.‬‬
‫هخیٽګې پً شٍګً ثًٌثښجهميخًٍؼج خً ٌیپ چتٍ ‪ٍ :‬متج ه پتٍځٍ شؽتٌيب ټتً ممتٍ‬
‫مٍنږکجخپ هچجً آِیجح ثٌمیوث ښجً ټً ټًٍي نٍٕ نیٍالی ‪ ،‬لٍکً متٍنږ ىمو‪٬‬تً پتٍځٍ‬
‫ثٴوثمجس هکجخپ ټً لصیځ ثِصٵجمض نً ‪٨‬ميل کړٌ نٍکتٍالی ٔتٍ چتٍ پتً ټنتډٌلض کتٍ‬
‫کجخپ شٌلپيل ٌټکې النوي ًثٌټٍ‪.‬‬
‫ًیاصیج ى‪ ،‬کٽً چٍ ههه همًٍٕې ټً ممٍ هکجخپ هنیٍټتٍ ټپتجًه ټتً لصتیځ ټتًٍي‬
‫کجًپیپ ٍٔ ىا‪ ٌ ً٬‬چٍ څٍمٌه ٌلض نٍمٍړي ش‪٩‬ني ٸړی ٌ پً ى٭ٍمٌه ٌلض کٍ کجختپ‬
‫ښجًپً مکمٽً شٍګً ‪٠‬جټدجنٍ شٌلپپ کنًبٌٻ النوي ًٌثِض ‪.‬‬
‫هٔيیو ميخًٍؼج شٌـ‪ ،‬ثٌلٍثلٍ ي‪.‬‬
‫رسه ټً هې چٍ ٔيیو ميخًٍؼج لپتپ ټتٍٻ ‪٨‬متٌ پتً پتٍځٍ چتجًٌکٍ شېٌکتړی ٌ‬
‫ثٌټٍٻ رس ٌکجً یې ټً ؼنګٍ ثمًٌٍرسه ‪ ،‬لٍ ټً ثليٴٍ ټفج‪ ً٤‬خیج ډیٌ ـٽی‪، ،‬نٌٿ مَثؼً‬

‫‪118‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌلٍٓ ‪٠‬دی‪٩‬صً ثنّج ٌ‪ .‬هؼيجهي ژٌنوپً ٘فنً کٍ ټً لپٽٍ مٽګٌٌرسه هى٭ً ش‪٩‬جمتپ‬
‫هٴٌث کٌی‪ ،‬ههې مدجًک ثًٔجه (ثٔوثء ‪٨‬ٽی ثټکٱجً ًـاء خیني‪ ) ،‬یٍښکجًه م‪ٙ‬وثٳ ٌ‪.‬‬
‫ى٭ً خً هؼګړې پً ِمصٍٔیدٍکٍ ههې ډیٌکٍښش کجٌه چٍ پً نجـٵً هچتج ٌینتً‬
‫شٍي نً يش‪ .‬ه‪٠‬جټدتجنٍ پتً ټٍټتٍ پتٍځٍ ‪٨‬مٽیتجشٍکٍ هه هث ىیٽتً هًټتٍهه چتٍ ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ممجټٱین ٌنً ٌژٻ يش ‪،‬ى٭ٍی شً خجیو هثيس ٍمینً مّتج‪٨‬وه يش چتې یجشّتٽی‪ ،‬ثٌیتجى‪،‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍټً مٵجخٽې څمً ه‪٨‬ٵذ نٕینٍ الًه ‪٬‬تًٍه کړي‪.‬پتً ‪ ۸۱۱۱‬ٿ \‪۸۱\۱‬متً کٽتً چتٍ‬
‫‪٠‬جټدتتجنٍ همیتتوث ښتتجً ثٌټتتٍګٌ ٌالیصٍنتتً شتتٌلپيل ٌټکتتې النتتوي ًثٌِتتصپ هيب يب يس‬
‫ًثډًٍهپاصٍ څجنګې لربیجٻ ټً ميخًٍؼتج رسه ه‪٠‬جټدتجنٍ هپتٍځٍ پٌممصګٍنٍپتً ىکٽتً‬
‫مٌکً هًټٍهه ‪.‬همٌکې پً شٌڅ کٍ لربیجٻ ټً ميخًٍؼج څمتً پتً هې ثړو ىت‪ٌ ،‬پٍښتصپ‬
‫لپپ ټٍٻ پٍځٍ ‪٨‬مٽیجس پتً ًٌځ کتٍ شتٌرسه کتٍا ثٌهٔتپې ميتجٻ ىتی‬ ‫چٍ شجٍِ ٌ‬
‫چريي ِصجٍِکٍٿ پٍځٍ شفٌک نً ٌي؟‪.‬نٍمٍړي پً ځٍثح کې ًٌشً ٌٌیپ چٍ ‪«:‬مٍنږنً‬
‫‪ٍ٬‬ثړٌچٍ پً ‪٬‬جٰٽګیٌثنً شٍګً لپپ ممجټٱین شٌ خٌیو النوي ٌنیٍّ ځکتً پتً هې ‪ٌ٠‬یٵتً‬
‫هى٭ٍی پً منځ کٍ مٌګ ژٌخٽً ٍیجشً ًثځٍ ثٌمٍنږ نً ‪ٍ٬‬ثړٌچٍ ى٭ٍی ٌٌژٻ يش ‪ ،‬خٽکٍ‬
‫‪ٍ٬‬ثړٌ چٍ هى٭ٍی هٌژټٍڅمً پٌشً ِیمٍ شٌلپپ کنًبٌٻ النوي ًثٌټٍ»‪ .‬هش‪٩‬ؽذ لربه‬
‫هثهه چٍ پً ًٌیامین شنګٍ کٍ ههه هٔيیو کیوټٍپً ځجی چیٌشً چٍ ‪٠‬جټدجنٍ ټتً ى٭تً‬
‫رسه نژهې یٍمّؽو ؼٍړ کړی هی ‪ ،‬ثٌُ ىٽصً هکتٌٍي ثهثًې مفتجٰ‪٥‬ینٍ یتٍه ثمنیصتٍ‬
‫پٍِصً ؼٍړو کړې هه ‪،‬ى٭ٍا هلپپ ځج هـٱج‪٤‬ض پً ‪ ٌٛ٬‬هپٍِصې پً هیٍثٻ پتً ټتٍی‬
‫ل‪ ٢‬ټیکيل هي ‪:‬هٔيیو ميخًٍؼج ثمنیصٍ پٍِصً !!‪.‬‬
‫یٍه ًٌځ ٔيیو مي خًٍ ؼج پً چجً ثِیجح کتٍ هؼګتړې پتً ټتٍمړ کٌښتً کتٍ‬
‫یٍٔمېٌ‪٠‬جټدجنٍشً پً کٍمً لربه خجنوي پً ٴيٌ ٍٔ ثٌڅً شٌ لې لتربي یتې ًٌشتً ٌکتړې‬
‫کٽً چٍ لپپ ځجی شً ًث‪٬‬ی پً لپپ ه‪ ً٬‬کجً خجنوي ډیٌلٱً ‪ ،‬خیٌ شً ى٭ٍ مؽجىوینٍ شً‬
‫ه‪٨‬يً‪ٍ٬‬ښصٽٍ ټپجًه ًٌ‪٬‬ی ‪،‬ى٭ٍی یې ټٍٻ ًثيض کړٻ ‪،‬ټً ىٌ یٍه څمً یې ځجنصً – ځجنصتً‬
‫خانً ٌ‪ٍ٬‬ښصً ثٌټً ټٍټٍرسه ه‪٬‬یږي شًٌٌ‪٬‬دړ( م‪٩‬جنٵې )ًٌٌِصً خیٌشً پتً لٍٔتجټۍ رسه‬
‫لپپ مٌکَشً ًث‪٬‬ی‪.‬‬

‫‪118‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيیو ميخًٍؼج شٵٍَ ثٌهیجنض‪.‬‬

‫ميخًٍؼج ټکً څٌنګً چٍ پً ٔيجمض‪ٍ ،‬ړو ًٌشٍح‪ ،‬ثٌخيجهً مٕيًٍ ٌ‪ ،‬ىموثيس‬
‫ه هیجنض ‪،‬ـّنً ثليٴٍ ثٌ پٌىیَګتجً یتٍه منٍنتً ٌ‪.‬هخیتض ثملتجٻ ټتً پیّتٍڅمً یتې‬
‫هٔميص کجًٌنٍټپجًه پً ىی ډٌٻ ثِصٱجهه نً کٍټً نًٌٍشً خً یې ى‪ ،‬هثلربه کٍټتً چتٍ‬
‫‪:‬مؽجىوین پً خیض ثملجٻ کٍ لیجنض ٌکړي نٍ ِصٍنَي یې ډیٌیږي ی‪٩‬نٍ خرشي ثٌمج‬
‫شٽٱجس یې ډیٌیږی ‪.‬رسه ټً هې چٍ ميخًٍؼج ټٍٻ ٌلض پً ټٍیٍمّؤټیصٍنٍکٍ شېٌکتړی‬
‫ٌ‪ ،‬لٍ کًٍنۍثٴص‪ٙ‬جهي ٌ‪ ً٩ٜ‬یې ډیٌه کمًٌَې ٌه ‪.‬‬
‫‪.‬پً هثيس ـجٻ کٍ چٍ هه لپپ ټٍٻ ‪٨‬مٌ پً ؼيجهکٍ شېٌ کړی ٌ ثٌ هلپپ ٔميص‬
‫ژٌنو ټپجًه یې پً ثٴص‪ٙ‬جهی ټفج‪ ٣‬ىٌ ٸجً نً ٸړی ثٌنً یې ى‪ ،‬ټتً خیتض ثملتجٻ څمتً‬
‫نجٌړو ثِصٱجهه کړې ٌه‪.‬نٍ هًٌځنٍ ژٌنو ګيثًه یې شٌ هې ثنوثٍې لٌثخً ٌه چٍ هکتًٍ ه‬
‫ًٌځنیٍ ثِجيس ثړشیجٌٌ هًٰ‪ ٪‬کٍټٍ ټپجًه خً یې ټً مٽګٌٌ څمً پیّې ٴٌ‪ ٛ‬ثلیّصې ثٌخیج‬
‫خً یې ى٭ً مٕکپ خجنوي ـپ کجٌه‪.‬‬
‫هٔيیو ميخًٍؼج ٔيجهس ‪:‬‬
‫هؼيتتجه ثٌٔتتيجهس هِتتنګٌٌنٍه‪ ً٬‬ثِتت‪ًٍ١‬ه یتتٍ ٔتتيکجً‪ ،‬ه‪٬‬یٌس‪ٔ،‬تتؽج‪٨‬ض‬
‫ثٌٰوثکجً منٍنً‪ ،‬هشٵٍی‪٘ ،‬وثٴض ثٌثليٗ ِمدٍٻ ‪،‬ٴيٌمج يب ًیج مؽجىو مفًبٿ مي‬
‫ثمین هللا ٘جـذ ( ٔيیوميخًٍؼج )ه‪ ۸۴۱۱‬ىؽٌي ٔميس کجٻ ه میَث ه میجٔتصې پتً‬
‫پنځمً نیټً هًٌیامین شنګٍ پً ِیمً کٍ ه ممجټٱینٍه ‪ ۱۱‬ميل مًبي شتٍپ ه مٌمتۍ‬
‫پً پٌٌٍ هټګیوٌټً ثمٽً پً ٔيجهس ًٌِیو ‪،‬پتً هي رسه هلتوثی خماتٽی ه( ‪ ) ۴۱‬کٽتن‬
‫ثِيمٍ‪ ،‬ؼيجهي ثٌ ميل ٌیجړمن ژٌنو ه‪٨‬مٌخٽیوٌنکې ډیٍه لجمًٍٔ ٍٔه ‪.‬ثنتجهلل ٌثنجثټیتً‬
‫ًثؼ‪ًٌ . ٍ٩‬ؿ هي ښجه ‪،‬یجه هي شپ ٌي ‪.‬‬
‫ىٌګَمنیٌه آنکً هټٖ ٍنوه ٔو خ‪ٕ٩‬ٶ‬
‫ظدض ثِض خٌ ؼٌیوه ‪٨‬ج هٌثٿ مج‬
‫ـجٰ‪ٔ ٦‬یٌثٍي‬

‫‪120‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ خٍشحال ملنګ ژٌنذتً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬لدیٌ ثـمو مؽجىو‬
‫هثٰ٭جنّصج ه ټٍګٌٌالیض همٌکَثړٌنو (ِپیّض ) پً ِیمً ‪ ،‬هپجینوه لیٽٍپً ٴٍٿ‬
‫کې هټ‪٩‬پ مفمو پً کًٍکې پتً ‪ ۸۴۳۱‬ىؽتٌي ٔميست کتجٻ ټتً ثټيتٍ ټًٍینتٍډک ىٽتک‬
‫ٌٍیږیو‪ ،‬هى٭ً پً مدجًکً خرشه کې هندٍ‪ ٫‬ثٌ لٍٔفجټی ناې ټً ًٌثیً خٌیایوي‪ ،‬نٍځکً‬
‫یې ىٽک پً مفمو لٍٔفجٻ ٌنٍمجٌه‬
‫مفمولٍٔتفجٻ‪ ،‬ثخصتتوثًٍ ٍهکتړي هلپتتپ کتيل هؼٍمتتجس ټتً متتي څمتً شٌالِتتً‬
‫هنًٌٍټپجًه یې ثٌ هه ‪٨‬ٽمتٍ ِتٱٌشً ميٌشړټتً‪ ،‬پتً ټنتډ ٌلتض کتې یتې ړٌمدنتٍ هینتٍ‬
‫ثٌمٌٌؼً کصجخٍنً ليٗ ثٌهټٍړٌٍهکړٌپً لج‪ًٌ٠‬ې هثٰ٭جنّصج ثٌپجکّصج هډیٌٌؼیوٌ‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍثٌٔیٍلٍڅمً ثړٌنو ‪٨‬ٽٍٿ ثٌ ٰنٍ ٌټٍِصپ ه‪٠‬جټدجنٍ ثٌ لپٽٍىمځٍټٍپً منځ‬
‫کې هىکجٌس ثٌ ىىجنض نٍمیجټی څیتٌه ٌه ‪،‬ټتً ىمتوې ٌؼتې یتې هىٌثِتصجهپً ٍړه کتې‬
‫ځجنګړی ځجی هًټٍه‪.‬‬
‫هىؽٌس پً هیجًکې یتې هپیاتًٍه چتٌثټ پتً مفمویتً ثِتيمیً ؼجم‪٩‬تً کتې پتً‬
‫‪۸۳۸۸‬ىٶ کجٻ کې همٍٴٍٯ ‪٨‬ٽیً ( ٌړه هًٌې) کصجخٍنً ٌټٍِصپ‪ .‬پً ‪ ۸۳۸۱‬ىٶ کجٻ کې یې‬
‫هـویعٍ ټٍیً هًٌه هپجکّصج لیترب پاتصٍنمٍثپً مٕتيًٍه موًِتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ـٵجنیتً‬
‫ثکٍړه لټک موًًِ کې شٌرسه کړه ثٌپً ىموې کجٻ پتً ث‪٨‬ٽتی هًؼتً ثٌممصتجٌٍ منتربٌ‬
‫ٰجً‪ ٫‬ثٌ ه ٰ‪ٝ‬یٽض هِصجً یې پً رسکړ‪.‬‬
‫ه‪٨‬ٽ‪ ،‬ټً ‪٠‬ٽذ رسه پً مّٽق ؼيجهکې ګډٌ ‪:‬‬
‫مٍټٍي مفمولٍٔفجٻ مٽن ‪،‬هًٌِجنٍثٌهى٭ٍهګٍډثګیجنٍپً مٵجخپ کې پتً ‪٨‬متيل‬
‫ؼيجه کې پًٍه ٌنډه ثلیّصٽً ثٌټً ٌٰ٘ض نً پً ثِتصٱجهي رسه ختً یتې شٍهٌِتنګٌٌنٍشً‬
‫ځج ًِجٌٌ چې یٍڅٍخیٽګې یې هټصً ًث ثلٽٍ ‪.‬‬

‫‪121‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هشیتتٌ ؼيتتجه پتتً ميتتجٻ همؽجىوینٍټتتً ټتتًٍي هکمتتٍ نّتتصجنٍ پتتً ‪ٜ‬تتو ه ؼتتيٻ‬
‫ثخجههمثٌلیٽٍپً ټٍیً ثٌشجًیمٍ م‪ٌ٩‬کً کې مٍټٍي ٘جـذ ٔؽج‪٨‬جنً خٌلتً ثلیّتصٍ ٌه‪.‬‬
‫هټٍګٌ ٌالیض پً مٌکَثٌٔجٌلٍث ِیمٍکې خً هًٌِجنٍ ثٌکمٍنیّصجنٍپٌليٯ همؽجىوینٍ‬
‫پً ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ ثٌـمٽٍکې ىٌکجٻ ِيی‪ ،‬ثٌګډٌ ٌثٻ ٌ‪ ،‬شٌهې چې یٍځپ یې هٌالیض همٌکَ‬
‫هګمدَی پً ٴٌثًګجه چې هګٌهیَ‪ -‬ټٍګٌ پً ‪٨‬مٍمٍ رسک ٌثٴ‪ٌ ٪‬ه هًٌځٍ پتً ‪۸۱‬خؽتٍه ‪۱‬‬
‫شنٍ ‪٠‬جټدجنٍ پً مٽصیجش‪ٌ ٌٛ٩‬کړثٌشٌمجښجمً پً هثِې ـجٻ کې چې هښتمن څٽًٌٍلٍثٌشتً‬
‫مفجرصه کړي ٌٌِمصً مٵجخٽً یې ًٌرسه ٌکړه ‪ ،‬پً نصیؽً کې مفجرصه ههللا ػ پً نرصس‬
‫ٍیتج یتې ًٌٌثړثٌه‪ ،‬ثشتپ‬ ‫مجشً ٍٔه‪ ،‬ههښمن څٍ‪ٌ٨‬ثهي مٍټٌیې شمٌیذ ثٌهًٌنتو ځتج‬
‫کې پً چپ الُ ٍلمٍ ٍٔ‪ ،‬ټً ه‪٬‬ې پیاې یٍه ًٌځ ًٌِصً‬ ‫مٍټٍي ٘جـذ پً ه‪ ً٬‬ؼن‬
‫ههٌِص‪ ،‬ګٽ‪ ،‬ؼ‪ ،‬مٽیٍٕهټٍګٌهشًٍ‪ٌ٬‬ه پً څٍکٍـمٽً ٌکړه ثٌىموټصً یې مي‪ِ ،‬تنګٌٌنً‬
‫ٌنیٍٻ‪ ،‬مٍټٍي ٘جـذ پتً ٍلمتٍ ٌؼتٍه ټتً لپٽتٍ ىمتو‪٠ ۱ ٍ٬‬جټدتجنٍ رسه هًٌځتٍ پتً‬
‫‪ ۸۸‬خؽٍپتتً هښتتمن ـمٽتتً ٌکتتړه‪ ،‬هِتتمصٍ مٵتتجخٽې پتتً پتتجی کتتې یتتې ټتتً هښتتمن څمتتً‬
‫همؽجىوینٍِنګٌٌنً خیٌشً ٌنیٍٻ چې ‪ ۱‬نٱٌه مٽفوین ثٌګٽ‪ ،‬ؼتا ىت‪ ،‬پتً ؼګتړه کتې‬
‫ٌٌژٻ ٍٔٻ ثٌٍیجشً ثنوثٍه مياس ثٌٌِيل مؽجىوینٍ پً ‪٬‬نمیض ٌنیٍ‬
‫هًُ ثٌ شوًیْ‬
‫ه‪٨‬ٽٍمٍټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً مٍټٍي مفمولٍٔفجٻ مٽن ‪ ،‬ه لیربپاصٍنمٍث ٘تٍخې‬
‫پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ‪ٜ‬یجءثالِيٿ ًٌِک کې یٍکجٻ شوًیْ ٌکړ‪،‬هٌٰث‪٬‬تض پتً هٌىت‪ ،‬کتجٻ یتې‬
‫همجنّيٌې هلجکٍ هثٰ٭ج ميجؼٌینٍپً کمپ کتې پتً ن‪٩‬انیتً موًِتً کتې همٌٌؼتً‬
‫ٰنٍنٍمي‪ ،‬کصجخٍنً ‪٠‬جټدجنٍشً شوًیْ کړٻ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیک پیپ‬
‫مٍټٍي ٘جـذ‪ ،‬پً ن‪٩‬انیً موًًِ کې الشوًیيست کتجٻ نتً ٌلتص‪ ،‬کتړی چتې پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج کې ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ ـٌکض ٌړثنګٍ پً لپٌیوٌ ٍٔي‬

‫‪122‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټتتٍی ٘تتجـذ هشفٌیتتک هث‪٨‬یتتې شتتً ټدیتتک ٌٌثیتتً ثٌهڅٍشنٍنتتًٍمٽګٌٌرسه‬

‫هټٍګٌٌالیض ه‪٨‬ٽاٌٌثٌ‪٠‬جټدجنٍپً منجینوګٍ کنوىجًشً ِتٱٌٌکړ‪،‬ىٽصً یتې هشفٌیتک ټتً‬
‫مرشثنٍرسه شٌکصنې ًٌِصً ههه پً مرشی پيٌي شتً هنتوه ٌِتپجًٻ ٔتٍه شتٌ څتٍ ټتٍګٌ‬
‫ٌالیض شً ٌالړ يش ثٌ هلپپ ٌالیض هثړٌنو ‪٠‬جټدجنٍ ټیکې من‪٥‬مې کړي ‪.‬‬
‫هؼيجه پً ټٍمړیٍ کٌښٍکې ځج ځجًٌنً‬
‫هلٍِض پً ٌالیض کې هیٍټړ ن‪٥‬جمٍ ثٌمٽکٍ مٍّټیصٍنٍټً شٌرسه کٍټًٌٌٍِتصً‪،‬ټً‬
‫لپٽٍ ؼيجهي مٽګٌٌ ثٌ‪٠‬جټدجنٍرسه همیتوث ٔتيٌثٌکجخپ پتً پٍټتً ٌثٴت‪ ٪‬ړٌمدتۍ ؼنګتٍ‬
‫کٌښتتٍ ( ه پٌیکتتړي ِتتیمې) شتتً ٌالړثٌىٽصتتً یتتې همیتتوث ښتتجً ه‪٨‬متتٍمٍ ؼنګتتٍ‬
‫مفجىٌنٍهٴٍمنوث ( ميمرشثلنو ًؿ ) پتً ىتوثیض همتوثٰ‪ِ ٍ٩‬تنګٌ پتً ِتجشٽٍمٍ‪٤‬ٲ‬
‫ٍٔ‪،‬پً هثِې ـجٻ کې چتې ىٽصتً ‪ِ۱۳‬تج‪٨‬صً هٰتج‪ ٧‬ثٌپيتٌې شتً رضًٌس ٌ‪ ،‬لتٍ مٍټتٍي‬
‫ىٽصً شیٌي کړي‬ ‫مفمولٍٔفجٻ ٘جـذ څٍمیجٔصٍ پً ډیٌٔؽج‪٨‬ض ثٌمیړث‬
‫ټً څً مٍهي ًٌٌِصً هکجخپ ٌالیض هچيجًثِیجح ٌټٍّثټی کې هثِيمٍ شفٌیتک‬
‫ثٌټنیٍکٌښتتٍشً ټتتً لپٽتتٍ مٽګتتٌٌرسه ًٌ‪٬‬تتی‪ ،‬ىٽصتتً یتتې هًیٕتتمًٌٌٍٰٴٍ پتتتً رس‬
‫پٌشٍـّجٍِڅٍکٍکې څً ٌلض شیٌ کړ‪ ،‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً هکجخپ هچکتړي پتً ِتیمً کتې‬
‫ړٌمدۍ کٌښٍ شً ٌالړثٌپً ى٭ً ټٍی ش‪ ٌٛ٩‬کې یې پً ډیٌ ٔيجمض خٌلً ٌثلیّتصً چتې‬
‫هکجخپ هنیٍټٍپً مٍلً پیپ ٍٔی ٌ‪.‬‬
‫ِتیمٍ‬ ‫کٽتی ثٌخنتو‪٬‬جٍي ټتٍ‬ ‫هنٍمٍړي ش‪ ٌٛ٩‬پً نصیؽتً کتې هچکتړي‪ ،‬مٽنت‬
‫‪٠‬جټدتتجنٍ ٌنیتتٍ ‪ ،‬هخنتتو‪٬‬جٍي پتتً یتتٍه ِتتًبثشیژیکً څٍکتتً کتتې مٍټتتٍي ٘تتجـذ ټتتً‬
‫څٍمفتتوٌهٌمٽګٌٌرسه پتتً هٰتتج‪ ٧‬خٍلتتض ثٌهلپتتپ ثِتتصٵجمض پتتً خنتتجیې ههښتتمن‬
‫څٽًٍش‪ٌٍٜ٩‬نً چې ههٌی ټٍٻ ٴٍس همٍټٍي ٘جـذ هیٍې پٍِصې پتً نیٍټٍڅٌلیتوه پتً‬
‫مکًٌ ډٌٻ پً ٔجٌٌبدٍٻ ٍٔٻ ثٌههښمن هِمصٍـمٽٍپً ٌؼً چې ټً مٍټٍي ٘جـذ رسه‬
‫څٍمٌه مٽګٌي ٌٌ ثکځه ٍلمیج ٍٔٻ‪،‬ىا‪ٌٌ ً٬‬چې هشفٌیک پیپ ٍٔي خٌیوثٌٰصٍـجس‬
‫ِتیمٍ ه‪٠‬جټدتجنٍالُ‬ ‫من پً ٌړثنوې ٌالړٻ ثٌشٌ( پپ چٌلٍ مفدْ ) پًٍي ٔجٌلٍثټٍ‬
‫شً ًٌ‪٬‬يل‪.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٴيٌمج مٍټٍي ٘جـذ ‪ ،‬ټً څً مٍهې ًٌِصً همرشثنٍپً الًښتٌٍنً هچيجًثِتیجح‬

‫ټیکٍشتتً ممتتً کتتړه ثٌىٽصتتً یتتې پتتً ـّجٍِِتتنګٌٌنٍکې ٌثړٌٻ چتتې یٍځتتپ ههښتتمن‬
‫ثټٍشکٍهمٍټٍي ٘جـذ پً مًٍچپ ثٌپٍِتصٍ مبدتجًي ٌکتړه چتې ى٭تً ثٌنًٌٍپنځتً شنتً‬
‫مٽګٌي یې ٔویوټپیج ثٌهلجًٌٌ ټً ثندجًٌنٍڅمً ژٌنوي ًثٌٌیّصپ ٍٔٻ‪.‬‬
‫لٍِض ٌالیتض شتً ِتصٍ ٔتٍ‪،‬‬ ‫ټً هًمٽنې ًٌِصً مٍټٍي ٘جـذ لٍٔفجٻ مٽن‬
‫هلٍِض ٌالیض ٌ‪٩ٜ‬یض پً ى٭ً ميجٻ هثِې ٌٌ چې ‪٠‬جټدج رصٯ هلٍِض پً ښتجً ثٌ‬
‫نیږهي ِیمٍکې میٕض ٌٌثٌٌټٍّثټیٍشً یې ه‪٨‬ميل ِٽ‪ ٍ١‬ثًثهه نً ٌه کړي ثٌهلٍِتض‬
‫پً ٌټٍّثټیٍکې چې ډیٌه ههښمن شٌکٽکٍ ٴدًض ثٌنٱٍىالنوې ٌ ى٭ً هی‪٩‬ٵٍخیٌٍټّتٍثټی‬
‫ٌه‪ ،‬هشفٌیک مرشتثنٍهىمو‪٬‬ې ٌټّتٍثټی ه ثًثمٍټٍثٌنیٍټتٍ ټپتجًه مٍټتٍي ٘تجـذ ىٽصتً‬
‫هٌټٍّثٻ پً شٍګتً ٌټیتږه‪ ،‬مٍټتٍي ٘تجـذ پتً لپتپ خیّتجًي ن‪٥‬تجمٍ ثٌ ٌټيست شتوخیٌ‬
‫هی‪٩‬ٵٍخیٍ ٌټٍّثټی ثًثمً ثٌ ه‪ ً٬‬ميمتً ٌټّتٍثټی یتې هشفٌیتک ٌټکتٍ شتً ًثٌِتصٽً ‪ ،‬ه‬
‫ٌټٍّثټی هثمنیصٍ ٌ‪٩ٜ‬یض ټتً نًٍمتجٻ کیوًٌِتصً ‪،‬مٍټتٍي ٘تجـذ پتً ٌټّتٍثټی کتې‬
‫مفًبٿ مٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬دوثټٌٌٯ لوثٿ هځج کٱیپ ٌټجکتً ثٌ پتً لپٽتً هچيجًثِتیجح‬
‫کٌښٍشً ِصٍ ٍٔثٌىٽصً یې ټً ن‪٥‬جمٍ ثٌؼيجهي خٍلصیجرسه رسه هًیٕمًٍپً ٌٰٴً کتې‬
‫‪٠‬جټدجنٍشً هینٍ هًٍِنً ثٌ ه‪٥٨‬ی‪ ،‬ثټٕج ٴٌث شٌؼمً ى‪ ،‬رشٌ‪ ٧‬کړه‪.‬‬
‫مرشت ٔتيیو‬ ‫کٽً چې ه‪٠‬جټدجنٍهثِيمٍ شفٌیک ٰجشفجنً کجًٌث ه ثشپ ثٌنٍمیتج‬
‫(ميخًٍؼج ‪ )‬شٌمرشي النوې هټتٍګٌهثًٍي ٌټّتٍثټی ههینوثًٌلٽکٍپتً ه‪٨‬تٍس‬
‫هٔيیوميخًٍؼج پً لتجٗ ىتوثیض‬ ‫ثٌمٽصیجپیپ ٍٔ‪،‬مفًبٿ ٔيیومٍټٍي ٘جـذ مٽن‬
‫هکجًٌث مپ ثٌمٽګٌی ٌګٌځیو‪.‬‬
‫هثًٍي ٌټٍّثټی ٰصفً ٍٔه‪ ،‬لٍ هښمن هنٍمٍړي ٌټٍّثټی هچٍشٌي پً کٍشتپ کتې‬
‫پً مٵجٌمض رشٌ‪ٌ ٧‬کړه ‪ٔ،‬يیوميخًٍؼج پتً ‪٨‬متٍمٍ رسک ش‪٩‬تٌ‪ ٛ‬پیتپ کتړثٌ مٍټتٍي‬
‫شً یې ه ‪ٌٌ٬‬نٍپً څٍکٍهـميل ٴٍمنوه ًٌٌِتپجًټً‪ ،‬ىا‪٬‬تً ٌ چتې کٍشتپ‬ ‫٘جـذ مٽن‬
‫ٰصفً هښمن پً شیاتصً ٔتٍ‪ ،‬ټتً ى٭تً ًٌٌِتصً هممصٽٱتٍ مفجىٌنٍټپتجًه مرشتث ش‪٩‬تین‬
‫شً ى‪ ،‬ه ميخًٍؼج ثلنو ټمٍث ه یٍه مفجى مرشتي ٌِتپجًٻ ٔتٍه‪.‬‬ ‫ٍٔٻ‪،‬ثٌ ٔيیو مٽن‬

‫‪124‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىا‪ٌ ً٬‬چې هللا ش‪٩‬جټی هٰصٍـجشٍهًٌثٍي پٌثنیّصٍ ثٌشٌؼيٻ ثختجهپًٍي ِتیمٍ ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫هشتًٍل‪،‬‬ ‫ٌنیٍ ‪ ،‬کٽً چې هؼيٻ ثخجه ښجً ٌنیٍٻ ٔتٍ‪،‬ميخًٍؼج ثلنتو‪ ،‬مٍټتٍي مٽنت‬
‫هنیٍټٍټپجًه ٌټیږه‪،‬چې لتوثی ش‪٩‬تجټی شتًٍل‪ ،‬پٌشتً ټتً کتٍمٍ ؼګتړي ه‪٠‬جټدتجنٍالُ شتً‬
‫ًٌٌِض ‪.‬‬
‫همرشٴٍ ٌالیصٍنٍټً ش‪ٙ‬ٱیٍ ثٌٰصفٍ ًٌِصً ‪ ،‬هٔيیوميخًٍؼج پً مرشي هٰصفتٍ‬
‫ًٌث ٌ‪ ،‬کٽتً‬ ‫پتً څنت‬ ‫ًٌرسه څنت‬ ‫کجًٌث هکجخپ پً ثِصٵجمض ٌلٍځیو‪ٔ ،‬يیومٽن‬
‫ِتتًبثشپ ميخًٍؼتج ثلٍنتتو‬ ‫چتې ه ًٌیاتمین شنګتتٍ پتً لٍټتً کتتې ه‪٬‬یتٌس ثٌمیتړث‬
‫ى‪ ،‬ګتڼ مٽګتٌي ٍلمیتج ٔتٍٻ‪ًٌ ،‬یاتمین شنګتی هللا‬ ‫ٔيیؤٍ همٍټٍي ٘جـذ مٽن‬
‫ش‪٩‬جټی ٰصفً کړ ثٌ‪٠‬جټدجنٍ رسٌيب شً ممً کړه‪ ،‬ټً ټږمٵجٌمض ًٌِصً رسٌخی ى‪ٌ ،‬نیتٍٻ‬
‫ٌٌ‪ ،‬ټتً‬ ‫ٍٔ‪ ،‬پً مجىیپٌشنګٍ کې ممجټٱینٍکٽک مٵجٌمض کجٌٌ ثٌپجلً ِنګٌٌنً یې نیٍ‬
‫پً ټټً کې ٍٔٻ ‪ ،‬ټتیکن‬ ‫ًٌٌِصً ‪٠‬جټدج ټږ خې مًٍثټً ٍٔٻ ثٌهٔجش‬ ‫هًی ِج‪٨‬صً ؼن‬
‫ثٌ پً ٘فنً کې ـجرضٌ نتًٌٍ ؼيتجهي مرشتثنٍ پتً ‪٠‬جټدتج ‪٬‬تږ کتړ چتې‬ ‫مٍټٍي مٽن‬
‫ـٍ٘ٽً مجشً نکړي هللا ػ ميٌخجنً هی ‪ ،‬پً هې آ کې هًی شنً ‪٠‬جټدجنٍ ه‪٬‬تٌه ټتً هثِتې‬
‫هًثکتټ‬ ‫څٍکٍ چې ىٽصً هثنّج لصپ ِتمض هي همجىیپٌپتً شٍنتپ کتې پتً ٌالړټجنت‬
‫ٰیٌٌکړچې ټً ى٭ې رسه ههښمن پً منځ کې هٌثًل‪١‬جًٍ ثٌشیاصٍ ټړی پیپ ٔتٍه ثٌههللا‬
‫ػ پً لجٗ نرصتس هٰصفتې هًٌثٍه لي٘تً ٔتٍه‪ ،‬هشفٌیتک هى٭تً ځتجی ګتڼ مرشتث‬
‫ٔجىوي ًٌکٍي چې ى٭ً هًی شنً ٰجشفین ‪٠‬جټدج خیجنً چجٌټیوٻ ثٌ نً یې ىت‪ ،‬هثڅتٌک‬
‫ټاکٌي ٌي چتې ه‪٠‬جټدجنٍنرصتس‬ ‫ٌټګجٌه چې هثڅٍک ٌٌ‪ ،‬م‪٩‬ٽٍمً ٍٔه چې ى٭ً ثِا‬
‫شً ًثکٍٍي ٍٔي ٌي‬
‫کٽتتً چتتې کجختتپ ښتتجً ش‪ٙ‬تتٱیً ثٌـّتتجُ مٌثکتتَ ثٌنٵ‪١‬تتٍ ٌنیتتٍٻ ٔتتٍي‪ ،‬مفتتًبٿ‬
‫مي‪٨‬دوثټٌٍثٳ ثلنوچې هٔيیوميخًٍؼج ټً ٔيجهس ًٌِصً هکجختپ هنیٍټٍٴٍمنتوه ټتً‬
‫شتتً هنتتوه ٌِتتپجًټً چتتې هلیٌلتتجنې کٍشتتپ ِتتمدجٻ‬ ‫ى٭تتً رسه ٌه‪ٔ ،‬تتيیومٍټٍي مٽنت‬
‫ثٌهخجګٌثٿ هىٍثًٍ ډګٌپً ټًٍـٌکض ٌکتړي ‪ ،‬ى٭تً ٌٌچتې ه‪۸۱‬شنٍنًٌٍمٽګٌٌپتً ګتډٌ‬

‫‪125‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هخجګٌثٿ ىٍثًٍ ډګٌ شً ننتٍس ‪،‬ټتً ‪ِ ۱‬تج‪٨‬صً شیٌیوًٌٌِتصً هشفٌیتک نًٍځٍثکٍنتً ىت‪،‬‬
‫پًٍي ش‪٩‬ٵیذ کړ‪.‬‬ ‫خجګٌثٿ شً ًثًٌِیوٻ ثٌهښمن یې هپنؽٕیٌشٌلٍ‬
‫هؼدپ ثټرسثػ هٌټٍّثٻ پً شٍګً‬
‫ه‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملؤمنین هٌٰمج ټً ممې ٔتيیومٍټٍي ٘تجـذ لٍٔتفجٻ مٽنت ‪،‬‬
‫هؼدپ ثټرسثػ ٌټٍّثټی هٌټٍّثٻ پً شٍګً ٌګتاًٻ ٔتٍ‪ ،‬مٍټتٍي ٘تجـذ شٌلپٽتې ٌِتې‬
‫ډیٌې ىٽې ځٽې ٌکړي شٌڅٍپً نٍمٍړي ٌټٍّثټی کې ‪٨‬جٿ ٌټْ هشفٌیک ىمکجًٌګٌځٍي‬
‫ثٌهرشثٌّٰتتتجهټً منګٍټٍنؽتتتجس ًٌکتتتړي‪ ،‬لٍهښتتتمن ه‪٬‬تتتً ٌټتتتْ هځتتتج ټپتتتجًه‬
‫ِپٌثٌښکجًګٌځٍټی ٌثٌهى٭ٍی هکًٌٍنٍ‪ ،‬خج‪ٍ٬‬نٍثٌکٌٌنوٌټً الًي خً یې پً ‪٬‬ٽهکتی ډٌٻ‬
‫پً ‪٠‬جټدجنٍخٌیوٌنً کٍٻ ‪ ،‬ىا‪ٌٌ ً٬‬چې هښمن پً ؼدپ ثټرسثػ ‪ ،‬ګٽديتجً ثٌچجًیکتجًٌکې‬
‫ٔویوي ـميل پیپ کړي ‪ ،‬هشفٌیک مرشثنٍهٌټيس لٽکٍهنؽجس ثٌڅً نًٌٍم‪ٙ‬ٽفصٍنٍټً‬
‫ممې لپپ ٴٍشٍنً هکجخپ هٔکٌهًې ٌټٍّثټی کې ځجی پً ځجی ثٌړٌمدی کٌښً یې ىٽصً‬
‫پتً نتٍي کٌښتً کتې ىت‪ ،‬هیتٍه‬ ‫ؼٍړه کړه ‪ٔ،‬يیومٍټٍي ٘جـذ مفمولٍٔفجٻ مٽنت‬
‫خج‪َ٨‬مً مرش ثٌمؽجىوپً شٍګً شٌیٍې مٍهې پًٍي ىٽصً پجيت ٍٔ‬
‫هټٍګٌه‪٨‬ٽای کٌثمٍثٌ‪٠‬جټدجنٍه٘وًپً شٍګً‬
‫ههې ټپجًه چې ه‪٠‬جټدجنٍثِيمٍ شفٌیک هټٍګٌټً ؼيجهثٌ‪٨‬ٽ‪ ،‬لیَه ځمکٍ نً نتًٍه‬
‫ښً ثِصٱجهه ٌکړي‪ ،‬نٍهټٍګٌؼیوٌ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ‪٠ ،‬ٽدجٌٌثٌثمجًيت مرشثنٍټً ټتًٍي پتً یتٍه‬
‫هټتٍګٌ‬ ‫ثشٱجٳ هؼيٻ ثخجه پتً ښتجًکې مفتًبٿ مٍټتٍي ٘تجـذ مفمولٍٔتفجٻ مٽنت‬
‫ه‪٨‬ٽاٌٌ ثٌ ‪٠‬ٽدجٌٌهمرش‪ ،‬مفًبٿ ٔيیومٍټٍي مفمورشیٲ ِ‪٩‬یوي هى٭ً همٌِتصیجٻ‬
‫ثٌ مفًبٿ ميمیٌثـموګپ یتې هن‪٥‬تجمٍ مّتٍٻ پتً ٘تٱض منصمتذ ثٌخیجه‪٬‬تً ثنصمتجح‬
‫ه‪٨‬جټیٵو ًثمیٌثملٍمنین ټً ټًٍي ى‪ ،‬شجبیو ٍٔ‪.‬‬
‫پً شٍګً ‪:‬‬ ‫هکجپیّجٌالیض هٌث‬
‫هثِيمٍ شفٌیتک هځٍثکٍنٍلٍځاتض خیجهٔتاٻ پتً لٍثهٔتيیومٍټٍي ٘تجـذ‬
‫پً مٽصیجپیپ ٍٔ‪ ،‬هکجپیّجثٌپٌٌث ٌالیصٍنً ٰصفتً ثٌٌنیتٍٻ ٔتٍٻ ‪ ،‬ىا‪٬‬تً ٌٌچتې‬ ‫مٽن‬

‫‪126‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً شٍګً ٌټجکتپ ٔتٍ‪،‬‬ ‫هکجپیّجهٌث‬ ‫ه‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملٍمنین پً ـک‪ٔ ،‬يیومٍټٍي مٽن‬

‫چٍ هٌالیض ثهثًي چجًي پتً مکمٽتً شٍګتً ٌیؽتجړي ٔتٍي ٌي ثٌټتٍٻ هٌټصتٍ ثِتدجح‬
‫ههښمن ټً ټًٍي چًٍثٌچپجٌٻ ٍٔي ٌي ‪ ،‬مفًبٿ مٍټتٍي ٘تجـذ هلپٽتٍ نًٌٍمٽګٌٌپتً‬
‫ثٌثمتجًيت ن‪٥‬ت‪ ،‬نّتٶ یتې ىٽصتً‬ ‫ىٽٍځٽٍپً ډیٌ ټږ ٌلض کې پً نّدٍ ډٌٻ ثهثًي ٰ‪٩‬ج‬
‫خٌپجٌګٌځجٌه ثٌههښمن هٍىٌؼنٍ شدٽی٭جشٍ هٔنډٌټٍ پً لج‪ٌ٠‬یې هکجپیّجٌالیض پتً ىتٌه‬
‫هًه ثٌِیمً کې ؼٽيس ثٌټً ٌټْ رسه نجِصې ٌکړي‬
‫کً څً ى‪ ،‬هښمن لپپ ثنصيجًٍ ًٌٍ ٌثچجٌٌشٌڅٍکجپیّجٌالیض ټتً ‪٠‬جټدتجنٍ ٌنیيست‬
‫شٌډیتٌه ٌلصتً ههښتمن‬ ‫لٍ همٍټٍي ٘جـذ موخٌثنً ثٌخجٔيجمصً ثظٌ ثٌ ه مٽګٌٌ میړث‬
‫مٍلٍ ٔنډي ثٌګڼ ټٍی ش‪ٌٍٜ٩‬نً یې خې نصیؽې ٌګٌځٍٻ‬ ‫نجٌ‬
‫ه ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ پً ؼٍٍث کې هښمن پً کجپیّجهًنً ـمٽتً ٌکتړه ثٌه‪٠‬جټدجنٍپتً‬
‫لپٽتً منص‪٥‬تٌه ٴ‪٩١‬تً‬ ‫ثٌټً کٌښً کتې یتې ټږختوټٍ ًثٌٌِتض‪ ،‬مٍټتٍي ٘تجـذ مٽنت‬
‫هرش‬ ‫ههښمن ممې شً ٌټیږټً ثٌپً ټنډٌلض کې یې خج‪٬‬یج پً ٔجٌٌبدٍٻ ‪ ،‬ههې شٌڅن‬
‫ثٌ ّٰجه ‪٨‬نتجرصٌ ه ګٽديجًپتً ٌټّتٍثټی خٌیتوکړي ٌٌثٌ مفتجرصه کتړي یتې ٌه‪،‬مٍټتٍي‬
‫٘جـذ هګٽديجًمفجرصي هليٍ٘ پتً نیتض پتً ىمتوې ټًٍـٌکتض ٌکتړ‪ ،‬لتٍکٌ‪٬‬یړ‬
‫) پً خجٍثًکې لپپ کّج ځجی پً ځجی کړي ٌٌ‬ ‫ثٌمکجًهښمن هګٽديجًنً ممکٍ ه(هیدج‬
‫چې خجٍثًشً همٍټٍي ٘جـذ ه مٍټٌ ټً هثلیٽوٌ رسه ِ‪ ،‬څٍشنتٍههین ثٌىیتٍثه ‪٬‬ٽیانتٍ‬
‫همٍټٍي ٘جـذ مٍټٌ ىوٯ ٌګٌځجٌٌ ىا‪ٌٌ ً٬‬چې هثِيٿ‪ ،‬ىیتٍثهثٌمیړثنې ه‪٬‬تً ټٍیتً‬
‫ىّصی یې ناً ٌګٌځیوه ثٌه‪٨‬ٽت‪ ، ،‬نًٍثنیتض ثٌ‪٬‬یتٌس ِتًبه خیٽګتً ثٌىّتصٍ ( مٍټتٍي‬
‫ټً یتٍشن ختپ ٍړًٌمٽګتٌي ميلٽیتپ ثـمتورسه پتً کتجٻ ‪۸۴۱۹‬ٻ‬ ‫مفمو لٍٔفجٻ مٽن‬
‫هؼٍٍثپً ‪ ۱‬هِيجًپً ‪ ۱‬خؽٍهٔيجهس ؼجمٍنً نٍٓ کړٻ ( ثنجهلل ٌثنجثټیً ًثؼ‪) ٍ٩‬‬
‫هیجهٌنې ٌړهه چې همٍټٍي ٘جـذ ىمو‪ ً٬‬هٔيجهس ثٌ ټتً هنیجنتً هًـٽتض ًٌځ‬
‫هىؽٌس پً هیجًکې ههه هٌثهه ثٌهنٍي ژٌنوهرشٌ‪ ٧‬کیوٌنیټً ثٌشجًین ى‪ ،‬ټجکتپ ٔتٍی‬
‫ٌٌثٌکًٍشً یې هرسې ډٌټۍ پً ځجی هثشپ ٔيیوپً رسٌٌینًٍنګین شجخٍس ثٌؼنجٍه ًٌٌړه!‬

‫‪127‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ځجنګړشیجٌي‬ ‫همٍټٍي مفمولٍٔفجٻ مٽن‬

‫هلتجټٶ ‪ ‬ثٌهى٭تً هپی٭متترب‪ ‬ثٌرشی‪٩‬تض م‪١‬يتٌه رسه ه مینتتٍ‬
‫ثٌمفدتتض نتتً ‪٨‬تتيٌه یتتې ټتتً مّتتٽانجنٍرسه ځتتجنګړی ثټٱتتض هًټٍه‪،‬پتتً لج٘تتً شٍګتتً‬
‫هِتتنګٌثٌهًُ مٽګتتٌي پتتٌي ختتې ـتتوه ګتتٌث ٌٌهلپٽتتٍ ثِتتصجهثنٍخً یتتې ډیٌٴتتوًکجٌٌ‪،‬‬
‫هثمیٌث‪٠‬ج‪٨‬ض یې پً ټٍټٍؼيجهي ثٌثهثًي ثمًٌٍکې الٍمٍ خجټً ثٌهلپٽٍ مرشثنٍ هـک‪ ،‬یې‬
‫ډًٌ ث‪٠‬ج‪٨‬ض کجٌٌ‪.‬‬
‫ٔيیومٍټٍي ٘جـذ ‪ ،‬پً مٽګٌٌکې هٌمٌه ثليٗ ثٌ٘میمیض الًه چې ىٌمٽګتٌي‬
‫خً یې پً ثړه هثپٍك یٵین ثٌخجًٌهًټٍهچې ټً خپ ىٌچجټً هه رسه ٍیجس مفدتض ثٌثلتيٗ‬
‫ټٌي‬
‫هموًِتتې ثٌؼٍمتتجس نتتً ‪٨‬تتيٌه ختتً یتتې پتتً ِتتنګٌ کتتې ىتت‪ ،‬ه هیتتن پتتً شتتوًیْ‬
‫ثٌهٴٌثنکٌی‪ ،‬پً شٌؼمً مٕ٭ٍٻ ٌ‪ ،‬شٌهې چې ثکځه مٽګتٌي ټتً هه څمتً پتً ِتنګٌ کتې‬
‫هکصجخٍنٍپً ٌیٽٍمّصٱیؤٍي ثٌهِٽيجٌٌ‪٠‬جټدجنٍمٕٱٶ ثِصجهپجيت ٍٔی ‪.‬‬
‫هخیض ثملجٻ رسه هثـصیج‪ ٟ‬پً ثړه یې ىٌٌلض لپٽٍ مٽګٌٌثٌ‪٨‬جمٍ‪٠‬ٽدً ٌٌشً شٍ٘یً‬
‫کٍټً چې هخیتض ثملتجٻ پتً ِتجشنً کتې ډیٌثـصیتج‪ٌ ٟ‬کتړي ثٌه ىیهجهلٱګتج پٌٌثٌنتً‬
‫ِجيت‪،‬رسه ټوې چې ګڼ ٔمیٌ ٌِجی‪ ٢‬یې پتً لتومض کتې ٌالړ ٌٌ مګٌهلپتپ ٔميصت‬
‫پً ٌلض کې خً یې هخیض ثملجٻ ټً ٌِجی‪ٍ١‬څمً ـصی ثټٍِ‪ ٪‬ثِتصٱجهه‬ ‫کجًیجکًٍشً هش‬
‫نکٍټً ‪.‬‬
‫ثٌٔم‪ٙ‬تتتی ټفتتتج‪ ٣‬ډیٌ‪ٌ٬‬یتتتذ‬ ‫مٍټتتتٍي ٘تتتجـذ رسه ټتتتوې چتتتې پتتتً متتتج‬
‫ٌ‪،‬لٍثیعجًثٌٔٱٵض یې هٌمٌه ٍیجس ٌچتې ىتی یتٍمٽګٌی یتې ختې نتٍثثٌخې ثـّتجنً نتً‬
‫پٌیاٍه‬
‫هیجهٌنیکٍثٌ٘جٍٰثٌ‪ًٍ٬‬ه ل‪ٙ‬ٽصٍنٍټً ٌؼې هثِيمٍ ثمجًس پً مٍّټینٍثٌپً لج٘تً‬
‫پً ‪٨‬جټیٵوًثملٍمنین ٍیجس ګٌث ٌٌ‬

‫‪128‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيجهس نً ًٌِصً یې ډیٌٌ لٽکٍشً کٌثمتض م‪٩‬ٽتٍٿ ٔتٍی ٌ‪ ،‬متعيههه ه متوٰن‬

‫یٍکًٍثخجه ٌ‪ ،‬څاٍب یې یجهٌنً کٍټً چې کٽتً ٔتيیومٍټٍي ٘تجـذ پتً ٴربکتې‬ ‫شٌڅن‬
‫هٰن ٍٔپً ثٌټً ٔپً ٍه خيًٌثٌٌشٽ‪، ،‬نجګيتج متې هٴٌثنکتٌی‪ ،‬لتٍ شيٌس شٌ‪ٌ ٍ٬‬نٍٔتٍ‪،‬‬
‫ٍِچ مې ٌکړچې پً هې نیمً ٔپً ثٌىویٌه کې شيٌس چیٌشً ثٌڅٍک کٍي ؟؟ٌثًتٍ چتې‬
‫مصٍؼً ٍٔٿ هٔيیومٍټٍي ٘جـذ هٴرب ټً ټًٍي هشيٌس ثٌثٍ ًثشً نًًٌٌٍث ٍٔٿ‪ ،‬چتې‬
‫کٽً ٴرب شً نیږهي ٍٔٿ شيٌس یٍنجڅجپً خنؤٍ‪ ،‬ى٭ً کْ ٌثًٍ چتې کٽتً خیٌشتً هلپتپ‬
‫کًٍلٍثشً ًثشٽ‪ ،‬شيٌس خیجپیپ ٍٔ‪ ،‬ى٭ً کْ ٌیپ ٍه پً ٘وٳ ٔجىوي ًٌکتٍٿ چتې ه‪٬‬تً‬
‫‪٨‬مپ څٍځٽً شکٌثً ثٌ ى٭ً ٌثًٌیو‪.‬‬
‫ًح ‪ ‬هې ىمیٕنی ِ‪٩‬جهس پً ن‪ٙ‬یذ ثٌمٍنږ هې ى‪ ،‬ههه پً ٴتوٿ ًٌث ثٌ‬
‫ه ٔيجهس ټً ِ‪٩‬جهشً خٌلمن کړي‪.‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪128‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ مٍلٍي احسان هللا احسان صاحث ژٌنذ اٌکارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ثِيمٍ لٍځاصٍنٍ ىمیًٕ ه ىٌ خمٖ ټپتجًه ځتجنګړي‪ًٌٍ ،‬یتوه ثٌ ختج ثِتص‪٩‬وثهه‬
‫ه ډګٌ نٍمیتجټی ٌي‬ ‫هي‪ .‬کً ه لٍځاض ځینٍ خٌلٍثٻ ه شًٍې ثٌ ؼن‬ ‫ًؼجٻ هًټٍه‬
‫ځینې نًٍ خیج ه ِیجِض‪ ،‬ه‪ٍ٨‬س‪ ،‬ل‪١‬جخض ثٌ ه لٽکٍ ه ٍړٌنٍ ه ٰصفً کٍټٍ پً چجًه کتې‬
‫هثِې ميجًس ثٌ ثِص‪٩‬وثه ټٌي چې ىٌه لربه ثٌ چٽنو یې ه ًٍګٍنتٍ مٌمیتٍ پتً شنجِتذ‬
‫ًِبه نصیؽً ثٌ ٰصفً پً الُ ًثٌړي‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی لپپ ثرشٯ ممٽٍٳ ثنّج شً خیيخیپ ثِتص‪٩‬وثهٌنً ًٌکتړي هي چتې پتً‬
‫هې ثِص‪٩‬وثهٌ کې یٍ مي‪ ،‬ثِص‪٩‬وثه ه ن‪١‬ٶ ثٌ خیج ثِتص‪٩‬وثه هی چتې ثنّتج ټتً نتًٌٍ‬
‫ممٽٍٴجشٍ څمً ممصجٍ ګٌځٍي‪ .‬لٍ کٽً چې ىمو‪ ً٬‬ه خیج ثٌ ٌینج ثِص‪٩‬وثه ه ٰ‪ٙ‬تجـض‬
‫ثٌ خي‪٬‬ض ټً کاٻ رسه ىم٭جړی يش ثٌ ًٌرسه ه ثليٗ ثٌ ٘میمیض مٌِصً ى‪ٌ ،‬ي نٍ‬
‫خیج ه ٌینجکٌٍنکٍ ٌینج پً نًٌٍ لٽکٍ ه ِفٌ ‪ٍ٬‬نوې ث‪٬‬یَ کٍي‪ ،‬لربې یې پً ٍړٌنٍ کتې‬
‫الًې خجيس ثٌ ه ثٰکجًٌ پً شٍؼیً ثٌ شييیذ کې ًِب نٵٖ ټٍخٍي‪.‬‬
‫ٔيیو مٍټٍی ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ه ثٰ٭جنّصج پً ِت‪١‬فً یتٍ ټتً ىموثِتې‬
‫ل‪١‬دجٌٌ ثٌ ٌینجٌثټٍ څمً ٌ چې ه ث‪٬‬یَنجکې ٌینج یجهٌنً ختً یتې شتٌ ډًتٌه ه ثٰ٭جنتجنٍ پتً‬
‫ثىىجنٍ ثٌ ٍړٌ کې لٍنوي ٌي‪ٔ .‬يیو ثـّج ٘جـذ ه ىیٍثه ه شجًین پتً یتٍه ـّتجُ‬
‫پړثٌ کې ه ِیجِض میوث شً ًثٌهثنګپ‪ ،‬ى٭ً ميجٻ چې ثٰ٭جنّصج ه ـصمتٍ شؽَیتې ټتً‬
‫ګٍثښ رسه من ٌ‪ ،‬ثٌټْ ه ىثس ثټدینٍ ؼګړٌ ثٌ ّٰجه پً ملدتٍ کتې کدجخیتوٌ ثٌ پتً ىتٌ‬
‫ثړلیَه شٍګً ه ّٰتجه ثٌ ىتٌػ ٌ متٌػ شٍپتج ًث ثټتٍشی ٌٌ‪ .‬مٍټتٍی ثـّتج هللا ثـّتج‬
‫٘جـذ ه ګڼ ٔمیٌ نًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ پً ٔمٍٻ ه ّٰجه ه مفٍه کٍټٍ ټپجًه ه‬
‫ؼيجه می وث شً ًثٌړثنوې ٍٔ‪،‬ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ثٌ پً ش‪٩‬ٵیذ یتې ه ثٰ٭جنّتصج‬

‫‪130‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثِيمٍ ثمجًس شأِیْ کړ‪ ،‬ىیٍثه یې ټً ّٰجه ثٌ ګډٌډیٍ ٌژ‪ًٍ٬‬ه ثٌ ه ؼيجه مثتٌه یتې ه‬
‫‪ٜ‬یج‪ ٧‬ټً ل‪ ٌ١‬څمً لٍنوی کړه‪.‬‬
‫ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج‬
‫ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ه مٍټٍي ث‪٬‬ج مفمو ٌٍی ه مٍټٍي میتٌٍث مفمتو‬
‫کٍټ ٌټٍّثټۍ ه‬ ‫ملّی پً ٴٍٿ پٍپٽَثی چې ث٘يل ټجټٍخی یې ه کنوىجً ٌالیض ه ٔجٌ‬
‫خًٍې ه ‪٨‬يٴې ټٍی کيل هی پً کتجٻ ‪ ۸۴۱۸‬ىؽتٌي ٴمتٌي کتٍ ه مفتٌٿ ه میجٔتصې پتً‬
‫ٌټٍّثټۍ ه ِٽی‪ ،‬پً کيل کٍ پً یتٍه مصوینتً ‪٨‬ٽمتٍ‬ ‫پنځمً نیټً ه ٍثخپ ٌالیض همیَث‬
‫کًٍنۍ کې ٍیږیوټی هی‪ .‬هٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا نیکً مٍټٍي میٌٍثمفمتو ٘تجـذ‬
‫هکنوىجً ٌالیض ټتً مٕتيًٌٍؼيجهي ثٌ‪٨‬ٽمتٍ ٔم‪ٙ‬تیصٍنٍ څمتً خٽتپ کیتږي نٍمتٍړي‬
‫هثٰ٭ج ثنګٽیْ ه هٌىمٍ ؼګړې پً ميجٻ هثنګٌیَثنتٍليٯ پتً ډیتٌٌ ؼګړٌکتٍ ٰ‪٩‬تجٻ‬
‫ِي‪ ،‬هًټٍه ثٌهلپپ ىمو‪٬‬تً ٰ‪٩‬تجٻ ؼيتجهي مّتجىمض ټتً ثمٽتً هکنتوىجً ٌالیتض پتً‬
‫رسـوي ٌټٍّثټۍ ِپین خٍټوک کٍ ټً ثنګٽیيس پٍځٍنٍرسه پً ممجمن مٵجخٽتً کتٍ پتً‬
‫پاً ٍلمٍ ٍٔی ٌ چٍ ټً ىموې ثمٽً هِیمٍ هلٽګٍپً منځ کٍ هګٍډ مي میٌٍثمفمو‬
‫پً نٍٿ مٕيًٍ ٌ‪.‬‬
‫ٍهکړو ثٌشف‪ٙ‬یپ یې ‪:‬‬
‫څمً هٰ‪ٌ١‬ی ندٍ‪ ٫‬ثٌرسٔتجًه ‪٨‬ٽمتٍ‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ټً ٌړکٍث‬
‫ىکجٌس څاٍب ٌ‪ .‬نٍمٍړی پً یٍه مصوین ‪٨‬ٽمٍ لجنوث کې ٍیږیوټی ٌ ه پتيً پتً ٔتج‬
‫یې ٌثټوه رشیٱً ى‪ ،‬ه هیجنض ثٌ ٍىو څاصنً ٌه چې ٌیپ خً یتې ٔتيیو ثـّتج شتً متې‬
‫ىمیًٕ پً ثٌهثًِ ٔیوې ًٌکړي هي‪ .‬ه ٔتيیو ثـّتج ٘تجـذ متًٍ ختً ه نٍمتٍړي ه‬
‫ه ندٍ‪ ٫‬ثٌ ىکجٌس څاٍب ٌ ه پنځٍ کٽٍنتٍ ٌ چتې‬ ‫ىکجٌس پً ثړه ٌیپ چې ټً کٍچنیٍث‬
‫آیض ثټکٌيس یې یجه کړې ثٌ مجشً یې ى‪ً ،‬ث یجه کړه‪ .‬ه ٔيیو ثـّتج ٌثټتو ٘تجـذ ټتً‬
‫ثٌپجټنٍ شً ډیٌه شٍؼً کٍټً ‪.‬ټٍمړی یې‬ ‫ىا‪ٌ ً٬‬ړکصٍخً څمً ههه ‪٨‬ٽمٍ ثٌشٌخیٍي ًٌٍ‬
‫پً لپپ کًٍکٍ پً ى٭ً خجنوي هثخصوثًٍ هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٍهه کړه پیپ کړه ثٌخیج ًٌٌِصً یتې‬
‫هرش‪٨ ٍ٨‬ٽٍمٍ هشف‪ٙ‬یپ ټپجًه ه پجکّصج ټٍړٌرش‪ ٍ٨‬مٌثکٌَثٌموثًٍِشً ٌټیتږه ‪ٔ.‬تيیو‬

‫‪131‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ لپپ ټٍړرش‪ ٍ٨‬شف‪ٙ‬یيس ههثًثټيؽتٌس پتً ختیي خیٽتٍ هینتٍ‬
‫موثًٍِکٍ پً ډیٌٍیجً ثٌکٍښش رسه ـج٘پ کتړٻ‪ .‬ه پجکّتصج ه لیترب پاتصٍنمٍث ټتً‬
‫ٍِثس ‪٨‬يٴې نیٍټې خیج ه خٽٍچّصج شٌ ممصٽٱٍ ِیمٍ ټکً‪ ،‬میَ ثډه‪،‬پاین‪ ،‬کهي‪،٫‬ټًٍ‬
‫الیٍ ثٌ مٌکَ کٍټً کې یې ه لپپ ٌلض ټً ٍخوه ‪٨‬جملجنٍ ثٌ موًِینٍ ټکً مٍټتٍي ِت‪٩‬و‬
‫ثټوین ثلنوٍثهه‪،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭ٱًٍ ٘جـذ‪،‬مٍټٍي رشٯ ثټوین ٘جـذ‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬نجیتض‬
‫هللا مٕيًٍ پً ‪٬‬ربګٍ ثلنتوٍثهه‪،‬مٍټٍي ‪٨‬دیتو هللا ٴنتوىجًي‪ ،‬مٍټتٍي ثخٍثټٱ‪ٝ‬تپ م‪٩‬تین‬
‫ثټوین ٘جـذ ثٌ نًٌٍ څمً یې هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ثٌ ٰنٍ ـج٘پ کړٻ شٌ هې چې ه ثـجهیعٍ شٌ‬
‫ٌړې ثٌ ټٍیې هًٌې پًٍې ًٌِیو‪.‬‬
‫ٌړه هًٌه یې ه کٍیټې پً مٕيًٍه موًًِ ؼجم‪ ً٩‬ثرشٰیً کتې ټتً ٔتین ثټفتویغ‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټدجًي ثٌ مٍټٍي ‪٨‬دوثټفی څمً ٌټٍِصً ثٌ ټٍیً هًٌه یې پً ىموې موًِتً‬
‫کې ټً ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭ٱًٍ ٘جـذ څمً پیپ کړه‪ .‬لٍ ه کجٻ پتً ثٌ هٌکتې‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭ٱًٍ ٘جـذ ٌٰجس ٍٔ‪ ،‬نٍ ځکً یې پجشې ِدٵٍنً ه کٍیټې ه‬
‫ٔجټوًې پً موًًِ کې ټً ٔین ثټفویغ ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٍثـو ٘جـذ څمً شکمیپ کړٻ ثٌ‬
‫ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو یې شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫ه کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه‬
‫ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ٘تجـذ الهلپٽتٍ هینتٍ ش‪٩‬ٽیاشتٍ هـ‪ٙ‬تٍٻ پتً ثخصتوثیٍ‬
‫مٌـٽً کٍ ٌ چٍ پً ثٰ٭جنّصج کٍ کمٍنّصجنٍ هیٍې پٍځٍ کٍهشج ټً الًي هٴوًس ٌثګٍ‬
‫شٌالًِ کړې چٍ ِموِصٍ یې پٌليٯ مؤمنٍ ثٰ٭جنجنٍ ثِيمٍ ؼيجه پیپ کتړ‪ .‬پتً ه‪٬‬تً‬
‫ثٌٔيجمض رسه ِي‪ ،‬هًټتٍه‪،‬‬ ‫مٵوُ ؼيجه کې هثٰ٭جنّصج ټٍٻ مٽض پً خیّجًي میړث‬
‫مّؤټیض هرش‪ ٍ٨‬ثٌميىدٍ مکٽٱیض ټتً ممتٍ شتٌ ډًتٌه‬ ‫لٍهى٭ً هٴیجهس ثٌ هًىرب‬
‫ه‪٨‬ٽاٌٌ پً ثٌ ٌ ًٌټٍیوټی ٌ‪ٔ .‬يیو مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ى‪ ،‬چٍ هلتپيل ِتیمٍ‬
‫پتتً کهتتً یتتې پتتً یتتٍه ‪٨‬ٽمتتٍ ثٌؼيتتجهي کتتًٍنۍ پتتًٍي ش‪٩‬ٽتتٶ هًټتتٍه نٍشٌختتپ ىٌچتتجیې‬
‫هًٌِجنٍثٌکمٍنّصجنٍ ليٯ ؼيجه لپپ هینٍ مّؤټیض خجټً ‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌټٍّثټۍ‬ ‫نٍمٍړي هىمو‪ ً٬‬هینٍ مّؤټیض ټً ممٍ ټٍمړی هٍثخپ ٌالیض همیَث‬
‫هٔيیو مٵی‪ ،‬شٌمرش النوي هیٌ‪٬‬ٽګٌٌ ًٌِجنٍپً ‪ٜ‬و ؼيجه پیپ کړ‪.‬ټتً ى٭تً ًٌٌِتصً‬
‫ىٽمنتو ٌالیتض شتً ٌالړ ثٌىٽصتتً یتې هٌه کجټتً هىا‪٬‬تً ٌالیتتض پتً ممصٽٱٍؼديتجشٍ کتتٍ‬
‫هکمٍنّتتصجنٍليٯ ؼيتتجه ٌکړ‪.‬پتتً ىٽمنتتو ٌالیتتض کتتٍ ه خېيخیٽتتٍ ؼيتتجهي ثٌپتتٍځٍ‬
‫شکصیکٍنٍشٌالًِ کٍټٍ ًٌٌِصً خیٌشً ٍثختپ ٌالیتض شتً ًث‪٬‬تی ثٌهټصتً یتې همٍټتٍي ‪٨‬دتو‬
‫ؼيجهي‬ ‫ٌټٍّثټۍ پً ثً‪ٌ٬ ٍّ٬‬ه کٍ هیٍې ٰ‪٩‬ج‬ ‫ثټ‪٥‬جىٌپً مٽګٌشیج ههې ٌالیض همیَث‬
‫ؼديې خنّټ کاېاٍه‪ٔ.‬يیو مٍټٍي ثـّج هللا خً هلپيل نتٍي شأِتیْ ٔتٍي ؼديتې‬
‫ه ه‪ٍ٨‬س پً ـٽٵتٍکٍ هٰکتٌي پتٍىنٍ‬ ‫مؽجىوینٍشً هپٍځٍ ثٌ‪ّ٨‬کٌي ٍهه کړي شٌڅن‬
‫پتً ‪٨‬ٽمتٍ‬ ‫ثٌثِيمٍ ظٵجٰض هًٍِنً ى‪ًٌ ،‬کٍٻ ثٌى٭ٍی خً یې هپٍځٍ ٍهه کړي شٌڅن‬
‫ثٌٰکٌي ټفج‪ ٣‬ى‪ ،‬هثټفجه ثٌخیوینۍ پً ليٯ ؼيجه ثٌمدجًٍې شً چمصٍ کٍٻ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ًٌٌِصً ډیٌه شٍؼً ههینٍ ٍهکړٌ شکمیپ شً ٌثړٌټً لٍ خیج یٍ ى‪ ،‬ه لپتپ‬
‫شٍث ثٌ ٌٰ٘ض پً ثنوثٍه پً ؼيجهي ٌٰی‪ ًٝ‬کې ٌنتډه ثلیّتصً ثٌ ه ؼيتجهي هث‪٨‬یتې یتٍ‬
‫ممکش هث‪ ٍ٨‬ثٌ ‪٨‬ميل مؽجىو ٌ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔمٍټیض‬
‫ه ‪ ۸۳۸۱‬ىؽٌي ٴمٌی کجٻ ه مفٌٿ ثټفٌثٿ پتً میجٔتض کتٍ چتٍ پتً ىیتٍثه کتٍ‬
‫هؼيجهي نیمګړٌ آًمجنٍنٍ هشفٵٶ ټپجًه هثِيمٍ ثمجًس همرشتشجخً ټتً ټتًٍي ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ثِتتيمٍ شفٌیتتک شجِتتیْ ٔتتٍ نٍٔتتيیو مٍټتتٍي ثـّتتج هللا ٘تتجـذ یٍټتتً ى٭تتٍ‬
‫ٌهًیتو‬ ‫ټٍمړنیٍکّجنٍڅمً ٌ چٍ پً لًٍث ثليٗ ثٌ٘وثٴض هشفٌیک همؤِْ شٌڅن‬
‫ثٌپً لپٽٍنً ِصړي کیوٌنکٍ ىٽٍځٽٍیې هى٭ً ميشړ ٌکړ‪.‬هشفٌیک هشأِتیْ پتً ىا‪٬‬تٍ‬
‫ثٌثبٽٍکٍ چې ال ه ‪٠‬جټدجنٍ شفٌیک ه میٍنو ثٌ ډنډ ٌټٍّثټۍ ټً ـوٌهٌ نتً ٌ شېتٌ ٔتٍی‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ نً یٍثٍې ‪٨‬متي ه ثِتيمٍ شفٌیتک ‪٬‬تړی ٔتٍ خٽکتې هلتپيل‬
‫یې هې شً ٌىڅٍٻ چٍ پتً ِتٍټً ییتَه‬ ‫ِیمٍ ټٍٻ ؼيجهي ٴٍمنوثنج ثٌ‪٨‬جٿ ٌټيس لٽ‬
‫شٍګً ټً شفٌیک رسه یٍځجی ثٌټً لپٽٍ ٌِٽٍرسه ه‪٠‬جټدجنٍ پً ټیکٍکٍ پً ىیٍثه کٍ هیٍه‬
‫ٍِچً رش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬تجٿ هـجکمیتض ټپتجًه ٴٌختجنۍ ًٌکړي‪.‬ىا‪٬‬تً چتٍ هٔتيیو ثـّتج‬

‫‪133‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼيجهي ٴٍمنوثنج ثٌ ‪٨‬تجٿ‬ ‫٘جـذ هه‪ ٍ٬‬ـکیانً ىٽٍځٽٍ ټً خٌکصً هِیمٍ ډېٌ پمٍث‬
‫هې شً شیجًٍٔٻ چٍ ټً شفٌیک رسه یٍځجي يش ‪ .‬مٍټٍي ثـّج ٘تجـذ ه ‪٨‬ٽتاء‬ ‫لٽ‬
‫کٌثمٍ ه ى٭ې ًٍٔث ‪٬‬ړیصٍح ى‪ ،‬هًټٍه چې ه مٌـٍٿ ٔین مٍټٍي ‪٨‬دتوثټ‪٩‬يل هیٍخنتوي‬
‫٘جـذ پً مرش یې خً خٍټتوک کتې ټتٍپکٍ ٴٍمنتوثنجنٍ شتً ه‪٨‬تٍس ًٌکتړ شتٌ څتٍ ټتً‬
‫پجټکاً ثٌ ‪٤‬ٽ‪ٍ ،‬یجيت الُ ٌثليل ثٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک هث‪٨‬یً ٌمنٍ لٍ هث چې ى٭ٍ‬
‫ټٍپکیجنٍ ټً ډیٌٌ ه‪ٍ٨‬شٍنٍ رسه رسه ى‪ ،‬لپپ نجًٌث ـجکمیتض شتً هٌثٿ ًٌکتجٌٌ نتٍ ځکتً‬
‫‪٠‬جټدجنٍ ه ٔيیو مي مفمو ثلنو پً مرش ه ى٭ٍ پً ‪ٜ‬و ‪٨‬مٽیتجس ٌکتړٻ ثٌ ه خٍټتوک‬
‫ِجـً یې شٌې ش‪ٙ‬ٱیً کړه‪.‬‬
‫ه مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ًِبه کجًنجمً‬
‫ه کنوىجً ټً ٰصفٍ ًٌٌِصً ه ‪ ۸۴۱۴‬ىت ٓ کجٻ ه ؼوي ه میجٔصې پً ًٌِصیٍ کې‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ټاکٌ ټً کنوىجً څمً ه ٍثخپ پتً لتٍث ـٌکتض پیتپ کتړ‪ .‬مٍټتٍي ثـّتج هللا‬
‫ههې ټاکٌ خٌلتٍثٻ ٌ‪ ،‬ه ٍثختپ پتً‬ ‫ثـّج ٘جـذ ى‪ ،‬ه ثمجًس ه نًٌٍ مرشثنٍ شٌ څن‬
‫ٌالیض کې مٍؼٍهه مؽجىوینٍ ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ ه هٌی ىٌکٽی ٌکړ ثٌ ٌثک یې پً خٕپړه شٍګتً‬
‫مٌکتَ‪،‬‬ ‫ٌالیتض شتً ًٌِتیو‪ .‬ه ‪٬‬تَ‬ ‫ًٌٌِپجًه‪ .‬ټً ٍثخپ ًٌٌِصً ىمو‪٬‬تً ټاتکٌ ‪٬‬تَ‬
‫کې یٍ ٔمیٌ لیٌلٍثه ٴٍمنتوثنجنٍ ‪٠‬جټدتجنٍ شتً‬ ‫ٌالیض‪ٌٰ ،‬ٴً ثٌ نًٍ مي‪ ،‬مٌثکَ پً ‪َ٬‬‬
‫پً یٍنټ ثٌ ًٌ‪ِ ًٜ‬یمٍ کې ه ـَح ثِيمٍ ثٌ ـتَح ٌـتوس ټتً‬ ‫ٌِپجًٻ‪ ،‬لٍ ه ‪َ٬‬‬
‫ٌٍٔ چې ًٌٌِصً ى٭ٍی شیاصې شً ثړ ثٌ ِیمً مکمٽً ه ‪٠‬جټدجنٍ شتٌ ٌثک‬ ‫ډټٍ رسه ؼن‬
‫النوې ًث‪٬‬ٽً‪.‬‬
‫کً څً ى‪ ،‬ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ىموې ټاکٌ ټٍیً خٌلً ه میوث ًٌهګٍ پً لٍث الړٻ ثٌ شتٌ‬
‫میوث ښجً‪ ،‬ټٍګٌ ثٌ چيجًثِیجح پًٍې ًٌِیوٻ لٍ ه ىموې کجٻ ه هټٍې ه میجٔصې پً‬
‫‪ ۱۱‬نیټً ه ‪٠‬جټدجنٍ یٍه ټٍیً ډټً ه مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ پً مرش ټً ‪٬‬تَ‬
‫ه پکصیکج پً لٍث الړه ‪ .‬ه پکصیکج ٌالیض ځجیٍ ‪٨‬ٽتاء ثٌ مرشتثنٍ ًٌشتً ه ٌالیتض ٌثک پتً‬
‫خٕپړ ډٌٻ ٌِپجًه‪ .‬ټً ىموې ځجیً مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ه ټتٍیې پکصیتج ټتً‬
‫ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍ ثٌ م‪ٌ١‬ـٍ مرشثنٍ ټکً ًِب مؽجىو مٍټٍي ؼتيٻ ثټتوین ـٵتج ‪،‬مي‬

‫‪134‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪٨‬دوثټٽ‪١‬یٲ من‪ ،ًٍٙ‬مٍټٍي ٌٰیو ثټوین مفمتٍه ثٌ نتًٌٍ مؽجىتوینٍ رسه لتربې پیتپ‬
‫کړې شٌهې چې همٍټتٍي ثـّتج ٘تجـذ ه موخٌثنتً شګتيًې‪ ،‬ٴتٍي ثِتصوالٻ ثٌ ٴتجن‪٪‬‬
‫کٌٍنکٍ ٌ‪ٜ‬جـصٍنٍ پً نصیؽً کې ه ټٍیې پکصیج ی‪٩‬نٍ پکصیج‪ ،‬پکصیکج ثٌ لٍِض ٌالیجشٍ ټٍٻ‬
‫مؽجىوین ه ثِيمٍ ثمجًس پً ٌثکمنۍ ٴجن‪ ٪‬ثٌ پً پتًٍه ثلتيٗ یتې لپتپ شٕتکیيس ه‬
‫ث‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک پً ٘ٱٍٍٰ کې مو‪ ،٬‬کړٻ‪ .‬چې پً هې شٍګً نتً یتٍثٍې ه‪٬‬تً‬
‫هًی مي‪ٌ ،‬الیجس پتً مکمتپ ډٌٻ ه ثِتيمٍ ٌثکمنتۍ خٌلتً ٌګٌځیتوٻ خٽکتً ه ځتجیٍ‬
‫مؽجىوینٍ‪٠ ،‬جټدجنٍ ثٌ ټً ى٭ٍی رسه ه مٍؼٍهٌ ثمکجنجشٍ ثٌ ٌِٽٍ ثٌ ‪٨‬جٿ ثٌټيس ميشړ پً‬
‫مټ ثِيمٍ شفٌیک نًٍ ى‪ ،‬ٴٍي ٍٔ چې هه‪٬‬ې پٌٌِې پتً کجمیتجخۍ کتې ډیتٌ ًٌٻ ه‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ٌ چې پً لپپ ٰ‪ٙ‬یق ثٌ خٽیٮ ثِصوالٻ رسه یې ثِيمٍ‬
‫کتړ ثٌ ه‬ ‫شفٌیتک پتً ـیتغ ًٌم‪٩‬تٌ‬ ‫شفٌیک لٽکٍ شً ه یٍه ٌثٴ‪ ٍ٩‬ثِيمٍ ثٌ ثٰ٭ج‬
‫ى٭ٍی خٕپړ ٴنج‪٨‬ض ثٌ ميشړ یٍ ـج٘پ کړ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ شفٌیک مّؤټیصٍنً‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ چې ه ثِيمٍ شفٌیک پً ثٌثبٽٍ کې یې ه ؼنٍح‬
‫لصیځ ٌٍ پً ٌالیجشٍ کې ه ‪٠‬جټدجنٍ رسپٌِصٍ ثٌ مرشي پً ‪٬‬جړه هًټٍهه ه ىٌثس ٌالیتض‬
‫ټً ٰصفې څً مٍهه ًٌٌِصً ه ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ‪ ‬پً ثمتٌ ه ىتٌثس ٌالیتض ه‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ ى٭ً ميجٻ چې ىٌثس ٌالیض پً پٍځٍ ټفج‪ٰ ٣‬صفً ٍٔی ٌ مګتٌ‬ ‫ٌث‬
‫پً ىىنٍ ټفج‪ ٣‬ال ى‪ ،‬ډیٌ لٽک ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثړه ٔکمن ٌ ثٌ ټً ىموې ثمٽً ډیٌ ل‪ٌ١‬ثس‬
‫مٍؼٍه ٌ ثٌ ىمیًٕ خً پً ښجً ثٌ ث‪ٌ٠‬ثٍٰ کې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ليٰض مَثـمتض ثٌ خٌیوٌنتً‬
‫کیوٻ‪ .‬مٍټٍي ثـّتج هللا ثـّتج ٘تجـذ پتً لپٽتٍ ‪٨‬جملجنتً ٴتجن‪ ٪‬کٌٍنکتٍ ٌینتجٌٌ ثٌ‬
‫موخٌثنً خٌلًٍه رسه پً هې ٌشٍثنیو چې ههې ٌالیض ه لٽکٍ خجًٌ ثٌ ٍړٌنً ًث لپپ ثٌ پً‬
‫هې شٍګً پً ىٌثس کې ه ثِيمٍ ثمجًس پً لتيٯ مٍؼتٍه مٕتکيس ثٌ ممجټٱصٍنتً ټتً‬
‫ًًاې لص‪ٔ ،‬ی‪.‬‬
‫ه ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٓ کجٻ ه ـمپ پً میجٔض کې کٽتً چتې پتً کنتوىجً کتې ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ه شأِیْ ‪ٍ٬‬نډه هثبٌه ثٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ شفٌیک ه ثٰ٭جنّصج پً ثِيمٍ ثمتجًس رسه‬

‫‪135‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شدویپ ٍٔ ‪ .‬ه ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ پً هې ‪٥٨‬ی‪ ،‬ثټٕجنً ‪ٍ٬‬نډه کتې چتې ٔتجٌلٍث یتٍنی‪ ًٍ ،‬شنتً‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ پً کې ګډٌ کړی ٌ مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ پً کې کٽیتوي ًٌٻ‬
‫هًټٍه ه ‪ٍ٬‬نډې پً ؼٌیج کې مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ه‪٬‬ې ٔتًٍی شتً ه متي مفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو ټپجًه ه ثمیٌثملؤمنین ټٵذ ‪ ٌٛ٨‬کړ چې ه ٔتًٍی ټمتٍث ه ًأیتٍ پتً ثشٱتجٳ‬
‫رسه ش‪ٍٙ‬یذ ثٌ ټً کٽٍنٍ ًٌٌِصً یٍ ځپ خیج ه‪ ً٬‬نٍٿ ه ثِيمٍ ِیجِض پً ٴتجمٍُ کتې‬
‫ًثژٌنوی ٍٔ‪.‬‬
‫ه ىموې کجٻ ه میَث پً میجٔض کې چې ‪٠‬جټدجنٍ ه کجخپ ه ٰصفتې ‪٨‬مٽیتجس پیتپ‬
‫کړٻ ه ثٰ٭جنّصج ه لصیځ ه ٰصٍـجشٍ پً ِٽّٽً کې مٍټٍي ثـّتج هللا ثـّتج ٘تجـذ‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ لٍ ًٌٌِتصً چتې کجختپ ٰصفتً ٔتٍ‬ ‫ټٍم ړی ه ننګٌىجً ٌالیض ه ٌث‬
‫نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمجًس ه ټٍمړنۍ کجخینې ه ش‪٩‬ین پً ميجٻ ه ثٰ٭جنّصج خجنتک ه ټتٍی‬
‫ًبیْ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ ه ؼٍٍث ه میجٔصې پً ټٍمړیٍ کې چې ‪٠‬جټدجنٍ پً ٔتاٻ ٌالیتجشٍ‬
‫کې ټً ؼ ثٻ مجټک رسه نجکجمً مٍثٰٵً ٌکړه چې پً ټړ کتې یتې ه ټنتډٌ ًٌځتٍ ټپتجًه ه‬
‫ٰجًیجح‪،‬ؼٍٍؼج رسپپ ثٌ خٽتن ٌالیتجشٍ شتً ‪٠‬جټدتج ًٌ هثلتپ ٔتٍٻ مٍټتٍي ثـّتج هللا‬
‫ثـّج ٘جـذ ه ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً ثمٌ ټً څٍ شنتٍ نتًٌٍ ثمتجًيت‬
‫مرشثنٍ رسه مَثً رشیٲ شً الړ شٌ څٍ ىٽصً ه ٌ‪٩ٜ‬یض پً خٌٴٌثً کې ىمکجًي ٌکتړي‪.‬‬
‫لٍ ټً مٍثٰٵې هٌه ًٌځې خ‪٩‬و ؼت ثٻ مجټتک ثړك ختوٻ کتړ ثٌ ټتً ـتَح ٌـتوس رسه ه‬
‫رشیکې هِیّې پً پجیٽً کې یې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ليٯ ‪٬‬وثًثنً ثٴوثٿ ٌکړ چتې پتً نصیؽتً‬
‫کې یې پً ًٍګٍنٍ پً پجک نیض ًٌ‪٬‬يل ‪٠‬جټدج پً ٔيجهس ًٌِیوٻ چې ټتً هې ؼمٽتې ه‬
‫ثمجًس څٍ شنً ٍخوه مرشث من ؼمٽً مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ى‪.ٌ ،‬‬
‫ه ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ه ٔيجهس ٌثٴ‪ً٩‬‬
‫هټصً خً ه ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ه ٔيجهس ٌثٴ‪٩‬تً ه نٍمتٍړي ه‬
‫ًًٌٌ مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭نٍ ثـّج ٘جـذ ټتً ٴٍټتً هًرسه رشیکتً کتړٌ چتې ههې پیاتې‬
‫‪٨‬ینٍ ٔجىو پجشً ٍٔی هی‪ .‬نٍمٍړی ٌثیٍ‪ :‬ه ‪ ۸۴۱۹‬ىؽٌي ٔميس کجٻ ه ؼتٍٍث پتً پیتپ‬

‫‪136‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې ٍه کجخپ شً ه مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ه ټیوټٍ ټپجًه الړٿ‪ .‬لٍ ىٽصً مې هی ٌنً ټیو‬
‫ځکً پجکّصج شً یې ِٱٌ کړی ٌ شٌ څٍ ه متَثً ټتً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً پجکّتصج ىیتٍثه ه‬
‫ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس پً ًِمیض پیژنوټٍ شً ٌىڅٍي چتې پتً ثِتيٿ ثختجه کتې ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه ى٭تً ٌلتض ه ِتٱیٌ مٍټتٍي ٔتيجح ثټتوین هالًٌ ٘تجـذ پتً لتربه‬
‫پجکّصج ىیٍثه خجاللٌه ىموې شً شیجً ى‪ ٍٔ ،‬ثٌ ه ه ؼٍٍث ه میجٔتصې پتً څٽًٍمتً نیټتً‬
‫ی‪٩‬نٍ ه مَثً ټً شفٍٻ ِموِتصٍ ًٌٌِتصً یتې ثِتيمٍ ثمتجًس ه ثٰ٭جنّتصج ه ًِتمٍ‬
‫ـکٍمض پً ـیغ پً ًِمیض ٌپٌژثنو چې پً ش‪٩‬ٵیذ یتې ِت‪ٍ٩‬هي ‪ٌ٨‬خّتصج ثٌ ‪٨‬تٌيب‬
‫مصفوه ثمجًثشٍ ى‪ ،‬ثِيمٍ ثمجًس پً ًِمیض ٌپیژثنو‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭نٍ ٘تجـذ ٍیتجشٍي‪ٍ :‬ه خیتج کنتوىجً شتً ًث‪٬‬ٽت‪ ،‬ثٌ مٍټتٍي ثـّتج‬
‫٘جـذ ى‪ ،‬ټً پجکّصج څمً کنوىجً شً ثٌ ټتً ى٭تً ځجیتً ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه خيٌنیتٍ‬
‫چجًٌ ه ٌٍیٌ مي مفمو ‪ٍ٬‬ط ثٌ څٍ نًٌٍ مرشثنٍ پً مٽګٌشیج مَثً شً الړٻ‪ٍ .‬ه ىت‪ ،‬ههٌی‬
‫پً ش‪٩‬ٵیذ پً ثټٍشکً کې ٔرب‪٬‬ج ثٌ ټً ى٭ً ځجیً مَثً رشیٲ شً الړٿ‪ ،‬پً مَثً کې ه ښجً‬
‫ه ثمنیض ټپجًه ه ‪٠‬جټدجنٍ ثٌ ؼ ثٻ مجټک شٌ منځ ګډ پي ؼٍړ ٍٔ چې ٔپږ ث‪ٝ٨‬تجء یتې‬
‫ِتیوؼجنج ث‪٬‬تج‪ ،‬هىتٌثس ثمنیتً ٴٍمنتوث متي‬ ‫هًټٍهٻ‪ .‬ه ‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث ه ٰجًیجح ٌث‬
‫‪٨‬دوثټفٶ ثٌ ٍه ٌ ثٌ ه ؼندٖ ټمٍث ٔیٌ‪ٌ٨‬ح‪،‬ؼ ثٻ مؽیو ًٌٍي ثٌ مٍټٍي ‪٨‬عا ٌٌ‪.‬‬
‫ؼت ثٻ‬ ‫رشٌ‪ .ٍٔ ٧‬رسه ټً هې چې ؼن‬ ‫یٍه ًٌځ چې شیٌه ٍٔه پً ښجً کې ؼن‬
‫مجټک رشٌ‪ ٧‬کړی ٌ لٍ مٍ شً یتې ٌیتپ چتې هث ه ـتَح ٌـتوس کّتجنٍ رشٌ‪ ٧‬کتړی‬
‫رشٌ‪ ٍٔ ٧‬شٌ ِيجً پًٍې ه ِيجً پً ٌلض کې ډیٌ ‪٠‬جټدتج څتٍک ه‬ ‫هی‪.‬مجٍهیګٌ ؼن‬
‫ٔرب‪٬‬ج لٍثشً ثٌ څٍک ه ِیٽٍ لٍثشً ټً مَثً ښجً نً ٌٌشپ‪ .‬پتً ىمتوې ًٌځ ِتيجً ثشتً‬
‫خؽې چې ه ‪ ۸۴۱۹‬ملٌیَ کجٻ ه ؼٍٍث ه میجٔصې ‪ ۱‬متً نیټتً ٌه ٍه ه ًٌ‪ٜ‬تې رشیٱتې ټتً‬
‫مّؽو رسه ٌالړ ٌٿ چې پً ؼیپ مٍټٌ کتې څتٍ ‪٠‬جټدتج ًث‪٬‬ٽتپ ثٌ ًثشتً ٌیتٍ ٌیتپ چتې‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ثٌ نًٍ مٽګتٌي ه ممتجخٌثشٍ پتً ًیجِتض کتٍ هي متج پتً ډیتٌ‬
‫شکٽیٲ ځج ًًٌٌِجٌٌ‪ .‬ىٽصً مٍټٍي ثـّج هللا ٘تجـذ‪،‬مي مفمتو ‪٬‬تٍط ثلنتوثٌ پتً‬
‫کنوىجً کې ه ثمجًس ه لجًؼً چجًٌ ًبیْ ـجؼٍ ٰ‪ٝ‬پ مفمو مٍؼٍه ٌ خیج ټً هې ځجیً‬

‫‪137‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځجی پً مٍټٌٌ کې ِپجًه ٍٔ ه ِیٽٍ رسه نږهې یې ه متي مفمتو‬
‫‪ٍ٬‬ط ثلنو مٍټٌ ٌٌیٕض خیج مٍ ى٭ً پً خپ مٍټٌ کې ِپًٍ کړ ثٌ پً من مٍ ـٌکض ٌکړ‪.‬‬
‫ه شنګٍ ٔجهیج پً نٍٿ ِیمې شً چې ًٌِیوٌپً ممکې ه چجًکنض ه ٌټٍّثټۍ ه ىتَثًه‬
‫ګجنٍ ه مرش ِیو ثِو نٱٌ ٌالړ ٌٌ‪ .‬ى٭ٍی ٍمٍ الًه خنوه کړه ثٌ ٍمٍ ه لٽ‪ِ ٪‬يؿ کٍټٍ‬
‫ًٌِتیوه ثٌ ټکتج‬ ‫ټپجًه یې الُ ٌثچجٌٌ‪ .‬خجاللٌه ىموټصً ټً ى٭ٍی رسه لربه شتٌ ؼنت‬
‫کتې مٍټتٍي‬ ‫رشٌ‪ٍٔ ٧‬ٻ‪ .‬ه‪ٌ ً٬‬لض خً ه ًٌځې شٵٌیدج ټْ خؽې ٌې ىموټصً پً ؼنت‬
‫ثـّج هللا ٘جـذ ٌټګېو ثٌ ٌ‪ًٍ٬‬ځېو مٍ ه ‪ٌ٬‬ه پً لٍث ـٌکجس ٌکړ‪ ،‬ىموث ٔتپً مٍپتً‬
‫‪ٌ٬‬ه کې ٍٔه ِيجً ه ټٍ ې ثٌ شنوې څمً ه ىيکیوٌ ټً ثمٽً خیٌشً کتيل شتً ًثکتٍٍ ٔتٍ‬
‫ىَثًګجنٍ ټً ټٍټٍ څمً پیّې‪ِ ،‬ج‪٨‬صٍنً ثٌ ٴیمصتٍ ٔتیج ٌثلیّتصپ ثٌ متٍ یتې خنتویج‬
‫کړٌ‪ .‬خیج یٍ خنویج څٍ ځجیً رسه ؼي کړٌ ٍه چې ه کٍمٍ خنویجنٍ پً ډټً کې ٌٿ ٔتپیصً‬
‫کّج ٌ مٍ یې مَثً رشیٲ شً یٌٍړٌ څٽًٌٍ ًٌځې خ‪٩‬تو یتې خیٌشتً ىموټصتً پتً شنګتٍ‬
‫ٔجهیج کې ه ـَح ٌـوس یٍې ٴٌثًګجه شً ًثٌړٌ پنځً ًٌځې خ‪٩‬و یٍ مٍ ټْ کّج ًث‬
‫ٌثیّصٍ شٌ څٍ ى٭ً ٔيیوث ًثخجنوې ًثټٍٻ کړي چې ىموټصً هٌی ٔيیوث کړي ٌٌ‪.‬‬
‫پً هې ًٌځ مٍ پنځً څٽٍیاض ٔيیوث چې شٌثًٌِ پتً الًه ٔتجٌلٍث پٌثشتً ٌٌ ثٌ‬
‫څٍ ًٌځې ًٌخجنوې شیٌې ٍٔې ًثټٍٻ ثٌ هٰن مٍ کړٻ پً هٌی کې مې لپپ ًًٌٌ مٍټٍي‬
‫ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ٌپٌژثنو ثٌ ټً نًٌٍ ٔيیوثنٍ مې ؼي هٰن کتړ‪ .‬خیتج چتې کٽتً‬
‫مَثً رشیٲ ثٌ ټٍٻ ِمض ٔاٻ هٌى‪ٌ ،‬ثً ٰصفً ٍٔ ه مٍټٍي ثـّج هللا ٘جـذ ؼّتو‬
‫ټً ىا‪ ً٬‬ٴرب څمً کنوىجً شً ًث ثنصٵجٻ ثٌ ه کنوىجً ښجً پً ټٍیً ٌیجټً کې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً‬
‫ىویٌه کې هٰن ٍٔ چې پً ه‪ ً٬‬ىویٌه کې ه مرشثنٍ ه ٴربٌنٍ ټً ؼمٽتې ه مرشتٳ ټمتٍث‬
‫ټٍمړی ٴرب ه ٔيیو ميمفمو ثلنو‪ًٌ ،‬پّې ٔيیو مي خًٍؼتج ثلنتو‪ًٌ ،‬پّتې ٔتيیو‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ‪ًٌ ،‬پّې ٔيیو مي یجً مفمو ثلنو ثٌ ه رس لٍثشً یې‬
‫٘جـذ ٴرب هی‪ً .‬ـمي‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی‬ ‫ه ًبیْ ثټٍٍثً مٌـٍٿ مي مفمو ًخج‬
‫خجیو ٌٌثیٍ چې ه ٔاٻ پً ىموې ًِبه ‪٬‬میَه کتې ه مٍټتٍي ثـّتج هللا ثـّتج‬
‫٘جـذ یٍ خپ ًًٌٌ مٍټٍي ٌټی هللا ٘جـذ ى‪ٔ ،‬يیو ٍٔ نٍمٍړی چې ه میمنې ټمٍث ټً‬

‫‪138‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪٠‬جټدجنٍ رسه ًث‪٬‬ٽی ٌ ه ؼ ثٻ مجټک کّجنٍ ه ًٍګٍنٍ نتًٌٍ ‪٠‬جټدتجنٍ پتً ٔتج ټتً نیٍټتٍ‬
‫ًٌٌِصً ه ؼٍٍؼج ه ٰی‪ ٞ‬ثخجه ٌټٍّثټۍ پً هٔض ټیيل کتې پتً ژًٌٌ څجګتجنٍ کتې پتً‬
‫ٔيجهس ًٍِټی ٌٌ‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪138‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي نسیم هللا صذیلي ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫مٌګ ـٶ هی‪ ،‬ټً هللا ش‪٩‬جټی پٌشً ىٌٔی ه متٌګ څکتً کٍي‪،‬لتٍ ټکتً څنګتً چتې‬
‫ىٌنٱْ ټً مٌګ رسه ممجممیوٻ یٍ مفک‪ ،‬ـٵیٵض هی ىموثًنګً هث ى‪ ،‬یٍه منپ ٍٔې‬
‫لربه هه چې ه ځینٍ کّجنٍ ټً هنیج څمً ًـٽض پً ‪٤‬جىٌه مٌګ خٽپ کیتږي ثمتج ـٵیٵصتج‬
‫ى٭ٍی ه شٽپجشې ژٌنو پً ثن‪٩‬جٿ ٌیجړٻ ٍٔي ٌي‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی ه ـٶ هالًې ه ٔيیوثنٍ پً ثړه ٌٰمجیيل هي ‪ :‬ژخجړه‪ :‬ثٌ شجٍِ ه هللا ش‪٩‬جټی‬
‫پً الً کې پً ٌژٻ ٍٔیٍ کّجنٍ ه مړٌ ګتا متً کتٍا‪ ،‬خٽکتې ى٭تٍی ژٌنتوي هي ه هللا‬
‫ش‪٩‬جټی پً نَه ًٍٳ ًٌکٍٻ کیږي ‪ًٍِ۸۹۱.‬ر آٻ ‪٨‬مٌث‬
‫ه هللا ش‪٩‬جټی پً نَه ىٌ ى٭ً څٍک ٔيیو خٽپ کیتږی چتې ههللا ش‪٩‬تجټی پتً الً کتې‬
‫کتې ه هښتمن پتً مٌمتۍ نتً ٌي‬ ‫ًٌشً مٌګ ـجرض يش‪،‬کً څتً ىت‪ ،‬پتً ممتجمن ؼنت‬
‫ِدٌپ هللا ٰاس‬ ‫ټګیوټی‪،‬ځکً ًٍِٻ هللا ‪ٌٰ ‬مجیٍ‪ :‬من ٰ‪ٙ‬پ ( أي لٌػ )‬
‫ٌٰثٔتً ختأي‬ ‫أٌ ٴصپ ٰيٍ ٔيٌو ‪ ،‬أٌ ٌٴ‪ ًٌِٰ ًٙ‬أٌ خ‪٩‬ريه أٌ ټو‪٬‬صً ىجمتز ‪ ،‬أٌ متجس ‪٨‬ت‬
‫ـصٲ ٔجء هللا ٰئنً ٔيٌو ٌإ ټً ثټؽنز ) ألٌؼً أخٍ هثٌه‬
‫ٔيیو مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ چې ه ـٶ هالًې یٍ ممٽ‪ ٚ‬مؽجىو ٌ کٽً چې پتً‬
‫ؼيجهي ِٱٌ کې ٍلمٍ ٍٔ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ٔٱجء ن‪ٙ‬یذ کړه ثمج پً ىموې ِٱٌ کې ًٌشً‬
‫هثِې مٌ‪ ٛ‬پیش ٍٔ چتې ههه ه ٌٰتجس ِتدذ ٔتٍ ثٌ لپتپ ًٌؿ یتٍ ث٘تيل مجټتک شتً‬
‫ٌِپجًه‪،‬څٌنګً چې نٍمٍړي شً ه ههې مٌ‪٨ ٛ‬جً‪ٜ‬ېوٻ ه ؼيجهي لومض پً ٌلتض کتې‬
‫ٌ نٍځکً نٍمٍړي شً ه ٔيیو ٌیجړمن ټٵذ ًٌکٍالی ٍٔ‪.‬‬

‫‪140‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا‬

‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ه مٍټٍي ـمیوهللا ٌٍی ه مٍټٍي ‪٨‬دوثټفکی‪ ،‬ملّتی پتً‬
‫‪ ۸۴۳۱‬ىت ٓ کجٻ ه ثٰ٭جنّصج ه شمجً ٌالیض ه ٌٰلجً پً ٌټٍّثټۍ کې هنیج شً ًث‪٬‬ٽی‪.‬‬
‫نٍمٍړی چې پً یٍه ‪٨‬ٽمٍ ثٌ هین هٌِصً کًٍنۍ کې ٍیږیتوټی ٌ‪ٌ ،‬ثټتوین یتٍ ټتً‬
‫هینٍ شٌخیې شً مصٍؼً ٌ چې پً هې ټړ کتې یتٍ نٍمتٍړی ه مجٔتٍمصٍح پتً‬ ‫کٍچنیٍث‬
‫ميجٻ ه ٌٰلجً ٌټٍّثټۍ پً لّوه ِیمً کې ه مٍټٍي ـدیذ هللا ثلنوٍثهه پتً نتٍٿ ټتً‬
‫‪٨‬ج رسه ٔجګٌه کړ شٌ څٍ لپٽې ثخصوثیٍ هینٍ ٍهه کړې شٌې ـج٘ٽې کړي ‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ه ًًٌٍٔجنٍ ټً یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً کٽً چې پتً مٽیٍنٍنتٍ ثٰ٭جنتج ه لپتپ‬
‫ىیٍثه پٌیاٍهټٍ ثٌ ىؽٌس شً مؽدًٍ ٍٔٻ ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا کًٍنۍ ىت‪ ،‬پتً ‪ ۸۴۱۱‬ىتت‬
‫ٓ کجٻ ټً لپٽې ث٘يل ِیمې شمجً څمً ه پجکّصج ه لیربپاصٍنمٍث ه ٍ٘ثخۍ ِتیمې‬
‫شً ىؽٌس ٌکړ ثٌ ىٽصً پً هًګٍ نٍمې کمپ کې ځجی پً ځجی ٍٔٻ‪.‬‬
‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا چې ه‪ ً٬‬ميجٻ مجٔتٍٿ ٌ‪ ،‬هینتٍ ٍهه کتړٌ شتً یتٍ هٌثٿ ًٌکتړ ثٌ‬
‫هپجکّصج پً ممصٽٱٍ موثًٍِ کې یٍ هینٍ کصجخٍنً ٌټٍِصپ شٌهې چې ه ٰنٍنٍ کصجخٍنتً‬
‫یٍ ليٗ ثٌ ٌړې هًٌې پًٍې یٍ لپٽً ش‪٩‬ٽمٍ ِٽّٽً ًٌٍِټً ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً شفٌیک رسه پیٍِصٍ‬
‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ پً ‪ ۸۴۱۴‬ىت ٓ کجٻ ه پجکّصج پتً متٌهث کتې پتً یتٍه‬
‫موًًِ کې ه ٌړې هًٌې کصجخٍنً ټٍِصپ‪،‬نٍمٍړی ه یتٍه لتٍثًًکش ثٌ ه ‪٨‬ٽت‪ ،‬ه ‪٨‬جٔتٶ‬
‫‪٠‬جټذ پً ـیغ یٍثٍې هینٍ ش‪٩‬ٽ‪ ،‬شً مصٍؼً ٌ ثٌ ههنیتج پتً نتًٌٍ ؼٌیجنتجشٍ یتٍ کتجً نتً‬
‫هًټٍه‪ .‬ىمو‪ ً٬‬ميجٻ ه ثٰ٭جنّصج پً کنوىجً ٌالیض کې ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ٴیجٿ‬
‫ٌکړ ثٌ ټً خیيخیٽٍ موثًٍِ څمً ه ‪٠‬جټدجنٍ ه پیٍِصٍ خيیٌ ًٌرسه پیپ ٍٔ‪.‬‬
‫پً ىموې ٔپې ًٌځٍ کې ه ثـجهیعٍ ثٌ شٱّیٌ ‪٠‬جټذ مٍټتٍي نّتی‪ ،‬هللا پتً لتٍح‬
‫کې ًٍِٻ هللا ‪ٌ ‬ینٍ چې ًٌشً ٌثیٍ‪ :‬الړ ًٔ ثٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک مٽګتٌی‬
‫ًٔ!‬

‫‪141‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا چې ټً لٍخً ًثپجڅیږي پً ىا‪ِ ً٬‬يجً لپپ کصجخٍنً کض کٍي ثٌ‬
‫ټً څٍ شنٍ نًٌٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی ه کنوىجً پً لٍث ًٌثنیږي شٌڅٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ‬
‫شفٌیک رسه مٽګٌی يش‪،‬ه‪ٌ ً٬‬لض ‪٠‬جټدجنٍ ه کنوىجً ښجً ثٌ پً ؼنٍح کې ګڼې نتًٍې‬
‫پً ـجٻ کې ٌٌ‪.‬‬ ‫ِیمې ٰصق کړې ٌې ثٌ ه کجخپ پً لٍث ه پٌممص‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومصٍنً‬
‫مٍټٍي ٘جـذ نّی‪ ،‬هللا چې ه شمجً‪،‬کنوٍ‪ ،‬خ٭ي ‪ِ ،‬تمنګج ثٌټ٭تا ٌالیتجشٍ یتٍ‬
‫ٔمیٌ ‪٠‬جټدج ًٌرسه ٌٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک رسه مٽګٌی ٔتٍ‪ .‬هٍثختپ‪٬ ،‬تَ ثٌ‬
‫میوث ًٌهګ ټً ش‪ٙ‬ٱیې ًٌٌِصً هٌی کجخپ شً ًٌِیوٻ ثٌ ه ټٍګٌ ټمتٍث ه چيجًثِتیجح‬
‫پً ل‪ ٢‬کې ځجی پً ځجی ٍٔٻ‪ .‬هټصً ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ه مّؤټیض ِتجـً ه ًیٕتمًٌٍ‬
‫ٌٰٴې شً څیٌمً ٌه‪،‬ىمو‪ ً٬‬ميتجٻ نٍمتٍړي شتً ه ‪٨‬جټیٵتوً ثمیٌثملتؤمنین ټمتٍث ه شمتجً‬
‫ٌالیض ه ‪٠‬جټدجنٍ ه مرش چجًه ٌِپجًٻ ٍٔه‪،‬مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘جـذ ه چيجًثِیجح پً‬
‫ؼيجهي کٌښً کې لپپ مّؤټیض پً ډیٌه ثیانتوثً شتٌرسه کړ‪،‬ىموټصتً یتٍ هٌه شنتً‬
‫شکړه ثٌ نږهې مٽګتٌي ممتوٌٿ ټ‪١‬یتٲ ٘تجـذ ثٌ متي مٍِتی ؼتج ٔتيیوث ٔتٍٻ‪.‬ه‬
‫چيجًثِیجح ثٌ مفموآ‪٬‬ې پً ِیمً کې هؼيتجهي چتجًٌ رسه ىت‪ ،‬ميتجٻ نٍمتٍړي شتً ه‬
‫ٌه لٍِض‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ ټمٍث چې ى٭ً ٌلض ه لٍِض ٌث‬
‫ښجً ه ثمنیض مّؤټیض ٌِپجًٻ ٍٔ‪،‬چې ههې ښجً پً ثمن کٍټٍ ثٌ ه ن‪ ،٥‬پً ث‪٨‬تجهه کتې‬
‫یٍ ه یجه ٌړ نٵٖ ٌټٍخجٌٌ‪.‬‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې څً مٍهه ٌړثنوې چې کٽً ه پکصیکج پً ثًٌګتٍ ٌټّتٍثټۍ کتې ه‬
‫لجټو ٰجًٌٴٍ ثٌ یٍٔمیٌ نًٌٍ ممجټٱٍ ٌِٽٍثټٍ ټمٍث ش‪ ٌٛ٩‬پیتپ ٔتٍ‪ ،‬مٍټتٍي نّتی‪ ،‬هللا‬
‫٘ویٵٍ ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ثًٌګٍ شً الړ ثٌ ه رشٌّٰتجه ه ټٍپکیتجنٍ ه ټ٭تٌ ټٍټٍټتٍ پتً‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې یٍ خٌلً ٌثلیّصً‪.‬‬
‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ال پً پکصیکج کې ٌ‪،‬چې ه پيٍمینې کجخپ ه ٰصفې ټپتجًه ه‬
‫ٔيیو ميخًٍؼج پً مرش ‪٨‬مٽیجس پیپ ٔتٍٻ‪ ،‬ه‪٬‬تً ‪٨‬مٽیتجس چتې ه پکصیتج ه ِتپینې‬
‫ٔګې ِیمې ټً نیٍټٍ رسه پیپ ٍٔٻ مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ًٌرسه ټً ىموې ځجیً مٽګٌی ٔتٍ‪.‬‬

‫‪142‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍمٍړي ثٌ شٌ ٴٍمجنوه النتوې مٽګتٌٌ یتٍ ه هننګٌىتجً ثٌ ټ٭تا ٌالیتض ه ش‪ٙ‬تٱیې پتً‬
‫‪٨ ،‬ٽینګتجً ثٌ هٌټتض‬ ‫‪٨‬مٽیجشٍ کې ‪٨‬ميل ٌنډه هًټٍهه‪ ،‬ه ټ٭ا پً ٌالیض کې ه ‪٨‬ٽیٕن‬
‫ٔجه ٌټٍّثټیٍ ه ش‪ٙ‬ٱیې ثٌ ه رشٌّٰجه ټً ‪٨‬نجرصٌ څمً ه ليٍ٘ټٍ مّتؤټیض ه مٍټتٍي‬
‫نّی‪ ،‬هللا ٘جـذ پً ‪٬‬جړه ٌه چې لپٽً ه‪٤ٌ ً٬‬یٱً یٍ پً ډیٌه ښً شٍګً ثنؽجٿ کړه ‪.‬‬
‫ه پيٍمینې کجخپ ه ٰصفې پً ش‪٩‬ٵیذ چتې کٽتً هپتٌٌث ٌالیتض مٌکتَ ىت‪ٰ ،‬صفتً‬
‫ٍٔ‪،‬مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ټتً ټ٭تا څمتً پتٌٌث شتً ًث‪٬‬تی ثٌ ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫مرششجخً ټمٍث ه پٌٌث ه ثمنیً ٴٍمنوث پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا نږهې مٽګٌي مٍټٍي مفمو مفّن ىجٔمٍ چې ى٭ً ميجٻ یتٍ‬
‫ټً نٍمٍړي رسه ه ثمنیً ٴٍمنوثنۍ ه مٌِصیجٻ پً ـیغ هنوه ثؼٌثء کٍټً ٌثیٍ‪ :‬مٍټتٍي‬
‫٘جـذ پً ى٭ٍ پیهیوه رشثی‪ ٍ١‬کې لپٽً هنوه پً ډیٌه ښً شٍګً شٌرسه کتړه‪،‬ه نٍمتٍړي‬
‫کې ههښمن ډیٌ ٴٍمنوثنج ثٌ ثٌٰثه پً ِتٍټً ییتَه شٍګتً ټتً ؼګتړې‬ ‫پً ىڅٍ پً ٔا‬
‫الُ پً رس ٔ ٍٻ ثٌ ټً ثِيمٍ ثمجًس رسه یٍځجی ٍٔٻ‪ٍ ،‬مج پً یجه هي چې ه ممتجټٱینٍ‬
‫یٍ مٕيًٍ ٴٍمنوث چې آ٘ٲ نٍمیوه ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘جـذ ه ه‪ٍ٨‬س پً خٌکض نتً‬
‫یٍثٍې ه لپٽٍ ٌِٽٍثټٍ پً ګډٌ ټً ممجټٱض څمً الُ پً رس ٍٔ خٽکې یٍ مٍټٌ مياس‬
‫ثٌ ٌِٽې یٍ ى‪ ،‬ثِيمٍ ثمجًس شً شّٽی‪ ،‬کړې ‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّتتصج ه کتتجً ثٌ ټتتٍټنیٌَ چتتجًٌ ه ټتتٍی ًیجِتتض پمتتٍثنی ًبتتیْ ممتتوٌٿ‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ِ‪٩‬جهس ٘جـذ ه مٍټٍي ٘جـذ ىمتوې ٘تٱض شتً ثٔتجًه کتٍي ثٌ ٌثیتٍ‪:‬‬
‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا شً هللا ش‪٩‬جټی ډیٌ ؼيثح ٔم‪ٙ‬یض ثٌ ـّنً ثليٳ ًٌکړي ٌ‪ ،‬ه ‪ٍ٨‬ثمتٍ‬
‫لٽکٍ ه ؼٽذ ثٌ ه لٽکٍ ه ٍړٌنٍ ه ًثلپٽٍټٍ ټپجًه یٍ ث‪٬‬یَنجک ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ ،‬ه نٍمٍړي پً‬
‫شٍِ‪ ٢‬ډیٌ ٍیجس ‪٠‬جټدج ثٌ ‪٨‬جٿ لٽک ه ثِيمٍ ثمجًس ټً ٘ٱٍٍٰ رسه یٍځجی ٍٔٻ چتې‬
‫خیج یٍ ه ثِيمی ن‪٥‬جٿ ثٌ ؼيجه پً الًه کې ټٍی ټٍی لومصٍنً ٌکړٻ‪.‬‬
‫کٽً چې پً ٔاٻ کې ه ‪٠‬جټدجنٍ ؼنګٍ ل‪ ٢‬ټً ګٽديجً ثٌ ؼدپ ثټرستثػ څمتً ًثپتٌ‬
‫ٔج ٍٔ ثٌ هکجخپ ـوٌهٌ شً ًثًٌِیو ه‪ٌ ً٬‬لض نٍمٍړي ه ٔکٌهًې ثٌ ګٽوًې پً ِیمٍ‬

‫‪143‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې ؼيجهي مّؤټیض پً ‪٬‬جړه ٌثلیّض ثٌ ه رشثٌ ّٰجه ‪٨‬نجرصٌ پً ٌړثنوې یې پٌټپّې‬
‫مٵجٌمض شً ثهثمً ًٌکٍټً‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه کجخپ ه ٔاٻ ه خیيخیٽٍ ِیمٍ رسخیٌه پً ‪ًٍ٬‬خنو ثٌ خجه‪٬‬یْ ٌالیض پً‬
‫ؼنګٍ ل‪ ٍ٠ٍ١‬کې ى‪ ،‬ؼيجهي هنوه ثؼٌثء کړې هه ‪.‬‬
‫ٌٰجس یې‬
‫مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ه ٔکٌهًې پً ؼنګٍ ل‪ ٢‬کې ټتً هښتمن رسه پتً ؼګتړه‬
‫کې ٍلمٍ ٍٔ‪ .‬ه ؼګړې ټً ِیمې ه ‪٨‬يػ ټپجًه ثنصٵجٻ ٔتٍ چتې هللا ش‪٩‬تجټی ًٌشتً ٔتٱجء‬
‫ن‪ٙ‬یذ کړه‪،‬ثمج څً مٍهه ًٌٌِصً چې نٍمٍړی پً ؼيجهي لومض خٍلض ٌ نجڅجپً پً یٍه‬
‫ِمصً نجًٌ‪ ٍ٬‬مدصي ٍٔ‪،‬څٌنګً چې ه نٍمٍړي ‪٨‬يػ ه ىیٍثه پً هثلپ کې ممکن نً ٌ ه‬
‫‪٨‬يػ ټپجًه ه پجکّصج پیاًٍ شً ثنصٵجٻ ٔتٍثٌ ىٽصتً پتً کتٍیټٍ ٔتٱجلجنً کتې خّتًب ثٌ‬
‫ټً ثمٽتً ډثکټٌثنتٍ مٕتًٍه ًٌکتړه چتې هپجکّتصج‬ ‫‪٨‬مٽیجس ٍٔ‪ .‬لٍ ه مٌ‪ ٛ‬ه ِمصٍث‬
‫پً ميجٻ پً ‪٠‬یجًه کې پتً‬ ‫کٌثچٍ شً ثنصٵجٻ يش‪،‬نٍمٍړي ټً پیاًٍ څمً کٌثچٍ شً ه ش‬
‫نیمً الًه لپپ ًٌؿ ث٘يل مجټک شً ٌِپجًه ثٌ ه ٔيجهس ؼجٿ یٍ نٍٓ ؼج کړ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬
‫ه مٍټٍي ٘جـذ ؼنجٍه کجخپ شً ثنصٵجٻ ٍٔه ه کجخپ پً ‪٨‬یوګجه کتې یتٍ ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ه ټٍړپٍړٌ چتجًٌثکٍ ه ًیجِتض ثټتًٍٍثء مٌِتصیجٻ مٍټتٍی ‪٨‬دوثټکدیٌ٘تجـذ ثٌ‬
‫هٰج‪ٌٍ ٧‬یٌمي ‪٨‬دیوهللا ثلنو پً ګډٌ ؼنجٍه ثهثء ٍٔه ثٌ خیج یٍ ؼّو ه کجخپ پً ٔيوثی‬
‫٘جټفین ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ًِمٍ ٌ‪٤‬جیٲ‬
‫مٍټٍی ٘جـذ نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ه ثِيمٍ ثمجًس پً ټیکٍ کې ه لومض پً ميتجٻ‬
‫النوې مّؤټیصٍنً شٌرسه کړي‪:‬‬
‫ه شمجً ٌالیض ه ‪٠‬جټدجنٍ مّؤٻ‬ ‫‪‬‬
‫ه لٍِض ښجً ه ثمنیض مّؤٻ‬ ‫‪‬‬

‫‪144‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه پٌٌث ٌالیض ثمنیً ٴٍمنوث‬ ‫‪‬‬

‫ه پٌٌث ٌالیض ثهثًي ًبیْ‬ ‫‪‬‬
‫ه ٔکٌهًې پً ؼنګٍ کٌښً کې ه یٍه مفجى مّؤٻ‬ ‫‪‬‬
‫ه ٔپجړِمې ٌٰٴې ٴٍمنوث‬ ‫‪‬‬
‫ه ‪ ۱۱‬مې ټٍثء ٴٍمنوث‬ ‫‪‬‬
‫ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا کًٍنۍ‬ ‫‪‬‬
‫ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا کًٍنۍ ههه ټً ٌثټتوینٍ ثٌ څتٍ ًٌٌنتٍ ثٌ لٍینتوٌ ؼتٍړه ٌه‪ ،‬ه‬
‫مٍټٍي ٘جـ ذ مرش ًًٌٌ چې ٴجًي ثن‪٩‬جٿ هللا نٍمیوه ثٌ مٍټٍی نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ څمتً‬
‫ًٌٌِصً ههه ځجینجِصی ٌټجکپ ٍٔ هثمٌیکجیجنٍ هیٌ‪٬‬پ پتً ټٍمړیتٍ ٔتپٍ کتې ه لٍِتض‬
‫ٌالیض پً مټً چینً ِیمً کې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً مبدجً کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪ ،‬مٍټٍي نّی‪،‬‬
‫هللا ٘جـذ ٌثهه کړی ه ٌٰجس شٌ ٌلصً یٍ ه ٌثهه هٌه کجټً ٌشتيل ٌ‪ ،‬ټتً نٍمتٍړي څمتً‬
‫کٍٿ ثٌاله نً هی پجشً ٍٔی ‪.‬‬
‫ه مٍټٍی نّی‪ ،‬هللا ٘ویٵٍ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ه ثٰ٭جنّتتصج ه کتتجً ثٌ ټتتٍټنیٌَ چتتجًٌ ه ټتتٍی ًیجِتتض پمتتٍثنی ًبتتیْ ممتتوٌٿ‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ِ‪٩‬جهس ٘جـذ ٌثیٍ‪:‬‬
‫ٍه ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘جـذ رسه ټٍمړی ى٭ً ميجٻ ٔنجلصً ٍٔٿ چتې ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ل‪ ٢‬پً چيجًثِیجح کې ٌ‪ .‬پً ټٍمړي ميٴجس کې مج هًک کړه چې نٍمٍړي شً هللا ش‪٩‬جټی‬
‫پً ژًٌ ‪٨‬ٽمٍ ثِص‪٩‬وثه رسخیٌه‪ ،‬ه ثليٗ ‪،‬شٵٍی ثٌ هیجنض رشٯ ىت‪ًٌ ،‬پتً خٌلتً کتړی‬
‫هی‪،‬نٍمٍړی ډیٌ ټً لٽًٍ٘ ډک ثٌ مفدض کٌٍنکی ٔم‪ ٌ ٚ‬چې ټتٍٻ مؽجىتوین شتٌې‬
‫ډیٌې ښې لج‪ٌ٠‬ي ټٌي ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه لٽکٍ پً ؼٽذ ثٌ ؼيح ثٌ هثِيمی ثمجًس ټً ټیکٍ رسه پً ٌ٘تپ کٍټتٍ‬
‫کې ټٍی الُ هًټٍه‪،‬نً یٍثٍې یٍ ؼيجهي شؽٌخً ثٌ ىمض هًټتٍه خٽکتې ښتً ‪٨‬تج ثٌ پتً‬
‫ٔميص ټفج‪ ٣‬مصٵی ثنّج ٌ‪ ،‬ه نٍمٍړي ټً کًٍنۍ ثٌ نږهې مٽګٌٌ څمتً ډًتٌٌ کّتجنٍ‬

‫‪145‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هّٰجه ثٌ ًٌٌِصً هثمٌیکجیٍ ثٔ٭جٻ پً مٵجخپ کې ؼيجه کې ٰ‪٩‬جټً ٌنډه ثلیّصې ‪،‬ډیٌې‬
‫ٴٌخجنۍ یٍ ًٌکړې هي ثٌ ال ى‪ ،‬لومصٍنً شٌرسه کٍي‪.‬‬
‫ه شمجً ٌالیض پمٍثنی ؼيجهي مّؤٻ ثٌ ه مٍټٍي نّی‪ ،‬هللا ٘جـذ نږهې مٽګتٌی‬
‫مٍټٍي مفمو مفّن ىجٔمٍ ٌثیٍ ‪:‬‬
‫مٍټتتٍی نّتتی‪ ،‬هللا ٌثٴ‪٩‬تتج ه ٍىتتو‪،‬ثليٗ‪،‬نیکٍثليٴٍ‪ِ ،‬تتمجٌس ثٌ میړثنتتې منٍنتتً‬
‫ٌه‪،‬ى٭ً ه ًٰجٴض ثٌ ثليٗ یٍ ځجنګړی ل‪ٙ‬ٽض هًټٍه‪ ،‬ىمیًٕ خً یٍ پً ٔتٍنډٌ مٍِتکج‬
‫لپٌه ٌه‪ ،‬پً هې رسخیٌه ًٌشً هللا ش‪٩‬جټی ښتً ثِتص‪٩‬وثه ًٌکتړی ٌ‪،‬ثٌ پتً شٵٌیتٌ کتې یتٍ‬
‫ځجنګړی شجظیٌ پٌٌس ٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړی ه لپپ ثليٗ ټً ثمٽً ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ميمفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬
‫رسه لًٍث نږهې ش‪٩‬ٽٵجس ثٌ ـّنً ًٌثخ‪ ٢‬هًټٍهٻ ثٌ پً هه یتې کجمتپ ث‪٨‬تصاه هًټتٍه نتٍ‬
‫ځکً یٍ ًٌشً ىمیًٕ مي‪ ،‬مّؤټیصٍنً ِپجًٻ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هې پً نٍمتٍړي ًـت‪ٌ ،‬کتړي ثٌ‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې ههه لومصٍنً پً لپپ هًخجً کې ٴدٍٻ ٌګٌځٍي ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪146‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال یارمحمذ اخنذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ٔيیو ميیجً مفمو ثلنو هثٰ٭جنّصج پً ؼنٍيب ٌالیجشٍ کتې هًٌِتجنٍ پتً لتيٯ‬
‫هؼيجه هميجٻ ټً ميمٍ څیٌٌ څمً ٔمیٌٻ کیږي‪ ،‬چې ًٌٌِصً یې هثِيمٍ ثمجًس پتً‬
‫ؼيتجه‪،‬‬ ‫ٴیجٿ ثٌ ٌثکمنۍ کې ى‪ًِ ،‬ب ًٌٻ ټٍخٍټی هی‪ .‬کً پتً هې ـتٍٍه کتې هپمتٍث‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍه شفٌیک ثٌ ثِيمٍ ٌثکمنۍ یجهٌنً کیږي نٍهميیجًمفمو ثلنتو ټتً یتجهٌنې‬
‫پٌشً خً نیمګړي ٌي‪ ،‬ځکً نٍمٍړی ى٭ً ٔم‪ٙ‬یض ٌ چې هکمٍنیّصجنٍ پً ليٯ ه ؼيجه‬
‫همٌـٽې ‪ٍ٬‬نوې یې هثِيمٍ ثمجًس پً ٴیجٿ کې ى‪ ،‬کٽیوي ًٌٻ هًټٍه‪.‬‬
‫پً هې ټیکنً کتې ىڅتً کتٌٍ چتې هثٰ٭جنّتصج هؼيتجه ههې ٌشتيل ٔم‪ٙ‬تیض ثٌ‬
‫ٴيٌمج مؽجىو پً ژٌنو ثٌ کجًنجمٍ ٌ‪٬‬ږیږٌ ‪.‬‬
‫پیوثیاض ثٌ هژٌنو ثخصوثيئ مٌثـپ‬
‫ميیجًمفمو ثلنو هـجؼٍ لج مفمتو ٌٍی هنیجٍمفمتو ملّتی پتً ‪۱۸/۱/۸۱۱۱‬‬
‫میيهي نیټً چې ه ‪ ۸۴۴۱‬ىت ٓ کجٻ ه ثِو میجٔصې ټً ‪ ۱۱‬رسه ِمٍ لًٍي هکنتوىجً‬
‫ٌالیض ه هثمج ٌټٍّثټۍ همٌ‪٬‬ج کیهې پً پً ِیمً کې هنیتج شتً ًث‪٬‬ٽتی‪ .‬نٍمتٍړی پتً‬
‫لټً پاصٍ ‪ -‬پٍپٽَی ثٌ پً ِیمً کې یې ټً یٍې هینوثًې ثٌ ممًٍې کًٍنۍ رسه ش‪٩‬ٽتٶ‬
‫هًټٍه ‪.‬‬
‫ميیجًمفمو شنکی ځٍث ٌ چې هینٍ ٍهه کړٌ شً یې ممً کړه‪ ،‬ثخصوثیٍ کصجخٍنً یې‬
‫پً لپٽً ِیمً ه‪ً ً٬‬ثٍ هکنوىجً ښجً‪ ،‬ثً‪ّ٬‬تج ثٌ نتیٖ ٌټّتٍثټیٍ پتً ممصٽٱتٍ کٽیٍثټتٍ‬
‫موًٍِ کې ٌټٍِصپ‪ .‬ى٭تً ميتجٻ چتې نٍمتٍړی هځتٍثنۍ پتً هًٔتپ پتپ ثیاتی ٌ‪ ،‬پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج کې کمٍنیّصجنٍ کٍهشج ٌکړه‪ ،‬چې ټتً ىمتوې رسه نٍمتٍړي لپتپ پجشتً ژٌنتو‬
‫هکمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه شً ٌٴٲ کړ ‪.‬‬

‫‪147‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هکمٍنیَٿ ثٌ ًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ پً ليٯ هؼيجه پٌپ‬

‫هٍثخپ ٌالیض ثٌِتیوٌنکی پمتٍثنی مرشت مؽجىتو ثٌ هميیجًمفمتو ثلنتو نتږهې‬
‫مٽګٌی مي ‪٨‬دوثملنج ٌثیٍ‪ ،‬چې هکنوىجً ٌالیض هثً‪ّ٬‬ج ٌټٍّثټۍ پً چ٭نٍ ‪ٌ٬‬ه کتې‬
‫پتً مرشت مؽجىتوینٍ ِتًب ؼيتجهي‬ ‫هٴٍمنوث ‪٨‬دوثټٌثٍٳ ثٌـجؼٍ مي مفمو ًختج‬
‫مٌکَ هًټٍه‪ .‬پً ټٍمړي ځپ ميیجًمفمو چې شٵٌیدج ٔپ کٽن ٌ‪ ،‬ىمتوې مٌکتَ شتً هڅتٍ‬
‫نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی هؼيجه ټپجًه ًث‪٬‬ی‪ ،‬ټً ىموې ميجټً نٍمتٍړي هکمٍنیّتصجنٍ‬
‫پً ليٯ ؼيجه پیپ کړ ثٌ ًٌرسه یې پً ٰجً‪ٌ ٫‬لض کې ههینٍ کصتجخٍنٍ ټٍِتض شتً ىت‪،‬‬
‫ثهثمً ًٌکٍټً ‪.‬‬
‫ميیجًمفموپً ټٍمړي ځپ هثً‪ّ٬‬ج پً ٌټٍّثټۍ همؽجىوینٍ پً ټٍی ش‪٩‬تٌ‪ ٛ‬کتې‬
‫خٌلً ٌثلیّصٽً ثٌ ًٌٌِصً یې هکجخپ تتت کنوىجً هالًې پً ثٌ هٌ کې هکنوىجً ثٌ ٍثختپ‬
‫مٌخٍ‪ ٟ‬پً ممصٽٱٍ ِجـٍ کې ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ شً ثهثمً ًٌکړه ‪.‬‬
‫پً هې ٌلض کې هىموې ِیمې همؽجىوینٍ ٍیجس ‪٨‬مٽیتجيت ٌبٌکتَ هکنتوىجً ثٌ‬
‫الًه ٌ‪ ،‬ثٌ ډیٌ ځٽً خً یې هىموې الًې پً ثمصوثه کې ههښمن‬ ‫کيس شٌمجخین پً ‪َ٬‬یو‬
‫پً کصجًٌنٍ خٌیوٌنً کٍٻ ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثملنج ٌثیٍ پً هې ٌلض کې مؽجىوینٍ پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کتې پتً هښتمن‬
‫خٌیوٌنً کٍٻ‪ ،‬هټٍیې الًې پً ثٌ هٌ کې هٔيٌ٘ٱج ثٌ کيس شٌمتجخین ه‪٬‬يشت ‪ ،‬لتجًث ‪،‬‬
‫لٍثًٍثنً کٍټۍ ثٌ پً نًٌٍ ِیمٍ کې مؽجىتوینٍ هښتمن شتً کمینٍنتً نیتٍٻ ثٌ ىمیٕتً‬
‫کمٍنیّصجنٍ شً ِمض شٽٱجس ثٌښصپ شٌهې چې هٔيٌ٘ٱج مٌخٍ‪ ٟ‬یٍه ِیمً ټتً هې ثمٽتً‬
‫ه ( ٍِیٍ مٍټٌٌ ِیمً ) خجنوې ٌنٍمېوه‪ ،‬چې مؽجىوینٍ ههښمن لًٍث ٍیجس مٍټٌ پً کې‬
‫ٌٍِځٍٻ ‪.‬‬
‫ميیجًمفمو ثلنو پً هې ټٍټٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې هیٍه ممکش مؽجىو پً ٘ٱض خٌلتٍثٻ‬
‫ٌ‪ ،‬نٍمٍړی چې ه ‪ً RPG -6‬ثکټ ثٌ شٍ‪٬‬نویٍ ‪٨‬یجًٌټٍ مّتٽکٍ ٌ‪ًٌٌِ ،‬تصً یتې ه‪٠‬یتجًٌ‬

‫‪148‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ٜ‬و ِټینګٌ میَثیپ پً ٌیٕصٽٍ کې ډًٌ ميجًس ٌمٍنو ثٌ هکمٍنیّصجنٍ ىٍثیٍ ځٍثک شتً‬
‫یې هًثنً شٽٱجس ٌثړٌٻ ‪.‬‬
‫ه هښمن پً الُ خنوي کیوٻ‬
‫ميیجًمفمو ثلنو هډثکټٌ نؽیذ هـکٍمض پً ټٍمړیتٍ کتې هٔيٌ٘تٱج ثٌ هثمتج‬
‫شٌمجخین هپٍټٍ پً کيل کې هکمٍنیّصٍ ‪ّ٨‬کٌٌ ټمٍث ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ هکمٍنیَٿ ٍنتوث شتً‬
‫ٌټٍېو‪ .‬ههې خنو پً ميجٻ کمٍنیّصجنٍ نٍمٍړي شً پتً پاتٍ ه ًثځړٌټتٍ پتً ٔتمٍٻ لتًٍث‬
‫ِمصې ٔکنؽې ثٌ ش‪٩‬يیدٍنً ًٌکړٻ ثٌ شٌیٍه کتجٻ پتًٍې پتً کنتوىجً کتې هکمٍنیّتصٍ‬
‫ـکٍمض پً ٍنوث کې ٌ‪ ،‬شٌهې چې ه ـدیذ ثکج پً نجمً هثً‪ّ٬‬ج ٌټٍّثټۍ یتٍه ِتپین‬
‫یٌي ثٌ ممًٍ پً لپٽٍ ىڅٍ ًثليٗ کړ ثٌ پً هې شٍګً یې هکمٍنیَٿ ټً پنؽتٍ نؽتجس‬
‫ٌمٍنو ثٌیٍځپ خیج ؼيجهي ٘ٲ شً ِصٍ ٍٔ ‪.‬‬
‫خجیو ٌٌیپ يش چې ميیجًمفمو ثلنو ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک پً ميجٻ ىت‪ ،‬یتٍ‬
‫ځپ ههښمن پً الُ خنتوي ٔتٍ‪.‬کٽً چتې ه ‪ ۸۴۱۴‬ملٌیتَ کتجٻ پتً ـتٍس کتې ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫هؼنٍح ثٌ ؼنٍح ټٍیویځ ټمٍث پً کجخپ خٌیو ٌکړ‪ ،‬چيٽّتصٍ شتً نتږهې ه هًی ثړلیتَ‬
‫پً پجیٽً کې یٍٔمیٌ مؽجىوین مفجرصه ٔتٍٻ‪ ،‬ىموټصتً هڅتٍ نتًٌٍ ‪٠‬جټدتجنٍ رسه‬ ‫ؼن‬
‫یٍځجی ميیجًمفمو ى‪ ،‬هثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬ه الُ شً ٌټٍیو ‪ ،‬ميیجًمفمو ثلنو ‪ ۹‬میجٔصې‬
‫‪ًٌ ۳‬ځې پً ؼدپ ثټرسثػ کې خنوي ٌ‪،‬شٌهې چې ههالًثٿ پً ل‪ ٢‬کتې هثِتم‪٩‬یپ لتج ثٌ‬
‫مّ‪ٍ٩‬ه ټً کّجنٍ رسه هشدجهټې پً پجیٽً کې ًثليٗ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ؼيجهي مّؤٻ پً شٍګً‬
‫کٽً چې ميیجًمفمو ثلنو هکمٍنیّصجنٍ ټً ٍنوث څمً ثٍثه ثٌ ؼيتجهي ٘تٲ شتً‬
‫ِصٍ ٍٔ‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ هثً‪ّ٬‬ج ه ؼديې ‪٨‬متٍمٍ مرشت ٴٍمنتوث ‪٨‬دتوثټٌثٍٳ هممصٽٱتٍ‬
‫ِیمٍ ټپجًه ؼيجهي ګٌٌپٍنً شٕکیپ کړٻ‪ ،‬چتې پتً هې ټتړ کتې یتې هکنتوىجً ههثمتج‬
‫ٌټٍّثټۍ هٔیمٌَ پً ِیمً کې همؽجىوینٍ هځتجًٍ ګتٌٌپ مرشت ميیجًمفمتو ثلنتو‬
‫ٌټجکً‪ ،‬پً ىموې ِیمً کې پً ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض رسخیٌه ًٌٌِصً نٍمٍړي لپپ ٰ‪٩‬جټیصٍنً‬

‫‪148‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نًٍ ى‪٬ٌ ،‬ځٍٻ ثٌ هکنوىجً پً ىٍثیٍ ډګٌ چې ههښمن ډیٌې ٴٍثٌې پً کې ٌې ‪٨‬مٽیجس‬
‫یې پیپ کړٻ‪ .‬هىموې ‪٨‬مٽیجشٍ پً ټړ کې ميیجًمفمو ثلنو پً ټٍمړي ځپ ههښمن مې‬
‫ؼنګٍ ‪٠‬یجًه ًثنّکًٍه کړه‪ ،‬مي‪٨‬دوثملنج چې ههې ٘فنې ٔجىو هی ٌثیٍ ‪ ،‬میوث شتً‬
‫پً نږهې ِتیمً کتې ؼنګتٍ ثټٍشکتٍ پتً مؽجىتوینٍ مبدتجً کتجٌٌ‪ ،‬مؽجىتوینٍ ههښتمن‬
‫هٴٍمنوې همٌکَ ممجخٌه کٕٲ کړه‪ ،‬چې پٌٽٍټجنٍ شً یې ٌیپ چتې ډیتٌ ثـصیتج‪ٌ ٟ‬کتړي‬
‫ځکً کیوثی يش همؽجىوینٍ ټمٍث ٌٌیٕصپ يش‪ .‬لٍ یٍه پیٽٍټ ځٍثح ًٌکړ چې هی ټً‬
‫مؽجىوینٍ نً ٌیٌیږي ‪ ،‬ىموث ‪٠‬یجًه همبدجً ټپجًه پً مؽجىوینٍ ًثټیټً ٍٔه ثٌ مبٍنً یتې‬
‫ٌ‪ًٍ٬‬ځٍٻ‪ ،‬لٍ خیٌشً هپًٍشً کیوث پً ميجٻ ميیجًمفمو ثلنو پً ِټینګٌ میَثیپ پً ناتً‬
‫کړه ثٌ ًثنّکًٍه ٍٔه‪ .‬ه‪٨‬دوثالـو پً نجمً ه ‪٠‬یجًې پیٽٍټ چې مؽجىوینٍ یې لربې پً‬
‫ممجخٌه کې ثًٌیوټې ٌې‪ ،‬ټً یٍخپ مٽګٌي رسه ژٌنوی همؽجىوینٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ی ‪.‬‬
‫پً ِیمً کې ههښمن پً پٍِتصٍ‬ ‫شٌهې ‪٨‬مٽیجشًٌٌٍِصً هکنوىجً مؽجىوینٍ هًې‬
‫خجنوې رسشجرسي ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ‪ .‬ميیجًمفمو ثلنتو پتً هې ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې ىت‪ ،‬هیتٍه‬
‫ټتً ِتیمې ههښتمن‬ ‫ممکش مؽجىو پً ـیغ خٌلٍثٻ ٌ‪ ،‬چې پً نصیؽً کتې یتې هًېت‬
‫کمپٽً پً خٕپړ ډٌٻ ټٍټً ٍٔه ‪.‬‬
‫ه ؼدجً ثٌ هٌِص‪ ،‬مٽیٍٕ پً ليٯ ؼنګٍنٍ کې رشکض‬
‫ه نؽیذ هـکٍمض پً ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کې ه هًِض ثٰ٭جنّصج ‪ٍ٬‬نوې پً ؼنٍيب‬
‫ِتیمٍ‬ ‫ٌالیجشٍ کې ى‪ ،‬ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس هىٌکٽً پً نّتدض شٕتویو ٔتٍٻ ثٌ ټتً ث‪٠‬تٌث‬
‫ههښمن کمپٽً ټٍټً ٍٔه پً هې ٌلض کې هٍثخپ ٌالیض مٌکَ کتيس ښتجً همؽجىتوینٍ‬
‫شٌمفجرصې النوې ًث‪٬‬ی ثٌ هټٍیې الًې پٌرس همؽجىوینٍ ‪٨‬مٽیتجس هىٌکٽتً پتً نّتدض‬
‫ٍیجس ٍٔٻ ‪.‬‬
‫هٍثخپ ثٌ کنوىجً ٌالیض مؽجىوینٍ پً ګډه هٍثخپ پً مٌکَ کيس خجنوې خٌیو پیتپ‬
‫کړ‪،‬هىموې الًې هليٍ٘ټٍ ثٌ هکيس همفجرصې همجشٍټٍ ټپجًه ـکٍمض پً ؼنٍح کتې‬
‫هًِبې ـکٍمصٍ مٽیٕې مرش ‪٨‬دوثټؽدجًٴيٌمج شً ٴٍمنوه ًٌکړه چې کتيس شتً ځتج‬
‫ًٌٍِي‪ .‬هؼدجً مٽیًٕ چې ههٌِص‪ ،‬هګٽ‪ ،‬ؼمٍ مٽیٕې ‪ٍ٬‬نوې یتې پتً ؼنتٍيب ٌالیتجشٍ‬

‫‪150‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې پً ِمصٍ ‪٤‬ٽمٍنٍ ٔيٌس هًټٍه ثٌ ًٍګٍنً خې ؼٽدً مٌشَٴً ټٍپکٍثٻ پتً کتې ًث‪ٍ٬‬نتډ‬
‫پیپ کړ‪ ،‬کٽً چې هؼدجً ٴتٍه چتې‬ ‫ٍٔي ٌٌ‪ ،‬ټً کنوىجًڅمً یې هکيس پً لٍث پٌممص‬
‫ِٽګٍنً پٍځٍ مٍټٌ ثٌ ٌِجی‪ًٌ ٢‬رسه ٌٌ ه ٔيٌ ٘تٱج ټتً ِتیمې شېتٌه ٔتٍه‪ ،‬مؽجىتوینٍ‬
‫ممتً یتې ٌنیٍټتً ثٌ هکنتوىجً‬ ‫هؼٽوک پً ِیمً کې خٌیو پتٌې ٌکتړ ثٌ هٌړثنتوې شت‬
‫ثلنوه‪٬‬تتً ٌلتتض هميیجًمفمتتو پتتً مرشتت‬ ‫همؽجىتتوینٍ یتتٍه مرشت ميمفمتتو ًختتج‬
‫مؽجىوینٍ شً ٌ‪٤‬یٱً ًٌکړه چې ه کنتوىجً ټتً هثمتج رسه نتږهې هٔيٌ٘تٱج ٌټّتٍثټۍ‬
‫هٔیٌ‪٨‬يل لج پً ِیمً کې پً هښمن خٌیو ٌکړي ثٌ هِیمې ٌټکً پً الُ کتې ٌثلتيل‪،‬‬
‫پً هې شٍګً مؽجىوینٍ پً هې ِیمً کې پً هښمن خٌیو ٌکړ ثٌ ه ؼدجً مٽیًٕ یې کيس‬
‫شً نجًِیوه ه ٔيٌ٘ٱج ثٌ کيس شٌمنځ مفجرصه کړه ‪.‬‬
‫پً ميتجٻ چتې هٍثختپ ثٌ کنتوىجً ٌالیتض ګڼتٍ مؽجىتوینٍ ثٌ ؼيتجهي‬ ‫ههې ؼن‬
‫ګٌٌپٍنٍ پً کې رشکض هًټٍه‪ ،‬هٔيٌ٘ٱج ثٌ ؼٽوک پً ِیمٍ کې ټً هښتمن رسه ِتمض‬
‫ؼنګٍنً ٌٍٔٻ‪ ،‬چې پً نصیؽً کې یې هؼدجًمٽیًٕ یٍ من لصمً ٍٔه ثٌ یٍثٍې مرشت یتې‬
‫پً شیاصً ځج ليٗ کړ ‪ .‬ټً هې ًٌٌِصً خیج هې ـکٍمصٍ مٽیٕې رسپًٍشً نکړ‪ ،‬خٽکتې‬
‫ټٍٻ ‪ّ٨‬کٌ یې ه کنوىجً ثٌ ٍثخپ شٌمنځ همؽجىوینٍ پتً ِتمصٍ خٌیتوٌنٍ کتې ټتً منځتً‬
‫الړٻ‪.‬‬
‫کې هميیجًمفمو مّؤټیض هٔيٌ٘ٱج ٌټٍّثټۍ ه ٔیٌ‪٨‬يل لج‬ ‫پً هې پٌثك ؼن‬
‫پتً ميتجٻ ىت‪،‬‬ ‫پً ِیمً کې ٌ‪ ،‬چې ټً هښمن رسه یې ِمض ؼنګٍنً ٌکړٻ‪ .‬ههې ؼن‬
‫ههه مٽګٌٌ ههښمن یٍه ؼنګٍ چًٍټکً ًثنّکًٍه کړه ثٌ خٽً یې ى٭ً ميجٻ ًٌ‪ٌ ً٬‬نیٍټتً‪،‬‬
‫ټً ثمٽً پیٽٍټ ل‪١‬ج ٍٔ ثٌ همؽجىوینٍ پً ِجـً کې یتې‬ ‫کٽً چې همؽجىوینٍ هپٌممص‬
‫څٌلکً کینٍټً چې مؽجىوینٍ ًٌخجنوې ـمٽً کړه ثٌ ټً هًی شنً ‪٨‬مٽې رسه یٍځجی یتې‬
‫ٌنیٍټً ‪.‬‬
‫مي‪٨‬دوثملنج ٌثیٍ ه مؽجىوینٍ مرش ٴٍمنتوث ‪٨‬دتوثټٌثٍٳ ‪ٍ٬‬ښتصنً ٌکتړه‪ ،‬چتې‬
‫نیٍٻ ٍٔې څٌلکً هې پً ثً‪ّ٬‬ج کې همؽجىوینٍ مٌکَ شً ًثٌِتصپ يش‪ .‬لتٍ هثميتجٻ‬
‫چې ه هښمن څٌلکې ى‪ ،‬ډیٌې ګٌځیوې ثٌ ىٌځجی یې مبدجًٌنً کٍٻ‪ ،‬ههې ټپجًه چتې‬

‫‪151‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ميیجًمفمو ثلنو لپٽً ټنګٍټً ه ناتې پتً شٍګتً‬ ‫همٌکَ مؽجىوین ه‪ ً٬‬څٌلکً ٌپیژ‬
‫پً څٌلکً پًٍې ٌشړټً ‪ ،‬ثٌ پً هې ډٌٻ یې ټً ٔيٌ٘ٱج څمً پً ثً‪ّ٬‬ج کې همؽجىتوینٍ‬
‫مٌکَ شً نٵپ کړه‪.‬‬
‫پً ىموې منٍ چې هؼدجً مٽیًٕ لصمً ٍٔه‪ ،‬پً ًٌپّې ژمٍ هؼ ثٻ هٌِص‪ ،‬ګٽ‪،‬‬
‫ؼ‪ ،‬مٽیٕې پً ىموې الً هشیٌیوټٍ ىڅً ٌکړه‪ .‬پً هې ؼګتړه کتې مؽجىتوینٍ ههٌِتص‪،‬‬
‫مٽیٕې شً ِمض شٽٱجس ٌثړٌٻ ‪ ،‬لٍ څٌنګً چې هین مٍِ‪ ٌ ،‬ثٌ همؽجىوینٍ ٔتمیٌ کت‪،‬‬
‫ٌ‪ ،‬نٍځکً هٌِص‪ٌ ،‬شٍثنیو چې یٍ ٔمیٌ ‪ّ٨‬کٌ یې همؽجىوینٍ ټً خٌیتوٌنٍ ًٌ‪ٌٌ ٫‬ځتٍ‪،‬‬
‫پً ميجٻ ميیجًمفمو ثلنو ه ٔيٌ٘ٱج ٌټٍّثټۍ ه کٍټیٌَ پً‬ ‫ههٌِص‪ ،‬پً ليٯ هؼن‬
‫ِیمً کې ههښمن پً ليٯ ؼنګیوه ‪.‬‬
‫هکنوىجً ښجً پً ٔجٌلٍث کې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض‬
‫ِتیمٍ همؽجىتوینٍ‬ ‫هؼدجً ثٌ هٌِص‪ ،‬مٽیٍٕ ټً ٔکّض ًٌٌِصً پً ثکځه ث‪ٌ٠‬ث‬
‫ٌټکً ًث‪٬‬ٽً ثٌ ههښمن ٔصٍ یٍثٍې هکنوىجً شٌمٌکتَ پتًٍې ًث‪ٍ٬‬نتډ ٔتٍ ‪ .‬ه‪٬‬تً ميتجٻ‬
‫ههښمن ثکاالس ى‪ ،‬ټٍٻ هىٍث ټً الًې کیوٻ ثٌ همؽجىوینٍ پً ليٯ ههښمن یٍثٍینٍ‬
‫مؤظٌ ‪٨‬مٽیجس ى‪ ،‬هؼنګٍ ثټٍشکٍ ثٌ چًٍټکٍ مبدجً ٌ‪ ،‬نٍځکً مؽجىوینٍ پً کنتوىجً کتې‬
‫ههښمن هىٍثیٍ ځٍثک ځپٽٍ شً شٍؼً ٍیجس کړه‪ .‬ه‪ ً٬‬ميجٻ مؽجىوینٍ ههښمن هؼنګٍ‬
‫‪٠‬یتتجًٌ ثٌ ىتتٍثیٍ ډګتتٌ هٌیٕتتصٽٍ ټپتتجًه یتتٍ ځتتجنګړې ډټګتتۍ ٌټجکٽتتً چتتې مرشتتي یتتې‬
‫هميیجًمفمو ثلنو پً ‪٬‬جړه ٌه‪ ،‬هٌی کً ټً یٍې لٍث پً ىٍثیٍ ډګٌ ثٌ ًٌرسه نږهې (خٌي‬
‫‪ٍ٬‬نډ ) خجنتوې شيتجؼمٍ ‪٨‬مٽیتجس کتٍٻ ټتً خٽتې لتٍثیې پتً هٌثمتوثً ډٌٻ ىتٍثیٍ ډګتٌ‬
‫هشٍ‪٬‬نوٌیٍ شٌخٌیو النوې ِجشً ‪.‬‬
‫ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پً ميجٻ خً ميیجًمفمو ثلنو هنًٌٍ مٽګٌٌ مؽجىوینٍ پً مٌِصً ټً‬
‫‪ ۸۱‬شٌ ‪ ۱۱‬میَثیپ پً مّٽکٍ ډٌٻ ‪٨‬یجًٌٻ ثٌ خیج خً یې ٔجًس ًٌکجٌٌ ثٌ پً هې شٍګً خً یې‬
‫پً میوث کې نجِصې څٌلکې ثٌ ؼنګٍ ‪٠‬یجًې پً ناً کتٍټې‪ .‬هثِتې ٌیتپ کیتږي چتې‬
‫هثٰ٭جنّصج پً ؼنٍح کې هکمٍنیّض ًژی‪ ،‬ؼنګٍ ىٍثیٍ ځٍثک چې ه کٽیٍثټٍ ِیمٍ ه‬
‫مبدجً ثٌ ٌټيس ٴصپ ‪٨‬جمٍنٍ ‪٨‬جمپ خٽپ کیوه شتٌ ډیتٌه پتً هې ‪ٌ٠‬یٵتً ټتً پاتٍ ٌټٍېتو ثٌ‬

‫‪152‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټّګٍنً ؼنګٍ ‪٠‬یجًې ثٌ څٌلکې یې پً ځمکً نجِصې ټً منځً یٌٍړٻ ٍٔې چې پتً هي‬
‫کې ه ٔيیو مي یجً مفمو ثلنو ًٌ ٻ شٌ ىٌ چج ٍیج س ٌ ‪.‬‬
‫هکنوىجً ښجً پً ٔجٌلٍث کې ميیجًمفمو ثلنو همفٽً ؼجس پً ِیمً کتې یٍځتپ‬
‫پً ثٌ ه خجنوې ٌټګېو‪ ،‬چې ټً م‪٩‬جټؽې ًٌٌِصً یې ټپٍنً ًٌ‪ٍٔ ٫‬ٻ ‪.‬‬
‫پً کنوىجً کې هکمٍنیّصجنٍ ثٌ ‪٬‬وثًثنٍ مًٕبکً هِیًّ‬
‫کٽً چې ؼيجه هخٌیجټیصٍح پړثٌ شً ًٌِیو ثٌ هنؽیذ کمٍنیّض ـکٍمض هنړیوٌ‬
‫پً هًٔپ ٌالړ ٌ‪ ،‬هثځپ کمٍنیّصجنٍ یٍځپ خیج ىڅً ٌکړه‪ ،‬چې هلپپ ٔی‪١‬جنض پً کجًٌټٍ‬
‫ثٌیٍٔمیٌ مفيل ‪٬‬وثًثنٍ ټً ؼٱج نً پً ثِصٱجهه ٌثک شً هًښصینٍ مؽجىتوینٍ هًِتیوټٍ‬
‫ممً ٌنیيس ‪.‬‬
‫هث ميجٻ پً کنوىجً کې یٍه ډټً ى٭تً مؽجىتوین ٌٌ‪ ،‬چتې پتً ًښتصینٍ م‪٩‬نتج یتې‬
‫ٴٌخجنۍ ًٌکتړې ٌې ‪ ،‬ؼيتجه یتې کتړی ٌ ثٌ ډیتٌ مٕتٵجس یتې ګتجټيل ٌٌ‪ .‬پتً هٌی کتې‬
‫هکنوىجً پً ِ‪١‬فً ٴٍمنوث ‪٨‬دتوثټٌثٍٳ ‪ ،‬ميمفمتو ًختج ‪ ،‬متي مفمتو‪٨‬مٌ مؽجىتو‪،‬‬
‫ميمفمتتو ٘تتجهٳ‪،‬م‪٩‬ٽ‪ٰ ،‬وثمفمو‪،‬ميمفمتتو ٔتتیٌین‪ٔ ،‬تتيیو ميیجًمفمتتو‪ٔ ،‬تتيیو‬
‫ميخًٍؼج ‪ٔ ،‬يیو ميمفمو ثٌ هثِتې نتًٍ ګتڼ ٔتمیٌ ه کمتٍنیَٿ ‪ٜ‬تو ؼيتجه هميتجٻ‬
‫مؽجىوین ٌٌ ‪.‬‬ ‫نٍمیج‬
‫کې ه مؽجىوینٍ هٴٍمٍ ًٍٔث پً نجمً یٍه خٽً ډټً ى‪ٌ ،‬ه‪،‬‬ ‫لٍ ټً هٌی رسه پً څن‬
‫چې ٍیجشٌه ٔ‪٩‬جًي مؽجىوین ثٌ ى٭ً کّج پً کتې ًثټتٍٻ ٌٌ چتې ټتً ؼيتجه څمتً یتې‬
‫هٴوًس ثٌ هنیٍي ث‪٨‬صدجً هالِصً ًثٌړټٍ ټپجًه ثِصٱجهه کٍټً‪ .‬پً هٌی کې م‪١‬تٌؿ کّتج‬
‫ګپ ث‪٬‬جٔیٌٍی‪ ،‬لتج مفمومؽجىتو‪ ،‬ثِتصجه ‪٨‬دتوثټفٽی‪ ،،‬ثمیٌالټتی‪ٰٝ ،‬تپ ثټتوین ث‪٬‬تج‪،‬‬
‫ـجموث‪٬‬ج ثٌ ځینٍ نًٍ کّج ٌٌ‪ ،‬چې هکمٍنیَٿ پً ليٯ پً ‪٨‬ميل ؼيجه کتې یتې کٍمتً‬
‫هپجمٍړ ٌنډه نً هًټٍهه‪ ،‬لٍ هؼيجه پً نجمً همٌِصٍ ثٌ ٌِٽٍ پتً پیتوث کٍټتٍ ډټدتجٍ ثٌ‬
‫ٴٍٿ پٌِصۍ خجنوې ښً ‪٬‬اصيل ٌٌ‪ ،‬چې ٍیجشٌه ًٌرسه خې ؼٽدً ټٍپکتٍثٻ ًثیٍځتجی ٔتٍي‬
‫ٌٌ ‪.‬‬

‫‪153‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ى٭ً ميجٻ چې کنوىجً ال ه کمٍنیّصجنٍ پً الُ کې ٌ‪ ،‬هې ٴٍمنوثنجنٍ ټً ـکٍمض‬

‫رسه پټې ثړیکٍ هًټٍهې ثٌ ـصی هثِې ٌیپ کیوٻ‪ ،‬چې هـکٍمض ټً ثِصمدجًثشٍ ( لجه)‬
‫رسه یې ًٌٍمٌه ټیوٻ کصپ کٍٻ ثٌ ه‪ ً٬‬ميجٻ هٌی کمٍنیّصجنٍ شً ههښمن پً ًِبګً نتً‬
‫کصپ ‪.‬‬
‫کٽً چې کمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬پً هې پٍه ٍٔ چې نًٍ پً کنوىجً کې ٌثک شً ثهثمً نتً‬
‫ؼ ثٻ ثکٌٿ شً هنوه ًٌکتړه‪ ،‬شٌڅتٍ ٌثک پتً هثِتې‬ ‫يش ًٌکٍالی ‪ ،‬نٍ یې هکنوىجً ٌث‬
‫ٔکپ پٌیږهي‪ ،‬چې ًښصینٍ مؽجىوین ى٭ً چې هکمٍنیَٿ مي یې مجشً کړې ٌه‪ٌ ،‬ثک شً‬
‫ٌنً ًِیږي‪ .‬پً هې شٍګً ؼت ثٻ ثکتٌٿ پتً پټتً هٴتٍمٍ ٔتًٍث ټتً ٔتجمٽٍ مؽجىتو منتج‬
‫ٴٍمنوثنجنٍ رسه لربې ثشٌې پیپ کړې ثٌ نجڅجپً یې هکنوىجً ټٍټً ثهثًه ىموې شتٖ پتً‬
‫نجمً ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍ شً ٌِپجًټً ‪.‬‬
‫چې ى موې یجهٌ ٍٔیٍ هٴٍمٍ ٔتًٍث ٴٍمنتوثنجنٍ هکنتوىجً ٌالیصتٍ ثهثًې شٌلپتپ‬
‫منځ رسه شٵّی‪ ،‬کړې‪ ،‬چج ىٍثیٍ ډګٌ ٌنیٍ‪ ،‬چج ٌالیض ٴد‪ ًٝ‬کړ ثٌڅٍک پً ٴٍمنوثنۍ یج‬
‫ٴٍٻ ثًهٌ ننٍشپ‪ .‬پً هې شٍګً هکنوىجً ًښصینٍ مؽجىوین ثٌ ؼيجهي مرشث ټٍٻ ټً ښجً‬
‫څمً خيٌ پً ؼيجهي ؼديجشٍ کتې پجشتً ٔتٍٻ‪ ،‬ميیجًمفمتو ثلنتو چتې ه‪٬‬تً ميتجٻ یتې‬
‫هکنوىجً ىٍثیٍ ډګٌ شً څیٌمً هخٌي ‪ٍ٬‬نډ ټً کمٍنیّصجنٍنیٍټی ٌ‪ ،‬پً ىموې ‪ٍ٬‬نډ کتې‬
‫یې لپپ مؽجىوین ځجی پً ځجی کړٻ‪.‬‬
‫ټً ىموې ًٌځې هکنوىجً پً ښجً ثٌ ٔتجٌلٍث کتې هشتجًیمٍ ختې ن‪٥‬متۍ ثٌ ىتٌػ‬
‫ٌمٌػ هًٌث پیپ ٍٔ‪ٌ .‬ثکمنٍ ٴٍمنوثنجنٍ چې پمٍثیٍ ځجنٍنً مؽجىوین ثٌ هٴٍمٍ ًٍٔث‬
‫‪٬‬ړي خٽپ‪ ،‬پً لپپ منځ کې یې ؼګړې پیتپ کتړې‪ .‬نتً یتٍثٍې ؼګتړې خٽکتې هثٌټتْ پتً‬
‫ٌړثنوې یې ى‪ِ ،‬مض ‪٤‬جملجنً چٽنو پیپ کړ ‪٬ .‬ي ‪ ،‬ٴ‪١‬تج‪ ٧‬ثټ‪ٌ١‬یٵتٍ ‪ّٰ ،‬تجه ثٌ ىتٌډٌٻ‬
‫م‪٥‬جملٍ شً یې الُ ٌثچجٌٌ ثٌ خې ِجخٵې ّٰجه یې ًثمنځ شً کړ ‪ ،‬چې خجاللٌه ههٌی ىموث‬
‫ّٰجه ثٌ ه مؽجىو ثٌټْ خوې ًٌځې هکنوىجً ښصینٍ ثٌ پجک مؽجىوین پتً هې مؽدتًٍ‬
‫کړٻ‪ ،‬چې ه‪ ً٬‬خې ؼٽدً ټٍپکیج ټً ِیمې ٌٔتړي ثٌ ثٌټتْ هِتٍټې ثٌ ‪٨‬تَس ژٌنتو شتً‬
‫ِصٍ کړي ‪.‬‬

‫‪154‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ثِيمٍ شفٌیک کې رشکض‬

‫کٽً چې پً کنوىجً کتې هميمفمتو‪٨‬مٌ مؽجىتو پتً مرشت ه‪٠‬جټدتجنٍ ثِتيمٍ‬
‫لٍځاض پیپ ٍٔ‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ميیجًمفمو ثلنو هکنوىجً ىٍثیٍ ډګٌ شً څیٌمً پً ختٌي‬
‫‪ٍ٬‬نډ ِیمً کې ټً لپٽٍ مؽجىوینٍرسه ٌ‪ .‬ى٭ً ميتجٻ چتې شفٌیتک ډنتډ ٌټّتٍثټۍ شتً‬
‫ًثًٌِیو نٍمٍړي هٌړثنوینٍ ٔنجلض ثٌ ش‪٩‬ٽٶ ټً ممې هشفٌیک ټتً مرشتثنٍ ميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو ثٌ مي‪٨‬دوثټ٭نٍ خٌثهً رسه ٌټیوٻ‪ .‬پً هې مؽٽْ کې چتې ميمفمتوًخج‬
‫ثٌ مي‪٨‬دوثملنج ى‪ ،‬ـجرض ٌ‪ ،‬ميیجًمفمو ثلٍنو ټً لپٽتٍ ټٍټتٍ مؽجىتوینٍ ثٌ ثمکجنتجشٍ‬
‫رسه یٍځجی ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه ٌ٘تپ ٔتٍ‪ ،‬چتې شتٌهې ًٌٌِتصً خیتج ه‪٨‬متٌ شٌپجیتً‬
‫هثِيمٍ شفٌیک پً خیيخیٽٍ ن‪٥‬جمٍ ثٌ مٽکٍ خمٍٕنٍ کې پً لتومض خٍلتض پجشتً ٔتٍ‪،‬‬
‫شٌڅٍ یې چې پً ىموې الًه کې هٔيجهس ؼجٿ ى‪ ،‬نٍٓ کړ ‪.‬‬
‫هکنوىجً ټً ٰصفې ًٌٌِصً ميیجًمفمو ثلنو ه‪٠‬جټدجنٍ پً ى٭ً ټاکٌ کې ؼيجهي‬
‫لومض رسشً ًِجٌٌ‪ ،‬چې ٍثخپ ‪ًٌ ، َ٬ ،‬هګٍ ثٌ ټٍګٌ ٌالیجشٍ شتً ًٌِتیو‪ .‬نٍمتٍړی پتً‬
‫خٌیوپً ميجٻ هثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬ه ټً لٍث ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ کٽتً چتې ًثلتيٗ‬ ‫کجخپ هټ ٍمړ‬
‫ٍٔ خیج یې ؼيجهي هنوې شً ثهثمً ًٌکړه ‪ .‬کٽً چې هىٌثس ٌالیض ه‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث ٌنیتٍٻ‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ ‪.‬‬ ‫ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی هىٌثس هٌث‬
‫ى٭ً ميجٻ هىٌثس ٌالیض ٌ‪٩ٜ‬یض لًٍث کړکیهن ٌ‪ .‬هشًٍ ثِم‪٩‬یپ لتج کّتج‬
‫چې پً ىٌثس ښجً ثٌ ٔجٌلٍث کې یې پٌثك نٱٍى هًټٍهه ثٌ ټً خٽې لٍث ههښتمن شدٽی٭تجس‬
‫ى‪ًٌ ،‬ث ٌٌ‪ ،‬ىمیًٕ خً یې هخٌیو ثٌ خ٭جٌس ىڅً کٍټً ‪ .‬هٔپې ميجٻ ختً یتې هښتجً پتً‬
‫ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ډٍې پیپ کړې ثٌ ىڅً خً یې کٍټً چې مؽجىوین ٌثًل‪١‬ج ثٌ هىتٌثس‬
‫پٌیاٍهٌ شً ثړ خجيس‪ .‬مګٌ ميیجًمفمتو ثلنتو پتً ډیتٌ ٔتؽج‪٨‬ض ثٌ ثِتصٵجمض ټتً هې‬
‫ـجالشٍ رسه مٵجخٽً ٌکړه‪ ،‬ههښمن ىی ٰٕجً شً شّٽی‪ ،‬نً ٍٔ ثٌ نً یې پتً ګٍثښتٍنٍ پتٌٌث‬
‫ٌکړه‪ ،‬شٌهې چې ًٌٌِصً هىٌثس ٌ‪٩ٜ‬یض کٌثًکتٌثً نًٍمتجٻ ٔتٍ ثٌ ههښتمن شفٌکتجس‬
‫لص‪ٍٔ ،‬ٻ ‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کجًٌنتً‬ ‫پً ىٌثس ٌالیض کې ههنوې پً ميجٻ ميیجًمفمو ثلنو لًٍث ډیٌ ‪٨‬مٌث‬
‫ش ٌرسه کړٻ‪ .‬هىٌثس ٌالیض پً شجًیمٍ ؼجم‪ ٪‬مّؽو یې ډیٌ کجً ٌکړ ه‪ً ً٬‬ثٍ یتې ګڼتې‬
‫نًٍې شجًیمٍ ثٌ ـکٍمصٍ ٌهثنۍ ‪ ،‬ؼٍمجشٍنً‪ ،‬موًِې ثٌ ‪٨‬جٿ ثملنٱ‪ٌ ً٩‬هثنۍ ؼتٍړې ثٌ‬
‫شٌمی‪ ،‬کړې ثٌ هٌالیض پً مٵجٿ کې یې نٍی ؼجم‪ ٪‬مّؽو ؼٍړ کړ ‪.‬‬
‫ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چتې ىٽصتً‬ ‫ٌالیض ٌث‬ ‫پً ىٌثس کې ټً هنوې ًٌٌِصً نٍمٍړی ه‪َ٬‬‬
‫لتومجس رسشتً ًٌِتٍٻ‪ .‬پتً ‪٬‬تَ کتې هٌ‪٤‬یٱتې پتً ميتجٻ‬ ‫یې ى‪ ،‬ه پتجٿ ٌړ ‪٨‬متٌث‬
‫پً ٔٽګٌ کې ټً شجًیمٍ موًِې نًٍثملوثًُ ٰتجًٌٴیې رسه‬ ‫هنٍمٍړي ډیٌ ش‪٩‬ٽٶ ه‪َ٬‬‬
‫ٌ‪ .‬ىمیًٕ خً هې موًِې شً ًٌشٽٍ‪ ،‬پً ‪٠‬جټدجنٍ خً یې ثـٍثٻ ثلیّض‪ ،‬مٌِصً یتې ًٌرسه‬
‫کٍټً ثٌ ځجنګړې مینً یې ًٌرسه هًټٍهه ‪.‬‬
‫ميیجًمفمو ثلنو کً څً ى‪ ،‬هؼيجهي ژٌنو ټً ثمٽتً لپٽتً ش‪٩‬ٽیمتٍ ِٽّتٽً شتٌې‬
‫نیمګړې پجشً ٔتٍې ٌه‪ ،‬لتٍ ه‪٨‬متٌ شٌپجیتً یتې ټتً هینتٍ ‪٨‬ٽت‪٨ ، ،‬ٽتاء ثٌ موثًِتٍ رسه‬
‫ځجنګړې مینً هًټٍهه هٍثخپ ه ٔيٌ٘ٱج ثٌِیوٌنکی مي‪٨‬دتوثملنج ثلنتو چتې هميیتجً‬
‫مفمو ثلنو رسه ډیٌ ٌلض مٽګٌی پجشً ٍٔی ٌثیٍ‪ ،‬چتې ميیجًمفمتو ثلنتو څتٍ ختجًٍ‬
‫٘ٱجس هًټٍهٻ‪.‬‬
‫ؼٍثه ِړی ٌ ثٌ پً مؽجىوینٍ ثٌ ثړٌ کّجنٍ یې پً ډیٌ ِمجٌس پیّې شٵّتیمٍټې‪،‬‬
‫ىی ٴٍمٍ یج هثنډیٍثټۍ ش‪ٙ٩‬ذ یې نً هًټٍه ثٌ کً خً یې ټً چتجرسه ؼنؽتجٻ ٌکتړ ىت‪،،‬‬
‫‪٨‬ٵوه یې نً هًټٍهه‪ ،‬خٽکې ټږ ٔیدً ًٌٌِصً خً خیٌشً هثِې ٌ ټکً ىی چې نً ٌي پتیش‪.‬‬
‫پً ؼيجه کې ‪٬‬یٌيت ثٌ خجثِصٵجمصً ٌ‪ ،‬شٵٍهثً ثٌ پجک نٱًّ ٌٌ‪ ،‬پً ځج ښً ـجک‪ ،ٌ ،‬ثٌ ټً‬
‫خوثليٴۍ نً یې ډیٌه کٌکً کٍټً ‪.‬‬
‫ٔيجهس یې‬
‫ښجً پً ٔتاٻ کتې‬ ‫ٌ‪ ،‬ه‪َ٬‬‬ ‫کې ٌث‬ ‫ى٭ً ٌلض چې ميیجًمفمو ثلنو پً ‪َ٬‬‬
‫هلٍثؼً ‪٨‬مٌي پً ٌټٍّثټۍ کې هـَح ٌـوس کّجنٍ خٌیو ٌکړ‪ .‬ميیجًمفمو ثلنو پتً‬
‫لپٽً هؼګړې ډګٌ شً الړ چې ىموټصً هلٍثؼً ‪٨‬مٌي ٌټٍّثټۍ هٴیتجٳ هًې پتً ِتیمً‬

‫‪156‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې هـَح ٌـوس ټً کّجنٍرسه هؼګړې پً ميجٻ پً ‪ ۸۱/۱/۸۳۸۱‬ىت ٳ نیټً ه‪ٌ٬‬مې پتً‬
‫‪ ۸۱‬نیمې خؽې ه ظٵیپ مجٔینوثً پً مٌمۍ ٌټګېتو ثٌه ‪ ۴۱‬کٽنتۍ پتً ‪٨‬متٌ پتً ٔتيجهس‬
‫ًٌِېو‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ؼنجٍه کنوىجً شً ثنصٵجٻ ٍٔه ثٌ هکنوىجً ښتجً هٔتيیوثنٍ پتً مٕتيًٍه‬
‫ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ټً ميیجًمفمو ثلنو څمتً ٔتپږ ثٌالهٌنتً پجشتً هي‪ ،‬هنٍمتٍړي ًٌٌڼتً ثٌؼيتجهي‬
‫مٽګٌي ثٌُ ى‪ ،‬هنٍمٍړي پً الًه ًٌث ثٌ هنٍي ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً مٵجخپ کې پً ؼيجهي‬
‫لٍځاض کې هپجٿ ٌړ ًٌٻ ټٌي ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪157‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مالمحمذنػیم نافذ ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫نٍمًٍکٍ ثشي‬
‫هثِيمٍ مدجًٌٍخيیٌ ثِجِج هى٭ٍ ګمنجمٍ ثشينٍ هکجًنجمٍ ثٌ ؼجندجٍیٍ مٌىٍ هی‬
‫چې مٍ یې ټً نٍمٍنٍ‪ ،‬ژٌنوټیکٍنٍ ثٌ څیٌٌ رسه آٔتنج نتً یتٍ‪ .‬هث یتٍ ـٵیٵتض هی چتې‬
‫هشجًین پجڼې شٌډًٌه همٕيًٌٍ ثٌ رسکٌهه ثٔمجٍ٘ پتً شتيکٌٌ ًثڅٌلتٍ ثٌ ى٭تً ګمنتجٿ‬
‫ثشي یې پً ىٌ هًٌ کې ىیٌ کړي هي چې هثنٵيخٍنٍ پتً ًثٌِتصٽٍ‪ ،‬کجًنتجمٍ ؼٍړٌټتٍ ثٌ‬
‫ـاٍِ ٍیږٌټٍ کې یې ټٍمړی الُ ثٌ مدجرش ًٌٻ هًټٍهټی ٌي ‪.‬‬
‫هثِيمٍ شجًین ه‪ ً٬‬ثشي کً څً ى‪ ،‬پً هنیجیٍ ټفج‪ ٣‬نٍمًٍکٍ ثٌ نجپیژنوٌیً خٽتپ‬
‫کیږي ‪ ،‬مګٌ خجًٌ هثهی چې هآلٌس خٌلتً ختً ههٌی هًنتً ٌي‪ .‬ځکتً هٌی ههللا ش‪٩‬تجټی‬
‫ـ‪ًٍٝ‬شً هلپپ ٍِچً ‪٨‬دجهس ثٌ لومض پجنګً ًٌٌړې چې هىی ډٌٻ ٔيٌس ‪ً ،‬یتجء ثٌ‬
‫ځجناٍهنې ٔجبدً پً کې نً ٔصً ‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ًِتٍٻ هللا ‪ ‬ىت‪ ،‬هثِتيٿ ه الًې‬
‫ه‪ ً٬‬ډٌٻ نج پیژنوٌیً‪ ،‬ګمن جٿ ثٌ ختې شٵج‪ٜ‬تج ِتپجىیج ه خٕتجًس ٌړ خٽتيل ثٌ ه ى٭تٍی ه‬
‫مٵجٿ ِصجینً یې کړې‪ .‬پً ـویغ رشیٲ کې ًثځٍ چې ًٍِٻ هللا ‪ٌٰ ‬مجیٍ‪:‬‬
‫ِتدٌپ هللا‪ ،‬أٔت‪٩‬غ ًأِتً‪ ،‬م٭تربر ٴتومجه‪ ،‬إ ٸتج‬ ‫‪ٍ٠‬ىب ټ‪٩‬د ٍو آلي خ‪٩‬نج ًٌِٰ‬
‫ًؤى ټتً‪،‬‬ ‫ثټّجٴز‪ ،‬إ ثِصأى‬ ‫ثټّجٴز ٸج‬ ‫ثټفٌثِز‪ٌ ،‬إ ٸج‬ ‫ثټفٌثِز ٸج‬
‫ًٕٱ‪ًٌ ) ٪‬ثه ثټدمجًي‬ ‫ٌإ ٔٱ‪٪‬‬
‫خٕجًس ثٌ لٍښٍ هه ه ى٭ً خنوه ټپجًه چتې ه ؼيتجه پتً الًه کتې یتې ه لپتپ آُ‬
‫مٽٍ نیٍټې ٌي‪ .‬خرب رس‪ِ ،‬پیٌې پاې ثٌ هث خجک نً کٍي چې کً پً پیٌه ٌهًٌٻ يش پً‬
‫پیٌه ٌالړ ٌي ثٌ کً ه ټاکٌ ًٌٌِصۍ خٌلې شً ٌثِصٍٻ يش ىاټصً لومض کٍي‪ ،‬هٌمٌه‬

‫‪158‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ګمنجٿ ثٌ نج پٌژنوٌیً ٌي چې کً ثؼجٍه ٌ‪٬‬تٍثړي ثؼتجٍه نتً ًٌکتٍٻ کیتږي ثٌ کتً ه چتج‬
‫ِپجًٓ ٌکړي ِپجًٓ یې نً ٴدٽیږي‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کې هثِيمٍ ثمجًس ٴیجٿ پً م‪٩‬تجرصه ثِتيمٍ نتړ کتې یتٍه ټٍیتً‬
‫پیاً ٌه ‪ ،‬پً ټٍمړي ځپ ټً ټّیٌَ ًٌٌِصً ههللا ش‪٩‬جټی پً ځمکً پً ٘فیق م‪٩‬نتی هیتٍه‬
‫ٍِچً ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هنٱجى ‪٬‬ږ پًٍشً ٍٔ‪ ،‬ههې ثًمتج هشتٌرسه کٍټتٍ پتً الًه کتې ډیتٌٌ‬
‫مص‪٩‬يوٌ ځٍثنجنٍ لپٽې ٌینې نيًثنً کتړې ‪ ،‬ى٭تٍی چتې لپتپ پتًٍ یتې ثهثء کتړ‪ ،‬هـتٶ‬
‫هم‪ٌ٩‬کې میوث شً ًث‪٬‬ٽپ ثٌ الړٻ ‪ ،‬هثممکنتً نتً هه چتې ههٌی ټٍټتٍ ِتٍثنق ًث‪ٍ٬‬نتډ ثٌ‬
‫شوٌین يش ‪ ،‬لٍ پً هې خجیو ث‪ً٨‬بثٯ ٌټٌٌ ‪ ،‬چې ىمو‪ ً٬‬هـٶ هِتنګٌ ګمنتجٿ ٔتيیوث‬
‫ىٌ یٍ ههې ـٶ ټٌي‪ ،‬چې ثمض یٍ یجهٌنً پً ِینٍ کې ژٌنتوي ٌِتجيت‪ .‬ځکتً ىمتوٌی‬
‫هي چې لپٽې ٌینې یې هثِيٿ ډیٍې شً ًٌکړي هي‪ ،‬لٍ پً مٵجخپ کې یې ىتی هنیتجٌي‬
‫لٍنديج ٌنً ‪ٍ٬‬ښصً ‪.‬‬
‫ًثځت هىموې ٴجٰٽې هیٍه خپ الًٌي ٔيیوميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي پتً ژٌنتو ثٌ ژٌنتو‬
‫پیاٍ رسه ٌ‪٬‬ږیږٌ ‪.‬‬
‫ٔيیو ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي‬
‫مفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي ه ـجؼٍ ګپ مفمتو ٌٍی همٌـتٍٿ ِت‪٩‬یوؼج ملّتی پتً ٴتٍٿ‬
‫پاصٍ ‪/‬میٌثڼی پً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي کجٻ کې ه ًٌٍګج ٌالیض هلتجٗ ًٌٍګتج ٌټّتٍثټۍ‬
‫پً ٔیٌه نٍمٍ ‪٨‬يٴً کې پً یٍه هینوثًه کًٍنۍ کې هنیج شً ًث‪٬‬ی‪.‬‬
‫نٍمٍړي لپپ هکٍچنٌصٍح ‪٨‬مٌ پً لپتپ کتيل کتې شیتٌ کتړ‪ ،‬هکتيل همّتؽو ټتً‬
‫ميثمجٿ څمً یې ټٍمړنۍ ثټٱدجء ٌټٍِصً ثًٌٌٌِصً هًٌٍګج ٌالیض همٌکَ شتٌین کتٍټ‬
‫چٌمّصج ِیمې شً الړ ثٌ ىٽصً یې پً هینٍ موًًِ کې هثلٽً ٌثلیّصً ‪.‬‬
‫پً ىموې ِیمً کې یې یٍکجٻ هًُ ٌٌثیً ثٌ ًٌٌِصً هٍثختپ ٌالیتض ه هثیهٍپتج‬
‫ٌټٍّثټۍ ىَثًخٍٍ ِیمې شً الړ چې ىٽصً یې پً یٍه کٽیٍثټً موًًِ کې هینتٍ ٍهه کتړٌ‬
‫شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬پً هې ميجٻ چې پً ثٰ٭جنّصج ًٌيس یٌ‪٬‬ٽګٌٌ خٌیو کړی ٌ ثٌ پً مٵجختپ‬

‫‪158‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې یې مّٽق ؼيجه رشٌ‪ ،ٌ ٧‬ههٌی کًٍنۍ ټتً ًٌٍګتج څمتً هپجکّتصج هخٽٍچّتصج‬
‫مّٽ‪ ،‬خج‪ِ ٫‬یمې شً ىؽٌس ٌکړ ثٌ ىٽصً یې هميجؼٌٌ پً یٍه کیمپ کې هىؽتٌس ژٌنتو‬
‫پیپ کړ ‪.‬‬
‫مفمون‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي چې ه‪ ً٬‬ميجٻ نٍی ځٍث ٌ‪ ،‬هپجکّصج هخٽٍچّتصج پتً ممصٽٱتٍ‬
‫موثًٍِ کې یې لپٽٍ هینٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬ټً هې ؼمٽې پً مّٽ‪ ،‬ختج‪ ،٫‬کٍیټتً‪،‬‬
‫رسلجح‪ ،‬میَ ثډه ثٌ نًٌٍ ِیمٍ کې یې ټتً مٕتيًٌٍ ثِتصجهثنٍ څمتً هینتٍ کصجخٍنتً‬
‫ٌټٍِصپ شٌهې چتې هٰنٍنتٍ کصجخٍنتً یتې لتيٗ کتړٻ ثٌ ه ٌړې هًٌې شٌهًؼتې پتًٍې‬
‫ًٌِیو ‪.‬‬
‫ه کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ هؼيجه پً ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کې نٍمٍړي پً ټٍمړي ځتپ پتً‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثلیّصً‪ ،‬چې ه‪ٌ ً٬‬لض هًٌٍګج ٌالیض همٕتيًٍ ؼيتجهي‬
‫ٴٍمنوث ميمفمو ٔٱیٶ ثلنو پً ؼديجشٍ کې یٍ ؼيجهي لومض شٌرسه کړ ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔمٍټیض ثٌ لومض‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ پجڅٍ هپیپ پً ميجٻ‪ ،‬ى٭ً ٌلض چتې ه‪٠‬جټدتجنٍ ټمتٍث خٍټتوک‬
‫نیٍٻ ٍٔی ٌ‪ ،‬ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔجمپ ٍٔ‪ .‬هکنوىجً ټً ٰصفې‬
‫ًٌٌِصً چې کٽً هنًٌٍ ٌالیجشٍ پً لٍث شٕکیيس کیوٻ ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬پتً ى٭تً شٕتکیپ‬
‫کې ٌ چې هًٌٍګج ٌالیض پً لٍث ٌټیږٻ ٔتٍ‪ .‬پتً ًٌٍګتج ٌالیتض کتې ٍیتجشٌه پمتٍث‬
‫ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍ ه‪٠‬جټدجنٍ هث‪٨‬یې شً ټدیتک ٌٌثیتً ثٌ ټتً ثِتيمٍ شفٌیتک رسه ٌ٘تپ‬
‫ٍٔٻ‪ ،‬لتٍ یتٍثٍې ه مفمتوندٍ‪ ،‬م‪٩‬ٽت‪٨ ،‬دتوثټمجټٶ ثٌ ثلًبمفمتو پتً نٍمٍنتٍهًی شنتٍ‬
‫ٴٍمنوثنجنٍ مٵجٌمض ٌکړ‪ .‬ټً هٌی رسه هًٌٍګج همٌکَ شٌین کتٍټ پتً مٌخٍ‪٠‬تجشٍ کتې‬
‫ؼګړه ٌٍٔه‪ ،‬چې ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬پتً کتې هیتٍه ګتٌٌپ مرشت پتً ـیتغ خٌلتً هًټتٍهه‪.‬‬
‫هًٌٍګج ټً ٰصفې ًٌٌِصً ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬هثِيمٍ شفٌیک همرشثنٍ ټمتٍث ه هىتٌثٌٌه‬
‫ٌټٍّثټۍ هثمنیً ٴٍمنوث پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬

‫‪160‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌکړ ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬ى‪،‬‬ ‫ثٌ کجخپ پً لٍثپٌممص‬ ‫کٽً چې ه‪٠‬جټدجنٍ شفٌیک ه‪َ٬‬‬
‫ههې ټاکٌ مٽګٌی ٌٌ‪ ،‬چتې ه‪٬‬تَ ‪ ،‬میتوث ًٌهګ ثٌ ټتٍګٌ پتً ؼګتړٌ کتې یتې خٌلتً‬
‫هًټٍهه‪ ،‬شٌڅٍ هکجخپ هچيجًثِیجح ښتجًګٍټی ثٌ هکجختپ ښتجً یتٍ ٔتمیٌ ؼنتٍيب ِتیمې‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ٽې ‪ ،‬نٍمٍړي شً پً هې ميجٻ هًیٕمًٌٍ هٌٰٴې مّؤټیض ٌِتپجًٻ‬
‫ٍٔ ثٌ پً ىموې ِیمً کې ټً لپٽٍ ؼيجهي مٽګٌٌ رسه ثٌِیوٌ ‪.‬‬
‫پً ىموې ِیمً کې یٍه ًٌځ چې ټً مٽګتٌٌ رسه پتً ؼيتجهي هٰتج‪ ٍ٨‬لت‪ ٢‬خجنتوې‬
‫ګٌځیوه‪ ،‬ههښمن هىجٌث مٌمۍ هټګېوٌ ټً ثمٽتً ِتمض ټپتٍ ٔتٍ‪ ،‬چتې ه‪٨‬تيػ ټپتجًه‬
‫هؼګړې ټً ِیمې ثنصٵجٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫ټً ‪٨‬يػ ًٌٌِصً نٍمٍړی خیٌشً ؼيجهي ٘ٲ شً ـتجرض ٔتٍ‪ ،‬ه‪٬‬تً ٌلتض ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ىٌثس نیٍټی ٌ ثٌ هخجه‪٬‬یْ پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې ؼګړه ًٌثنتً ٌه‪ ،‬نٍمتٍړی هثمیٌثملتؤمنین‬
‫ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً ٌٰمج هخجه‪٬‬یْ هٰج‪ ٍ٨‬کٌښتې شتً ٌټیتږٻ ٔتٍ ثٌ ه کمٌخنتو‬
‫مّؤټیض ًٌٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫پً خجه‪٬‬یْ کې ټً څً ٌلض شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً چيجًثِتیجح شتً ًث‪٬‬تی ثٌ ىموټصتً‬
‫شٌى٭ً ٌلصً پً ؼيجهي ٘ٲ کې پجشً ٍٔ‪ ،‬شٌڅٍ ‪٠‬جټدجنٍ کجخپ ٰصفً کړ‪ .‬هکجخپ ه ٰصفتې‬
‫پً ميجٻ چې ‪٠‬جټدج همیوث ښجً‪ ،‬چيجًثِیجح ثٌ پپ چٌلٍ ټً ټًٍې پً کجخپ ًٌننٍشتپ‪،‬‬
‫نٍمٍړی هچيجًثِیجح پً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٢‬کې ٌ‪ ،‬چتې ه هًی ‪ٌٰ٠‬تً ؼګتړې پتً نصیؽتً کتې‬
‫ههښمن هٰج‪ ٍ٨‬کمٌخنوٌنً مجس ٍٔٻ ثٌ ‪٠‬جټدج ٰجشفجنً کجخپ شً ننٍشپ ‪.‬‬
‫ه کجخپ پً ٔاٻ کې ؼيجهي لومض‬
‫هميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نږهې مٽګٌی ثٌ ىمّتنګٌ مي‪٨‬دتوثټفنج ٌثیتٍ چتې هکجختپ ټتً‬
‫نیٍټٍ ًٌٌِصً نٍمٍړی ه کجخپ هٔاٻ ٔکٌهًې پً ِیمً کې مّؤٻ ٌټجکپ ٍٔ‪ .‬ټً ى٭تً‬
‫ًٌٌِصً څً مٍهه هکجپیّج ٌالیض شً الړ ثٌ خیج هخګٌثٿ پً هٰتج‪ ٍ٨‬لت‪ ٢‬کتې پتً لتومض‬
‫خٍلض ٌ ‪.‬‬

‫‪161‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مي‪٨‬دوثټفنج ٌثیٍ ى٭ً ٌلض چې همّ‪ٍ٩‬ه ټً لٍث هکجخپ هخیجنیٍټٍ ‪٨‬مٽیجس پیپ‬
‫ٍٔي ٌٌ ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ ه خګٌثٿ پً ثِصٵجمض هکجًیَمیٌ شٌِیمې پًٍې ‪٨‬ٵذ نٕتینٍ کتړې‬
‫ٌه‪ ،‬خٽې لٍثشً پً ٔکٌهًه خجنوې ى‪ِ ،‬مض ‪٨‬مٽیجس ًٌث ٌٌ ‪ ،‬پً ىموې ٌلض کې چتې‬
‫ـجالس ډیٌ ـّ جُ ٌ‪ ،‬هثٰ٭جنّصج ههٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ مي‪٨‬دیتوهللا ثلنتو هؼګتړې کٌښتې شتً‬
‫ًث‪٬‬ی‪ ،‬ثٌ ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي شً یې ٌٌیپ چې هٔکٌهًې لت‪ ٢‬شتً الړ يش‪ ،‬نٍمتٍړی ټتً‬
‫لپٽٍ مٽګٌٌ رسه هٔکٌهًې ل‪ ٢‬شً الړ چې ىٽصً ټً څٍ ًٌځتٍ ؼګتړٌ ًٌٌِتصً ههښتمن‬
‫پً ټپً ٌهًېو‪ .‬ټً هې ًٌٌِصً نٍمٍړی پً ٔکٌهًه کې هٴ‪٩١‬ې مّتؤٻ ٌټجکتپ‬ ‫پٌممص‬
‫ٍٔ ثٌ شٌډیٌه ٌلصً یې پتً ىمتوې ِتیمً کتې لتومض شتٌرسه کتړ‪ ،‬نٍمتٍړي ه ٔتا‬
‫شٵٌیدجپً ټٍټٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً هًټٍهه ‪.‬‬
‫ثٌ کنوٍ کې ؼيجهي هنوه شٌرسه کٍټتً‪،‬‬ ‫ى٭ً ٌلض چې ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬پً ٔا‬
‫هګٌهیَ ههًی‪ ،‬منرب ٴٍٻ ثًهٌ هٴٍمنوث پً ـیغ مّؤټیض یٍ ى‪ ،‬هًټٍه‪ ،‬لتٍ څٌنګتً‬
‫چې نٍمٍړی ىمیًٕ پً ؼنګٍ کٌښٍ کې ٌٌ پً ٴٍٻ ثًهٌ کې یې هنوه پً نیجختض ٔتيیو‬
‫مي‪٨‬دوثملنج ثٌخیج ٔيیو ميپجی مفمو شٌرسه کٍټً ‪.‬‬
‫کنوٍ شً ثٌښصپ‬
‫ه ‪ ۸۱۱۱‬میيهی کجٻ پً می میجٔض کې هثٰ٭جنّصج پً ٔاٻ کتې ِتًب شفتٍالس‬
‫ًثمنځصً ٍٔٻ‪ .‬پً ىموې میجٔض کې هٔتاٻ یتٍ مٕتيًٍ ٴٍمنتوث ؼت ثٻ مجټتک ټتً‬
‫‪٠‬جټدجنٍ رسه مٽګٌی ٍٔ‪ ،‬هنٍمٍړي رسه پً ګډه ‪٠‬جټدجنٍ همَثًرشیٲ پتً ګتډٌ ٔتا‬
‫ٌالیجس شٌکنًبٌٻ النوې ًثٌِصپ‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه‪٠‬جټدجنٍ خپ ټاتکٌ ه پتٌٌث څمتً هِتجټن‬
‫شٍنپ پً الًه خ٭ي شً ٌٌس ثٌ پٽممٌی ښجًګٍټی یٍ ٌنیٍ‪ ،‬لٍ کٽً چې ؼ ثٻ مجټتک ټتً‬
‫ٌالیتجس یتٍ خیٌشتً ٌنیتٍٻ پتً‬ ‫‪٠‬جټدجنٍ رسه ‪٬‬وً ٌکړ ثٌ همَثً رشیٲ پً ٔتمٍٻ ٔتا‬
‫‪ ،‬ؼدپ ثټرسثػ ثٌ چجًیکتجً یتٍ ٌنیتٍٻ چتې پتً هې‬ ‫پٌٌث کې مّ‪ٍ٩‬ه خٌیو ٌکړ ِجټن‬
‫شٍګً ه‪٠‬جټدجنٍ ًٍګٍنً مؽجىوین پتً خ٭تي کتې کيخنتو پجشتً ٔتٍٻ ‪٠ ،‬جټدتجنٍ ه نؽتجس‬
‫هیٍثٍینۍ الًې پً شٍګً پً کنوٍ خٌیو ٌکړ ثٌ هِیمً ثیتٌَ ٴٍمنتوثنجنٍ پتً مٌِتصً یتٍ‬

‫‪162‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کنوٍ ښجًګٍټی ٌنیٍ چې پً هې شٍګً یې هکنتوٍ هىتٍثیٍ ډګتٌ ټتً الًې ټتً کجختپ رسه‬
‫الً ٌمٍنوه ‪.‬‬ ‫ًثش‬ ‫هىٍثیٍ ش‬
‫‪٠‬جټدج چې هکنوٍ پً مٌکَ کې پً ډیٌه مفوٌهه ِجـً کې مفتجرصه ٌه ‪ ،‬ثٌ ىتٌه‬
‫ٔیدً ه شمجً ‪ ،‬خ٭ي ثٌ ِمنګجنٍ ټً ثړلتً هممتجټٱینٍ شٌخٌیتوٌنٍ النتوې ٌٌ‪ ،‬پتً ډیتٌٌ‬
‫ِمصٍ رشثی‪ ٍ١‬کې یې ٔپې ًٌځې شیٌٌټې‪ .‬ىیهج هثٌبً نً هًټتٍهه چتې ټتً هې ِتمصې‬
‫مفجرصې خً ًٌ‪ٌ ٫‬ځٍ ىموث ِمض ـجالس ههې خج‪٨‬غ ٌٌ چې هکنوٍ ؼيجهي ٘ٲ شتً‬
‫ىیهج هشٽٽٍ ٍړه نً کجٌٌ‪ .‬پً ىمتوې ميتجٻ ميمفمتون‪٩‬ی‪ ،‬نجٰتي چتې هکجختپ پتً ٔتاٻ‬
‫ٔکٌهًه کې یې ؼيجهي هنوه شتٌرسه کٍټتً ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ٍ‪٨‬تی‪ ،‬ميمفمتو ‪٨‬متٌ‬
‫مؽجىو ټمٍث مأمًٍ ٍٔ‪ ،‬شٌڅٍ هؼيجهي لومض ټپجًه کنوٍ شً الړ يش‪ ،‬نٍمٍړي پتً پتًٍه‬
‫ث‪٠‬ج‪٨‬ض هلپپ ثمیٌ ثمٌ شً ټدیک ٌٌثیً ثٌ ه‪ِ ً٬‬مض مّؤټیض یٍ ٴدٍٻ کړ ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټفنج ٌثیٍ ‪ٔ ،‬يیو ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬لپپ مٽګٌي پً کجخپ کې ًث‪ٍ٬‬نډ کړٻ‬
‫ثٌ ًٌشً ٌیٍ ٌیپ چې مجشً ٌیپ ٍٔي هي چې کنوٍ شً ٌثٌړٿ‪ ،‬پً شجٍِ کتې کتً ىٌڅتٍک‬
‫شیجً ٌي ثٌ ټً مجرسه پً لٍښً ځٍ ٍه ًٌخجنوې لٍٔجټً کیږٿ ثمج ٍمج ټمتٍث ثؼدتجً نٕتصً‬
‫چې لجممج ًثرسه الړ ٔت‪ ،‬پً هې ميتجٻ یتٍثٍې ‪ ۸۸‬شنتً شیتجً ٔتٍٻ چتې ټتً هه رسه هې‬
‫ِمض ِٱٌ شً شیجً يش‪ .‬مي مفمو ن‪٩‬تی‪ ،‬ټتً ىمتوې ‪ ۸۸‬شنتٍ مٽګتٌٌ رسه ه ‪٠‬یتجًې پتً‬
‫شٍِ‪ ٢‬کنوٍ شً الړ‪ ،‬چې ًٌٌِصً کٽً چې هکنوٍ هؼديجشٍ مرشت ٔتيیوميهثههللا ثلنتو‬
‫کجخپ شً الړ ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬پً کنوٍ کې ه‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مرش پً ٘ٱض پجشً ٍٔ ‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج هش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌ شٌخیې پمٍثنی ٌٍیٌ ميثمیٌلج مصٵٍ چې ى٭ً ميتجٻ یتې‬
‫پً کنوٍ کې ه‪٠‬جټدجنٍ پً ؼيجهي ټیکٍ کې لومض کجٌٌ‪ٌ ،‬ثیٍ چې ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬لًٍث‬
‫منص‪ ،٥‬ثٌ پً ـٌيب چجًٌ پٍىیوٌنکی ِړی ٌ‪ .‬هکنوٍ همفجرصې پتً ميتجٻ هثـمؤتجه‬
‫مّ‪ٍ٩‬ه ټٍٻ کٍٖٔ هث ٌ چې پً کنوٍ کې ‪٠‬جټدج ټً منځً یٍيس‪ ،‬ځکتً پتً کنتوٍ کتې‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ٔصٍ نٍمٍړی پً کجخپ خجنوې ټتً رسشتجرسي خٌیتو څمتً من‪٩‬تً کتجٌٌ ثٌ ډیتٌ‬
‫ځٍثکٍنً یې پً کنوٍ کې خٍلض ٌٌ‪ .‬هىموې ټپجًه مّ‪ٍ٩‬ه ثٌ مٽګٌي یٍ ىٌهٿ پً ىڅتً‬
‫کې ٌٌ چې پً ‪٠‬جټدجنٍ همفتجرصې کتړ شنګتً کتړي‪ ،‬لتٍ ميمفمتو ن‪٩‬تی‪ ،‬نجٰتي چتې‬

‫‪163‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پٌټپّې یې مٵجٌمض ثٌ ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ شً هٌثٿ ًٌکجٌٌ نً یٍثٍې پتً ٔتج نتً ٔتٍ خٽکتې ث‪ٜ‬تجًٰ‬
‫پتً ـتجٻ کتې ٌٌ چتې پتً هې شٍګتً‬ ‫ډیٌې ِیمې یې ٰصفً کړې ثٌ ىمیٕتً هپٌممصت‬
‫همفجرصې ِجـً ثٍثهیوټً ‪.‬‬
‫ميثمیٌلج مصٵٍ ٌثیٍ ‪ ،‬ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬هممجخٌثيت ثًشدتج‪ ٟ‬لتًٍث ښتً ثٌ خٌیتجټی‬
‫ن‪٥‬جٿ ؼٍړ کړی ٌ‪ ،‬چې ىمیًٕ ٰ‪٩‬جٻ ٌٌ ‪ ،‬ميمفمو ن‪٩‬ی‪٩ٰ ،‬جٻ ثٌ مصفٌک ِړی ٌ‪ ،‬چتې‬
‫ثکځه ٌلض یې ‪ ۸۱‬شٌ ‪ِ ۱۱‬ج‪٨‬صً پًٍي کجً کجٌٌ ‪ ،‬ىمیًٕ خً پً ؼنګٍ کٌښٍ ګٌځیتوه ‪،‬‬
‫ثٌ ههښمن هخٌیوٌنٍ ځٍثح شً ثمجهه ٌ ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټفنج چې پً کنتوٍ کتې یتٍ ټتً ميمفمتو ن‪٩‬تی‪ ،‬رسه ؼيتجهي مٽګٌشیتج‬
‫هًټٍهه‪ٌ ،‬ثیٍ چې پً کنوٍ کې هؼيجهي مّؤټیض پً ميجٻ هميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬پً مرشت‬
‫هشمجً ثٔکمٖ ‪ ،‬هخ٭ي خًٍکً ثٌ نًٍې ګڼې ِیمې ٰصفتً ٔتٍې ثٌ مؽجىتوینٍ ِتًبې‬
‫خٌیجٌې شٌالًِ کړې ‪.‬‬
‫ٔيجهس یې‬
‫پً کنوٍ کې ټً ثٌ هه مّؤټیض شٌرسه کٍټٍ ًٌٌِصً نٍمٍړي شتً پتً ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کتجٻ‬
‫کې یٍځپ خیج هکجخپ پً ٔاٻ کې ؼيجهي مّؤټیض ٌِپجًٻ ٍٔ‪ .‬هثځتپ چتې ممتجټٱینٍ‬
‫هکجپیّج پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې ‪٨‬مٽیجس پیپ کړي ٌٌ نٍمٍړي ىڅً کٍټً‪ ،‬هشګتجح ثٌ نؽتٌثح‬
‫شٌمنځ ِیمً کې هممجټٱینٍ پً پٍِصٍ مصٵجخپ خٌیتو ٌکتړي ‪.‬ممتجټٱینٍ چتې ِتیمً پتً‬
‫ځمکنیٍ مجینٍنٍ پٍښٽې ٌه‪ ،‬ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی ىڅً کٍټً ه الًې‬
‫پً ش‪ٙ‬ٱیې رسه من پً ٌړثنوې هشٽٽٍ الًه ليً٘ کړي‪ ،‬پً ىموې ميجٻ چې متجین پجکتج‬
‫هالًې پً ليٍ٘ټٍ خٍلض ٌٌ ثٌ هی ټً لپٽٍ مٽګتٌٌ رسه هرسک پتً ‪٬‬تجړه ثنص‪٥‬تجً ٌٌ‪ ،‬ه‬
‫هٌه میٽې یٍ مٍټٌ پً مجین ٌلٍس چې پً هًثنً ثنٱؽجً کې ميمفمون‪٩‬ی‪ ،‬ثلنو ىت‪ ،‬پتً‬
‫پٌلهٍ ِمض ٌټګیو ثٌ ځجی پً ځجی پً ٔيجهس ًٌِیو ‪.‬‬
‫ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫‪164‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي چې هٔيجهس پً ميجٻ ‪ ۱۱‬کٽن ٌٌ ؼّو یې ه ًٌٍګج ٌالیض‬

‫همٌکَ مٌخٍ‪ ٟ‬پً چٌمّصج ِیمً کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي چې ډًٌ ‪٨‬مٌ یې پً هینتٍ ش‪٩‬ٽتی‪ ،‬ثٌ ؼيتجه کتې شیتٌ کتړی ٌ‬
‫نږهې مٽګٌي یٍ ٌثیٍ چې پً هې هٌثړٌ ډګٌٌنٍ کې هښتً ثِتص‪٩‬وثه لجٌنتو ٌ‪ ،‬چتې پتً‬
‫‪٨‬ٽمٍ پجنګً رسخیٌه یې ښً ٔؽج‪٨‬ض ثٌ شوخیٌ ى‪ ،‬هًټٍه ‪.‬‬
‫ميثمیٌلج مصٵٍ چې ٔيیو ميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬یې ټً نږهې پیژثنو ٌثیٍ‪ :‬نٍمتٍړی ه‬
‫ـّنً ثليٴٍ څاٍب ثٌهمرشثنٍٴوًپیژنوٌنکی ٔم‪ ٌ ٚ‬خيًبینً لجکّجًي یې هًټتٍهه‬
‫ثٌټً شکربه هٌمٌه ټیٌي ٌ چٍ یٍه ًٌځ هشمجًٌالیض ه خنګٍ پً ِیمً کې ټً هښمن رسه‬
‫ًٌث ٌ چٍ پً هي ٌلض کې ٔيیو متي مفمتو ن‪٩‬تی‪ ،‬نجٰتي ىت‪ ،‬هؼګتړي‬ ‫ِمض ؼن‬
‫ډګٌشً ًثًٌِیو ههه پً ًثشٽٍ رسه پً ممجخٌٌ کې نجًي ٍٔي چٍ نج ٰتي ًث ‪٬‬تی ههښتمن‬
‫لٍثشً ى‪ ،‬پً ممجخٌٌ کې ىموث ثٌثٍه لپٌه ٍٔه چتې ًٌرسه هښتمن هشیاتصٍ الًه لپٽتً‬
‫کړه ثٌ میوث یې پٌي ښٍه ٔيیو نجٰي چٍ هث ىٌڅً پً ‪ٌ ٍ٬‬نٍ ثًٌیوٻ ثٌ پً ِتًبګٍیې‬
‫ټیوٻ نٍ يب ثلصیجًه یې پً ًِبګٍ کې ثٌ ښکې ًث ‪٬‬يل ثٌ ٌیې ٌیپ چٍ ٍه څٍک ی‪ٍ ،‬ه لٍ‬
‫هیٍه ‪ٌ٬‬یذ ِړي ٌٍی یت‪ ، ،‬مګتٌ هثچتې هـتٶ ٘تٲ مٽګتٌی یت‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی هىمتوې‬
‫ـٵجنیض ټً خٌکصً پً هښمن هثِې ً‪٨‬ذ ګډ کړ ‪.‬‬
‫ؼج چې هميمفمو ن‪٩‬ی‪ ،‬نجٰي کرش ًًٌٌ هی ‪ٌ ،‬ثیٍ چې ميمفمو ن‪٩‬ی‪،‬‬ ‫مي ٌ‬
‫ټً خیض ثملجٻ رسه لًٍث ډیٌ ثـصیج‪ ٟ‬کجٌٌ ‪ ،‬ثٌ هخیض ثملجٻ ىی پیًّ یٍ پٌشً ټً ثؼجٍې‬
‫پً کًٍ کې نً مرصٯ کٍټً‪.‬‬
‫ؼج ٌثیٍ ى٭ً ميجٻ ٍمٍ ژٌنو ه‪ٌ٬‬خض ژٌنو ٌ‪ ،‬یٍ ٌلض مې مي مفمتو‬ ‫مي ٌ‬
‫ن‪٩‬ی‪ ،‬شً ه کمًٌَي ثٴص‪ٙ‬جهي ـجټض ٔکجیض ٌکړ ‪ .‬هه ًثشً ٌٌیپ ټً مجرسه هخیض ثملتجٻ‬
‫لًٍث ٍیجيت پیّې هي ‪ ،‬چې پً ٔميصت رضًٌیتجشٍ یتې مرصتٍٰالی ٔت‪ ، ،‬لتٍ ٍه ټتً هللا‬
‫ش‪٩‬جټی څمً ٌیٌیږٿ‪ .‬کً ٍمج منې ىموث هٰٵٌ ژٌنو ښً هی‪ ،‬ه‪ ً٬‬پیّې کً خې ټً ثؼتجٍې‬
‫څمً پً ٔميص ډٌٻ مرصٯ کړٌ نٍ هٴیجمض پً ًٌځ خً ٍمٍ ټپتجًه ِتًٍ ثًٌ ٌي‪ .‬متي‬
‫ؼج ٌثیٍ نٍمٍړی خً چتې کًٍشتً ًثشٽتٍ نتٍ هثمتجًس همرشتشجخً ټمتٍث ًٌشتً ه کتًٍ‬ ‫ٌ‬

‫‪165‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هم‪ٙ‬جًٍٰ ټپجًه ځجنګړې پیّې ًٌکٍٻ کیوټې چې هه یٍثٍې ى٭ً مجشً ًثکٍټې ثٌ ٌیتپ ختً‬
‫یې چې ه‪ ً٬‬ه کًٍ هم‪ٙ‬جًٍٰ ټپجًه ًثکړٻ ٍٔي هي‪ ،‬هخیض ثملجٻ ټً نًٌٍ پیّتٍ رسه یتې‬
‫ډیٌ ثـصیج‪ ٟ‬کجٌٌ ‪.‬‬
‫ه ميمفمتتو ن‪٩‬تتی‪ ،‬نجٰتتي شٌٔتتيجهس ًٌٌِتتصً هنٍمتتٍړي نتتږهې ؼيتتجهي مٽګتتٌی‬
‫مي‪٨‬دوثټٌٍثٳ ههه پً ځجی ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چې ًٌٌِصً ى٭ً ى‪ ،‬هنجٰي پً نجمً لًٍث مٕتيًٍ‬
‫ٍٔ ثٌ ًِبې کجًنتجمې یتې شتٌرسه کتړې ‪،‬مي‪٨‬دتوثټٌٍثٳ نجٰتي پتً ًٌٍګتج ٌالیتض کتې‬
‫هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ؼيجه پیپ کړ ثٌ پً ىمتوې الًه کتې ه ٔتيجهس شتٌ منَټتً‬
‫ًٌِېو لٍ مٽګٌي ثٌ ىمّنګٌث یې شٌثًٌِ ه ثمٌیکجیٍ ثٔ٭جٻ پتً ٌړثنتوې پتً خٌـٵتً‬
‫مّٽفجنً مدجًٍه خٍلض هي‪.‬‬
‫پجی‬

‫❊❊❊‬

‫‪166‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ رسٌر حم پزست ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ثِيٿ شجًین ه ـٶ ه پیٌٌثنٍ ټً ٍړه ٌړٌنکتٍ لتج‪ٌ٠‬ثشٍ ثٌ یتجهٌنٍ څمتً مجالمتجٻ‬
‫چتې‬ ‫هی‪.‬ثِيمٍ ثمض ه شجًین پً ىٌه مٌـٽً کې هثِې ٍملیج پً لپٽً ‪٬‬یږ کې ًٌٍ‬
‫ه لپپ هین ثٌ م‪٩‬صٵوثشٍ ټپجًه ټً ىٌ څً شیٌ ٍٔي‪ .‬لپپ ه ځٍثنۍ ‪٨‬مٌ‪،‬هنیٍې ىیٽتې ثٌ‬
‫ثمیوٌنً‪٨،‬یٍٕنً ثٌ ‪٨‬رششٍنً‪ ،‬لپٽٍث ثٌ پٽٌنی ٌ‪٠‬ن ثٌ ټٍٻ ى٭ً څً چې پً هنیج کې ٍړه‬
‫پًٍې شړثٌ مٍمٍ هث ټٍٻ څً یې یٍثٍ ې ه ًح ش‪٩‬تجټی ه ً‪ٜ‬تج مٍنتوټٍ ثٌ ِتپیڅيل هینتٍ‬
‫ثًمج ټپجًه ٴٌخج کړي ثٌ پً ىموې الًه کې یې ه ه ‪ٌ٬‬خض ثٌ پٌهیّۍ پتً ‪٨‬تج کتې ه‬
‫ٔيجهس ؼجمٍنً ‪٬‬ړپ کړي هي‪.‬‬
‫کً مٍ ه ثِيمٍ نړ پً ِجًه ثٌ ثٌ هه کې‪،‬ټً شٌکّصج ثٌ کجختپ څمتً ‪ ،‬خیتج شتٌ‬
‫ثنوټْ ثٌ ٴّ‪١‬ن‪١‬نیې پًٍې ه ٘فجخً کٌثمٍ مٵجخٌ ٌینٍ ثٌ ه ى٭تٍی ه ىتویٌٌ ٔتجىوث‬
‫یٍ‪،‬نٍ هث ـٵیٵض پً الُ ًثکٍي چې ه ثِيٿ ټٍمړنیٍ ِپجىیجنٍ ه هین ثٌ ٴٌآ ه لومض‬
‫پً الًه کې لپپ ٌ‪٠‬ن‪ ،‬کًٍنۍ ثٌ ٴٌیدج پتً ډیتٌه ثِتجنۍ ىیتٌٌالی ٔتٍثی ثٌ پتً ټتٌې‬
‫ٌ‪٠‬نٍنٍ ثٌ نجپیژنوٌیً مجـٍٻ کې یې ههین ټپجًه ه ‪ٌ٬‬خض ثٌ ګمنجمۍ مٌګ ه ځج ټپجًه‬
‫ثٰصمجً خجټً‪.‬‬
‫پً ًثًٌٌِصً پیړیٍ کې ى‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمض ټً منځً ىموثِې ځٍثنج ًثپیوث ٔتٍي‬
‫چې ههین ه لومض ثٌ ؼيجهي ثًمج ټپجًه یې لپپ ىٌ څً ىیٌ کتړي ثٌ ټتً لپتپ کتًٍ‬
‫څمً پً ټٌې ِیمٍ کې یې ه ګمنجمۍ ٔيجهشٍنً ن‪ٙ‬یذ ٍٔي هي‪ .‬ه ىنو ِتًب مؽجىتو‬
‫ِیو ثـمو ٔيیو ثٌ مٽګٌي یې ههې ِٽّتٽې ى٭تً ٌیتجړمن مؽجىتوین هي چتې ههیتن‬
‫هلومض ثٌ ؼي جه پً نیض یې ټً لپپ ث٘يل ٌ‪٠‬ن ه ىنو ټً خٌیيل څمً ىؽتٌس ٌکتړ‪ ،‬ه‬

‫‪167‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ِنو‪ ،‬خٽٍچّصج ‪ ،‬کجخپ ثٌ پیاًٍ پً ِیمٍ ًث ٌګٌځیوٻ ثٌ پً پجی کې یې ه ختجالکٍټ پتً‬

‫پً نصیؽً کې هٔيجهس ؼجمٍنً نٍٓ کړٻ‪.‬‬ ‫‪ٌٌ٬‬نٍ کې ټً ِیکجنٍ رسه هممجمن ؼن‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کې ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ه ‪ٌ٨‬يب نړ ًث‪٬‬يل مؽجىتوین چتې‬
‫شًٍل‪ ،‬شً نږهې ه ٔمٕجه رسه یې ه ٔتيیوثنٍ ِتًبه ىتویٌه هه ه ىموثِتې یتٍې خٽتې‬
‫خیٽګې ـکجیض کٍي‪ .‬ه ثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنۍ پً ميجٻ ه ثٰ٭جنّصج ٍیجشٌه ٌالیصٍنً ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس شٌ ٌثک النوې ًث‪٬‬ٽپ لٍ پً ٔاٻ لصیځ کې ه خولٕج ثٌ شمتجً ٌالیتجشٍ‬
‫ډیٌې خٌلې ال ى‪ ،‬ه ممجټٱینٍ پتً ٌټکتً کتې پجشتً ٌې‪ .‬مګتٌ پتً ىمتوې مٌـٽتً کتې ه‬
‫خولٕج ثٌ شمجً ٌالیجشٍ مؽجىوٌ ‪٠‬جټدجنٍ ثٌ ګڼ ٔمیٌ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ یٍ ځپ خیج ه ثِيمٍ‬
‫شجًین ىموثِې ٌیجړمنً کجًنجمً ًثشجنوه کړه‪ .‬ى٭ٍی پً هثِتې ـتجٻ کتې چتې ه ثکتځٌ‬
‫کًٌٍنً ه ممجټٱینٍ شٌ ٌثک النوې ِیمٍ کې ٌٌ‪ .‬مګٌ هٌی هثِيمٍ ن‪٥‬تجٿ شتٌ ِتیًٍي‬
‫النوې ه خې کًٍ ژٌنو ٴدٍٻ کړ‪ ،‬پً ډیٌ ثليٗ ثٌ مصجنتض یتې ه ثِتيمٍ ثمتجًس پتً‬
‫٘ٲ کې ؼيجهي ٌ‪٤‬جبٲ شٌرسه کړٻ شٌ هې چې ه خولٕتج ثٌ شمتجً ټتً ٔتيیو ٔتٍیٍ‬
‫‪٠‬جټدجنٍ پً ټٍګٌ ٌالیض کې ىویٌه ؼٍړه ٍٔه‪ .‬ه‪٬‬تً ًثٍ پتً لٍِتض ٌالیتض کتې ه مټتً‬
‫چینې پً موًًِ پً مبد جً کتې ىت‪ ،‬ه هې ٌالیتجشٍ ډیتٌ ‪٠‬جټدتج هٔتيجهس ټٍړمٵتجٿ شتً‬
‫ًٌِیوٻ ثٌ ه پٌهیّۍ ټً ژٌنو څمً ه لپپ مص‪٩‬جٻ ًح ‪ ‬ټٵجء شً ًٌ‪٬‬ٽپ‪.‬‬
‫پً النوې کٌښٍ کې ه ىموثِې یٍه ثشپ ٍِثنق هًرسه رشیکٌٍ‪ ،‬ى٭تً چتې لپتپ ه‬
‫ځٍثنۍ ټٍٻ ‪٨‬مٌ یې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ؼيجه ټپجًه پً مّجٌٰ کې شیٌ کړ ثٌ ختجاللٌه پتً ىمتوې‬
‫ِٱٌ کې ه ثمٌیکجیٍ ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً مبدجً کې ٔيجهس پً ټٍړ مٵجٿ ٰجبَ ٍٔ‪.‬‬
‫مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض‬
‫مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض ه میًَثح ٌٍی پً ‪ ۸۴۱۸‬ىت ٓ کجٻ کې ه شمتجً ٌالیتض‬
‫پتتً منتتک آح ٌټّتتٍثټۍ کتتې پتتً یتتٍه مصوینتتً ثٌ ‪٨‬ٽتت‪ ،‬هٌِتتصً کتتًٍنۍ کتتې هنیتتج شتتً‬
‫ًث‪٬‬ی‪.‬نٍمٍړی ال مجٍٔٿ ٌ چې پً ثٰ٭جنّصج کې کمٍنیّصج ٌثک شً ًٌِیوٻ‪ًٌ ،‬پّتې‬
‫ًٌٍٔیجنٍ پً ىیٍثه یٌ‪٬‬پ ٌکړ ثٌ پً مٵجخپ کې یې ه ثٰ٭جنّصج پً ټٍټٍ ٌالیجشٍ کې مّتٽق‬
‫ؼيجه پیپ ٍٔ‪.‬‬

‫‪168‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لٍ ه ؼيجه ثٌ ثِيمٍ ثنٵيح پً شجٌؼنٍ کٽٍنتٍ کتې ه ـتجالشٍ ه ِتمصۍ رسه رسه‬
‫مفمو رسًٌ ه هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ه ش‪٩‬ٽ‪ ،‬الً ٌنیٍه‪.‬ټٍمړنۍ ٍهه کړې یې پً لپپ کتيل کتې ټتً‬
‫موًُ ‪٨‬ج مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌٔیو څمً ـج٘ٽې کړې‪ًٌٌِ،‬تصً خنګتٍ ٌټّتٍثټۍ شتً الړ ثٌ‬
‫٘تجـذ څمتً هینتٍ ‪٨‬ٽتٍٿ ٌټٍِصپ‪ًٌٌِ.‬تصً‬ ‫ىٽصً یې ټً مٍټٍي ‪ٜ‬یجء ثټتٌـمن متو‬
‫ٌٰلجً ٌټٍّثټۍ شً الړ ثٌ هنيٌآح پً ِیمً کې یې ټً مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفٽی‪ ،‬څمتً ځینتې‬
‫کصجخٍنً ٌټٍِصپ‪.‬‬
‫ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ټټً ثٌ ه ِٱٌ‬
‫ِتیمً خٽتپ کیتږي ثٌ‬ ‫ه ىیٍثه ٔاٻ لصیځً ـٍٍه ټً پمٍث څمً ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ٌٰىن‬
‫ثٌِیوٌنکٍ یې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ه ـ‪ٍٙ‬ٻ ځجنګړې مینً ټٌي‪ .‬ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ چتې پتً‬
‫هې ٌالیجشٍ کې ى‪ِ ،‬مض ؼنګٍنً ًٌث ٌٌ ه خولٕج ثٌ شمجً ٌالیتجشٍ ‪٠‬جټدتجنٍ ختً ډیتٌ‬
‫ثٌ هه مَټٍنً ٌىپ ثٌ ه ىنوٌکٖ ټً ثِانڅکٍ ‪ٌٌ٬‬نٍ څمً پً ثٌښصٍ ختً یتې ځجنٍنتً ه‬
‫پجکّصج لیرب پاصٍنمٍث‪ ،‬کٌثچۍ ثٌ نًٌٍ ِیمٍ شً ًٍِٻ شٌ څٍ ىٽصً پً هینٍ موثًِتٍ‬
‫کې هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ـج٘پ کړي‪.‬ه‪٠ ً٬‬جټدج خً ٍیجشٌه شٌ ى٭ً ٌلصً خیج کًٍ شً نً شٽپ شٌ څٍ‬
‫خً یې چې ه ٌٰث‪٬‬ض پګړ نً ٌه شړټې‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض ى‪ ،‬ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً مینً ه ىموې مَٻ ٌىٍنکٍ ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ټً ؼمٽې ٌ‪ ،‬نٍمٍړی پً ‪ ۸۴۹۳‬ىؽٌي ٔميس کجٻ کې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ـ‪ٍٙ‬ٻ پّې پجکّصج شً‬
‫الړ‪ .‬ټٍمړی ه لیرب پاصٍنمٍث پً هیٌ ِیمً کې میٕض ٍٔ ثٌ ىٽصً یتې یتٍ ځتپ خیتج ټتً‬
‫٘تجـذ څمتً کصجخٍنتً رشٌ‪ ٧‬کتړٻ‪ًٌٌِ .‬تصً ه مینګتًٍې‬ ‫مٍټٍي ‪ٜ‬یجء ثټٌـمن مو‬
‫ِیمې شً الړ ثٌ ټً ٔین ٍکٌیج ٘جـذ‪ٔ،‬ین ‪٨‬دوثټٕتکًٍ ثٌ مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټمجټٶ نتً یتې‬
‫کصجخٍنً ٌټٍِصپ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـٶ پٌِض ٘جـذ شکمیٽیً هًؼً پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ِیوٌ رشیٲ کې ٌټٍِتصً‬
‫ثٌ هًٌه ـویغ یې ى‪ ،‬ىاټصً مکمٽً کړه ثٌ ه ٰ‪ٝ‬یٽض هِصجً یې پٌرس کړ‪ .‬نٍمٍړی یتٍ‬
‫ټً شکړه ثٌ خج ثِص‪٩‬وثهه ‪٠‬جټدجنٍ څمً ٌ چې ټً ش‪٩‬ٽت‪ ،‬رسه رسه یتې شتوًیْ ىت‪ ،‬کتجٌٌ ثٌ‬
‫نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ شً یې ممصٽٲ کصجخٍنً شوًیٍّٻ‪.‬‬

‫‪168‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومض‬

‫ٔيیو مٍټٍي مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض ه شمجً ٌالیض پً ِ‪١‬فً یٍ ټً شکړه ‪٨‬جملجنٍ‬
‫ثٌ ه ؼيجه ثٌ ثِيمٍ ني‪ٝ‬ض ټً ممکاجنٍ څمً ٌ‪ .‬کٽً چې ه ‪٠‬جټدتجنٍ ثِتيمٍ شفٌیتک‬
‫ٴیجٿ ٌکړ نٍمٍړی ه ډیٌٌ نًٌٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی ټً هې شفٌیک رسه ٌ٘تپ ٔتٍ ثٌ خیتج‬
‫یې پً ممصٽٱٍ خٌلٍ کې مٽکٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ لومصٍنً رسشً ًٌٍِٻ‪.‬‬
‫ٔيیو ـٶ پٌِض پً ؼيجهي ل‪ ٍ٠ٍ١‬کې پً ن‪٥‬تجمٍ ٌ‪٤‬تجبٱٍ رسخیتٌه ه پتٌٌث ثٌ‬
‫ټٍګٌ ٌالیض ه مٌِصیجٻ پً ـیغ ى‪ ،‬ډیٌه مٍهه ٌ‪٤‬یٱتً شتٌرسه کتړه‪ .‬کٽتً چتې مٍټتٍي‬
‫ٌ ـٶ پٌِض ٘تجـذ ًٌرسه ه مٌِتصیجٻ پتً‬ ‫٘جـذ ه پٌٌث ٌث‬ ‫‪ٜ‬یجء ثټٌـمن مو‬
‫ـیغ لومض کجٌه‪ .‬پً هې ٔپږ میجٔصنۍ مٍهه کې چې پً پٌٌث ٌالیض کې خً ِتمض‬
‫ؼنګٍنً ًٌث ٌ ثٌ ممجټٱینٍ خً ىمیًٕ ش‪ٌٍٜ٩‬نً کٍٻ ٔيیو ـٶ پٌِض پً ډیٌه میړثنتً‬
‫لپٽً ٌ‪٤‬یٱً ثنؽجٿ کړه‪.‬‬
‫ًٌٌِصً نٍمٍړی ډیٌه مٍهه ه ټٍګٌ ٌالیتض مٌِتصیجٻ ٌ ثٌ ًٌرسه یتې پتً ن‪٥‬تجمٍ‬
‫خٌلً کې ى‪ ،‬لومصٍنً رسشً ًٍِٻ‪.‬‬
‫ٔيجهس‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکتجیٍ ٘تٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ټتً ـمٽتې څتٍ ثٌنتۍ ًٌٌِتصً چتې‬
‫مؽجىوین ټً کجخپ ثٌ نًٌٍ ښجًٌنٍ څمً هٌشٽٍ پً ـجٻ کې ٌٌ‪،‬یٍ ٍیتجس ٔتمیٌ ‪٨‬تٌح ثٌ‬
‫نًٍ هثليل مؽجىوین ه لٍِض ٌالیض پٌ لٍث الړ‪،‬پً هې ٌلض کې چې ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ‬
‫پٌټپّې پً ىٍث کې پٌٌثٌٍنً کٍٻ ثٌ مؽجىوین یې څجًٻ‪،‬ګڼ ٔمیٌ مؽجىوین ه لٍِض‬
‫ښجً ټٍیویځ شً ه مټج چینې نًٍ ثټٵٌآ موًًِ ه ٔپې شیٌٌټٍ ټپجًه ‪ًٍ٬‬ه کړه‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض ى‪ ،‬ه ىموې ‪٠‬جټدجنٍ ټً ؼمٽې څمً ٌٌ‪ ،‬هٌی چې‬
‫ه ًم‪ٝ‬ج ثملدجًک پً ټٍمړ ٔپً ه نًٍثټٵٌآ موًِتې پتً ؼتجم‪ ٪‬مّتؽو کتې ه ٴتٌث‬
‫کٌی‪ ،‬ه لص‪ ،‬پً شٌثٌیفٍ ٌالړ ٌٌ‪ ،‬نجڅجپً ًٌخجنوې ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ مبدجً ٌکړ ثٌ ټّګٍنً‬
‫ًح ش‪٩‬جټی شً پً ِؽوه مؤمنین ثٌ مؽجىوین یې پً ٔيجهس ًٌٍِٻ‪.‬‬

‫‪170‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔيیومٍټٍي مفمو رسًٌ ـٶ پٌِض ى‪ ،‬ه ىموې خمصًٌٍ ټً ؼمٽې څمً ٌ‪ ،‬چې‬
‫پً ى٭ٍ ِمصٍ ٔیدٍکې یې ه‪٨‬دجهس پً ميجٻ ثٌ ه ًم‪ٝ‬تج ثملدتجًک پتً میجٔتض کتې ه‬
‫ثمٌیکجیٍ ‪٤‬ج ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً مبدجً کې م‪٥‬ٽٍمجنً ٔيجهس پً خٌلً ٍٔ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬
‫ٍملی چې هـٶ پً شتيٓ ثٌ ه ثِتيمٍ ن‪٥‬تجٿ ه ٴیتجٿ پتً‬ ‫پً هې ډٌٻ ى٭ً نًٍث‬
‫ثًمج یې لپپ کٽی ثٌ کًٍ پٌې ثیای ٌ ه ګمنجمۍ پً ‪٨‬ج کې ه ٔيجهس ټتً ِت‪٩‬جهس‬
‫څمً خٌلمن ثٌ ه ګڼٍ نًٌٍ مّجٌٌٰ ٔيیوثنٍ رسه پً یٍه ىویٌه کې هٰن کړثی ٍٔ‪.‬‬
‫ه ٔيیو ـٶ پٌِض ه ًٍ٘س ثٌ ِیٌس خً ثړه ههه نږهې مٽګتٌي ٌثیتٍ‪ :‬نٍمتٍړي‬
‫څیٌه یې‬ ‫ٔيیو شً هللا ش‪٩‬جټی هِیٌس ثٌ ًٍ٘س ښکي ًٌ پیٌٌٍ کړې ٌه‪،‬ؼيثخً ثٌ نًٍث‬
‫هًټٍهه‪.‬ښجیّصً ثليٳ یتې ټتً ِتًبٌ ثمصیتجٍثشٍ څمتً ٌ‪.‬ټتً کترب‪٬ ،‬تًٌٌ‪ ،‬شنتولٍیٍ ثٌ‬
‫شنوګٍیٍ څمً پجک ٌ‪.‬‬
‫ټً مٽګٌٌ رسه پً ٘میانً چٽنو مٕيًٍ ٌثٌ ه ىیهجپتً ٌړثنتوې یتې ًکیتک ثٌ نتج‬
‫منجِذ ثټٱج‪ ٣‬نً ثِص‪٩‬اټٍٻ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪171‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ كاري احمذ هللا ژٌنذ تً لنډو کتنً‬

‫ټیکنً‪ٔ :‬جىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‬
‫ٌالیض هلٍګیجڼٍ ٌټٍّثټۍ هٴٽ‪ً٩‬‬ ‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ه ‪٨‬دوثټّيٿ ٌٍي ه‪َ٬‬‬
‫ٔجهه پً کيل کې پً کجٻ ‪۸۴۱۳‬ىتٶ چې ټً ‪ ۸۱۹۳‬متیيهي رسه ِتمٍ لتًٍي هې ٰتجنې‬
‫نړ شً ًِبګې ‪٬‬ړٌټتې‪ .‬هٔتيیو ٴتجًي ثـمتوهللا کتًٍنۍ ټتً ٌلتض څمتً ټتً ‪٨‬ٽت‪ ،‬ثٌ‬
‫هینوثً رسه شړثٌ ټٌٌنکتٍ کتًٍنۍ ٌه‪ ،‬نتٍ ځکتً ًٌتي ي ٔتٍ چتٍ نٍمتٍړی ه کتًٍنۍ‬
‫ټٍمړىن څٍک نً ٌ چٍ پتً ىمتوي ِتپٌڅيل لتٍ ‪٤‬تجىٌث ټتً کړثٌٌنتٍ ډکتٍ الً کتٍ پتً‬
‫ًښصٌنٍ شٍګً ه ٔيجهس شٌ خًٌوه ًٌِوىل خٽکتٍ ه نٍمتٍړي ٔتيٌو کتًٍنۍ ټتً هه نتً‬
‫ٌړثنوي ى‪ٔ ،‬يجهشٍنً‪ٍ ،‬لمٍنً ثٌ م‪ٌٍ٩‬خٌصٍنً ګجټيل‪ .‬مٍټٍي ‪٨‬دو ثملفمو ه ٔيٌو ٴجًي‬
‫٘جـذ مرش ًًٌٌ ه لپيل ٌِمٍ ه ؼٌوٌ ثٌ ممصجٌٍ ‪٨‬ٽاءکٌثمٍ ټً ؼميل څمتً ٌ چتٍ‬
‫ه شوًًْ پً ِٽّٽً کٍ خً ًٍ شتپ ه ٴتٌث ‪٥٨‬تٌ‪ ،‬ثټٕتج شٌؼمتً ثٌ شٱّتري ٔتجمپ ٌ‪ ،‬ه‬
‫کمٍنٌّصٍ کٍهشج پً ثٌثبٽٍ کٍ ٔيٌو مٍټٍي ٘جـذ ه ى٭ٍ ‪٨‬ٽاٌٌ پً ټٍمړي ٘ٲ کتٍ‬
‫ٌ چٍ کمٍنّصجنٍ شً ډېٌ م‪١‬ٽٍح ٌٌ ثٌ پً ىا‪ ً٬‬ټٍمړنٌٍ ٌلصٍنٍ کٍ ه ى٭ٍي ټً ټتًٍي‬
‫مفدٍُ ‪ ،‬مٱٵٍه ثٌ خجاللٌه پً ٔيجهس ًٌٍِٻ ٍٔ ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ٴجًي ٘جـذ همؽٌٌؿ پً‬
‫نٍٿ خپ ًًٌٌ ًٍ ى‪ ،‬پً ى٭ً ميجٻ پً ؼيجه کې ٰٽؾ ٍٔی هی ‪.‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ چې پً یٍه هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽمٍ کًٍنۍ کې ٍیږیوټی ٌ ټتً کٍچینتٍثټې‬
‫څمً هښٍثليٴٍ ښً ِیٌس ثٌښً ًٍ٘س ټٌٌنکتی ثٌ هندتٍ‪ٌ ٫‬ىکتجٌس ناتې ًٌخجنتوې‬
‫ښکجًه ٌي‪ ،‬ىموثالمپ ٌ چې پيً ثٌ کًٍنۍ یې هش‪٩‬ٽی‪ ،‬پً ثړه ځجنګړې شٍؼً ًٌشً ټٌټً ثٌ‬
‫پً ډیٌ ک‪٨ ،‬مٌ یې هکيل مفيل ښٍنځٍ شً ٔجمپ کړ‪.‬‬
‫ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌٍهه کړو ًٍ‪ٔ :‬يیو ٴجًي ثـمو هللا ټٍمړنۍ ٍهه کړې ثٌهٴٌآ کتٌی‪ ،‬ـٱت‪ ٦‬پتً‬
‫لپٽې ِیمې کې شٌرسه کړ ثٌهثچې ههه هش‪٩‬ٽیمٍ مٌـٽې پً ميتجٻ ىیتٍثه هٔتًٌٍي ثٔت٭جټګٌٌ‬
‫شٌیٌ‪٬‬پ النوې ٌ‪ ،‬نٍ نٍمٍړی ى‪ ،‬هلپٽې ِیمې هنًٌٍ ِٽګٍنٍ ‪٠‬جټدتجنٍ ثٌ ٍهه کٌٍنکتٍ پتً څیتٌ‬

‫‪172‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هلپٽٍ هینٍ ٍهه کړٌ هشف‪ٙ‬یپ پً ‪ ٌٛ٬‬پجکّصج شً ميجؼٌ ٍٔ‪ .‬نٍمٍړي پً ټٍمړیٍ کتې هینتٍ‬
‫ثخصوثيئ ٍهه کړې هپیاًٍ پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ىجهیً کې شٌرس ه ثٌ خیتج یتې پتً ممصٽٱتٍ موًِتٍ ټکتً‬
‫ٌٍیٌِتصج‬ ‫هؼنٍيب ًٌٌٍِصج ‪ٌٜ‬جء ثملوثًُ موًًِ‪ ،‬ه کٍټٍ نًٍثملوثًُ ه‪ً ً٬‬ثٍ پً ٔا‬
‫کې ه مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ پً ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ؼيجهي مٌکَ کې شٌرسه کړې‪.‬‬
‫مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ هثٰ٭جنّصج هؼيتجه همٕتيًٍ ؼيتجهي مرشت ثټفتجػ مٍټتٍي‬
‫ؼيٻ ثټوین (ـٵج ) ټمٍث هى٭ٍ ًٍګٍنٍ ‪٠‬جټدتجنٍ هش‪٩‬ٽتی‪ ،‬ثٌ شٌخیتې پتً ‪٬‬تٌ‪ ٛ‬شجِتیْ‬
‫ٌلض نجٌلض هًٌٍٔي ثٔ٭جټګٌٌ پً‬ ‫ٍٔې ٌه کٍمٍ چې خً ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬هـ‪ٍٙ‬ٻ شٌڅن‬
‫ليٯ ؼيجه کې ى‪ ،‬ګډٌ کجٌٌ ‪.‬‬
‫ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض یې‪:‬‬
‫هثچې ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ټً پیپ نً ټً ؼيجه ثٌٔيجهس رسه لجً٘ مینً ټٌټً نٍ‬
‫خً یې هموًِې پً کٽنیٍ ًل‪ٙ‬صیٍکې ىٌکجٻ ټً لپٽٍ نًٌٍ مٽګتٌٌ رسه پتً مّتٽق ؼيتجه‬
‫ؼيتجهي‬ ‫کې رشکض کجٌٌ ثٌ ىٽصً خً یې پً ؼيجهي مفجىٌنٍکې هرش‪ٍ ٍ٨‬هکړٌ شٌڅنت‬
‫ثٌپٍځٍ ٍهکړي ى‪ ،‬کٍټې‪.‬‬
‫نٍمٍړی پً ډیٌ ک‪٨ ،‬مٌ ټً ًٌِجنٍ ثٌ هى٭ٍی مَهًٌثنٍ لٽٵیتجنٍ ثٌپٌچمیتجنٍ رسه‬
‫هؼيجه ِتنګٌٌنٍشً شٽٽتی ثٌ ټتٍمړنی ؼيتجهي ِتنګًٌې ىت‪ ،‬هؼيتجه همٕتيًٍ ؼيتجهي‬
‫شٌٴیتجهس‬ ‫ٔم‪ٙ‬یض ثٌؼنٍيب ٌٍ ٌشيل ٴٍمنتوث ثټفتجػ مٍټتٍي ؼتيٻ ثټتوین ـٵتج‬
‫النوې هؼيجه پً ؼنٍيب ٌٍ کې هلٍِض ٌالیض ٌه‪ ،‬چې خیج ًٌٌِصً لپٽې ِتیمې شتً‬
‫ًث‪٬‬ی ثٌىٽصً یې هًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ځٍثکٍنٍ شٌٌشٽٍ لپپ ٌِٽً ٌثٻ ؼيجه شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫ټً پتٍځٍ ثٌؼيتجهي ٍهه کتړٌرسه‬ ‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا هرش‪ٍ ٍ٨‬هه کړٌ شٌڅن‬
‫ى‪ ،‬ډیٌه مینً ټٌټً ځکً نٍمٍړی پً هې خجًٌ ٌ چې هرش‪ ٍ٨‬ن‪٥‬جٿ ـجکمیض ثٌِجشنً پتً‬
‫ؼيجه رسه کیږي ثٌ ث‪٨‬توثه(ؼيجهي ٍهه کتړې) خیتج هؼيتجهي ٌٰی‪ٝ‬تې متصم‪ ،‬هی‪،‬ټيتيث‬
‫شٌرسه يش شٌڅتٍ ثِتيمٍ‬ ‫نٍخجیو رش‪ٍ ٍ٨‬هه کړي ثٌ پٍځٍ ث‪٨‬وثه یٍټً خپ رسه ىاىن‬
‫ن‪٥‬جٿ هرش‪ ٍ٨‬ثـکجمٍ م‪١‬جخٶ ـجک‪ ،‬ثٌ هـجکمیض ثٌ هٰتج‪ ٧‬ټپتجًه یتې ټتً ٰتی ِتدیپ هللا‬
‫ؼيجه څمً کجً ٌثلیّصپ يش‪.‬‬

‫‪173‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هًٌٍٔي ثٌ ٘ٽیدٍ ثٔ٭جٻ پتً لتيٯ مٕتيًٍؼيجهي ٴجبتو ثټفتجػ مٍټتٍي ؼتيٻ‬
‫ؼيجه پً ميجٻ هرش‪٨ ٍ٨‬ٽٍمٍ ‪٠‬جټدجنٍشً ه‪ٍ ً٬‬مینً ښً مّج‪٨‬وه‬ ‫ثټوین (ـٵج ) هپمٍث‬
‫کړې ثٌ ډیٌٌ‪٠‬جټدجنٍ هنٍمتٍړي شٌٴیتجهس النتوې پتً ‪٨‬مٽتې ټفتج‪ ٣‬ه‪٬‬تً هٌثړې ميمتې‬
‫ـج٘ٽٍټې‪.‬‬ ‫ٌٰی‪ٝ‬ې (رش‪ ٍ٨‬ثٌؼيجهي ٍهکړې) یٍهخپ شٌڅن‬
‫پً هي ټفج‪ٌ ٣‬یيی ٍٔ چې ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا همٍټٍي ؼيٻ ثټوین (ـٵتج )‬
‫ه‪٨‬ٽمٍ ثٌ ؼيجهي موًِې هیٍه ٌشٽتې ٔتجګٌه پتً شٍګتً پتً ىیتٍثه کتې هرش‪٨‬تٍ ن‪٥‬تجٿ‬
‫هـجکمیض ثٌ ټً ى٭ً څمً ههٰج‪ ٧‬پً الًه کې ښً ًٌٍنتً ـج٘تٽً کتړې ثٌخیتجًې هى٭تې‬
‫ه‪٨‬ميل کٍټٍ پً الًه کې نً ِصړې کیوٌنکې ىٽې ځٽې ٌکړې‪.‬‬
‫هٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ټٍټتً کتًٍنۍ پتً لپٽتې ِتیمې کتې پتً ؼيتجهي کتًٍنۍ‬
‫مٕيًٍه ثٌ شٵٌیدج هکًٍنۍ ٍیجشٌه ‪٬‬ړي یتې ىت‪ ،‬هٔتًٌٍي یٌ‪٬‬تپ پتً ميتجٻ ثٌ ىت‪ ،‬ثٌُ‬
‫ه٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ شکړه مؽجىوین هي‪ .‬پً ثٰ٭جنّصج کې هکمٍنیّصٍ ن‪٥‬جٿ شٌ‬
‫ړنګیوٌ ًٌٌِصً ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا پً خٕپړه شٍګً ځج هرش‪ٍ ٍ٨‬هکتړٌ شف‪ٙ‬تیپ شتً‬
‫ٰجً‪ ٫‬کړ ثٌ هى٭ٍ هثکاٻ ثٌ شف‪ٙ‬یپ ټپجًه یٍځپ خیج موًِې شً ٔجمپ ٍٔ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ىاټصً شٌمٍٴٍٯ ‪٨‬ٽیً مٌـٽې پًٍې لپٽې ٍهکتړې پتًٍه ثٌځتج یتې نتًٍ‬
‫هندٍي ثـجهیعٍه ٌړې ثٌ ټًٍې هًٌې هثٌبجٿ ټپجًه ثمجهه کړ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه یٍ ځجی کیوٻ‬
‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ال هرش‪ ٍ٨‬ټتٍړٌٍهکړٌ پتً ثکتاٻ رسه لپتپ آًمتج شتً نتً‬
‫ًٌِیوټی چې پً ىیٍثه کې هشن‪٥‬یمٍ ؼګړه مجًٌ ټمٍث کًٍنۍ ؼګړه پیپ ثٌ همؽجىوینٍ‬
‫ثٌٔيیوثنٍ ټٍٻ ى٭ً ِپیڅيل آًمجنٍنً پکې شٌپاٍ النوې ٍٔٻ کٍٿ چې ثٰ٭جنجنٍ ‪ ۸۳‬کجټً‬
‫ًٌکړې ٌه ‪.‬‬ ‫هى٭ٍا هشفٵٶ ټپجًه ٴٌخج‬
‫کٽً چې پً کجٻ ‪ ۸۳۸۱‬همفٌٿ همیجٔصې پً ‪ ۸۱‬هه‪٬‬ې ٰصنې هلصمٍټٍ ثٌ پتً ىیتٍثه‬
‫کې هثِيمٍ ـجکمیض هنجٰيٌټٍ پً ‪ ٌٛ٬‬هثمیٌ ثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ټمتٍث‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک شجِیْ ٔتٍ نٍٔتيیو ٴتجًي ثـمتو هللا ىت‪،‬‬

‫‪174‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هلپٽٍ نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ ًٌٌڼٍ پً څیٌ خیج لپٽتې ٍهکتړې نیمګتړې پٌیاتٍهټې ثٌ هشفٌیتک‬
‫هشجِیْ پً ثخصوثء کې هى٭ً ټً ټیکٍرسه یٍځجی ٍٔ‪.‬‬
‫ٔيیوٴجًي ثـمو هللا ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې یٍ ټً ى٭ٍميمتٍ ثٌمفتًٍي‬
‫څیٌٌ څمً ګڼپ کیږي چې هشفٌیک ټً شأِیْ نً خیج هٔيجهس شٌميجٻ پًٍي هشفٌیک‬
‫همرششجخً ټمٍثمي‪ ،‬ثهثًي ثٌ پٍځٍ مّؤټیصٍنً ًٌشً ِپجًٻ ٍٔي ثٌ هه ى‪ ،‬ى٭ً پً پتًٍه‬
‫ثليٗ ‪٘،‬وثٴض ثٌ ثیانوثًي رسه رسشً ًٍِ ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٌ‪٤‬جبٲ یې‬
‫ټکً ممکې چې مٍ ٌٌیپ ٴتجًي ٘تجـذ ثـمتو هللا هلپتپ ‪٨‬ٽمتٍ‪،‬ثهثًي ثٌ پتٍځٍ‬
‫ټیجٴض ثٌ ثِص‪٩‬وثه ټً ممې هشفٌیک هشأِیْ ټً ثخصتوثء څمتً همرشت شجختً هځتجنګړې‬
‫شٍؼً مًٍه ٌ ثٌ ٌلض پً ٌلض ًٌشً مي‪٤ٌ ،‬جبٲ ِپجًٻ کیوٻ‪،‬چې هټصً یې پً ممصرص‬
‫ډٌٻ هځینٍ ٌ‪٤‬جبٱٍ ثٌ مّؤټیصٍنٍ شيکٌ پً النوې ډٌٻ ټیکٍ‪:‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۸۱/۸۸/۸۱۱۳‬چې کٽً هٍثخپ ٌالیض ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک ټمٍث ش‪ٙ‬ٱیً‬
‫ٍٔ نٍ هه‪ٌ ً٬‬الیض هثمنیصٍ چجًٌ هښً ِمٍ پً ‪ ٌٛ٬‬همرششجخً ټً ټًٍي ٔيیو ٴتجًي‬
‫ثـمو هللا ههې ٌالیض هثمنیً ٴٍمنوث پً ـیغ ش‪٩‬ین کړثی ٍٔ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هټصً هلپپ مّؤټیض پً ميجٻ ټً لپٽٍ مٽګٌٌ ثٌ نتًٌٍ ټٍټتٍ ٌټيست لٽګتٍ‬
‫رسه پً ډیٌه ښً ثِيمٍ ثٌ ثليٴٍ ًٌیً خٌلًٍهکجٌه ثٌ هیجه ٌالیض پتً ټٍټتٍ نیتږهي ثٌ‬
‫ټیٌي پٌشٍ ٌټٍّثټیٍکې هخٕپړ ثمنیض ٰ‪ٝ‬ج ـجکمً کړه ‪.‬‬
‫شٌهي ًٌٌِصً چې کٽً پً ‪ ۱/۱/۸۱۱۱‬هىیٍثه پً ؼنٍح ټٍیویځ ٌٍ کې هنیمٌٌٍ‬
‫ٌالیض ه‪٠‬جټدجنٍ شٌٌټکً النوې ًث‪ ٍ٬‬نٍ خیج ى‪ ،‬هٴیجهس پً هِصًٍ ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا‬
‫ههې ٌالیض هثمنیً ٴٍمنوث پً شٍګً ٌګاًٻ ٍٔ ‪،‬لٍهثچې ىا‪ٌ ً٬‬الیض ټً ممتجټٱینٍ‬
‫رسه هؼګړې پً ټٍمړ کٌښً کې مٍٴ‪٩‬یض هًټٍه نتٍ ٔتيیو ٴتجًي ثـمتو هللا ختً ډیتٌ‬
‫ٌلض ىاټصً ټً هښمن رسه همٵجٌمض پً ټٍمړي ل‪ ٢‬کې شیٌثٌه ‪.‬‬

‫‪175‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىا‪ ٌ ً٬‬چې یٍميجٻ هممجټٱینٍټمٍث هؼګړې پً ټٍمړ کٌښً کتې ثِتیٌ ثٌ څتً‬
‫ٌلض یې هؼنٍح ‪ٌ٬‬ح ٌٍ هممجټٱینٍ همرش شًٍ ثِا‪٨‬یپ پً مٌکَي مفدْ ىٌثس‬
‫ٌالیض کې ثِجًس شیٌکړ لٍکٽً چې هىٌثس ٌالیض ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک شٌٌټکتې‬
‫النوې ًث‪٬‬ی نٍ هی ى‪ ،‬هنٍمٍړي ٌالیض ټً مفدْ نً ثٍثه ثٌخیج هٴنوىجًٌالیض هثمنیتً‬
‫ٴٍمنوث پً شٍګً ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫نٍمتتٍړی الهکنتتوىجً هٌالیتتض هثمنیتتً ٴٍمنتتوثنۍ مّتتؤٻ ٌ چتتې پيٍمینتتً کجختتپ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هځٍثکٍنٍ ټمٍثٌنیٍٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۱۱/۱/۸۱۱۹‬هکجخپ پً نیٍټٍ رسه ثِيمٍ ثمجًس ِموِصٍ ىجټصً ټٍٻ مٽکٍ‬
‫ثٌ ‪ّ٨‬کٌي شٕکیيس خٌـجټً ثٌ هټٍټٍ ٌٍثًشٍنٍ ثٌهٌټصٍ هٌثبٌٌ ټپجًه ًٍ مّؤټین ٌټجکپ‪.‬‬
‫ِجخٵً ټٌټً‬ ‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا چې پً ثمنیصٍ چجًٌکې یې ښً شؽٌخً ثٌ پمٍث‬
‫ثٌټً هې رسه رسه یې هثمجًس همؽجىوینٍ پً منځ کې پتً یتٍه متوخٌ‪،‬ـٽی‪ ،‬ثٌ خجکٱجیصتً‬
‫مّؤٻ ٔيٌس لپپ کړی ٌه همرششجخً ټً ټًٍي هکًٍنیٍ چجًٌ هٌٍیٌپً ٘ٱض مٵًٌکتړٻ‬
‫ٍٔ ‪.‬‬
‫رسه ټً هې چې هکًٍنیٍ چجًٌ ٌٍثًس هلپپ ثهثًي شٕکیپ ټتً ممتې یتٍډیٌ ميت‪،‬‬
‫ٌٍثًس ثٌ هکجًٌنٍ ِجـً ًٍ هټٍٻ ىیٍثه پً کهً ډیٌه پٌثلً هه‪،‬لٍ ٔيیو ٴتجًي ثـمتو‬
‫هللا خیجى‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس هیٍه خج شوخیٌه مؽجىو پً شٍګً ه‪ ً٬‬هًٌنو مّؤټیض پً ډیتٌه‬
‫ښً شٍګً شٌرسه ثٌ پً لپپ کجًکې یې ښې خٌیجٌې ټٌټې ‪.‬‬
‫کې ىمیًٕ هؼيجه ټٍمړیٍ ټیکتٍ شتً‬ ‫ٴجًي ٘جـذ ټً ًِمٍ ٌ‪٤‬جبٱٍ رسه پً څن‬
‫شٽٍ ثٌ پً ډًٌٌ ‪٨‬مٽیجشٍ کې یې خٌلً هًټٍهه‪ .‬هکجختپ ټتً نیٍټتٍ څتً متٍهه ًٌٌِتصً چتې‬
‫هٔاٻ ټمٍث ممجټٱینٍ پً کجخپ خجنوې ًِب ىؽٍٿ ًثٌٌړ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ هکجخپ هٔاٻ پً‬
‫هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٢‬کې پً پًٍه میړثنً لپتپ مّتؤټیض شتٌرسه کتړ ثٌ هلتوثی ًٌکتړي ؼيتجهي‬
‫ؼٌأس ثٌ ثِص‪٩‬وثه پً ښٍهټٍ رسه یې هپيٍمینې کجخپ هٰج‪ٌ ٧‬کړه ‪.‬‬

‫‪176‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٌهي ًٌٌِصً ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا شً همّؤټینٍ هټٌَٿ هیو ټتً ممتې هثمنیتض‬
‫ميل چې هثِ يمٍ ثمجًس هـجکمیض پً ميجٻ هثِصمدجًثشٍ هټٍي ًیجِض پً نٍٿ یجهیوه‬
‫مّؤټیض ًٌ ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫هثچې هثِصمدجًثشٍ ټٍي ًیجِض هلپپ کجًي مّؤټیض ټً ممې هثِې یٍ ًیجِتض‬
‫ٌ چې مّؤٻ یې ـصا خجیو ِمض مَثؼً ثٌ هلٕن ش‪٩‬جمپ څاٍب ٌي ‪.‬‬
‫لٍٔيیوٴجًي ثـمو هللا پتً ىا‪٬‬تً مّتؤټیض کتې ىت‪ ،‬هىٌچتج هیتٍه ميٌختج ثٌ‬
‫لٍثلٍ ي ًًٌٌپً شٍګً ټً ټٍټٍ کجًکٌٍنکٍ ثٌ نًٌٍ مٌثؼ‪٩‬ینٍ رسه خٌلًٍه کجٌٌ ثٌ هلپپ‬
‫مّؤټیض شٌ ثلیٌه پًٍي ىیهج ى‪ ،‬شٌې خوه لج‪ٌ٠‬ه نً ټٌټً ‪.‬‬
‫پً ‪٨‬ین ميجٻ کتې چتې ٴتجًي ثـمتو هللا هثِتصمدجًشٍ ه‪٨‬متٍمٍ ًبتیْ پتً شٍګتً‬
‫ٌٍ پتً نتًٌٍ‬ ‫مّؤټیض هًټٍه ټً هې رسه ىمَمج خً یې هکجخپ پً ٔاٻ ثٌ یج هٔتا‬
‫ٌالیصٍنٍکې ډیٌٌلض هؼګړې پً ټٍمړیٍ ټیکٍ کتې شیتٌثٌه ثٌ ىجټصتً ختً یتې ىت‪ ،‬هه‪٬‬تٍ‬
‫ل‪ٍ١‬نٍ مّؤټیض پً ‪٬‬جړه هًټٍه‪.‬‬
‫چې هى٭ٍټً ؼمٽې څمً هخیٽګې پً شٍګً هکجخپ پً ٔاٻ ه‪ًٍ٬‬خنتو پتً ثِتصٵجمض‬
‫ٌٍ کتې هشمتجً پتً ټٍمړیتٍ‬ ‫ثٌهىیتٍثه پتً ٔتا‬ ‫‪،‬هخجمیجنٍ پً ٌالیض کتې هیکجٌټنت‬
‫کٌښٍکې ههه ٰ‪٩‬جٻ پٍځٍ مّجىمض ثٌ ىجټصً همؽجىوینٍ ن‪٥‬تجمٍ مّتؤټیصٍنً یتجهٌالی‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ هلپٽٍ ؼيجهي ٌ‪٤‬جبٱٍ پً ميجٻ نيجیٍ ىڅً کٍټً چتې ممتجټٱینٍ شتً‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هث‪٨‬یً ًٌٍِي ثٌ ټً ممجټٱض څمً الُ ثلیّصٽٍ شً یې شٕتٍیٶ کتړي‪،‬‬
‫هنٍمٍړي پً ىموې ىڅٍ هثٰ٭جنّصج پً مٌکَي ِیمٍ کې ډًٌې ِصٍنَې خې ټتً ؼنګتً‬
‫ىٍثًې ٍٔې ‪.‬‬
‫ه٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬پ پً ليٯ یې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض ‪:‬‬
‫پً ‪۱/۸۱/۱۱۱۸‬ٿ چې کٽً ٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ هثمٌیکجپً مرش پتً ثٰ٭جنّتصج یٌ‪٬‬تپ‬
‫ٌکړ ثٌ پً نصیؽً کې یې ثِيمٍ ثمجًس مؽجىوین ټً ښجًٌنٍ نً ٌٌشپ ٔيیو ٴجًي ثـمو‬

‫‪177‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هللا ِموِصٍ هى٭ٍی پً ليٯ ٌِٽً ٌثٻ مٵجٌمض رشٌ‪، ٧‬ثٌ يب ټً ځنډه یې هیٌ‪٬‬ٽګٌٌ‬
‫پً ليٯ همؽجىوینٍ پً ن‪ ،٥‬ثٌنّٶ ثٌپٍځٍ ٍِٴیجشٍ کجًپیپ کړ ‪.‬‬
‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا هؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیتض ټپتجًه هیتٍه ثمنیصتٍ شکصیتک ټتً ممتې‬
‫هپکصیکجٌالیض ‪ًٍ٬‬ه کړ‪،‬ه‪ ً٬‬ثِصٵجمض شٌیٍې ثنوثٍې ه هښمن ټً ثِتصمدجًثيت ش‪٩‬ٵیتذ‬
‫نتً ه ځتتج ژ‪ًٍ٬‬ټٍټپتجًه منجِتتذ ٌ ځکتً نٍمتتٍړي هثميتجٻ هثمٌیکتتجًٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ټمتتٍث‬
‫شٌِمض ثِصمدجًثيت ش‪٩‬ٵیتذ النتوې ثٌ نتٍٿ یتې ممکتې شٌممکتې هثمٌیکجیتجنٍ ټمتٍث‬
‫هثِيمٍ ثمجًس ه ى٭ٍ ميمٍ چجًٌثکٍپً ټیّض کې نیٍٻ ٍٔی ٌ کٍٿ چتې هٌی شتً ټتً‬
‫ثمنیصٍ پٽٍه پً ټٍمړ هًؼً م‪١‬ٽٍح ٌٻ‪.‬‬
‫ثمٌیکجًٍ ثِصمدج ًثيت چجًٌثکٍ پً هي م‪٩‬صٵوٌٻ چې ټتً ٔتيیو ٴتجًي ثـمتو هللا‬
‫رسه هثِيمٍ ثمجًس ډیٌمي‪ ،‬مفٌٿ ثرسثًمٍؼٍه هي‪ ،‬چې هى٭ٍ پً شٌالًِ کٍټٍ رسه خً‬
‫ٌکٍالی يش هثِيمٍ ثمجًس هټٍټٍ ميمٍ چجًٌثکٍپً ثړه مي‪ ،‬م‪٩‬ٽٍمجس شٌالًِ کړي‪.‬‬
‫هثمٌیکجیجنٍ هیٌ‪٬‬پ پً پیپ کې هى٭ٍی ټٍمړنی شٌکیَ هثِيمٍ ثمجًس هټٍړ پتٍړٌ‬
‫چجًٌثکٍ ش‪٩‬ٵیذ ثٌڅجًنً ٌه شٌڅٍ ى٭ٍی شً هثٍمینً مّج‪٨‬وه نً يش چتې هیٌ‪٬‬ٽګتٌٌ پتً‬
‫ليٯ ؼيجهي ټیکې هٌخجًه من‪٥‬مې کړې‪.‬‬
‫لٍخیج ى‪ ،‬ههللا ش‪٩‬جټی پً ٰ‪ٝ‬پ ثٌ نرصس رسه ډیٌ مؽجىوین ٌشٍثنیوٻ چې ههښمن‬
‫هِمض مٌثٴدض ثٌ ش‪٩‬ٵیتذ رسه رسه هىیتٍثه پتً ممصٽٱتٍ ِتیمٍکې همٵجٌمتض ټیکتې‬
‫منّؽمې ثٌ پً یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ٘ٽیدیجنٍ ميمجشٌٍنکٍ ګيثًٌنً ٌکړي‪.‬‬
‫کً څً ى‪ ،‬چې هه‪ ٍ٬‬مؽجىوینٍ ټً ؼمٽې څمً یٍ ٔمیٌ ٔيیوث ثٌځینٍ ثِیٌث‬
‫ٍٔٻ لٍ ډیٌٔمیًٌې خیج ههښمن پً ٌژټٍ ‪،‬شدجه کٍټٍ ثٌ ثِیٌکٍټٍ ى‪ٌ ،‬شٍثنیوٻ ‪.‬‬
‫ټِ ٌُ ِف َّٶ ثټْ َف َّٶ ٌَ ًُ ْد ِ‪َ ١‬پ ثټْ َد ِ‬
‫ج‪َ ٠‬پ ٌَټَ ٍْ ٸٌَِوَ ثټْ ُم ْؽ ٌِ ُمٍ َ (‪ )7‬ثالنٱجٻ‬
‫ثٌخجاللٌه ٔيجهس ًٍ ‪:‬‬
‫ټً کٽٍنٍ مدجًٍې ‪،‬ؼيجه ه‪ٍ٨‬س ثٌهثِيمٍ ‪٨‬ٽٍمٍټً ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌ ش‪٩‬ٽ‪ ،‬څمتً ًٌٌِتصً‬
‫ه‪٬‬تتتً ه ثِتتتيٿ هالًې نتتتً ِتتتصړی کیتتتوٌنکی ‪٬‬تتتجٍي ‪،‬پتتتً ٴتتتٌآ ثٌ ‪٨‬ٵیتتتوي متتتین‬

‫‪178‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔم‪ٙ‬یض‪،‬هىیٍثه ثٌ ٌټْ لٍثلٍ ی‪ ،‬ثشپ مؽجىو‪،‬همدجًک ٴتٌآ ـتجٰ‪ ٦‬ثٌمؽتٍه ٴتجًي‬

‫ثـموهللا ه‪۸۳۱۱‬کجٻ هٍٔثٻ پً میجٔض کې چتې ه‪ ۱۱۱۸‬کتجٻ ه نتٍمرب ټتً میجٔتصې رسه‬
‫ِمٍ لتًٍي هثمٌیکتجًٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ هىتٍثًٍ خٌیتو ټتً ثمٽتً هپکصیکجٌالیتض هنکتې پتً‬
‫ٌټٍّثټې کې پً ٔيجهس ًٌِیوٌ ثٌ پً هې رسه ًې لپپ ځج ههللا ش‪٩‬تجټی ههې مدتجًک‬
‫ٴٍٻ م‪ٙ‬وثٳ ٌګٌځجٌه چې ٌٰمجًٍ‪:‬‬
‫من ثملؤمنین ًؼجٻ ٘وٴٍث مج‪٨‬جىوٌث هللا ٰمني‪ ،‬من ٴ‪ٝ‬ی نفدً ٌمني‪ ،‬من ینص‪ٌ٥‬‬
‫ٌمجخوټٍث شدویي‪(.‬ثالـَثح ًٍِس ‪۱۴‬ثیض)‬
‫ژخجړه‪ :‬پً مؤمنجنٍکې ځینې هثِې (نٌث ) ِړي ى‪ٔ ،‬صً چتې پتً کتٍٿ يش یتې هللا‬
‫رسه ټتتٍٍکړی ٌ ى٭تتً یتتې ًښتتصیجکړ‪،‬نٍځینٍلٍیې لپتتپ نتتيًپًٍه کړثٌځینتتې یتتې ال‬
‫ثنص‪٥‬جًکٍي ثٌ ىی خوټٍ یې پً (لپپ ‪٨‬يو) کې ٌنکړ‪.‬‬
‫ٔيیو ٴجًي ثـموهللا چې یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثمٌیکجیجنٍ شً لًٍث م‪١‬ٽٍح ٌ ثٌ ټً هې ٌړثنوې‬
‫یې ى‪ ،‬پً پکصیکج ثٌ لٍِض کې هٌه ځٽً ههه هٌژټٍ پً نیض ًٌخجنوې مبدجً کړی ٌ لتٍ‬
‫هللا ش‪٩‬جټی پکٍ ِجشٽی ٌ‪ ،‬هپکصیکج ٌالیض ه نکې پً ٌټّتٍثټۍ کتې هثِتيمٍ ثمتجًس پتً‬
‫مٍټٍي ثـمو ‪ ً٠‬ٴجهًي پً کًٍ کې ًٌخجنوې ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ مبدجً‬ ‫ميجٻ هپکصیج هٌث‬
‫ٌکړ چې همٍټٍي ‪ ً٠‬هکًٍنۍ ه ‪ ۸۱‬شنٍ ‪٬‬ړٌ پً ٔمٍٻ ٴجًي ثـموهللا ى‪ ،‬ټً لپٽتٍ ‪ ۹‬شنتٍ‬
‫مؽجىوٌ مٽګٌٌ رسه پً ٔيجهس ًٌِیو‪.‬‬
‫ه ٴجًي ثـمو هللا ه ٔيجهس پً ىکٽً مٍټٍي ثـمو ‪ٌ ً٠‬ثًٍ ‪:‬‬
‫ٴجًي ٘تجـذ ه پکصٌتج ‪ ،‬پکصٌکتج ثٌ لٍِتض ٌالًتض ټتً ٴتٍمٍ مرشتثنٍ ‪ ،‬ؼيتجهي‬
‫ثٌ‬ ‫ٔم‪ٌٙ‬صٍنٍ ثٌ هٌِمٍ ټً لٽکٍ رسه پً مّٽّپ ډٌٻ ميٴجشٍنً ثٌ نجِصٍ ٌالړي کتٍ‬
‫ى٭ٍي ًٍ ه ثمًٌکجًتجنٍ پتً لتيٯ ؼيتجه شتً ىڅتٍٻ ثٌ پتً هي الً کتٍ ًتٍ نتً ِتصړي‬
‫کٌوٌنکٍ ىيل ځيل شٌ رسه کړي ٔپً ًٌځ ًٍ پً ځج خجنوي ًٍه کړي ٌه ثٌ هث پتً هثيس‬
‫ـجٻ کٍ ٌ چٍ ه ثمًٌکجًٍ څجًګٌٌ ثټٍشکٍ ټً ټًٍي ًٍ ځپ پً پکصٌکج ثٌ خٌتج پتً لٍِتض‬
‫کٍ مبدجًي ًٌخجنوي ٌٍٔي لٍ هللا ش‪٩‬جىل پکتٍ ٌِتجشً‪ .‬ختجاللٌه ه پکصٌکتج نکتٍ ‪ٍ،‬متٍ‬

‫‪178‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌِمٍ شً شٌ ًثشٽٍ ًٌٌِصً ه مّٽّٽٍ ؼيجهي مرصٌٌٰجشٍ پً ټړ کٍ ًٍ ٍه ه څتً کتجًٌنٍ‬

‫ؼيتجهي ٴٍمنتوث ځتجي شتً شتٌ‬ ‫پً مٍلً ٍثخپ ٌالًض شً ٌټٌږ ثٌ ىٽصتً ه ًتٍه پمتٍث‬
‫ًٌِوټٍ ًٌٌِصً ًثشً څٌګنوه ٍٔه چٍ ى٭ً پکصٌکج ٌالًض شً شٽت هَ نتٍ ٍه ىت‪ ،‬ىٽصتً‬
‫پيس ًٌ‪٬‬ٽ‪ ،‬ثٌ ه ٴجًي ٘جـذ پٌ٭جٿ متٍ ًٌشتً ًٌِتٍٻ‪ ،‬نٍمتٍړي ٴٍمنتوث چتٍ پتٌثك‬
‫ه شٌ الًِ ٔتًٍٍ م‪٩‬ٽٍمتجشٍ ټتً ممتٍ ًثشتً ًٌٌتپ چتٍ ٴتجًي‬ ‫ش‪٩‬ٽٵجس ثٌ ثړًکٍ ًٍ ټٌ‬
‫٘جـذ شً ٌٌثًً چٍ ثمًٌکجیج ډًٌ شيٓ کٍي شٌڅٍ هي ًج ژٌنوي ٌنٌيس ثٌ ًجهي ىت‪،‬‬
‫ټً مٌنځً ًٍيس نٍ خجًو ډًٌ ثـصٌج‪ٌ ٟ‬کړي ثٌ ه څً ٌلض ټپتجًه ځتج ټتً کتجًٌنٍ څمتً‬
‫ګٍښً کړي‪ ،‬ټً نٍمٍړي ٴٍمنوث رسه شٌ ټٌوټٍ ًٌٌِصً ٍه خريشً ه ٴجًي ٘جـذ لٍثشتً‬
‫ًٌ ًٌث ٍٔٿ ثٌ ه الًي پً ثٌ هٌ کٍ ټً مي ٌِٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬رسه ى‪ ،‬ه څً کجًٌنٍ‬
‫ټپجًه ممجمن ٍٔٿ ى٭ً ى‪ ،‬ډثډ ًثکړ چٍ مٍ ى‪ ،‬لپيل ؼيجهي چجًي ِمدجٻ کتړي هي‬
‫پً نرصس رسه ختً ډًتٌ‬ ‫ثٌ ٴجًي ٘جـذ ى‪ ،‬ډًٌ کجً کړي هي ثمٌو هَ چٍ ه هللا ش‪٩‬ج‬
‫ژً خريشً مؽجىوًن لپپ ؼيجه ال پيس چټک کړي ثٌ ډًٌ ژً خً ټٍٻ مؽجىوًن خريشً رسه‬
‫من‪ ،٥‬يش (ه یجهٌنې ٌړ هه چې مي ِیٲ ثټٌـمن من‪ٙ‬تًٍ ٘تجـذ ه‪٬‬تً ميتجٻ ه نکتې‬
‫ٌټٍّټۍ رسه پیٍِصً ه ًٍمض پً ٔجىیکٍټ نٍمې ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً کې ه ؼيجهي ِتنګٌٌنٍ‬
‫پً ټینګٍټٍ خٍلض ٌ چې څً مٍهه ًٌٌِصً پً هې ِیمً کې ه نٍمٍړي شٌ مرش النوې‬
‫مؽجىوینٍ ټً ثمٌیکجیجنٍ رسه ِمصً ؼګړه ٌکړه) ٍه ه ثړٌنتوه کتجًٌنٍ ټتً شتٌ رسه کٍټتٍ‬
‫ًٌٌِصً ه کًٍ پً ټًٍ ًٌث ٍٔٿ شٌ څٍ ٴجًي ٘جـذ ه لپٽٍ شٌ رسه کړٻ ًٍٍٔ چجًٌ ټً‬
‫ؼًٌج څمً لرب کړٿ ه الًي پً ث هٌ کٍ مٍ څٍ شنً کٽٌٍثٻ ثٌٌِوٻ هى٭ٍَ ځجی شً ه‬
‫ثـٍثٻ م‪٩‬ٽٍمٍټٍ ټپجًه ًٌ‪٬‬ٽ‪ ،‬لٍ ىٽصً ًثشً ٌ ًٌپ ٍٔٻ چٍ پً نکً کٍ مبدتجًي ٔتٍي هه‬
‫ى٭ٍَ ىٽصً شٽيل هي‪ٍ ،‬مج ىىن شً هث لربه نوه ًث‪٬‬ٽې چٍ هث مبدجًي خً ٍمٍ پٌ کتًٍ ثٌ‬
‫ًج ى‪ ،‬پً ٴجًي ٘جـ ذ ٍٔي ٌي نٍ ه کًٍ پً ټًٍ مٍ ـٌکتض ٌکتړ کٽتً چتٍ کتيل شتً ًث‬
‫ًٌٌِوٿ ىٽصً مٍ ټً هٌکجنٍ رسه مٍټٌ ٌهًٌٻ چٍ ګًٍٿ ًٍ کيل ٌثٻ مٍ پً چٌ٭ٍ چٌ٭تٍ‬
‫ژثړي پٍښصنً مٍ ٌکړو چٍ څً لربه هه ى٭ً ًثشً ًٌٌپ چتٍ ِتصجيس پتً کتًٍ مبدتجًي‬
‫ٍٔي هه ِصج ًٌٌڼً مٍټٍي ؼجنج ثٌ مٍټٍي ثِم‪ٌ٩‬پ ه کًٍنۍ ټً هٌټٍّ شنٍ ‪٬‬ړٌ رسه ًٍ‬

‫‪180‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ځجَ ٔيٌوث ٍٔي هي ‪ ،‬مج ًٌ څمً ٌپٍښصپ چٍ مٌٽانً څنګً ٍٔٻ ؟ پتً ځتٍثح کتٍ‬
‫ًٍ ًثشً ًٌٌپ چٍ ى٭ٍَ ى‪ ،‬ټٍٻ ٔيٌوث ٍٔٻ‪.‬‬
‫خجًو ًجهٌنً ٌيش چٍ ٴجًي ٘جـذ ه لپٽٍ نتًٌٍ ٔتپږٌ شنتٍ مٽګتٌٌ رسه ټتٍٻ پتً‬
‫ٌٌ ًٍثځٍ پتً‬ ‫ٌٌ ثٌ ٍمٍنږ ه کًٍنۍ نًٍ ټٍٻ ‪٬‬ړي پً ٔيجهس ًٌِو‬ ‫ٔيجهس ًٌِو‬
‫پٌاً کٍ ٍمج ه ٔيٌو ًٍٍٔ ًٌٌڼٍ مٍټتٍي ؼجنتج ٌٍي ثٌ مٍټتٍي ثِتم‪ٌ٩‬پ ټتًٍ چتٍ ه‬
‫مبدجً ټً ثمٽً شٌ لجًٌٌ النوي ٍٔي ٌٌ ه ًٍه خپ خ‪ ،‬پً ټًٍوټٍ رسه خريشً ه ځمکٍ رس‬
‫شً ًث ‪ًٌٍٍ٬‬ٻ ٍٔي ٌٌ ثٌ ى٭ٍي هٌثړو ژٌنوي پجيت ٍٔي ٌٌ ‪.‬‬
‫کٽٌٍثټٍ ټٍٻ ٔيٌوث هٰن کړي ٌٌ‪ ،‬نٍ کٽً چٍ ه مجِپاني پٌ ميجٻ ه لٽکٍ ګڼتً‬
‫ګٍڼً ټږ رسه کمً ٍٔه نٍ مٍ ٌپٍښصپ چٍ ٴجًي ٘جـذ مٍ پً کتٍٿ ًتٍ ٴترب کتٍ هٰتن‬
‫کړَ هَ ؟ شٌ م‪٩‬ٽٍمٍټٍ ًٌٌِصً مٍ هٌه نًٍ مٽګٌي ى‪ً ،‬ثرسه کړٻ ثٌ ه ٴرب پً ټٍڅٍټتٍ‬
‫مٍ پٌپ ٌکړ شٌڅٍ ٔيٌو ٴجًي ٌ٘ذ ه ‪ َ٬‬ه لٍګٌجڼٍ پً ٌټٍّثىل کٍ لپپ پٽٌ کيل‬
‫شً نٵپ کړٌ‪ ،‬ٴرب مٍ پٌثنیّض کٽً مٍ چٍ ه شتجخٍس رس پًٍشتً کتړ ګتًٍٿ چتٍ ه ٴتجًي‬
‫٘جـذ پً من خجنوي لٍټې ډنتډ ٌالړي هي ثٌ خًٌصٍنتً ًتٍ ىت‪ ،‬پتً لٍټتٍ المتوه هي ثٌ‬
‫هثيس لٍٔدًٍٍ ًٌڅمً پًٍشً کٌوټً چٍ کٽً مٍ ى‪ ،‬پً ژٌنو کٍ نً ٌه ټٌتو ‪ .‬ٴتجًي‬
‫ٌ٘ذ پً نْ کٍ ټګٌوىل ٌٌ ثٌ پاٍ ًٍ ى‪ ،‬ټً مٌنځً شٽيل ٌي ‪ ،‬شجخٍس متٍ ًث ٌ ثًّتصپ‬
‫ثٌ ه ٌړټٍ ټپجًه مٍ مٍټٌ ًٌشً شٌجً کړ ثٌ مٽګٌي مٍ ًٌرسه کړٻ مج ًٌ شً ًٌٌپ چٍ شتجيس‬
‫هً ًٌث ٔت ٍه ى‪ ،‬پً خٽً الًه ځج هً ًٍِٿ پً هي ٌلض کٍ ه کنوٍ مٍټٍي ًجِني ټً‬
‫هه ثٌ ىتٌ‬ ‫ًٍه مٽګٌي رسه ًثًٌٌِوٻ ثٌ ًثشً ًٌٍ ًٌپ چٍ ه ثًګٍ الً ممجټٱٌنٍ نٌتٍ‬
‫مٍټٌ هًٌي ثٌ ه مٍټٍي ‪ ً٠‬پٍښصنً کٍي نٍ شً مً ځً مٍ خً ًٌ رسه ٌالړ ٍٔ‪ ،‬متج ًٌ شتً‬
‫ٌٌیپ چٍ ِمً هه ٍه خً پً خٽً الًه ځج هً ًٌٍِٿ ‪ ،‬مج ځج ه ًٍمض کيټګٍ شً ًٌِتٍٻ‬
‫‪ ،‬مٽګٌٌ ى‪ٔ ،‬يٌو ٴجًي ٘جـذ ىٽصً ًثًٌٍِٻ ‪ ،‬پً هي ٌلض ه ٴجًي ٘تجـذ ًتٍ ًًٌٌ‬
‫ٌٌ مج ًٌشً ٌ ًٌپ چٍ ټتً پٌاتٍ څمتً څتٍک متً لتربٌا ثٌ‬ ‫ثٌ نًٍ لپٽٍث ًث ًٌِو‬
‫ٴجًي ٘جـ ذ پً پټً هٰن کړا‪ٍ ،‬ه خريشً ًٌ څمً ًثِتصٍ ٔتٍٿ لپتپ ځتجي شتً چتې ًث‬
‫ًٌٌِوٿ پً کيل کٍ پً ًٍ کًٍ کٍ نجِض ٌٿ چٍ نج خربه ه ثمًٌکجًٍ څٌلکٍ ‪٬‬ږ متٍ شتٌ‬

‫‪181‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ ٍٔ ٌ ٍ٬‬چٍ خٌج پً چټکۍ رسه ًٍه ه کًٍ ًٍ لٍث ثٌ خٽً خپ پٽٍ شً کٌنجِصٽً‪ ،‬شٌ څٍ چتٍ‬
‫ثمًٌکجًج کًٍ شً ًث ًٌِوٻ ٍه پً پټً الًه ه ‪ٌ٬‬ه پً ټًٍ ٌٌشٽ‪ ، ،‬ثمًٌکجیج ٍمتٍ ه ًٌث‬
‫ٍٔي کًٍ پً پج يت ٍٔنٍ ګًٌٍوٻ ثٌ ًٌٌِصً ًٍ ه ٔيٌوثنٍ ه ٴربٌنٍ ټتًٍ شتً ممتً کتړو‬
‫ټٍٻ ٴربٌنً ًٍ ٌڅٌړٻ لٍ ه ٴجًي ٌ٘ذ ؼّو پکٍ شٌ الًِ نٍٕ‪ ،‬ټً کٽٌٍثټتٍ څمتً ًتٍ‬
‫ى‪ ،‬پٍښصنٍ ٌکړي لٍ کٍٿ م‪٩‬ٽٍمجس ًٍ شٌالًِ نکړثَ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫هٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ثليٴٍ ځجنګړنې‪:‬‬
‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا هلپٽٍ ټٍټتٍ ًٌٌڼتٍ ثٌ مٽګتٌٌ پتً متنځ کتې یتٍ ختجشٵٍی ‪،‬ختج‬
‫ثليٴً‪٘ ،‬جخٌ ثٌ ـٽی‪ٔ ،‬م‪ٙ‬یض ٌ‪.‬‬
‫هکرب ‪،ًٌٌ٬،‬ثنجنیض ىی ناې نً ٌې پکې‪،‬ټً ټٍټٍ لٽګٍرسه خً ًٍ پتً ډیتٌه نٌمتٍ‬
‫ثٌـّنً ثليٴٍ خٌلًٍه کجٌٌ‪ ،‬ثٌىٌڅٍک خً یې ټً نیکٍ ثليٴٍ ډیٌ مصأظٌ کیوٻ ‪.‬‬
‫څمً هللا ش‪٩‬جټی هثِتې ؼتٍړ کتړي ٌٌ‬ ‫ه ٔيیو ٴجًي ٘جـذ ثليٳ ټً کٍچنیٍث‬
‫ٌٌ‪ .‬هشمتجً ٌالیتض ثٌِتیوٌنکی‬ ‫چې شٵٍث ثٌ ـّن لٽٶ یتې هٰ‪١‬تٌس خٌلتً ګٌځیتو‬
‫مٍټٍي ‪١٨‬جء ثټٌـمن چې پً پیاًٍ کې هثخصوثيئ ٍهه کړٌپً ميجٻ هٴجًي ٘جـذ ثِصجى‬
‫پجشً ٍٔی ٌثیٍ ( ٴجًي ٘جـذ ډیٌ ثمین ثٌ ٌٰجهثً ثنّج ٌ‪ ،‬هثمجنض یې هث ـتجٻ ٌ‪ ،‬چتې‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ٴج ًي ٘جـذ کرش ‪٠‬جټذ ٌ ثٌ پً پیاًٍ کې خً یې موًِې شتً ٌ‪٤‬یٱتً (‬
‫) ًثټٍټٍټً‪ ،‬نٍ کً خً چج کٍمً یٍه ًٌپۍ یج نیمً ًٌپۍ ( ثشً ثنتې ) ًٌکتړې ٌه‪ ،‬هه‬ ‫ډٌډ‬
‫خً ى٭ً ى‪ ،‬لپپ ؼیذ شً نً ثچٍټً خٽکې موًِې ثٌ نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ شً خً یې ًٌکٍټً شٌڅتٍ‬
‫یې مرصٯ کړي ‪ ،‬یٍځپ مې ًٌشً ٌٌیپ چې هث پیّې لتٍ لٽتک ٔم‪ٙ‬تج شجشتً هًکتٍي ثٌ‬
‫ِصجکیږي ‪ ،‬لٍ هه ځٍثح ًثکړ چې نً ‪ ،‬مجشً مې مًٍ ٌیيل چې هچج ـٶ خً نتً لتًٍې ثٌ‬
‫ټً ـٌثمٍ خً ډیٌ ځج ِجيت ‪.‬‬
‫نٍمٍړی مٍټٍي ٘جـذ ٌثیې ‪:‬ٴجًي ٘جـذ ډیٌ ٌٰجهثً ِړی ٌکٽً چتې هثِتيمٍ‬
‫ثمجًس پً ميجٻ ټٍړ من‪ٙ‬ذ شً ًٌِیو ثٌ هکًٍنیٍ چجًٌ ثٌ ثِصمدجًثشٍ ه‪٨‬مٍمٍ ًیجِض‬

‫‪182‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌ‪٤‬جیٲ ًٌٌِپجًٻ ٍٔٻ ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ خیج ى‪ ،‬ىمیًٕ پً مجخجنوې پٍښتصنً کٍټتً ثٌ ټتً‬
‫ډیٌٌ کٽٍنٍ شیٌیوٌ ًٌٌِصً یې ى‪ ،‬نً ٌٿ ىیٌ کړی چې هثهه هٌٰجهثً ن٭و ظدٍس هی)‬
‫مٍټٍي مفمو ثمیٌ چې ټً ٴتجًي ٘تجـذ رسه یتې پتً یتٍه ثهثًه کتې کتجً کتړی‬
‫هنٍمٍړي پً ثړه ٌثیٍ (چٍ کٽً هثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس ه خجمٌجنٍ پتً ٌالًتض ٌثکمتن‬
‫ٍٔ نٍ هى٭ً ځجی ټٍټٍ ثٌٌِوٌنکٍ هٴجًي ٘تجـذ رسه ډًتٌه مٌنتً ثٌمفدتض هًټتٍه ه‬
‫ډًٌې مٌنې نً خً ًې ههه الٍِنً ښکٽٍٻ ثٌ پً ډًٌثهح ثـًبثٿ خً ًې ههه ىٌکٽی کٍټٍ‪.‬‬
‫ثٌهى٭تتً ٌالًتتض هټٍټٍلٽکٍختتً ههه نتتً هث‪ٍ٬‬ښتتصنً ٌه چتتې شجِتتٍٍمٍنږهٌالًض‬
‫مّةٍټٌض ثٌرسپٌِصٍ پً ‪٬‬جړو ٌثلٽتت کتً نتً نٍشجِتًٍثشً پتً لپٽتً لٍښتً ختپ هثِتې‬
‫ًٍڅٍک ًث ٌثِصٍا چٍ ِصجٍِلٍښ ٌي )‬
‫مٍټٍي مفمو ثمیٌٍیجشٍي (مج همٌـٍٿ ٴجًي ٘جـذ رسه ه‪٠‬جټدۍ هٌلض نتً پتً‬
‫کًٍټً خٽٍچ لج چٍک هنًٍثملوثًُ پً موًًِ کې ش‪٩‬جًٯ پٌوثٍٔې ٌٌ‪ .‬هډًٌنَهې نً‬
‫مٍ رسه پٌژنوٻ‪ ،‬پٌشً ټً ٔتکً چتې ٴتجًي ٘تجـذ ًتٍ شکتړو خجشؽٌختً ځتٍث ثٌ ‪٬‬اتص‬
‫مؽجىوٌ ثٌنًٌٍمؽجىوًنٍشً هلپپ ٌلض ًٍډًٌ ښً ه‪٨‬تٍشګٌ ٌ خجشؽٌختً هښتٍ ثلتي ٴتٍ‬
‫هنٌٿ لٍی ثٌ ټٍیې ـٍ٘ٽې لجٌنوٌ‪ ،‬ژًٌ کجًي ٰکٌ یې هًټٍه ثٌ شپ هىٌچج پتً لتومض‬
‫کې ٌ ه ى٭ً ٔيجهس ٍمٍ ه ټٍټنې ټپجًه ًٍه ډًٌه ټًًٍ ‪ٜ‬جً‪ٌ ً٩‬ه‪.‬‬
‫مٕيًٍؼيجهي ٔم‪ٙ‬یض ثٌ ٌشٽی هث‪ ٍ٨‬ثِصجه مفمو یجرس خً هٔيیو ٴجًي ثـمتو‬
‫منٍنتً ٌګتًٍي‬ ‫هللا پً ثړه ٌیپ ىٌڅٍک کً ‪ٍ٬‬ثړي چې ه٘فجخً کٌثمٍ هثليٴتٍ ژٌنتو‬
‫ى٭ً هي یٍکٌس ټً ٴجًي ثـمو هللا رسه کینٍ ثٌ پً ًٌځنٍ ژٌنوکې هي هى٭ً ش‪٩‬جمپ ټً‬
‫نیږهي م‪١‬جټ‪ ً٩‬کړي ‪.‬‬
‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا خً هلپپ مّؤټیض پً ميجٻ ډیٌ ٌلض هخجمیتجنٍ پتً ٌالیتض‬
‫کې ثٌِیوٌ‪ ،‬هه‪٬‬ې ِیمې پً ٍیجشٌه خٌلٍکې هثِيمٍ ثمجًس ممجټٱین ټتً ثمتجًس رسه‬
‫پً مٵجخٽً ټګیجٌٻ‪،‬لٍ هٔيیو ٴجًي ثـمو هللا هـّنً ثٌثِيمٍ م‪٩‬جمٽې ټً ممتې هه‪٬‬تٍ‬
‫ممجټٱینٍ هـَح ٌـوس ثکربي ميمً ډټً هه‪٬‬ې ډټې همرش مفمو ثکتربي پتً ٔتمٍٻ‬

‫‪183‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٴجًي ٘جـذ هـّنً ثليٴٍ ټً ممې ه ثمجًس ټً ممجټٱض نً الُ ٌثلیّض ثٌ ټٍٻ ټً‬
‫لپٽٍ ٌِٽٍ ثٌ ثمکجنجشٍ رسه ټً ثِيمٍ ثمجًس رسه یٍځجی ٍٔٻ ثٌ هثمجًس هـجکمیض شٌ‬
‫ًٌٌِصیٍ ٔپٍ ًٌځٍپًٍي یې هٴجًی‪ٙ‬جـذ هن‪٥‬جمٍ ٴ‪ ٍ٩١‬پً ټیکٍ کتې پتٍځٍ ٰ‪٩‬جټیتض‬
‫کجٌٌ‪.‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هـجکمیض پً ميجٻ چې کٽً هـتَح ٌـتوس ثکتربي ډټتً ه هې‬
‫ډټې همرش مفمو ثکربي پً ٔمٍٻ ثِيمٍ ثمجًس شً شّٽی‪ٔ ،‬تٍٻ نتٍ ٍه هڅٍشنتٍ نتًٌٍ‬
‫ژًٌنجټیّصجنٍ پً ؼمٽً کې همٌکې ټپجًه همفمو ثکربي ىّصٍګنځې شتً چتې هکجختپ پتً‬
‫ثنټٌکجنټیننټجٻ ىٍټپ کې مٍٴ‪٩‬یض هًټٍه ًٌ‪٬‬ٽ‪.،‬‬
‫هنٍمٍړي هم‪١‬دٍ‪٨‬جيت ‪ٍ٬‬نډې پً ميجٻ مجًٌڅمً پً لپپ نٍخض ټً ثِيمٍ ثمتجًس‬
‫رسه ههه هیٍځجی کیوٌ المپ ٌپٍښصٍ چې هه ًثشً هنًٌٌٍ ٌؼٍىجشٍ پتً رسکتې ه ٔتيیو‬
‫ٴجًي ثـمو هللا نیک خٌلًٍه ثٌهِیمې ټً ثٌِتیوٌنکٍ رسه ښتً ًٌیتً یتجهه کتړه ثٌ ٍمتج‬
‫هپٍښصنې هځٍثح پً شٱ‪ٙ‬یپ کې هثِې ًثشً ٌٌیپ‪:‬‬
‫مٍؼٍهیض ثٔمجٗ مؽجىو ٌمصًٍ‪ ٧‬ثمعجٻ ٴجًي ثـمو هللا ٌش‪٩‬جمپ ثليٴٍ ثنيتج ختج‬
‫آىجټی من‪١‬ٵً‪ ،‬ثٍ ثًؼفیض ىجی خٍه کً لٍهٿ خً ٔمٍٻ ىمً پیٌٌثن‪ ،‬ش‪ٙ‬می‪ ،‬ګتٌٰص‪ ،‬شتج‬
‫خجمجًس ثِيمی یکؽج ٌهًپيٽٍی آنيج خً ‪ٜ‬و ممجټٱین ثمجًس ؼديً ګیٌي منجی‪. ،‬‬
‫ټً مفمو ثکربي نً ِیٍث نًٍى‪ ،‬ډیٌ ممجټٱین هٔتيیو ٴتجًي ثـمتو هللا ټتً نیتک‬
‫ش‪٩‬جمپ ثٌښې ًٌیې څمً مصجظٌ ثٌټً ىموې ٌؼې هثِيمٍ ثمجًس ټً ممجټٱض څمً الُ‬
‫ثلیّصی‪.‬‬
‫نٍمٍړي چې کٍٿ ٰ‪٩‬جټیض هثِيمٍ ثمجًس پً ټیکٍکې شٌرسه کتړی ى٭تً یتې ټتٍٻ‬
‫هلپٽٍ نیکٍ ثِيمٍ ثليٴٍ پً ٌِیٽً کړی نً هپٍځٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ ًٌٍ پً ٌِیٽً‪ ،‬نٍمتٍړي‬
‫ثٌثِتيمٍ‬ ‫هًٌ‬ ‫ډیٌٍیجس ممجټٱین هلپٽٍ نیکٍ ثليٴتٍ پتً ٌِتیٽً هثمتجًس شٌڅنت‬
‫ثمجًس ټیکې یې پً ى٭ٍا ٴٍي کړې‪.‬‬

‫‪184‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هي ىکٽً مٍټٍي ‪٨‬دو ثټّيٿ مّٽ‪ٌ ،‬ثیٍ ‪ٍ :‬متج پتً ًتجه هي چتٍ ى٭تً ميتجٻ ه‬
‫مٍټٍي مفمو ثِيٿ مفموي ه ثِيمٍ ثمتجًس ًبتٌْ ثټتًٍٍث متي مفمتو‬ ‫خجمٌجنٍ ٌث‬
‫شً ه لپپ ميٴجس پٌ ٌلض ه ٴجًي ٘جـذ ډًٌه ًٍجشً ِصجًنً ٌکتړو ثٌ ًٍجشتً ًتٍ‬ ‫ًخج‬
‫کړو چٍ کً ٴجًي ٘جـذ ه څً مٍهي ټپجًه نًٍ ى‪ ،‬پً خجمٌجنٍ کٍ پجيت يش ٍمج خجًٌ هي‬
‫شګيًي ټً ثمٽً خً ټٍٻ ممجټٱني ټً ممجټٱض څمً الُ‬ ‫چٍ ه هه ه ښٍ ًًٌٍ ثٌ م‪٩‬ٵٍ‬
‫ٌثليل ثٌ پً ثليٗ خً ټً ثمجًس رسه ًٍځجي يش ثٌ ٘جهٴجنً مٽګٌشٌج خً ًٌرسه ٌکړي ‪.‬‬
‫هٔيیو ٴجًي ٘جـذ هشٍکپ ثٌ ٌ‪٤‬یٱً ٔتنجيس پتً ثړه مٍټتٍي ‪٨‬دوثټّتيٿ مّتٽ‪،‬‬
‫ٍیجشٍي ‪ ( :‬ٴجًي ٘جـذ ډیٌ مصٍکپ ِړی ٌ‪ ،‬یٍځپ مٍ پتً خجمیتجنٍ کتې ههه هثٌِتیوٌ‬
‫ځجی شً ًٌ‪٬‬ٽٍ نٍ ټً هه رسه یٍثٍې یٍ شن مٽګٌی ٌ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ هشمجً ٌالیض ټً نیٍٻ کیوٌ‬
‫ًٌٌِصً چې کٽً هه ىٽصً ‪٨‬متٍمٍ مّتؤټیض هًټتٍه‪ ،‬نتٍ هشجټٵتجنٍ ټتً لٽکتٍرسه ختً یتې‬
‫‪٨‬مٍمٍ مؽٽٍّنً کٍٻ ى٭ٍی شً خً یې ٌینجٌې کٍټې ثٌ هؼجم‪ ٪‬مّؽوه ل‪١‬جخض رسخیٌه‬
‫یې ټً ملجنځً ًٌٌِصً پً مّجؼوٌ کې ټً لٽکتٍ رسه لتيٗ مؽتجټْ کتٍٻ ثٌ هى٭تٍی‬
‫ِصٍنَې خً یې ثًٌیوې‪ .‬هه خً ٌیپ ثګٌ کً هٌمٌه ثٍثهثنً ګٌځیوٻ شٌیٍه ـوه ټً ل‪١‬تٌه‬
‫ډک هي لٍ هث یٍ رضًٌس هی ځکً هې لٽکٍ شتً هثِتيمٍ ثمتجًس پتً ثړه ډیتٌ منٱتٍ‬
‫شدٽی٭جس ٍٔي ټً هٌی رسه ٍِثټٍنً هي چې خجیو ځٍثح يش )‬
‫ٌالیض هنجٌې ٌټٍّثټۍ ثٌِیوٌنکی ـجؼٍ ‪٨‬دوثټدجًي چې ډیٌه متٍهه ټتً‬ ‫ه‪َ٬‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ رسه نږهې پجشً ٍٔی هی هٴجًې ٘جـذ یٍه لج‪ٌ٠‬ه هثِې خیجنٍي ( ٴتجًي‬
‫٘جـذ رسه ټً هې چې ټٍړ من‪ٙ‬ذ یې هًټٍه ثٌ ډًٌٌ پیٍّ شً یې الُ ًِتی ٌ لتٍ ټتً‬
‫هنیجیٍ مصج‪ ٧‬رسه یې ٴ‪٩١‬ج ه ٍړه شتړثٌ نتً هًټتٍه‪ .‬یتٍ ٌلتض ٍه ټتً هه رسه هپتٌٌث پتً‬
‫کې ٌٿ ى٭ً ٌلض چې هی هکًٍنیتٍ چتجًٌ ٌٍیتٌ ثٌ ىت‪ ،‬هٔتین ‪٨‬تيل‬ ‫ِیجګٌه ٌټٍّث‬
‫ٌټٍّثټۍ هل‪ ٢‬مّؤٻ ٌ‪ ،‬پً هې ٌلض کې ثـٍثٻ ًث‪٬‬ی چې ٴجًي ٘جـذ هثِتصمدجًثشٍ‬
‫هټٍی ًیجِض هًبیْ پً ـیغ ټجکپ ٍٔی هی ثٌ خجیو چې کجخپ شً ځج ًٌٍِي‪ ،‬ٴتجًي‬
‫٘جـذ هل‪ ٢‬مّؤټیض خپ چجشً ًٌټً ‪٬‬جړې کړ ثٌ مجشً یې ٌٌیپ ًثځً چتې کجختپ شتً الړ‬
‫کتٍچ متٍټٌ‬ ‫ٍٔ‪ ،‬هه مٍټٌ ىاټصً مٽګٌٌ شً پٌیاٍه ثٌ ټً ِیجګٌه څمً هټین پً ٰيینت‬

‫‪185‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کې پٌٌث شً ًث‪٬‬ٽٍ‪ ،‬پٌٌث شً چې ًثًٌِیوٌ‪ ،‬هه چې لپپ ؼیدٍنً ٌکصپ نٍ پیّې ًٌرسه‬
‫نً ٌې‪ ،‬ټً مجرسه ى‪ ،‬یٍثٍې هٌمٌه پیّې ٌې چې همٍټٌ کٌثیې شتً ختْ ٔتٍې‪ًٌٌِ ،‬تصً‬
‫مې ًٌشً ٌٌیپ چې شٌکجخٽً خً څنګً ځٍ نٍمٍړي ٌٌیپ هټصً پً پٌٌث کې مٽګٌي ٔصً ټتً‬
‫ى٭ٍ خً یې ٌثلٽٍ‪ ،‬خیج مٍ ىموثِې ٌکړٻ ثٌ کٽً چې کجخپ شً پً ‪٨‬مٍمٍ مٍټٌ کې شٽٍ‪ ،‬نتٍ‬
‫ٴجًي ٘جـذ مجشً ٌٌیپ چې لپپ کيکٍٯ ټٍپک هې پټ ٌنیًّ‪ ،‬ځکتً هث ښتً هه چتې‬
‫ثٌ هثِې ثـّجُ ٌنً کړي چې ـکٍمصٍ لٽک پتً‬ ‫همٍټٌ لٽک مٍ ‪٨‬جهي مّجٌٰ ٌخٍ‬
‫مٍټٌ کې ًٌرسه هي )‬
‫یٍه منٍنً ٌه چتې‬ ‫‪ٍٰ١٨،‬ض ثٌ ميٌخج‬ ‫ٔيیو ٴجًي ثـمو هللا ‪ ‬هلٍثلٍ‬
‫شپ خً یې پً ښکٽې څیٌې لنوثلًٍه ثٌ پً ٰ‪ٌ١‬ي ډٌٻ خً یتې ىٌڅتٍک هـّتنً ثليٴتٍ‬
‫مٌىٍ کیوٻ‪.‬‬
‫ىمو‪ ً٬‬ډٌٻ کّج ههللا ش‪٩‬جټی ‪ًٍ٬‬ه خنوګج ثٌ هى٭ً ټً ټًٍي هٔتيجهس پتً څیتٌ‬
‫پً ډیٌٌ ټٍړٌ مٌشدٍ نجٌٍٻ کیږي ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪186‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مالسیف الزحمن منصٍر ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ٍیږېونً‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ه ٔيیو مٍټٍي نرصهللا من‪ٌٍ ًٍٙ‬ی پتً کتجٻ ‪ ۸۴۳۱‬ىتتت‬
‫ٓ کې هپکصیج ٌالیض هًٍمض ٌټٍّثټۍ هِيجکٍ هِیمې هىیدض لېٽٍ پً کتيل کتې پتً‬
‫یٍه هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽمٍ کًٍنۍ کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې ‪.‬‬
‫هِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬پيً ٔيیو مٍټٍي نرصهللا من‪ ( ًٍٙ‬چتې ث٘تيل ثٌ کتًٍنی‬
‫نٍٿ یې مٍټٍي ٰ‪ٝ‬پ ثټٌـمن ٌ ثًٌٌٌِصً یې پً مٍټٍي نرصهللا من‪ٔ ًٍٙ‬يٌس ٌمٍنو) ټً‬
‫ٔجىٍ هًٌ څمً هلپ ٽې ِیمې ثٌ ثٰ٭جنّصج پً کهتً یتٍ ٌشتيل هینتٍ ‪٨‬تج ثٌ ِتیجيس‬
‫ټً نًٍثملوثًُ ٰجًٌٴیً موًِې څمً ٰتجً‪ ٫‬ثټصف‪ٙ‬تیپ ثٌ هلتوثٿ‬ ‫مدجًٍ ٌ‪ ،‬چې ه‪َ٬‬‬
‫ثټٱٌٴج پً نجمً ههینٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ هیٍه شن‪٥‬ی‪ ،‬ټً ‪٨‬جټیٌشدً مّؤټینٍ څمً ٌ‪.‬‬
‫مٍټٍي نرصهللا من‪ ًٍٙ‬ټً ثٰ٭جنّصج ٔمٍټً ِتیجيس ثٌ ه‪٨‬تٍيت ىٽتٍ ځٽتٍ رسه پتً‬
‫کې ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ شوًیْ ى‪ ،‬کجٌٌ ‪ ،‬ثٌ پتً لپتپ کتيل ( ىیدتض لېٽتٍ ) کتې یتې‬ ‫څن‬
‫ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ هشوًیْ ـؽٌه هًټٍهه ‪.‬‬
‫ِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬همٍټٍي نرصهللا من‪ٙ‬تًٍ هٌىت‪ٌٍ ،‬ی ٌ چتې پتً یتٍه هًثنتً‬
‫‪٨‬ٽمٍ کجټً کې ٌٍېږېو‪ ،‬هلپپ ‪٨‬ج ثٌ مؽجىو پيً پً ِیًٍي کې یې ٌهه ٌکتړه ‪ ،‬ثٌ ټتً‬
‫څمً پً هینٍ ثٌ ؼيجهي ًٌـیً ًٌٌٍٻ ٍٔ ‪.‬‬ ‫کٍچنیٍث‬
‫ه ٍهکړٌ ِٽّٽً‬
‫ټتجټٍيب کتې ټتً‬ ‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬لپٽې ثخصوثيئ ٍهه کړې پً لپتپ پٽتٌ‬
‫لپپ پيً مٍټٍی نرصهللا من‪ ًٍٙ‬څمً پیپ کړې‪ٌ .‬ړثنوې ٌٌیپ ٍٔٻ ‪ ،‬چې ٔتيیومٍټٍي‬

‫‪187‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نرصهللا من‪ ًٍٙ‬هًٍمض پً ىیدض لېٽٍ کې موًًِ هًټٍهه ‪،‬ميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ‬
‫ثخصوثًٍ ٍهه کړې ىموټصً پیپ کړې‪ .‬کٽً چې ه هثٌهلج هٌثکمنتۍ پتً ٌلتض کتې پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج کې پً ِیجيس ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ خجنوې خنتویَ ٌټګتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬ثٌ پتً ځتجنګړي ډٌٻ پتً‬
‫ِیجيس مدجًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ خجنوې هژٌنو کړ شنګً ٍٔه‪ ،‬مٍټٍي نرصتهللا من‪ٙ‬تًٍ ىت‪،‬‬
‫هـجالشٍ هِمصیوٌ ټً ثمٽً ه هثٌهلج هٌثکمنۍ پً هٌى‪ ،‬کتجٻ لپتپ کتًٍ ثٌ ‪٨‬یتجٻ ټتً‬
‫لپپ کيل ( ىیدض لېٽٍ ) څمً هًٍمض ٌټٍّثټۍ ‪ٌ٬‬نۍ ِتیمې ( ٔتجىیکٍټ ) شتً نٵتپ‬
‫کړ‪ ،‬ثٌ ىٽصً یې ثمجمض ‪ ،‬شوًیْ ثٌ ِیجيس ث٘يـٍ ٰ‪٩‬جټیض پیتپ کتړ‪ِ .‬تیٲ ثټتٌـمن‬
‫هټصً ى‪ ،‬ثخصوثیٍ هینٍ ٍهه کړې ش‪٩‬ٵیدٍټې لٍ ًٌٌِصً هـجالشٍ هډیٌٌ ِمصیوٌ ټً ثمٽً‬
‫مٍټٍي نرصهللا من‪٘ ًٍٙ‬جـذ لپپ کتًٍ خیٌشتً لپتپ کتيل شتً ٌثِتصجٌٌ ثٌ لپٽتً یتې ه‬
‫ٌٍیٌِصج میٌثنٕجه شً ) ىؽٌس ٌکړ‪ًٌٌِ ،‬تصً کٽتً‬ ‫ډیًٍنډ کٌښې خٽې ‪٬‬جړې ( هٔا‬
‫چې پً ثٰ٭جنّصج کې کمٍنیّصج ٌثک شً ًٌِیوٻ ثٌ ميجؼٌس ټړ پیپ ٔتٍه ‪ِ ،‬تیٲ‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ى‪ ،‬ټً لپٽې کًٍنۍ رسه ټٍمړی میٌثنٕجه ثٌ خیج پیاتًٍ شتً ٌټیږهیتوٻ‪.‬‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬څً مٍهه هپاصٍنمٍث ه ډًٌه ثِتم‪٩‬یپ لتج پتً کيچتٍ نتٍمې‬
‫ِیمً کې پً ؼجم‪ ً٩‬نؽ‪ ،‬ثملوثًُ ثٌ پً ګٍؼٌثنٍثټً کې پً ؼجم‪ٌ٨ ً٩‬خیً کې ٍهه کتړې‬
‫شٌرسه کړې‪ ،‬ثٌ ًٌٌِصً یې ه ډیٌې مٍهې ټپجًه ه پیاًٍ پً خميش پتپ ثٌ ختجړه کتې پتً‬
‫ثټؽجم‪٩‬ز نًٍثملوثًُ ٰجًٌٴیً کې ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ ‪.‬‬
‫پً هې موًًِ کې یې ني‪٘ ،‬نٲ ٌټٍِض ‪ ،‬ثٌ ًٌٌِصً پً ؼيجه کتې همرصتٌٰیض‬
‫ټً ثمٽً هلپٽٍ ٍهه کړٌ پً پًٍه کٍټتٍ ٌنتً شٍثنېتو‪ .‬پتً مٌٌؼتٍ هینتٍ ٍهه کتړٌ رسخیتٌه‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ه ( ثِيمٍ ِیجِض ثٌ ثِيمٍ ه‪ٍ٨‬س ) پً نجمً ى٭ً ځتجنګړي‬
‫کًٍٍِنً ى‪ٌ ،‬یيل ٌ چې هٔتيیو مٍټتٍي نرصتهللا من‪ٙ‬تًٍ ټمتٍث ختً ه موًِتٍ هکٽنیتٍ‬
‫ًل‪ٙ‬صیٍ پً ميجٻ ‪٠‬جټدجنٍ شً ٌیپ کیوٻ‪ .‬پً هې رسخیٌه ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ـٌيب‬
‫ثٌ ن‪٥‬جمٍ هًٍِنً ى‪ ،‬پً څٍڅتٍ ځٽتً ټٍِتصٍ ٌ‪ .‬هًٌُ ‪ٜ‬توؼيجه پتً ميتجٻ هؼيتجهي‬
‫ث‪٨‬وثه پً یٍه مٌکَ کې ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ټتً ډًتٌٌ نتًٌٍ مٽګتٌٌ رسه پتً ِتپکٍ‬
‫ٌِٽٍ رسخیٌه ه څٍ ډٌټً شٍ‪٬‬نویٍ ټکً ( میي ‪ ۱۱ ، SPG-8 ،‬ميل متًبي شتٍپ ثٌ ‪RPG‬‬

‫‪188‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًثکتټ ) ځتتجنګړې مّتتٽکٍ ٍهکتړې شتتٌرسه کتتړې ‪ ،‬ه‪٬‬تتً ًثٍ هکمتٍنیَٿ ‪ٜ‬تتو ؼيتتجه پتتً‬
‫ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کې یې پً پکصیج کې هټجنک ‪ ،‬شٍپهٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ نٵٍٕ پتً خٌلتً کتې ىت‪،‬‬
‫‪٨‬ميل ٍهه کړې ٌکړې ‪ ،‬هنٍمٍړي ؼيجهي مٽګٌي ٌثیٍ ‪ ،‬ميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ پتً‬
‫هې رسخیٌه چې یٍ مجىٌ ټجنکْ ٌ ‪ ،‬پً ؼګړه کې پً ثِص‪٩‬اټیوٌنکٍ ټٍټٍ ِتپکٍ ثٌ هًنتٍ‬
‫ٌِٽٍ کې یې ميجًس هًټٍه ثٌ پً مؤظٌه شٍګً یې ثِص‪٩‬اټٍالی ٍٔثی ‪.‬‬
‫ه‪ٌ٠‬یٵض خی‪٩‬ض‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ټکً څنګتً چتې ټتً کٱتجًٌ ثٌ هى٭تٍی ټتً پیٌٌثنتٍ رسه‬
‫هٌِٽٍثټې مدجًٍې هډګٌ مؽجىو ٌ ىموثًنګً یې ټً نٱْ ثمتجًه ثٌ ٔتی‪١‬ج رسه هؼيتجه‬
‫الًه ى‪ ،‬پً پًٍه میړثنً پجټٽتتً‪ .‬څٌنګً چې ههه پيً ٔيیو مٍټٍي نرصهللا من‪ ًٍٙ‬هکجختپ‬
‫هٴٽ‪ ً٩‬ؼٍثه ټً ـلس ‪ٜ‬یجء ثملٕجبن مفمو ثخٌثىی‪ ،‬مؽوهي ‪ ‬رسه نږهې ش‪٩‬ٽتٶ‬
‫ثٌ خی‪٩‬ض هًټٍه ‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ى‪ ،‬هنٵٕدنویً مؽوهیً ‪ٌ٠‬یٵٍ ٌشٽی ٍ٘‬
‫ثٌ ِجټک ٌ ‪.‬‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬پتً پیتپ کتې ټتً مٌـتٍٿ لٽیٱتً ٘تجـذ ٰ‪ٝ‬تپ ثټتوین‬
‫پً لٽیٱً ٘جـذ ) رسه خی‪٩‬ض کړی ٌ‪ .‬ثٌ هى٭ً ټً ٌٰجس ًٌٌِصً یې‬ ‫(مٕيًٍ هثً‪٬‬نو‬
‫هًٍمض ټً لٽیٱً ٘جـذ هین مفمو ثٌ هًٌهګٍ هؼ٭صٍ ټً لٽیٱتً ٘تجـذ ثـمو‪ٜ‬تیجء‬
‫رسه ىمیٕنی ش‪٩‬ٽٶ ثٌ ًثخ‪ ً١‬هًټٍهه ‪.‬‬
‫هش‪ٍٙ‬ٯ هالًې هیٍه الًٌي پً شٍګً ميِیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ پتً ٔميصت شٍګتً‬
‫لًٍث شٵٍی ټٌٌنکی ٌ‪ ،‬چې هؼيجهي مرششٍح پً ميجٻ یې پً مٽګٌٌ ىمیًٕ ځینې ٰتٍٳ‬
‫ثټ‪٩‬جهه م‪٩‬مٍالس مٵًٌٌٻ ‪ ،‬هخیٽګې پً شٍګً هپنځً ملٍنځٍنٍ ټً ؼا‪٨‬ض ًٌٌِصً پنځتً‬
‫ًٍِشٍنً ټٍِصپ ( ِيجً ًٍِس یجِین ‪ ،‬مجِپاین ًٍِس ثټٱصق ‪ ،‬مجٍهیګٌ ًٍِس ثټندتجء‬
‫‪ ،‬مجښجٿ ًٍِس نٍؿ ‪ ،‬مجلٍّب ًٍِس ثملٽک ) ه‪ً ً٬‬ثٍ ِيجً ټً ملجنځً ًٌٌِصً هلٍح‬
‫پً ځجی ٌ‪٤‬یٱً یجِپًٍس کٍٻ ثٌ متجٍهیګٌ ( لتص‪ ،‬لٍثؼتً ګتج ) کتٍٻ ىت‪ ،‬هميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ټً م‪٩‬مٍالشٍ څمً ٌ ‪.‬‬

‫‪188‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هژٌنو پً ًٌٌِصیٍ کې هش‪ٍٙ‬ٯ متٌٌػ مٌثـتپ پتجی شتً‬
‫ٌٌ‪ ،‬هنٍمٍړي ؼيجهي مٽګٌي پتً خیيخیٽتٍ ؼيتجهي مٌثـٽتٍ کتې ههه ه کٌثمتجشٍ‬ ‫ًٍِ‬
‫کیّې کٍي ‪ ،‬چې شٌټٍټٍ ښکجًه کٌثمض یې هٔيجهس پً ًٌځ ټیوٻ ٍٔی ٌ‪.‬‬
‫ه کمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه ثٌ پً ثِيمٍ ثمجًس کې یې لومجس‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ٙ‬تًٍ ټتً مجٔتٍمصٍخً پتً ؼيتجهي ًٌـیتً ًٌٍٻ ٔتٍی ثٌ ټتً‬
‫ؼيجهي ‪ٕ٨‬ٶ ثٌ ؼيخې ډک ٍړه یې هًټتٍه ‪ ،‬هنٍمتٍړی هکرشتشٍح یتٍ مٽګتٌی ( ٴتجًي‬
‫ثکمپ ) ٌثیٍ‪ :‬ى٭ً ٌلض چې هميِیٲ ثټٌـمن من‪٨ ًٍٙ‬مٌ یٍثٍې ‪ ۸۱‬کجټً ٌ ثٌ ه ډًٌه‬
‫ثِم‪٩‬یپ لج پً کيچٍ نٍمې ِیمً کې یې هًُ ٌثیً‪ ،‬کٽً خً چې پً موًًِ کې لتص‪،‬‬
‫کیوه ‪ ،‬یج خً ه‪٨‬ج کیوټً ‪ ،‬هه خً هه‪٨‬ج پً ٌلض ِمض ژړٻ ثٌختې هًی٭تً ثٌښتکې ختً یتې‬
‫شٍیٍټې ‪ ،‬ٴجًي ثکمپ ٌثیٍ‪ :‬یٍه ًٌځ متې شتٌې ٌپٍښتصپ ‪ٌ ،‬ټتې هثِتې ژثړې ؟ ميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن پً ځٍثح کې ًثشً ٌٌیپ ( ګًٍه مٍنږ هټصً پً ثًثٿ پً موًًِ کاتٍ نجِتض یتٍه‬
‫ٌي‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی‬ ‫ثٰ٭جنّصج پً ‪ٌٌ٬‬نٍکٍ خً څٍمٌه مؽجىوین نن خیجپً ٔتيجهس ًِتیو‬
‫پتتً ن‪ٙ‬تتیذ کتتړي چتتٍ همٵتتوُ ؼيجهټپتتجًه ٍه ىتت‪ ،‬همؽجىوینٍپتتً‬ ‫هي مجشتتً ځتتٍث‬
‫٘ٱٍنٍکاٍ ًٌهننً ٔ‪ ،‬ههللا ش‪٩‬جټی پً الً کې ٌؼنګیږٿ ثٌهٔيجهس مٵجٿ مٍ پً ن‪ٙ‬یذ‬
‫يش )‬
‫هىموې ؼيجهي ٰ‪ٌ١‬ي مینې ټً ثمٽً ٌ چې ميِیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ ټتً شجنتوې‬
‫ځٍثنۍ خیج هژٌنو شٌ ًٌٌِصۍ ٔیدې پًٍې ټٍٻ ژٌنو پً ؼيجهي ىٽٍځٽتٍ کتې شېتٌ کتړ‪.‬‬
‫نٍمٍړی ‪ ۸۹‬کٽن ٌ چې پً ټٍمړي ځپ یې پً ننګٌىتجً ٌالیتض کتې هًٌِتجنٍ ثٌ هى٭تٍی‬
‫همَهًٌثنٍ پً ليٯ پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثلیّصً‪ ،‬چې پً هې ټٍمړي ؼيتجهي‬
‫ِٱٌ کې ټپ ٍ ى‪ًٌٌِ ،ٍٔ ،‬صً یې هلٍِض پً ٌالیض کتې ىت‪ ،‬پتً ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍکې‬
‫ګډٌ هًټٍه‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې پتً ‪ ۸۱۱۱‬تتتت ‪ ۸۱۱۱‬کٽٍنتٍ کتې هپکصیتج ٌالیتض پتً ًٍمتض‬
‫ٌټٍّثټۍ کې پً خیيخیٽٍ ؼيجهي ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ کې ٔمٍټیض هًټٍه ‪ ،‬چې پتً هې کٽٍنتٍ کتې‬
‫ى‪ ،‬هګٌهیَ پً هٰج‪ ٍ٨‬پٍِصٍ هیٍه ش‪ ٌٛ٩‬پً ميتجٻ ټپتٍ ٔتٍ ‪ ،‬پتً ‪ ۸۱۱۱‬کتجٻ کتې چتې‬

‫‪180‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کمٍنیّصٍ ګٽ‪ ،‬ؼ‪ ،‬مٽیٍٕ هًٍمض پً ٌټٍّثټۍ خٌیو ٌکړ‪ ،‬پً هې ٌلتض کتې ميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هیٍه ؼيجهي ګٌٌپ مرشي پً ‪٬‬جړه هًټٍهه ‪.‬‬
‫کٽً چې هکمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ثِيمٍ ؼيجه خٌیجټی ٍٔ‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هپکصیج‬
‫پً ګٌهیَ کې پً لپپ کًٍ کې ثٌِېوه ‪ ،‬پً ‪ ۱۱/۸۸/۸۴۱۸‬ىتت ٓ نیټتً کٽتً چتې مٍټتٍي‬
‫نرصهللا من‪ ًٍٙ‬پً یٍه نجځٍثمنٌهثنً خٌیو کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪ِ ،‬یٲ ثټٌـمن من‪ٙ‬تًٍ‬
‫شً هلپپ کًٍ پً چجًٌ رسخیٌه هلپٽٍ ؼيجهي مٽګٌٌ هِمدجټاض ثٌمرششٍح چجًې ىت‪،‬‬
‫ًٌټً ‪٬‬جړې ٍٔې‪ .‬پً هې مٍهه کې نٍمٍړی هپکصیج پً ګٌهیَ کتې ه ‪ ۸۱‬متې ٍ‪٬‬تٌه ٌثټتې‬
‫ټٍثء ٴٍمنوث ثٌ هٔيیو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ هؼيجهي مٽګٌٌ ټً مرشثنٍ څمً ٌ‪ ،‬چې ًٌځنی‬
‫مرصٌٰیض یې هلپٽې شٌٌثک النوې ِیمې هثمنیض ِجشپ ثٌ هؼيجهي مٽګتٌٌ ث‪٨‬توثه ثٌ‬
‫ن‪٥‬جمٍ شٌخیً ٌه‪ .‬پً هې مٍهه کې نٍمٍړی پً ګٌهیَ کې هى٭ً کّجنٍ پً مٵجخپ کتې پتً‬
‫کٽکً ٌهًیو چې ‪ٍ٬‬ښصپ یې هښجً ثمنیض ثليٻ کړي ‪ ،‬چې ټً ىموثِې کّجنٍ رسه پتً‬
‫یٍه خٌلًٍه کې یٍ ًٌځ هچپ الُ پً ًٌ‪ٍ٬‬ي ټپٍ ى‪ ، ٍٔ ،‬ثٌ هًی ګتٍشې یتې ټتً کتجًه‬
‫ٌټٍېوې‪.‬‬
‫کٽً چې ه‪٨‬جمً ّٰجه پً مٵجخپ کتې ټتً کنتوىجً څمتً ه‪٠‬جټدتجنٍ ثٌ هینتٍ ‪٨‬ٽتاء‬
‫کٌثمٍ شفٌیک پیپ ٍٔ‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ثٌ ههه مٽګٌٌ ( چې ٍیجشٌه یې ‪٠‬جټدتج‬
‫ٌٌ) هیٍه ىیةض ټً ټیږټٍ ًٌٌِصً ِموِصٍ شٌې ميشتړ ث‪٨‬تي کتړ‪ .‬ههه ځینتٍ مٽګتٌي‬
‫هیٍه کجًٌث پً ٔکپ ه‪٠‬جټدجنٍ رسه هپیٍِصٍ پً لج‪ ٌ٠‬هکنوىجً پتً لتٍث ٌلٍځیتوٻ ‪،‬‬
‫هٌی هښٌنې ثٌ ثٌ ٔٽګٌ ټً الًې شٌمٵٌ پًٍې ًٌِیوٻ ‪ ،‬چې هث ٌلض ه‪٠‬جټدجنٍ شفٌیتک‬
‫ى‪ ،‬ىموې ِیمې شً ًثًٌِیو ثٌ هٌی ًٌرسه یٍځجی ٍٔٻ ثٌ پً ګډه یې ه‪ َ٬‬هښجً پً‬
‫ښجً خٌیو کیوه لپٽتً ميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ‬ ‫ټًٍ ـٌکض پیپ کړ‪ ،‬کٽً چې پً ‪َ٬‬‬
‫هپکصیج ټً لٍث ټً څٍټجنګٍنٍ ثٌ مّتٽفٍ مٽګتٌٌ رسه پتً ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې خٌلتً ٌثلیّتصً ‪،‬‬
‫پً یٍنټ خجنوې ‪٨‬مٽیجس هثِيمٍ ثمجًس پتً پٽتٍ هنٍمتٍړي ټتٍمړ ؼيتجهي‬ ‫ه‪َ٬‬‬
‫ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً هثِيمٍ شفٌیک همرشتثنٍ ټمتٍث ميِتیٲ‬ ‫‪٨‬مٽیجس ٌٌ‪ .‬ه‪َ٬‬‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ثٌ ههه مٽګٌٌ شً ه ټجنکٍنٍ ثٌ نًٌٍ ًٍىٍ ثٌ شتٍپهٍ ٌِتجی‪ ٍ١‬مّتؤټیض‬

‫‪181‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌِپجًٻ ٍٔ ‪ ،‬څٌنګً چې همن‪٘ ًٍٙ‬جـذ مٽګٌٌ ټً ٌړثنوې پً هې خٌلً کتې ٍهه کتړې‬
‫کې مٍؼٍه ټجنکٍنٍ ى‪ِ ،‬مدجٻ کړٻ ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې ټتً کنتوىجً‬ ‫هًټٍهې ‪ ،‬هٌی پً ‪َ٬‬‬
‫ښجً څمً ى‪ ،‬څٍ ټجنکٍنً ًثٌِصپ ‪ ،‬ټً هې ًٌٌِصً ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬پتً میتوث‬
‫ښجً ‪ ،‬ټٍګٌ ثٌ چيجًثِیجح کتې هثِتيمٍ شفٌیتک پتً پٌممصیتجیٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې خٌلتً‬
‫ٌثلیّصً ‪ ،‬هکجخپ ټً ٰصفې څً مٍهه ٌړثنوې هپکصیکج پً ثًٌګٍ کې چې ه ( پتٌي ) پتً‬
‫نجمً هیٍه ؼګړه مجً پً ليٯ ‪٨‬مٽیجس شٌرسه ٍٔٻ ‪ ،‬ى‪ ،‬ګډٌ یتې پتً کتې هًټتٍه چتې‬
‫ههې ‪٨‬مٽیجشٍ ًٌٌِصً یې هٰصفې پً ى٭ً کجًٌث کې هشفٌیک هنتًٌٍ مرشتثنٍ شٌڅنت‬
‫هیٍه ډټګۍ مرش پً شٍګً ِٱٌ پیپ کړ‪ ،‬چې ټً پکصیج څمً ًٌث ٍٔ‪ ،‬ځجځٍ ‪ِ ،‬پینً ٔګً‬
‫‪ ،‬ثًٍه ثٌ ـ‪ٙ‬جًک یې ش‪ٙ‬ٱیً کړٻ ‪ ،‬ؼيٻ ثختجه یتې ٌنیتٍ ثٌ ًٌٌِتصً یتې کجختپ ٰصفتً ثٌ‬
‫ثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬ه یې هپنؽٕیٌ شٌ (هثال ِن ) شنګٍ پًٍې پً ٔج ٌٌبدجٌٌ‪.‬‬
‫هکجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هٴٌ‪٬‬ې هثٌبې ٌٰٴې هم‪٩‬جٌ ثٌ‬
‫هټجنک کنډک همّؤٻ پتً ٘تٱض هنتوه پیتپ کتړه ‪ ،‬نٍمتٍړی خیجپتً ثٰ٭جنّتصج خجنتوي‬
‫ه٘ٽیدیجنٍهخٌیوشٌميجټً پً ىموې هنوه ثٌ هکجخپ هٔاٻ پً هٰتج‪ ٍ٨‬ل‪٠ٍ١‬تٍ کتې پجشتً‬
‫ٍٔ‪ ،‬چې پً هې شٌڅ کې یې ډًٌه مٍهه ه ٔکٌهًې هټٍمړنۍ ؼنګٍ کٌښتې همّتؤٻ پتً‬
‫٘ٱض ى‪ ،‬هنوه شٌرسه کړه ‪.‬‬
‫کې هثِيمٍ ثمجًس پً څٍ ٌثًیٌَ پٌممصګٍنٍ کې پً ټٍټٍ کې ميِتیٲ‬ ‫پً ٔا‬
‫ثټٌـمن رشکض هًټٍه‪ ،‬چې هنٍمٍړي هًٌٌڼٍ ټً ؼمٽې ميمن‪ ًٍٙ‬ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ى‪ ،‬پً‬
‫ىموې ثِصٵجمض پً ٔيجهس ًٌِیو ‪ ،‬کٽتً چتې پتً ‪ ۸۱۱۱‬متیيهي کتجٻ کتې هثِتيمٍ‬
‫ټً شٍنپ څمً ٌٌشپ‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ثٌ مٽګتٌي یتې‬ ‫ثمجًس مؽجىوین هِجټن‬
‫ى‪ ،‬ههې کجًٌث خٌلٍثٻ ٌٌ ‪ ،‬ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پً ميجٻ نٍمٍړی پٽممٌي شً نږهې ه ًخجشک‬
‫پً ِیمً کې پً نْ کې پً مٌمۍ ٌټګېو ‪ ،‬ثٌ ِمض ټپٍ ٍٔ ‪ ،‬چې هىٽیکًٍٰب پً ٌثِ‪ً١‬‬
‫هؼګړې ټً ِیمې کجخپ شً ثنصٵجٻ کړثی ٍٔ ‪.‬‬
‫شٌهې ًٌٌِتصً هکجختپ پتً ٔتکٌهًه کتې همّتؤټیض پتً ميتجٻ هىتجٌث پتً چتٌه‬
‫هنٍمٍړي ښی الُ ِمض ٍلمٍ ٔتٍ‪ ،‬هښتٍ الُ هڅنګٽتې ىتډٌکی ( مٱ‪ٙ‬تپ ) یتې ټتً‬

‫‪182‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫منځً الړ ثٌ الُ یې پً خٕپړ هٌٻ ټً کجًه ٌټٍېو ‪ ،‬شٌهې ټپ ًٌٌِصً هنٍمٍړي پً هٌثړٌ‬
‫الٍِنٍ کې یٍثٍې هچپ الُ هٌٌ کٍچنیٍ ګٍشٍ ـٌکض کجٌٌ‪ ،‬نًٍیې هخیج خیجٍلمٍنً ټتً‬
‫خجنوې هًٌٌِصیٍ شيجؼمٍ ‪٨‬مٽیجشٍ پتً ميتجٻ‬ ‫ٌٌ‪ ،‬پً ٔا‬ ‫ٌؼې الٍِنً ټً کجًه ټٍیو‬
‫کٽً چې ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ههښمن ټً لٍث مفجرصه ٔتٍ ‪ ،‬نتٍ‬
‫ٌکتړ ‪ ،‬پتً هې شٍګتً‬ ‫هنؽجس هیٍثٍینٍ ټًٍي پً شٍګتً یتې ه‪ًٍ٬‬خنتو پتً لتٍث پٌممصت‬
‫نٍمٍړی ټً ډًٌٌ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ههښمن ټً رضً څمتً پتً ثمتن ٔتٍٻ ‪ ،‬پتً هې‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې ى‪ ،‬نٍمٍړی پً رس خجنوې ټپٍ ٍٔ ‪ ،‬لٍ هث ځپ یې ټپ ډیٌ ژًٌ نً ٌ‪.‬‬
‫کٽً چې پً ثٰ٭جنّصج ثمٌیکج خٌیو ٌکړ ‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ٙ‬تًٍ ىت‪ ،‬هثِتيمٍ‬
‫ثمجًس هنًٌٍ مؽجىوینٍ رسه هٔاٻ پً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ ٍ٠ٍ١‬کې شًٌٌٌِصۍ ٔیدې مٵجٌمض‬
‫ٌکړ ‪ ،‬کٽً چې هثِيمٍ ثمجًس ځٍثکٍنٍ ټً کجختپ څمتً ‪٨‬ٵتذ نٕتینٍ ٌکتړه ميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ى‪ ،‬ټً لپٽٍ څٍشنٍ مٽګٌٌ رسه ټٍګٌ شً ًث‪٬‬ی ‪ ،‬پً هې ٌلض کې نٍمٍړي‬
‫ټٽتٍثټې‬ ‫هثِيمٍ ثمجًس نًٌٍ مّؤټینٍ ثٌ ؼيجهي مٽګٌٌ شً مًٍٕه ًٌکړه ‪ ،‬چې هٔتا‬
‫هممنیٍي ټپجًه هې پً ټٍګٌ یج هشېٌې پً کنډٌ کې هٰتج‪ ٍ٨‬لت‪ ٢‬ؼتٍړ يش ‪،‬‬ ‫هپٌممص‬
‫لٍ څنګً چې هثمٌیکجیجنٍټمٍث ِمض مبدجً ًٌث ٌ ًٌٌِصً م‪ٙ‬ٽفض هث ٌخٽپ ٍٔ ‪ ،‬چتې‬
‫هؼديً یٍ مٵجٌمض پتً ځتجی هې چٌیکتٍ ؼنګٍنتً پیتپ يش ‪ ،‬پتً هې شٍګتً ميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه لپٽې ِیمې ( هپکصیج ًٍمض ) شً ًث‪٬‬ی ‪ ،‬پتً ىمتوې‬
‫ٌلض کې رسه ټً هچې ـجالس نجمّج‪٨‬و ٌٌ نٍمٍړي ه‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین هټیتوټٍ ثٌ‬
‫ىوثیض شٌالًِ کٍټتٍ پتً نیتض کنتوىجً شتً ِتٱٌ ٌکتړ ‪ ،‬ههې ِتٱٌ پتً ميتجٻ نٍمتٍړي‬
‫ه‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین پً ټیوټٍ خٌیجټی نً ٍٔ ‪ ،‬لٍ هممجخٌې ټً الًې یتې هثپی٭تجٿ ثٌ‬
‫ىوثیض شٌې شٌالًِ کړ‪ ،‬چې ( ټٍټٍ مؽجىوینٍ شً ٌٌثیت چتې ‪ٌٌ٬‬نتٍ شتً ٌلیتږي ‪ ،‬ثٌ پتً‬
‫ىٌډٌٻ چې ممکنً ٌي هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړا ) ټتً کنتوىجً څمتً‬
‫ټً ًثګٌځیوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړي خې ټً ځنډه هٔجىیکٍټ پً ‪ٌ٬‬ه کې هؼيجهي ٴٌثًګجه پتً‬
‫ؼٍړٌټٍ ثٌ چٌیکٍ ؼيجه پً پیٽٍټٍ رشٌ‪ٌ ٧‬کړه ‪.‬‬

‫‪183‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هميجؼٌٌ مؽجىوینٍ خٌلٽیک ثٌ هٔجىیکٍټ ؼګړو‬

‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنتۍ پتً ميتجٻ ىت‪ ،‬ټتً ميتجؼٌٌ‬
‫مؽجىوینٍ رسه ځجنګړی ش‪٩‬ٽٶ ثٌ لٍثلٍ ي هًټٍهه‪ ،‬نٍمٍړي خً مٽګتٌي ىمیٕتً پتً هې‬
‫مجمًٌٍٻ چې ههې ميجؼٌینٍ رسه ښً ثٌ ټً شد‪٩‬ی‪ ًٝ‬پجکً ګٍٍثًه ٌکړي هه خً ٌیپ ( مٍ‬
‫شً کیوثی يش کٽً نجکٽً هلجًٌې یجٴوًس ِتٍچ ًثٌټتٍیږي لتٍ هې لٽکتٍ یتٍثٍې ههللا‬
‫ش‪٩‬جټی ههین پً لج‪ ٌ٠‬لپپ ٌ‪٠‬نٍنً پٌې ثیاٍ ثٌ مٍ شً یې پنج ًثٌړې ) هکجخپ ټً ِٵٍ‪ٟ‬‬
‫ًٌٌِصً هميجؼٌٌ مؽجىوینٍ پً ِتٽګٍنٍ کتًٍنۍ ىت‪ ،‬ټتً کجختپ څمتً هپکصیتج پتً لتٍث‬
‫ٌکٍچېوې‪ ،‬رسه ټً هې چتې ټتً هٌی رسه ټٍیتج ثٌ نجًینتً ىت‪ ، ٌٌ ،‬لتٍ ٍیتجشٌه یتې يب‬
‫رسپٌِصً شًٍرسې ثٌ مجٍٔمج ٌٌ چې مرشث یې یج پمٍث ٔيیوث ٍٔي ٌٌ ثٌ یج هىیٍثه‬
‫پً ٔاٻ کې خنو پجشً ٌٌ‪.‬‬
‫پً هٌی کې پیژنوٻ ٍٔې څريې ٴجًي مفمتو‪٠‬جىٌ ٰتجًٌٳ‪ ،‬ثخٍلدتجح ثملرصتي ‪،‬‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن کنیډي ‪ٔ،‬ین ثخٍ‪٨‬يل ‪ ،‬ثخٍثټٽیغ ثټٽیدٍ ‪ِ ،‬یٲ ثټ‪٩‬وٻ ‪ ،‬ثخٍم‪٩ٙ‬ذ ثټّتًٍي‬
‫‪ ،‬ثٍخکتٍ ‪ ،‬ثٌ‬ ‫‪ٍ ،‬یوثټمیٌ ‪ ،‬ثخٍمفمتو ثٌ ‪٨‬دتوثټيجهي ٌٌ‪ ،‬چتې ًٌرسه ه‪٨‬تٌيب ‪ٔ ،‬یٕتج‬
‫ميجؼٌینٍ پً ِٽګٍنٍ مؽجىوین ثٌ کًٍنۍ ٌې ‪.‬‬ ‫شٌکّصج‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هلپتپ یتٍه مٽګتٌي ( هؼنتٍيب ٌٍیٌِتصج ثٌِتیوٌنکٍ‬
‫ٔيیونیک مفمو ) رسه پً ګډه هه‪ ٍ٬‬ميجؼٌینٍ هلٍنوي کٍټٍ ثٌ نؽتجس ټپتجًه هثِتې‬
‫شٌشیذ ؼٍړ کړ‪ ،‬چې پً پجیٽً کې یې پً ًٍګٍنٍ مؽجىوین ثٌ مّٽانې ميجؼٌې شًٍرسې‬
‫هثمٌیکجیٍ ٌـيش یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټً رضً څمً پً ثمن ثٌ ٍیجشٌه یې لپٽٍ ث٘تيل ىیٍثهٌنتٍ شتً‬
‫ًٌٍِٻ ٍٔې‪ ،‬هٌی پً ټٍمړي ٴوٿ کې پً ًٍمض ثٌ هپکصیج ثٌ پکصیکج پً نًٌٍ ِیمٍ کتې‬
‫هٌټيس ثٰ٭جنجنٍ پً منځ کې ههې ميجؼٌینٍ هلٍنوي کٍټٍ کٍښش ٌکتړ ‪ٔ ،‬تيیو نیتک‬
‫ټپجًه ٍمینً خٌثختٌه ثٌ ځجیٍنتً پیتوث کتړٻ‪ ،‬ثٌ ټتً‬ ‫مفمو پً ٌٍیٌِصج کې ههٌی هًٌش‬
‫ى٭ً ځجیً یې شٌلپٽٍ ىیٍثهٌنٍپًٍې ههٌی هًٍِټٍ پٌٌګٌثٿ ‪٨‬ميل کړ‪ .‬ههې ميتجؼٌینٍ‬
‫مٍټٌث ثٌ نًٍ هلٌڅيٌ ٌړ ٌِجبپ پً ن٭وٌ پیٍّ لٌڅ کړثی ٍٔٻ ثٌ هٌی شً یې پیّتې‬
‫شّٽی‪ٍٔ ،‬ې ًٌٌِصً هیٍه پټ ثٌ من‪ ،٥‬پٌٌګٌثٿ پً شٌڅ کې ههې مؽجىوینٍ شًٍرسې ثٌ‬

‫‪184‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مجٍٔمج ٌٍیٌِصج ثٌ ټً ى٭ً ځجیً هکٌثچۍ شٌِجـٽً ًٍِٻ کیتوٻ‪ ،‬ثٌ ټتً ى٭تً ځجیتً‬
‫هىٍث یج ِمنوً ټً الًې لپٽٍ ىیٍثهٌنٍ شً ِصنیوٻ ‪ ،‬ههې خيیٌ پً پجیٽً کې پتً ِتٽګٍنٍ‬
‫کًٍنۍ پً ځجنګړي شٍګً ه‪ٌ٨‬خٍ مؽجىوینٍ پً ‪َ٨‬س رسه لپٽٍ ث٘يل ټتجټٍخیٍ شتً ًٌِتٍٻ‬
‫ٍٔې ‪.‬‬
‫ه ميجؼٌٌ مؽجىوینٍ ټً لٍنوي کٍټٍ ثٌ ټېږه رسه رسه ميِیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ‬
‫ثٌ مٽګٌي یې هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ همن‪ ،٥‬مٵجٌمض ؼجًي ِجشٽٍ ثٌ ټٍمړنیٍ ثمجهګیٍ شتً‬
‫ى‪ ،‬مصٍؼً ٌٌ‪ ،‬هٌی هىموې ټپجًه هًٍمض ٌټٍّثټۍ پً ؼنٍح لصیځ کتې هٔتجىیکٍټ‬
‫پً ‪ٌٌ ٬‬نٍ کې ( چیٌشً چتې هًٌُ ‪ٜ‬تو ؼيتجه پتً ميتجٻ همؽجىتوینٍ یتٍه ٴتٍي ؼديتً‬
‫مٍؼٍهه ٌه ) هیٍه ؼيجهي مٌکَ پً ؼٍړٌټٍ پیپ ٌکړ ‪ ،‬هې مٌکَ شً کً ټتً یتٍې لتٍث ټتً‬
‫ګٌهیَ ثٌنًٌٍ ِیمٍ څمً ِپکې ثٌ هًنې ٌِٽې ثٌ ميتاس ثنصٵتجٻ ٔتٍٻ‪ ،‬ټتً خٽتې لتٍث‬
‫هٔجىیکٍټ هًې پً ټٍټٍ لٍثٌٌ کې همفکمٍ مًٍچٽٍ ثٌ ِنګٌٌنٍ هؼٍړٌټتٍ ثٌ ه هثٰت‪٪‬‬
‫ىٍث پً ٔمٍٻ هخیيخیٽٍ ٌِٽٍ ن‪ٙ‬دٍٻ ى‪ًٌ ،‬ث ٌٌ‪.‬‬
‫مؽجىوینٍ ه ‪ ۱۱۱۸‬ټٍمړي کجٻ ټً هِمرب څمً ه ‪ ۱۱۱۱‬کجٻ شٌمجًچ پًٍې پً لتًٍث‬
‫ِمصې یمنۍ ثٌ پیهٽٍ رشثی‪ ٍ١‬کې ههې مٌکَ هؼٍړٌټٍ ثٌ ثِصفکجٿ ټپجًه کجًکجٌٌ ‪ ،‬هث‬
‫هثِې ٌلض ٌ چې ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌ هځمکې ثٌ ىٍث ټً الًې همؽجىوینٍ پً شتيٓ کتې‬
‫ٌٌ‪ ،‬ثٌ ثٰ٭ج مؽجىو ثٌټْ پً ټٍټیَه شٍګً ټً ِمض ‪٨‬وٿ ث‪٠‬منج ثٌ نجىیٽۍ رسه الُ ثٌ‬
‫ګٌیٍث ٌ‪.‬‬
‫پړثٌ کتې یتٍثٍې پتً‬ ‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬ه نجىیٽیٍ پً هې ِمض ثٌ ثمصفج‬
‫ثٌ‬ ‫هللا ش‪٩‬تتجټی خجنتتوې شٍکتتپ ٌکتتړ ‪ ،‬هـتتجالشٍ نجمّتتج‪٨‬وشیج‪ ،‬هٌِتتجبٽٍ ثٌ مٽګتتٌٌ کمتتٍث‬
‫یٍثٍیصٍح یې ‪َ٨‬ٿ مصَټَٻ نً کړ‪ ،‬ثٌ نً یې هؼيجه ثٌ ش‪٩‬ٵپ هځینٍ ى٭ٍ پمٍثنیٍ مو‪٨‬یجنٍ‬
‫شدٽی٭جشٍ ثٌ ممجټٱض شً شٍؼً ٌکړه‪ ،‬چې هثمٌیکجیجنٍ پً مٵجختپ کتې هميِتیٲ ثټتٌـمن‬
‫من‪ٌِ ًٍٙ‬ٽٍثٻ مٵجٌمض یې ټیٍنصٍح ثٌ خ٭جٌس خجټً‪ ،‬ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬پً لپٽتٍ‬
‫مٽګٌٌ ثٌ ممجټٱینٍ ه ثٌبجٿ ـؽض ټپجًه یٍه ًٌځ لپپ ټٍٻ ممجټٱین ثٌ مٍثٰٵین هًٍمض‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌکَ شً نږهې پً یتٍه لټتین مّتؽو کتې ًثټتٍٻ کتړٻ‪ ،‬ټتٍمړی یتې هى٭تٍی‬

‫‪185‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ن‪ٌ٥‬یجس ٌثًٌیوٻ ‪ ،‬چې ه ىٌچج ن‪ ٌ٥‬ؼي ٌ‪ ،‬ثٌ ًٌٌِصً یې پً رصیفٍټکٍ ټٍټٍ ـتجرضینٍ‬
‫شً ٌٌیپ ( ٍه کً پًٍه ‪٨‬ج نً ی‪ ، ،‬لٍ ثټفموهلل هٌمٌه پٍىیږٿ چتې ثمٌیکجیتج مصؽتجٌٍ‬
‫کجٌٰث هي ثٌ پً مٵجخپ کې یې ؼيجه ٌٰ‪٨ ٛ‬ین هی‪ ،‬ټً خٽې لتٍث هلپتپ رش‪٨‬تٍ ثمیتٌ (‬
‫‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملؤمنین ) ټمٍث ى‪ ،‬مجشً ىموثِې ىوثیض هی ‪ ،‬چې هثمٌیکجیجنٍ پً مٵجختپ‬
‫کې مّٽق ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړٿ ‪ٍ ،‬ه نً ‪ٍ٬‬ثړٿ شجٍِ شً ثٌ هې لربې ٌکتړٿ ‪ ،‬هًٌٌِتصٍ‬
‫ځپ ټ پجًه هًشً ٌثی‪ ، ،‬کً څٍک ‪ٍ٬‬ثړي ټً مٍ رسه پً ؼيجه کې مٽګٌشیتج ٌکتړي ‪ ،‬نتٍ ټتً‬
‫مٍ رسه هې ( خی‪٩‬ض خجټٕيجهر ) ٌکړي ‪ ،‬مٍ ټً ؼيجه پٌشً خٽً ىی الًه نٽٌٌ )‬
‫پً ٔجىیکٍټ کې هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ؼګړو‬
‫هميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬پً مرش هٔجىیکٍټ مؽجىوینٍ پٌٌګٌثٿ هًټٍه‪ ،‬چتې‬
‫پً هې ًِبثشیژیکً ِیمً کې هیٍه مفک‪ِ ،‬نګٌ ټً ؼٍړٌټتٍ ًٌٌِتصً هىتٍث ټتً شٍهېتوٌ‬
‫رسه پً ىٍثًٌ ِیمٍ کې هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ چٌیکٍ مٵجٌمض پیپ کړي‪ ،‬پتً هٌی کتې‬
‫ٌالیصٍنٍ همؽجىوینٍ رسخیٌه یٍ ٔمیٌ ميتجؼٌ مؽجىتوین چتې‬ ‫هپکصیج ‪ ،‬پکصیکج ثٌ ‪َ٬‬‬
‫ٍیجشٌه یې هٴجًي ‪٠‬جىٌؼج مٽګٌي ٌٌ ى‪ ،ٌٌ ،‬چې هټٍټٍ مؽمٍ‪ٔ ٍ٨‬میٌ شٵٌیدج ‪ ۸۱۱‬شنتٍ‬
‫شً ًِیوه ‪ ،‬ه ‪ ۱۱۱۱‬میيهی کجٻ همجًچ پً هًیمً نیټً ثمٌیکجیجنٍ هممکنیٍ ث‪٠‬ي‪٨‬جشٍ ټً‬
‫ممې پً هې ِیمً ـمٽً ٌکړه ‪ ،‬چې ًٌرسه مؽجىتوینٍ ِتمض مٵجٌمتض پیتپ کتړ ‪ ،‬هې‬
‫مؽجىتوینٍ ټتٍمړنۍ ممتجمن ثٌ هه‬ ‫ؼګړې چې ټً ثمٌیکجیٍ کٍمجنوٌیجنٍ رسه هثٰ٭تج‬
‫ؼ ګړه ٌه څً ک‪ ،‬هٌه ثٌنۍ هٌثٿ پیوث کړ ‪ ،‬چې پً ثمٌیکج رسخیٌه ه ډمنجًک ‪ ،‬ثِتًبثټیج ‪،‬‬
‫کجنجډث ‪ٌٰ ،‬ثنّې ‪ ،‬ؼٌمنٍ ثٌ نجًٌې ځجنګړٌ ځٍثکٍنٍ ى‪ ،‬پً کې خٌلً هًټٍهه ‪.‬‬
‫ههې ؼګړې پً ميجٻ مؽجىوینٍ هلًٍث هٴیٶ پٌٌګتٌثٿ ثٌ ‪٠‬تٌؿ ًیتَ ټتً ممتې‬
‫ثمٌیکجیٍ هیّجنټ ځٍثکٍنً پً خیج خیج پً پیهٽتٍ ‪ٌ٬‬نیتٍ ِتیمٍ کتې ًثګیتٌ ثٌ ټتً منځتً‬
‫یٌٍړٻ ‪ ،‬مؽجىوینٍ چې شٵٌیدج پً ټٍټٍ ـجکمٍ نٵ‪ ٍ١‬یتې هثٰت‪ ٪‬ىٍثٌِتٽې ن‪ٙ‬تذ کتړې ثٌ‬
‫مًٍچٽٍنً ؼٍړ کړي ٌ‪ ،‬هښمن شً یې مٍٴ‪ًٌ ٪‬کٍټً ‪ ،‬چې ههٌی شٌثًٌ النوې ِیمٍ کې ټً‬
‫چًٍټکٍ څمً ځٍثکٍنً پیجهه کړي‪ ،‬لٍ کٽً خً چې ټً هې پیجهه ٍٔیٍ ‪ّ٨‬کٌٌنً چًٍټکې‬

‫‪186‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پًٍشً ٍٔې‪ ،‬مؽجىوینٍ خً خٌیو پٌې ٌکړ‪ ،‬ثٌ همؽجىوینٍ هثٰ‪ ٪‬ىٍث خً ههښتمن چًٍټکتٍ‬
‫شً ههې ثؼجٍه نً ًٌکٍټً‪ ،‬چې لپپ پً ؼګړه کې ښکیپ ‪ّ٨‬کٌ ټً ِیمې ٌخجيس ‪.‬‬
‫ثمٌیکجیجنٍ چې هې ‪٨‬مٽیجشٍ شً یې ه ثنجکٍنډث ( ښجمجً ) نٍٿ ًٌکتړی ٌٌ ٌٌیتپ چتې‬
‫هي‪ ،‬چتې ٍىتٌي ‪ ،‬کیمیتجٌي ثٌ‬ ‫ه‪٨‬مٽیجشٍ پتً ميتجٻ یتې شٌټّتٍ ًٌٍ ډیتٌ مبٍنتً ًٌٌ‬
‫ثکّیؽن لصمٌٍنکٍ مبٍنً ى‪ ،‬پً کې ٔجمپ ٌٌ‪ ،‬څٌنګً چې ههې ؼګړې پً هًیمتً ًٌځ‬
‫هٔجىیکٍټ پً ‪ٌٌ٬‬نٍ هًنً ٌٌثًه ًٌٌېوه ‪،‬ثٌ هشتٍهٌلې هًؼتً هؼګتړې پتً ِتیمً کتې‬
‫شٌ٘ٱٌ ښکصً ٌه ‪ ،‬نٍځکً ههٔمن ٍىٌي ٌِٽٍ مؽجىوینٍ شً هپجٿ ٌړ ٍیج نً ًِجٌٌ‪.‬‬
‫هؼګړې ټً پیپ هٌه ثٌنۍ ًٌٌِصً همجًچ پً ‪ ۸۱‬مً پً ثٰ٭جنّتصج کتې ثمٌیکتجیٍ‬
‫مرش ؼ ثٻ ټٍمٍ ٌٰثنکْ ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پجی ث‪٨‬ي کړ‪ ،‬نٍمٍړي پً ًِتمٍ شٍګتً ٌٌیتپ‬
‫چې پً هې ‪٨‬مٽیجشٍ کې یې ‪ ۱‬چًٍټکې نّکًٍې ٍٔې ‪ّ٨ ۱ ،‬کٌیٍ ٌژٻ ٍٔي ثٌ ‪ ۱۱‬نتًٍ‬
‫‪،‬‬ ‫یې ټپٌج هي ‪ ،‬لٍ ى٭ً څً چې ههې ؼګړې خٌلٍثټٍ مؽجىوینٍ هرس پً ًِبګٍ ټیو‬
‫ثٌ یج ًٌٌِصً ههې ؼګړې ګډٌنٍثټٍ ثمٌیکتجیٍ رسشیتٌٌ پتً لپٽتٍ لتج‪ ٌٌ٠‬کتې ټتیکيل ‪،‬‬
‫هثمٌیکج شٽٱجس شٌهې څٍ چنوه ٍیجس ښیٍ ‪.‬‬
‫هخیٽګې پً شٍګً یٍثمٌیکجیٍ رسشیٌی (ِجًؼنټ خٌثٌ ) پً ٔجىیکٍټ کتې یتٍثٍې‬
‫هټٍمړ ًٌځې هؼګړې کیًّ هثيس کٍي ( پً ټٍمړ ًٌځ هؼګړې ټً پیپ ټتږ ِتج‪٨‬ض‬
‫ًٌٌِصً ٍمٍ یٍه ټً رسشیتٌٌ ډکتً چًٍټکتً ٌٌیٕتصپ ٔتٍه ثٌ ٌ‪ًٍ٬‬ځیتوه‪ ،‬چتې ځٌنتٍ‬
‫رسشیٌي یٍ مړه ثٌ ځینٍ ټپیج ٌٌ‪ٍ .‬ه هژ‪ًٍ٬‬نې پً ټی‪ ،‬کې ٌٿ‪ ،‬چې ىڅً مٍ کٍټتً ټپتٍ‬
‫چې هشٍ‪٬‬نویٍ‬ ‫چًٍټکې ‪ ۱۱‬مًب شً النً ًٌٌِیو‬ ‫رسشیٌي ٌژ‪ ،ًٌٍ٬‬لٍ مٍ هټٍیو‬
‫ثٌ ِپکٌٍِٽې ډٍې ًثخجنوې پٌپ ٍٔې‪ ،‬هژ‪ًٍ٬‬نې هډټې څٽًٍشنً رسشیٌي ٌٌژٻ ٍٔٻ ‪ ،‬پً‬
‫هې ًٌځ ٍمٍ ثٌهښمن شٌمنځ ؼګړې ‪ِ ۸۳‬ج‪٨‬صً هٌثٿ ٌکړ ‪ ،‬ؼګړه پً هٌمٌه نږهې ٌثټتن‬
‫کې ٌه چې ٍمٍ خٌیوکٌٍنکٍ ثټٍشکً ټً ‪ ۱۱۱‬پجٌیٌَ مبٍنٍ رسه ٍمٍ پً رس شجٌیوټتً لتٍ‬
‫ټً هې ثمٽً ًٌشً همبدجً ثؼجٍه نً کیوه چې ټً هښمن رسه ٍمتٍ هشٽٱتجشٍ ٌیتٌه ىت‪ٌ ،‬ه ‪،‬‬
‫ًٌٌِصً م‪٩‬ٽٍمً ٍٔه ‪ ،‬چې ‪ ۱‬شنً ثمٌیکتجیٍ رسشیتٌي ٌژٻ ٔتٍي هي ) ( ټتً ثٰ٭جنّتصج‬
‫شًٌٌٌِصٍ ثٰ٭جنً کصجح ‪ ۳‬ټٍک څمً پً ټنډیَ)‬

‫‪187‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې ؼګړه کې هثمٌیکجیجنٍ ګڼې چًٍټکې همؽجىوینٍ پً خٌیوٌنٍ کې نّتکًٍې‬

‫ٍٔې لٍ هثچې هؼګړې ِیمً پٌثلً ٌه ثٌ پً خیيخیٽٍخٌلٍ کې ؼګړه ًٌثنتً ٌه ه‪٬‬تً ًثٍ‬
‫ثمٌیکجیجنٍ ى‪ ،‬ټٍټً ىڅً کٍټً چې شٽٱجس پتټ کتړي ‪ ،‬هٴیٵتج نتً يش ٌیتپ کیتوثی چتې‬
‫ثمٌیکجیجنٍ شً څٍمٌه شٽٱجس ًٌِیوٻ‪ ،‬لتٍهث ثټکتپ کیتوثی يش‪ ،‬چتې ه‪ًٍ٬‬ځٍټتٍ ٔتٍیٍ‬
‫چًٍټکٍ ٔمیٌ شٌ‪ ۱‬ډېٌ ثٌ هٌژٻ ٍٔیٍ ثمٌیکجیجنٍ ٔمیٌ شٌ ‪ ۸۱۱‬شنٍ ٍیجس ٌٌ‪.‬‬
‫پً هې ؼګړه کې ه‪ ۳۱‬پً ٔجٌلٍثکې مؽجىتوین ىت‪ ،‬پتً ٔتيجهس ًٌِتیوٻ ‪ ،‬چتې‬
‫هٔيیوثنٍ پً ډټً کې همؽجىوینٍ مرش ميِیٲ ثټٌـمن من‪ٙ‬تًٍ ثٌ مٌِتصیجٻ یتې متي‬
‫ٰوث مفمو ؼٍثه ى‪.ٌٌ ،‬‬
‫ه ٔجىیکٍټ ؼګړه یتٍه ‪٨‬تجهي ؼګتړه نتً ٌه‪ ،‬پتً هې ؼګتړه کتې پتً ټتٍمړي ځتپ‬
‫هثمٌیکجیٍ ټیکنجټٍژ ثٌ پٍځٍ خٌشٌ پٍښٽی ‪٩ٜ‬ٲ ًثخٌِتیٌه ثٌ همؽجىتوینٍ متًٍثٻ‬
‫ًٌرسه لًٍث ټٍړ ٍٔ‪ ،‬ه ؼګړې ټً پٌپ هٌه ثٌنۍ ًٌٌِصً رسه ټً هې چې ثمٌیکجیجنٍ لپپ‬
‫ثٌ مٍٰٶ ث‪٨‬ي کړٻ‪ ،‬لٍ ههٌی پً ٌړثنتوې مٵجٌمتض پتً ټتٍٻ‬ ‫‪٨‬مٽیجس پجی شً ًِیو‬
‫ثٰ٭جنّصج کې پً یٍه نٍي ًٌـیً ؼجًي پجشً ٍٔ‪.‬‬
‫هميِیٲ ثټٌـمن من‪ٔ ًٍٙ‬يجهس‬
‫ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هخپ ىًٌښصینٍ مؽجىو ‪ٍ٬‬نوې ټً پیٽتً هٔتيجهس ٌبنتج‬
‫ټٌټً‪ ،‬ثٌ پً ټٍٻ ٍړه ًٌشً ثمجهه ٌ‪ ،‬ه ٔجىیکٍټ هؼګړې پً ميجٻ نٍمٍړی هؼګړې ټً پیپ‬
‫څمً هممجخٌې ټً الًې ټً ټٍټتٍ ثِتصٵجمصٍنٍ ثٌ مؽجىتوینٍ رسه پتً ٌبتجُ کتې ٌثٌ ه (‬
‫ظجخض) پً مّص‪٩‬جً نجمً یې هؼګړې ٌ‪٩ٜ‬یض کنًبٌالٌٌ ‪ ،‬هؼګړې پً ميتجٻ نٍمتٍړی پتً‬
‫خیج خیج هثمٌیکجیجنٍ شٌِمصٍ خٌیوٌنٍ ثٌ مبدجً النوې ًث‪٬‬ی ‪ ،‬لٍ هللا ش‪٩‬جټی شٌې ٌِجشً ‪،‬شٌ‬
‫څٍ یې هؼګړې پً ثٌٌمً ًٌځ پً ‪ ۸۱/۸۱/۸۴۱۱‬ىتتت ٓ نیټتً چتې ه ‪ ۸۱/۴/۱۱۱۱‬متیيهي‬
‫رسه ِمٍ لًٍي هٔيجهس ثًمج شٌرسه ٍٔ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي کرش ًًٌٌ مي‪٨‬دوثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬چې هىموې ؼګړې خٌلٍثٻ ٌ پتً هې‬
‫ثړه هًِبګٍ ټیوټی ـجٻ هثِې خیتجنٍي ( متٍ شتً هیتٍه ختپ مؽجىؤتيیوؼٍثه ٘تجـذ‬

‫‪188‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيجهس لرب ًثًٌِتیو‪ ،‬ثٌ هى٭تً پتً لتٍ ث ًٌ ًٌث ٌٌ چتې ؼّتو یتې شٌالِتً کتړٌ‪،‬‬
‫مجٍهیګٌ ميجٻ ٌهٔجىیکٍټ هًې پً ؼنٍيب څنډه کې همجًٍکٍ ټً کيل النوې هلٍړ پتً‬
‫‪٬‬جړه ًٌث ٌٌ‪ ،‬چې یٍډېٌ لٍ شٍ ٿ ( خٍی ) مٍ ـْ کړ ‪ ،‬مٽګٌي هىموې لٍث ه خٍی پً‬
‫لٍث ًٌث ٌٍٔ ‪ ،‬نږهې ٔپ مًبه ټٌې ‪ ،‬څٍ ٔيیوؼّتوٌنً پٌثشتً ٌٌ‪ ،‬ثٌ ٔتجٌلٍث همبدتجً‬
‫ناې ٌې ‪ ،‬مجچې ٌکصپ هٴٍمنوث ٘جـذ ( ميِیٲ ثټٌـمن ) هلړًنګً مٽصجنۍ ټٍنګۍ‬
‫ټٍټې مې ٌپیژنوې چې پً ٔجٌلٍث ٌنٍ کې خنوې ٌې‪ ،‬ؼّوٌنً متٍ ٌپٽټتپ ه یتٍه ؼّتو‬
‫لجٗ لٍٔدٍیٍ شٽً‪ ،‬ممٍنً یې ټً منځً شٽيل ٌ‪ ،‬لٍ مجچې ٌکٍس ه چپ الُ ه ًٌ‪٬‬تٍي‬
‫ثٌ هنْ ټً پمٍثنیٍپٌىجًٌنٍ مې ٌپٌژثنوه ‪ ،‬چتې ىمتوث ؼّتو هٴٍمنتوث ٘تجـذ هی‪،‬‬
‫څٽًٍ ؼّوٌنً نًٍى‪ًٌ ،‬رسه پً لٍثکې ٌٌ ‪ ،‬چې یتٍه ه ٰ‪ٝ‬تپ مفمتو پتً نجمتً هًٍمتض‬
‫ٌټٍّثټۍ هثٌِیوٌنکٍ یٍه مؽجىتو ٌ ‪ ،‬ثٌ هًی نتًٍ ميتجؼٌ مؽجىتوین ٌٌ‪ ،‬پتً ىمتوې‬
‫ِج‪٨‬ض ههې ثؼّجهٌ پً شؽيیَ ثٌ شوٰین خٍلض ٌٍٔ‪ ،‬هٴٍمنوث ٘جـذ ٔتيیو ؼّتو‬
‫مٍ پً ىموې ٔپً ًٍمض شً ًثکٍٍ کړ‪ ،‬ثٌ ه ځینًٍثٍهثًٌ ‪٨‬ٽاءکٌثمٍ پً ـ‪ ًٍٝ‬کتې متٍ‬
‫ټً ؼنجٍې ًٌٌِصً لجًٌٌشً ٌِپجًه )‬
‫ه ٔيیوميِتتیٲ ثټتتٌـمن من‪ًٍٙ‬هٔتتيجهس لتترب ه‪٨‬تتجمٍ مؽجىتتوینٍ هًٌـیتتجشٍ‬
‫هټٍړِجشٽٍ ټپجًه پً لًٍث ًثٍهثً پټ ٌِجشپ ٍٔ ‪ ،‬شٌهې چې ثمٌیکجیٍ ثِتصمدجًثشٍ ىت‪،‬‬
‫هکٽٍنٍ ټً شیٌیوٌ رسه رسه ه‪ً ً٬‬ثٍ م‪٩‬ٽٍٿ نً کړثی ٍٔ‪ ،‬ثٌ ټً ٔيجهس څٍکجټً ًٌٌِتصً‬
‫یې ى‪ ،‬پً ِیمً کې ههه ش‪ٍٙ‬یٌٌنً ټً ٰ‪ٝ‬جء څمً ٔینوٻ ‪ ،‬ثٌ پً رسیٍ ثن‪٩‬جٿ مٵتًٌثٌٌ‪،‬‬
‫چې هثمّةٽً هثمٌیکجیٍ ثِصمدجًثشٍ ه‪٩ٜ‬ٲ یٍ څٌګنو معجٻ خٽپ کیوثی يش ‪.‬‬
‫هٔيیو ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هشٵٍی ثٌ هیجنض ځینې لج‪ٌ٠‬ې‬
‫ٴٍمنوث ِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هللا ش‪٩‬جټی ټً کٍچنیٍث څمً پً ښٍ ثليٴٍ ‪ ،‬شٵتٍی ثٌ‬
‫هیجنض خجنوې ښجیّصً کړی ٌ‪ .‬هټصً کً هنٍمٍړي هخیيخیٽٍ ـّنً ثليٴٍ پتً ثړه لتج‪ٌ٠‬ې پتً‬
‫شٱ‪ٙ‬یپ ًث ثلٽٍ ښجیٍ کیًّ ډیٌه ثٌ هه يش‪ ،‬نٍ ځکً خً پً څٍ ٌثٴ‪ ٍ٩‬کٱجیض ٌکړٌ ‪.‬‬
‫تتت ټً ‪٨‬دجهس ثٌ شيؽو رسه مینً‪ :‬هنٍمٍړي یٍپمٍثنی هموًِې مٽګتٌی ( ٴتجًي‬
‫ثکمتتپ ) ههه هى٭تتً ميتتجٻ کیّتتً کتتٍي چتتې ميِتتیٲ ثټتتٌـمن ‪ ۸۴‬کٽتتن ٌ( یتتٍه ٔتتپً‬

‫‪188‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هګٍؼٌثنٍثټې پً موًًِ ‪ٌ٨‬خیً کې هثٌِیوٌ پً ميجٻ چتې ډیتٌ هیتن مٍِت‪ ،ٌ ،‬هٔتپې‬
‫ًثٌیش ٍٔٿ ‪ٌ ،‬مې کصپ ‪ِ ،‬یٲ ثټٌـمن پً لپپ ځجی کې نٕصً ‪ ،‬ثنویانً مې ٍٔه ‪ ،‬خيٌ‬
‫ٌٌش‪ ،‬ىٌځجی مې ٌکٍس ‪ ،‬لٍ نً ٌ‪ ،‬ثلٌ هموًِې خجٿ شً ٌلتصٽ‪ ، ،‬ګتًٍٿ چتې ميِتیٲ‬
‫ثټٌـمن یٍثٍې یٍکمیْ ث‪ٍِ٬‬صی ثٌ پً هې ِمض ین کې هشيؽو پتً ملجنځتً ٌالړ هی ‪،‬‬
‫ٍه یٍ ى‪ ،‬شٌٔج ‪٬‬ٽی ٌهًیو ‪ ،‬هشيؽو ملٍنځ یې ليٗ کړثٌ خیج یې پً ه‪٨‬ج پیتپ ٌکتړ ‪،‬‬
‫پً ه‪٨‬ج کې پً ژړث ٍٔ ‪ ،‬ثٌهه‪٨‬جثټٱج‪ ٣‬شٌې پً ًٌٍه ٍٔٻ ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی یې پتً هثِتې ثټٱتج‪ٍ٤‬‬
‫ممج‪٠‬دجٌٌ ټکً ممجمن چې هللا ش‪٩‬جټی ٌینٍ ثٌ ٍثً ًٌشً کٍي ‪ ،‬هژړث ثٌ ه‪٨‬ج هې ـجټتض‬
‫ٍٔٿ خیٌشً کٍټې شً ًث‪٬‬ٽت‪، ،‬‬ ‫یې خیمٍ شٌډیٌه هٌثٿ ٌکړ ‪ ،‬ثلٌ ٍه ټً ین نً ِمض پً شن‬
‫لٍ ټً ٘دق ٘جهٳ نً ټږ ممکې پٍه ٍٔٿ چې ميِیٲ ثټٌـمن خیٌشً لپپ ځجی شً ًث‪٬‬ی‬
‫‪ ،‬مجپٍښصنً شٌې ٌکړه چیٌې شٽٽی ٌې هه یٍثٍې هث ًثشً ٌٌیپ ( ٍړه مې ټږ ډک ٌ شٖ مې‬
‫کړ )‬
‫هنٍمٍړي یٍخپ مٽګٌی مٱصی ٰی‪ ٞ‬مفمو٘جـذ ثٌ ځینٍ نًٍ مٽګٌي یٍ ى‪ٌ ،‬ثیٍ‬
‫‪ ،‬چې هٔپې ‪٨‬دجهس هميِیٲ ثټٌـمن ټتً ىمیٕتنیٍ ‪٨‬تجهثشٍ څمتً ٌٌ ‪ ،‬چتې هش‪٩‬ٽت‪، ،‬‬
‫ؼيجه ثٌ ـصی هٍلمیصٍح پً ـجټض کې یې پً ىّپصجٻ کې ى‪ ،‬نً ٴ‪ٝ‬جء کجٌٌ‪.‬‬
‫تتت شٵٍی ثٌ ـٶ ګٍیٍ‬
‫لپٽٍ مٽګٌٌشً ىت‪،‬‬ ‫ٔيیو مي ِیٲ ثټٌـمن من‪ًٍٙ‬خً هلپٽې ٔميص شٵٍث شٌڅن‬
‫شپ هشٵٍث شًٌٍ٘ کٍټً ثٌ ًٌپ خً ًٍ ګًٍا هث شٵٍث ډًٌه ِمصً نوه ٰٵ‪ًٍ ٢‬ثځې لپپ نٱْ‬
‫شٌپاٍ النوې کړا ًٌٌِصً شٵٍث ثلصٌجًٌٻ آِجنً کجًهه ‪.‬‬
‫مٱصٍ ٰی‪ ٞ‬مفمو ٌثیٍ‪ :‬هنٍي ځٍثنۍ پً ميتجٻ یتٍ ٌلتض ٍه ميِتیٲ ثټتٌـمن‬
‫من‪ ًٍٙ‬ههه ټً ٌثټو ٔيیومٍټٍي نرصهللا من‪ ًٍٙ‬رسه هچج کٌه پً میٽمّتصیج الړٌ ‪ ،‬ىٽصتً‬
‫ډیتتٌ لٽتتک ًث‪٬‬تتيل ٌٌ‪ ،‬لتتٍ ميِتتیٲ ثټتتٌـمن من‪ٙ‬تتًٍچې کٽتتً پتتً هې پتتٍه ٔتتٍ‪ ،‬چتتې‬
‫کجًٌخجً کجٌٌ‪ ،‬ه ډٌډ پتً ميتجٻ ميِتیٲ ثټتٌـمن‬ ‫کًٍخنٍشٌهې پمٍث ‪٬‬یٌرش‪ ٍ٨‬مج‬
‫نً الُ ٌنیٍ ‪ ،‬ثٌ ټً ىٌڅٍمٌه ټینګجًرسه یې څکً ىت‪ ،‬پتٌې ٌنتً کتړه ‪،‬‬ ‫من‪ ًٍٙ‬ټً ډٌډ‬
‫ٌ‪ٍ٬‬ښصً ‪،‬‬ ‫ٍمٍ هثګٍمج ٍٔ چې ًٌژه خً یې ٌي ‪ ،‬لٍ چې لپپ ځجی شً ًث‪٬‬ٽٍ هه ډٌډ‬

‫‪200‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪ً ً٬‬ثٍ یې لپپ پيً ٔيیو مٍټٍي نرصهللا من‪٘ ًٍٙ‬جـذ شً ٌٌیپ ‪ ،‬چتې ٌټتې ههثِتې‬
‫یې ـيټً نً ٌي ‪ ،‬لٍ ى٭ً پً ځٍثح کې ًٌشتً ٌٌیتپ‬ ‫لٽکٍ میٽمّصیج شً ځٍ‪،‬چې ډٌډ‬
‫چې هث لٽک ثٌُ همؽجىوینٍ لٍثلتٍ ي هي ‪ ،‬ثٌُ یتې ګټتً پجکتً هه ‪ ،‬نتٍ ځکتً یتې‬
‫ډٌډ لٍړٻ کٍٿ رش‪ ٍ٨‬ـٌػ نً ټٌي ‪.‬‬
‫تتت ټً خیض ثملجٻ رسه ثـصیج‪ٟ‬‬
‫هشفٌیک پً ميجٻ ههٌى‪ ،‬ځپ ٍلمٍ کیوٌ نً ًٌٌِصً‪ ،‬چې هالُ ىډٌکی یې ټتً‬
‫منځتتً الړ ‪ ،‬ميِتتیٲ ثټتتٌـمن من‪ٙ‬تتًٍ پتتً کنتتوىجً کتتې ه‪٨‬جټیٵتتوًثمیٌثملؤمنین‬
‫ميمفمو‪٨‬مٌمؽجىو ميٴجس شً الړ‪ ،‬مي٘جـذ ًٌشً ٌٌیپ ‪ ،‬چې هالُ ه‪٨‬تيػ ټپتجًه ختً‬
‫هې لجًػ شً ٌثِصجٌٌ‪ ،‬لٍ هه پً ځٍثح کې ًٌشً ٌٌیتپ چتې ٍه یٍځتپ ټتً ٌشتيل ؼتٌثؿ (‬
‫مٍِی ًٌهګ ) رسه مًٍٕه کٍٿ ‪ ،‬چې کً هلجًػ ه‪٨‬يػ پً ٌثِ‪ٍ ً١‬مج الُ ههې ؼٍګتً‬
‫کیږي ‪ ،‬چې ٌِٽً پٌې ٌچٽٍٿ ‪ ،‬نٍ الړ خً ٔ‪ ، ،‬کنً نتٍ ٌټتې ىّتې هخیتض ثملتجٻ پیّتې‬
‫لٌچ کړٿ ‪ ،‬ډثکټٌ مٍِی ًٌهګ هه شً ٌٌیپ چې کً ىٌډٌٻ ‪٨‬يػ ٌکړي ‪ ،‬پً الُ کې خً‬
‫هې یٍثٍې یٍڅً ـٌکض پیوث يش ‪ ،‬نتًٍ ههې ٌړ نتً يش کیتوالی چتې خیتج ٌِتٽً پتٌې‬
‫ٌکجًٌې ‪ ،‬ټً ىموې ثمٽً نٍمٍړی ټً هې م‪٩‬جټؽې ثٌ ِٱٌ څمً منرصٯ ٍٔ ‪.‬‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ ههه یٍه مٽګٌی ( ٴجًي ـدیذ ) ٌثیٍ ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هشفٌیک‬
‫پً ميجٻ هلپپ ًًٌٌ پً ٌثهه کې رشکض ٌنً کړ ‪ ،‬کٽً مې چې پٍښصنً شٌې ٌکړه ‪ ،‬نٍ ثٌٻ‬
‫یې نًٍې خيجنې کٍټې لٍ ثلٌ یې ث٘يل لربه ًثشً ٌکړه ‪ ،‬ثٌ ًثشً ٌیتې ٌیتپ ( متج هث ٰکتٌ‬
‫ٌکړ ‪ ،‬چې کً ههې ٌثهه پً ٌلض کې ټً لپپ متٍټٌ رسه کًٍشتً الړ ٔت‪ ، ،‬نتٍ ه ٌثهه پتً‬
‫ٌلض کې رضًٌ ه لپٽٍثنٍ هٌړټٍ ثٌ ًثٌړټٍ ټپجًه همٍټٌ رضًٌس پیایږي ‪ ،‬ثٌ هثه خیتض‬
‫ثملجٻ مٍټٌ هه چې ٍه نً ‪ٍ٬‬ثړٿ پً ٔميص ژٌنو کې یې ث ِص‪٩‬اٻ کړٿ ‪.‬‬
‫نً پجټپ‬ ‫تتت هرشی‪٩‬ض پً ش‪٩‬میپ ټینګجًثٌ پً هې خٌلً کې ثنډیٍث‬
‫هثمجًس پً ميجٻ هًٍمض ٌټّتٍثٻ چتې یٍمٕتيًٍ مٍټتٍي ثٌه ميِتیٲ ثټتٌـمن‬
‫من‪ ًٍٙ‬ټً لًٍث نږهې ثٌ ثٌ هميجټٍ مٽګتٌٌ څمتً ٌ ه‪٬‬تً ًثٍ هىمتوې ِتیمې هٌه شنتً‬

‫‪201‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پیژنوٻ ٍٔي ‪ ،‬ثٌ پیًّ هثً لٽک چې ټً هٌی رسه یې ډیٌ کٍمکٍنً کړي ٌٌ‪ ،‬کٽتً چتې‬
‫پً یٍه مّةٽً کې هًٍٔس لربه پٌې ظجخصً ٍٔه ‪ ،‬ميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ هٌی ټتٍٻ‬
‫هکجخپ پً ٴٌ‪ ً٬‬کې لپٽې ٴٌثًګجه شً ًٌٌ‪ٍ٬‬ښصپ ټً ى٭ً ځجیتً یتې ‪ ،‬پتً لپتپ متٍټٌ کتې‬
‫ٌثچٍٻ ‪ ،‬ثٌ ن‪٥‬جمٍ مفکمې شً یې ٌِپجًٻ ‪ ،‬چې خیتج شٌپجیتً خنتویج ٌٌ‪ ،‬پتً هې کتجًرسه‬
‫نٍمٍړي ظجخصً کړه‪ ،‬چې هرشی‪٩‬تض ثٌ ثټيتٍ ٴتجنٍ پتً ش‪٩‬میتپ کتې ىتی ډٌٻ لپٽتٍي ‪،‬‬
‫مٽګٌشیج ثٌ نًٍمٽفٍ‪٤‬جس ًٌشً هثىمیض ٌړ نً هي ‪.‬‬
‫تت ټً ؼيجه رسه مینً‬
‫ٴجًي ـدیذ ٌثیٍ هکمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ هميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تًٍ هٌثهه‬
‫مٌثِ‪ ٌٌ ،‬ثٌ هی پً یٍه ؼيجهي مٌکَ کې پً ن‪٥‬جمٍ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬خٍلض ٌٌ پيً یې ثـٍثٻ ًٌکړ ‪،‬‬
‫چې ه ٌثهه پً ٔپٍ کې کًٍشً ًثيش ‪ ،‬لٍ هی هؼيجه ٍٔٳ پً ممً کړی ٌٌ ثلتٌ یتې پتيً‬
‫مٍټٍي نرصهللا من‪ ًٍٙ‬لپٽً پً مٍټٌ کې هش‪٩‬ٽی‪ ،‬ځجی شً ًٌ‪٬‬ی ثٌ ټتً الِتً یتې ًثٌٌِتض‪،‬‬
‫چې شٌکًٍه یې پً مٍټٌ کې ى‪ ،‬پً هې ټینګجً کجٌٌ ‪ ،‬چې خجیو ؼيجهي ش‪٩‬ٽی‪ٌ ،‬کړٿ ‪.‬‬
‫تتت ټً ٔيجهس رسه ٍٔٳ‬
‫مٍټٍي ىثکٌهللا ىثکٌي ٌثیٍ ‪ ،‬هکمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميتجٻ هګٌهیتَ پتً هٰتج‪ٍ٨‬‬
‫پٍِصٍ هش ‪ ٌٛ٩‬پً ميجٻ یې پً یجه هي چې ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬هش‪ ٌٛ٩‬ټً پیپ نتً‬
‫ٌړثنوې هٔيجهس پً ىیٽً لپٽً ٍنً پً لپٽً ٌشړټً ‪ ،‬لٍ پً هې ؼګړه کې هی ٔتيیو نتً‬
‫خٽکې ٍلمٍ ٍٔ ‪.‬‬
‫ثٌالهٌنً‬
‫ٔيیو ميِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬څٽًٍ ثٌالهٌنً ( چې څٽتًٍ ٌثړه ٍثمتن هي ) شٌٔتج‬
‫پٌې ثیاٍ ‪ ،‬چې ىموث ثٌُ پً هینٍ ٍهه کړٌ خٍلض هي ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی شً ٍِثٻ کٌٍ ‪ ،‬چې‬
‫هٔيیوٴٍمنوث ٘جـذ خٌکجس پً هٌی خجنوې کیږهي ‪ ،‬شٌڅٍ ىموثِې ههین ثٌ ؼيتجه‬
‫رسټٍړی ثشي شٌې ؼٍړ يش‪ .‬ثمین یجًح ثټ‪٩‬ٽمین‪.‬‬

‫‪202‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ حافظ غتذالزحیم صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجیجنٍ خٌیو چې پً ثِيمٍ نړ ه ‪ٌ٬‬ح ه هًی‪ ،‬یٌ‪٬‬تپ (نتٍې‬
‫ثِص‪٩‬اًي ؼګړې) پیيمً خٽپ کیږي ه لپپ ډٌٻ یٍ خی ِجًی خٌیو ٌ‪ٔ .‬جیو شٌهې پمٍث‬
‫نړ ه کٍٿ ىیٍثه یج ثٌټْ پً ليٯ ه ؼګړه مجًثنٍ هٌمٌه ًِب ثشفجه یج ن‪٥‬جمٍ ثیتصيٯ‬
‫نً ٌي ټیوټی‪ .‬شٌهې پمٍث هنړ شٌ ټٍټٍ ًِب ثیصيٯ پتً ټتٍمړ نړیٍثټتً ؼګتړه کتې ه‬
‫مصفوینٍ ثیصيٯ ٌ چې ه ٔجمٽٍ ىیٍثهٌنتٍ ٔتمیٌ یتٍ شتٌ هیٌٔتٍ نتً ٍیجشېتوه‪ ،‬لتٍ پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج ه یٌ‪٬‬پ کٌٍنکٍ ىیٍثهٌنٍ ٔمیٌ شٵٌیدج پنځٍٍِ شً ًِیوه چې ټّګٍنٍ نتًٌٍ‬
‫ثٌ ِیجيس ميشړ ثٌ ىآمىنګٍ هًټٍهه‪.‬‬ ‫ىیٍثهٌنٍ ًٌرسه ثِصمدجًثيت‪،‬مج‬
‫ه نړیٍثٻ کٱٌ ثٌ نٱجٳ ه‪٨ ً٬‬جملګیٌ ثیصيٯ چې ـصی ه نړ ثٌ ِیمې ِتًب ِتًب‬
‫‪٠‬جٴصٍنً یې مٌ‪ٍ٨‬ح کړي ثٌ ثؼدجًي مٽګٌشیج شً ثمجهه کړي ٌٌ‪،‬ه یجه ٌړ لربه هث ٌه چتې‬
‫ههې شٍپج پً ٌړثنوې ه ٌالړٌ ًښصینٍ مؤمنجنٍ پً ٍړٌنتٍ یتې ىتی ث‪٬‬یَنتً م‪٩‬ٽٍمیتوه‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج مؤمن مؽجىوین چې پً ثټيٍ نرصس یتٍ ث‪٨‬تصاه هًټتٍه هنړیتٍثٻ کٱتٌ ټتً‬
‫ىٌڅٍمٌه ‪ ًٌٍ٬‬ثٌ الپٍ رسه یې پً هًیځ کې ىی ش٭یٌ ًثن٭تی ثٌ شٌپجیتً لپتپ هًیتځ شتً‬
‫ٌٰجهثً پجشً ٍٔٻ‪.‬‬
‫هه‪ّ٬‬ې مؽجىوینٍ ټً ؼمٽې یٍ شن مدجًٍ ثٌ مٵجٌٿ مؽجىو چې ىیڅکٽً یتٍ ‪٨‬تَٿ‬
‫مصَټَٻ نً ٍٔ‪ ،‬ىیڅکٽً یٍ لپپ ټٍپک ټً ثٌ ې کتٍٍ نتً کتړ‪ ،‬ىیڅکٽتً یتې ه ‪ٜ‬ت‪٩‬ٲ ثٌ‬
‫مًٍثٻ خجیٽٽٍ ثـّجُ ٌنکړ ‪ ،‬شٌهې چې پً یٍثٍې ځج یې ه کٱٌي ثٔت٭جٻ پتً ٌړثنتوې ه‬
‫مدجًٍې میوث شٍه ٌِجشً ثٌ پً هې ډٌٻ یٍ نٍي ځٍثنج هې الًې شً ِتٍٳ کتړٻ‪ .‬ه‪٬‬تً‬
‫مؽجىو ٔيیو ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪ ،ٌ ،‬چې پً النوې کٌښٍ کې یتٍ یتٍه ٔتیدً پتً یتجه شت‪،‬‬
‫کیږٌ‪ ،‬ىیٽً هه چې ًثرسه ٌیې ټٍټت ‪.‬‬

‫‪203‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪،‬‬
‫ـتتجٰ‪٨ ٦‬دتتوثټٌـی‪ ،‬ه نرصتتثټوین ٌٍی ه مفمتتوثمین لتتج ملّتتی پتتً ٴتتٍٿ‬
‫پاصٍ ‪/‬نًٍٍی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ کجٻ ه کنتوىجً ٌالیتض ه خٍټتوک ٌټّتٍثټۍ ه مجٔتینګٌَ‬
‫ِیمې پً کاټٌَ کيل کې ٍیږیوټی هی‪.‬‬
‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪ ،‬چې پً یٍه کٽیٍثټً ِیمً ثٌ مصوینً کًٍنۍ کې ٍیږیوټی ٌ‪،‬ه ‪۱‬‬
‫کٽٍنٍ پً ‪٨‬مٌ ٌ چې مًٍ یې ٌٰجس ٍٔه‪ .‬ه ټْ کٽنۍ پً ‪٨‬مٌ یې پيً ىت‪ٌٰ ،‬تجس ٔتٍ ثٌ‬
‫پً هې ډٌٻ ه مجٍٔمصٍح پً ‪٨‬مٌ ه ٌثټوینٍ ټً مینې څمً خې خٌلې ٍٔ‪.‬‬
‫هٍهکړٌ ِٽّٽً‬
‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ه مجٍٔمصٍح پً ميجٻ ثخصوثیٍ ٍهه کړې ه لپپ کيل پً‬
‫مّؽو کې پیپ کړې ه ټْ کٽنۍ پً ‪٨‬مٌ یتٍ ه کنتوىجً ښتجً ه ىتٌثس ختجٍثً ه ثلنتو‬
‫٘جـذ ه هىنې پً ِیمً کې ټً یٍه موًُ مي ثمجٿ څمً هینتٍ کصجخٍنتً رشٌ‪ ٧‬کتړٻ‪.‬‬
‫هٌه کجټً ًٌٌِصً ه پجکّصج رسـوي ښجًګٍټٍ چمتن شتً الړ ثٌ ىٽصتً یتٍ ه ٴتجًي ٌ‬
‫مفمو ٘جـذ پً موًًِ کې ه ٴٌثنکٌی‪ ،‬ـٱ‪ ٦‬رشٌ‪ ٧‬کړ‪.‬څً مٍهه ًٌٌِصً ه پجکّصج‬
‫مٕيًٍ ښجً کٍیټې شً الړ ثٌ ىٽصً یتې پتً مٕتيًٍه موًِتً م‪٥‬يتٌ ثټ‪٩‬ٽتٍٿ چتې ثٌُ ه‬
‫ٔجټوًې پً موًًِ مٕيًٍه هه ه ٴٌث کٌی‪ ،‬ـٱ‪ ٦‬شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫ه ٴٌث کٌی‪ ،‬ټً ـٱ‪ ٦‬کٍټٍ ًٌٌِصً ـجٰ‪٘ ٦‬تجـذ کنتوىجً شتً ًث‪٬‬تی ثٌ ههینتٍ‬
‫‪٨‬ٽٍمٍ ه ٍهه کړې ټپجًه ه کنوىجً ښجً ه ټتٍیې ٌیتجټې پتً ِتیمً کتې ه ٔتيیو مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټ٭ٱًٍ ٘جـذ پً موًًِ کې هثلپ ٍٔ‪ .‬ټتً یتٍ کتجٻ شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً ه پجکّتصج‬
‫پیاًٍ شً الړ ثٌ ىٽصً یې ه کمٍنیّصٍ ثنٵيح شٌ ٌلصً پتً مٕتيًٍه موًِتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫ـٵجنیً ثٌ نًٌٍ ممصٽٱٍ موثًٍِ کې ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ٍ ،‬هه کړې شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬ه ٍهه کړٌ پتً‬
‫ِٽّٽً کې نٍمٍړي پً ‪ ۸۱۱۳‬میيهي کجٻ کې ه پجکّصج ه ٍ٘ثخۍ پً ِیمً کې ه ٔین‬
‫ثټصٱّیٌ مٍالنج ‪٨‬دوثټيجهي ٘جـذ چې پً ٔجه من‪ ًٍٙ‬خجخجؼٍ ٘تجـذ مٕتيًٍ ٌ رسه ه‬
‫ٴٌث کٌی‪ ،‬ه شٱّیٌ هًٌه ٌکړه ثٌ ِنو یٍ شٌې شٌالًِ کړ ‪.‬‬

‫‪204‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٽً چې کمٍنیّتصج ٌثک شتً ًٌِتیوٻ نٍمتٍړی ه ؼتيٻ ثختجه ثٌ کجختپ ټتً الًې‬
‫کنوىجً شً ًث‪٬‬ی هىیٍثه پً یٍٔمیٌ ِیمٍ ٌګٌځیو شٌڅٍ هـتجالشٍ ؼتجػ ٌثلتيل ټتً هې‬
‫ِٱٌ ًٌٌِصً ټً ؼيجهي ٘ٲ رسه یٍځجی ٍٔ ثٌ پً ټٍمړي ځپ چې پتً رسـتوي ِتیمً‬
‫خجهینٍ کې ه مؽجىوینٍ مٌثکَ ٌ‪ ،‬ټً ىموې ځجیً یٍ ؼيجه پیپ کړ ‪.‬‬
‫پً ؼيجهي ٘ٲ کې ټً څً مٍهې شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً کٌثچتۍ شتً الړ شتٌ څتٍ لپٽتً‬
‫نیمګړې هینٍ ٍهه کړې خٕپړې کړي ه پجکّتصج هکٌثچتۍ ښتجً پتً مٕتيًٍه موًِتً‬
‫ؼجم‪٩‬ز ثالِيمیً خنًٍي ټجٌ کې یٍ هثلٽً ٌثلیّصً ثٌ پً ‪ ۸۳۱۸‬ىت ٳ کجٻ کې ټً ىموې‬
‫موًِې ٰجً‪ ٫‬ثٌ ه ٰ‪ٝ‬یٽض هِصجً یٍ پً رس کړ‪.‬‬
‫ؼديً ٰجًٌٴیً‬
‫ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً چې ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ؼيجهي ٘ٲ شتً‬
‫ِصٍ ٍٔهـٌکض ثنٵيح ثِيمٍ پً شن‪٥‬ی‪ ،‬کې یٍ ٔمٍټیض ٌکړ ثٌ ه ىموې شن‪٥‬ی‪ ،‬پً‬
‫شٕکیيشٍ کې یٍ ه کنوىجً پً رسـوي ٌټٍّثټۍ خٍټوک کې ه ؼديً ٰجًٌٴیتً پتً نتٍٿ‬
‫ؼيجهي ؼديً شجِیْ کړه‪ .‬ه‪ ً٬‬ؼديً چې هشجِیْ ثٌ مرششجخً چجًې یٍ لپٽً ه ـجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ پً ‪٬‬تجړه ٌې ثٌ ګتڼ ٔتمیٌ مؽجىتوین پتً کتې ًثټتٍٻ ٌٌ‪ ،‬مٌکتَ یتٍ ه خٍټتوک‬
‫ٌټٍّثټۍ ه چيٽګَي ثٌ ٌنکً پً ِیمً کې ٌ ثٌ ‪٨‬مٽیجس یٍ هکنوىجً ٌالیض ه خٍټوک ثٌ‬
‫شمصً پپ پً ٌټٍّثټیٍ کې شٌرسه کٍٻ‪.‬‬
‫چې ه ډثکټٌ نؽیذ ه ًژی‪ ،‬ټً ړنګیوټٍ هًی کجټً ممکتې ٰصفتً‬ ‫خٍټوک ٌټٍّث‬
‫ٍٔه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً کې کٽیوي ًٌٻ هًټٍه چې ه ٰصفې پً ؼګړه کې یتٍ پتً ټتٍمړ‬
‫ځپ ه کمٍنیّصجنٍ مٌکَ شً ًٌننٍس‪،‬ه خٍټتوک ټتً ٰصفتې ًٌٌِتصً ه ـتجٰ‪٘ ٦‬تجـذ ه‬
‫ؼديې مؽجىوین ه شمصً پپ ثٌ کنوىجً ه ث‪ٌ٠‬ثٍٰ پً ؼيجهي ِنګٌٌ کې ځتجی پتً ځتجی‬
‫ٍٔٻ ثٌ نٍمٍړي شٌ ى٭ً ٌلصً ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه شٌ څٍ کنوىجً ښتجً ِتٵٍ‪ٌ ٟ‬کتړ ثٌ‬
‫کمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬ټً منځً الړ ‪.‬‬

‫‪205‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪ ،‬ټک ً څنګً چې ه ثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ه ؼيجه یتٍ ٌیتجړټی مرشت‬
‫خٽپ کیږي ه کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ ؼيجه کې یٍ ى‪ ،‬ه پجٿ ٌړ ٌنډه هًټتٍهه‪ .‬نٍمتٍړی ه‬
‫کمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجهپً ميجٻ څٍ ځٽً ټپٍ ٍٔی ٌ چې پتً یتٍه مٌکتً کتې یتٍ پتً هې ثړه‬
‫هثِې ٌیيل‪:‬‬
‫یٍ ٌلض ه ًٌِجنٍ رسه ه ؼيجه پً ٌلض ه ِپین خٍټوک ه ٌنکتې پتً ِتیمً کتې‬
‫ٍلمٍ ٍٔٿ‪،‬خپ ٌثً خیج ټً لٽٵیجنٍ رسه پً مٵجخٽً کې پً اليس خ‪ٌ ،‬ټګیوٿ ثٌ هللا ش‪٩‬جټی خچ‬
‫کې چې ډیتٌ لتٍنړی‬ ‫کړٿ ثٌ کجمٽً ٔٱجء یٍ ًثکړه ثٌ ىموثًثٍ ه ِپین خٍټوک پً ؼن‬
‫ٌ ثٌ ه کمٍنیّصجنٍ ‪٠‬یجًٌ ِمض مبدجً کجٌٌ‪ٍ ،‬لمٍ ٍٔٿ لٍ هللا ش‪٩‬جټی ٌِجشٽ‪. ،‬‬ ‫ؼن‬
‫ه مؽج ىوینٍ ټً خٌیج ًٌٌِصً ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ څً مٍهه پً کنوىجً ښجً کې شیٌه کړه‬
‫لٍ کٽً چې هشن‪٥‬یمٍ هًٌې ّٰجهٌنً ًثپًٍشً ٍٔٻ نٍمتٍړی ټتً کنتوىجً ښتجًه الړ ثٌ ه‬
‫کنوىجً ښجً ثٌ خٍټوک شٌ منن پً ٌس ِیمً کې یٍ ه ؼجم‪٩‬ز ثالِيمیز ثټ‪ٌ٩‬خیز پً نتٍٿ‬
‫موًًِ ؼٍړه کړه چې ه‪٠‬جټدجنٍ ه ٴیجٿ شٌ ٌلصً ه ىموې موًِتې ه ثىتصاٿ پتً چتجًٌ‬
‫خٍلض ٌ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې ٔمٍټیض ثٌ ٌ‪٤‬جبٲ‬
‫ه ثٌػ پً ميجٻ چې کٽً ه کنتوىجً ٌالیتض پتً ژړ ثٌ میٍنتو‬ ‫ه شن‪٥‬یمٍ ګډٌډ‬
‫ِیمٍ کې ه ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو شتٌ مرشت النتوې پمٍثنیتٍ مؽجىتوینٍ ثٌ ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ث٘يـٍ لٍځاض پیپ کړ‪،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ه کنوىجً پً خٍټوک ٌټٍّثټۍ کې ىت‪ ،‬یتٍ ٔتمیٌ‬
‫‪٨‬ٽاء ثٌ مؽجىوین رسه ًثټٍٻ ٔتٍي ٌٌ ثٌ پتً ِتیمً کتې یتٍ هّٰتجه ه ًٌکٍټتٍ ټپتجًه‬
‫ِيمًٍٕې کٍټې‪،‬چې ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ى‪ ،‬پً کې ممکش نٵتٖ هًټتٍه‪ .‬کٽتً‬
‫چې هٌی لرب ٍٔٻ چې پً ژړ ‪،‬میٍنو ثٌ ډنډ کې ى‪ ،‬هثِې شفٌک پیپ ٔتٍی هی‪ ،‬خیتج‬
‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪،،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټٕتکًٍ ٘جـذ‪ٔ،‬تيیو ميمفمتو‪ ٍٛ٨‬ثٌ ٔتيیو ٴتجًي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ډنډ ٌټٍّثټۍ شً ًٌ‪٬‬ٽپ ټً مي مفمو ‪٨‬متٌ مؽجىتو رسه یتٍ ٌټیتوٻ‬
‫ثٌټً لپٽٍ ټٍټٍ مٌخٍ‪ ٍ٠‬مؽجىوینٍ رسه ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه یٍځجی ٍٔٻ‪.‬‬

‫‪206‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً ى٭ً ًٌٌِصً ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ه ثِيمٍ شفٌیک ه یٍه خٌؼّصً ‪٬‬تړي‬
‫پً ـیغ ممصٽٲ لومصٍنً رسشً ًٌٍِٻ‪ ،‬ه کنوىجً ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً ه ًٌٍګج ٌالیتض‬
‫ه مٌکَ شٌین کٍټ ه نیٍټٍ پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې ـتجٰ‪٨ ٦‬دتوثټٌـی‪٘ ،‬تجـذ ه یتٍه مرشت پتً‬
‫ـیغ خٌلٍثٻ ‪ .‬خیج چې ه ثِيمٍ شفٌیک ټاکٌ ه کنوىجً څمً هٍثخپ پً لٍث الړ‪َ٬ ،‬‬
‫ثٌ میوث ښجً یٍ ٌنیٍٻ شٌ هې چې ه کجخپ هًٌثٌٍ شً ًٌِیو‪ .‬ـجٰ‪٘ ٦‬تجـذ ىت‪ ،‬ههې‬
‫ټاکٌ خٌلتٍثٻ چتې پتً میتوث ښتجً کتې ه شٍٴتٲ پتً ميتجٻ ه لت‪ ٢‬ه ‪٨‬متٍمٍ مّتؤٻ‬
‫ٔيیوميمرش ثلنو ټمٍث ًٌشً ه ل‪ ٢‬ه یٍې خٌلې مّؤټیض ًٌٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫پً میوث ښجً کې ټً هنوې ًٌٌِصً نٍمٍړی ه ًٌٍګج ٌالیض هثمنیً ٴٍمنوث پً‬
‫ـیغ ٌټجکپ ٍٔ چې هٌه کجټً یٍ ه‪٤ٌ ً٬‬یٱً شٌرسه کړه‪ .‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً ه ٍثخپ ٌالیض‬
‫ه مٌِصیجٻ پً ـیغ ش‪٩‬ین ٍٔ چې پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجه یٌ‪٬‬تپ شتٌ ميجټتً یتٍ ىمتوث‬
‫ٌ‪٤‬یٱً رسشً ًٌٍِټً شٌ څٍ چې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ټً ثمٽً ثِيمٍ ثمجًس ټً ښجًٌنٍ څمً‬
‫‪٨‬ٵذ نٕینٍ ٌکړه ‪.‬‬
‫هثمٌیکج پً ليٯ ه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پٌپ‬
‫ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬تجـذ ه ؼنتٍح ‪٬‬تٌح پتً ـتٍٍه کتې هثمٌیکتج پتً لتيٯ ه‬
‫ؼيجهي ٴیجٿ شٌ ټٍټٍ ممکش مؽجىو خٽپ کیږي‪ .‬هثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ ټتً ِتٵٍ‪ٟ‬‬
‫ـجټتض ًث‪٬‬ی‪.‬هثمٌیکجیتجنٍ ًٌٍ ثٌ ؼترب ثٌ ه‬ ‫ًٌٌِصً پً مؽجىوینٍ ډیٌ ِمض ثمصفج‬
‫ٍیجشٌه مؽجىوین هې شً مؽدًٍ کړٻ چتې‬ ‫ىیٍثه ثٌ ِیمې پً ِ‪١‬فً ه رشثی‪ ٍ١‬لٌثخٍث‬
‫لپٽې ٌِٽې ټً ثٌ ٌ کٍٍې کړي ثٌ ه څً ٌلض ټپجًه ځجنٍنً ممٱٍ یج پتً نتًٌٍ کتجًٌنٍ‬
‫مرصٌٯ يش‪.‬‬
‫رشثی‪ ٍ١‬کې هثِې خج‪َ٨‬مً مؽجىوین ى‪ٌٌ ،‬چې ه ـجالشٍ شٍپج‬ ‫لٍ پً هې ثمصفج‬
‫شً شّٽی‪ ،‬نً ٍٔٻ‪،‬ه یأُ ثٌ نجىیٽۍ ثـّجُ یې ٌنً کړ ثٌ ه هللا ش‪٩‬جټی پً هې ٴٍٻ چې ‪:‬‬
‫خجًٌ رسه یې ه نيیٽیٍ پً شٍپج کې ه ثمیو ٔم‪٩‬ې خٽتې‬ ‫الشیأٍِث من ًٌؿ هللا ‪ . .‬پً ټین‬
‫کړې ثٌ پً ډیٌ ِمض ـجټض کې یٍ لپپ ؼيجهي ‪َ٨‬ٿ ٌِجشً چې یتٍ ټتً هثِتې کّتجنٍ‬
‫څمً ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ٌ‪.‬‬

‫‪207‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍمٍړي پً یٍه مٌکً کې ٌیيل چې هکنوىجً ټً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً ٍه لپتپ کتًٍ شتً‬
‫ًث‪٬‬ٽ‪ ،‬چې ه خٍټوک پً ٌس ِیمً کې ٌ‪ ،‬پً کًٍ کې مې هٌه ًٌځې ثِتًبثـض ٌکړ‪،‬لتٍ‬
‫مّٽق ګٌځیوٿ ثٌ پً هًیمً ًٌځ ټً کًٍه ه ؼيجه پً نیض پً یٍثٍې رس ٌٌشٽ‪ .،‬ټٍمړی ه‬
‫ثنځٌګٍ پً ِیمً کې یٍه ‪ ۹۱‬کٽن مؽجىو خجًکَي ثکتج شتً ًٌ‪٬‬ٽت‪ ،‬ثٌ ه ؼيتجه لتربه متې‬
‫ًٌشً ٌکړه‪ ،‬ى٭ً ًثرسه ٌمنٽً ثٌ خیج ټً ى٭ً ځجیً ه نًٌٍ مؽجىوینٍ پً مٍنوټٍ ثٌ هثمٌیکج‬
‫پً ليٯ ‪٨‬ميل ؼيجه شً پً ثمجهه کٍټٍ خٍلض ٌٍٔ‪.‬‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ نږهې مٽګٌی مي ٔین مفمو آلنو ٌثیٍ‪:‬ه کنوىجً ښجً ټً ِٵٍ‪ٟ‬‬
‫ًٌٌِصً چې ه ًٌژې پً ًٌٌِصیٍ ًٌځٍ کې ٌ‪،‬ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ کًٍ شً ًث‪٬‬ی لٍ هثچې پتً‬
‫ؼيجهی ىڅٍ خٍلض ٌ‪ ،‬هثمٌیکجیجنٍ مٽګٌي کًٍ شً ًٌ‪٬‬ٽپ شٌڅٍ یتٍ ٌنیيست لتٍ ـتجٰ‪٦‬‬
‫شٌې خچ ٍٔ‪،‬نٍمٍړي لپپ کًٍ ټً ٌس ِتیمې ختجً کتړ ثٌ ه ټتٍی کتجًیَ ِتیمې شتً الړ‪.‬‬
‫هکٍچنٍ ثلًب پتً ٔتپږمً ًٌځ ٍه کتًٍ شتً ًٌ‪٬‬ٽت‪، ،‬ـتجٰ‪٘ ٦‬تجـذ ًثشتً ٌٌیتپ چتې ه‬
‫ثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ خً ؼيجه کٌٍ‪،‬کً کٍمې ٌِٽې یج مياس هًرسه ٌي مجشً یٍ ًثکړه ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټدجٴٍ ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً پیپ کې یٍثٍې ٌ‪ ،‬هٔپې ختً پتً‬
‫پټً لٽکٍ شً ًٌشٽٍ ه ؼيتجه ه‪٨‬تٍس ختً یتٍ ًٌکتجٌٌ ًٌٌِتصً یتٍ لپتپ هثکتج ٌٍی متي‬
‫‪٨‬دوثټدجًي ًٌرسه مٽګٌی ٍٔ چې هٌثړه خً پً مٍټٌ ِجیکپ مّٽق ګٌځیوٻ‪ًٌ .‬ځ ختً یتٍ‬
‫پً ‪ٌٌ٬‬نٍ یج کنډٌثټٍ کې شیٌٌټً ثٌ هٔپې ميجٻ خً یې ه ؼيجه ه‪ٍ٨‬س لٽکتٍ شتً ًٌکتجٌٌ‪،‬‬
‫لٽک خً یٍ ثمٌیکجیجنٍ شً ه ٌِٽٍ ټً ًٌکٍټٍ ثٌ یج پً پٍټیٍّ ثٌ نًٌٍ ثمنیصٍ ټیکٍ کې ټتً‬
‫هثلٽٍټٍ څمً من‪ ٪‬کٍٻ‪ .‬هؼيجه ټپجًه یٍ مٽګٌي ثٌ ٌِٽې پیوث کٍټې چې شٌڅتٍ میجٔتصٍ‬
‫نٍمٍړي پً پټً ه‪ ً٬‬ؼٌیج ًٌث کړی ٌ‪ .‬ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ٌٍی مٍټٍي ـموهللا ٌثیٍ چې‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً میجٔض کې یٍځپ کًٍ شً ًثشٽٍ چې پً نیمً ٔپً خً ًث‪٬‬ی ثٌ‬
‫خیج خً پټً ټً کًٍه ٌٌس ‪،‬ځکً ـجالس ډیٌ لٌثح ٌ ثٌ ثمٌیکجیج ثٌ مٽګٌي یتٍ نٍمتٍړي‬
‫شً ِمض مصٍؼً ٌٌ‪.‬‬
‫ه ىتتډې ‪٬‬تتٌه ؼيتتجهي مٌک تَ‪ :‬ـتتجٰ‪٨ ٦‬دتتوثټٌـی‪٘ ،‬تتجـذ هثمٌیکجیتتجنٍ ه یٌ‪٬‬تتپ‬
‫پً ٔپٍ کې ؼيجهي ه‪ٍ٨‬س چيٌه‪ٌِ .‬تٽې ‪ ،‬ميتاس ثٌ مٽګتٌي‬ ‫ژمٍ ثٌ پرس‬ ‫هټٍمړ‬

‫‪208‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍ پیوث کٍٻ‪ .‬هثٌړي شتٌ ٌلصتً یتٍ څتً مٽګتٌي پیتوث کتړٻ چتې شکتړه مؽجىتو ٔتيیو‬
‫‪٨‬دوثټ٭نٍ چې پً شًٍ‪٬‬نٍ مٕيًٍ ٌ ى‪ ،‬پً ىموې ميجٻ ًٌرسه مٽګٌی ٔتٍ‪ .‬ه‪٬‬تً ميتجٻ‬
‫ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ هیٍه ؼيجهي مٌکَ ه ؼٍړٌټٍ ثًثهه ٌکړه‪ .‬هثچې ټً نٍمٍړي رسه پیّې یتج‬
‫نًٍ ثمکجنجس نً ٌ‪،‬نٍ ه مٌکَ ه ٰ‪٩‬جټً کٍټٍ ټپتجًه یتٍ پتً ‪ ۸۳۱۴‬ىتتٶ کتجٻ ه ٔت‪٩‬دج پتً‬
‫میجٔض کې ټً لپپ کًٍ څمتً خّتًبې ‪،‬ټٍښتٍ ثٌ ه ژٌنتو ٌِتجیپ یتٌٍړٻ ثٌ هخٍټتوک‬
‫مٌخٍ‪ ٟ‬ه ىډې ‪ٌ٬‬ه پً ِیمً کې یٍ ټٍمړنی ممٱٍ ؼيجهي مٌکَ ًٌخجنوې ٌهث کړ‪ .‬پً‬
‫هې مٌکَ کې پً پیپ کې هـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً مرش یٍثٍې پنځً کّج ثٌِیوٻ‪ .‬څٌنګً‬
‫چې هث ٌچً ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً ٌه مؽجىوینٍ ټً ى٭ٍ ثٌخٍ څمً ثِصٱجهه کٍټً چې ټتً شیٌژمتٍ‬
‫څمً هټصً پً یٍه ډنډ کې ٌالړې ٌې چې هڅاجک ٌړ نً ٌې لٍ هثٌهُ ثٌ مینځٽٍ کتجً‬
‫شٌې ثلیّض کیوثی ٍٔثی‪ .‬ه څاجک ټپجًه مؽجىوینٍ یٍ ممٽ‪ ٚ‬کْ پً ثؼتًٍه مٵتًٌه‬
‫کړی ٌ چې پً څٽًٌٍ ًٌځٍ کې خً یې یٍځپ ه مجٔینګٌَ ټً کيل څمً ه ٔپې پتً ميتجٻ‬
‫پً خٍهه خجنوې ثٌخً ًٌشً ًثٌړې‪.‬‬
‫ټً هې مٌکَ څمً ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ټٍمړنۍ مدجًٍه هثِې پیپ کړه چې پً مجښجٿ کې‬
‫خً ټً لپٽٍ مّٽفٍ مٽګٌٌ رسه پً ىٍثًه کې پٌشٍ کٽیٍ شً ًٌث ٍٔٻ‪،‬کً خً چج ټً ـکٍمض‬
‫رسه ىمکجًي کړې ٌه‪ ،‬یج خً یٍ پً ‪ّ٨‬کٌ کې نتٍٿ ټیکٽتی ٌ‪ ،‬ى٭تً ختً یتٍ ًثٌثیّتصپ‪،‬‬
‫خیٌشً خً یٍ شٍخً ًٌخجنوې ٌثیّصً ثٌ ټً لپپ کجً څمً خً یٍ پایانً کړٻ‪ .‬ه ًٌژې پتً‬
‫رسه ه ٔپې ه شٌثٌیفٍ پً ٌلض مّؽوٌنٍ شً ًٌشٽٍ ثٌ لٽکٍ شً یٍ هؼيجه پً ختجًه‬ ‫ًثش‬
‫کې شٵٌیٌٌنً کٍٻ ثٌ ًٌشً ٌیپ یٍ چې کٱجًٌ یٌ‪٬‬پ کړی‪٠ٌ،‬ن ثٔ٭جٻ ثٔ٭جٻ هی ‪،‬ؼيتجه‬
‫ٌٰ‪ ٛ‬هی ثٌ هکٱجًٌ پً ټیکٍ کې لپپ ځٍثنج مً هثلٽتٍا‪ .‬پتً هې ٌلتض کتې هـتجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ ه مٽګٌٌ ٔمیٌ شٌ ‪ ۱۱‬شنٍ ًِیوټی ٌ چې ه ٔپې ميجٻ کتيل پتً کتيل ګٌځیتوٻ‪،‬‬
‫ـکٍمصٍ لٽک یٍ ٌیٌٌٻ ثٌ هؼيجه ه‪ٍ٨‬س یٍ چيٌٌ ثٌ ه ٔپې پً ًٌٌِصۍ خٌلتً کتې‬
‫خً خیٌشً پً ىډې ‪ٌ٬‬ه کې لپپ مٌکَ شً شٽپ‪.‬‬
‫ټً ه‪ٍ٨‬س ثٌ شفٌی‪ ٞ‬څمً ه ٴصجٻ پً لٍث‪ :‬ه ‪ ۸۳۱۴‬ىت ٳ کجٻ ه ىٌثټٵ‪٩‬وه میجٔصې‬
‫پً ‪ ۳‬مً نیټً ه خٍټوک ٌټٍّثټۍ پً ِیدض ِیمً کې یٍه ټٍیتً ٴتٍمٍ ‪ٍ٬‬نتډه ًٌثنتً ٌه‪.‬‬

‫‪208‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ چې لرب ٍٔهث یٍ هؼيجهي ه‪ٍ٨‬س ټپجًه ښً ٌٰ٘ض ٌخجټً نٍ ټً لپٽتٍ ‪۱۱‬‬
‫کًّ مّٽفٍ مٽګٌٌ رسه ًٌ‪٬‬ی‪،‬ىٽصً یتٍ ؼيتجهي شٵٌیتٌ ٌکتړ ثٌ لٽتک یتٍ پتً ډثګتً ه‬
‫ثمٌیکج ليٯ مدجًٍې شً ًثٌخٽپ‪.‬‬
‫ـکٍمصٍ ‪ّ٨‬کٌ چې کٽً ًٌخجنوې لرب ٍٔٻ‪،‬نٍ ټً خٍټوک څمً یٍ هې ِتیمې شتً‬
‫رشٌ‪ ٧‬کتړ‬ ‫رسه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ثٌ مٽګٌٌ یٍ ًٌرسه ؼنت‬ ‫ٴٍث ًٌٌِصً ه‪ّ٨‬کٌٌ پً ًٌش‬
‫چې پً نصیؽً کې یٍ ‪ ۱‬ـکٍمصٍ ‪ّ٨‬کٌ ٌٌژٻ ٔتٍٻ‪،‬یٍ مؽجىتو ٍلمتٍ ثٌ ‪ ۴‬مؽجىتوین‬
‫هٔمن ژٌنوي ٌنیٍٻ‪،‬هث هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ثٌ هى٭ٍی ههثليل ثؼیٌثنٍ پً ليٯ ه ـتجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ همٽګٌٌ ټٍمړنۍ مّٽفجنً ؼګړه ٌه چې ًٌٌِصً هؼګړٌ خيیتٌ ًٌٍ ٌثلیّتض ثٌ‬
‫پً هًِض کنوىجً کې هؼيجهي پجڅٍ پٌيمً ظجخصً ٍٔه ‪.‬‬
‫ټتً هې پیاتتې ٔتتپ ًٌځتې ًٌٌِتتصً کٽتتً چتتې هـتجٰ‪٘ ٦‬تتجـذ هٌه مٽګتتٌي متتي‬
‫‪٨‬دوثټدجًي ثٌ ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټ٭نٍ چې ههه هثکجٍثمن ى‪ ،ٌٌ ،‬ه خٍټوک ٌټّتٍثټۍ ه پتجییٌَ‬
‫کجًیَ پً ِیمً کتې ټتً ثمٌیکجیتجنٍ رسه ممتجمن ٔتٍٻ چتې متي ‪٨‬دتوثټدجًي ٔتيیو ثٌ‬
‫‪٨‬دوثټ٭نٍ ژٌنوی ثمٌیکجیجنٍ ٌنیٍ‪.‬ټً ىموې نیٍٻ ٍٔي خنوي څمً ثمٌیکجیتجنٍ هـتجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ هِټيیض ټیٽٱٍ منرب پیوث کړٻ ثٌ ه ِټيیض ټً کٕٲ کیوٌ رسه یٍ هـتجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ ه ممٱٍ مٌکَ مٍٴ‪٩‬یض ى‪ ،‬کٕتٲ کتړ ثٌ پتً ىمتوې ًٌځ ثمٌیکجیتجنٍ ثٌههٌی‬
‫پتً نجمتً ه‬ ‫مٽګٌٌ ټٍیً ٴٍه ه ىډې ‪ٌ٬‬ه پً لٍث ًٌ ٌثیّصٽً چې ټً هې رسه هىډې ؼن‬
‫ىموټصً شٌرسه ٍٔ‪.‬‬ ‫ٔجىیکٍټ ټً ؼګړې ًٌٌِصً ټً ثمٌیکجیجنٍ رسه هٌى‪ ،‬ټٍی ؼن‬
‫کې کً څً ىت‪ ،‬ثمٌیکجیتجنٍ ه هثټٍشکتٍ ثٌ څٌلکتٍ پتً ٔتمٍٻ هًثنتً‬ ‫پً هې ؼن‬
‫ؼنګٍ ٌِجبپ ٌکتجًٌٻ ثٌ ډیتٌ ًٌٍ یتٍ ثِتص‪٩‬اٻ کتړ لتٍ خیتج ىت‪ ،‬هًثنتً شٽٱتجس ًٌشتً‬
‫ًٌِیوٻ‪،‬یٍه چًٍټکً یٍ ه مؽجىوینٍ ټمٍث ٌٌیٕصپ ٍٔه ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ ‪ّ٨‬کٌ ى‪ ،‬ډیٌ ټتً‬
‫پً ثٌ هٌ کې ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً مرش مؽجىوین ه ٔپې ټً شیجًې‬ ‫منځً الړٻ‪ .‬ه ؼن‬
‫نً پً ثِصٱجهه ټً ِتیمې ٌٌشتپ‪،‬لٍ ثمٌیکجیتجنٍشٌ څتٍ ًٌځتٍ پتً هې ‪ٌ٬‬نتۍ ِتیمً کتې‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬پً هې ؼګړه کې یٍځپ ثمٌیکجیجنٍ پتً لپٽتٍ ‪ّ٨‬تکٌٌ ىت‪ ،‬مبدتجً‬
‫ٌکړ‪ .‬هؼګړې پً شٌڅ کې ه مؽجىوینٍ ټً ؼمٽې یٍثٍې یٍ شن ټپٍ ٍٔ ثٌنتًٍ ىتی ٍیتج‬

‫‪210‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌشً ٌنً ًِیو لٍ هى٭ً ميجٻ هخٍټوک ٌټٍّثٻ ثٌ هثمٌیکجیجنٍ مٽګٌي ٰ‪ٝ‬پ ثټتوین پتً‬
‫کتې یتٍ ‪ ۱۱‬مؽجىتوین ټتً منځتً ٌړي پتً‬ ‫هًٌ‪ ٍ٬‬ه‪ٍ٨‬ه ٌکړه چې هىډې ‪ٌ٬‬ه پً ؼنت‬
‫هثِې ـجٻ کې چې ىٽصً ه ټٍټٍ مٍؼٍهٌ مؽجىوینٍ ٔمیٌ ‪ ۸۱‬شنً ٌ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ یٍځپ خیج لپپ مٽګتٌي رسه‬ ‫ه ىډې ‪ٌ٬‬ټً ؼن‬
‫ًثټٍٻ ثٌ هکنوىجً ه خٍټوک ٌټٍّثټۍ پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې یٍ پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پیتپ ٌکتړ‬
‫ه ‪ ۸۳۱۳‬ىت ٳ کجٻ همفٌٿ همیجٔصې پً ‪ ۱۱‬نیټً ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ثٌ مٽګٌٌ یې ه خٍټتوک ه‬
‫نیکً پً ِیمً کې پً هثليل ګٍډثګیجنٍ خٌیو ٌکړ ثٌ شٽٱجس یٍ ًٌشً ًٌِتٍٻ‪ .‬ټتً‬ ‫ميٌ‬
‫ًٌٌِصً مؽجىوین ه شًٍ‪ٌ٬‬ه پً لٍث الړٻ چې ىٽصتً ههښتمن ټٍیتً ٴتٍه پّتې‬ ‫هې ؼن‬
‫ًٌ‪٬‬ٽً چې ه لجًؼٍ ثٌ هثليل ‪ّ٨‬کٌٌ ه ټجنګٍنٍ ٔمیٌ ‪ ۱۱‬شً ًِیوه‪.‬‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ پً مرش مؽجىوینٍ هټصً ى‪ ،‬ههښتمن ټتً څتٍثړلیَ یٌ‪٬‬تپ رسه‬
‫چې ِيجً پیپ ٔتٍی ٌ‪ ،‬شتٌ متجٍهیګٌه یتٍ هٌثٿ ٌکتړ ثٌ ههښتمن‬ ‫مٵجخٽً پیپ کړه ؼن‬
‫‪ّ٨‬کٌٌ شً پً کې ه پجٿ ٌړ شٽٱجس ًٌِیوٻ‪ .‬ه ًٌځې پً ًٌٌِتصۍ خٌلتً کتې چتې کٽتً‬
‫‪ّ٨‬تکٌ څمتً ٌِتٽً ًثٌثلتيل نتٍ ههٔتمن‬ ‫ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ‪ٍ٬‬ښصپ ه یٍه نتږهې ټګیتو‬
‫همٌمۍ ىوٯ ٌګٌځېو ثٌ پً ِینً کې ٌټګېو‪.‬‬
‫مي ٔین مفمو ٘جـذ ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ټً ٴٍټً ه‪٘ ً٬‬فنً هثِتې خیتجنٍي ‪:‬کٽتً‬
‫چې ٌټګېوٿ نٍ پً ځمکً ٌ‪ًٍ٬‬ځیوٿ ثٌ ه ٌالړیوٌ ٌُ مې نتً هًټتٍه‪ ،‬ه‪٬‬تً ميتجٻ چتې‬
‫ههٔمن ټمٍث ه نیٍٻ کیوٌ ټً ل‪ ٌ١‬رسه ممجمن ٌٿ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی شً مې ه‪٨‬جء ٌکړه چې ثې‬
‫هللا ش‪٩‬جټی ههښمن پً الُ مې مً ًٌکٍې‪،‬کً ىموټصً پجشً ثٌ ٔيیؤ‪ ،‬نٍ ه‪٬‬تً ٌړه ډټتً‬
‫خً مجیًٍِ يش ثٌ هثِې څٍک خً نً ٌي چې پٌې ًثټتٍٻ يش نتٍ هللا ش‪٩‬تجټی ه ؼيتجه پتً‬
‫لج‪ ٌ٠‬نؽجس ًثن‪ٙ‬یذ کړې‪.‬‬
‫پً هې رسه مې هللا ش‪٩‬جټی پً خو کې نٍی ٴٍس پیتوث کتړ ټتً ځجیتً ًثٌالړ ٔت‪ ،‬ثٌ‬
‫خیٌشً مې لپٽٍ مؽجىوینٍ شً ځج ًثًٌِجٌٌ‪ ،‬هټصً چې ټً ِمض هًه څمً ځًٍیوٿ یتٍه‬
‫مؽجىو شً مې ٌٌیپ چې شً مې هٿ کړه ثٌ ه‪٨‬جء ًثشً ٌکړه ى٭ً هٿ کړٿ ثٌ هللا ش‪٩‬جټی متې‬
‫هًه ًٰ‪ ٪‬کړ‪،‬څٌنګً چې ٍمج ٍل‪ ،‬ډیٌ ژًٌ ٌ ثٌ ٌینً مې ‪ٜ‬جی‪ ٪‬کیوټً خیتج مؽجىتوینٍ پتً‬

‫‪211‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىموې ‪ٌ٬‬ه کې هثنځٌ ٌنې ًثمجشې کړې ه ى٭ٍ ټً ښجلٍ څمً یتٍ کتټ یتج شّتکٌه ًثشتً‬
‫ټً ِیمې ًثٌثیّص‪. ،‬‬ ‫ؼٍړه کړه ثٌ ههٌړٌ ثٌ ‪٬‬دجً څمً پً ثِصٱجهه یٍ ه ؼن‬
‫ه ؼيجه ه پٌثلصیج ًٌٌِصۍ ىڅې ثٌٔيجهس‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ چې کٽً ٍلمٍنً م‪٩‬جټؽً ثٌ ؼٍړ ٍٔٻ نٍ هثِيمٍ ثمجًس ټً نًٌٍ‬
‫مرشثنٍ رسه ه ټیونٍ کصنٍ ثٌ مًٌٍٕ ًٌٌِصً یې پي ؼٍړ کړ چې ټً لپٽې ِیمې پٌشتً‬
‫نًٌٍ ِیمٍ شً ىت‪ ،‬ؼيتجهي لٍځاتض ٌ‪٬‬ځتٍي‪ .‬ه ىمتوې ټپتجًه یتٍ ‪ٍ٬‬ښتصپ م‪٩‬تٌٌٯ‬
‫ٌټٍّثټۍ شً شٕکیپ ٌکړي لٍ ه ‪ ۸۳۱۳‬ىت ٳ کجٻ ه ؼاهی ثالٌٻ پً میجٔض کې یٍ چې‬
‫کٽً ‪ٍ٬‬ښصپ ه ٍثخپ ه ٔمٽٌَ ثٌ ثټ٭ٌ ٌټٍّثټیٍ ټً ثړلً م‪ٌٌ٩‬ٯ شً الړ يش پً الًه کې ټتً‬
‫هښمن رسه ممجمن ثٌ پً ډیٌ شکٽیٲ ههښمن ټً ثىیض څمً ليٗ ٍٔ‪.‬‬
‫هىموې کجٻ ه ٔ‪٩‬دج پً میجٔض کې ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ثًثهه ٌه چې ه ٍثخپ ٌالیض‬
‫هثی چٍپج ٌټٍّثټۍ شً الړ يش لٍ پً نیمً الًه یٍ ش‪ٙ‬می‪ ،‬خوٻ ٍٔ ثٌ ه کنوىجً ٌالیض‬
‫ه م‪ٌٌ٩‬ٯ پً ٌټٍّثټۍ ه خٌیو ثًثهه یٍ ٌکړه‪.‬ه ‪ ۸۳۱۳‬ىت ٳ کجٻ ه ٔ‪٩‬دج ه میجٔصې پتً‬
‫‪ ۸۹‬نیټً یٍ ه م‪ٌٌ٩‬ٯ ٌټٍّثټۍ پً مٌکَ ـمٽً ٌکړه‪،‬ه ٌټٍّثټۍ ـٱج‪٤‬صٍ پٍِصې یٍ ټتً‬
‫هښمن څمً ٌنیٍټې لٍ ه ٌټٍّثټۍ مٌکَ شً نږهې ههښمن پً مٌمتۍ پتً ِتینً خجنتوې‬
‫ٌټګېو ثٌ یٍه ٔیدً ًٌٌِصً ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِېو‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ؼّو هؼګړې پً ِتیمً کتې پجشتً ٔتٍ‪،‬چې ًٌرسه ه ‪ ۴‬شنتٍ نتًٌٍ‬
‫ٔيیوٌ مؽجىوینٍ ؼّوٌنً ى‪ ٌٌ ،‬ه پٌاې پً ِدج ه مفيل لٽکٍ ټمٍث ه ـجٰ‪٘ ٦‬تجـذ‬
‫ثٌ نًٌٍ ٔيیوثنٍ ثؼّجه پً ىموې ِیمً کې لتجًٌٌ شتً ٌِتپجًٻ ٔتٍٻ‪ .‬لتٍ کٽتً چتې‬
‫ثمٌیکجیج ثٌ ه ى٭ٍی ګٍډثګیج ًٌخجنوې لرب ٍٔٻ‪ ،‬هٌه ًٌځې خ‪٩‬و یٍ ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ‬
‫ؼّو خیٌشً ټً لجًٌٌ ًثٌثیّض ‪ ،‬کنوىجً ښجً شً یٍ ًثٌٌړ چې خیج یٍ یتٍه ًٌځ ًٌٌِتصً‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ًٌظً ٌٌ شً ٌِپجًه ثٌ ه کنتوىجً ٌالیتض ه خٍټتوک ٌټّتٍثټۍ ه پتجییٌَ‬
‫ِیمې ه مجٔینګٌَ پً ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬

‫‪212‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې ډٌٻ ه ثِيمٍ ثمض ه ى٭ً ثشپ هثِصج پجی شتً ًٌِتېو‪ ،‬چتې ه ثمٌیکتجیٍ‬
‫‪٠‬ج‪ٍ٬‬س ه ‪ ًٌٌ٬‬پً ثٌػ کې یٍ ه کٱٌ پً ټاکٌٌ لٍح ـتٌثٿ کتړی ٌ‪ ،‬ه کٱتٌ یتٍثړلیَ‬
‫ٴٍس ه مٵتجخٽې‬ ‫یٌ‪٬‬پ یٍ پً ډثګً مّمٌه کړی ثٌ ههٌی پً ٌړثنوې یٍ یٍثٍې پً ثیا‬
‫خیٽګً ٌړثنوې کړې ٌه ‪.‬‬
‫ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ٔيیو ٍٔ‪ ،‬لٍ الًه یې ال ى‪ ،‬ؼٌیج ټٌي‪ ،‬ه ٔيیو ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ هٌینتٍ‬
‫څجڅکې ه ـجالشٍ پً شًٍش‪ ،‬کې ٔپً ثلیّصٍ پٌګنٍ شً هىوثیض مٕجټٍنً ٔتٍٻ‪ ،‬چتې ًٌٌِتصً‬
‫پً ىموې پٽٍنٍ نًٍ ٍملتٍ ًٌث ٔتٍٻ شتٌهې چتې ه ثمٌیکتجیٍ ‪٠‬تج‪ٍ٬‬س پتً لتيٯ ؼيتجه ه‬
‫رسشجرسي ٴیجٿ ٔکپ لپپ کړ ثٌ ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌ یٍ ټً ىیٍثهه شاصیوٌ شً ثړ کړٻ ‪.‬‬
‫ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ه نٍمٍړي مٽګٌي ٌثیٍ چې مصٍث‪ ٪ٜ‬ثٌ مصٍکتپ‬
‫ِړی ٌ‪،‬پً رش‪ ٍ٨‬ثمًٌٍ کې ؼوي ٌ لٍ ټً مٽګٌٌ رسه یٍ ه ‪ٌ٤‬ثٰض ثٌ ‪٨‬تج‪٠‬ٱې نتً ډکتً‬
‫مٽګٌشیج هًټٍهه‪،‬ه ٔيجهس هثِې ثًمجنؽن ٌ چې نً یٍثٍې یٍ پً لپٽً ىمیًٕ ه ٔيجهس‬
‫ه‪٨‬جګجنې کٍټې خٽکې نًٌٍ مؽجىوینٍ شً یٍ ى‪ ،‬لٍثِض کجٌٌ چې ه ٔيجهس ه‪٨‬جء ًٌشتً‬
‫ٌکړي ‪.‬‬
‫ه ؼيجه پً الًه کې هٌمٌه ثیعجًګٌ ثٌ ٴٌخجنۍ شً چمصتٍ ٌ چتې ه ؼيتجهي ثمکجنتجشٍ‬
‫هثلّصٽٍ ټپجًه یٍ ـصی هکًٍ ِجمج ثالس ثٌ کصجخٍنً پٽًٍٻ شٌڅٍ یٍ پتً پیّتٍ ؼيتجهي‬
‫رضًٌیجس ًٰ‪ ٪‬کړي یٍمٽګٌی یٍ ٌثیٍ چې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړنیٍ ِمصٍ ٔیدٍ کې‬
‫یٍ ټً مج‪ٍ٬‬ښصنً ٌکړه چې ه ځمکې ټپجًه یٍ لٌیوثً ًثشً پیتوث کتړه چتې پتً پیّتٍ یتٍ‬
‫هؼيجه کجً ٌچٽٌٍ‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې ه ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ ه‪ ً٬‬ٴٌخجنۍ‪ ،‬مٕٵجس ثٌ لومصٍنً ٴدٍٻ کړي ثٌ پً‬
‫ثٌالهٌنٍ ثٌ مٽګٌٌ هې یٍ ههه خٌکجس پیٌٌٍ کړي ‪ .‬آمین یجًح ثټ‪٩‬ٽمین‬

‫❊❊❊‬

‫‪213‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ سیذ غتذاملالک آغا ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه ثٰ٭جنّصج پً مٌکَي ٌالیتض ًٌهګتٍ کتې یتٍ ټتً ممکاتٍ‬
‫مؽجىوینٍ څمً ٔمیٌٻ کیږي‪،‬نٍمتٍړی پتً هې ِتیمً کتې چتې ًٌٌِتصً ه ثمٌیکتجیٍ‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټپجًه پً یٍه ل‪ٌ١‬نجکً ثٌ مًٍثٻ ځپٍنکٍ ِتیمً خوټتً ٔتٍه ه مّتٽق ؼيتجه ټتً‬
‫ټٍمړنیٍ مؤِّینٍ څمً هی‪ ،‬چې ه لپٽٍ ٌینٍ پً ٴیمض یتٍ ه ؼيتجه ثٌ مدتجًٍې ډیتٍه‬
‫ًٌښجنً کړه‪ ،‬شٌڅٍ چې مٽګٌٌ ثٌ ًىٌٌثنٍ یٍ ىموث الً ش‪٩‬ٵیذ ثٌ ه ثٰ٭جنّصج پيٍمینتې‬
‫شً څیٌمً ه‪ ً٬‬ميمً ِیمً یٍ ه یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ه ؼيجه پً یٍه نتً مجشیتوٌنکٍ ِتنګٌ‬
‫ٌثړٌټً ‪.‬‬
‫ًثځت هټصً ه ًٌهګٍ ٌالیض ه هې ممکش ‪٬‬جٍي ثٌ ٔيیو پً ژٌنتو ًڼتج ٌثچتجٌٌ ثٌ‬
‫لج‪ٌ٠‬ې یٍ ًثشجنوې کړٌ ‪.‬‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه میٌِیو ث‪٬‬ج ٌٍی پً ‪ ۸۴۳۱‬ىت ٓ کجٻ کې ه ًٌهګ ٌالیتض‬
‫ه ِیوثخجه ه خيجهًلیٽٍ پً ِیمً کې هنیج شً ًث‪٬‬ی‪،‬نٍمٍړی ه ِیوثنٍ ټً ٴٍٿ څمتً هی‬
‫چې پً ثٰ٭جنّصج کې پً ث‪٬‬ج٘جـذ‪،‬پجچج٘جـذ یج میٌ٘جـذ ى‪ ،‬یجهیږي‪.‬‬
‫هًِتٍنً پتً لپتپ کتيل کتې ٌٌیتپ‪ ،‬ال مجٔتٍٿ ٌ چتې پتً‬ ‫‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج ټٍمړ‬
‫ثٰ٭جنّصج کې کمٍنیّصٍ کٍهشج ٌٍٔه ثٌ ه هًِض ثٰ٭جنّصج ‪ٍ٬‬نوې پً ًٌهګٍ ٌالیتض‬
‫کې ى‪ ،‬ه کمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬پً ٌړثنوې ٌټيس ٴیجٿ ثٌ ؼيجه پیپ ٔتٍ‪٨ .‬دتوثملجټک ث‪٬‬تج ال‬
‫شجنو ځٍث ٌ چې پً لپٽً ِیمً کې یتٍ پتً ؼيتجهي چتجًٌ پیتپ ٌکتړ‪ ،‬پتً لپٽتً ِتیمً‬
‫ِیوثخجه کې ټً څً ٌلض ؼيجهي لومض ًٌٌِصً ه پکصیکجثٌ ٌٍیٌِصج شٌمنځ پً پٌشتً‬

‫‪214‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ ؼيجهي مٌکَ شً الړ‪،‬ىٽصً یتې پتً ؼيتجهي ن‪٥‬تجمٍ ٍهه‬ ‫ِیمً ټٍثړه کې ه ـٵج‬
‫کړٌ پیپ ٌکړ ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ هینې ٍهه کړې ى‪ ،‬ش‪٩‬ٵیدٍټې ‪.‬‬
‫ه ِیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه ىا‪ٌ ً٬‬لض مٽګتٌی مٍټتٍي ٰ‪ٝ‬تپ ًيب ٌثیتٍ چتې ى٭تً‬
‫ميجٻ ٍه ه میٌثنٕجه پً ثنٍثًثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې ٌٿ‪٨ ،‬دوثملجټک ث‪٬‬ج چې ى٭ً ميتجٻ نتٍی‬
‫ځٍث ٌ ؼيجه ثٌ هینٍ ٍهه کړې هٌثړه یٍ کٍټې ثٌ ډیتٌ ٌلتض ختً پتً لٍِتض کتې پتً‬
‫ؼيجهي ؼديجشٍ کې ٌ‪،‬نٍمٍړي هلٍِض ٌالیض پً ډیٌٌ ؼګړٌ کې رشکتض کتړی هی ثٌ‬
‫٘جـذ شٌ مرش‬ ‫مؽجىو مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬ ‫کٽً چې لٍِض ٌالیض ه نٍمیج‬
‫النوې ٰصفً ٍٔ ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ى‪ ،‬ه یٍه مؽجىو پتً ـیتغ پتً ه‪٬‬تً ِتًبه ٰصفتً کتې‬
‫ګډٌنٍثٻ ٌ‪.‬‬
‫‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه نؽیذ ه ًژی‪ ،‬شٌ ِٵٍ‪ ٟ‬ثٌ ه کجخپ ه ٰصفې شٌ ميجټتً پتً ؼيتجه‬
‫کې رشیک ٌ‪ .‬کٽً چې پً کجخپ کې ه کمٍنیّصجنٍ ًژی‪ ،‬ټً منځً الړ‪ ،‬نٍمٍړي ٌِتٽً ټتً‬
‫‪٬‬جړې کٍٍه کړه ثٌ پً میٌثنٕجه کې یې پً ثنٍثًثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کتې هینتٍ ٍهه کتړې پیتپ‬
‫کړې‪.‬‬
‫ثٌ هٴٽ‪٩‬تً ؼتٍثه ه ٔتيیوٌ ـلتثشٍ‬ ‫ه‪ ً٬‬موًًِ چې مرشي یې ه مٕيًٍ ٘تٍ‬
‫پً لٽیٱً ٘جـذ یتٍ‬ ‫هِؽجهه نٕین لٽیٱً ٘جـذ ٰ‪ٝ‬پ ثټوین ‪ ‬چې ه ثً‪٬‬نو‬
‫ٔيٌس هًټٍه پً ‪٬‬جړه ٌه‪ ،‬ى٭ً ميجٻ پً هې ِیمً کې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ شَکیې یٍ ه پجمٍړ مٌکتَ‬
‫خٽپ کیوه‪ِ .‬یو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج چې پً نّذ ِیو ٌ ثٌ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشتً کت‪ِ ،‬تجًي شٵتٍث‪،‬‬
‫هیجنض ثٌ ښجیّصً ثليٳ ًٌکړي ٌ ه لٽیٱً ٰ‪ٝ‬پ ثټوین ٘تجـذ رسه یتٍ نتږهې ‪٨‬يٴتً‬
‫هًټٍهه ثٌ ټً نٍمٍړي رسه یٍ ه ش‪ٍٙ‬ٯ ه نٵٕدنویً مؽوهیً ‪ٌ٠‬یٵې خی‪٩‬ض ى‪ ،‬کړی ٌ‪.‬‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه میٌثنٕجه پً ثنٍثًثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې ټً څً ٌلض هًُ ٌیٽٍ‬
‫٘جـذ پً مٕيًٍه موًًِ مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ کې هثلٽً‬ ‫ًٌٌِصً ه مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ٌثلیّصً ثٌ شٌهٌٌ کٽٍنٍ یٍ پً هې موًًِ کې هینٍ ٍهه کړې ٌکړې‪.‬‬

‫‪215‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې لومصٍنً‬

‫ه‪ ً٬‬ميجٻ چې پً ثٰ٭جنّصج کې شن‪٥‬یمٍ ؼنګٍنً ٌ‪ ،‬ه ىؽٌس ه هیتجً پتً ثٰ٭تج‬
‫موثًِتتٍ کتتې ه ‪٠‬جټدتتجنٍ ه ؼم‪٩‬یتتض ‪٠‬ٽدتتً پتتً نتتٍٿ ِتتیمً ثیتتَې ثشفتتجهیې ؼتتٍړې‬
‫ٍٔې‪ِ،‬یو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه ًٌهګٍ ٌالیض ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثشفجهیً کې ه یٍ ممتکش ‪٬‬تړي‬
‫پً ـیغ ٰ‪٩‬جٻ ٌ‪،‬کٽتً چتې ه ‪٠‬جټدتجنٍ ثِتيمٍ شفٌیتک ‪٤‬يتًٍ ٌکړ‪،‬نٍمتٍړی ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫شفٌیک ټً ثِصجٌٍ رسه ټً ِيمًٌٍٕ ًٌٌِصً ټً ‪ ۱‬شنٍ نتًٌٍ مٽګتٌٌ رسه لپٽتې ِتیمې‬
‫ټپتجًه ٍمینتً ِتجٍي ٌکتړي ثٌ‬ ‫ًٌهګٍ شً الړ شٌڅٍ ه‪٠‬جټدجنٍ هثِتيمٍ شفٌیتک ه ًثشت‬
‫هلٽکٍ ثٌ ممًٌٍ ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ثٰکجً شنٍیٌ کړي ‪.‬‬
‫ِیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ثٌ مٽګٌٌ یٍ پً میتوث ًٌهګتٍ ٌالیتض کتې ه ِتیمٍ ‪٨‬ٽتاء‪،‬‬
‫مؽجىوین ثٌ ممًٍ ثٔمجٗ ٌټیوٻ ثٌ ه‪٠‬جټدجنٍ هشفٌیتک پتً ثړه یتٍ م‪٩‬ٽٍمتجس ًٌرسه‬
‫رشیک کړٻ‪،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پً کنوىجً کې ٌ ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬تج‬
‫ثٌ مٽګٌٌ یٍ ه ِیوثخجه ه ىٱض آِیج پً ِیمً کې مٱصجؿ ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ ه لپتپ ممٱتٍ‬
‫مٌکَ پً ـیغ ثنصمجح کړی ٌ ثٌ هټصً یٍ ه ‪٠‬جټدتجنٍ هثِتيمٍ شفٌیتک ټپتجًه ميشتړي‬
‫پیوث کٍٻ‪ .‬څً ٌلض ًٌٌِصً هٌی ه لپٽٍ مٽګٌٌټً ؼمٽې مٍټٍي ٰ‪ٝ‬تپ ًيب ثٌ ىجٔتمٍ‬
‫٘جـذ کنوىجً شً ٌثِصٍٻ ثٌ ىٽصً یٍ هثِيمٍ شفٌیک ټً مرش ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو‪،‬‬
‫مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ثٌ نًٌٍ مرشثنٍ رسه ٌټیوٻ‪،‬ى٭ٍی ًٌشً ٌٌیپ چې ه ِیمې ټتً‬
‫ثٌ ًٌهګتٍ شتٌمنځ ه ـتَح ثِتيمٍ ه ؼنګتٍ‬ ‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ‪ ،‬مؽجىوینٍ ثٌ ـصی ه ‪٬‬تَ‬
‫کٌښې ټً ؼنګیجټیٍ رسه ٌٌینٍ ثٌ ه‪٠‬جټدتجنٍ ه ِتٍټً ثیتَې هث‪٨‬یتې پتً ثړه پی٭تجٿ ًٌشتً‬
‫ًٌٍِي‪،‬چې ‪٠‬جټدج یٍثٍې ه ؼګړې پجی شً ًِیوٻ ثٌٍِټً ‪ٍ٬‬ثړي‪.‬‬
‫ِیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ثٌ مٽګٌي یٍ پً ىموې ٰ‪٩‬جټیض خٍلض ٌ‪ ،‬چې ‪٠‬جټدتج ‪٬‬تَ‬
‫ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً یٍ ه ِیوثخجه ه ِتجالًٌ ِتیمً پٌشتً ټتً ؼنت‬ ‫شً ًثًٌِیوٻ‪،‬ه ‪َ٬‬‬
‫څمً ٌنیٍټً‪،‬هټصً ه ‪٠‬جټدجنٍ ن‪٥‬جمٍ مرش ميمرش ثلنتو ه مفتيل ‪٠‬جټدتجنٍ پتً مٌِتصً ه‬
‫ِیوثخجه ٌټٍّثٻ ډثکټٌ مّٽ‪ ،‬هې شً شیجً کړ چتې ټتً ؼګتړې الُ ٌثليل‪،‬لتٍ یٍٔتمیٌ‬

‫‪216‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نًٌٍ ټٍپکٍثټٍ ه ِیوثخجه پً ٌټٍّثټۍ کتې ټتً ‪٠‬جټدتجنٍ رسه ؼګتړه ٌکتړه چتې ًٌٌِتصً‬
‫ٌشاصیوٻ‪.‬‬
‫ه میوث ښجً ثٌ ټٍګٌ ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً ِتیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬تج ثٌ مٽګتٌي یتٍ‬
‫کې ه مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ٘جـذ رسه پً ګډ کتجًٌث کتې‬ ‫شً الړٻ‪ ،‬پً ‪َ٬‬‬ ‫‪َ٬‬‬
‫پً ٍِټً ثیَه شٍګً هپکصیکج مٌکَ ښٌنې شً الړٻ پتً پکصیکتج کتې ټتً څتً ٌلتض لتومض‬
‫ًٌٌِتصً نٍمتٍړی پتتً چيجًثِتیجح کتې ؼنګتتٍ کٌښتې شتً ٌ‪ٍ٬‬ښتتصپ ٔتٍ‪ ،‬ه‪٬‬تً ميتتجٻ‬
‫ِیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج چې پمً ن‪٥‬جمٍ شؽٌخً ثٌ ِجخٵً یتٍ هًټتٍهه ه لپٽتٍ مٽګتٌٌ مرشت‬
‫ٌټجکپ ٍٔ‪ .‬پً چيجًثِیجح کې ټً څً مٍهې ؼيجهي لومض ًٌٌِصً ه میوث ښجً لت‪٢‬‬
‫شً الړ ثٌ ىٽصً ه ل‪ ٢‬ه مّؤٻ ميمرشآلنو ټمٍث ًٌشً ه ًٌهګٍ ٌالیض ه ‪٠‬جټدجنٍ ه مفتجى‬
‫مّؤټیض ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه میوث ښجً پً ل‪ ٢‬کې ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ثٌ مٽګٌٌ یٍ ډیٌه متٍهه ه کتٍه ٴتٌ‪ ٫‬پتً‬
‫نجمً ًِبثشیژیکً نٵ‪ ً١‬کې ؼيجهي لومض رسشً ًٌِتجٌٌ‪ ،‬کتٍه ٴتٌ‪ ٫‬یتٍه ټتٍړه ‪ٌ٬‬نتۍ‬
‫نٵ‪ ً١‬هه چې ى٭ً ميجٻ ه ؼنګٍ ل‪ ٢‬شٌ ټٍټٍ ميمً‪ ،‬ل‪ٌ١‬نجکً ثٌ ًِبثشیژیکً نٵ‪١‬تً خٽتپ‬
‫کیوټً‪،‬هټصً خً ‪٠‬جټدجنٍ شٌ ٌثًٌٌ النوې پً لیمً کې ګيثًه کٍټً ثٌ ـصی ه څاجک ټپجًه‬
‫یې ه ٌثًٌې ټً ثٌخٍ ثِصٱجهه کٍټً‪،‬ه‪ِ ً٬‬یمً چې ‪٠‬جټدجنٍ پً نٍخصٍ ٔکپ پتً کتې هنتوه‬
‫ثؼٌثء کٍټً ‪،‬پً ـٵیٵض کې یٍ ه میوث ښجً پً لٍثه مّت‪ٍ٩‬ه ه ٴتٍثٌٌ ه پتیٖ ٴتومٍ‬
‫ممً ډح کړي ٌه‪ ،‬مّ‪ٍ٩‬ه پً هې ِیمً څٍ ځٽً ِمصې ـمٽې ٌکړې ثٌ ـصی یٍځپ یتٍ‬
‫ٌى‪ ،‬نیٍټً‪ ،‬لٍ ‪٠‬جټدج خیٌشً ٌشٍثنیوٻ چې پتً هًنتٍ ٴٌختجنیٍ یتٍ ٌنیيست ثٌ شٌپجیتً یتٍ‬
‫ٌِجيت ‪.‬‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً ِیو‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج پً پیپ کې ه کجخپ ښجً ه لیٌلتجنې‬
‫پً ؼنګتٍ کٌښتً‬ ‫ه ‪ ۸۸‬ـٍٍې آمٌ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬څٌنګً چې نٍمٍړی خً ډیٌ ٌلض ه ٔا‬
‫کې ٌ کجًٌنً خً یې ه مٌِصیجٻ ټمتٍث ثؼتٌثء کیوٻ‪ًٌٌِ،‬تصً نٍمتٍړی ثٌ مٽګتٌي یتٍ ه‬
‫پً ؼنګٍ کٌښً کې پً لتومض ٌګتاًٻ‬ ‫ٴٌ‪٬‬ې هثش‪ ،‬منرب ٌٰٴې پً شٕکیپ کې ه ٔا‬

‫‪217‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٍٔٻ‪ .‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ههٌی ٴٌثًګجه پً ٴٌ‪ ً٬‬کې ٌه لٍ ؼيجهي لومض یٍ هکجختپ ه ٔتاٻ‬
‫پً خیيخیٽٍ ِیمٍ ټکتً ٔتکٌهًه‪،‬‬ ‫پً ل‪ ٍ٠ٍ١‬کې کجٌٌ‪،‬نٍمٍړي پً هې مٍهه کې ه ٔا‬
‫ګٽوًه‪،‬پپ ٍٰ٘یج ‪،‬کٽکج ‪ ،‬ٴٽ‪ ً٩‬نرصٌ‪،‬ٴٌه خج‪ ٫‬ثٌ نًٌٍ ِیمٍ کتې لتومض شتٌرسه کتړی‬
‫هی‪ .‬کٽً چې پً‪ ۸۱۱۱‬ٿ کجٻ کې ه ثِيمٍ ثمجًس ه مؽجىوینٍ یٍ ًِب ټاکٌ ه ِتجټن‬
‫شٍنپ ټً الًې هثٰ٭جنّصج ٔاٻ شً ٌثٌښض ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ثٌ مٽګٌي یٍ ى‪ ،‬ههې خيیتٌ‬
‫پتً لت‪٢‬‬ ‫خٌلٍثٻ ٌ پً کنوٍ کې ټً څً ميجٻ لومض ًٌٌِصً کجخپ شً ًث‪٬‬ی ثٌ ه ٔتا‬
‫کې یٍ لومض شً ثهثمً ًٌکړه ًٌٌِصً نٍمٍړی خیج ٔاٻ شً الړ ثٌ ه شمجً پتً ثٔتکمٖ‬
‫کې ه منص‪ٌ٥‬ه ٴ‪٩١‬ې مّؤٻ ش‪٩‬ین ٍٔ چې ًٌٌِصً ىموث ٴ‪ ً٩١‬ه ٌٰلجً شنګٍ شً ثنصٵتجٻ‬
‫ٍٔه‪.‬‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ پتً ډیتٌٌ ٰصٍـتجشٍ کتې‬
‫خٌلٍث ٻ ٌ ټً هې ؼمٽې ه خجمیج ٌالیض پً ټٍمړي ځپ ٰصفً کې چې ه ؼٽٌیتَ ثٌ ؼٽګتې‬
‫ټمٍث ًٌخجنوې ‪٨‬مٽیجس ٌٍٔٻ نٍمٍړی ه ؼٽٌیَ ټمٍث پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې رشیک ٌ‪،‬ه خجمیتجنٍ‬
‫ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً چې څٍ ځٽً پً ‪ًٍ٬‬خنو ثٌ ٔین ‪٨‬تيل ِتیمٍ کتې ‪٨‬مٽیتجس ٌٔتٍٻ ىت‪،‬‬
‫نٍمٍړي پً کې رشکض هًټٍه‪.‬‬
‫پتً هٰتج‪ ٍ٨‬کٌښتٍ کتې ٌ‪،‬چتې ه‬ ‫ه ثمٌیکجیجنٍ ه یٌ‪٬‬پ پً ميجٻ نٍمٍړی ه ٔتا‬
‫ثمٌیکجیجنٍ پً مبدجً کې ټپٍ ثٌ لپٽې ِیمې شً ٌټیږهیو‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ليٯ ؼيجه‬
‫مي مفموٌٰیو ٴیجٿ ثٌ مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪ٙ‬تمو ٌٍیتٌ چتې ه ِتیو‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬تج ټتً‬
‫نږهې مٽګٌٌ څمً هي ٌثیتٍ‪ :‬ټتً ثمٌیکتجیٍ یٌ‪٬‬تپ ثٌ ه کجختپ ټتً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً چتې‬
‫ث‪٬‬ج٘جـذ لپٽې ِیمې ِیوثخجه شً ًث‪٬‬ی نٍ ټٍمړنی ىڅً یٍ هثٌه چې مؽجىوین ٌِجيت‬
‫ممً ٌنیيس‪ ،‬ه ىموې ټپتجًه یتې پتً‬ ‫ثٌ هې ِیمې شً ه ًٍٔثی ن‪٥‬جً ه ټٍپکیجنٍ ه ًثش‬
‫ِیمً ثیَه کهً ډیٌې ىٽې ځٽې ٌکړې چې ډیٌې ګټًٍې ٌثٴ‪ٍٔ ٪‬ې‪،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ نٍمتٍړي ه‬
‫ثمٌیکج ليٯ ه ؼيجه شوثٌٿ پً ثړه ى‪ ،‬ىڅې پیپ کړې پً هې ټړ کې یٍ څٍ ځٽتً پکصیتج‬
‫ٌالیض شً ِٱٌ ٌکړ ثٌ ټً مي ِیٲ ثټٌـمن من‪ ًٍٙ‬رسه یٍ ٌټیتوٻ چتې ى٭تً ميتجٻ پتً‬

‫‪218‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔتتجىیکٍټ هًه کتتې هثمٌیکتتج لتتيٯ ه مٵجٌمتتض پتتً شٌشیدتتجشٍ خٍلتتض ٌ‪،‬څٌنګتتً چتتې‬
‫ثمٌیکجیجنٍ ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج پً میوث ًٌهګتٍ کتې ه مؽجىتوینٍ ه م‪١‬تٌؿ مرشت پتً‬
‫ـیغ پٌژثنو ثٌ ه نیٍټٍ پً ىڅً کې یٍ ٌ نٍځکً نٍمٍړی مؽدًٍ ٍٔ چې ټً لپٽې ِیمې‬
‫ىؽٌس ٌکړي‪،‬لٍ ه ؼيجهي چجًٌ ټً ثنّؽجٿ څمً یٍ الُ ٌثنمیّض ‪.‬‬
‫ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج یٍځپ خیج ه ثِيمٍ ثمجًس ټً مرششجخً ‪٬‬ړٌ رسه پً ًثخ‪ ً١‬کتې‬
‫ٍٔ ثٌ هى٭ٍی ټمٍث پً ًٌهګٍ ٌالیض کې ه ؼيجهي چجًٌ ه پٌمن خیٍټٍ کجً ًٌشً ٌِپجًٻ‬
‫مٽګتٌي یتٍ‬ ‫ٍٔ‪ .‬نٍمٍړی یٍځپ خیجپً ممٱتٍ ډٌٻ لپٽتې ِتیمې شتً الړ‪ ،‬لپتپ پمتٍث‬
‫ًث‪ٍ٬‬نډ کړٻ ثٌ ه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ه پیپ پً ثړه یٍ ًٌرسه ِيمًٍٕې پیپ کړې‪،‬نٍمتٍړی‬
‫پً ًٌهګٍ ٌالیض کې ه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ه ثنّؽجٿ خً چجًٌ خٍلض ٌ چې ثمٌیکجیتجنٍ یتٍ‬
‫ِټيیټ ټیٽٱٍ کٕٲ کتړ‪ ،‬پتً کتًٍ خجنتوې یتٍ ِتٽګٍنً ثمٌیکتجیٍ ‪ّ٨‬تکٌ ثٌ هثلتيل‬
‫ګٍډثګیج ًٌ‪٬‬ٽپ ثٌ ه نٍمٍړي ه نیٍټٍ ىڅً یٍ ٌکړه‪.‬‬
‫لٍ ِیو ‪٨‬دوثملجټک ث‪٬‬ج ثٌ مرش ًًٌٌ یٍ ثِم‪٩‬یپ ث‪٬‬تج ټتً ثمٌیکجیتجنٍ رسه ؼنت‬
‫ٌکړ‪ ،‬چې پً پجیٽً کې یٍ ثمٌیکجیجنٍ شً ټً شٽٱجس ثړٌټٍ ًٌٌِصً هٌثړه ًٌٌڼٍ ه ثٔ٭جټګٌٌ‬
‫کې ه ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٓ کجٻ ه ـٍس میجٔصې پً ‪ ۹‬مً نیټً پً ٔتيجهس‬ ‫رسه پً ممجمن ؼن‬
‫ًٌِیوٻ ‪ .‬ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ثمٌیکجیجنٍ ههٌی ؼّوٌنً ټً ځج رسه خګٌثٿ شً یٌٍړٻ ثٌ ىٽصً یې پً یٍه ؼٌ کتې‬
‫ٌ‪ًٍ٬‬ځٍٻ ‪ ،‬کٽً چې ه ِیمې لٽکتٍ ډیتٌې ‪ٍ٬‬ښتصنې ٌکتړې ‪ًٌ ۳۱‬ځتې ًٌٌِتصً ههٌی‬
‫ؼّوٌنً لپٽې کًٍنۍ شً ٌِپجًٻ ٍٔٻ‪،‬لٍ ه‪ ً٬‬ميجٻ ه ه‪ٔ ٍ٬‬يیوثنٍ یٍ کٌثمض لٽکتٍ‬
‫شً څٌګنو ٍٔ ى٭ً هثچې ټً ‪ًٌ ۳۱‬ځٍ ًٌٌِصً یٍ ى‪ ،‬ؼّوٌنً ِج ٌ ثٌ کٍٿ ش٭یتٌ پتً‬
‫کې نً ٌ ًث‪٬‬ٽی ‪.‬‬
‫ټً ِیو‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج څً یٍثٍې یٍ ٌٍی پجشً هی‪ ،‬هثچې ث‪٬‬ج٘جـذ ه ٔتجىیکٍس‬
‫ه م‪ٌ٩‬کتې ټتً ثشتتپ ميِتیٲ ثټتٌـمن من‪ٙ‬تتًٍ رسه ټتً ډیتٌه ٌلصتتً مٽګٌشیتج هًټتتٍهه ثٌ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ یٍ ى‪ ،‬ټٍټتً متٍهه ىمّتنګٌ ٌ ثٌ هٌثړٌ ه ؼيتجهثٌ‬

‫‪218‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ش‪ٍٙ‬ٯ ‪ٍ٬‬نوې ګڼ مٕتًبکجس هًټٍهٻ‪٨،‬دتوثملجټک ث‪٬‬ج٘تجـذ پتً لپتپ یتٍثٍینٍ ٌٍی‬

‫ِیٲ ثټٌـمن نٍٿ ثیای ٌ‪.‬‬
‫ه ٔيیو ‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج څٍ لج‪ٌ٠‬ې‬
‫ه ًٌهګٍ ٌالیض ه ِیوثخجه ٌټٍّثټۍ ه مؽجىوینٍ پً ٴٍٻ ِیو ‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج پتً‬
‫هې ِیمً کتې ه ؼيتجه ثٌ مدتجًٍې ه الًې ه یٍخنّتټګٌ ثٌ ٴتوٌې ـیعیتض ټتٌي چتې‬
‫هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ یٍ پً ټٍمړي ځپ ؼيجهي شفٌکجس پیپ کړٻ‪.‬‬
‫ىموث ثٌُ چې پً هې ٌټٍّثټۍ کې کٍٿ ممکش مؽجىوین ثٌ ډټګۍ مرشتث هي‬
‫ټکتتً ميمفمتتو ٌٰیتتو ٴیتتجٿ‪ ،‬متتي ‪٨‬دتتوهللا ‪ ،‬مٍټتتٍي ـدیتتذ ثټتتٌـمن ثٌ نتتًٍ ټتتٍٻ‬
‫هِیو‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬ج ه الُ شٌخیً ٍٔي ثٌ هنٍمٍړي پً ِتیًٍي کتې پتً ؼيتجهي ٰکتٌ‬
‫ًثټٍی ٍٔي کّج هي‪،‬پً ِیوثخجه کې ه ِیو‪٨‬دوثملجټک آ‪٬‬تج ټمتٍث ه ؼيتجهي مدتجًٍې‬
‫خنیجه کیاٍهٻ ٍٔ‪،‬چې ټً ثمٽً یتٍ نٍمتٍړی هثمٌیکجیتجنٍ ټمتٍث ډیتٌ ًٍ پتً ناتً ثٌ پتً‬
‫ٔي جهس ًٌٍِٻ ٍٔ‪ ،‬لٍ ًٌٌِصً ه نٍمٍړي نږهې مٽګتٌي ثٌ مٌِتصیجٻ ٔتيیو مٍټتٍی‬
‫ًٌٌِتتصً‬ ‫‪٨‬دتتوثټدجٴٍ ٘تتجـذ هنٍمتتٍړي الً ش‪٩‬ٵیتتذ کتتړه شتتٌهې چتتې ه‪٬‬تتً ٌټّتتٍث‬
‫هثمٌیکجیجنٍ پً ٴصپ ګجه ثٌ هثمٌیکجیٍ کصجًٌنٍ پً ىویٌه خوټً ٔتٍه چتې شٌثٌِتً شٌینتً‬
‫ثٔ٭جټګٌ پً ثًثمً ‪٨‬دًٍ نيش کٍالی ‪.‬‬
‫مي مفمو ٌٰیوٴیجٿ چې ثٌُ ه نٍمٍړي ه ډټګۍ مّؤټیض ټٌي ثٌ ډیٌه مٍهه ټتً‬
‫ٔيیو ث‪٬‬ج٘جـذ رسه پً مٽګٌشیج کې پجشً ٍٔی هی ه نٍمٍړي هٔم‪ٙ‬یض پتً ثړه ٌثیتٍ‪:‬‬
‫ٔيیو ث‪٬‬ج٘تجـذ خیّتجًی شٵٍثهثً‪،‬ـیجنتجک‪ ،‬مینتً نتجک ثٌ ممٽت‪ٔ ٚ‬تم‪ .ٌ ٚ‬هٌمتٌه‬
‫ـیجنجک ٌ چې مج پً څٍ کٽنً مٽګٌشیج کې شٌې خوثټٱج‪ ،٣‬ښکنځٽې یج پٍچې لربې نً هي‬
‫ثًٌیو ‪،‬ىیهج شً یٍ خوثټٱج‪ ٣‬پً لٍټً نً ًثٌړٻ‪ ،‬ـصی ممجټٱینٍ ثٌ ى٭ً هښمنج چې پً‬
‫ؼګړه ًٌرسه خٍلض ٌ پً خوٌ ثټٱج‪ ٍ٤‬یٍ نتً یتجهٌٻ ثٌ نتً یتٍ ًٌشتً ښتکنځپ کتٍٻ‪ ،‬ث‪٬‬تج‬
‫٘جـذ ىٌ ِيجً ه ًٍِر یْ ثٌ مجښجٿ ه ًٍِر ثملٽک ٌ‪٤‬یٱً کٍټتً ثٌ هثیتٍ پتً ِتمصٍ‬
‫رشثی‪ ٍ١‬کې ى‪ ،‬نً ٴ‪ٝ‬جء کٍټً ‪.‬‬

‫‪220‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪ٙ‬مو ٌٍیٌ هث‪٬‬ج٘جـذ ه مٌِصیجٻ ٔيیو مٍټٍي ‪٨‬دوثټدجٴٍ ټً ٴٍټتً‬

‫ٌثیٍ‪ :‬یٍ ٌلض چې پً کنتوٍ کتې ه خجالـ‪ٙ‬تجً رسه نتږهې ه ختٌػ ختٌٳ پتً ِتیمً کتې‬
‫ثٌِیوټٍ یٍه ٔپً چې مٽګٌي ٌیوه ٍٔٻ لٍ ٍه ٌیش ٌٿ ‪ ،‬ث‪٬‬ج٘تجـذ ټتً ځجیتً ًثپًٍشتً‬
‫ٍٔ‪ ٍ٬ ،‬یٍ ٌنیٍ ثٌ یٍه لٍث خٽً لٍث یٍ ٌکصپ کٽً چې پٍه ٍٔ چې ټٍٻ مٽګٌي ٌیوه هي‪،‬‬
‫نٍ ټً ځجیً ٌالړ ثٌ خيٌ ٌٌس‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټدجٴٍ ٌثیٍ ټً ځنډ شیٌٌټٍ ًٌٌِصً مې ًٌشً ٍِهث ٍٔه چې ث‪٬‬ج٘جـذ‬
‫چیٌشً الړ‪ ،‬نٍ ٍه ى‪ ،‬پّې ًٌٌٌش‪ ،،‬خيٌ مې ټٍٻ ځجیٍنً پّتې ٌکصتپ لتٍ پیتوث متې نکتړ‪،‬‬
‫ثنویانً مې ال ډًٌه ٍٔه‪ ،‬ثٌ نیض مې ٌ چې مٽګٌي ًثٌیش کړٿ شٌڅٍ ه ث‪٬‬ج٘جـذ هًک‬
‫ٌټګٌٍ‪ًٌٌِ ،‬صً مې ىّې یٍې ث‪ٜ‬جًٰ کٍټې شً چې ټٌګٍ پً کې پٌثشتً ٌ ًٌٌکصتپ‪ ،‬ګتًٍٿ‬
‫چې ث‪٬‬ج٘جـذ ىموټصً ه ټٌګیٍ پً کٍټً کې ه شيؽو پً ملجنځتً ٌالړ هی‪،‬متج چتې خصتۍ‬
‫ًٌشً ًڼج کړه ‪ ،‬نٍ ٌمې ټیو چې پټکی یې پً ‪٬‬جړه کې ٌٻ ٌٻ پٌٌس هی‪ ،‬ثٌ ټً ًِبګٍ یتٍ‬
‫ثٌښکې خيیږي ثٌ پً ‪٨‬دجهس کې ‪ٌ٬‬ٳ هی ‪.‬‬
‫مٍټٍي ٌٍیٌ ٍیجشٍي‪ :‬ه ث‪٬‬ج٘جـذ خپ ٘ٱض ه مٽګٌٌ لومض ثٌ لجکّجًي ٌه‪ .‬رسه ټتً‬
‫هې چې نٍمٍړی ټً پیٽً شٌ پجیً ٍمٍ مرش ٌ‪ ،‬لٍ ه ث‪٠‬جٳ لومض ټکً هی پمٍٻ‪ ،‬مینځپ ثٌ‬
‫نًٍ لومض خً یې پً لپٽً کجٌٌ ثٌ پً هې کجً کې ىیڅٍک شٌې ٌړثنتوې کیتوثی نتً ٔتٍثی‪.‬‬
‫نٍمٍړي ٌثیٍ پً ؼيجهي ؼٌیج کې خً چتې کٽتً متٍ ه ٔتپې ه پیتٌه هثًي شٵّتی‪ ،‬ثٌٴتجس‬
‫ؼٍړثٌٌ ثٌ ىٌ مٽګٌي شً خً مٍ یٍ ِج‪٨‬ض پیٌه ټیکٽً‪ ،‬ث‪٬‬ج ٘جـذ شً مٍ ىمیًٕ ‪ِ ۴‬ج‪٨‬صً پیتٌه‬
‫ټیکٽً ځکً نٍمٍړي پً ډیٌه لٍښٍ ه‪ ً٬‬ؼيجهي هنوه رسشً ًٍِټً ‪.‬‬
‫مي مفمو ٌٰیو ٴیجٿ ٌثیٍ‪ٔ :‬يیو ث‪٬‬ج٘جـذ رسه ټً هې چې مرش ٌ‪ ،‬لٍ ىیڅکٽً‬
‫یٍ مصٱجٌس چٽنو ثٌ ګٍٍثًه نً کٍټً‪ ،‬ځج یٍ شٌ ىیهج ټٍړ نً خجټً نً یتٍ کتٍٿ ه خٌشتٌ‬
‫لٍثىٕجس ټٌٻ خٽکې ىمیًٕ یٍ همٽګٌٌ رسه خٌثخٌه ‪٨‬جهي ګٍٍثًه کٍټً ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫‪221‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال رٌسي خان غاکف ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً ‪ :‬مي ثـموهللا ٌظیٶ‬
‫ٌٍکړو ثٌ ٍهه کړې یې ‪:‬‬
‫ٔيیو مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ پً کجٻ ( ‪ ۸۴۱۳‬ىت ٓ) کتې ه ٍثختپ ٌالیتض هنٍخيتجً‬
‫ٌټٍّثټۍ همٕیٌَ پً کيل کې هـجؼٍ ٘جټق مفمو پً هینوثًه ثٌ ؼيتجهی کتًٍنۍ کتې‬
‫نړ شً ًِبګٍ پٌثنیّصې‪ ،‬ټٍمړنۍ ٍهه کړې یې پً لپٽً ِیمً کتې هکتيل پتٌ‬ ‫هې ٰج‬
‫همٍِی ٌٍ ثٌ ګجګٌ پً ِتیمٍ‬ ‫مي ثمجٿ پیپ کړې ًٌٌِصً ه ٍثخپ هٔجه ؼٍی ٌټٍّث‬
‫کې پً ٍهه کړٌ خٍلض ٍٔ‪ ،‬هنتًٌٍ ٍهه کتړٌ ټپتجًه یتې ه پجکّتصج هخٽٍچّتصج ثیجټتض‬
‫هکٍټې ښجً شً ِٱٌ ٌکړ ىٽصً یې پً ممصٽٱٍ هینٍ موًٍِ کتې ټتً ؼیتوٌ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ‬
‫څمً ٍهه کړې شٌالًِ کړې‪.‬‬
‫پً ‪ ۸۱۱۳‬میيهي کجٻ کې چې هرشثٌ ّٰجه پً ‪ٜ‬و ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیتک پٌتپ‬
‫ٍٔ‪،‬مي ًٌٍي لج چې ال ټً ٌړکصٍخً یې ټتً ؼيتجه رسه مینتً هًټتٍهه‪ ،‬ټتً ‪٠‬جټدتجنٍ رسه‬
‫مٽګٌی ٍٔ ټً ىموې ثمٽً یې ٍهه کړې نیمګړې پجشً ٍٔې‪ ،‬نٍمٍړی هٔيجهس شتٌ ٌلصتً‬
‫پً ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ کې مرصٌٯ پجشً ٍٔ ثٌ شٌ ثلٌه یې ٌٰ٘ض ٌنتً مٍنتو چتې لپٽتې‬
‫نجٌبجمې ٍهه کړې ٌبجمې کړي‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔمٍټیض ثٌ مدجًٍه یې ‪:‬‬
‫پً ‪ ۸۱۱۳‬میيهي کجٻ کې ى٭ً ميجٻ چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه ټٍټنیَ ىتٌػ ٌ متٌػ‬
‫ثٌ ّٰجه ه ًٌکٍټٍ پً مٍلً ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ٴیتجٿ ٌکتړ‪ٔ ،‬تيیومي ًٌٍي لتج‬
‫‪٨‬جکٲ ه‪ ً٬‬ميجٻ شجٍه ځٍثنۍ شً ًِیوټی ٌ‪ ،‬چې ټً ؼيجه ثٌ لومض رسه هٍیجشې مینتې‬
‫ټً ثمٽً ه‪٠‬جټدجنٍ ټً یٍه ګٌٌپ رسه مٽګٌی ٍٔ‪ ،‬ټٍمړی هکنوىجً مٌکَ شً الړ ثٌټتً ى٭تً‬
‫ځجیتتً ه‪٠‬جټدتتجنٍ پتتً شٕتتکیپ کتتې هٔتتجٌټیکٍټ ٌټّتتٍثټۍ شتتً ٌالړ ثٌ ىٽصتتً یتتې همتتي‬

‫‪222‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪٨‬دوثټٌـمن شٌ مرش النوې پتً ٌِتٽٍثٻ ؼيتجه پیتپ ٌکړ‪،‬هکنتوىجً ٌالیتض هخٕتپړې‬
‫ٰصفتتې ًٌٌِتتصً نٍمتتٍړي پتتً ممصٽٱتتٍ ٌلصٍنتتٍ کتتې ټتتً مؽجىتتوینٍ رسه یٍځتتجي‬
‫هګٌٔک‪،‬هالًثٿ ‪ٌٰ،‬ثه ًٌه ثٌ ىموثِې ه ٌٰثه ٌالیض ه آح لًٍمج ِیمې پً ِمصٍ ؼګړٌ‬
‫کې خٌلً ٌثلیّصً‪ ،‬نٍمٍړی پً یجهٌ ؼګړٌ کې هلپپ ٔيجمض ثٌ ههښتمن پتً ٌړثنتوې‬
‫همیړثنې ثٌ هالًٌ پً ښٍهټٍ رسه همؽجىوینٍ شٌمنځ ه یٍه ٍړًٌ ثٌ متوخٌ مؽجىتو پتً‬
‫هټٍمړیٍ کٌښٍه ٴٍمنوثنجنٍ ٔتيیو متي مفمتو‬ ‫ـیغ م‪ٌ١‬ؿ ٍٔ ثٌ هى٭ً ميجٻ هؼن‬
‫ثلنو‪ٔ،‬يیو مي ًـمض هللا ثلنو ثٌ نًٌٍ ه ث‪٨‬صاه ثٌ شٍؼً ٌړ ٌګٌځېو‪.‬‬
‫پً ټٍمړیٍ کٌښٍ کې ټً لتومض‬ ‫هؼنٍح ټٍیوځٍ ٌالیجشٍ پً ثِصٵجمض کې هؼن‬
‫شٌرسه کٍټٍ خ‪٩‬و نٍمٍړی ټً ثٌ هې مّجٌٰ ًٌٌِصً پً ٍثخپ ٌالیض کې لپتپ کتًٍ شتً‬
‫ًثِصٍ ٍٔ ټً لپٽٍ ٴٌیدجنٍ رسه هټږ ٌلض شیٌٌټٍ ًٌٌِصً نٍمتٍړی هلپٽتې ٌټّتٍثټۍ‬
‫ټٍمړیتٍ‬ ‫(نٍخيجً) ټً مؽجىوینٍ رسه یٍځجي پً شٕکیپ کې همیتوث ښتجً پتٌ ټًٍهؼنت‬
‫ټیکٍشً ٌالړ ‪.‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ‪٠‬جټدج همیوث ًٌهګ ٌالیتض پتً مٌکتَ میتوث ښتجً کتې هرش ثٌ‬
‫ّٰجه ټً ټٍپکیجنٍ رسه پً ؼګړه خٍلض ٌٌ هؼګړې پً ټٍمړ هٰج‪ ٍ٨‬کٌښتً کتې شٌټٍټتٍ‬
‫ًِبثشیژیکً نٵ‪ ً١‬ثٌ ميمً ثمنیصٍ پٍِصً ه(کٍه ٴٌ‪ِ)٫‬نګٌ ٌ چې ِجشپ یتې ډیٌمٕتکپ‬
‫ثٌ ل‪ٌ١‬نجک ٌ‪،‬ه کتٍه ٴتٌ‪ ٫‬پٍِتصً ختً ىمیٕتً ههښتمن شٌِتمصٍ ګتيثًٌنٍ ثٌ ممتجمن‬
‫ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ النوي ٌه‪ٔ،‬يیو مي ًٌٍي لج هلپٽٍ مٽګٌٌ پً ٔتمٍٻ ههې ميت‪ِ ،‬تنګٌ پتً‬
‫ِجشٽٍ کې ډیٌ هپجٿ ٌړ ًٌٻ هًټٍه‪ ،‬هکٍه ٴٌ‪ ٫‬پٍِصً پً هثِې یتٍه مٍٴ‪٩‬یتض کتې ٴتٌثً‬
‫هًټٍه چې کٽً خً مؽجىوینٍ هې پٍِصې شً ثکاالس کٍٻ هښمن پً ډیٌه ثِجنۍ رسه پً‬
‫ًِج شٍګً ٌیٕصيی ٍٔثی‪ ،‬ټً ىموې ثمٽً هًٌځې ډیٌ ک‪ ،‬ټتً هې الًې همتٍثهٌ ثنصٵتجٻ‬
‫شٌرسه کیوه‪،‬لٍ مي ًٌٍي لج خً پتً ؼتٌأس ثٌ میړثنتً پتً ًڼتج ًٌځ یتجهې پٍِتصې شتً‬
‫هخجیپًٍ(ډثټّن) مٍټٌ پً مټ ثکاالس کٍٻ‪ .‬نٍمٍړي همیوث ښجً پً کٍه ٴٌ‪،٫‬ؼٽٌیَ ثٌ‬
‫ثً‪٬‬نو ِیمٍپً ِمصٍ ؼګړٌ کې خٌلً ٌثلیّصً‪،‬ثٌ کٽً چتې پتً ‪۸۴۱۱‬ىتت ٓ کتجٻ پتً‬
‫منٍ کې هکجخپ هنیٍټٍ ټپجًه ټً هٌٌ ثِصٵجمصٍنٍ(ؼيٻ ثخجه ثٌ میوث ښجً) څمً ‪٨‬مٽیجس‬

‫‪223‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پیپ ٍٔٻ ٔيیو مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ هى٭ٍ مؽجىوینٍ پً شٕکیپ کې ٌ چې هثً‪٬‬نتو‬

‫ټً الًې هکجخپ ښجً شً ننٍشپ‪.‬‬
‫هکجخپ ټً ًِبې ٰصفې ًٌٌِصً مؽجىوین هپٌٌث ٌالیض پً ټًٍ ٌلٍځیوٻ‪ٔ،‬يیو‬
‫‪٨‬جکٲ چې څٍ میجٔصې مّٽّپ یې ه ؼيجه پً ټٍمړنیٍ کٌښٍ کې شېٌې ٌې‪ ،‬هڅً ٌلض‬
‫ثًِبثـض کٍټٍ ټپجًه لپپ کًٍ شً هشٽٍ ثًثهه ٌکړه ‪،‬هٔتيیو ‪٨‬تجکٲ نتژهې مٽګتٌی متي‬
‫‪٨‬دوثالـو ؼيجنګیٌ ٌثٻ ٌثًٍ ‪ٔ،‬يیو ‪٨‬جکٲ ټً کجخٽتً ټتٍمړی کنتوىجً شتً ًث‪٬‬ی‪،‬پتً هې‬
‫ٌلض کې پً پٌٌث کې هممجټٱینٍ ټً ټًٍي ٔویو ش‪ٌٍٜ٩‬نً پیپ ٍٔٻ ‪٠‬جټدجنٍ ټً پتٌٌث‬
‫نً ‪٨‬ٵذ نٕینٍ ٌکړه ثٌ هکجخپ ښجً ـوٌهٌ شً ؼګړه ًثًٌِیوه‪ٔ .‬يیو ‪٨‬جکٲ چتې کٽتً‬
‫پً کنوىجً کې ټً هې ٌ‪٩ٜ‬یض څمً لرب ٍٔ ه مّؤټیض هثـّجُ ټً ممې یې کًٍ شتً‬
‫پٌیاٍه‪،‬پً کنوىجً کې ټً یٍې ٔپې شیٌٌټٍ ًٌٌِصً یې خیٌشً هکجخپ پً ټًٍ ـٌکتض‬ ‫ش‬
‫ټٍمړ کٌښې شً ٌالړ‪.‬‬ ‫ٌکړ ثٌ هؼن‬
‫هکجخپ ټً ٰصفې څً مٍهه ًٌٌِصً نٍمٍړي هٴٌ‪٬‬ې هثٌبې ٌٰٴې پً شٕتکیيشٍ کتې‬
‫پً ‪٬‬جړه ٌه ؼيجهي لتومض پیتپ کتړ چتې ډیتٌ‬ ‫یٍ ه مي ثمیٌلج ـٵج‬ ‫چې ٴٍمنوث‬
‫هټتٍمړ کٌښتې هميمتٍ نٵ‪١‬تٍ‬ ‫کې هخګٌثٿ پتً ثِتصٵجمض هؼنت‬ ‫ٌلض خً پً ٔا‬
‫هِجشٽٍ ثٌ نیٍټٍ پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٍلض ٌ‪.‬‬
‫پً شٍنپ ه ٔتاٻ‬ ‫پً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي کجٻ چې کٽً ه ‪٠‬جټدجنٍ یٍ ًِب ټاکٌ ه ِجټن‬
‫لٍثشً ٌٌس‪ ،‬خ٭ي ثٌ کنوٍ یٍ ٌنیٍٻ‪ ،‬ميًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ پً ىموې ‪٨‬مٽیجشٍ کې ىت‪،‬‬
‫خٌلٍثٻ ٌ‪ًٌٌِ ،‬صً چې کٽً ىمو‪ ً٬‬مؽجىوین پً پٽممٌي ثٌکنتوٍ کتې مفتجرصه ٔتٍٻ‬
‫نٍمٍړي پً ډیٌ مصجنض ټً لپٽٍ نًٌٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی ههښتمن پتً ٌړثنتوې مٵجٌمتض‬
‫ٌکړ‪ ،‬پً هې ٌلض کې ‪ ۸۱‬ځٽً یٍ پً خپ پّې ههښمن ټً ټًٍي ٴٍي ش‪ٌٍٜ٩‬نً ٌٍٔٻ چې‬
‫ه ټٍټٍ پً هٰج‪ ٧‬کې مي ًٌٍي لج ټً نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی خٌلً هًټتٍهه ثٌ ميت‪،‬‬
‫ًٌٻ یې ټٍخجٌه‪ .‬ه نٍمٍړي یٍ نږهې مٽګٌی مي ِٽیا ث‪٬‬ج خيیٌ کیًّ کٍي‪ ،‬هپٽممتٌي‬
‫ه ًخجشک پً ِیمً کې هښمن ٴٍي ش‪ٌ ٌٛ٩‬کړ‪ ،‬یٍٔمیٌ مؽجىوین ههښمن پً منځ کتې‬
‫مفجرصه پجشً ٍٔٻ‪،‬مي ًٌٍي لج چې هث ـجټض ٌټیو‪،‬ه مٌمیٍ پتً ختجًث کتې یتې لپتپ‬

‫‪224‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خجیٱًٍ مٍټٌ ممجمن ههښمن پً ‪ّ٨‬کًٌٌٌٌځ٭يٌه ثٌ ههښمن پً منځ کې یې ؼګړه پیپ‬

‫کړه‪،‬مفجرصه مجشً ٍٔه هؼګړې پً میوث ههښمن ه‪ ۸۱‬شنٍ ؼّوٌنً پجشً ٍٔٻ ثٌ ٌِتٽې‬
‫یې ‪٬‬نیمض ٍٔې‪.‬‬
‫ه ٔاٻ ټً ٰصفې ًٌٌِصً نٍمٍړي پً خٽن کې ه یٍې ‪ ۱۱۱‬کّیَې رضخصٍ ٴ‪٩١‬ې ه‬
‫مرش پً ـیغ هنوه ثؼٌثء کٍټً چې ه ممجټٱینٍ ه‪٬‬ٽهکٍ خٌیوٌنً ممنیٍی یې کجٌه‪،‬مي‬
‫ثِوهللا ٌثرس ٌثیٍ‪ :‬ممجټٱینٍ ه خٽن ثٌ ِمنګجنٍ ټً ؼنٍيب ‪ٌ٬‬نیٍ ِیمٍ ‪٬‬ٽهکٍ خٌیوٌنتً‬
‫کٍٻ‪ ،‬لٍ مؽجىوینٍ خً پً ډیٌ رس‪٨‬ض رسه هٰ‪ ٪‬کٍٻ‪،‬ه ىمتوې ِتجـې پتً ٔتٍټګٌه‪ ،‬هًه‬
‫ٍ٘ٯ‪،‬آٳ کٍپٌک ثٌ نًٌٍ ِیمٍ پً پً هٰج‪ ٍ٨‬ؼګړٌ کې ه ثمٌیکتجیٍ یٌ‪٬‬تپ ثٌ مبدتجًٌنٍ‬
‫هپیپ شٌميجټً ميًٌٍي لج ثلنو ه یٍه ٰ‪٩‬جٻ مّؤٻ پً ـیغ خٌلً هًټٍهه ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ یٌ‪٬‬پ ثٌ پً ٌړثنوې یې مّٽق ؼيجه‬
‫ه ‪ ۱۱۱۸‬میيهي کجٻ ه ًٌژې پً میجٔض کې ه ثِيمٍ ثمجًس همؽجىتوینٍشٌ‪٨‬ٵذ‬
‫نٕینۍ ًٌٌِصً چې ټً ثکځٌ ِیمٍ مؽجىوین ٌٌشپ مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ ى٭تً ميتجٻ‬
‫ى‪ ،‬پً لپٽً ِیمً کې ٰ‪٩‬جٻ پجشً ٍٔ ټً لپٽٍ مّٽفٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجي پتً ؼيتجهي‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ ثٌهلپٽٍ ثِٽفٍ ثٌ پٍځٍ ٌِجی‪ ٍ١‬پً لٍنتوي کٍټتٍ ثٌ ِتجشٽٍ خٍلتض ٌ‪ .‬ى٭تً‬
‫ميجٻ مٍ ٔيیو مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ ٌټیوهلپٽٍ ٌِجیٽٍ پً ثړه یتې ًثشتً هثيس ٌٌیتپ‪:‬‬
‫((پً هې ًٌٌِصیٍ کې مٍ ټٍي مي٘جـذ (ثمیٌثملتٍمنین متي مفمو‪٨‬مٌمؽجىو)ٌټیتو‬
‫ىوثیض یې ًثشً ٌکړ چې ٌُ هي کیږي یٍ ټٍپک ال ى‪ ،‬چجشً ًٌنکړې نًٍ شً پتٍه ٔتً ثٌ‬
‫کجً هي)همي ٘جـذ هثمٌ م‪١‬جخٶ مې ثټفموهللا ټتٍٻ پتٍځٍ ٌِتجیپ ثٌٌِتجی‪ ٢‬لٍنتوي‬
‫کړي ثٌ هٌلض ثنص‪٥‬جً کٍٿ))‪ً.‬ثٴ‪ ،‬ثټفٌٌٯ‬
‫‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ پتً ثٰ٭جنّتصج ه ثمٌیکتجیٍ یٌ‪٬‬تپ ټتٍمړنی کتجٻ ٌ‪ ،‬هث کتجٻ ه ِتمصٍ‬
‫مجیٍِیٍ‪،‬لپګجنٍنٍ ثٌ م‪ٙ‬جبدٍ کجٻ ٌ‪ ،‬ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ثٌػ ثٌ مٍػ کې ٌ‪،‬پً ځمکتې آ‬
‫ِیمٍ پتًٍې هیٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ثٍثهثنتً ګَمتې ګٌځیتوې ثٌ ه ثِتا متن ه‬ ‫شٌ کٽیٍثٌ ث‪ٌ٠‬ث‬
‫ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ ګٕض ٌ ګَثً نیٍټی ٌ‪ ،‬کٱٌي ثیصيٯ لپپ ټٍٻ پتٍځٍ ًٌٍ منتجیٖ شتً‬
‫ٌړثنوې کړی ٌ‪،‬ثٌ ثٌټْ ه ِمصې مجیٍِۍ ثٌ ـیٌثنصیج رسه ممجمن ٌ‪.‬‬

‫‪225‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔیدٍ کې ه ىیٍثه پً ګتٍټ ګتٍټ کتې یتٍ ٔتمیٌ خج‪َ٨‬متً‬ ‫لٍ پً ىا‪ ٍ٬‬ثمصفج‬
‫ٍملیٍ ه ـٍثهظٍ ټً ِیيح رسه مٵجخٽً ٌکړه‪َ٨ ،‬ٿ یٍ مصَټَٻ نً ٔتٍ ثٌ ه لپتپ ؼيتجهي‬
‫مّیٌ هش‪٩‬ٵیذ ثٌ خیج ِمدجټصیج ټپجًه الُ پً کجً ٍٔٻ‪ ،‬پً هې ٍملیٍ کې پً ٍثخپ ٌالیتض‬
‫کې مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ ى‪ ،ٌ ،‬چې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پتً ٌړثنتوې ټتً مٵتومٍ ؼيتجهي‬
‫ممکاجنٍ څمً ٔمیٌٻ کیږي‪.‬‬
‫مي ِٽیا ث‪٬‬ج خيیٌ چې ه ثٔ٭جٻ پً ٌړثنوې ه ٌِٽٍثټې مدجًٍې پتً پیتپ کتې ټتً‬
‫مي ًٌٍي لج رسه مٽګٌی ٌ ٌثیٍ‪ :‬هثمٌیکجیجنٍ ټمٍث هثٰ٭جنّصج هثٔ٭جٻ پً ټٍمړیٍ کې‬
‫یٍه ًٌځ ـجؼٍ مي ًٌٍي لج یٍ ٔمیٌ ممًٍ ثٌ خجنٱٍىه کّج ًث‪ٍ٬‬نډ کړٻ ثٌ ټً لپٽې‬
‫ؼيجهي ثًثهې یې لرب کړٻ ًٌٌِصً یې ټً مؽٽْ نً ٌ‪ٍ٬‬ښصپ چې پً هې ثړه ِصجٍِ څً‬
‫ن‪ ٌ٥‬هي‪،‬همؽٽْ ټً یٍه رس نً ن‪ٌٌ٥‬نً پیپ ٍٔٻ ثٌ شتٌ پجیتً ًٌِتیوٻ ثکځیتض پتً هې‬
‫ن‪ ٌٌ ٌ٥‬چې ثٌُ هِصٍ هٌِٽٍثٻ ؼيجه ټپجًه ٍمینً نً هه مّج‪٨‬وه همؽٽْ ه ًٌٌِتصٍ‬
‫کْ هن‪ ٌ٥‬شٌ ثًٌیوټٍ ًٌٌِصً مي ًٌٍي لج مجشً من ًث ٌثړثٌه چې ِصج څتً ن‪٥‬تٌ هی ‪،‬‬
‫ٍه چې همؽٽْ هخٌلٍثټٍ مجیٍُ کن ن‪ٌٌ٥‬نٍ ٍړه نجٍړه کړی ٌٿ چنتوث معدتض ؼتٍثح‬
‫می ًٌنکړ‪ ،‬ميًٌٍی لج کٌثً ٌلنوٻ ثٌ ًثشً یې ٌٌیپ‪ :‬پٍښصنً کتٍٿ ‪ ،‬چتې نتًٍ ىتی‬
‫څٍک نً ٌي ًثرسه ثٌ ٍه پً یٍثٍي شن ًثٌالړٔ‪ٍ ،‬مٍ ٌ‪٠‬ن شً هًث‪٬‬ٽٍ ‪٬‬ج٘تدٍ کٱتجًٌ پتً‬
‫کړٿ ٔيیو خٽپ کیږٿ ؟ ٍمج مٌګ لٍ خً نً لٌثخیتږي ؟ متج‬ ‫مٵجخپ کې هث لپپ رس ٴٌخج‬
‫ًٌشً ٌٌیپ نً ىی کٽً نً‪ .‬نٍمٍړي ِ‪ ،‬هِصٍ لپپ ټٍپک ثٌ ې شً کړ ټً مؽٽْ نتً یتې‬
‫ثؼجٍه ًثٌثلیّصً ثٌ مجشً یی ٌیپ ًثځً‪ ،‬پً مٍټٌ ِجیکپ ِپجًه ٍٔټٍ شٌښً ډیٌه متٍ ىتی‬
‫‪ ٫‬نً ٌ ًٌٌِصً نٍمٍړي هًثشٽٍنکٍ پينٍنٍ پً ثړه خفغ پیپ کړ‪.‬‬
‫مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ شٌټٍټٍ ټٍمړی ٌِتٽٍثٻ خٌیتو ه‪ ۱۱۱۴‬ٿ کتجٻ پتً ثٌثیٽتٍ کتې‬
‫یٍ پً خٕپړه شٍګً ٰصق کړه‬ ‫هٍثخپ ٌالیض هنٍخيجً ٌټٍّثټۍ پً مٌکَ شٌرسه کړ‪ٌ ،‬ټٍّث‬
‫ګڼ ٔمیٌ ٌِجیپ یې پً ‪٬‬نیمض ٌنیٍٻ‪ .‬ټً هې کجمیجح خٌیتو ًٌٌِتصً هښتمن ‪ٍ٬‬ښتصپ‬
‫خیٌشً ٌنیيس پً ِيجً یې هٍثخپ ټً مٌکَ کيس ثٌ کنوىجً ٌالیتض‬ ‫چې هنٍخيجً ٌټٍّث‬
‫پً ِیمً کې ًٌشً‬ ‫نً ًِبه ٴٍه هنٍخيجً ٌټٍّثټۍ پً ټًٍ ًث‪٬‬ٽً‪ ،‬مؽجىوینٍ هِپیٌه ِن‬

‫‪226‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کمین ٌنیٍ‪،‬ټٍټً ٴٍه یې خیٌشً پً ٔجه کړه ثٌ هٌټٍّثټۍ مٌکَ شً ٌنً ًِیوٻ‪.‬هث پً ٍثختپ‬
‫ثٌ ګجٌنډیٍ ٌالیصٍنٍ کې شٌټٍٻ ټٍمړی ٌِٽٍثٻ خٌیتو ثٌ خٌیتج ٌه چتې مؽجىتوینٍ شٌالِتً‬
‫پً ِیمً کې هګٍډثګۍ ثهثًې پً ‪ّ٨‬کٌٌ شٌرسه ٔتٍ‪ ،‬څتٍ‬ ‫کړه‪.‬هٌى‪ ،‬خٌیو هِپیٌِن‬
‫ًٌځې ًٌٌِصً هرسلکج هټٍهینٍ پً ِیمً کې ه ٍثخپ هثمنیتً ٴٍمنتوثنۍ پتٌ ‪ّ٨‬تکٌٌ‬
‫ٌِٽٍثٻ خٌیو شٌرسه ٍٔ چې پً نصیؽً کې یې یٍ ‪ّ٨‬کٌٌٌژٻ ٍٔ ه‪٨‬دوثټمجټٶ پً نٍٿ یتٍ‬
‫ٴٍمنوث ژٌنوی ٌنیٍٻ ٍٔ‪.‬هې خٌیوٌنٍ پً لپپ ٌلض کې هـتجالشٍ نجمّتج‪٨‬وشیج شتً پتً‬
‫کصٍ لًٍث ډیٌ ثىمیض هًټٍه‪،‬ځکً پً هې رسه پً ِیمً کې همؽجىوینٍ مٍؼٍهیض ظجخض‬
‫ٍٔثٌ ههښمن ‪ ًٌٌ٬‬یې لص‪ ،‬کړ ى٭ً ډثً ثٌ هىٕض چې پتً ِتیمً لپتًٍ ٌ هلٽګتٍ ټتً‬
‫ٍړٌنٍ ٌٌس‪.‬هې ‪٬‬یٌمصٍٴ‪ ً٩‬پېاٍ ههښمن پاې ٌټړٌٍټې‪ ،‬ى٭ٍ ِیمٍ شً چې ختً ‪ّ٨‬تکٌ‬
‫پً ډیٌ ث‪٠‬منج شٽپ ممً یې ٌنیٍٻ ٍٔه‪.‬‬
‫پً ‪ ۱۱۱۴‬میيهي کجٻ کې هکجخپ کنوىجً پً ټٍیً الً هشتجٍي پتً ِتیمً هګٍډثګیتٍ‬
‫‪ّ٨‬کٌٌ پً ٴٍي پٍِصً هٔپې ټً ممې پٌثك ٌِٽٍثٻ خٌیو شٌرسه ٍٔ‪ ،‬پتً هې ـمٽتً کتې‬
‫هٍثخپ یٍٔمیٌ ؼيجهي ٴٍمنوثنٍ (ٔتيیو متي مفمتوګپ‬ ‫هٔيیو مي ًٌٍي لج شٌڅن‬
‫خٕیٌ‪ٔ،‬يیو مي نيیٌثلنتوثٌ متي ثـمتوهللا من‪ٙ‬تًٍ)ى‪ ،‬خٌلتً هًټتٍهه هخٌیتو ‪٨‬متٍمٍ‬
‫ٴٍمنوه هٔيیو مي ًٌٍي لج پً ‪٬‬جړه ٌه ‪.‬ثِوهللا ٌثرس چې پً هې ـمٽتً کتې ټتً متي‬
‫ًٌٍي لج رسه مٽګٌی ٌٌ ٌثیٍ‪ ،‬ى٭ً ٔپً ـجؼٍ ٘جـذ (ميًٌٍي لج ) مؽجىوین پتً‬
‫هًیٍ خٌلٍ شٕکیپ کړٻ یٍه ډټً مؽجىوین پً کمتین کتې ٌٌ هٌىمتً ډټتً ه ٌِتجب‪ ٍ١‬ثٌ‬
‫ٔجشً هٌشٽٍ هالًې هـٱج‪٤‬ض ټپجًه ٌګاًٻ ٍٔه هًیمً ډټتً پتٌ پٍِتصً خجنتوي هش‪٩‬تٌ‪ٛ‬‬
‫ټپجًه ش‪٩‬ین ٍٔه چې ههې ًٌٌِصٍ ډټې مرشي ه مي ًٌٍی لج پً ‪٬‬جړه ٌه‪ ،‬ټٍمړی څتٍ‬
‫مٽګٌي پٍِصې شً ډیٌ نژهې ًٌ‪٬‬ٽپ ثٌ ه يب ثی‪ ،‬یک مٌمۍ یې پٍِصٍ شتً ن‪ٙ‬تذ ثٌ ٰیتٌ‬
‫کړه مٌمۍ پً لپپ ىوٯ ًِج ٌټګیوه ‪ ،‬ټً هي رسه ِ‪ ،‬مؽجىوینٍ پٌ پٍِصً ش‪ ٌٛ٩‬پیپ‬
‫کړ‪ ،‬کٽً چې مٍ پٍِصې شً ًٌِیوٌ مي ًٌٍي لج ‪٨‬جکٲ شتٌ متٍ ممکتې پٍِتصې شتً‬
‫ًِیوټی ٌ ًٌٌِصً هکمین مٽګٌي پٍِصې شً پٌ ًثًٌثنٍ کٍمکٍ ‪ّ٨‬کٌٌ ى‪ ،‬خٌیتو ٌکتړ‬

‫‪227‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې کجمیجخٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې ‪ّ٨ ۸۳‬کٌ ٌٌژٻ ٍٔٻ‪ ۱،‬شنً ژٌنتوي ٌنیتٍٻ ٔتٍٻ‪،‬هٌه متٍټٌ‬
‫شمٌیذ ٍٔٻ یٍ مٍ ‪٬‬نیمض کړ‪.‬‬
‫هث ‪٨‬مٽیجس هکجخپ کنوىجً پً ټٍیً الً هِړک پٌ رس شٌرسه ٍٔٻ نتٍ ځکتً یتی ټتً‬
‫ى‪ ،‬لرب ٍٔٻ ثٌ هې پیاې ى٭ً ميجٻ ډیٌ م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ثن‪٩‬کجُ هًټٍه‪.‬‬ ‫ؼَیجشٍ ‪٨‬جٿ لٽ‬
‫ه ‪ ۱۱۱۴‬میيهي کجٻ پً ًٌٌِصیٍ کې ه ٍثخپ ه ٔتجه ؼتٍی ٌټّتٍثټۍ پتً مٌکتَ ثٌ‬
‫ثمنیً ٴٍمنوثنۍ پٌثك ٌِٽٍثٻ ثٌ پٌٌګٌثمٍ ـمٽً شٌرسه ٍٔه ‪،‬هٔجه ؼتٍی ٌټّتٍثټۍ پتً‬
‫ٌالیض کې شٌټٍټٍ ميمً ثٌ ًِبثشیژیکً ٌټٍّثټۍ هه چې هکجخپ کنوىجً پً ټٍیً الً پٌشتً‬
‫ټً هٌٌ ټًٍیتٍ خٌیتو‬ ‫هه‪ ،‬هښمن یې ىمیًٕ ه ِجشٽٍ ډیٌ ٍیجس کٍٖٔ کٍي ‪.‬پً ٌټٍّث‬
‫شٌرسه ٍٔ‪،‬هـّن کجًیَ ټً لٍث ٴٍمنوه همي ًٌٍي لج پً ‪٬‬جړه ٌه ثٌ هثً‪٬‬نتوثح رسک‬
‫ټً ټًٍي ٴٍمنوه همٍټٍي مفمو‪٨‬ج مٍّټیض ٌ‪.‬پً هې ـمٽً کې ههښتمن ګتڼ ٔتمیٌ‬
‫‪ّ٨‬کٌ ٌٌژٻ ٍٔٻ همفموؼم‪ ً٩‬پً نٍٿ یٍ ٴٍمنوث ژٌنوی ٌنیٍٻ ٍٔ‪.‬‬
‫پً ‪ ۱۱۱۳‬میيهی کجٻ کې هکجخپ کنوىجً پً ټٍیً الً کيس شً څیٌمً هکجخپ ثهثًې‬
‫لیجٻ مفمو ـّینٍ پً مٍټٌیَ کجًٌث ممتجمن خٌیتو شتٌرسه ٔتٍچې ټتً‬ ‫ه ٍثخپ ه ٌث‬
‫ثمٽً یې ګڼ ٔمیٌ ثمنیصٍ پٍټیْ مړه ثٌ ژٌخپ ٍٔٻ ثٌ یٍ ٔمیٌ یې ژٌنوي ٌنیتٍٻ ٔتٍٻ‬
‫ټً خٌیوه ًٌ‪ٌٌ ٫‬س‪ .‬ټً هي خٌیو ًٌٌِتصً هښتمن ِتمض ش‪٩‬ٵیتذ پیتپ کتړ‬ ‫لپٽً ٌث‬
‫ثمٌیکجًٍ ځٍثکٍنٍ همي ًٌٍي لج ثٌ مٽګٌٌ هنیٍټٍ ټپجًه ِمصٍ چجپې پیپ کړي ‪.‬‬
‫ٔيیو مي ًٌٍي لتج ه ‪ ۱۱۱۱‬نتً خیتج شتٌ ‪ ۱۱۱۳‬ٿ کتجٻ پتًٍي هؼيتجه پتً ىا‪٬‬تٍ‬
‫ٔیدٍکې ه لپٽٍ ـیٌثنٌٍنکٍ کجًنجمٍ ثٌ کجمیجخٍ ؼګتړٌ ټتً ثمٽتً هیتٍه‬ ‫ټٍمړنیٍ ثمصفج‬
‫پیجٌړي‪ ،‬منيل ثٌ خجنٱٍىه ‪٠‬جټذ ٴٍمنوث پً ـیغ ٔيٌس ٌمٍنو‪ .‬ه ٍثخپ ٌالیض پً ګڼتٍ‬
‫ٌټٍّثټیٍ ثٌ هًٌڅیٌمً ٌالیصٍنٍ ‪ َ٬‬ثٌ کنوىجً پتً یتٍ ٔتمیٌ ٌټّتٍثټیٍ کتې یتې ډیتٌ‬
‫پتً نتجٌه‪ ،‬مٵتٌ‪ ،‬ثٌ‬ ‫ٍیجس نٱٍى پیوث کړ‪ .‬نٍمٍړي ٌلض نجٌلض پً ٍثخپ رسخیتٌه ه‪٬‬تَ‬
‫ؼنډه ٌټٍّثټیٍ کې ى‪٨ ،‬مٽیجس شٌرسه کٍٻ ‪.‬‬

‫‪228‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هیجهٌ کٽٍنٍ پً مٍهه کې هؼيجه ِجـې پٌثلې ٍٔې ثٌ هؼنٍح پً ٍیجشٌٌ ٌالیصٍنٍ‬
‫کې هثٔ٭جٻ پتً ‪ٜ‬تو ؼيتجه ثٌ مٵجٌمتض ګتٌٿ ٔتٍ‪ .‬ه ٍثختپ ‪،‬کنتوىجً‪،‬ثًٍګج ثٌ ‪٬‬تَ‬
‫ثٌ ټً یٍ خپ رسه پتً ىمکتجً لپتپ ؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنتً متن شتً‬ ‫مؽجىوینٍ پً ىم٭ږ‬
‫کې ه ميًٌٍي لج ثلنو‬ ‫ٌړٻ‪،‬ههې ؼيجهي ٰ‪ٝ‬جء پً ًثمنځصً کیوٌ ثٌ ِیمٍ پً ثٍثه‬
‫ثِجيس نٵٖ ٌ چې پً ټٍمړنیٍ ِمصٍ ـجالشٍ کې یٍ ؼيتجهي مٵجٌمتض ؼتجًي ٌِتجشً ثٌ‬
‫هؼيجه ٌټٍټً یې ِړېوث شً پٌېناٍهه ‪.‬‬
‫هٔيجهس ٌثٴ‪ ً٩‬یې‬
‫ٔيیو مي ًٌٍي لج پً ٍثخپ ثٌ ًٌڅیٌمً ؼنٍيب ٌالیجشٍ کې هثٔ٭جٻ پتً ٌړثنتوې‬
‫هٌِٽٍثٻ ؼيجه ټً ممکاجنٍ خٽپ کیوه‪ ،‬هنٍمٍړي پً نٍښض ثٌ ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ پً یجهٌ‬
‫ِیمٍ کې هؼيجه ِجـې پٌثلې ٍٔې‪.‬ټً ى٭ً پیٽً ال نٍمتٍړی ههښتمن هِتًبګٍ ث‪٬‬تَی‬
‫ٌهى٭ً هټً منځً ٌړټٍ‪ٔ،‬يجهس ثٌ یج ژٌنوي نیٍټٍ ټپجًه یې ډًٌ ٍیجس کٍٍٕٔنً ثٌ ىڅې‬
‫کٍټې‪،‬هنٍمٍړي هکٕٲ ټپجًه یې ٍیجس ٔمیٌ ؼجٍِِج ګاًټی ٌ شٌڅٍ هٴیٶ مٍٴ‪٩‬یض‬
‫یې م‪٩‬ٽٍٿ کړي‪.‬‬
‫کٽتتً چتتې پتتً ‪ ۱۱۱۳‬ٿ متتیيهی کتتجٻ کتتې هِتتیًٍي ٌټّتتٍثټۍ پتتً مٌخٍ‪٠‬تتجشٍ کتتې‬
‫یتٍ‬ ‫هثمٌی کجیٍ ځٍثکٍنٍپً ٴ‪١‬جً چجٌهنً ٌٍٔه پً هې چجٌهنً کې هنًٌٍ پٍځیجنٍ شٌڅن‬
‫ټٍړ پٍړي ثمٌیکجًٍ ثٰرست چتې ( ډث ) نٍمیتوه ىت‪ٌٌ ،‬ژٻ ٔتٍ‪ ،‬ټتً پیاتې ًٌٌِتصً ټتً‬
‫م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ رسه پً لربٌ کې مي ًٌٍي لج هیجهې ـمٽې مّتٍټیض ٌمجنتً‪،‬مي ِتٽیا‬
‫ث‪٬‬ج خيیٌ ٌثیٍ چې ټً هې پیاې ًٌٌِصً ـجؼٍ ًٌٍي لج شتً ثمٌیکتجیٍ ځٍثکٍنتً ډیتٌ‬
‫ٍیجس مصٍؼً ٍٔٻ ثٌهى٭ً هټً منځً ٌړټٍ ټپجًه یې مّٽّٽې چتجپې ٌٌىتيل‪ ،‬ټتً څٽتًٌٍ‬
‫ِمصٍ یٌ‪٬‬ٽیٌَ چجپٍ نٍمٍړی ژٌنوي ٌٌس‪.‬مٽګٌٌ مًٍٕه ًٌکړه چې ه څتً ٌلتض ټپتجًه‬
‫ِیمً خوټً کړي ثٌ ټږ ځج ګٍښً کړي‪.‬‬
‫هلوثی هالًې ه ِپیڅيل ثٌ پجک ٍړي مؽجىو مي ًٌٍي لج چې هؼيتجه پتً الً‬
‫کې ٔيجهس یې هژٌنو شٌټٍټٍ ًِب ثًمج ٌٌخجاللٌه ه ‪ ۱۱۱۳‬ٿ کجٻ هثګّض پتً ‪ ۱۱‬نیټتً‬
‫‪ٌ٬‬مً ميجٻ هٔجه ؼٍي ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ه(لړ هٌٍي )پً نٍٿ کيل کې پً یٍه کًٍ کې ټً‬

‫‪228‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍه خپ مٽګٌي رسه نجِض ٌ‪ ،‬ثمٌیکجیٍ ځٍثکٍنٍ یٍ نجڅجپً هىٍثیٍ ثٌ ٍمینتٍ ځتٍثک پتً‬
‫مټ پٌې چجپً ٌٌىٽً ثٌ نٍمٍړی یی مفجرصه کړ‪ .‬هلتړهٌٍي هکتيل یتٍ کٽیتٍثٻ هلپٽتٍ‬
‫ًِبګٍ ټیوټی ـجٻ هثيس خیجنٍي‪ :‬کٽً چې هثټٍشکتٍ ‪ٔ ٫‬تٍثٌ پتً ټتٌي ٰج٘تٽً کتې یتې‬
‫هًٌې ٌىٽتتې‪ ،‬متتي ًٌٍی لتتج پتتً لپتتپ کٽتتً کتتٍٯ مجٔتتین ‪ٍ٬‬ټتتً کتتړه ثٌ چجنټتتً یتتې‬
‫ٌشړټً‪،‬مٽګٌي شً یې ٌٌیپ شً ټٍپک ٌ‪ًٍ٬‬ځٍه پً کيل کې چیٌشً ځج پض کړه مج پً لپٽتً‬
‫ممً پٌېږهه‪،‬مي ًٌٍي لج کيل شً نژهې ‪ٌ٬‬ه شً ممً کړه‪ ،‬هکٽی پً منځ کې کٽیٍثټٍ ًث‬
‫ثیّجً کړ ثٌ مًٍٕه یې ًٌکړه چې ه ثٌخٍ هکجًیَ څجه شتً هې کتٍٍ يش‪ ،‬متي ًٌٍي لتج‬
‫ٌٌیپ چې ٍه ثمٌیکجیجنٍ شً ځج ژٌنوی پً الُ نً ًٌکٍٿ شجٍِ ځجنٍنً لٍنوي کړي مج ثٌ‬
‫کجً رسه پًٌږها‪.‬ه‪ٌ٬‬ه لٍثشً پً لصٽې نٌ الً خجنوی ًىٍ ٍٔ ثٌ ډیٌ پً ث‪٠‬منتج ًٌث‬
‫ٌ‪ ،‬ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ ٍیجس ًٍٔ ؼٍړ کړی ٌ ثٌ پً نٍمٍړي یې هګجٍي ګٌنیټٍنتٍ ګَثًٌنتً‬
‫رسه شً پًٍشً ٍٔ ىٽصً یې ههٌ ټٍیٍ ډخٌٌ پتً متنځ کتې‬ ‫کٍٻ‪ ،‬کٽً چې نٍمٍړی ه‪ٍ٬‬نډ‬
‫ِنګٌ ٌنیٍ‪ ،‬ههه ټًٍ شً پً څٽًٍ ټیٌه مٍټٌ ِجیکٽٍنٍ کې پً ًٌ ًٌثنتٍ ثمٌیکتجیٍ ‪ّ٨‬تکٌٌ‬
‫یې ډٍې کتٍټې هې مصٵتجخٽٍ ډٌٍ شتٌ ډیتٌه پتًٍي هٌثٿ ٌکتړ ه نٍمتٍړي پتً ډٌٍ خجنتوی‬
‫یٍٔمیٌ ثمٌیکجیی ‪ّ٨‬کٌ ٌټګیوٻ چې نًٌٍ ‪ّ٨‬کٌٌ هکٽی پً رس کې یتٍې کنتډٌثټې شتً‬
‫پً ځٍټۍ کې ًثٌړٻ ‪ًٌٌِ .‬تصً ه مفتجرصې کتړ ًٌٌ ًٌٌ پتٌې ًثشنګیوټتً یتٍ ٔتمیٌ‬
‫‪ّ٨‬کٌ هٔج‪ٌ٠‬ٯ شً ًٌرسه ًثٌګٌځیوٻ‪ ،‬پً مي ًٌٍي لج یې ډٍې ٌکړې ثٌ پً ٔتيجهس‬
‫یی ًٌِجٌه‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬
‫ًٌٌِصً ثمٌیکجیی ‪ّ٨‬کٌٌ هنٍمٍړي ؼّو ټً ‪ٌ٬‬ه نً ًث کاصً کتړثٌ پتً ىٽیکتٍپًب‬
‫ثټٍشکً کې یې ټً ځجنً رسه ثنصٵجٻ کړ‪.‬هنٍمتٍړي ؼّتو شٌٔتٽٍ ًٌځتٍ پتًٍي ثمٌیکتجیی‬
‫ځٍثکٍنٍ پً خجګٌثٿ ىٍثیٍ آډه کې ِجشٽی ٌ ټً ٔٽٍ ًٌځٍ خ‪٩‬و یې هِتیمې هلٽګتٍ هډیتٌ‬
‫ثرصثً ټً ثمٽً ِپین یٌٌ شً ٌِپجًه ثٌ ه‪ ً٬‬ه ٘ٽیدٍ شجړثک پٌ ‪ٜ‬و مدجًٍې ممکش ثشپ‬
‫ه نٍخيجً ٌټٍّثټۍ شً څیٌمً همٕیٌَ پً کيل کې لجًٌشً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ٔيیو مي ًٌٍي لج ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‪ :‬ه ثٰ٭جنّصج ه ث‪٠‬ي‪٨‬تجس ثٌ کٽصتًٍ ثٌ‬
‫ټتً الًي‬ ‫م‪٩‬جًٯ پمٍثنی ٌٍیٌ مي ثمیٌلج مصٵٍ چتې پتً ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کتجٻ کتې هِتجټن‬

‫‪230‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔاٻ شً ه ثٌښصٍ ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځجی ثٌ هکنوٍ ه مفجرصې ‪٨‬ینی ٔجىو ٌ‪،‬ه متي ًٌٍي‬
‫لج ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنً ثٌ ټً ؼيجه رسه ٍٔٳ یې ټً نیتژهې پتً لپٽتٍ ِتًبګٍ ټیتوټی ثٌ‬
‫څجًټی‪،‬ههښمن پً ٌړثنوې هى٭ً ميجٻ پً ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ کې هنٍمٍړي‪،‬هپتًٍه میړثنې‪،‬پتٍځٍ‬
‫ندٍ‪ ٫‬ثٌ ىٍښیجً یجهٌنً کٍي‪ ،‬ىموث ًثٍ ه ثمٌیکتجًٍ ثٔت٭جٻ پتً ٌړثنتوي هؼيتجه پتً‬
‫رشٌ‪ ٧‬کٍټٍکې هٔتيیو متي ًٌٍی لتج ‪٨‬متوه ًٌٻ ه ٴتوً ٌړ خٍ ‪،‬نٍمتٍړی هٔتيیو‬
‫‪٨‬جکٲ هٔم‪ٙ‬یض پً ثړه لپپ ن‪ ٌ٥‬پً ټنډٌ ټکٍ کې هثيس څٌګنوٌي‪:‬‬
‫پً پٽممٌي ثٌکنوٍ کې همفجرصي ثٌ مٵجٌمض ٔپٍ ًٌځٍ ٌثٴ‪٩‬ج هشکٽیٲ ‪ِ،‬تصړیج‬
‫ثٌ ٰٕجً ټً ثړلً ک‪ِ ،‬جًي ٌې چٍ ىٌچجیې هخٌهثٔصٍټٍ شٍث نً هًټتٍه‪ ،‬متيًٌٍي لتج‬
‫ثلنو چٍ پً ى٭ً ٌلض کې پً ‪٨‬مٌ ى‪ ،‬کرش ٌ لٍ ظدجس ثٌ ټٍړ مًٍثٻ یې هیٍه ډیٌپجلً‬
‫ثٌ شؽٌخً کجًه ٔم‪ٙ‬یض پً ډٌٻ ٌ‪ .‬نٍمٍړي ټً هې ِتمصٍ ـتجالشٍ رسه لتًٍث پتً ًٌیتن‬
‫شنوي خٌلًٍه کجٌه ى٭ً هثشکجټیٲ ث٘ي شکٽیٱٍنً نً خٽپ ٍمج یتې هث ٌړشیتجډیٌه لٍښتیوه‬
‫چٍ پً کٍٿ ‪ٌ٠‬ٯ خً ِمصٍ ٌه ‪،‬ههښمن ٰٕجًخً ٌثٌ پً هه خً مٍ ژ‪ٌ ٫‬کړ لًٍث پً چټکٍ‬
‫ثٌ لٍښۍ خً ًٍٰث ى٭ً ټًٍي شً ًٌث ٍٔ ثٌهل‪ٌ١‬پٌٌثیې نً کٍټً ختپ هثچتٍ ههللا هالًي‬
‫هیٍه مؽجىو شٌټٍټٍ ممصجٍه لجً٘ خجیو ښً ثليٳ ٌي ٔيیو مي ًٌٍي لج ټتً هې ثمٽتً‬
‫ى‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی پً ټٍړ ثن‪٩‬جٿ نجٌٍټی ٌ‪.‬‬
‫شکړه ټیکٍثٻ ثٌ ٔنٍنکی مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌـی‪ ،‬ظجٴذ چې ټً مي ًٌٍي لتج رسه یتې‬
‫ډیٌځٽً ټیوه کجشً ٍٔي‪ ،‬ه نٍمٍړي پً ثنو ٔيیو مي ًٌٍي لج هثمٌیکج یی ثٔت٭جٻ پتً‬
‫‪ٜ‬تو هؼيتتجه ثٌ مٵجٌمتتض مٕتتيًٍه ثٌ شتتجًین ِتجٍه څيتتٌه هه نٍمتتٍړی ٍیتتجشٍي‪ٔ :‬تتيیو‬
‫ميًٌٍی لج یٍځٍث نٍښصګٌ ٔم‪ٙ‬یض ٌه چې پً ښکٽې ؼيجهي څیتٌه کتې یتې شٌختپ‬
‫ىٌڅً ٍیجس هپٍځٍ ندٍ‪ ٫‬ثٌ ٍکجٌس ناې څٌګنوٌې ‪ ،‬مجچې خً کٽً ى‪ ،‬نٍمتٍړی ٔتيیو‬
‫ټیوٌ‪ ،‬ه هه پً ټیوٌ خً مٍ پً ٍړو کې ؼيجهي ‪َ٨‬ٿ ثٌ ىمض ًث شتجٍه کیتوٌ ‪ ،‬ى٭تً ميتجٻ‬
‫چې ه ‪ٌ٬‬يب میډیج ه شدٽی٭جشٍ پً مټ ٘تٽیدٍ ځٍثکٍنتً ه نتړ يب ِتیجټً ٰتجشفین خٽتپ‬
‫کیوٻ ثٌ ه هٌی پً مٵجخپ کې هًیوٻ یٍثځې ټً لپپ ژٌنو رسه هټٍخٍ کٍټٍ پتً م‪٩‬نتی ٌ‬
‫ٔيیو ميًٌٍي لج پً لپپ ؼيجهي ىمض ثٌ ٔؽج‪٨‬ض رسه ‪٨‬ميٌکړثی ٍٔٻ چې ثٰ٭ج‬

‫‪231‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌټْ شً ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً مٵجخپ کې هخٌیمنې مٵجخٽې ًٌـیً ًٌکړي ‪ .‬ه ٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً‬
‫ليٯ ه ؼيجه ثخصوثًٍ مٌثـپ ډیٌ شجًین ؼٍړٌٌنکې ـّجِې ٔیدې ٌي چې ثِتجُ یتې‬
‫ه ٔيیو ‪٨‬جکٲ پً څیٌ ه ‪٬‬یتٌيت رسښتنوٌنکٍ ‪٬‬جًٍجنٍپتً ٰتوثکجًیٍ ثٌ ٴٌختجنیٍ ښتٍهٻ‬
‫ٍٔی هی‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ٌیجنو ښج‪٬‬ٽی ىخیق هللا مؽجىو ٌثیٍ ‪:‬‬
‫هٔيٌو مي ًٌٍې لج ټً نجمً رسه ى٭ً ميجٻ آٔنج ٍٔٿ چې ه‪٠‬جټدتجنٍ هثِتيمی‬
‫شفًٌک ځٍثکٍنً پً مٌوث ښجً کې هرش ثٌ ّٰجهټً مٽیٕتٍ رسه پتً ؼګتړه خٍلتض ٌ‪ ،‬ه‬
‫کٍه ٴٌ‪ ٫‬پً ثِصٵجمض خً ثکځه ٌلض هې شً ثړشٌج پٌوثکٌوټً چتې مؽجىتوًن ه هښتمن‬
‫پً مٌکٌَنٍ ثٌ پٍِصٍ ش‪ٌ٩‬يض خٌیوٌنً ٌکړي ‪ ،‬هه‪ ٍ٬‬خٌیوٌنٍ پً ؼٌیج کې خً ه مٌتوث‬
‫ښجً ه ل‪ ٢‬ټٍټٍ مؽجىوًنٍ لپٽً ٌنډه ثهثکٍټً پً ه‪ ٍ٬‬ؼګړٌکې خً ځٌنې مؽجىوًن چتې‬
‫لًٍث ٍړًٌ ‪ ،‬خجشًٍ ثٌ مٌړنې م‪٩‬ٽٍمٌوٻ ټً یٍخپ رسه ثٌ ه پً ثٌ ه هش‪ ٌٛ٩‬پً ىٌٽً ًٌث ٌ‬
‫‪ ،‬شًٍ ثٌ نٍي ظٵٌي ( پٌکج مجٌٔنګڼ) خً ًٌرسه ٌٌ ثٌ هخًٌو پً ټًٍ خً ًٍ ٴوٿ ٌثىتً‪ ،‬پتً‬
‫ه‪ ٍ٬‬کّجنٍ کې ٍمج پً یجه پجشً مٽګٌي ًٍ ى‪ ،‬هٍثخپ ٌالًض مٕتيًٍ ٴٍمنتوث متي ًٌٍي‬
‫لتتج ‪ًٌ ،‬رسه ختتپ مٕتتيًٍ هټګتتۍ مرش ت ميخّتت‪ ،‬هللا ِتتفٌ ثٌ هپکصٌتتج ٌالیتتض هًٍمتتض‬
‫ثٌٌِوٌنکی (ؼ ) مي نيًٌ ثلنو ٌ‪ ،‬ه‪ ٍ٬‬هًًٍ مٽګٌٌ خً پً لپپ منځ کې لًٍث مٌنً ثٌ‬
‫٘مٌمٌض الًه‪ ،‬ټً مي ًٌٍي لج رسه هټږ ثٌ هې ٍمجنې ټپجًه ى٭ً ٍمجنً ٔتنجلصً پتجشې‬
‫ٍٔٿ چې هکنوٍ پً ٌالًض کې هټٍمړي ځپ ټپجًه ‪٠‬جټدج مفجرصه ٍٔي ٌٌ‪ .‬پً هې ميجٻ‬
‫ٔيیو ميً ٌٍې لج ثلنو هکنوٍ پً خجالـ‪ٙ‬جً ثٌ ًٌنً النتوې نٌتږهې مٌکٌَنتٍکې ټتً‬
‫لپٽٍ ګڼ ٔمري ‪٠‬جټذ مٽګٌٌ رسه ثٌٌِوه ثٌ ٌلض پً ٌلض خً ًې ه مفجرصې خً ٍمجنً‬
‫کې کٽً یٍ لٍث ثٌ کٽً ى‪ ،‬خٽً لٍث ههښتمن هش‪ٌٜ٩‬تٍنٍ ممنٌتٍې شتً هثنګتپ ثٌ پتً ډیتٌ‬
‫ثليٗ یٍ ؼيجهي لومض کجٌٌ‪ .‬کٽً چې لربه ثمًٌکجًٍ ًٌ‪٬‬پ شً ًٌٌِوه نٍ ه هٌىت‪،‬‬
‫ځيل ؼيجه پً پٌپ کې مې خٌج هميًٌٍي لج ثلنو نٍٿ ه ٍثخپ پتً ٌالًتض کتې ٌثًًٌتوه‬
‫چې همٌړثنې ميًې شړټې ثٌ ټً ًٌ‪٬‬ٽګٌٌ رسه پً ؼګړه خٍلض هه‪ ،‬نًٍى٭ً ٘ٱجس چې ههه‬
‫ه الډًٌ مصجنض ثٌ ال ٴيٌمجنۍ پً ثړه ثًًٌوٻ ٔتٍي خیمتٍ ٍیتجس هي کتٍٿ ٔتی چتې ٍه‬

‫‪232‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٍیجس مصجظٌ کړٿ ى٭ً هث ٌ چې یٍه ممٽ‪ ٚ‬مٽګٌي ًثشً هٔتيیو متي ًٌٍی لتج کیّتً‬
‫هې هه نٍ کً ؼيتجهکٍي ٔتيٌو‬ ‫کٍټً‪ ،‬چې ًٍ چجشًٌنً پٍښصنً ٌکړه چې ډًٌه ښً ځٍث‬
‫نيش ؟ ٌثًٍ هه ًٌشً پً ځٍثح کې ًٌٌپ چې( ٍمج ى‪ ،‬هث لٍښً هه چې لوثي ًثکړې ښً‬
‫کړٿ ) ‪.‬‬ ‫خريشً ههللا پً الًه کې ٴٌخج‬ ‫ځٍث‬
‫رسه مٌنً څٌګنوًږي ‪.‬‬ ‫ټً پًٍشً ًٌنجڅمً ههه نٌض ‪ ،‬لٽٍٗ ثٌ ټً هللا ش‪٩‬ج‬
‫ٔج‪ ٌ٨‬ثٌ ټیکٍثٻ مي ًثٍ مفمو ِجٴیجً چې ٔيیو ‪٨‬جکٲ یې ټً نتږهې پیژثنتو‪ ،‬پتً‬
‫ِنګٌ ثٌ یٍ ٔمیٌ ِٱٌٌنٍ کې ًٌرسه مٽګٌی ٔتٍی‪ ،‬هنٍمتٍړي پتً ثړه ٌثیتٍ‪ ،‬متي ًٌٍي‬
‫٘تٱجشٍ‬ ‫هنتًٌٍ ګڼتٍ ‪٨‬تج‬ ‫پً میوث کې هٴيٌمتجنۍ ثٌ ٰتوثکجًي شٌڅنت‬ ‫لج هؼن‬
‫هًټٍهٌنکی ٌ‪،‬هښجیّصً ًٍ٘س ثٌ ِیٌس‪،‬ټٍړٌ ثليٴٍ ثٌ مصٍث‪٠ ٪ٜ‬دی‪٩‬ض ه هًټٍهټٍ ټتً‬
‫ثمٽً یې هلٽګتٍ پتً ٍړٌنتٍ کتې ځتجي پیتوث کتړی ٌ‪،‬هممصٽٱتٍ ٴٍمٍنتٍ ثٌ ممصٽٱتٍ ژختٍ‬
‫مؽجىوین(‪ٌ٨‬ح‪،‬شٌک‪ ،‬ثٌ ثٍخک) ًٌرسه مٽګٌي ٌٌ چې شٌلپٽً ًٌِ یٍ کٍٖٔ کجٌه چې‬
‫ټً ټٍټٍ رسه پً ٔنجلض ثٌ ‪٨‬يٴً کې مّجٌي ګٍٍثًه ٌکړي‪ .‬پً ًٌٌِصٍ ځپ چې خیتج پتً‬
‫ى٭ً مٍهه کې پّې ٔيیو ى‪ ٍٔ ،‬شٌٔپږ میجٔصې ٍیجس ٌلتض مّٽّتپ ټتً مؽجىتوینٍ‬
‫رسه پً ِنګٌ کې پجشً ٌثٌ هٔيجهس پً ٍٔٳ یې ٌلض شیٌثٌه‪.‬نٍمٍړی هؼيجه پً کجًٌنٍ‬
‫کې لًٍث ٍیجس ؼوي ِړي ٌٌ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثالـو ؼيجنګیٌ ٌثٻ‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس هـکٍمض پً ميتجٻ هثمیٌثملتؤمنین‬
‫کجشذ ثٌ ِکٌشٌهٔيیو ‪٨‬جکٲ پً ثړه لپپ ن‪ ٌ٥‬هثيس څٌګنوٌي‪:‬‬
‫ثٌ نیکتٍ ٘تٱصٍنٍ رسه رسه یتٍ ثِتصعنجیٍ‬ ‫ٔيیو مي ًٌٍي لج ټً ښجیّصً ځتٍث‬
‫شوخیٌ څاٍب ٌ‪ ،‬ټٍٻ ٰ‪٩‬جټیصٍنتً ثٌ شفٌکتجس یتې ه ثِتيٿ‪،‬‬ ‫ٔم‪ٙ‬یض‪ ،‬هټٍړ ٰکٌ ثٌ ‪٨‬ج‬
‫ٌ‪٠‬ن ثٌ ه ثٌټْ هلٽګٍ پً ګټً ٌ هثِيمٍ ن‪٥‬جٿ خٌپج کیوٻ ثٌ هىیٍثه ثٍثهي یې شٌ ټٍټٍ‬
‫‪٬‬ټ ثًمج ٌٌ‪ ،‬ثٌ پً هي الً کې ٔيجهس یې ثًٌٍ ٌه‪،‬ههه ټً ٔيجهس ًٌٌِصً ًثمتنځ شتً‬
‫ٍٔې لي شٌثًٌِ پًٍي مٍ ډکً نکړثی ٍٔه‪.‬‬

‫‪233‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه یجهٌړ هه چې ه نٍمٍړي ؼيجهي مٌشدض ټً هې ى‪ ،‬ثټکٽٍالی ٍٔ‪ ،‬چې ثمٌیکجیجنٍ‬

‫یٍ هٔيجهس لرب ډیٌ م‪١‬دٍ‪٨‬جيت کړ‪،‬ه نٍمٍړي هٔيجهس پً پیاً یٍ مّصنو ٰٽ‪ ،‬ؼتٍړ‬
‫ثٌ نرش کړ‪،‬ثٌ ه نٍمٍړي ؼّو یٍ ه هًیٍ ثٌنیٍ ټپجًه ه خګٌثٿ پً ثډه کې ِجشٽی ٌ‪ ،‬پً ىٌ‬
‫ـجٻ ٔيیو ميًٌٍي لج ثلنو ه ِمصیٍ ثٌ نجىیٽیٍ پً شًٍش‪ ،‬کې ى٭ً ځٽنوه ِتصًٍی ٌ‬
‫چې ه ځٍث ؼيجهي نّپ ثمیوٌنً یٍ شجنو ِجشپ‪ ،‬پً پجی کې هث ِصًٍی ه ٔيجح ‪ٍ٬‬نوې‬
‫ه ٌلض پً ٔی‪١‬ج ًثپٌیٍس ثٌ هلپپ شن پً خیً یې ه ٌلض ٌٰ‪ ٍ٨‬شً ‪٨‬ربشنتجک ګتٍٍثً‬
‫ًٌکړ‪.‬‬
‫ههښمن ث‪ً٨‬بثٰجس‬
‫کٽً چې ه ٍثخپ پً ټیٌٌ پٌشتٍ ٌټّتٍثټیٍکې هثٔت٭جټګٌٌ ثٌ کجختپ ثهثًې ٰ‪٩‬جټیصٍنتً‬
‫مفوٌه ٍٔٻ‪،‬مؽجىوینٍ ډیٌه شٍؼً هکجخپ کنوىجً ټٍیې الًې شً ٌثړٌټتً پتً ه‪٬‬تً الًه ه‬
‫ثٔ٭جټګٌٌ ځٍثکٍنٍ پً پٍځٍ ثٌ ثکااليت کجًٌثنٍنٍ یتې ـمٽتٍ شتً ًٌٍ ٌکتړ پتً ‪٨‬متٍمٍ‬
‫ِړک یې پتًٍه کنتًبٌٻ ثٌ ٌثک پیتوث کتړ ډیتٌ ٌلتض ختً هکجختپ کنتوىجً ‪٨‬متٍمٍ الً‬
‫هِج‪٨‬صٍنٍ ټپجًه همؽجىوینٍ ه‪٨‬مٽیجشٍ ټً ثمٽً خنو ٌه‪.‬هې ـجټض هکجخپ ثهثًې چتجًٌثکٍ‬
‫کړٻ ټً مؽجىوینٍ رسه هه څً شیٌې خیٌي هلربٌ کٍټٍ کٍٍٕٔنً یې پیپ‬ ‫ِمض پً شن‬
‫چې ى٭ً ميجٻ هکجخپ ًژی‪ ،‬هکًٍنیٍچجًٌ‬ ‫کړٻ‪ .‬پً هې مٍهه کې یٍځپ ‪٨‬ٽی ثـمو ؼي‬
‫ٌٍیٌ ٌ‪ ،‬ټً مي ًٌٍي لج رسه یې ټٽیٱٍ ثړیکً ٌنیٍه ثٌ هثيس یې ًٌشتً ٌٌیتپ‪ ،‬شتً یتٍ‬
‫ٍړًٌ ثٰ٭ج یې ثٌ ههې لجًٌي ‪٬‬یٌس من خهی یې ٍه ِصجِتٍ پتً میړثنتً ٌیتجړ کٍٿ‪،‬شتً‬
‫هثٰ٭جنّصج یٍه ىّصٍ یې پً هې خې ځجیً مٵجٌمض کې لپپ ژٌنو ټً الًِ مً ًٌکٍه‪،‬کً‬
‫شجٍِ ‪ٍ٬‬ثړا چې ټً مٵجٌمض نً الُ ٌثلٽت ِصجٍِ ىٌډٌٻ رشثی‪ ٢‬خً ٌمنپ يش ثٌ ىٌڅً‬
‫ثمصیجٍ خً هًکړٻ يش‪.‬‬
‫ميًٌٍی لج پً ځٍثح کې ًٌشً ٌٌیپ‪ٍ :‬ه ِصجٍِ ههې ـّن ن‪ ٌ٥‬چې ٍمج پتً ثړه‬
‫یې ټٌی ِصجینً کٍٿ‪،‬خجیو ٌٌثی‪ ،‬ثٰ٭جنّصج ثٔ٭جٻ ٍٔی هی‪٠ٌ ،‬ن شً مٍ کٱٌي ټاتکٌې‬
‫ًث‪٬‬ٽې‪،‬ثٌُ ٌلض پً مٍ ثٌ شجٍِ ټٍټٍ ؼيجه ٌٰ‪ ٛ‬هی‪،‬هلپپ ځج پً ثړه خً هًشً ٌٌثیت‪،‬‬

‫‪234‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٌڅٍ چې یٍ ثٔ٭جټګٌ لجًؼٍ ‪ّ٨‬کٌ پً ثٰ٭جنّصج کې مٍؼٍه ٌي ٍه خً ټتً ؼيتجهه الُ‬

‫ٌثنمٽ‪.،‬‬
‫ه کجخپ کنوىجً پً ټٍیً الً نژهې ىٌه ًٌځ ههښمن ثکااليت ټیٽٌ ثٌټجنکٌ شٌ خٌیتو‬
‫ٍیج ًٌ ثٌښض‪ ،‬مي هثهګپ مّٽ‪ٌ ،‬ثیٍ‪ ،‬یٍځپ هکجختپ ثهثًې‬ ‫النوي ًثشٽپ ثٌ هًٌنو مج‬
‫ثِوهللا لجټو مي ًٌٍي لج شً ټٽیٱٍ ًثٌکړ ثٌ ًٌشً یی ٌٌیپ‪ ،‬پً ثکااليت‬ ‫ٌث‬ ‫ه‪َ٬‬‬
‫ټجنکٌٌٌ ثٌ الًیٍ خٌیوٌنً پٌیږها ىٌه میجٔض خً یې پً مٵجخپ کې شجٍِ شً یٍ ټتک ډثټتٌ‬
‫هًکٌٍ‪.‬لٍ ـجؼٍ مي ًٌٍي لج ًٌرسه ٌنً منٽً‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪235‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي نٍر محمذ حلپال ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬مٱصٍ ثخٍمفمو ـٵج‬
‫هلصیځ نجخ٭ً ثٌ ه ثِيمٍ ثمض ه ٌـوس ًِب ه‪٨‬تٍشګٌ ‪٨‬يمتً ِتیوؼاٻ ثټتوین‬
‫چې ژٌنتوي ٌي‪ ،‬نتٍ متړه‬ ‫ثٰ٭ج ‪ ‬څً ښً ٌیيل ‪ ( :‬پً رشٳ کې میړٌنً ثٌ نٍمیج‬
‫هي‪ ،‬لٍ چې کٽً خیج مړه يش ‪،‬نٍ خیج ژٌنتوي يش))‪ ،‬هث ًښتصیج لتربه هه‪ ،‬چتې ٍمتٍنږ پتً‬
‫ټٍټنٍ کې هژٌنویٍ ‪٨‬ٽمٍ ‪،‬ؼيجهي ثٌیج ټٍټنیٌَ ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ٴوًنً ٌي ثٌ نً یې هِتصجینې‬
‫ثٌ هًنجٌې پجڼً څٍک ثړٌي ‪،‬هٌی هلٽکٍ پً منځ کې ًٌک ٌي ثٌ کتً کتٍٿ ‪٨‬ٽمتٍ ثظٌیتج‬
‫ثٌ نتً یتې څتٍک پتً‬ ‫ـايس ٔيکجًي یې ډګٌ شً ًثٌنً ٌځٍ‪ ،‬نتٍ څتٍک یتې نتً پیتژ‬
‫ثِص‪٩‬وثه ثٌ ٌړشیج خجنوې ٌیجړي‪ ،‬لٍ چې ٌمٌي ثٌ ههٌا ټً ًِبګٍ پنجه يش‪ ،‬نٍ خیج پتٌې‬
‫منجنځ٭ٍنډې ؼٍړیږې ‪،‬مٌظیٍ ثٌ ٔ‪ٌٌ٩‬نً پٌې ٌیپ کیږي ‪،‬ژٌنوټیکٍنً ثٌ آنوټیکٍنً یتې‬
‫پً یجهټیکپ کیږي ثٌ هثميجٻ لٽکٍ شً ټٍملنٽې ثؼصا‪ِ ٍ٨‬ټً يش ‪.‬‬
‫لربه مې ه ٔيیو مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ همیړثنې ثٌ ٴيٌمجنۍ پً ثړه کٍټً‪ ،‬چتې‬
‫هث ٰٵیو ٔم‪ٙ‬یض ى‪ ،‬ههثِې ‪٨‬ؽیدٍ ثٌ ‪ٌ٬‬یدٍ ٘ٱجشٍ لجٌنو ٌ‪،‬چې ٍمتٍنږ ‪ٍ٬‬نتوې ډیتٌ‬
‫نًٍ شٌې يب خٌلٍ هي ‪،‬ههه هٔم‪ٙ‬یض هځجنګړشیجٌٌ پً خجح ٍمج م‪٩‬ٽٍمجس ځکً خجیو ٌي‬
‫‪،‬چې ٍه ى٭ً ميجٻ پً (‪۸۱۱۸‬ثٌ ‪۸۱۱۱‬میيهي)کٽٍنٍکې هپیاًٍ هِپین ؼٍمجس هؼجم‪٩‬تً‬
‫ثِيمیً ن‪٩‬انیً هپنځمې هًؼې ‪٠‬جټذ ٌٿ ثٌ نٍمٍړی ٔيیو ًثرسه پً ځینٍکصجخٍنٍ کې‬
‫یٍځجی ٌ‪.‬‬
‫ى٭ً ٌلض چې هًٌِجنٍ هیٌ‪٬‬پ پٌ ليٯ هؼيجهکٽٍنً ٌٌ‪،‬نٍ ٔيیو ـٵپجٻ ٘جـذ‬
‫همٌـٍٿ مٍټٍي مفمویٍنْ لجټ‪ً ٚ‬ؿ شٌٴیجهس النتوې ثِتيمٍ ـتَح کتې ه ٔتيیو‬
‫ثنؽنیٌ مفمٍه پً ثړٌنوٌ ؼديجشٍکې ه یٍه شجنو ثٌ ىڅجنو مؽجىوپً شٍګً پیژنوٻ کیتوه‬

‫‪236‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ هثړشیجٌٌ پً ٌلض کې خً شٌىٌ چج ٌړثنوې هؼيجه پً مًٍچٽٍنٍ کې ٌالړ ٌ‪،‬ټتً پمٍثنتً‬
‫یې ؼيجهي ًٍٿ ثٌ ـايس لٍښیوې ثٌ ټً مًٍچٽٍنٍ رسه یې ټیٍنۍ مېنً ٌه‪.‬‬
‫ٌٍکړو ‪:‬‬
‫ٔتتيیو مٍټتتٍي نًٍمفمتتوـٵپجٻ هننګٌىجًٌالیتتض ه لٍګیتتجڼٍ ٌټّتتٍثټۍ هٌٍیتتٌٌ‬
‫هِیمې ه(پیٌه لیٽٍ)کٽې کې ه مفتًبٿ ثټفتجػ لیٌمفمتو کتٌه پتً (‪)ٍ۸۱۱۱‬کتجٻ کتې‬
‫ٌٍیږیتتوثٌ هژٌنتتو هِتتصړشیجٌٌ لتتجپٍړې یتتې پیتتپ کتتړي‪ ،‬کتتٍچنی ٌ ِتتًب ٔتتٍ‪،‬خٽٍ‪ ٫‬شتتً‬
‫ًٌِیو‪،‬هؼيجه ثٌ‪٨‬ٽ‪ ،‬ټً کٌٔمٍ نً یې لپٽً خيٌه ٌثلّصً ثٌ خجاللٌه پً ىموې ِپیڅٽې‬
‫الًه کې یې لپٽً پجکً ٌینً څاٍب ش‪٩‬جټی شً نيًثنً کړه ‪.‬‬
‫ٍهه کړو ثٌ ٌٰث‪٬‬ض ‪:‬‬
‫ٔيیو ثټفجػ ـٵپجٻ ه لپپ ځیږ ثٌ ث‪ َ٬‬چجپیٌیجٻ ثٌ ىت‪ ،‬ه ىؽتٌس ه ِتصٍنَمنٍ‬
‫ٔیدٍ ټً ٍ‪٬‬مٽٍ رسخیٌه ټً پیٽً لپٽٍ ثِيمٍ ٍهه کړٌ شتً ثهثمتً ًٌکتړه ثٌ ټکتً ه ىیتٍثه‬
‫هنًٌٍ ‪٨‬ٽاٌٌ پً ٔج یې لپپ ثخصوثًٍ هًٍِنً هىؽٌس پً هیجً کې هپیاًٍپً ممصٽٱٍ‬
‫موًٍِ کې ٌټٍِصپ ثٌ ټً نیکً مٌ‪ ً٬‬چتې هًٌه ـتویغ یتې پتً ٌشتيل ‪٨‬ٽمتٍ هًِتګجه(‬
‫ؼجم‪ ً٩‬هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً ثکٍړه لټک )کې پً (‪ ۸۱۱۴‬میيهي)کجٻ خٕپړ ثٌ ىا‪٬‬ٽصً یتې‬
‫ىموث کجٻ هپګړ شړټٍ مٌثِ‪ ،‬شٌرسه ثٌ خٌی ټیک شٌالًِ کړ‪ .‬شتٌهې ًٌٌِتصً نٍمتٍړې‬
‫ىیٍثه کې ه(‪۸۴۱۱‬ثٌ‪)ٓ۸۴۱۱‬کٽٍنٍ شٌمینځ هلپتپ کتيل پتً یتٍ مّتؽو کتې هثمتجمصۍ‬
‫ِپیڅٽې هنوه شٌرسه ثٌ ًٌرسه پً یٍ ه ځجیٍ موًًِ کې ه موًُ پً ـیغ پتجيت ٔتٍثٌ‬
‫لپپ ځج یې ټکً هنًٌٍ ‪٨‬ٽاٌٌ ‪ٍ٬‬نوې پً هثليل ؼنګٍنتٍکې ټتً شٽٍیتغ ثٌ ککړشیتج نتً‬
‫ٌژ‪ًٍ٬‬ه ‪،‬شٌڅٍ چې پً میٍنو کې ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیتک ِتپین خیتٌ‪ً ٫‬پجنتوه ثٌ هث‬
‫نٍمتتتٍړی ٔتتتيیو ههې ژ‪ًٍ٬‬نتتتوه کتتتجًٌث هرسټاتتتکٌٰٵیو الًښتتتٍه ميمفمتتتو‪٨‬مٌ‬
‫مؽجىو‪ ‬شٌ مرش النوې ًٌث ٍٔ ‪.‬‬
‫ه‪٠‬جټدتتجنٍ ثِتتيمٍ شفٌیتتک رسه مٽګٌشیتتج‪ :‬ىج‪٬‬تتً ٌلتتض چتتې ىیتتٍثه ههثلتتيل‬
‫ټٍپکّجالًنٍ‪،‬ثٌ م٭ٌ‪ٍٜ‬کړیٍټمٍث هشؽَیتٍ ثٌ ‪٨‬توٿ ظدتجس ټتً ل‪١‬تٌ رسه ممتجمن ٔتٍثٌ‬

‫‪237‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ ثليٴٍ مّؤټیض پٌ ثِجُ هرشٌّٰتجه‬ ‫نجچجًه هىیٍثه ‪٠‬جټدجنٍثٌ ‪٨‬ٽاٌٌهلپپ ثیا‬
‫پٌ ‪ٜ‬و پجڅٍ شً چمصٍ ٍٔٻ‪ ،‬ټً نیکً مٌ‪ ً٬‬هثمیٌثملؤمنین ميمفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو ًؿ‬
‫پً ٴیجهس ه‪٠‬جټدجنٍثِيمٍ شفٌیک هکنوىجًپً ثٰٶ کې ‪٤‬يًٍ ٌکړثٌ شٌلٍِتض ٌالیتض‬
‫پًٍې ًثًٌِیو‪،‬نٍ ىا‪،ٌٌ ً٬‬چې نٍمٍړی ٴيٌمتج ٔتيیومٍټٍي نًٍمفمتو ـٵپتجٻ ىت‪،‬‬
‫مؽجىوینٍ پً ٔمٍٻ‬ ‫هلپپ ثِصجىمٍټٍي مفمو ‪٤‬جىٌ نرصس پً مرش هیٍې ټٍیې ډ‬
‫ههې شفٌیتتک رسه پتتً (‪)ٍ۸۱۱۹‬ک تجٻ کتتې ‪٨‬ميعیٍځتتجی ثٌټتتً مرشتتشجخً رسه یتتې خی‪٩‬تتض‬
‫ٌکړ‪،‬هشفٌیک همرشثنٍـک‪ ،‬شً یې ټدیک ٌٌثیتً ‪،‬شتٌهې چتې ه‪٠‬جټدجنٍهٴيٌمتج ٴٍمجنتو‬
‫ٔيیو مي خًٍؼج ‪ ‬پً الُ ننګٌىجًٰصفً ثٌٰتجشفې ټاتکٌې هکجختپ شتٌ متجىیپٌه‬
‫پًٍې ًٌِیوې ‪.‬‬
‫هنوې ثٌ مّؤټیصٍنً ‪:‬‬
‫کٽً چې هننګٌىجً ٌالیض ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک ټً لتٍث ٰصفتً ٔتٍ‪ ،‬مٍټتٍي‬
‫مفمو‪٤‬جىٌ نرصس چې یٍ ن‪٥‬جمٍ پیجٌړی شؽٌختً کتجً مؽجىتو ٌ‪ ،‬هشتًٍل‪ ،‬ثٌ رسـتوي‬
‫ن‪٥‬جمٍ مٌکٌَنٍ ثٌٴ‪٩١‬جشٍ ټپجًه ه‪٨‬مٍمٍ مرش پً شٍګً ٌټجکتپ ٔتٍ‪ .‬نتٍ هثٌلتض مٍټتٍي‬
‫نًٍمفمو ـٵپجٻ هنٍمٍړې رسه هىمکجً ثٌ ث‪٨‬صاهي مٽګٌي پً شٍګً ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کٍټً‪،‬‬
‫هڅتتً متتٍهې ًٌٌِتتصً چتتې کٽتتً مٍټتتٍي مفمتتو ‪٤‬تتجىٌ نرصتتس پتتً ٔتتيجهس ًٌِتتیو‪،‬‬
‫هننګٌىجًٌالیض همّؤټینٍټمٍث یې پٌ ځجی مٍټٍي مفموهللا( ٌـوس) ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬تجمٍ‬
‫مرش پً شٍګً ثٌمٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ ه م‪٩‬جٌ پً شٍګتً ٌټجکتپ ٔتٍٻ‪ٔ ،‬تيیو مٍټتٍي‬
‫مفموهللا ٌـوس خً ٍیجس ٌلض هىیتٍثه پتً ٔتاٻ کتې هممتجټٱینٍ رسه همؽجىتوینٍ‬
‫ٴٍمجنوه پً ‪٬‬جړو ټٌټً‪ ،‬نٍ ځکً ختً مٍټتٍي نًٍمفمؤتيیو هټصتً هم‪٩‬تجٌ ثٌ رسپٌِتض‬
‫ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کٍټً‪،‬هٌلض پً شیٌیوټٍ رسه مٍټٍي مفموهللا ٌـوس هکجخپ رسه نږهې ه‬
‫ګٽوًې پً ِیمً کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪ ،‬ثٌپٌ ځجی یې ٔيیو مٍټٍي نًٍمفمتو ـٵپتجٻ‬
‫ؼنګٍ کٌښٍ شً هشٕتکیيشٍ پتٌ ٌلتض څٍڅتٍ‬ ‫ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی ههې رسخیٌه ٔا‬
‫ځٽً پً ممصٽٱٍ ځجیٍنٍ کې همّةٍٻ پتً شٍګتً ټجکتپ ٔتٍی‪،‬ىموثًنګً هننګٌىتجً شٌټٍټتٍ‬
‫( هًه نًٍ) ټپجًه هٌټٍّثٻ پً شٍګتً شٍ‪٤‬یتٲ ٔتٍ‪ ،‬چتې ټتً‬ ‫ميمً ثٌ ًِبثشیژیکً ٌټٍّث‬

‫‪238‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ى٭تتې ًٌٌِتتصً هننګٌىتتجً هىّتتکې مینتتې هه ختتجال ٌټّتتٍثٻ ٌټجکتتپ ٔتتٍ‪ ،‬ههې رسخیتتٌه‬
‫هننګٌىجً هٌالیض همرششجخً ټمٍث ٌلض نجٌلض هن‪٥‬جمٍ ٴ‪٩١‬جشٍ ثٌ ‪ٍ٬‬نډٌنٍ رسپٌِتصٍ‬
‫ى‪ ،‬شٌرسه کړي‪ .‬ه(شًٍل‪ ،‬هٔمٕجه‪،‬ه ثٴ‪ٙ‬ی ټٍث هٴٍمجنوث پتً شٍګتً‪،‬ه ډکتې ه‪ٍ٬‬نتډثٌ‬
‫ټنډي لیرب) ثٌنًٌٍ رسـوي ٴ‪٩١‬جشٍ همّؤٻ پً ـیغ یې ى‪ ،‬مّتؤټیصٍنً شتٌرسه کتړي‬
‫هي‪.‬‬
‫هثمٌیکجیجنٍ ټمٍث پٌثِيمٍ ثمجًس ټً یٌ‪٬‬تپ ًٌٌِتصً هننګٌىتجً هن‪٥‬تجمٍ چتجًٌه‬
‫مّةٍٻ پً شٍګً ش‪٩‬یین ثٌپً ى٭ٍ ـجالشٍکې یې هنٍي ثنٵيح ثٌ ٘تٽیدٍ ثٔت٭جٻ پتٌليٯ‬
‫هننګٌىجً پً ِیمً کې هؼيجه هِپیڅٽې مدجًٍې ټپجًه ځٍثنج ٌىڅٍٻ‪.‬‬
‫یٍه نً ىیٌیوٌنکې شجًیمٍ ـاًِ ‪:‬‬
‫ه ٔيیو ـٵپجٻ پٌ نًٌٍ ـايس ثٌؼيجهي ٌیجړنٍرسخیٌه یتې یتٍه ټٍیتً ٌیجړنتً ثٌ‬
‫ـاًِ هثهه‪ ،‬چې مٍټٍي نًٍمفمو ٔيیو پتً ىا‪ٍِ٬‬تمصٍ رشثب‪١‬تٍ کتې چتې هثمٌیکتج‬
‫٘ٽیدٍ مَهًٌثنٍ پً پًٍه ًٌٍ رسه هىٌ ډٌٻ مډًنٍ ٌِٽٍ ثٌ ؼنګتٍ ثټٍشکٍپتً ًث ثټٍځٍټتٍ‬
‫رسه شجًیمٍ (شًٍه خٍړو) لپپ ىوٯ ٌګٌځٍټً ‪،‬ټکً څنګً چې ګٍمج کیتوه‪ ،‬چتې ٔتيیو‬
‫ٔین ثِجمً خن اله ‪ ‬پً (شتًٍه ختٍړو ) کتې ټتً لپٽتٍ ټٍټتٍ ‪ٌ٨‬ختٍ مؽجىتوینٍ رسه‬
‫مفجرصه هی ثٌ هښمن یٍه ټف‪ ً٥‬ى‪ ،‬همبدجً ثٌ شٍپٍنٍ څمً پٌشً نً پٌیاٍهټً‪ ،‬مګتٌ پتً‬
‫ىا‪ِ ٍ٬‬مصٍ ـجالشٍ کې مٍټٍي نًٍمفمتوـٵپجٻ هلپٽتٍ مؽجىتوینٍ رسه همٌِتصې پتً‬
‫مٍلً (شًٍې خٍړې ) مفجىشً ًٌ‪٬‬ی ثٌ هلجًؼٍ مؽجىتوینٍ هلٍنتوي ثیّتصٽٍ ټپتجًه یتې‬
‫الًې چجًې خٌثخٌې کړي ثٌ هټٍی لوثی پً ٰ‪ٝ‬پ رسه پً لپپ پي کې خٌیجټی ثٌ ٍیتجس‬
‫مؽجىوین ثٌ مرشث یې ټتوې مفتجرصې ًٌ‪ً ٫‬متټ ًث ٌٌشتپ ‪ ،‬شتٌهې ًٌٌِتصً یتې ىت‪،‬‬
‫هیٌ‪٬‬ٽګٌٌ پٌليٯ پً ن‪٥‬جمٍ میوث کې پً شوًیؽٍ ډٌٻ هثٌٰثهٌ ثٌمؽجىوینٍ پً ؼٽذ‬
‫ثٌؼيح کې خې ِجًي لومجس ثنؽجٿ کړٻ ثٌ ډیٌ ٍٰثبو پٌې مٌشذ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫یٍ ٌٍی ثٌ هٌه ٔيیوث ًٌٌڼً ‪ :‬ه ثِيمٍ ثمجًس هِپین خیٌ‪ ٫‬شٌ ٴیتجهس النتوې‬
‫ٔيیو مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ ‪ ‬لپتپ هٌه ًٌٌڼتً ثٌ یتٍ شنکتی ٌٍی ههللا ش‪٩‬تجټی‬
‫ههین ټپجًه نيًثنً کړٻ‪ .‬یٍ ًًٌٌ یې (ٔيیو مٽک ‪٨‬نربګپ ) ٌشٽی ن‪٥‬جمٍ شؽٌختً کتجً ثٌ‬

‫‪238‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ههه ټً ٔيجهس ًٌٌِصً یې هِیمې همؽجىوینٍ مرشتي پتً ‪٬‬تجړو ټٌټتً‪،‬هثمٌیکجیجنٍ پتً‬
‫ىٍثیٍ خٌیو کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪ .‬هٌی‪ ًًٌٌ ،‬یې چې ه ٍړ ًٌشیج ثٌ ؼٌأس یتٍه منٍنتً‬
‫ٌه ٔيیو ٴٍمجنوث (مي ثـمو ـنیٲ) نٍمیوه ‪،‬نٍمٍړی پً ن‪٥‬جمٍ میوث کتې هیتٍ ښتً‬
‫مٽګٌي پً ځجی ٌالړ ٌ‪ ،‬ه ٘ٽیدیجنٍ ثٌ ى٭ٍا همَهًٌثنٍ ه چجپې پٌ ميجٻ ٔيیو ٍٔ‪.‬ثٌ پً‬
‫هې ًٌٌِصیٍ کې یې ثشً ټْ کٽن مرش ٌٍی ( ‪٠‬جټذ ثټفٶ) ه هث‪ٕ٨‬یجنٍ رسه پً ممتجمن‬
‫ؼګتتړو کتتې پتتً ٔتتيجهس ًٌِیو‪ٔ،‬تتک نٕتتصً چتتې هٔتتيیو مٍټتتٍي نًٍمفمتتو ـٵپتتجٻ‬
‫کًٍنۍ ؼيجهپجټً ثٌ هثِيٿ ټپجًه هٴٌخجنیٍ ٍیجشې خیٽګې ټٌي ‪.‬‬
‫ځجنګړشیجٌې‪:‬‬
‫پً ٔيیو مٍټٍي نًٍمفمو کې هیٍه رشیتٲ ثٌ ِتنګین ثنّتج ټتٍٻ ل‪ٍ٘ٙ‬تیصٍنً‬
‫مٍؼٍهٌ‪ .‬پً کٍمٍ٘ٱجشٍ چې یٍ خرش ه کاٻ پتٌ پٍړیتٍ لیتژي‪ ،‬څاتٍب ش‪٩‬تجټی ىا‪٬‬تً‬
‫ځجنګړنې ههې ٔيیو پً خٌلً کړي ٌي‪ .‬نٍمٍړی څٍمٌه چې مجپیژثنو یٍمصٍث‪، ٪ٜ‬شٵتٍی‬
‫هثً ثٌ ٰٵیٌمَثؼً ثنّج ٌ‪ .‬هىٌ‪٠‬جټذ ‪،‬مؽجىتوثٌ مٽګتٌي ممکتې ختً یتې ښتً چٽنتو ثٌ‬
‫شٍث‪ٌ ٪ٜ‬یجړ خجټً ‪،‬شپ خً پً لړٌ پړٌ ؼجمٍ ثٌ ِجهه ټدجُ کتې ګٌځیتوه ‪،‬هلپتپ ځتج پتً‬
‫خجح یې هثِې ٰکٌنً کجٌه‪ ،‬چې ٍه خجیوىٌٌلض شٌنًٌٍ ټٍړ ٌثٌِ‪، ،‬هؼيجه رسه مېنً یې‬
‫ختً هؼيتجه پتً مًٍچٽٍنتٍ کتې شتپ ـتجرض ٌ ‪.‬‬ ‫خٽً ميمً ځجنګړنً ٌه ‪،‬هِدٵٍنٍ شٌ څنت‬
‫ثؼصا‪٨‬یض ثٌ ‪ًٍ٬‬ه ثليٳ یې خٽً ځجنګړنً ٌه ‪،‬هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً کٌیمً ثليٳ ًٌکتړي ٌ ثٌ‬
‫ه لپٽٍ ښٍ ثليٴٍ پً ٌؼً پٌ لپٽٍ مٽګٌٌ ډیٌ ګٌث ٌ‪،‬نٍ پً ټٍټیَ ډٌٻ خً ٌٌثیٍ چې ټتٍٻ‬
‫ى٭ً ٘ٱجس پکې څاٍب ش‪٩‬جټی ثیاې ٌ‪،‬کٍٿ چې هیٍه نیک ثنّتج هشکجمتپ ټپتجًه ثړیتن‬
‫‪٨‬نجرص ٌي ‪.‬‬
‫ٔيجهس ‪:‬‬
‫مٍټٍي نًٍمفموـٵپجٻ چې هؼيجه پً الًه کې هىیهج ټً هښمنۍ نً ډثًیوه ثٌ نً‬
‫یې هچج ه ‪٨‬وثٌس پٌٌثکٍټً‪ ،‬ټً ى٭ې ًٌٌِصً چې ننګٌىتجً ثٌ لٍګیتجڼٍکې یتې ؼيتجهي‬
‫هښمن نًٍ ههه ژٌنو هلپپ ځج مړینً خٽٽً‪ ،‬نٍ ىا‪،ٌ ً٬‬چتې‬ ‫خٌیوٌنً کٍٻ‪ ،‬نٍ ډثًیو‬
‫نٍمتتٍړی یتتې هىؽتتٌس هیتتجً هپیاتتًٍ هټ‪١‬یتتٲ آخجهپتتً ِتتیمً کتتې پتتً( ‪ٍ۱۱۱۳‬کتتجٻ‬

‫‪240‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هِپصمربمیجٔصې پً ټٍمړ نیټً )پً یٍه نجځٍثمنٌهثنتً ‪٤‬جملجنتً ‪٬‬ٽهکتې خٌیتو کتې پتً‬
‫ٔيجه س ًٌِجٌه (ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪) ٍ٩‬‬
‫لج‪ٌ٠‬ې ثٌآنوٌنً‪:‬‬
‫ـجٰ‪ ٦‬مٍټٍي ‪ٙ٨‬مض هللا (‪٨‬ج٘‪ )،‬همٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ همیړثنتې‪ ،‬ث‪٠‬ج‪٨‬تض ثٌ‬
‫نًٌٍ ٘ٱجشٍپً مًٍه کې هثِې ٌثیې ‪ :‬مفًبٿ مٍټتٍي نًٍمفمتوـٵپجٻ ًٌث ؼيتجه کتې‬
‫ٍمٍنږ پً ټٍمړنیٍ مٽګٌٌ کې هی ثٌ ټً پیٽً یې هؼيجه ٌِٽً ًثلّصې ثٌ شٌٔيجهشً پتًٍې‬
‫یې خیج کایناٍهه ‪٨،‬ج٘‪٘ ،‬یذ ٌثیې ‪ :‬چې ٔيیو نًٍمفمو ـٵپجٻ ډیٌ ٌٰجهثًثٌ م‪١‬یت‪٪‬‬
‫مؽجىو ٌثٌ پً ًٌِپجًٻ ٍٔیٍ هنوٌ کې یتې ټتً پتًٍه ٘توثٴض نتً کتجً ثلّتض‪،‬ـٵپجٻ‬
‫٘جـذ هٔيجهس ډیٌ ىیٽً من ٌٌ‪، ،‬هنٍمتٍړې رسه همٽګتٌٌ ثٌ مؽجىتوینٍهثشٱجٳ ډیتٌه‬
‫رسه یتې ‪٨‬يٴتً‬ ‫مېنً ٌه ثٌ ههې ٍیجس ټیٍثٻ ٌ‪،‬چې ثشٱجٳ مینځ شً ًثيش ‪،‬هىیٍثه آخجه‬
‫ډیٌه ٌه ‪ٍ٬،‬ښصپ یې چې ٌ‪٠‬ن یې ِمًٍّ يش ‪ ،‬ث‪٠‬ج‪٨‬ض ثٌ همرشثنٍ لربې منپ یتې یتٍه‬
‫ځجنګړنً ٌه‪ ،‬ههې نً پً ‪٬‬یٌ نتًٍ هثِتې ٘تٱجس پکتې ٌ‪ ،‬چتې ى٭تً ههه ه ٔم‪ٙ‬تیض ه‬
‫مفدٍح ؼٍړیونې ِدذ ګٌځیوټې ٌ‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج ه نجمصٍ ‪٨‬ٽمتٍ ثٌ ؼيتجهي ٔم‪ٙ‬تیض مفتًبٿ مٍټتٍي مفمتو یتٍنْ‬
‫لتتجټ‪ ٚ‬خجختتج ٌٍی ثٌ ههه ځتتج ی نجِتتصی مفتتًبٿ( مٍټتتٍي ثنٍثًثټفتتٶ مؽجىو٘تتیذ)چې‬
‫هٔيیو مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ رسه یې مٽګٌشٍح هًټٍه‪،‬هنٍمٍړې ٔيیو پً خجح لپٽتً‬
‫لج‪ٌ٠‬ه هثِې خیجنٍي‪ :‬هثمٌیکج پً مرش هکٱجًٌ ټً یٌ‪٬‬پ ثٌ ثٔ٭جٻ څمً ًٌٌِتصً چتې‬
‫کٽً خیج ننګٌىجًکې همؽجىوینٍ ن‪ ،٥‬ؼٍړیوه‪ ،‬نٍ هثِې یٍمصٱٶ ‪٨‬ٽیً ٔم‪ٙ‬یض شتً ثړشیتج‬
‫ٌه‪ ،‬چې هننګٌىجً ټٍٻ ‪٠‬جټدج ثٌ مؽجىوین پٌې ًثټٍٻ يش ‪،‬ىا‪،ٌ ً٬‬چې مرشثنٍ ٍمتٍنږ‬
‫څمً مًٍٕه ٌ‪ٍ٬‬ښصً ‪،‬نٍ ٍمٍنږ پً پیٕنيجه ثٌ هثکځیض پً ثشٱتجٳ ه ننګٌىتجً هؼيتجهي‬
‫هثنّؽجٿ ثٌ شن‪٥‬ی‪ ،‬ټپتجًه ټتٍمړنی مّتؤٻ (ٔتيیو مٍټتٍي نًٍمفمتو ـٵپتجٻ )هثمتجًس‬
‫همرششجخً ټمٍث مؽجىوینٍ شً ش‪٩‬ین ٍٔ‪.‬‬
‫هٔيیو مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ پتً ثلتيٗ ثٌ ٴٌختجنۍ هننګٌىتجًټٍٻ مؽجىتوین‬
‫ٴجن‪،ٌٌ ٪‬نٍځکً یې پٌ مرش ثٌ مّؤټیض ى‪ ،‬کٍٿ مؽجىو ث‪ً٨‬بث‪ ٛ‬نتً هًټتٍه‪ .‬یتٍه خٽتً‬

‫‪241‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لج‪ٌ٠‬ه یې هثهه‪ ،‬چې کٽً ننګٌىجًکې ثمجًس ِٵٍ‪ٌ ٟ‬کړ ثٌ پً (شًٍه خٍړه) کتې پتً ‪٨‬تٌح‬
‫مؽجىوینٍ ِمصً ؼګړه ًٌثنً ٌه ‪،‬نًٍمفمؤيیو ى‪ ،‬ټکً هننګٌىجً هنًٌٍ مؽجىوینٍ پً‬
‫ٔج هه‪ ً٬‬میٽمنٍ پجټنً ثٌ ِجشنً لپپ ثليٴٍ ثٌهینٍ مّؤټیض خجټً ثٌ ههٌا ‪ٜ‬یج‪ ٧‬یتې‬
‫هثٰ٭جنجنٍ ثٌخیج ننګٌىجًیجنٍ ټپجًه شجًیمٍ رشٿ ګجڼً‪ ،‬نٍ ځکً ځمکې ځجی نً ًٌکجٌه ثٌ پً‬
‫ِیمً کې مٍؼٍه ٌ‪،‬شٌڅٍ هه‪ ً٬‬میٽمنٍپً لومض کې ٰ‪٩‬جټً خٌلً ٌثليل ‪،‬ىا‪،ٌ ً٬‬چتې‬
‫پً ټٍیً کهً هلومض مٍٴت‪ ٪‬پتً الُ ًٌ‪٬‬ٽتً ‪،‬ثٌ ه‪٬‬تً ثًمتج یتې پتًٍه ٔتٍ ثٌ هى٭تٍا‬
‫هـٱج‪٤‬ض ثٌِجشنې پً الًه کې یې هثِې لومجس شٌرسه کتړٻ‪ ،‬چتې هنٍمتٍړې ثٌالهه ثٌ‬
‫کًٍنۍ خجیو پٌې ٰمٌ ٌکړي ‪.‬‬
‫مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ ٍمج ډیٌلٍ مٽګٌی ٌ‪.‬‬
‫مينٌٺ مفمو(ًىرب)هٔيیومٍټٍي نًٍمفمتو ـٵپتجٻ کرشت ًًٌٌ ‪،‬ځتجی نجِتصی ثٌ‬
‫ثٌُ ميجٻ پً ننګٌىجًکې هپٍځٍ ٴ‪٩١‬جشٍ ‪٨‬مٍمٍ ٴٍمجنو هی‪ ،‬نٍمٍړی هلپپ ٔتيیو ًًٌٌ‬
‫پً خجح هثِې ٌثیې ‪ :‬ى٭ً ٔپً خً مې ىیڅکٽً ىیتٌه نيشت ‪،‬چتې هننګٌىتجً هلٍګیتجڼٍپیٌه‬
‫لیٽٍکٽې کې ٍمٍنږ پً کتًٍ خجنتوې شتًٍه ٔتپً کتې ثمٌیکتجیٍ ثٔت٭جټګٌٌ ثٌههٌی ‪٬‬يمتٍ‬
‫‪ّ٨‬کٌٌ پوثِې ـجٻ کې چجپً ٌٌىٽً ‪،‬چې ههٌی ٔمیٌ ِٽګٍنً ثٌ ىتٍثیٍ ؼنګتٍ ثټٍشکتٍثٌ‬
‫ٍ‪ٌٌ٬‬ثټٍ ٍٔخٽٍ یې خوًګً کٍټً‪ .‬مج کصتپ چتې ٔتيیو مٍټتٍي نًٍمفمتوـٵپجٻ ثٌ ختپ ًًٌٌ‬
‫ٔتيیو مٽتتک ‪٨‬نربګتپ پتتً ډیتٌه میړثنتتً پتٌ ثٔتت٭جټګٌٌ ـمٽتې کتتٍټې ‪،‬مؽجىتوه متتًٍ متتې‬
‫کې ٌالړه ٌه ثٌ ًٌشً خً یې نً یٍثٍې هثٌیتپ‬ ‫ىموثِمصً ٔیدً هنًٍمفمو ٔيیو رسه څن‬
‫چې ًٌـیجس مً خجیٽً‪ٍ ،‬ه هًرسه شٌ آلٌې ِٽګۍ پًٍې ٌالړه یت‪ ،‬ثٌ ـصتی مٌمتۍ یتې ىت‪،‬‬
‫ًٌشً ًٍِټې‪.‬ىموثٔپً مې هًی‪(ًًٌٌ ،‬ميثـمو ـنیٲ) هکًٍپً ـؽٌه کې ٌ‪ ،‬هؼګړې پتً‬
‫پیپ کې ٌټګیوثٌ ژٌخپ ٍٔ‪،‬مٍټٍي نًٍمفمو ٔيیو ‪ٍ٬‬ښصپ چې ټً هًٌثٍې نً یې کًٍشتً ًث‬
‫هننً کړي ‪ ،‬لٍ ى٭ً ًٌشً ٌیپ ‪:‬چې ٍه لٍ ىّې ى‪ ،‬شٽٽی ی‪ٔ( ،‬يیو کیږٿ)شً مً ًثځً! کٽً‬
‫چې مٍ ټً ؼګړې نً چې ًٌٌِصً ًثهننً کړ‪،‬ګًٌٍچې متي ثـمتو ـنیتٲ هٔتيجهس ؼتجٿ‬
‫څاٽی ٌ‪،‬ګٌهه ٔپً مٍ ثٔ٭جټګٌٌ رسه ټً لپپ کًٍه ؼګړه ٌکتړه‪ ،‬شٌڅتٍ چتې هِتیمې نتًٍ‬
‫مؽجىوین مٍ مٌِصې شً ًثًٌِیوٻ ‪،‬هثميجٻ ګًٌٍ‪،‬چې ميثـمو ـنیٲ پً رسٌ ٌینٍ کتې‬

‫‪242‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پٌٌس هی ‪،‬لپپ ًٌؿ یې لپپ الیَثٻ څاٍب شتً ِتپجًټی هی‪ ،‬پتً م‪٩‬ؽَثنتً ډٌٻ متٍههې‬
‫ٔيیو نً پٌشً هکًٍ ټٍٻ ‪٬‬ړې ًٌ‪ً ٫‬مټ ثٌ ژٌنوي پجيت ٍٔٻ ‪.‬‬
‫کجکج) پً نجمً هٔيیو ـٵپجٻ یٍخپ ممکینی مٽګٌی‪ ،‬هنٍمٍړې ٔيیو پتً‬ ‫ه (مٽن‬
‫پتً‬ ‫ثړه ٌثیٍ ‪ :‬چې کٽً مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپتجٻ ٔتيیو پتً (‪)ٍ۸۱۱۱‬کتجٻ کتې هٔتا‬
‫ل‪ٍ١‬نٍکې مّؤټیض هًټٍه‪،‬نٍ خپ ًًٌٌیې مي ثـمو ـنیٲ ژٌختپ ٔتٍ‪ ،‬نٍمتٍړی ـٵپتجٻ‬
‫چې پمپٽً ى‪ ،‬پً مټ ٍلمٍ ٍٔی ٌ‪،‬نً یې ‪ٍ٬‬ښصپ چې ټً لپپ ټپ نً لپپ ٍلمٍ ًًٌٌ‬
‫ثٌ نًٍ ټپٍ ٍٔي مؽجىوین لربکړي ‪،‬نٍځج یې پً څجهً ٌشجړه ثٌ کجخپ کتې ًٌ‪٬‬صتٍ شتً‬
‫هٍلمیجنٍ پٍښصنې شً ًٌ‪٬‬ی ‪،‬هثميجٻ چې پً ټٍړه ًٌـیً پمپٽً ى‪ٍ ،‬لمٍ ثٌ هٍلمیتجنٍ‬
‫پٍښصنً کٍي ‪،‬هننګٌىجً هى٭ً ٌلض هثمنیً ٴٍمجنوث مٍټٍي ثـمو ‪٠‬تً ىت‪٬ًٌ ،‬ٽتی ٌ‪،‬‬
‫ًٌشً یې ٌٌیپ چې ٍمٍنږ پتً ژٌنتو کتې هې شجلتوثی هللا ش‪٩‬تجټی ټتً متٍ نتً کمٍي‪،‬نتٍ‬
‫نٍمٍړې ٔيیو ًٌ‪٬‬ربګً کړه‪ :‬چې کً ٍه ٔيیو ٍٔٿ‪ ،‬نتٍ هثنتًٍ ٍمتٌي ًٌٌڼتً ټتٌٿ چتې‬
‫کجکج ٍیجشٍي چې ىموثِې ٔتٍٻ ه مٍټتٍي‬ ‫ه‪٤‬جملجنٍ ليٯ خً ٍمج پً پپ پپ هي ‪،‬مٽن‬
‫٘جـذ ًٌٌڼٍ ى‪ ،‬ه ؼيجه الًه ٌپجټتتٽً ‪.‬‬
‫ثخٍخيٻ ثنًٍي هٔيیو پً خجح ٌثیٍ ‪ :‬مٍټٍي نًٍمفمو ـٵپجٻ ‪ ‬هثِصجىثنٍثٌ‬
‫مرشثنٍ پً لومض کې ټً ډیٌ ثليً٘ کجً ثلیّض ثٌ ىڅً خً یٍ کٍټً‪ ،‬چې همرشثنٍ ثٌ‬
‫ثِصجىثنٍ لومض ٌکړي ‪ ،‬شٌڅٍ یې هؼيجه ټً ِنګٌه ًثِصٍ نً کړي‪.‬‬
‫پجيت ًٌظً‪:‬‬
‫ٔيیو ثټفجػ نًٍمفموـٵپجٻ ‪ ‬ټٍٻ ثٌه ًٌٌڼً هًټٍهٻ چې هٌه شٌې مرشتث‬
‫ثٌ څٽًٍ شٌې کرشث ٌٌ‪ ،‬هنًٍمفموـٵپجٻ ًؿ پً ٔمٍٻ شٌې هًې ًٌٌنً ٔيیوث ثٌ یتٍ‬
‫ًٌٌیې پً ِ‪ٍ٩‬هي کې ٌٰجس ٍٔی‪ ،‬چې ٰ‪٩‬تي یتې هًې ًٌٌنتً ژٌنتوي هي ‪،‬ه نٍمتٍړي‬
‫ٔيیو یٌٍټْ ثٌالهه هي چې مرش ٌٍی یې ى‪ ،‬ه ٔيجهس پً مٌشدً ٰجبَ ٍٔی هی‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫‪243‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال راس محمذ خنجزي ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ثٰ٭جنّصج ه ؼيجه ثٌ لپٽٍثکۍ خاٍنکٍ مدجًٌٍ ىیٍثه هی ههې ىیٍثه ه شجًین شتٌ‬
‫نیایٍ ډیٌه خٌلً ټً ؼيجهي مدجًٌٍ ؼٍړه هه‪ .‬ىموټصً ه نتړ ډیتٌ کتربؼن ‪ٍ٠‬ث‪٬‬یتض‬
‫هي‪،‬پً ثٰ٭جنّصج کې ه نجټٍ ثٌ ثمٌیکتجیٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ټتً‬ ‫ٌىپ ٍٔي ثٌ ټً پاٍ ‪ًٍ٬‬ځیو‬
‫ٔکّض رسه پً نړیٍثټً ِ‪١‬فً هې ىیٍثه شً ه ثمپٌث‪ًٍ٠‬یٍ ٴربِصج ټٵذ ًٌکتړٻ ٔتٍی‬
‫هی‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کې چې ه ىٌ ‪٨‬رص کربؼن ٌٰث‪٨‬نً ټً ٔکّض رسه من ٔتٍي ثٌ هې‬
‫ل‪١‬ې ثٌ ثٌټْ شً یې شجًیمٍ ٌیجړٌنً ًٌخاٽې نٍ هث ټٍٻ څً ىّې مٱتض نتً هي شٌالِتً‬
‫ٍٔي‪ ،‬خٽکې ههې ىیٍثه مؤمنٍ ثٌِیوٌنکٍ ًِبې ٴٌخجنۍ پً ځج متنيل هي‪ ،‬ه ثیعتجً ثٌ‬
‫ثِصٕيجه ًِبې خیٽګې یې ننوثًې شً ٌړثنوې کړي هي شٌڅتٍ یتې پتً پتجی کتې کٱتٌي‬
‫ثٌ ثِيمٍ ثمض شً یې نؽجس خاٽی هی ‪.‬‬ ‫‪ٍ٠‬ث‪٬‬یض ټً پاٍ ‪ًٍ٬‬ځٍ‬
‫ه ثٰ٭ج ثٌټْ ه ـاٍِ‪ٔ،‬تيجهشٍنٍ‪ ،‬ٴٌختجنیٍ ثٌ ٌیتجړٌنٍ کیّتې هٌمتٌه ډیتٌې ثٌ‬
‫پٌثلې هي چې پً ټٍټٍ ثـج‪ٔ ً٠‬جیو ه کٍٿ ټیکٍثٻ ه ٌُ کجً نً ٌي‪ .‬هټصً ىٌې کًٍنۍ‬
‫ِنګٌ پجشً ٍٔې‪،‬پً ىٌه شړه ه ٔيیو‬ ‫ٔيیو ًٌکړی‪،‬ىٌ کًٍ ‪٬‬جٍي هًټٍهټی ‪،‬ىٌه ‪ٍ٬‬نډ‬
‫هي‪ .‬ههې ټپتجًه چتې ههې‬ ‫ٌینې څڅیوټې ثٌ ټً ىٌ ګړنګً مّصکرب یٌ‪٬‬ٽګٌ ًث ً‪٬‬ړیو‬
‫پً ثیا ِمدجٻ ثٌټْ ه ٴٌخجنیٍ ثٌ ًٔجهشٍنٍ ـٶ مٍ ثهث کړی ٌي‪،‬کٽً نجکٽً خً ه ىیتٍثه‬
‫ټً ټٌثٌخٌ څمتً ه مٕتض منٍنتً لتٌٌثً پتً ـیتغ ه یتٍه ثشتپ ثٌ ٔتيیو ِتٍثنق هًرسه‬
‫ثٌټْ ه میړثنې کیًّ ه شجًین ټً ـتجٰ‪٥‬ې ىیتٌه‬ ‫رشیکٌٍ‪،‬شٌ څٍ ههې م‪٥‬ٽٍٿ لٍ ٌیجړ‬
‫پجشً نً يش‪.‬‬

‫‪244‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هث هی هث ځپ ه ىیٍثه یٍې خٽې ګٍښې شً رس ًٌښکجًه کتٌٍ‪ ،‬ه ىیتٍثه پتً ؼنتٍح‬
‫لصیځ کې پکصیکج شً ځٍ‪ ،‬ىٽصً ه یٍه ګمنجٿ ثشپ ٔيیو متي ًثٍ مفمتو لنؽتٌي یجهٌنتً‬
‫ًثِپړٌ ثٌ ه ههٌٌ ښکیيکٍنٍ پً ٌړثنوې ه ؼيجه ټً کیّې یې ځج لربٌٌ‪.‬‬
‫مي ًثٍمفمو لنؽٌي‬
‫مي ًثٍ مفمو لنؽٌي ه ـجؼٍ لج مفمو ٌٍی ه مٌـٍٿ ټ‪٩‬پ ګپ ملّی پً ٴٍٿ‬
‫پاصٍ ‪ِ -‬ٽیا لېپ پً ‪ ۸۴۴۱‬ىت ٓ کجٻ کې ه پکصیکتج ٌالیتض ه ډیٽتې ٌټّتٍثټۍ پتً‬
‫هنیج شً ًِبګې ًڼتې کتړې‬ ‫هٔض ټٍړګٍ ِیمً کې پً یٍه هینوثًه کًٍنۍ کې هې ٰج‬
‫ٌې‪.‬‬
‫نٍمٍړي پً ټْ کٽنۍ کې هینٍ ٍهه کړې پیپ کړې ٌې ثٌ شٌ ‪ ۱۱‬کٽنۍ ‪٨‬مٌ پًٍې‬
‫ی‪٩‬نٍ شٌ ى٭ً ٌلصً چې کمٍنیّصجنٍ کٍهشج ٌکړه پً هینٍ ٍهه کړٌ خٍلض ٌ‪ .‬نٍمتٍړي ه‬
‫ٌالیض ه مٵٌ ثٌ نجٌې پً ٌټٍّثټیٍ کې ه خجهینٍ پً رسـوي ِیمً ثٌ نًٌٍ ممصٽٱٍ‬ ‫‪َ٬‬‬
‫ِیمٍ کې پً کٽیٍثټٍ موثًٍِ کې هینٍ ٍهه کړې شٌالًِ کړې‪،‬کٽً چتې ه ‪ ۸۴۱۱‬ىتت ٓ‬
‫کجٻ پً ظًٍ میجٔض کې پً ثٰ٭جنّصج کې کمٍنیّصجنٍ کٍهشج ٌکړه ثٌ پً ٌړثنوې یتې پتً‬
‫هًِض ثٰ٭جنّصج کې مّٽق ؼيجه پیپ ٍٔ‪ ،‬مي ًثٍ مفمو لنؽٌي چې ه‪ ً٬‬ميجٻ شتجٍه‬
‫ځٍث ٌ‪ ،‬لپٽې ٍهه کړې یٍ ٌځنډٌټې ثٌ ه کمٍنیَٿ پً ليٯ یې پً ٌِتٽٍثٻ ؼيجهپیتپ‬
‫ٌکړ ‪.‬‬
‫ه کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ ؼيجه‬
‫مي ًثٍ مفمتو لنؽتٌي پتً ټتٍمړي ځتپ ؼيتجه هپکصیکتج ٌالیتض ه یتٍه ؼيتجهي‬
‫ٴٍمنوث ِیوثمیٌ شٌ مرش النوې پیپ کتړ‪ٌ .‬یتپ کیتږي چتې ميًثٍمفمتو پتً شجنتوه‬
‫ځٍثنۍ کې ه ؼيجه ټپجًه ه ټٍپک پیوثکٍټٍ ٌُ نً هًټٍه نٍځکً یٍ یٍ لنؽٌ ثلیّتصی‬
‫ٌ چې شپ خً یٍ ټً ځج رسه ګٌځجٌٌ ه ىا‪ ً٬‬لنؽٌ ټً ثمٽً نٍمٍړي ه لنؽٌي ټٵتذ ه‬
‫ځج کړ‪ ،‬نٍمٍړي پً ټٍمړي ځپ پً ى٭ٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې رشکض ٌکړ چتې ه ٍثختپ ه ٔتمٽٌَ‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ه هًلض یفیج پً ِیمً کې ه کمٍنیّصی ًژی‪ ،‬پتً یتٍه مٌکتَ شتٌرسه‬

‫‪245‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٍٔٻ‪ .‬شٌهې ًٌٌِصً نٍمٍړي ه ٍثخپ ثٌ پکصیکج پً رسـوي ِیمٍ کې پتً ډیتٌٌ ‪٨‬مٽیتجشٍ‬
‫کې خٌلً ٌثلیّصً ثٌ ه لپپ ؼٌأس‪ ،‬خيجهً ثٌ ؼيجهي ميجًس ټً ثمٽً ه لپٽې ِتیمې‬
‫پً ِ‪١‬فً ه یٍه ٌشيل مؽجىو پً ـیغ مٕيًٍ ٍٔ ‪.‬‬
‫ه کمٍنیّصجنٍ پً ليٯ ه پیپ ٍٔي ؼيجه هًی یج څٽًٍ کجټً خً پًٍه ٍٔي ٌ‪ ،‬چتې‬
‫نٍمٍړی ه مٌـٍٿ مٍټٍي مفمو ندٍ مفموي پً شن‪٥‬ی‪ ،‬ـٌکض ثنٵتيح ثِتيمٍ کتې ه‬
‫یٍه مّصٵپ ٴٍمنوث پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چې خیج ه کمٍنیّصی ًژی‪ ،‬ه ِٵٍ‪ ٟ‬شتٌ ٌلصتً‬
‫نٍمٍړی پً لپٽً ِتیمً کتې هیتٍه خٌؼّتصً ٴٍمنتوث پتً ـیتغ ٰ‪٩‬تجٻ ٌ‪ ،‬پتً ِتٽيجٌٌ‬
‫مؽجىوین یٍ شٌ ٴٍمنوه النوې ٌٌ ثٌ پً ګڼ ش‪٩‬وثهکې ‪٨‬مٽیجس یٍ شٌرسه کٍٻ ‪.‬‬
‫ه ًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ ليٯ ه ؼيجه پً ميجٻ ه ميًثٍمفمو لنؽٌي شٌ ٴٍمنوه النتوې‬
‫ه مؽجىوینٍ مٌکَ ه پکصیکج ٌالیض ه ٔینکٍ ‪ٌ٬‬ه پتً ًٍګينتً ِتیمً کتې ٌ ټتً ىمتوې‬
‫ِیمې هٌی ټٍټٍ ٔجٌلٍث ِتیمٍ شتً ‪٨‬مٽیتجس ِتٍٳ کتٍٻ چتې ه کټتٍثٍ مٌختٍ‪ٍ ٟ‬یتجشٌه‬
‫ٌټٍّثټۍ یٍ ه شٌ ‪٨‬مٽیتجيت پٍښتش النتوې ًثشٽتې‪ .‬لتٍ ههٌی ډیتٌ ‪٨‬مٽیتجيت ٌبٌکتَ ه‬
‫ګٍثٔصې ثٌ پصنۍ ‪ٌ٬‬ه پً ِیمٍ ٌ چې پً ىمتوې ِتیمٍ ټتً کټتٍثٍ ثٌ ه ‪٬‬تَ ټتً نتجٌې‬
‫ٌټٍّثټۍ څمً ه ٌثٍیمٍث پً ټًٍې ههښمن ثکااليت الًې ًثشیتٌې ٌې ثٌ ٔتًٌٍیجنٍ ختً‬
‫‪ٍ٬‬ښصپ ټً ىموې الًٌ پً ثِصٱجهه ٌثٍیمٍث شً ثکاالس ًٌٍِي ‪.‬‬
‫ه ًٌٍٔیجنٍ ليٯ ه ؼيجهپً ميجٻ ه نٍمٍړي ه کجًنتجمٍ کیّتې لتًٍث ډیتٌې هي‬
‫چې هټصً خً ه خیٽګې پً شٍګً یٍه کیًّ ًثٌثلٽٍ ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ه مٽګٌٌ پً ثِصنجه لنؽٌي ٘جـذ ٌیپ چتې ه ٔتًٌٍي ‪ٜ‬تو ؼيجهپتً‬
‫ٌلض مٍ یٍ ٌلض ه ٌثٍیمٍث ٌټٍّثټۍ ټٍیویځ ټًٍ شً ه ٍنګٽې پً ِیمً کې ټتً ٔتًٌٍي‬
‫پتً ميتجٻ متٍ ههٌی مًٍچتٍ شتً خیمتٍ نتږهې‬ ‫ٍٔ‪ .‬ه ِمض ؼن‬ ‫‪ّ٨‬کٌٌ رسه ؼن‬
‫ًٌ‪٬‬ٽٍ‪،‬لٍ پً ىموې ـجٻ کې چې ٍه ه ًٌٍٔیجنٍ یٍې مًٍچې شً خیمې پً نږهې مّتجًٰ‬
‫کې ٌٿ مجشً ه ټٍپک مٌمۍ ًثلي٘ې ٍٔې‪،‬ممجمن پً مًٍچتً کتې متٍ ًٌِتی ‪ّ٨‬تکٌ‬
‫ٌټیو نٍ ه ډخٌې ګٍٍثً مې پٌې ٌکړ‪،‬ى٭ً ټً ٌثًه اليس خ‪ً ،‬ثٌ‪ًٍ٬‬ځجٌٌ‪ ،‬خت‪ ،‬مجشتً نتږهې‬
‫ٌټٍیو لٍ ممکې ټً هې چې ثنٱؽجً ٌکتړي متج پتٌې ـمٽتً کتړه ثٌ خیٌشتً متې ه ًٌيس‬

‫‪246‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ّ٨‬کٌ مًٍچې شً ًٌٌثړٌٌ‪ ،‬خ‪ ،‬ټً ‪ًٍ٬‬ځیوٌ رسه ِ‪ ،‬منٱؽٌ ٍٔ ثٌ ًٌيس ‪ّ٨‬کٌ پتً هې‬
‫ډٌٻ پً لپپ الِی خ‪ ،‬ټً منځً الړ‪،‬نٍمٍړي ٌیپ چتې پتً هې ؼګتړه کتې متٍ هیتجًټْ‬
‫ًٌيس ‪ّ٨‬کٌ ٌٌژٻ ثٌ ه ټٍټٍ ٌژٻ ٍٔیٍ ٌِٽې مٍ ى‪٬ ،‬نیمض کړې ‪.‬‬
‫مي ًثٍمفمو لنؽٌي ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجهپً ميتجٻ پتً لپٽتً ِتیمً کتې یتٍ ٰ‪٩‬تجٻ‬
‫مؽجىومرش ٌ‪،‬نٍمٍړي هٌثٍیمتٍث ٌټّتٍثټۍ مٌکتَ‪،‬ه لټتک کتي پٍِتصً‪،‬ه لٍٔتجمنوٌ‬
‫ٌټٍّثټۍ ه ٰی‪ٝ‬ګٍ کي پٍِتصً‪ ،‬ه لیٌکتٍټ ٌټّتٍثټۍ مٌکتَ‪،‬ه نتجٌې مٌختٍ‪ ٟ‬ه ٍیتج‬
‫ِیمې پٍِصې ثٌ پً ٔجٌلٍث کې ه ګڼٍ نًٌٍ ِیمٍ پً ٰصٍـجشٍ کې ممکش ًٌٻ ثٌ ٌنتډه‬
‫هًټٍهه‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ کٽً چې ه ډثکټٌ نؽیذ ه ـکٍمض پً ميجٻ ه ‪ َ٬‬ه نجٌې ٌټّتٍثټۍ‬
‫ه رسه کيل پً ِیمً کې ههښمن پً ګڼٍ پٍِصٍ ه ‪ٍ، َ٬‬ثخپ ثٌ پکصیکتج مؽجىتوینٍ پتً‬
‫‪٨‬مٽیجس ٌکړٻ نٍمٍړي پً کې ممکش ًٌٻ هًټٍه ‪.‬‬ ‫ګډه خٌیج‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې لومض‬
‫ه کمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه ټً پجی شً ًِیوٌ ًٌٌِصً مي ًثٍ مفمو لنؽٌي ټٍپتک ټتً‬
‫ثٌ ې کٍٍ کړ ثٌ ه لپٽٍ هینٍ ٍهه کړٌ شکمیتپ شتً یتې متي ٌشړټتً نٍمتٍړی ه شن‪٥‬یمتٍ‬
‫ٔمړٌ پً ټٍټً هًٌه کې پً هًٍِنٍ خٍلض ٌ‪ .‬کٽً چتې ه‪٠‬جټدجنٍثِتيمٍ شفٌیتک ٴیتجٿ‬
‫پً لٍث ًٌث ٌٌ نٍمٍړی ه ‪ َ٬‬ه مٵتٌ‬ ‫ٌکړ‪ ،‬ى٭ً ميجٻ چې ‪٠‬جټدج ټً کنوىجًه ه ‪َ٬‬‬
‫پً ِیمً کې رسه ټً لپٽٍ ګڼ ٔمیٌٌ مؽجىوینٍ ټتً ‪٠‬جټدتجنٍ رسه یٍځتجی ٔتٍ‪.‬نٍمٍړي‬
‫ثٌ هٌه متٍټٌ ىت‪ ،‬پتً کتې ٔتجمپ ٌ ه‬ ‫لپٽې ټٍټې ٌِٽې ‪ ،‬مياس ثٌ ٌِجی‪ ٢‬چې یٍ ټجن‬
‫‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک شتً ٌِتپجًٻ ثٌ ‪٨‬متي ټتً لپٽتٍ مٽګتٌٌ رسه هثِتيمٍ شفٌیتک‬
‫ټً شرصٯ ًٌٌِصً نٍمٍړي شً پتً ىمتوې ښتجً کتې ه یتٍه ن‪٥‬تجمٍ‬ ‫مٽګٌی ٍٔ ‪ .‬ه ‪َ٬‬‬
‫‪ٍ٬‬نډ مّؤټیض ٌِپجًٻ ٍٔ لٍ ٍیجشٌه ٌلض خً ټً لپٽتٍ مٽګتٌٌ رسه ه میتوث ښتجً پتً‬
‫ؼنګٍ کٌښً کې ٌ‪.‬‬
‫ه میوث ښجً ثٌ کجخپ شٌمنځ چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ؼنګٍ کٌښً ٌه‪ ،‬ه ٔیٌ‪٨‬ٽ‪ ،‬پٍِصې پتً‬
‫پً ميجٻ نٍمٍړی پً پاً خجنوې ټپٍ ٍٔ‪ ،‬چې ه مٽګٌٌ‬ ‫نجمً ههښمن پً یٍه مٌکَ ه ؼن‬
‫ٴٍمنوه یې یٍه خپ مٽګتٌي متي ‪٨‬دتوثټٵيجً پتً ‪٬‬تجړه ٌثلیّتصً‪،‬مي‪٨‬دوثټٵيجً ه کجختپ ه‬

‫‪247‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٰصفې شٌٌلصً ه‪ ً٬‬مّؤټیض شٌرسه کتړ ثٌ کٽتً چتې ه کجختپ ټتً ٰصفتې ټتږ ًٌٌِتصً ه‬
‫پً ؼګړٌ کې مي ‪٨‬دوثټٵيجً ٔيیو ٍٔ مي ًثٍمفمو لنؽٌي یٍځپ خیتج ؼيتجهي‬ ‫ٔا‬
‫مّؤټیض پً ‪٬‬جړه ٌثلیّض ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک پً هًٌ کې نٍمٍړي پً ډیتٌٌ ؼيتجهي مفتجىٌنٍ کتې‬
‫لومض شٌرسه کړ‪ ،‬نٍمٍړی ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ى٭ً ًِب کجًٌث مٽګتٌ ی ٌ‬
‫ټً شٍنپ نً ٌٌشپ ثٌ هپٽممٌي ټً شرصتٯ ًٌٌِتصً یتې‬ ‫چې پً ‪ ۸۱۱۱‬ٿ کجٻ کې ه ِجټن‬
‫کنوٍ ٌنیٍ پً کنوٍ کې ټً څً ميجٻ مٵجٌمض ًٌٌِصً مي ًثٍمفمتو لنؽتٌي ههښتمن‬
‫ه‪٠‬یجًٌ ه مبدجً پً یٍه پیاً کې پً رس ثٌ الُ ٍلمٍ ٍٔ ثٌ ه ‪٨‬يػ ټپجًه کجخپ ښتجً شتً‬
‫ٌټیږهٌٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ټً ٔٱجء یجخۍ ًٌٌِصً مي ًثٍمفمو لنؽٌي ټٍمړی پً لٍِض ٌالیض کې ه یتٍې‬
‫ن‪٥‬جمې ٌٰٴې ه مّؤٻ پً ـیغ ش‪٩‬ین ٍٔ ثٌ ًٌپّې یې پتً ټ٭تا ٌالیتض کتې شتٌ ى٭تً‬
‫ٌلصً ه یٍې ن‪٥‬جمٍ ٌٰٴې مّؤټیض شٌرسه کړ چې ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج خٌیو ٌکړ ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ؼيجه‬
‫کٽً چې ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج ـمٽً ٌکړه ثٌ هثِيمٍ ثمجًس ٴٍشٍنٍ ټً ښتجًٌنٍ‬
‫څمً ث‪ٌ٠‬ثٍٰ شً ٍٔٻ‪ ،‬مي ًثٍ مفمو لنؽٌي ى‪ ،‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه لپٽې ث٘يل ِیمې‬
‫شً ًثِصٍ ٍٔ‪ .‬ټً څٍ میجٔصٍ شیٌیوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړي پً ؼيجهي شفٌکجشٍ پیتپ ٌکتړ ثٌ‬
‫پً لپٽً ِیمً کې یٍ ه مؽجىوینٍپً شن‪٥‬تی‪ ،‬ثٌ ه یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ لتيٯ ه چٌیکتٍ ؼيجهپتً‬
‫شٌشیدجشٍ رشٌ‪ٌ ٧‬کړه‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ نٍمٍړي شً ه ګٍډثګیٍ چجًٌثکٍ ټمٍث خیج خیج ه‪ٍ٨‬س ًٌکړٻ ٔتٍ چتې ټتً‬
‫ـکٍمض رسه یٍځجی يش‪،‬ـصی یٍځتپ لتٍ یتٍ پمتٍثنی ؼيتجهي ٴٍمنتوث چتې ثٌُ ه‬
‫ٌالړ ٌ‪ ،‬ه ګٍډثګٍ ـکٍمض پً منجینوګٍ ًٌشً ًث‪٬‬ی ثٌ ًٌشً ٌیې ٌیتپ‬ ‫ـکٍمض شٌ څن‬
‫چې ثٌُ ټً ثمٌیکجیجنٍ رسه مٵجخٽً نجٍٔنې هه ًثځً پً هې نٍي ًژی‪ ،‬کې خً ګډ ٍٔ ثٌ ه‬
‫ؼيجه ٌٰ٘ض شً خً ثنص‪٥‬جً ٌکړٌ ‪.‬‬

‫‪248‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لٍ لنؽٌي ٘جـذ ًٌشً ٌٌیپ چې ٍه ه کٱٌ پً ٌړثنوې ټٍپتک ټتً ثٌ ې نتً ٔت‪،‬‬
‫کٌٍٍټی ٍه هث خيًبه ګڼ‪ ،‬چې ټً ټٍپک ثٌ چجنټې رسه ټً هنیج ًل‪ٙ‬ض ٔ‪. ،‬‬
‫ه ثمٌیکج ليٯ ه ؼيجه پً ثخصوثيئ کٽٍنٍ کې چتې مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټکدیٌ ٘تجـذ ه‬
‫پکصیکج ٌالیض ‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ ٌ مي ًثٍمفمولنؽٌي پً لپٽً ِتیمً کتې ه یتٍه‬
‫م‪ٌ١‬ؿ ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ پً ـیغ هنوه شٌرسه کٍټً‪،‬ه‪ ً٬‬ميتجٻ نٍمتٍړي ثٌ کتًٍنۍ یتې پتً‬
‫ټٌې پٌشً ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً کې پً کیږهیٍ کې ژٌنو کتجٌٌ ثٌ پتً پټتً یتې ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجس‬
‫ًىربي کٍٻ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي شٌ مرششجخً النوې مؽجىوینٍ ه یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړنیٍ کٽٍنتٍ کتې ه ٌثٍیمتٍث‬
‫ٰصفً کړه ثٌ ټٍی مٵوثً ٌِٽې یٍ ټً هښمن څمً ‪٬‬نیمتض کتړې پتً ٌثٍیمتٍث‬ ‫ٌټٍّث‬
‫لیٽٍ ٌټٍّثټۍ کې ى‪ ،‬ګڼ ٔتمیٌ‬ ‫رسخیٌه ه ه پکصیکج پً ډیٽً ‪،‬شٌٌٌ‪ ،‬لٍٔجمنو ثٌ ؼج‬
‫‪٨‬مٽیجس شٌرسه ٍٔٻ چې هښمن شً پً کې شٽٱجس ًٌِیوٻ ثٌ ًٌرسه پتً هې ټٍټتً ـتٍٍه‬
‫کې ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس ًثژٌنوي ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ه ٔيیو لنؽٌي ٔيجهس ثٌ ًٌٌِصۍ ـاًِ‬
‫هث چې ٔيیو لنؽٌي ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه هميجٻ ٌشٽی مؽجىو ٌ ثٌ ه ثمٌیکجیجنٍ پً‬
‫ليٯ یې ى‪ ،‬ه ؼيجهشٍ‪ ٫‬پًٍشً کړی ٌ ثٌ ه ٌثٍیمٍث ثٌ ٔجٌلٍث ٌټٍّثټیٍ پً ټٍټتً ِتیمً‬
‫کې یې ډیٌ ٔيٌس ثٌ ث‪٨‬صدجً هًټٍه ثٌ ههه پً ثٴصٱجء ډیٌ نٍي ځٍثنج ؼيتجهي ٘تٲ شتً‬
‫هثلٽیوٻ ثمٌیکجیجنٍ هنٍمٍړي ىموث مٍٴٲ پیژنوټی ٌ نٍ ځکً یٍ ىڅً کٍټً چې پً ىٌ‬
‫ٴیمض ٌي نٍمٍړی ټً منځً یٍيس ‪.‬‬
‫خجاللٌه ه ‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ ه ه مجًچ ه میجٔصې پتً ‪ ۱۱‬نیټتً ثمٌیکجیتج پتً هې‬
‫ٌشٍثنیوٻ چې هنٍمٍړي مٍٴ‪٩‬یض م‪٩‬ٽٍٿ کړي نٍځکتً پتً یتٍه ٌـٕتیجنً چجپتً رسه یتې‬
‫نٍمٍړی پً ٔيجهس ًٌِجٌٌ ‪.‬‬
‫ه ٔتيیو لنؽتتٌي ٘تتجـذ ځجینجِتتصی ـتتجؼٍ مفمتتو‪٨‬مٌ ـنٱتتٍ چتتې ه ٔتتيیو‬
‫لنؽٌي ه ٔيجهس ه ٌثٴ‪٩‬ې ‪٨‬ینٍ ٔجىو هی ٌثیتٍ چتې ه‪٬‬تً ميتجٻ ه ٔتيیو لنؽتٌي‬

‫‪248‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کًٍنۍ ه ٌثٍیمٍث ٌټٍّثټۍ ه ميٌخج نیکً پً نجمً ‪ٌ٬‬نتۍ ِتیمً کتې پتً کیږهیتٍ کتې‬
‫ثٌِیوټً‪ .‬مجشً یې ٌیيل ٌٌ چې ه مٍشٌ ِجیکپ شیپ ًثٌړه ثٌ کتٍٿ ؼيتجهي ِتٱٌ شتً یتې‬
‫ثًثهه ٌه‪ِ ،‬يجً ٌلض ٌ لنؽٌي ٘جـذ پً هې ًٌځ پً ِټيیټ ټیٽٱٍ کې ټتً ؼيتجهي‬
‫مٽګٌٌ رسه ًثخ‪ ً١‬کړې ٌه ثٌ ٔجیو ټً ىمتوې ثمٽتً ثمٌیکجیتجنٍ شتً هنٍمتٍړي مٍٴ‪٩‬یتض‬
‫م‪٩‬ٽٍٿ ٍٔی ٌ‪ٍ .‬ه ههه ټً ځجی څمً څٍ کیٽٍمًبه ټتٌې پتً یتٍه ټتٍړه ِتیمً ٌٿ چتې ه‬
‫ًثم‪٩‬ٽٍمیوټې مج ‪ٍ٬‬ښصپ پً کٍچنۍ ممتجخٌه ًٌرسه‬ ‫لنؽٌي ٘جـذ ه ثٌِیوٌ کیږه‬
‫ًثخ‪ٌ ً١‬کړٿ چې نجڅجپً ؼنګی ثټٍشکې پً ٰ‪ٝ‬تجء کتې ًثښتکجًه ٔتٍې ًٌپّتې ثمٌیکتجیٍ‬
‫چًٍټکې ى‪ً ،‬ث‪٬‬ٽې ثٌ ه لنؽٌي ٘جـذ ه ځجی څٽًٌٍ لٍثٌٌ شً یٍ ‪ّ٨‬کٌ پیتجهه کتړٻ‪.‬‬
‫ټږ ٔیدً ًٌٌِصً چې ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌ ثٌ هثليل ګٍډثګیج یٍ ه لنؽٌي ٘جـذ ه کًٍ‬
‫لٍثشً ًٌنږهې ٍٔٻ نجڅجپً ډٍې پیپ ٍٔې‪ ،‬ډٍې ټً هٌثړٌ لٍثٌٌ ثٌ څٍ ِج‪٨‬صً یتې هٌثٿ‬
‫ٌکړ ‪،‬ټً څٍ ِج‪٨‬صً ؼګړې ًٌٌِصً ډٍې ثًثمې ٍٔې ثٌ ثمٌیکجیٍ چًٍټکې خیٌشً ٌثټٍشٽې‪.‬‬
‫کٽً چې ِیمې شً ًٌ‪٬‬ٽ‪ ،‬نٍ کصپ مې چې ثمٌیکجیجنٍ ِمض ٌـٕتض کتړی ٌ‪ ،‬څتٍ‬
‫چې ه لنؽٌي ٘جـذ ټٍیً کًٍنۍ پً کې ثٌِتیوټً نړیتوټې ٌې ثٌ ه ښتځٍ ثٌ‬ ‫کیږه‬
‫ٌٌ‪.‬‬ ‫مجٍٔمجنٍ پً ٔمٍٻ ثٌه کًّ ه کًٍنۍ ‪٬‬ړي یې پً ٔيجهس ًِیو‬
‫ه لنؽٌي ٘جـذ ه کًٍنۍ ‪٬‬ړٌ ًثشً ٌٌیپ چې لنؽٌي ٘جـذ پتً لپٽتً لیمتً‬
‫کتتې لپتتپ کتتٍچنی ٌٍی ثٌ ټتتًٍ شتتً ه ٴٌثنکتتٌی‪ ،‬هًُ ٌثیتتً ‪،‬چتتې ثمٌیکتتجیٍ چتتًٍټکې‬
‫ًث‪٬‬ٽې‪،‬نٍمٍړي لپپ ًثکټ ‪ ،‬کئینکٍٯ ثٌ شٱنګهتً ټتٍٻ ًثٌثلیّتصپ ثٌ پتً یتٍه ټٍیتً‬
‫کمپٽً کې یٍ ځج ٌن٭اض چتې هښتمن ًٌرسه ٌِتٽې ٌنتً ٌینٍ‪،‬ثمٌیکجیتج ثٌ هثلتيل‬
‫‪ّ٨‬کٌ ه کیږهیٍ پً لٍث ًث‪٬‬ٽپ‪،‬چې پً هٌی کې ه ‪٨‬نجیض کٽیتٍثٻ پتً نجمتً ه ثًٌګتٍ ه‬
‫کمپجین یٍ مرش ى‪ ،ٌ ،‬نٍمٍړي پً ټٍډِتپیکٌ کتې پتً لنؽتٌي ٘تجـذ ‪٬‬تږ ٌکتړ چتې‬
‫ځٍثکٍنٍ شً پً ثًثمً ځج شّٽی‪ ،‬کړه ثٌ لپٽٍ مجٔتٍمجنٍ ثٌ کتًٍنۍ‬ ‫ًثٌٌځً ثٌ ثٌ ثیصي‬
‫شً شجٌث مً ًٍِه‪.‬‬
‫لنؽٌي ٘جـذ ىموثِې پً کمپٽً کې ن٭اصی ټً لیمې ًٌٌٌس پً هثِتې ـتجٻ‬
‫کې چې ًثکټ شً یٍ مٌمۍ ًٌشیٌه کړې ٌه‪ ،‬ممجمن یې پً ىموې کّتجنٍ ه ًثکتټ ٰیتٌ‬

‫‪250‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌکړ ثٌ ټٍٻ یې پً ټٍمړ ګٍٍثً ټً منځً یٌٍړٻ ًٌپّې لنؽٌي ٘جـذ ځٍث ٌٍی یتې‬
‫کې ِنګٌ ٌنیٍ ثٌ ټتً ثمٌیکجیتجنٍ رسه یتې‬ ‫خٕیٌثـمو ثٌ ًٌثًه یٍ ‪٠‬جٌُ پً یٍه ‪ٍ٬‬نډ‬
‫مٵجٌمض پیپ کړ ‪.‬‬
‫ه څتتٍ شنتتٍ رسشیتتٌٌ مؤمنتتجنٍ ثٌ ه کٱتتٌ ه مؽيتتَ پتتٍځ شٌمنځتتً هث ؼګتتړه لتتًٍث‬
‫ـیٌثنٌٍنکې ٌه پً هثِې ډٌٻ چې ه لنؽٌي ٘جـذ پً مرش ه کًٍ نجًینتً ؼنګیتوٻ‬
‫ثٌ ه کًٍ میٌمنٍ ثٌ مجٔتٍمجنٍ ًٌشتً مٌمتۍ ًِتٍټې ‪،‬ؼګتړې هًی ِتج‪٨‬صً هٌثٿ ٌکتړ‪،‬ه‬
‫ؼګړې پً شٌڅ کې چې کٽً لنؽتٌي ٘تجـذ پتً ٔتيجهس ًٌِتیو میٌمنتې یتې ٌِتٽً‬
‫ٌثلیّصً ثٌ ټً ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌٌرسه یٍ شٌ ى٭ٍ مٵجٌمض ٌکړ شٌ څٍ یتٍ ثلتٌي مٌمتۍ‬
‫ى‪ ،‬ه کٱجًٌ پً لٍث ٌٔړټً‪.‬‬
‫ه ؼګړې پً شٌڅ کې ه لنؽٌي ٘جـذ پً ٔمٍٻ ټٍٻ ثشً شنً ٔتيیوث ٔتٍٻ چتې‬
‫هًی پتتً کتتې ه نٍمتتٍړي هکتتًٍنۍ ښتتځې ٌې ثٌ هٌه شنتتً نتتًٍ ه کتتًٍ ‪٬‬تتړي یتتٍ ټپیتتج‬
‫ٍٔٻ‪،‬خجیو ٌٌیپ يش چې ه نٍمٍړي ه کًٍنۍ ‪٬ ۱‬ړي شٌ هې پمتٍث ه ًٌِتجنٍ لتيٯ پتً‬
‫ٌٌ‪.‬‬ ‫ؼيجه کې پً ٔيجهس ًِیو‬
‫ثمٌیکجیج چې پً هې ؼګړه کې یې ګڼ ٔمیٌ ‪ّ٨‬کٌ ٌژٻ ٍٔي ٌٌ ه‪ً ً٬‬ثٍ یې یتٍ‬
‫چًٍټکً ى‪ٍ ،‬یجمننً ٍٔې ٌه‪ ،‬ټً ډیٌ ٌـٕض ًٌٌِصً یې ه ٔتيیو لنؽتٌي ثٌ څتٍ شنتٍ‬
‫نًٌٍ ٔيیوثنٍ ثؼّجه ټً ځجنً رسه ه ثًٌګٍ ثمٌیکجیٍ خیْ شً یٌٍړٻ ثٌ ټتً ى٭تً ځجیتً‬
‫یٍ ه پکصیکج مٌکَ ښٌنې شً ثنصٵجٻ کړٻ‪ .‬ثمٌیکجیجنٍ ههٌی ثؼّجه کًٍنۍ شً نتً ِتپجًٻ‬
‫لٍشٌ ‪ًٌ ۱‬ځٍ شیٌیوٌ ًٌٌِصً یې ه ٴٍمٍ ِپین یٌٌ ه ډیٌٌ ‪ٍ٬‬ښصنٍ ثٌ ثرصثً پً پجیٽً‬
‫کې ههٌی ثؼّجه لپٽې کًٍنۍ شً ٌِپجًٻ ‪.‬‬
‫پً هې ډٌٻ ه پکصیکج پً یٍه ټٌې پٌشً ِیمً کې ى٭ً ګمنجٿ مؽجىو ټً مص‪٩‬يوثنتً‬
‫ژٌنو شیٌٌټٍ ًٌٌِصً ه ًح ش‪٩‬جټی ټٵجء شً ًٌ‪٬‬ی چې لپپ ټٍٻ ژٌنو یٍ ه ثِتيٿ ههٰتج‪٧‬‬
‫ثٌ رسټٍړی ټپجًه ٌٴٲ کړی ٌ‪ ،‬ى٭ً مؽجىو چې ژٌنو یې ټتً ‪٨‬ٽ‪،،‬ؼيتجه‪ ،‬ىکتٌ ثٌ شٵتٍی‬
‫څمً ؼٍړ ٌ ‪.‬‬

‫‪251‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ ٌيل صاحث ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ىٌ ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ یٍه ټً ثِجيس ٌ‪٤‬جبٱٍ څمً هث هه چې ههللا ش‪٩‬جټی ممٽٍٳ لیتٌ‬
‫شً ًىربي ثٌ ټً رش څمً یٍ ًثٌګٌځٍي‪.‬ټً ىموې ثمٽً لتٍ هللا ش‪٩‬تجټی ه مّتٽانجنٍ پتً‬
‫منځ کې ه یٍې هثِې ډټې ٌؼٍه رضًٌي خٽٽی هی چتې ه ثمتٌ ختجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌ نيتی ‪٨‬تن‬
‫ثملنکٌ مدجًکً ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کړي‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی ٌٰمجیٍ‪ٌ :‬ټصکن منک‪ ،‬ثمتز یتو‪ ٍ٨‬ثټتی ثټمیتٌ ٌ یتأمٌٌ ختجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌ‬
‫ینيٍ ‪٨‬ن ثملنکٌ ٌ ثٌټةک ى‪ ،‬ثملٱٽفٍ ‪ ۸۱۳ .‬آٻ ‪٨‬مٌث‬
‫ثٌ ٌي هې ِصجٍِ څمً یٍه هثِې ډټې چې لیٌ شً ه‪ٍ٨‬س کٍي ثٌ پتً نیکیتٍ ثمتٌ‬
‫هي‪.‬‬ ‫کٍي ثٌ ټً خویٍ نً من‪ ٪‬کٍي ثٌ ىموث لٽک خٌیج‬
‫ه ىموې ٴٌآ ثمٌ پً ثِجُ ټً کٍمې نیټې څمً چې ه مي مفمو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬
‫‪ ‬پً مرش ه ثِيمٍ مجًس ٴیجٿ پٌتپ ٔتٍ ټتً ټٍمړیتٍ ٔتیدٍ څمتً یتې ه ِتیجً‬
‫ګٌٌپ پً نٍٿ ډټً هًټٍهه چې لٽک یې ټً منکٌثشٍ من‪ ٪‬کٍٻ‪،‬پً نیکیٍ یٍ ًٌشً ثمٌ کجٌٌ‬
‫ثٌ ه هینٍ ثـکجمٍ هثـٌجء ىڅً یې کٍټً‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس پً ىا‪٬‬تٍ ټٍمړنیتٍ ٔتیدٍ کتې ه کنتوىجً ټتً ٰصفتې څتً متٍهه‬
‫ًٌٌِصً ه ‪ ۸۴۱۳‬ىت ٓ کجٻ ه ـمپ پً ‪ ۱۱‬نیټً ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرش مي مفمو ‪٨‬مٌ‬
‫مؽجىو پً ځجنګړي ٌٰمج ه ِیجً ګٌٌپ ه ثهثًې پً ځجی ه ثمٌختجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌ نيتی ‪٨‬تن‬
‫ثملنکٌ پً نٍٿ ځجنګړې ثهثًه ًثمنځصً ٍٔه ثٌ ه کنوىجً یٍ شن پٌىیَګجً‪ ،‬خجثِص‪٩‬وثهه ثٌ‬
‫٘جـذ یٍ ه مرش پً ـیتغ‬ ‫ه ښٍ ٘يـیصٍنٍ لجٌنو ‪٨‬ج ثٌ مؽجىو مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫٘جـذ پً هې ډٌٻ ه ثِيمٍ ثمجًس پتً شٕتکیيشٍ کتې ه‬ ‫ٌټجکپ ٍٔ‪.‬مٍټٍي مفمو ٌ‬

‫‪252‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثمٌخجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌنيی ‪٨‬ن ثملنکٌ ه ميمې ٌ‪٤‬یٱې مّؤټیض پً ‪٬‬جړه ٌثلیّض شتٌهې چتې‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً پً ىموې نجمً ه نٍي ًثمنځصً ٍٔي ٌٍثًس ٌٍیٌ ٌټجکپ ٍٔ ثٌ‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ شٌ ٌلصً یې پً ىموې خمٖ کې لومض شً ثهثمً ًٌکړه‪ .‬هټصً پتً هې‬
‫ټیکنً کې ه نٍمٍړي پً ژٌنو ثٌ کٌهثً ًڼج ثچٌٍ ىیٽً هه چې ه مصوین ژٌنو ټتً کجًنتجمٍ‬
‫څمً خً یې مّصٱیو ٔت‪.‬‬
‫ه ژٌنو ټٍمړ مٌثـپ‬
‫ـنیٱٍ ه مي مفمو ‪ٌٍ ٍٛ٨‬ی ثٌ ه مي ‪٨‬دوثټٍثـو ملّی پتً‬ ‫مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ٴٍٿ پاصٍ ‪٨/‬ٽیَی پً ‪ ۸۴۳۹‬ىت ٓ کجٻ کې ه کنوىجً ٌالیض پتً ِتیجچٍی ِتیمً کتې‬
‫ٍیږیوټی هی‪ .‬ه یجهٌنې ٌړ هه چې ِتیجچٍی ِتیمً ى٭تً ميتجٻ ه پنؽتٍثیٍ ٌټّتٍثټۍ‬
‫مٌخٍ‪ِ ٟ‬جـً ٌه مګٌ ه نٍیٍ ثهثًي شٵّتیاشٍ ټتً ممتې ه ژړ ٌټّتٍثټۍ مٌختٍ‪ ٟ‬خٽتپ‬
‫٘جـذ کًٍنۍ ټً پمٍث څمً ه ‪٨‬ٽت‪ ،‬ثٌ هیجنتض هًټتٍهٌنکې‬ ‫کیږي‪.‬ه مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫کًٍنۍ ٌه‪ ،‬پيً ثٌ ًٌٌڼٍ یې ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬خٌلً هًټتٍهه ټتً ىمتوې ثمٽتً ټتً کٍچنٌتٍث‬
‫نٍمٍړي ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ـج٘ٽٍټٍ پیپ ٌکړ‪.‬‬
‫ه ش‪٩‬ٽ‪ِ ،‬ٽّٽً‬
‫٘جـذ پيً ټً ‪٨‬ٽ‪ ،‬رسه لًٍث ٍیتجس ٔتٍٳ هًټتٍه ټتً لپٽتٍ‬ ‫ه مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ثٌالهٌنٍ رسه یې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ـ‪ٍٙ‬ٻ کې ډیٌ ٍیجس کٍښش کجٌٌ ثٌ ټً ىٌ کجً څمً یې ‪٨‬ٽ‪،‬‬
‫٘جـذ یٍ ًًٌٌ ٌثیٍ چې پيً متٍ ًثشتً ٌیتيل ٌ‪:‬‬ ‫شً ٰجً‪ ٫‬کړي ٌٌ‪.‬ه مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫کً ٍمج پً خو ثًٌ خپ ٌ ى‪ ، ،‬شجِتٍ ختً ځتج ټتً ِتدٵً نتً خجِتت ثٌ نتً ختً پتً ختپ کتجً‬
‫٘جـذ چتې ه لپٽتٍ ًٌٌڼتٍ پتً متنځ کتې یتٍ ځتجنګړی‬ ‫مٕ٭ٍټیږا‪.‬مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ټیجٴض ثٌ ث ِص‪٩‬وثه هًټٍه ه پيً یې ًٌخجنوې ځجنګړی ن‪ ٌ ٌ٥‬ثٌ کٍښش یې کجٌٌ چې ښً‬
‫‪٨‬ج يش‪.‬‬
‫٘جـذ مرش ًًٌٌ ٴجًي ‪٨‬دوثټدجًي ٘تجـذ ه پجکّتصج پتً‬ ‫ه مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫مٕيًٍه موًًِ هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً کې پً ش‪٩‬ٽ‪ ،‬خٍلض ٌ‪ .‬ه ظًٍ ټتً ثنٵتيح ًٌٌِتصً پتً‬

‫‪253‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫چې ه‪ ً٬‬ميجٻ ‪ ۸۱‬کٽن ٌ ىت‪،‬‬ ‫‪ ۸۴۱۱‬ىت ٓ کجٻ کې نٍمٍړي لپپ کرش ًًٌٌ مفمو ٌ‬
‫ټً ځج رسه خٍس ثٌ ىٽصً یې پً هې پیژنوٻ ٍٔي ‪٨‬ٽمٍ مٌکَ کې ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ـ‪ٙ‬تٍٻ‬
‫شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫٘جـذ پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً کې هٌه کجټتً شیتٌ کتړٻ ټتً ى٭تً‬ ‫مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ًٌٌِصً خٽٍچّصج شً ًث‪٬‬ی ثٌ هټصً یې پً خیيخیٽٍ موثًٍِ کې ټکً ه کٍیټې ه ٔجټوًې‬
‫موًًِ‪ ،‬پً کٌثُ ِتیمً کتې هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ثټ‪ٌ٩‬خیتً‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ ه ى٭تً ٌلتض ه مٕتيًٌٍ‬
‫ثِصجهثنٍ ټکً ٔین نًٍ مفمو ٘تجـذ‪ٔ ،‬تین ‪٨‬دتوثټفکی‪٘ ،‬تجـذ ثٌ ٔتین ـدیتذ هللا‬
‫٘جـذ ه شٽمي ٌیجړ یې شٌالًِ ثٌ ههینی ‪٨‬ٽٍمٍ ټً ِ‪٩‬جهس څمً خٌلمن ٍٔ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټ٭نی ٘جـذ چې ه ‪٠‬جټدۍ پً ىموې هًٌث کې ډیٌ ٌلتض ټتً مٍټتٍي‬
‫٘جـذ پً ټٍټتً م‪٩‬نتی‬ ‫٘جـذ رسه نږهې پجشً ٍٔی ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي مفمو ٌ‬ ‫مفمو ٌ‬
‫یٍ ممٽ‪،ٚ‬مصوین ثٌ ه ‪٨‬ٽ‪ٍٔ ،‬ٳ ټٌٌنکی ‪٠‬جټذ ٌ‪ ،‬پً ښً ثِص‪٩‬وثه رسخیٌه یتې پتًٍه شٵتٍث‬
‫ى‪ ،‬هًټٍهه شٌهې چې ه رشی‪٩‬ض ىی ممجټٲ کجً یې نً ٍٔثی ٍ‪٬‬مٽی‪ .‬ه ؼيجه پتً ٌلتض‬
‫کې مج ثٌ مٍټٍي مفمو ٌ ٘جـذ ه یٍه شن‪٥‬ی‪ ،‬پً موًًِ کې ٍهه کړې کٍټې‪ ،‬یٍ ٌلتض‬
‫ههې شن‪٥‬ی‪ ،‬مرشث ه ىیةصٍ پً ٔکپ پً موثًٍِ ګٌځیوٻ‪ ،‬چې ٍمتٍ موًِتې شتً ىت‪ً ،‬ث‬
‫ًٌث ٌٌ‪ .‬ه ىیةض مٵ‪ٙ‬و هث ٌ چې ه موًِې ه ټیٽیً ٔجګٌهثنٍ ٌثٴ‪ٔ ٍ٩‬میٌ م‪٩‬ٽتٍٿ کتړي‬
‫شٌڅٍ ټً ى٭ً رسه خٌثخٌه ث‪٨‬جًٔ ًٌکړي‪ٍ.‬مٍ پً موًِتً کتې ټیٽیتً ٔتجګٌهث ټتږ ٌ ثمتج ه‬
‫موًِې ثًثکینٍ ههې ټپجًه چې ډیٌه ث‪٨‬جًٔ شٌالِتً کتړي ټتً ٔتجٌلٍث مّتجؼوٌ یتې ډیتٌ‬
‫‪٠‬جټدج ًثٌخٽپ شٌڅٍ یٍ ىیةض شً ه موًِې ه ټیٽیً ‪٠‬جټدتجنٍ پتً ـیتغ ٌښتٌٍ‪ .‬کٽتً چتې‬
‫٘جـذ ه موًِې ه یتٍه ‪٠‬جټتذ پتً ـیتغ‬ ‫ىیةض موًِې شً ًث‪٬‬ی ثٌ مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ًٌرسه ممجمن ٍٔ‪ ،‬نٍ ٌ‪ٜ‬جـض یې ًٌشً ٌکړ چې هث ‪٠‬جټدج ټٍٻ ه ىموې موًِتې نتً هی‬
‫خٽکې ټً خيٌه ًثٌِصپ ٍٔي هي‪ ،‬خیج مٍټتٍي مفمتو ٌ ٘تجـذ ټتً ىیةتض رسه پتً ټٍټتٍ‬
‫کړ چې ه موًِتې هی ثٌ یتج ىّتې پتً ؼ‪٩‬تپ‬ ‫ث‪٠‬جٴٍ ٌګٌځیو ثٌ ىٌ ‪٠‬جټذ یې ًٌشً م‪ٌ٩‬‬
‫ًثٌِصپ ٍٔی هی‪ .‬ه نٍمٍړي هث کجً کً څً ى‪ ،‬ه موًِې ه ثًثکینتٍ ه ‪ٍِ٬‬تې ثٌ لپګتج‬
‫ِدذ ٍٔ مګٌ ځکً یې شٌرسه کړ چې ه ى٭ً ‪٠‬دی‪٩‬ض هثِې ؼتٍړ ٌ چتې ىتی ‪٬‬یٌرش‪٨‬تٍ‬

‫‪254‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کجً یې نً ٍٔی ٍ‪٬‬مٽی ‪ .‬ځکً ‪٬‬وً یٍ ټً ‪٬‬یٌ رش‪ ٍ٨‬کجًٌنٍ ثٌ ه نٱجٳ ټً ‪٨‬يمجشٍ څمً هی‬
‫ي ‪ ‬أ َّ ثټندٍ‬‫چې ًٍِٻ هللا ‪ ‬یٍ پً ثړه ٌٰمجیٍ‪٨ٌ :‬ن َأيب ِ‪ٍ ٌ٩‬و ثټموً ّ‬
‫َجٻ‪ :‬ټِٹ ُِّپ ‪َ٬‬ج ِه ًٍ ټِ ٍَث فء ِ‪٨‬نْوَ أِ ِْ ِص ًِ ًٍ َٿ ثټ ِٵ ٌَج َم ِز ًُ ٌْٰ َُ‪ ٪‬ټًَُ ِخٵَوَ ًِ ‪َ٬‬وْ ً ِِو‪ًٌ .‬ثه مّٽ‪. ،‬‬
‫‪‬ٴ َ‬
‫ًٍِٻ هللا ‪ٌٰ ‬مجیٍ ه ىٌ ‪٬‬وً کٌٍنکٍ پً کٍنجټٍ کې ختً ه ٴیجمتض پتً ًٌځ ه‬
‫‪٬‬وً خیٌ‪ٌ ٫‬الړ ٌي چې ههه ه ‪٬‬وً پً ثنوثٍه خً ټٍړ ًپیږي‪.‬‬
‫٘جـذ ى٭ً ميجٻ چې نًٍ هکمٍنیّصجنٍ پً ليٯ ؼيجه ه خٌیج‬ ‫مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫منَٻ شً نږهې ٍٔی ٌ یٍ ځپ خیج هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً شً الړ ىٽصً یې ههٌٌ کٽٍنتٍ پتً شتٌڅ‬
‫کې ٌړه ثٌ ټٍیً هًٌه ٌکړه ثٌ ه ٌلض ټً ًِب ٰٵیً ثٌ ‪٨‬ج ٔین ثټفتویغ مٍالنتج مٱصتٍ‬
‫مفمو ٌٰیو ‪ ‬څمً یې ه ندٍي ثـجهیعٍ ثؼجٍس شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫ؼيجهي ژٌنو‬
‫٘جـذ نٍی ځتٍث‬ ‫ه ًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ؼيجه پً ميجٻ مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ٌ‪،‬چې ه کجٻ ٍیجشٌه ٌلض خً یې پً هینٍ موثًٍِ کې هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ټٍِصپ ثمج ه ًل‪ٙ‬تصیٍ‬
‫پً ٌلض کې خً کنوىجً شً شٽٍ ثٌ ىٽصً خً یې ه ًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ليٯ پً مّتٽق ؼيتجه‬
‫کې خٌلً ثلیّصٽً‪.‬‬
‫٘جـذ‬ ‫هنٍمٍړي مرش ًًٌٌ ٴجًي ‪٨‬دوثټدجًي ٘جـذ ٌثیٍ چې مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫مؽجىتو ٔتيیو الال‬ ‫ه ًٌٍٔي ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ټٍٻ ٌلض ه کنوىجً ٌالیض ه ٌیتجړ‬
‫پتتً ؼديتتً کتتې ؼيتتجهي لتتومض شتتٌرسه کتتړ‪ .‬ه‪٬‬تتً ؼديتتً چتتې ه ثً‪٬‬نتتوثح‪،‬‬ ‫مٽن ت‬
‫ژړ ‪،‬پنؽٍثیٍ ثٌ ه کنوىجً ه ښجً پً ٔجٌلٍث کې یٍ ؼيجهي ‪٨‬مٽیتجس شتٌرسه کتٍٻ پتً‬
‫کنوىجً کې یٍه ټً ى٭ٍ ؼديٍ څمً ٌه چې ه ٔتًٌٍي یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ لتيٯ ؼيتجه کتې یتٍ‬
‫کٽیوي ٌنډه هًټٍهه ثٌ ًِب ثٰصمجًثس یې ګټيل هي‪.‬‬
‫٘تجـذ ٍثختپ‬ ‫ه کمٍنیّصٍ ٌثکمنۍ پً ًٌٌِصٍ کجٻ ٔتيیو مٍټتٍي مفمتو ٌ‬
‫ٌالیض شً ى‪ ،‬ه ؼيجه ټپجًه الړ چې ىٽصً یې ه ؼدجً مٽیٍٕ شٌ نجمً النوې ه کمٍنیّتصجنٍ‬
‫ټً ځٍثکٍنٍ رسه پً ِمصٍؼګړٌ کې خٌلً ٌثلیّصً ثٌ پً هې ؼګړه کې ټپٍ ى‪.ٍٔ ،‬‬

‫‪255‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ پتً پنؽتٍثیٍ ٌټّتٍثټۍ کتې ه‬ ‫ه ؼيجه ټً خٌیج ًٌٌِصً مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ شوًیْ شً ميٌشړټً چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیتک ه ‪٤‬يتًٍ شتٌ ٌلصتً ه‬
‫شوًیْ پً ِپیڅٽې ٌ‪٤‬یٱً خٍلض ٌ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې ٔمٍټیض ثٌ لومصٍنً‬
‫ه نٍمٍړي ًٌثًه ـجٰ‪ ٦‬مفمو ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬ه شفٌیک ه ټٍمړ پیپ پً ٔتپٍ کتې‬
‫٘جـذ رسه پً موًًِ کې ِدٵٍنً ٌیپ یٍ‬ ‫یٍ ٌلض چې مٍ ه ٔيیو مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ًٌځ مٍ ډٍې ثٌ ه مٌمیتٍ ثٌثٌٍنتً ٌثًٌیتوٻ‪ .‬لٽکتٍ ٌیتپ چتې ‪٠‬جټدتجنٍ پتً یتٍه ټتٍپکٍ‬
‫رشٌ‪ ٧‬کړی هی‪،‬مٍټٍي مفمو ٌټی ٘جـذ پً ىا‪٬‬تً ًٌځ‬ ‫ٴٍمنوث ٘جټق خجنوې ؼن‬
‫لپپ شوًیْ شً ه پجی ټکی کیاٍه لپپ ‪٠‬جټدج یې ًٌرسه ًٌث کړٻ ثٌ پتً ه‪٬‬تً ؼنت‬
‫ٌ ثٌ مٍټتٍي مفمتو ٌ‬ ‫کې یٍ رشکتض ٌکتړ‪ ،‬هث ه ‪٠‬جټدتجنٍ ه شفٌیتک ټتٍمړنی ؼنت‬
‫٘جـذ ټً ىموې ځجیً ه شفٌیک مٽګٌی ٍٔ‪.‬‬
‫ه کنوىجً ټً ٰصفې څً مٍهه ًٌٌِصً ه ثمیٌثملتؤمنین متي مفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬
‫‪ ‬پً ٌٰمتج ه ثمتٌ ختجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ځتجنګړې ثهثًه ؼتٍړه ٔتٍه ثٌ مٍټتٍي مفمتو ٌ‬
‫٘جـذ یې ه مرش پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬نٍمٍړي پً هې ثهثًه کې ًٌ ِپجًٻ ٍٔی لومض‬
‫پً ډیٌ ثليٗ ثٌ ثـّنً ‪ٌ٠‬یٵً رسه ثنؽجٿ کړ‪ .‬ه ثِيمٍ ثمجًس ى٭ً ټٍیً کجًنجمً چې‬
‫ًٌٌِصً ټً کٽٍنٍ ه ځمکې پٌ من ه ثټيتٍ ن‪٥‬تجٿ شنٱیتي ٌ شتٌ ډیتٌه ه ىمتوې ثهثًې پتً‬
‫شٍِ‪٨ ٢‬ميل کیوٌ‪ .‬کٽً چې ثِيمٍ ثمجًس ټمٍث کجخپ ٰصفً ٍٔ‪ ،‬ه ثٰ٭جنّصج پً شتجًین‬
‫کې پً ټٍمړي ځپ ه ثمٌ خجمل‪ٌٌ٩‬ٯ ٌ نيی ‪٨‬ن ثملنکٌ پً نٍٿ ځجنګړی ٌٍثًس ًثمتنځ شتً‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫ه‪ٌٍ ً٬‬ثًس چې پً ټٍټٍ ٌالیجشٍ کې یٍ ثړٌنو ًیجِصٍنً هًټٍهٻ ټتً ميمتٍ کتجًٌنٍ‬
‫څمً یې ه هینی ٔ‪٩‬جبٌٌ ثـیجء‪ ،‬پً ملٍنځ‪ًٌ ،‬ژه‪ٍ ،‬کتجس ثٌ ټٍټتٍ ـّتنً ث‪٨‬اټتٍه لٽکتٍ‬
‫مأمًٌٍٻ‪ ،‬ه نجًٌث کجًٌنٍ‪ ،‬ختو‪٨‬صٍنٍ ثٌ ‪٬‬یٌرش‪٨‬تٍ هٌهٌنتٍ ټتً منځتً ٌړٻ‪،‬ه ِتجٍ رسٌه‪،‬‬
‫ٰفٕجء ثٌ يب هینۍ ه ثِدجخٍ لصمٍٻ‪ ،‬ه رش‪ ٍ٨‬ـؽجح ثٌ ًِب ً‪٨‬جیض شً ه ښځٍ مصٍؼً‬
‫کٍٻ‪ ،‬ه مّٽانجنٍ ِیٌس ثٌ ًٍ٘س پً رش‪ٌ٠ ٍ٨‬یٵً خجنوې خٌثختٌٌٻ‪،‬ه نٕتً یتٍ شٍکتٍ‪،‬‬

‫‪256‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫رشثخٍ ثٌ نًٌٍ مموًثشٍ ه ثِص‪٩‬اٻ ممنیٍی ثٌ ه‪ّ٬‬ې نًٍ رش‪٤ٌ ٍ٨‬جبٲ یې ټتً ميمتٍ‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنٍ څمً ٌٌ‪.‬‬
‫٘جـذ ه ههې ٌٍثًس ه ٌٍیٌ پً ـیغ پً لپپ کجً کتې لتًٍث‬ ‫مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ؼوي ثٌ پًٍه شٍؼً یې ًٌشً هًټٍهه شٌ هې چې یٍ ٌلض یې کٍٿ کتْ ه څتً نجمرشتٌ‪٧‬‬
‫کجً ټً ثمٽً خنوي کړی ٌ‪ ،‬لٍ ههه پً نجلرب کې ه نٍمٍړي مرش ًًٌٌ پٌشً ټً ثؼتجٍې‬
‫٘تجـذ لترب ٔتٍ نتٍ ه‬ ‫ټً شٍٴیٲ څمً لٍٔی کړی ٌ‪ ،‬لٍ چې کٽً مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫لپپ ًًٌٌ ه خنوي کٍټٍ ثمٌ یٍ ٌکړ چې ى٭ً ه ـدْ ټً ٌیٌې ټً ښجًه ٌشاصېو‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ليٯ ؼيجه ثٌ ٔيجهس‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ نً ًٌٌِصً ثٌ کٽً چې ه ثِتيمٍ ثمتجًس ځٍثکٍنتً ه ىیتٍثه ټتً‬
‫٘جـذ یٍ ځپ خیج پجکّصج شً ميتجؼٌ ٔتٍ‪.‬ټً څتً‬ ‫ټٍیٍ ښجًٌنٍ ٌٌشپ مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫مٍهه ممٱٍ ژٌنو نً ًٌٌِصً یې یٍ ځپ خیج ه ؼيجهي چجًٌ پً ِمدجټٍټٍ پیپ ٌکړ شٌ هې‬
‫چې ه ؼيجه ‪٨‬ميل ډګٌ شً یې ممً کړه‪.‬‬
‫ـجٰ‪ ٦‬مفمو ٘جـذ ٌ ثیٍ ه مٍټٍي ٘جـذ ټً ؼيجه رسه ٍٰٳ ثټ‪٩‬جهه مینً ٌه‪ ،‬پً‬
‫‪ ۱۱۱۹‬میيهي کجٻ کې کٽً چې ټٍمړی ځپ ه ؼيجه ِنګٌ شً شٽٍ نٍ هٌمتٌه لٍٔتجټً ٌ ثٌ‬
‫هثِې ٍٔٳ یې هًټٍه چې ټً ډیٌه ٍٔٴً یې ٌٌیپ چې ه خیض هللا رشیٲ ـؾ شً مې ىت‪،‬‬
‫ٌهللا کً هثِې ٍړه کیږي ټکً ه پجٔمٍٻ ( پً کنوىجً کې یٍه ؼيجهي ِیمً هه ) ؼيجهي‬
‫٘جـذ ؼيتجهي لومصٍنتً پیتپ‬ ‫ِنګٌ ثٌ ه هللا پً الًه کې ؼيجه شً ‪ .‬مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫کړٻ چې پً هې الًه کې یې ٔيجهس یٍ ټً ًِبٌ ثًمجنٍنٍ څمً ٌ‪.‬‬
‫ټً ٔيجهس نً څً مٍهه ٌړثنوې نٍمٍړی ه ژړ ٌټٍّثټۍ پً ِیجچٍی ِتیمً کتې‬
‫ه لپٽٍ ًٌیٌٌنٍ کًٍ شً ًٌ‪٬‬ٽتی ٌ‪ ،‬ى٭تٍی ًٌشتً ٌیتيل ٌ چتې هټصتً ـتجالس لتٌثح هي‬
‫ثمٌیکجیج ـمٽې کٍي‪ ،‬نٍ ٍمٍ مًٍٕه هثهه چې الړ ًٔ لپپ کًٍ شً‪ .‬لٍ مٍټٍي ٘جـذ‬
‫پً ځٍثح کې ًٌشً ٌٌیپ ٍه ه ؼيجه ثٌ ٔيجهس ټپجًه ًث‪٬‬ٽی ی‪ ،‬ثٌ ٍړه مې ‪٬‬تٍثړي چتې ه‬
‫هللا ش‪٩‬جټی پً الًه کې مې خو ټکړه ټکړه يش‪.‬‬

‫‪257‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘تجـذ ىمو‪٬‬تً‬ ‫‪٨‬ؽیدً هث ٌه چې څٍ ًٌځې خ‪٩‬و هللا ش‪٩‬جټی ه مٍټٍي مفمتو ٌ‬

‫ىیٽً ًٌ پًٍه کړه‪ ،‬ه ژړ ٌټٍّثټۍ ه پجٔمٍٻ ِیمې ه ًثٍمفمتو لتج پتً کتيل کتې ه‬
‫مؽجىوینٍ پً مٌکَ ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ هًٌنو مبدجً ٌکړ چې پً نصیؽً کې یتٍ ه ‪ ۱۱‬نتًٌٍ‬
‫ه ‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ کجٻ ه ىٌثټٵ‪٩‬ور ثټفٌثٿ ه میجٔصې پً ‪ ۱۳‬متً نیټتً ه‬ ‫مؽجىوینٍ شٌ څن‬
‫٘جـذ پً ٔيجهس ًٌِیو‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬ ‫پنؽٕندې پً ٔپً مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫پً هې مبدجً کې ه ډیٌی ٔيیوٌ مؽجىوینٍ ؼّوٌنً ًٌ‪ ٫‬ثٌ ِج ٌ ثمج ه مٍټٍي‬
‫٘جـذ پً ؼّو خجنوې خ‪ ،‬ټګیوټی ٌ نٍ ځکً یې خو ټٍک ټتٍک ٔتٍی ٌ ثٌ‬ ‫مفمو ٌ‬
‫پً هې ډٌٻ ه ٔيجهس ىیٽً یې پًٍه ٍٔې ٌه‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫٘جـذ ه لپٽٍ مٽګٌٌ شٌ متنځ پتً ډیتٌه شٵتٍث ثٌ هیجنتض‬ ‫ٔيیو مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫ٔيٌس هًټٍه‪ .‬ه نٍمٍړي مٽګٌی مٍټٍي ثـمو هللا م‪١‬ی‪٘ ٪‬جـذ ٌثیٍ ‪ :‬مٍټتٍي مفمتو‬
‫٘جـذ یٍ پٌىیَګجً ثٌ ممٽ‪ِ ٚ‬ړی ٌ‪ ،‬ه ٰٵٌ ژٌنو یې هًټٍه‪ ،‬ه ؼيتجه ثٌ ثِتيمٍ‬ ‫ٌ‬
‫ن‪٥‬جٿ پً الًه کې یې ډیٌ ممٽ‪ٙ‬تجنً لومصٍنتً رس شتً ًٌِتٍٻ ثٌ پتً ىمتوې الًه کتې ه‬
‫ٔيجهس مٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬‬
‫ثٌ‬ ‫ه نٍمٍړي ًًٌٌ ٴجًي ‪٨‬دوثټدجًي ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ ټتً کٍچنیتٍث‬
‫ځٍثنۍ څمً ه شٵٍی ثٌ هیجنض منٍنً ٌ‪ .‬ـصی پً ځٍثنۍ کتې یتې متج ‪٨‬تیٖ پٌِتصٍ‪،‬خې‬
‫ځجیً لنوث‪ ،‬ټٍکې‪٨،‬دغ ګٍیٍ ثٌ ه ٌلض ‪ٜ‬تجی‪ ً٩‬کتٍٻ شتٌې نتً هي ټیتو ‪ .‬شٵتٍی یتې‬
‫‪٠‬د‪ٌ ٍ٩‬ه‪ ،‬ډیٌ ٍیجس ثىکجً ختً یتې کتٍٻ ثٌ ه ش‪ٙ‬تٍٯ ه نٵٕتدنویً ‪ٌ٠‬یٵتې مٌیتو ٌ‪ .‬ه‬
‫ٌٍثًس پً ٌلض کې چې ه ثمجًس ټمٍث کٍٿ م‪٩‬جٓ ًٌکٍٻ کیوه ى٭ً ټٍٻ یې پً کًٍ کې‬
‫نً مرصٰجٌٌ خٽکې نی‪ ،‬یې ٌثپْ کجٌٌ ثٌ ه کًٍ نی‪ ،‬م‪ٙ‬جًٯ یې ټً کًٍنۍ ٔصمنٍ څمتً‬
‫پًٍه کٍٻ‪ .‬هه خً ٌیپ چې مج ټٍٻ ٌلض ه ثمجًس کجً شً نً هی ًٌکړی‪ ،‬خٽکې نتی‪ٌ ،‬لتض‬
‫پً کًٍ کې ی‪ ،‬نٍځکً خجیو ټٍٻ م‪ٙ‬جًٯ ى‪ ،‬ه ثمجًس ټً م‪٩‬جٓ څمً ٌنً کړٿ‪.‬‬

‫‪258‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجٰ‪ ٦‬مفمو ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ ه ٰٵٌ ثٌ ‪ٌ٬‬خض ژٌنتو هًټتٍه‪ ،‬رسه ټتً‬
‫هې چې ٌٍیٌ ٌ مګٌ پً ژٌنو کې یې ه ثِجیٖ پً ټفج‪ ٣‬کتٍٿ ش٭یتٌ ٌنتً ټیتوٻ ٔتٍ‪ ،‬یتٍ‬
‫ٌلض یې ٌیپ چې ټً ٌٍثًس ٌړثنوې مې ًثرسه رسمجیً ‪ًٍ۸۴‬ه کٽوثًې ٌې مګٌ کٽً چې‬
‫ثمجًس ِٵٍ‪ٌ ٟ‬کړ ثٌ ىؽٌس مې کجٌٌ نٍ ‪ًٍ ۱‬ه کٽوثًې ٔميص خٍهیؽً متې هًټتٍهه ثٌ‬
‫پً هې یې ٔکٌ کجٌٌ چې ه خیض ثملجٻ ټً پیٍّ څمتً یتې ٔميصت پجنګتً نتً هه ٍیجشتً‬
‫کړې‪.‬‬
‫ٴتتجًي ‪٨‬دتتوثټدجًي ٘تتجـذ ٌثیتتٍ‪ :‬مٍټتتٍي ٘تتجـذ ٍمتتج ًًٌٌ ثٌ شتتٌ متتج کرش ت ٌ ‪،‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس پً ميجٻ مج ه لٍِض پً ٌالیض کې ٌ‪٤‬یٱً هًټٍهه کٽً خً چې کنتوىجً‬
‫شً لپپ کًٍ شً ًث‪٬‬ٽ‪،،‬نٍ هټصً خً ه ًل‪ٙ‬صۍ پً ميجٻ پً ښکجً پّې شٽ‪ ،،‬یٍ ٌلض مٍټٍي‬
‫٘جـذ ًثشً ٌٌیپ چې کً پً ښکجً پّې ځې نٍ ه ثمجًس ه مٍټٌ شٌتپ ختً نتً‬ ‫مفمو ٌ‬
‫مرصٍٰې ثٌ کً مٍټٌ لٌثح ٍٔ ى‪ ،‬پً لپٽً خً یې ؼٍړٌې ځکً هث شجشً ه ًِمٍ ٌ‪٤‬جبٱٍ‬
‫ټپجًه هًکړٻ ٍٔی هی نً ه ښکجً ټپجًه‪ .‬ټً هې څمً م‪٩‬ٽٍمیږي چې مٍټٍي مفمتو ٌ‬
‫٘جـذ ه خیض ثملجٻ ه مرصٯ پً خٌلً کې لًٍث ډیٌ مفصج‪ ٌ ٟ‬ثٌ پً هې خٌلً کتې یتې‬
‫ىی لپٽٍي نً پجټتٽً ثٌ نً یې ه چج ټفج‪ ٣‬کجٌٌ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي نږهې مٽګٌي ٌثیٍ‪ :‬یٍ ٌلض پتً کجختپ کتې یتٍ ‪٨‬تجهي متٍټٌ چٽتٌٍنکٍ‬
‫٘جـذ پً مٍټٌ ٌٌثىً‪ ،‬کٽً چې ه‪ ً٬‬مٍټٌ چٽٌٍنکی لرب ٔتٍ چتې ه‬ ‫مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫‪٠‬جټدجنٍه ـکٍمض ٌٍیٌ یې پً مٍټٌ ٌىٽی هی نٍ ډیٌ ٌثًل‪١‬ج ٔتٍثٌ ه ثمنیصتٍ چتجًٌثکٍ‬
‫ټمٍث شٍٴیٲ ٍٔ‪ .‬مګٌ کٽً چې مٍټٍي ٘جـذ ًٌ‪٬‬صٍ شً یٌٍړٻ ٍٔ ثٌ ًث پً ـجٻ ٍٔ شتٌ‬
‫ىٌڅً ممکې یې هث ٌٌیپ چې ى٭ً ډًیًٍ مٍ کً خنوي کړی ٌي آٍثه یې کړا ٍمتج ټمتٍث‬
‫ًٌشً ‪٨‬ٱٍ هه ثٌ خاٽی مې هی‪.‬‬
‫هث لربه ځکً ډیٌه ه شأمپ ٌړ هه چې ټً ‪٠‬جټدجنٍ ًٌٌِتصً ه کتٌٍي ثٌ ثرشٯ ‪٬‬نتٍ‬
‫پً ـکٍمصٍنٍ کې ًٌٍثنً ه ټٍړپٍړٌ چجًٌثکٍ ټمتٍث ‪٨‬تجهي متٍټٌ چٽتٌٍنکٍ‪ ،‬شٌثٰیتک یتج‬
‫پٍټیْ ټً هې ثمٽً ٌىپ کیږي‪ ،‬ټپٌج کیږي ثٌ ـصی ٌژٻ کیږي چې ٌټې یتې هٌٍیتٌ یتج‬

‫‪258‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پجًملج ه ٌکیپ مٍټٌ شً الًه نً هه ًٌکړې ثٌ پً هې ډٌٻ کرب ؼن چجًٌثکٍ پتً م‪٥‬ٽٍمتٍ‬
‫ثٌ خې ًٌِ کّجنٍ لپپ ٌٰ‪ٍ٨‬نیض شؽٌخً کٍي‪.‬‬
‫٘جـذ چې کً ختپ‬ ‫لٍ ه ثِيمٍ ٌثکمنجنٍ معجٻ هثِې ٌي ټکً مٍټٍي مفمو ٌ‬
‫څٍک پٌې ميمض ى‪ ،‬يش ًٌشً ‪٨‬ٱٍ کٍي ثٌ ـصی ‪٨‬جهي ه‪ٍ٨‬ث ًٌخجنوې نً کٍي‪.‬‬
‫٘تتجـذ خجنتتوې ًٌـمیتتږي ثٌ ههه‬ ‫هللا ش‪٩‬تتجټی هې پتتً ٔتتيیو مٍټتتٍي مفمتتو ٌ‬
‫خٌکجس هې ههې پً ًٌظً ٌٌ خجنوې کیږهي آمین یج ًح ثټ‪٩‬ٽمین‪.‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪260‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ مٍلٍي اخرتمحمذغثامين صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ٌٍکړو یې ‪:‬‬
‫ه مٍټتٍي نًٍمفمتو ٌٍي ه مٍټتٍي ‪٨‬دتوهللا‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ثلًب مفمتو ‪٨‬تعا‬
‫ِیمې پً‬ ‫ملّی پً ‪ ۸۱۹۱‬میيهي کجٻ کې هىٽمنو ٌالیض هِنګین ٌټٍّثټۍ هؼٍٔج‬
‫نړ شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪.‬‬ ‫یٍه هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽمٍ کًٍنۍ کې هې ٰج‬
‫ټٍمړنۍ ٍهه کړو یې ‪:‬‬
‫لپٽې ټتٍمړ هینتې ٍهه کتړې ټتً لپتپ ٌثټتو‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ثلًبمفمو ‪٨‬عا‬
‫٘یذ ثٌ هلپپ کيل پً مّؽو کې پیپ کړې ‪ًٌٌِ ،‬تصً پتً لپٽتً ِتیمً کتې هِتنګین‬
‫مٕيًٍې مٌکَي موًِتې شتً الړ ثٌ ه‪٬‬تً ٌلتض چتې نٍمتٍړی نتٍی ځتٍث ٌ‪ ،‬هًٌيس‬
‫٘تیذ ه ؼيتجهي‬ ‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ٌړثنوې یې ؼيجهي مدجًٍه ى‪ ،‬پیپ کتړو‪ٔ .‬تيیو ‪٨‬تعا‬
‫پتتً ِتتنګین کتتې هیتتجهې موًِتتې هن‪٥‬جمتتض چتتجًې ىتت‪،‬‬ ‫مدتتجًٍې ثٌ ٍهه کتتړٌ شٌڅنت‬
‫ِمدجټٍټې ‪ ،‬چې شٌ څٍ کٽٍنٍ پً ىموې هنوٌ خٍلض ٌ‪.‬‬
‫ټٍړرش‪ ٍ٨‬شف‪ٙ‬یيس یې ‪:‬‬
‫هلپٽتٍٍهه‬ ‫ټً ثٰ٭جنّصج څمً هًٌٍٔي یٌ‪٨‬ٽګٌٌ شٌشیاصې ًٌٌِصً ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫کړٌ هپًٍه کٍټٍ پً ‪ ٌٛ٬‬ګجٌنتډي ىیتٍثه پجکّتصج شتً ٌالړ ثٌىجټصتً ًتٍ ‪ ،‬هپاتصٍنمٍث‬
‫ٍ٘خې پً مٕيًٌٍ موثًِتٍ کتې هلپٽتٍ هینتٍ ش‪٩‬ٽیاشتٍ شٌالِتً کٍټٍشتً ثهثمتً ًٌکتړو‬
‫‪،‬شٌڅًٍې پً کجٻ ‪ ۸۳۸۱‬ىؽتٌي ٴمتٌي کتې هپاتصٍنمٍث ٘تٍخې ټتً ِتًبې ثٌ مٕتيًٍې‬
‫موًِې هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً څمً ه ـویعٍ هټًٍې هًٌې شٌپًٍه کٍټتٍ ًٌٌِتصً هٌٰث‪٬‬تض‬
‫ِنو شٌالًِ کړ‪.‬‬

‫‪261‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه ًٍځجی کیوٻ‬

‫٘یذ پً هثِې ميجٻ ټً لپٽٍ ټٍړٌرش‪ٍ ٍ٨‬هه کړٌڅمتً ٰتجً‪ٔ ٫‬تٍ‬ ‫ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫چې پً ګٌث ىیٍثه ثٰ٭جنّصج پً شیٌه کنوىجً ٌالیض کې هشن‪٥‬یمٍ ثنجًٔیَٿ ثٌ ټتٍټنیَ‬
‫ىٌػ ٌمٌػ پً ٌړثنوې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک نٍی شأِیْ ٍٔی ٌ‪.‬‬
‫٘جـذ شٌٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً ه‪٨‬ٽت‪ ،‬ټتً ِتٱٌ څمتً هىٽمنتو‬ ‫کٽً چې ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫ٌالیض ِنګین ٌټٍّثټۍ کې لپپ کًٍشً هًثِصنیوٌ پً ـجٻ کې ٌ پً الًه کې هکنتوىجً‬
‫ٌالیض ِپین خٍټوک شً پً ًِیوٌ ټً یٍه نٍي ىیٽً خاٍنکٍ خيیٌ رسه ممجمن ٍٔ ثٌى٭ً‬
‫هثچتتې ش‪ٙ‬تتجهٰج پتتً ىمتتوې ًٌځ ه‪٠‬جټدتتجنٍ هنتتٍي پیتتپ ٔتتٍي شفٌیتتک ټٍمړنیتتٍ‬
‫ځٍثکٍنٍهکنوىجً ِپین خٍټوک ثٌ ٌیٖ رسـوي ِتیمې شتجٍه شٌلپتپ کنټتٌٌٻ النتوې‬
‫ًثٌِصې ٌې‪.‬‬
‫٘یذ لپپ هینٍ مّؤټیض شً پً پجٿ رسه ټً ىموې ځجیً ه‪٠‬جټدتجنٍ‬ ‫ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه مٽګٌی ٍٔ ‪ ،‬چې خیج هٔيجهس شٌ ټف‪٥‬ې پً ىموې هًیتځ ثٌ الًه‬
‫مّصٵی‪ ،‬پجشً ٍٔ ‪.‬‬
‫پتتٍځٍ ثٌ ثهثًي ٰ‪٩‬جټیتتض‬ ‫ه‪٠‬جټدتتجنٍ پتتً ثِتتيمٍ شفٌیتتک کتتې هٔتتيیو ‪٨‬تتعا‬
‫ثٌمّؤټیصٍنً‬
‫٘تیذ ه‪٨‬جټیٵتوًثمیٌثملؤمنین مٌـتٍٿ متي مفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو‬ ‫ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫‪ ‬ډیتتٌث‪٨‬صاهي ثٌنتتږهي کتتْ ‪ .‬پتتً یٍټړل‪ٙ‬تتٍت کتتجًٌنٍرسخیٌه یتتې هثِتتيمٍ‬
‫ثمجًس هٌثکمنۍ پً ميجٻ ثٌ ًٌٌِصً هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ هؼيتجه پتً ميتجٻ خیيخیٽتې‬
‫ميمې ؼيجهې هنوې شٌرسه کړې ثٌ هثِيمٍ ثمجًس پتً چٍکتج ټ کتې یتې ِتًب ثٌ نتً‬
‫ىیٌیوٌنکٍ لومصٍنً ٌکړٻ ‪.‬‬
‫نٍمٍړی پً پیپ کې هکنوىجً هثمنیً ٴٍمنوثنۍ مٌِصیجٻ ثٌ ًٌٌِصً هڅً ٌلتض‬
‫ټپجًه هکنوىجً ثمنیً ٴٍمنوث ٌټجکپ ٍٔ‪ .‬ټً هې ًٌٌِصً پً کنوىجً کې ههٌىت‪ ،‬منترب‬

‫‪262‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٴتتتٍٻ ثًهٌ ‪٨‬متتتٍمٍ ٴٍمنتتتوث ٌټجکتتتپ ٔتتتٍ ثٌ هثمٌیکجیتتتجنٍ هیٌ‪٬‬تتتپ شٌٌلصتتتً یتتتې‬
‫شٌڅٽًٌٍکجټٍپًٍي ىموې ٌ‪٤‬یٱې شً هٌثٿ ًٌکړ ‪.‬‬
‫٘تیذ‬ ‫پً هې ټړ کې پً ميمٍ ٰصٍـجشٍ ثٌ ؼيتجهي شٕتکیيشٍ کتې ٔتيیو ‪٨‬تعا‬
‫ه ٌثکمنۍ پً ليٯ هش‪ٌٜ٩‬تٍنٍ پتً ميتجٻ نٍمتٍړی‬ ‫خٌلً هًټٍهه ‪ ،‬پً کجخپ کې ه ًخج‬
‫هچيجًثِیجح پً ل‪ ٢‬کې ډیٌ ٌلض پً هنوه خٍلتض ٌ‪ًٌٌِ .‬تصً کٽتً چتې هىتٌثس ټتً‬
‫٘یذ ټتً کنتوىجً څمتً‬ ‫ټًٍې شًٍ ثِم‪٩‬یپ لج پً ىٽمنو ـمٽً ٌکړو ‪ٔ ،‬يیو‪٨‬عا‬
‫هِٽګٍنٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی هګٌٔتک هٰتج‪ ٍ٨‬کٌښتې شتً الړ ‪ .‬پتً هې ؼګتړو کتې چتې‬
‫٘جـذ ى‪ ،‬هى٭تً کتجًٌث خٌلتٍثٻ ٌ‪ ،‬چتې ه‬ ‫ثِم‪٩‬یپ لج ِمصً مجشً ٌلٍړو ‪٨ ،‬عا‬
‫هٌٌ ًٌځٍ پً شٌڅ کې یې نیمٌٌٍ ‪ٌٰ ،‬ثه ثٌ ىٌثس ٰصفً کړٻ ‪ ،‬ثٌه ثِم‪٩‬یپ لتج متٍثٍي‬
‫ثٌ لٍهرسه ٌثکمنۍ شً یې هپجی ټکی کیاٍه ‪.‬‬
‫٘یذ هٔاٻ هش‪ٙ‬ٱیې پً ميجٻ ى‪ ،‬پً ممصٽٱٍ ِتیمٍ کتې‬ ‫پً هې رسخیٌه ‪٨‬عا‬
‫لپٽً ؼيجهي هنوه ش‪٩‬ٵیذ کړو‪ .‬هٌه ځٽً یې هڅٍڅٍمیجٔصٍټپجًه هخٽن ٌالیض رسپٌِصٍ‬
‫ٌکړو ثٌى‪ ،‬یې ه هًه ٍ٘ٯ ثٌ ِنګهجًک پً ؼديٍ کې همّؤٻ پً ٘ٱض هنوه هًټٍهټً ‪،‬‬
‫هیپٽٍمجشجنٍ ه ٌژنې پتً ‪٨‬کتْ ثټ‪٩‬متپ کتې چتې ثیتٌث‬ ‫همَثً ټً ٰصفې ًٌٌِصً هثیٌث‬
‫هثٰ٭جنّصج رسـو شً څیٌمً ه (ىٌثټٱٵجً ) پً نجمً پٍځٍ مجنًٍې ثٌ ٴوًس منتجیٍ پیتپ‬
‫کړو ثٌ پً ثٰ٭جنّصج هخٌیو ګٍثښ یې ًثمنځصً کړ‪ ،‬ثِيمٍ ثمجًس هثٰ٭جنّصج هـتٌی‪،‬‬
‫ههٰج‪ ٧‬پً لج‪ ٌ٠‬پً ِٽګٍنٍ ځٍثکٍنً چې پً هثٰ‪ ٪‬ىٍث ثٌ هًنتٍ ٌِتٽٍ ِتمدجٻ ٌٌ ىمتوې‬
‫خٌیتو پتً ميتجٻ هثٰ٭جنّتصج ِتجشنً ٌکتړي‪،‬‬ ‫ِیمٍ شً ٌټیږٻ‪ ،‬شٌ څٍ هثیتٌث هثـتصا‬
‫٘یذ پً ‪٬‬جړو ٌه ‪.‬‬ ‫هثِيمٍ ثمجًس ههې ثـصیج‪ ٍ٠‬هٰج‪ ٍ٨‬ځٍثکٍنٍ مرشي ى‪ ،‬ه‪٨‬عا‬
‫٘تجـذ‬ ‫پً ثٰ٭جنّصج ټً ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ څمً هٌه کجټً ٌړثنتوې ٔتيیو ‪٨‬تعا‬
‫٘ٱفجشٍ شً ه‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ټمٍث هیٍځجنګړي ىیةتض همرشت پتً‬ ‫هىیٍثه ٔا‬
‫شٍګً الړ‪ ،‬چې هیٍې میجٔصې ىیةصۍ پً ميجٻ یې شٵٌیدج هٔاٻ ټتً ټٍټتٍ ٌالیتجشٍ ټیونتً‬
‫ٌکړه‪ ،‬ټً ټٍټٍ ثٌټٍّنٍ ثٌ ٴٍمٍ ممًٌٍ رسه یې ټً نږهې ټیتونې ثٌ نجِتصې ٌکتړې ثٌ پتً‬
‫هې شٍګً یې ه‪ٍ٨‬ثمٍ پً شنٍیٌ ثٌ ث‪٨‬صاه لپٽٍټٍ کې ًِب لومض شٌرسه کتړ ‪ .‬هنٍمتٍړي‬

‫‪263‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌالیجشٍ شً هنٍمٍړي هىیةصۍ پً ِٱٌ کې ًٌرسه مٽګٌی ٌٌ‪،‬‬ ‫یٍ نږهې مٽګٌی چې ٔا‬
‫٘یذ شٵٌیدج هٔاٻ پً ټٍټٍ ِیمٍ ًثٌګٌځیوه‪ ،‬ىٌ‬ ‫ٌثیٍ چې ههې ِٱٌ پً ميجٻ ‪٨‬عا‬
‫ٌټْ ثٌ کيل شً ًٌ‪٬‬ی‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس هث‪٨‬یً ثٌ پٌٌګٌثمٍنً یې ى٭تٍ شتً شرشتیق کتړٻ‪،‬‬
‫هلٽکٍ پٍښصنې‪ ،‬ثنصٵجهٌنً ثٌ مًٍٕې یې پً پًٍه ثليٗ ثٌ ٍ‪ ،٬‬رسه ٌثًٌېوې ثٌ پً هې‬
‫شٍګً یې پً لًٍث ښً ډٌٻ لپٽً ٌ‪٤‬یٱً ثنؽجٿ کړه ‪.‬‬
‫پٍځٍ ًٌٻ‬ ‫هثمٌیکجًٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ؼيجهکې هٔيیو ‪٨‬عا‬
‫٘یذ ټً ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ىت‪ ،‬پتً پتًٍه مصجنتض‬ ‫ٔيیو ثلًبمفمو ‪٨‬عا‬
‫لپپ ؼيجهي مّیٌ ش‪٩‬ٵیذ کړ‪ .‬نٍمٍړي ټً ثمٌیکتجیٍ یٌ‪٬‬تپ ًٌٌِتصً پتً لتًٍث ِتمصٍ‬
‫رشثب‪ ٍ١‬کې همؽجىوینٍ ه ًثیٍځجی کٍټٍ ثٌ شن‪٥‬ی‪ ،‬هنوه پٌمن خیٍټً ثٌ پً هې ټړکې یتې‬
‫ډیٌ شکٽیٱٍنً پً ځج ٌمنپ ‪ ،‬هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ هؼيجهي مدجًٍي هشن‪٥‬ی‪ ،‬ټپجًه چتې‬
‫٘یذ ى‪،‬‬ ‫ًٍٔث ؼٍړو ٍٔه‪ٔ ،‬يیو ‪٨‬عا‬ ‫ه‪٨‬جټیٵوً ثمیٌ ثملؤمنین ټمٍث څٍکّیَه ‪٨‬ج‬
‫هه ې ًٍٔث ‪٬‬ړیصٍح هًټٍه ثٌ ًٌرسه یې هىٽمنتو پتً ٌالیتض کتې همؽجىتوینٍ ‪٨‬متٍمٍ‬
‫مّؤټیض پً ‪٬‬جړو ٌ‪ .‬نٍمٍړي پً خیيخیٽٍ مٽکٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ خٌلٍ کې لپٽٍؼيتجهي ٌ‪٤‬تجبٱٍ‬
‫شً ثهثمً ًٌکٍټً ‪،‬چې ه ه ‪۸۳۱۱‬ىٶ ‪،‬هىٌثټٵ‪٩‬وه پتٌ‪۱۱‬متً م‪١‬تجخٶ ه ‪ ۱۱۱۹‬ٿ \‪۸۱\۸۱‬متً‬
‫نیټً هىٽمنو ٌالیض هخٌثمهې پً ِیمً کې ههښمن هؼجٍِيس ثټٍشکې همبدجً پً پجیٽتً‬
‫کې پً ٔيجهس ًٌِیو ‪ .‬ش‪٩‬جټی‬
‫٘یذ ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یض‬ ‫هٔيیو ‪٨‬عا‬
‫٘یذ چې هللا ش‪٩‬جټی هِتیٌس ثٌ ٘تًٍس هٌثړٌ‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ثلًب مفمو ‪٨‬عا‬
‫ښیګڼې ثٌ ښجیّض پٌې ټًٌٍټی ٌٌ ‪ ،‬لًٍث هښٍ ثليٴٍڅاٍب ٌ ‪.‬‬
‫٘یذ میجنً ٌنً‪ ،‬ښجیّصً څیتٌه ثٌ م‪٩‬صتوٻ ؼّتجمض هًټتٍه‪ .‬څنګتً چتې‬ ‫‪٨‬عا‬
‫نٍمٍړی پً یٍه ‪٨‬ٽمٍ ثٌ هینتٍ کتًٍنۍ کتې ٍیږیتوټی ٌ نتٍ هیجنتض هثًي ثٌ شٵتٍی یتې‬
‫لج٘یض ګٌځیوټی ٌ‪ .‬ه‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽمۍ هميجٻ مٽګٌي هنٍمٍړی هختې ِتجًي ىىجنتض ثٌ‬
‫کیّې کٍي ټً ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌش‪٩‬ٽ‪ ،‬رسه یې هٌمتٌه مینتً ټٌټتً چتې کٽتً هکنتوىجً‬ ‫ځیٌکٍث‬

‫‪264‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٴٍٻ ثًهٌ ٴٍمنوث ٌ ټً لپپ ټٍٻ مّتؤټیض ثٌ ٍیتجس مرصتٌٰیض رسه رسه ختً یتې ټتً‬
‫ًِمٍ مرصٌٰیجشٍ ًٌٌِصً هکنوىجً ښجً پً ټٍی مّتؽوکې چتې پتً (رسه ؼتجم‪ )٪‬رسه‬
‫مٕيًٍه ٌ ثٌهکنوىجً ىٌثس پً ټٍیً الًه ٴٍٻ ثًهٌشتً نتږهي ٌثٴت‪٠ ٌ ٪‬جټدتجنٍ شتً هینتٍ‬
‫٘یذ کرش ًًٌٌ چې ه ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌ ؼيجه‬ ‫کصجخٍنً ٌیپ ثٌ شوًیْ یې ؼجًي ِجشً‪ .‬ه‪٨‬عا‬
‫٘یذ پً ٔميص‬ ‫پً ډیٌٌ هًٌٌ کې ټً نٍمٍړي رسه یٍځجی ثٌِیوټی ٌثیٍ ‪ ،‬چې ‪٨‬عا‬
‫ژٌنو کې لًٍث شٵٍث ټٌٌنکی ثٌ پً ټږ څً ٴنج‪٨‬ض کٌٍنکی ٌ‪ .‬هخیض ثملجٻ ټً ٔصمنیٍ رسه‬
‫یې خې کهې ثـصیج‪ ٟ‬کجٌه ثٌ کٽً یې ى‪ ،‬خې ځجیً ثٌ پً ٔميص م‪ٙ‬تجًٍٰ کتې ټتً رش‪٨‬تٍ‬
‫رضًٌس پٌشً نً مرصٰجٌٌ ‪.‬‬
‫٘یذ ه ؼيجهې هنوٌ ثٌ مّؤټیض پً ټٍٻ ٌلض‬ ‫هنٍمٍړي ًًٌٌ ٌثیٍ چې ‪٨‬عا‬
‫کې کٽً ى‪ ،‬هښً مٍټٌ ‪ ،‬ښً لًٍثک یج ښً ژٌنو ثٌ ‪٨‬یٖ ه هًټٍهټٍ کٍښش نً هی کړی‬
‫ثٌ لپپ نږهې مٽګٌي یې ى‪ ،‬ټً هثِې څً څمً من‪ ٪‬کٍٻ ‪ ،‬نٍمٍړي ختً شتپ ٌیتپ ( شٌڅتٍ‬
‫پًٍې چې ٍمٍ ًٌٌڼً مؽجىوین پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې پً ‪ ، ٌٌ٬‬هښتصٍ ‪ ،‬ځنګٽتٍ ثٌ نتًٌٍ‬
‫ِمصٍ ِیمٍ کې همٕکيشٍ رسه الُ ثٌ ګٌیٍث ٌي ثٌ ِمصۍ شیٌٌي خجیو ىیڅٍک ىت‪،‬‬
‫ه هنیجٌي ښً ژٌنو ثٌ ‪٨‬یٖ ٌبً ٌنً کړي‪ ،‬ځکً پً هثِې ِمصٍ رشثب‪ ٍ١‬کې پً هنیتجٌي‬
‫‪٨‬یٖ ثٌ ىٍِتٍنٍ کتې مٕت٭ٍټیوٻ ‪ ،‬یٵینتج همؽجىتوینٍ ‪ ،‬یصیانتٍ ‪ ،‬کٍنتډٌ ثٌ هًهمنتٍ‬
‫مّٽانجنٍ ټً ىیٽٍ رسه ؼٱجکجًي ثٌ خې پٌٌثیٍ هه )‬
‫‪َ٨‬ٿ ثٌ ټتٍړ شٍکتپ څاتٍب ٌٌ ثٌ‬ ‫٘یذ لًٍث هټین‬ ‫پً هې رسخیٌه ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫پً ىٌډٌٻ ـجالشٍ کې یې یٍثٍې پً هللا ش‪٩‬جټی شکیتً کٍټتً ‪ ،‬کٽتً چتې هىیتٍثه پتً ِتًبٌ‬
‫ښجًٌنٍ هثمٌیکجیٍ مبدجً پً نصیؽً کې هثِيمٍ ثمجًس ٌثکمنتٍ پتجی شتً ًٌِتیوه‪ ،‬نتٍ‬
‫هکنوىجً ښجً ټً ِٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬صً ثکځه مؽجىوین ټتً لتًٍث ِتمض ـجټتض رسه ممتجمن‬
‫ٍٔٻ ‪ ،‬ځکً ىی هثِې م‪ٙ‬تةٍ ټتًٍی نتً ٌ‪ ،‬چتې مؽجىتوینٍ پنتج ًٌٌړې ٌثی ‪ ،‬پتً هې‬
‫ِمصٍ ـجالشٍ کې ثمٌیکجیجنٍ ‪ ،‬ثٌ پً کنوىجً کې هى٭ٍا ِتیمیٌَ مٽګتٌٌ هیتٍه پمتٍث‬
‫٘یذ شً ثـٍثٻ ٌټیږو‪ ،‬چې کً‬ ‫ٴٍمنوث ‪٨‬دوثټٍثـو( ًبیْ هخج‪ٌ٬‬ث ) پً ٌثِ‪٨ ً١‬عا‬

‫‪265‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شجٍِ ټً ٌِٽٍثټې مدجًٍې الُ ٌثلٽت ثٌهثمٌیکجیجنٍ ٌثکمنٍ ٌمنت‪ ،‬نٍ پً ثمن کې خً پجشً‬
‫ٔت‪ ،‬کً نً ټً ډیٌ ِمض ثنؽجٿ رسه خً ممجمن ٔت ‪.‬‬
‫‪٬‬یٌس نتً ډک‬ ‫٘یذ ههښمن ههې ‪ٍ٬‬ښصنې پً مٵجخپ کې لًٍث ټً ثیا‬ ‫‪٨‬عا‬
‫ځٍثح ًٌکړ ثٌ هخج‪ٌ٬‬ث ًبیْ شً یې ٌٌیپ چې ( ؼيجه پتً متٍ ٰتٌ‪ ٛ‬ثٌ ٍمتٍنږ ثیتا‬
‫مّؤټیض هی‪ ،‬هثچې ـجالس هثِې ِمض ٍٔٻ‪ ،‬مٍ لٍ څً ټً لپپ ثیا څمً نتً ٔتٍ‬
‫شیٌیوالی‪ ،‬شجٍِ کً ىٌڅً کٍا ٌیې کړا ‪ ،‬مج لوثی شً پٌیږها )‬
‫٘یذ یٍ نږهې مٽګٌی چې ټً هه رسه ډیٌ ٌلض یٍځجی پجشً ٍٔی ٌثیٍ‪،‬‬ ‫ه‪٨‬عا‬
‫چې نٍمٍړي هؼيجهي مدجًٍې هشن‪٥‬ی‪ ،‬ثٌ مؽجىتوینٍ هثکتاٻ ثٌ ثنّتؽجٿ ټپتجًه ډیتٌې‬
‫ٍیجشې منډې شٌړې ٌکړې ‪ ،‬ثٌ ممصٽٱٍ ِیمٍ شً یې همؽجىتوینٍ ثٌ لٽکتٍ هټیتوټٍ ټپتجًه‬
‫ِٱٌٌنً ٌکړٻ‪ .‬هِیمې پً ِ‪١‬فً یې ډیٌٌ هینٍ ‪٨‬جملجنٍ‪٠ ،‬جټدجنٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ مّٽانجنٍ شتً‬
‫هؼيجه هث‪٨‬یً ًٌٍِټً ‪ ،‬چې پً هې الًه کې ِصړیج خً یې هځج ټپجًه ثٰصمجً خٽٽً ‪.‬‬
‫٘یذ ًثشً ٌٌیپ ( مؽجىتو کتً هلپٽتې‬ ‫نٍمٍړی ٌثیٍ چې یٍه ًٌځ ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫مدجًٍې پً ميجٻ پً یٍه کجً کې هکیوټٍ پنځً ٰی‪ٙ‬وه ثمکج ٌٌینٍ ‪ٰ ۱۱‬ی‪ٙ‬وه نًٍ خجیو‬
‫ههللا ش‪٩‬جټی نرصس ثٌ پیٌٌٍینې شً ٌِپجًي ثٌ ِموِصی ثٴوثٿ پٌې ٌکړي‪ ،‬چې ىمتوې‬
‫٘تجـذ نتږهي‬ ‫شً شٍکپ ٌثیٍ ) ىموثًنګً هثِيمٍ ثمجًس یٍ مرش مّةٍٻ ثٌ ه‪٨‬تعا‬
‫مٽګٌی هنٍمٍړي هث‪٠‬ج‪٨‬ض ثٌټً ؼجه ‪٠‬ٽدۍ نً هکٌکې پً ىکٽً ٌثیٍ ‪ :‬کٽً چتې هثِتيمٍ‬
‫٘تجـذ پٌځتجی ميمفمتو ًـتی‪ ،‬ثلنتو هىٽمنتو‬ ‫ثمجًس همرششجخً ټً ټًٍي ه ‪٨‬تعا‬
‫٘تجـذ پٍښتصنٍ شتً ًٌ‪٬‬ٽت‪ ،‬پتً‬ ‫مّةٍٻ ٌټجکپ ٍٔ نٍٍه څتً ٌلتض ًٌٌِتصً ه‪٨‬تعا‬
‫لربٌکې مٍ ًٌشً ٌٌیپ چٍ ګًٍه هثټً هنوې ټٌې کٍٻ هًخجنوي هًثنً نيش ثٌڅٍک هي‬
‫هثيس ٌٍٔٻ چې ټتً هنتوې یتې‬ ‫ل‪١‬جء نً کړي چٍ ٘جـذ شً لٍ ‪٬‬ټ ِړی ٌې هث ٌ‬
‫٘جـذ ًثشً ٌلنوٻ چٍ ىٌٍهللا ځینٍ لٽک ًثشً ًث ‪٬‬ٽپ ثٌ ًثشً ٌیتې‬ ‫ټٌې کړې‪٨ .‬عا‬
‫ٌیپ چٍ شً ثٌُ ى‪ٍ ،‬مٍ مرش یې مٍ ِصج لربه منٍ چٍ شً ىتٌ ډٌٻ ٴٍمجنتوه ًثکتٍې‬
‫مٍ یٍثٍې ى٭ً منٍ‪،‬مګٌ مج ًٌشً ٌٌیپ چٍ ٍه څٍک ی‪ ،‬چٍ شجِتٍ ٍمتج لتربه منتت ثٌُ‬
‫٘جـذ ثٌ ‪٨‬مٍمٍ مّؤٻ چې ٍمج‬ ‫لٍ مٍٍه ثمیٌ نً ی‪ًٌٔ ،‬ت هلپپ نٍي ټجکپ ٍٔي ٌث‬

‫‪266‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ځجی ټجکپ ٍٔی لربه ٌمنت ثٌ هى٭ً ث‪٠‬ج‪٨‬ض ٌکړا ثٌ ُ مٍ رش‪٨‬ج ى٭ً ثمیتٌ هی ثٌ‬
‫٘جـذ ٌٌیپ چٍ کٽً مې هث ـجټض ٌټیتو‬ ‫ټٍٻ خً یٍثٍې هى٭ً ثمٌ شً ‪٬‬جړه هٌ‪٨ .‬عا‬
‫نٍ یٍه مّؽو شً ننٍشٽ‪ ،‬څًٍک‪٩‬صً نٱپ ملٍنځ متٍ ٌکتړ خیتج متٍ هللا ش‪٩‬تجټی شتً پتً ډیتٌه‬
‫‪٨‬جؼَي رسه ٍِثٻ ٌکړ چٍ یج هللا شً لٍمٍ پً هي ثمصفجنٍ کې کج میجح کتړي ټتً ى٭تً‬
‫٘جـذ پٍښصنً ٌکړه چٍ چیٌي هی ځجی مٍ یې م‪٩‬ٽتٍٿ کتړ ثٌ‬ ‫ًٌٌِصً مٍ هنٍي ٌث‬
‫٘تجـذ‬ ‫کې ًٌرسه کاینّتص‪ ،‬شٌڅتٍ ًٌځتٍ پتًٍي چتٍ ختً ٌث‬ ‫ِیوه ًٌ‪٬‬ٽ‪ ،‬پً څن‬
‫چیٌي کجً کجٌٌ ٍه خً ًٌرسه نجِض ٌٿ ثٌ ګډ کجً خً مٍ ًٌرسه کجٌٌ شٌڅٍمٍ مؽجىتوین‬
‫٘تجـذ‬ ‫ٌٌینٍ چٍ نً کٍٿ ثلصيٯ ٔصً ثٌنً ى‪ ،‬هثخوټٍ کٍمتً ميمتً لتربه هه‪ٌ .‬ث‬
‫هي لیٌ یٍيس پً ىٌ څً کې خً یې ټً مجرسه مٕتًٍه کٍټتً ثٌ متج ىت‪ ،‬پتًٍه ىمکتجًي ً‬
‫کې ټیو چٍ ى٭ً خً ٍمج ثـًبثٿ‬ ‫پً څن‬ ‫ًٌرسه کٍټً مؽجىوینٍ چٍ خً ٍه هنٍي ٌث‬
‫کجٌه ثٌ مجخً هى٭ً ىمکجًي کٍټً ځینٍ خً ـیٌث نیوٻ ثٌ ډیٌ خً لٍ ٔفجټً کیوٻ خیج نتٍ‬
‫هىموي ګډ کجً خٌکض ٌٌ چٍ هللا ش‪٩‬جټی هىٽمنو ؼيجهي کجًٌنً نًٍ ى‪ ،‬پٌمن خٍشٽتپ ثٌ‬
‫هټٍیې کجمیجخۍ ِدذ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫٘تجـذ هثِتيمٍ ثمتجًس‬ ‫هىٽمنوٌالیض شٌ مّةٍټیض ًٌٌِصً خیج ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫هثٴص‪ٙ‬جهي کمیّیٍ هًبیْ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ چٍ پً هي کتجً کتې یتې ىت‪ ،‬پتً ښتً‬
‫ثليٗ ثٌ ثمجنض هثًي رسه لومض ٌکړ ‪.‬‬
‫٘جـذ لًٍث ټٍړ ثٌ ـّنً ثليٳ ټٌٻ چتٍ څتٍک ختً ًٌرسه ممتجمن ٔتٍ‬ ‫‪٨‬عا‬
‫٘تجـذ پتً ډیتٌٌ نتږهي‬ ‫نٍههه ټً ښً چٽنونً خً یې هث لیجٻ کجٌٌ چٍ ٍه خً ه‪٨‬تعا‬
‫مٽګٌٌ کې ی‪ . ،‬نٍمٍړي ټً لپٽٍ ثِصجهثنٍ‪ٔ،‬جګٌهثنٍ‪ ،‬مٽګٌٌ ثٌ ټٍټٍ ٔتنجلصً رسه لتًٍث‬
‫ښً ًثًٔ هًًٔ هًټٍهه ٌلض پً ٌلض خً یې پً ټٍټٍ پٍښصنً کٍټً ل‪ٍ٘ٙ‬ج هِمصۍ پتً‬
‫ٌلض کې خً یې ى٭ٍی شً الُ ًٌ کجٌه ‪،‬چٍ څٍک خً رسه لٱً یتج ممتجټٲ ٌٌ هى٭تٍی‬
‫ثٌ نَهیکض کٍښش خً یې کجٌه ثٌ پً هي کجً کې لًٍث خٌ یجټی ى‪.ٌ ،‬‬ ‫هلٍٔفج‬
‫٘جـذ ًًٌٌثخٍثټٍٰج چې ډیٌ ٌلض پً ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ؼيجهي ژٌنتو کتې‬ ‫هٔيیو‪٨‬عا‬
‫٘تجـذ شتً یتٍ شؽتجً‬ ‫٘جـذ رسه مٽګٌی پجشً ٍٔی ٌثیې‪ :‬یٍ ٌلض ‪٨‬تعا‬ ‫ټً ‪٨‬عا‬

‫‪267‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًث‪٬‬ی څٽًٍټکً ًٌپۍ یې ًٌکړې چی هث ِصج ٔميص ه کتًٍهي ثٌ هٌه ٌیٕتض ټکتً یتې‬
‫نًٍي همؽجىوینٍ ټپجًه ًٌکړې ‪،‬خیج هه مج شً ٌٌیپ چی هثهًٌثلٽً ٍمج ٍړه ډیتٌ لٍٔتجټً‬
‫ًثشتً ٌٌثىتً چتٍ ى٭تً‬ ‫ٍِ ځکً چٍ پً کًٍکٍ ډیٌه مؽدًٍي ٌه‪ .‬پً هثِدج یې خیج ٍنت‬
‫څٽًٍټکً مي هثًٌلج مٕيًٍپً مي ٔیٌین شً ًٌکړه چتٍ مؽجىتوینٍ شتً کٍټٍنتً پتٌې‬
‫ٌثليل‪،‬مجًٌشً ٌٌیپ چی شج هى٭ً ِړي لربه نً ٌثًٌیوه چٍ هث ِصجٔميص هکتًٍ ټپتجًه‬
‫چجپیّتې نتً ًثکتٍټې؟‬ ‫هي‪ .‬هه ًثشً ٌٌیپ چی مج ثٌ شج چٍ پً پیاًٍکٍ ِدٵج ٌیپ ٌ‬
‫ٍٔٿ لًٍثرسه یې نً منٽً‪ ،‬خیج مٍ ى٭ً کْ شً چٍ هه ًث ښتٍ‬ ‫ګٌچً ٍه ډیٌ ًٌرسه شین‬
‫هټی ٌ ًٌکړې‪.‬‬
‫یٌٍلض هه هؼيجه پً ِٽّٽً کٍ یٍل‪ٌ١‬نجک کجًکجٌه مجًٌشً ٌٌیتپ چتٍ پتً کتٍٿ‬
‫ځجی کٍ چٍ شً هثکجًکٍې هثلٽک لٍ ټً هې کجًرسه ممجټٲ هي ثٌ شً یې کٍې نٍ څتً‬
‫‪ٍ٬‬ثړي‪.‬‬ ‫ث‪٠‬مینج ټٌې کً نً ؟ هه پً ؼٍثح کٍ ًثشً ٌٌیپ ًًٌٌه هین ٴٌخج‬
‫هه خً مجشً ىمیٖ هث لربه کٍټً چٍ پً خیض ثملجٻ کٍ ثـصیج‪ ٟ‬کٍه‪.‬‬
‫یٌٍلتتض متتٍ پتتً ِتتٱٌکٍ هثٌختتٍ خٍشتتپ ًثٌثلّتتض ‪،‬کٽتتً چتتٍ ى٭تتً ثٌختتً لصمتتٍ‬
‫ٍِې‪،‬مجًٌشً ٌٌیپ چٍ یٍ خپ هثٌخٍ خٍشپ خً ًثٌثلٽٍ هه ًثشً ٌٌیپ چٍ نً ممصً خً ىمتوث‬
‫خٍشپ ټً ِجهه ثٌخٍ ًثډک کړٌ خپ پً پیٍّ مً ثلٽً‪.‬‬
‫ههه کٍٖٔ هثٌٌ چٍ ىٌڅٍک ؼيجه کٍي خجیو هثمجًس پً چٍکجټ کٍ ٌي‪،‬ثٌ پتً‬
‫یٍه ٘ٲ کی مصفوثنً ؼيجهٌکړي‪.‬‬
‫پيً مٍټٍي نًٍ مفمو ٘جـذ چې ؼیو ‪٨‬ج ٌ ه ؼيجه پً مٍ‪ٜ‬تٍ‪٧‬‬ ‫ه ٔيیو ‪٨‬عا‬
‫٘تجـذ ه‬ ‫ه شفٱز ثملؽجىوین پً نٍٿ کصجح ټیکٽی چې پً یتٍه خٌلتً کتې یتٍ ه ‪٨‬تعا‬
‫ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ى‪ ،‬ټیکنً کړې ثٌ نٍمٍړی یې هـٶ ه الًې ٌثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىو خٽٽی هی‪.‬‬
‫ثٌ خجآللٌه ٔيجهس یې‬
‫ٌړثنوې ٌٌیپ ٍٔٻ ‪ ،‬چې هثمٌیکج پً مرش هکٱجًٌټً ټًٍي هثٰ٭جنّصج شٌثٔ٭جٻ‬
‫٘یذ هىٽمنو ٌالیض ټپجًه ‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ پً شٍګً ټجکتپ ٔتٍی‬ ‫ًٌٌِصً ‪٨‬عا‬

‫‪268‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌ‪ ،‬نٍمٍړي پً ىٽمنو کې هؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ه ن‪ ،٥‬ثٌ ثنکٕجٯ ټپجًه لتًٍث ډیتٌې ِتصړې‬
‫شېٌې کړې ‪ ،‬چې پً خٌکض یې ىٽمنو هثٰ٭جنّصج پً ِت‪١‬فً همؽجىتوینٍ پتً یتٍه ٴتٍي‬
‫مٌکَ ثٌ هیٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټپجًه پً ىویٌه خوٻ ٍٔ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ پً نتًٌٍ مٽکتٍ ثٌ ن‪٥‬تجمٍ خمٕتٍنٍ‬
‫٘تیذ یتٍ ٰ‪٩‬تجٻ ثٌ متؤظٌ ٔتم‪ ،ٌ ٚ‬چتې پتً کتجًٌنٍ کتې هلٍځاتض‬ ‫کې ى‪٨ ،‬عا‬
‫پیوثکٍټٍ ثٌ ثخصکجً ښً ميجًس یې هًټٍه‪.‬‬
‫٘یذ پٌنٱٍى ثٌ ًثښکٍنکٍ ٔم‪ٙ‬یض ه‪ً ً٬‬ثٍ ِیجيس ثٌ ؼيتجهي‬ ‫هٔيیو ‪٨‬عا‬
‫ممًٍشٍح ثٌ مؤظٌیض شً پً پجٿ رسه نٍمٍړی هثِيٿ ههښمنجنٍ ټً ټًٍي شٌ ډیٌ ش‪٩‬ٵیذ‬
‫النوې ٌ ‪ ،‬چې خجاللٌه ههللا هالًې هث ًښصینی لومصګجً ه ‪۸۳۱۱‬ىٶ ‪،‬هىٌثټٵ‪٩‬وه پٌ‪۱۱‬مً‬
‫چې ه ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ ه ٴٍُ ټً ‪ ۸۳‬رسه ِمٍ لًٍي ‪ ،‬هىٽمنو ٌالیض ه هیٕتٍ ٌټّتٍثټۍ‬
‫هخٌثمهې ه ګٍټیګپ پً ِیمً کتې کٽتً چتې ټتً لپٽتٍ پنځتٍ شنتٍ مؽجىتوٌ مٽګتٌٌ رسه‬
‫همجِپاین هؼا‪٨‬ض پً ملجنځً ٌالړ ٌٌ‪ ،‬ههښمن هخې پٽٍټً ؼجٍِيس ثټٍشکې هشٍ‪٬‬نوي‬
‫پً ګٍٍثً ٌټګېو ثٌټً مٽګٌٌ رسه پً ٔيجهس ًٌِیو ‪ ،‬چې ًٌٌِصً یې ؼّو ىموټصتً پتً‬
‫خٌثمهً کې ه ډیٌٌ نًٌٍ مّجٌٌٰ ثٌ ګمنجمٍ ٔيیوثنٍ پً یٍه مدجًکً ىویٌه کې لجًٌٌ شً‬
‫٘جـذ شٌٔج هًی ٍثمن ثٌ هٌه ټٍڼې پجشً هي ‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی‬ ‫ٌِپجًٻ ٍٔ ‪ .‬هٔيیو ‪٨‬عا‬
‫شً ٍِثٻ کٌٍ‪ ،‬چې هنٍمٍړي خٌکض یې پً ٍثمنٍ خجنتوې کیتږهې‪ ،‬شٌڅتٍ ههیتن ثٌ ثٌټتْ‬
‫ىموثِې ِپیڅيل ثٌ ممٽ‪ ٚ‬لجهمج شٌې ؼٍړ يش ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪268‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي غتذالحنان جيادٌال ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ى٭ً ٍملی چې هکنوىجً هلجکٌیَ پً یٍه هینوثًه کًٍنۍ کې ٌٍیږېو‪ ،‬مًٍ ثٌ پيً‬
‫یې هینٍ ٍهه کړٌ شً ٌٴٲ کړ لٍ هه پً پنځٽْ کٽنی لپپ هًيس کصجح ٌن٭اض ثٌ پً‬
‫پټً ؼيجه شً الړ ‪ ،‬پً ټٍمړ مٌـٽً کې مؽجىوینٍ هک‪٨ ،‬مٌ ټً ٌؼې ټً ؼيجهي ٘ٲ‬
‫څمً ِصٍ کړ‪ ،‬لٍ ًٌٌِصً یې ک‪٨ ،‬مٌ ه ؼيجهي ؼيخې پتً ٌړثنتوې لنتډ نتً ٔتٍ ثٌ‬
‫هکنوىجً پً ثً‪٬‬نوثح کې یې ه ًٌٍٔي ټاکٌٌ پً ٌړثنوې نً ِصړي کیتوٌنکٍ مدتجًٍه‬
‫پیپ کړه‪ .‬مګٌ کٽً چې ًٌٍٔیج مجس ٍٔٻ هنٍمٍړي ؼيجهي شنوه ال ى‪ ،‬نتً ٌه لړٌختً‪،‬‬
‫نٍځکً یې پً کمٍنیّصٍ کٱٌ پّې پپ ٌثلیّض ‪ ،‬ؼيجهي ًٌؿ یتې الټيجنتوه ٌؼتٍه پتً‬
‫نٍې الًه ًٌث کړ ‪ ،‬هثٰ٭جنّصج ټً پٍټٍ ٌثٌښض ثٌ همجًٌثء ثټنيٌ پً شجؼکّصج کې یې ه‬
‫کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه پیپ کړ‪ ،‬شٌ هٌه کٽتن ؼيتجه ًٌٌِتصً یتې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې‬
‫هّٰجهپً ليٯ هپیپ ٍٔي ؼيجه مٽګٌشیج ٌکړه ‪ ،‬هٔیٕج ‪ ،‬مجًٌثء ثټنيٌ ‪ٌ٨ ،‬يب نتړ ‪،‬‬
‫ثٌٰیٵج ثٌ هنړ هىٌې خٌلې ټً ميجؼٌٌ مؽجىتوینٍ رسه مٽګتٌی پجشتً ٔتٍ ثٌ کٽتً چتې‬
‫ثمٌیکجیج پً هې ىیٍثه ًث‪٬‬ٽپ‪ ،‬یٍځپ خیج یې پً نٍې ًٌـیً ؼيجه شً کجًٌٌثیً ‪ .‬هٍثختپ ‪،‬‬
‫کنوىجً ثٌ ىٽمنو پً ثٌثًٌ ثٌ ‪ٌ٬‬نیٍ ِیمٍ ٌګٌځیو‪،‬ټً هښمن رسه پتً خیتج خیتج ٌؼنګېتو‪،‬‬
‫شٌڅٍ یې ِصړی ٌؼٍه ى٭ً ٌلض ه نً ِصړي کیتوٌنکٍ ًٌؿ ټتً خٍؼتً ِتپک ٔتٍ چتې‬
‫هىٽمنو پً ګٌٔک کې یې ټً شيؽوًٌٌِصً هه‪٨‬جء پً ميجٻ هثٌِیوٌ پً مېنً ثمٌیکجیٍ‬
‫خ‪ٌ ،‬ټګېو ثٌ هٔيجهس ؼجٿ یې ګٍټ کړ ‪ٔ .‬ج‪ً ٌ٨‬ښصیج ٌیيل‪:‬‬
‫ثىث کجنض ثټنتٱٍُ کتتدجًث‬
‫مٌثهىج ثالؼّجٿ‬ ‫ش‪٩‬دض‬

‫‪270‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ًٌؿ ٍمٍ هنًٌٍ مؽجىوینٍ ‪ٍ٬‬نوې ټً څٍ ټّیَي ِتصړیجٌٌ ‪،‬‬
‫مَټٍنٍ ‪ٔ ،‬يجهشٍنٍ ثٌ ىؽٌشٍنٍ رسه رسه ِصړی نً ٍٔ ثٌ نً یې ى‪ ،‬مٵجٌمض ثٌ ـٍ٘ٽً ټً‬
‫الًِ ًٌکړه ‪ ،‬خٽکې ى٭ً ٌلض ثًثٿ ٍٔ کٽً یتې چتې ‪ٍ٬‬ښتن ٌؼتٍه ه کتٌٌٍ پتً پٌلهتٍ‬
‫ٌټګېو‪ٌ ،‬نړېو ثٌ هؼيجهي ًٌؿ ټً ګٌځٍټٍ خې ِیکً ٍٔ‪ .‬ىتٍکې هِتًبٌ ثًٌثـتٍ ٌ٘تٲ‬
‫ى‪ ،‬هثهی ‪ ،‬چې شپ ٌؼٍه شً ٔکّتض ًٌکتٍي ‪ ،‬ثٌ شتن یتې پتً ٌړټتٍ ِتصٍمجنً کیتږي ثٌ‬
‫مٵجٌمض خجیيل ‪.‬‬
‫پیوثیاض ثٌ هٌژٌنو ثخصوثيئ مٌثـپ‬
‫‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ پً‪ ۸۴۱۳‬ىت ٳ‪ ۸۱۹۳ /‬متیيهي کتجٻ ه ثٰ٭جنّتصج هکنتوىجً‬
‫ٌالیض هلجکٌیَ ٌټٍّثټۍ ه (الٿ ) ِیمې پتً ثټتيل کتيل کتې ٌٍېږېتو ‪ ،‬هپتيً نتٍٿ یتې‬
‫مفموثخٌثىی‪ ،ٌ ،‬هٌی هپاصنٍ ټً ( شٍلٍ ) ٴٍٿ رسه شړثٌ ټٌي ‪ ،‬ثٌ کًٍنۍ یې پتً ِتیمً‬
‫کې پً هینوثًي ثٌ نیک کٌهثً رسه ٔيٌس هًټٍه‪.‬‬
‫‪٨‬دوثټفنج ال مجٍٔٿ ٌ چې پيً یې ههینٍ ٍهه کړٌ ټپجًه پً یٍه ِتیمیَه موًِتً‬
‫کې ٔجمپ کړ‪ ،‬نٍمٍړي پً لپپ کيل ثٌ نږهې ِیمٍ کې هینٍ کصجخٍنتً ټٍِتصپ‪ ،‬چتې شتٌ‬
‫پنځٽْ کٽنۍ پًٍې یې پً لپٽتً ِتیمً کتې هینتٍ ٍهه کتړٌ شتً هٌثٿ ًٌکتړ‪ ،‬نٍمتٍړی‬
‫هٍهکړٌ لًٍث پٍك ثِص‪٩‬وثه هًټٍه ثٌ پً ټږه مٍهه کې یې لًٍث ډیٌ ‪٨‬ٽ‪ ،‬شٌالًِ کړ ‪.‬‬
‫پً ؼيجه پّې ټً کًٍه ٌشپ‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ‪٨‬دوثټفنج نتٍی هځتٍثنۍ پتً پتړثٌ ًٌګډیتوه پتً ثٰ٭جنّتصج کتې‬
‫هکمٍنیَٿ ثٌ ٔتًٌٍي یٌ‪٬‬تپ پتً لتيٯ مّتٽق ؼيتجه پیتپ ٔتٍی ٌ‪ .‬نٍمتٍړی چتې نتً‬
‫مجشیوٌنکې ؼيجهي شنوه یې هًټتٍهه ‪ ،‬یتٍثٍې هې شتً ثنص‪٥‬تجً ٌ چتې ه ‪٨‬متٌ ټتً ټفج‪٤‬تً‬
‫هؼيجه ٌړ يش‪ ،‬لٍ نٍمٍړی الپًٍه هځٍثنۍ مٌـٽې شً نً ٌ ًِیوټی چې ؼيتجهي ؼيختً‬
‫ًٌخجنوې ‪٬‬جټدً ٍٔه‪ .‬نٍمٍړی ‪ ۸۱‬کٽن ٌ چې هؼيجه پتً نیتض ټتً لپٽتې ِتیمې ىٽمنتو‬
‫ٌالیض شً الړ‪ ،‬پً ىٽمنو کې همؽجىوینٍ ډیٌٌ ؼديتجشٍ شتً ًٌ‪٬‬تی لتٍ مؽجىتوینٍ ځکتً‬
‫ًٌرسه ٔجمپ نً کړ چې ‪٨‬مٌ یې ک‪ .ٌ ،‬نٍمٍړی خیٌشً لپٽې ِیمې شً ًثِتصٍ ٔتٍ‪ ،‬لتٍ‬

‫‪271‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌِصً خیج هکنوىجً ثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ شً الړ ثٌ ىٽصً یتې ه‪٠‬جټدتجنٍ پتً یتٍه مٕتيًٍه‬
‫ؼديً کې همئیٌین ثلنو شٌرسپٌِصۍ النوې ؼيجهي هنوه پیپ کړه ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ى٭ً ميجٻ کً څً ى‪ ،‬ه‪٨‬متٌ پتً ټفتج‪ ٣‬کرشت ٌ‪ ،‬لتٍ ‪٨‬ٽمتٍ ثٌ‬
‫ؼيجهي ثِص‪٩‬وثه یې لًٍث ټٍړ ٌ‪ .‬نٍمٍړي هؼيجه پً ټٍټً مٍهه کې نتً یتٍثٍې پتً لپٽتً‬
‫هینٍ ٍهه کړې کٍټې خٽکې نًٌٍ مؽجىوینٍ ثٌ مٽګٌٌ شً یې ى‪ ،‬کصجخٍنً شوًیّتٍٻ ثٌ پتً‬
‫هې شٍګً یې ټً ؼيجه رسه رسه ‪٨‬ٽمٍ ثٰجهه ثٌ ثِصٱجهه ى‪ًٌ ،‬ثنً ٌه ‪.‬‬
‫هکمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ پً کنوىجً کې ټٍمړی ؼيجه هميمفمؤیٌین ثلنو‬
‫پً ؼديً کې پیپ کړ‪ًٌٌِ ،‬صً یې پً ځینٍ نًٌٍ ؼديجشٍ کې ى‪ ،‬ؼيجهي لومض ٌکتړ ثٌ‬
‫پً پجی کې یې لپٽً همؽجىوینٍ هیٍه ګٌٌپ رسپٌِصٍ پً ‪٬‬جړه ٌثلیّصً ‪.‬‬
‫پً ثً‪٬‬نوثح کې هؼيجهپً ًٌٌِصیٍ مٌثـٽتٍ کتې هنٍمتٍړي مٽګتٌي ٍیتجشٌه ى٭تً‬
‫ثٌ ثٍخک مؽجىوین ٌٌ چې ه کمٍنیَٿ پً ليٯ هؼيجه ټپجًه ثٰ٭جنّتصج‬ ‫‪ٌ٨‬ح‪ٔ ،‬یٕج‬
‫شً ًث‪٬‬يل ٌٌ‪ ،‬ټً ىموې ځجیً ټً ميجؼٌٌ مؽجىوینٍ رسه همٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفنج ؼيتجهٌثٻ‬
‫پیپ ٍٔه ‪ ،‬شٌهې چې ه‪٨‬مٌ شٌپجیً یې ټً ‪ٌ٨‬خٍ ثٌ نًٌٍ ميجؼٌٌ مؽجىتوینٍ رسه‬ ‫ثنډیٍث‬
‫لًٍث نږهې مٽګٌشیج هًټٍهه ‪.‬‬
‫پً ثً‪٬‬نوثح کې هؼيجه پً ميجٻ مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ هٌه ځٽتً ټپتٍ ٔتٍ‪،‬‬
‫یٍځپ چې نٍمٍړی هًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ هىجٌث همٌمۍ هټګیوٌ ټً ثمٽً پً پٌلهتٍ خجنتوې‬
‫پً نْ کې ٌټګیو‪ ،‬ټپ یې لتًٍث ل‪ٌ١‬نتجک ٌ ههې ټتپ ټتً ثمٽتً نٍمتٍړي شتً ډثکټٌثنتٍ‬
‫پيِصیکٍ کٍملې پیٍنو کړې لٍ هې ټپ ىیڅکٽً ى‪ ،‬هنٍمٍړي ؼيتجهي ‪٨‬متپ ‪ٜ‬ت‪٩‬یٲ‬
‫نً کړ خٽکې ىمیًٕ یې لًٍث هًنوې ثٌ ِصړې ؼيجهي هنوې رسشً ًٍِټې ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ کٽٍنً کٽٍنً پً کنتوىجً کتې لپٽتً مٵوِتً ؼيتجهي‬
‫ٌ‪٤‬یٱً رسشً ًٌٍِټً ثٌ کٽً چې ًٌٍٔي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ مٽګٌٌ یې ٔکّض ٌلتٍړ‪ ،‬نٍمتٍړی‬
‫پً منځنۍ ثِیج کې پً پیپ ٍٔي ؼيجهي لٍځاض کې هګډٌ ټپجًه منځنتۍ ثِتیج شتً‬

‫‪272‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫الړ‪ ،‬نٍمٍړي هٌه کجټً همجًٌثء ثټنيٌ پً ِیمً کې پتً ؼيتجهي ٘تٱٍٍٰ کتې شیتٌ کتړٻ ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ههې ؼيجهي ژٌنو پً ثړه ډیٌ م‪٩‬ٽٍمجس نٕصً لٍى٭ً څً چې ههه مٽګتٌٌ شتً‬
‫م‪٩‬ٽٍٿ هي ‪ٌ ،‬ثیٍ چې مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ ٘جـذ ههې ؼيجهي ِٱٌ پتً ميتجٻ‬
‫پً شجؼکّصج ثٌ آىً خجًؽج ىیٍثهٌنٍ کې هکمٍنیّصجنٍ پً لتيٯ پتً ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ‬
‫کې خٌلً ٌثلیّصً‪ ،‬ههې ؼيجهي ِٱٌ پً ميجٻ ى‪ ،‬پً شجؼکّتصج کتې ٔتيیوؼيجهٌثٻ‬
‫٘جـذ یٍځپ ټپٍ ثٌ یٍځپ هًٌيس ‪ّ٨‬تکٌٌ ټمتٍث نیتٍٻ ٔتٍی ٌ‪ ،‬چتې پتً ٍنتوث کتې‬
‫ًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ ِمصې ٔکنؽې ى‪ًٌ ،‬کړې ٌې‪ ،‬لٍ هللا ش‪٩‬جټی پً لپپ ٰ‪ٝ‬پ رسه ټً هې‬
‫ټٍټٍ ثمصفجنجشٍ خٌیجټی ًثٌیٍِض ‪.‬‬
‫ههې ؼيجهي ِٱٌ پً ميجٻ نٍمٍړي نً یٍثٍې هیٍه مؽجىو پتً ـیتغ پتً ؼيتجهي‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې ٌنډه ثلیّصً خٽکې همؽجىوینٍ هیٍه شٌخیٍي م‪ّ٩‬کٌ مرشي یې ى‪ ،‬پً ‪٬‬جړه‬
‫هًټٍهه‪ٔ ،‬يیو ؼيجهٌثٻ ٘جـذ ټً هٌه کٽٍنٍ ًٌٌِصً ثٰ٭جنّصج شً ًثِصٍ ٍٔ ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومض‬
‫کنوىجً شً ټً ًثِتصنیوٌ ًٌٌِتصً ٔتيیو ؼيتجهٌثٻ ٘تجـذ ټتٍمړی هکنتوىجً ه‬
‫هثمج ٌټٍّثټۍ هلٍٔجح پً ِیمً کې ههینٍ ٍهه کړٌ یٍه موًًِ ؼٍړه کړه ثٌ ههینٍ‬
‫‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽانٍ پً ًٌٍنً یې الُ پًٍې کړ‪ًٌٌِ .‬صً نٍمتٍړي ټتً ىمتوې ِتیمې لپٽتې‬
‫پٽٌنۍ من‪١‬ٵې ه لجکٌیَ الٿ ِیمې شً الړ ثٌ ىٽصً یې ههینٍ ٍهه کړٌ شتوًیْ شتً هٌثٿ‬
‫ًٌکړ ‪.‬‬
‫پً هې ميجٻ هىیٍثه ٍیجشٌه ِیمې هثِيمٍ ثمجًس هځٍثکٍنٍ ټمٍث ٰصفً ٍٔې ٌې‬
‫ثٌ څٌنګً چې هثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنۍ ثٌ ـکٍمتض ه چٽاتض ټپتجًه ثِتص‪٩‬وثهٌنٍ شتً‬
‫رضًٌس ٌ‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ ٘جـذ هثمیٌثملؤمنین ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىتو‬
‫ټمٍث ٌ‪ٍ٬‬ښصپ ٍٔ ثٌ پً ثِيمٍ ثمجًس کې پً لومض ٌګاًٻ ٔتٍ‪ .‬نٍمتٍړی پتً ىتٌثس‬
‫کې هثٰ٭جنّصج هٔاٻ ټٍیویځٍ ٌالیجشٍ ه شن‪٥‬یمً ًیجِض مٌِصیجٻ ثٌ پً ىموې ـٍٍه‬
‫کې هميجؼٌٌ مؽجىوینٍ مرش ٌټجکتپ ٔتٍ‪ .‬پتً ىتٌثس کتې هنٍمتٍړي همٽګتٌٌ مٌکتَي‬
‫ٴٌثًګجه پً خج‪ ٫‬ثِيمٍ ِیمً کې ٌه لٍ نٍمٍړی خً لپٽً ٍیجشٌه ٌلض ٴٍٻ ثًهٌ شً نږهې‬

‫‪273‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً یٍه ٌهثنۍ کې ثٌِیوه هثميجٻ هنٍمٍړي شٌرسپٌِتصۍ النتوې ګتڼ ٔتمیٌ ميتجؼٌٌ‬
‫مؽجىوینٍ ؼيجهي هنوه ثؼٌثء کٍټً چې ټً ؼمٽې څتٍ شنتً پیژنتوٻ ٔتٍې څتريې ټکتً‬
‫ثخٍم‪٩ٙ‬ذ ثټًَٴجٌي ثٌ أخٍمفمو ى‪ ،ٌٌ ،‬هٌی ٍیجشٌه هثٰ٭جنّتصج هٔتاٻ پتً ممصٽٱتٍ‬
‫ؼيجهي ټیکٍ کې هنوه ثؼٌثء کٍټً ‪.‬‬
‫ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ثٌ پً ٌړثنوې یې ؼيجه‬
‫هثمٌیکج شٌیٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً کٽً چې مؽجىوین هثٰ٭جنّصج ټتً ښتجًٌنٍ څمتً ٌٌشتپ‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ ٘جـذ ى‪ ،‬هلپٽې ِیمې پً لٍث ِصٍ ٍٔ‪ .‬نٍمٍړي لپتپ‬
‫ټٍٻ ؼيجهي ثمکجنجس چې ممصٽٱې ٌِٽې ثٌ ٌِجبپ پً کې ٔجمپ ٌٌ‪ ،‬ى‪ ،‬کنتوىجً شتً ټتً‬
‫ځجنً رسه ًثٌړٻ ثٌ پً هې ِیمً کې یې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ هؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض‬
‫پً شن‪٥‬ی‪ ،‬الُ پًٍې کړ ‪.‬‬
‫نٍمٍړی شٌهې ٌړثنوې یٍه ثنوثٍه ٌِٽې پً ځینٍ ممٽ‪ ٍٙ‬لٽکٍ ههې ټپجًه ٌیٕتٽې‬
‫ٌې شٌڅٍ هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړي‪ .‬کٽً چې لپٽً کنوىجً شتً ًث‪٬‬تی‬
‫نٍ پً کنوىجً ثٌ ٍثخپ کې یې ټً ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍ ثٌ خجثـّجًِ لٽکٍ رسه ټیونې کصنې‬
‫پیپ کړې ثٌ ههې ټپجًه یې هىیٍثهنًٌٍ ِیمٍ شتً ىت‪ِ ،‬تٱٌٌنً ٌکتړٻ‪ ،‬شٌڅتٍ هؼيتجهي‬
‫لٍځاض پً ګټً ثٰکجً ثٌ ثمکجنجس ثمجهه کړي ‪.‬‬
‫ټً څً مٍهې ګٌځیوټٍ ًٌٌِصً نٍمٍړی هٍثخپ هثیهٍپج شً الړ ثٌ ىٽصً یې هنتًٌٍ‬
‫مؽجىوینٍ پً مٌِصً یٍ ممٱٍ ؼيجهي مٌکتَ ؼتٍړ کتړ‪ ،‬لتٍ ه‪٬‬تً ٌلتض څٌنګتً چتې‬
‫نٍمٍړی ثمٌیکجیجنٍ شً ډیٌ م‪١‬ٽٍح ٌ هٌه ځٽً یې ثمٌیکجیجنٍ پً کتًٍ چجپتً ٌٌىٽتً ‪ ،‬لتٍ‬
‫نٍمٍړي شً هللا ش‪٩‬جټی نؽجس ًٌکړ ‪ .‬شٌهې ًٌٌِصً یې ههه ‪ٍ٬‬نوې کًٍ ى‪ ،‬نتجکٌثًه ٔتٍ‪،‬‬
‫ټٍمړی هکنوىجً ښجً شً ٌکٍچیوٻ لٍ کٽً چې ىٽصً ًٌخجنوې ګٍٍثًه ِمصً ٔتٍه نٍخیتج‬
‫هٍثخپ ٌالیض ه مٌکَ مٌخٍ‪ ٟ‬هِینک پً ِیمً کې میٕض ٍٔٻ چې څٍکٽٍنتٍ یتې ىٽصتً‬
‫شیٌ کړٻ‪ ،‬لٍ پً هې ټٍټً مٍهه کې نٍمٍړی پً ؼيجهي ِٱٌ ٌ ثٌ ډیٌ ټږ خً کًٍشتً ًثشٽتٍ‪،‬‬
‫هنٍمٍړی هکًٍنۍ یٍ ‪٬‬ړی ٌثیٍ همٍټٍي ٘جـذ ټٍٻ ژٌنو کً ټْ خٌلې کړٌ‪ ،‬نٍ ٔتجیو‬

‫‪274‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍثٍې یٍه خٌلً یې پً کًٍ شیٌه کړې ٌي ثٌ نًٍې نيً خٌلې ژٌنو یې ټتً کتًٍه خيتٌ پتً‬
‫ؼيجهي ِصړیٍ کې شیٌ ٍٔی هی ‪.‬‬
‫پً کنوىجً کې هؼيجهي مٌکَ شجِیْ‬
‫پً ثٰ٭جنّصج هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ هًیت‪ ،‬کتجٻ ٌ چتې مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفنج ؼيتجهٌثٻ‬
‫٘تتتجـذ هڅتتتٍ شنتتتٍ نتتتًٌٍ مٽګتتتٌٌ پتتتً مٌِتتتصً هکنتتتوىجً هلتتتجکٌیَ ٌټّتتتٍثټۍ‬
‫هلنؽکصٍ(‪ ) Khanjakto‬پً ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً کې ټٍمړنی ممٱٍ ؼيجهي مٌکَ ؼٍړ کتړ‪ .‬هث‬
‫ؼيجهي مٌکَ ه‪ٌٌ٬‬نٍ پً یٍه ټٌې پٌشً ِٽّٽً کې ؼٍړ ٍٔچې ًٌٌِصً پً خیج خیج ش٭یٌ ثٌ‬
‫پٌثك ٍٔ ثٌ هؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ هیٍې ميمې ىّصې ًٌٻ یې ٌټٍخجٌٌ‪ .‬هه‪ ً٬‬مٌکتَ ټتٍمړنی‬
‫همیٕض ځجی ټً خٍټتٍ ثٌ ه ٌنتٍ ټتً ښتجلٍنٍ ؼتٍړه ٔتٍې یتٍه لجًګتجه ٌه‪ ،‬چتې مٍټتٍي‬
‫ؼيجهٌثٻ ٘جـذ پً لپٽً ه یٍه کمٌه ټً خین رسه ؼٍړه کړې ٌه‪ .‬پً پیتپ کتې هلتًٍثک‬
‫ىی ثنص‪٥‬جٿ نً ٌ ثٌ هلًٍثکٍ مٍثهٌ هًثٌړټٍ ټپجًه خً مؽجىوینٍ پً پټتً ‪ِ ۴‬تج‪٨‬صً متَٻ‬
‫کجٌٌ شٌڅٍ ىٍثًې شً الړ يش‪ ،‬ـصی ډیٌ ځٽً خً مؽجىوینٍ هلًٍثک ټپجًه ه‪ٌ٬‬نیٍ خٍټٍ ټً‬
‫پجڼٍ ثٌ خیمٍنٍ ثِصٱجهه کٍټً ‪.‬‬
‫هلجکٌیَ پً ‪ٌ٬‬نیٍ ِیمٍ کې ىموث ممٱٍ مٌکَ چې ًٌٌِتصً پتً کتې مؽجىتوینٍ‬
‫شٌخیٍي ثٌ هٍِٳ ثټؽیٖ ٰ‪٩‬جټیض ى‪ ،‬پیپ کړ‪ ،‬پً کنوىجً کې هؼيجه ټً ميمتٍ مٌثکتٌَ‬
‫ـّجخیږي‪ .‬ټً ىموې مٌکَ څمً پً پیپ کتې مؽجىتوینٍ پتً لتجکٌیَ رسخیتٌه هثمتج ‪،‬‬
‫ٔجٌټیکٍټ ‪ ،‬نېٖ ثٌ هًٌٍګج هىٌثٌٌ ٌټٍّثټۍ شً شٕکیيس کٍٻ ثٌ ه‪٨‬مٽیجشٍ ټپجًه یې‬
‫کٍچنۍ ډټې ثِصٍټې‪ .‬لٍ ًٌٌِصً ه‪٬‬تً ‪٨‬مٽیتجيت ِتجـً نتًٍه ىت‪ ،‬پٌثلتً ثٌ ـصتی شتٌ‬
‫ىٽمنوه ًٌِیوه‪ ،‬شتٌهې چتې هىمتوې مٌکتَ مؽجىتوین چتې ‪٨‬متٍمٍ رسپٌِتصې یتې‬
‫همٍټٍي ؼيجهٌثٻ ٘جـذ پً ‪٬‬تجړه ٌه‪ ،‬پتً ګٌٔتک ‪ِ ،‬تنګین ‪ ،‬ژړ ثٌ میٍنتو کتې ىت‪،‬‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس رسشً ًٍِٻ‪ .‬هثٰ٭جنّصج هؼنٍح ټً ممصٽٱٍ ِیمٍ څمً خً مؽجىوین‬
‫ىموې مٌکَ شً ًثشٽپ‪ ،‬چې ځینٍ خً ؼيجهي شٌخیً ـج٘ٽٍټً ثٌ یٍ ٔمیٌ خً یتې هؼيتجهي‬
‫ىوثیجشٍ ټپجًه ًثشٽپ ‪.‬‬

‫‪275‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‪ ً٬‬ؼيجهي مٌکَ چې هلجکٌیَ پً ‪ٌٌ٬‬نٍ کې یې مٍٴ‪٩‬یض ٌ ثٌ څٍ ځٽً یې ځتجی‬

‫خوٻ ٍٔ‪ ،‬ثمٌیکجیجنٍ ًٌخجنوې هٌه ځٽً ِمض ‪٨‬مٽیجس شتٌرسه کتړٻ‪ ،‬لتٍ هٌثړه ٌثًي ټتً‬
‫ِمض ٔکّض رسه ممجمن ٍٔٻ‪ .‬ټٍمړی ځپ ‪٨‬مٽیجس چې هٌه شنتً مؽجىتوین پتً کتې‬
‫ٔيیوث ٍٔٻ ‪ ،‬مٌکَ شً یې ډیٌ شجٌث ٌنً ًِجٌه‪ ،‬لٍ هٌى‪ ،‬ځپ ًِب ‪٨‬مٽیجس چتې هًی‬
‫ًٌځې یې هٌثٿ ٌکړ‪ ،‬ه مؽجىوینٍ ه مٵجٌمتض ټتً ثمٽتً هٌثړٌ لتٍثٌٌ شتً هًثنتً شٽٱتجس‬
‫ٌثٌښصپ‪ .‬پً هې ؼګړه کې چې مٍټٍي ٘جـذ مؽجىوین پً هًیٍ خٌلٍ شٵّی‪ ،‬کتړي ٌٌ‬
‫ثٌ پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ټً هښمن رسه ٌؼنګیوٻ همٍټٍي ٘جـذ همٽګٌٌ ټتً ؼمٽتې ‪۸۱‬‬
‫شنً ٔيیوث ثٌ ‪ ۱۱‬کًّ ټپیج ٍٔٻ ثٌ یٍ شن مٽګٌی ژٌنوی ثمٌیکجیجنٍ شً پً الُ ًٌ‪٬‬ی‬
‫‪ ،‬پً هې ؼګړه کې ‪ ۸۱‬شنً لجًؼٍ ‪ّ٨‬کٌ ى‪ ،‬ټً منځً الړٻ ‪.‬‬
‫پً ىمو‪ ٍ٬‬ثخصوثیٍ مٌثـٽٍ کې کً ټً یٍې لٍث مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ هىموې‬
‫ؼيجهي مٌکَ پً خٌکض هکنوىجً پً ټٍټٍ ِیمٍ کې ؼيتجهي لٍځاتض شتً نتٍې ًٌـیتً‬
‫ًٌکړه‪ ،‬ټً خٽې لٍثیې لًٍث ٍیتجس ټتٍی ثٌ ٌثړه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجس ىت‪ ،‬شتٌرسه کتړٻ‪ .‬پتً‬
‫ثخصوثیٍ ٔیدٍ کې پً ٌړٌ ًٌٍمٌه ‪٨‬مٽیجشٍ رسخیٌه یٍه کجمیجخً ؼګړه هنتېٖ ٌټّتٍثټۍ ه‬
‫هًه نًٍ پً ِیمً کې ٌٍٔه‪ ،‬چې مؽجىوینٍ هکمین پً شٌڅ کې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ هٌه‬
‫ټجنګٍنً ثٌ یٍ ههثليل ثًهٌ ًینؽٌ مکمپ ټً منځً یٌٍړٻ ثٌ شٌ ٔٽٍ شنتٍ ډیتٌ لتجًؼٍ ثٌ‬
‫هثليل ‪ّ٨‬کٌ یې ٌٌژٻ ‪.‬‬
‫پً نًٌٍ ِیمٍ کې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض‬
‫ه ‪ ۱۱۱۱‬کجٻ پً شٌڅ کې ى٭ً ميجٻ چې ؼيجه ‪٨‬ٽنٍ ٍٔی ٌ ثٌ هکنوىجً پً ٔتا‬
‫ثٌ ؼنٍيب ِیمٍ کتې مؽجىتوینٍ پتً ‪٨‬مٽیتجشٍ الُ پتًٍې کتړی ٌ ‪ ،‬مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفنج‬
‫٘جـذ هکنوىجً ثٌ ىٽمنو پً نًٌٍ ِیمٍ کې ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ‪ .‬پتً هې ميتجٻ‬
‫نٍمٍړی هثِيمٍ ثمجًس همرششجخً ټمٍث ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ کمیّیٍ همٌِصیجٻ پً ـیغ‬
‫ټجکپ ٍٔی ٌ‪ ،‬چې ٍیجشٌه ٌلض خً یې هکنوىجً ثٌ ىٽمنو پً ؼيجهي مٌثکٌَ کې شیٌثٌٌ‪.‬‬
‫پً هې ميجٻ هنٍمٍړي ډیٌ مٽګٌي هکنوىجً پً ژړ ٌټٍّثټۍ کې پً ؼيتجهي لتومض‬

‫‪276‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خٍلض ٌٌ‪ ،‬ى٭ً ٌلض هثِیمً هىیٍثه هؼنٍح پً ِ‪١‬فً هؼيجه ټً ٌشٽیتٍ ِتیمٍ څمتً‬
‫ٌه ه‪ً ً٬‬ثٍ پً میٍنو ‪ًٍ٬ ،‬ک ثٌ ګٌٔک کې یې ى‪ ،‬ؼيجهي ٌ‪٤‬جیٲ رسشً ًٍِٻ ‪.‬‬
‫پً ژړ کې نٍمٍړي ټتً ثمٌیکجیتجنٍ رسه څٍځٽتً لتًٍث ِتمض ؼنګٍنتً ٌکتړٻ ثٌ‬
‫ثمٌیکجیٍ ځٍثکٍنٍ شً یې لًٍث هًثنً شٽٱجس ٌثړٌٻ‪ ،‬ټً ىموې ثمٽً ثمٌیکجیٍ ځٍثکٍنٍ پتً‬
‫نٍمٍړي پّې ٍٔٻ ثٌ ههه ٌژټٍ ټپجًه یې پً ِمصٍىڅٍ پیپ ٌکړ ‪.‬‬
‫ه ‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ کجٻ هٔ‪٩‬دج پً ‪ ۸۱‬نیټً ثمٌیکجیٍ ځٍثکٍنٍ هلپٽتٍ ىڅتٍ ټتً ممتې‬
‫هکنوىجً پً پجٔمٍٻ کې همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ ممٱٍ ٴٌثًګتجه کٕتٲ کتړه‪ ،‬چتې‬
‫ًٌٌِصً یې هکٌٌٍ شٍ‪٬‬نوي خٌیتو پتٌې ٌکتړ‪ ،‬پتً هې خٌیتو کتې همٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفنج‬
‫٘جـذ ه ًٌثًه ثٌ نجبذ ګپ مفمو پً ٔمٍٻ هنٍمٍړي ‪ ۸۱‬شنً ؼيجهي مٽګتٌي ٔتيیوث‬
‫ثٌ ‪ ۸۸‬نًٍ ټپیج ٍٔٻ ‪ ،‬لٍ هثچې مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ هث ميجٻ پً لپپ مٌکتَ کتې‬
‫نً ٌٌ هللا ش‪٩‬جټی نؽجس ًٌکړ ‪.‬‬
‫لٍټً هې خٌیو رسه رسه پً نٍمٍړي پّې ثمٌیکجیٍ هښمنج ِتمض مصٍؼتً ٌٌ ثٌ‬
‫ىٌه ٔیدً یې ىڅً کٍټً چې هنٍمٍړي څٌک ٌمٍمٍ ثٌ خٌیو ًٌخجنوې ٌکړي ‪.‬‬
‫هٔيجهس پیاً‬
‫ٌړثنوې ٌٌیپ ٍٔٻ چې همٍټٍي ٘تجـذ ؼيتجهي مرصتٌٰیض شٌډیتٌه هىٽمنتو ثٌ‬
‫کنوىجً پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ٌ چې ټً هې ؼمٽې ه ىٽمنتو پتً ګٌٔتک ٌټّتٍثټۍ کتې‬
‫نٍمٍړي ډیٌ ٌلض ؼيجهي هنوه ثؼٌثء کٍټً ‪ .‬ه ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ پً ټٍمړیٍ کې ى٭ً ٌلتض‬
‫چې مٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ هىٽمنو پً ګٌٔک ٌټّتٍثټۍ کتې پتً ؼيتجهي لتومض‬
‫خٍلض هثمٌیکجیجنٍ ټمٍث یٍځپ خیج هنٍمٍړي هىوٯ ګٌځٍټٍ ىڅې پیتپ ٔتٍې ‪ ،‬ټتٍمړی‬
‫ځپ هګٌٔک پً ٍمدیيل ِیمً کې ثمٌیکجیجنٍ همٍټٍي ٘جـذ هثٌِیوٌ پً ِتیمً چجپتً‬
‫ٌثچٍټً چې مٍټٍي ٘جـذ ًٌرسه هنًٌٍ مٽګٌٌ پً مٽصیج مٵجٌمض ٌکړ ‪ ،‬پً هې ؼګړه کې‬
‫نٍمٍړي ثمٌیکجیجنٍ شً ى‪ ،‬شٽٱجس ٌثړٌٻ‪ ،‬لٍ هثمٌیکجیجنٍ پً خٌیتو کتې هنٍمتٍړي ‪ ۱‬شنتً‬

‫‪277‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٽګٌي مؽجىوین ٔتيیوث ثٌ ‪ ۴‬ټپیتج ٔتٍٻ ‪ ،‬لتٍ لپٽتً مٍټتٍي ٘تجـذ ههښتمن ټتً‬
‫مفجرصې څمً ًٌ‪ً ٫‬مټ ٌٌس ‪.‬‬
‫پً ًثشٽٍنکې ٔپً ‪ ۱۱/۸/۸۳۱۱‬ىت ٳ ‪ ۸۱/۱/۱۱۱۱ /‬ٿ چې هچيجًٔندې ٔپً ٌه ‪ ،‬پتً‬
‫هثِې ـجٻ کې چې مٍټٍي ٘جـذ پً ىموې ِیمً ی‪٩‬نٍ هىٽمنو هګٌٔک پتً ٍمدتیيل‬
‫کې پً یٍه ث‪٠‬جٳ کې ٌ‪ ،‬هنٍمٍړي مٽګٌي ٌثیٍ چې مٍټتٍي ٘تجـذ هشيؽتو ملجنځتً شتً‬
‫پًٍشً ٍٔی ٌٌ ثٌ ټً ملجنځً ًٌٌِصً پً ه‪٨‬جء خٍلض ٌٌ‪ ،‬چتې نجڅجپتً ثمٌیکتجیٍ ثټٍشکتٍ‬
‫ىموث ث‪٠‬جٳ پً ناً کړ ثٌ پً پٌټپّې خ‪ًٍ٬ ،‬ځٍټٍ یې مٍټٍي ٘تجـذ ټتً ‪ ۳‬نتًٌٍ کّتجنٍ‬
‫رسه یٍځجی پً ٔيجهس ًٌِجٌٌ ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ نږهې مٽګتٌی ـتجٰ‪ ٦‬مفمتو چتې ډیٌٌلتض یتې ټتً‬
‫مٍټٍي ٘جـذ رسه نږهې شیٌ کړی ٌثیتٍ ‪ ،‬چتې مٍټتٍي ٘تجـذ شٌٔتيجهس ټتږ ٌلتض‬
‫ممکې ًثشً هلپپ ٔيجهس ٍیٌی ًثکړی ٌ‪ ،‬چې ههه ټً لربې رسه ِ‪ ،‬کټ مټ ًښتصیج‬
‫ٌلٍس ‪.‬‬
‫شٌٔيجهس ًٌٌِصً همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ ؼّو لپپ کيل شً ثنصٵتجٻ ٔتٍ ثٌ‬
‫هکنوىجً هلجکٌیَ ٌټٍّثټۍ ه ثټيل پً کيل کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫ټً مٍټٍي ٘جـذ څمً ه مفمو نجرص ‪ ،‬أنْ ثٌ رضثً پً نجمً هًی ٍثمتن ثٌ څٽتًٍ‬
‫ټٍڼې پجشً هي ‪ ،‬هثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه کې ههه ه کًٍنۍ هٌه نًٍ ‪٬‬ړي ًٌیٌٌنً ( ګپ مفمو‬
‫ثٌ کًٍنۍ یې ټً ؼيجهي ؼيخې رسٔجًه کًٍنۍ هه ‪.‬‬ ‫ثٌ ‪٨‬دیوه ) ى‪ ،‬پً ٔيجهس ًِیو‬
‫همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ ٘جـذ ژٌنو ثٌ لج‪ٌ٠‬ې‬
‫هکنوىجً ثٌِیوٌنکی ـجٰ‪ ٦‬مفمو چې همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ٘جـذ ټتً نتږهې ثٌ‬
‫٘ٱجشٍ‪ ،‬ثليٴٍ‬ ‫ًثٍهثًٌ مٽګٌٌ څمً ٔمیٌٻ کیږي‪ ،‬کٽً مې چې همٍټٍي ٘جـذ ه ځج‬
‫ثٌثِص‪٩‬وثه پً ثړه شٌې ٌپٍښصپ‪ ،‬نٍمٍړي ٌٌیپ مٍټٍي ٘جـذ یٍ ؼتجم‪ِ ٪‬تړی ٌ م‪١‬ٽتذ‬
‫هثچې ه‪٨‬ٽ‪ ،،‬شٵٍی‪ ،‬هیجنض‪ ،،٬ٍ ،‬ثِصٵجمض‪ٔ ،‬ؽج‪٨‬ض‪٘ ،‬رب‪ ،‬شٍکپ ثٌ ىٌه ثړلتً مٍټتٍي‬

‫‪278‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ لًٍث ژًٌ ثِص‪٩‬وثه هًټٍه‪ ،‬لٍ شٌټٍټٍ ښکجًه ٘ٱض یې ثِصٵجمض ٌٌ چې پً ىتی‬
‫ـجٻ کې یې ـٍ٘ٽً ټً الًِ نً ًٌکٍټً ‪.‬‬
‫ـجٰ‪ ٦‬مفمو ٌثیٍ پً ؼيجه کې خیيخیپ شکجټیٲ ًثشٽپ ‪ ،‬ثٴص‪ٙ‬جهي ِصٍنَې‪ ،‬هځتجی‬
‫نٕصٍثټی‪ ،‬هلًٍثک نٕصٍثټی‪ ،‬ههښمن ٰٕجً ثٌ نتًٍ ٴّاٴّت‪ ،‬شکتجټیٲ لتٍ هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫هیٍه ًښصینٍ مؽجىو پً ٘ٱض مٍټٍي ٘جـذ شً هثِې ثِصٵجمض ًٌکړی ٌ‪ ،‬چې ىٌډٌٻ‬
‫ـجټتض کتې ختً نًٍمتجٻ ٌ ثٌ هٌثًل‪١‬تجًٍ ثٌ ٍ‪٬‬ت‪ ،‬ختجیٽٽٍ ناتې ختً پتً کتې نتً‬ ‫ثمصفج‬
‫څٌګنویوې ‪.‬‬
‫ه ٍثخپ ٌالیض ټپجًه هثِيمٍ ثمجًس ؼيجهي مّؤٻ ميرشٯ ثټوین شٵٍ چتې ډیتٌ‬
‫ٌلض یې ټً مٍټٍي ؼيجه ٌثٻ ٘جـذ رسه نږهې شیٌ کړی ٌثیٍ‪ :‬مٍټتٍي ٘تجـذ لتًٍث‬
‫ډیٌه ثِص٭نجء هًټٍهه ثٌ کٍښش یې کجٌٌ چې مؽجىوین مصٍکپ ‪ ،‬مّص٭نٍ ثٌ ټً مجهیجشٍ‬
‫څمً خې پٌٌث ًٌ هي کړي‪ .‬مٍټٍي ٘جـذ خً ىمیًٕ ٌیپ چې ىیڅکٽً پً ؼيجهي کتجً‬
‫کې پً هنیج ثٌ هنیجهثًٌ پًٍې ٍړه مً شړا‪ ،‬هىٌ کْ ثٌ نجکْ څمً همٌِصې پیّې متً‬
‫ثلٽت ځکتً پتً هې رسه ؼيتجهي خٌکتض ټتً منځتً ځتٍ‪ ،‬یتٍثٍې ټتً ممٽ‪ٙ‬تٍ ثٌ ٘تجټفٍ‬
‫هنیجهثًثنٍ څمً ه ؼيجه ټپجًه کٍمک ثلٽت ‪.‬‬
‫مٌکتَ‬ ‫ـجٰ‪ ٦‬مفمو ى‪ ،‬ىموث لربه کٍي نٍمٍړی ٌثیٍ‪ :‬پً لجکٌیَ کې پتً ‪٬‬تٌ‬
‫کې هثٌِیوٌ پً ميجٻ یٍ ٌلض مؽجىوین ټً ِمصٍ ثٴص‪ٙ‬جهي مٕکيشٍ رسه ممتجمن ٌٌ‪،‬‬
‫یې ٌثی ثٌ هلًٍثک ټپجًه یتې ه ‪٬‬تٌه ټتً خٍټتٍ‬ ‫شٌهې چې هٌمٌه څً یې نٽٌٻ چې لٍړ‬
‫ټکً ښٌٌَ ثٌ نًٌٍ ثِصٱجهه کٍټً‪ ،‬لٍ پً هې ٌلض کې یٍ ِړی مٌکَ شً ًث‪٬‬ی ثٌ ٔپ ًٍه‬
‫ًٌپۍ یې مٍټٍي ٘جـذ شتً همٌِتصې پتً ـیتغ ٌړثنتوې کتړې‪ ،‬مٍټتٍي ٘تجـذ چتې‬
‫هثِړی پیژثنو چې ممٽ‪ ٚ‬نً هی ثٌ ټً هې مٌِصې یې یٍ هنیجٌي ‪ٔ ٌٛ٬‬صً‪ ،‬نٍ هلپتپ‬
‫ىمیٕنٍ ‪٨‬جهس ټً ممې یې ممجمن ښً ‪َ٨‬س ًٌکړثٌښً میٽمً پجټنتً یتې ًٌرسه ٌکتړه‪،‬‬
‫لٍ پً پجی کې یې ًٌشً ٌٌیپ چې مٍ هثٌُ ټپجًه ه‪ ٍ٬‬پیٍّ شً ډیٌ رضًٌس نٽتٌٌ‪ ،‬ختپ‬
‫ځجی کیوثی يش شٌمٍ مفصجػ مؽجىوین ٌي‪ ،‬نٍ ښً خً هث ٌي چې هثمٌِصً ى٭تٍی شتً‬

‫‪278‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌړې‪ ،‬ى٭ً ِړی چې یٍثٍې ټً مٍ څمً ه‪ ٌٛ٬‬ـج٘ٽٍټٍ پً ـیغ ًث‪٬‬ٽی ٌ‪ ،‬همٍټتٍي‬

‫٘جـذ پً هې لربه ـیٌث پجشً ٍٔ ثٌ ىموثِې خینٍث الړ ‪.‬‬
‫ميرشٯ ثټوین شٵٍ ٌثیٍ مٍټٍي ٘جـذ خً ىٌ ډٌٻ رشثی‪ ٍ١‬کې کٍښش کجٌٌ چې‬
‫همؽجىوینٍ ـٍ٘ٽً ټٍړه ٌِجيت‪ ،‬ثٌ ه مجهیجشٍ پتً نّتدض ًٌشتً م‪٩‬نٍیتجشٍ ډیتٌ ثًٍښتض‬
‫هًټٍه‪ .‬نٍمتٍړی ٌثیتٍ ‪ :‬یٍځتپ ټتً ‪٨‬تٌثٳ څمتً ه‪ٌ٨‬ثٴتٍ مٵجٌمتض ٌشتيل مرشت ٔتيیو‬
‫رشٯ یتې هًټتٍه ه‬ ‫أخٍم‪٩ٙ‬ذ ثټًَٴجٌي چې همٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفنج ٘تجـذ هٔتجګٌه‬
‫‪ٌ٨‬ثٳ ه ؼيجه همرش پً ميجٻ یې ټً مٍټٍي ٘جـذ رسه ه ځتجنګړي ٴج٘تو پتً شٍِت‪٢‬‬
‫مکجشدً هًټٍهه ثٌ مٍټٍي ٘جـذ شً خً یې پً ټیک کې ه ( ٌثټوي ثالِصجى ) ل‪١‬جح کجٌٌ‪،‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ شً یې ه ټیٽٱٍ ټً الًې ٌٌیپ چې کً ِصجٍِ نٵوي مٌِتصې شتً رضًٌس‬
‫ٌي‪ ،‬نٍ ټً مجرسه څٍمیٽیٍنً ډثټتٌ ٔتصً کتٍالی ٔت‪ ،‬مٌِتصً هًرسه ٌکتړٿ‪ ،‬لتٍ مٍټتٍي‬
‫٘جـذ پً هثِې ـجٻ کې چې لپٽً ټً ِمصٍ ثٴص‪ٙ‬تجهي مٕتکيشٍ رسه ممتجمن ٌ‪ًٌ ،‬شتً‬
‫ٌٌیپ چې نً ثټفموهلل مٍ ىٌڅً ټٌٌ ىی مٌِصې شً مٍ ثړشیج نٕتصً‪ ،‬مؽجىتوین متٍ ټتً‬
‫ىٌه ټفج‪ ً٤‬پًٍه هي ‪.‬‬
‫لٍ کٽً مې چې ټً مٍټٍي ٘جـذ څمً ههې لربٌ ٌ‪ٜ‬جـض ٌ‪ٍ٬‬ښض ‪ ،‬ى٭ً ٌٌیپ‬
‫چې ه‪٨‬تٌثٳ مؽجىتوین ثٌُ پتً مٵجٌمتض ثلصتً هي ثٌ هثٰ٭جنّتصج ؼيتجه ىت‪ ،‬ههٌی‬
‫ـٍ٘ٽً ټٍړه ِجيت‪ ،‬کً مٍ پً ىٌـجټض کې یٍ لٍ هٌی ٍمٍ پتً مٵجٌمتض ډیتٌ متًٍثٻ‬
‫ثليل‪ ،‬کً مٍ ټً هٌی نً همٌِصې ٌبتً ٌکتړٌ‪ ،‬نتٍ کیتوثی يش هٌی ٌٌثیتٍ چتې هټصتً‬
‫مٌِتصً‬ ‫مؽجىوین پً څٍمٌه ‪٩ٜ‬یٲ ـجټض کې هي چې ټً خپ ؼيجهي ٘ٲ څمً متج‬
‫‪ٍ٬‬ثړي‪ ،‬نٍ ښً هثهه چې مٍ هٌی شً هثِې ه‪٩ٜ‬ٲ ثنځًٍ ًٌنً کړٌ‪ ،‬خٽکې ځجنٍنً ٴتٍي‬
‫ٌښیٍ شٌڅٍ ههٌی مًٍثٻ نًٍ ى‪ ،‬ٴٍي يش ‪.‬‬
‫ښج‪٬‬ٽی شٵٍ ٌثیٍ مٍټٍي ٘جـذ مؽجىوین هثٴص‪ٙ‬جهي مٕکيشٍ پً ـجټض کې ىت‪،‬‬
‫پً ټٍړه ًٌـیً ِجشپ ثٌ ټً ثٴص‪ٙ‬جهي ِصٍنٌَ یتې نتً لتربٌٻ ثٌ ههې ټپتجًه یتې خیيخیتپ‬
‫چٽنوٌنً کجًٌٻ‪ ،‬معي کً کٽً خً ثٴص‪ٙ‬جهي مٕکيس ٌٌ ثٌ هڅً يش هثلیّصٽٍ پیّې ختً‬
‫نً ٌي‪ ،‬مٍټٍی ٘جـذ خً چې پً مٌکَ کې کٍٿ ځجی ډٌډ ‪ ،‬رشینٍ یجخپ لًٍثکٍ ٔتی‬

‫‪280‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌټیو چې مؽجىوینٍ يب ځجیً ثیای‪ ،‬یج ډٌډ ث‪ٜ‬جًٰ ٔتٍې‪ ،‬نتٍ ختً یتې ٌیتپ چتې شجِتٍ‬
‫م‪ٙ‬جًٯ ثٌ يب پٌٌثیٍ ٍیجشً کړې ثٌ هث مٍ ؼَث هه چې پً شجٍِ رشینٍ خنتوه هه ثٌ یتج ختً‬
‫یې ډٌډ کمً کړه ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي مٽګٌي ٌثیٍ مٍټٍي ٘جـذ پً ٔميص شٵٍی کتې ىت‪ ،‬لتًٍث ‪٬‬اتصٽی ٌ‪،‬‬
‫ههه مٽګٌٌ ثٌ لپپ ث‪ً٨‬بثٯ ټً ممې نٍمٍړي ټً پنځٽْ کٽنۍ نیٍټې خیتج پتً ‪ ۳۱‬کٽنتۍ‬
‫کې شٌ ٔيجهشً ه ‪ ۴۱‬کجټً پً مٍهه کې ټً ثِعنجیٍ ـجالشٍ پٌشتً شيؽتو نتً ٌ ٴ‪ٝ‬تج کتړی ‪،‬‬
‫مٽګٌي یٍ ٌثیٍ ـصی کً خً هٔپې پً ًٌٌِصۍ خٌلً کې ى‪ٌ ،‬یوه ٍٔ شيؽو شً پجڅیتوه‬
‫‪ ،‬ثٌ لپپ مٽګٌي یې ى‪ ،‬ىمیًٕ شيؽو شً ىڅٍٻ ‪.‬‬
‫همٍټٍي ٘جـذ خپ ل‪ٍ٘ٙ‬یض ټً م‪١‬جټ‪٩‬ې رسه ٍٔٳ ٌ‪ ،‬پً ِٱٌ ـل ثٌ ثٌ ىٌډٌٻ‬
‫ؼيجهي ـجالشٍ کې خً ټً نٍمٍړي رسه رضًٌ څٍ کصجخٍنً ٌٌ‪ ،‬چې م‪١‬جټ‪٩‬تً کتٍٻ ختً یتې‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ډیٌ مینً هثِيمٍ شجًین‪ِ ،‬یٌ ثٌ ثـجهیعٍ ټً کصجخٍنٍ رسه ٌه ‪ًٍِ ،‬س ثالنٱتجٻ‬
‫ثٌ ًٍِس ثټصٍخً یې لپٽً ى‪ ،‬یجه ٌٌ ثٌ پً لپٽٍ مٽګٌٌ یې ى‪ ،‬رضًٌ یجهٌٻ ثٌ ىمیًٕ خً‬
‫یې هىموې ًٍِشٍنٍ شٌؼمً ثٌ ؼيجهي ٌ‪ ٦٨‬کجٌٌ ‪.‬‬
‫ه ِيجً ثٌ مجښجٿ مأظًٍ ثىکجً همٍټٍي ٘جـذ ًٌځنٍ م‪٩‬مٍالس ٌٌ‪ ،‬چې پً مٽګٌٌ‬
‫یې ى‪ ،‬یجهٌٻ ثٌ ًٌشً شٍٕیٵٍٻ یٍ‪ .‬همٍټٍي ٘جـذ ژٌنو ټٍٻ مٵ‪ٍٙ‬هي ژٌنوٌ ىیڅکٽتً‬
‫یې خې مًٍهه ٌلض شیٌٌٻ ثٌ هٌهیَه ګپً ‪٨‬تجهس نتً ٌه‪ ،‬ىمیٕتً ختً یتې ټتً ٌلتض نتً‬
‫ثِصٱجهه کٍټً ثٌ ډیٌ ځٽً خً یې مؽجىوینٍ شً هؼيجهي شٌ‪٬‬یذ ثٌ ٰکتٌي شٌخیتې پتً ثړه‬
‫ٌ‪ ٦٨‬کجٌٌ ‪.‬‬
‫مي رشٯ ثټوین شٵٍ ٌثیٍ مٍټٍي ٘جـذ ټً ‪٨‬جمٍ لٽکٍ رسه لًٍث هنٌمتٍ ثٌ ٍ‪٬‬ت‪،‬‬
‫ًٌیً هًټٍهه ټً ىموې ثمٽ ً لٍ یې پً لپٽً ِتیمً کتې ختی ِتجًی ‪٨‬متٍمٍ مفدٍخیتض‬
‫هًټٍه‪ ،‬نٍمٍړي نً یٍثٍې همؽجىوینٍ ن‪٥‬جمٍ شٌخیې شً شٍؼً هًټٍهه خٽکې ٰکتٌث یتې ىت‪،‬‬
‫مؽجىوین هثِې ًٌٍٻ چې خیج خې ثِصٵجمصٍ‪٩ٜ ،‬ٲ ثٌ ِصړیج ٌنً پیژ خٽکې ؼيجه شً ه‬
‫‪٨‬مٌ کجً ٌٌثیٍ ‪.‬‬

‫‪281‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔین نرصهللا ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ یٍ ټً ٍخوه مؽجىوینٍ څمً ٌ‪ ،‬چې پتً ؼيتجهي‬
‫چجًٌ کې ډیٌ مفصج‪ ٌ ٟ‬ثٌ شٵٍی یې هًټٍهه‪ .‬نٍمٍړي ه ثمٌیکجیجنٍ ليٯ ه ؼيجه ټٍمړیٍ‬
‫کٽٍنٍ کې ه ؼيجهي رضًٌس پً ثِجُ ثٌ هث چې ه ىیٍثه ممصٽٱٍ ِیمٍ شً یتې ِتٱٌٌنً‬
‫کٍٻ نٍ لپٽً یٌه خً یې ټږ ټنډٌټً‪ ،‬یٍ ٌلض چې یٍ ه ِٱٌ ثًثهه هًټٍهه‪ ،‬مجشً یې ٌیتيل‬
‫ثًثهه هًټٍهه‪ ،‬مج ًٌشً ٌٌیپ‬ ‫ٌ چې یٌه خً ًثشً ټنډٌې‪،‬مجٍهیګٌ ٌلض ٌ ثٌ هه ِدج ه ش‬
‫ًثځً مٍټٍي ٘جـذ ثٌُ هثِې ښً ٰجً‪ٌ ٫‬لض هی ثٌ ًڼج ى‪ ،‬هه‪ ،‬نٍ یٌه ختً هې هًشتً‬
‫ټنډه کړٿ‪.‬‬
‫لٍ هه ًثشً ٌٌیپ ٍه ِدج ِيجً ه ِٱٌ ثًثهه ټٌٿ ثٌ ه ِٱٌ شٌ ٌلصً ه یٌې ټنتډٌټٍ‬
‫شً رضًٌس نٕصً‪ ،‬ثـصاال کً پً ٔپً کې مٌګ ًثشً ـجرض يش ثٌ مج ممکې ټتً رضًٌس‬
‫څمً یٌه ټنډه کړې ٌې هللا ش‪٩‬جټی شً خً څً ځٍثح ٌثی‪ .،‬نٍ ښً هثهه چتې ه رضًٌس ه‬
‫پیایوٌ ی‪٩‬نٍ ِٱٌ ټً پیپ رسه ى‪ ،‬ميجٻ یې ټنډه کړٿ‪ ،‬ځکً ثټلًٌثس شٵوً خٵوًىج‪.‬‬
‫ـجٰ‪ ٦‬مفمو ٌثیٍ مٍټٍي ٘جـذ خً ٌیپ چې پً ؼيتجه کتې ه کجمیتجخۍ یتٍثٍینی‬
‫‪٨‬جمپ همؽجىوینٍ ‪٨‬ؽَ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی شً ٍثًی ثٌ ثټيٍ نرصس هی ثٌ ه نجکجمۍ‪ٔ ،‬کّض ثٌ‬
‫شٽٱجشٍ ‪٨‬جمپ خیج ٰمٌ ثٌ پً لپٽٍ کجمیجخیٍ خجنوې ‪ ًٌٌ٬‬هی‪ ،‬چې ههللا ش‪٩‬تجټی ه نجً‪ٜ‬تجیض‬
‫ِدذ ګٌځٍ‪ ،‬نٍځکً خً یې مؽجىوین ىمیًٕ هې شً مصٍؼً کٍٻ چتې پتً لپٽتٍ الِتصً‬
‫ًثٌړنٍ ٰمٌ ٌنً کړي ثٌ نً هکرب ثـّجُ ٌکړي‪ ،‬ځکً هث پً ؼيجه کتې هنجکتجمۍ ِتدذ‬
‫ګٌځٍ ‪.‬‬
‫همٍټٍي ‪٨‬دوثټفنج ؼيجهٌثٻ ٘جـذ مص‪٩‬يو ثٌ مصوین ژٌنو نًٍى‪ ،‬ډیتٌ هیتجه ٌړ‬
‫ثړلٍنً ټٌٻ چې هټصً هټٍټٍ لج‪ٌ٠‬ثشٍ ىکٌ کٍٻ خً ٔجیوټیکنً ډیٌ ثٌ هه کړي نٍځکً پتً‬
‫هې ه‪٨‬جء ټیکنً ًثن٭جړٌ چې هللا ش‪٩‬تجټی هې هنٍمتٍړي خٌکتجس ثٌ ثِتص‪٩‬وثه پتً ثٌِتنیٍ‬
‫مؽجىوینٍ کیږهي شٌڅٍ ههه ‪ٍ٬‬نوې خج ثِصٵجمصً ثٌ نً ِصړي کیتوٌنکٍ مدتجًٍین شتٌې‬
‫ؼٍړ يش ‪ ،‬آمین یج ًح ثټ‪٩‬ٽمین‬

‫‪282‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال داد هللا آخنذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬نًٍ ثـمو ِ‪٩‬یو‬
‫ٔيٌو مي هثه هللا «ًىرب»‪ ‬ه ـجؼی ‪٨‬دتو هللا ٌٍی پتً ‪ ۸۱۹۱‬متیيهي کتجٻ‬
‫کٍ ه ًٌٍګج ٌالیض ه هىٌثٌٌه ٌټٍّثټۍ پً یٍه هین هٌِتصً ثٌ مؽجىتوه کتًٍنۍ کتې‬
‫ٍیږیوټی هَ ‪.‬ټٍمړنۍ ٍهه کړي یې هلپيل ِیمٍ پً یٍې هًيس ـؽٌه کٍ شٌرسه کړې‬
‫‪ ،‬نٍمٍړي ال لپپ هینٍ ش‪٩‬ٽٌ‪ ،‬نً ٌ پًٍه کتړی ‪،‬چتٍ ګتٌث ىیتٍثه ثٰ٭جنّتصج ه پمتٍث‬
‫ًٌٍٔي ثشفجه هرسٌ ټاکٌٌ شٌیٌ‪٬‬پ النوي ًث‪٬‬ی ‪.‬‬
‫ؼيجهي ژٌنو‬
‫هٔيیومي هثههللا هؼيجهي مٽګٌٌ هم‪٩‬ٽٍمجشٍ ټً ممې نٍمٍړی پتً ‪ ۸۱۱۴‬متیيهي‬
‫کٍ پً کنوىجً کٍ ه نجمصٍؼيجهي ٴٍمجنوث مٍټٍي ثلتًب مفموآ‪٬‬جشٌمرشت النتوي ه‬
‫ًٌٍٔي رسه پٍځ پٌ‪ٜ‬وٌِٽٍثٻ ؼيجهپیپ کړ ‪ ،‬نٍمٍړي پً ټٍمړي ځپ هکنتوىجًٌالیض ه‬
‫ثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ ه ٔجىین پً کيل کٍ ه ًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ پً مٵجخپ کٍ پً یتٍه ِتمض‬
‫کٍ ګډٌ ٌکړ‪ ،‬کً څً ىت‪ ،‬هث ميتجٻ نٍمتٍړی ه ‪٨‬متٌ پتً ټفتج‪ ٣‬کرشت ٌ لتٍ پتً‬ ‫ؼن‬
‫کٍ هنٍمٍړي میړثنً ثٌ ؼيجهي ميجًس ټٍټٍ مؽجىوینٍ پً ِتًبګٍ‬ ‫ىمو‪ ً٬‬ټٍمړي ؼن‬
‫ٌټیوثٌ نٍمٍړی هیٍه ٍړًٌ ثٌ خج‪َ٨‬مً مؽجىو پً شٍګً ٌپیژنوٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫پً ثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټۍ کٍ ه ًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ ټً مجيت ًٌٌِصً مي هثه هللا آلنو ټً‬
‫مؽجىوینٍ رسه یٍ ځجی ه ىٽمنو ٌالیض شً ٌالړ ثٌ ټً ثشتپ ٴٍمنتوث ٔتيیو متي مفمتو‬
‫نّی‪ ،‬ثلنوٍثهه رسه مٽګٌی ثٌ ه ًٌٍٔی ‪ّ٨‬کٌٌ پً مٵجخپ کتٍ یتې ٌِتٽٍثٻ ؼيتجه شتً‬
‫هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬پً ىٽمنو کٍ ټً یٍه کجٻ شیٌٌټٍ څمتً ًٌٌِتصً نٍمتٍړی خیٌشتً ه کنتوىجً‬
‫ٌالیض شً ًث‪٬‬ی ثٌ ه مٍټٍي ثلًب مفمو ث‪٬‬جشٌ ٴٍمجنوې النوې یې لپٽً ثِيمٍ ‪ ،‬رش‪ٍ٨‬‬
‫ثٌ ؼيجهي هنوه پً پًٍه میړثنً ثٌ ‪٬‬یٌس شٌ ى٭ً ٌلصً پًٍی پٌ من خٍشٽً شٌ څٍ چتٍ پتً‬

‫‪283‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ګٌث ىیٍثه ثٰ٭جنّصج کٍ ٔتًٌٍي یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ ٴتٍثٌٌ ثٌ ه ى٭تٍی کمٍنّتصٍ ګٍډثګیتجنٍ‬

‫مجيت ٌ لٍړو ثٌ پً شًٍ من ټً ثٰ٭جنّصج څمً ٌشاصیوٻ ‪.‬‬
‫ه ًٌٌِصنٍ کمٍنیّض ٌثکمن ډثکټٌ نؽیذ هـکٍمض ټتً ِتٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬تصً کٽتً‬
‫چٍ ه ٴوًس ٌثګٍ ه مؽجىوینٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ٽې ث ٌهیٍ ٔتمیٌ پتً ٌثک مینتٍ ثٌ شتٖ پتً‬
‫نجمً ؼيجهي ًىربثنٍ ټمٍث ه ٴوًس پً رس هثليل ؼنګٍنً پیپ ٍٔٻ‪ ،‬مي هثه هللا آلنو ټً‬
‫هثليل ؼنګٍنٍ څمً ه ځج ِجشنٍ پً لج‪ ٌ٠‬لپٽً ثِٽفً پتً مځکتً کیاتٍهه ثٌههینتٍ‬
‫ٍهه کړٌ هـ‪ٍٙ‬ٻ پً مٵ‪ٙ‬و یې هخٽٍچّصج ثیجټض پً مٌکَکٍیټً کٍ ه مٍټٍي ٔتٱی‪ ٪‬هللا‬
‫٘جـذ پً موًًِ کٍ هثلٽً ٌثلیّصً ثٌ ًٌٌِصً خیجهنتجمصٍ‪٨‬ٽمٍ ‪،‬ؼيتجهي ٔم‪ٙ‬تیض‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دو ثټ‪٩‬يل هیٍخنوي ‪ ‬موًِې شً ٌالړثٌىٽصً یتې لپٽتٍ ٍهه‬
‫کړٌ شً هٌثٿ ٌکړ‪.‬‬
‫کٽً چٍ پً کجٻ ‪ ۸۳۸۱‬ىت ٳ کٍ ه ىیٍثه پً ؼنٍيب ٌالیض کنتوىجً کتٍ ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ثِيمٍ شفٌیک ه مٌـتٍٿ ثمیٌثملتؤمین ميمفمو‪٨‬مٌمؽجىتو ‪ ‬پتً مرشتشٍح ه‬
‫‪٤‬ٽمٍنٍ‪ّٰ ،‬جهٌنٍثٌ نجًٌثٌٌ پً مٵجخپ کٍ ًثپًٍشً ٍٔ‪ٔ .‬يیوميهثههللا آلنتو ټتً ىا‪٬‬تې‬
‫ثخصوثء څمً ټً شفٌیک رسه مٽګٌی ٍٔ‪ .‬نٍمٍړی هٔٽٍشنٍثنډیٍثالنٍرسه ه ‪٨‬جټیٵوً ثمیتٌ‬
‫ثملؤمنین پً الًښٌٍنً ه کنوىجً ٌالیض ه پنؽتٍثیٍ ٌټّتٍثټۍ شتً ٌټٌتږٻ ٔتٍ ثٌ ه هې‬
‫پتً نیٍټتٍکٍ ىت‪ ،‬ګتډٌ‬ ‫ٌټٍّثټۍ ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً یې ه ِپین خٍټوک ٌټّتٍث‬
‫ٌکړثٌ ه نًٌٍؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پً ش‪٩‬ٵیذ یې هکنوىجً ىٍثیٍ میوث ثٌ ه ٌالیض مٌکَ ښج‬
‫ًثٌ نًٌٍ ټٍټٍ ‪٨‬مٽیجشٍکې پًٍه خٌلً ٌثلیّصً ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً الُ ه کنوىجً ٌالیض ټً پًٍه نیٍټٍ څمً ًٌٌِصً نٍمٍړی همرشتشجخً‬
‫ټتً ثِتيمٍ‬ ‫ټً ټًٍي هًٌٍګج ٌالیض شً ٌټیتږٻ ٔتٍ ثٌىٽصتً ًتې هلتپيل ِتیمٍ لٽت‬
‫شفٌیک رسه یٍځجی کیوٌشً ه‪ٍ٨‬س کړٻ ‪.‬ه ًٌٍګج شٌش‪ٙ‬تٱًٌ ٸٌتوٌ ًٌٌِتصً نٍمتٍړی‬
‫هشفًٌٺ هٴیجهس پً هِصًٍ ىٽمنو ٌالیض شً ٌټٌږٻ ٍٔ ثٌ ه ِنګین ٌټٍّثټۍ ټً ٰصفٍ‬
‫ًٌٌِتصً هٰتٌثه ٌالیتض پتتً ټًٌٍلٍځیتو شتٌ ى٭تٍ ىٽصتتً ٌ چتٍ ه هالًثٿ ٌټّتٍثټۍ ىتت‪،‬‬
‫ثٌ میتوث ًٌهګتٍ‬ ‫‪٠‬جټدجنٍٰصفً کړه ‪ًٌٌِ.‬صً نٍمٍړی ٍثخپ ٌالیض شً ٌالړ ه ٍثخپ‪َ٬ ،‬‬

‫‪284‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌالیصٍنٍ ټً نیٍٻ کیوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړي هټٍګٌ ٌالیض ثٌ ه چيتجً ثِتیجح ٌټّتٍثټۍ پتً‬
‫ٰصٍـجشٍکٍ پًٍه ٌنډه هًټتٍهه ‪،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې هپکصیتج ثٌ لٍِتض ٌالیصٍنتٍ شتً هثِتيمٍ‬
‫شفٌیک پً کجًٌث کې ى‪ ،‬خٌلٍثٻ ٌ‪.‬‬
‫کٽً چې ه پيٍمینې کجخپ پً ٔتجٌلٍث کتې ه ثـمؤتجه مّت‪ٍ٩‬ه ټتً ځٍثکٍنتً رسه‬
‫ؼنګٍنً رشٌ‪ٍٔ ٧‬ٻ ٔيیومي هثههللا ثلنو پً کې خٌلٍثٻ ثٌ ډیٌ ٌلض خً ه ؼګتړې پتً‬
‫ټٍمړ کٌښً کې ثٌِیوٌ‪.‬پً چيجًثِیجح کٍ ټً ِمصٍ ؼنګٍنٍ څمً ًٌٌِصً نٍمتٍړی‬
‫هثمیٌ ثملؤمنین پً الًښٌٍنً ه ىٽمنو ٌالیض ى٭ٍ ِیمٍ شً چٍ ال ى‪ ،‬نٍې ٰصفتً ٔتٍي‬
‫ٌټیږٻ ٍٔ‪ ،‬ه ىٽمنو ٌالیتض ټتً مکمتيل ش‪ٙ‬تٱیې څمتً ًٌٌِتصً ٰتٌثه ٌالیتض شتً ٌالړثٌ‬
‫هؼګړې پً ټٍمړیٍکٌښٍکٍ یې لپپ مٍّټیض شٌرسه کجٌه ‪،‬پً ه‪ٌ ً٬‬لتض کتٍ مٱّتوٌ‬
‫مٽیٍٕ ه چيجً ثِیجح پً ټٍمړی ل‪ِ ٢‬مض ش‪٩‬تٌيض ؼنګٍنتً پیتپ کتړٻ همرشتشجخً ټتً‬
‫لٍثیٍ ٌثً خیجمي هثههللا ه چيجً ثِیجح ټٍمړ کٌښٍ شً ٌثِصٍٻ ٍٔ‪ .‬مي هثههللا ثلنتو‬
‫پً شٌڅ کٍ هیٍ مځکنٍ ښن کړثی‬ ‫ه چيجً ثِیجح پً ټٍمړی ل‪ ٢‬کٍ ه یٍه ِمض ؼن‬
‫ٍٔي مجین ښکجً ٍٔ چٍ ه چجٌهیوٌ ټً ثمٽً یې یتٍه پاتً ټتً الِتً ًٌکړه‪.‬نٍمتٍړی ټتً‬
‫م‪٩‬جټؽې ًٌٌِصً یٍ ځپ خیج ؼيجهي لومض شً ِصٍ ٍٔ‪.‬‬
‫کٽً چٍ ه ثِيمٍ شفٌیک مؽجىوینٍ ه کجختپ ٌالیتض ه نیٍټتٍ پٌیکتړو ٌکتړو ثٌ ه‬
‫ًٌیامین شنګٍ ټً الًې یې پً کجخپ ٌالیض ټٍی ش‪ٌٌ٩‬يض ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ‪ ،‬مي هثه هللا‬
‫کتٍ ه ًٍګٍنتٍ‬ ‫پتً ه‪٬‬تً ؼنت‬ ‫ه ثشپ ٴٍمنتوث ٔتيیو متي خًٍؼتج ‪ ‬شتٌ څنت‬
‫مؽجىوینٍ مرشي کٍټً ثٌ ټً ډیٌٌ ِمصٍ ؼنګٍنٍ څمً ًٌٌِتصً یتې ه ىیتٍثه پيٍمېنتً‬
‫کجخپ هټٍپکّجالًثنٍثٌکمٍنّټجنٍټً ٌـيش منګٍټٍڅمً ليٗ کړ ثٌه ثمن ِتپین خیتٌ‪٫‬‬
‫کٍ ټتً ىتٍثيئ ډګٌ(لٍثؼتً‬ ‫یې پکاٍ ًٌپجٌه‪ ،‬نٍمٍړی ه کجخپ ٌالیض ه ٰصفٍ پً ؼن‬
‫ًٌثٓ) رسه نژهې پً ښٍ الُ کٽک ټپٍ ٍٔ‪ ،‬لٍ پً ه‪ٍ ً٬‬لمٍ ـجټتض کتٍ پتً هښتمن‬
‫ِیمٍ ٔکٌ هًه‪ ،‬پپ مټک ثٌ ه کجپٌّتج پتً ټتًٍ یتې‬ ‫پّې ٍٔ ثٌ ه کجخپ ٌالیض پً ٔا‬
‫ـٌکض ٌکړ‪ ،‬پً ټٍړٌ یجهٌ ٔتٍیٍ ټٍټتٍ ٰصٍـتجشٍ کتې رسه ټتً هې چتې متيهثههللا ثلنتو‬

‫‪285‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هؼګړې ‪٨‬مٍمٍ ٴٍمنوث نً ٌٌ ‪ ،‬لٍ پً ټٍټٍ ٰصٍـجشٍ کې یتې هیتٍه ٰ‪٩‬تجٻ ډټګتۍ مرشت‬
‫ًٌٻ ثهث کجٌٌ ‪.‬‬
‫پً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي کجٻ کې کٽً چې ټً ؼ ثٻ مجټک رسه هثِيمٍ ثمجًس ټتً ټتًٍې‬
‫مٍثٰٵً ٌٍٔه ٔيیومي هثه هللا ټً ًٍګٍنٍ ‪٠‬جټدجنٍ ثٌ هثِيمٍ ثمجًس ټً نًٌٍ مرشتثنٍ ثٌ‬
‫ٌالیصٍنٍ شً ٌالړ ثٌ چتې ه‬ ‫شٍنپ ټً الًې ه ىیٍثه ٔا‬ ‫ٴٍمنوثنجنٍ رسه یٍځجی هِجټن‬
‫ٌکتړ‪ ،‬ه ؼت ثٻ مجټتک ه شتجًیمٍ ‪٬‬توً‬ ‫خ٭ي ٌالیض شٌ پٽممتٌي پتًٍې یتې پٌممصت‬
‫ثٌنجمٌهثنً ‪٨‬مپ نً ًٌٌِصً چٍ پً شٌڅ کې یې ًٍګٍنً ههیتن ثٌ ٌ‪٠‬تن پتً مینتً مّتض‬
‫ٍِټً ‪ٍ٬‬ښصٍنکٍ مؽجىتوین ٔتيیوث ٔتٍٻ ‪،‬متي هثه هللا ټتً لپٽتٍمٽګٌٌ رسه ه خ٭تي‬
‫ٌالیض پً پٽممٌي کٍ مفجرصه ٔتٍ‪،‬هث ميتجٻ چتې هثِتيمٍ ثمتجًس ًٍګٍنتً مفتجرصه‬
‫مؽجىتتوین ټتتً ِتتمض ـجټتتض ثٌ ټتتٍی ل‪١‬تتٌ رسه ممتتجمن ٌٌ ه متتيهثههللا ثلنتتو ثٌ‬
‫ميثمیٌلج مصٵٍ پتً ګتډٌ هثِتيمٍ ثمتجًس مرشتثنٍ لتًٍث ِتًبؼيجهي شجکصیتک ثٌ‬
‫خ‪ٙ‬یٌس پً کجً ٌثچجٌٌ شٌڅٍ یې پتً پجیٽتً کتې ټتً یتٍې لتٍث ټتٍٻ مفتجرصه مؽجىتوین‬
‫ههښمن ټً رضً څمً مفٱٍ‪ٌِ ٣‬جشپ ٍٔٻ ثٌ ټً خٽې لٍث هىیٍثه پتً ٔتاٻ کتې ډیتٌې‬
‫ِیمې ه ثِيمٍ ثمجًس ه مؽجىوینٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ٽې ه ثـمو ٔجه مّ‪ٍ٩‬ه ځٍثکٍنً پً یٍه‬
‫خپ ؼيجه کې پً ؼګړٌ مرصٌٯ ثٌ ځٍثک یې شٵّی‪ ،ٍٔ ،‬هثِيمٍ ثمجًس مّؤټٍ مرشثنٍ‬
‫پً هې ِمصٍ ـجالشٍ کې هلپٽٍ مفجرصه مٽګٌٌ مًٍثٻ ټٍړ ٌِجشً ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یې ټً ځتجیٍ‬
‫ٴٍمنوثنجنٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ لٽکتٍ رسه ټیتونې کصنتې ثٌ ش‪٩‬ٽٵتجس ګتٌٿ کتړٻ‪ .‬هِتیمیٌَ لٽکتٍ‬
‫ث‪٨‬صاه یې شٌالًِ کړ ثٌ ًٌٌِصً یې هځجیٍ ؼيجهي ٴٍمجنوثنٍپً خٽنً ثٌميشړ ه کنوٍ پً‬
‫ٌالیض ـمٽً ٌکړو ټً نیکً مٌ‪ ً٬‬چٍ پً ډًٌي ثِجنۍ یې ه‪ٌ ً٬‬الیض ٌنیٍ ثٌه لپپ ځج‬
‫ثٌ مؽجىوینٍ ټپجًه یې هیٍپٍ ك ثٌ ٴٍي ِنګٌ پً شٍګً ‪ًٍ٬‬ه کړ‪ .‬ميهثههللا ثلنو چتې پتً‬
‫کنوٍ کٍ یې همؽجىوینٍ ن‪٥‬جمٍ مرشي پً ‪٬‬تجړه ٌه ههښتمن ټتً لٍثهپٌه‪٬‬تً ٌالیتض ه‬
‫ِمصٍش‪ٌ٩‬يض ـمٽٍ رسه رسه یٍکجٻ ِمض مٵجٌمتض ٌکړپتً هثيس ـتجٻ کتٍ چتٍ ټتٍٻ‬
‫ثکاالس یې ه ىٍث ټً الًي ه‪٠‬یجًٌپً ٌثِ‪ ً١‬کیوٻ ‪.‬‬

‫‪286‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً هې څمً ًٌٌِصً مي هثه هللا ًىربه خجمیجنٍ‪ ،‬شمجً ثٌ ه کجخپ ٌالیض پتً ٔتا‬
‫ِیمٍ خګٌثٿ‪ ،‬شګجح ثٌ نؽٌثح کٍ پً ممصٽٱٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثلیّصً ‪.‬‬
‫ثټفجػ ٔيیو مي هثه هللا ثلنو ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٴیجٿ ثٌ ـجکمیض پً مٌـٽً کې‬
‫یٍ ټً ډیٌٌ ميمٍ ثٌ شجظیٌ ګيثًٌ پٍځٍ مرشثنٍ څمً ٌ‪،‬چې ځٍثکمن ثٌ هښمن مجشٌٍنکٍ‬
‫ؼيجهي ډټګۍ یې هًټٍهه ثٌ شٵٌیدج پً ټٍټٍ ٰصٍـجشٍ ثٌ ميمٍ ؼګړٌ کې نٍمٍړی لپٽً ثٌ‬
‫یج یې ى‪ ،‬مٽګٌي ګډٌنٍثٻ ٌ‪ .‬نٍمتٍړي چتې ډًتٌه متٍهه ه کجختپ ه مٌکتَي ٴتٍٻ ثًهٌ ه‬
‫ٴٍمنوث پً ـیغ هنوه شٌرسه کړه ه ثِيمٍ ثمجًس ه هٰتج‪ ٧‬ثٌ ٌثکمنتۍ ه پٌثلصیتج پتً‬
‫الًه کې ډیٌې ىڅې ٌکړې ثٌ ټً ىموې ثمٽً نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمجًس یٍ ټً ميمٍ پٍځٍ‬
‫مرشثنٍ ٔمیٌٻ کیږي‪.‬‬
‫کٽً چٍ ثمٌیکج ثٌ مصفوینٍ یې پٌګٌث ىیتٍثه ثٰ٭جنّتصج ٌـٕتیجنً ثٌنجًٌثـمٽتً‬
‫ٌالیصٍنتٍ کتٍ ه ٘تٽیدٍ ځٍثکٍنتٍ ثٌ ه‬ ‫ٌکړو ٔيیو مي هثههلل ‪ ‬ه ىیٍثه پً ٔا‬
‫ٌالیتجس ه ثمٌیکتج‬ ‫ى٭ٍی ه‪٬‬يمجنٍ پً ٌړثنوي کٽک مٵجٌمض ٌکړ‪ .‬لٍکٽتً چتٍ ٔتا‬
‫یجنٍثٌهى٭ٍی هګٍډثګیجنٍپً ٌټکً کٍ ًث‪٬‬ٽپ ثٌ مؽجىوین شٌ ډیٌې مٍهې پً کنتوٍ کتې‬
‫مفجرصه ٍٔٻ مي هثه هللا ثلنو ثٌ پً کنوٍ کې مف‪ ًٌٍٙ‬ټٍټٍ مؽجىوینٍ شٌ ډًٌې مٍهې‬
‫ه ثمٌیکجیٍ ٌـٕیجنً مبدجًه ثٌ ه ثمٌیکج ه ګٍډثګیجنٍ ه ـمٽٍ پتً مٵجختپ کتې مٵجٌمتض‬
‫ٌکړ‪ًٌٌِ .‬تصً متي هثه هللا ثلنتو ټتً لپٽٍٔتپږٌشنٍ مٽګتٌٌ رسه ه خٽتن ٌالیتض پتً خٽتن‬
‫ٌټٍّثټۍ کٍ پً یٍه کًٍ کٍ پنجه ٌثلیّصً‪ ،‬ه ثمٌیکجیٍ ثٌ هٌِصمٍ مٽیٕتٍ ټتً ِتمض‬
‫شٱصیٖ رسه رسه یې خیج ى‪ ،‬پً ه‪ ً٬‬کًٍ کٍ پًٍه یٍه نیمً میجٔض شیٌه کتړو ثٌ ًٌٌِتصً‬
‫یې ه ِټيیټ ټٽیٱٍ ټً الًې ټً يب يب يس ًثډیٍ رسه مٌکتً ٌکتړو ثٌ ٌیتې ٌیتپ چتٍ ‪:‬‬
‫ثټفمو هلل ٍه نن ًٌځ مجٍیګٌ څٽًٍ خؽې ًٌ‪ِ ٫‬يمض ه کنوىجً ٌالیض شتً ًث ًٌِتیوٿ‪.‬‬
‫ههې مٌکې ټً ثًٌیوٌ رسه ِ‪ ،‬ه هین ثٌ ٌ‪٠‬ن هښمنجنجنٍ ى‪ٌ ،‬منٽً چٍ نٍمٍړي ه هٌی‬
‫ټً مفجرصې څمً ًٌ‪ٌ ٫‬شٽی ټً مٌکې کٍټٍ څً ٌلض ًٌٌِتصً متي هثه هللا ه یتٍ ٔتمیٌ‬
‫ټً الًي ټٍمړی کجخپ شً ثٌ‬ ‫خجثـّجًِ لپٽٍثکٍ ‪ٍ٬‬ښصٍنکٍ ىیٍثهٌثټٍ پً مٌِصً ه ِجټن‬
‫خیج ټً کجخپ څمً کنوىجً شً ًث ًٌِیو‪.‬‬

‫‪287‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثشپ ٔيیو مي هثههللا ثلنو لپٽې ِیمې شً ټً ًِیوٌ ثٌ ثٌ پً لپتپ کتًٍ کتٍ ټتً‬
‫پنځٽٍّ ًٌځٍ شیٌیوٌ ًٌٌِصً یٍځپ خیتج لپتپ مٽګتٌي رسه ًثټتٍٻ ثٌ متن‪ ،٥‬کتړٻ‪ ،‬پتً‬
‫٘ٽیدٍ ثٔ٭جټګٌٌٴٍثٌٌ ثٌ ه ى٭ٍی پً ‪٬‬يمجنٍ یې چٌیکٍ‪ ،‬کمینٍ ثٌ ش‪ٌ٩‬يض ـمٽې پیتپ‬
‫ٍیجنٍنً ٌثړٌٻ ‪ .‬کٽتً چتٍ ثمیتٌ‬ ‫ثٌمج‬ ‫کړې‪ ،‬چٍ پً پجیٽً کٍ یې هښمن شً ٍیجس ځج‬
‫ثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ه یٍ ځجنګړي ثمٌ پً شٍِ‪ ٢‬ه ‪۱۱۱۱‬ٿ کجٻ ه ‪ ۱‬میجٔصٍ‬
‫پتتً ‪۸۱‬متتً نیټتتً ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌځٍثکٍنتتٍ پتتً مٵجختتپ ک تٍ هؼيتتجهي ‪٨‬مٽیتتجشٍه ګړنتتویصٍح‬
‫ثٌهمؽجىوینٍ ه ښً شن‪ ،،٥‬شؽيیَ ثٌ ثکاٻ ټپجًه یٍه «ټْ کّیَه ٔتًٍی » ؼتٍړو کتړو‬
‫مي هثه هللا ًىربیې ه ىموې ًٍٔی ‪٬‬ړی ٌټجکً‪ ،‬نٍمٍړي ه ثمیٌ ثملؤمنین ټتً ثمتٌ رسه‬
‫ِ‪ ،‬پً کنوىجً‪ ،‬ىٽمنو‪ٍ ،‬ثخپ‪ًٌٍ ،‬ګج ثٌ یٍ ٔمیٌ نًٌٍ ؼنٍيب ٌالیصٍنٍ کتٍ پتً ًٍګٍنتٍ‬
‫مؽجىوین ښً من‪ ،٥‬ثٌ ثکاٻ کړٻ ثٌ پً ٘ٽیدٍ ‪ّ٨‬تکٌٌ ثٌ ه ى٭تٍی پتً مَهًٌثنتٍ یتې‬
‫مٌګٍ ګٍٍثًٌنتً پیتپ کتړٻ‪ .‬هثميتجٻ ٔتيیوميهثههللا آلنتو هیٌ‪٬‬ٽګٌثنتٍ ثٌ ه ى٭تٍی‬
‫الِتتپٍڅٍ پتتٌ ‪ٜ‬تتو ه کنتتوىجً ٌالیتتض پتتً ٔتتا ٻ ه«هًه نتتًٍ»پتتً ِتتیمً کتتٍ هشتتٌرسه‬
‫کړٌکجمیجخٍ ‪٨‬مٽیجشٍپً ثړه همٕيًٍ ژًٌنجټیّض ثٌ ه يب يب يس ًثډیٍټً ىمکجً ًـی‪ ،‬هللا‬
‫یٍِٱَي رسه لًٍث ميمً مٌکً ٌکړه چٍ يب يب يس ى‪ ،‬نرش کړه‪ .‬پً هې مٌکً کتې متي‬
‫ههللا ثلنو پً ِیمً کٍ هیٍې پٌثلٍ ؼګړې یجهٌنً ٌکړه ثٌ ٌیې ٌیپ چٍ پً ه‪ ً٬‬ؼنت‬
‫هي ثٌه«هًه نًٍ»هًه یې چٍ هکنتوىجً‪-‬‬ ‫کٍ یې ٔپیصً شنً یٌ‪٬‬ٽګٌثٌهثليل ‪ّ٨‬کٌٌژ‬
‫ثًٍګج ټٍیً الًپکاٍ شیٌیږي شړټې هه ‪ٔ ،‬يیوميهثههللا ههې پٍښصنٍ پتً ځتٍث ح کتٍ‬
‫چٍ « ثمٌیکجیج ثٰ٭جنّصج شً پً لًٍثټٍي ٴٍس ثًٌٌٍرسه ًث‪٬‬يل هي ښجیې شجيس یې پتً‬
‫ٌشٽٌٍنً شٍثنیږا ؟»ٌٌیپ چٍ «ًٌِجنٍى‪ ،‬نً ‪ٍ٬‬ښصپ چٍ ټً ثٰ٭جنّتصجنً ٌٌځتٍ لتٍچٍ‬
‫مځکتتً ًٌشتتً ګٌمتتً ٔتتٍه خیجڅنګتتً ٌشاتتصیوٻ نٍثمٌیکجیتتج ختتً ىتت‪ ،‬هنًٌٍیٌ‪٬‬ٽګٌٌپتتً‬
‫ٍمٍ ټً ‪٬‬یتٌيت لتجًٌي څمتً ٌځتٍ ثنٕتجءهللا » هثشتپ ًىتربهې‬ ‫څېٌنجکجمً ثٌرشمیو‬
‫مٌکې هٌمٌه شجظیٌٌکړچٍ هکجخپ هنجنځکٍ ثهثًې همرشکٌٍي ٍړه ثٌهمج‪ ٫‬شتً یتې ټکتج‬
‫ًٌکړ‪،‬کٌٍي پٌيب يب يس لٍټً ًثليً٘ کړه ثٌ همي هثههللا آلنو همٌکې لپٌیتوٻ یتې‬
‫ٌ‪٬‬نوٻ ‪،‬کٌٍي ټً ًِینٌٍ‪ٍ٬‬ښصپ چٍ نًٍنٍخجیوپً ث٘ت‪١‬يؿ هشٌىګتٌٌ(!!) هلربٌنرشتشً‬

‫‪288‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌلض ًٌنً کړي‪ .‬هې مٌکې پً ى٭ً ِمض ميجٻ کې پً هًِض ىیٍثه کې مؽجىوینٍ شً‬
‫لًٍث ټٍی مًٍثٻ ًٌکړ ثٌ ډیٌ ښً ثظٌ یې هًټٍه ‪.‬‬
‫ٔم‪ٙ‬یض ثٌ لج‪ٌ٠‬ې‬
‫ٔيیو ميهثههللا ثلنو هثِيمٍ ثمجًس هى٭ٍ ن‪٥‬جمٍ مرشثنٍ ثٌ ٴٍمنوثنجنٍ څمً ٌ‬
‫‪ ،‬چې هثِيمٍ ثمجًس ٍ‪٨‬ی‪٨ ،‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ًٌخجنوې ځتجنګړی ث‪٨‬تصاه هًټتٍه ‪،‬‬
‫نٍمٍړی ٍړًٌ ‪ ،‬خج‪َ٨‬مً ثٌ هټٍیې ثًثهې ثٌ ىمض لجٌنو ٌ‪ ،‬هثِيمٍ شفٌیک پً پمٍثنیتٍ‬
‫ٰصٍـجشٍ ثٌ ًٌٌِصً هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ هؼيجه پً ؼجًي ِتجشٽٍ کتې متيهثههللا ثلنتو‬
‫مي‪ ،‬ثٌ ثِجيس ًٌٻ هًټٍه ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي هىمض ثٌ ؼيجهي لومض هؼيخې پً ثړه ههه یٍشن ؼيجهي مٽګٌی ٌثیٍ‬
‫چې هًٌٍٔي ‪ٜ‬و ؼيتجه پتً ميتجٻ یتٍ ځتپ ًٌيس ٴتٍثٌٌ ه کنتوىجً ٌالیتض ثً‪٬‬نتوثح‬
‫ټً ىٌي لٍث څمً ِمصً مفجرصه کړو ثٌ ‪ٍ٬‬ښصپ یې چٍ پً نٍمٍړې ٌټّتٍثټۍ‬ ‫ٌټٍّث‬
‫شٌ لپپ ٌثک النتو ًثٌ ‪ ،‬متي هثه‬ ‫کٍ ه مؽجىوینٍ مٌکٌَنً ټً منځً یٍيس ثٌ ٌټٍّث‬
‫هللا ًىرب چٍ ه نٍمٍړي ٌټٍّثټۍ ه مفجرصه ٌٍٔ مؽجىوینٍ پً ډټً کٍ ٌ یتٍه ًٌځ یتې‬
‫کٍ شیتٌه کتړې ٌه ثٌ ټتً‬ ‫ټً ِيجًه شٌ مجښجمً ټٍټً ًٌځ ټً ًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ رسه پً ؼن‬
‫مجلٍٍِب څمً ًٌٌِصً یې پً یٍثٍی ځج پً هثيس ـجٻ کٍ چٍ ىی څٍک ًٌرسه نً ٌ‬
‫شٌ ِيجًه پًٍې یې ‪ ۸۱۱‬کیٽٍ ګٌثمً« ثٌړه » الموه ثٌخیج پجلً کړٻ ثٌټّګٍنٍ مؽجىتوینٍ‬
‫شً یې ډٌډ شیجًه کړو‪.‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ميهثههللا ثلنو پً کنوٍ کې ټً څٽًٌٍ لٍثٌٌ مفجرصه ٌ ثٌ پً ډیتٌ‬
‫ِمض ـجټض کې یې ٴٌثً هًټتٍه ‪ ،‬هنٍمتٍړي مٽګتٌي ٌثیتٍ چتې پتً نٍمتٍړي کتې یتې‬
‫‪ ،‬پتً هثِتې ـتجٻ کتې چتې پتً‬ ‫ىیڅکٽً ه ٌثًل‪١‬جیٍ ثٌ هٌه ٍړه شٍح ثظجً نً هي ټیو‬
‫مفجرصه کنوٍ خجنوې خً همّ‪ٍ٩‬ه‪ ،‬هٌِص‪ ،‬ثٌ نًٌٍ ممصٽٱٍ ؼنګیجټیٍ ټمٍث ټً ىتٌې لتٍث‬
‫خٌیوٌنٍ ًٌث ٌ‪ ،‬ميهثههللا ثلنو خً پً لًٍث مصجنض هلپٽٍ مٽګٌٌ ًىربي کٍټً ‪ ،‬ه‪٨‬تجهي‬
‫ـجالشٍ پً ٔج خً یې ټً مٽګٌٌ رسه مؽٽْ ثٌ ټٍکې ټکجټې کٍټې‪ ،‬چې هؼګتړې پتً شتٍهه‬
‫ِج‪٨‬ض کې خً هنٍمٍړي هې نًٍمجٻ چٽنو ټٍټٍ مؽجىوینٍ شً مًٍثٻ ًٌکجٌٌ‪.‬‬

‫‪288‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثټؽَیٌې شیٽٍیَیٍ یٍ لربیجٻ چې پً ىٽمنو کې یې ټً ميهثههللا ثلنو رسه څتً‬

‫ٌلض یٍځجی شیٌ کړی ٌثیٍ‪ :‬چې ميهثههللا ثلنو ډیٌ مصٍکپ ِړی ٌ ‪ ،‬چې ټً ثمٌیکتجیٍ‬
‫ىٍثًٍ ځٍثک څمً ىی نً ٌیٌیوه ‪ ،‬نٍمٍړی ميهثههللا ثلنو هثمٌیکج‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ‬
‫پً ىٽمنو کې لًٍث ثٍثه ګٌځیوه ‪ ،‬نٍمٍړی پً هثِې ـجٻ کې چې پً یٍه پاً م‪٩‬یتٍح ٌ‬
‫پً ىٽمنو کې ثٌ هه مَټٍنً پیجهه ٌىپ ثٌ پً ‪ٌٌ٬‬نٍ کې خً یې هثِې ـٌکتض کتجٌٌ چتې‬
‫ىی هم‪٩‬یٍح ٔک ًٌخجنوې نً ًثشً ‪ ،‬ه‪ ً٬‬لربیجٻ ٌثیٍ چتې یٍځتپ متې پٍښتصنً شتٌې‬
‫ٌکړه چې شجٍِ هثمٌیکجیجنٍ ټپجًه ډیٌ م‪١‬ٽٍح یجِصت ‪ ،‬مګٌ خیج ى‪ ،‬هٌمٌه ښکجًه ګٌځت ‪،‬‬
‫آیج ټً ثمٌیکجیٍ څجًٌنکٍ ِپٍ مکیٍ څمً ٌیٌه نً ثـّجٍِا ؟‬
‫ميهثههللا ثلنو ًثشً ٌٌیپ چې پٍىیږٿ چې ٍمٍ ټتً پجِتً هثمٌیکجیتجنٍ څتجًٌنکٍ‬
‫ِ پٍ مکۍ ٔصً ‪ ،‬لٍ خجیو ٌٌثی‪ ،‬چې شٌىموې ِپٍ میکٍ ټٍړ ٍمٍ ٴجهً ‪ ،‬ـجٰ‪ ٦‬ثٌ نجرص‬
‫ًح ‪ ‬ى‪ٔ ،‬صً ‪ ،‬ى٭ً ًح ‪ ‬چې مٍ پٌې ثیا ټتٌٌ ثٌ هى٭تً ټپتجًه ؼيتجه‬
‫کٌٍ‪ ،‬مٍ هلپپ خرشي ٌُ پً ثنوثٍه خً هځج ِجشنً کٌٍ ‪ ،‬لٍ ٍمٍ ث٘يل ِتجشٍنکی هللا‬
‫ش‪٩‬جټی هی ثٌ هى٭ً پً الً کې ٔيجهس شً ىمیًٕ ـجرض یٍ ‪.‬‬
‫هميهثههللا ثلنو ٔيجهس‬
‫ثټفجػ ميهثههللا ثلنو ټً ثٌ هه ؼيتجهي ثٌ مص‪٩‬يوثنتً ژٌنتو نتً ًٌٌِتصً ه ‪۱۱۱۱‬‬
‫ټتً ‪ ۱۹‬رسه ِتمٍ‬ ‫میيهي کجٻ همی همیجٔصٍ پً ‪۸۳‬مً چٍ ه‪ ۸۳۱۱‬ىٶ ه ًخی‪ ٪‬ثټعتج‬
‫لًٍي هىٽمنو ٌالیض هګٌمّیٌ ٌټّتٍثټۍ هټتٍی هًٌیٕتج پتً کتيل کتې هثمٌیکتجیٍ‬
‫ځٍثکٍنٍ پً چجپً کې پً ٔيجهس ًٌِیو ‪.‬‬
‫ټً ميهثههللا ثلنو څمً ‪ ۳‬ثٌالهٌنً پجشً هي‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی شتً ه‪٨‬تج کتٌٍ چتې هنٍمتٍړي‬
‫خٌکجس یې پً ثٌالهٌنٍ کیږهي‪ ،‬شٌ څٍ ىموثِې هـٶ هالًې ٍړًٌ مدجًٍین شٌې ؼٍړ يش‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪280‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمٍد سیف هللا ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ټً ن‪ ٍٍ٘ٙ‬ثٌ شجًیمٍ ؼٌیج څمً ظجخصً هه چې هللا ش‪٩‬جټی ه لپپ هین ثٌ لٽٵتض ه‬
‫مٵج٘وٌ ه ِجشنې ټپجًه ىمیًٕ‪ ،‬پً ىٌځجی‪ ،‬ىٌ ‪٨‬رص ثٌ ىٌ ډٌٻ ـتجالشٍ کتې مؽجىتو ثٌ‬
‫مدجًٍ ًؼجٻ پیوث کٍي‪ ،‬شٌ څٍ ه ى٭ٍی پتً ٌثِت‪ ً١‬ه هیتن ه ِتجشنې‪ ،‬هٰتج‪ ٧‬ثٌ لپتٌثٌي‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنً شؽویو ثٌ ًٌشً نٍې ِجه ًٌکړي‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج پً ؼنٍح ټٍیویځً څنتډه کتې‪ ،‬ى٭تً ًیګّتصج چتې ه کنتوىجً ټتً‬
‫ِجـجشٍ ًِیوټی‬ ‫ـوٌهٌ پیپ خیج ه ىٽمنو ؼنٍح ثٌ ه نیمٌٌٍ ٌالیض شٌ ‪ٌ٬‬يب ثٌ ٔا‬
‫پً هې ِجـً کې ه ؼيجه‪ ،‬هینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ هین شً ه ش‪٩‬يو ه نٍي هًٌث ټپتجًه هللا ش‪٩‬تجټی ه‬
‫مٍټٍي مفمٍه ‪ ‬پً نٍٿ یٍ مصوین‪ ،‬مؽجىو ثٌ مدجًٍ ځٍث ثنصمجح کړ‪ .‬ى٭تً چتې‬
‫پً لپپ ٌیجړمن کٌهثً رسه یٍ نً یٍثٍې هث ِیمً ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنتوې ه ؼيتجه‬
‫یٍ ى‪،‬‬ ‫پً نً مجشیوٌنکٍ ِنګٌ خوټً کړه‪ ،‬خٽکې ه ش‪٩‬ٽ‪ ،،‬ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثٌ هین شً ه ثټصَثٿ ٌٰىن‬
‫پً ِیمً کې پً میٌثط پٌېاٍه‪ ،‬چې ټً خٌکصً یٍ ثٌُ هث ِیمً نتً یتٍثٍې پتً ؼيتجهي‬
‫ٰکٌ ِمدجټً هه‪ ،‬خٽکې ه هینٍ موثًٍِ ډیٍې ى‪ ،‬پً کې خٽې هي‪.‬‬
‫‪٬‬تجټٍٻ ه‬ ‫ًثځت یٍه ٔیدً ه ًیګّصج پتً ِتٍٍنوه ٘تفٌثٌٌ کتې ههې ًثټٍکیتو‬
‫ژٌنو ثٌ کٌهثً ننوثًې شً ش‪ ،ٍٔ ،‬شٌ څٍ یٍ ه یٍه مؽجىو ثٌ مدجًٍ ٔم‪ ٚ‬پتً ـیتغ ټتً‬
‫ٌیجړمن شجًین څمً لٍنو ثٌ پنو ٌثلٽٍ‪.‬‬
‫ٌٍکړو ثٌ نٕأس‬
‫مٍټٍي مفمٍهه مي ‪٨‬دوثټفمیو ٌٍی چې ه خٽٍڅ ٴٍٿ ټً ٔجىٍٍی ٴدیٽې رسه یتٍ‬
‫شړثٌ هًټٍه پً‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ کجٻ کې چې ټً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي رسه ِمٍ لًٍي ه ثٰ٭جنّتصج‬

‫‪281‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه نیمٌٌٍ ٌالیض ه چمجنًٍّ ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ه شپً نجه‪٨‬يل پً کٽې کې هنیج شً ِتًبګې‬
‫ٌ‪٬‬ړٌټې‪.‬‬
‫نٍمٍړي لپٽې ثخصوثيئ ٍهه کړې پً لپپ کًٍ ثٌ ه کيل پً مّؽو کې پیپ کتړې‪،‬ه‬
‫کمٍنیّصجنٍ ه ٌثکمنٍ ثٌ ًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ پً ميجٻ ههٌی کًٍنۍ ثیتٌث شتً پتً ىؽتٌس ثړ‬
‫ٍٔه‪ ،‬نٍمٍړي څً مٍهه ه ثیٌث پً ٍثىوث کې ِدٵٍنً ٌٌیپ ثٌ خیج پجکّتصج شتً الړ ثٌ ه‬
‫خٽٍچّصج ه مٌکَ کٍیټې پً شؽٍیوثټٵٌآ موًًِ کې یٍ ٍهه کړې پیپ کړې‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمٍه ‪ ‬پً یٍه کجمي ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ؼيجهي چجپیٌیجٻ ثٌ ‪٨‬رص کې ًثټتٍی‬
‫ٍٔ‪،‬کً ټً یٍې لٍث ه هیجًىؽٌس پً خیيخیٽٍ موثًٍِ کې پً ٍهه کتړٌ خٍلتض ٌ‪،‬ټتً خٽتې‬
‫لٍث څٌنګً چې ىموث ميجٻ پً ثٰ٭جنّصج کې ه کمٍنیّصٍ کٱٌ خً ليٯ مّتٽق ؼيتجه‬
‫ًٌث ٌ‪ ،‬نٍ ؼيجهي ؼيخً یٍ ى‪ٌ ،‬یوه نً ٌه پجشې خٽکې ه شجنو ځتٍثنۍ پتً مٍِت‪ ،‬کتې‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ه کمٍنیَٿ پً آلٌي ٌثکمنۍ ًٌٌِصٍ ګٍٍثًٌنً ًٌث ٌ نٍمٍړی ‪٨‬متي ه‬
‫ؼيجه ډګٌ شً الړ ثٌ ه مّٽق ؼيجه ټً لٍنوه یٍ ځج لرب کړ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمٍه ‪ ‬پً نٍې ځٍثنۍ کې ه ډثکټٌ نؽیذ ه ٌثکمنۍ ټً ِٵٍ‪ ٟ‬هٌه‬
‫کجټً ٌړثنوې پً ټٍمړي ځپ کنوىجًٌالیض شتً ه ؼيتجه ټپتجًه الړ‪ ،‬ىٽصتً یتٍ ه ثً‪ّ٬‬تج پتً‬
‫ِیمً کې پً یٍه ؼيجهي م‪ّ٩‬کٌ کې ـٌيب ًٌٍنً شٌالًِ کړه ثٌ خیج یٍ ه هثمج ‪ ،‬شمصً پتپ‬
‫ثٌ ه کنوىجً ښجً پً ٔجٌلٍث کې پً نًٌٍ ؼيجهي م‪ٌ٩‬کٍ کې ى‪ ،‬خٌلً ٌثلیّصً‪.‬‬
‫شتً الړ ثٌ ىٽصتً‬ ‫ټً ؼيجه څمً ټً ًثِصنېوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړی هخٽٍچّصج مّصٍن‬
‫یٍ ه هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ش‪٩‬ٽ‪ ،‬شً هٌثٿ ًٌکړ‪،‬ټً هې ًٌٌِصً مٍټٍي مفمٍه ‪ ‬ه پجکّتصج‬
‫ثٌ ثیٌث پً خیيخیٽٍ موثًٍِ کې شٌ ى٭ً ٌلصً هینتٍ ٍهه کتړٌ شتً هٌثٿ ًٌکتړ شٌڅتٍ پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج کې ه ّٰجه ثٌ ىٌػ ٌمٌػ پً ٌړثنوې ه مدجًٍي ؼيجهي ٘ٲ ی‪٩‬نٍ ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ‪٤‬يًٍ ٌکړ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې رشکتض ثٌ لومصٍنتً‪ :‬ه ثٰ٭جنّتصج ه ثِتيمٍ ثمتجًس ټتً‬
‫شأِیْ ثٌ پٌممصګٍنٍ ًٌٌِصً ى٭ً ميجٻ چې مؽجىوینٍ ه ىتٌثس ٌالیتض مٌکتَ ٰصفتً‬

‫‪282‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کړ‪ ،‬څً مٍهه ًٌٌِصً مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ رسه ټً څٍ شنٍ مٽګٌٌ ه ثِيمٍ ثمجًس پً‬
‫٘ٲ کې هثلپ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړي څً مٍهه پً ٔینډنډ کتې هنتوه شتٌرسه کتړه ثٌ ًٌٌِتصً ه‬
‫کنوىجً پً ىٍثیٍ ډګٌ خٌػ ًثىوثً کې مؤ‪٤‬ٲ ٍٔ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ چې ه کجخپ پً ٔجلٍث ه ‪٠‬جټدجنٍ کيخنوي ًثګٌځیوټې ثٌ ه چيجً ثِیجح‬
‫پً ِیمً کې ش‪ٌ٩‬يض ل‪،ٌ ٍٟ١‬ه ؼيجهي رضًٌس پً ثِجُ مٍټٍي مفمتٍه ٘تجـذ ټتً‬
‫لپٽٍ مٽګٌٌ رسه چيجًثِیجح شً الړ ثٌ ىٽصً ه ٌشيل مؽجىو مي هثههللا ثلنتو پتً ډټګتۍ‬
‫کې هثلپ ٍٔ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ه ٔيیو مي هثههللا ثلنتو شتٌ ٴیتجهس النتوې پتً ؼيتجهي‬
‫کٌښٍ کې ًِب ثٌ ه ٴوً ٌړ لومصٍنً شٌرسه کړٻ‪ ،‬پتً هې ټتړ کتې چتې کٽتً ه ټجنتک ه‬
‫مّٽک مجىٌینٍ شً رضًٌس پیش ٍٔ‪ ،‬مٍټٍي مفمٍه ټً ګڼٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه ىٌثس‬
‫ثٌ ګڼٍ نتًٌٍ ظٵیٽتً ثِتٽفٍ ٍهه کتړه ثٌ‬ ‫شً الړ ثٌ ىٽصً یٍ پً ځجنګړي کًٍُ کې ه ټجن‬
‫شم‪ ٚٙ‬شٌ الًِ کړ‪ .‬نٍمٍړی ًٌٌِصً خیٌشً کجخپ شً ًث‪٬‬ی ثٌ کٽً چې کجخپ ه ‪٠‬جټدجنٍ پً‬
‫الُ ٰصفً کیوٌ نٍمٍړی ه ى٭ٍ ٍِمبنٍ مؽجىوینٍ ټً ؼمٽې څمً ٌ چې ه ًیٕمًٌٍ ټً‬
‫ثِصٵجمض څمً پيٍمینې کجخپ شً هثلپ ٍٔٻ‪.‬‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً مٍټٍي مفمتٍ ٘تجـذ څتً ٌلتض ه کجختپ ه ٔتاٻ پتً‬
‫ؼنګٍ ل‪ ٍ٠ٍ١‬کې پجشې ٍٔ ثٌ ًٌٌِصً ه لپٽٍهینٍ ٍهه کړٌ ه شکمیپ ټپجًه موثًٍِ شتً‬
‫ِصٍ ٍٔچې پً هې مٌـٽً کې یٍ ه ثیٌث ثٌ پجکّصج پً خیيخیٽتٍ موثًِتٍ کتې هینتٍ‬
‫ٍهه کړې ش‪٩‬ٵیذ کړې‪ ،‬پً ‪ ۸۳۸۱‬ىت ٳ کجٻ کې یٍ ه ثیٌث ټً مٕتيًٍ ِتنٍ ‪٨‬تج ٔتین‬
‫مٍالنج مفمو ‪٨‬مٌ رسخجٍي ٘جـذ څمً ‪٨‬ٽمٍ ٰی‪ ٞ‬شٌالُ کړ ثٌ څٍ کجټً ًٌٌِتصً یتٍ‬
‫ه پجکّصج پً ٘جهٳ ثخجه کٍشً ِدَٻ ِیمً کې پً ثټؽجم‪٩‬ز ثټّ‪٩‬ویً کې ههینٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ‬
‫ثٌ ثـجهیعٍ ه ٍهه کړې مٌٌؼً ِٽّٽً پجی شً ًٌٍِټً ثٌ ه ٰ‪ٝ‬یٽض هِصجً یٍ ٌشجړه‪.‬‬
‫ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً چې کٽً ه ؼيجهي لومض ټپجًه ِصٍ ٍٔ‪ ،‬نٍ ه‬
‫ثمیٌثملتتؤمنین متتي مفمتتو ‪٨‬متتٌ مؽجىتتو پتتً ىتتوثیض ثٌ من‪٥‬تتًٍ نٍمتتٍړی ه خٽٍڅتتٍ‬
‫مؽجىوینٍ ه ډټګۍ مرش ٌټجکپ ٍٔ‪،‬ثٌ پً هې ډٌٻ یٍ ه مّصٵٽې ډټګۍ پً چٍکجټ کتې‬

‫‪283‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٰ‪٩‬جټیض پیپ کړ‪،‬چې یٍه ثنوثٍه مٽګٌي یٍ پً کجخپ ثٌ نًٍ ه ٔاٻ پً شمجً ٌالیض کې پً‬
‫لومض ټګیج ٌ‪ ،‬پً هې ٌلض کې مٍټٍي مفمٍه ه څً ٌلض ټپتجًه ه کنتوىجً ٌالیتض ه‬
‫میٍنو ٌټٍّثټۍ ه ٌټٍّثٻ پً ـیغ ى‪ ،‬هنوه ثؼٌثء کړه‪،‬لٍ ه نٍمتٍړي ؼيتجهي مٽګتٌي‬
‫پً ى٭ً ځجنګړي ٴ‪ ً٩١‬کې خّیؾ ٍٔي ٌ چې ه ثمیٌثملؤمنین پً ٌٰمج ټتً څٽتًٌٍ ټٍیتٍ‬
‫ډټګیٍ څمً ؼٍړه ٌه‪ ،‬مٌکَیض یٍ ه کجخپ ختً خجالـ‪ٙ‬تجً کتې ٌ ثٌ ه ىیتٍثه پتً ممصٽٱتٍ‬
‫ؼنګی مفجىٌنٍ کې یٍ لومض کجٌٌ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ش‪٩‬ٵیذ ه ٔيیو مٍټٍي مفمٍه ه ډټګۍ ‪ ۸۱۱‬شنتً مؽجىتوین‬
‫چې مرشي یٍ ـجٰ‪٬ ٦‬يٿ هللا ٘جـذ پً ‪٬‬تجړه ٌه ثٌ ه شمتجً پتً ؼديتجشٍ کتې ٌ ه نتًٌٍ‬
‫ًٍګٍنٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی خنویج ٍٔٻ چې ټً ؼمٽې یٍ ‪ ۳۱‬شنً ه هٌِتصمٍ مٽیٕتٍ‬
‫ټمٍث پً کجنصی ٌنٍ کې ٔيیوث ثٌ پجشې یٍ ه مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ پً ډیٌٌ ىڅٍ ثٌ ه‬
‫پیٍّ پً شٍِ‪ ٢‬ټً ٍنوث څمً ثٍثه ٍٔٻ‪.‬‬
‫ه یٌ‪٬‬پ پً ليٯ ه ؼيجه پیپ‬
‫ه کجخپ ټً ِٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬صً مٍټٍي مفمٍه ټً لپٽٍ مٽګٌٌ ثٌ ٌِتٽٍ رسه ه ىٽمنتو ه‬
‫هیٍٕ ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬رسـوي ِیمې خٌثمهې شً الړ چیٌشً چې نٍمٍړي ټً پمٍث څمتً‬
‫پً یٍه ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً کې م‪ّ٩‬تکٌ ؼتٍړ کتړی ٌ‪ .‬ه کنتوىجً ښتجً ټتً ِتٵٍ‪ ٟ‬څتٍ ًٌځتې‬
‫ٌړثنوې ه ًٌژې پً نیایٍ کې ثمٌیکجیجنٍ ثٌ هثليل ثؼیٌثنٍ یٍ ه خٌثمهې پً مٽک ‪٬‬تٌه‬
‫کې پً ىموې م‪ّ٩‬کٌ خٌیو ٌکړ‪،‬ثٌ پً ټٍمړي ځپ پتً هې ِتیمً کتې ټتً یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ رسه‬
‫پتً کتې ٌٌیٕتصپ ٍٔ‪ًٌٌِ،‬تصً ثمٌیکجیتجنٍ هث‬ ‫ِمصً ؼګړه ٌٍٔه‪،‬چې ههښمن یٍ ټجنت‬
‫ِیمً ِمصً مبدجً کړه چې پً پجیٽتً کتې یتٍ ‪ ۴۱‬شنتً مؽجىتوین ٔتيیوث ٔتٍٻ‪ ،‬ههې‬
‫‪ٌ٬‬ه پً ِیمً کتې ؼيتجهي‬ ‫م‪ّ٩‬کٌ ټً نړیوٌ ًٌٌِصً مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ه مٕکج‬
‫مٌکَ ؼٍړ کړ‪ ،‬لٍ هث ځپ یٍ ځج چٌیکٍ ؼګړې شً ثمجهه کړ نٍ ځکً یٍ ٌِٽې لٍنوي‬
‫ثٌ مٽګٌي یٍ مصٱٌٳ کړٻ شٌ څٍ ههښمن ه مبدجً ىوٯ ٌنً ګٌځٍ‪.‬‬
‫ؼيجهي مٽګتٌي‬ ‫ټً څٍ میجٔصې ځنډ ًٌٌِصً مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ لپپ پمٍث‬
‫ثٌ یٍ ٔمیٌ ‪٨‬ٽاء کٌثٿ ًثیٍځجی کړٻ شٌ څٍ ه ؼيجه ه پیپ پتً ثړه ًٌرسه لتربه رشیکتً‬

‫‪284‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کړي‪،‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪َ٩‬یَ ؼيجهیجً ٌثیٍ چې پً هې مؽٽْ کې مٍټٍي ٘جـذ ٌٌیپ چې ‪:‬‬

‫مٍ یٍ ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هًټٍه چې پً ډیٌٌ ٴٌخجنیٍ مٍ شأِیْ کړی ٌ‪٘ ،‬تٽیدیج ًث‪٬‬ٽتپ ثٌ‬
‫ٍمٍ ن‪٥‬جٿ یٍ ٌنړثٌٌ‪،‬هښمن ټً ىٌ ټفج‪ ً٤‬پً ډیٌ ٴٍي ـجټض کې هی ثٌ مٍ شجٍِ ىتی‬
‫نٽٌٌ پً هثِې ـجٻ کې مٍ شً څً کٍٻ پً کجً هي؟ آیج پً ىموې شٖ الُ ؼيتجه پیٽتٌٍ‬
‫ثٌ کً آًثٿ کینٍ؟‬
‫ه مٍټٍي ٘جـذ ههې لربې پً ځٍثح کې ځینٍ کّجنٍ ٌٌیپ چې ‪ :‬مٍ ټً ؼيتجه‬
‫څمً منکٌ نً یٍ مګٌ هث ى‪ٌ ،‬ینٍ چې ثمٌیکجیج ډیٌ پً ٴٍس کې هي‪ ،‬پً ځمکتً ثٌ ىتٍث‬
‫خٌاليس هي ثٌ کً یٍ پً مٵجخپ کې څٍک ثهنی ـٌکض کٍي ى‪ ،‬نٍ ټً منځً یې ٌړي‪. . .‬‬
‫ههٌی پً ځٍثح کې مٍټٍي ٘تجـذ ٌٌیتپ‪ :‬چتې هثِتې هه نتٍ شجِتٍ پتً ٴتٌآ ثٌ‬
‫شٌ څتٍ‬ ‫ثـجهیعٍ کې یٍ هثِې هټیپ ثٌ مربً ٌپٽټت چې مٍ ټً ؼيجه څمً م‪٩‬يًٌ ٌخٍ‬
‫ټٍٻ لپٽٍ کًٌٍنٍ ثٌ موثًٍِ شً ِصجنً ٍٔ ثٌ ه ثمٌیکجیتجنٍ شتٌ ٌثک النتوې ه آًثٿ ژٌنتو‬
‫پیپ کړٌ‪.‬‬
‫ههې لربې پً ثًٌیوٌ ه مؽٽْ ټٍٻ ګډٌنٍثٻ لجمٍٓ ٍٔٻ‪ .‬ټږ ًٌٌِتصً مٍټتٍي‬
‫مفمٍه ٘جـذ لجمٍيش مجشً کړه ثٌ ًٌٍ ٌیپ‪ٍ :‬مج یٵین هی چې شجٍِ ه هین ټتً ن‪٥‬تٌه‬
‫مربً نً ٔت پیوث کٍالی‪،‬ه کٱٌ پً ليٯ ؼيجه ٌٰ‪ٍٔ ٛ‬ی هی ثٌ چې ٰتٌ‪ ٛ‬هی‪ٍ،‬ه ختً‬
‫کً پً شٖ الُ ى‪ٌ ،‬ي ه‪ٌٰ ً٬‬ی‪ ًٝ‬پٌٽٍٿ‪،‬لیٌ هی کً ههښمن پً الُ متٍ ٌٌژٻ ٔتٍ‪،‬‬
‫الٍِنً ثٌ پاې مٍ ‪ٍ٬‬څ يش ثٌ یج مفدٍُ ٍٔ‪ ،‬نٍ خً ه هللا ش‪٩‬جټی پً نَه ٌثٴ‪٩‬ج م‪٩‬يًٌ ٍٔ‬
‫ثٌ هللا ش‪٩‬جټی شً خً ٌٌثیٍ چې ثې هللا ش‪٩‬جټی مٍ لٍ ِتصج ه ٌٰی‪ٝ‬تې ه شتٌرسه کٍټتٍ ‪٨‬تَٿ‬
‫هًټٍه مګٌ ه ىموې ٌٰی‪ٝ‬ې پً الًه کې ٴصپ ثٌ م‪٩‬یٍح ٌٍٔ نٍ ځکً ًثنً پتً نیمتً کتې‬
‫پجشً ٍٔه‪.‬‬
‫پً هې مؽٽْ کې مٽګٌٌ شً ه ٴنج‪٨‬ض ًٌکٍټٍ نً ًٌٌِصً مٍټٍي مفمتٍه ٘تجـذ‬
‫‪٨‬مي ههښمن پً ليٯ ه ش‪ٌ٩‬يض خٌیوٌنٍ ټپجًه پً شیجًیٍ الُ پتًٍې کړ‪،‬شتٌ هې چتې ه‬
‫‪ ۸۳۱۳‬ىت ٳ کجٻ ه ىٌثټفؽز ثټفٌثٿ میجٔصې پً ټٍمړیٍ کې یٍ ټٍمړ ‪٨‬مٽیجس ه ىٽمنو‬
‫ٌالیض ه هیٍٕ ٌټٍّثټۍ پً چٍټٍ ِیمً کې ه ګٍډثګیجنٍ پً یٍه مي‪ ،‬مٌکَ شٌرسه کړٻ‪.‬‬

‫‪285‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـجؼٍ رضثً چې ههې ‪٨‬مٽیجشٍ خٌلٍثٻ ٌ‪ٌ ،‬ثیٍ‪ :‬پً چٍټٍ کې ه ٴٍمنوث ثیتٍح پتً‬
‫مرش هه ښمن ډیٌ ‪ّ٨‬کٌ ثٌِیوٻ چې څٍ پٍِصې ثٌ مٌثکتَ یتٍ هًټتٍهٻ‪ ،‬مؽجىتوینٍ‬
‫ټٍمړی ههٌی پً یٍه مٌکَ ـمٽً ٌکړه‪ ،‬پیٌه هثً یٍ ه چجړې پً ګٍٍثً ٌٌثژه ثٌ خیج مٌکتَ‬
‫شً ننٍشپ لٍ ههښمن ‪ّ٨‬کٌ ټً هې مٌکَ څمً ٌشتيل ٌ‪ ،‬مؽجىتوینٍ څتً ٔتیج ‪٬‬نیمتض‬
‫کړٻ‪ ،‬ههې خٌیو پً ش‪٩‬ٵیذ ه چٍټٍ خجٍثً شً نږهې ټً هښتمن رسه ممتجمن ؼګتړه ٌٔتٍه‬
‫چې ه ٴٍمنوث ثیتٍح مجمتج پتً ٔتمٍٻ ‪ ۱‬شنتً ‪ّ٨‬تکٌ پتً کتې ٌٌژٻ ٔتٍثٌ مجټٍنتً یتٍ‬
‫مؽجىوینٍ پً ‪٬‬نیمض ٌنیٍٻ‪.‬‬
‫ه ؼيجهي ه‪ٍ٨‬س ثٌ ‪٨‬مٽیجشٍ هٌثٿ‬
‫مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ هث ميجٻ ټً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ رسه یٍځتجی ه ه‪٨‬تٍس پٌٌګتٌثٿ‬
‫ى‪ ،‬ش‪٩‬ٵیدجٌٌ‪ ،‬نٍمٍړی ه لپٽې ِیمې پً ثکتځٌ ‪٨‬ٽتاء کٌثمٍ‪،‬ٴدتجیٽٍ ثٌ ثٌ ٴتٍمٍ مرشتثنٍ‬
‫ٌګٌځېو ثٌ ه ؼيجه ه‪ٍ٨‬س یٍ ًٌکړ‪،‬چې ټً ؼمٽې یٍ ځینٍ ًٌرسه پً رس ثٌ مجٻ ٌهًېتوٻ‬
‫ثٌ ځینٍ ًٌشً ه ىمکجً ډثډ ًٌکړ‪ ،‬ټً هې ؼمٽې ه خٽٍڅٍ همفموـّنٍ ٴٍٿ ه یتٍه مرشت‬
‫ـجټتض‬ ‫ـجؼٍ ‪ٌ٬‬یذ ٔجه هث شجًیمٍ کجًنجمً ه یجهٌټٍ هه چې پً ډیتٌ ِتمض ثٌ ثمصفتج‬
‫کې یٍ مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ شً ٌٌیپ چې ؼيجه یٍثٍې پً شجٍِ نً هی ٰتٌ‪ ٛ‬خٽکتې متٍ‬
‫ى‪ ،‬مّٽانج یٍ ثٌ پً مٍ ى‪ ٌٰٛ ،‬هی‪ ،‬شجٍِ ؼيجه پیپ کړا مٍ پً رس متجٻ ثٌ ـصتی ه‬
‫مجٍٔمجنٍ ثٌ ښځٍ پً ٴٌخج کیوټٍ هًرسه ٌالړ ثٌ ىٌې ٴٌخجنۍ شً ـجرض یٍ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ شٌ مرشت النتوې مؽجىتوینٍ ه ‪ ۱۱۱۴‬متیيهي کتجٻ ټتً‬
‫نیایٍ څمً ه ىٽمنو پً ؼنٍح کې پً هښمن ه خٌیوٌنٍ ټړ پیپ کتړه‪ ،‬چتې پتً ‪۱۱۱۱‬‬
‫میيهي کجٻ ه نٍمٍړي ه ٔيجهس شٌ ٌلصً یتٍ لپٽتً مٍټتٍي مفمتٍه ٘تجـذ مرشتي‬
‫کٍټً‪ ،‬پً هې ثٌ هٌ کتې نٍمتٍړي ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ن‪٥‬تجمٍ کمیّتیٍ ه ‪ٝ٨‬تٍ ثٌ ه‬
‫نیمٌٌٍ ٌالیض ه ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ى‪ ،‬هنوې ثؼٌثء کړې‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽً کې ه ٔيیو مٍټٍي مفمتٍه شتٌ مرشت النتوې ګتڼ ٔتمیٌ ‪٨‬مٽیتجس‬
‫ٌٍٔٻ ټکً ه هیٍٕ ٌټٍّثټۍ پً مٌکَ مکًٌې ـمٽې‪،‬ه مجًؼې ثٌ لجنٕین پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې‬
‫ههښمن پً پٍِصٍ‪ ،‬مٌثکٌَ ثٌ کصجًٌنٍ خٌیوٌنً‪،‬ه ګٌمّیٌ پً ِٱجً ِیمً کې ههښتمن پتً‬

‫‪286‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌکَ ـمٽې‪،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه کنوىجً پنؽٍثیٍ ثٌ ه نیمتٌٌٍ ٌالیتض خیيخیٽتٍ ِتیمٍ شتً ؼيتجهي‬
‫مٽګٌي ټیږٻ شٌ څٍ ټً نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه پً ګډه پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثليل‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽً کې ه مٍټٍي مفمتٍه ٘تجـذ ؼيتجهي مٌکتَ ه خٌثمهتې مٌختٍ‪ ٟ‬ه‬
‫‪ٌ٬‬ه پً ِیمً کې ٌه چې ه ىٽمنو‪ ،‬نیمٌٌٍ‪ ،‬ثٌ کنوىجً پً مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې یتٍ ټتً‬ ‫مٕکج‬
‫نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه ثٌ ه پً ثٌ ه پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې ٌنتوه ثلیّتصً‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ پتً‬
‫خٌثمهً کې ه نٍمٍړي ټمٍث ه مؽجىوینٍ ه شوًیذ ټپجًه یٍ م‪ّ٩‬کٌ ى‪ ،‬شجِیْ ٔتٍی ٌ‬
‫چې ګڼٍ مؽجىوینٍ شً یٍ پً ؼيجهي ث‪٨‬وثه رسخیٌه ه ًیمٍټ ؼٍړٌټٍ ثٌ نًٌٍ شمنیکٍنٍ‬
‫ٍهه کتړې ىتت‪ًٌ ،‬کتٍټې هث م‪ّ٩‬تتکٌ ثٌُ ىت‪ ،‬ه مٍٴ‪٩‬یتتض پتً ش٭یتتٌ رسه مٍؼتتٍه هی ثٌ‬
‫ؼيجهي لومصٍنً شٌرسه کٍي‪.‬‬
‫پتتً هې ؼيتتجهي مٌـٽتتً کتتې یٍیتتٍ ځتتپ ه مؽجىتتوینٍ ټمتتٍث ه هیٕتتٍ ثٌ لجنٕتتین‬
‫ٌټٍّثټیٍ مٌثکَ ى‪ٰ ،‬صفً ٍٔٻ‪ ،‬څٌنګً چې ه خيٌثمهې ميمً ِیمً خٕپړه ه مؽجىوینٍ‬
‫پً کنًبٌٻ کې ٌه‪ ،‬نٍ پً ‪ ۱۱۱۹‬ٿ کجٻ کې ه هښمن یتٍه ټٍیتً ٴتٍه ه خيٌثمهتې پتً لتٍث‬
‫پً ِیمً کې کمین ٌنیٍ ثٌ ههښتمن ګتڼ ٔتمیٌ‬ ‫ًثٌٌشً‪ ،‬لٍ مؽجىوینٍ ًٌشً ه ِجٍِ‬
‫‪ّ٨‬کٌ یٍ ٌٌژٻ چې مړي یٍ پً میوث پجشً ٍٔٻ‪.‬‬
‫هه‪ٔ ً٬‬کّض ه ؼدیٌه کٍټتٍ ثٌ لپٽتٍ ‪ّ٨‬تکٌٌ ه ثؼّتجهٌ ه ٌړٌ ټپتجًه ه ىٽمنتو‬
‫ثمنیً ٴٍمنوث ‪٨‬دوثټٌـا ؼج پً لپٽتً ټتً یتٍې ٴتٍې رسه خيٌثمهتې شتً ًث‪٬‬ی‪،‬لتٍ‬
‫مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ه نٍمٍړي ه ممجخٌې منرب پیوث کړ ثٌ ثل‪١‬جً یٍ ًٌکړ کً شٌ ِدج‬
‫ټً ِیمې ٌنً ٌځٍ نٍ مؽجىوین خً ًٌخجنوې هثِې خٌیو ٌکړي چې پمٍثنی ٔکّض ختً‬
‫یٍ ىیٌ يش‪٨،‬دوثټٌـمن ؼج ههې ثل‪١‬جً پً ثًٌیوٌ پً ىا‪ٔ ً٬‬پً کې لپپ ټٍٻ ‪ّ٨‬کٌ‬
‫ثٌ شٕکیيس ټً خيٌثمهې ٌثیّصپ ثٌ پً هې ډٌٻ ه هیٍٕ ٌټٍّثټۍ مکمٽتً ه مؽجىتوینٍ‬
‫پً الُ کې ٍٔه چې شٌثًٌِ ًٌخجنوې ٌثکمن هي‪ ،‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً ثمٌیکجیجنٍ هٌه ځٽً ه‬
‫ىٍث ټً الًې ه خيٌثمهې پً خجٍثً چجپې ٌىيل ثٌ خجٍثً یٍ نړٌټتی هی چتې ىتٌ ځتپ ًٌشتً‬
‫نًٍ هښمن پً هې نً هی شٍثنیوټی چې پً هې ِتیمً‬ ‫مؽجىوینٍ هًثنً شٽٱجس ى‪ ،‬ثړٌ‬
‫کې کٍمً ظجخصً ٴٌثًګجه ؼٍړه کړي‪.‬‬

‫‪287‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ىٽمنو کې پً ؼيجهي لومجشٍ رسخیٌه څٌنګتً چتې مٍټتٍي مفمتٍه ٘تجـذ ه‬
‫نیمٌٌٍ ٌالیض ؼيجهي مّؤټیض هًټٍه پتً نیمتٌٌٍ ٌالیتض کتې یتٍ ىت‪ ،‬ټتٍی ؼيتجهي‬
‫لومصٍنً ٌکړٻ‪ ،‬نٍمٍړي ټٍمړی ههې ٌالیض ممصٽٱٍ ِیمٍ شً ه‪ٍ٨‬يت مٽګٌي ٌټیږٻ شتٌ‬
‫څٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ‪ ،‬ممًٌٍ ثٌ پً کًٍ نجِصٍ مؽجىوینٍ شً ه ؼيجه پی٭جٿ ٌثِصٍي‪ًٌٌِ ،‬صً‬
‫یٍ خیيخیٽٍ ِیمٍ شً شٕکیيس پیپ کړٻ‪ ،‬ثٌ ‪٨‬مي یٍ پً نیمٌٌٍ کې پً هښتمن خٌیوٌنتً‬
‫رشٌ‪ ٧‬کړٻ چې ټً هې ؼمٽې ه هالًثٿ ٌټٍّثټۍ ٰصفً ثٌ ه ثمنیً ٴٍمنوث ٌژٻ کیتوٻ‪،‬‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ پً هې ِیمً کې ه ىنوٌثنٍ کمپ ٌٍٍِٻ هیجهٌټٍ ٌړ هي‪.‬‬
‫ٔيجهس‬
‫‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ چې ه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ثٌ ٰصٍـجشٍ ه پٌثلصیج یٍ ميت‪ ،‬کتجٻ خٽتپ‬
‫کیږي‪ ،‬مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ‪ٍ٬‬ښصپ ټً لپپ مٌکَ خيٌثمهې څمً نیمتٌٌٍ ٌالیتض شتً‬
‫ؼيجهي شٕکیيس پٌثك کړي‪،‬پً هې ټړ کې ه ىموې کجٻ ه ؼتٍ پتً ثٌبتً نیصتً چتې ه‬
‫ټً ‪ ۱۴‬رسه ِمٍ لًٍي ه ؼم‪٩‬ې پً مدجًکتً ًٌځ ه هیٕتٍ‬ ‫‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ ه ؼاهی ثټعج‬
‫ٌټٍّثټۍ ه ؼٍکٍ پً ِیمً کې پً هثِې ـجٻ کې چې ه ګڼٍ ٌنٍ متنځ کتې پتً ؼيتجهي‬
‫شٌشیذ خٍلض ٌ ثمٌیکجیجنٍ ًٌخجنوې چجپً ٌثچٍټً ثٌ ًٌٌِصً یتٍ ه نٍمتٍړي پتً مٽګتٌٌ‬
‫ِمض مبدجً ٌکړ‪،‬چې پً شٌڅ کې یٍ لپٽً مٍټٍي مفمٍه ِتیٲ هللا ٘تجـذ ټتً ‪ ۱‬شنتٍ‬
‫مٽګٌٌ رسه پً ٔيجهس ًٌِیو چې ه ٔيیوثنٍ پً ؼمٽً کې ًٌرسه شکړه مؽجىو مٽګتٌي‬
‫مٍټٍي مفی ثټوین ٘جـذ ى‪.ٌ ،‬‬
‫ٔتتيیو مٍټتتٍي مفمتتٍه ‪ ‬ثٌ نتتًٍ ٔتتيیوث مٽګتتٌي یتتٍ ه هیٕتتٍ مٌختتٍ‪ ٟ‬ه‬
‫خيٌثمهې ه ٔيیوثنٍ پً مٕيًٍه ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔٻ‪ً .‬ـمي‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی‬
‫ه ٔيیو مٍټٍي مفمٍه ‪ ‬ه ژٌنو څٍ لج‪ٌ٠‬ې‬
‫ٔيیو مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ه ګڼٍ ثمصیتجٍي لٍیٍنتٍ څاتٍب ٌ‪ ،‬نٍمتٍړي شتً هللا‬
‫ش‪٩‬جټی پً ښً ‪٨‬ٽ‪،،‬ؼيجهي ‪َ٨‬ٿ‪ ،‬ؼٌأس ثٌ ٔؽج‪٨‬ض رسخیٌه شٵٍی‪ ،‬هیجنض ثٌ ثليٗ ىت‪،‬‬
‫ًٌن‪ٙ‬یذ کړی ٌ‪ ،‬ه نٍمٍړي ځینٍ مٽګٌي ه هه ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه هثِې ٌثیٍ‪:‬‬

‫‪288‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪َ٩‬یَ ثن‪ٙ‬جًي ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ ټً خیض ثملتجٻ رسه لتًٍث‬
‫ٍیجس ثـصیج‪ ٟ‬کجٌٌ‪ ،‬ثٌ ه خیض ثملجٻ پیّې یٍ ټً ‪٨‬جمً ؼيجهي رضًٌس پٌشً کٽً ى‪ ،‬پتً‬
‫ٔميص ډٌٻ ثٌ خي رضًٌشً نً لٌچ کٍټې‪ ،‬کٽً چې پً کنوىجً کې یتٍ ٌ‪٤‬یٱتً ٌه نتٍ ٍه‬
‫چجًٌ مّؤٻ ټجکٽی ٌٿ‪ ،‬نٍ چې خً ټً نًٌٍ مٽګٌٌ رسه خجٍثً شً ه ٍِهث لیّصٽٍ‬ ‫یٍ ه مج‬
‫ټپجًه الړٌ ‪،‬مٽګٌٌ خً ه ٰجکيې ثٌ مرشٌخجشٍ ه ثلیّصٽٍ ‪ٍ٬‬ښتصنً هًټتٍهه‪ ،‬متج ټتً مٍټتٍي‬
‫٘جـذ څمً پٍښصنً ٌکړه چې آیج ه خیض ثملجٻ ټً پیٍّ مٽګٌٌ هث ٔیج ٌثلٽ‪،‬؟ مٍټتٍي‬
‫٘جـذ ًثشً ٌٌیپ څٌنګً چې هث مؽجىوین هي ثٌ پیّې ى‪ًٌ ،‬رسه نٕصً نتٍ کتً ٰصتٍی‬
‫ًثنً ‪ٍ٬‬ثړې ثؼجٍه هًکٍٿ چې ًٌشً ثلٽً یٍ مګٌ ٍمج لپٽً شٵٍی هثهه چې پً هثِې ځتجی‬
‫کې کً څً ى‪ ،‬ټږ ٌي خجیو ه خیض ثملجٻ پیّې مرصٯ نً يش‪.‬‬
‫ـجٰ‪٬ ٦‬يٿ هللا ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬کٽً چې مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ پً میٍنتو ٌټّتٍثټۍ‬
‫کې ه ٌټٍّثٻ پً ـیغ هنوه هًټٍهه‪ ،‬نٍ یٍه ًٌځ پً هې ِتیمً کتې یتٍه مٽګتٌي ٴتجًي‬
‫ثیٍح ٘جـذ چې هىموې ‪٨‬يٴې ثٌِیوٌنکی ٌ میٽمّتصیج ٌکړه‪،‬مٍټتٍي ٘تجـذ نتًٌٍ‬
‫مّجٌٌٰ مؽجىوینٍ شً چې ؼيجهي ل‪ ٢‬شً ًٌث ٌٌ ٌٌیپ چې میٽمّصیج شً شجٍِ ًٌٔتت‪،‬‬
‫ځکً شجٍِ ِدج یج خٽً ًٌځ ًٌث یجِض‪ٍ ،‬ه ههې ِیمې ـجک‪ ،‬ی‪ ،‬ثٌ میٽمصّتصیج کتٌٍنکی‬
‫ى‪ ،‬ههې ِیمې ِړی هی‪،‬نٍ منجِدً نً خٍ چې پً میٽمّصیج کې یٍ رشکض ٌکړٿ‪ ،‬شتٌ‬
‫څٍ کً ِدج یٍ ټً چج رسه ه‪ٍ٨‬ه ٌي نٍ مجشً هٌثړه ؼجندً ‪٨‬ٽی ثټٍّیً ٌي ثٌ ه چج شٌ منض‬
‫النوې خً نً ی‪.،‬‬
‫ـجؼٍ رضثً ٌثیٍ‪ :‬ه مٍټٍي ٘جـذ ټٍی ل‪ٍ٘ٙ‬تیض ههه ثلتيٗ ثٌ ټتً مؽجىتو‬
‫رسه مفدض ٌ‪ ،‬هه خً ټً ىٌ مؽجىو ثٌ ىٌچج رسه هثِې ٌ‪٩ٜ‬یض کجٌٌ چې ى٭تً ختً ٰکتٌ‬
‫کجٌٌ چې شٌ ټٍټٍ ټً مجرسه ډیٌ مفدض ټٌي‪،‬ډًٌ ٍیجس ‪٨‬جخو ٌ‪،‬ه خیض ثملجٻ ه پیّتٍ ټتً‬
‫‪٬‬ٽ‪ ٢‬ثِص‪٩‬اٻ څمً یٍ ډیٌ ټٌې ځج ِجشً‪ ،‬ه هنیج ثٌ مصج‪ ٧‬ىی ٍٔٳ یٍ نً هًټٍه‪،‬خٽً هث‬
‫چې ىٌ چج ټیوټی ٌ نٍ ډیٌ خً ًٌشً مفدٍح ٌ چې ىموث ‪٨‬جمً مفدٍخیض یتٍ ه ٴدٍټیتض‬
‫ټٍیً ناً ٌه‪.‬‬

‫‪288‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي لجټو ٘جـذ ٌثیٍ‪ٔ :‬يیو مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ ټکً څنګتً چتې پتً یتٍه‬
‫ٌشيل ثٌ منيل مؽجىو رسه مٕيًٍ ٌ‪ ،‬ىموثِې یٍ ټً ‪٨‬ٽ‪٨ ، ،‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ موثًِتٍ رسه‬
‫ى‪ ،‬ىمیٕنۍ ًثخ‪ٌ ً١‬ه‪،‬نٍمٍړي ډیٌ لٽک ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ه موثًٍِ شأِیْ شً شٕتٍیٶ کتړٻ‪ ،‬ه‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ یٍ ډیٌ ثـًبثٿ کجٌٌ‪.‬‬
‫پً رش‪ ٍ٨‬ثمًٌٍ ثٌ ه ‪ٌٰ٠‬ینٍ شٌ منځ پً ظجټعیض کتې ډیتٌ مفصتج‪ ٟ‬ثٌ رشی‪٩‬تض شتً‬
‫پجیدنو ٌ‪ ،‬یٍه ًٌځ ه ِیمې یٍ ‪٨‬ج ًٌرسه ممجمن ٍٔ‪ ،‬مٍټٍي مفمٍه ٘تجـذ یتٍ ډیتٌ‬
‫ثـًبثٿ ٌکړ‪ًٌٌِ ،‬صً هې ‪٨‬تج ټتً ؼیتذ څمتً یتٍ متٍټی ٔتنې ًث ٌثیّتصې ثٌ مٍټتٍي‬
‫٘جـذ شً یٍ ًٌکړې‪،‬مٍټٍي ٘جـذ یٍه هثنً لٍټې شً ٌثچٍټً‪،‬لٍ ه‪٨ ً٬‬ج ِ‪ ،‬هِتصٍ‬
‫ه لپٽې ه‪ٍ٨‬ث خیج ثٌ ِپجًٓ رشٌ‪ ٧‬کړ‪،‬مٍټٍي ٘جـذ یٍ لربې شً ‪٬‬تٍ نیتٍټی ٌ لتٍ‬
‫چې کٽً ه‪٨ ً٬‬جً‪ً ٛ‬ل‪ٙ‬ض ٍٔ‪ ،‬مٍټٍي ٘جـذ ى٭ً ه ٔتنې یتٍه هثنتً چتې لتٍټې شتً‬
‫ثچٍټې ٌه‪ ،‬پً لٍټتً کتې یتٍ ِتجشٽې ٌه ثٌ خیٌشتً یتٍ ٌ‪ًٍ٬‬ځٍټتً‪ ،‬پجشتً ٔتنې یتٍ ‪٨‬تجمٍ‬
‫مؽجىوینٍ شً ًٌکړې ثٌ ٌیٍ ٌیپ‪ :‬ههې ِتړی څتً ‪٨‬تٌ‪ٔ ٛ‬تصً‪ ،‬نتٍ ٍه چتې مّتؤٻ یت‪،‬‬
‫ثـیصج‪ ٟ‬هث هی چې ههه ټً الًِ کٍٿ ٔی ٌنً لًٍٿ‪ ،‬شجٍِ چې ‪٨‬جٿ مؽجىوین یجِتض ثٌ‬
‫ټً هثِې ٴ‪ٝ‬جیجٌ رسه مٍ کجً نٕصً شجٍِ شً یٍ لٍړٻ خجک نٽٌي‪.‬‬
‫ٴجًي ىجًٌ ثټٌٔیو ٌثیٍ‪ :‬ى٭ً ٌلض ٍه ه خيٌثمهې ه شیمًٍچجي پً ِیمً کې پً‬
‫خوًثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې ه ٔ‪٩‬دً ـٱ‪ ٦‬ثِصجه ٌٿ‪ ،‬مٍټٍي ٘تجـذ چتې پتً ؼيتجهي چتجًٌ‬
‫خٍلض ٌ‪ ،‬کٽً خً پً لٱیً ٔکپ موًِې شً ًثشٽٍ ثٌ هټصً ه ټنډ ٌلض ټپتجًه ثٌِتیوه‪ ،‬متج‬
‫چې مٍټٍي ٘جـذ ټً نږهې ټیتوټی ٌ‪ ،‬ه ډیتٌ م‪٩‬صتوٻ متَثػ‪ ،‬ټتٍړٌ ثليٴتٍ‪ ،‬شٍث‪ٜ‬ت‪ ٪‬ثٌ‬
‫پٌنٱْ ه ـجکمیض څاٍب ٌ‪ .‬معي ٍه خً ههٌه ٌړې لج‪ٌ٠‬ې ىکٌ کړٿ چې متج پتً لپٽتً‬
‫ثٌ ههٌی ه ٔم‪ٙ‬یض کاٻ شٌې م‪٩‬ٽٍمیږي‪.‬‬ ‫ټیو‬
‫مٍ پً موًًِ کې ثٌِیوټٍ نٍ هټصً پً یٍه ث‪٠‬جٳ کتې ه خّتًبٌ ټتً ؼمٽتې ه یتٍه‬
‫خجټاض پٍښ یٍ څً لیٌ ٌ‪،‬خٽً ًٌځ مٍټٍي ٘جـذ ىموې ث‪٠‬جٳ شً ًٌ‪٬‬ٽی ٌ‪ ،‬نٍ یٍ ځپ‬
‫ګًٍٿ چې مٍټٍي ٘جـذ ه ىموې خجټاض پٍښ ثیّصٽی‪ ،‬ثٌ خیج ه ثٌخٍ ځجی شً شٽٽی هی‪،‬‬
‫پٍښ یٍ پً ٘جخٍ پجک مینځٽی ثٌ پً الٍِنٍ یٍ ملٌ شً نیٍټی شٌ څتٍ ٌچ يش‪ ،‬متج چتې‬

‫‪300‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٽً ٌټیو نٍ ًٌ‪٬‬ٽ‪ ،‬ثٌ شٌې ٌثمٍ لیّض‪ .‬نٍ م‪١‬ٽذ هث چې ه نٍمٍړي مرششٍح ثٌ هث چې‬
‫هټصً ه یٍه م‪ ٍَ٩‬میٽمً پتً ـیتغ ثٌِتیوه ههې پتً ٌړثنتوې نتً ٌ متجن‪ٔ ٪‬تٍي چتې ه‬
‫موًِې لومض ٌکړي‪.‬‬
‫یٍه خٽً ًٌځ چې مٍټٍي ٘جـذ ىموټصً ه میٽمً پً ـیغ ثٌِیوٌ‪ ،‬پً موًًِ کې‬
‫مٍ پًّ ـيٻ کړی ٌ‪ ،‬مٍ ه پًّ ینً کدجح کړه ثٌ مٍټٍي مفمٍه ٘جـذ شً مٍ ًٌٌړه‪،‬‬
‫کٽً مٍ چې ًٌٌړه هه پٍښصنً ٌکړه چې آیج هث یٍثٍې ٍمتج ټپتجًه هه کتً نتًٌٍ ‪٠‬جټدتجنٍ ثٌ‬
‫ثِصجهثنٍ شً ى‪ ،‬هث لًٍثک ًِیوټی؟ مٍ ًٌشً ٌٌیپ چې هث مٍ یتٍثٍې شجِتٍ ټپتجًه شیتجً‬
‫کړی‪.‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ ٌٌیپ ‪ :‬هث ‪٠‬جټدجنٍ ثٌ نًٌٍ ثِصجهثنٍ شً ًٌٌړه ى٭ٍی ى‪ٍ ،‬مج ‪ٍ٬‬نوې‬
‫ثنّجنج هي ثٌ ه‪ّ٬‬ې ٍړه ثٌ لٍثىٕجس ټٌي‪ٍ ،‬ه پٌ هٌی ىی خٌشتٌي نٽتٌٿ چتې پتً هې‬
‫لًٍثک رسه لجٗ ٔ‪ ،،‬مجشً یٍثٍې ى٭ً لًٍثک ًثٌړا چې ټٍٻ ‪٠‬جټدتج ثٌ مٽګتٌي یتٍ‬
‫لًٍي ‪.‬‬
‫ټً هې څمً م‪٩‬ٽٍمً ٍٔه چې نٍمٍړي پً لپپ ځج ثٌ نٱْ شٌ ډیٌه ـوه کنټتٌٌٻ‬
‫هًټٍه ثٌ‪٠‬د‪ ٍ٩‬لٍثىٕجس یٍ شٌ پاتٍ النتوې کتٍالی ٔتٍثی چتې ىمتوثیٍ ه خٌیتج ثٌ ه‬
‫ٔم‪ٙ‬یض هکاٻ ټٍی ًمَ ٌ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي مفمٍه ِیٲ هللا ‪ ‬ټً ٔيجهس ًٌٌِصً ه نٍمتٍړي نتږهې مٽګتٌی‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌٔیو ٘جـذ ههه پً ځجی ٌټجکپ ٔتٍ شتٌ څتٍ ؼيتجهي مّتؤټیصٍنً شتٌرسه‬
‫کړي‪.‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪301‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيـیذ لیــکٍال اٌ ادیـث‬

‫مال محمذ حسین مستسػذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬
‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫هللا ش‪٩‬جټی ه لپپ هین ه هٰج‪،٧‬لپٌٌټٍ ثٌ لومض ټپجًه پً ىٌه ٍمجنً کې ه خیيخیٽٍ‬
‫٘يـیصٍنٍ ثٌ ثِص‪٩‬وثهٌنٍ هًټٍهٌنکٍ ًؼجٻ پیتوث کتړي هي‪.‬کتً هللا ش‪٩‬تجټی ه شتًٍې ثٌ‬
‫ثٌ ـاًِ ِجٍ میړٌنً پیوث کٍي نٍ ه ‪٨‬ٽ‪ ،،‬ثهح‬ ‫ؼيجه ه میوث ه لومض ټپجًه شًٍیج‬
‫ه لومض ټپجًه خیج ه ٴٽ‪ ،‬ثٌ خیتج پتً ثِتص‪٩‬وثه ِتمدجٻ ٴٽمتٍثٻ‪ٔ ،‬تج‪ٌ٨‬ث ثٌ‬ ‫ثٌ ٌٰىن‬
‫ټیکٍثال ه لومض میوث شً ٍِٳ کٍي‪.‬‬
‫ثمج هثِې خً ټږ ټیوٻ ٍٔي ٌي چې ه ـٶ ه الًې پً کٍٿ مدجًٍ کې ه ٴٽ‪ ،‬ثٌ شًٍې‬
‫ثِص‪٩‬وثه ى‪ ،‬ميجٻ یٍ ځجی ٍٔی ٌي‪ً .‬ثځت هټصً ه ىموثِې یٍ مؽجىو ثٌ ه ـٶ مّتیٌ‬
‫ه الًٌي هثِصج رسه ٌټٍټٍ چې نً یٍثٍې ه ‪٨‬ٽ‪ِ ،،‬یجِض ثٌ ؼيجه ه الًې مدجًٍ ٌ خٽکې‬
‫هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ه ٴٽ‪ ،‬ثٌ ټیکٍثټۍ ثِص‪٩‬وثه ى‪ًٌ ،‬خاٽی ٌ ثٌ پً هې ټٍټتٍ خٌلتٍ کتې یتې‬
‫ٌیجړمن لومصٍنً رسشً ًٍِ ‪.‬‬
‫مي مفمو ـّین مّصّ‪٩‬و‬
‫مي مفمو ـّین مّصّت‪٩‬و ه مٌـتٍٿ مٍټتٍي ٰتی‪ ٞ‬ثټفتٶ ثلنتوٍثهه ٌٍی ثٌ ه‬
‫مٌـٍٿ مي مفمو رسشًٍ ملّی هی چې پتً ‪ ۸۴۱۴‬ىتتؽٌي ٴمتٌي کتجٻ چتې ټتً ‪۸۱۱۱‬‬
‫میيهي رسه ِمٍ لًٍي ه ثٰ٭جنّصج ه ٍثخپ ٌالیض ه ٔمٽٌَ ٌټٍّثټۍ پً نٌٍٍّ کيل‬
‫هي‪.‬‬ ‫هنیج شً ًِبګې ‪٬‬ړٌ‬ ‫کې یې هې ٰج‬
‫ه مّصّ‪٩‬و ٘جـذ کًٍنۍ ټً پمٍث څمً ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ٰ‪ٝ‬پ هًټٍهٌنکٍ کتًٍنۍ پجشتً‬
‫ثٌ خًَګ ‪٨‬ج ٌ ثٌ پً ثړه‬ ‫ٍٔې‪ ،‬ه نٍمٍړي ه نیکً پيً مٌـٍٿ مي ‪٨‬دوثټٌـمن یٍ ٍ٘‬

‫‪302‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یې مٕيًٍه هه چې څٍ ځٽً ه خیض هللا رشیٲ ـؾ شً پً پاٍ شٽٽی ٌ ثٌ ٌٰجس یې ى‪ ،‬پتً‬
‫ىموې ِٱٌ کتې ٔتٍی ٌ‪.‬ه مّصّت‪٩‬و ٘تجـذ پتيً ه کجختپ ه ٴٽ‪٩‬تً ؼتٍثه ه ـلتس‬
‫نًٍثملٕجبن ٘جـذ مٌیو ثٌ ٔجګٌه ٌ ‪،‬مّصّ‪٩‬و ٘تجـذ پتً ىمتوې ‪٨‬ٽمتٍ ثٌ مصوینتً‬
‫کًٍنۍ کې ٌٍیږېو ثٌ ًِب ٍٔ نٍځکً یې پً ه هین ثٌ ‪٨‬ٽت‪ ،‬مینتې پتً ًګٍنتٍ کتې ځتجی‬
‫ٌمٍنو ثٌ ه ٔيجهس شٌ نیټې یې ه یٍه ًښصینٍ ثٌ ؼٌأٌبن مّٽا پً ـیتغ مص‪٩‬يوثنتً‬
‫ژٌنو ٌکړ‪.‬‬
‫ه هینٍ ثٌ ‪٨‬رصي ٍهه کړٌ مٌـٽً‬
‫ٔيیو مّصّ‪٩‬و ټٍمړنۍ هینٍ رضًٌي ٍهه کړې پً لپپ کًٍ کې ټتً لپتپ ‪٨‬تج‬
‫پيً څمً پیپ کړې‪،‬نٍمٍړی ال مجٔتٍٿ ٌ چتې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې ه ظتًٍ کٍهشتج ٌٔتٍه‬
‫ًٌپّې ًٌٍٔي شؽجٌٍګٌٌ پً ثٰ٭جنّصج خٌیو ٌکړ ثٌ مّتٽق ؼيتجه پیتپ ٔتٍ‪ ،‬ه ٔتيیو‬
‫ټجټٍيب ه پجکّصج خٽٍچّتصج شتً ىؽتٌس ٌکتړ ثٌ ه‬ ‫مّصّ‪٩‬و کًٍنۍ ى‪ ،‬ټً لپپ پٽٌ‬
‫مّٽ‪ ،‬خج‪ ٫‬ه ميجؼٌینٍ پً کمپ کې میٕض ٍٔٻ‪ٔ.‬يیو مّصّ‪٩‬و ىموټصً لپٽتٍ هینتٍ‬
‫ثٌ ًٌرسه ى‪ ،‬ميجټً ‪٨‬رصي ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪ .‬رصٯ‪ ،‬نفٍ‪ٰ ،‬ٵً‪٨ ،‬ٵجبو‪ ،‬من‪١‬تٶ ثٌ ه‬
‫نًٌٍ هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ کصجخٍنً یې شٌ ډیٌه ـوه ٌټٍِصپ‪ .‬پً ‪۸۱۱۱‬میيهي کجٻ کې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پتً‬
‫شيٓ ه خٽٍچّصج مٌکَ کٍټې ښجً شً الړ ثٌ ىٽصً یې پً ثِيمیً ىجیٍ ِکٍٻ کې هثلٽتً‬
‫ٌثلیّصً څٽًٍ کجټً ًٌٌِصً چې ټً هې ټیّې ٰجً‪ ٍٔ ٫‬نٍ یې ه کٍټې ښجً پً لصیځ کې‬
‫ه ګًٍنٌ مٍِی پً نٍٿ کجټؾ کې ه ثهخیجشٍ پً پٍىنځٍ کې هثلٽً ٌثلیّتصً ثٌ هٌه کجټتً‬
‫یې ىموټصً لپٽٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫ٔيیو مّصّ‪٩‬و ټً ‪٨‬رصي ٍهه کړٌ رسه ى‪ ،‬ميجٻ هینٍ ٍهه کړې ى‪ ،‬ش‪٩‬ٵیدٍټې ثٌ‬
‫شٌ شکمیپ هًؼې پًٍې یې هینې ٍهه کتړې ه کتٍټې پتً ٔتجټوًه موًِتً‪ ،‬شؽٍیتوثټٵٌآ‬
‫موًًِ ثٌ نًٌٍ خیيخیٽٍ موًٍِ کې شٌرسه کړې‪.‬پً ًِمٍ شف‪ٙ‬یيل خيیٌ رسخیٌه ٔتيیو‬
‫مّصّتت‪٩‬و ه‪٨‬ٽمتتٍ پٽټنتتې ثٌ م‪١‬تتجټ‪٩‬ې ځتتجنګړې ٴٌیفتتً هًټٍهه‪.‬پٌټپّتتې یتتې ثٍثهې‬
‫م‪١‬تتجټ‪٩‬ې‪،‬ټیکٍثټۍ ثٌ ٔتتج‪ ٌ٨‬شتتً ثهثمتتً ًٌکٍټتتً چتتې ىمتتوې ىڅتتٍ ه نٍمتتٍړي پتتټ‬

‫‪303‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثِص‪٩‬وثهٌنً ًثًٌش کړٻ ثٌ ى٭ً شً یې ه ‪٨‬ٽت‪ ،‬ثٌ م‪٩‬ٽٍمتجشٍ کت‪ِ ،‬تجًي خٌلتً ًٌن‪ٙ‬تیذ‬
‫کړه‪.‬‬
‫ه ٔيیو مّصّ‪٩‬و ټٍړ ثِص‪٩‬وثه ثٌ ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً الًه کې مفنض ثٌ ىمتض ټتً هې ىت‪،‬‬
‫ثټکٽٍالی ٍٔ چې ى٭ً پً مًٍنۍ ژخً پاصٍ رسخیٌه پً ٰتجًيس‪٨ ،‬تٌيب‪ ،‬ثًهٌ ثٌ ثنګٽیيست‬
‫ژخٍ پٍىیوٌ ثٌ ـصې پً ځینٍ ًجهٌ ژخٍ یې ٔ‪ ٌ٩‬ثٌ نځ ى‪ ،‬ټیکٽی ٍٔثی‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه پیٍِصٍ‬
‫پً ‪ ۸۱۱۳‬میيهي کجٻ چې ټً ‪ ۸۴۱۴‬ىؽٌي ٔميس رسه ِمٍ لتًٍي ى٭تً ميتجٻ‬
‫چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه رش ثٌ ّٰجه ثٌ هثليل ګډٌډ ه ًٌکٍټتٍ پتً مٵ‪ٙ‬تو ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ثِيمٍ شفٌیک پجڅٍ کړی ٌ مي مفمو ـّین مّصّ‪٩‬و لپٽتې هینتٍ ثٌ ‪٨‬رصتي ٍهه‬
‫کړې پجی شتً نتږهې کتړې ٌې‪ .‬لٍنٍمتٍړي لپتپ ه ش‪٩‬ٽت‪ِ ،‬تٱٌ نیمګتړی پٌیاتٍه ثٌ ه‬
‫‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه ٌ٘پ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ شفٌیک پً ثخصوثيئ ٌلصٍنٍ کتې نٍمتٍړي پتً نتًٌٍ خیيخیٽتٍ ؼيتجهي ثٌ‬
‫ثهثًي لومصٍنٍ رسخیٌه ه م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ پً خٌلً کې ى‪ ،‬لومض پیپ کتړ‪ .‬ه ‪٠‬ٽتٍ‪ ٧‬ثٰ٭تج‬
‫ًٌځپجڼً چې ټً ډًٌې مٍهې ځنډ ًٌٌِصً ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک ټً ٴیجٿ رسه ى‪،‬‬
‫ميجٻ یٍ ځپ خیج ټً چجپً ًثٌٌشً ٔيیو مّصّ‪٩‬و پکې ه نًٌٍ ؼيجهي ٴٽمٍثټتٍ شتٌ څنت‬
‫لومض کجٌه ثٌ ههې ٌٍینې ثٌ شجًیمٍ ًٌځپجڼې ټً ٘ٱفٍ یتې ىیٍثهٌثټتٍ شتً ثٔت‪٩‬جً ثٌ‬
‫مٵجټې نرشٌټې‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمتجًس مؤِتْ مٌـتٍٿ ثمیٌثملتؤمنین متي مفمتو ‪٨‬متٌ‬
‫ٔم‪ٙ‬یض ثٌ ثِص‪٩‬وثه یې هًک کتړی ٌ‬ ‫مؽجىو چې ه مي مفمو ـّین مّصّ‪٩‬و ‪٨‬ج‬
‫نٍمتتٍړي شتتً یتتې ه ثِتتيمٍ ثمتتجًس ه شتتجًین ه ټیکٽتتٍ مّتتؤټیض ٌِتتپجًه‪ .‬مٌـتتٍٿ‬
‫ثمیٌثملؤمنین ٔيیو مّصّ‪٩‬و شً مصفتوثملجٻ مکصتٍح ًٌکتړ ثٌ ه ى٭تً ټتً الًې یتې ه‬
‫ثمجًس ټٍٻ چجًٌثکٍ ثٌ منٍّخین پً هې مأمًٍ کړٻ چتې ټتً ٔتيیو مّصّت‪٩‬و ٘تجـذ‬

‫‪304‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫رسه ه شجًیمٍ م‪٩‬ٽٍمجشٍپً رشیکٍټٍ کې ىمکجًي ٌکړي شٌڅٍ ه ثِيمٍ ثمجًس یٍ خٕتپړ‬
‫ثٌ م‪٩‬یجًي شجًین ٌټیکپ يش‪.‬‬
‫ٔيیو مّصّ‪٩‬و ههې کجً پً مٵ‪ٙ‬و ډیٌې ىڅې ثٌ شئٍنً ٌکړٻ‪،‬ګڼ ٔمیٌ مٌکې‬
‫یې ٌکړې ثٌ ډیٌ م‪٩‬ٽٍمجس یې ًثټٍٻ کړٻ‪ ،‬ه ګڼ ٔمیٌ کصجخٍنٍ پجڼې یې ٌثړٌټې شٌ څتٍ (‬
‫ټً ًثٔوه ليٰصً شٌ ثِيمٍ ثمجًشً) ه ثِيمٍ ٌثکمنۍ یٍ م‪٩‬صرب شجًین مٌشذ ثٌ پً ى٭ً‬
‫کتتې ه هینتتٍ ‪٨‬ٽٍمتتٍ ه ‪٠‬جټدتتجنٍ نٵتتٖ ثٌ شتتجًیمٍ لتتومجس خٌؼّتتصً ثٌ نړیٍثټتتٍ شتتً‬
‫ٌښٌٍ‪.‬نٍمٍړي ههې کصجح یٍه خٌلً چې ثٌُ چجپ ٍٔې ى‪ ،‬هه ه ثمجٿ ث‪٥٨‬ت‪ ،‬‬
‫ه ژٌنوټیک څیړنې شً ځجنګړې کړه‪ .‬ه نًٌٍ خیيخیٽٍ مٌثـٽٍ پً ثړه یې ى‪ ،‬ډًٌ څً ٌټیکپ‬
‫چې شٌثًٌِ یې نيجیٍ شٌشیذ ثٌ چجپ شً شیجًي نً هه ٍٔې‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې خیيخیپ ٌ‪٤‬جبٲ‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه مؽجىوینٍپً الُ ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً ه ثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫پً ټٍمړنۍ کجخینً کې مي مفمو ـّین مّصّ‪٩‬و ه‪٨‬ٽٍمٍ ه ثکجډمۍ ه ًبیْ پً ـیتغ‬
‫ٌټجکتپ ٔتٍ‪ .‬ه‪٬‬تً ثهثًه چتتې ه ‪٨‬ٽمتٍ ثٌ ثکتجډمیکٍ څیړنتٍ مٌکتتَ خٽتپ کیتږي ه ٔتتيیو‬
‫مّصّ‪٩‬و ټً ىٌٳ ثٌ ثِص‪٩‬وثه رسه ؼٍړ من‪ٙ‬ذ ٌ چې نٍمٍړي پً کې پً ډیٌ ثلتيٗ ثٌ‬
‫ًٌـیً ‪٨‬ٽمٍ ثٌ څیړنیَ لومجس رسشً ًٌٍِٻ‪.‬‬ ‫‪٨‬ج‬
‫ه نٍمٍړي ه ًیجِض پً مٍهه کې ه ‪٨‬ٽٍمٍ ثکجډمۍ ټمٍث خیيخیپ ِتمینجًٌنً هثبتٌ‬
‫ٍٔٻ چې ٔيیو مّصّ‪٩‬و ى‪ ،‬پً کې لپپ شفٵیٵٍ ثًٍښتصمن مٵتجالس ٌړثنتوې کتٍٻ‪.‬ه‬
‫‪٨‬ٽٍمٍ پً ثکجډمۍ کې ه هنوې پً ميجٻ ه پٍىجنتو ًٔتجه‪ٌ ،‬شتيل متؤًك مفمتو ثختٌثىی‪،‬‬
‫‪١٨‬جیٍ ثٌ ه ىیتٍثه ټتً نتًٌٍ شؽٌختً کتجًٌ څیړٌنکتٍ رسه ش‪٩‬تجًٯ ثٌ ګتډ کتجً ه ٔتيیو‬
‫مّصّ‪٩‬و ‪٨‬ٽمٍ ‪ٌٰ٤‬یض شً نًٍه ٌهه ى‪ًٌ ،‬کړه ثٌ ه نٍمٍړي ‪٨‬ٽمٍ ثٌ م‪٩‬ٽٍمجيت خٍلڅتً‬
‫نًٍه ى‪٬ ،‬نٍ ٍٔه‪.‬‬
‫ه ‪٨‬ٽٍمٍ ثکجډمۍ ه ًبیْ پً ـیغ ټً څً مٍهې هنوې شٌرسه کٍټٍ ًٌٌِصً ٔيیو‬
‫مّصّ‪٩‬و ه ثِيمٍ ثمجًس پً شٕتکیيشٍ کتې ه چتجًٌ ه ثهثًې ه ټتٍی ًیجِتض ټتٍمړی‬

‫‪305‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٌِصیجٻ ٌټجکپ ٍٔچې پً ىموې ميمً ثهثًه کې یتې ىت‪ ،‬ه ٴتوً ٌړ لومصٍنتً شتٌرسه‬
‫کړٻ‪ًٌٌِ .‬صً نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمجًس ه مجټیې ٌٍثًس مٌِتصیجٻ ٌټجکتپ ٔتٍ چتې پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجه یٌ‪٬‬پ ثٌ ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ ه ِٵٍ‪ ٟ‬شٌ ٌلصً یې پً ىموې‬
‫من‪ٙ‬ذ هنوه شٌرسه کړه‪.‬‬
‫لٍ پً هې ټٍټٍ مٍهه کې نٍمٍړي ه یٍه ٰ‪٩‬جٻ ثٌ نٍښصګٌ ٴٽمٍثٻ ثٌ ٔج‪ ٌ٨‬پً ـیغ‬
‫ىمیًٕ م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ثٌ ٌٰىنګٍ ٰ‪٩‬جټیض ى‪ ،‬شٌرسه کجٌٌ‪.‬ه ثِيمٍ ثمتجًس پتً م‪١‬دٍ‪٨‬تجشٍ‬
‫ټکً ًٌځپجڼٍ‪ ،‬مؽٽٍ ثٌ ثٌ ؼٌیتوٌ کتې ىمیٕتً ه نٍمتٍړي ثًٍښتصمنې مٵتجټې ثٌ ثٔت‪٩‬جً‬
‫چجپیوٻ چې ه ځجنګړې ثهيب ِدک ثٌ ‪٬‬نٍ مفصٍث ټً ثړلً یې ه ثمجًس پً م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ کې‬
‫لجٗ ځجی هًټٍه‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ٴٽمٍ ثٌ مّٽفجنً ؼيجه‬
‫پً ګٌث ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجیٍ شؽجٌٍګٌٌ ټً یٌ‪٬‬تپ ًٌٌِتصً متي مفمتو ـّتین‬
‫کې ٴٽمتٍ ؼيتجه‬ ‫مّٽفجنً ثٌ ًٌرسه پً څن‬ ‫مّصّ‪٩‬و ه ګڼٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ شٌ څن‬
‫پیپ کړ‪.‬نٍمٍړي پً نًٌٍ ؼيجهي ىڅٍ رسخیٌه ه نًٌٍ مٽګتٌٌ رسه یٍځتجی ه ثمٌیکجیتجنٍ‬
‫پً مٌثکٌَ ه ٰوثیٍ ـمٽٍ شٌشیدجس پٌپ کړٻ چې پً هې ټړ کې یې پً ثٔ٭جټګٌ خیتج خیتج ه‬
‫ٰوثیٍ ـمٽٍ ًىربي شٌرسه کړه چې پً کتې هښتمن شتً هًثنتً شٽٱتجس ًٌِتیوٻ‪ٔ .‬تيیو‬
‫مّصّتت‪٩‬و ه ـتتجالشٍ ټتتً نجمّتتج‪٨‬وشیج رسه رسه ه ىیتتٍثه ممصٽٱتتٍ ِتتیمٍ شتتً ِتتٱٌٌنً‬
‫کٍٻ‪،‬ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس یې ‪ٌ٠‬ثـٍ کٍٻ ثٌ لٽک یې ه ثمٌیکج پً ٌړثنوې ٴیجٿ شتً ه‪٨‬تٍس‬
‫کٍٻ‪.‬ه یٌ‪٬‬پ پً ىا‪ ٍ٬‬ټٍمړیٍ کٽٍنٍکې پً هثِې ـجٻ کې چې ه ثمٌیکجیٍ ‪٠‬تج‪ٍ٬‬س پتً‬
‫ٌړثنوې ه ٴٽ‪ ،‬ثٌ م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ ژخې ګٍنګۍ ٌې ثٌ ه ىیٍثه ٍیجشٌه ٴٽمٍثٻ ه ډثټٌٌ ثٌ ثمٌیکج‬
‫ه مَهًٌ پتً متٌَ ثٌښتصٍ ٌٌ ٔتيیو مّصّت‪٩‬و ټتً څتٍ شنتٍ نتًٌٍ ٴٽمٍثټتٍ ټکتً متي‬
‫‪٨‬دوثټٌـی‪ ،‬ظجٴذ‪ ،‬مٌـٍٿ ثنؽنیٌ ‪٨‬دوهللا ګپ ًیج ‪،‬مي ‪٨‬دتوثټفی م‪١‬متنئ‪ ،‬متي رسهثً‬
‫مفمو ٔکیذ ثٌ ځینٍ نًٌٍ خج ثـّجًِ ٴٽمٍثټٍ رسه پتً ګتډه ه ‪٨‬تَٿ پتً نتٍٿ مؽٽتً ًث‬
‫ٌثیّصً چې ه ى٭ې ټً الًې یې ه ثمٌیکجیٍ ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً ٌړثنوې ه ٴیتجٿ ثٌ مّتٽق ؼيتجه‬
‫‪٬‬ږ پًٍشً کړ‪.‬‬

‫‪306‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌِصً چې ه‪ ً٬‬مؽٽً ه ِمصٍ رشثی‪ ٍ١‬ټً ثمٽً ٌشړٻ ٍٔه ثٌ ځینتې مّتؤټین یتې‬
‫ٌنیٍٻ ٍٔٻ‪ٔ .‬يیو مّصّ‪٩‬و ه شٍکپ پً نٍٿ یٍه خٽً مؽٽً ًث ٌثیّصً چتې ٍیتجشٌه ټیکنتې‬
‫یې لپٽً ههه ټمٍث پً خیيخیٽٍ مّص‪٩‬جًٌ نٍمٍنٍ ټیکپ کیتوټې‪ٔ .‬تيیو مّصّت‪٩‬و پتً هې‬
‫ٴٽمٍ ؼيجه شتً ىت‪ ،‬شتٌ ى٭تً ميجټتً ثهثمتً ًٌکتړه شٌڅتٍ ه‬ ‫ډٌٻ ه مّٽق ؼيجه شٌ څن‬
‫ؼيجهي ٌ‪٤‬جیٱٍ پً ټړ کې ه‪۸۳۱۱‬ىٶ ‪،‬ه ًؼذ پٌ‪۱‬مً نیټً چٍ ه‪ ۱۱۱۱‬میيهي هؼتٍالیې‬
‫ټتتً ‪ ۱۱‬متتې رسه ِتتمٍ لتتًٍي هٍثختتپ ٌالیتتض هٔمٽٌٌَټّتتٍثټۍ هثخجٌٍپتتً کتتيل کتتٍ‬
‫هثمٌیکجیې یٌ‪٬‬ٽګٌٌرسه هممتجمن پنځتً ِتج‪٨‬صً ناتصٍ پتً پجیٽتً کتٍ ټتً ‪ ۸۱‬شنتٍ نتًٌٍ‬
‫مؽجىوینٍ رسه یٍځجی هٔيجهس ټٍړمٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬ثنجهلل ٌثنجثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه ٔيیو مّصّ‪٩‬و ثنو ثٌ ٰن‬
‫‪٨‬تَٿ ‪٬،‬اتصيل‬ ‫ثًمتج ‪ًٌ،‬ڼ ٰکٌ‪،‬ټینت‬ ‫ٔيیو مي مفمو ـّتین مّصّت‪٩‬وه‪٨‬ج‬
‫ثِص‪٩‬وثه‪،‬پٌثلٍ م‪١‬جټ‪٩‬ې ثٌژًٌي پٍىٍ څاٍب موخٌٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ .‬پً پاتصٍ‪،‬هًي ‪٨،‬تٌيب‬
‫‪،‬ثًهٌ ثٌ ثنګٌیَي ژخٍ پٍىیوه‪.‬کً ټً یٍې لٍثه هینٍ ثٌ‪٨‬رصي ‪٨‬ٽٍمٍ ‪٨‬ج ٌ‪،‬نٍ خپ ‪ٌ٠‬ٯ‬
‫شتتً خی تج یتتٍ ىڅجنتتو متتؤًك‪ ،‬شکتتړو ټیکتتٍثٻ‪ ،‬م‪ ٙ‬تنٲ‪ ،‬څېړٌنکتتی ثٌښتتً ٔتتج‪ٌ٨‬ى‪ .ٌ ،‬پتتً‬
‫خیيخیٽًٍٍٰمٍنٍکٍ یتې ثٍثه ثٌ ٴجٰیتً ٌثٻ ٔت‪ٌٌ٩‬نً ټتیکيل هي‪.‬پتً ګتڼ ٔتمیٌ ِتیجيس‬
‫‪،‬شجًیمٍ ثٌثؼصا‪ ٍ٨‬مٵجټې‪،‬ثهيب ثٌ‪٠‬نَي ټیکنٍ ثٌټنډي کیّتې یتې ټتیکيل هي چتې ه‬
‫کصجخٍنٍپً خٌلً کې یې پً ځجنګړې شٍګً النوي چجپ ثٌنجچجپ ثظجًیجهٌالی ٍٔ‪.‬‬
‫چجپ آظجً ‪:‬‬
‫‪ ‬هثمجٿ ث‪ ،٥٨‬ثخٍـنیٱً ‪ ‬هژٌنوثنً خیيخېپ ثړلٍنً‬
‫‪ ‬هِنګٌ‪٠‬جټدً مدجًکۍ شً خً هًځ‪،‬‬
‫‪ٔ ‬پېٽۍ مٍ مً مجشٍا (ٔ‪ٌ٩‬ي ټٍټګً)‬
‫‪ ‬ه‪٨‬يمً ًٔتجهپٌ«هشتٍهٌ ٌینتٍ ـتاٿ ثٰ٭جنّتصج ٔتٍ»(ٔت‪ٌ٩‬ي ‪ٍ٬‬نتډ)‬
‫رسیَه ثٌٍیجشٍنً‬

‫‪307‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نجچجپ آظجً‪:‬‬
‫‪٠ ‬جټدج پً ثٰ٭جنّصج کٍ ټً ًثٔوه ليٰصً شٌثِيمٍ ثمجًشً‬
‫‪ ‬ثِيمٍ ليٰض‬
‫‪ ‬ث٘فجح ٘ٱً‬
‫‪ ‬ژٌنو لج‪ٌ٠‬ې‬
‫‪ ‬ثِيٿ ثٌنٍی ِجینْ‬
‫‪ ‬مصٱٌٴٍ مٵجټې‬
‫‪ ‬ټنډي کیّې‬
‫‪ ‬ثٌیٍه ٔ‪ٌ٩‬ي مؽمٍ‪ً٨‬‬
‫ٔيیو مي مفمو ـّین ه ٔ‪ ٌ٩‬ځجنګړی ټً ٍٍِ ثٌ ګوثٍ ډک ِدک هًټٍه چې پً‬
‫ىٌ ممج‪٠‬ذ یې ث‪٬‬یَ پٌېدجًِ‪ .‬ه ى٭ً ټً ‪ٌ٬‬یٍ نیٍټې ٍړه ًثپًٍشتً ٔتٍې چی٭تې ٍمتٍ ه‬
‫ؼيجهي ٔج‪ ٌ٨‬یٍ خې خیٽګې خٌلً هه چې ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ه ټٍمړیٍ ٔتپٍ ًٌځتٍ ډیتٌ‬
‫شٌلً یجهٌنً پً کې لٍنوي هي‪ .‬هټصً ه نٍمٍړي ه ٍٍِنوه ثٔ‪٩‬جًٌ ټً ؼمٽتې هًرسه یتٍ‬
‫ٔ‪ ٌ٩‬رشیکٌٍ چې ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ‪٨‬کْ ثټ‪٩‬مپ کې یې ټیکٽی هی‪.‬‬

‫هخيٻ کړیکً‬
‫ثىتتٌ ن لتتٍښ هی چتتې نتتن ٍمتتج ښتتکٽی ؼتتٍىٌ ًثنتتً ٌړي‬
‫ٌثک مٍ پً ًٌٍ‪ ،‬شًٍه پتً ًٌٰتذ‪ ،‬هًتن پتً منتًب ًثنتً ٌړي‬

‫ه رسه ښتتتتجمجً ټتتتتً رشمٌتتتتوټې متتتتجشې ٌنتتتتً رشمېتتتتو‬

‫کٱتتتتٌ ًٍٔتتتتٍی هی ثِتتتتيٿ متتتتٍ پتتتتً ثرش ًثنتتتتً ٌړي‬

‫ټتتتً ٌثشٌکتتتج نتتتً ًثِتتتصٍ ٔتتتٍي ًتتتٍ ٍثړو الُ پتتتٍڅٍ‬

‫چجشتتتً ًٌتتتپ ‪ :‬ه ـّتتتني رس ختتتً نتتتن ٔتتتمٌ ًثنتتتً ٌړي‬

‫‪308‬‬
‫د سپین کاروان سرالري‬

‫منفتتٍُ ٘تتٽٌذ متتٍ کتتًٍ ثٌ کٽتتی نتتن پتتً رس ثلٌّتتصی‬

‫ٍمتتتتٍ ‪٨‬ٵٌتتتتوه ه مّتتتتٌفج ه ژٌنتتتتو ن‪٥‬تتتتٌ ًثنتتتتً ٌړي‬

‫ه ختتتتتوملنٍ ٌ ِتتتتتینګجًشً ًتتتتتی کًٍِتتتتتٍنً ؼتتتتتٍړکړٻ‬

‫ـٌتتتتجه پٌ٭ٽتتتتٍ متتتتٍ ځپتتتتٍ ثٌ ٔتتتتجٻ ه رس ًثنتتتتً ٌړي‬

‫څتتتتٍمٌه ثـمتتتتٶ هی ٍمتتتتج ټتتتتً هًنتتتتً نتتتتجلربه ‪٬‬ٽتتتتٌ‪،‬‬

‫ه هًتتتن پتتتً شتتتًٍ ه پتتتيً نٌکتتتً ښتتتکٽی ىتتت ًثنتتتً ٌړي‬

‫‪٬‬ٽتتٌ‪ ،‬ټتتً ٌلصتتً هې شتتً ‪٬‬ٽتتی هی چتتې الُ ًتتی ختتٌ يش‬
‫پتتتً نتتتٍٿ ه ِتتتٍټې ًثځتتتٍ ٍمتتتج ه الُ لنؽتتتٌ ًثنتتتً ٌړي‬

‫ه آٍثه ‪٠‬يًتتتتتتتٍ ٌړثنګتتتتتتتٍ ژًِتتتتتتتت ٌځٽٌتتتتتتتږا !‬

‫ه شتتتتًٌٍ ٔتتتتپٍ ټاتتتتکٌ ًث‪٬‬ٽتتتتی ًٌڼ ِتتتتفٌ ًثنتتتتً ٌړي‬

‫ؼګتتتتتتړو هه‬ ‫ه خجختتتتتتج شتتتتتتًٍې ٌچٽٌتتتتتتږو ث تتتتتتج‬

‫ه پتتتتض کٌّتتتتً هه پمتتتتٍثنی نتتتتٍٿ ه ټتتتترب ًثنتتتتً ٌړي‬

‫ه ختتتتتيٻ کړًکتتتتتً ه هًه نتتتتتً هه ه ث تتتتتج ناتتتتتً هه‬

‫ثـتتتتتو ثـتتتتتو ًتتتتتې ‪٨‬ٵٌتتتتتوه ثظتتتتتٌ ه رش ًثنتتتتتً ٌړي‬

‫ه ثـتتتٌثً چٌ٭تتتې ه ىٌتتتٍثه پتتتً ‪٬‬تتتٌٌ کتتتې ٌ ثٍثنګتتتً‬

‫‪٬‬ٽتتتٌ‪ ٌ ،‬شٌاتتتصې شتتتً چمصتتتٍ هی ثٌُ ًٌ‪ ٫‬رس ًثنتتتً ٌړي‬

‫❊❊❊‬

‫‪308‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ كاري فیض محمذ سجاد ‪ ‬ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ښکيل ښکيل لٽک‬
‫هنیج ه ثٍمېیاض ډګٌ هی‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی خې ٔمیٌه ممٽٍٴجس پیتوث کتړي‪ ،‬چتې ههې‬
‫ممٽٍٴجشٍ ټً ؼمٽې ميص‪ ،‬خجټٕأ یٍ مکٽٲ ممٽتٍٳ یتج ثنّتجنج هي‪ .‬هثنّتج مکٽٱیتض‬
‫هثهی چې ههللا ش‪٩‬جټی ټً ثـکجمٍ رسه مٍثٰٶ ژٌنو ٌکړي‪ ،‬شٌڅٍ ههللا ش‪٩‬جټی ً‪ٜ‬جء شٌالِتً‬
‫کړي ثٌ ههللا ش‪٩‬جټی مفذ ثٌ مفدٍح ٌګٌځٍ ‪.‬‬
‫ه ندٍي ثـجهیعٍ ټً ممې ه ثنّجنجنٍ شٌمنځ ‪ًٍ٬‬ه ى٭ً څٍک هی چې ههللا ش‪٩‬جټی ټتً‬
‫ممٽٍٳ رسه ښً ثٌ ټً هیجنصً ډکً ًٌیً ٌټتٌي ‪،‬ثمتجٿ خیيٵتٍ ‪ ‬یتٍ ـتویغ ًٌثیتض‬
‫کړی چې ًٍِٻ هللا ‪ٌٰ ‬مجیٍ ‪ :‬ثټمٽٶ ‪٨‬یجٻ هللا ٰجـتذ ثټمٽتٶ ثټتی هللا متن‬
‫ثـّن ثټی ‪٨‬یجټً ‪.‬‬
‫لٽک ههللا ش‪٩‬جټی هثٌاله پً منَټً هي‪ ،‬پً لٽکٍ کتې هللا ش‪٩‬تجټی شتً مفدتٍح ى٭تً‬
‫څٍک هی چې ه هللا ش‪٩‬جټی ټً ‪٨‬یجٻ ‪ /‬لٽکٍ رسه ښً ‪ /‬نیکٍ کٌٍنکی ٌي ‪.‬‬
‫ههې ـویغ پً ثِصنجه کٍٿ څٍک چې ه‪٨‬جمٍ مّٽانجنٍ پتً ٴ‪ٝ‬تجٌس کتې ښتً خٽتپ‬
‫کیږي‪ ،‬ىٌڅٍک یٍ ٘ٱض کٍی ثٌ هنیکۍ یجهٌنً یٍ کتٍي ‪ ،‬څتٍک شتٌې ٔتکجیض ثٌ ختوه‬
‫لج‪ٌ٠‬ه نٽٌي‪ ،‬خٽکې لپپ ثٌ پٌهي ټٍٻ شتٌې لٍٔتجټً ٌي‪ ،‬هټتٍړ ندتٍي ـتویغ پتً ثِتصنجه‬
‫ههثِې کْ پً ثړه ٌیيی ٍٔ‪ ،‬چې هللا ش‪٩‬جټی شتً مٵدتٍٻ ثٌ ٴٌیتذ ثنّتج هی‪ ،‬ځکتً ههللا‬
‫ش‪٩‬جټی ممٽٍٳ چې ټً چج څمً ًثيض ٍٔ‪ ،‬نٍىموث ههللا ش‪٩‬جټی هًثيض کیوټٍ پً م‪٩‬نی هی‪.‬‬
‫پً ًثًٌثنٍ کٌښٍ کې چې مٍ هکٍٿ چج پً ثړه خفتغ کتٌٍ‪ ،‬هث ىت‪ ،‬هى٭تٍ خمصتًٌٍ‬
‫ثنّجنجنٍ ټً ؼمٽې څمً هی‪ ،‬چې هللا ش‪٩‬جټی ًٌخجنوې ټٍړیتجه ٔتٍی ٘تٱض پیتٌٌٍ کتړی‬

‫‪310‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هی‪ ،‬ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفموِؽجه هؼيجهي ممکاجنٍ پً ډټً کې یٍ هى٭ٍ کّجنٍ ټتً ؼمٽتې‬
‫څمً هی‪ ،‬چې ىیڅٍک شٌې خوه لج‪ٌ٠‬ه نٽٌي‪ .‬هکتًٍنۍ ‪٬‬تړي یتې‪ ،‬هؼيتجه ثٌ موًِتې‬
‫مٽګٌي یې‪ ،‬هٍنوث ثٌ ِٱٌ ثنډیٍثال یې ثٌ ـصی ټً ٰکٌي ټفج‪ ً٤‬ممجټٲ کّج یې ټٍٻ‬
‫پً ښً لٍټً یجهٌي‪ .‬ټٍٻ یې یٍثٍې هـّتن لٽتٶ یجهٌنتً کتٍي‪ ،‬ى٭تً ـّتن لٽتٶ چتې‬
‫هثِيٿ ټً ن‪ٌ٥‬ه ه ِړیصٍح ثٌ مٌٌس م‪٩‬یجً خٽپ کیږي‪ ،‬ه ثِيٿ ټً ن‪ٌ٥‬ه هثنّج شٍٻ پتً‬
‫ىموې شٌثٌٍ کیږي ى٭ً چتې ًِتٍٻ هللا ‪ ‬یتې پتً ثړه ٌٰمتجیٍ ‪ٌ :‬ال ـّتذ‬
‫کفّن ثټمٽٶ ‪. .‬ه نیکٍ ثليٴٍ پتً ٔتج ختپ رشٯ یتج هثٰصمتجً ٌړ ٔتی نٕتصً ‪ًٌ . .‬ثه‬
‫ثټدیيٵٍ ‪.‬‬
‫ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمو ِؽجه‬
‫ٴجًي ٰتی‪ ٞ‬مفمتو ِتؽجه ه ثیانتوثه ٌٍی ه متي ‪٨‬دتوثټٍىجح ملّتی پتً ٴتٍٿ‬
‫پاصٍ ‪ /‬ثڅکَی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ کجٻ چې ټً ‪ ۸۱۹۱‬میيهي رسه ِمٍ لتًٍي ه کنتوىجً‬
‫ٌالیض ه شمصً ُپپ ٌټٍّثټی پً ميیو کيل کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې ‪.‬‬
‫کې همًٍ ثٌ پيً پً لومض ثٌ ه کاض ثٌ مجټوثً پً چجًٌ کې ټً‬ ‫پً کٍچنیٍث‬
‫لپپ ٌثټو ٘جـذ رسه مرصٌٯ ٌ‪ ،‬چې یٍ څً ًِب ٍٔ‪ ،‬نٍهینٍ ٍهه کړې یې پیتپ کتړې‪،‬‬
‫ثخصوثيئ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬یٍ پً لپپ ث٘يل ټجټٍيب کې شٌرسه کتړ ثٌ ًٌٌِتصً یتې ههینتٍ ‪٨‬ٽت‪ ،‬پتً‬
‫ـ‪ٍٙ‬ٻ پّې ه ثٰ٭جنّصج ثٌ پجکّصج ممصٽٱٍ ِیمٍ شً ِٱٌ ٌکړ ‪.‬‬
‫ډیٌی هینٍ کصجخٍنً یٍ هپجکّصج پً کٍټً‪ ،‬پیاًٍ ثٌ الىًٍ کې پً ممصٽٱتٍ هینتٍ‬
‫موثًٍِ کې ٌټٍِصپ‪ ،‬ه ٴٌآ کٌی‪ ،‬هٴٌأس ثٌ شؽٍیو ‪٨‬ٽ‪ ،‬یې پً الىًٍ کتې شٌالِتً کتړ‪،‬‬
‫کٽً چې هکمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه خٌیجټی ٍٔ ثٌ ىیٍثه ټتً کمٍنیّتصجنٍ ثٍثه ٔتٍ ٴتجًي‬
‫ٰی‪ ٞ‬مفمو ِؽجه ٘جـذ ه کنوىجً پً لتجکٌیَ ٌټّتٍثټۍ کتې هینتٍ ٍهه کتړې پیتپ‬
‫کړې‪ ،‬ه ‪٨‬ٽمٍ ِٱٌ پً هې ټٍټً هًٌه کې نٍمٍړي مٌٌػ ٰنٍ لتيٗ کتړٻ لتٍ هندتٍي‬
‫ثـجهیعٍ هًٌه یې ال نً ٌه کړې چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ پجڅٍ پیتپ ٔتٍ‪،‬‬
‫چې پً هې رسه ټً نٍمٍړي څمً لپٽې هینٍ ٍهه کړې پً نیایٍ کې پجشً ٍٔې ‪.‬‬

‫‪311‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼيجه ثٌ پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومصٍنً‬

‫ى٭ً ميجٻ چتې ٴتجًي ٰتی‪ ٞ‬مفمتو ٘تجـذ نتٍی ځتٍث ٌ پتً ثٰ٭جنّتصج کتې‬
‫هکمٍنیَٿ پً ليٯ مّٽق ؼيجه ًٌث ٌ ‪ ،‬نٍمٍړي پً شجنوه ځٍثنۍ کتې ټتٍمړی ځتپ پتً‬
‫کنوىجً کې هکمٍنیّصجنٍ پً ليٯ پً ممصٽٱٍ ؼګړٌ کې رشکض ٌکړ‪ ،‬ټً هې ؼمٽې یٍه‬
‫ميمً ؼګړه ه ٍثخپ ثٌ کنوىجً هټتٍیې الًې پتً ثٌ هٌ کتې ه کمٍنیّتض ًژیت‪ ،‬هؼدتجً‬
‫مٽیٕې رسه شجًیمٍ ؼګړه ٌه چې پً نصیؽً کې یې ه‪ ً٬‬مٽیًٕ پً خٕتپړ ډٌٻ ټتً منځتً‬
‫الړه ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ پً هې ؼګړه کې هیٍه ٰ‪٩‬جٻ مؽجىو پً ـیغ خٌلٍثٻ ٌ ‪.‬‬
‫ه کمٍنیّصٍ ن‪٥‬جٿ ټً ِٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬صً ٴجًي ٘جـذ ٌِتٽً پتً ځمکتً کیاتٍهه ثٌ‬
‫هکنوىجً پً لجکٌیَ کې یٍ هینٍ ٍهه کړې پیپ کړې‪ ،‬مګٌ کٽً چتې پتً شن‪٥‬یمتٍ هًٌه‬
‫کې ّٰجه ثٌ ګډٌډي ثٌػ شً ًٌِیوه ثٌ ٌثٴ‪٩‬تٍ مؽجىتوین یتې ه ټتٍپکٍ مٱّتوینٍ پتً‬
‫ليٯ پجڅٍ شً ثړ کړٻ ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ هى٭ٍ مفوٌهٌ مؽجىوینٍ ټً ؼمٽې څمً ٌ‪ ،‬چې‬
‫هکنوىجً پً میٍنو کې یې پً ټٍمړي ځپ هميمفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو شتٌ مرشت النتوې‬
‫پجڅٍ ٌکړ‪ .‬ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک خنّټ یٍ کیاٍه ثٌ پً شوًیؾ رسه یې کنتوىجً‬
‫ٌالیض ثًٌٌٌِصً هًِض ثٰ٭جنّصج ه هثړه مجًثنٍ ثٌ پجټکیجنٍ ټً منګٍټٍ ليٗ کړ ‪.‬‬
‫ه کنوىجً پً ژړ کې چې ه ٘جټق ٴٍمنوث پً نجمً هیٍه مفيل مٱّو پً لتيٯ‬
‫ٌکړ ٴجًي ٘جـذ پً کتې خٌلتٍثٻ ٌ‪ ،‬چتې ه ٴٍمنتوث ٘تجټق ټتً‬ ‫‪٠‬جټدجنٍ ټٍمړنی ؼن‬
‫شیاصې ًٌٌِصً پً ىموې ِیمً کې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه مفيل مٌکَ مرشتي ٴتجًي ٘تجـذ شتً‬
‫ٌِپجًٻ ٍٔه‪ ،‬کٽً چې ‪٠‬جټدجنٍ هکنوىجً خج‪ ٫‬پُپ ِیمً ٌنیٍټً‪ ،‬ه خج‪ ٫‬پُپ پً ِتیمً کتې ه‬
‫ؼيجهي ‪٠‬جټدجنٍ ه مٌکَ مّؤټیض ًٌشً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫ٌالیتجس ىت‪ٌ ،‬نیتٍٻ ثٌ‬ ‫ه کنوىجً ټً ٰصفې ًٌٌِتصً چتې ‪٠‬جټدتجنٍ ٍثختپ ثٌ ‪٬‬تَ‬
‫همیوث ًٌهګٍ ٌالیض شً ًٌِیوٻ‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ٴتجًی ٰتی‪ ٞ‬مفمتو ِتؽجه ه ميمفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو پً ثمٌ ه ‪ ۴۱‬مؽجىوینٍ پً مرشي میوث ًٌهګٍ ٌالیض شتً ٌټیتږٻ ٔتٍ‪ ،‬پتً‬
‫هې ِیمً کې نٍمٍړي نً یٍثٍې ه میوث ښجً ثٌ هکجخپ هچيجًثِیجح پً ؼديتجشٍکې پتً‬

‫‪312‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼګړٌ کې خٌلً ثلیّصً خٽکې څً مٍهه یٍ ه میوث ًٌهګٍ ٌالیض ه ِیوثخجه ٌټّتٍثټۍ‬
‫ه ٌټٍّثٻ پً ـیغ ى‪ ،‬لومض شٌرسه کړ ‪.‬‬
‫ٌټٍّثٻ‬ ‫ه ِیو ثخجه معج‬
‫ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمو ٘جـذ پتً ‪ ۸۳۸۹‬ىتت ٳ کتجٻ کتې ه ‪ ۱‬میجٔتصٍ ټپتجًه ه ًٌهګتٍ‬
‫ٌالیض هِیوثخجه هٌټٍّثٻ پً ـیغ پجشً ٍٔ ‪ ،‬لٍ پً هې ‪ ۱‬میجٔصٍ کې یتې ىٽصتً هثِتې‬
‫کٌهثً شٌرسه کړ ‪ ،‬چې شٌثًٌِ یې نیک یجهٌنً پجشً هي ‪.‬‬
‫هث ى٭ً مٌـٽً ٌه چې ثٰ٭جنّصج ټً ِمصې ګډٌډ ثٌ خې ن‪٥‬مۍ څمً ه ًثٌشٽٍ پً‬
‫ـجټض کې ٌ‪ ،‬ه‪٠‬جټدجنٍ شفٌیک چې نٍی یې ه ِیجِض ثٌ ـکٍمض هثً پً ‪ ًٌ٘٨‬ګتجٿ‬
‫ٌ‪ ،‬لتٍ‬ ‫ثیای ٌ‪ ،‬ه ثٌُ ‪ٍ٬‬نوې من‪ ،٥‬نً ٌ ثٌ نً یٍ شٕکیيس هٌمٌه چٍکجټ شً ټٍیو‬
‫ټً ټٍټٍ مٕکيشٍ رسه رسه ٴجًي ٘جـذ پً ِتیوثخجه کتې ه‪٨‬توٻ ثٌ ثن‪ٙ‬تجٯ یتٍه معتج‬
‫ثهثًه ًثمنځصً کړه‪ ،‬ه ‪٨‬جٿ ثٌټْ هثِې ً‪ٜ‬جیض ثٌ ث‪٨‬صاه یې شٌ الًِ کتړ‪ ،‬چتې شٌثٌِتً‬
‫پًٍې هىموې ِیمٍ ثٌټتْ پتً لتًٍث ثلتيٗ ثٌ کٽتک ث‪٨‬تصاه هلپٽتٍ ‪٠‬جټدتجنٍ ًٌٌڼتٍ‬
‫ٌالړ هي ‪.‬‬ ‫شٌڅن‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا چې ى٭ً ميجٻ ټً ٴجًي ٘جـذ رسه یٍځجی ثٌِیوٌ‪ٌ ،‬ثیتٍ چتې‬
‫هٴجًي ٘جـذ ه ٌټٍّثټۍ پً ٌلض کې ه ٴٍمنوث مّٽ‪ ،‬پً نجمتً هـتَح ثِتيمٍ یتٍ‬
‫ٴٍمنوث چې پمٍث ه‪٠‬جټدجنٍ ممجټٲ پجشً ٍٔی ٌ‪ ،‬هنٍمٍړي هښې ګتٍٍثًې ټتً ثمٽتً پتً‬
‫لپٽً ِیمً کې ثٍثه ثٌِیوٌ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یې نً پً یجه کیږي چې ٴتجًي ٘تجـذ هې کتٍٿ‬
‫څٍک کً څً ى‪ ،‬ممجټٲ خً ٌ ٌىٽی‪ ،‬شٍىین کړی ثٌ یج ى‪ ،‬خې آخً کړی ٌي ثٌ ـصی لپٽٍ‬
‫ى٭ً مٽګٌٌ شً یې ‪٨‬صجح ًٌکجٌٌ چې ټً چج رسه خً یې خو چٽنو کړی ٌ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ٌثیٍ یٍ ًٌځ ٍه ثٌ مي ٰ‪ٝ‬پ خجًي ه ِیوثخجه یٍه ٴٍمنوث شً چې‬
‫پمٍث ټً مٍ رسه ممجټٲ ٌ ًٌ‪٬‬ٽ ٍ ثٌ ًٌشً ٌمٍ ٌیتپ چتې متٍ شتً ًثپتًٍ ًث‪٬‬ٽتی چتې شتج‬
‫همؽجىوینٍ مٍټٌ ثٌ نًٍ ٌِجبپ پټ کړي هي ‪ ،‬چې خجیو مٍ شً یې ًثٌِپجًې ‪.‬‬

‫‪313‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٽً چې مٍ خیٌشً ًثشٽٍ نٍ ه‪ ً٬‬ٴٍمنوث ٴجًي ٘جـذ شً ًث‪٬‬ٽی ٌ ثٌ ه‪٬‬تً کیّتً‬

‫یٍ ًٌشً کړې ٌه ‪ ،‬کٽً چې مٍ ًث‪٬‬ٽٍ ٴجًي ٘جـذ ډیٌ لپً ٌ ثٌ متٍ شتً یتې لٍٔتکې‬
‫ٌکړې ‪ ،‬چې شجٍِ ٌټې پً لپپ رس هثِتې ‪٬‬ٽت‪ ٢‬کجًٌنتً کتٍا ‪ ،‬شجِتٍ کرشتث پتٌٌ ټتً‬
‫موًٍِ څمً ًثپًٍشً ٍٔا‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی یٍ ٌٰ٘ض هًکړ ثٌُ نً مؽجىو ګًٍا نً مرش ثٌ‬
‫مؽجىتوین ثٌ ٴٍمنتوثنج خجیتو‬ ‫پً خې ثـًبثمۍ ًٌرسه ـّجخٍنً کٍا‪ ،‬شجٍِ ه‪ ً٬‬پمٍث‬
‫ٌپیژنت ‪ ،‬هٌی هثِيٿ ټپجًه هٌمٌه ًِب لومض کړی چې معجٻ یٍ نٕتصً‪ ،‬هٌی ه لپتپ‬
‫ىمض ثٌ ثیا پً ًٌٍ ه ًٌٍٔي ‪ٍ٬‬نوې لوثی هښمنً ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س شتً ٔکّتض ًٌکتړی‪ ،‬ه‬
‫هٌی ٴوً ثٌ منَټض خجیو ٌپیژنت ‪ ،‬ټً هٌی رسه کً مٍټٌ ٌي ‪ ،‬لٍ پً لپپ ‪٬‬یٌس ختً یتې‬
‫پً ‪٬‬نیمض کې ګټٽی ٌي ‪ِ ،‬صجٍِ څً مؽدًٍیتض هی چتې پتً لپتپ رس ټتً لٽکتٍ رسه‬
‫ـّجخٍنً کٍا ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ٌثیٍ ه ٴٍمنوث مّٽ‪ ،‬پً نٍٿ یٍ ٴٍمنوث چتې پمتٍث ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ِمض ممجټٲ ٌٌ ثٌ ثٌُ خیج هکٌٍي پً ـکٍمض کې هِیوثخجه ٌټٍّثٻ هی ى٭ً ٌلض‬
‫هٴجًي ٘جـذ هنیک چٽنو څمً هٌمٌه مصجظٌه ٍٔی ٌ ‪ ،‬چې نًٍ لٽک خً یتې ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫٘ٲ شً ه‪ٍ٨‬شٍٻ ثٌ ـصی ه ًٌهګٍ پً ؼٽګً ٌټٍّثټۍ کې یې پً یٍه ‪ٍ٬‬نډه کې لٽکتٍ شتً‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً پٽٍ شٵٌیٌ ٌکړ ‪.‬‬
‫ه ٴجًي ٘جـذ ه ښې ـکٍمض هثً یتٍ ښتً معتجٻ هثٰ٭جنّتصج هٌشتيل ټیکتٍثٻ‬
‫ثـّج هللا آًینَي ى٭ً ټیکنً هه چې پً ‪ ۸۴۱۳‬ىت ٓ کجٻ ه ـٍس پً ‪ ۱۸‬مً ه رشی‪٩‬تض‬
‫ثٌنیَې پً پٌټپّې ‪ ۸۱‬مً ګڼً کې چجپ ٍٔې ‪ ،‬ههې ټیکنې ‪٨‬نتٍث هی ( هِتیوثخجه پتً‬
‫رش‪ ٍ٨‬مفکمً کې هیٍې ـٵٍٴٍ ه‪ٍ٨‬ی ليٍ٘ٻ ) ه ثـّج هللا آًینَي پيً پً ِیوثخجه‬
‫کې ټً ـجؼٍ لٽیپ نٍمٍ کْ څمً یٍچجًک ځمکً پمٍث ثلیّصٍ لتٍ ًٌٌِتصً ـتجؼٍ‬
‫لٽیپ هشن‪٥‬یمٍ خجالهِصٍ ټً ثمٽً خیٌشً شٌې ګٌځٍټې ثٌ پًٍه ټْ کجټً یې پً ‪٤‬ٽ‪ ،‬کٌټتې‬
‫ًیدٽې هه‪ ،‬کٽً چې پً ِیوثخجه کې ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمو ٌټٍّثٻ ٍٔی ثـّتج هللا آًینتَي‬
‫لپپ ٔکجیض ٴجًي ٘جـذ شً کړی ثٌ ى٭ً هثِنجهٌ هټیوټٍ ‪ ،‬پٍښتصنٍ ثٌ ش‪ٙ‬تٱیې څمتً‬

‫‪314‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌِصً همفکمې ټً الًې پً څٍ ًٌځٍ کې ه‪ٍ٨‬ه ـپ ثٌ ٰ‪ٙ‬پ کړې ثٌ ځمکً یې ټً ټتْ‬

‫کٽن ‪ٙ٬‬ذ ًٌٌِصً خیٌشً لپپ ث٘يل مجټک شً ِپجًټې ‪.‬‬
‫هث پی اً ٌشيل ټیکٍثٻ ثـّج هللا آًینَي ډیٌه پً هټهّپً خڼتً خیتج کتړې‪ ،‬ٴتجًي‬
‫٘جـذ یې یٍ آًثٿ ِړی خٽٽی چې ه‪٨‬جً‪ٜ‬ینٍ لربې یې پً ډیٌ ـٍ٘ٽً شٌپجیتً ثًٌیتوې‪،‬‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ پً‬ ‫نٍمٍړی پً پجی کې ٌثیٍ‪ :‬هټصً خجیو هث پً ډثګً کړٿ چې هِیوثخجه ٌټٍّث‬
‫ٌلض کې ټً څٍکجټً ًکٍه ًٌٌِصً خیج ٰ‪٩‬جټً ٍٔه‪ ،‬کً څً ى‪ ،‬پتً ٔت‪٩‬دجشٍ کتې ٴتجټینې ‪،‬‬
‫ښکيل میٌَنً ‪ ،‬مٍخپ ثٌ ٌٰنیهٌ مٍؼٍه نً ٌٌ‪ ،‬لٍ ډیتٌه شٵتٍی مٍؼتٍهه ٌه‪ ،‬متج هلپٽتې‬
‫ه‪ٍ٨‬ی پً ؼٌیج کې پً ِٽګٍنٍ کّج ىٽصً ٌټیوٻ چې هلپٽٍ کجًٌنٍ هثؼٌثء یتج هلپٽتٍ‬
‫ـٵٍٴٍ ثٌ ؼَثيئ ه‪ٍ٨‬ثګجنٍ ه ـپ ثٌ ٰ‪ٙ‬پ ټپجًه پتً ٔت‪٩‬دجشٍ کتې ګٌځیتوٻ کتً څتً ىت‪،‬‬
‫لٽتک پٌیٕتجنً کتٍي ‪ ،‬لتٍ ىیهتج ه هٌه‬ ‫ًثشت‬ ‫هکجًٌنٍ ثؼٌثء ٌلض نیٍه ثٌ ٍیجس ش‬
‫ثٰ٭جنیٍ ه ًٍٔس لربه ًثشً ٌنً کړه ‪ ،‬ټتً مٌثؼ‪٩‬ینتٍ رسه همتجمًٍینٍ پتیٖ آمتو ښتً ثٌ‬
‫هٌثِ‪١‬ې ‪ ،‬پیٍّ ثٌ ًٌٍ ٴ‪ ًٙ‬خیمٍ لصمً ٍٔې ٌه ‪.‬‬
‫ه ؼيجهي موًِې ميصم‪،‬‬
‫ه ًٌهګتتٍ ٌالیتتض پتتً ِتتیوثخجهکې ټتتً ‪ ۱‬میجٔتتصې لتتومض څمتتً ًٌٌِتتصً ه‬
‫‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملؤمنین پً ثمٌ ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمتو ٘تجـذ کنتوىجً شتً ًثٌ‪ٍ٬‬ښتصپ ٔتٍ‪،‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا چې ه٘فنې ٔتجىو هی ٌثیتٍ پتً کٍمتً ًٌځ چتې ٴتجًي ٘تجـذ ټتً‬
‫ِیوثخجه څمً ًٌثنیوٌ‪ ،‬نٍ ه ههې ِیمې ِپین یٌٌ ثٌ مرشثنٍ ه ډیٌ مفدتض ټتً ثمٽتً‬
‫ًٌپّې ژړٻ ‪ ،‬لٍ همرششجخً ثمٌ ٌ چې ه‪ ً٬‬پجک ـجک‪ ،‬لپپ ً‪٨‬یض ه ثليٗ ټتً ثٌښتکٍ‬
‫رسه پٌیاٍه ثٌ کنوىجً شً الړ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ پً کنوىجً کې څً مٍهه ه خج‪ُ ٫‬پپ پً ِیمً‬
‫کې ه م‪٥‬يٌثټ‪٩‬ٽٍٿ موًِې رسپٌِصٍ ٌکړه ثٌ کٽً چې ه کنوىجً ًِبه ؼيجهي موًًِ‬
‫شجِیْ ٍٔه‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ ههې موًِې ه ميصم‪ ،‬پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬چې هثمٌیکتجیٍ‬
‫یٌ‪٬‬پ شٌميجټً یې څٽًٍکجټً ىموې هنوې شً ثهثمً ًٌکړه ‪.‬‬

‫‪315‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه کنوىجً ؼيجهي موًًِ یٍه ش‪٩‬ٽیمٍ ‪/‬ؼيجهي ثهثًه ٌه پً هې موًًِ کتې ى٭تً‬
‫‪٠‬جټدج ثٌِیوٻ‪ ،‬چې پً ‪٨‬جهي ـجالشٍ کې یې هینٍ هًٍِنً ٌیپ‪ ،‬لٍ هرضًٌس پً ٌلض‬
‫کې ه ؼګړې ټٍمړیٍ کٌښٍ شً شٽپ ‪.‬‬
‫ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمو ِؽجه ٘جـذ ههې موًيس ‪٨‬مٍمٍ مرش ثٌ ميتصم‪ .ٌ ،‬نٍمتٍړی‬
‫هموًِې ه چجًٌ پً ِمدجټاض رسخیٌه هکجٻ پً ثٌ هٌ کې ؼيجهي کٌښٍ شً ىت‪ ،‬شٽتٍ‪ ،‬پتً‬
‫هې ټړ کې ه کجخپ هٔاٻ ه ؼنګٍ کٌښٍ رسخیٌه پً کنوٍ ‪ ،‬شمجً ثٌ ِمنګجنٍکې نٍمتٍړي‬
‫هلپٽې موًِې ه‪٠‬جټدجنٍ پً مرش ؼيجهي ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کړې هه‪.‬‬
‫پً کنوىجً کې ه ؼيجهي موًِې ثٌ نًٌٍ ثړٌنو موثًٍِ ه‪٠‬جټدجنٍؼيجهي مرشتي‬
‫یٍه ميمً ثٌ ِمصً ٌ‪٤‬یٱً ٌه چې ٴجًي ٘جـذ پً ډیٌ ښً ډٌٻ ثؼتٌثء کتړه‪ ،‬نٍمتٍړی ه‬
‫لپپ رسٔجً ثليٗ‪ ،‬شٵٍی ثٌ ـّن ش‪٩‬جمپ پً ٌثِ‪ ً١‬شٍثنیوټی ٌ‪ ،‬چتې ه څٽتًٌٍ کٽٍنتٍ‬
‫پً ثٌ هٌ کې هموًِې ه ‪٠‬جټدجنٍ چې ٔمیٌ یې ه ‪ ۸۱۱۱‬ثٌ ‪ ۱۱۱۱‬پً منځ کې چٽیوٌ‪ ،‬ښتً‬
‫ًىنایٍ ٌکړي‪ ،‬هینٍ ٍهه کړٌ شً یې مصٍؼً کړي ثٌ ه موًِې ن‪ ،٥‬خٌٴٌثً ٌِجيت‪ ،‬ى٭ً‬
‫‪٠‬جټدج چې پً هې مٍهه کې پً یجهٌ موثًٍِ کې پجشً ٍٔي ټً ٴجًي ٘جـذ څمً یٍثٍې‬
‫ښې لج‪ٌ٠‬ې ټٌي ‪.‬‬
‫ه ؼيجهي موًِې ه مرششٍح رسخیٌه نٍمٍړي ټً ثمیٌثملتؤمنین ميمفمتو ‪٨‬متٌ‬
‫مؽجىو رسه ى‪ ،‬لًٍث نږهې ش‪٩‬ٽٵجس هًټٍهٻ‪ ،‬ثمیٌ ثملؤمین ٘تجـذ پتً نٍمتٍړي لتًٍث‬
‫ٍیجس خجًٌ هًټٍه ثٌ ههه ثِص‪٩‬وثه یتې هًک کتړی ٌ‪ ،‬ميلٽیتپ ثـمتو چتې ى٭تً ميتجٻ‬
‫هٴجًي ٘جـذ مٽګٌی ٌ‪ٌ ،‬ثیٍ چې ثکځه ٌلض مجٍهیګٌ یې ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ټیتو‬
‫چې پً مٍټٌ کې خً ًث‪٬‬ی‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ ختً یتې ټتً ځتج رسه ٌثلیّتض ثٌ همجښتجٿ ټتً‬
‫ملجنځً ًٌٌِصً خً یتې ٌثپتْ ًثٌٌړ‪ ،‬چتې ىمتوث ټتً ثمیٌثملتؤمنین رسه هنٍمتٍړی پتً‬
‫ىمیٕنٍ ثٌ نږهې م‪ٙ‬جـدض هالټض کٍي ‪.‬‬
‫کیتتوٻ‪ :‬ى٭تتً ميتتجٻ چتتې ثمٌیکتتجیٍ یٌ‪٬‬ٽګتتٌٌ پتتً‬ ‫ه ٔتتاٻ مفتتجرصه ثٌ ٍنتتوث‬
‫ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ شٌرسه کجٌٌ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ ٰتی‪ ٞ‬مفمتو ټتً لپٽٍؼيتجهي مٽګتٌٌ رسه‬
‫هلپپ ثِيمٍ ىیٍثه ههٰج‪ ٧‬پً لج‪ ٌ٠‬هثٰ٭جنّصج ٔاٻ شً شٽٽی ٌ ثٌ پً شمجً ٌالیض کې‬

‫‪316‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یې ؼيجهي هنوه شٌرسه کٍټً ‪ ،‬نٍمٍړی ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه پً کنوٍ کتې مفتجرصه پجشتً‬
‫ٍٔ‪ ،‬چې ًٌٌِصً ټً هٌِص‪ ،‬رسه همٍثٰٵې پً نصیؽً کې ه نًٌٍ ‪٠‬جټدتجنٍ ‪ٍ٬‬نتوې ًٌرسه‬
‫ٌ‪٨‬وه ٌٍٔه چې کنوىجً شً هًِیوټٍ الً خً ًٌکٍٻ کیږي ‪.‬‬
‫لٍ هٌِص‪ ،‬هلپپ شجًیمٍ ‪٬‬وً پتً ټتړ کتې کٽتً چتې ‪٠‬جټدتج لٽت‪ِ ٪‬تيؿ کتړٻ ‪،‬‬
‫کجنصی ٌ شً یٍ ٌثچٍٻ ثٌ ه ٔرب‪٬‬ج ثٌ خٽن پً لٍث یٍ ثنصٵجٻ کړٻ‪ ،‬ٴتجًي ٰتی‪ ٞ‬مفمتو‬
‫٘جـذ پً هې مٌـٽً کې هى٭ٍ کّجنٍ ټً ؼمٽتې څمتً ٌ چتې ٔترب‪٬‬ج شتً پتً الًه پتً‬
‫کې ژٌنوی پجشً ٍٔی ٌ‪ ،‬چې ًٌٌِصً هٔرب‪٬‬ج ٍنوث شً ٌثچٍٻ ٍٔ‪ ،‬ه ٔرب‪٬‬ج‬ ‫کجنصی‬
‫پً ٍنوث کې چې کٽً ه هٌِص‪ ،‬کّجنٍ ثٌ يس آی ثې ه مجمًٍینٍ ټمٍث ه‪٠‬جټدجنٍ همرشثنٍ‬
‫پٽټنً پیپ ٍٔه‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ ى‪ ،‬ه‪٠‬جټدجنٍ همرش پً ٘ٱض ٌپیژنوٻ ٍٔ چې ثمٌیکجیتجنٍ‬
‫ټٍمړی هکنوىجً ه ىٍثیٍ ډګٌ کٌ‪٬‬یړ ٍنوث ثٌ ًٌپّې ه کیٍخج ه ګٍثنصجنجمٍ ٍنوث شتً‬
‫ثنصٵجٻ کړ ‪.‬‬
‫پً ګٍثنصجنجمٍ ٍنوث کې ټً یٍ نی‪ ،‬کجٻ شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً نٍمتٍړی هى٭تٍ ټٍمړنیتٍ‬
‫خنویجنٍ ټً ؼمٽې څمً ٌ چې ًثليٗ ٍٔ‪ ،‬هکیٍخج پتً ٍنتوث کتې نٍمتٍړي ‪ِ ۱۱‬تیپجًې‬
‫ٴٌثنکٌی‪ ،‬ـٱ‪ ٦‬کړ چې پجشې ټْ ِیپجًې یٍ ټً ليٍ٘ څمً ًٌٌِتصً پتًٍه کتړ ثٌ پتً‬
‫هې شٍګً یې هٴٌثنکٌی‪ ،‬ه ـٱ‪ٌ ٦‬یجړ شٌالًِ کړ ‪.‬‬
‫هثمٌیکج ليٯ ؼيجه ثٌ ٔيجهس یې‬
‫ه ګٍثنصجنجمٍ ټً ٍنوث څمً ټً ًثلي٘یوًٌٌٌِصً نٍمٍړي یٍځپ خیج هثمٌیکتج پتً‬
‫ليٯ مّٽق ؼيجه پیپ کړ‪ .‬هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً هًیت‪ ،‬کتجٻ هلپٽتٍ ى٭ٍمؽجىتوینٍ پتً‬
‫مرش چې هؼيجهي موًِې ټً ٌلصٍ یٍ مٽګٌي ٌٌ هکنوىجً پً م‪ٌٌ٩‬ٯ ٌټٍّثټۍ کې‬
‫یې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض پیپ کړ‪ًٌٌِ ،‬صً یې پً ثً‪ّ٬‬ج ‪ٔ ،‬جٌټیکٍټ ثٌ میجنٕین ٌټّتٍثټیٍ‬
‫کې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض شً ثهثمً ًٌکړه پً هې ميجٻ نٍمٍړی ډیٌه مٍهه ه ؼنٍح ثٌ ؼنٍح‬
‫‪ٌ٬‬ح ـٌٍٍ ه‪٨‬مٍمٍ ن‪٥‬جمٍ کمیّیٍ همرشت پتً ـیتغ ىت‪ ،‬هنتوه ثؼتٌثء کتړه ‪ ،‬چتې‬
‫هؼيجهي کجًٌنٍ پً ن‪ ،٥‬ثٌ شٌشیذ کې یې مي‪ًٌ ،‬ٻ هًټٍه ‪.‬‬

‫‪317‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هکنوىجً ٌالیض پً ټٍړٌ یجهٌ ٌټٍّثټیٍ کې نٍمٍړي هیٍه مرشت ؼيتجهي ًىترب ثٌ‬
‫الًښٍه پً ـیغ لًٍث ډیٌ لومصٍنً شٌرسه کړٻ‪ ،‬همؽجىوینٍ ؼيجهي ٘ٱٍٯ یٍ متن‪،٥‬‬
‫کړٻ ثٌ ګڼ ٔمیٌ مؽجىوین یې مؤظٌ ٰ‪٩‬جټیض شً ثمجهه کتړٻ‪ ،‬پتً ٔتجٌټیکٍټ کتې ټتً ‪۱‬‬
‫کجټتتً لتتومض ًٌٌِتتصً نٍمتتٍړی هثِتتيمٍ ثمتتجًس همرشتتشجخً ټمتتٍث هًٌٍګتتج ٌالیتتض‬
‫هؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ .‬نٍمٍړي پً ًٌٍګج کې ى‪ ،‬ټٍټٍ ؼيجهي ِتیمٍ شتً‬
‫ِٱٌٌنً ٌکړٻ‪ ،‬ؼيجهي شٕکیيس یٍ من‪ ،٥‬کړٻ ‪ ،‬لٍ هىموې ؼيجهي لومض پتً شتٌڅ‬
‫کې یٍ ه ‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ کجٻ ه ًؼذ همیجٔتصې پتً ‪ ۸۸‬متً نیټتً ه چيجًٔتندې پتً ٔتپً ه‬
‫ٔيجهس ثًمج شتٌرسه ٔتٍ‪ .‬پتً هې نیټتً نٍمتٍړي ه ًٌٍګتج ٌالیتض هلتجٗ ًٌٍګتج‬
‫ٌټٍّثټۍ پً ٔجټۍ نجٌه ِیمً کې همجښجٿ ه ملجنځً ټً ؼا‪٨‬ض ًٌٌِصً لپٽٍ مٽګٌٌ شً‬
‫هینٍ ٌ‪ ٦٨‬کجٌٌ‪ ،‬چې ههښمن پً ىٍثیٍ نجڅجپٍ خٌیو کې پً ناً ٔتٍ ثٌ هٔتيجهس ټتٍړ‬
‫مٵجٿ شً ًٌِیو‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ پنځً ٍثمن شٌ ٔج پٌې ثًاٍ چې نٍمٍنً یٍ مفمو ‪ ،‬ثـمو ‪ ،‬ـّتن ‪،‬‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن ثٌ کٍچنی ِ‪٩‬و هي‪٩ِ ،‬و هنٍمٍړي هٔيجهس نتً څتً متٍهه ممکتې پیتوث‬
‫ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړي ه ټیٽٱٍ ټً الًې لپٽې کًٍنۍ شً ثـٍثٻ ًٌکړ چې پً نٍي پیوث ٍٔي ٌٍی‬
‫یٍ ِ‪٩‬و نٍٿ کیږهي ‪ ،‬لٍ ٴجًي ٘جـذ لپپ ه‪ ً٬‬کرشی ٌٍی پً هنیج کې ٌنً ټیو ځکً‬
‫نٍمٍړی پً ىموې ؼيجهي ِٱٌ کې ٔيیو ٍٔ ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هې ٌکړي چې پً ‪٨‬ٵدتی کتې‬
‫یې پً ؼنض کې ًِبګې پٌې یمې يش ‪.‬‬
‫ه ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفموِؽجه ٘جـذ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ٌړثنوې ٌٌیپ ٔتٍٻ‪ ،‬چتې ٴتجًي ٘تجـذ هلپٽتٍ مٽګتٌٌ ثٌ مص‪٩‬ٽٵینتٍ شتٌمنځ یتٍ‬
‫‪٬‬یٌمصنجٍ‪ٔ ٧‬م‪ ٚ‬هی‪ٔ ،‬م‪ٙ‬ج مج یٍ شٌثًٌِ ټً کٍٿ چج څمً خوه لج‪ٌ٠‬ه نً هه ثًٌیوټې‬
‫‪ ،‬ټٍٻ مٽګٌي یې هښً ٔم‪ٙ‬یض ‪ ،‬ښً ثليٴٍ ثٌ هیجنض ٘ٱض کٍي ‪.‬‬
‫ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ثِصجه مٍټٍي ـیجس هللا ټً ٴجًي ٘جـذ رسه ډیٌ ٌلض نږهې پجشتً‬
‫ٍٔی‪ ،‬نٍمٍړی ٌثیٍ‪ :‬ٴجًي ٘جـذ یٍ ‪٨‬ؽذ هینوثًه ِړی ٌ‪ ،‬مؽجىو ىت‪ ،ٌ ،‬ه‪ٌ٠‬یٵتض‬
‫خی‪٩‬ض یٍ ى‪ ،‬کړی ٌ‪ ،‬شدٽیٮ یٍ ى‪ ،‬نً ىیٌثٌٌ پً شدٽی٭ٍ ه‪ٍ٨‬س کې ختً یتې هًی ًٌځتې‬

‫‪318‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یجڅً ٍیجس ٌلض ټګجٌٌ ـصی کٽً نجکٽً شٌ څٽًٌٍ میجٔصٍ پً شدٽیٮ کې شٽٍ‪ ،‬هینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬یٍ‬
‫ى‪ ،‬نً ىیٌثٌٌ‪ ،‬ـصی هِٱٌ ثٌ ؼيجه پً ـجټض کې خً ًٌرسه یٍ خکْ ٌ چې کصجخٍنً خً پً‬
‫کې ٌ ثٌ ټً ٌٰ٘ض نً پً ثِصٱجهه یې م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍټً‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ خً ٌیپ چې هثِيٿ پتً‬
‫ټٍټٍ ٔ‪٩‬دٍ کې خجیو ‪٨‬مي کجً ٌکړٌ‪ ،‬ثِيٿ خجیو یٍثٍې پً ؼيجه یج ‪٨‬ٽت‪ ،‬کتې منفرصت نتً‬
‫کړٌ‪ ،‬خٽکې ټٍټې ٔ‪٩‬دې پً لپپ ځجی خجیو ميمې ٌخٍټٍ ثٌ لومض پً کې ٌکړٌ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ٌثیٍ ه ٴجًي ٘جـذ یٍ خپ خجًٍ ٘ٱض ٍىو ٌ‪ ،‬ټً هنیجًٍ ‪٨‬یٖ ٌ‬
‫نٍٓ رسه یې نً ټګیوه‪ ،‬ډیٌې ٍیجشې نٱتيل ًٌژې یتٍ نیتٍټې‪ ،‬کٽتً ختً چتې ټتً ؼيتجهي‬
‫موًِې څمً ؼيجهشً شٽٍ نٍ ثمجًس ًٌشً ګڼ ٔمیٌ مٍټٌث ًٌکٍٻ ‪ ،‬چې هه خً پتً ؼيتجه‬
‫کې شٌې ثِصٱجهه کٍټً‪ ،‬مګٌ کٽً خً چې خیٌشً ًث‪٬‬ی‪ ،‬ټٍٻ مٍټٌ ختً یتې ثړٌنتوه ثهثًٌ شتً‬
‫ٌِپجًٻ ثٌ ـصی ځجنصً یې یٍ مٍټٌ ى‪ ،‬نً پٌیاٍه‪ ،‬پتً موًِتً کتې یتې ه‪٨‬تجهي ‪٠‬جټتذ‬
‫‪ٍ٬‬نوې ِجهه ژٌنو کجٌٌ ‪.‬‬
‫ثٌ هٍٰثبتو ‪٨‬تجمې پمتٍثنی‬ ‫ه ثِيمٍ ثمجًس پً شٕکیيشٍ کې هىٌثس پمٍثنی ٌث‬
‫ٌٍیٌ مٍټٍي ثـموهللا م‪١‬ی‪ٌ ٪‬ثیٍ ‪ :‬ٴجًي ٘جـذ ټً هللا ش‪٩‬جټی څمً ٌیٌیتوٌنکی ثنّتج‬
‫ٌ‪ ،‬هیجنض یٍ ډ یٌ ښً ٌ‪ ،‬پً لپٽٍ ٌ‪٤‬جیٱٍ کې ٍـمض کٖ ثٌ نتً ِتصړی کیتوٌنکی ٌٌ ثٌ‬
‫کً ًښصیج ٌٌثی‪ ،‬خې ؼٍړې ِړی ٌ ‪.‬‬
‫ميلٽیپ ثـمو ٌثیٍ ‪ :‬پً یجهیږي یې کٽً خً مٍ چې پً مٍټٌ کې ِتٱٌ کتجٌ‪ ،‬ٴتجًي‬
‫٘جـذ خً پً ډیٌ لٍث ه ‪٬‬ږ شيٌس کجٌٌ ثٌ هـل پً ميجٻ ى‪ ،‬هٴٌثنکٌی‪ ،‬هشيٌس ډیتٌ‬
‫پجیدنو ٌ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـی جس هللا چې هثمٌیکج ليٯ ؼيجه کې ټً ٴجًي ٘تجـذ رسه نتږهې پجشتً‬
‫ٍٔی هی ٌثیٍ ‪ :‬ٴجًي ٘جـذ ه ؼيجهي ژٌنو یٍ ځجنګړی پٌٌګٌثٿ هًټتٍه‪ ،‬مٽګتٌي یتې‬
‫‪٨‬دغ ٌلض شیٌٌټٍ ثٌ خې ـج٘ٽً ګپ ٔپ شً نً پٌیاٍهٻ ‪ ،‬هًٌځې ختً یتې هًی ٌلصتً‬
‫هینٍ ٌ‪ ٦٨‬ثٌ خیج کجٌٌ ثٌ هثخً یٍ همٽګٌٌ شٌمنځ ه یٍه ځجنګړي شٌشیذ ټً ممې شٵّی‪،‬‬
‫کړی ٌ‪ ،‬ه ِيجً ثٌ مجښجٿ مّنٍ ثىکجً( أىکجً ثټ‪ٙ‬دجؿ ٌ ثملّجء) یې پً مٽګٌٌ ٍهه کٍٻ‬
‫ثٌ ‪٨‬ميل کٍٻ‪ ،‬کً خً مؽجىوین مٽګٌي کٍمې لٍث شً ًٌث ٌ‪ ،‬ثٌپً ټٍړځتجی ختً لصتپ نتٍ‬

‫‪318‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٴجًي ٘جـذ خً ‪٬‬ږ کړ‪ ،‬ىٽت هټٍړ لصٽٍ ىکٌ هللا ثکرب رشٌ‪ ٧‬کړا ثٌ کً خً پً کٍٿ ځجی‬
‫ښکصً کیوٌ نٍ ‪٬‬ږ خً یٍ کړ ه ښکصً کیوټٍ ىکٌ ِدفج هللا ٌثیجِض ‪.‬‬
‫ه‪٬‬تتً ًثٍ ه ډٌډ ه پیتتپ ثٌ پتتجی‪ ،‬مؽٽتتْ‪ ،‬لتتٍح ثٌ ىتتٌډٌٻ ـتتجالشٍ ثىکتتجً یتتٍ‬
‫ىمیٕنی م‪٩‬مٍٻ ٌ‪ ،‬ثٌ پً مٽګٌٌ یٍ ى‪ٍ ،‬هه کٍٻ‪ ،‬کً پً مؽجىوینٍ کې ه چج ِ‪ ،‬ٴتٌأس‬
‫نً ٌ ٍهه ‪ ،‬نٍ مؽدًٌٍٻ یٍ چې ټً نًٌٍ ٴجًیجنٍ مٽګتٌٌ څمتً ٴٌثنکتٌی‪ِ ،‬ت‪ٍ ،‬هه کتړی‪،‬‬
‫ملٍنځ ًٌشً شیٌ کړي شٌڅٍ یٍ ‪٨‬دجهس ِ‪ ،‬يش ‪.‬‬
‫لپٽٍ مؽجىوینٍ مٽګٌٌ شً یې پً ىمیٕتنۍ متيثکٌه کتې ه ژٌنتو ه ىتٌ ثړك آهثح‬
‫ثهثح ‪ ،‬همؽٽْ ثهثح ‪ ،‬ټً مرشثنٍ ثٌ کرشتثنٍرسه هګتٍٍثًې آهثح ثٌ‬ ‫ًٌښٍهٻ‪ ،‬هډٌډ‬
‫هثِې نًٍ مّنٍ آهثح یې مٽګٌٌ شً ًٌښٍهٻ ثٌ‪٨‬ميل ثړك شً یٍ هٌمٌه مصٍؼتً ٌ ‪ ،‬کتً‬
‫پًٍشً کتړه ِموِتصې یتې ًٌخجنتوې ‪٬‬تږ کتجٌٌ چتې ه ډٌډ‬ ‫خً چج پً چپ الُ ډٌډ‬
‫لٍړټٍ مّنٍنً ‪ٌ٠‬یٵً پً ښٍ الُ لًٍثک هی ‪.‬‬
‫ه ٴجًي ٘جـذ ه‪ ً٬‬ث٘يـٍ پٌٌګٌثٿ پً ډیٌه مّٽکٍ ‪ٌ٠‬یٵً ثٌه نیک ثليٴۍ پً‬
‫چٍکجټ کې ٌ چې پً ىیهج نً خٍػ کیوه ‪ ،‬خٽکې ثکځه هثِې ‪٨‬ٽاء ثٌ موًِین چتې ټتً‬
‫هه څمً پً ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ‪٨‬مٌ کې ٍیجس ٌ‪ ،‬ټً هه څمً یې ٍهه کړه کٍټً ‪ ،‬ههه پً مٽګٌشیتج یتٍ‬
‫ٰمٌ کجٌٌ‪ ،‬ځکً هٴجًي ٘جـذ ؼيجهي مٽګٌشیج یتٍثٍې ؼيتجه نتً ٌ‪ ،‬خٽکتې یتٍ ث٘تيـٍ‬
‫پٌٌګٌثٿ ٌ‪ .‬کً خً چج ٌلض ًٌرسه شیٌ کړ نٍ ټً ؼيجهنً ٍِث خً یې ه ٔم‪ٙ‬یض هث٘تيؿ‬
‫پً خٌلً کې ډیٌه ګټً کړې ٌه ‪.‬‬
‫ه ٴجًي ٘جـذ هؼيجهي مٽګٌٌ ٔمیٌ لًٍث ٍیجس ٌ‪ ،‬لٍ ه ىٌیٍه یٍ نً یٍثٍې نٍٿ‬
‫ٍهه ٌٌ خٽکې ه کًٍنۍ ه ‪٬‬ړٌ ‪ٌ ،‬ثټوینٍ ثٌ ٔميص ژٌنو پٍښصنً یٍ ى‪ ،‬شٌې کٍټً کً ختً‬
‫کٍٿ مٽګٌی ټً کًٍ څمً ِنګٌ شً ًثِصٍ ٍٔ‪ ،‬ٴجًي ٘تجـذ ختً ه یتٍه مٕتٱٶ ٴٌیتذ‬
‫‪ٍ٬‬نوې ه ټٍټٍ لپٽٍثنٍ پٍښصنې شٌې کٍټې ‪ ،‬چتې هث ډٌٻ ٘تمیمیض ثٌُ پتً لتًٍث ټتږٌ‬
‫لٽکٍ کې ټیوٻ کیږي ‪.‬‬

‫‪320‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ـیجس هللا ٘جـذ هٴجًي ٘جـذ ه ژٌنو ثٌ ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه لتًٍث ؼتجټدې‬
‫لج‪ٌ٠‬ې ټٌي‪ ،‬ه ټیکنې هثٌ هیوٌ ټً ثمٽً خً پتً هې کٱجیتض ٌکتړٌ‪ ،‬چتې ٴتجًي ٘تجـذ‬
‫هندٍ کٌی‪  ،‬ه‪ٌ٠‬یٵې م‪١‬جخٵض پتً ؼيتجه کتې پتً ث‪٨‬اټتٍ ثٌ ‪٨‬دتجهثشٍ رسه‬
‫کٍټٍ شً ډیٌه شٍؼً هًټٍهه‪ ،‬نٍمٍړي خً چتې ه ٌِتٽٍ ثٌمياشتٍ ه ثلیّتصٽٍ ټپتجًه‬ ‫ؼن‬
‫ختً پتً ټّتض کتې ه‬ ‫هثمجًس مرششجخً شً ه پیٍّ پیٕتنيجه کتجٌٌ‪ ،‬نتٍ ه ٌِتٽٍ شٌڅنت‬
‫مؽجىوینٍ ه مٍّثکٍنٍ مرصٯ ى‪ ،‬ټیکپ ٍٔی ٌ‪ ،‬ځکً نٍمٍړي خً پتً ؼديتً کتې لتًٍث‬
‫ډیٌ مٍّثکٍنً ټً ځج رسه ِجشپ شٌڅٍ مؽجىوین ټً ه‪ ً٬‬مّنٍ ‪٨‬مپ څمً خې خٌلې نً‬
‫يش ‪.‬‬
‫خجًٌ ٌکړا مج ( ټیکٍثٻ) چې کٽتً هٔتيیو ٴتجًي ٘تجـذ ٰتی‪ ٞ‬مفمتو ِتؽجه ه‬
‫ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ههه همٽګٌٌ څمً ځینٍ لج‪ٌ٠‬ې ٌثًٌېوې ثٌ خیجمې هټیکٽٍ پً ميجٻ ټً‬
‫ځجنً رسه ټفج‪ ٣‬کړې‪ ،‬نٍ خې ثلصیجًه متې ټتً ِتًبګٍ ثٌښتکې ٌخيېتوې ‪،‬هث پیاتً مجشتً‬
‫هٴجًي ٘جـ ذ ه هیجنض یٍه ځجنګړشیجښکجًه ٍٔه‪ ،‬ځکً ٍه لپپ هټیکٍثټۍ پتً ژٌنتو کتې‬
‫شٌثًٌِ ټً هثِې پیاې رسه نً ٌٿ من ٍٔی ‪ِ ،‬دفج هللا ‪ ،‬ه ٰصنٍپً هې ‪٨‬رص کې هٌمٌه‬
‫هیجنض ِجشپ ‪ ،‬چې شٖ یجه یې پً یٍه ِمض ٍړه خجنوې ثظٌ کٍي ثٌ ثٌښکې شٌې ًثخیٽٍي‬
‫‪ ،‬لٍ خیج مې ټً ځج رسه ٌٌیپ‬
‫ثین ِ‪٩‬جهس خً ًٌٍ خجٌٍ نیّض‬
‫شجندمتتٕو لتتوثی خمٕتتتتنوه‬
‫ًثځت ه‪٨‬جء ٌکړٌ ‪ ،‬چې مص‪٩‬جٻ ًح ش‪٩‬جټی هې ه ًـمض هلپٽٍخې پجیً لَثنٍ څمتً‬
‫پً مٍ ټٍټٍ مؽجىوینٍ خجنوې ى‪ً ،‬ـ‪ٌ ،‬کړي ‪ ،‬ثليٗ ‪ ،‬نیک ثليٳ‪ ،‬هیجنض ثٌ ٘رب متٍ‬
‫هې هللا ش‪٩‬جټی ن‪ٙ‬یذ کړي ‪ ،‬شٌڅٍ ه هنیج ثٌ ثلٌس ٰجبَین ٍٔ ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪321‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال غتذاملنان احمذ ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ثِيٿ شجًین ټً ٍړه ٌړٌنکٍ ٘فنٍ مجالمجٻ هی‪ .‬ه شجًین ه ؼجټدٍ ٘فنٍ ټً ؼمٽې‬
‫یٍ ى‪ ،‬ه ى٭ٍ شنکیٍ ٍملیجنٍ ثٌ ک‪٨ ،‬مٌه ٴجبتوینٍ هثِتصجنٍنً هي چتې پتً کت‪٨ ،‬متٌ یتې‬
‫هثِيٿ ټپجًه ًِب ًِب لومجس کړي ثٌ شٌ لپپ ٴجمض ټٍړ ه میړثنې ثٌ ٌیتجړ هثِتصجنٍنً‬
‫یې شٌ ٔج پٌې ثیاٍ‪.‬‬
‫کً ٍمٍ پمٍثنی شجًین پً هې خٌلً کې ه شنکیٍ ثشينٍ م‪٩‬تجى ثٌ م‪٩‬تٍى ‪ ‬ثٌ‬
‫ه مفمو خن ٴجِ‪  ،‬پً ٔج ه ځٍثنٍ ٴجبوینٍ خیٽګې ټٌي نٍ م‪٩‬جرص ثٌ نتٍی شتجًین‬
‫مٍ ى‪ ،‬پً هې خٌلً کې لٍثً نً هی‪.‬هث لربه ه ملٌ ‪ٍ٬‬نوې ًٌښجنً هه چې ه ثمٌیکتجیٍ‬
‫‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً ليٯ ٍمٍ ه رسټٍړي ؼيجه ډېٌ خٍػ ٍمٍ ه مّٽا مٽتض ځٍثنتجنٍ‬ ‫ؼيج‬
‫ثٌ شنکیٍ ٍملکیجنٍ پً ثٌ ه ٌثلیّض‪ .‬ىموٌی ٌٌ چې لپٽې ګٽتًٍینې ځتٍثنۍ ثٌ ګتييب‬
‫شمنیتک پتً‬ ‫ٔدجخٍنً یې ه هین ټً ٔم‪٩‬ې ځجً کړٻ‪.‬ىموٌی ٌٌ چې ه ثمٌیکجیٍ هؼتج‬
‫ٌړثنوې پً ټٍټً میړثنً ٌهًیوٻ‪ ،‬ه کٱٌ پً ټاکٌٌ یې ٰوثیٍ خٌیوٌنتً ثٌ ممتجمن ـمٽتې‬
‫ٌکړې شٌ هې چې خجاللٌه یې ه هللا ش‪٩‬جټی پً نرصس ه نړیٍثٻ کٱتٌي یٌ‪٬‬تپ ًٌٍ ثٌختً ثٌ‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌ یې ټً ىیٍثهه شیاصې شً ثړ کړٻ‪.‬‬
‫ه ٔيیوٌ ثشينٍ ه ٍِثنفٍ پً ټړ کې هث ځپ ه ى٭ً ځٍث ٴجبو یجه ًثشجنوٌٌ چې پتً‬
‫نٍې ځٍثنۍ کې یې ه ٘ٽیدٍ شجړثکګٌٌ پً لتيٯ مّتٽق ؼيتجه پیتپ کتړ ثٌ ډیتٌ ًٍ پتً‬
‫ؼيجهي میوث کې ه یٍه ٌشيل ثٌ ممکش ؼيجهي ٴجبو پً ـیغ ٌپٌژنوٻ ٍٔ‪ .‬ىتٍ کتې ‪،‬‬
‫ٔيیو مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو یجهٌٌ‪ . . .‬ى٭ً ِصًٍی چې ال پتٌ ؼيتجهي ثٰتٶ خٕتپړ نتً ٌ‬
‫ځٽیوټی چې ه ٔيجهس پً ګٽًٍینً ‪٬‬یږه کې همً ٍٔ‪.‬‬

‫‪322‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔيیو مي ‪٨‬دوثملنج أـمو‬

‫ٔيیو مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ه مفمو ٌث٘پ ٌٍی ه ـجؼٍ مفمو هیتن ملّتی پتً‬
‫ٴٍٿ ـّین لېپ پً ‪ ۸۴۹۸‬ىت ٓ کجٻ کې یې چتې ټتً ‪ ۸۳۱۴‬ىتت ٳ رسه ِتمٍ لتًٍي ه‬
‫کجخپ ٌالیض پً مٍِيٍ ٌټٍّثټۍ کې هنیج شً ًِبګې ‪٬‬ړٌ ‪ .‬ههٌی پٽٌنی کٽی هىموې‬
‫ٌټٍّثټۍ ه ـجؼٍ لیٽٍ کٽی هی مګٌ ٰ‪٩‬ي پً میجلیپ کيل کې ىّصٍګن هي‪.‬‬
‫ه مي ‪٨‬دوثملنج ه پیوثیاض کٽٍنً پً ثٰ٭جنّتصج کتې ه ٔتًٌٍیجنٍ پتً لتيٯ ه‬
‫ؼيجه ټً کٽٍنٍ رسه م‪ٙ‬جهٯ هی‪ .‬نٍمٍړی ى٭ً ميجٻ ٌٍېږېو چې ه کمٍنیَٿ پتً لتيٯ‬
‫ؼيتتجه ًٌٍ ثلیّتتصی ٌ ثٌ ه ثٰ٭جنّتتصج ىتتٌ کٽتتی ثٌ ٘تتفٌث ه ِتتمصٍ م‪ٌ٩‬کتتٍ ٔتتجىو ٌ‪،‬‬
‫نٍمٍړی پً ىمتوې ثنٵتييب متجـٍٻ کتې ًثِتًب ٔتٍ نتٍ ځکتً یتې ؼيتجهي ؼتيخې ټتً‬
‫پً ٍړه ثٌ همج‪ ٫‬کې ځجی ٌنیٍ‪.‬‬ ‫کٍچنیٍث‬
‫هینٍ ٍهه کړې‬
‫نٍمٍړي ثخصتوثيئ ٍهه کتړه ټتً ښتٌٍنځٍ پیتپ کتړه ثٌ ه هًیت‪ ،‬ټتٍټګٍ پتًٍې یتې‬
‫ښٌٍنځی ٌثٌیً پً ٔپږ کٽنۍ کې یې ه هینٍ ٍهه کړٌ ش‪٩‬ٽت‪ ،‬پیتپ کتړ ه ٰٵيتې ثٌ نتًٌٍ‬
‫کصجخٍنٍ یې ټً لپپ نیکً ثٌ ه لپٽې ِیمې ټً ممصٽٱٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمتٍ‬ ‫هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ټٍمړ‬
‫څمً ٌټٍِصپ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیک پً ميجٻ یې پً کجختپ کتې ه ٔتيیو متي م‪٩‬تجى هللا ثٌ‬
‫ٔيیو مي خًٍؼج ًـمياهلل پً موًٍِ کې هینٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکتړ ه‪٬‬تً ًثٍ یتې‬
‫څً ميجٻ ه ننګٌىجً ٌالیض پً هًٌنټً کې پً ؼيجهي موًًِ هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ٘ویٵیً کې ى‪،‬‬
‫هینٍ ش‪٩‬ٽ‪ٌ ،‬کړ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثملنج ه لٍِتض ٌالیتض پتً م‪٥‬يتٌ ثټ‪٩‬ٽتٍٿ موًِتً‪،‬ه پجکّتصج پتً ټتپ‬
‫هًِمنو کمپ کې پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـنٱیً ثٌ ه پٌاًٍ پً خج‪٬‬دجنج کمپ کې پً هثًثټنؽتجر‬
‫موًِتتً کتتې هینتتې ٍهه کتتړې ٌکتتړې ثٌ ه ٴتتٌث کتتٌی‪ ،‬شٱّتتیٌ ثٌ شٌؼمتتً یتتې ه لیتترب‬
‫پاصٍنمٍث پً ٍ٘ثخۍ ٔجمن‪ ًٍٙ‬کې ټً ٔین ثټٵٌآ مٍالنج نًٍثټيجهي ٘جـذ څمً ٌکړه‪.‬‬

‫‪323‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼيجهي ژٌنو‬
‫مي ‪٨‬دوثملنج ټٍمړی ځپ ى٭ً پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې ثًٔبثک ٌکړ کٽً چې یې ه‬
‫ننګٌىجً ٌالیض پً ؼيتجهي موًِتً کتې هینتې ٍهه کتړې کتٍټې‪،‬ه ثِتيمٍ ثمتجًس پتً‬
‫ؼيجهي موثًٍِ کې خً ى٭ٍ ‪٠‬جټدجنٍ ِدٵٍنً ٌیپ چې ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً ٌلتض ختً‬
‫ؼيجهي ؼديٍ شً شٽپ‪،‬ؼيجهي متوثًُ پتً ډیتٌٌ ٌالیتجشٍ کتې ٌٌ ثٌ پتً ًٍګٍنتٍ مؽجىتو‬
‫‪٠‬جټدج پً کې پً ٍهه کړٌ خٍلض ٌٌ‪.‬ه‪٠ ً٬‬جټدج خً چې ؼيجهي ؼديتٍ شتً شٽتپ ٍیتجشٌه‬
‫ٌلض خً یې مرشي ه کنوىجً ه ؼيجهي موًِې ه مرش ثٌ نٍمٍيت مؽجىو ٔيیو ٴتجًي‬
‫ٰی‪ ٞ‬مفمو ِؽجه پٌ ‪٬‬جړه ٌه‪ ،‬مي ‪٨‬دتوثملنج ثـمتو ټتٍمړی ځتپ هثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫ٌثکمنۍ پً ًٌٌِصٍ کجٻ ه ‪٨‬مٌ پً ‪ ۸۱‬کٽنۍ کتې ه ٔتيیو ِتؽجه ٘تجـذ شتٌ مرشت‬
‫النوې ه شمجً ٌالیض ؼيجهي ؼديجشٍ شً الړ چې هث یې پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې ټتٍمړنی‬
‫ګډٌ ٌ‪.‬‬
‫ټً هې څً مٍهه ًٌٌِصً چې ثمٌیکتجیٍ ‪٠‬تج‪ٍ٬‬س پتً ثٰ٭جنّتصج یٌ‪٬‬تپ ٌکتړ متي‬
‫‪٨‬دوثملنج ثـمو ى‪ ،‬ه ډیٌٌ نًٌٍ مؽجىوینٍ پً ٔج ټً ىیٍثه څمً ٴدجیيل ِیمٍ شً پتً‬
‫یې ؼيجه ى‪ ،‬پیپ کړ‪.‬‬ ‫ىؽٌس مؽدًٍ ٍٔ ثٌ ټً هینی ٍهه کړٌ شٌ څن‬
‫نٍمٍړي هث ځپ لپپ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس ه لٍِض ټً ٌالیض څمً پیپ کړٻ‪ ،‬ټتٍمړ‬
‫خٌیوٌنً یې ه نًٌٍ مؽجىوینٍ پتً مٽصیتج ه لٍِتض ښتجً پتً شتٍپهٍ پجټتک ثٌ ختجک پتٌ‬
‫ٌټٍّثټۍ ٌٌ‪.‬نٍمٍړی چې ه ‪٠‬جټدۍ پً ميجٻ پً هې ٌالیض کې ثٌِتیوټی ثٌ خٽتوشیج یتې‬
‫هًټٍهه ټً ټٍمړنیٍ کّ جنٍ څمً ٌ چې پً هې ٌالیض کې یتې پتً چٌیکتٍ ثٌ ًٌٌِتصً پتً‬
‫شيجؼمٍ خٌیوٌنً کې خٌلً ٌثلیّصً‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ه لپٽې ؼيجهي ٌړشیج ټً ثمٽً ًٌٌِصً ه ؼيجهي مٽګٌٌ لپپ‬
‫شٕکیپ ؼٍړ کړ چې پً پیپ کې ههه شٌ ٴٍمنوه النوې ه مؽجىوینٍ ٔتمیٌ ‪ ۸۸‬شنتً ٌٌ ثٌ‬
‫ٍیجشٌه یې ه لپٽې ِیمې ‪٠‬جټدج مٽګٌي ٌٌ مګٌ ًٌٌِصً یې ه مٽګٌٌ ٔمیٌ شٌ ټّتګٍنٍ‬
‫٘جـذ‬ ‫ثٌ ِٽګٍنٍ ًٌِیو چې ه ىیٍثه ه ٌشيل ؼيجهي ِجالً مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫شٌ مرش النوې یې ه ثِيمٍ ثمجًس پً چٍکجټ کې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض کجٌٌ‪.‬‬

‫‪324‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې ه ىیٍثهټً ؼنٍح لصتیځ رسه ه ٌٍیٌِتصج‬

‫پً رسـوي ٴدجیيل ِیمٍ کې مؽجىوینٍ لٱیً ؼيجهي مٌثکتَ ؼتٍړ کتړٻ ثٌ ټتً ىمتوې‬
‫ځجیً یې پً رسـوي ‪٨‬يٴٍ کې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پتً مٌثکتٌَ ثٌ ګَمتٍ شيتجؼمٍ خٌیوٌنتً پیتپ‬
‫کړٻ‪ .‬مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ه ؼيجهي خٌیوٌنٍ ههې ټړ ټً ټٍمړنیتٍ ګتډٌنٍثټٍ څمتً ٌ‬
‫چې ه خټۍ‪ ،‬مڼې کنډٌ‪ ،‬ټٍثړه‪ ،‬منګړیصۍ‪ ،‬ماې کنډٌ‪ ،‬شٌلٍيب ثٌ نًٌٍ رسـوي ‪ٌ٬‬ییٌَ‬
‫‪٨‬يٴٍ کې خیج خیج پً ثمٌیکجیجنٍ ثٌ ه ى٭ٍی پً ګٍډثګیجنٍ ځپٍنکٍ خٌیوٌنً ٌکړٻ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ه لٍِض ٌالیض پً ډیٌی ‪٨‬مٽیجشٍ کې ټتً لپٽتٍ مٽګتٌٌ رسه‬
‫لېتپ ٌټّتٍثټیٍ ه‬ ‫خٌلٍثٻ ٌ ټً هې ؼمٽې ه لٍِض ٌالیض ه ٴٽنوً ثٌ ه پکصیتج ه ؼتج‬
‫مٌث کٌَ پً ٰصفً کې یې مي‪ًٌ ،‬ٻ هًټٍه‪ .‬ه لٍِض ٌالیض ه ‪٨‬ٽیٕیٌٌ ٌټّتٍثټۍ ٰصفتً‬
‫چې ه لٍِض ٌالیض ډیٌٌ مؽجىوینٍ پتً کتې خٌلتً هًټتٍهه ه ى٭تً ٌلتض یتٍه ِتًبه‬
‫ؼيجهي کجًنجمً ٌه‪ ،‬لٍ مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ځکً ههې ٰصفې پً لٍنو پٍه نً ٔتٍ چتې‬
‫ټً ٰصفې ًٌٌِصً ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټمٍث پً مبدجً کتې ه لٍِتض ه ټّتٍ شنتٍ نتًٌٍ‬
‫ه مي ‪٨‬دوثملنج یٍ شکړه مؽجىو مٽګٌی مي م‪١ٙ‬ٱی ى‪ ،‬ه ٔيجهس‬ ‫مؽجىوین شٌ څن‬
‫ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬‬
‫‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ چې ټً ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ رسه ِتمٍ لتًٍي ه متي ‪٨‬دتوثملنج‬
‫ثـمو پً ؼيجهي ژٌنو کې ټً ـٍثهظٍ ډک کجٻ ٌ‪ ،‬ههې کجٻ پتً ټٍمړیتٍ کتې نٍمتٍړی ه‬
‫لٍِض پً ٌالیض کې ه ثمٌیکجیجنٍ پً یٍه نجڅجپې ـمٽتې کتې ههښتمن پتً ثِتجًس کتې‬
‫ًث‪٬‬ی ثٌ ه خګٌثٿ ٍنوث شً ثنصٵجٻ ٍٔ‪ .‬نٍمٍړی ‪ٔ ۱‬پې پً هې ٍنتوث کتې مفدتٍُ ٌ ثٌ‬
‫ثمٌیکجیٍ پٽټٍنکٍ شٌې شفٵیٵجس کٍٻ‪ .‬ثمج ټً ټٍټٍ ش‪٩‬يیدٍنٍ رسه رسه یې ى‪ ،‬ټً نٍمٍړي‬
‫هث ث‪ً٨‬بثٯ ٌثنمیّض چې ٍه ‪٨‬دوثملنج ثـمتوی‪ .،‬ټتً ‪ًٌ ۱‬ځتٍ ًٌٌِتصً نٍمتٍړي ه هللا‬
‫ش‪٩‬جټی پً نرصس رسه ټً هې ٍنوث څمً نؽجس ٌمٍنو ثٌ یٍ ځپ خیج پً ؼيجهي ډګٌ کتې‬
‫ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ٌ٘پ ٍٔ‪.‬‬
‫ټً ٍنوث څمً ه ًثلي٘یوٌ ًٌٌِتصً نٍمتٍړي هپکصیتج ٌالیتض ه ښتٍثک ثٌ ِتټٍ‬
‫کنډٌ پً ‪ٌ٬‬نیٍ ِیمٍ کې ه ؼيتجهي ؼديتې ه ٰ‪٩‬تجټٍټٍ کتجً پیتپ کتړ‪ .‬هث ِتیمً چتې ه‬

‫‪325‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘تجـذ‬ ‫ًٌٍٔي ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ ه ىیٍثه ه ٌشيل مؽجىو مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵتج‬
‫ؼيجهي ِنګٌ ٌ هث ځپ ه نٍمٍړي شٌ رسپٌِصې النوې متي ‪٨‬دتوثملنج ثـمتو ثٌ ًٌرسه‬
‫ِٽګٍنٍ مؽجىوینٍ پً کې ه ‪ٌ٬‬يب ثٔ٭جټګٌٌ پً ليٯ ؼيجه ‪٨‬مٽیجس پیپ کړ‪.‬‬
‫ثٌ ثٌړي کې مي ‪٨‬دوثملنج ثـمتو ثٌ ًٌرسه مٽګتٌٌ‬ ‫ه ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ پً پرس‬
‫یې چې ٔمیٌ یې ه ‪ ۳۱۱‬شنٍ مؽجىوینٍ پً ٔجٌلٍث کې ٌ ه پکصیج ٌالیض پتً ِتټٍکنډٌ ثٌ‬
‫ٔجٌلٍث ِیمٍ کې پتً ثمٌیکتجیٍ ثٔت٭جټګٌٌ پتً ټّتګٍنٍ ممصٽتٲ ثټنتٍ‪ ٧‬خٌیوٌنتً ټکتً‬
‫چجٌهنې‪،‬کمینٍنً‪ ،‬شٍ‪٬‬نویَ خٌیوٌنً ثٌ ثِصٕيجهي ‪٨‬مٽیجس شٌرسه کړٻ چتې هښتمن شتً‬
‫یې ه رسثٌ مجٻ هًثنً شٽٱجس ًٌٍِٻ‪ .‬متي ‪٨‬دتوثملنج ثـمتو چتې ه لپٽتٍ هې ٰجشفجنتً‬
‫م‪ٌ٩‬کٍ ٌیډیٍیٍ ٘فنې یې ى‪ ،‬ظدصٍټې ثٌ نرشٌټې پً ټٍمړي ځتپ یتې پتً مّتصنو ٔتکپ‬
‫لٽکٍ شً ٌښٍهٻ چې ثمٌیکجیٍ ټجنګٍنً مجشیتوالی ‪ ،‬پتً شیاتصً ثړ کیتوالی ثٌ ختجاللٌه ه‬
‫خجًٌهٌ پً ملدٍ کې ټتٍلړه کیتوالی يش‪ .‬ه متي ‪٨‬دتوثملنج ثـمتو ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ‬
‫مّصنوٌ ٌیډیٍګجنٍ نً یٍثٍې ه مؽجىوینٍ ًٌـیجس پیجٌړي ثٌ ههښمن شدٽی٭تجس هًٌ‪٫‬‬
‫ظجخض کړٻ خٽکې پً ‪٨‬جمً میډیج کې یې ى‪ ،‬ټٍیتً ىنګجمتً ًثٌیاتً کتړه شتٌ هې چتې شتٌ‬
‫چینٽٍنٍ پً هې ث٘وثًثشٍ شدرصې ٌکړې‬ ‫ثټؽَیٌې ثٌ نًٌٍ نړیٍثټٍ ٔدکٍ پًٍې ټیٽٍیٌَ‬
‫کې ى‪ ،‬ه مؽجىوینٍ ټپجًه یتٍه‬ ‫ثٌ شدٽی٭جيت ؼن‬ ‫پً ًٌث‬ ‫چې هث ه پٍځٍ خٌیج شٌ څن‬
‫ميمً خٌیج ثٌ ټجکٍنکی پړثٌ ٌ‪.‬‬
‫ځینې لج‪ٌ٠‬ې یې‬
‫ه مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ه موًِې ه ميجٻ مٽګٌي ٌثیٍ چتې نٍمتٍړی ټتً پیٽتً یتٍ‬
‫ممٽ‪ ٚ‬ثٌ مؤهح ثنّج ٌ پً موًِتً کتې یتې ټتً مٽګتٌٌ رسه نیکتً ًٌیتً‪ ،‬ه ثِتصجهثنٍ‬
‫ثـًبثٿ ثٌ ه ٌلض ټً ‪ٜ‬یج‪ ٧‬نً ځج ِجشپ ټً ميمٍ ٘ٱجشٍ څمً ٌٌ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ؼيجهي مٽګٌي ٌثیتٍ چتې ى٭تً ه ثیعتجً ‪ ،‬ثِتصٵجمض ثٌ شفمتپ ٘تٱجس‬
‫هًټٍهٻ نٍ ځکً یې ؼيجهي شکجټیٲ خٌهثٔض کٍالی ٍٔٻ‪ .‬یٍ ځپ چې ټتً لپٽتٍ مٽګتٌٌ‬
‫رسه ه ټٍثړه رسـوي ِیمې شً پً ‪ٌ٬‬نیتٍ الًٌ ه ‪٨‬مٽیتجشٍ ټپتجًه ًٌث ٌ پتً الًه کتې یتې‬

‫‪326‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هي ثٌ ِ‪ ،‬مَٻ نتً يش کتٍټی‪ .‬نٍمتٍړي لپتپ‬ ‫ٌټیوٻ چې ه یٍه مؽجىو خٍټٍنً ٔٽیو‬
‫خٍټٍنً ىموې مؽجىو شً ًٌکړٻ ثٌ لپٽً یې پً ى٭ٍ ٔٽیوټٍ خٍټٍنٍ کې مَٻ رشٌ‪ ٧‬کړ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ه ؼيجه ټٍمړ کٽٍنً ه شکجټیٱٍ ثٌ ثٍمٍیاصٍنٍ ټً ثړلً ډیٌ‬
‫ثٰتيُ ثٌ ٰٵتٌ ٌ‪.‬‬ ‫ِمض کٽٍنً ٌٌ چې ههې شکجټیٱٍ ټً ؼمٽې یٍ ى‪ ،‬ه مؽجىوینٍ متج‬
‫لٍ ه مي ‪٨‬دوثملنج ثلنو پً ٔج ه ټٍی ‪َ٨‬ٿ څاصنجنٍ ټً هې ـجالشٍ رسه پً ډیٌ ىمض‬
‫ډ‪ٌ٬‬ې ٌٌىٽې‪ .‬یٍ مٽګٌی یې ٌثیٍ یتٍ ٌلتض پتً ٴدتجیيل ‪٨‬يٴتً کتې ـجټتض لتٌثح ٔتٍ‬
‫نٍمٍړي ه لپپ مٌکَ مؽجىوین ډیٌی ه شٌؼمې ټپتجًه موًِتې شتً ٌټیتږٻ ثٌ لپٽتً پتً‬
‫هثِې ـجٻ کې چې یٍثٍې څٽًٍ ًٍه کٽوثًي ًٌرسه ٌې ټً ٔپږٌ مؽجىوینٍ رسه هټتٍثړه‬
‫ؼيجهي ِیمې شً الړ ىٽصً یې ډیٌ ٌلتض پتً ىمتوې کمتً لٌڅتً ګتٍٍثًه ٌکتړه چتې ه‬
‫یې نًٍ ؼيجهي رضًٌیجس ى‪ ،‬پٌې ًٰ‪ ٪‬کٍٻ‪.‬‬ ‫مؽجىوینٍ ه ث‪٨‬جٔې ثخجشې شٌ څن‬
‫مي ‪٨‬دوثملنج خً ىمیًٕ ٌیپ چې مؽجىوین خجیو ه ٌُ م‪١‬جخٶ ثِتدجخٍ ټتً شيیتې‬
‫ًٌٌِصً پً هللا ش‪٩‬جټی خجنوې شٍکپ ٌټٌي‪ .‬هه خً ٌیپ چې ثمیٌثملؤمنین مي مفمتو ‪٨‬متٌ‬
‫مؽجىو مف‪ ٞ‬پً هللا ش‪٩‬جټی خجنوې شٍکپ هًټٍه نٍ ځکً هللا ش‪٩‬جټی خٌی ًٌپً ن‪ٙ‬تیذ کتړ‬
‫ثٌ چې ههې شفٌیک پیپ پً شٍکپ ٍٔی خجیو شٍکپ ىېٌ نً کړٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ هینٍ پٍىجنٍ شً ژًٌ ثـًبثٿ هًټٍه پً ىٌ ؼيجهي کجً کتې‬
‫یې ه ى٭ٍی مًٍٕه ثلیّصً ـصتی ډیتٌه ځٽتً ختً یتې متوًُ ‪٨‬جملتج لپتپ مٌثکتَ شتً‬
‫ًثٌ‪ٍ٬‬ښصپ شٌ څٍ مؽجىوینٍ شً ٌ‪ٌ ٦٨‬کړي ثٌ ه ؼيجه ثـکجٿ ثٌ مّجبپ ًٌشً خیج کړي‪.‬‬
‫څٍ شنً هینٍ ‪٨‬ٽاء کٌثٿ چې پً رسـوي ِیمً ټٍثړه کې یې ه مي ‪٨‬دتوثملنج ټتً‬
‫مٌکَ څمً ټیونً کړې ٌثیٍ چې مؽجىتوینٍ یتې ؼتي ل‪ٍ٘ٙ‬تیجس هًټتٍهٻ ‪ ،‬ه ث٘تيؿ‪،‬‬
‫ثليٗ ثٌ هیجنض ټً ثړلً ډیٌ ښً ٘ٱجس پً کې مٍؼٍه ٌ‪.‬‬
‫ٔتتيجهس یتتې‪ :‬متتي ‪٨‬دتتوثملنج ثـمتتو ختتجاللٌه ه ‪ ۱۱۱۱‬متتیيهي کتتجٻ ه ثکصتتٍخٌ ه‬
‫میجٔصې پً ‪ ۱۱‬مً نیټً ه یکٕندې پً ًٌځ متجٍهیګٌ ميتجٻ ى٭تً ٌلتض ه ٔتيجهس ټتٍړ‬

‫‪327‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٵجٿ شً ًٌِیوکٽً چې ه پکصیکج ٌالیض پً رسـوي ِتیمً ټتٍثړه کتې ه ثمٌیکجیتجنٍ ټتً‬
‫کمین رسه ممجمن ٍٔ‪.‬‬
‫نٍمٍړي پً ًٌٌِصۍ ًٌځ ى‪ ،‬ټً ثمٌیکجیجنٍ ثٔ٭جټګٌٌ رسه پً میړثنً مٵجٌمض ٌکړ‬
‫ثٌ ه څٍ ثمٌیکجیٍ ککٌٌ ټً ً‪٬‬ړٌټٍ ًٌٌِصً خجاللٌه ه ٔيجهس ټٍړ مٵتجٿ شتً ًٌِتیو‪.‬ثنج‬
‫هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه یجهٌنې ٌړ هه چې ه ٔيیو مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو کًٍنۍ یٍه ؼيجهي کتًٍنۍ هه‬
‫چې ټً هه ًٌٌِصً یې هٌه نًٌٍ ًٌٌڼً ٔيیو ثمیٌګپ ثٌ ٔيیو نًٍ مفمو ى‪ ،‬ه ؼيجه پً‬
‫الًه کې ٔيیوث ٍٔٻ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ؼنجٍه پً ٴدجیيل ِیمً میٌثنٕجه کې ه ًٍګٍنٍ مؽجىتوینٍ ثٌ ميتجؼٌینٍ‬
‫پً ګډٌ رسه ثهثء ٍٔه ه ؼنجٍې پً مٌثِتمٍ کتې یتې ٌشتيل مؽجىتو ثٌ ل‪١‬یتذ ثِتصجه‬
‫مفمو یجرس چې څً مٍهه ٌړثنوې ټً ٍنوث څمتً ًثلٍٔتی ٔتٍی ٌ ٍړه ٌړٌنکتې ٌینتج‬
‫ٌکړه ثٌ ًٌٌِصً ه ثِيمٍ مدجًٍې ه الًې هه‪ ً٬‬ځٍث ٴجبو مي ‪٨‬دوثملنج ثـمو ؼّو‬
‫لتجًٌٌ شتً‬ ‫ه ىؽٌس ثٌ ؼيجه پً ىموې ٴدجیيل ِیمً کې ه ګڼٍ نًٌٍ ٔيیوثنٍ شٌ څن‬
‫ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ًٌؿ یې ښجه ثٌ یجه یې شٽپجشې ثًٌِ‬

‫❊❊❊‬

‫‪328‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي دستګیز صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ليٯ ه ؼيجه یٍه شٍهه ثٌ هښمن ځپٍنکٍ ِیمً ه ىیتٍثه پتً‬
‫ٔاٻ ‪ٌ٬‬ح کې هخجه‪٬‬یْ ٌالیض ٌ‪ .‬هث ٌالیض کً څً ى‪ ،‬هؼيجهي لٍځاض پً ٌړثنوې‬
‫لًٍث ډیٌ مٍثنت‪ ٪‬ثٌ مٕتکيس پتً کتې مٍؼتٍه ٌ‪ ،‬چتې ټتً هې ؼمٽتې پتً ِتیمً کتې ه‬
‫ثمٌیکجپٽٌٍ ټتٍپکٍ ٴٍمنتوثنجنٍ ثٌ ٌِتٽٍثټٍ ـجکمیض‪،‬ههښتمن ٰٕتجً‪ ،‬هٌِتٽٍ‪ ،‬ؼيتجهي‬
‫ثمکجنجشٍ نً مٍؼٍهیض ثٌ هىیٍثه پً ؼنٍح کې ټً ګٌمٍ ؼيجهي ِیمٍ څمً ټٌیتٍثټی ثٌ‬
‫همؽجىوینٍ مفجرصه ـجټض ه یجهٌټٍ ٌړ هي‪.‬‬
‫لٍ ټً هې ټٍټٍ مٍثن‪ ٍ٩‬ثٌ مٕکيشٍ رسه رسه ههې ٌالیتض ‪٬‬یتًٍ ثٌټتْ ثٌ ثیعتجًګٌ‬
‫مؽجىوین ٌشٍثنیوٻ چې ه یٌ‪٬‬پ ټً آٍمٍ رسه ډ‪ٌ٬‬ې ٌٌىٍ‪،‬ه مٍثن‪ ٍ٩‬ثٌ لنډٌنٍ ـ‪ٙ‬تجً‬
‫مجس کړي ثٌههښمن پً ٌړثنوې هؼيجهي لٍځاض یٍ پجیوثً ِنګٌ ًثمنځصً کړي‪.‬‬
‫خجه‪٬‬یْ ه ؼيجه پتً شیتٌه ټّتیَه کتې ه ىیتٍثه پتً ِت‪١‬فً یتٍ نٍمتٍشی ثٌ ‪٬‬ٽتی‪،‬‬
‫ځپٍنکی ِنګٌ ٌ‪،‬چې خیتج خیتج پتً کتې هښتمن ِتمض شٽٱتجس ٌټیتوٻ‪،‬رسه ټتً هې چتې‬
‫هخجه‪٬‬یْ ه ؼيجهي ٰصٍـجشٍ پً ثمصیجٍ کې ټٍٻ ى٭ً مؽجىوین ثٌ مؽجىو ثٌټْ رشیتک‬
‫هی چې پً شیٌٌ څٍکٽٍنٍ کې یٍ ٴٌخجنۍ ًٌکړې‪،‬لٍ یٍ کْ چتې پتً هې ٌالیتض کتې ه‬
‫ؼيجهي لٍځاض مفٌک ثٌ مدصکٌ خٽپ کیږي ثٌه خجه‪٬‬یْ ٌټْ ًٌشتً ه لپتپ ؼيتجهي‬
‫الًښٍه پً ًِبګً ګًٍي ٔيیو مٍټتٍي هِتصګیٌ ٘تجـذ ٌ‪.‬ى٭تً څتٍک چتې پتً لپتپ‬
‫ؼٌأس‪ ،‬ثیانوثً ‪،‬ثليٗ ثٌ ٴٌخجنۍ رسه یې پً خجه‪٬‬یْ کې نتً یتٍثٍې ه‪٨‬ٽنتٍ ؼيتجه‬
‫خنّټ کیاٍه خٽکې ه هللا ش‪٩‬جټی پً مٌِصً ثٌ موه یې ؼيجه ههې ٌالیض ګٍټ ګٍټ شً‬
‫ٌ‪٬‬ځجٌٌ ثٌ ثٌټْ یٍ هؼيجه ىٌثړلیَ ميشړ شً شیجً کړ‪.‬‬
‫ًثځت هټصً څٍٔیدې ههې ممًٍمؽجىو پً ژٌنو پیاٍ ٌ‪٬‬ږیږٌ ‪.‬‬

‫‪328‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي هِصګیٌ ‪‬‬

‫مٍټٍي هِصګیٌ ه ـجؼٍ ث٘پ لج ٌٍی ه ـجؼٍ ٰی‪ ٞ‬مفمولج ملّی پً ٴتٍٿ‬
‫پاصٍ ‪ /‬نًٍٍی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىتٶ کتجٻ کتې ه ختجه‪٬‬یْ ٌالیتض ه خجالمٌ‪٬‬تجح ٌټّتٍثټۍ ه‬
‫چٽٍنک پً کيل کې پً یٍه هینوثًه کًٍنۍکې ٍیږیوټی ‪.‬‬
‫نٍمتتٍړي همجٔتتٍمصٍح پتتً ميتتجٻ ټتتٍمړنۍ ٍهه کتتړې پتتً لپتتپ کتتيل کتتې شتتٌرسه‬
‫کړې‪ًٌ،‬پّې یٍ ه خجالمٌ‪٬‬جح ه ؼيجنوٌِصې پً ِیمً کې همٍټتٍي مفموٌٍیٌ٘تجـذ‬
‫پً نجمً ه ِیمې ټً یٍه ممًٍ ‪٨‬ج څمً هینٍ ش‪٩‬ٽیاس شٌالًِ کړٻ‪ًٌٌِ .‬تصً نٍمتٍړي‬
‫ه خجه‪٬‬یْ ٌالیض پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ه‪٬‬تً ًثٍ ه ىتٌثس ‪ٌٰ ،‬ثه‪،‬کنتوىجً ثٌ ىٽمنتو پتً‬
‫ٌالیجشٍ کې پً ممصٽٱٍ هینٍ موثًِتٍ کتې لپٽتً ههینتٍ ٍهه کتړٌ ټتړ ش‪٩‬ٵیتذ کتړه‪،‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ ډیٌه مٍهه هىٌثس ښجً چيجً ًثىتٍ مّتصٍٰیض شتً‬
‫نږهې ه یٍې موًِې نج‪ ٌ ،٤‬ثٌ ى‪ ،‬یٍ لپٽې هینٍ ٍهه کړې ش‪٩‬ٵیدٍټې ‪.‬‬
‫پً ‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ کجٻ کې نٍمٍړي ه ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ څمً ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو ه پجکّصج ه‬
‫خٽٍچّصج ثیجټض پً مٌکَ کٍیټً کې ه ٔجټوثًې ټً مٕيًٍې موًِې څمً شٌالًِ کتړ‪،‬‬
‫ه ىموې ِیمې ه مٕيًٍ ‪٨‬ج ٔین ثټفویغ مٍټتٍي ‪٨‬دوثټٍثـتو ٘تجـذ څمتً یتې ه‬
‫ثـجهیعٍ هثؼجٍې پً ثلیّصٽٍ رسخیٌه ه ٰ‪ٝ‬یٽض ِپین هِصجً ى‪ ،‬پً رس کړ ‪.‬‬
‫پً خجه‪٬‬یْ کې ه ‪٨‬ٽنٍ ؼيجه پیپ‬
‫مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ه نٍې ځٍثنۍ ټً ميجټً ؼيجهي ؼيخً هًټتٍهه‪،‬ه نٍمتٍړي‬
‫نږهې مٽګٌی مٍټٍي ـیجس هللا ثکربي ٌثیٍ‪ :‬هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړنیٍ کٽٍنٍ کې چې‬
‫مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ پً ىٽمنو ٌالیض کې هًٍِنً ٌیپ ټً ى٭ً ٌلصً یې پتً ؼيتجهي‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې رشکض کتجٌٌ‪،‬نٍمٍړي لپتپ ؼيتجهي ژٌنتو پتً ىٽمنتو ثٌ کنتوىجً کتې ټتً‬
‫ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض څمً پیپ کړ‪.‬‬
‫پً خجه‪٬‬یْ کې رسه ټً هې چې ؼيتجهي کجًٌنتً ټتً ٌړثنتوې پیتپ ٔتٍي ٌ ثٌ پتً‬
‫هښمن لجٻ لجٻ خٌیوٌنً ًٌث ٌ‪ ،‬لٍ هې ٌالیض شً ه مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ټتً ًثشت‬

‫‪330‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ممکې ؼيجهي کجًٌنً ډیٌ ک‪ ،‬ثٌ پً ممٱٍ ډٌٻ ٌ‪ .‬مؽجىوینٍ ٌِٽې ‪،‬ثمکجنجس ثٌ من‪،٥‬‬
‫شٕکیيس نٽٌٻ لٍ پً ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ کٽً چې مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٰجً‪٫‬‬
‫ثٌ پً ټٍمړي ځپ یٍ پً لپٽً ِیمً کې ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض پیپ کړ پً لپٽٍ ىڅٍ رسه یې پً‬
‫هې ٌالیض کې یٍ خٕپړ ؼيجهي ثنٵيح ًثٌٌِض‪.‬‬
‫ه نٍمٍړی یٍ مٽګٌی هخجه‪٬‬یْ همٵٌ ٌټٍّثټۍ ثٌِیوٌنکی مٍټتٍي ‪٨‬دوثټٵتوٌُ‬
‫چې ه ؼيجهي لٍځاض پتً پیتپ کتې ًٌرسه ىمّتنګٌ ٌ هثِتې کیّتً کتٍي‪ :‬مٍټتٍي‬
‫هِصګیٌ ٘جـذ لپپ کجً پً ډیٌٌ ثخصتوثیٍ ىڅتٍ پیتپ کتړ ‪ ،‬پتً ټتٍمړي ځتپ چتې کٽتً‬
‫نٍمٍړي هؼيجه ثٴوثٿ کجٌٌ نٍ شٖ الُ ٌ ثٌ یٍ میپ ٌِٽً یې ى‪ ،‬پً الُ کې نً هًټتٍهه‬
‫‪ ،‬ټً هه رسه یٍثٍې ٍمج پً ٔمٍٻ څٍ شنً نًٍ مٽګٌي ٌٌ‪ .‬ټٍمړی هٌِٽٍ هپیوث کٍټٍ ټپتجًه‬
‫ؼيجهي ٴٍمنوث ميګيح ثټوین شً ًٌ‪٬‬ٽٍ‬ ‫ه خجالمٌ‪٬‬جح هپنیٌک پً کيل کې یٍه پمٍث‬
‫چې هٌِٽٍ کٍمک ًثرسه ٌکړي‪ ،‬ى٭ً هې لیٌ یٍيس هٌه میٽً کئینکٍٯ یتې ًثپیتوث‬
‫کړٻ‪ .‬خیج هىموې ٌټٍّثټۍ ه‪ًٍ٬‬شٍ هِیمې مٍټٍي خجٍمفمو ٘جـذ یٍمیپ ًثکټ ًثکړ‬
‫‪ ،‬پً هې شٍګً مٍ یٍڅٍ نًٍ مٽګٌي ى‪ ،‬هٌلض پً شیٌیوٌ رسه پیوث کتړٻ ثٌ پتً ىمتوې‬
‫هًی میٽً ثِٽفً خجنوې مٍ ؼيجه پیپ کړ‪ .‬یٍ ٌلض چې ٔمیٌ مٍ ‪ ۸۱‬کّجنٍ شً ًِیوټی‬
‫ٌٌ ‪ ،‬ټٍمړی مٍ پً ِیمً کې ههښمن هیٍې ‪ NGO‬پً ِتجشٍنکٍ خٌیتو ٌکتړ خٽتً ٔتپً متٍ‬
‫هخجالمٌ‪٬‬جح پً ٌټٍّثټۍ خٌیو ٌکړ ثٌ خیج مٍ پً ممصٽٱٍ پٍِتصٍ خٌیتوٌنٍ شتً هٌثٿ ًٌکتړ‬
‫‪،‬ټٍمړی مٍ کجًٌنً یٍثٍې هٔپې کٍٻ لٍ هٌلض پً شیٌیتوٌ رسه متٍ ‪٬‬نیمصٍنتً شٌالِتً‬
‫کړٻ‪ ،‬مٽګٌي مٍ نًٍ ى‪ ٍ ،‬یجس ٍٔٻ ثٌ هٌِٽٍټً ثړلً خّیج ٌٍٔ‪ .‬هټصتً نٍخجالمٌ‪٬‬تجح شتً‬
‫نږهې یٍ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً هه پً نجمً ه ( ـٍ‪ ٛ‬کدٍه ) هټصً مٍ مٌکَیتض ؼتٍړ کتړ ثٌ کٽتً‬
‫چې پً خجه‪٬‬یْ کې ٍمٍ ههي ؼيجهي ٴٍي مٌکَیض ثٌثٍه لپٌه ٍٔه ‪ ،‬نتٍ ټتً ممصٽٱتٍ‬
‫ٌټٍّثټیٍ څمً لٽکٍ ټً مٍ رسه ًٌثخ‪ ٢‬ؼٍړ کړٻ ‪ .‬نٍ پً هې شٍګتً همؽجىتوینٍ ٔتمیٌ‬
‫ىٌه ًٌځ پً ٍیجشیوٌ ٌٌ لپپ ‪٨‬ٽنٍ ‪٨‬مٽیجس مٍ نًٌٍ ٌټٍّثټیٍ ټکً مٵٌ ‪ ،‬هًه خٍٿ ثٌ نًٌٍ‬
‫ِیمٍ شً ى‪٬ٌ ،‬ځٍٻ ثٌ ډیٌې پٌثلې ِیمې مؽجىوینٍ ٰصفً کړې‪.‬‬

‫‪331‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ـیجس هللا ثکربي ٌثیٍ‪ :‬پً پیپ کې ه خجه‪٬‬یْ همؽجىوینٍ مرشي همٍټٍي‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن پً ‪٬‬جړه ٌه ثٌ مٍټٍي هِصګیٌ هنٍمٍړي همفجىه ن‪٥‬تجمٍ مّتؤٻ پتً ـیتغ‬
‫رسه پً ختجه‪٬‬یْ کتې ‪٨‬ٽنتٍ ؼيتجهي کجًٌنتً پیتپ‬ ‫هنوه ثؼٌثء کٍټً‪،‬ه نٍمٍړي پً ًثش‬
‫ٍٔٻ‪ ،‬معي نٍمٍړي پً ټږه مٍهه کې ه خجالمٌ‪٬‬جح ه ِجټٍچجً پتً ِتیمً کتې پتً پٍِتصً‬
‫خٌیو ٌکړ‪ًٌ،‬پّې یٍ هخجالمٌ‪٬‬جح پً ٌټٍّثټۍ ـمٽً ٌکړه ه مٵٌ ٌټٍّثټۍ پً مٌکتَ یتٍ‬
‫‪٨‬مٽیجس ٌکړٻ‪،‬ه خجالمٌ‪٬‬جح ه ثڅکٌَ پً ِیمً کې یٍ ههښمن پً کمپجین خٌیو ٌکړ‪،‬چې‬
‫هې ‪٨‬مٽیجشٍ ههښمن ِمض ‪٨‬کْ ثټ‪٩‬مپ ًثٌپجًثٌٌ ثٌ ټتً ىتٌثس ثٌ ختجه‪٬‬یْ ټتً مٌکتَ‬
‫څمً یٍ ټٍیً ٴٍه خجالمٌ‪٬‬جح شً ًثٌِصً‪ ،‬ه مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ پً مرش مؽجىوینٍ‬
‫ٌکړ‪،‬هښمن ٔکّتض ٌلتٍړ‬ ‫ه ؼٍی کجً ه شنګٍ پً ِیمً کې ټً ىموې ٴٍې رسه ؼن‬
‫پً لٍث ٌشاصیوٻ ثٌ مؽجىوینٍ پً ىموې ِیمً کې هښمن شً هٰج‪ٍ٨‬‬ ‫ثٌ خیٌشً ه ٌټٍّث‬
‫کې ٔکّتض ٌلتٍړ نتٍ پمتٍثنی ً‪٨‬تذ ثٌ‬ ‫کٌښً ؼٍړه کړه‪،‬هښمن چې پً ىموې ؼن‬
‫ىیدض یٍ ټً منځً الړ ټً ىموې رسه پً ٌټْ کې ‪٨‬مٍمٍ هؼيجه ؼيخً ًثپًٍشً ٔتٍه ثٌ‬
‫ؼيجه خٕپړ ‪٨‬ٽنٍ ٔکپ ‪ًٍ٬‬ه کړ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ه ګٍشٍ پً ٔمیٌ څتٍ شنتٍ‬
‫مٽګٌٌ رسه ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض پیپ کړی ٌ‪ ،‬چې ٌِٽې یتٍ ىت‪ ،‬نتً هًټتٍهې لتٍ هٌه کجټتً‬
‫ًٌٌِصً هنٍمٍړي ټً ٔيجهشً خ‪٩‬و چې همؽجىوینٍ ثـ‪ٙ‬جیً ٌثلیّصپ ٍٔه هنٍمٍړي شتٌ‬
‫ٴٍمنوه النوې یٍثٍې همّٽفٍ خجټٱ‪٩‬ٽً مؽجىوینٍ ٔمیٌ ‪ًٍ ۴‬ه شنٍ شً ًِیوه ‪.‬‬
‫ميمې ؼيجهي کجًنجمې‬
‫ه ؼيجه ټً ‪٨‬ٽنٍ کیوٌ ًٌٌِصً ه خجه‪٬‬یْ ٌالیض پً ټٌثٌخٌ کې همٍټٍي هِتصګیٌ‬
‫٘جـذ شٌ ن‪٥‬جمٍ مرش النوې ؼيجهی ‪٨‬مٽیجشٍ ًٌٍ ٌثلیّض یٍثٍې ه ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ پً‬
‫ؼٌیج کې پً هښمن ‪ ۱۱‬ث‪٬‬یَمن ‪٨‬مٽیتجس شتٌرسه ٔتٍٻ ه‪٬‬تً ًثٍ پتً ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کتجٻ کتې‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس شٌهې ى‪ٍ ،‬یجس ٍٔٻ‪ ،‬پً النوې کٌښٍ کتې ه مٕتض منٍنتً لتٌٌثً پتً‬
‫شٍګً څٍ ى٭ٍ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ شً ثٔجًه کتٌٍ چتې همٍټتٍي هِتصګیٌ ٘تجـذ شٌمرشت‬
‫النوې یٍ ًٍ٘س نیٍټی‪.‬‬

‫‪332‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫څمً ًٌٌِصً ه مٌ‪٬‬جح ه خٍکن پً ِیمً کې ه‬ ‫ه ؼٍی کجً پً ِیمً کې ټً ؼن‬

‫هثليل ثٌ لجًؼٍ ‪ّ٨‬کٌٌ یٍه ٴٍه چې ه ‪ًٍ٬‬مجچ پً لٍث ًٌثنتً ٌه‪ ،‬مؽجىتوینٍ ًٌخجنتوې‬
‫خٌیو ٌکړ چې پً نصیؽً کې یٍ ههښمن ‪ ۸۱‬مړي پً میوث پجشً ٍٔٻ‪ً ۱،‬ینؽٌ مٍټٌ شٌې‬
‫ثٌ هٌه ًینؽتتٌ چتتې ه ؼګتتړې پتتً ِتتیمً پجشتتً ٌه‬ ‫مؽجىتتوینٍ ٌنیتتٍٻ یتتٍ لتتجًؼٍ ټجنت‬
‫ثمٌیکجیجنٍ مبدجً کړٻ‪،‬مؽجىوینٍ یٍٔمیٌ هثليل ‪ّ٨‬کٌ ژٌنوي ٌنیتٍٻ ثٌ ډیتٌې ٌِتٽې‬
‫یٍ ى‪٬ ،‬نیمض کړې‪،‬پً هې ؼګړه کې چې کتٍٿ ‪ّ٨‬تکٌ ژٌنتوي پجشتً ٔتٍٻ ثمٌیکجیتجنٍ‬
‫هڅٌلکٍ پً ٌثِ‪ ً١‬ټً ِیمې پًٍشً کړٻ ثٌ پً هې شٍګً یتٍ ٴتٍه ټتً منځتً الړه‪ ،‬پتً هې‬
‫ؼګړه کې ههښمن ه مبدجً ټً ثمٽً ‪ ۱‬شنً مؽجىوین ى‪ٔ ،‬يیوث ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ه مٌ‪٬‬جح ه منګج پً ٌِمً کې چې هښمن ‪ٍ٬‬ښصپ پٍِصې ؼٍړې کړي‪،‬ه مٍټتٍي‬
‫٘جـذ پً مرش مؽجىوینٍ ًٌخجنوې خٌیو ٌکړ چې پً نصیؽً کٍ یٍ هښتمن شتً ه رس‬
‫هٍیج پً ثړٌټٍ رسخیٌه ‪ً ۱‬ینؽٌ مٍشٌ ثٌ نًٍ ‪٬‬نجب‪ ،‬ى‪ ،‬مؽجىوینٍ ٌنیٍٻ ههښمن ‪ّ٨‬کٌ‬
‫ټً ِیمې ٌشاصیوٻ ثٌ پٌٌګٌثٿ یٍ کجمي نجکجٿ ٍٔ‪.‬‬
‫ه خجالمٌ‪٬‬جح ه مٌکَ پً ٔجٌلٍث کې چې هښمن ه مفجرصې پتً ـجټتض کتې ٌ‪ ،‬یتٍ‬
‫ځپ یٍ ‪ٍ٬‬ښصپ چې ‪٨‬مٽیجس ٌکړي پً ىموې مٍلً ه ٌټٍّثټۍ ټً مٌکتَ څمتً ًثٌٌشتپ‬
‫لٍ مؽجىوینٍ یٍ پً ٌړثنوې مٵجٌمض شً ثهثمً ًٌکړه هې ؼګړې نږهې یتٍه ىٱصتً هٌثٿ‬
‫ٌکړ چې پً پجی کې هښمن ‪ٍ٬‬څ ٔکّض ٌلٍړ ثٌ خیٌشً پٌ ٔج ٌشاصیو ‪.‬‬
‫مٍټٍي هِصګیٌ رسه ټ ً هې چې ه ؼيجه پً پیپ کتې ىت‪ ،‬یٍځتپ پتً کنتوىجً کتې‬
‫ههښمن ټمٍث نیٍٻ ٍٔی ثٌ ټنډ شٍٴیٲ یٍ شیتٌ کتړی ٌ‪،‬ه ‪۱۱۱۱‬ٿ کتجٻ پتً ټٍمړیتٍ کتې‬
‫ههښمن ټمٍث پً ىٌثس کې ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ ه کجخپ هپٽهٌلٍ ٍنوث شً ثنصٵجٻ ٔتٍ‪،‬نٍمٍړي‬
‫ٔجٌلٍث ثٌه میجٔصې پً ٍنوث کې شیٌې کړې‪ ،‬څٌنګً چې مٍټٍي ٘جـذ ه ختجه‪٬‬یْ پتً‬
‫‪٨‬جٿ ثٌټْ کې ٍٰٳ ثټ‪٩‬جهه مفدٍخیض هًټٍه هخجه‪٬‬یْ ٌالیض ٴٍمٍ مرشتثنٍ‪ ،‬ممتًٌٍ ثٌ‬
‫‪٨‬ٽاء کٌثمٍ هنٍمٍړي هليٍ٘ ټپجًه ىڅې پیپ کړې‪ ،‬شٌهې چې ه ‪ ۱۱‬کّجنٍ یٍه ټٍیتً‬
‫ډټً کجخپ شً الړه ثٌ ټً ـکٍمصً یٍ پً کٽکً ‪ٍ٬‬ښصنً ٌکړه چې مٍټتٍي ٘تجـذ ًثلتيٗ‬

‫‪333‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کړي‪ ،‬څٌنګً چې هخجه‪٬‬یْ ټتٍٻ ثٌټتْ هنٍمتٍړي پتً ميشتړ ٌالړ ٌ‪ ،‬ـکٍمتض مؽدتًٍث‬
‫نٍمٍړی ټً ٍنوث څمً لٍٔی کړ‪.‬‬
‫ټً ًثلي٘یوٌ ًٌٌِصً چې مٍټٍي ٘جـذ لپٽې ِیمې شتً ِتصٍ ه‪٨‬تجمٍلٽکٍ ثٌ‬
‫مؽجىوینٍ ټً لًٍث پٌثك ىٌکيل رسه ممتجمن ٔتٍ‪ ،‬ه‪٨‬ینتٍ ٔتجىوثنٍ پتً ٌینتج ه مٍټتٍي‬
‫٘جـذ ًثلي٘یوٻ پً ِیمً کې هیٍه ٌټيس ؼٕن خً ـیتغ شؽٽیتپ ٔتٍٻ ـصتی ‪٨‬تجمٍ‬
‫لٽکٍ ډیٌ هٔکٌثنې لیٌثشٍنً ٌکړٻ‪،‬ځکتً نٍمتٍړي ه یتٍه ممٽت‪ ٚ‬مؽجىتو پتً ـیتغ ه‬
‫ٌټيس لٽکٍ پً ٍړٌنتٍ کتې ژًٌ ځتجی لپتپ کتړی ٌ‪ .‬هِتیمٍ هلٽکتٍ ثٌمؽجىتوینٍ پتً‬
‫‪ٍ٬‬ښصنً نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرششجخً ټمٍث هخجه‪٬‬یْ ٌالیض ه ‪٨‬متٍمٍ ؼيتجهي‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړي هثمجًس همرششجخً ټً الًښٌٍنٍ رسه پً ِیمً‬ ‫مّؤٻ یج ٌث‬
‫کې هٌټٍّثټیٍ ن‪٥‬جمٍ ثٌ مٽکی شٕکیيس‪ ،‬کمیّتیٍنٍنً ‪،‬مفتجک‪ ،‬ثٌنتًٍ ثهثًثس ټتً رسه‬
‫من‪ ،٥‬کړٻ ثٌ پً خجه‪٬‬یْ کې من‪٥‬مً ؼيجهي ثهثًه ًثمنځصً ٍٔه ‪.‬‬
‫ه مٵٌ ٌټٍّثټۍ ثٌِیوٌنکی مٍټتٍي ٘تویٶ هللا ٌثیتٍ‪ :‬پتً ىمتوې ميتجٻ هښتمن‬
‫‪ٍ٬‬ښصپ چې ه مٵٌ ٌټٍّثټۍ پً ِنؽیصک ِیمً کې چې ه خجه‪٬‬یْ همٌکَ ٴٽ‪ ً٩‬نتٍ پتً‬
‫‪ ۸۱‬کیٽٍمًب کې پٌشً هه‪،‬پٍِصې ؼٍړې کړي‪.‬مؽجىوینٍ ههښمن ټً هې پٌٌګتٌثٿ رسه‬
‫ممجټٱض ٌکړ ثٌ هښمن شً یٍ ثؼجٍه نً ًٌکٍټً چې ه‪٬‬ٽصً پٍِصې ؼتٍړې کتړي‪ ،‬پتً هې‬
‫ميجٻ هښمن ه ِیمً ثیٌَ پمٍثنیٍ مٽیٍٕ ثٌ ـکٍمض پٽٍه ثٌټيس لٽکٍ رسه پً ګتډه پتً‬
‫مؽجىوینٍ ىؽٍٿ ًٌٌٌړ نً یٍثٍې یٍ ِیمً ثیَ مؽجىوین شٌ خٌیو النوې ٌنیٍٻ خٽکتې ه‬
‫مؽجىتتوینٍ ثٌ هى٭تتٍی هميشتتړٌ مجټٍنتتً یتتٍ ىتت‪ ،‬چتتًٍ کړٻ‪،‬کًٌٍنتتً یتتٍ ٌِتتٌٍٍٻ ثٌ‬
‫همؽجىوینٍ هِیمٍ ‪ ٨‬جٿ لٽک یٍ پً ىؽٌس کٍټٍ ثٌ ‪ٌٌ٬‬نٍ شً پً شیاصیوټٍ ثړ کړٻ‪ .‬پتً‬
‫هې خٌیو کې هـکٍمصٍ مٽیٍٕ پً الُ ‪ ۱۱‬شنً ‪٨‬جٿ مؤمن ىیٍثهٌثٻ ٔيیوث ٍٔٻ ثٌ ختې‬
‫ثنوثٍې مجټٍنً یٍ ټٍټ ٍٔٻ‪،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ چې مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ پً خجالمٌ‪٬‬جح کې ٌ‬
‫هىموې ؼيجه پٽٍه ثٌټيس ٌګړٌ ه هٰج‪ ٧‬ټپجًه یٍ مؽجىوین ىمتوې ِتیمې شتً ًثٌِتصپ‬
‫پیپ کړ‪ .‬هې ؼګتړې یتٍه ىٱصتً هٌثٿ ٌکتړ‪ ،‬چتې پتً‬ ‫ثٌههښمن ټً مٽیٍٕ رسه یٍ ؼن‬
‫پً ٔمٍٻ ګڼ ټٍټاًث ٌٌژٻ ٔتٍٻ‬ ‫نصیؽً کٍ هـکٍمض پٽٍه مٽیٍٕ ه مرش ‪٨‬عا خی‬

‫‪334‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ یجهه ِیمً خیٌشً مؽجىوینٍ ټً مٽیٍٕ څمً ش‪ٙ‬ٱیً کړه‪ ،‬پً هې شٍګً هِیمٍ يب ځجیً‬
‫ٍٔي لٽک خیٌشً ځجی پً ځجی ٍٔٻ ثٌ ـکٍمض پٽٍه مٽیٍٕ هثِې ٔکّض ٌلٍړ چې خیج‬
‫یی کٽً ى‪ ،‬ههثِې ىؽٍٿ ٰکٌ ٌنً کړ ‪ .‬پً هې ـجهظً کې چې مٍټٍي هِتصګیٌ ٘تجـذ‬
‫ه‪٨‬جٿ ثٌټْ ه ميشړي ثٌ مٌِصنوٌی پً ـیغ ًثڅٌګنو ٍٔی ٌ ثٌ ٌټيست لٽکتٍ شتً یتٍ‬
‫نؽجس ًٌکړی ٌ پً ِیمً کې همؽجىوینٍ پً ـٶ کې ثٌټيس ثليٗ نًٍ ى‪ٍ ،‬یجس ٍٔ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ؼيجهي کجًنجمې لًٍث ډًٌې هي لتٍ ى٭تً کجًنجمتً یتٍ‬
‫چې ډیٌه لربِجٍه ٍٔه ‪،‬ى٭ً پً پً ‪ ۱۱/۸۸/۱۱۱۱‬میيهي نیټً پتً خجالمٌ‪٬‬تجح ٌټّتٍثټۍ‬
‫کې پیاً ٍٔه‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ٌثیٍ ‪ :‬ټً ىٌثس څمً ههښمن یٍه لًٍث ًِبه ٴٍه چې ‪ ۸۱۱‬پٍځٍ‬
‫مٍټٌ خً پً کې ٌٌ ه خجه‪٬‬یْ مٌکَ شً ًث‪٬‬ٽً ثٌ ټً ى٭ً ځجی څمً یٍ ه ‪٨‬مٽیجشٍ پً نیتض‬
‫هخجالمٌ‪٬‬جح پً لٍث ـٌکض ٌکړ‪،‬مؽجىوینٍ ههې ٴٍې ه مجشٍټٍ ټپجًه پً ِیمً کتې پتًٍه‬
‫ثمجهګٍ نیٍټې ٌه‪ ،‬ٴٍه چې ه منګج ِیمې شً ًثًٌِیوه ټٍمړی ًٌخجنتوې ىاټصتً خٌیتو‬
‫ٌٍٔ‪،‬لٍ ټً ى٭ً ځجی څمً چې ًثشیٌه ٍٔه ه ثکجٌٍ ه ؼٍی نٍ پً ِیمً کتې مؽجىتوینٍ‬
‫ًٌشً ه رسک پً هٌثړٌ لٍثٌٌ کمینٍنً نیٍټې ٌٌ‪ .‬کٽً چتې ه‪٬‬تً ٴتٍه پتًٍه همؽجىتوینٍ‬
‫چتې ‪ٌ٬‬متً پیتپ ٔتٍه‬ ‫ِیمې شً ننٍشً مؽجىوینٍ ًٌخجنوې خٌیتو پیتپ کتړ‪ ،‬ه‪٬‬تً ؼنت‬
‫شٌمجٍیګٌه پً کې ههښمن ٴٍه پً خٕپړه شٍګً شجًٌمجً ٍٔه‪ ،،‬پً هې ‪٨‬مٽیجشٍ کې ههښمن‬
‫ه ټّګٍنٍ مٍټٌٌ ټً ؼمٽې ګڼ همؽجىوینٍ پً الُ شمٌیذ ٍٔٻ ثٌ ‪ً ۱۸‬ینؽٌ ‪ ۹‬ثکااليت‬
‫مٍټٌ چې پً ٌِٽٍ خجً ٌٌ ًٌ‪ً ٫‬مټ مؽجىوینٍ ٌنیٍٻ‪ .‬پً هې ‪٨‬مٽیجشٍ کتې ههښتمن ‪۳۱‬‬
‫شنً ‪ّ٨‬کٌٌٌژٻ ٍٔٻ ثٌ شٌ ‪ ۱۱‬ډًٌ ژٌنتوي ٌنیتٍٻ ٔتٍٻ پتً هې ؼګتړه کتې مؽجىتوینٍ‬
‫هٌمتتٌه ٌِتتٽې ثٌ ميتتاس ‪٬‬نیمتتض کتتړٻ چتتې شًٌثشٽٍنکتتٍ هٌٌ کٽٍنتتٍ پتتًٍې ًٌخجنتتوې‬
‫مؽجىوین چٽیوٻ پً هې ‪٨‬مٽیجشٍ کې مؽجىوینٍ شً پً ټّګٍنٍ میٽً ِپکې ٌِٽې ‪ ،‬ىجٌث‬
‫‪ ،‬ىٕصجهٌ هٌ ‪ ،‬هىٕکې ‪ ،‬ظٵیپ مجٔینوثً ثٌ نًٍ ډٌٻ ډٌٻ ٌِٽې پً الُ ًٌ‪٬‬ٽې‪.‬‬
‫هې ‪٨‬مٽیجشٍ نً یٍثٍې پً نړیٍثټٍ م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ کې ‪٬ٍ٬‬ج ؼٍړه کړه خٽکې پً کجختپ کتې‬
‫یٍ پً ـکٍمصٍ کهً ى‪ِ ،‬مض ممجټٱصٍنً ثٌ ث‪ً٨‬بث‪ٜ‬تٍنً ًثٌپتجًٌٻ‪ ،‬م‪١‬دٍ‪٨‬تجشٍ ٌټیکتپ‬

‫‪335‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫چې هث پً شیٌٌ څٍ کٽٍنٍ کې ـکٍمصٍ ٴٍثٌٌ شً شٌټٍټٍ هًنً رضخً ٌه‪،‬ټً هې ‪٨‬مٽیجشٍ رسه‬
‫پً نړیٍثټٍ م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ کې همٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ نتٍٿ ه هې خٌیتو ه ث٘تيل ‪٠‬تٌثؿ پتً‬
‫شٍګً یجه ٍٔ‪ ،‬نٍځکً لجًؼٍ ثٌ هثليل هښمنج مصٍؼً ٍٔٻ شٌڅٍ ه‪ ً٬‬ٴيٌمج ‪٬‬جٍي پً‬
‫ٔيجهس ًٌٍِي‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیتجس هللا ثکتربي ٌثیتٍ ټتً هې ‪٨‬مٽیتجشٍ ًٌٌِتصً ه کتٌٍي هـکٍمتض ه‬
‫مٍټٍي ٘جـذ شً ټیٽٱٍ ًثٌکړ ثٌ ًِا یٍ‬ ‫ثِصمدجًثشٍ مٌِصیجٻ ډثکټٌ ‪٨‬دوهللا ټ٭ا‬
‫همٌګ ثل‪١‬جً ًٌکړ‪ ،‬مٍټٍي ٘جـذ ًٌشً ٌٌیپ چې څً مٍ ټً ًٌِ کیږي ٌیتٍ کتړا ‪ٍ ،‬ه‬
‫هثِې څٍک نً ی‪ ،‬چې ټً مٌګً ٌډثً ٔ‪. ،‬‬
‫ٔيجهس یې‬
‫مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ههښمن شٌ ِمض ش‪٩‬ٵیذ النوې ٌ‪،‬شٌهې چې ه ‪ ۱۱۱۱‬کجٻ‬
‫ه ٰربًٌ پً ‪ ۸۹‬مً چې ه ‪ ۸۳۴۱‬ىتٶ ه ٘ٱٌثمل‪٥‬ٱٌ ټً ‪ ۱۸‬رسه ِمٍ لًٍي ههښمن خً‬
‫خې ًـانً مبدجً کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪.‬‬
‫مٍټتٍي ـیتتجس هللا ثکتتربي ٌثیتتٍ‪ :‬مٍټتٍي ٘تتجـذ ه ٌټيست لٽکتتٍ ه مٕتتکيشٍ ثٌ‬
‫‪ٌ٨‬ثی‪ ٍٝ‬ټً ثًٌیوټٍ ثٌ الٍمٍ کجًٌنٍ هشٌرسه کٍټٍ نً ًٌٌِصً مجښجٿ ٍمٍ کًٍ شً ًث‪٬‬ی ثٌ‬
‫هڅٍ شنٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی یٍ ىموټصً پً میٽمً ځجی کې ٔتپً ٔتٍه‪ ،‬پتً هې‬
‫ٔپً ‪٠‬یجًې خیمٍ ٍیجشې ګٌځیوټې څٌنګً چې مٍټٍي ٘تجـذ ِتصٍمجنً ٌ ه مجلٍِتٍب‬
‫هملجنځً ټً ثهثء کٍټٍ ًٌٌِصً ِموِصٍ ٌیوه ٍٔ‪ٍ ،‬ه ى‪ ،‬کًٍ شً الړٿ لتٍ ه ٔتپې ټتْ‬
‫نیمې خؽې ٔجٌلٍث خً ٌې چې نجڅجپً هًٌنو مبدجً ٌٍٔ‪.‬‬
‫کٽً چتې ًثٌٌشتٍ ثټٍشکتٍ همیٽمنٍځتجی پتً ناتً کتړی ٌ ثٌ هًی مبٍنتً یتٍ پتٌې‬
‫ٌٌ‪ ،‬پً مبدجً کې یٍثٍې یتٍ‬ ‫ٌ‪،‬چې یٍ پً کٍټً ثٌ هٌه نًٍى‪ًٌ ،‬شً نږهې ټګیو‬ ‫‪ًٍ٬‬ځٍ‬
‫شن پً ٍلمٍ ـجټض کې ژٌنوی پجشً ٌ ثٌ همٍټٍي ٘جـذ پً ګډٌ ثٌه شنً مؽجىوین پً‬
‫ٌ‪.‬‬ ‫ٔيجهس ًِیو‬

‫‪336‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ٔيیوثنٍ کې ه خجه‪٬‬یْ ٌالیض یٍ شکړه مؽجىوم‪٩‬جٌ خجٍمفمتو ىت‪ ٌ ،‬مٍټتٍي‬

‫هِصګیٌ ى‪ ،‬چې پً ځیګٌ یٍ هثمٌیکجیٍ خت‪ ،‬پٌلهتً لتٍړټې ٌه پتً ٔتيجهس ًِتیوټی‬
‫ٌ‪،‬نٍمٍړی چې پً ؼنجٍه کې یٍ ګڼ ٔمیٌ لٽکٍ ثٌ مٽګٌٌ ګډٌ کړی ٌ‪ ،‬پً لپپ پٽتٌ‬
‫کيل کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪،‬ه نٍمٍړي یٍ ٌٍی شٌٔج پجشً ٍٔ چتې ههه هٔتيجهس پتً‬
‫ميجٻ یٍ ‪٨‬مٌ ‪ ۱‬میجٔصې ٌ ‪.‬‬
‫لج‪ٌ٠‬ې ثٌ یجهٌنً‬
‫مٍټٍي هِصګیٌ پً هې رسخیٌه چې یٍه ٍړًٌ ‪،‬ممٽ‪ ٚ‬ثٌ شکړه مؽجىو ٌ هِیمې پً‬
‫مفدٍخیتض‬ ‫ِ‪١‬فً ثٌه مؽجىوینٍ پً منځ کتې یتٍ ه یتٍه مرشت پتً ـیتغ ‪٬‬یٌم‪٩‬متٍ‬
‫هًټٍهچې ىموث یٍ هکجمیجخۍ ًثٍ ٌ‪،‬ميیجًمفمو ثلنو چٍ هنٍمٍړي ټتً نتږهې مٽګتٌٌ‬
‫څمً هی ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ پً خجه‪٬‬یْ کې لًٍث ٍیجس مفدٍخیتض ثٌ نٱتٍى‬
‫هًټٍه‪،‬هى٭ً ه‪٨‬جمً مفدٍخیض ٌؼً هث ٌه چې ىتی ش‪ٙ٩‬تذ یتٍ نتً هًټتٍه‪ ،‬ٴتٍٿ پجټنتً‬
‫‪،‬ډټګۍ پجټنً ثٌ نًٍ ٌبجیيس پً کې نً ٌ‪ ،‬ټً ىٌچج رسه یٍ ه رشی‪٩‬ض پتً ًڼتج کتې چٽنتو‬
‫کجٌٌ‪ .‬لپپ ؼيجهي مّیٌ شً لًٍث ٌٰجهثً ٌ ثٌ ىمیًٕ یٍ لٍښٍټً چې ه لپپ ثٌټْ پتً‬
‫منځ کې ٌثٌيس‪،‬ټً ى٭ٍی رسه ىمیًٕ پً ًثخ‪ ً١‬کې ٌ ځج یٍ شٌ ‪٨‬جمٍ لٽکٍ ټٍړ نً خجټً‬
‫ثٌ ىموث نږهې ش‪٩‬ٽٵجشٍ پً هه خجنوې هثٌټْ خجًٌ پٍك کړی ٌ‪ .‬کٽً چې نٍمٍړی ټً ٍنوثنً‬
‫ګډه ٌه ټکً ه ىٌکتًٍ کتٍٿ‬ ‫ًثليٗ ٍٔ نٍ ه خجه‪٬‬یْ پً ‪٨‬جٿ ثٌټْ کې هثيس لٍٔج‬
‫‪٬‬ړی چې ًثليٗ ٍٔی ٌي‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیجس هللا ثکربي ٘جـذ ى‪ ،‬ىموې لتربې شتً ثٔتجًه کتٍي ثٌ ٌثیتٍ‪ :‬پتً‬
‫ىا‪ٔ ٍ٬‬پٍ کې مې ټً یٍه ‪٨‬جٿ ِړي څمً ٌثًٌیوٻ چې پً لپٽٍ مٌـٍمٍ ٴٌیدتجنٍ پّتې‬
‫مې هٌمٌه لیٌثشٍنً نوي کړي ټکً همٍټٍی ٘تجـذ ه ًثلي٘تیوٌ پتً لتج‪ ٌ٠‬متې چتې‬
‫ٌکړٻ ‪،‬مٍټٍي ثکربي ٘جـذ ٍیجشٍي‪ :‬کٽً چې مٍټتٍي هِتصګیٌ ٘تجـذ خنتوي ٌ‪ٍ ،‬ه ثٌ‬
‫مٍټٍي ثِم‪٩‬یپ ٘جـذ یٍې ټٌې هښصٍ ِیمې شً چې مجټوثًث پً کې ثٌِتیږي الړٌ ثٌ‬
‫ىٽصً ه مجټوثًثنٍ هکیږهیٍ پً منځ کې پً یٍه ټتٍڅ ؼٍمتجس کتې چتې یتٍې کیتږه شتً‬
‫نږهې ٌ کینجِصٍ ثٌ ټً ‪٨‬جمٍ لٽکٍ رسه مٍ مؽٽْ کجٌٌ‪ ،‬پً ىموې کې یتٍې ٍړې ښتځې‬

‫‪337‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫څمً ًث‪٬‬ږ کړ‪ ،‬ثٌ پٍښصنً یٍ ٌکتړه چتې مٍټتٍي هِتصګیٌ نتً هی ًثلتيٗ‬ ‫ټً کیږه‬
‫ٍٔی؟‬
‫ښتځً ژړث‬ ‫مٍ ځٍثح ًٌکړ چې شٌثًٌِ نً هی ًثليٗ ‪ .‬پً هې رسه ى٭تً ختٍډ‬
‫ٌثلی ّصً ثٌ ًٌرسه یٍ همٍټٍي ٘جـذ ه ًثلي٘یوٌ ټپجًه ه‪٨‬جګجنې پیپ کړې‪ ،‬متٍ یتٍ‬
‫‪٬‬ږ ثًٌیو ثٌ پً هثِې ‪٨‬ؽَ یٍ ه‪٨‬جګجنې کٍټې چې ـصی مٍ یٍ ًٌرسه ٌژړٌټٍ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ـیتجس هللا ٘تجـذ ٌثیٍ‪:‬همٍټتٍي هِتصګیٌ کتًٍنۍ ؼيتجهي کتًٍنۍ هه‪،‬‬
‫هنٍمٍړي پيً چې هًٌِجنٍ پً ميجٻ مؽجىو ٌ پمٍث ٌٰجس ٔتٍی ثٌ هثميتجٻ یتٍ یتٍثٍې‬
‫مًٍ ژٌنوی ٌه‪ ،‬همٍټٍي ٘جـذ مًٍ یٍه لًٍث هینوثًه ثٌ ‪٬‬یٌيت ښځً هه چې لپپ ٍثمن‬
‫هي‪ ،‬همٍټٍي هِصګیٌ ټً ٔيجهس ًٌٌِتصً ههه یتٍ‬ ‫یٍ پً ؼيجهي ًٌـیً ِمدجٻ ًٌٍ‬
‫خپ ًًٌٌ ى‪ ،‬پً ؼيجه کې ٔيیو ٍٔ ثٌ کٽً چې مٍ هٰجشفې ټپجًه ًٌ‪٬‬ٽٍ نٍ مًٍ یٍ ًث‪٬‬ٽً‬
‫مًٍ یٍ مٍ شً ٌٌیپ چې هٌه ٍثمن متې پتً ؼيتجه کتې ٔتيیوث ٔتٍٻ لتٍ شٌثٌِتً متج‬
‫نً هي‪.‬‬ ‫ًٌخجنوې ژړ‬
‫پً هې ميجٻ ه مٍټٍي هِصګیٌ ٘جـذ ٌٍی چې کٍچنی مجٍٔٿ هی ًث‪٬‬ی‪،‬ه ى٭تً‬
‫پً رس یٍ الُ شیٌثٌٌ ثٌ ٌیپ یٍ چتې ٍه لپتپ ٍثمتن ثٌ ملّتیج ه ؼيتجه ټپتجًه ټٍیتٍٿ‬
‫ثٌشٌخیً کٍٿ‪ ،‬ثٌ هٌی مې ههللا ش‪٩‬جټی الًې شً ٌٴٲ کړي لٍ کً هٌی ٔيیوث ٔتٍٻ پتً‬
‫لپٽً ى‪ ،‬ـجرضه ی‪ ،‬چې ههللا ش‪٩‬جټی ههین ټپجًه ٌؼنګیږٿ ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي نًٍ مٽګٌی ثٌ ى٭ً مؽجىتوین چتې مٍټتٍي هِتصګیٌ ٘تجـذ رسه یتٍ‬
‫نږهې ٌلض شیٌ کړی پً هې لربه مصٱٶ هي چې نٍمٍړی یٍ ممٽ‪ ٚ‬مؽجىو ثٌ ث‪٬‬یتَمن‬
‫مرش ٌ‪ ،‬چې شٌپجیً یٍ لپپ ؼيجهي کٌهثً پً ډیٌ ښً ډٌٻ شٌرسه کړ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪338‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال غتذالسالم مجزٌح ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫پیوثیاض ثٌ ثخصوثيئ ژٌنو‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ه ـجؼٍ ٔکٌثکج ٌٍی پً ٴٍٿ پاصٍ ‪/‬نًٍٍی پً ‪ ۸۴۳۱‬ىتت ٓ کتجٻ‬
‫ِیمې پً ګٽدینً کيل کې پً یٍه هینوثًه‬ ‫کې ه ىٽمنو ٌالیض ه نٍثٍه ٌټٍّثټۍ ه شیَ‬
‫کًٍنۍ کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه ټْ کٽنۍ پً ‪٨‬مٌ پً کٽیٍثټٍ موًٍِ کې هینتٍ ٍهه کتړې پیتپ کتړې‪،‬‬
‫ټٍمړی یې هنٍٍثه پتً ٌټّتٍثټۍ کتې څتً متٍهه ٍهه کتړې ٌکتړې ثٌ خیتج ه مٍِتی کتي‬
‫ٌټٍّثټۍ شً الړ‪،‬نٍمٍړی ال ه ژٌنو پتً ټٍمړنیتٍ مٌثـٽتٍ کتې ٌ چتې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې‬
‫کمٍنیّصج ٌثک شً ًٌِیوٻ‪ ،‬ثٰ٭جنجنٍ ؼيجهي پجڅٍ ٌکړ‪،‬کمٍنیّصجنٍ پً کٽیٍثټٍ ِیمٍ‬
‫خٌیوٌنً ثٌ مبدجًٌنً پیپ کړ ثٌ پً هې شٍګً ټً ىیٍثه څمً ه ىؽٌس ټړ پٌپ ٍٔه چتې‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ى‪ ،‬ه ىؽٌس ههې ټړ یٍ الًٌی ٌ‪.‬‬
‫ىؽٌس ثٌ ه کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً شجنوه ځٍثنۍ کتې ه لپٽتې ِتیمې پٌیاتٍهٌ شتً ثړ ثٌ پتً‬
‫ؼيجه یٍ پیپ ٌکړ‪ .‬پً ؼيجه کې ټٍمړی ٔمٍټیض یٍ ه کنوىجً پتً ثً‪٬‬نتوثح ٌټّتٍثټۍ‬
‫کې ه مي ‪٨‬دوثټ٭نٍ پً ؼديً کې ٌ‪ ،‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً یٍ پجکّصج شتً ىؽتٌس ٌکتړ ثٌ ه‬
‫څٍ کٽٍنٍ پً ثٌ هٌ کې یٍ ه کنوىجً ثٌ ىٽمنو پً خیيخیٽتٍ ِتیمٍ کتې ؼيتجه شتً ثهثمتً‬
‫ًٌکړه‪ ،‬پً هې مٌـٽً کې یٍ ه هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ هًٍِنً ى‪ ،‬ش‪٩‬ٵیدٍٻ‪ ،‬ه کنوىجً ثٌ ىٽمنو پً‬
‫ممصٽٱٍ ِیمٍ رسخیٌه یٍ ه پجکّصج پً کٍیټتً‪،‬چمن‪،‬ګٌهي ځنګتپ‪ ،‬پتنؾ پتجی ثٌ ګڼتٍ‬
‫نًٌٍ ِیمٍ کې ى‪ ،‬هًٍِنً ٌٌیپ ثٌ ه ش‪٩‬ٽ‪ِ ،‬ٱٌ یٍ شٌ پنځمې هًؼې پًٍې ًٌِجٌٌ‪.‬‬

‫‪338‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې مٌـٽً کې مي ‪٨‬دوثټّيٿ ډیٌ ځٽً کنوىجً ٌالیض شً ه ؼيتجهي ٌٰی‪ٝ‬تې ه‬

‫ثهثکٍټٍ ټپجًه شٽٍ نٍمٍړي ه پنؽٍثًٍ‪ ،‬ژړ ‪ ،‬ډنډ ثٌ ثً‪٬‬نوثح ٌټٍّثټیٍ پً ډیٌٌ ؼنګٍنتٍ‬
‫کې رشکض کړی هی ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ هکنوىجً ښتجً پتً هثلتپ کتې ىت‪ ،‬پتً ځینتٍ چٌیکتٍ‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې رشکض کړی‪.‬‬
‫پً کنوىجً رسخیٌه نٍمٍړی ه ټنډ ٌلض ټپجًه پً ًٌٍګج ‪ٌٰ،‬ثه ثٌ ‪ٌ ًٍ٬‬الیتجشٍ کتې‬
‫ى‪ ،‬ؼيجه کړی هث چې نٍمٍړي ه ؼيجهي ث‪٨‬وثه ثٌ ن‪٥‬جمٍ شٌخیې هًٌه شٌرسه کړې ٌه نتٍ‬
‫پً ټٍټٍ لٱیٱً ثٌ ظٵیٽً ٌِٽٍ کې یٍ پًٍه ميجًس هًټٍه‪ .‬هؼيجه پً ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کتې‬
‫یٍ ډیٌ مٍهه پً ىٽمنو ٌالیض کې ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه ه ِنګین پً ٰصفً ثٌ ه ٴٽ‪ ً٩‬ګَ‬
‫ثٌ ګٌٔک پً ؼنګٍنٍ کې یٍ رشکض هًټٍه‪ ،‬پً ىٽمنو کې نٍمٍړي پً پیپ کې ه مٍټتٍي‬
‫‪١٨‬جء مفمو پً ؼديً کې ٌ لتٍ ًٌٌِتصً متي مفمتو نّتی‪ ،‬ثلنتوٍثهه ًٌشتً ځتجنګړی‬
‫شٕکیپ ًٌکړ‪.‬‬
‫پً ىٽمنو کې یٍ شٌین ـٵیٵض ه ؼيجه پً ًٌٌِصیٍ کٽٍنٍ کتې ه شن‪٥‬یمتٍ ؼګتړٌ‬
‫ٌټّتٍثټۍ ٌې ه ـتَح‬ ‫پیایوٻ ٌ‪ .‬ه‪ ً٬‬ؼنګٍنٍ چې ث٘يل ِتیمً یتٍ هىٽمنتو ٔتا‬
‫‪،‬ـٌکض ثٌ ؼم‪٩‬یض ه ممصٽٱٍ ٴٍمنوثنجنٍ شٌمنځ ٌٌ چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفٌیتک ه‬
‫ثٌ ‪٨‬جٿ خې ‪ ًٌٰ٠‬لٽک پتً کتې ټتً‬ ‫ٴیجٿ شٌ ٌلض پًٍې یٍ هٌثٿ ٌکړ ثٌ ًٍګٍنٍ ؼنګیج‬
‫منځً الړٻ‪.‬‬
‫کٽً چې ه‪ ً٬‬شن‪٥‬یمٍ ؼنګٍنً پیپ ٔتٍٻ متي ‪٨‬دوثټّتيٿ ټتً ه‪٬‬تې نتَث‪ ٧‬څمتً ه‬
‫ليٍ٘ پً لج‪ ٌ٠‬پً لپٽً ِیمً ه نٍٍثه پً شیَ کې یٍه هینٍ موًِتً شجِتیْ کتړه‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬موًًِ څٽًٍ کجټً ٰ‪٩‬جټً ٌه چې ِٽګٍنً کرشثنٍ ثٌ مرشثنٍ ‪٠‬جټدجنٍ پً کې هینٍ ٍهه‬
‫کړې ـج٘ٽې کړې لٍ ًٌٌِصً ه یٍه ځجیٍ ټٍپکاً ٴٍمنوث ټمتٍث ه نٍمتٍړي موًِتً‬
‫ًٌخنوه کړثی ٍٔه پً هې ٌلض کې ه مؽجىوینٍ ه ـکٍمض پً ټٍمړي کتجٻ نٍمتٍړی ه‬
‫ـؾ ه مدجًکې ٌٰی‪ٝ‬ې ه ثهثء کٍټٍ ټپجًه ـٌمینٍ شً الړ ثٌ ه‪ًِ ً٬‬به ٌٰی‪ٝ‬تً یتٍ شتٌرسه‬
‫کړه ټً ـؾ څمً ټً ًثګٌځیوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړي شٌ ى٭تً ٌلصتً یتٍثٍې ه ځتج ثٌ لپٽتٍ‬

‫‪340‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مؽجىوٌ مٽګٌٌ ه ِجشٽٍ ىڅً ٌکړه ثٌ پً کًٍ کینجِض شٌڅٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیتک‬
‫ًثپًٍشً ٍٔ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً شفٌیک کې ٔمٍټیض‬
‫کٽً چې ه کنوىجً پً میٍنو ثٌ ژړ ٌټّتٍثټیٍ کتې ه ‪٠‬جټدتجنٍ ٴیتجٿ پیتپ ٔتٍ ثٌ‬
‫ًٌٌِصً یٍ ه کنوىجً پً ډنډ ٌټٍّثټۍ کې مٌکَ ؼٍړ کړ ه‪ ً٬‬ميجٻ ه مي‪٨‬دوټکٌی‪ ،‬پً‬
‫نٍٿ یٍ شن مؽجىو چې ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ نږهې مٽګٌی ٌ ه‪٠‬جټدجنٍ ټً شفٌیک رسه متپ ٌ‪.‬‬
‫ى٭ً مي ‪٨‬دوثټّيٿ شً ل‪ٌ ٢‬ټیږه چې ًثٔتً ثٌ ه ‪٠‬جټدتجنٍ ټتً هې شفٌیتک رسه مٽګتٌی‬
‫ًٔ‪،‬نٍمٍړی ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً شفٌیک رسه پً ًثخ‪ ً١‬کې ٍٔ ثٌ کٽً چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ٴ‪٩١‬تجس ه‬
‫ىٽمنو پً لٍث الړٻ نٍمٍړی ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ه ىٽمنو مٌکَ شً ًث‪٬‬ی ثٌ ه شفٌیک ټتً‬
‫ن ‪٥‬جمٍ ٴٍمنوث مي مفمو ثلنو رسه یٍ ټً نږهې ٌټیوٻ‪ ،‬ټً ىموې ځجیً یٍ ه ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫ټً شفٌیک رسه ‪٨‬ميل لومض رشٌ‪ ٧‬کړ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ه لپٽٍ لج‪ٌ٠‬ثشٍ یٍ کٍچنی کصتجح ټیکٽتی چتې ه ثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫هٌثکمنۍ پً ميجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ملٌیَ کجٻ کې پً ىٌثس کې چجپ ٍٔی هی‪ .‬نٍمٍړي پتً هې‬
‫کصجح ه ىٽمنتو ه نیٍټتٍ پتً ثړه ټتیکيل‪:‬ه ىٽمنتو ه مٌکتَ ثٌ ګٌٔتک ميمتې ِتیمې ه‬
‫پمٍثنیٍ ٴٍمنوثنجنٍ ټکً میٌٌ ‪٨ ،‬دوثټٌـمن ؼج ثٌ م‪٩‬ٽ‪ ،‬یٍِٲ پً الُ کې ٌې هٌی‬
‫شً ټً پمٍث څمً ډیٌې ؼٌګې ټیږٻ ٔتٍي ٌې چتې ټتً پتجټکاً الُ ٌثليل‪،‬لتٍ هٌی‬
‫ىی ى‪ ،‬نً منپ نٍ ځکً هټصً پً هٌی خجنوې ‪٨‬مٽیجس پیپ ٍٔٻ‪،‬ه ټنډٌ ‪٨‬مٽیجشٍ پتً شتٌڅ‬
‫کې ه ىٽمنو ټٍټې مٌکَې ميمې ِیمې ٌنیٍټې ثٌ ټٍپکیج ٍیجشٌه ٌنیٍٻ ٍٔٻ چتې ټتٍٻ‬
‫ِتیمٍ ‪٬‬تًٍ یتج ه رسـتوي ٌټّتٍثټیٍ پتً لتٍث‬ ‫خیٌشً لٍيش ٍٔٻ ثٌ مرشث یٍ ه ٔا‬
‫ٌشاصیوٻ‪.‬‬
‫ه ىٽمنو ؼنګٍنً ثٌ ه ىٌثس ٰصفً‬
‫ه ىٽمنو ټً ش‪ٙ‬ٱیې ًٌٌِصً هٌه ټٍیې پیاې ٌٔتٍې ه یٍِتٲ پتً نتٍٿ شاتصیو‬
‫یٍ ټً ‪٠‬جټدجنٍ ٌنیٍټً چې خیتج ه متي مفمتو‬ ‫ٴٍمنوث پً نٍٍثه ـمٽً ٌکړه ثٌ هث ٌټٍّث‬

‫‪341‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یتې‬ ‫ثلنو ثٌ مي ‪٨‬دوثټّيٿ پً ګډٌ ‪٠‬جټدجنٍ ًٌخجنوې ځٍثيب ـمٽتً ٌکتړه ثٌ ٌټّتٍث‬
‫ٴٍمنتوثنج ه هیٕتٍ ٌټّتٍثټۍ پتً‬ ‫خیٌشً ٌنیٍټتً‪ .‬ټتً هې ًٌٌِتصً ه ىٽمنتو شاتصیو‬
‫رسـوي ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً چٍټٍ کې ًثیٍځجی ٍٔٻ ثٌ ټٍی مٌکَ یٍ ؼٍړ کړ چې ىتٌه ٔتیدً‬
‫یې ‪٠‬جټدج شيویوٌٻ‪ .‬ه ثِيمٍ شفٌیک ه مرش پً الًښٌٍنً ه متي ‪٨‬دوثټّتيٿ ثٌ ګڼتٍ‬
‫نًٌٍ شکړه ٴٍمنوثنجنٍ پً ٔمٍٻ ه چٍټٍ پً لٍث شٕکیپ ٌٍٔ چې پً نصیؽً کې یٍ پً هې‬
‫ِیمً کې ه شاصیوټیٍ ټٍپکیجنٍ مٌثکَ ټً منځً یٌٍړٻ ٍٔٻ ثٌ ىٽمنتو ه شتپ ټپتجًه شتٌې‬
‫ليٗ ٍٔ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ مي ‪٨‬دوثټّتيٿ ه نتٍٍثه ٌټّتٍثټۍ ه ٌټّتٍثٻ ثٌ ه ګٌٔتک ه ٌٰٴتې ه‬
‫ٴٍمنوث پً ـیغ خیيخیپ مّؤټیصٍنً شٌرسه کتړٻ‪ ،‬نٍمتٍړی ختً ډیتٌ ځٽتً ه ىیتٍثه پتً‬
‫ټٍیویځ کې ه ٌٰثه پً ٌالیض ثٌ ه ىٽمنو پتً ټٍیتویځٍ ِتیمٍ کتې ٌ ىٽصتً چتې ه شتًٍ‬
‫ًٌث ٌ‪.‬‬ ‫ثِم‪٩‬یپ لج ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ شٌمنځ پٌټپّې ؼن‬
‫ه ‪ ۸۴۱۳‬ىت ٓ کجٻ پً ثٌړي کې چې ه ىیٍثهپً ټٍیویځ کې ټٍی شفٍٻ ًث‪٬‬تی ثٌ ه‬
‫ٌٰثه‪ ،‬نیمٌٌٍ ‪ ،‬ىٌثس ثٌ خجه‪٬‬یْ ٌالیصٍنً ه ‪٠‬جټدجنٍ ټمٍث ٌنیٍٻ ٍٔٻ‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ پً‬
‫ممکش ًٌٻ هًټٍه‪ .‬نٍمتٍړي پتً‬ ‫هې ًِبٌ ٰصٍـجشٍ کې ه نًٌٍ ؼيجهي مرشثنٍ شٌڅن‬
‫لپپ کصجح کې ههې پیاٍ شٱ‪ٙ‬یيل ؼٌیج خیج کړی چې هټصً یٍ شتجًیمٍ ثىمیتض شتً‬
‫پً پجٿ رسه ليً٘ شٵویمٌٍ‪.‬‬
‫ه ثِم‪٩‬یپ لج ثٌ ‪٬‬ٱجً ثلنوٍثهه ځٍثکٍنٍ چې ټً کجخپ څمتً ثـمؤتجه مّت‪ٍ٩‬ه‬
‫ٌٌ پً یٍه پٌثك ش‪ ٌٛ٩‬رسه یٍ ه ٌٰثه پً ګٽّصج کتې‬ ‫ًثټیږ‬ ‫ى‪ًٌ ،‬شً ِٽګٍنً ؼنګیج‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً کٌښٍ خٌیو ٌکړ‪،‬ګٽّصج یٍ ٌنیٍ ثٌ ًٌٌِصً یې ه هالًثٿ ټً ٌټّتٍثټۍ ىت‪،‬‬
‫‪٠‬جټدج ًثپً ٔج کړٻ‪ .‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ چې پً ګٌٔک کې یٍ ه ٌٰٴې مّتؤټیض ٌ ټیکتٍ‪:‬‬
‫ٍه ه هالًثٿ پً لٍثًٌث ٍٔٿ لٍ پً الًه مي ٰج‪ٜ‬پ ثلنتو پتً ممتً ًث‪٬‬تی ٌیتپ یتٍ چتې‬
‫هؼګړې ‪٨‬مٍمٍ ٴٍمنوث مي مفمو ثلنو ًٌشً ثمٌ کړی چتې پتً ٔتًٍثح خجنتوې لت‪٢‬‬
‫کړا‪ ،‬ځنځیٌ ٌثچٍا ثٌ ‪٠‬جټدج مً پٌیږها چې پً ٔج الړ يش‪ًٌٌِ ،‬تصً متٍ پتً‬ ‫ټین‬
‫ًٍٔثح کې پً ٌ‪ ٪ٜ‬ثټؽیٖ ثلصً ٌٍٔ‪ ،‬مي مفمو آلنو ى‪ً ،‬ث‪٬‬ی مجشً یٍ ٌٌیپ چې شتً‬

‫‪342‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ګٌٔک شً الړ ًٔ ىٽصً ثـصیج‪ ٍ٠‬هٰج‪ ٍ٨‬شوثخیٌ خٌثخٌ کړه ثٌ مجٍهیګٌ خیٌشتً ٔتًٍثح شتً‬
‫شً ًث‪٬‬ٽ‪ ،‬ثٌ مجٍهیګٌ ټً څٍ شنٍ مٽګٌٌ رسه خیٌشً هًٍٔثح پً لتٍث ًٌث‬ ‫ًثًٔ‪ٍ ،‬ه ګٌٔ‬
‫ٍٔٿ‪ ،‬لٍ پً الًه ه ـٍ‪ ٛ‬لٕک پً ِیمً کې مي هثههللا ثلنتو ثٌ ګتڼ نتًٍ ‪٠‬جټدتج پتً‬
‫ممً ًث‪٬‬ٽپ‪ ،‬ډیٌ ‪٬‬مؽن ٌٌ ٌیپ یٍ چې مي مفمو ثلنو پً ٔتًٍثح کتې ٔتيیو ٔتٍ ثٌ‬
‫‪٠‬جټدج پٌ ٔج ًث ًٌث هي‪،‬پً هې ٌلض ‪٠‬جټدج ِتمض مجیٍِتً ٌٌ ثٌ ه مٵجٌمتض کتٍٿ‬
‫ـٍ٘ٽً نً ٌه ًٌپجشً‪ .‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ټً کنوىجً څمً ه ثمیٌثملؤمنین ٌٰمج ًثًٌِتیو چتې‬
‫مرشت ټتجکٽی ٌ‪،‬پتً ىمتوې‬ ‫مي ًـمض هللا ثلنو یٍ ه ٔيیو ميمفمو پً ځجی ه ؼنت‬
‫ٌلض کې ه ثِم‪٩‬یپ لج ثٌ مّ‪ٍ٩‬ه ځٍثکٍنٍ ټً یٍه پٌثك شيجؼ‪ ،‬ثٌ نً مجشیوٌنکٍ هًیځ‬
‫رسه پً من ًث ًٌث ٌٌ ثٌ هګٌٔک ډیٌې ِتیمې یتٍ ىت‪ ،‬نیتٍټې ٌې‪ ،‬ه متي ًـمتض هللا‬
‫ثلنو پً مرش ه ‪٠‬جټدجنٍ مرشثنٍ ه ځٍثيب خٌیو ‪٨‬جؼپ پٌٌګٌثٿ ؼٍړ کتړ‪،‬ه ‪ ۴۱۱‬کّتجنٍ‬
‫پً شٕکیپ رسه یې پً هًیٍ ثِصٵجمصٍنٍ ه ځٍثيب ‪٨‬مٽیجشٍ نٵٕتً هثِتې ‪ٌ٠‬ـتً کتړه چتې‬
‫‪۸۱۱‬کّج خً ه مي هثههللا ثلنو‪،‬مي رسثػ ثټوین ثٌ مي لج مفمو پً ګتډٌ ه خ٭تٌث پتً‬
‫ثِصٵجمض ځٍثيب ـمٽً کٍي‪،‬ه مي ًـمتض هللا پتً مرشت ختً ِتپ کّتج ه نٱٌِتنګٍ‬
‫چيجًًثىٍ پً ثِصٵجمض ه رسک ښٍ ثړك شً خٌیو کٍي ثٌ ِپ شنً خً ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ شٌ‬
‫مرش النوې ممجمن پً ډثمرب‪ /‬رسک خجنوې مصٵجخپ خٌیو کٍي‪.‬‬
‫پیپ ٍٔ‪،‬مٍ ثشً شنً مٽګٌي پتً یتٍه ټنتډ‬ ‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ټیکيل‪ِ :‬يجًٌلصٍ ؼن‬
‫کًٌٌٍ کې ههښمن ه ٴٍثٌٌ منځ شً ًٌهثلپ ٌٍٔ‪ ،‬ثکتځٌ لٽکتٍ ٰکتٌ کتړی ٌ چتې متي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ه ‪٬‬ٱجًثلنوٍثهه پمٍثنی مٽګٌی هی ثٌ ًٌشّٽی‪ٔ ،‬تٍ‪ .‬لتٍ متٍ ه ِتيجً پتً‬
‫ټتً‬ ‫شیجًه کې ټً ټٍټٍ ؼيصٍنٍ رسه پً شٍثٰٶ ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ‪ٍ ،‬مٍ پً لٍث کتې ه ؼنت‬
‫ًٌٍ‬ ‫ه ميٍړګٍ ټمٍث ٌٌیٕصپ ٔتٍ ثٌ پتً ټٍټتٍ لتٍثٌٌ کتې ؼنت‬ ‫پیپ رسه ټٍمړی ټجن‬
‫شتً‬ ‫ممً یٍ ډح ٍٔه ثٌ ٔتجش‬ ‫ٌثلیّض‪،‬هښمن ِمصې ٌِٽې ٌکجًٌټې لٍ ه پٌممص‬
‫ٌٔتٍ ثٌ ههښتمن ټاتکٌ خیٌشتً هـتٍ‪ٛ‬‬ ‫ثړ ثیّصپ ٍٔٻ‪ ،‬شٌ مجٍهیګٌ پًٍې ِمض ؼن‬
‫لٕک ِیمې شً پً ٔج ٌٌىپ ٍٔ‪ ،‬پً ؼګړه کې ‪٠‬جټدتجنٍ شتً شتٌ ثنتوثٍې ٍیتجس ٌِتجی‪،٢‬‬
‫ٌِجیپ ‪ ،‬ټٍژیّصیکٍ مٍثه ثٌ خنویج پً الُ ًٌ‪٬‬ٽپ‪ .‬ه ثِم‪٩‬یپ لج ټً کّتجنٍ پتنځٽْ‬

‫‪343‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٍ‪ٌٌ٬‬ثٻ ټجنګٍنً چجال ه ؼګړې پً ډګٌ پجشً ٌٌ‪ ،‬ه چيپ میٽتٍ ثٌ پتً ټٍژیّتصیکٍ متٍثهٌ‬
‫خجً ټیٽٌ پً ګډٌ مٍ ډیٌ مٍثه ‪٬‬نیمض کړٻ پً ىمتوې ًٌځ ثمیٌثملتؤمنین متي مفمتو‬
‫‪٨‬مٌ مؽجىو ګٌٔک شً شنيج پً مٍټٌ کې ًث‪٬‬ی ه ؼګړې پً ټتٍمړ کٌښتً کتې یتٍ ټتً‬
‫مرشثنٍمؽجىوینٍ رسه ٌټیوٻ لٍ مؽجىوینٍ ًٌخجنوې شجکیو ٌکړ چې خیٌشً کنتوىجً شتً‬
‫الړ يش ځکً پً ګٌٔک کې ه مبدجً ل‪ًٌٌِ ،ٌ ٌ١‬صً ه مي مفمو ًخج ‪ ،‬مي مرشثلنو‪،‬‬
‫ـجؼٍ خرش ٘جـذ ثٌ نًٌٍ مرشثنٍ رسه یٍځتجی ګتڼ ٔتمیٌ ‪٠‬جټدتج ًث‪٬‬ٽتپ ههالًثٿ ټتً‬
‫نیٍټٍ ًٌٌِصً هټٍیې الًې پً رس شٌ یٍه پٽً النوې ه ثمیٌثملتؤمنین شتٌ مرشت النتوې‬
‫‪ٍ٬‬نډه ٌٍٔه ثٌ ه ٌٰثه ثٌ ىٌثس ه رسشجرسی ٰصفې ټپتجًه ‪٨‬جؼتپ شٕتکیيس ٌٔتٍٻ چتې‬
‫خیيخیٽٍ ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍشً خیيخیپ ثِصٵجمصٍنً ًٌٌِپجًٻ ٍٔٻ شٌ هې چې هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫کړٻ ثٌ ټً ٌٰثه ًٌٌِصً ه ىٌثس شجًیمٍ ښتجً ىت‪ ،‬ه‬ ‫ټٍٻ پً لپٽٍ مّؤټیصٍنٍ کې خٌیج‬
‫‪٠‬جټدجنٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ی‪.‬‬
‫ه ىٌثس ه ٴٍٻ ثًهٌ ه ٴٍمنوث پً ـیغ‬
‫هىٌثس ټً ٰصفې ًٌٌِصً نٍمتٍړی ه ىتٌثس ٌالیتض ه څٽتًٍٿ منترب ٴتٍٻ ثًهٌ ه‬
‫ٴٍمنوث پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪،‬لٍ ه نٍمٍړي ؼيجهي مٽګٌي ه خجه‪٬‬یْ ثٌ ى‪ ،‬ه کجخپ پتً‬
‫ؼنګٍ کٌښٍ کې پً هنوٌ خٍلض ٌٌ‪ .‬هىٌثس ټً ٰصفې ٔپږ میجٔصې ًٌٌِصً نٍمٍړی ه‬
‫کجخپ ؼنګٍ ل‪ ٍ٠ٍ١‬شً ًث‪٬‬ی‪ ،‬ىمو‪ ً٬‬ميجٻ چې ه ثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬ه ٴٍثٌٌ ه ‪٨‬ینتک پتً‬
‫ِیمً کې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ل‪ ٢‬خٌیو ٌکړ ثٌ ډیٌې ِیمې یٍ ٌنیٍټې ه ځٍثيب ‪٨‬مٽیجشٍ ټپتجًه‬
‫مي‪٨‬دوث ټّيٿ ثٌ ًٍګٍنً نًٍ ‪٠‬جټدج ‪٨‬ینک شً الړٻ‪ ،‬ه ځٍثيب ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً شتٌڅ کتې یتٍ‬
‫ټٍټې ِیمې ټً مّ‪ٍ٩‬ه څمً خیٌشً ٌنیٍټې ثٌ آ ه کجخپ ښجً شٌ ملنٍ ًٌِیوٻ لٍ څٌنګً‬
‫چې ثـمؤجه مّ‪ٍ٩‬ه ټٍټې ِیمې پً مجینٍنٍ پٍښٽې ٌې ګڼ ‪٠‬جټدج پً مجینٍنٍ ٔيیوث‬
‫ثٌ ژٌخپ ٍٔٻ پً هې ټړ کې ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ مٍټٌ ى‪ ،‬پً مجین منٱؽٌ ٍٔ چې پً نصیؽً‬
‫کې یٍ ههه مي ثٌ هٌثړه پاې مجشې ٍٔې‪.‬‬
‫پاې یٍ چې ټٍٻ ىډٌکٍ یٍ ًیَمٌیَ ثٌ ټً منځً شٽيل ٌ هثاج م‪٩‬یٍيب ٔتٍې کتً‬
‫څً ى‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس مرششجخً ه نٍمتٍړي پتً ‪٨‬تيػ ډیتٌ کٍښتش ٌکتړ پجکّتصج ثٌ‬

‫‪344‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ؼٌمنٍ ىیٍثه شً یٍ ٌټیږه لٍ ټً ټٍټٍ م‪٩‬جټؽٍ رسه رسه یٍ خیج ى‪ ،‬پاې یٍ من ًٌ‪٬‬ې نتً‬
‫ٍٔې خٽکې مؽدًٍ ٌٌ چې پً ټکړٌ ٌګٌځٍ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ټً ؼٌثـض ًٌٌِصً ههه مّؤټیض مؤٴصج ههه مٌِتصیجٻ متي ‪٨‬دتوثټٍ‬
‫ٍړګٍ شً ٌِپجًٻ ٍٔ چې ه کجخپ پً ٰصفً کې یٍ خجًٍ ًٌٻ هًټٍه مي ٍړګتی ًٌٌِتصً ه‬
‫پتً شتٌڅ کتې‬ ‫مَثً پً ټٍمړنۍ ٰصفً کې ه ؼ ثٻ مجټک ټً ٴتٍثٌٌ رسه ه ِتمض ؼنت‬
‫ٔيیو ٍٔ‪ .‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ چې ټً م‪٩‬جټؽې ًثِصٍ ٍٔ ټتً ټتٍٻ م‪٩‬یٍخیتض رسه رسه یتٍ‬
‫لپٽې هنوې شً هٌثٿ ًٌکړ‪ ،‬پً هې ٌلض کې ه ٔاٻ ټٍٻ ٌالیصٍنً یٍ ځپ خیج ش‪ٙ‬ٱیً ثٌ ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس شٌ ٌثک النوې ًث‪٬‬ٽپ چتې ه متي ختٌثهً ثلنتو‪،‬مي ٰج‪ٜ‬تپ ثلنتو ثٌ نتًٌٍ‬
‫مرشثنٍ رسه یٍځجی مي ‪٨‬دوثټّيٿ ى‪ ،‬پً کې ه ىٌثس ه ٴٍٻ ثًهٌ ه ٴٍمنوث پً ـیتغ‬
‫نٵٖ هًټٍه‪،‬نٍمٍړي شٌ ى٭ً ٌلصً لپٽې ٌ‪٤‬یٱې شً هٌثٿ ًٌکړ شٌڅٍ ه ثمٌیکجیتجنٍ ټمتٍث‬
‫پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌٍٔ ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس مؽجىوین ه ټٍټٍ ښجًٌنٍ ‪ٍ٬‬نوې ټً ىتٌثس‬
‫ښجً څمً ى‪ٌٌ ،‬شپ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ؼيجه‬
‫ه ىٌثس ټً ِٵٍ‪ًٌٌِ ٟ‬صً مي ‪٨‬دوثټّتيٿ لپتپ ث٘تيل ٌ‪٠‬تن نتٍٍثه شتً ًث‪٬‬تی ثٌ‬
‫څٌنګً چې ه ثمٌیکجیجنٍ ټمٍث ًٌشً ل‪ ٌ١‬مصٍؼً ٌ‪ ،‬نٍ ټً څً مٍهې ښکجًه ژٌنو ًٌٌِتصً‬
‫یې ممٱٍ ژٌنو پیپ کړ‪،‬نٍمٍړي ‪ ۴‬کجټً ثٌ ‪ ۴‬میجٔصې پً ممٱٍ ـجټض کې ژٌنو ٌکړ چې‬
‫یٍثٍې ‪ ۹‬شنً ث‪٨‬صاهي مٽګٌٌ یٍ ًٌرسه ًثخ‪ ً١‬ثٌ ټیوه کجشً هًټتٍهٻ‪ ،‬پتً هې ٌلتض متي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ لپٽتٍ مٽګتٌٌ شتً ه ؼيتجه شٌ‪٬‬یتذ ًٌکتجٌٌ ثٌ ه ‪٨‬مٽیتجشٍ ټپتجًه یتٍ خیيخیتپ‬
‫ىوثیجس ًٌکٍٻ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً نٍمٍړی ه ‪٨‬ٽنٍ ؼيجهي ډګٌ میوث شً ًثٌٌس‪،‬ه نتٍٍثه‪ ،‬کؽکتٍ‪ ،‬مٍِتی‬
‫پیپ کړ‪ .‬ه ثِتيمٍ ثمتجًس ټتً مرشتثنٍ رسه پتً‬ ‫ًثش‬ ‫کي ثٌ نًٌٍ ِیمٍ شٌ منځ یٍ ش‬
‫ًثخ‪ ً١‬ثٌ مًٍٕه یٍ ه مؽجىوینٍ ه شن‪٥‬ی‪ ،‬چجًې پیپ کړې‪،‬پً هې ټړ کې نٍمٍړي یٍځتپ‬
‫ِیمً کې ه ٔپې پً ميجٻ‬ ‫ه ىٽمنو‪ٌٰ ،‬ثه ثٌ ًٌٍګج ‪ ۱۱۱‬شنً مؽجىوین ه نٍٍثه پً شیَ‬
‫ًثټٍٻ کړٻ ثٌ ٌینج یٍ ًٌشً ٌکړه‪ ،‬پً ىموې ‪ٍ٬‬نډه کې ىوثیض ًٌکړ چې ‪٨‬ٽنٍ ؼيجه پیپ‬

‫‪345‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کړا ثٌ ٌ‪٠‬نٍ شً کٍٍ ٔت ه‪ً ً٬‬ثٍ ‪٘ ۹۱۱‬نوٌٴً ه ظٵیپ مٌمۍ ثٌ نتًٍ ىت‪ ،‬ټتٍی مٵتوثً‬
‫مياس ثٌ ٌِٽې یتٍ ًٌخجنتوې ٌٌیٕتٽې ثٌ ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ ه پٌثلصیتج ٴٍمنتوه یتٍ‬
‫ًٌکړه‪.‬‬
‫ٔيجهس‬
‫ه ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٓ کجٻ ه ظًٍ ه میجٔصې پً ‪ ۱‬نیټتً ى٭تً ميتجٻ چتې متي ‪٨‬دوثټّتيٿ‬
‫‪٨‬يٴې ه رسپٽې پتً ِتیمً کتې ممٱتٍ ژٌنتو کتجٌٌ‪،‬‬ ‫مؽٌٌؿ ه نٍٍثه ٌټٍّثټۍ ه شیَ‬
‫ههښمن ټمٍث یٍ ِټيبټ ټیٽٱٍ کٕٲ ٍٔ ثٌ چجپً یٍ ًٌخجنوې ٌٌىٽً‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ‬
‫پیپ کړ څٍ شنً‬ ‫ټً ثمٌیکجیجنٍ رسه چې ه ؼټ ‪٠‬یجًٌ ثٌ چًٍټکٍ ميشړ ى‪ًٌ ،‬رسه ٌ ؼن‬
‫ثمٌیکجیج یٍ ٌٌژٻ ثٌ ًٌٌِصً ههښتمن ټمتٍث ٌٌیٕتصپ ٔتٍثٌ ه ٔتيجهس ټٍړمٵتجٿ شتً‬
‫ًٌِیو ثٌ پً لپٽً پٽٌنۍ ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪ .‬ثنجهلل ٌ ثنجثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه ٔيیو مي‪٨‬دوثټّيٿ مؽٌٌؿ ًًٌٌ ثٌ ځجینجِصی مٍټتٍي مفمتٍه لتج ظجٴتذ ه‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ٌثیٍ‪ ،‬چې نٍمٍړي پً ن‪٥‬جمٍ ؼيجهي ندٍ‪ ٫‬رسخیتٌه ه‬
‫لیٌیً کجًٌنٍ ى‪ ،‬ښً ىٌٳ هًټٍه‪ ،‬پً لپٽً ِیمً کې یٍ یٍه ټٍیتً موًِتً ثختجهه کتړه‪،‬‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ټً ګڼ ٔتمیٌ مّتجؼوٌ ثٌ موثًِتٍ رسه پتً ٌهثنیتٌَ‬
‫چجًٌ کې مٌِصً کړې‪ ،‬ه نٍٍثه ثٌ ‪ ًٍ٬‬شٌمنځ ه الًې پً ؼٍړٌټٍ کې یٍ ى‪ ،‬ډیٌې ىڅې‬
‫ٌکړې چې ثٌُ ه لٽکٍ ټپجًه ټٍیتً ىٍِتجیٍ هه‪ ،‬نٍمتٍړی ه من‪ٙ‬تذ ٔتٍٴٍ نتً ٌثٌ ټتً‬
‫ثنصٵجٿ څمً یٍ ‪٨‬ٱٍې شً شٌؼیق ًٌکٍټً‪.‬‬
‫پً لپٽً ث٘يل ِیمً کې ځینٍ لٽک چې ههه پً کًٍ ثٌ ٴٌیدجنٍ یٍ خیج خیتج چتجپې‬
‫ٌىٽې ٌې‪ ،‬ههٌی کًٍ یٍ ه ـکٍمصٍ ‪ّ٨‬کٌٌ پً شٍِ‪ ٢‬ټٍټ کړی ٌ‪ ،‬ثٌ ًٌٌڼً ثٌ ٴٌیدج‬
‫یٍ خنویج کړي ٌ‪ ،‬کٽً چې پً ِیمً کې خیٌشً ه ‪٠‬جټدجنٍ ـجکمیض ًث‪٬‬ی‪ ،‬ى٭ٍ لٽکٍ ټتً‬
‫لپٽې ِیمې کډې کٍټې ځکً ٌیٌیوٻ چې مي ‪٨‬دوثټّيٿ خً ثنصٵجٿ شٌې ٌثليل مګٌ مي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ًٌشً ثـٍثٻ ٌټیږه چې ه هه ټمٍث هې لتج‪ٌ٠‬ؼم‪ ٪‬ثٌيس‪ ،‬یتٍثٍې کتً ثِتيمٍ‬
‫رشی‪٩‬ض ًٌشً کٍٿ مؽجٍثس ًٌکٍٻ ى٭ً خً ه مفکمې کجً ٌي مګٌ هی ه ٔميص ثنصٵجٿ‬
‫نیض نٽٌي‪.‬‬

‫‪346‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ٔيیو ٍٔ مګٌ ؼديً یٍ ثٌُ ى‪٩ٰ ،‬جټً هه ثٌ پً ًٍګٍنٍ مؽجىوین‬
‫ههه ه ًًٌٌ شٌ مرش النوې پتً ممصٽٱتٍ ِتیمٍ کتې ه ثمٌیکتجیٍ ‪٠‬تج‪ٍ٬‬س پتً لتيٯ‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس من شً ٌړي‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪347‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شیخ الحذیث مٍلٍي غتذ الػيل دیٍةنذي‬

‫ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬
‫ټیکنً‪ٔ :‬جىو ‪َ٬‬نیٍثٻ‬
‫ٌٍکړو یې‪:‬‬
‫ٔین ثټفویغ ٌثټصٱّیٌ ثټفجػ مٍټنج ‪٨‬دو ثټ‪٩‬يل (هیٍخنوي) پً کتجٻ ‪ ۸۴۸۱‬ىؽتٌي‬
‫ـ‪ٙ‬جً پً الکٍلٌٽتٍکيل کتې ه‬ ‫ملٌیَکجٻ کې هکنوىجً ٌالیض ه ژړ ٌټٍّثټۍ ه ِن‬
‫ه‪٬‬ې ِیمې همٕيًٍ ‪٨‬ج مٍالنج ٔريمفمو مٌـٍٿ پً ‪٨‬ٽمتٍ کتًٍنۍ کتې ًٍږًتوټی‪.‬ه‬
‫نٍمٍړي پيً مٍټٍي ٔیٌ مفمو ثٌ نیکً یې مٍټٍي مفمو رشیٲ ه لپپ ٌلتض ه شکتړه‬
‫‪٨‬جملجنٍ ټً ؼمٽې څمً ٌٌ‪.‬‬
‫ٍهه کړو ثٌ شف‪ٙ‬یپ ًې‪:‬‬
‫ثًٌثښجه مٍټنج ‪٨‬دوثټ‪٩‬يل (هیٍخنوي) ټٍمړنۍ هینٍ ٍهه کړي ټً لپپ ٌثټو ٘تجـذ‬
‫څمً شٌالًِ کړي‪،‬کٽً یې چې ٌثټو ٘جـذ ٌٰجس ٍٔ نٍ ه ښتٌٍنې ثٌ ًٌٍنتې مّتؤټیض‬
‫یې ه مرش ًًٌٌ مٍټٍي ‪٨‬دو هللا ؼج ٘تجـذ پتً ‪٬‬تجړه ٔتٍه ثٌ څتً متٍهه یتې ټتً ى٭تً‬
‫هًٍِنً ٌټٍِصپ‪ .‬نٍمٍړي مصٍِ‪ٍ ً١‬هه کړې ه کنوىجً ښجً پتً مفموًتً موًِتً کتې‬
‫شٌرسه کړې ًٌٌِصً ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ـ‪ٍٙ‬ٻ پّې ه پجکّصج ه خٽٍچّصج ثیجټض مٌکَې کتٍټې‬
‫شً الړ ثٌ ىٽصً یې ه ٔجټوًې پً موًًِ م‪٥‬يٌ ثټ‪٩‬ٽٍٿ کې څً مٍهه هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ٌټٍِصپ‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ لپٽې ټٍړې رش‪ٍ ٍ٨‬هه کړې هلیرب پاصٍنمٍث پً مٕيًٍې هینې موًِتې‬
‫ؼجم‪ ً٩‬ثِيمًٌ ثکٍړو لټک کٍ پً ‪ ۸۴۱۴‬ىٶ کې رسشً ًٍِټې ثٌ ټً ىموې موًِې یې‬
‫ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌ الًِ کړ‪.‬‬

‫‪348‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔین ٘جـذ هینٍ ٍهه کړې ه لپپ ٌلض ټً شکړه ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ شٌالًِ کتړې چتې‬
‫ټً هې ؼمٽې ٔین ثټفویغ مٍالنج ‪٨‬دوثټٌـمن میتجنٍي‪،‬مٍټٍي ـمتوهللا ؼتج هثؼتٍي‪،‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوهللا ثؼمیٌي ثٌ ه چجًخج‪ ٫‬مٍټٍي ٘جـذ ه یتجهٌټٍ ٌړ هي‪ .‬څٌنګتً چتې ههه‬
‫ثِصجهث ثکځه ټً هیٍخنو څمً ٰجً‪ ٌ ٫‬ثٌ یج یې ټً هې موًِې رسه ژًٌ ‪٨‬ٽمتٍ ش‪٩‬ٽٵتجس‬
‫هًټٍهٻ ه ىموِې منجِدض ټً ثمٽً ٔین ٘جـذ ى‪ ،‬ځج شً هیٍخنوي شمٽ‪ًٍ٬ ٚ‬ه کړ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ټً هینٍ ٍهکړٌ شٌٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً پً لپٽې ِیمې ثٌ هکنتوىجًٌالیض پتً‬
‫خیي خیٽٍ ِیمٍکې هشوًیْ ‪،‬ه‪ٍ٨‬س ثٌثًٔجه ِٽّٽً پیپ کړو ثٌ ٌیې کړثی ٍٔٻ ټً ه‪٬‬ې‬
‫الًې څمً یٍٍیتجس ٔتمیٌ هثِتيمٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ‪٠‬جټدتج هټتٍټنې هثِتيمٍ لتومض ټپتجًه‬
‫ٌړثنوې کړي‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌمدجًٍه یې ‪:‬‬
‫کٽً چې پتً کتجٻ ‪ ۸۴۱۱‬کتې پتً ثٰ٭جنّتصج کتې کمٍنّتصجنٍ ٌثک شٌالِتً کتړ ثٌ‬
‫ثٰ٭جنجنٍ یې پً ليٯ ؼيجه پیپ کړ ثًٌثښجه هیٍخنوي ٘جـذ ى‪ ،‬هکنوىجً ٌالیض هى٭ٍ‬
‫‪٨‬ٽاٌٌ پً ؼمٽً کې چې مّٽانج یې هکمٍنّصجنٍ پً ليٯ ؼيجه شً ًثخٽتپ ٰ‪٩‬تجٻ ًٌٻ‬
‫هًټتتٍه چتتې ًٌٌِتتصً پجکّتتصج شتتً ميتتجؼٌ ثٌىجټصتتً یتتې هه‪٨‬تتٍس ثٌشتتوًیْ شٌڅن ت‬
‫همؽجىوینٍ پً هینٍ ثٌٰکٌي ًٌٍنً کې هپجمٍړ لومصٍنً شٌرسه کړٻ ‪.‬‬
‫شوًیْ ثٌ ث٘يـٍ ٰ‪٩‬جټیصٍنً یې‪:‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج کې هکمٍنّصٍ ًژیت‪ ،‬ټتً ړنګیتوٌ ثٌ هشن‪٥‬یمتٍ ٌِتٽً ٌثټتٍ شتٌمنځ‬
‫هلپپ منځٍ ؼګړٌ پً پیٽیوٌ رسه یې خیٌشً لپپ شوًیْ شً ممً کړو ثٌ هلپٽې ِتیمې‬
‫پً کهً یې همصفجًخٍ (ؼګړو مجًٌ) ډټٍ شٌمنځ هٍِټې ډیٌکٍښاٍنً ٌکړٻ‪.‬‬
‫هلپپ منځٍ ؼګړٌ هټً منځً ٌړټٍ ټپجًه ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک پتً ًثمنځصتً‬
‫کیوٌ رسه هیٍخنوي ٘تجـذ شتً پتً لپٽتې ِتیمې کتې ال ه ه‪٨‬تٍس ثٌ شتوًیْ ٍمینتً‬
‫مّج‪٨‬وه ٍٔه‪ ،‬ىا‪ ٌ ً٬‬چې لپپ ىیٍثه شً ًثِصٍ ثٌهکنوىجً پً مٌکتَ ي موًِتً کتې‬
‫یې ‪٠‬جټدجنٍ شً هـویعٍ شوًیْ پیپ کړٻ‪.‬‬

‫‪348‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثًٌثښجه هیٍخنوي ٘تجـذ رسه ټتً هې چتې ه‪٠‬جټدتجنٍ هشفٌیتک ثکتځه مّتؤټین‬
‫ثٌچجًٌثکٍ ههه ٔجګٌهث ثٌ ٍیجس ‪٨‬ٵیوس منوث ٌٻ ثٌ لپٽً ى‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمتجًس ټتً‬
‫ًِبٌ ـایً کٌٍنکٍ څمً ٌ لٍ نٍمٍړي ه ًِمٍ ٌ‪٤‬یٱې رسه ‪٨‬يٴً نً هًټٍهه نٍ ځکتً‬
‫یې کٍٿ ًِمٍ مّؤټیض نً هًټٍه‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ ه رشی‪٩‬ض ‪٬‬ږ ًثډیٍ ټً څپٍ څمتً ه‬
‫ىیٍثهٌثټٍ ٰٵيٍ پٍښصنٍ شً ځٍثخٍنً ٌیپ چې (ه لي٘تٍ الًه)شتٌ ‪٨‬نتٍث النتوې هیتٍې‬
‫ځجنګړې لپٌٌنې ټً الًې خً نرشیوټې ثٌ پً لپپ ٌلض کې یې ډًٌ ٍیجس مفدٍخیتض ثٌ‬
‫ٔيٌس مٍنوټی ٌ‪.‬‬
‫هنٍمٍړي ه‪ٰ ً٬‬صتٍثٌې هژٌنتو پتً خیيخیٽتٍ ثړلٍنتٍ ‪٨‬دتجهثشٍ ‪٨،‬ٵجبتوٌ ‪،‬م‪٩‬تجميشٍ‬
‫‪ِ،‬یجِض ‪ ،‬ثِيمٍ ثٴص‪ٙ‬جه ثٌ ثـٍثٻ ٔم‪ٙ‬یً خجنوې مٕصمٽې هي ‪.‬‬
‫ه‪٨ ً٬‬ٽمٍ ىلیٌه چې ٔمیٌ ًې (‪ٰ )۱۱۱‬صٍثٌٌشً ًِیږي پتً ِتم‪ ٍ٩‬ثٌخرصتي خڼتً‬
‫هثًٌثښتتجه هیٍخنتتوي هٍثمنتتٍ ثٌهى٭تتً ه‪٨‬ٵیتتوس منتتوثنٍ ټتتً ټتتًٍي ًثټتتٍٻ ٔتتٍي ثٌ ه‬
‫ىیٍثهٌثټٍ ثِصٱجهې شً ‪ٍٔ ًٌٜ٨‬ي هي ‪.‬‬
‫هه‪٬‬ې ‪٨‬ٽمٍ ټتٍټګې ځجنګړشیتجهثهه چتې ى٭تً ډیٌِتجهه ‪٨،‬تجٿ ٰيمتً ثٌ همٌـتٍٿ‬
‫هیٍخنوي ٘جـذ پً ډیٌه لٍ و ه‪ٍ٨‬يت ټيؽً ٌړثنوي کیږي ټً ىموې ثمٽً ىٌڅٍک کتً‬
‫نجًینً ٌي کً ښځینً ‪،‬کً ‪٨‬ج ٌي کً خی ‪٨‬ٽمً ‪،‬کً ټٍِصٍثٻ ٌي ثٌکً نجټٍِصی کتٍالی‬
‫رسه ثِصٱجهه ٌکړي ‪.‬‬ ‫يش ټً ى٭ې څمً پً ثِج‬
‫ٔميص ژٌنو یې ‪:‬‬
‫رسه ټً هې چې ٔین ٘جـذ ٍمٍنږ هىیٍثه پً کهً یٍمٕيًٍ ‪٨‬ٽمٍ ٔم‪ٙ‬تیض ٌه‬
‫لٍ ژٌنو یې ډیٌ ِجهه ثٌټً شکٽٱجشٍ ټیٌي ٌ‪ ،‬ثنصيجیٍ مٌٽمً پتجٻ ثٌ ډًتٌ ِتمٍ ِتړی ٌ‪،‬‬
‫ثليٗ ‪ ،‬مفدض ‪ ،‬شٍث‪ ٪ٜ‬ثٌ همتًٌ‪ٌ٨ ٞ‬تجهس یتې ځتجنګړي ٘تٱصٍنً ٌ‪ ،‬ىٌثنّتج ثٌپتً‬
‫کٌثمض شً پً ډًٌ ثـتًبثٿ ٴجًتپ ٌ‪ ،‬مصٍث‪ٜ‬ت‪ ٪‬پتً هې ثنتوثٍه ٌ‪ ،‬چتې‬ ‫مؽمٍ‪ ٧‬کٍ ثنّج‬

‫‪350‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىٌ‪٨‬ج خً ه هه مؽٽْ شً ًث‪٬‬ی ى٭ً کً خً ههه ٔجګٌه ى‪ٌ ،‬ه لٍهه خً هًنجٌی پً ‪ٌٛ٬‬‬
‫ى٭ً پً لپپ ځجی کینجٌه ثٌ لپپ ځجی خً یې ًٌ شً پٌیاٍه ‪.‬‬
‫ثٌ چې کٽً خً ًٍڅٍک ه هًنٍ پٍښصنې ټً پجًه ًٌشً ًث‪٬‬ی نٍ ټٍمړی خً یې هث ًٌشتً‬
‫ًٌپ چې پً لپٽً ‪٨‬يٴً ثٌ ٌِمً کٍ ټً ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ څمً پً هې ثړو پٍښصنً کٍه ‪ ،‬ى٭تً‬
‫هي ‪.‬‬ ‫شٌ مج ډًٌ ثٌچض لٽ‬
‫شأټیٱٍنً یې ‪:‬‬
‫رسه ټً هې چې ٔین ٘جـذ لپپ ‪٨‬مٌ ټتٍٻ پتً شتو ًیتْ ‪ ،‬ه‪٨‬تٍس ثٌؼيتجه کتې‬
‫یې ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ پً خٌلً کې ټیکپ ثٌشجټیٱجس ى‪ ،‬ټً پجمً نتً‬ ‫شیٌکړی لٍ هى٭ً شٌڅن‬
‫‪.‬‬ ‫هې ‪ًٍ٬‬ځٍ‬
‫نٍمٍړي پً رش‪٨ ٍ٨‬ٽٍمٍکې پً پاصٍ‪ٰ ،‬جًيس ثٌ ‪ٌ٨‬يب ژخٍ ښتې ټیکنتې کتړې چتې‬
‫ى٭ً پً النوې شٍګً شرشیق کیږي ‪.‬‬
‫‪۸‬ت نرصثالـدجح ‪٨‬ٽی ً‪ ،٬‬ثملٌشجح ‪ٰ /‬جًيس‬
‫‪۱‬ت ن‪ٙ‬ذ ثټمٌجٿ ٰی ًه ثالٌىجٿ ‪ٰ/‬جًيس‬
‫‪۴‬ت ن‪ٙ‬ريثالِيٿ ٰی ثلدجً ٌِوثالنجٿ ‪ /‬پاصٍ‬
‫‪۳‬ت خٽٍ‪ ٫‬ثملٌثٿ ٰی ش‪٩‬ٽٌ‪ ،‬ثالِيٿ‪ /‬پاصٍ‬
‫‪۱‬ت نرصر ثالِيٿ ‪ /‬پاصٍ‬
‫‪۹‬ت ثًٔجهثملّجبپ خین ثټفٶ ٌثټدج‪٠‎‬پ ‪ /‬پاصٍ‬
‫‪۱‬ت ٴٌثس لٽٲ ثالمجٿ ‪ٰ/‬جًيس نجچجپ‬
‫‪ ۱‬ت هؼيټین ـجٔیز نجچجپ‬
‫ثٌرشؿ ثټ‪٩‬ٵجبوـجٔیز نجچجپ‬ ‫‪ ۱‬ت هلیج‬
‫ثٌ ثټٌ‪٨‬جًز ‪٨‬ٽی ثټيوثًز ‪/‬ـجٌٔز ه ٘ٽٍر ىوثًً ثٌ نکجؿ ىوثًً ‪ .‬چتٍ هثهٌې خٌلتٍ‬
‫یې چجپ ٍٔي لٍ خٌ‪ ٪‬ثٌ ٔٱ‪ ٪‬ىوثًز ه هې ًٌٌِصنۍ ًٌپٌاٍ نجًٌ‪٬‬ۍ ټً ثمٽً نٌمګړي‬
‫ځٌنٍ پجشً ٍٔې‪.‬‬

‫‪351‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټٍټنیَ ثٌ ‪٨‬ٽمٍ ٔم‪ٙ‬یض یې ‪:‬‬

‫ٔین ٘جـذ ٍمٍنږ هىیٍثه ه‪٨‬ٽمیض ثٌٰٵجىض ه ٘فنې ى٭ً ځٽیوٌنکې ډیتٍه ٌه‬
‫چې ‪٨‬ٽمٍ ًٌڼجیې هىیٍثه ګٍټ ګتٍټ ًٌښتجنً کتړی ‪،‬ثٌ هثٰ٭جنّتصج هم‪٩‬تجرصٌرش‪٨‬ی‬
‫‪٨‬ٽاٌٌپً منځ کې هیٍه ؼجم‪ ٪‬ثٌمنيل ‪٨‬ٽمٍ ٔم‪ٙ‬یض پً شٍګً لپپ ٌټْ ثٌټٍټنې شً نتً‬
‫ىیٌیوٌنکٍ ‪٨‬ٽمٍ لومصٍنً شٌرسه کړي هي‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه ثٰ٭جنّصج ه‪٨‬ٽمٍ ٴرشپً منځ کې هٔین ثټصٱّیٌ ٌثټفویغ ‪ًٍ٬‬ه ټٵذ‬
‫هٰٵتً‪ ،‬ث٘تٍٻ ثټٱٵتً‪،‬‬ ‫پً المنجٍ‪ ً٨‬شٍګً هځج کړی ثٌ ه‪٨‬ٽ‪ ،‬ثټصٱّیٌ ثٌـتویغ شٌڅنت‬
‫رصٯ‪ ،‬نفٍ‪ ،‬خوی‪ ٪‬ثٌخیج ه‪٨‬ٽٍمٍ ى‪ ،‬هیٍه مجىٌ ثِصجى پً ـیغ پیژنوٻ ٍٔی ‪٨‬ج ٌه‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّتتصج ‪٨‬ٽتتاٌٌ ثٌههینتتٍ ‪٨‬ٽٍمٍ‪٠‬جټدجنٍى٭تتً شتتً ه‪٨‬ٽمتتٍ ثِتتيٍٰ ثًٌٌـتتج‬
‫ثکجخٌینٍهًٌٌِصٍ یجهګجًپً ًِبګً کصپ ‪.‬مٌـٍٿ هیٍخنتوي ٘تجـذ هلپٽتٍ ه‪٬‬تٍ ټٍټتٍ‬
‫هيب ِجًې شٵٍث ثٌٰ‪ٝ‬یٽض منٍنً ى‪ٌ ،‬ه‪.‬ټً شکرب‪،‬ش‪٥‬جىٌ‪،‬ـّتو‪،‬ثٌخوخینٍ‬ ‫ٰ‪ٝ‬جیٽٍ شٌ څن‬
‫لیتجٻ پتً رسکتې نتً هًټتٍه‬ ‫څمً یې ډیٌخو ًثشٽپ ټً ىیهج رسه یتې همٵتجخٽې ثٌِتیج‬
‫ثٌټٍټٍشً هیٍه ٴوًمن ثٌهًثنً ثِصجى پً شٍګً منپ ٍٔی مفدٍح ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪.‬‬
‫ثًٌثښجه هیٍخنوي ٘جـذ ه لٍ هلٍثىۍ ‪ ،‬لٍه پٌِصۍ ثٌځج ِصجیٽٍ هختومٌ‪٬‬ې‬
‫نجًٌ‪٬‬ې ټً ث‪٬‬یٌَڅمً پً خٕپړو شٍګً ځج ًٌ‪ِ ٫‬تجشٽی ٌه ثٌچتجى‪ ،‬ه هه پتً ټتٍٻ ‪٨‬ٽمتٍ‬
‫ژٌنو کې ه ه‪٬‬ې ثليٴٍ نجًٌ‪٬‬ۍ آظجًنً ٌه ټیو ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ هیٍخنوي ٘جـذ ه هٌمٌه ٍیجشٍ ٰ‪ٝ‬جیٽٍڅاٍب ٌ چې پً ه‪٬‬ې ټنډې ټیکنې‬
‫کې هى٭ٍﺉ ًثټٍټٍٻ ټً ثمکجنً ٌشٽې لربه ښکجًي‪.‬‬
‫ٍه ‪ٍ٬‬ثړٿ همٕض منٍنً لٌٌثًپً شٍګتً هټصتً یتٍثځې هلتوثی خاتيل هژٌنتو یتٍې‬
‫ثىمې شجًیمٍ کجًنجمې شً ثٔجًه ٌکړٿ ثٌى٭ً هثچې‪:‬‬
‫نٍمٍړي پً لپٽٍ ‪٨‬ٽمٍ ٰصٍثٌ کې چې هرشی‪٩‬ض ‪٬‬ږ ًثډیتٍ ټتً الًې ختً هلي٘تٍ‬
‫الًې شٌ‪٨‬نٍث النوې ههه پً لٍث و ‪٬‬ږکتې لپٌیتوې هىتٌې ثِتصٱصج ثٌپٍښتصنې ځتٍثح‬
‫هکصجح هللا ‪،‬ندٍي ثـجهیعٍثٌٰٵيٍ ‪٨‬ٽمتٍ هالیٽٍپتً ًڼتجکې پتً ډیتٌ رصثـتض ‪ٰٙ،‬تجـض‬

‫‪352‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌخي‪٬‬ض رسه ًٌکجٌه چې ه‪٨‬يمً هیٍخنوي ٘جـذ ‪ ‬ټً ه‪٬‬ې ‪٨‬ٽمٍ ِٽّٽې څمتً‬
‫ثنوثٍه مّصٱیؤٍي هي‪.‬‬ ‫ٍمٍنږهټٍټنې ډیٌنجًینً ثٌښځینً ثًٌیوٌنکٍ پً کج‬
‫نٍمٍړی ههین پً چجًٌکې ډیٌرصیق ‪،‬ؼٌﺉ ثٌپً هې ىکٽتً یتې هىیهتج هميمصتٍ‬
‫پٌٌثنٽٌټً ‪ ،‬ثٌه‪٘ ً٬‬تٱض ههللا ش‪٩‬تجټی ټتً ټتًٍي هى٭تً پتً ممٽ‪ٙ‬تٍ خنتوګجنٍ یتٍه ثټيتٍ‬
‫پیٌٌٍینً هه‪.‬‬
‫هثِتيمٍ ه‪٨‬تٍس ثٌخٽنتې‬ ‫مٌـٍٿ هیٍخنوي ٘جـذ ه‪٨‬ٽمیض ‪،‬ثٌٰٵجىتض شٌڅنت‬
‫همیوث یٍـکی‪ ،‬ثٌمجىٌ هث‪ ٍ٨‬ى‪. ٌ ،‬ى٭ً خً ه ه‪ٍ٨‬س پً ډیٌٌـکیانً ثِٽٍخٍثٌ لٍ ې‬
‫هثِيٿ هِپڅيل هًن هثـکجمٍشدٽیٮ شً ًثخٽپ ‪ .‬ىیڅکٽً یې هىیهج پً ثړو‬ ‫ژخې رسه لٽ‬
‫ثٌشرس‪ ٧‬څمً کجًنً ثلیّض ثٌهٰٵيتٍ مّتجیٽٍپً ثِصف‪ٝ‬تجًکې هللا ش‪٩‬تجټی‬ ‫ټً شٽن ٍخج‬
‫ًٌشً ځجنګړې مٽکً ًٌکړې ٌه‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ رشی‪٩‬ض کې هیٍه ‪٨‬ج مٱصٍ ټپجًه ه مّأټې هـٵیٵض ثٌځجنصتً هى٭تې‬
‫هټٍټٍ ثخ‪٩‬جه م‪٩‬ٽٍمٍٻ هثِيمٍ ٰصٍی ټتً ث٘تٍټٍ ثٌ ثِجِتجشٍڅمً خٽتپ کیتږي ثٌمٌـتٍٿ‬
‫هیٍخنوي ٘جـذ ه ه‪ ً٬‬رضًٌي ث٘پ پً ن‪ٌ٥‬کې نیٍټٍرسه هټٍټٍ ثِصٱصجأشٍ ه ـپ پتً ثړو‬
‫ٰصٍث ًٌکٍټً ‪.‬‬
‫لي٘تتً لتتربه هثهه چتتې ه‪٨‬يمتتً هیٍخنتتوي ‪ ‬ه ‪٨‬ٽمتتٍ‪ ،‬ؼيتتجهي ‪،‬ثليٴتتٍ‬
‫ثٌثؼصا‪ٔ ٍ٨‬م‪ٙ‬یض هټٍټٍٰ‪ٝ‬تجیٽٍ ثٌځتجنګړیصٍخٍنٍثـصٍث ثٌپتً ى٭تٍﺉ ًڼتج ثچتٍٻ ههې‬
‫ټیکنې شٌـٍ٘ٽې ٌشٽې لربه هه ‪.‬‬
‫ٌٰجس یې ‪ :‬خجاللٌه هټٍي څاٍب ټً ٴ‪ٝ‬ج ثٌ شٵویٌ رسه ِت‪ ،‬ه‪٬‬تً ه‪٨‬ٽت‪ ،‬ثٌٰ‪ٝ‬تیٽض‬
‫ټٌٌنکی ٔم‪ٙ‬یض ه‪ ۸۳۴۱‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ ه ىٌثټٵ‪٩‬وې همیجٔصې پً ‪ ۸۳‬ههٌٔندې پتً‬
‫نړ څمً هشپ ټپجًه ًِبګې پټې ثٌ لپٽتً ًٌؿ یتې ث٘تيل مجټتک شتً‬ ‫ًٌځ ټً ه‪٬‬ې ٰج‬
‫ٌِپجًه ‪.‬‬
‫ًٌؿ هي لٍٔجټً ‪ ،‬ثٌ‪٨‬ٽمٍ الًه هې ههه پً ًٌٍٻ ٍٔیٍ ‪٨‬ٽمٍ ځٍثنجنٍ پجټٽې ثٌ يس‪.‬‬

‫‪353‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ كاري ضیاء الذین فارٌق ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ ټٍمړی میجٔصې ٌې‪،‬ى٭ً ٌلض چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه ‪ٌ٬‬يب‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ؼيجه ه ګٌماض ثٌ ـاًِ ِجٍ ًٌٌِصٍ ټجپٍ شتً پًٍشتً ٔتٍی ٌ‪.‬‬
‫ى٭ً کجٻ چې ه کٱٌي یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټپجًه ه ثٔ٭جٻ پً مٍهه کې شتٌ ټٍټتٍ لتٍنړی کتجٻ ٌخٽتپ‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫ه لپٽې ژًٌنجټیّصیکٍ هنوې پً ميجٻ مې ثًثهه کړې ٌه چې ه ٰجًیتجح ٌالیتض ه‬
‫ؼيجهي چجًٌ ټً مّؤٻ رسه مٌکً شٌرسه کړٿ‪،‬ه ىؽٌس پً هیجً کې مې ه یتٍه ِتپیٌه ثٌ‬
‫‪ٌ٬‬یدجنً کًٍ هًٌثٍه ٌټکٍټً‪ٔ،‬یدً ًٌٌِصً کًٍخً ًثٌٌس ثٌ ټً ًٌ‪٬‬دړ ًٌٌِصً یې ه یٍې‬
‫لټینې ثٌ ٍړې کٍټې پٌ لٍث ًىربي کړٿ‪.‬‬
‫پً ث‪٠‬جٳ کې یٍ ه منځنٍ ٴو‪ ،‬لٍرشٌیً ځٍث نجِض ٌ‪ ،‬پتً ډیتٌه مینتً یتٍ ًثرسه‬
‫ًٌ‪٬‬دړ ٌکړ‪ ،‬یٍ الُ یې شړټی ثٌ هثِې م‪٩‬ٽٍمېوه ټکً ٍل‪ ،‬یٍ چې پجنّا کړی ٌي‪ .‬ټً‬
‫مٍؼٍهٌ مٽګٌٌ مې ه ٰجًیجح ٌالیض ه ؼيجهي چجًٌ ه مّؤٻ ٴجًي ٰجًٌٳ پٍښصنً ٌکړه‬
‫کړ چې ىموث ٴجًي‬ ‫چې ٍه یٍ پً ټټً ًث‪٬‬ٽی ٌٿ‪،‬ى٭ٍی ًثشً ىموث لٍرشٌیً ځٍث م‪ٌ٩‬‬
‫٘جـذ هی‪.‬‬
‫ټً ٴجًي ٘جـذ ‪ٜ‬یجءثټوین ٰجًٌٳ رسه مې ثٌ ه مؽٽْ ثٌ م‪١‬دٍ‪٨‬جيت مٌکً ٌکړه‪،‬‬
‫نٍمٍړی ټً ى٭ٍ کّجنٍ ٌ چې پً یٍه مؽٽْ یٍ ه ىٌ چج پً ٍړه کتې ځتجی پیتوث کتٍالی‬
‫ٍٔثی‪ ،‬ډیٌ مصٍث‪ ،٪ٜ‬لج‪ ، ٪ٜ‬مؤهح ثٌ ًٌرسه یتٍ ِتٍچً ثٌ هِتنګٌ ثٌ ه ٴٌختجنۍ ډګتٌ‬
‫ٌثٴ‪ ٍ٩‬مؽجىو ٌ ى٭ً چې رس‪ ،‬مجٻ ثٌ ټٍټً ىّصٍ یٍ ه هللا ش‪٩‬جټی ه هین ګټٽتٍ ثٌ ه کٱتٌ‬
‫ه ٔکّض ثًمج شً ٌٴٲ کړې ٌي‪.‬‬

‫‪354‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین ٰجًٌٳ ٘جـذ مې پً ىموې ټیوٌ ٍړه شً ښکصً ٍٔ لٍ ًٌٌِصً‬
‫مې چې ٌپیژثنو ًثم‪٩‬ٽٍمً ٍٔه چې ه‪ ً٬‬هیٌٓ کٽن ځٍث ه لپتپ ‪٨‬متٌ پتً شنجِتذ هللا‬
‫ش‪٩‬جټی ه ټٍیٍ کجًٌنٍ ټپجًه پیتوث کتړی‪ .‬ىتٍکې ٴتجًي ‪ٜ‬تیجء ثټتوین ه ىیتٍثه پتً ٔتاٻ‬
‫ل‪ٍ٘ٙ‬ج ٰجًیجح‪ ،‬رسپپ ثٌ ؼٍٍؼج کې ه ٘ٽیذ ‪ٜ‬و ؼيجه ټً خنّتټ ثیاتٍهنکٍ څمتً‬
‫خٽپ کیږي‪ .‬ى٭ً چې پً لپپ ممٽ‪ٙ‬جنً‪،‬ؼيجه‪ ،‬ىمض ثٌ ٴٌخجنۍ یٍ ىٽصً ه ؼيجه ډیٍه خٽً‬
‫کړه‪ ،‬ثٌټْ شً یٍ ؼيجهي ٰکٌ ثٌ ًٌـیً ًٌکړه‪،‬ځٍثنج یٍ ًٌٌٍٻ ثٌ ًٌٌِصً پتً ىمتوې‬
‫الًه کې ه ٔيجهس پً مٌشدً ٰجبَ ٍٔ‪.‬‬
‫ًثځت هټصً ههې ګمنجٿ ثشپ ه ژٌنو ثٌ کجًنجمٍ ټً ځینٍ منٍنٍ لرب ٍٔ شتٌ څتٍ متٍ‬
‫یٍ پً شيکٌ ه یٍه ـٵیٵٍ مؽجىو ه یجه ژٌنوي کٍټٍ شنوه مجشً ٍٔي ٌي‪.‬‬
‫ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین ٰجًٌٳ‬
‫ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین ٰجًٌٳ ه ـجؼٍ ‪٨‬دوثټدجٴٍ ٌٍی پً ٴٍٿ ثٍخک پتً ‪ ۸۴۱۱‬ىتت ٓ‬
‫کجٻ کې ه ٰجًیجح ٌالیض ه هٌټض ثخجه ٌټٍّثټۍ ه شٍپمجنې پً کيل کې ه یٍه ِیمً ثیتَ‬
‫مرش ‪ /‬خجی پً کًٍنۍ کې هنیج شً ًث‪٬‬ی‪.‬‬
‫ټٍمړنۍ ٍهه کړې یٍ پً ىموې ِتیمً شٍپمجنتً کتې ه یتٍه ِتیمیَ ‪٨‬تج مٍټتٍي‬
‫ٔمْ ثټوین پً موًًِ شٌرسه کړې ثٌ خیج ه ٴتٌآ کتٌی‪ ،‬ه ـٱت‪ ٦‬ټپتجًه ٔتیٌین شګتجح‬
‫ٌټٍّثټۍ کې موًِې شً الړ‪،‬ه ٴٌثنکتٌی‪ ،‬ـٱت‪ ٦‬یتٍ پتً ډیتٌه کمتً متٍهه کتې پتجی شتً‬
‫ًٌِجٌٌ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً ه هینٍ ٍهه کړٌ ټپجًه پجکّصج شً الړ‪ ،‬ه پجکّصج ه پیاًٍ ه پدتٍ کمتپ‬
‫پً یٍه موًًِ کې یٍ څً مٍهه هینٍ ش‪٩‬ٽ‪ٌ ،‬کتړ‪ًٌٌِ .‬تصً ه پجکّتصج ختً پنؽتجح کتې‬
‫ًـی‪ ،‬یجً لج ِیمې شً الړ ثٌ ىٽصً یٍ ه ‪٨‬دوهللا ثخن مّ‪ٍ٩‬ه ‪ ‬پتً نتٍٿ مٕتيًٍه‬
‫موًًِ کې هینٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ چې پً ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ کٽٍنتً ٌٌ ثٌ ه کجختپ پتً‬
‫ٔاٻ کې ؼګړه ًٌثنً ٌه‪،‬ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین کً څً ى‪٨ ،‬مٌ یٍ ک‪ ٌ ،‬لٍ ه ؼيتجه ٔتٍٳ‬

‫‪355‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هې شً ثړ کړ چې کجخپ شً الړ يش ثٌ ؼيجه شً پً شٽٍنکٍ ‪٠‬جټدتجنٍ کتې ځتج هثلتپ کتړي‪،‬‬
‫ټً ثمٽً ًٌشتً ؼيتجه‬ ‫نٍمٍړي ډیٌ کٍښش ٌکړ چې ؼيجه شً الړ يش لٍ ه ‪٨‬مٌ ه کمٍث‬
‫شً ه شٽٍ ثؼجٍه ًٌنکړٻ ٍٔه‪.‬‬
‫ٴجًي ‪ٜ‬یجء ث ټوین ًٌٌِصً ىٌثس شً الړ ثٌ ىٽصتً یتٍ ه ٰجًیتجح ٌالیتض ه مٕتيًٍ‬
‫ؼيجهي مرش ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًىربي ًٍٔی ‪ ٍٝ٨‬مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌـمن ٘تجـذ پتً‬
‫ٌثِ‪ ً١‬ىڅً کٍټً چې ؼيجهي ٘ٲ شً هثلپ يش‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌـمن ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬نٍمٍړي ه ؼيجه ډیٌ ٍیجس ٍٔٳ هًټٍه‪،‬مج ًٌشتً‬
‫ٌٌیپ چې شجٍِ ه ثمجًس ه ثٍ٘ټٍ ټً ممې شٌثًٌِ کرش یجِض ثٌ ثنص‪٥‬جً ٌکړا‪.‬‬
‫لٍ ٴجًي ٘جـذ خً ٌیپ چې ه ؼيجه ټپتجًه ؼتٌأس ثٌ ه ٴٌختجنۍ ٔتٍٳ رضًٌ هی‬
‫چې ٍه هث هٌثړه ټٌٿ‪ ،‬لٍ خیج ى‪ ،‬نٍمٍړي شٌ ى٭ً ميجٻ پً ىتٌثس ٌالیتض کتې هینتٍ ٍهه‬
‫کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ شٌ څٍ ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً نصیؽً کتې ه ثٰ٭جنّتصج ټتٍی ښتجًٌنً ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ټً الًِ ٌٌشپ ثٌ ثمٌیکجیٍ ن‪٥‬جٿ ه ثٰ٭جنّصج پً پجکً لجًٌه ـجک‪.ٍٔ ،‬‬
‫هثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه کې شأِیيس ًٌٻ‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ ټً یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ٴجًي ٘جـذ ٰجًٌٳ شتٌ یتٍه کتجٻ پتًٍې پتً لپٽتً‬
‫ِیمً کې ٌثٌِېو ثٌ خیج ه ؼيجه ثٌ ؼيجهي شٌخیې پً نیض ټً څٍ شنٍ نًٌٍ مٽګٌٌ رسه ټً‬
‫کًٍه مّجٌٰ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی ه ثٰ٭جنّصج ثٌ پجکّصج شٌ منځ ٴدجیيل ِتیمٍ شتً الړثٌ ىٽصتً‬
‫یٍ پً ‪ٌ٬‬نیٍ ِیمٍ کې ه مؽجىوینٍ پً شوًیدٍ مٌثکٌَ کې ؼيجهي ث‪٨‬وثه پیپ کړ‪.‬‬
‫نٍمٍړي پً هې ِیمً کې ټً خیيخیٽٍ مؽجىوینٍ رسه ٔنجلصً ٍٔ چې ټً هې ؼمٽې‬
‫یٍ ټً ٔيیو ٴجًي مفمو ‪٠‬جىٌ ٰجًٌٳ رسه ىت‪ ،‬ش‪٩‬تجًٯ پیتوث ٔتٍ‪ .‬ٴتجًي ‪ٜ‬تیجء ثټتوین‬
‫ثٴوثٿ پً ـیتغ ه ؼيتجه ه‪٨‬تٍس‬ ‫٘جـذ ه ؼيجه ټً شٌخیض ـج٘ٽٍټٍ ًٌٌِصً ه ټٍمړ‬
‫پیپ کړ شٌ څٍ ه موًٍِ ‪٠‬جټدج ‪ ،‬ه کٽیٍ ځٍثنتج ثٌ‪٨‬تجٿ ثٌټتْ ه ؼيتجه پتً ٌٰ‪ٜ‬تیض ثٌ‬
‫رضًٌس لرب کړي‪.‬‬

‫‪356‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه نٍمٍړي یٍ مٽګٌی ٌثیٍ چې ه‪ ً٬‬ميجٻ مٍ پتً موًِتً کتې هًُ ٌثیتً‪ ،‬ٴتجًي‬
‫٘جـذ خً ىٽصً ًثشٽٍ ثٌ ه لپٽې ِیمې ‪٠‬جټدج یٍ ؼيجه شً ه‪ٍ٨‬شٍٻ‪ ،‬نٍمٍړي پً ټً ځتج‬
‫رسه یٍ کٍچنٍ ډي ٌي ډي پٽةیٌ ى‪ ،‬هًټٍه‪٠ .‬جټدجنٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ لٽکٍ شً خً یٍ پً ل‪ٍٙ‬ت‬
‫مؽجټٍّ کې ؼيجهي ٌیډیٍي ث٘وثًثس ښٍهٻ ثٌ پً هې ‪ٌ٠‬یٵً خً یٍ ؼيجه شً ه‪ٍ٨‬شٍٻ‪.‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ ًٌٌِصً پً لپٽً ٌټٍّثټۍ هٌټض ثخجه کتې کٽیٍثټتٍ ځٍثنتجنٍ شتً ىت‪،‬‬
‫ه‪ ً٬‬ه‪ٍ٨‬س ًٌِجٌٌ ثٌ پً هې ډٌٻ ګڼ ٔمیٌ ځٍث ؼيجه شً شیجً کړٻ‪.‬‬
‫ٴجًي ٘جـذ پً ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ کې ه یٍې م‪ٙ‬جـدې پً ميجٻ ًثشً پً هې ٌالیجشٍ‬
‫کې ه ؼيجهي کجً ه ثخصوثء پً ثړه هثِې ٌٌیپ‪ :‬مٍنږ ټٍمړی ىٽصً ؼيجهټً ىموي ه‪ٍ٨‬يت‬
‫کجًٌنٍ څمً پیپ کړمٍنږ ؼٍمجس پً ؼٍمجس ثٌ کًٍپً کًٍ ٌګٌځیوٌ ثٌ ىٌِتړی مٍټتً‬
‫لپپ ىوٯ ثٌٌٰ‪ٍٔ ٛ‬ي ؼيجه څمً لربکړ ـصی هثيس ٍٔي چٍ مؽجىوین ختً هالًي‬
‫پً رسنجِض ٌٌ ثٌ ىٌپً الًه شیٌیوٌنکی خً یٍ ًثګٌځجٌٌ ثٌ پً هي ثړو خً یٍ لپپ ‪ٌٛ٨‬‬
‫ًٌشً ٌړثنوی کجٌٌ‪ .‬هي کجً هلٽکٍ ثىىتج لتًٍث ًٌښتجنً کتړٻ متٍنږ یتٍ ٌپیژنتوټٍ ثٌ‬
‫ث‪٨‬صاه یٍ ًثخجنوی ٌکړ ثٌ پً لپٽٍ ًِبګٍ یٍ ٌټیوټٍ چٍ ههٔتمن هشدٽی٭تجشٍ ختٌليٯ‬
‫ټٍٻ هىموي کٽیٍ ثٌِیوٌنکٍ ثٌ هىموي ٌټْ خهیج یٍ ثٌ خیګجنً نً یٍ‪.‬‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس‬
‫ؼيتجهي‬ ‫ٴجًي ٘جـذ ثٌ نًٌٍ ؼيجهي مٽګتٌٌ یتٍ پتً لپٽتً ِتیمً کتې ټتٍمړ‬
‫‪٨‬مٽیجس پً چٌیکٍ خڼً پیپ کړٻ‪،‬ه ٰجًیجح‪،‬ؼٍٍؼج ثٌ رسپپ ٌالیض مؽجىوینٍ پً پیتپ‬
‫کې پً ګډه چٌیکٍ ‪٨‬مٽیجس کٍٻ ثٌ ىمیًٕ ختً پتً ِتیجً ـجټتض کتې ٌٌ‪ .‬څٌنګتً چتې‬
‫ههٌی ٔمیٌ ک‪ ،‬ثٌ ه ٌِٽٍ ثٌ ثمکجنجشٍ ټً نګجه ټتً شنګيِتۍ رسه ممتجمن ٌ نتٍ ختً یتٍ‬
‫ههښمن پً ‪٩ٜ‬یٲ مٌکَ ـمٽً ٌکړه ثٌ خیج خً ټً ى٭ې ِیمې ډیٌ ټٌي خپ ٌالیض شً الړٻ‪،‬‬
‫پً ىموې ډٌٻ پً یجهٌ هًی ٌثړٌ ٌالیجشٍ کې پً یٍه ٌلض ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس ًٌث ٌٻ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً چې ههًِض ثٰ٭جنّتصج ‪ٍ٬‬نتوې پتً ٰجًیتجح ٌالیتض کتې ىت‪ ،‬ؼيتجهي‬
‫‪٨‬مٽیجس ‪٨‬ٽنٍ ثٌ پً ټٍړ ک‪ ،‬ثٌ کیٲ رسه پیپ ٍٔٻ‪ ،‬ٴتجًي ‪ٜ‬تیجء ثټتوین ٘تجـذ ه یتٍه‬

‫‪357‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌشيل مؽجىو پً ـیغ پً ک ې ه پتجٿ ٌړ نٵتٖ هًټتٍه نٍمتٍړی ډیتٌه متٍهه ه ٰجًیتجح ه‬
‫هٌټض ثخجه ٌټٍّثټۍ ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ ٌ ثٌ ًٌٌِصً ‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ کې ه ٰجًیجح ه ٌث‬
‫یج ‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽٍ کې ه ٰجًیجح پً خیيخیپ ِیمٍ کې پتً هښتمن ګتڼ ٔتمیٌ مٌګتٍ‬
‫خٌیوٌنً ثٌ ټٍی ‪٨‬مٽیجس شٌرسه ٍٔٻ‪،‬چې پً شٌڅ کې یٍ ه ثنتولٍی هٌټّتٍثٻ ثٌ ثمنیتً‬
‫ٴٍمنوث ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ٔیٌین شګجح ثمنیً ٴٍمنوث ثٌ ههښمن ګڼ نًٍ ه رس چجًٌثکٍ ټتً‬
‫منځً الړٻ‪.‬‬
‫پً ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ کې ؼيجهي ِجـً هٌمٌه پٌثلً ٍٔه چې مؽجىوینٍ پً هٌټض‬
‫ثخجه‪ ،‬رشین شګجح‪ ،‬لٍثؼً نجمٍِی‪ ،‬ثملجً‪ ،‬ٴی‪ٙ‬جً‪ ،‬چٽګَي ‪ ،‬ګًٌٍٍث ‪ ،‬خٽهٌث‪ ٫‬ثٌ ټتٍالٓ‬
‫ٌټٍّثټٌ ٍ کې ډیٌې ِیمې شٌ لپپ کنًبٌٻ النوې ًثٌِصٽې‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ٰجًیجح پً ډیٌی‬
‫ٌټٍّثټیٍ کې ه ثمتجًس مٽکتٍ شٕتکیيس ثٌ مفتجک‪ ،‬ىت‪٩ٰ ،‬تجٻ ٔتٍٻ چتې پتً هې ډٌٻ‬
‫ٰجًیجح ٌالیض ه ؼيجه پً یٍه ٌیجړمن ثٌ نً شّمیٌیوٌنکٍ ِنګٌ ٌثٌښض ‪.‬‬
‫ٔيجهس‬
‫ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین ٰجًٌٳ ټً ثٌ هې ثٌ ممٽ‪ٙ‬جنً ؼيجهي مدتجًٍې ًٌٌِتصً ه ‪۱۱۸۱‬‬
‫میيهي کجٻ ه ثکصٍخٌ پً ثٌٌمً ى٭ً ميجٻ ههښمن پً خٌیو کې پً ٔيجهس ًٌِیو کٽتً‬
‫چې ه نٍمٍړي ه ژٌنوي نیٍټٍ یج ٌژټٍ ټپجًه خيٌنیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ هثليل ‪ّ٨‬تکٌٌ ه هٌټتض‬
‫ه ٴٌ‪٬‬ن ٴوٳ پً ِیمً ټٍیً چجپً ٌثچٍټً‪.‬‬ ‫ثخجه ٌټٍّث‬
‫مٌکتَ شتً څیٌمتً پتٌٌس هی‪،‬ٴتجًي ٘تجـذ ټتً نتًٌٍ‬ ‫ه ‪ ً٬‬کٽی چتې ه ٌټّتٍث‬
‫مؽجىوینٍ رسه یٍځجی پً کې ثٌِیوٌ ثٌ ټً هې ځجیً خً یٍ پً ټٍیً الًه ههښتمن ٴتٍثٌٌ‬
‫شً کمین نیٍ‪ .‬لٍ کٽً چې هښمن لرب ٍٔ پً هې ِیمً یٍ ه ىٍث ثٌ ځمکې ټً الًې ټٍی‬
‫چپجٌ ًثٌړ‪ ،‬ٴجًي ٘جـذ ه مفيل لٽکٍ ه ِيمصۍ پً لج‪ ٌ٠‬ټً کيل ٌٌس ثٌ یٍې هښصٍ‬
‫ِیمې شً الړ‪ ،‬لٍ ىٽصً ههښمن ټمٍث کٕٲ ٍٔ‪ ،‬ټٍمړی ًٌخجنتوې هښتمن ىتٍثیٍ خٌیتو‬
‫ٌکړ چې یٍ مٽګٌی یٍ پً کې ٔيیو ٍٔ‪ ،‬ثمج ًٌٌِصً نٍمٍړی ټً هًیتٍ نتًٌٍ مؽجىتوینٍ‬

‫‪358‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫رسه ټً هښمن رسه پً ممجمن ؼګړه کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټیتً‬
‫ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫کٽتې ټتٌې ه خٽهتٌث‪ٌ ٫‬ټّتٍثټۍ شتً نتږهې میمنتً‬ ‫ه نٍمٍړي ؼّو ټً لپپ پٽٌ‬
‫ٴٕيٳ پً ِیمً کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ٔيیو ٴجًي ٰجًٌٳ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ټکً ٌړثنوې چې ٌٌیپ ٍٔٻ ٔيیو ٴجًي ‪ٜ‬یجء ثټوین ٰجًٌٳ ټتً یتٍه ځمکتً ٌثٻ ثٌ‬
‫مجړه لجنوث رسه شړثٌ هًټٍه‪ .‬پيً یٍ هلپٽتې ِتیمې لتج یتج ختجی ٌ‪ .‬ځمکتې‪ ،‬خج‪ٍ٬‬نتً‪،‬‬
‫پیّې ثٌډیٌ ثمکجنجس یٍ هًټٍهٻ‪ ،‬لٍ نٍمٍړي کٽً ى‪ ،‬ههې ٔیجنٍ ٍٔٳ ٌنکړ‪.‬‬
‫لپپ هنیٍي ىٍٍِنً ثٌ‪٨‬رششٍنً یٍ ىیٌ کړٻ‪،‬ه آًثٿ ثٌ ًثـض ژٌنو شً یٍ ٔج کتړه‬
‫ثٌ لپپ ټٍٻ ‪٨‬مٌ یٍ ه ؼيجه‪ ،‬ىؽٌس ثٌ مدجًٍې ِصٍمجنیٍ شً ٌٴٲ کړ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي نږهې مٽګٌي ٌثیٍ چې ٴجًي ٘جـذ یتٍ پتجک ثٌ شٵتٍه هثً ثنّتج ٌ‪ .‬ه‬
‫خیض ثملجٻ ټً پیٍّ رسه یې لًٍث ٍیجس ثـصیج‪ ٟ‬کجٌٌ‪ ،‬کً څً ى‪ ،‬مرش ٌ مګٌ لپٽتً یتٍ‬
‫پً ـیتغ مٵتًٌ کتړی ٌ ثٌ‬ ‫چجًې نً شٌرسه کٍټې‪ ،‬خٽکې یٍ خپ مٽګٌی خً یٍ ه مج‬ ‫مج‬
‫ټٍټې پیّې خً ټً ى٭ً رسه ٌې‪.‬‬
‫ه ؼيجه یٍ لًٍث ٍیجس ٍٔٳ هًټٍه‪ ،‬ټً کرششٍخً یٍ ه ؼيجه ثًمج پً ٍړه کې ٌ‪ ،‬ثٌ‬
‫رسه یٍ شٌ ى٭ٍ ؼيجه شً ثهثمتً ًٌکتړه شٌڅتٍ پتً ىمتوې الًه کتې‬ ‫ه ثمٌیکجیجنٍ پً ًثش‬
‫هٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪358‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزحٍم مٍلٍي محمذرستم حنفي صاحث ژٌنذ اٌکارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬مؽجىو‬
‫ٔيٌو مٍټٍي مفمو ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ه مٽک ـدٌذ هللا لج ٌٍی ه مٽک ‪٨‬دتوثټٵجهً‬
‫لج ملّی پتً ٴتٍٿ نًٍِتصجنی ثٌ ثټٵٌیيشت ه ثٰ٭جنّتصج ه نًٍِتصج ٌالًتض ه هٌآح‬
‫ٌټٍّثټۍ ه کٽ‪ ،‬ه ٌِمې ه ٔيٌوثء کيل ثٌِېوٌنکی پً کجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ کې یٍ پً یتٍه‬
‫هنٌج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې ‪.‬‬ ‫هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽ‪ ،‬هٌِصً کًٍنۍ کې هې ٰج‬
‫ش‪٩‬ٽٌ‪،‬‬
‫ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ مفمو ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ثخصوثًٍ هًنٍ ش‪٩‬ٽٌ‪ ،‬ه لپتپ کتيل ه ًتٍ‬
‫ِپٌڅيل ‪٨‬ج ‪٨‬دوثټٵجهً څمً پٌپ کړچې شٌ هًجًټْ کٽنی پًٍې ًتې ه‪٬‬تً ه ش‪٩‬ٽتٌ‪ ،‬ثٌ‬
‫شٌخٌې ِٽّٽً ؼجًي ٌه‪ًٌٌِ .‬صً هلپپ مٕٱٶ ثٌ هًن پٌِض ٌثټو ٘جـذ پً ىوثًض ه‬
‫نًٌٍ ٍهکړٌ ټپجًه مٍټٍی ٘جـذ ‪٨‬دوثټٌٍثٳ شتً ٌټٌتږٻ ٔتٍ چتې مٍټتٍی ‪٨‬دتوثټٌٍثٳ ه‬
‫ګًَن پً مٍټٍی ٘جـذ رسه ٔيٌس هًټٍه‪.‬‬
‫ه ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ مفمو ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ٌثټو مفًبٿ ثګٌ کً لپٽً ‪٨‬تج نتً ٌ‬
‫لٍ ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ه ‪٨‬ٽاٌ رسه ًې ٍښصً ًٍجشً مٌنً هًټٍهه ټً ىموې کدٽً ًتې ‪ٍ٬‬ښتصپ ثٌ هث‬
‫ًې ًٍ ثًمج ٌ چې لپپ ه‪ ً٬‬الًٶ ٌٍی پً هًنٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ِمدجٻ کړي ثٌ هؼجم‪٩‬ې ټپجًه ًې‬
‫م‪ٙ‬وً ه لومض ه ٌګٌځٍي‪.‬‬
‫ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ ى‪ ،‬ه لپپ ٌثټو مفًبٿ پً ه‪ ً٬‬ثًمج پٍه ٌ ثٌ پً ډًتٌ ٔتٍٳ‬
‫رسه ًې ه مٍټٍی ‪٨‬دوثټٌٍثٳ رسه هًنٍ ٍهکړې شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫پتً ؼيتجهي خيتري کتتې ٌنتډو‪ :‬کٽتً چتې ًٌ‪٬‬ٽګتتٌٌ ثٌ ٌـيشت ًٌِتٌجنٍ ه هثلتتيل‬
‫ګٍډثګٌجنٍ ثٌ الُ پٍڅٍ لٽٵٌجنٍ ثٌ پٌچمٌتجنٍ پتً مٌِتصً پتً ګتٌث ىٌتٍثه ثٰ٭جنّتصج‬

‫‪360‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خجنوې کٌ‪ٌ٬‬ړ شؽجٌٍ ٌکړ ثٌ ه ثٰ٭جنّصج ؼيجه پًٌٌه ‪٨‬ٽاٌٌ ه هٌی پتٌ ‪ٜ‬تو ه ؼيتجه‬
‫ٰصٍثی ًٌکړه ثٌ ه ؼيجهي مدجًٍې ث‪٨‬ي ًې ٌکړ پً ه‪ٌ ً٬‬لض کې ٔيیو مٍټٍی مفمو‬
‫ًِص‪ ،‬ـنٱی ه ثٌټٍّ (‪ )۸۱‬کجټٍ ٌ‪ .‬څٌنګً چې ه ګًَن مٍټٍي ٘جـذ ه لپٽې ٌِمې ًٍ‬
‫ممًٍ ثٌ مرش ٌ نٍ ه ٌلض ه شٵج‪ٜ‬ج م‪١‬تجخٶ ه لٽکتٍ ټمتٍث ؼيتجهي ٴٌتجهس ىت‪ ،‬هه شتً‬
‫ٌِپجًٻ ٍٔ‪ .‬ه ګَین مٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬دوثټٌٍثٳ لپٽتً ؼيتجهي مدتجًٍه پٌثلتً کتړه پتً‬
‫ىمو‪ ً٬‬ثِجُ ًې ه مٍټٍي ًِص‪٘ ،‬جـذ ٔيٌو ٌثټو مفًبٿ مٽک ـدیذ هللا لج ًې ه‬
‫ؼيجه ‪٨‬مٍمٍ ٴٍمنوث ٌټجکً ‪ .‬مٽک ـدٌذ هللا لج ه ‪ٌ٬‬يب نًٍِصج پً ٌِمً کتې پتً‬
‫ؼيجهي مدجًٍه پٌپ ٌکړ نٍ ټً ى‪ ،‬ى٭ً ٌلض څمً ٔيٌو مٍټتٍي ًِتص‪ ،‬ـنٱتٍ ه لپتپ‬
‫پيً پً ٴٌجهس کې پً ؼيجهي خيري کې ٔجمپ ٍٔ ثٌ پً ډًٌه ٍړًٌشٌج ثٌ هًجنتض رسه ًتې‬
‫ه‪ِ ً٬‬پٌڅٽې مدجًٍه پٌمن خٍشٽً‪.‬‬
‫پجشې هې نً ٌي چې ه نٍمتٍړي ٔتيیو ٌثټتو مفتًبٿ ٔم‪ٙ‬تیض ثٌ ٴجمتض ټتٍٻ ه‬
‫ٴجمض ثنّج ٌ ټً ىمتوې کدٽتً یتې‬ ‫ؼيجهي مدجًٍې رسه خٌثخٌ ٌ‪ .‬ٴٍي‪ٍ ،‬ړًٌ‪ ،‬ثٌ ه ؼ‬
‫پً لٽکٍ کې ه ـدٌذ هللا لج هًثٍ پً نٍٿ رسه ٔيٌس هًټٍه‪ .‬ه ىمو‪ ً٬‬ٴٍي ؼّتجمض‬
‫ثٌ ؼيجهي ىىنٌض پً ثِجُ ـدیذ هللا لج پً ډًٌ کت‪ٌ ،‬لتض کتې ٌکتٍټی ٔتٍٻ چتې‬
‫ؼيجهي مدجًٍه ګړنوی کړي چې ټً کدٽً ًې پً ډًٌ ک‪ٌ ،‬لض کې ه هٌآح ٌټٍّثټی ٰصق‬
‫ثٌ ؼيجهي مدجًٍه ًې ه ټ٭ا ٌالیض ه ‪٨‬ٽٌنګجً ٌټٍّثټی شً ٌ‪٬‬ځٍټً‪.‬‬
‫ىؽٌس‬
‫ثګٌ چې ه ٔيیو مٍټٍي ًِص‪٘ ،‬جـذ کًٍنۍ ىؽٌس نً هی کړی ٌؼً ًتې هثه ه‬
‫چې ‪ٌ٬‬يب نًٍِصج ًٍه ‪ٌ٬‬نۍ ثٌ ټٌې پٌشً ٌِمً هه چې ىٌ کٽً ى‪ ،‬ه ‪٬‬ج٘تذ ًژًت‪ ،‬ه‬
‫ځٍثکٍنٍ شّٽ‪ًٌ ٢‬خجنوې نوی ًث‪٬‬ٽی ـصی چې ه ټ٭ا خ‪ٝ٩‬ې مؽجىتوًنٍ ه‪٬‬تې ِتٌمې‬
‫شً ىؽٌس کجٌٌ‪.‬‬
‫ثمج لپٽً ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ ګجٌنډي ىیٍثه پجکّصج شتً ه نتًٌٍ هًنتٍ ٍهکتړٌ‬
‫ټپجًه ىؽٌس ٌکړ‪ .‬هینٍ ش‪٩‬ٽ‪ ،‬یې ه پجکّصج ه چجًِوې ه مٕيًٍې موًِې هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ‬
‫ثِيمًٌ چجًِوه څمً پٌپ کتړ‪ .‬ه ًتٍه کتجٻ ه شريًتوٌ څمتً ًٌٌِتصً یتې ه متٌهث ه‬

‫‪361‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ِ‪٩‬جهس هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ‪ ًٌٍ٠‬کې هثلٽً ٌثلٌّصً‪ .‬شتٌ څٽتًٍمې هًؼتې پتًٍې ًتې هًِتٍنً‬
‫ىموټصً ًٌٌپ ثٌ خٌج کٍىّصج شً ٌالړ ثٌ ىٽصً ًې ه هثٍِ پتً ِتٌمً کتې پتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫ثِيمٍ ثمینًٌ کې لپٽٍ هًٍِنٍ شً ثهثمً ًٌکړه‪ .‬خٌج ه مجنّيٌې خټګٌثٿ شجکٍټ شً ٌالړ‬
‫ثٌ ه ٌِمې ه مٕيًٍ ‪٨‬ج مٍالنج ٔيَثهه رسه ٔجګٌه ٍٔ چې ه ًٍ څً هًٍِنٍ ه ټٍِصٽٍ‬
‫څمً ًٌٌِصً ًې ه مٌهث ِ‪٩‬جهس هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ شً ًثٌګٌځٌوٌ ثٌ ه مٕتيًٍه ‪٨‬تج مٍالنتج‬
‫‪٬‬يٿ مفدٍح رسه یې پجشې ٰنٍ ٌټٍِصپ‪ .‬خٌج ه ٘تٍثخۍ هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ش‪٩‬ٽتٌ‪ ،‬ثټٵتٌث ٔتجه‬
‫من‪ٙ‬تتًٍ شتتً ه چٌکرس ت مٕتتيًٍ ‪٨‬تتج متتجىٌثمل‪٩‬ٵٍالس مٍالنتتج ‪٨‬نجًتتض هللا چٌکرستتی ه‬
‫م‪٩‬ٵٍالشٍ ه شوًًْ ټپجًه ًثٌِصٽی ٍٔ نٍ مٍټٍی ٘جـذ مفمو ًِص‪ ،‬ـنٱی ىٽصً شکمٽً‬
‫ٌټٍِصٽً‪ .‬ىمو‪ ً٬‬کجٻ کې ًٌرسه ه ثمجًس ثِيمی ځنې مرشث ىت‪ًٌ ،‬رسه ىموًِتً ٌ‬
‫ٌ‪٬‬ريه‪ .‬ثٌمٍټٍي ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ٘جـذ خٌج ‪ٜ‬ٽ‪ٍِ ٪‬ثس‬ ‫ټکً ٔيیومي ثلًب مفمو ‪٨‬عا‬
‫ثؼمري شً ٌالړ ثٌ ه مٍالنج مفمو ٘وًٶ رسه یتٍ ٌړه هًٌه ٌکتړه‪ .‬ثٌ ه ىمو‪٬‬تً کتجٻ پتً‬
‫ًل‪ٙ‬صٌجنٍ کې ًې ه ثٰ٭جنّتصج ه ‪٨‬ٽتاٌ پتً ٴ‪١‬تجً کتې مٕتيًٍه څيتٌه ـلتس ٔتٌن‬
‫ثټفوًغ مفمو ن‪( ،ٌ٩‬ثمل‪ٌٌ٩‬ٯ کٍڼ ثلنوٍثهه ٘جـذ) ‪ ‬رسه ه پٌاتًٍ ه ختًٍډ‬
‫پً ٌِمً کې ه ‪ٌٜ‬جء ثملوثًُ پً موًًِ کې شکٌثًثع ٌړه هًٌه ٌکړه‪.‬‬
‫ٔيیو مٍټٍي ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ٘جـذ پً کتجٻ ‪ ۸۱۱۱‬متٌيهي کتې ه ِتٌمې ه مٕتيًٍې‬
‫هًنٍ ثهثًې هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنًٌ څمً ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌالِتً ثٌ ه ٰ‪ٝ‬تیٽض هِتصجً یتٍ پتً رس‬
‫کړ‪.‬‬
‫ه ؼيجهي مدجًٍې هٌى‪ ،‬پړثٌ‬
‫چې کٽً مٍټٍی ٘جـذ پً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنًٌ کې هًٌه کٍټً نٍ پتً ىمو‪٬‬تً کتجٻ ه‬
‫مٌـٍٿ ثمري ثملٍمنني مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً مرش ه ثٰ٭جنّصج ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ‬
‫شفًٌک ‪٤‬يًٍ ٌکړ‪ .‬مٍټٍی ٘جـذ چٍنکً ه شفًٌتک ه رشٌ‪ ٧‬څمتً ه ممتً ه لصٌځتٍ‬
‫ٌالًصٍنٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثىپ ِنض ٌثټؽا‪٨‬ض ه شن‪ ،ٌ٥‬ه مٌٍِّنٍ څمتً ٌ ثٌ ه نًٍِتصج‬
‫ثٌ ټ٭ا ٌالًصٍنٍ ه ثىپ ِنض ٌثټؽا‪٨‬ض ٘وً ى‪ .ٌ ،‬نٍ ه شفًٌک ه رشٌ‪ ٧‬کٌوٌ رسه‬
‫ه ًٍٔی مؽٽْ یې ٌ‪ٍ٬‬ښض ثٌ ه ًٍه ىٌةض پً ًٍ٘س کې یٍ کنتوىجً شتً ِتٱٌ ٌکتړ‪.‬‬

‫‪362‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ىٽصً یې ه ثمري ثملؤمنني مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬رسه یٍ ميٴتجس ٌکتړ ثٌ چتې‬
‫کٽً خريشً ًث‪٬‬ی نٍ ًٍٔی شً ًې هٴٌٶ م‪٩‬ٽٍمتجس ًٌکتړٻ نتٍ ٔتًٍی پتً مصٱٵتً شٍګتً ه‬
‫ثِيمٍ شفًٌک ميشړ ث‪٨‬ي کړ‪.‬‬
‫ه موًِې ه هِصجًخنوی څمً ِ‪ ،‬هِصٍ ًٌٌِصً پٌ ځجی ه هې چې لپپ کًٍ شً‬
‫ٌالړ يش ه کنوىجً پً ټًٍ پً شٕتکٌپ کتې ٌالړ‪ .‬ثٌ پتً کنتوىجً کتې ه متي ٘تجـذ پتً‬
‫ىوثًض پً ًٍه شٕکٌپ کې نٌمٌٌٍ ٌالًض شً ٌالړ‪ .‬ىٽصً ټً څً ٌلض شېٌېتوٌ ًٌٌِتصً ه‬
‫هښمن ټً لٍث شيجؼمٍ ‪٨‬مٽیجس ٌٍٔٻ‪ .‬چې ه ِفٌ ه ملجنځً پً ٌلض ؼګړه پٌتپ ٔتٍه‬
‫چې ټً کدٽً ًې ه ننګٌىجً ٌالًض مٕيًٍ ‪٨‬ج مٍټٍي ‪َ٨‬س هللا ‪٨‬جًٯ ثٌ مٍټتٍي یفیتی‬
‫پً ٔمٍٻ ډًٌ مٽګٌي ٔيٌوث ٍٔٻ‪ .‬ثٌ ـنٱٍ ٘جـذ ٍلمٍ ٍٔ‪ .‬چتې ه ‪٨‬تيػ ټپتجًه ه‬
‫پجکّصج ه خٽٍچّصج ٍ٘خې کٍټې ښجً شً منصٵپ کړی ٍٔثٌ ه شوثٌی څمً ًٌٌِصً شتٌ‬
‫هې ٌلصً پًٍې ؼنٍيب ٌالًصٍنً ٰصق ٍٔي ٌٌ‪ .‬نٍ ټتً ىمتوې کدٽتً لٍِتض ٌالیتض شتً‬
‫ًث‪٬‬ی ثٌ خٌج ه ى٭ً ځجی څمً پً خٌي خٌٽٍ ٌلصٍنٍ کې ه ؼګړې ثٌٻ لت‪ ٢‬شتً ه مٽګتٌٌ ه‬
‫شٌخٌض ثٌ مًٍثٻ ټٍړٌټٍ ټپجًه چيجًآٌِجح ثٌ نًٌٍ ل‪ ٍ٠ٍ١‬شً شتً شٽتٍ‪ .‬خٌتج ټتً هې ځتجی‬
‫څمً خريشً ٴنوىجً شً ٌالړ‪ .‬ثٌ ىٽصً ه کنړ ثٌ ه ټ٭ا ثٌ نًٍِصج ه منجًنتوګی مرشتي‬
‫ًې کٍټً‪ .‬ثٌ کٽً نج کٽً خً مٌـٍٿ مي ٘جـذ ه مًٍٕې ټپجًه ى‪ٍ٬ ،‬ښض ‪.‬‬
‫چې کٽً ه مرشٴٍ ٌالیصٍنٍ ثٌ ه کجختپ ه ٰتصق ىڅتً پیتپ ٔتٍه نتٍ ٔتيٌو مٍټتٍي‬
‫٘ج ـذ ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ه ٔيیو مي خًٍؼج پً مرش ه مؽجىوًنٍ پً کجًٌث کتې ٔتجمپ‬
‫ٍٔ ثٌ ه کجخپ شٌ ٰصفې پتًٍې ه مؽجىتوینٍ رسه ثٌ ه پتً ثٌ ه پتً ؼيتجهي مدتجًٍه کتې‬
‫خٍلض ٌ‪.‬‬
‫هنوې ثٌ ٌ‪٤‬جًٲ‬
‫چې کٽً ه ثٰ٭جنّصج ثِتيمٍ ثمتجًس مؽجىتوًنٍ کجختپ ه هللا ش‪٩‬تجټی پتً ٰ‪ٝ‬تپ ثٌ‬
‫مٌِصې رسه ٰصق کړ ٔيٌو مٍټٍي ٘جـذ ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ه ٔيٌ ِتجٍ ثٌ مّتکن ًٌٍتٌ‬
‫ٌټجکپ ٍٔ‪ .‬ثٌ چې کٽً ه‪٬‬تً ٌٍثًس ه ٍٰثًتو ‪٨‬تجمې پتً ٌٍثًس کتې متو‪ٔ ،٬‬تٍ مٍټتٍي‬

‫‪363‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ه ٍٰثًو ‪٨‬جمې ه ٌٍثًس هٌى‪ ،‬م‪٩‬ني مٵًٌ ٍٔ ثٌ ه ثِيمٍ ثمتجًس‬
‫ه ٌثکوثً شٌ ثلٌه پًٍې پً ى‪ ،‬ه‪ ً٬‬هنوه کې پجشې ٍٔ‪.‬‬
‫ه ٌٍثًس ه ميمې هنوې ه رسشً ًِتٍټٍ رسه رسه مٍټتٍي ٘تجـذ ختً کٽتً کٽتً ه‬
‫مٽګٌٌ ه ثـٍثٻ پٌِۍ ثٌ مٌِتصې ټپتجًه ه ؼګتړې ثٌٻ لت‪ ٢‬شتً ىت‪ًٌ ،‬شٽتٍ ثٌ مٽګتٌٌ ثٌ‬
‫مؽجىوًنٍ شً خً ًې ه ؼيجهي ثمًٍ پً ًثخ‪٨ ً١‬جملجنً ًٌنجٌې ثٌ شٌٍ٘ې کٍټې‪ .‬ثٌ ه ؼيجه‬
‫پً ٰ‪ٝ‬جًٽٍ خً ًې شجظري ټٌٌنکې ًٌنجٌې ًٌشً ثًٌٌټې‪.‬‬
‫ه ٘ٽدٌجنٍ پٌ ‪ٜ‬و ؼيجهي مدجًٍه‬
‫ه مٌتتَث پتتً ‪ ۸۱‬متتً کتتجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ملًٌتتَ کتتې کٽتتً چتتې ًٌ‪٬‬ٽګتتٌٌ ٘تتٽیدٌجنٍ ه ٌـيش ت‬
‫ثمًٌکجًجنٍ پً مرش ٍمٍ پً ګٌث ىٌٍثه ثٰ٭جنّصج خجنوې نجٌړه شؽجٌٍ ٌکړ ‪ٔ .‬يیو مٍټتٍي‬
‫٘جـذ ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ه ًٍه شکړه مؽجىو پً څري ه ؼيجه پً ړٌمدۍ ټٌکً کې ٌهًًتو ثٌ خیتج ه‬
‫ؼيجهي مدجًٍې ه هٌثٿ ټپجًه لپپ پٽٌ ټجټٍيب نًٍِصج شً ٌالړ ثٌ ټً رسه ًې لپٽً ؼيتجهي‬
‫مدجًٍه پً ډًٌ ٔؽج‪٨‬ض ثٌ ٍړًٌشٌج رسه پٌپ کړه‪ .‬لپپ مٽګٌي ًې ه ؼيجه ټپجًه من‪ ،٥‬کړٻ ثٌ‬
‫ٌلض پً ٌلض ًې پٌ هښمن ش‪ٌ٩‬يض ‪٨‬مٽٌجس ٌکړٻ‪.‬‬
‫ه ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ ثٌ ه ى٭ً ه مٽګٌٌ پً ٔؽج‪٨‬ض ثٌ ه هللا ش‪٩‬جټی پتً مٌِتصې‬
‫پً نًٍِصج کې ؼيجهي خيري ژٌنوی ثٌ ګړنوی ٍٔ چې ٌثًل‪١‬جء هښمن ه مؽجىتوًنٍ ه‬
‫ځپٽٍ ټپجًه څٍ څٍ ٌثًې پٌ مؽجىوًنٍ خجنوې ٌـٕتٌجنً مبدتجً ٌکتړ‪ .‬چتې ه نًٍِتصج ه‬
‫ٍٔک کيل ى٭ً مبدجًچې پً نصٌؽً کې ًې ه ى٭ً ٌِمً ‪ ۴۱‬شنً ‪٨‬تجٿ ٌګتړي ٔتيٌوث ثٌ‬
‫ګڼ ٔمري نًٍ ًې ټپٌج کړٻ ه ًجهٌټٍ ٌړ هه‪ .‬لٍ هللا ش‪٩‬تجټی ىتٌ ځتپ مٍټتٍی ٘تجـذ ه‬
‫هښمن ټً آىیض ًٌ‪ ٫‬ثٌ ًمټ ٌِجشً‪.‬‬
‫پً کجٻ ‪ ۱۱۸۸‬میيهي کې مؽجىتوًنٍ ه هٌ آح پتً ٌټّتٍټی کتې ه ٔتيٌو مٍټتٍی‬
‫٘جـذ ًِص‪ ،‬ـنٱٍ پً مرش ه ًجهې ٌټٍّثټی ه نٌٍټٍ ټپجًه ٴٍي ‪٨‬مٽٌتجس پٌتپ کتړٻ‬
‫چې پً نصٌؽً کې ه هٌآح ٌټٍّثټی ه مؽجىوًنٍ ټمٍث ٰصق ٔتٍه ًٌٌِتصً خٌتج ٌثًل‪١‬تجء‬
‫هښمن مبدجًي ٌکړه چې ټً کدٽً ًې ټّګٍنً مٽکٌج ٔيٌوث ثٌ ټپٌج ٍٔٻ ثٌ نٍمتٍړی‬

‫‪364‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ٘جـذ ى‪ ،‬پکې پتً رس خجنتوې ٍلمتٍ ٔتٍ‪ .‬چتٍنکې پتً ِتٌمً کتې ه ‪٨‬تيػ ثٌ‬
‫م‪٩‬جټؽې ټپجًه لجٗ شوثخري نٕصً نٍ ه مٍټٍی ٘جـذ ه رس ٍل‪ ،‬پتً رس‪٠‬تج ختوٻ ٔتٍ‪.‬‬
‫ټکً څٌنګً چې ه نًٍِصج ه ٌالًض ه ؼ٭ٌثٰیٍي ؼٍړښض ټً کدٽً ه ثنصٵجٻ ثِدجح ىت‪،‬‬
‫ه نٌّض رسه خٌثخٌ هي ه مٍټٍی ٘تجـذ پتً ټپٍنتٍ خجنتوې څتٍ میجٔتصې شیتٌې ٔتٍې‪.‬‬
‫خيلٌه هىموې مٌ‪ ٛ‬ټً ثمٽً ه ٰربًٌی پً ‪ ۹‬مً کجٻ ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کتې ه هٌٔتندې پتً‬
‫ًٌځ ه ًح ىٌثټؽيٻ رسه ه ميٴجس پً ِٱٌ ًٌث ٍٔ ثٌ لپپ ًٌؿ ًې لپپ ث٘يل څاٍب‬
‫شً ٌِپجًه‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټًٌ ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه مٍټٍي ٘جـذ ه ؼنجٍې ملتٍنځ ه پجکّتصج پتً متٌهث خمٕتجمٍ ِتیمً کتې ه‬
‫نٍمٍړي ه ًًٌٌ ٔین ثټفویغ مٍټٍي مفمو لجټو ٘جـذ پً ثمجمتض ثهثء ثٌ ىاټصتً ه‬
‫ىؽٌس پً هثً کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ثړٌنو یٍه کٌثمصٍ لربه هث ٌه چې پً ًجه شتجًًن کٽتً چتې پتً هٌه خؽتٍ‬
‫هنٌج څمً ًِبګې پټې کړې ثٌ پً ‪ ۱‬خؽٍ مجښتجٿ‬ ‫مٍټٍی مفمو ًِص‪ ،‬ـنٱٍ ټً هې ٰج‬
‫ًې ه ؼنجٍې ه مجنځً ه آهثء کٍټٍ نٌټً ثٌ ٌلض ٌټجکپ ٍٔ نٍ پً هٌمٌه ک‪ٌ ،‬لض کې پً‬
‫هٌمٌه ًٍجشً ثنوثٍه ‪٨‬ٽاٌ‪٠ ،‬جټدجنٍ ‪ ،‬مؽجىوًنٍ ثٌ ‪٨‬جمٍ لٽکٍ ګډٌ ٌکړ چتې ش‪ٙ‬تًٍ ًتې‬
‫نً کېوه‪.‬‬
‫ل‪ٌٍ٘ٙ‬جس ثٌ لٍ ې لج‪ٌ٠‬ې‬
‫هللا ش‪٩‬جټی مٍټٍی ٘جـذ شً ډًٌ ښً ٘ٱجس ًٌکړي ٌٌ چې ًٍ څٍ ًې پً النوې ټکٍ‬
‫کې ه ًجهٌټٍ ٌړ هي‪.‬‬
‫‪٘ :۸‬رب ثٌ ثِصٵجمض‬
‫‪ :۱‬شٵٍی ثٌ ـٽ‪،‬‬
‫‪ِ :۴‬مجٌس ثٌ مٌٽمً پجټنً‬
‫‪ٔ :۳‬ؽج‪٨‬ض ثٌ خيجهًي‪.‬‬
‫‪ :۱‬ه مٽګٌٌ رسه پً ًًٌن شنوي ممجمن کېوٻ‪.‬‬

‫‪365‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ :۹‬ىمًٌٕ ه مٽګٌٌ ه ثنّؽجٿ ثٌ ثشفجه پً ٰکٌ کې کېوٻ‪.‬‬

‫‪ :۱‬ه ثلصيٰجشٍ څمً ډډه کٍٻ ثٌ مٽګٌٌ شً پً هې ًثخ‪ ً١‬شًٌٍ٘ کٍٻ‪.‬‬
‫‪ :۱‬ىمًٌٕ پً ـٶ خجنوې ٌهًېوٻ‪.‬‬
‫‪٨ :۱‬جؼَي ثٌ ثنکّجًي‪.‬‬
‫‪ :۸۱‬پً مٽګٌٌ کې مفدٍخٌض ثٌ مٵدٍټٌض‬
‫ه ًجهٌټٍ ٌړ هه چې ٔيٌو مٍټٍی ٘جـذ مفمتو ًِتص‪ ،‬ـنٱتٍ هًی ًٌٌڼتً‪ً ،‬تٍه‬
‫کٍڼډه ‪ ،‬هٌه ٍثمن ثٌ هًی ټٍڼې ٔجشً پًٌاٍهې‪ .‬لوثی ش‪٩‬تجټی هې ه ٔتيیو ؼيتجهي ثٌ‬
‫‪٨‬ٽمٍ لومصٍنً پً لپپ هًخجً کې ٴدٍٻ کړي‬

‫ًٌؿ هې ښجه ثٌ ًجه یې شپ پجشې ثًٌِ‬

‫❊❊❊‬

‫‪366‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزحٍم شیخ الحذیث مٍلٍي غالم حیذر صاحث‬

‫ژٌنذ تً لنډو کتنً‬
‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ثًثهه مې کړې ٌه چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه یٍ ټٍړ ًشدً چجًٌثکٍ ثٌ مرش ‪٨‬ج ٔتین‬
‫ثټفویغ مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ژٌنوټیک مٌشذ ثٌ ټً کًٍنۍ څمً یې م‪٩‬ٽٍمجس ًث‬
‫‪ٍ٬‬نډ کړٿ‪.‬ه ىؽٌس پً مینً کې ه نٍمٍړي ه کًٍ پً شتيٓ ٌٌشت‪ .،‬متج ٰکتٌ کتجٌٌ چتې‬
‫مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ټکً څنګً چې ټً ًِبٌ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ ه ثِيمٍ ثمتجًس ټتً‬
‫ټٍړ ًشدً ثًثکینٍ څمً ٌ ثٌ ه لپپ ‪٨‬مٌ پً ثٌ هٌ کتې یتې ههیتن ِتًب لومصٍنتً رسشتً‬
‫ًٍِ ‪ .‬نٍ هنیجیٍ ژٌنو خً یې ى‪ ،‬ىموثِې ه شًٌٰ ثٌ شن‪ ،٩‬ټً ِيٍټصٍنٍ ډک شیتٌ ٔتٍی‬
‫ٌي‪.‬کًٍ خً یې ه کيل ثٌ ګجٌنډ مٕجً ثټیً ٌي ثٌ ه ټږ شٌ ټږه ه لپٽې ‪٨‬يٴتې ثٌ ِتیمې ه‬
‫م‪٩‬یجً منجِذ میٕض ځجی خً شٌې پً میٌثط پجشً ٌي‪.‬‬
‫لٍ ٍه لرب نً ٌٿ چې ه هللا ش‪٩‬جټی ههین ه لجهمجنٍ ټکً څٍمٌه چې ه آلٌس خٌلتً‬
‫هًنً ثٌ ٌهثنً ٌي ه هنیج خٌلً یې ىموٌمٌه ټتً ثټصٱجشتً ‪ًٍ٬‬ځتٍټې ثٌ ختې ثىمیصتً خٽٽتې‬
‫ٌي‪.‬ه مٌـٍٿ مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ میٕض ځتجی متې ټتً ډیتٌٌ پٍښتصنٍ ًٌٌِتصً‬
‫ٌمٍنو‪ .‬هث ى٭ً کًٍ ٌ چې نٍمٍړي پً کې ه ‪٨‬مٌ ًٌٌِصٍ ډیٌ کٽٍنً شیٌ کړي ٌ‪ .‬ه یتٍه‬
‫یٍه ه لټٍ کٍډټً چې ه ٰٵٌ ثٌ مّکنض ‪٨‬يبت‪ًٌ ،‬خجنتوې منجیتج‬ ‫ؼجم‪ ٪‬مّؽو شٌ څن‬
‫ٌٻ‪.‬ه ٔین ٘جـذ مٌـٍٿ ٌٍی مې پً ډیٌه مینً ثِصٵدجٻ ٌکړ ثٌ خیج یې ه ٔین ٘جـذ‬
‫مٌـٍٿ ه ‪ٌ٬‬یدجنً ميانمجنې خً لٍث ًىربي کړٿ‪.‬ه ٔتین ٘تجـذ مٌـتٍٿ ټتً میٕتض‬
‫ځجی څمً ه م‪٩‬نٍیض یٍ ‪٨‬ؽیذ ث‪٬‬یَ مفٍِّیوه‪ .‬ه ٔین ٘جـذ ټتً ٌٍی رسه متې ه‬
‫نٍمٍړي پً ژٌنو ثٌ هې لربې ٌکړې‪ .‬ى٭ً ه ٔین ٘جـذ مٌـتٍٿ ه ‪٨‬ٽمٍ‪،‬ؼيتجهي ثٌ‬

‫‪367‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شوًیيس ژٌنو پً خجًه کې مٱ‪ٙ‬پ م‪٩‬ٽٍمجس ًثکړٻ‪ .‬پً پجی کې یې ٌٌیپ ٔین ٘جـذ یتٍ‬
‫پٌىیَګجً ثٌ ٍىو پًٌٌه ‪٨‬ج ٌ‪ .‬ټً هنیج رسه یې نً ټګیوه ټً نٍمٍړي څمتً یتٍثٍې ه‪٬‬تً‬
‫یٍه ثملجً کصجخٍنً پً میٌثط پجشً هي چې ممجمن یې ٌینې‪.‬‬
‫مج چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ن‪٥‬جمٍ مفجکمٍ ه ‪٨‬مٍمٍ ًبیْ ٔین ثټفویغ مٍټتٍي‬
‫‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ى٭ً ًِب لومجس ثٌ ثٌ ثليٗ ثٌ هث ‪ٌ٬‬یدجنً ژٌنو رسه پٌشٽتً کتړٻ‬
‫نٍ ىىن شً مې ثٌُ ىا‪ ً٬‬ه ‪٨‬دوهللا ثخن مّ‪ٍ٩‬ه ‪ ‬شجًیمٍ ٌ٘یصٍنً ًثځتٍ چتې‬
‫لپٽٍ مٽګٌٌ شً خً یې ٌیپ‪ :‬ٸٍنٍث ًنتجخٌ‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽت‪ ،‬م‪ٙ‬تجخٌق ثټيتوَ أـتيُ ثټدٌتٍس رسػ‬
‫أىتپ ثألً‪. ٛ‬‬ ‫أىپ ثټّتاء‪ٌ ،‬شمٱتٍ‬ ‫ثټٽٌپ ؼوه ثټٵٽٍح لٽٵج ثټعٌجح ‪ .‬ش‪ٌٍٰ٩‬‬
‫ژخجړه ‪ٔ :‬ت ثٌ ټً ځجنً ؼٍړ کړا ه ‪٨‬ٽت‪ ،‬چینتې‪ ،‬ه ىتوثیض څٌث‪ٍ٬‬نتً ‪ ،‬ه لپتپ کتًٍرسه‬
‫ميٍمین( ټکً ى٭ً ٌٰٓ چتې ىمیٕتً پتً کتًٍکې ‪ٍ٬‬ړیتوټی ٌي) ثٌ ٔتت ټکتً ه ٔتپې‬
‫مٕجټٍنً چې ٍړٌنً مٍ نٍي( ژٌنوي ٌي ) ثٌ ؼجمې مٍ ٍړې ٌي ه ثِا ه ثىپ شٌ متنځ‬
‫پیژنوٻ ٍٔي ثٌ ه ځمکې ه لٽکٍ شٌ منځ پټ ثٌ نجپیژٌنویً یجِض‪).‬‬
‫ٌثٴ‪٩‬ج چې ٔین ٘جـذ مٌـٍٿ ى‪ ،‬ىموثِې ژٌنو شیٌ کړ‪ .‬ى٭ً ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬چینتً ٌه ثٌ‬
‫ىوثیض څٌث‪ ،ٌ ٫‬نً لٍ یې ټً هنیج رسه ٍړه ٌشجړه ثٌ نً یې ى‪ ،‬ه ځمکې پً متن ه ٔتيٌس‬
‫ثٌ ‪٨‬رشس ٌبنج ٌکړه‪ .‬ى٭ً ه ى٭ٍ کّجنٍ ټً ؼمٽتې ٌه چتې یتٍثٍې ه هللا ش‪٩‬تجټی پتً نتَه‬
‫ګڼٍ‪.‬‬ ‫مص‪٩‬جًٯ کیوٻ ثٌ مٵدٍټیض ه ځج ټپجًه کج‬
‫مٌـٍٿ ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ‬
‫ٔین مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ پً ‪ ۸۱۳۱‬میيهي م‪١‬جخٶ ‪ ۸۴۹۳‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ‬
‫کې هکنوىجً ٌالیض هښًٍثٌک ٌټٍّثټۍ ه خړیڅٍ ه ‪٨‬ٽیٌَ پً کيل کې هِیمې همٕيًٍ‬
‫‪٨‬ج ميٰٵیٌمفمو ثلنو پً کًٍ کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪ .‬ه نٍمٍړي پيً یٍ ‪٨‬ج ثٌ‬
‫هینوثً ٔم‪ ٌ ٚ‬چې ه لپپ ٌٍی شٌخیې ثٌ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬شً یې ډیٌه شٍؼً هًټٍهه‪.‬‬
‫ًث‪٬‬ٽتې ثٌ ه ښتًٌٍثک پتً‬ ‫پً ىا‪ ٍ٬‬کٽٍنٍ کې چې پً ثٰ٭جنّصج شجًیمٍ ٌچکتج‬
‫ٔمٍٻ ه ثکځه ِیمٍ مجټوثًث ثٌ نًٍ ثٌِیوٌنکٍ ه ثٌخٍ ه نً ٔصٍ ټً ثمٽً کډٌثټۍ شتً‬

‫‪368‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مؽدًٍ ٍٔٻ‪ .‬ه مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ کًٍنۍ ى‪ ،‬ټتً ښتًٍثٌک څمتً ه کنتوىجً ه‬
‫پنؽٍثیٍ ٌټٍّثټۍ ٍنګجٌثس ِیمې شً ٌکٍچېوه ثٌ هټصً ه ٔین ٘جـذ پيً مٍټٍي ٰٵیٌ‬
‫مفمو ٘جـذ ه ګٌینوي پً ‪٨‬يٴً کې ثمجمض ٌنیٍ‪ .‬ىمو‪ ً٬‬ميجٻ مٍټتٍي ‪٬‬تيٿ ـیتوً‬
‫٘جـذ ى‪ ،‬ټً لپپ پيً څمً ِدٵٍنً ٌیپ ثٌ ى‪ ،‬یې ه کنوىجً ٌالیض پً خیيخیٽٍ ِتیمٍ‬
‫کې ټً نًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ موًِینٍ څمً ه هینٍ ٍهکړٌ ـ‪ٍٙ‬ٻ شً ثهثمً ًٌکٍټً‪.‬‬
‫کٽً چې ه مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ پيً ٌٰجس ٍٔ‪ .‬نٍمتٍړي ه ‪٨‬ٽت‪ ،‬پتً ـ‪ٙ‬تٍٻ‬
‫پّې ِٱٌ پیپ کړ ثٌ خیج یې ه پجکّصج ه خٽٍچّصج ثیجټض پتً ممصٽٱتٍ موثًِتٍ کتې ه‬
‫ٌلض ټً شکړه ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ څمً هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ٌټٍِصپ‪ .‬شٌهې چې پً ‪ ۸۴۱۱‬ىؽٌي ٴمتٌي‬
‫کجٻ کې یې ه ٍٔثٻ پً ‪ ۱۱‬مً ه کٍټې ښجً ه چمن پجټک پتً ِتیمً کتې پتً هثًثالًٔتجه‬
‫موًًِ کې ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌالًِ ثٌ ه ٰ‪ٝ‬یٽض مدجًک هِصجً یې پٌ رس‬
‫کړ‪.‬‬
‫شوًیيس ژٌنو‬
‫ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً ٔین ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ټٍمړنی شوًیْ ه خٽٍچّصج ه کتٍټې‬
‫ه ٔجخٍ کيل پً ٴجِ‪ ،‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې پیتپ کتړ‪ًٌٌِ .‬تصً یتې ه ٔتجټوًې پتً م‪٥‬يتٌ‬
‫ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ ثٌ ه ؼيجه پً کٽٍنٍ کې یې پ کٍټً کتې ه ـٌکتض ثنٵتييب ثِتيمٍ پتً‬
‫مٕيًٍه موًًِ کې ه شوًیْ هنوه شتٌرسه کتړه‪ .‬نٍمتٍړي ه ؼيتجه پتً کٽٍنتٍ کتې پتً‬
‫کٍیټً‪ ،‬پاین‪،‬ګٽّصج ثٌ نًٌٍ ِیمٍ کې ه شوًیْ ثٌ ثمجمتض ِتپیڅٽې ٌ‪٤‬یٱتً شتٌرسه‬
‫کړه شٌ هې چې ًٌٌِصً ه خٽٍچّصج پً مٕيًٍه موًًِ هثً ثټ‪٩‬ٽٍٿ ىجٔمیً کې ه ٔین‬
‫ثټفویغ پً شٍګً ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫مٌـٍٿ ٔین ٘جـذ ه لپپ ژٌنو شٌ پجیً ټً شوًیْ ثٌ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬رسه نږهې پجشً ٔتٍ‪.‬‬
‫ـصی شٌهې چې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ه ٌ‪٤‬یٱې پً ميجٻ خً یې ى‪ ،‬ه ًِتمٍ‬
‫ٌلض نً ممکې ثٌ یج ًٌٌِصً ل‪ٍٙ‬ت ٔجګٌهثنٍ شتً ځینتٍ کصجخٍنتً ٌیتپ ثٌ کٽتً چتې‬
‫ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌکړ نٍمٍړي ه ىؽٌس ه ژٌنو پً ميجٻ یٍ ځپ خیج ههینٍ‬
‫‪٨‬ٽٍمٍ شوًیْ پیپ کړ ثٌ ه ٌٰجس شٌ ٌلصً پً هې ميمً ثٌ مٵوًِ هینٍ ٌ‪٤‬یٱتً خجنتوې‬

‫‪368‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٕ٭ٍٻ پجشً ٍٔ‪ .‬مٌـٍٿ ٔین ٘جـذ چې ه لپپ ٌلتض یتٍ ِتًب ‪٨‬تج ثٌ شؽٌختً کتجً‬
‫موًُ ٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ډیٌ مرشث یې ٔجګٌهث پجشً ٍٔي ٌي نٍ ځکً یې ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس پً ن‪٥‬جمٍ ثٌ مٽکٍ مّؤټینٍ کې ځجنګړی مفدٍخیض ثٌ ث‪٨‬صدجً هًټٍه‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌ پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومض‬
‫ٔین ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ه ًٌُ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ٌلض کې ه ؼيجه ټً ميمٍهث‪٨‬یتجنٍ‬
‫ثٌ ـصی خجټٱ‪٩‬ٽً مؽجىوینٍ څمً ٌه چې ه مٍټٍي مفمو ندٍ مفموي ٘جـذ ه ـٌکتض‬
‫شن‪٥‬ی‪ ،‬پً شٕکیيشٍکې یې ه کنوىجً پً ښًٍثٌک ٌټٍّثټۍکې لپپ مؽجىتوین هًټتٍهٻ‬
‫ثٌ لپٽً یې ټً شوًیْ ًٌٌِصً پً مّٽق ؼيجه کې خٌلً ثلیّصٽً‪.‬‬
‫ه ؼيجه ټً خٌیج ًٌٌِصً چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه ټٍپکیجنٍ ټمٍث ه ىٌػ ٌ مٌػ هًٌه‬
‫پیپ ٍٔه ثٌ خیج یې پً مٵجخپ کې ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ٴیجٿ ٌکړ‪.‬ه‪٬‬تً ٌلتض ٔتین‬
‫٘جـذ ه خٽٍچّصج کٍټې ښجً پً مٍِی کجټٍ کې ه ٌړې هًٌې پً شوًیْ خٍلتض ٌ‬
‫چې یٍه ًٌځ ًٌشً ه شفٌیک څتٍ نٱتٌه پیژنتوٻ ٔتٍي کّتج ټکتً ٔتيیو متي خًٍؼتج‬
‫ثلنو‪ٔ،‬يیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ثٌ مٍټٍي ٌکیپ ثـمو مصٍکپ ًث‪٬‬ٽپ ثٌ ټً نٍمٍړي‬
‫یې ‪ٍ٬‬ښصنً ٌکړه چې ه ‪٠‬جټدجنٍ پتً ثِتيمٍ شفٌیتک کتې ٔتمٍټیض ٌکتړي ثٌ لتومض‬
‫شٌرسه کړي‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ ټً ىموې ځجیً لپتپ ه شتوًیْ ټتً مّتنو ٌالړ ٔتٍ ثٌ ه ‪٠‬جټدتجنٍ ه‬
‫ثِيمٍ شفٌیک چې ه‪ٌ ً٬‬لض یې میٍنو‪،‬ډنډ ثٌ خٍټوک ٌټٍّثټۍ نیٍټې ٌې لتٍ ال یتې‬
‫کنوىجً ښجً نً ٌ نیٍټی ٔین ٘جـذ ًٌرسه مٽګٌی ٍٔ‪ٔ .‬تین ٘تجـذ پتً پیتپ کتې ه‬
‫ن‪٥‬جمٍ مرش ٔيیو مي مفمو ثلنو پتً ٴیتجهس کتې ن‪٥‬تجمٍ‬ ‫ثِيمٍ شفٌیک ه ټٍمړ‬
‫کجًٌنً کٍٻ ثٌ ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه خً ؼيجهي کمٌخنوٌنٍ شً شٽتٍ‪ .‬مګتٌ ًٌٌِتصً چتې ه‬
‫ثمیٌ ثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو پً ثمٌ ن‪٥‬جمٍ مفجک‪ ،‬شأِیْ ٍٔٻ ٔین مٍټتٍي‬
‫‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ه ن‪٥‬جمٍ مفجکمٍ ‪٨‬مٍمٍ ًبیْ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬

‫‪370‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ثِيمٍ ثمجًس ن‪٥‬جمٍ مفجک‪ ،‬ههې ټپجًه ؼٍړ ٔتٍي ٌٻ چتې ن‪٥‬تجمٍ لٽتک ټتً‬
‫لٍهرسیٍ ثٌ شؽجٌٌٍنٍ ًث ٌګٌځٍي‪ .‬کً پً کٍمً ه‪ٍ٨‬ه کې خً ن‪٥‬جمٍ ٔم‪ ٚ‬مو‪٨ ٍ٨‬ٽیً‬
‫ٌ ى٭ً خً ن‪٥‬جمٍ مفکمې شً ًثؼ‪ ٪‬کیوټً‪ .‬هن‪٥‬جمٍ مفجکمٍ مٌکَ پً کنوىجً کې ٌ ثٌ پً‬
‫کجخپ‪،‬ىٌثس‪ ،‬مَثً رشیٲ‪ ،‬کنوٍ‪ ،‬ننګٌىجً ثٌ ګڼٍ نًٌٍ ٌالیجشٍ کې یې مفيل مفتجکمٍ ثٌ‬
‫څجنګې هًټٍهې‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ چې پً ؼویض ثٌ ٴج‪٩٠‬یض مٕيًٍ ٌ ه ن‪٥‬جمٍ مفتجکمٍ ه ًبتیْ پتً‬
‫ـیغ یې پً لپپ ٌلض ټٍی ثٌ هًٌنو لومض هًرسه کړ‪.‬نٍمٍړي ډیٌ ن‪٥‬جمٍ لٽتک ټتً‬
‫شؽجٌٍثشٍ من‪ ٪‬کړٻ ثٌ ټً ثٌټْ رسه ښې ګٍٍثًې شً یتې ٌثهثًه کړٻ‪.‬ن‪٥‬تجمٍ مفکمتې شتً‬
‫هثِيمٍ ثمجًس مؤِْ مٌـٍٿ ثمیٌثملؤمنین ٘جـذ ى‪ ،‬ډیٌ مصٍؼتً ٌ ثٌ شتٌهې چتې‬
‫ٔین ٘جـذ خً کٽً نجکٽً هث ه ثمیٌثملؤمنین مفکمً خٽٽً ځکً مي ٘تجـذ یتې کجًٌنتً‬
‫ډیٌ ش‪٩‬ٵیدٍٻ شٌ څٍ لوثی مکړه هن‪٥‬جمٍ مؽجىوینٍ ټمٍث ه لٽکٍ ـٵٍٳ شٽٲ نتً يش ثٌ‬
‫یج ه ٌِٽې ثٌ ٴوًس پً شٍِ‪ ٢‬لٽک شيویو نً کړي‪.‬‬
‫ن‪٥‬جمٍ مفجک‪ ،‬کً څً ى‪ ،‬ثٌُ ه ه ثِيمٍ ثمجًس ه مفجکمٍ ه ‪٨‬متٍمٍ ًیجِتض‬
‫شٌ ثمٌ النوې ٰ‪٩‬جټیض کٍي مګٌ ه ثمجًس هٌثکمنۍ پً ٌلض پً خٕپړه شٍګً مّصٵٽې ثٌ‬
‫هٌمٌه ٌثک ثٌ ځٍثک یې هًټٍه چې ه ٴٍٻ ثًهٌ ه ٴٍمنوثنجنٍ‪ٌ ،‬ثټیجنٍ‪ ،‬ثمنیً ٴٍمنتوثنج‬
‫ثٌ ه ؼيجهي ټٍمړ کٌښې ه مّؤټینٍ شٌ ـوه پًٍې ن‪٥‬تجمٍ مّتؤټین یتې ه مفتجکمې‬
‫میَ شً ًث ثـ‪ٝ‬جًٌٻ ثٌ ه ثړٌنوه مٍ‪٨ٍٜ‬جشٍ پً ًثخ‪ ً١‬یې شٌې پٍښصنې کٍټې‪.‬‬
‫ى٭ً ٌلض چې ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ پیپ کړ چې ٔین ٘تجـذ ه ىیتٍثه‬
‫کٍټتً‪ .‬نٍمتٍړی‬ ‫پً ٔاٻ کې ٌ ثٌ ىٽصً یې ه ن‪٥‬جمٍ مفجکمٍ ه ثړٌنوٌ کتجًٌنٍ نګتٌث‬
‫ٌکړ ٔین‬ ‫ًٌٌِصً کنوىجً شً ًث‪٬‬ی ثٌ کٽً چې ثِيمٍ ثمجًس ه ىیٍثه ټً ښجًٌنٍ ٔجش‬
‫٘جـذ ى‪ ،‬ه ىؽٌس الًه ٌنیٍه ثٌ ه شوًیْ ثٌ ثمجمض ٌ‪٤‬یٱې شً ِصٍ ٍٔ‪.‬‬
‫لٍ پً هې مٌـٽً کې نٍمٍړی ټتً شتوًیْ ثٌ ثمجمتض رسه رسه ه ثمٌیکتج پتٌ ‪ٜ‬تو‬
‫هث‪ ٍ٨‬ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس یٍ مي‪ ،‬مّؤٻ ٌ چتې پتً ىتٌه خٌلتً کتې یتې‬ ‫ؼيجه یٍ ټین‬
‫لومض شٌرسه کجٌٌ‪.‬‬

‫‪371‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې ه ثِيمٍ ثمجًس مرشثنٍ ټکتً ٔتيیو متي‬
‫‪٨‬دیو هللا ثلنو‪ ،‬مي خٌثهً ثلنو‪ٔ ،‬يیو مي هثه هللا ثلنو‪ٔ ،‬يیو مي ثلًب مفمو ‪٨‬عا‬
‫ثٌ نًٌٍ ىمیًٕ ټً ٔین ٘جـذ رسه ميٴجشٍنً ثٌ مًٍٕې کٍټې ثٌ ټً هه خً یې پتً ډیتٌٌ‬
‫مّجبٽٍ کې ىوثیجس ثلیّصپ‪ًٌٌِ.‬صً ٔین ٘جـذ ه ثِيمٍ ثمجًس ه ‪٨‬مٍمٍ مفجکمٍ‬
‫ثهثًه کې کجً پیپ کړ ثٌ ه څٍ نًٌٍ ٔیٍلٍ رسه پً ګډه یې ه مفتجکمٍ ثٌ ٌبیتَ‬ ‫پً ‪٨‬ج‬
‫ثهثًه ٰ‪٩‬جټً کړه چې شٌثًٌِ پًٍې پً ؼيجهي هًٌه کې ه ثِيمٍ ثمتجًس ه ٴ‪ٝ‬تجیً‬ ‫‪٨‬ج‬
‫ٴٍې ثِجُ خٽپ کیږي‪.‬‬
‫ٌٰجس ثٌ یجهٌنً‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٬‬يٿ ـیوً ٘جـذ ه ىؽٌس پً ژٌنو کې ى٭ً ميجٻ چې پً‬
‫شوًیْ خٍلض ٌ نجڅجپً مٌی‪ ٍٔ ٞ‬ثٌ ټً څٍ ًٌځې مٌ‪ ٛ‬خ‪٩‬و یې ه ‪ ۹۱‬کٽنۍ پً ‪٨‬مٌ ه‬
‫‪ ۸۳۴۴‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ ه ًخی‪ ٪‬ثالٌٻ ه میجٔصې پً ‪ ۱۹‬مً نیټً ه هٌٔندې پً ٔپً لپپ‬
‫هنیج یې ًـٽض ٌکړ‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬ ‫ًٌؿ ـٵیٵٍ خجهثً شً ٌِپجًه ثٌ ټً ٰج‬
‫ه ؼنجٍې ه ملجنځً ټً ثهثء کیوٌ ًٌٌِصً ه نٍمٍړي ؼّو ه کٍټې ښجً ٔین مجنوه‬
‫شً نږهې ه ِیوثنٍ پً ىویٌه کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔه‪.‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ ه ٔم‪ٙ‬یض پً خجًه کې ه نٍمتٍړي یتٍه ه ډیتٌ ٌلتض ٔتجګٌه متي‬
‫خٌثس ٔجه ث‪٬‬ج ٌٌیپ‪ٔ :‬ین ٘جـذ یٍ ډیٌ مصوین ‪٨‬ج ثٌ ميٌخج ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ .‬پً ىٌ چتج‬
‫هًټٍهه‪.‬ټً هنیج رسه یتې ىتی ش‪٩‬ٽتٶ ثٌ‬ ‫ل‪ٍ٘ٙ‬ج ‪٠‬جټدجنٍ یې ډیٌه ٘ٽً ًـمٍ ثٌ ميٌخج‬
‫ً‪٬‬د ض نً هًټٍه‪ .‬پً هثِې ـجٻ کې ٌٰجس ٍٔ چې کٍمً هنیتج شتٌې پتً میتٌثط پجشتً نتً‬
‫ٍٔه‪٨.‬دجهس خً یې پً هثِې ‪٨‬جؼَي کجٌٌ چې ِړی خً ًٌشً ـیٌثنیتوٌ‪.‬ه ؼيتجه پتً الًه‬
‫کې ه لومض ډیٌ ٍٔٴٍ ٌ ثٌ مّؤټیض ثٌ څٍکۍ یې نً لٍښٍټً ثٌ ىمیًٕ خً ًٌخجنتوې‬
‫پً ډیٌ شجکیو منپ کیوټً‪.‬مّؤټینٍ شً خً یې ىمیًٕ ِپینې لربې کٍټې ثٌ لپٽٍ ٌ‪٤‬جبٱٍ‬
‫شً یې مصٍؼً کٍٻ‪ .‬هللا ش‪٩‬جټې هې پً نٍمٍړي ًـ‪ٌ ،‬کړي ثٌ خٌکتض هې یتې پتً ثٌالهٌنتٍ‬
‫خجنوې کیږهي‪.‬‬

‫‪372‬‬
‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪373‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ حافظ ةذرالذین حلاين ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً لنډو کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ٔم‪ٙ‬یصٍنً‬ ‫شجًین ټً پیړیٍ ًثىیّې پً ىٌپړثٌ کې ىمیًٕ لًٍث ٌیجړ‬ ‫ٍمٍ ٌیجړ‬
‫هًټٍه ‪ .‬هه‪ٔ ٍ٬‬م‪ٙ‬یصٍنٍ ثٌ هشجًین هشٽپجشې څريٌ ټً ؼمٽې کً ځینٍ پتً ‪٨‬ٽت‪ ،،‬ش‪ٙ‬تٍٯ‪،‬‬
‫ش‪ٙ‬نیٲ‪ٌٰ ،‬ىن ‪ ،‬ثؼصا‪ ٍ٨‬لومض یج نًٌٍ خٌلٍ کې ِتًب کٌهثًٌنتً شٌٔتجه پتٌې ثیاتٍ‪،‬‬
‫مګٌ ډًٌ خیتج هثِتې هي چتې هؼيتجه هالًې رسِتپجً ثشتي ثٌ هىمتوې خٌـٵتې الًې‬
‫ګٽګٍ کٱن ٔيیوث هي‪ ،‬چې شٌثًٌِ یې ًٌٌِصٍ نّٽٍنً پً نٍٿ ثٌ کٌهثً ثٰصمجً کٍي ‪.‬‬
‫مٍ ټکً څٌنګً چې پً شیٌ شجًین کې ه ٌیجړټٍ ٔم‪ٙ‬یجشٍ ‪ٍ٬‬نتوې ٌیتجړټې کتًٍنۍ‬
‫ى‪ ،‬هًټٍهې‪ ،‬ثٌِنۍ ؼيجهي هًٌث مٍ ىت‪ ،‬ټتً هې ثٰصمتجًه ختې خٌلتې نتً هی ‪ٍ .‬متٍ‬
‫هىیٍثه پً ټٌثٌخٌ کې ډًٌې هثِې ؼيجهي کًٍنۍ ٔصً‪ ،‬چې ټٍٻ ځٍثنج یې هؼيجه‪ ،‬هین‬
‫ِجشنې ثٌ ٔيجهس پجټنې پً ًٌـیً ًٌٍٻ ٍٔي ثٌ لپپ ټٍٻ ژٌنو یې هثټيٍ هین لتومض‬
‫شً ٌٴٲ کړی ٌي ‪.‬‬
‫ههثِې ًِبٌ ٌیجړمنٍ مصوینٍ ثٌ ؼيجهپجټٍ کًٍنیٍ ټً ؼمٽې یٍه ى‪ ،‬هثٰ٭جنّصج ه‬
‫ؼنٍح لصیځ ٌٍ پً پکصیج ٌالیض کتې هِتًب مؽجىتو ثٌ هٌٌ ثمپٌث‪ًٍ٠‬یتٍ همتجشٌٍنکٍ‬
‫کًٍنۍ هه ‪.‬‬ ‫مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫مٍ کً ههې مؽجىوې ثٌ ٔيجهس پجټې کًٍنۍ پٌٌنی ثٌ نننی شجًین ًثٌِپړٌ‪ ،‬نٍ‬
‫ههٌی ؼيجهي کجًنجمٍ ثٌ ٔيجهشٍنٍ شً پً پجٿ رسه هټتٍی ٔتج‪ ٌ٨‬لٍٔتفجٻ لټتک ههې‬
‫خیض ن٭و م‪ٙ‬وثٳ خً ًثشً ښکجًه يش چې ٌثیٍ ‪:‬‬
‫ټٍی ٌثړه مې ٔيتتتیوث ٌګتتًٍ شً شٽيل‬
‫ُپٕض پً ُپٕض مې هث ى هی آٻ پً آٻ‬

‫‪374‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کًٍنۍ هثٰ٭ج مٽض یٍه ټً ى٭ٍ کًٍنیٍ څمً هه‪ ،‬چې هٔيجهشٍنٍ ثٌ‬ ‫ىٍکې‪ ،‬ـٵج‬
‫ثٌ ثِانڅک هی‪ ،‬ههې کًٍنۍ پً ث‪ٝ٨‬جء ٌٌ ټکتً څٌنګتً‬ ‫ًٔجهشٍنٍ مینجً یې لًٍث هن‬
‫چې هرشٴٍ ٍخٌځٍثک ٌِٽٍ ؼؽًٍي شٖ کړٻ‪ ،‬ىموثِې یې ه‪ٌ٬‬يب ٍخٌځٍثک یٌ‪٬‬پ شتً‬
‫ى‪ِ ،‬ینً ِپٌٌګٌځٍټً ثٌ ګڼ ٔمیٌ ٔيیوث یې ًٌکړٻ ‪ً .‬ثځت هټصً هىمتوې ‪٬‬تجٍي ثٌ‬
‫) هژٌنتو ثٌ کجًنتجمٍ ننتوثًه‬ ‫ګپ ( ـجٰ‪ ٦‬خوًثټتوین ـٵتج‬ ‫ٔيیوې کًٍنې هیٍ ًژیو‬
‫ٌکړٌ‪ ،‬شٌڅٍ مٍ یې هٔيجهس پً ًٌؿ پجټٍ لج‪ ٌٌ٠‬لپپ لٍث‪ِ ٌ٠‬یٌثح کړي ٌي ‪.‬‬
‫ٔيیوخوًثټوین ـٵج‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ثٰ٭جنّصج هًٌيس ښکیيک شٌیٌ‪٬‬پ النتوې ٌ ثٌ پتً ٌړثنتوې یتې‬
‫هثٰ٭ج ثٌټْ ٌیجړمنً مدجًٍه ًٌثنتً ٌه‪ .‬ى٭تً ميتجٻ چتې هثٰ٭جنّتصج هؼنتٍح لصتیځ‬
‫‪ٌٌ٬‬نً ثٌ ځنګٽٍنً هًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ پً ىویٌٌ خوټیوٌنکٍ ٌٌ‪ .‬ى٭ً ميتجٻ چتې هپکصیتج‪،‬‬
‫ثٰ٭تج‬ ‫پتً نتٍٿ یتٍه ‪٬‬تٌ‬ ‫پکصیکج ثٌ لٍِض پً ‪ٌٌ٬‬نٍ ثٌ هًٌ کې هؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫هًٌٍٔي ثمپٌث‪ ًٍ٠‬څٽٍیاص‪ ،‬ټاکٌ پً ټٍمړي ځپ ه ٔکّض ټً ګٍثښ رسه من کتړی‬
‫‪ ،‬ثمتجٿ ٔتجمپ‬ ‫‪ ،‬ٴجبو ثملیتوث‬ ‫ٌ ثٌ هثِيمٍ نړ پً ِ‪١‬فً یې ه ( ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫) ټٵدٍنً ګټيل ٌٌ‪ .‬هؼيتجه پتً ىمتوې شتٍهه مٌـٽتً کتې ه ‪ ۸۳۱۹‬ىتت ٳ هًم‪ٝ‬تج ث‬ ‫ظج‬
‫ملدجًک همیجٔصې پً ټٍمړنۍ ًٌځ هؼيجه هىموې ًِب ٴجبو پً کًٍ کې چې ه‪ٌ ً٬‬لض‬
‫ٌٍیٌِصج پً میٌثنٕجه کې هىؽٌس ژٌنو شیٌثٌٌ یٍ ىٽک ٌٍېږېو‪ ،‬چې نتٍٿ‬ ‫یې هٔا‬
‫یې ًٌخجنوې ( خوًثټوین ) کیاٍه ‪.‬‬
‫پً ‪٬‬یږ کې ًثټتٍی ٔتٍ‪،‬‬ ‫خوًثټوین هلپپ مؽجىو ثٌ مدجًٍ پيً ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ثهثح ‪ ،‬ثليٳ ثٌ ‪٨‬ٵجبو ًٌشً لپپ پيً ٌښٍهٻ‪ .‬ډیٌ کٍچنی ٌ‪ ،‬چتې‬ ‫هژٌنو کٍټٍ ټٍمړ‬
‫٘جـذ هًِبې موًِې مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ هثنؽمن ثټٵٌآ پً څجنګً‬ ‫پً میٌثنٕجه کې هـٵج‬
‫کې هثلپ ٍٔ ثٌ ًٌرسه یې ه ‪٨‬رصي ‪٨‬ٽٍمٍ ښتٌٍنځی ټٍِتصپ ىت‪ ،‬پیتپ کتړٻ‪ .‬نٍمتٍړي‬
‫ښتتٌٍنځی شتتٌ ٔتتپږٿ ټتتٍټګٍ ٌټٍِتتض ‪ ،‬چتتې ًٌرسه یتتې هٴٌثنکتتٌی‪ ،‬ـٱتت‪ ٦‬ىتت‪ ،‬کتتجٌٌ‪.‬‬
‫هخوًثټوین ‪٨‬مٌ یٍثٍې ټْ کجټً ٌ‪ ،‬چې هٴٌثنکٌی‪ ،‬ـٱ‪ ٦‬یې رسشً ًٌِجٌٌ ثٌ هکتيٿ هللا‬
‫ثملؽیو هیجهٌټٍ پً ٌیجړ یې هٰ‪ٝ‬یٽض پګړ شٌ رس کړه ‪.‬‬

‫‪375‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هینٍ ٍهه کړې‬

‫هٴٌثنکٌی‪ ،‬هـٱ‪ ٦‬ټتً رسشتً ًِتٍټٍ ًٌٌِتصً ههینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ پتً‬ ‫خوًثټوین ـٵج‬
‫ـ‪ٍٙ‬ٻ پٌپ ٌکړ ‪ ،‬چې پً هې ټړ کې یې همیٌثنٕج پً ؼجم‪ ً٩‬مندت‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽتٍٿ ‪ ،‬هپاتصٍنمٍث‬
‫هٍ٘ثخۍ پً موًًِ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثټٵٌآ ‪ ،‬هچجًِوې موًًِ ش‪٩‬ٽتی‪ ،‬ثالِتيٿ ثٌ نتًٌٍ ممصٽٱتٍ‬
‫موثًٍِ کې ههینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ٍهه کتړې شتً هٌثٿ ًٌکتړ ‪ .‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې هثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫هٌثکمنۍ پً ميجٻ پً کجخپ کې پً ل‪ٙ‬تٍت ډٌٻ ټتً لپتپ ٌثټتو ٘تجـذ څمتً ځینتٍ‬
‫کصجخٍنتتً ٌټٍِتتصپ شتتٌهې چتتې ه‪٨‬ٽتت‪ِ ،‬تتٱٌ یتتې ه ٌړې هًٌې ( مٍٴتتٍٯ ‪٨‬ٽیتتً ) هًؼتتې‬
‫شٌخٕپړټٍ ًٌِجٌٌ ‪.‬‬
‫٘جـذ پً کتًٍنۍ کتې‬ ‫پً ثړه ٌیپ کیږي چې نٍمٍړی هـٵج‬ ‫هخوًثټوین ـٵج‬
‫٘تجـذ‬ ‫هځجنګړي ‪٨‬ٽمٍ ثِص‪٩‬وثه ثٌ ٴٍې لجٌنو ٌ‪ ،‬ټً ىموې ثمٽً ٌ‪ ،‬چې مرشت ـٵتج‬
‫ثٌ هیٍه هینٍ ‪٨‬ج پً ٘ٱض‬ ‫ىمیًٕ کٍښش کجٌٌ چې نٍمٍړی شٌپجیً هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ٌټٍ‬
‫ه ټٍټنې لومض ٌکړي ‪.‬‬
‫٘جـذ ټکً څنګً چې پً ـل کې نٍمٍړی ‪٨‬ٽت‪ ،‬شتً شٕتٍیٵجٌٌ هِتٱٌ پتً‬ ‫ـٵج‬
‫ميجٻ خً یې ى‪ ،‬پً نٍمٍړي شجکیو کجٌٌ چې پً پًٍه مٍث‪٤‬دض رسه هًٍِنً ٌٌثیٍ ‪.‬‬
‫٘جـذ خً هه شً ىمیًٕ ٌیپ چې ( ٍمج پً کًٍنۍ کې خً ټً مجڅمً ًٌٌِصً‬ ‫ـٵج‬
‫ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬ډیٍه شً خٽً ِجشې ‪ٍ ،‬مج ًِبه کصجخمجنً خً شجشً پجشً کیږي ثٌ شً ختً یتې پجټنتً‬
‫کٍې ‪ٍ ،‬مج موًًِ خً شً ٰ‪٩‬جټً ِجشې ثٌ شً خً یې لومض کٍې)‬
‫لٍ هث ٍمٍ پً ثِيمٍ ىیٍثه ثٰ٭جنّصج هثمٌیکجیٍ ښکیيک یٌ‪٬‬پ ٌ‪ ،‬چې ه ډیٌٌ‬
‫‪٨‬ٽمٍ ِٱٌ ى‪ ،‬ټکنی کړ ‪ ،‬ؼيجهي رضًٌس نٍمتٍړی‬ ‫نًٌٍ ‪ٍ٬‬نوې یې هخوًثټوین ـٵج‬
‫ټً هینٍ ٍهه کړٌ ًثٌګٌځجٌٌ ‪ ،‬ثٌ هؼيجه ه‪٨‬جؼپ رضًٌس ټتً ثمٽتً یتې هینتې ٍهه کتړې‬
‫نیمګړې پجشً ٍٔې ‪.‬‬
‫هثمٌیکج پً ليٯ ؼيجه‪ :‬ى٭ً ميجٻ چې ثمٌیکجیٍ ٍخٌځٍثک ٍمٍ پً ګٌث ىیتٍثه‬
‫نٍی هځٍثنۍ مٌـٽې شتً ًِتیوټی‬ ‫ثٰ٭جنّصج خجنوې یٌ‪٬‬پ ٌکړ‪ ،‬ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین ـٵج‬

‫‪376‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌ‪ .‬څٌنګً چې نٍمٍړي ټً یٍه ؼيجهي لجنوث رسه شړثٌ هًټتٍه ثٌ هلپتپ پتيً ټمتٍث پتً‬
‫ؼيجهي ًٌـیً ًٌٍٻ ٍٔی ٌ‪ ،‬نٍځکً یې هژٌنو نًٍ مرصٌٰیصٍنً پٌیاٍهٻ ثٌ ه ؼيجه پً‬
‫رسٔجًه مینً یې هـٶ ثٌ ـٵجنیض ِنګٌ شً ٌهثنګپ ‪.‬‬
‫ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین پً ټٍمړیٍ کې هیٍه ‪٨‬جهي مؽجىتو پتً ٘تٱض هپکصیتج‪ ،‬پکصیکتج ثٌ‬
‫لٍِض پً ؼنګٍ مفجىٌنٍ کې ههښمن پً ليٯ ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض شتً هٌثٿ ًٌکتړ‪ .‬ټکتً‬
‫هشیتٌ ؼيتجه هى٭تٍ ٴٍمنتوثنجنٍ ثٌ‬ ‫څٌنګً چې ًِب مؽجىو مٍټٍي ؼيٻ ثټتوین ـٵتج‬
‫مرشثنٍ ټً ؼمٽې ګڼپ کیږي چې لپٽً یې هؼګړې پً ډګٌ کې ٌنډه هًټٍهه‪ ،‬هخوًثټوین‬
‫پً ٔمٍٻ هنٍمٍړي ٍثمن ى‪ ،‬پً لپٽً هنًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ‬
‫مٵجخٽې شً ٌړثنوې ٍٔٻ ثٌ پً هښمن یې خٌیوٌنً پیپ کړٻ ‪.‬‬
‫شتً‬ ‫ه چٌیکٍ ؼګړې پً ټیکٍ کې ټً څً ميجٻ لومض ًٌٌِتصً خوًثټتوین ـٵتج‬
‫هثِصٕيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ هیٍه کنتډک مرشتي ٌِتپجًٻ ٔتٍه‪ ،‬چتې ه ٔتيجهس شٌنیټتې یتې‬
‫ىمو‪ ٤ٌ ً٬‬یٱتً پتً پتًٍه ثمجنتض هثً ‪ ،‬خٌیتجټیصٍح ثٌ ثِتصٵجمض رسه رسشتً ًٌِتٍټً‪.‬‬
‫هځجنګړٌ ٰوثیٍ خٌیوٌنٍ پً ثنّؽجٿ رسخیٌه نٍمتٍړي ه هؼنتٍح لصتیځ ٌٍ هشن‪٥‬یمتً‬
‫ًیجِض همٌِصیجٻ ثٌ هلٍِض ٌالیض هن‪٥‬جمٍ مٌِصیجٻ پً ـیغ ى‪ ،‬هنوې ثؼٌثء کړي‬
‫هي ‪.‬‬ ‫هي ه‪ً ً٬‬ثٍ یې ګڼ نًٍ ؼيجهي لومجس ثٌ مّؤټیصٍنً ى‪ ،‬رسشً ًٍِ‬
‫کٱٌ ټړٌٌٍنکٍ ٰوثیٍ خٌیوٌنً‬
‫هثِيمٍ ثمجًس پً ټیکٍ کې یٍ ټً ى٭ٍ مدصکٌٌ‪ ،‬موخٌٌ ثٌ ٰ‪٩‬تجټٍ‬ ‫خوًثټوین ـٵج‬
‫ن‪٥‬جمٍ څريٌ څمً ګڼپ کیږي ‪ ،‬چې پً شیٌ هٌٌټْ کٽن ؼيجه کې یې هلپٽتٍ هٴیٵتٍ ثٌ‬
‫ثٌ هښمن یې مکًٌث پتً ځتج‬ ‫ًِج خٌیوٌنٍ پً شٍِ‪ ٢‬هښمن شً خیج خیج هًثنً شٽٱجس ثړٌ‬
‫پًٍې ـیٌث کړی هی ‪.‬‬
‫پً ثخصکجً پً کجخپ ‪ ،‬خګٌثٿ ‪ ،‬پکصیتج ‪ ،‬لٍِتض ‪ ،‬پکصیکتج ‪ ،‬میتوث‬ ‫هخوًثټوین ـٵج‬
‫ًٌهګ ثٌ هىیٍثه پً نًٌٍ ممصٽٱٍ ِیمٍ کې پً ثمٌیکجیٍ ـّجِتٍ ثىتوثٍٰ شتٌرسه ٔتٍي‬

‫‪377‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خٌیوٌنً ثٌ پً ٌړثنوې یې ههښمن ث‪ً٨‬بثٰجس ثٌ هٔکّض ٍٔثىو ى٭ً څً هي چې ٍمٍ‬

‫ټٍړه ثه‪٨‬جء شجبیوٌي ‪.‬‬
‫هٔيیو خوًثټوین ټمٍث ‪ٌ٠‬ؿ ٍٔي ثٌ هرسِپجًټٍ ٰوثیجنٍ پً شٍِت‪ ٢‬شتٌرسه ٔتٍي‬
‫ىموث ىوٰمنو خٌیوٌنً ٌٌ‪ ،‬چې هښمن یې څٍ ځٽً ټً ِمصٍ شٽٱتجشٍ رسه ممتجمن کتړ ثٌ‬
‫٘جـذ همٽګتٌٌ پتً لتيٯ‬ ‫ِمصً ًٍِثیٍ یې ًٌٌثړٌټً‪ .‬ټً ىموې ثمٽً هښمن هـٵج‬
‫٘جـذ مؽجىتوین ه (ـٵتج‬ ‫ځجنګړي شدٽی٭جس پیپ کړٻ ‪،‬ثٌ ىڅً یې ٌکړه چې هـٵج‬
‫ٔدکې) پً نٍٿ ټً ثِيمٍ ثمجًس څمً یٍه ؼي ډټً ٌښیٍ ‪ ،‬لٍ ههښتمن ه‪٬‬تً شدٽی٭تجس‬
‫ى‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس ټمٍث پً مّصنوه شٍګً ًه کړثی ٍٔٻ‪.‬‬
‫هلپپ مّؤټیض پً ميتجٻ پتً هښتمن ‪ ۱۱‬ممصٽتٲ ثټنتٍ‪٧‬‬ ‫ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین ـٵج‬
‫ثِصٕيجهي خٌیوٌنً شٌرسه کړٻ‪ ،‬چې هخګٌثٿ ‪ ،‬کجخپ ثٌ لٍِض ه‪٨‬مٽیجشٍ ‪ٍ٬‬نوې ځینتې‬
‫‪٨‬مٽیجس یې لًٍث ًِب ثٌ لرب ؼٍړٌٌنکٍ ٌٌ ‪.‬‬
‫پً هې ‪٨‬مٽیجشٍ کې پً لٍِض کې ه٘فٌثخج‪ ٫‬پً ثمٌیکجیٍ مٌکتَ ټتٍی ‪٨‬مٽیتجس ‪،‬‬
‫هلٍِض ٌالیض پً مٵجٿ ‪٨‬مٽیجس ‪ ،‬ههٌمنوٌ پً ٌټٍّثټۍ خٌیو‪ ،‬ه ٘ربیٍ پتً ثمٌیکتجیٍ‬
‫ثډه خٌیو‪ ،‬هخګٌثٿ پً ىٍثیٍ ډګٌ ټٍی خٌیو ‪ ،‬پً ثنًبکجنصیننټپ ىٍټپ خٌیو ثٌ پً پيٍمینې‬
‫کجخپ کې پً ځینٍ نتًٌٍ ثىتوثٍٰ ټتٍی ‪٨‬مٽیتجس ى٭تً څتً ٌٌ‪ ،‬چتې هښتمن شتً پتً کتې‬
‫ٍیجنٍنً ٌثٌښصپ ‪.‬‬ ‫ثٌ مج‬ ‫ميمجشٌٍنکٍ ځج‬
‫ٔيجهس یې‬
‫چې یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثمٌیکجیجنٍ هلپپ ل‪ٌ١‬نجک هښمن پتً نجمتً پیژثنتو‬ ‫خوًثټوین ـٵج‬
‫ټً ډیٌه ٌلصً هثمٌیکجیٍ ‪٬‬ج٘دجنٍ شٌ ىوٯ النوې ثٌ ټً ىموې ثمٽتً یتې نتٍٿ ههٌی پتً‬
‫شًٍټّض کې ٔجمپ کړثی ٍٔثی ٌ‪ ،‬شٌڅٍ ختجاللٌه ههښتمن ټتً مکتًٌٌ ىڅتٍ ًٌٌِتصً ه‬
‫‪ ۸۴۱۸‬ىؽٌي ٔميس کجٻ ه ِندٽې میجٔصې پً ثٌثبٽٍ کې هخې پیٽٍټً ‪٠‬یجًې پً یٍه خٌیو‬
‫کې ټً څٍ شنٍ ٰوثیٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی هٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫‪378‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔتيجهس پتً منجِتدض پتً‬ ‫هثِيمٍ ثمتجًس ًىتربي ٔتًٍث ه خوًثټتوین ـٵتج‬
‫نرشکړې ث‪٨‬يمیً کې ٌٌیپ (هثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس هـجٰ‪ ٦‬ثټٵٌث خوًثټوین ـٵج‬
‫ؼيتجهي ثٌ‪٨‬ٽمتٍ ٔم‪ٙ‬تیض مٍټتٍي‬ ‫هٔيجهس مدجًکٍ هنٍمٍړي مفًبٿ ٌثټتو(نٍمیج‬
‫٘جـذ ـٱ‪ ً٥‬هللا ) ههٌی کًٍنۍ ‪،‬مٽګٌٌثٌهٌِصجنٍشً ٌړثنوي کٍي‪.‬‬ ‫ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ٔيیوخوًثټوین ‪ ‬ه٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌپٌ‪ٜ‬وًٌث ؼيتجهکٍ یٍنتً ىیٌیتوٌنکی‬
‫مدجًٍ ثٌ ثشپ مؽجىو ٌ چې هـٶ ههٰج‪ ٧‬پً ِنګٌ کې یې شجًیمٍ لومصٍنً شتٌرسه کتړي‬
‫هللا ًح ثټ‪َ٩‬س هي هنٍمٍړي ؼيجهي لومصٍنً ٴدٍٻ کړي ثٌ هللا ش‪٩‬جټی هي ًٌشتً ټتٍړي‬
‫مٵجمجس ًٌپً خٌلً کړي ‪.‬‬ ‫هًؼې ثٌپً ؼنض ثټٱٌهٌُ کٍ ‪٨‬ج‬
‫ثِيمٍ ثمجًس هٔيیو خوًثټتوین ‪ٍ٬‬نتوي ځٍثنجنٍپتً لتومض ثٌ ثیعتجً ٌیتجړي چتٍ‬
‫ځٍثنۍ یې ههللا ‪ٌَ٨‬ؼتپ ههیتن لتومض شتً ٌٴتٲ کتړې ثٌهثِتيٿ ثٌىیتٍثه ه‪٬‬ٽیانٍپتً‬
‫ٌړثنوي یې هؼيجه ډګٌ‪ًٍ٬‬ه کړی ٌي‪ .‬هللا ش‪٩‬جټی هي ههٌی هلتومصٍنٍ ثٌ پتجکٍ ٌینتٍ پتً‬
‫خٌکض مّٽانجنٍ شً خٌی ثٌ کٱجًٌ شً ىټتض ثٌ ٔکّتض ًٌ پتً خٌلتً کتړي ‪.‬ثمتین یتج ًح‬
‫ثټ‪٩‬جملین)‬
‫هٔم‪ٙ‬یض ځجنګړنې‬ ‫هخوًثټوین ـٵج‬
‫ه ثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه یٍه کمّجًي‬ ‫پً ډثډ رسه ٌیٽی ٍٔ چې ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین ـٵج‬
‫ىّصٍ ٌه‪ ،‬چې پً ٔيجهس رسه یې هٌِصج ‪٬‬مؽن ثٌ هښمنج ه څٍ ٔیدٍ ټپتجًه لتٍښ‬
‫ٍٔٻ‪ ،‬هنٍمٍړي هٔيجهس پً ثړه خیيخیپ ‪٬‬ربګٍنٍنً ثٌ ن‪ٌٌ٥‬نً څٌګنو ٔتٍٻ ‪ ،‬پتً النتوې‬
‫څٍ کٌښٍ کې هنٍمٍړي هٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ه څٍ شنٍ ن‪ٌ٥‬یجس ٌټٍټٍ ‪.‬‬
‫ٌثیٍ ‪ :‬هٔيجهس پتً ميتجٻ هـتجٰ‪ ٦‬خوًثټتوین‬ ‫لٽیٱً ٘جـذ رسثػ ثټوین ـٵج‬
‫ٌؼٍههثمٌیکجیٍ شٍ‪٬‬نوي هټګیوٌ ټً ثمٽً ىًه ىًه ٍٔی ٌ‪ ،‬لٍ یٍثٍې ِتینً یتې ِتجملً‬
‫پجشً ٌه ‪ ،‬چې مؽجىوینٍ ټً ِینې څمً ٌپیژثنو ‪ ،‬چې هث ههه هکٌثمتض ثٌ هٴتٌث کتٌی‪،‬‬
‫هث‪٨‬ؽجٍ ناً ٌه ‪ ،‬ځکً ههه پً ِینً کې ٴٌثنکٌی‪ ،‬مفٱٍ‪ ٌ ٣‬چې هللا ش‪٩‬تجټی یتې ټتً ټتٍٻ‬
‫ٌؼٍه څمً ټً ثمٽً ِینً ِجملً پجشً کړې ٌه ‪.‬‬

‫‪378‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هلٍِض ٌالیض ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ مٍټٍي مفموؼج هنٍمتٍړي پتً ثړه ٌثیتٍ ‪ :‬ـتجٰ‪٦‬‬
‫خوًثټوین پً لربٌ ثٌ ش‪٩‬دیٌ خجنوې ـتجک‪ِ ،‬تړی ٌ‪ ،‬چتې ىمیٕتً یتې پتً مؽجټّتٍ کتې‬
‫هګډٌنٍثټٍ شٍؼً ؼٽدٍټً‪ ،‬نٍمٍړي ٘رب ثٌ ـٍ٘ٽً هًټٍهه ثٌ پتً ِتړه ِتینً یتې هلٽکتٍ‬
‫مًٍٕې ثٌ ٌړثنویٌَنً ثًٌیوٻ ‪ ،‬ـجٰ‪٘ ٦‬تجـذ شتً هللا ش‪٩‬تجټی ډیتٌ څتً ًٌکتړي ٌ‪ .‬ښتً‬
‫ثليٳ ‪ ،‬لجکّجًي ‪ ،‬شٍث‪ ، ٪ٜ‬شٵٍث ‪ ،‬ثیعجً ‪ ،‬همٽګٌٌ رسه ښً ش‪٩‬جمپ ثٌ لٍٔ‪١‬د‪ ٍ٩‬هـتجٰ‪٦‬‬
‫٘جـذ ثمصیجٍي ٘ٱجس ٌٌ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ههښمن پً ټیکٍ کې هنٱٍى ټٍړ ثِص‪٩‬وثه هًټٍه ثٌ ههښمن پتً ټیکتٍ کتې‬
‫هننً یې لٽکٍ شً ؼيجهي ًٌـیً ًٌکړه ‪ ،‬ى٭ٍی یې ثِصموثٿ کړٻ ثٌ پتً هښتمن یتې ټتً‬
‫هننً څمً کج ًي خٌیوٌنً ٌکړٻ ‪ ،‬هـتجٰ‪ ٦‬خوًثټتوین پتً ثِتص‪٩‬وثه ثٌ ؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیتض‬
‫خجنوې ـصی هښمن ث‪ً٨‬بثٯ ټٌي ثٌ ثنکجً شٌې نً يش کٍالی ‪.‬‬
‫پً ـجٰ‪٘ ٦‬جـذ کې هث‪٠‬ج‪٨‬ض مجهه ى‪ ،‬لًٍث ٴٍي ٌه ثٌ پً ډیٌ هٴض یې هثِيمٍ‬
‫ثمجًس هًىرب ثٌثمٌ منپ ثٌ ش‪١‬دیٵٍٻ ‪ .‬نٍمٍړي لپتپ مٽګتٌي ىت‪ ،‬پتً هثِتې ًٌـیتً‬
‫ٌٌ چې ثِيمٍ ثمجًس شً یې پًٍه ٌٰجهثًي هًټٍهه ‪.‬‬ ‫ًٌٍ‬
‫هپکصیکج ٌالیض پمٍثنی ن‪٥‬تجمٍ مّتؤٻ مٍټتٍي مفموِتنګین ٰتجشق ٌثیتٍ ‪ :‬ـتجٰ‪٦‬‬
‫خوًثټوین یٍه شکړه ؼنګٍ ًِبثشٌژیّض ٌ‪ ،‬ځکً پً شیٌ څٍ کٽن ؼيجه کې متٍ ٌټیتو چتې‬
‫هټٍټې نړ پٌممصٽيل پٍځٍنً ټً خجشؽٌخً ؼ ثالنٍ رسه ٍمٍ ىیٍثه شً ًث‪٬‬ٽپ‪ ،‬هلپٽې هٰج‪٧‬‬
‫ټپجًه یې م‪ٙ‬ةٍ مٌثکَ ؼٍړ کړٻ‪ ،‬مګٌ ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین پتً لپٽتٍ خٌیتجټیٍ شتجکصیکٍنٍ رسه‬
‫ٌشٍثنیو چې ههښمن هٰج‪ ٍ٨‬کمٌخنوٌنً متجس کتړی ثٌ ههښتمن پتً ٍړه خجنتوې خٌیوٌنتً‬
‫شٌرسه کړي‪ ،‬نٍمٍړي پً هثِې ځجیٍنٍ خٌیوٌنً شٌرسه کړٻ چې ش‪ ًٍٙ‬یې نً کیوه ‪.‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هًِمٍ ٌیذ ِجیټ ثالمجًه ٌیذ پجڼې لربیجٻ ٴجًي ـدیذ هـجٰ‪٦‬‬
‫خوًثټوین پً ثړه ٌثیٍ ‪ :‬ـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین یٍه ٌیش‪ ،‬خجهًکً ثٌ هؼيجهي خٌیجٌٌ پً م‪١‬دٍ‪٨‬جيت‬
‫ثىمیض پٍه ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ .‬نٍمٍړي ټکً څتٍمٌه چتې ن‪٥‬تجمٍ ‪٨‬مٽیتجس پتً هٴتض ش‪١‬دیٵتٍٻ‬
‫ىموٌمٌه ټً ‪٨‬مٽیجشٍ ًٌٌِصً هى٭ً م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ثن‪٩‬کجُ شً ى‪ ،‬مصٍؼً ٌ‪ .‬نٍمٍړي خً هپیتپ‬
‫ٍٔیٍ ‪٨‬مٽیجشٍ پً ثړه پً ډیٌ هٴض ثٌ رس‪٨‬تض رسه هثِتيمٍ ثمتجًس ٌینتوٌیجنٍ ثٌ نرشتثيت‬

‫‪380‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثهثًې شً م‪٩‬ٽٍمجس ًٌکٍٻ ثٌ ههٴیٵٍ م‪٩‬ٽٍمجشٍ هًثټٍټٍټٍ کجً یې پً ډیٌ هٴض شٌرسه کجٌٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ژٌنو ٘فنې ‪٨‬کجيس کٍټې شٌڅٍ پً مّتصنوه شٍګتً ټیتوٌنکٍ‬
‫شً ٌړثنوې يش‪ ،‬هنٍمٍړي ىموث ځجنګړنتً ٌه چتې پتً شتٌرسه ٔتٍیٍ ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ یتې‬
‫هن‪٥‬جمٍ ډګٌ ‪ٍ٬‬نوې پً م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ډګٌ کې ى‪ ،‬نصیؽً شٌالًِ کیوټً ‪.‬‬
‫ټً ٔيجهس ًٌٌِصً ثمٌیکجیٍ م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ نٍمٍړی هثمٌیکج هیتٍه‬ ‫هخوًثټوین ـٵج‬
‫ل‪ٌ١‬نجک هښمن پً شٍګً یجه کړ پً هې ټړ کتې ه ‪ THE LONG WAR‬ژًٌنتجٻ پتً نجمتً‬
‫پتً نجمتً‬ ‫یٍې ثمٌیکجیٍ نرشیې ٌټیکتپ ( ثمٌیکتجیٍ څتجًګٌٌ ‪٠‬یتجًٌ هخوًثټتوین ـٵتج‬
‫پتً ثٰ٭جنّتصج کتې پتً ثمٌیکجیتجنٍ‬ ‫ه‪٠‬جټدجنٍ یٍ مي‪ ،‬ٴٍمنوث ٌٌثژه‪ .‬خوًثټوین ـٵتج‬
‫شٌټٍټٍ ًِب ثٌ لتٍنړي خٌیوٌنتً شتٌرسه کتړی ٌٌ‪ .‬هثمٌیکتج ميمتې ًٌځپتجڼې ٌثٔتنګټن‬
‫پً ٔيجهس هشدرصې پً ټړ کې ٌټیکپ چتې نٍمتٍړی پتً‬ ‫پٍِټ هٔيیوخوًثټوین ـٵج‬
‫ثٰ٭جنّصج کې هثمٌیکج هخٌیجټیصٍح پً ٌړثنوې یٍ ټٍی لنډ ٌ ‪ ،‬چې پً شیتٌٌ څتٍ کٽٍنتٍ‬
‫کې یې پً ثمٌیکجیجنٍ پٌټپّې لٍنړي خٌیوٌنً شٌرسه کړی ٌٌ)‬
‫‪ٌ٨‬ح ٌثیٍ (ٌثټٱ‪ٝ‬پ مج ٔيوس خً ثال‪٨‬وثء) هثچې ثمٌیکجیٍ ٌٰ‪ ٍ٨‬چجًٌثکٍ هلپتپ‬
‫کرب ثٌ ‪ ًٌٌ٬‬پً ثٌػ کې ث‪ً٨‬بثٯ کٍي چې خوًثټتوین ـٵتج ههٌی پتً ٌړثنتوې یتٍ ټتٍی‬
‫ګٍثښ ثٌ ل‪ٌ١‬نجک هښمن ٌ‪ ،‬ټوې څمً هنٍمٍړي ؼيجهي ـیعیض ښً م‪٩‬ٽٍمیوالی يش‪.‬‬
‫یٍ ټً ى٭ً مؽجىوینٍ څمً ٌٌ چې ټتً ٔتيجهس ًٌٌِتصً یتې ټتً‬ ‫خوًثټوین ـٵج‬
‫ثمٌیکجیٍ کٱجًٌ څمً لپپ ثنصٵجٿ ٌثلیّض‪ ،‬ځکً نٍمٍړي شٌ ٔتيجهس ٌړثنتوې هکجختپ‬
‫پً ثًیجنج ىٍټپ کې ه ‪ CIA‬پً مٌکتَي هٰتًب هخٌیتو ټپتجًه شیتجًي خٕتپړه کتړې ٌه‪ ،‬چتې‬
‫هنٍمٍړي ټً ٔيجهس ًٌٌِصً پً ډًٌه کجمیتجيب ه‪٬‬تً ه ـمٽتً شتٌرسه ٔتٍه ثٌ ههښتمن‬
‫ثِصمدجًثيت چجًٌثکٍ شً پً کې هًٌنو ٍیج ٌثٌښض ‪.‬‬
‫ٔيجهس ٴدٍٻ کتړي ثٌ هللا ش‪٩‬تجټی هې یتې‬ ‫هللا ش‪٩‬جټی هې هـجٰ‪ ٦‬خوًثټوین ـٵج‬
‫الًه ښیٌثٍه ٌټٌي ‪ .‬آمین یجًح ثټ‪٩‬ٽمین‬

‫‪381‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫دشيیذ شیخ دٌست محمذصاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً لنډو کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫کً هًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ پتً ٌړثنتوې هثٰ٭جنتجنٍ کٱتٌ متجشٌٍنکی ؼيتجه هٔتٽمې پیتړ‬
‫ـاًِ ٌخٽپ ٍٔه‪ ،‬نٍ هثمٌیکجیٍ ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً ٌړثنوې ٍمٍ همّٽا مٽض ؼيتجه‬ ‫ثنّج‬
‫چې پً ډیٌٌ کمٍ ٌِجبٽٍ لٍ ټٍړه ثًثهه پیپ ٍٔثٌ پً هًنٍ ٴٌخجنیٍ هٰصفې شٌمنَټً نږهې‬
‫ٍٔ پً ډثډ رسه یې هیٌٍیٕصمې پیړ ث‪٨‬ؽٍخً ثٌ ـاًِ خٽٽی ٍٔ ‪.‬‬
‫ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌ چې ههًِصٍ کٱٌي نړ ؼجخٌ ځٍثکٍنتً ًٌرسه ثرشختجڼٍ ٌٌ پتً‬
‫ډیٌ کرب ثٌ ‪ ًٌٌ٬‬یٍ ٍمٍ پً پجکً لجًٌه یٌ‪٬‬پ ٌکړ‪ٍ .‬مٍ مؽجىو ٌټْ ًٌرسه پً هثِې‬
‫ـجٻ کې مٵجخٽً رشٌ‪ ٧‬کړه ‪ ،‬چې ‪٤‬جىٌث یې ىی پتً ٌثک کتې نٽتٌٻ ثٌ ټٍټتٍ هٌِتصجنٍ ثٌ‬
‫هښمنجنٍ شٌې من ثړٌټی ٌٌ ‪ ،‬مګٌ هثچې هثٌټْ نیض ٘ٱج ‪ ،‬ثیا مفک‪ ،‬ثٌ ‪٨‬تَٿ پتٍك ٌ‬
‫ټً ټٍټٍ ‪٤‬جىٌي نجٍٔنصیجٌٌ رسه رسه ٌشٍثنیو چې ثمٌیکجًٍ کٱٌ پً ګٍنډٌ کړي ‪.‬‬
‫ه یٌٍیٕصمې میيهي پیړ پً پیٽیٌَ کٽٍنٍ کې چتې هثٰ٭تج ٌ‪٠‬تن پتً ‪ٌٌ٬‬نتٍ ثٌ‬
‫ىٍثًٌ کې هکٱٌ ثٌ ثِيٿ کٍمً م‪ٌ٩‬کً شېٌه ٍٔه‪ٔ ،‬جیو ه شجًین یٍه ختې ؼتٍړې ـاِتً‬
‫ٌي‪ .‬هټصً هٴٌخجنیٍ ‪ٔ ،‬يجهشٍنٍ ‪ٰ ،‬وثکجًیٍ ثٌ ـاِتٍ لتًٍث نتجهًې خیٽګتې ننتوثًې شتً‬
‫ٌړثنوې ٍٔې‪ ،‬شٌڅٍ هثِيٿ هشجًین هث ٌیجړټې م‪ٌ٩‬کً ٌګټپ ٍٔه‪ .‬ههې م‪ٌ٩‬کې ګټپ کٍٿ‬
‫ِجهه کجً نً ٌ‪ ،‬خٽکې هثِيمٍ ثمض خې ٔمیٌ ‪٬‬یتٌيت ٍثمنتٍ پتً هې م‪ٌ٩‬کتً کتې لپتپ‬
‫ځجنٍنً ٴٌخج کړٻ ثٌ پً هې شٍګً یې لپپ مّؤټیض رسشً ًٌِجٌٌ ههې م‪ٌ٩‬کې ‪٬‬جٍیتج‬
‫ٴٍس نتړ شتً‬ ‫کً څً ى‪ ،‬پً پنځٽّ‪ ،‬ٴٌ کې ثٌِیوٻ لٍ ههٌی شٍکپ ‪َ٨ ،‬ٿ ثٌ ثیا‬
‫ه٘وًثِيٿ ـجالس ًٌیجه کتړٻ‪ً .‬ثځتت هټصتً هىمتوې شتجًیمٍ م‪ٌ٩‬کتې هیتٍه ٌشتيل ثٌ‬
‫‪٬‬جٍي ثٌ ٔيیو پً ژٌنو ثٌ کجًنجمٍ رسه ٌ‪٬‬ږیږٌ‪ .‬هث ‪٬‬جٍي ٔتيیو ٔتین هٌِتض‬ ‫نٍمیج‬
‫مفمو هی ‪ ،‬نٍمٍړی هثمٌیکج پً ٌړثنوې هؼيجه هپیپ ټً نیټې خیج پتً ‪ ۱۱۸۴‬ٿ کتجٻ کتې‬

‫‪382‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هٔيجهس شٌنیټٍ پًٍې ه نًٍِصج ٌالیض ‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ ٌ ثٌ پتً هې ؼيجهپتجٻ‬
‫ٌالیض کې یې ه ټٍټٍ مؽجىوینٍ مرشي پً ‪٬‬جړه هًټٍهه ‪.‬‬
‫ٔيیو ٔین هٌِض مفمو ‪‬‬
‫ٔین هٌِض مفمو هـجؼٍ ِٱٌ مفمو ٌٍی ه ټ‪٩‬پ مفمو ملّی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ‬
‫کجٻ کې هثٰ٭جنّصج پً لصیځ کې هنًٍِصج ٌالیض هکجنصٍث پً ِیمً کې هنیج شً ًث‪٬‬ی ‪.‬‬
‫ٔین هٌِض مفمو چې پً یٍه هینوثًه کًٍنۍ کې ٍیږیوټی ٌ ه ‪ ۱‬کٽٍنٍ پً ‪٨‬متٌ‬
‫ٌ‪ ،‬چې ټً لپپ پيً څمً یې هینٍ ٍهه کړې پیپ کړې‪ .‬څٌنګً چې ٔيیؤتٌن ٘تجـذ‬
‫ډېٌ ىکٍ ثٌ ىىني ٌ‪ ،‬پيً ًې ‪ٍ٬‬ښصپ چې پً لپپ ٌٍی خجنوې هًنٍ ‪٨‬ٽٍٿ‬ ‫ټً کٍچنیٍث‬
‫ٌٌثًٍ‪ ،‬نٍ ځکً یې ه ( کجنصٍث ) ِیمې ټً یٍه ‪٨‬ج مٍالنج ثلتًب مفمتو رسه پجکّتصج شتً‬
‫ٌثِصجٌٌ‪ٌٔ .‬ن ٘جـذ ټً نٍمٍړي ‪٨‬ج رسه کجخٍ څٽًٍ کجټً پً ٴدجیيل ِیمً خجؼٍړ کتې‬
‫شېٌ کړٻ‪ ،‬ىٽصً ًې ًٌڅمً ه ٰٵيې ثخصوثًٍ کصجخٍنتً ثٌ ‪٨‬رصتي ‪٨‬ٽتٍٿ ٌټٍِتصپ‪ ،‬ثٌ پتجشې‬
‫ټٍمړنۍ‪ ،‬منځنۍ‪ ،‬ثٌ ټٍړې ٍهه کړې ًې پً نًٌٍ ممصٽٱٍ موًِتٍ کتې ټتً ؼٌتوٌ هًنتٍ‬
‫‪٨‬جملجنٍ څمً شٌ الًِ کړې‪ ،‬ه ثـجهًعٍ کصجخٍنً( ٘فجؿ ِصً ) ًې ه ( ‪ ۸۳۱۸‬ىؽٌي ٴمٌي)‬
‫کجٻ کتې ه پجکّتصج هلٌترب پاتصٍنمٍث ثیجټتض پتً مٕتيًٍه هًنتٍ ثهثًه ( هثً ثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫ن‪٩‬انًٌ ) چجًِتوه کتې ه ٌلتض ه ټتٍی مفتوط مٍالنتج (ِتمٌ‪ ٪‬ثټفتٶ ) ‪ ‬څمتً‬
‫ٌټٍِصپ‪ ،‬پً نيجیٍ ثٍمًٍنً کې ًې خًٌجټی ثٌ ممصجٍ ِنوشٌ الًِ کړ ثٌ ه ٰ‪ٌٝ‬ٽض هِتصجً‬
‫ًې پً نٍمٍړې موًًِ کې شٌرس کړ ‪.‬‬
‫څٌنګً چې ٔيیو ٌٔن ٘جـذ هندٍي ثـجهًعٍ رسه خې کهً مٌنً هًټٍهه‪ ،‬نٍځکتً‬
‫یٍ ه ثـجهًعٍ کصجخٍنً ًٍ ځپ خٌج پً ( هثً ثټٵٌآ ٍ٘ثيب ) کې ه ٌلض ټً ټٍی ‪٨‬ج ٔتٌن‬
‫ثټٵٌآ مٍالنج مفمو ‪٠‬جىٌ ‪ ‬ثٌ ٌٔن ثټفتوًغ مٍالنتج مفمتو ًتجً خجهٔتجه ‪‬‬
‫څمً ٌټٍِصپ‪.‬‬

‫‪383‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ثـجهًعٍ شٌ څنګً ًتې ه ٴتٌآ کتًٌ‪ ،‬شٱّتري ىت‪ ،‬پتً ٍ٘ثخۍِتیمً کتې ه ًتجهٌ‬
‫ٌٔمٌنٍ څمً ثلي کتړ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتې یٍځتپ هٴٌثنکتٌی‪ ،‬شٱّتیٌ ټتً مٍالنتج ‪٨‬دوثټّتيٿ‬
‫٘جـذ څمً ى‪ٌ ،‬ټٍِض ‪.‬‬
‫‪٨‬ٽمٍ مٵجٿ ثٌ شوًیيس ژٌنو‬
‫ٔيٌو ٌٔن ٘جـذ شً هللا ش‪٩‬جټی ًِب ‪٨‬ٽمٍ ٔج ثٌمٵجٿ پً خٌلتً کتړی ٌ‪ ،‬چتې ه‬
‫ٔجګٌهثنٍ څمً پٌشً ه ى٭ً ه ِدٶ مٽګٌي ثٌ ه ٌِمې نًٍ م‪٩‬جرص ‪٨‬جملج ى‪ ،‬هى٭ٍَ پً‬
‫‪٨‬ٽمٍ ندٍ‪ ٫‬ثٌ شٱٍٳ خجنوې م‪ً٩‬بٯ ٌٌ‪.‬‬
‫ٌٔن ٘جـذ ه ټٍټٍ مٌٌؼً ‪٨‬ٽٍمٍ څمً ه ثٌٌ کجټٍ پً متٍهه کتې ٌٰث‪٬‬تض ـج٘تپ‬
‫کړی ٌ‪ ،‬ه ٌٰث‪٬‬ض پً کجٻ ٌٔن ٘جـذ ه ‪٨‬مٌ ټً ټفج‪ ً٤‬ډېٌ لجٿ ثٌ ک‪ِ ،‬نً ٌ‪ ،‬چتې پتٌ‬
‫من ًې یٌه نً ٌه لٍ هښً ټٍړ ثِص‪٩‬وثه ټً ثمٽً ًٌشً هلپٽٍ ىموًٍِ مٽګٌٌ پً منځ کې‬
‫ه خمجًي رشًٲ ه ٴٌثءس ًٌجړ ـج٘پ ٌ‪.‬‬
‫ٌٔن ‪ ‬لًٍث ىکٍ ثٌ رسً‪ ٪‬ثټيىن ٌ‪ ،‬کٍمً مّةٽً خً ًې چې ًٍ ځپ پً کصجح‬
‫کې م‪١‬جټ‪ ً٩‬کړه‪ ،‬ى٭ً خً یې خٌج شٌ کٽٍنٍ کٽٍنٍ ه ـجٰ‪٥‬ې پً ثًٌٔٲ کې پٌشً ٌه‪ ،‬ه ٌٔن‬
‫٘جـذ مٌـٍٿ ‪٨‬ٽمٍ ٴٍس ثٌ مصجنض ټً هې څمً ى‪ ،‬څٌګنوېږي‪ ،‬چې ى٭ٍی پتً لپتپ‬
‫ثٌ ه شوًیيس ژٌنو کې کٽً ى‪ ،‬پً هًُ کې پٌ پٍښصنً نً هي ‪ٍٔ ًٍِ٬‬ي‪ ،‬ثٌ نً یې ټتً‬
‫کٍمې پٍښصنې ځج شېٌثٌٌ ټً ى٭ٍی نً ل‪ٍ٘ٙ‬ج هشٱّتیٌرشیٲ پتً هًُ کتې ممصٽٱتې‬
‫پٍښصنې کیوټې ثٌ هه ًٌشً ځٍثح ٌثیً‪.‬‬
‫ٌٔن ٘جـذ ه کصجخٍنٍ م‪١‬جټ‪٩‬ې رسه خې ـوه ٍٔٳ هًټٍه‪ .‬نجٔنج کصجخٍنً خً ًې پتً‬
‫خًٌ ثلّصپ ثٌ م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍٻ ًې ىمو‪ٌ ً٬‬ؼتً ٌه‪ ،‬چتې ٔتٌن ٘تجـذ شتً ه کصتجخٍنٍ ګتن‬
‫‪٨‬دجًشٍنً ثٌ مٕکپ ټ٭صٍنتً ٍهه ٌ‪ .‬پتً م‪١‬جټ‪٩‬تً کتې ه ٔتٌن ‪ ‬ړٌمدتی ثنصمتجح ه‬
‫ثـجهًعٍ کصجخٍنً ٌٌ ثٌ پً هٌىمً هًؼً کې ًٌشً ه ( شٱّريٌنٍ ) م‪١‬جټ‪ ً٩‬پً ٍړه پًٍې ٌه‪،‬‬
‫پً م‪١‬جټ‪ ً٩‬کې خً ًې ‪٨‬ؽجبذ ثٌ ‪ٌ٬‬ثبذ ى‪ًٍ ،‬جس لٍښتېوٻ‪ ،‬ثٌ هې نتجهًې کٌّتې ختً‬

‫‪384‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌشً ًجهې ٌې‪ ،‬کٽً خً چې کٍمً ش‪٩‬ؽدٍ پېاً ٌټٌوه‪ ،‬نٍ مٽګٌٌ ثٌ ٔتجګٌهثنٍ شتً ختً ًتې‬
‫ى٭ً پً ډېٌه مٌنً ثًٌٌټً‪.‬‬
‫ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً نٍمٍړي ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ پً شوًیْ پیپ ٌکړ چې هٴدجیيل ِتیمې‬
‫خجؼٍړ ثًؽنيس پً ( شٌلٍ ) ِیمً کې ه مٍالنج ‪٨‬دتوثټؽدجً ٘تجـذ پتً موًِتً ( ش‪٩‬ٽتٌ‪،‬‬
‫ثټٵٌآ ) کې یې کجخٍ هًٌٌٕض (‪ )۱۱‬کجټً ه ندٍي ثـجهًعٍثٌ نًٌٍ هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ پً لومض‬
‫کتتې خٍلتتض ٌ‪ ،‬ه‪٬‬تتً ًثٍ کٽتتً چتتې نٍمتتٍړی ټتتً هې ِتتیمې څمتتً هیتتٌ شتتً الړ ثٌ ىٽصتتً‬
‫هٔیٌینګپ ِیمې پً ګًٍیجٻ کيل کې هیٌه ٍٔه ىٽصً یې ى‪٨ ،‬ٽ‪ ،‬ثٌ م‪١‬جټ‪ ً٩‬مٕ٭ٍال ٌه ‪.‬‬
‫ه ٰنٍنٍ ىٌ ډٌٻ ٌثړه ثٌ‬ ‫پً هې مٍهه کې نٍمٍړي ‪٠‬جټدجنٍ شً ه ټٍی هًٌې شٌ څن‬
‫ټٍی کصجخٍنً ى‪ ،‬شوًًٍّٻ ثٌ پً ًل‪ٙ‬صیٍ کې ختً یتې ه مٍ‪٠‬تأ ثمتجٿ مجټتک‪ ،‬مٍ‪٠‬تأ ثمتجٿ‬
‫ثالظجً ټٽ‪١‬فجٌي‪ِ ،‬نن ثخن مجؼً‪ِ ،‬نن نّتجيئ ًـميت‪ ،‬هللا ثٌ هثِتې نتًٍ‬ ‫مفمو‪ ،‬م‪٩‬ج‬
‫کصجخٍنً چې ‪٨‬مٍمج پًٍه نً ټٍِصپ کیږي خجالِصٌ‪٩‬جح یٍ شوًیٍّٻ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي یٍ ٔمیٌ کصجخٍنً ى‪ ،‬ش‪ٙ‬نیٲ کړي چې نٍمٍنً یې پً النوې ډٌٻ هي‬
‫ثظدجس ثټٱٌه ثټرش‪ ٍ٨‬من ثټصٵٽٌو‬ ‫‪ ۸‬ت ثټ‪٩‬ٵو ثټٱًٌو‬
‫‪ ۱‬ت ثټوًً ثټّنٌز‬
‫‪ ۴‬ت ثټًبؼا ټ‪٩‬ٵجبو ثټٕدج‬
‫‪ ۳‬ت ثټربىج ثټّج‪٨ ٪٠‬ٽی ‪٨‬وٿ ث‪٨‬صدجً ثلصيٯ ثمل‪١‬جټ‪٪‬‬
‫‪ ۱‬ت شندًٌ ثالنجٿ ‪٨‬ن ـٵٌٵز ثټوًن ٌثالِيٿ‬
‫مٵومز ثټًبميي‬ ‫‪ ۹‬ت ىوًز ثټکصًٍي‬
‫‪ ۱‬ت نوثء ثټربثءر ٌثټؽيجه‬
‫مدجـغ ثټؽيجه‬ ‫‪ ۱‬ت ثملّوِجس‬
‫‪ ۱‬ت ل‪١‬دجس مؽجىو‬
‫‪ ۸۱‬ت نوثء ثټٱٌِج الىپ ثټد‪ٙ‬رير ٌثال ج‬

‫‪385‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ ۸۸‬ت هًٌُ ثټؽيجه‬

‫‪ ۸۱‬ت شفٱز ثالـٌثً‬
‫هینٍ ه‪ٍ٨‬س ثٌ هرشی‪٩‬ض هنٱجى ټپجًه ىڅې‬
‫ٔيیو ٔین هٌِض مفمو ٘تجـذ کتً څتً ىت‪ ،‬هثٰ٭جنّتصج هنًٍِتصج ٌالیتض‬
‫ثٌِیوٌنکی ٌ‪ ،‬مګٌ ه ډیًٍنډ کٌښې هٌثړٌ لٍثٌٌشً یې پً لٽکٍ کې پٌثك نٱٍى ‪ ،‬ث‪٨‬صدجً‬
‫ثٌ ٔيٌس هًټٍه ‪ ،‬نٍمتٍړی پتً ختجؼٍړ ثیؽنّتۍ ثٌ ٔتجٌلٍث ِتیمٍ کتې هیتٍه پیتجٌړي‬
‫ثٌممکش هینٍ مرش پً ـیغ پیژنوٻ کیوٌ ‪.‬‬
‫ؼنجح ٔین ٘جـذ چې ث٘يل مٕ٭ٍال یې هینٍ شتوًیْ ثٌ ثمجمتض ٌ‪ًٌ ،‬رسه یتې‬
‫ىمیًٕ هټٍټنې ث٘يؿ ثٌ رشی‪٩‬ض هنٱجى ټپجًه ى‪ ،‬ىٽې ځٽې کٍټې ‪.‬‬
‫نٍمٍړي خً ىمیًٕ ٌیپ چې همّٽانجنٍ هثٌِنۍ خو ٌ‪ٜ‬ت‪٩‬یض ‪٨‬جمتپ پتً ثِتيمٍ‬
‫نړ ـجک‪٬ ،‬یٌرش‪ ٍ٨‬مّصدو ثٌ ‪ٌ٬‬ح ډٌٻ ن‪٥‬جمٍنً هي‪ ،‬همّٽانجنٍ ‪٨‬تَس ثٌ رسټتٍړي‬
‫یٍثٍې ى٭ً ٌلض ث‪٨‬جهه کیوالی يش چې پً ثِيمٍ ىیٍثهٌنتٍ کتې ثِتيمٍ ٌثکمنتٍ ه‬
‫٘وًثِيٿ پً ډٌٻ ًثژٌنو يش‪ ،‬پً مّٽانجنٍ خجنوې خجیو یٍثٍې ثِيمٍ ٴجنٍ ٌثکمنٍ‬
‫ٌکړي ثٌ رشی‪٩‬ض چې ههنیٍي ژٌنو ىٌثړلیَ ثٌ خٕپړ ن‪٥‬جٿ هی خجیو پً ‪٨‬مپ کې پیتجهه‬
‫يش ‪.‬‬
‫ؼنجح ٔین ٘جـذ ټً ډیٌ پمٍث څمً هثِيمٍ ثمجًس یتج ليٰتض ثًمتج هًټتٍه‪،‬‬
‫کٽً چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ًثپًٍشً ٍٔ ثٌ هليٰتض ًثٔتوه پتً‬
‫نيؾ خٌثخٌ هیٍه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هؼٍړٌټٍ ټپتجًه یتې کتجً پیتپ کتړ‪ٔ ،‬تین هٌِتض مفمتو‬
‫٘جـذ ًٌرسه ىٌ ثړلیَه ىمکجًي پٌپ کړه‪ ،‬نٍمٍړی ټً لپٽٍ ټٍټٍ مٽګٌٌ رسه هثِتيمٍ‬
‫ثمجًس پً شٕکیيشٍ کې هثلپ ٍٔ ټً ثمیٌثملؤمین ميمفمو‪٨‬مٌ مؽجىو رسه یې خی‪٩‬تض‬
‫ٌکړ ثٌ هٔيجهس شٌنیټې پًٍې پً ىا‪ ً٬‬خی‪٩‬تض ٌٰتجهثً پجشتً ٔتٍ‪ .‬کٽتً چتې ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫شفٌیک هثٰ٭جنّصج لصین شً ًٌِیو ٔيیو ٔین ٘جـذ چې هث ميجٻ یتې هینتٍ ‪٨‬ٽتٍٿ‬
‫شوًیٍّٻ ټً لپپ نٱٍى نً پً ثِصٱجهه یې لًٍث ِتًبؼيجهي ثٌ ه‪٨‬تٍيت لومصٍنتً رسشتً‬

‫‪386‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٍِٻ پً پیپ کې هکٍنړ ثٌ نًٍِصج پً ځینٍ ِیمٍ کې هثِتيمٍ ثمتجًس پتً ثړه ‪٬‬ٽت‪٢‬‬
‫شدٽی٭جس کیوٻ ثٌ ځینٍ لٽکٍ ‪ٍ٬‬ښصپ چې هثِيمٍ ثمجًس پتً لتيٯ لٽتک ٌپتجًٌي ‪،‬‬
‫مګتٌ ؼنتجح ٔتتین ٘تجـذ ههې منتتج‪٠‬ٵٍ لٽکتٍ شتً ه ه‪٨‬تتٍس ه الًې ًىنایتٍ ٌکتتړه‪،‬‬
‫هثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ګټې ثٌ رضًٌس یې ًٌشً شرشیق کړ‪ ،‬شٌڅٍ ‪٨‬جٿ ثٌټتْ پتً پتًٍه ثلتيٗ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس رسه ٌهًیو‪ .‬پً هې ټړ کې نٍمٍړي هکٍنړ ثٌ نًٍِتصج ٌالیتض خیيخیٽتٍ‬
‫ِیمٍ شً ِٱٌٌنً ٌکړٻ ثٌ ډیٌ ممجټٲ مرشث یې هلربٌ هالًې هثِيمٍ ثمجًس منٽٍ شً‬
‫هؼنجح ٔین ٘جـذ هىڅٍپً نصیؽً کې‬ ‫شیجً کړٻ ه نًٍِصج ٌالیض کجمویٖ ٌټٍّث‬
‫هثِيمٍ ثمجًس شٌٌټکً النوې ًث‪٬‬ٽً ثٌ خٕپړه ثِيمٍ ٌثکمنٍ پً کې ټینګً ٍٔه ‪.‬‬
‫هثمٌیکجیٌ‪٬‬پ ثٌ پً ٌړثنوې یې ؼيجه‬
‫کٽً چٍ ثمٌیکجیٍ ثٔ٭جټګٌٌ پً ثٰ٭جنّصج خٌیو ٌکړ ثٌپً ٌړثنوې مّٽق ؼيجه پیپ‬
‫ٍٔ‪ٔ ،‬ین هٌِض مفمو ٘جـذ یٍ ټً ى٭ٍ کّجنٍ څمً ٌ چې پً ډیٌ ؼتٌأس ثٌ مصجنتض‬
‫رسه یې پً ژخً ‪ ،‬الُ ثٌ مجٻ رسه ؼيجه پیپ کړ‪ .‬نٍمٍړي هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پتً ميتجٻ پتً‬
‫خجؼٍړ ثیؽنّۍ ثٌ هثٰ٭جنّصج پً نًٌٍ رسـوي ِیمٍ کې پً ِٽيجٌٌ ٌټيس لٽک ؼيجه‬
‫شً شیجً کړٻ ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یې لًٍث ٍیتجشې متجټې مٌِتصې ىت‪ ،‬ه مؽجىتوینٍ هکٍمتک ټپتجًه‬
‫ًثټٍټې کړې ‪.‬‬
‫هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ هپیپ پً ميجٻ هخجؼٍړ ‪ ،‬ميکنډ ثٌ هکٍنړ ثٌ نًٍِصج پتً ګجٌنتډ‬
‫کې ټً نًٌٍ ِیمٍ څمً ًٍګٍنٍ ٌټيس مؽجىوین هنٱیٌ‪٨‬جٿ پً ٔکپ ههښمن مٵتجخٽې شتً‬
‫ٌړثنوې ٍٔٻ ثٌ هثِيٿ ټپجًه هىٌه نٍ‪ ٧‬ٴٌخجنۍ ٌ‪٨‬وه یې ًٌکړه ‪ ،‬چې ځینې یې هؼيتجه‬
‫ډګٌ شً ى‪ ،‬الړٻ ‪ ،‬پً هې شجًیمٍ ٌټيس ؼيجهي پجڅٍ ثٌ نٱیٌ‪٨‬تجٿ کتې هٔتین هٌِتض‬
‫مفمو ٘جـذ ًِب ًٌٻ ٌ‪ًٌٌِ ،‬صً چې کجخپ هثمٌیکجیجنٍ شٌشّٽ‪ ٢‬النتوې ًث‪٬‬تی ‪ٔ ،‬تین‬
‫٘جـذ خیج ى‪ ،‬کٌثً کېننجِض ‪ ،‬خٽکې ىٌه ٔیدً پً ؼيجهي ىٽٍځٽٍخٍلض ٌ ‪.‬‬
‫هیٌ‪٬‬پ پً ثخصوثیٍ کٽٍنٍ کې ٔین ٘جـذ ىمیًٕ پً هې ىڅً کې ٌ چې پً ثٌټْ‬
‫کړي‪ ،‬هىمتوې ټپتجًه یتې ‪٬‬ږیتږ شٵٌیٌٌنتً ظدصتٍٻ‪ ،‬ټتیکيل‬ ‫کې ؼيجهي ًٌـیً ًثژٌنو‬

‫‪387‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پی٭جمٍنً ثٌ ًِجټې یې شیجًٌټې ثٌ خیج خً یې پً ثٌټْ کې شٍٍی‪ ٪‬کتٍټې شٌڅتٍ هؼيتجه ټتً‬
‫ٌٰ‪ٜ‬یض څمً لٽک لرب يش ثٌ هثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ٴیجٿ ٌکړي ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هلپٽٍ مٽګٌٌ یٍه ؼيجهي ؼديً ؼٍړه کړه ثٌ ه نًٍِصج پً ٌالیض کې یې‬
‫پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پیپ ٌکړ ‪.‬‬
‫نًٍِصج ٌالیض چې هثٰ٭جنّصج پً ِ‪١‬فً هثمٌیکجیجنٍپً ليٯ یٍ ٴٍي ثٌ شتجًین‬
‫ِجٍ مًٍچپ خٽپ کیږي‪ ،‬هؼيجهي لٍځاض مرشي ثٌ ثخصکجً یې هٔین هٌِتض ٘تجـذ‬
‫پً ٌثک کې ٌ‪ٔ ،‬ین هٌِتض مفمتو ٘تجـذ چتې هثِتيمٍ ثمتجًس پتً شٕتکیيشٍ کتې‬
‫یج ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ یې هنوه شتٌرسه کٍټتً هنًٍِتصج ه‬ ‫هنًٍِصج ٌالیض ه ٌث‬
‫ټٍټٍمؽجىوینٍ ه ثِصجه ثٌ ًىتنا ـیعیتض ىت‪ ،‬هًټتٍه‪ ،‬ځکتً ههې ٌالیتض شٵٌیدتج ټتٍٻ‬
‫ؼيجهي رسګٌٌپج ثٌ ډټګۍ مرشث هنٍمٍړي ٔجګٌهث پجشً ٍٔي هي‪ ،‬چې ؼيجه یې ى‪،‬‬
‫هنٍمٍړي پً ىوثیض ثٌ شٌمرش النوې پیپ کړی ٌ نٍځکً هنًٍِصج ؼيجهي خٌیجٌې ه‬
‫ٔيیو ٔین ٘جـذ کجًنجمې خٽٽی ٍٔ‪ .‬هثچې هٔین ٘جـذ پً ثخصکجً پً نًٍِصج ٌالیض‬
‫کې هثِيمٍ ثمجًس مؽجىوینٍ کٍٿ ٰصٍـجس شٌالًِ کړٻ هټصً ًٌشً پً ټنډٌ ثٔجًه کٌٍ‪.‬‬
‫ه ٔيیو ٔین ٘جـذ همرش پً ميجٻ پً نًٍِصج کې مي‪ٰ ،‬صٍـجس‬
‫تتت پً ‪ ۱۱۱۱ / ۱ /۱۳‬ٿ نیټً ٸٽً چې ثمًٌٹجًج نًٍِصج شً ًث‪٬‬ٽتپ نتٍ ه کجمتویٖ‬
‫هٸٍټٌج هٌِمې مؽجىوًنٍ پً مجًٸٍنډه ٸې پً ًٍثمًٌٹجيئ مٌکتَ ـمٽتً ًٌ ٌړو چتې پتً‬
‫نصٌؽً ٸې ‪ ۸۳‬لجًؼٌج لص‪ ،‬ثٌ ګڼ نًٍ ټپٌج ٍٔٻ ثٌ پً پجی کې ټً ِیمې ٌشاصیوٻ ‪.‬‬
‫تتتت پً ‪ ۱۱۱۳ /۹ /۱‬ٿ نیټً هٸجموًٖ ٌټٍّثټۍ هٸٍټٌج پً ٌِمً ٸې مؽجىوًنٍ پتٌ‬
‫‪٨‬مٽٌجس شٌرسه ٸړٻ چې ه‪ ً٬‬ؼګړو پً نًٍِصج ٸې همؽجىتوًنٍ ټتٍمړي‬ ‫هښمن خًٌج‬
‫شٌ ټٍټٍ مي‪٨ ،‬مٽٌجس خٽپ ٸٌږي ههې ؼګړې پً شٌڅ ٸې مؽجىوًنٍ ه خٌثٌ پً نجمتً ًتٍ‬
‫ټٍړ پٍړَ ثمًٌٹجيئ پٍځٍ من‪ٙ‬دوثً ٌٌثژو چې ؼّو ثٌ ٌِٽً ًې ى‪ ،‬همؽجىوًنٍ الُ شً‬
‫ًٌ‪٬‬ٽپ‪.‬‬

‫‪388‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٍه شٹړو ؼيجهي مرش مٍټٍَ ـلتس ‪٨‬متٌ ٰتجًٌٴٍ ه‬ ‫تتت هٌثنض ٌثًګپ ٌټٍّث‬
‫‪۱۱۱۱‬ٿ ٸجٻ هثګّض پً مٌجٔض ٸې هنٌږهې ‪ ۸۱۱‬شٹړو مٽګٌٌ پً مٽصٌج هثًنْ نٍمې ٸيل‬
‫هثمًٌٹجًجنٍ پً ًِب خٌَ هلتجًهثًٌ ټٍټتٍ ٸمٌخنتوٌنٍ څمتً پتً شېًٌتوټٍ ثٌ خٌتَ شتً پتً‬
‫ًٌننٍشٽٍ ٌشٍثنٌو هثمًٌٹجًجنٍ ثٌ هثليل ‪ّ٨‬ٹٌٌ پً ‪ٜ‬و خٌیجټی خٌیو ٌکړي ههٌی ؼګړې‬
‫‪ِ ۱‬ج‪٨‬صً هٌثٿ ٌٸړ چې پً نصٌؽً ٸې خٌتَ ه‪٠‬جټدتجنٍ پتً الُ ٰتصق ٔتٍ ثٌ هٸتيل هى٭تً‬
‫کّجنٍ پً ًٌنج چې پً ثًهٌ ٸې ًې ٸجً ٸجٌه پً هې خٌیتو کتې ‪ ۸۹‬ثمًٌٹتجًٍ ثٌ ‪ ۸۳‬هثًهٌ‬
‫ٸتې‬ ‫‪ّ٨‬ٹٌ ٌٌژٻ ٍٔٻ‪ .‬مٍټٍَ ٰجًٌٴٍ ثٌه ى٭ً پنځً ‪ ۱‬نًٍ مٽګتٌي پتً ىمتوې ؼنت‬
‫ٔيٌوث ٍٔٻ لٍ پً پجًٽً ٸې ًې ثمًٌٹجًج ټً ٌِمې ٌشاصٌوٻ‪.‬‬
‫هؼمهګتپ پتً ِتٌمً ٸتې‬ ‫تتت پً ‪ً ۱‬ؼذ ‪ ۸۳۱۱‬ىت ٳ ٸجٻ هٌثنض ٌثًګپ ٌټّتٍث‬
‫هثٔ٭جټګٌٌ ‪ّ٨‬ٹٌٌ لًٍث ًِب خٌْ چې هٌی شتً ًتې لتًٍث ِتًبثشٌژًٺ ثىمٌتض هًټتٍه‬
‫همؽجىوًنٍ همّٽّٽٍ خًٌوٌنٍ ټً ثمٽً شمٽًٌ ٸړ ثٌ ګتڼ ٔتمیٌ ‪٬‬نٌمصٍنتً همؽجىتوًنٍ‬
‫الُ شً ًٌ‪٬‬ٽپ ‪.‬‬
‫تتت ه‪ ۱۱۱۱‬ٿ ٸجٻ هؼٍاليئ پً ‪ ۸۴‬مً نٌټً مؽجىوًنٍ هٌثنض پً مٌٸتَي خٌتَ لتًٍث‬
‫‪٨‬مٽٌجس شٌرسه ٸړٻ چې شٌڅ ٸې یې ټّګٍنً ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌ ټً منځً الړٻ ‪.‬‬ ‫خًٌج‬
‫تتت پً ‪ ۱۱۱۱‬ٿ ٸجٻ هٸجموًٖ ٌټٍّثټۍ هګٍىٌهًٖ پً ډخً خٌْ خجنوې مؽجىوًنٍ‬
‫‪٨‬مٽٌجس شٌرسه ٸړٻ چې پً نصٌؽً ٸې ‪ ۸۹‬لجًؼٍ ثٌ هثليل ‪ّ٨‬ٹٌ ټً منځً‬ ‫لًٍث خًٌج‬
‫الړٻ ثٌ پً پجًٽً ٸې یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ه‪ ً٬‬خٌْ شمٽًٌ ٸړ‪.‬‬
‫تتت ه‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ پً ىٌثټٵ‪٩‬ور مٌجٔض ٸې ‪ ۱۱۱‬شنً مؽجىوًنٍ هٸجموًٖ پتٌ هًًتٍ‬
‫ًِبٌ خٌٍّنٍ ثًٌمړٌ‪،‬ٸمٍ ‪ ،‬ثٌرشپٌټ خجنوې شيجؼمٍ ‪٨‬مٽٌجس شٌرسه ٸړٻ چې پتً شتٌڅ‬
‫ٸې ‪ ۹۱‬لجًؼٌج ثٌ ‪ ۱‬شنً هثليل ثؼريث ټً منځتً ٌالړٻ ثٌ ‪ ۳۴‬پتٍټٌْ ثٌ ثًهٌ ثِتريث‬
‫‪ ،‬مٌٸَي خٌَ ثٌ نتًٍې ټتٍټې هٰتج‪ ٍ٨‬پٍِتصې پتً‬ ‫‪ ،‬ٴٍمجنوث‬ ‫ٍٔٻ‪ .‬پً ثلٌ ٸې ٌټٍّث‬
‫خٕپړو شٍګً ه مؽجىوًنٍ الُ شً ًٌ‪٬‬ٽپ‪ .‬ه‪ ٍ٬‬خًٌجټٌٍ ‪٨‬مٽٌتجشٍ هثٰ٭جنّتصج پتً ‪٨‬متٍمٍ‬
‫ٌ‪ٌ٩ٜ‬ض لًٍث ژًٌ ث‪ٌ ٌَ٬‬ٸړ ثٌ ه‪ٌ٬‬يب ًِنٌٍ ى٭ً هًٌ‪٬‬ؽن شدٽٌ٭جس پً ثٌخٍ الىٍ ٍٔٻ‬
‫پً ثړو ًتې ٸتٍٻ‪ .‬ث شتٌ هې چتې پتً ى٭تً‬ ‫ٸٍٿ چې هثمًٌٹجًجنٍ هٸجمٌجخۍ ثٌ پٌ ممص‬

‫‪388‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ّ٨‬تٹٌ ًٍ‬ ‫ٌلض ٸې هثمٌیٹجًجنٍ مرش ؼ ثٻ مٺ ٸٌِټپ ًٌٌپ چې ٸتً ‪ًٍ ۳۱‬ه ث‪ٜ‬تج‬
‫شتًٌٍه ثٰ٭جنّتصج شتً ٌنتً ټٌتږٻ يش ًٍهه چتتې هثٰ٭جنّتصج پتً نتًٌٍ ِتٌمٍ ٸتې ىتت‪،‬‬
‫هنًٍِصج شؽٌخً شٹٌثً يش‪.‬‬
‫تتت پً ‪ ۱۱۱۱ /۸۸ /۸۴‬ٿ نیټً هخٌګمټجٻ ٌټٍّثټۍ ه خوًن ٔجه پً ٌِمً ٸتې خيٌنٌتٍ‬
‫ثٌ ٸًٍنٌتتٍ ځٍثٸٍنتتٍ هٔتتپې پٌميتتجٻ ًٌ‪٬‬تتپ ٌٸتتړ چتتې هًٌ‪٬‬تتپ نتتً څتتً ٔتتٌدې ًٌٌِتتصً‬
‫همؽجىوًنٍ ټمٍث ټً ٸٽٺ مٵجٌمض رسه من ٍٔٻ ه‪ ً٬‬مٵجٌمض ٸجخٍ ‪ِ ۹‬تج‪٨‬صً هٌثٿ ٌٸتړ‬
‫چې پً شٌڅ ې شٌ ‪ ۱۱‬شنٍپتًٍې لتجًؼٍ ثٌ هى٭تٍا هثلتيل ګٍډثګٌتجنٍ شتً متٌګ ژٌخٽتً‬
‫ٌثٌښصً‪.‬‬
‫‪٨‬مٽٌتجس‬ ‫تتت پً ‪ ۱۱۸۱ /۱ /۱۱‬ٿ نیټً مؽجىتوًنٍ هخٌګمصتجٻ پتً ٌټّتٍثټۍ خًٌتج‬
‫ٰصفً ٸړو‬ ‫شٌرسه ٸړٻ ثٌ پً نصٌؽً ٸې ًې ٌټٍّث‬
‫هٍٔٷ پً ٸيل خجنتوې‬ ‫تتت پً ‪ ۱۱۱۱‬ٿ ٸجٻ هثپًٌپ پً ٔپږمً نٌټً ههٌآح ٌټٍّث‬
‫لجًؼٌجنٍ ًٌ‪٬‬پ ٌٸړ چې هٌِمې مؽجىوًنٍ ټمتٍث ٸٽتٺ مٵجمتض رسه ممتجمن ٔتٍٻ پتً‬
‫نصٌؽتتً ٸتتې ههښتتمن هٌه څٌلتتٍ ثټتتٍشٹې ٌ‪ًٍ٬‬ځٌتتوټې ثٌ ختتجاللٌه ًٌ‪٬‬ٽګتتٌ پتتٌ ٔتتجش‬
‫مؽدًٍٍٔٻ پو‪ ً٬‬ؼګړو ٸې ههښمن لًٍثًٍجس ؼنګٍ شؽيٌَثس همؽجىوًنٍ الٍِنٍ شتً‬
‫ًٌ‪٬‬ٽپ ‪.‬‬
‫شيتجؼمٍ خًٌتو ٌٸتړ چتې‬ ‫تتت ه ‪ ۱۱۸۸‬ٿ ٸتجٻ مؽجىتوًنٍ شتً ه هٌآح پتٌ ٌټّتٍث‬
‫پً خٕپړ شٍګً ٰصفً ٔتٍه ثٌ ډېتٌ ًٍتجس‬ ‫ًٌٌِصً ټً ډًٌ ِج‪٨‬ض ؼګړې نً ًجهه ٌټٍّث‬
‫‪٬‬نٌمض مؽجىوًنٍ شٌ الًِ ٸړٻ‪.‬‬
‫هٸٽً ګٍٓ پً ٌِمً ٸې ثٔ٭جټګٌٌ‬ ‫تتت پً ‪ ۱۱۸۱ / ۸۸ /۱‬ٿ نیټً ه نًٍګٌثٿ ٌټٍّث‬
‫‪ّ٨‬ٹٌٌ لپٽً ‪٬‬ټً پى آً ټٍ چې هٌی شً ًې لًٍث ًِبثشٌژًٺ ثىمٌض هًټٍه همؽجىوًنٍ‬
‫همّٽّٽٍ خًٌوٌنٍ ټً ثمٽً شمٽًٌ ٸړو‪.‬‬
‫پً ه ‪ ۱۱۱۱ / ۱ /۸۱‬ٿ نیټً ه‪٬‬جٍي ثخجه مؽجىوًنٍ ه ډح خٌٌړو پتً ِتٌمً ٸتې پتٌ‬
‫لجًؼٍ ځٍثٸٍنٍ ‪٨‬مٽٌجس شٌرسه ٸړ چتې پتً نصٌؽتً ٸتې ټتً ‪٨ ۸۱‬توه ټتجنګٍنٍ څمتً ‪۱‬‬

‫‪380‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټجنګٍنً پً خٕپړو شٍګً ټً منځً ًٌٍړٻ چې پٹې ِپجًه ټٍٻ رسشريي هثًٌ لًٍثک ٔتٍٻ‪،‬‬
‫پً ه‪ ً٬‬ٸجمٌجح خًٌو ٸې هٌه ټٍړ پٍړي ثمًٌٹجًج ى‪ ،‬شٽٲ ٍٔٻ‪.‬‬
‫هنٌٕتګجٿ‬ ‫تتتت پً ‪ / ۱۸‬مت ‪ ۱۱۱۱ /‬ٿ نیټً مؽجىوًنٍ ه‪٬‬جٍي ثخجه مٍؼٍهه ٌټٍّث‬
‫ٸيل رسه ؼٍړٍٔي ههثليل ثٌ لجًؼٍ ځٍثٸٍنٍ پً ًٍ مي‪ ،‬مٌٸَ ثٌ ًٍ خٽً هپٍِصً خجنوې‬
‫شيجؼمٍ خًٌو ٌٸړ ثٌ ‪ ۸۱‬شنً لجًؼٌج ثٌ ‪ ۱‬هثليل ّ‬
‫هميل ثًهٌ ‪ّ٨‬ٹٌ ٌٌژٻ ٔتٍٻ ثٌ هًتٍ‬
‫شٌؼا پً ګډٌ ‪ ۸۱‬شنً ّ‬
‫هميل ثًهٌ رسشريي ژٌنوي ٌنٌٍٻ ٍٔٻ‪ ،‬ثٌ ًجه مٌٸَ ثٌ پٍِتصً‬
‫پً ٸجمپ ډٌٻ ملنځً ًٍړٻ ٍٔٻ‪.‬‬
‫هګتٍىٌهًٖ هِتٌمې پتٌ پنځتٍ‬ ‫ه‪ً ً٬‬ثٍ پً ‪ ۱۱۸۸‬ٿ ٸجٻ کې هٸجمتوًٖ ٌټّتٍث‬
‫پٍِصٍ مؽجىوًنٍ شيجؼمٍ خًٌو ٌٸړچې ه ګيٌځ نً شٌ ‪ً ۸۸‬تٌٍټْ خؽتٍ پتًٍې یتې هٌثٿ‬
‫هًټٍه پً نصٌؽً ٸې یې ‪ ۴۱‬رسـوي ‪ّ٨‬کٌ لص‪ ،‬ثٌ ًٍ ش‪٩‬وثه ژٌنوي همؽجىوًنٍ الٍِنٍ‬
‫شً ًٌ‪٬‬ٽپ‪ ،‬ىموثًثٍ پنځً ٌثړه پٍِصې ٰصفً ٍٔې ‪.‬‬
‫پً ټٍړٌ یجهٌ ٍٔیٍ ‪٨‬مٽیجشٍ کې چې هثٰ٭جنّصج پً م‪٩‬جرصٌ ؼيجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې‬
‫مي‪ ،‬ثٌ ټجکٍنکٍ ‪٨‬مٽیجس خٽپ کیږي ‪ٔ ،‬يیو ٔین ٘تجـذ یتج پتً کتې مّتصٵی‪ ،‬رشکتض‬
‫هًټٍهټی ثٌ یج ى‪ ،‬هنٍمٍړي پً ثخصکجً ‪ ،‬مًٍٕه ثٌ ٴٍمنوه شٌرسه ٍٔي هي‪ ،‬چې هىمتوې‬
‫یجهٌ ٍٔیٍ ثٌ ګڼٍ نًٌٍ شجًین ِجٌٍ ‪٨‬مٽیجشٍ پً خٌکض پً نًٍِصج ٌالیض کې هیٌ‪٬‬ٽګتٌٌ‬
‫پٍځٍ ًٌٍ مجس ٍٔ ثٌ نًٍِصج ى٭ً ټتٍمړنی ٌالیتض ٌٌ چتې یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ شتٌې شیاتصً ثٌ‬
‫پیپ کړ ‪.‬‬ ‫ٔجش‬
‫ه ٔین هٌِض مفمو ٘جـذ ٔيجهس‬
‫هٔین هٌِض مفمو ٘جـذ هؼيجهي ژٌنو م‪٩‬متٍٻ هث ٌ‪ ،‬چتې ٍیتجشٌه ٌلتض ختً‬
‫هلپپ مّؤټیض پً ِجـً کې پً ؼيجهي ِیمٍ ګٌځیوه‪ .‬کيل پً کيل ثٌ ؼديً پً ؼديتً‬
‫خً یې همؽجىوینٍ ثٌ ‪٨‬جٿ ثٌټْ ـجٻ ثلیّض‪ ،‬ى٭ٍی شً یې هینتٍ متٍ‪٥٨‬ې ثٌ ىتوثیجس‬
‫ثًٌٌٻ ثٌ کٽً نجکٽً لٍ خً یې هٴٌثنکٌی‪ ،‬شٌؼمً ثٌ شٱّیٌى‪ًٌ ،‬شً کجٌٌ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ختً یتې‬
‫هلٽکٍ هینٍ پٍښصنې ثٌ ثِصٱصجء ٌې ځٍثخٍټې ‪.‬‬

‫‪381‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔین ٘جـذ ټً ٔيجهس څمً ٌړثنتوې یتٍ هثِتې لتٍح ټیتوټی ٌ چتې نٍمتٍړي‬
‫هٔيجهس خٕجًس خجټً‪ ،‬چې خجاللٌه ىموثِې ٌٍٔٻ ثٌ نٍمٍړی پً څٍ ًٌځٍ کې ههښمن‬
‫پً خٌیو کې ٔيیو ٍٔ‪ ،‬هنٍمٍړي یٍ مٽګٌی ٌثیٍ چې ٔین ٘جـذ ټً ٔيجهس څٍ ًٌځې‬
‫ٌړثنوې ًثشً ٌٌیپ چې یٍ ٔيیو مٽګٌی ثٌ ههه ٔتجګٌه مٍټتٍي ِتٽٌا ه ٌثمتج ه کتيل‬
‫ثٌِیوٌنکی کٍٿ چې ه ٌٔن ‪ ‬ه ٔيجهس څمً ًٍ کتجٻ ٌړثنتوې ٔتيٌو ٔتٍی ٌ‪،‬‬
‫ى٭ً پً آُ خجنوې ِپًٍ هی ثٌ ًٍ ثُ ًې ٍمج ټپجًه ٍین کړی ټً ځتج رسه ًثًٌث کتړی‬
‫هی ثٌ مجشً ٌثًٍ چې ٌٔن ٌ٘ذ‪ً ،‬ثځً چې ځٍ هث آُ مې ِصجټپجًه ًثٌِصٽی هی‪ٔ ،‬تٌن‬
‫٘جـذ ٌٌیپ‪ ،‬چې ٍه ًٌرسه پً آُ خجنوې ِپًٍ ٍٔٿ ثٌ ًٌرسه ًٌث ٍٔٿ ‪.‬‬
‫رسه ټً هې چې ٔین ٘جـذ پً پٌټپّې شٍګً ههښمن شتٌ ش‪٩‬ٵیتذ النتوې ٌ‪ ،‬څتٍ‬
‫ځٽې یې چجپې ًٌخجنوې ٌثچٍټې ثٌ ه ‪ ۱۱۸۸‬ٿ کجٻ پتً ًٌٌِتصیٍ کتې یتې هٌه ځٽتً ه ختې‬
‫پیٽٍټً ‪٠‬یجًې ـمٽې ًٌخجنوې ٌکړې ثٌ څٍ ځٽً یې هنٍمٍړي هٔيجهس هًٌ‪٬‬ؽنً ثه‪٨‬تجء‬
‫ى‪ٌ ،‬کړه لٍ هې ټٍټٍ ل‪ٌ١‬ثشٍ نٍمٍړی ټً ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض څمً من‪ ٪‬نتً کتړ ثٌ پتً پتًٍه‬
‫ٍړًٌشٍح یې هپمٍث ‪ٍ٬‬نوې پً نًٍِصج کې لپپ ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض ژٌنوی ِجشً ‪.‬‬
‫شٌهې چې پً ‪ ۱/۱/۸۳۴۳‬ىت ٳ نیټً خجنوې هنًٍِصج ٌالیض پً ٔتميل ګتپ ِتیمً‬
‫کې پً هثِې ـجٻ کې چې هیٍه کًٍ شٌمن شٌڅپٌه النوې ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه نجِض ٌ ثٌ‬
‫هیٍې رش‪ ٍ٨‬مّةٽې هـپ ټپجًه یې پً لپپ ټیپ ټجپ کمپیٍټٌ کې کصجح م‪١‬جټ‪ ً٩‬کتجٌٌ‬
‫ههښمن ه خې پیٽٍټً ‪٠‬یجًې هخٌیو ىوٯ ٌګٌځیوه ثٌ ههٌٌ شنٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ مٍټتٍي‬
‫مفمو ‪٠‬جىٌ ثٌ یٍه خپ ٍملٍ مؽجىو رسه پً ٔيجهس ًٌِیو ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪382‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي سنګین فاتح ژٌنذلیک‬

‫ټیکنً‪ :‬ن‪ٙ‬یذ ځوًثڼ‬
‫پکصیکج ٌالیض ه ثٰ٭جنّصج پً ؼنٍح لصتیځ کتې ٌثٴت‪ ٪‬هه‪،‬هث ٌالیتض چتې ٍیتجشٌه‬
‫ِیمې یې ‪ٌ٬‬نۍ هي ه ثٰ٭جنّصج ه نًٌٍ ِیمٍ پً څیٌ ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ه ؼيجه یتٍ‬
‫مي‪ِ ،‬نګٌ خٽپ کیږي‪.‬‬
‫پکصیکج ه کمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه پً ميجٻ هث ثمصیجٍ هًټتٍه چتې ه ظتًٍ ه کمٍنیّتصٍ‬
‫کٍهشج نً ًٌٌِصً ه ‪٨‬ميل ؼيجه ټٍمړی څپً پً ىموې ٌالیض کې ًثپًٍشً ٍٔه‪ .‬ه ظتًٍ ه‬
‫‪ ۱‬مې ټً ثنٵيح نً څٍ ًٌځې خ‪٩‬و ه ظًٍ ه میجٔصې پً ‪ ۸۴‬مً نیټً ه پکصیکتج ختً ٍیتړٌک‬
‫ٌټٍّثټۍ کې ثٌټيس مؽجىوینٍ ه کمٍنیّصجنٍ پً مٌثکٌَ خٌیوٌنٍ پیپ کتړٻ چتې ًٌرسه‬
‫ه کمٍنیّصٍ کٱٌپً ٌړثنوې ‪٨‬ميل ؼيجه رشٌ‪ٍٔ ٧‬ه‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ميجٻ ى‪ ،‬ه پکصیکج ٌالیض ل‪ٍ٘ٙ‬ج ؼنٍيب ِیمې یې ه ؼيتجه‬
‫ټً ټٍمړنیٍ ثٌ کجًنجمً ِجٌٍ مًٍچٽٍنٍ څمً ٔمیٌٻ کیږي‪.‬ه یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کتې‬
‫چې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ٰٕجً ٍیجس ٌ ٍیجشٌه مؽجىتوین ه پکصیکتج پتً ګجٌنتډ کتې ه ٌٍیٌِتصج‬
‫ٴدجیيل ِیمٍ شً الړٻ لٍ ډیٌ ًٍ یې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پتً لتيٯ ځتٍثيب خٌیوٌنتً پٌتپ کتړٻ‪.‬‬
‫مؽجىوینٍ ه ٌٍیٌِصج رسه پً پٌشٍ رسـوي ِتیمٍ‪ ،‬ټکتً خٌمتپ‪ ،‬ټتٍثړه ‪ ،‬مڼتې کنتډٌ ‪،‬‬
‫منګړیصۍ ثٌ نًٌٍ ِجـجشٍکې ټً ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌٌ رسه ِمصې ؼګړې ٌکړې ‪ ،‬چې ىٌځپ‬
‫یې ًٌشً لًٍث هًثنً شٽٱجس ثړٌٻ‪ .‬هخٌمپ همٌخٍ‪٠‬جشٍ پً ٔمٍٻ پً هې رسـوي ِیمٍ کې‬
‫٘جـذ هؼديجشٍ ممصٽٱٍ مؽجىتوینٍ خٌلتً هًټتٍهه‪ ،‬ټکتً ٔتيیو مٍټتٍي کتيٿ‬ ‫هـٵج‬
‫نجٰي‪ٔ،‬يیو مٍټٍي ِنګین‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬دوهللا ـّتینٍ‪ٔ ،‬تيیو مٍټتٍي ثـمتوؼج ‪ٔ ،‬تيیو‬
‫‪٨‬دوثملنج ثـمو ثٌنًٍ ډًٌمؽجىوین‪ .‬پً هې ِیمٍ کې هثمٌیکجیجنٍ پً ګَمٍ ثٌ خیّتٍنٍ‬
‫خٌیوٌنً کً ټً یٍې لٍث یې ثمٌیکجیجنٍ شً شٽٱجس ثړٌٻ ټً خٽې لٍ ثیې پً ِمصً مٌـٽً کې‬

‫‪383‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هؼيجه هشږیٍ شنوه لړٌخٍټً ثٌ ًٌـیً یٍ ًٌکٍټً‪ .‬ى٭ً مؽجىو چې ًٌٌِصً یتې پتً هې‬
‫ِیمً کې ډًٌه مٍهه ؼيجهي لومض ٌکتړ ثٌ ه ٔتيجهس شتٌ ٌلصتً ه پکصیکتج ٌالیتض ه‬
‫ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ یې هنتوه ثؼتٌثء کٍټتٍ مٍټتٍي ِتنګین ٰتجشق ٌ چتې ‪٬‬تٍثړٌ پتً‬
‫ممصرصه شٍګً یې هًشً ٍِثنق شٵوی‪ ،‬کړٌ‪.‬‬
‫پیژنونً‬
‫ٔيیو مٍټٍي ِنګین ٰجشق ه ـجؼٍ مٌِٽین ٌٍی پً ٴٍٿ ځوًثڼ‪ ،‬ه پکصیکج ٌالیض‬
‫هنیتج‬ ‫ٍیړٌک ٌټٍّثټۍ ه شنګٍ ه کيل ثٌِیوٌنکی ٌ چې پً ‪ ۸۱۱۳‬کجٻ کې ی هې ٰتج‬
‫شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې نٍمٍړی پً لپٽٍ پنځٍ ًٌٌڼٍ کې شٌ ټٍټٍ مرش ٌ ‪.‬‬
‫ټٍمړنی ژٌنو ثٌ ش‪٩‬ٽی‪،‬‬
‫ٌٍیٌِتصج ىمٌَڼتٍ کتيل کتې ه مٍټتٍي‬ ‫مي ِنګین ټتٍمړنۍ ٍهکتړې ه ٔتا‬
‫ٌٍیٌِصج کې‬ ‫ـدیذ ثټٌـمن ٘جـذ نً پیپ کړې‪ ،‬ه ټٍړٌ هینٍ ٍهکړٌ ټپجًه پً ٔا‬
‫٘جـذ موًِې مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ شً الړ‪ .‬نٍمتٍړی‬ ‫ه ًِب مؽجىو مٍټٍی ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫پً هې ٌلض کې ٍملی ٌ‪ ،‬ه ؼيجه ثٌ ٌ‪٠‬تن رسه یتې ډیتٌه مینتً هًټٍهټتً‪ ،‬ه ‪٠‬جټدتجنٍ ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پٌ ميجٻ خً یې ه هًٍِنٍ ه ًل‪ٙ‬صیٍ نتً پتً ثِتصٱجهه ه رشثٌ‬
‫ّٰجه ه ‪٨‬نجرصٌ پً ‪ٜ‬و ؼيجه کې خٌلً ثلٌّصٽً‪.‬‬
‫ٌړو ثٌ ټٍیً هًٌه یې پً موًًِ (ؼجم‪٩‬ز ثټ‪٩‬ٽتٍٿ ثټّتيمیً ًٍګتٌ ) کتې ټتً ٔتٌن‬
‫ثټفوًغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّصجً ؼج ‪ ‬ثٌ ٔین مٍټٍي ِیٲ هللا ٘جـذ څمً ٌټٍِصٽً‬
‫ثٌ پً ‪ ۱۱۱۱‬کې یې ه ٌٰث‪٬‬ض پګړ ٌشړټً‪.‬‬
‫ه ٘ٽیدیجنٍ پً ‪ٜ‬و ؼيجه‬
‫کٽً چې ٘ٽیدٍ ٌـيش ځٍثکٍنٍ پً ګٌث ٌ‪٠‬ن ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌکتړ‪ ،‬ه لٽکتٍ پتً‬
‫ىىنٍنٍ کې ه هٌی ه ټیکنجټٍژي‪ ،‬ٴٍس ثٌ ٍنتوث ً‪٨‬تذ ٌ پتً ى٭تً ٌلتض کتې ٔتيیو‬
‫٘تجـذ پتً‬ ‫مٍټٍي ِنګین ٰجشق ه ثِيمٍ ثمجًس ټً ‪ ًٌٰ٠‬ه مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ؼديجشٍ کې پً پکصیکج کې ه یٍه ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬

‫‪384‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ٘یذ ه ټٍمړنیٍ مؽجىوینٍ څمً ٌ چج چې پً کمًٌٌَ ٌِجیٽٍ پتً لٍِتض‬

‫ثٌ پکصیکج ٌالًصٍنٍ کې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پتً ثکتااليت کتجًٌثنٍنٍ ثٌ ه هٌی پتً پتٍځٍ مٌثکتٌَ‬
‫ځپٍنکٍ خٌیوٌنً پیپ کړٻ ‪.‬‬
‫ه هښمن پً ‪ٜ‬و کجمیجح ‪٨‬مٽیجس‬
‫پجشتً‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ِنګین چې ثٌ هه مٍهه ه پکصیکج ٌالیض ؼيجهي مّؤٻ یج ٌث‬
‫ٍٔ پً هې مٍهه کې یٍ پً هښمن خیج خیج کجًي ګٍٍثًٌنً شٌرسه کړٻ‪ .‬ه مٍټتٍی ِتنګین‬
‫٘جـذ شٌ ٴٍمجنوې النوې پً ‪ ۱۱۱۹‬کتجٻ کتې مؽجىتوینٍ ه پکصیکتج نکتې پتً ٌټّتٍثټۍ‬
‫ش‪ٌ ٌٛ٩‬کړ ثٌ پً مکمٽً شٍګً یې ٰصفً کړو ‪.‬‬
‫ثمٌیکجیجنٍ ثٌ ثؼیٌثنٍ یې څٍ ٌثً کٍٖٔ ٌکتړ چتې پتً ٌټّتٍثټۍ خٌیتو ٌکتړي ثٌ‬
‫خیٌشً یې ٌنیّې لٍ ه مٍټٍي ٘جـذ ه مٽګٌٌ ټً ‪ ًٌٰ٠‬ه ِتمض ‪٬‬ربګتٍ رسه ممتجمن‬
‫ٍٔٻ ثٌ مجشتً ختً یتې ٌلٍړټتً‪ ،‬ه نکتې ٌټّتٍثټۍ شتٌ ثٌِتً پتًٍې ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫مؽجىوینٍ شٌ ٌټکې النوې هه ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي ِنګني شٌ ٴٍمجنوې النوې مؽجىوًنٍ ه پکصیکج ٌالیض ه ګیج ٌټٍّثټۍ‬
‫ٌهثنۍ ثٌ ًٌرسه نېږهې ه ثمٌیکجیجنٍ ثٌ ځجنګړٌ ځٍثکٍنٍ پً ګډ کمپجین خجنتوې ش‪٩‬تٌ‪ٛ‬‬
‫نً ًٌٌِصً یې هٌثړو مٌکٌَنً ٰصفً کړٻ چې ه ګیج ٌټٍّثټۍ شٌ‬ ‫ٌکړ ثٌ ه ِمض ؼن‬
‫ثًٌِ ه مؽجىوینٍ پً الُ کې هه ‪.‬‬
‫ه ګیج ٌټٍّثټۍ پًٍې مٌخٍ‪ ٟ‬ه ټٍثړو پً ِیمً کې ه ثمٌیکجیجنٍ پتً کمپتجین یتې‬
‫مّٽّپ خٌیوٌنً ٌکړٻ پً ثکاالشی کجًٌثنٍنٍ یې هٌثموثًه کمینٍنً ٌٌىپ چتې ختجاللٌه‬
‫ثمٌیکجیج مؽدًٍ ٍٔٻ ه ټٍثړو کمپجین پٌیږهي ‪.‬‬
‫ه پکصیکج ٌالیض ه چجًخجًث پً ٌټٍّثټۍ ه مٍټتٍي ِتنګني شتٌ ٴٍمجنتوې النتوې‬
‫مؽجىوینٍ ش‪ٌ ٌٛ٩‬کړ ثٌ ٌټٍّثټۍ یې مکمٽً ٰصفً کتړو چتې هلل ثټفمتو شتٌ نتن ًٌځتې‬
‫پًٍې ه ثِيمٍ ثمجًس ِپني خیٌ‪ًٌ ٫‬خجنوې ًپجنو هی ‪.‬‬

‫‪385‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه من‪ ،٥‬پي ټً ممې ه پکصٌکج ٍیړٌک ٌټٍّثټۍ پً ٌهثنۍ خجنوې ثٌٻ ه مٍټٌ خت‪،‬‬
‫خٌیو ثٌ ًٌٌِصً پٌثك ش‪ ٌٛ٩‬ى‪ ،‬ه مٍټٍي ٘تجـذ ټتً ‪ٌٰ٠‬تً شٌشیتذ ٔتٍی ٌٌ چتې پتً‬
‫نصیؽً کې ًې خې ٔمېٌه ثمٌیکجیجنٍ ژٌنو ه الًِ ًٌکړ ‪.‬‬
‫ه ٔيیو مٍټٍي ِنګني شٌ مرش النوې مؽجىتوینٍ نتًٍ ختې ٔتمېٌه ځپتٍنکٍ ثٌ‬
‫‪٨‬مٽیجس ه هښمن پً ٌړثنوې شٌرسه کړي هي چې پً هې ټنډو ټیکنً کتې ه ټٍټتٍ‬ ‫خًٌج‬
‫شٱ‪ٙ‬یپ ًثٌړٻ ٔجیو ځجی نً يش‪.‬‬
‫پً ؼيجهي مَٻ کې ٍلمٍ کیوٻ‬
‫مٍټٍی ٘یذ پً ؼيجهي مَٻ کې هٌه ٌثًه ټپٍ ى‪ٔ ،‬تٍ ‪،‬یتٍ ٌثً ه پکصیکتج ٌالیتض‬
‫ثًٌګٍ ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ګٌخګٍ کنډٌ ِیمً(ثٌُ ه ٔيیوثنٍ پتً کنتډٌ یتجهیږي) کتې‬
‫ثمٌیکجیجنٍ مبدجً ًٌخجنوي ٌکړ ه مٍټٍی ٘یذ څٽٍیاض مٽګٌی ٔيیوث ٍٔٻ ثٌ مٍټٍی‬
‫٘یذ ِمض ٍلمی ٍٔ‪ِ،‬جنفً ټٍیً ٌه لٍ هٌمٌه نً چې ه مٍټتٍی ٘تیذ ـٍ٘تٽً یتې‬
‫مجشً کړي ٌی‪،‬مٍټٍی ٘یذ خیج ًٌ‪ ٍٔ ٫‬ثٌ ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثنګٌیَثنتٍ پتً ‪ٜ‬تو ؼيتجه شتً یتې‬
‫هٌثٿ ًٌکړ‪،‬کٽً یې چې پً ٴدجیيل ِیمً میٌثنٕجه خجٍثً کې پتً رشلٍښتٍ ثٌ ‪٬‬ٽتٍ خجنتوي‬
‫‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ نٍ مٍټٍی ٘تیذ ه ىتٌ ٌثً ‪ٍ٬‬نتوي شتٌ ټٍټتٍ ممکتٍ ؼنګیتوٌ ثٌ پتً‬
‫ىمو‪٨ ٍ٬‬مٽیجشٍ کې پً مٌمۍ ٌټګیوٌ لٍ هللا ش‪٩‬جټی ه لپپ هین ه لومض ټپجًه ژٌنتوی‬
‫ٌِجشً‬
‫پً ټٍمړي ځپ ه ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌ خنوي کیوٻ‬
‫ٔيیو مٍټٍي ِتنګین (ٰتجشق) ى٭تً خٌیتجټی ٴٍمنتوث ٌ چتې ه پکصیکتج ٌالیتض ه‬
‫مّؤټیض پً ميجٻ ههه شٌ ثمٌ النوې ه ٴجًي ثِم‪٩‬یپ ٘تجـذ ه ډټګتۍ مؽجىتوینٍ پتً‬
‫‪ ۱۱۱۱‬میيهي کجٻ کې ه پکصیکج پً ٌالیض کې ثمٌیکجًٍ ثٰرس خٍخٌګډثٻ ټً ٌِٽې رسه ه‬
‫ثمٌیکجًٍ ثډې ټً څٍ مًب څمً ژٌنوی ثِیٌ کړ ‪ .‬ه خٍخٌګتډثٻ نیتٍٻ کیتوٻ ثٌ خیتج ه‬
‫ى٭ً پً مفٱٍ‪ٔ ٣‬کپ ِجشپ چې پً پجی کې ًٌخجنوې ه ثِيمٍ ثمجًس ثٌ ثمٌیکج شٌ متنځ‬
‫شجًیمٍ شدجهټً ٌٍٔه پً پکصیکج کې ه ٔتيیو مٍټتٍي ِتنګین ه مّتؤټیض ه ميتجٻ یتٍه‬

‫‪386‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شجًیمٍ پیاً ٌه ‪.‬مٕيًٍ ټیکٍثٻ ثٌ ه ِیجيس چجًٌ ٔنٍنکی ٌـیو مژهه پً لپٽې یتٍې‬
‫مٵجټې کې ه مؽجىوینٍ پً الُ ه ه‪ ً٬‬ثمٌیکجًٍ ثٰرس ه ثِجًس ٴ‪ ًٙ‬هثِې ټیکٍ‪:‬‬
‫کٽً چې خٌګډثٻ ه ‪ ۱۱۱۱‬مٌيهي کجٻ ه ؼٍ پً هېٌٔمً ه پکصیکج ه ًٍِتٲ لېٽتٍ‬
‫پً ٌټٍّثټۍ کې ټً لپپ مٌکَ نً ٌشٽی ٌ ‪٠‬جټدجنٍ ٌنٌٍ‪ .‬ه نٌٍٻ کېوٌ پٌ ميتجٻ ًٌرسه ًتٍ‬
‫‪ ٨5M‬ټٍپک ٌ ( لٍ کً ًې ټً ه‪ ً٬‬ټٍپک څمً کجً ثلٌّصی ٌثی‪ ،‬ـصاع خً ٌژٻ ٍٔی ٌ )‬
‫پتً‬ ‫ه خٌیګډثٻ ه نٌٍټٍ ثٌ مٍنوټٍ ټپجًه‪ ،‬ثمًٌکجًتجنٍ پتً پکصٌتج‪ ،‬پکصٌکتج ثٌ ه ‪٬‬تَ‬
‫ثنوړٌ ثٌ نًٌٍ ډًٌٌ ٌټٍّثټٌٍ کې پٌثك ‪٨‬مٽٌجس شٌرسه کړٻ‪ ،‬ىموث ًنګً ه هه ه ِتجشنې ه‬
‫ځجی پً ثړو ًې ه م‪٩‬ٽٍمجشٍ پٌوث کٍټٍ ټً پجًه ه ؼجبَې ٌ‪٨‬وه ى‪ٌ ،‬کړو‪ ،‬لٍ ‪٠‬جټدجنٍ هی ه‬
‫ثمًٌکجًجنٍ ټً الُ ًيس څمً ټٌې ځجی کې ِجشٽی ٌ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ًٌثًض مٍټٍي ِنګني ځوًث چې ى٭ً ٌلض ه پکصٌکج ن‪٥‬جمٍ مّؤٻ‬
‫ٌ‪ -‬خٌګډثٻ ًې ه ًٍه خٍډث کًٍ شً خٍشً ثٌ ى٭ً شً ًې ًٌٌپ ‪ :‬کجکج ! پتجٿ پتٌې ټتٌه چتې هث‬
‫ِړی هًنً ٌنً شاصٍ‪ٍ .‬ه ډېٌی ٌلض خٍلض ً‪ ،‬نٍ شج شً ًې هًِپجًٿ‬
‫خٍډث ټً ځج رسه ٰکٌ ٌکړ چې هث ِړی لتٍ ه شېاتصې الً نتً ټتٌي‪ .‬کتً ټتً کتًٍه‬
‫ٌٌځٍ‪ ،‬نٍ چېٌشً خً الړ يش؟ نٍ نً ًې الُ شً ٌٍټنې ًٌ ثچٍټې ثٌ نتً یتې پاتې ًٌشړټتې‪،‬‬
‫لٍ خٌګډثٻ ٌېٌېوه‪ .‬ى٭ً پً هې ثنوېانً کې ٌ چې ‪٠‬جټدج خً ًې ژً ش‪٩‬يًذ کړي‪ً ،‬ج خً‬
‫ًې رس پٌې کړي ثٌ ًٌډًٍ خً ًې لپٌه کړي‪ ،‬پً هثِې ـجٻ کې چې ‪٠‬جټدج ه ه‪ ً٬‬ثِري‬
‫پً ثًٍښض پٍه ٌٻ ثٌ ىېڅکٽً ًې هثِې ثًثهه نتً ټٌټتً‪ .‬خٌګتډثٻ ه شېاتصې الً ټټٍټتً‪ ،‬ه‬
‫ًثٌړو‪ ،‬هه خً ټږو ټږو پټً ِجشٽً‪ .‬شٌ هې چې ًٍه‬ ‫ىموې ټپجًه خً چې کٽً خٍډث ًٌشً ډٌډ‬
‫ًٌځ خٍډث ثٌهُ شً ه خجنوې ٌٌس‪ ،‬خٌګډثٻ ى‪ ،‬ټً کًٍه نتً ًثٌٌس ثٌ ًٌک ٔتٍ‪ .‬خٌګتډثٻ‬
‫ًې پً شن ٌ‪ ،‬پٌشً ټً هې چې څٍک پٌې‬ ‫خوٻ کړي ٌ ثٌ ځجًٍ کج‬ ‫چې لپپ ن‪٥‬جمٍ کج‬
‫پٍه يش ًج ًٌشً ځري يش‪ ،‬ډېٌ ژً ه کيل ټً خجٍثًه ٌٌس ثٌ ه کيل نً ټٌې ځنګپ ثٌ ‪ٌ٬‬ه شً‬
‫ًې ځج ًٌِجٌه‪ .‬خٍډث چې کٽً ه ثِري ټً شېاصې لرب ٍٔ‪٠ ،‬جټدج ًې لرب کړٻ‪٠ .‬جټدتج‬
‫هًې ًٌځې ًٌپّې ګٌځېوٻ‪ ،‬خجآللٌه کيل شً څېٌمً ٌِمً کې ًې ًٍ ٌثً خٌج ٌنٌٍ ‪.‬‬

‫‪387‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌُ خٌیګډثٻ پٍی ٍٔی ٌ چې ه شېاصې الً نً ٔصً‪ ،‬نٍ خجًو نٍی ـجټض ًثمنځ شتً‬
‫کړي‪ .‬ىمو‪ ً٬‬ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌ خٌګډثٻ ٌ چې ًٌٌِصً یې پً خوٻ کې ه ثِتيمٍ ثمتجًس‬
‫پنځً شنً مرشث مي لیٌهللا لیٌلٍث‪ ،‬مي نًٍ هللا نًٍي‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټفٶ‪ ،‬مي مفمو ٰج‪ٜ‬پ‬
‫ثٌ مٍټٍي مفمو ندٍ ‪٨‬مٌي ثمٌیکجیتجنٍ ه ګٍثنصتجمٍ نتً ًثلتيٗ کتړٻ چتې ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ټپجًه یٍه ًِبه خٌیج ٌه‪.‬‬
‫ه مٍټٍي ِنګین ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫شٵٍی‪ ،‬هیجنض ثٌ پً ندٍي ِنصٍ ٌبّک ه مٍټٍي ِنګین ٰجشق ‪٠‬دی‪ ٍ٩‬لجً٘ ثٌ ټتً‬
‫ه هښمن ‪ّ٨‬تکٌٌ ىت‪،‬‬ ‫ش‪٥‬جىٌ ثٌ ًیجکجًي څمً یې کٌکً کېوټً‪ ،‬ه لپٽٍ مٽګٌٌ شٌ څن‬
‫ه‬ ‫مٍټٍي ٘جـذ شً ټٍړ ثـًبثٿ هًټٍه‪ .‬نٍمٍړي ه ن‪٥‬جمٍ پٍىې ثٌ مّٽکٍ شٍح شٌ څن‬
‫ٌټيس ٴ‪ٝ‬جیجٌٌ ثٌ ه ى٭ٍی ه منجٍ‪٨‬جشٍ پً ـپ ثٌ ٰ‪ٙ‬پ کې لجٗ ميجًس هًټٍه ‪.‬‬
‫مٍټٍي ِنګین (ٰجشق) رسه ټً هې چې ه ؼګړې پً مًٍچپ کې یٍ خجشًٍ ٴٍمنوث ٌ‬
‫لٍ ټً ٌټيس لٽکٍ ثٌ لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ًې ه یٍه ٘میمٍ هٌِض ثٌ لٍثلتٍ ي ًًٌٌ پتً‬
‫ـیغ چٽنو هًټٍه‪.‬‬
‫ٔيیو مٍټٍي ِنګین ه مؽجىوینٍ پً پٍځٍ ثٌ ثليٴٍ شٌخیً کې ډېٌ کٍښش کجٌه‬
‫ثٌ ه ن‪٥‬جمٍ ‪٨‬مٽیجشٍ ه شٌ رسه کٍټٍ پً ميجٻ خً یتې ه ٌټيست لٽکتٍ ه رس ثٌ متجٻ لج٘تً‬
‫پجمٽٌنً کٍټً ‪.‬‬
‫ٔيجهس‪:‬‬
‫ٔتٍي ٌٌ ىمتوث‬ ‫ثمٌیکجیج ه مٍټٍي ِنګني ٰجشق ه کجمیجخٍ ‪٨‬مٽیجشٍ نً ډیتٌ شنت‬
‫‪٨‬ٽض ٌٌ چې پً ‪ ۱۱۸۸‬میيهًکجٻ کې یې مٍټٍي ٘جـذ پً شًٍ ټیّض کې ٔجمپ کړ‪ ،‬ه‪ً٬‬‬
‫ه لوثی ه الًې رسښنوٌنکی مؽجىو ه ‪۱۱۸۴‬متیيهي کتجٻ ه ِتیپصمرب ه میجٔتصې پتً‬
‫ٌٍیٌِصج کې ثمٌیکتجیٍ ختې‬ ‫ٔپږمً نېټً ه ؼم‪٩‬ې ه مدجًکې ًٌځې پً ِيجً پً ٔا‬
‫پیٽٍټً ثټٍشکې ه یٍه مٽګٌي پً ـؽٌه کې پً ناً کړ ثٌ پً هې شٍګً ه ٘ٽیدیجنٍ ٴجشتپ‪ ،‬ه‬

‫‪388‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مؽجىوینٍ ثٌ ‪ٍ٨‬ثمٍ مفدٍح مرش‪،‬مٍټٍي ِنګین ٰجشق پً ٔيجهس ًٌِیو ثٌ ه شپ ټپتجًه‬

‫ه ثخوي ژٌنو پً ټًٍ ًل‪ٙ‬ض ٍٔ‪.‬‬
‫ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫مٍټٍي ٘یذ ه لپپ پيً ثٌټنی ثٌ آلٌنی ٔيیو ٌٍی نً ٌ خٽکې ه مٍټٍی ٘تجـذ‬
‫نً ممکې ه مٍټٍي ٘تجـذ ًًٌٌ ‪٨‬دتوثټٍثًط حـیتوًيح ه پکصیکتج ٌالیتض پتً ٍیتړٌک‬
‫کې ٔيیو ٍٔی ٌ ثٌ ه مٍټٍي ٘تیذ ه‬ ‫ٌټٍّثټۍ کې ه ثمٌیکجیجنٍ رسه پً ممجمن ؼن‬
‫ٔيجهس نً ًٌٌِصً ًې خپ ًًٌٌ مفمو ٰجًٌٳ پتً ؼنتٍيب ٌٍیٌِتصج کتې ه پجکّتصج‬
‫پٍځیجنٍ پً الُ پً ٔيجهس ًٌِیو‪ .‬شٵدٽي‪ ،‬هللا‬

‫ًٌؿ هې ښجه ثٌ یجه هې یٍ شپ ژٌنوی ٌي‬

‫❊❊❊‬

‫‪388‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ ډاکرت نصیزالذین حلاين ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ٔيجهس‬
‫ژٌنو یٍ ثټيٍ ثمجنض هی‪ .‬هثنّج لٽٵض ىّې خې ىٍهه ثٌ خې ىوًٰ نتً هی ثٌ نتً‬
‫ًٌشً هژٌنو ن‪٩‬مض‪٨ ،‬ٵپ‪ ،‬ـٍثُ ثٌ هخو ث‪ٝ٨‬جء ىّې خې ىوًٰ ‪١٨‬جء ٔتٍي هي‪ .‬خٽکتې‬
‫هث ټٍٻ څً ههللا ش‪٩‬جټی ټً ټًٍي ثمجنجس هي‪ ،‬شٌڅٍ یې مکٽٲ خنوه یٍثٍې پً ى٭ً څً کتې‬
‫مرصٯ کړي‪ ،‬چې هللا ش‪٩‬جټی یې ًٌشً الًښٌٍنً کړې هه ‪.‬‬
‫نٱْ ډیٌټٍړ ٴوً ثٌ منَټض ټٌي ‪ ،‬چې خجیو ىّې مٱتض ثٌه ټیټتٍ ثىتوثٍٰ‬ ‫ثنّج‬
‫ټپجًه ‪ٜ‬جی‪ ٪‬نً يش‪ .‬هثنّج ژٌنو ټً ثټيٍ ً‪ٜ‬جء پٌشً ټتً ختپ ىٌڅتً خجثًٍښتصً هه‪ ،‬ىمتوث‬
‫ٌؼً هه چې ټً ثټيٍ ً‪ٜ‬ج پٌشً هخپ ىوٯ ټپجًه ‪٨‬مٌ شیتٌٌٻ یتج ژٌنتو ټتً الِتً ًٌکتٍٻ ‪،‬‬
‫هثټيٍ ن‪٩‬مض نجٔکٌي خٽپ کیږي ‪.‬‬
‫څٌنګً چې هثمجنض ً‪٨‬جیض ثٌ هن‪٩‬مض ٔکٌګيثًي ټً ټٍړٌـّنً ٘ٱجشٍ څمً ګڼپ‬
‫کیږي‪ ،‬ىموث ٌؼً هه چې ههللا ش‪٩‬جټی پً الًه کې ‪٨‬مٌ شیٌٌٻ ثٌ پً پًٍه ثمجنصتوثً رسه‬
‫ىموث ټٍی ثټيٍ ن‪٩‬مض ( ژٌنو) لپپ ثن‪٩‬جٿ کتٌٍنکٍ ( هللا ش‪٩‬تجټی ) شتً ِتپجًٻ پتً هینتٍ‬
‫ټفج‪ ٣‬ټً لًٍث مفدٍخٍ ث‪٨‬اټٍ څمً ګڼپ کیږي ‪.‬‬
‫ههللا ش‪٩‬جټی پً الًه کې ژٌنو ٴٌخجنٍټٍ شً ٔيجهس ٌثیٍ‪ ،‬ى٭ً څً چې هللا ش‪٩‬جټی یتې‬
‫چې هثنّجنجنٍ کمًٌَي ‪٨‬ٵتٍٻ یتې‬ ‫مٌګ نً خٍ ‪ ،‬خٽکې یٍهثِې ‪٨‬جټیٕجنً ژٌنو یې خٍ‬
‫نً يش هًک کٍالی ‪.‬هث ىا‪ ً٬‬ژٌنو هی ‪ ،‬چې لیٌٌټوآهٿ مفمو م‪١ٙ‬ٱی ٘ٽی هللا ‪٨‬ٽیً‬
‫ِدیپ هللا ظ‪ ،‬أٴصپ ظت‪ ،‬أ‪٬‬تٌَ ظت‪،‬‬ ‫ٌآټً ٌِٽ‪ ،‬یې خیج خیج ٌبنج کړې هه ( ټٍههس أ أ‪ٌَ٬‬‬
‫أٴصپ ‪ . . .‬ثټی ثلٌه ) هث ىا‪ ً٬‬ژٌنو هی چې ههللا ش‪٩‬جټی شٌټٍټتٍ مفدتٍح خنتوګج ټکتً‬

‫‪400‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پی٭مربث ‪٨‬ٽیي‪ ،‬ثټّيٿ‪٘ ،‬فجخً کٌثٿ‪ ،‬شجخ‪٩‬ین‪٘ ،‬ویٵین‪ ،‬ثٌټیجء‪ ،‬مؽصيتوین‪ ،‬مؽجىتوین‬
‫ثٌ ‪٨‬ٽاء یې ه خٌلمن کیوٌ ٌیجړ ټٌي ‪.‬‬
‫کً هٔيجهس پً ٰٽّتٱً یتج ثلتٌٌي ثٌ هنیتٍي ـیعیتض خجنتوې لتربه کتٌٍ ٔتجیو‬
‫هثمدفغ مٍ ډیٌ ثٌ ه يش ‪ً .‬ثځتت هىمتوې ِتًب ٌیتجړ هیتٍه ٌیتجړمن‪ ،‬هىمتوې ِتًب‬
‫ن‪٩‬مض هیٍه خٌلمن ثٌ هىموې ِ‪٩‬جهٌبنو ِٱٌ هیتٍه مّتجٌٰ پتً ژٌنتو ثٌ کجًنتجمٍ رسه‬
‫ٌ‪٬‬ږیږٌ ‪.‬‬
‫هټصً خً ى٭ً ٔيیو رسه ٌپیژنٍ چې نً یٍثٍې لپٽً هٔيجهس پً ټتٍړه هًؼتً ٰتجبَ‬
‫ٍٔی خٽکې هکًٍنۍ ټّګٍنً ‪٬‬ړي یې پً شیٌٌ څٍ کٽٍنٍ کې هٔيجهس ټً ِ‪٩‬جهشً خٌلمن‬
‫هِتًبګٍ‬ ‫ٍٔي هي‪ .‬هرشٴٍ ثٌ ‪ٌ٬‬يب ٌٰ‪ٍ٨‬نیض هځ٭ٽٌٍنکٍ مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵتج‬
‫هًیجهٌٌ چې څً مٍهه ٌړثنوې یې هٔتيجهس ؼتجٿ ‪٬‬تړپ‬ ‫شًٍ ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫کړ ‪.‬‬
‫ٔيیو ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫مرشت ٌٍی ٌ‬ ‫هًِب مؽجىو مٍټٍي ؼيٻ ثټتوین ـٵتج‬ ‫ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫چې پً ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ کې هپکصیج ٌالیض ه ٌٍي ځوًثڼ ٌټٍّثټۍ هکنډٌ پً کيل کتې‬
‫هنیج شً ًث‪٬‬ی‪ .‬نٍمٍړي هپاصنٍ هځوًثڼ ٴٍٿ همیَثیٍ ٴدیٽې ټً ِتٽ‪١‬ج لیٽتٍ ٴتٍٿ رسه‬
‫هلپپ پيً مرش ٌٍی ٌ‪ ،‬چتې پتً یتٍه هینتوثًه ثٌ ‪٨‬ٽت‪،‬‬ ‫ش‪٩‬ٽٶ هًټٍه‪ .‬ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫هٌِصً کًٍنۍ کې یې نړ شً ًِبګې ‪٬‬ړٌټې ٌې ‪.‬‬
‫هیٍه کجٻ پً ‪٨‬مٌ ٌ چې پً ثٰ٭جنّصج کتې کمٍنیّتصجنٍ کٍهشتج‬ ‫ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫ٌکړه ثٌ ه ٴوًس پً ٌثګٍ یې ٴد‪ ًٝ‬ټینګً کړه‪ .‬پً هې ميجٻ هنٍمٍړي پيً مٍټٍي ؼتيٻ‬
‫چې ټً ٌړثنوې یې هکمٍنیّصٍ ثٰکجًٌ پً ليٯ مدجًٍه پٌپ کړې ٌه لپتپ‬ ‫ثټوین ـٵج‬
‫ؼيتجهي لٍځاتتض یتې ‪٨‬ٽنتتٍ کتتړ ثٌ هپکصیتج ثٌ پکصیکتتج پتً ټتتٌې پٌشتتٍ ِتیمٍ کتتې یتتې‬
‫هکمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬پً ليٯ ن‪٥‬جمٍ ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ ‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هکمٍنیّصٍ ِتص‪ ،‬ثٌ ٔتًٌٍي یٌ‪٬‬تپ څمتً هنؽتجس پتً لتج‪ ٌ٠‬هثٰ٭تج ثٌټتْ ه‬
‫٘جـذ کًٍنۍ ى‪ ،‬ټً ډیًٍنډ پٍټې هپجکّصج لٍثشً‬ ‫رسشجرسي ىؽٌس پً ميجٻ هـٵج‬
‫ٌٍیٌِصج پً میٌثنٕج کې یې ىّصٍګنً پٌپ کړه‪ .‬ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬ ‫ٌثٌښصً ثٌ ه ٔا‬
‫لپٽې هینٍ ټٍمړنۍ ثٌ ظجنٍي ٍهه کړې پً ؼجم‪ ً٩‬هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ مندت‪ ٪‬ثټؽيتجه کتې شتٌرسه‬
‫کړي ثٌ هـویعٍ هًٌه یې ى‪ ،‬ىموټصً ٌټٍِصٽً‪٨ .‬رصي ٍهه کړې یې شتٌ هٌټّت‪ ،‬ټتٍټګٍ‬
‫ټیًّ کې شٌرسه کړې ثٌ خیج هکجنکًٍ ټً ثٍمٍینې ًٌٌِصً پً‬ ‫پًٍې پً ثنؽمن ثټٵٌآ ‪٨‬ج‬
‫خٌیمنً شٍګً ‪٠‬ذ پٍىنځۍ شً الړ‪ ،‬لٍ هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ټً ثمٽً ه‪٠‬ذ پً خٌلتً کتې ٍهه‬
‫کړې شٌې نیمګړې پجشً ٍٔې ‪.‬‬
‫ه ډیٌ ک‪٨ ،‬مٌ ٌ چې ټً لپپ مؽجىو پيً رسه هکمٍنیّصجنٍ پً‬ ‫ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫ليٯ هؼيجه ِنګٌٌنٍشً شٽٍ‪ .‬نٍمتٍړی پتً ؼيتجهي چجپیٌیتجٻ کتې ًثټتٍی ٔتٍ‪ ،‬هلپتپ‬
‫مؽجىو پيً هالًښٌٍنٍ ثٌ شٌخیې پً ِیًٍي کتې یتې ٌهه ٌکتړه ‪ .‬ثٌ ىمتوث المتپ ٌ چتې‬
‫هژٌنو شٌپجیً هنً مجشیوٌنکٍ ثٌ رسټٍړي مؽجىو پً مٍٴٲ کې پجشً ٍٔ‪.‬‬
‫چې هینٍ ثٌ ‪٨‬رصي ‪٨‬ٽٍٿ یتې پتً متٍثٍي شٍګتً ش‪٩‬ٵیتذ‬ ‫ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫کړي ثٌ شٌالًِ کړي ٌٌ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی ًٌشتً ِتًب ‪٨‬ٽمتٍ ثِتص‪٩‬وثه ًٌکتړی ٌ‪ ،‬نٍمتٍړی ټتً‬
‫مًٍنۍ ژخې پاصٍ پٌشً پً څٽًٌٍ نًٌٍ ژخٍ (‪٨‬تٌيب ‪ٰ ،‬تجًيس ‪ ،‬ثًهٌ ثٌ ثنګٽیيست ) خجنتوې‬
‫ًٌث ‪٬‬ږېوه ‪.‬‬
‫هیٍه‬ ‫هثمٌیکج پً ليٯ هثٰ٭ج ثٌټْ هؼيجه ټً پیپ رسه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫ٰ‪٩‬جٻ ‪ ،‬ث‪٬‬یَمن ثٌ مصفٌک ؼيجهي مرش پً ٘ٱض هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ؼيجه شً‬
‫ثهثمً ًٌکړه‪ .‬نٍمٍړی چې پً هې ټٍټً مٍهه کې یې هثِيمٍ ثمجًس پً ًىربي ٔتًٍثکې‬
‫٘جـذ پً نیجخض ‪٬‬ړیصٍح هًټٍه‪ ،‬هؼيجهي شٕکیيشٍ پً خیيخیٽٍ ن‪٥‬تجمٍ ثٌ‬ ‫همرشـٵج‬
‫مٽکٍ خٌلٍ کې یې لپپ لومض شً ثهثمً ًٌکٍټً ‪ ،‬شٌڅٍ پً ‪ ۸۸/۸۸/۱۱۸۴‬متیيهي نیټتً ه‬
‫پجکّصج پً پيٍمینً ثِيٿ ثخجه کې ه ډثً هښمن پً یٍه شًٌٌیّصٍ خٌیو کې هٔيجهس‬
‫ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬

‫‪402‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین پً ٔيجهس ‪٬‬ربګٍنٍنً‬

‫ټً ٔيجهس ًٌٌِصً هنٍمٍړي هٔيجهس پً ثړه خیيخیپ‬ ‫ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫پی٭تتجمٍنٍ هنٍمتتٍړي رسه ه‬ ‫‪٬‬ربګٍنٍنتتً څٌګنتتو ٔتتٍٻ‪ .‬کتتً ټتتً یتتٍې لتتٍث ه لٍثلتتٍ‬
‫مّٽانجنٍ همینې څٌګنوٌنً کٍټً‪ ،‬ټً خٽې لٍث ههښمن ټمٍث ٔتٍیٍ ث‪٤‬يتجًثشٍ ثٌ شدرصتٌ‬
‫څٌګنوه کړه‪ ،‬چې نٍمٍړی شٌکٍمً ههښمن هًِبګٍ ث‪َ٬‬ی ثٌ هنړیٍثٻ کٱتٌ پتً ٌړثنتوې‬
‫ث‪٬‬یَمن مؽجىو ٌ ‪.‬‬
‫هٔيجهس پً ثړه ټتٍمړنی پی٭تجٿ هثِتيمٍ ثمتجًس ه‬ ‫ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫ًىربي ًٍٔث ٌ‪ ،‬هًىربي ٔتًٍث پتً شّتٽیصٍ پی٭تجٿ کتې ټٍټتٍ (پتً ډیتٌه لٍثٔتینۍ رسه‬
‫لربٍٔټٍچې هثِيمٍ ثمجًس هًىربي ٔتًٍی ‪٬‬تړي ٌشتيل ؼيتجهي ثٌ‪٨‬ٽمتٍ ٔم‪ٙ‬تیض‬
‫٘جـذ ـٱ‪ ً٥‬هللا مرشٌٍی (ډثکټٌن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬ ‫مفًبٿ مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫شٵدٽً هللا)ه هښمن پً یٍنجځٍثمنٌهثنً شًٌٌیّتصٍ خٌیتوکې پتً ٔتيجهس ًٌِتیو‪ .‬ثنتجهلل‬
‫ٌثنجثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫‪ ‬هٔتيجهس ټتً ثمٽتً ه نٍمتٍړي‬ ‫ثِيمٍ ثمجًس ه ډثکټٌن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵتج‬
‫ٌثټو(هثِيمٍ ثمجًس هًىربي ًٍٔی ‪٬‬ړي ؼيجهي ثٌ ‪٨‬ٽمٍ ٔم‪ٙ‬تیض مفتًبٿ مٍټتٍي‬
‫ـٱ‪ ً٥‬هللا ) ‪ًٌٌ ،‬ڼٍ‪ ،‬ه نٍمٍړي هًنتې کتًٍنۍ ثٌ ه ثِتيمٍ ثمتجًس‬ ‫ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ټٍټٍ مؽجىوینٍشً ه ش‪َ٩‬یض ثٌ شّتٽیض مٌثشتذ ٌړثنتوې کتٍي‪ .‬څٌنګتً چتې نٍمتٍړي ه‬
‫ؼيجه پً الًه کې لپپ ًٌؿ لپپ لتجټٶ ثٌ مجټتک ‪ ‬شتً ِتپجًټی ‪ ،‬ه هللا ش‪٩‬تجټی ټتً‬
‫هًخجً څمً ًٌ شً ه ٌٰهٌُ ؼنض ‪ٍ٬‬ښصنً کٍي‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یتې ٴٌیدجنٍشتً ىت‪ ،‬ټتً ثټيتٍ‬
‫هًخجً څمً ؼمیپ ٘رب ثٌ ‪٥٨‬ی‪ ،‬ثؼٌ ‪ٍ٬‬ثړي‪.‬‬
‫ه ؼيتتجه پتتً الًه کتتې ه نٍمتتٍړي ىٽتتې ځٽتتې هٍیتتجس ٴتتوً ٌړ ٌې‪ٔ ،‬تتيیو ډثکټتتٌ‬
‫‪ ‬هلپپ ژٌنو شٌپجًً ه ثٔ٭جٻ پً ٌړثنوې ه مدجًٍې پتً مٌتوث‬ ‫ن‪ٙ‬ريثټوًن ـٵج‬
‫کې پجيت ٍٔ‪ ،‬چې هښمن ه هه مٌړثنً ثٌ ه ؼيجه پً الًه کتې ٰ‪٩‬جټٌتض نٕتٍثی خٌهثٔتض‬
‫کٍالی ‪ٌ ،‬ثٴ‪٩‬ج ه نٍمٍړي ٔيجهس ه ثِيمٍ ثمجًس ثٌ ټٍٻ ثٰ٭جنّصج ټپجًه ټًٍتً ‪ٜ‬تجً‪ً٩‬‬
‫هه)‬

‫‪403‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً ٔيجهس ًٌٌِصً هښمن ى‪ ،‬هې مّتةٽې شتً پتٌثك‬ ‫ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ثن‪٩‬کتجُ ًٌکتړ ثٌ هثیتٍ ِتًبه خٌیتج ٌخٽٽتً‪ .‬هثٍثهې ثًٌپتج پتً نتٍٿ هثمٌیکتج‬
‫ًثډیتٍ پتً نجمتً ٰ‪٩‬جټیتض کتٍي ثٌ‬ ‫ځجنګړې یٌ‪٬‬ٽګٌې ًثډیٍ چتې پتً پاتصٍ ژختً هثٍثه‬
‫٘تجـذ‬ ‫هـٵتج‬ ‫هثمٌیکج هـکٍمض ًِمٍ ن‪ ٌ٥‬لپٌٌي‪ٌٌ ،‬یپ چې ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵتج‬
‫هؼيجهي شٕکیيشٍ ِصٍ ٰٵٌثس (هميشیٌ) ثٌ مدصکتٌ م٭تَ ٌ‪ ،‬چتې خیيخیٽتې ن‪٥‬تجمٍ ثٌ‬
‫چجًې یې ِمدجټٍټې ‪ .‬هښمن هنٍمتٍړي ٔتيجهس ټٍیتً الِتصً ًثٌړنتً ٌخٽٽتً ‪ ،‬لتٍ‬ ‫مج‬
‫مؽجىوینٍ پً ‪٬‬ربګٍ کې ٌٌیپ چې هنٍمٍړي ځجی شٖ نً هی خٽکې الًه ختً یتې ٌپجټتپ‬
‫يش‪.‬‬
‫مؽجىتو مٍټتٍي ؼتيٻ ثټتوین‬ ‫پً هې ثړٌنو هٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ پتيً نٍمیتج‬
‫هم‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ ټً الًې یٍ هثِې پی٭جٿ نرش کړ‪ ،‬چې ټتٍٻ هًهمتن ٍړٌنتً یتې ټکتًٍ‬ ‫ـٵج‬
‫کړٻ‪ ،‬هث ث‪٨‬يمیً چې ټً ؼمٽٍ ثٌ کٽاشٍ یتې هثیتا ثٌ شٍکتپ ‪٨‬ٽتی هللا خڅتٌي ثًٌي پتً‬
‫النوې شٍګً هه ‪.‬‬
‫ځجنګړی پی٭جٿ‬ ‫همرش ٌٍی پً ٔيجهس همٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫َىض نَ ْفدًَُ ٌَ ِمتنْ ُي ْ‪َ ،‬متنْ‬
‫جٻ َ٘وَ ٴٍُث َمج َ‪٨‬جىَوُ ٌث هللا َ‪٨‬ٽٌَْ ًِ َٰ ِمنْ ُي ْ‪َ ،‬منْ ٴ َ‬ ‫ِم َن ثټْ ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫ني ًِ َؼ ف‬
‫ًي – ثالـَثح ‪-۱۴‬‬ ‫ًَ ْن َص ِ‪َ ٌَ ٌُ ٥‬مج َخوَّ ټٍُث شَ ْد ِو ع‬
‫ه ثٰ٭جنّتتصج متتؤمن ثٌ مؽجىتتو ٌټّتتً ثٌ ټتتً ٘تتٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګتتٌٌرسه ؼنګیتتوٌنکٍ‬
‫مؽجىوینٍ!‬
‫ثټّيٿ ‪٨‬ٽیک‪ًٌ ،‬ـمض هللا ٌخٌکجشً!‬
‫شٌ ىٌڅً ټً ممً ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌ ثملؤمنین ـٱ‪٥‬تً هللا ‪ ،‬رسښتنوٌنکٍ مؽجىتوینٍ ثٌ‬
‫لپپ ځج شً ه ؼيجه ثٌ رسښنونې هالًې هیٍه رسښنوٌنکٍ مؽجىو ‪ٔ ،‬يیو ن‪ٙ‬یٌثټوین‬
‫( ـٵج ) ه ٔيجهس شربیکٍ ٌثی‪ ، ،‬هللا ش‪٩‬جټی هې نٍمٍړی پً لپپ هًختجًکې ه ٔتيیوثنٍ‪،‬‬
‫٘ویٵینٍ ثٌ ٘جټفینٍ پً ؼمٽً کې ٴدٍٻ کړي‪.‬‬

‫‪404‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌٌڼٍ ! ه هللا ش‪٩‬جټی پتً الًکتې ٔتيجهس ى٭تً ټتٍړ ثٰصمتجً هی چتې ًِتٍٻ ثکتٌٿ‬
‫‪ ‬ټً لپپ ټٍٻ ثٰ‪ٝ‬تٽیض ثٌ ټٍړمٵتجٿ رسه رسه ه ى٭تً ‪ٍ٬‬ښتصنً کتړې ثٌ پتً‬
‫مدجًکٍ ثـجهیعٍکې هٔيیو ًِب مٵجٿ ِصجیٽی‪.‬‬
‫ٔيجهس یٍ ځجنګړی ٌیجړ ثٌ ِ‪٩‬جهس هی چې یٍثځې ه هللا ش‪٩‬جټی ممٽ‪ ٚ‬خنوه ګج‬
‫ًٌخجنوې ٌیجړٻ کیږي ‪ٔ ،‬يجهس ٰ‪ٝ‬یٽض هی چې ه ؼيتجه ه الًې ه ‪٬‬تًٍه مؽجىوینٍپتً‬
‫ن‪ٙ‬ی ذ کیږي ثٌ خجاللٌه ٔيجهس پً م‪٩‬نٍي ټفج‪ ٣‬ه مؽجىو مٍٰٵیض هی چې ه ى٭ً پتً‬
‫ٌِیٽً ه څاٍب ش‪٩‬جټی ه ً‪ٜ‬ج مًٍه ګٌځٍ ثٌ پً خوٻ کې یې ه ؼنض ثټٱٌهٌُ پً شٽپجيت‬
‫ن‪٩‬مصٍنٍ نجٌٍٻ کیږي‪.‬‬
‫مّٽا مؽجىو ٌټًّ ! نن چې ٍمٍنږ ‪٬‬یٌيت مؽجىتوین ټتً لپتپ ىیتٍثه څمتً ه‬
‫هٰج‪ ٧‬پً ِنګٌٌکې ټً یٌ‪٬‬ٽګٌٌ رسه پً مٵجخٽً ټګیجهي هللا ش‪٩‬جټی ه ى٭ٍا ه ٔتيجهشٍنٍ ثٌ‬
‫ٴٌخجنیٍ ټً ٌؼې پً ه‪٬‬ې شجًیمې مٵجخٽې کې ډیٌ ًِب ٰصٍـجس ًٌپً خٌلً کتړي‪ ،‬هثِتې‬
‫ٰصٍـجس چې م٭ًٌٌ هښمن یې ټً لپپ ټٍٻ پٍځٍ ثٌ شمنیکتٍ ځتٍثک رسه رسه ِتمض‬
‫ٌثًل‪١‬جکړی ‪ ،‬ه شیاصې الًه یې شٌې ًٌکً کړې ثٌ نړیٍثٻ ٌؼجىض یې شتٌ پاتٍ ًٌالنتوې‬
‫کړی‪.‬‬
‫ًٌٌڼٍ! هؼيجه الًه ه ٴٌخجنیٍ ثٌ رسښنونٍ الًه هه ‪ ،‬ه ؼيجهي ٴٌخجنیٍ ه‪ ً٬‬ټتړ ه‬
‫ثـو پً شجًیمې ‪َ٬‬ثکې ه ـلس ـمَه ‪ ‬ټً ٔيجهشً پیپ ثٌ ه څٍثًټٍِّتٌٍکٽٍنٍ‬
‫پً شیٌیوٌ رسه ال ىموثِې ؼجًي هه ‪ٔ ،‬يیو ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ى‪ ،‬هثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هـجکمیض‬
‫پتً مدتجًٍه کتې ه ه‪٬‬تې ٌیتجړمنې الًې یتٍ الًٌی ٌ چتې‬ ‫ثٌهلپپ ګٌث ىیتٍثه هثٍثه‬
‫ختتجآللٌه لپتتپ آًمتتج شتتً پکتتې ًٌِتتیو‪ ،‬هللا ش‪٩‬تتجټی هي یتتې ٔتتيجهس ٴدتتٍٻ کتتړي ‪.‬‬
‫ٔيیو ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ٍمٍنږ ه کًٍنۍ نً ټٍمړنی ٔيیو ثٌنً خً ثلٌنی ٔتيیو ٌي‪ .‬خٽکتې ه‬
‫ټٍټً کًٍنۍ ه ؼيجه ثٌ ٔيجهس کتًٍنۍ هه‪ ،‬ه هللا ش‪٩‬تجټی ه ن‪٥‬تجٿ ه شفکتی‪ ،‬ثٌ ه‬ ‫ـٵج‬
‫ىیٍثه ټً ـٌی‪ ،‬نً ه هٰج‪ ٧‬پً الًه کې یې ٔيجهس شٌټٍټٍ ِتًب آًمتج هی‪ ،‬مجشتً لپٽتً ه‬
‫ىیٍثه ه ىٌٔيیو پً ٔيجهس کیوٌ هث ‪٬‬د‪ً ً١‬ثځې چې کجٔکٍ ه‪ ً٬‬ه ٔيجهس شتجًیمٍ‬
‫‪٨‬مٌ ډیٌه خٌلً پً هې آًمج کې شیٌه کړې‬ ‫ٌیجړ ٍمج پً خٌلً ٍٔی ٌثی ‪ ،‬مج ه لپپ ٰج‬

‫‪405‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫چې کٽً خً مٍ هٔيجهس ثٰصمجً پً خٌلً کیږي ‪ ،‬ثټفمو هلل مٍنږ ثٌشجٍِ مّتٽانج یتٍ ‪،‬‬
‫ثٌ مّٽانج ه لوثی پً الًکې ٔيجهس هٌمٌه لٍښٍي ټکً کجٌٰث چې ه هنیجیٍ ژٌنتو‬
‫لٍنوٌنً ثٌ ن‪٩‬مصٍنً لٍښٍي‪.‬‬
‫مّٽانٍ ثٰ٭جنجنٍ ثٌ ګٌثنٍ مؽجىتوینٍ ! ٍمتٍنږ ‪٬‬یتٌيت ٌټتْ ټتً شیتٌٌ هًی نیمتٍ‬
‫ًٌکتٍي‪ ،‬ه‬ ‫ټّیٌَ ًثىیيس پً لپپ ىیٍثه کې ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هشفکی‪ ،‬پً ‪ ٌٛ٬‬ٴٌختج‬
‫ى٭ٍا رسښنونې ثٌ ه ؼيجه پً الًه کې شًٍې ٔتٍې مدتجًکې ٌینتې ډیتٌې ٴیمصتٍ هي ‪،‬‬
‫مٍنږ شج ٍِ ټٍٻ خجیتو ه ى٭تٍا ه ٌینتٍ هًنتجٌی ٌکتړٌ ثٌ ه ى٭تٍا ه ٌینتٍ ثٌ ٔتيجهشٍنٍ‬
‫هًنجٌی پً هې رسه کیږي چې مٍنږ ه هللا ش‪٩‬جټی ه ن‪٥‬تجٿ ه شنٱیتي ثٌ ثِتيمٍ ِتپیڅٽیٍ‬
‫ثـکجمٍ پیٌٌي ٌکړٌ ‪ ،‬ؼيجهي ٘ٲ مٍ مصفو ٌِجشٍ ‪ ،‬هلپٽٍ مرشتثنٍ ث‪٠‬ج‪٨‬تض ٌکتړٌ ثٌ‬
‫ٌټْ ه آًثمۍ ثٌ ٍِکجټۍ ټپجًه کجً ٌکړٌ‪.‬‬ ‫هلپپ ځًٍیو‬
‫ًٌٌڼٍ ! ټً کجٌٰثنٍ رسه همٵجخٽې پً ٘ٲ کې ٍمٍنږ ه مؽجىتوینٍ ٔتيجهس ٍمتٍنږ‬
‫هکجمیجيب المپ هی نً ٍمٍنږ هنجکجمٍ المپ‪ٍ .‬مٍنږ ه نجکجمٍ المپ خً ٍمٍنږ ثنفٌثٯ ثٌ ه‬
‫ٔيیوثنٍ ټً مدجًکٍ ٌینٍ رسه لیجنض ثٌ شٱٌٳ ٌي چې هللا ش‪٩‬جټی هی مٍنږ ثٌ پً مؽمٍ‪٧‬‬
‫کې ټٍٻ ثِيمٍ ثمض ټً ه‪ ً٬‬ميٽک ل‪ ٌ١‬څمً ٌژ‪ًٍ٬‬ي‪.‬‬
‫ٌثټّيٿ‬
‫مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫‪۸۱/۸/۸۳۴۱‬ىت ٳ‬
‫‪۱۱/۱/۸۴۱۱‬ىت ٓ تت ‪٨2/٨٨/1٨٨2‬ٿ‬
‫ه ٔيیو ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین هٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ىت‪ ،‬ه‪٤‬تجىٌي ؼٍړښتض ‪،‬‬ ‫ټکً ‪ٌ٨‬ح چې ٌثیٍ (ثټٍټو رس أخیً ) ن‪ٙ‬یٌثټوین ـٵج‬
‫٘تجـذ‬ ‫ٔم‪ٙ‬یض ‪ٰ ،‬کٌ ثٌ کٌهثً ټً ثړلً هلپپ مؽجىو پيًمٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ژٌنوی معجٻ ٌٌ‪ ،‬نٍمٍړي شً هللا ش‪٩‬جټی لًٍث ښجیّصً ‪ ،‬ؼيثخً ثٌ ټتً ٔتٍکصً ډکتً ٴیجٰتً‬

‫‪406‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌکړې ٌه ‪ ،‬ه ِیٌس ټً ثړلً لتًٍث مصٍث‪ٜ‬ت‪ ٪‬ثٌ لجکّتجً ِتړی ٌ‪ ،‬چتې ىتٌ چتج یتې پتً‬
‫مؽٽْ کې ه شٍث‪٘ ٪ٜ‬ٱض هًک کٍالی ٍٔثی ‪.‬‬ ‫ټٍمړ‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هًىربي ًٍٔث یٍ شن ‪٬‬ړي چې ټً ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ رسه نږهې‬
‫ٌِیوټی هی ‪ ،‬هنٍمٍړي هٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ًثشً ٌٌیپ ( ډثکټٌ ٘جـذ پتً مؽجټّتٍ کتې‬
‫ىمیًٕ پً ډیٌه ـٍ٘ٽً ثٌ پجلً ثِصوالٻ رسه لپٽً لربه ٌړثنوې کٍټً ‪ ،‬چتې څتٍک ختً‬
‫ه‪٨‬مٌ ټً ټفج‪ ً٤‬پتٌې مرشت ٌ ډیتٌ ثهح یتې ًٌرسه کتجٌٌ ‪ ،‬ډیتٌ متؤهح ثٌ مفتًبٿ ٌ ‪،‬‬
‫ى‪ًٌ ،‬خاٽې ٌه ‪ ،‬ژخً ختً‬ ‫هِیٌس پً ښکيٌٌ رسخیٌه هللا ش‪٩‬جټی ښجیّصً ًٍ٘س ثٌ ځٍث‬
‫یې ىمیًٕ ههللا ش‪٩‬جټی پً ىکٌ ملوه ٌه‪ .‬ټً خې ٌٍټٍ رسه مٌِصً ثٌ ِمجٌس یې ىمیٕنی‬
‫‪٨‬جهس ٌ ټً ٌٰيض ‪٨‬دجهثشٍ نً ‪٨‬يٌه یې ىمیًٕ نٱيل ‪٨‬دجهثس ى‪ ،‬کٍٻ‪ ،‬رسه ټتً هې چتې‬
‫لٍٔ‪١‬د‪ ٍ٩‬یې ‪٨‬جهس ٌه‪ ،‬لٍ پً ميمٍ مّةٽٍ کې یې ښً ؼویض هًټٍه ثٌ ټً مّجبٽٍ رسه‬
‫یې ِ‪١‬فٍ چٽنو نً کجٌٌ ‪.‬‬
‫کًٍنۍ یٍه ه‪٬‬د‪١‬ې ٌړ مؽجىوه ثٌ ٔيجهس پجټً کًٍنۍ‬ ‫ـٵج‬
‫کًٍنۍ ټٍمړی ٔتم‪ ٚ‬نتً هی‪ ،‬چتې هنړیتٍثٻ‬ ‫هـٵج‬ ‫ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫کٱٌ هخٌیو ىوٯ ګٌځٍ ثٌ هٔتيجهس ټتٍړ مٵتجٿ شتً ًِتیږي‪ .‬کتً څتً ىت‪ ،‬هنٍمتٍړي‬
‫ٔيجهس هؼيجهي ٘ٲ ټپجًه ټٍیً ‪ٜ‬جی‪ ً٩‬هه‪ ،‬لٍ ههٌی هکًٍنۍ ټپجًه ٔتجیو هٔتيجهس‬
‫٘تجـذ کتًٍنۍ‬ ‫هثپیاً کٍمً ٍٰٳ ثټ‪٩‬جهه ثٌ ‪٬‬یٌمًبٴدً پیاً ٌنً ثٌيس‪ .‬ځکً هـٵج‬
‫چې شٌثًٌِ کٍٿ کٌهثً ظجخض کړی هی‪ ،‬نٍ هثٰ٭جنّتصج ثٌ ثِتيمٍ نتړ پتً ِت‪١‬فً ه‬
‫‪٬‬جٍیجنٍ ثٌ ٔيیوثنٍ یٍ منفرص خً ٌٰه لجنوث ًٌشً ٌیٽی ٍٔ‪ ،‬چې یٍثٍې یې هثمٌیکتجیٍ‬
‫ثٔ٭جٻ پً شیٌٌ ‪ ۸۱‬کٽٍنٍ کې هنجًینً ‪ ،‬ښځینً ‪ ،‬مجٍٔمٍ ثٌ مرشثنٍ ٔتيیوثنٍ ش‪٩‬توثه ‪۱۱‬‬
‫شنٍ شً ًِیږي ‪.‬‬
‫هٔج‪ ٌ٨‬لربه‪:‬‬
‫چې پً ختٌػ یې خٽتً لاصً نً ځجًیږي‬
‫هی‬ ‫ٔيجهس مٍ شٌ ثِانً پًٍې هن‬

‫‪407‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هث یٍثٍې ثمٌیکجیٍ ‪٠‬ج‪ٍ٬‬س نً هی چې مٵجخٽې شً یې هې کًٍنۍ هٔيیوثنٍ ټاتکٌ‬

‫ٌړثنوې کړی‪ ،‬خٽکې شٌه ې پمٍث ه ًٌٍٔي ٌٰ‪ٍ٨‬نیض پً ٌړثنوې ى‪ ،‬هؼيجه پً ميجٻ هې‬
‫کًٍنۍ ګڼ ٔمیٌ ٔيیوث ًٌکړي هي ‪.‬‬
‫هث کًٍنۍ ټً هې ثړلً ى‪ٍٰ ،‬ٳ ثټ‪٩‬جهه ثٌ ه‪٬‬د‪١‬ې ٌړ مؽجىوه کًٍنۍ خٽتپ کیتوثی‬
‫يش‪ ،‬چې یٍثٍې ټً یٍه کًٍه هپنځٍ شنٍ نٍمٍنً یې ه کٱٌي ښکیيک پً شًٍ ټیّتض کتې‬
‫ٔصٍ ټٌي ‪.‬‬
‫چې ه‪ ۱۱۱۸‬ټٍمړي کجٻ ه ؼنًٍ پً ‪ ۴۸‬مً یې ثِتيمٍ‬ ‫مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ن‪٥‬جٿ شً هٌٰجهثً ثٌ کٱٌ شً هرس نً ټیټٍټٍ پً ؼٌٿ یې نٍٿ هکٱجًٌ پً شًٍ ټیّتض کتې‬
‫چې ه ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ هِدصمرب پً ‪ ۸۴‬یې نتٍٿ شتًٍ ټیّتض‬ ‫ٌټیکپ ٍٔ‪ .‬رسثػ ثټوین ـٵج‬
‫چې ه ‪ ۱۱۸۱‬ٿ کجٻ ه ؼتٍ پتً ‪ ۱۱‬یتې نتٍٿ شتًٍ‬ ‫شً هثلپ ٍٔ‪ .‬ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫چې ه ‪ ۱۱۸۸‬ٿ هٰربًٌ‬ ‫٘جـذ ًًٌٌ ـجؼٍ لٽیپ ـٵج‬ ‫ټیّض شً هثلپ ٍٔ‪ .‬هـٵج‬
‫چې ه ‪ ۱۱۸۸‬ٿ کجٻ همی‬ ‫پً ‪ ۱‬مً یې نٍٿ شًٍټیّض شً هثلپ ٍٔ‪ٔ .‬يیو خوًثټوین ـٵج‬
‫پً ‪ ۸۸‬مً یې نٍٿ پً شًٍ ټیّض کې ٌټیکپ ٍٔ‪.‬‬
‫ثمٌیکجیٍ ٍخٌځٍثک نن ِتدج هخرشتي نتړی یتٍثٍینی ٍخٌځتٍثک خٽتپ کیتږي‪ ،‬چتې‬
‫هلپٽې یکً شجٍ پً ثٌػ کې ىیڅٍک ههښمن پً ٘ٱض نً يش ٍ‪٬‬مٽی ثٌ پٌټپّې ىڅتً‬
‫کٍي چې هنړ پً ٌچٍ ثٌ خفٌٌنٍ خجنوې لپٽً ٌټکً ټینګً کتړي‪ .‬ثمٌیکتجیٍ ٍخٌځتٍثک‬
‫هلپٽې ثِصوًثؼٍ ټیکنجټٍؼۍ‪ ،‬نړیٍثٻ ميشړ‪ ،‬شجظیٌګتيثًي ثٌ ثٴص‪ٙ‬تجهي ٴتٍس پتً متټ‬
‫نړیٍثٻ ِیجال ثٌ ثشٍمٍ ثخٌٴوًشٍنً ى‪ًٌ ،‬شً‬ ‫هثِې مٌـٽې شً ًِیوټی چې ـصی پمٍث‬
‫هشّٽی‪ ،‬رسٌنً ټیټٍي ثٌ خٌاليس یې پً ًِمیض پیژ ‪ ،‬مګٌ هثچې هىمتوې ٍخٌځتٍثک‬
‫کتًٍنۍ پٌټپّتې‬ ‫پً مٵجخپ کې هثٰ٭ج ثٌټْ هنًٌٍ مؽجىوینٍ ثٌ پٌګنٍ ‪ٍ٬‬نوې ـٵتج‬
‫ثٌ خٌیوٌنتً‬ ‫ؼن‬ ‫مٵجٌمض شً هٌثٿ ًٌکٍي ‪ ،‬ههښمن ىی پٍځی ٰٕجً‪ ،‬شدٽی٭جس‪ًٌ ،‬ث‬
‫٘تجـذ هپتجک‬ ‫یې ‪َ٨‬ٿ نً يش مصَټَٻ کٍالی‪ ،‬ټً هې څمً ښکجًي چې همرشت ـٵتج‬
‫ؼيجه ثٌ ممٽ‪ٙ‬جنً مٍٴٲ ټً خٌکصً هللا ش‪٩‬جټی هٌی شً لًٍث ًِب ثِص‪٩‬وثه‪ ،‬ٴٍي ثیتا ثٌ‬
‫ٴتجرص‬ ‫ًٌکتٍٻ ثٌ ثِتصٵجمض هثنّتج‬ ‫‪َ٨‬ٿ ًٌن‪ٙ‬یذ کړی هی‪ .‬ځکً شٌهې ـوه ٴٌختج‬

‫‪408‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪٠‬جٴض هشٍث لربه نً يش خٽپ کیوثی‪ ،‬شٌڅٍچې ٍٰٳ ثټ‪٩‬جهه ثټيٍ نرصس ثٌ ثن‪٩‬جٿ ًٌرسه‬
‫مپ نً ٌي ‪.‬‬
‫ًٌٌِصۍ لربه‬
‫پً پجی کې هیجهٌنې ٌړ خٍټٍ چې ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین پً ٔيجهس رسه هښمن خجیو‬
‫هثٰکٌ ٌنً کړي‪ ،‬چې کٍمً ټٍیً خٌیج یې شٌالًِ کړې هه ثٌ ؼيجهي ٘ٲ یتې ټتً شٽپتجشې‬
‫ٍیج رسه ممجمن کړ‪ ،‬هښمن خجیو پً یجه ٌټٌي‪ ،‬چې ٔيجهس ٍمٍ هالًې ى٭ً منَٻ هی‬
‫چې ىٌ مؽجىو یې ٌبنج ټٌي‪ .‬هٔيیو ٌینتً هثِتيٿ ډیتٍې شتً ه شیٽتٍ ـیعیتض ټتٌي‪ .‬ه‬
‫ٔيیو ٍل‪ ،‬همدجًٍې پً شًٌٍ شٌ میٍ کتې هًڼتج ثٌ ځٽیتوٌنکٍ مٕتجٻ ًٌٻ ټٍختٍي ‪ .‬پتً‬
‫ٔيجهس رسه مؽجىوین کمیږي نً خٽکې نًٍ ى‪ٍ ،‬یجشیږي ځکً ههللا ش‪٩‬تجټی پتً الًه کتې‬
‫هرس یج مجٻ ثنٱجٳ څٍ خٌثخٌه ٍیجشً نصیؽً ټٌي ‪.‬‬
‫نٱْ ثٌ ځج لٍ شٌ مجٻ ډیٌ ثًٍښصمن هی‪ ،‬کً څٍک ههللا ش‪٩‬جټی پً الًه‬ ‫نٍ ثنّج‬
‫کې نٱْ ٘وٴً کړي مٍ پً هې ثیا ټٌٌ چې ههه هٌینٍ پً خٌکض خً هؼيتجه میتوث‬
‫شً پً ِٽګٍنٍ ځٍثنج ـجرضیږي ثٌ ههه الًه خً ش‪٩‬ٵیدتٍي‪ .‬ځکتً ههللا ش‪٩‬تجټی ‪٨‬تجهس پتً‬
‫ِدیپ هللا خجنوې څٍ چنوه ٍیجشتً نصیؽتً مٌشدتٍي ثٌ‬ ‫ىموې ؼجًي هی‪ ،‬چې پً ثنٱجٳ‬
‫کً څٍک پً هې الًه کې یٍه هثنً شٌلجًٌه النوې کړي ى٭ً خً ثٌه ٍِه هثنې ًثًٍ‪ٍ٬‬نٍي‪.‬‬
‫پً ٔيجهس رسه خً هؼيتجه‬ ‫نٍ خنجء مٍ ثیا ټٌٌ چې ه ډثکټٌ ن‪ٙ‬یٌ ثټوین ـٵج‬
‫کتًٍنۍ ختې څٍکتً يش‪ ،‬خٽکتې هللا ش‪٩‬تجټی ختً ه‬ ‫٘ٲ کمًٌَی نً يش ثٌ نتً ختً ـٵتج‬
‫‪.‬‬ ‫نٍمٍړي ن‪ ،٩‬ثټدوٻ پیوث کٍي‪ ،‬شٌڅٍپً ښً ٔج هنٍمٍړي ؼيجهي الًه ٌپج‬
‫(ًـمً هللا ش‪٩‬جټی)‬

‫❊❊❊‬

‫‪408‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ جان صاحث ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً ‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫پیوثیاض ثٌ ه ژٌنو ثخصوثيئ ـجالس‬
‫مٍټٍي مفمو ؼج ( ممٽ‪ ) ٚ‬چې پً مٍټٍي ثـموؼج یتې ىت‪ٔ ،‬تيٌس هًټتٍه ه‬
‫ـجؼٍ ‪٨‬دوثټٌ ٯ ٌٍی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىت ٳ کجٻ چې ‪ ۸۴۳۱‬ىؽٌي ٔميس رسه ِمٍ لًٍي ‪،‬‬
‫ٌالیض هٴتٌه ختج‪ٌ ٫‬ټّتٍثټۍ هخٌټتې پتً کتيل کتې پتً یتٍه‬ ‫پً لپپ ث٘يل ټجټٍيب ه ‪َ٬‬‬
‫هینوثًه ثٌ ؼيجهپجټً کًٍنۍ کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪.‬‬
‫نٍمٍړی چې پً یٍه هین پتجټٍنکٍ لجنتوث کتې ٍیږیتوټی ٌ‪ ،‬ټتً ډیتٌ کٍچنیتٍث‬
‫هلپٽې کًٍنۍ ټً لٍث هینٍ ٍهه کړٌ شتً ِتٍٳ کتړثی ٔتٍ ثٌ هلپتپ کتيل همّتؽو ټتً‬
‫ميثمجٿ څمً یې ثخصوثيئ هینٍ ش‪٩‬ٽیاس پیپ کړٻ ‪.‬‬
‫نٍمٍړي چې پً لپٽً ِتیمً کتې یتٍ ثخصتوثیٍ ٍهه کتړې ټتً لپتپ ثِتصجى مٍټتٍي‬
‫٘جـذ څمً شٌرسه کړې ه پنځٽْ کٽنۍ ‪٨‬مٌ شتً پتً ًِتیوٌ ه‪٨‬ٽت‪،‬‬ ‫‪٨‬دوثټفی یَهث‬
‫هشٌالًِ کٍټٍ پً شکپ هپجکّصج ٴدجیيل ِیمې شً پً ِتٱٌ الړ ثٌ هؼنتٍيب ٌٍیٌِتصج ه‬
‫ٌثڼً ه کړیکٍټ پً ِیمً کې پً ش‪٩‬ٽی‪ ،‬ثټٵٌآ موًًِ کې یې هینٍ ٍهه کړې پیپ کړې ‪.‬‬
‫پً هې موًًِ کې ټً څً ميجٻ هًُ ٌیٽٍ ًٌٌِصً هؼنٍيب ٌٍیٌِصج پً ث‪ًٌِ ،٥٨‬ک‬
‫ِیمً کې ه ٔيیو ٴجًي آٴج مفمو ‪َ٬‬نٍي موًِې هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ثملؽجىو شً الړ ‪ .‬پً ‪۸۴۹۹‬‬
‫ىت ٓ کجٻ کې ه ډیٌه ثِا‪٨‬یپ لج م‪٥‬يٌثټ‪٩‬ٽٍٿ موًِې شً الړ چې ټتً ى٭تً ًٌٌِتصً‬
‫یٍ هىنګٍ ‪ٜ‬ٽ‪٩‬ې پً شًٍه ٌړ ِیمً کتې ش‪٩‬ٽتی‪ ،‬ثټٵتٌث موًِتً کتٍ څتً ميتجٻ هًُ‬
‫ٌٌثیً‪ ،‬پً ىموې موًًِ کې ټً څً ميجٻ هًُ ٌیٽٍ ًٌٌِصً پً ‪ ۸۴۹۱‬ىت ٓ کجٻ کې پً‬
‫٘تجـذ‬ ‫ٌٍیٌِصج میٌثنٕج کې هًِب ؼيجهي ٴجبو مٍټٍی ؼيٻ ثټتوین ـٵتج‬ ‫ٔا‬

‫‪410‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫موًِې ؼجم‪ ً٩‬مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ شً هثلپ ٍٔ ثٌ ټً ىموې ځجیً یې ؼيتجهي ژٌنتو ىت‪ ،‬پیتپ‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫ه کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه‬
‫ه کمٍنیَٿ پً ليٯ هؼيجه پً ميجٻ مٍټٍي مفموؼج چې ه‪ٌ ً٬‬لض نٍی ځٍث‬
‫ٌ‪ ،‬پً ټٍمٍړي ځپ هلٍِض پً ٌالیض کې پتً ؼيتجهي ش‪ٌٜ٩‬تٍنٍ کتې خٌلتً ٌثلیّتصً‪.‬‬
‫٘جـذ ټً موًِتې څمتً ټتً نتًٌٍ مؽجىتوٌ ‪٠‬جټدتجنٍ رسه یٍځتجی‬ ‫نٍمٍړی خً هـٵج‬
‫هلٍِض ٌالیض ممصٽٱٍ ؼديجشٍ شً شٽٍ ثٌ پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې یې خٌلً ثلیّصً‪ ،‬چتې‬
‫٘جـذ پتً‬ ‫ټً ‪٨‬مٽیجشٍ ًٌٌِصً خً ه لٍِض ٌالیض مٌخٍ‪ ٟ‬ه خړي پً ِیمً کې هـٵج‬
‫مٕيًٍ ؼيجهي ‪ٍ٬‬نډ کې میٕض ٌ ‪.‬‬
‫٘جـذ پً مرشت هلٍِتض ٌالیتض ه ٰصفتې ‪ًٌ ۸۱‬ځنتۍ م‪ٌ٩‬کتً چتې‬ ‫هـٵج‬
‫هکمٍنیَٿ ‪ٜ‬و ؼيجه هميجٻ ميمً کجًنجمً خٽپ کیږي‪ ،‬مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ پً هې‬
‫٘جـذ ه پکصیج پتً‬ ‫م‪ٌ٩‬کً کې ګډٌ هًټٍه ثٌ کٽً چې لٍِض ښجً ٰصفً ٍٔ ثٌ ـٵج‬
‫مٌکَ ګٌهیَ خجنوې ش‪ٌٍٜ٩‬نً پیپ کتړٻ‪ ،‬مٍټتٍي مفمتوؼج ٘تجـذ ه ګٌهیتَ ښتجً شتً‬
‫٘جـذ پً ؼيجهي ٴٌثًګجه کې میٕض ٍٔ‪ .‬نٍمٍړي‬ ‫څیٌمً همیٽن پً ِیمً کې هـٵج‬
‫٘جـذ پً ؼيجهي شٕکیيشٍ کې شٌى٭ً ميجټً ؼيجه شً ثهثمً ًٌکتړه ‪ ،‬شٌڅتٍ پتً‬ ‫هـٵج‬
‫خٕپړه شٍګً هکمٍنیَٿ کمپٽً ټٍټً ٍٔه ثٌکمٍنیّصٍ ًژی‪ٌ ،‬پٌځېو‪.‬‬
‫شن‪٥‬یمٍ هًٌه ثٌ ټً خیض ثملجٻ څمً هٰج‪٧‬‬
‫ه مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ یٍ نږهې مٽګٌی ٴجًي ‪٩ٜ‬یٲ ٌثیٍ چتې هګٌهیتَ ټتً‬
‫نیٍټٍ ًٌٌِصً مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ رسه ټً لپٽٍ مٽګٌٌ هګٌهیَ ښتجً هخٌیاتنج پتً‬
‫ًیجِض کې میٕض ٍٔ هث ميجٻ هلپٽرسٌ ٌِٽً ٌثټٍ ثٌ شن‪٥‬یمٍ شجالنګٌٌ ټمٍث پتً ‪٨‬جمتً‬
‫شجِیّجشٍ چًٍ ګډ ٌ چې ټٍٻ هٌټصٍ شجِیّجس ثٌ ثمکجنتجس یتې ټتً ممتې چتًٍ کتٍٻ ثٌ‬
‫ٌټؽً کٍٻ‪ .‬پً هې ميجٻ هخې ؼٽدً ټٍپکٍثټٍ ثٌ مّٽفٍ ‪٬‬ٽتٍ ٌ‪ٜ‬ت‪٩‬یض هثِتې ٌ چتې پتً‬
‫ثِجنۍ یې ىیهج من نً ٍٔثی نیٍټی‪ ،‬لٍ مٍټتٍي مفمتوؼج ٘تجـذ هلپتپ ؼتٌأس ثٌ‬

‫‪411‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫میړثنې پً خٌکض ٌشٍثنیو چې هلپٽې ًٌِپجًٻ ٍٔې ثٌ ٔجٌلٍث ٌهثنیٍ ثمنیض ٌِجيت ثٌ‬
‫ټً چًٍچپجٌٻ څمً یې خچ کړي ‪.‬‬
‫ٴجًي ‪٩ٜ‬یٲ ٌثیٍ‪ :‬ه پکصیج ٌالیض پً مٌکَ ګٌهیتَ ښتجً کتې ٍمتٍ هًیجِتض ټتً‬
‫رسه ه ګٌهیَ هٍٰثبو ‪٨‬جمې ًیجِض ٌ چې ګڼ ٔمیٌ ـکٍمصٍ مٍټٌ ثٌ ٌِتجی‪ ٢‬پتً‬ ‫څن‬
‫کې ٌالړ ٌٌ‪ ،‬چې شٌهې ميجټً هچپجٌټګٌٌ الُ نً ٌ ًٌشً ًِتیوټی‪ .‬یتٍه ًٌځ څتً ګتًٌٍ‬
‫چې ه خې ؼٽدً ٌِٽٍثټٍ ټً ډټې څمً یٍ شن هې ٌهثنۍ شً ًث‪٬‬ٽی هی ثٌ ‪ٍ٬‬ښصپ یتې چتې‬
‫ه‪ٌ ً٬‬هثنۍ ٴد‪ ًٝ‬ثٌ ٌِجی‪ ٢‬یې ټٍټ کړي ‪ ،‬کٽً چتې مٍټتٍي مفمتوؼج ٘تجـذ ه‪٬‬تً‬
‫ټٍپکاً ټیوټی‪ ،‬نٍ ًٌ‪٬‬ٽی هی ثٌ ټً شٌټٽٍ ًٌٌِصً یې ټً هې ځجیً پّې ثلیّصی هی ‪.‬‬
‫ټږ ٔیدً ًٌٌِصً پً ګڼ ٔمیٌ کې ټٍپکاًث چې پً ‪٬‬ي ثٌ ټٍټ کتې یتې ٔتيٌس‬
‫هًټٍه ٍمٍ هًیجِض ممې شً ًث‪٬‬ٽپ ثٌ ‪ٍ٬‬ښصپ یې چې ټً مٍ رسه لربه ِپینً کړي ‪.‬‬
‫ٴجًي ‪٩ٜ‬یٲ ٌثیٍ ٍه هثِې ميجٻ ټً خٌیاتنج ًیجِتض نتً ًٌٌٌشٽت‪ ، ،‬چتې مٍټتٍي‬
‫مفمو ؼج پً هثِې ـجٻ کې چې ًثکټ شً یتې مٌمتۍ ًٌشېتٌه کتړې هه‪ ،‬ټتً یتٍه ډټتً‬
‫ټٍپکاًٌ رسه پً ؼنؽجٻ ثلصً هی ثٌ ًٌشً ٌثیٍ چې کً خیٌشً الړ نً يش نٍ ټً ل‪ ٌ١‬رسه‬
‫خً ممجمن يش‪ ،‬هه‪ ٍ٬‬کّج مرش ٌیپ چې مٍ شً نًٌٍ لٽکٍ ٌٌیپ چې پتً هې ًیجِتض‬
‫کې ‪٠‬جټدج ثٌيس ‪٠‬جټدج ډیٌ ښً لٽک هي ثٌ ًٌٔت پً نٌمً لربه ًٌرسه ليً٘ کړا‪،‬‬
‫لٍ مٍټٍي مفموؼج لربه ًٌ‪٬‬ربګً کړه ثٌ ًٌشً ٌیٍ ٌیپ چتې ىٌچتج هًشتً ٌیتيل چتې‬
‫‪٠‬جټدج ښً لٽک هي خو یې کړي هي‪ ،‬مٍ هخیض ثملجٻ هِجشنې پً مّةٽً کتې ډیتٌ ختې‬
‫ټفج‪ ً٤‬لٽک یٍ ثٌ ىیهج شً ثؼجٍه نً ٍٔ ًٌکٍالی چې ‪٨‬جمً ٔصمنۍ ټٍټ کړي‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬کّج چې ټً ٔکپ ثٌ کٌهثً څمً ‪٬‬ٽً ثٌ ټتٍټاًث ښتکجًیوٻ ٌیتپ یتې چتې‬
‫هميل مفجى ټً شن‪٥‬ی‪ ،‬رسه ش‪٩‬ٽٶ ټٌٌ ثٌ ‪ٍ٬‬ثړٌ ه ٍٰثیو ‪٨‬جمې پً ًیجِض کې پٍِصً ؼٍړه‬
‫کړٌ‪ ،‬مٍټٍي مفموؼج ًٌشً ٌٌیپ چې پً کٍمً الً ًث‪٬‬يل یت خیٌشً پً ىا‪ ً٬‬الً الړ ٔت‬
‫ثٌ ثؼجٍه نٕصً چې ه نًٌٍ ِیمٍ ‪ٍ٬‬نوې ه‪ ً٬‬مفٱٍ‪ ٣‬پجشً ځجی ى‪ ،‬ټٍټ کړا‪ .‬کٽً چتې‬
‫هې ٍٔکاًثنٍ همٍټٍي مفموؼج ٘جـذ ؼویض ٌټیو‪ ،‬نٍ خیٌشتً الړٻ ثٌ پتً هې شٍګتً‬
‫مٍټٍي ٘جـذ پً لپپ ؼٌأس رسه هخیض ثملجٻ ټً رسمجیٍ څمً هٰج‪ٌ ٧‬کړه ‪.‬‬

‫‪412‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ ـٱ‪ ً٥‬هللا رسه یې هثاٍ م‪ٙ‬جـدض‬ ‫ټً لپپ ؼيجهي مٵصوث ثٌ مرش ـٵج‬
‫ٔيیو مٍټٍي ٘جـذ مفمتو ؼتج شتً هللا ش‪٩‬تجټی پتً نتًٌٍ ِت‪٩‬جهشٍنٍ رس خیتٌه ه‬
‫ـٱ‪ ً٥‬هللا ه م‪ٙ‬جـدض ثٌ‬ ‫ډیٌٌلض ټپجًه ه لپپ ؼيجهي مرش مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫مٽګٌ شیج ٌیجړ ى‪ًٌ ،‬پً خٌلً کړی ٌ‪.‬‬
‫٘جـذ رسه ًٍ ځجی ثٌ ه‬ ‫نٍمٍړی ه لٍِض ثٌ ګٌ هیَ ټً ٰصفٍ ًٌٌِصً ټً ـٵج‬
‫ى٭ً پً ټٍټٍ مؽجټٍّکې یې ه ثمین ثټرس پً ـیغ ګډٌ هًټٍه‪.‬‬
‫٘جـذ رسه پً ټٍټٍ ى٭ٍ‬ ‫پً کجخپ کې ه شن‪٥‬یمٍ ؼګړٌ پً ميجٻ نٍمٍړی ټً ـٵج‬
‫٘تتجـذ ه شن‪٥‬یمتتٍ ؼګتتړه‬ ‫ىٽتٍ ځٽتتٍ کتتې متتپ پتجشې ٔتتٍی کتتٍمې چتتې ؼنتجح ـٵتتج‬
‫مجًثنٍ(ًخج ‪ِ ،‬یجٯ‪ ،‬ـکمصیجً ثٌ مَثًي ) شٌ منځ هٍِټې ثٌ یٌٍثټې پً لج‪ ٌ٠‬کٍټې‪.‬‬
‫٘تجـذ رسه یٍځتجی پتجشې ٔتٍی چتې‬ ‫ىموث ًثٍ پً ى٭ٍ مؽجټٍّکې ى‪ ،‬ټً ـٵج‬
‫٘جـذ ه ځینٍ خيٌنیٍ (‪ٌ٨‬يب) ىیٍثهٌنٍ ټً مرشثنٍرسه شٌ رسه کړي ‪.‬‬ ‫ـٵج‬
‫٘تجـذ شتً ه ډیتٌ ختج ث‪٨‬تصاهه‬ ‫هث چې مٍټٍی‪ٙ‬جـذ مفمو ؼتج ‪ ،‬ؼنتجح ـٵتج‬
‫٘جـذ ى‪ٍ٬ ،‬ښصپ چې پً شٌخیٍي ٔکپ مٍټٍی‪ٙ‬جـذ پً‬ ‫ٔم‪ ٚ‬ـیغ هًټٍه‪ ،‬نٍ ـٵج‬
‫لپٽٍ ټٍټٍ مؽجټٍّ کې ټً ځجنً رسه مٽګٌي کړي‪ ،‬شٌ څتٍ ى٭تً ىت‪ ،‬پتً ًثشٽتٍنکٍ کتې ه‬
‫٘جـذ ټً م‪ٙ‬جـدض ثٌ مٽصیج څمً پً شتأظٌ رسه ه یتٍه‬ ‫ىیٍثه ه ٴ‪ٝ‬جیجٌٌ پً ثړه ه ـٵج‬
‫شؽٌخً ټٌٌنکٍ‪ ،‬م‪٩‬ٽٍمجيت ثٌ مؽٌح ٔم‪ٙ‬یض پً شٍګً ًٌٌٍٻ يش‪.‬‬
‫٘جـذ ه ىمتوې‬ ‫ىا‪ٌ ً٬‬ه چې هللا ش‪٩‬جټی مٍټٍي ٘جـذ مفمو ؼج شً ه ـٵج‬
‫نیکې ثٌ ٘جټفې شٌ خیې ټً خٌکصً همّٽانجنٍ پً لپپ منځتٍ ث٘تيؿ ثٌ ؼيتجهي ټیکٍشتً‬
‫هى٭ٍی پً ًثخٽٽٍکې کې هثِې ثِص‪٩‬وثه ًٌپً خٌلً کړی ٌ چې هىیٍثه هؼنتٍيب ٌٍ ه‬
‫ٴٍمٍنٍ ثکځه الینفٽً ٔمړې خً ه هه ه م‪ٙ‬ٽفجنً ىٽٍ ځٽٍ پً خٌکض ـپ کیوې ثٌ ى٭ٍی‬
‫مصنجٍ‪ ٍ٨‬لٽګٍخً ه ًٌٌڼٍ پً څیٌ یٍ ټً خپ رسه ه ثلٍس ژٌنو ‪ًٍ٬‬ه کجٌه‬
‫٘جـذ رسه ه لپپ م‪ٙ‬جـدض ثٌ ټً یٍه ‪ٌ٨‬يب‬ ‫مٍټٍی‪ٙ‬جـذ مفمو ؼج ټً ـٵج‬
‫٘جـذ ه ځجنګړي ميٴجس یٍه ٌثٴ‪ ً٩‬هث ِې خیج کړې ‪:‬‬ ‫ىیأس رسه هـٵج‬

‫‪413‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ‪ ۱۱۱۸‬کجٻ پً ټٍمړیٍکې ه مصفوه ‪ٌ٨‬ح ثمجًشٍ یتٍ ټتٍړ پتٍړی ىیتأس ټتً ـٵتج‬
‫٘جـذ رسه ه ميٴجس ټپجًه ًث‪٬‬ٽی ٌ ‪.‬‬
‫ه ه‪ٌٰ ً٬‬و مرشي ى‪ ،‬ه مصفتوه ‪٨‬تٌح ثمتجًثشٍ هـتجکمې کتًٍنۍ یتٍه ټتٍړ ًشدتً‬
‫چجًٌثکې کٍټً ‪.‬‬
‫یجه ٌٰو شً ه ثمٌیکجیجنٍ ټمٍث هِصًٍ ًٌکړٻ ٍٔی ٌ چې ه ى٭ٍی پً ‪٬‬یٌ مّتصٵی‪،‬‬
‫ثِصجٍیصٍح هي ه ثمٌیکجیجنٍ ځینې م‪١‬جټدې ټً ـٵجنې ٘جـذ رسه رشیکتې کتړي ثٌ ټتً‬
‫نٍمٍړي څمً ًٍ ىیٽً ټٌټً چې ه‪ ً٬‬م‪١‬جټدې یې ه ثمجًس مرششجخً شً ًٌٍِي ‪.‬‬
‫ه ٌٰو ‪ٍ٬‬ښصنً هث ٌه چې ه ځینٍ پمٍثنیٍ ‪ٌ٨‬ح مؽجىتوینٍ پتً ثړه هې ثمتجًس پتً‬
‫لپپ مٍٴٲ شؽویو ن‪ٌ ٌ٥‬کړي ‪.‬‬
‫٘جـذ ه ‪ٌ٨‬يب ٌٰو ه لربٌ پً ثًٌیوٌ نيجیض مصأظٌه ثٌ ى٭ٍی شتً یتې پتً‬ ‫ـٵج‬
‫ځٍثح کې ٌٌیپ‪:‬‬
‫ه ه ‪٬‬ې مٍ‪ ٧ٍٜ‬پً ثړه ه ثِيمٍ ثمجًس مٍٴٲ پً یٍه رش‪ ٍ٨‬ث٘پ خنجء هی ثٌ ى٭ً‬
‫ه پی٭مرب ‪ ‬ى٭ً مدجًک ـویغ هی چې ؼٽٌپ ثټٵوً ٘تفجيب ـلتس ثختن‬
‫‪٨‬مٌ ‪ ‬هثِې ًٌثًض ٸړی‪:‬‬
‫‪٨‬ن ثخن ‪٨‬مٌ – ‪ -‬أ ًٍِٻ هللا ‪ ‬ٴجٻ‪ :‬ثملّٽ‪ ،‬ألتٍ ثملّتٽ‪،،‬‬
‫ـجؼصً‪ٌ ،‬متن ٰتٌػ ‪٨‬تن مّتٽ‪،‬‬ ‫ـجؼز ألًٌ‪ :‬ٸج هللا‬ ‫ال ً‪٥‬ٽمً ٌال ًّٽمً من ٸج‬
‫ٸٌخز ٌٰػ هللا ‪٨‬نً خيج ٸٌخز من ٸتٌح ًتٍٿ ثټٵٌجمتز‪ٌ ،‬متن ِتًب مّتٽاع ِتًبه هللا ًتٍٿ‬
‫ثټٵٌجمز مصٱٶ ‪٨‬ٽًٌ [‪.]268‬‬
‫نٍ ه ه‪ ً٬‬مدجًک ـویغ ه مٱيٍٿ پً مٵجخپ کې ه یٍه مّٽا ىیتٍثه ه ‪٬‬ړیتٍ پتً‬
‫شٍګً شجٍِ څً ن‪ ٌ٥‬ټٌا چې مٍنږ ه ى٭ً پً ٌړثنوې څً ډٌٻ مٍٴٲ ‪ًٍ٬‬ه کړٌ؟‬
‫٘تجـذ ه ځتٍثح پتً مٵجختپ کتې ال ځٍثختً ثٌ‬ ‫ىا‪ٌ ً٬‬ه چې ًث‪٬‬ٽی ٌٰو ه ـٵتج‬
‫نًٍیې لپپ مؽٽْ شً لجٌبً ًٌکړه ‪.‬‬

‫‪414‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ پً نًٌٍ ګڼٍ مؽجټٍّ ثٌ‬ ‫ٔيیو مٍټٍي مفمو ؼج ٘جـذ نًٍى‪ ،‬ه ـٵج‬
‫ى٭ٍ ‪ٍ٬‬نډٌ کې ګډٌ هًټٍه چې نٍمٍړي خً هىیٍثه هثړٌنوه ٴ‪ٝ‬جیجٌٌ پً ثړه ټً ِتیجيس‬
‫ثٌ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ ثٌ چجًٌثکٍرسه ټٌٻ ‪ ،‬نٍمٍړی خً پً ډیٌ ‪ ًٍ٬‬ثٌ هٴض ه ىٌمؽٽْ‬
‫پجیٽې څجًټې ثٌ ټً ى٭ٍ څمً خً یې نٍي م‪٩‬ٽٍمجس ثٌ نٍیې شؽٌيب ـج٘ٽٍټې‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍپً شفٌیک کې ٔمٍټیض ثٌ لومض‬
‫ه کمٍنیَٿ پً ليٯ هؼيجه ټً ثنصيجء ًٌٌِتصً مٍټتٍي ٘تجـذ یٍځتپ خیتج لپٽتٍ‬
‫هینٍ ٍهه کړٌ شً ثٌ ه ًٌکړه ثٌ ى٭ً ميجٻ چې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک هکجختپ څنتډٌ‬
‫شً ًِیوه نٍمٍړی هلیرب پاصٍنمٍث هىنګٍ ‪ٜ‬ٽ‪٩‬ې ه ًٍګٌي پً موًًِ ؼجم‪ ً٩‬ثِتيمیً‬
‫کې هندٍي ثـجهیعٍ پً هًٌه خٍلض ٌ‪ .‬نٍمٍړي پً ىموې کجٻ هىموې موًِې ټً ٔتین‬
‫٘جـذ ٔجګٌه ( مٌـٍٿ ٔین خيٌه منتو ٘تجـذ ) څمتً‬ ‫ثټفویغ ه ـّین ثـمومو‬
‫هثـجهیعٍ ثؼجٍه شٌالًِ کړه ثٌ ىیٍثه شً پً ِصنیوٌ یې هثِيمٍ شفٌیک پً ٘ٱٍٍٰ کتې‬
‫لومض پیپ کړ ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفموؼج ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً څً مٍهه هلٍِض ٌالیض پً مټجچینً ِیمً‬
‫کې همٕيًٍې هینٍ موًِې هن‪٥‬جمض هنوه شٌرس کړه ثٌ خیج ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک‬
‫ؼيجهي ٘ٱٍٍٰ شً الړ چې پً هې ؼيجهي ژٌنو کې هکجخپ ثٌ هٔاٻ هٰصٍـتجشٍ ‪ٍ٬‬نتوې‬
‫پً ًِبٌ ٰصفٍ کې یې رشکض ٌکړ‪ .‬هخٽن ٌالیض ټً ٰصفې ًٌٌِصً یتې څتً متٍهه هخٽتن‬
‫ٌټٍّثټۍ ه ٌټٍّثٻ پً ـیغ هنوه ثؼٌثء کړه ثٌ ًٌٌِصً یې هټ٭ا ٌالیتض هکٱیتپ پتً‬
‫ـیغ هنوې شً ثهثمً ًٌکړه ‪ ،‬چې پً ټ٭ا کتې ه ٌ‪٤‬یٱتې پتً ميتجٻ ختً ډیتٌه متٍهه ه‬
‫هٌټض ٔجه پً ٌټٍّثټۍ کې پً ؼيجهي هنوه خٍلض ٌ ‪ ،‬چې پً هې ِیمً کتې یتې لتًٍث‬
‫شجًیمٍ ثِصٵجمض ٌکړ ثٌ ههښمن ګڼې ـمٽې یې پً ٔج ٌٌبدٍټې ‪.‬‬
‫هکجخپ هٔاٻ پتً ؼنګتٍ ل‪٠ٍ١‬تٍ کتې مٍټتٍي مفمتوؼج ٘تجـذ ډیتٌه متٍهه‬
‫٘جـذ همٽګٌٌ مؽجىوینٍ رسپٌِصې ى‪ ،‬کٍټً ثٌ شٌى٭ً ميجټً یې پتً ؼيتجهي‬ ‫هـٵج‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثلیّصً شٌڅٍ هثمٌیکج پً مرش ‪ٌ٬‬يب کٱجًٌ هثٰ٭جنّتصج پتً پجکتً‬
‫لجًٌه یٌ‪٬‬پ ٌکړ ‪.‬‬

‫‪415‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هث مٌیکج پً ليٯ ؼيجه‬

‫هثمٌیکجیجنٍ ټً یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً کٽً چې پً پيٍمینً کجخپ ه‪٠‬جټدجنٍ ٌثکمنٍ پتجی شتً‬
‫ًٌِیو مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ ى‪ ،‬هنًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍ ‪ٍ٬‬نوې لپٽې ث٘يل ِیمې ه ‪َ٬‬‬
‫ٴٌه خج‪ ٫‬شً الړ‪ .‬ى٭ً ميجٻ چې ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ شجٍه همی ٌٌ ‪ ،‬نٍمٍړي څتٍ ځٽتً پکصیتج ثٌ‬
‫کنوىجً شً ِٱٌٌنً ٌکړٻ ‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ پً مّٽّٽً شٍګتً ټتً ِتًب ؼيتجهي ٴجبتو ـٵتج‬
‫٘جـذ یٍ‬ ‫٘جـذ رسه پً ًثخ‪ ً١‬کې ٌ ثٌ ىوثیجس یې شٌې ثلیّصپ ه‪ً ً٬‬ثٍ یې هـٵج‬
‫مي‪ ،‬پی٭جٿ ى‪ ،‬پً کنوىجً کې هثمجًس نًٌٍ مرشثنٍ شً ًٌِجٌٌ ‪.‬‬
‫هیٌ‪٬‬پ پً ټٍمړي کجٻ ټً ِٵٍ‪ ٟ‬نً څتً متٍهه ًٌٌِتصً چتې ه ثٰ٭جنّتصج هنتًٌٍ‬
‫ى‪ ،‬ه ټٍپکیجنٍ شٌ ٌثک النتوې ًث‪٬‬ٽتې ٌه‪ ،‬مٍټتٍي‬ ‫ٴٌه خج‪ٌ ٫‬ټٍّث‬ ‫ِیمٍ ‪ٍ٬‬نوې ه‪َ٬‬‬
‫٘جـذ پً ټٍمړي ځپ لپپ نږهې مٽګٌي ًثټتٍٻ کتړٻ ثٌ هؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍ هپٌٌګتٌثٿ‬
‫ؼٍړٌټٍ پً ثړه یې ًٌرسه مًٍٕې پیپ کړې‪ .‬ههې ‪ٍ٬‬نډې پتً ِتدج همٍټتٍي ٘تجـذ یتٍ‬
‫نږهې مٽګٌی م‪٩‬جٌ ـٵمپ ٘جـذ همفتيل ـکتٍمصٍ ټٍپکیتجنٍ ټمتٍث ٌنیتٍٻ ٔتٍ‪ ،‬لتٍ‬
‫مٍټٍي ٘جـذ پً ډیٌ ؼٌأس رسه ه ټٍپکیجنٍ ٴٌثًګجه شً ًٌ‪٬‬ی ثٌ لپپ مٽګٌی یتې شتٌې‬
‫ًثليٗ کړ ‪.‬‬
‫٘جـذ پتً ؼيتجهي‬ ‫ټً هې ًٌٌِصً مٍټٍي ٘جـذ ټً لپٽې ِیمې الړ ثٌ هـٵج‬
‫شٕکیيشٍ کې یې لتومض پیتپ کتړ ‪ ،‬نٍمتٍړي هثميتجٻ هپکصیتج‪ ،‬پکصیکتج ثٌ لٍِتض پتً‬
‫رسـوي ِیمٍ کې پً ډًٌٌ ى٭ٍ ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلً ٌثلیّصً ‪ ،‬چې هًٌث ؼيتجه‬
‫ټً ټٍمړنٌٍ ش‪٩‬تٌيض ‪٨‬مٽیتجشٍ نتً ٔتمیٌٻ کیتږي‪ ،‬ههې ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً ميتجٻ هثمٌیکجیتجنٍ‬
‫رسـوي ٴٌثًګجٌې خیج خیج همؽجىوینٍ شٌ هًنٍ خٌیتوٌنٍ النتوې ًث‪٬‬تيل ثٌ ىمیٕتً ًٌشتً‬
‫هًثنً شٽٱجس ثٌښصپ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٠‬ٽفً ثٌ مٍټٍي نٍیو چې ټً مٍټٍی ٘جـذ رسه یې پً ىموې مٌـٽتً کتې‬
‫ؼيجهي مٽګٌشیج کړې هه ٌثیٍ ( هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې مٍ چتې ‪ ۱۱‬شنتً‬
‫مٽګٌي ٌٌ همٍټٍي ٘جـذ مفموؼج پً مرش مٍ هلٍِض پً رسـوي ِیمً پین ثٌ‬
‫خیج پً خربه لٍټً ِیمً کې لٱیً مٌکٌَنً هًټٍهٻ ثٌ ټً ىموې ځجیتً متٍ هلٍِتض پتً‬

‫‪416‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌالیض کې پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې پً ثمٌیکجیٍ ٴٌثًګجٌٌ خجنوې ‪٨‬مٽیجس شتٌرسه کتٍٻ‪ .‬ټتً‬
‫هې ؼمٽې ى٭ً هِکٌخیّض ‪٨‬مٽیجس هیتجهٌټٍ ٌړ هي چتې ٌلتض پتً ٌلتض هلٍِتض‬
‫ه٘فٌثخج‪ ٫‬پً ىٍثیٍ مٌکَ شٌرسه کیوٻ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ همٍټٍي ٘جـذ مفموؼج پً مرشت‬
‫مٽګٌٌ ټً نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ه شٌلٍيب‪ ،‬ژًٌه‪ ،‬کجًیَګٍ‪ ،‬ټٍثړه ثٌ پً ځینٍ نتًٌٍ‬
‫ثمٌیکجیٍ ٴٌثًګجٌٌ ى‪ ،‬خٌیوٌنً شٌرسه کٍٻ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ مفموؼج ټً ى٭ً ميجټً خیج هٔيجهس شٌنیټٍ پًٍې هیٍه ٌٰجهثً ثٌ‬
‫٘تجـذ رسه هىیتٍثه پتً ؼنتٍح‬ ‫نً ِصړي کیوٌنکٍ مؽجىو پً ـیغ هؼنتجح ـٵتج‬
‫٘جـذ ټً ټٍړًشدتً ثٌ‬ ‫لصیځ ٌٍ کې ؼيجهي لومض شً ثهثمً ًٌکړه ‪ .‬نٍمٍړی هـٵج‬
‫ث‪٨‬صاهی مرشثنٍ مٽګٌٌ څمً ٌ‪ ،‬چې نً یٍثٍې یې ن‪٥‬جمٍ کجًٌنً ِمدجټٍٻ‪ ،‬خٽکې مٽکتٍ‪،‬‬
‫ثهثًي‪ ،‬ه‪ٍ٨‬س ثٌ ثًٔجه ه ثٌټيس مٕکيشٍ هـپ ثٌ ٰ‪ٙ‬پ پً چجًٌ کې یې ى‪٩ٰ ،‬جټً ٌنډه‬
‫٘تجـذ پتً‬ ‫ثلیّصٽً ثٌ ـصتی ډیتٌ ځٽتً یتې پتً ‪ٍ٬‬نتډٌ ثٌ ټیتونٍ کصنتٍ کتې هـٵتج‬
‫منجینوګۍ خٌلً ثلیّصً ‪ ،‬پً ‪ ۱۱۸۸‬ٿ کجٻ کې نٍمٍړي هـؾ مدجًکً ٌٰی‪ٝ‬تً ىت‪ ،‬شتٌرسه‬
‫کړه ‪.‬‬
‫٘تجـذ پتً ؼيتجهي‬ ‫ٔيیو مٍټٍي ٘جـذ مفموؼج کً ټتً یتٍې لتٍث هـٵتج‬
‫پً ٴٌه خج‪ ٫‬کې ىت‪ ،‬یتٍه‬ ‫ؼديجشٍ کې هنوه شٌرسه کٍټً‪ ،‬خٽً لٍث یٍ پً لپٽً ِیمً ه‪َ٬‬‬
‫ٰ‪٩‬جټً ؼيجهي هټګۍ هًټٍهه ‪ ،‬چې ثٌُ ى‪ ،‬پً پتًٍه مصجنتض لپتپ ؼيتجهي لتومض شتً‬
‫ثهثمً ًٌکٍي ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ هلپپ هې ؼيتجهي ژٌنوپتً ميتجٻ هًی ځٽتً ههښتمن‬
‫ټمٍث ٌنیٍٻ ٍٔ‪ ،‬چې پً ټٍمړي ځپ یې ٔپږ میجٔصې‪ ،‬پً هٌىت‪ ،‬ځتپ هٌه میجٔتصې ثٌ پتً‬
‫هًی‪ ،‬ځپ یې ثشٽْ میجٔصې خنویمجنً شېٌه کړه ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو ؼج پً هې ًٌٌِصیٍ کې هلٍِض ٌالیض هؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ‬
‫ټجکپ ٍٔی ٌ‪ ،‬نٍمٍړی ه ‪ ۱۱۸۴‬ٿ کجٻ ه نٍمربپً ٔٽمً چې ه ‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ کتجٻ ه مفتٌٿ‬
‫ټً ‪ ۸۱‬مې رسه ِمٍ لًٍي ‪ ،‬ى٭ً ميجٻ پً ٔيجهس ًٌِیوه ‪ ،‬کٽً چې ٴدجیيل ِیمې شً‬

‫‪417‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫څیٌمً ه کًٍمې هِینو پً ‪٬‬جړه ه ټنډًٌٌ پً نجمً کيل کې پً یٍه موًِتً کتې پتً ثًثٿ‬
‫لٍح ٌیوه ٌ ‪ ،‬ثٌ ههښمن هخې پیٽٍټً ثټٍشکې هخٌیو ښکجً ٍٔ ‪.‬‬
‫ٌٍیٌِصج پً میٌثنٕجه هٰوثیٍ مؽجىوینٍ پً ىویٌه کې‬ ‫ه نٍمٍړي ؼّو هٔا‬
‫لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫څٌنګً چې مٍټٍي ٘جـذ هلپٽې ِیمې پً ‪٨‬جمٍ لٽکٍ کې ژًٌ مفدٍخیض هًټتٍه‬
‫پً ٴٌه خج‪ ٫‬کې ٌټيس لٽکٍ هنٍمٍړي ًٌؿ شً ه ه‪٨‬جء پتً منجِتدض ِتًب مٌثِت‪،‬‬ ‫ه‪َ٬‬‬
‫ؼٍړ کړٻ ثٌ هنٍمٍړي یجه یې ٌملجنځً ‪.‬‬
‫ټً ٔيیو مٍټٍي مفموؼج څمً ه کرشًًٌٌ ثٌلٍ ې مًٍ پً ٔمٍٻ یتٍه میتٌمن‬
‫ثٌ ٔپږ ثٌالهٌنً پجشً هي ‪ ،‬چې هٍثمنٍ نٍمٍنً یې مفمو ًٰیٶ ‪ ،‬مفمو ‪ ،‬ثـمو ثٌ مفمتو‬
‫‪٨‬مٌ هي‪.‬‬
‫ه مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ هٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ممکې ټً هې چې ه ٔيیو مٍټٍي مفموؼج ٘جـذ هٔم‪ٙ‬یض پً ثړه هنٍمٍړي‬
‫هنږهې مٽګٌٌ شأظٌثس هًرسه رشیک کړٿ ههې ژٌنوټیک مٌشذ ‪ٍ٬‬ثړٿ همٍټٍي ٘تجـذ‬
‫رسه هلپٽې ټٍمړنۍ ثٌ ًٌٌِصنۍ ټیونې لج‪ٌ٠‬ه هًرسه رشیکً کړٿ ‪.‬‬
‫څٽًٍ پنځً کجټً ٌړثنوې ى٭ً ميجٻ چې هثمٌیکجیجنٍ پً یٍه ‪٤‬جملجنتً مبدتجً کتې ه‬
‫٘جـذ هکًٍنۍ ځینٍ کّج ٔيیوث ٍٔي ٌٌ ‪ ،‬ټً څتٍ شنتٍ‬ ‫مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫مؽجىوینٍ رسه ٴدجیيل ِیمې میٌثنٕج شً چې ى٭ً ٌلض ه مؽجىوینٍ مٌکتَ ٌ هىمتوې‬
‫٘جـذ ه مٽګٌٌ ځجی شً ًٌِیوٿ‬ ‫ٔيیوثنٍ هٰجشفً لٍثنۍ ټپجًه الړٿ ‪ ،‬کٽً چې هـٵج‬
‫٘جـذ هکًٍنۍ څٍک نً ٌٌ‪ ،‬لتٍ پتً مؽٽتْ‬ ‫‪ ،‬نٍ هٰجشفې پً مؽٽْ کې لپٽً هـٵج‬
‫یې کٍټً ‪.‬‬ ‫کې یٍ هٴٍي مټٍ لجٌنو ځٍث نجِض ٌٌ ‪ ،‬چې همیٽمنٍ میَخج‬
‫کتړ‪ ،‬چتې ىمتوث مٍټتٍي مفمتوؼج ٘تجـذ هی‪ ،‬چتې هـٵتج‬ ‫مٽګٌٌ ًثم‪ٌ٩‬‬
‫٘جـذ ټً نږهې ثٌ مرشثنٍ مٽګتٌٌ څمتً هی‪ ،‬هىمتوې مؽٽتْ مٽګتٌي چتې هـٵتج‬

‫‪418‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ هکًٍنۍ پً ٔيیوثنٍ یتې ډیتٌ ٍړٌنتً ‪٬‬مؽتن ٌٌ‪ ،‬ټتږ ٔتیدً ًٌٌِتصً همٍټتٍي‬
‫٘جـذ مفموؼج پً ثـّجُ پجًٌٌنکٍ لربٌ ثٌ ٌ‪ ٦٨‬خجنوې هثِې م‪١‬منئ ٍٔٻ ‪ ،‬چتې‬
‫ه ټٍټٍ ټً ٍړٌنٍ څمً ‪٬‬مٍنً ٌڅنډٻ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ پً لپٽٍ ټنډٌ لربٌ کې چې هټٍٻ مؽٽْ شٍؼً یتې ؼٽتذ کتړه‪ ،‬ه‬
‫ٔيجهس ٰٽّٱً خیج کړه ثٌ ٌیې ٌیپ خجیوپتً هې ٔتيجهشٍنٍ رسه ههللا ش‪٩‬تجټی ٔتکٌ ثهثء‬
‫کړٌ چې ههللا ههین هِجشنې ټپجًه هٌمٌه ٴٌختجنۍ شتً ثمتجهه مؽجىتوین ټتٌٌ‪ .‬هه ٌٌیتپ‬
‫هثمٌیکجليٯ هؼيجه پً ټٍمړیٍ ٔپٍ کتې متٍ هٌمتٌه مؽجىتوین نٽتٌٻ ټکتً ثٌُ چتې‬
‫ٔيیوث ټٌٌ‪ ،‬م‪٩‬ٽٍمً لربه هه چې هللا ش‪٩‬جټی هٔيیوثنٍ ٌینً نً هه ‪ٜ‬تجی‪ ً٩‬کتړې خٽکتې‬
‫ىمیًٕ یې هىموې ٌینٍ پً خٌکض هؼيجه ٘ٲ ٴٍي کړی ثٌ ه مؽجىوینٍ ٔمیٌ ٍیتجس‬
‫ٍٔی هی‪ ،‬پً ىا‪ ً٬‬مؽٽْ کې مج ٌټیوٻ چې مٍټٍي ٘جـذ یٍ ټً ثیانً ډک ‪ ،‬خج‪َ٨‬متً‬
‫ـتجالشٍ رسه همٵتجخٽې ټتٍی‬ ‫ثٌ مصٍکپ ‪٨‬ٽی هللا مؽجىو هی‪ ،‬چې هللا ش‪٩‬تجټی ټتً ثمصفتج‬
‫ثِص‪٩‬وثه ًٌکړی ٌٌ ‪.‬‬
‫ى٭ً مؽجىوین چې ټً مٍټٍي ٘جـذ رسه یې نږهې ٌلض شیتٌ کتړی ٌثیتٍ ‪ ،‬چتې‬
‫مٍټٍي ٘جـذ شً هللا ش‪٩‬جټی پً ښً ‪٨‬ٽ‪ ،‬رسخیٌه شٵٍی‪ ،‬هیجنتض‪ٍ ،‬ړه ًٌشیتج ثٌ ؼتٌأس ىت‪،‬‬
‫ًٌکړی ٌ ثٌ پً ىی ـجالشٍ کې یې ‪َ٨‬ٿ نً مجشیوه ‪.‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس هٌٰىنګٍ چجًٌ هکمیّیٍ مٌِصیجٻ مٍټٍي ِیو مفمو ـٵتج‬
‫٘جـذ ٌثیٍ ( مج یٍثٍې څٍ ځٽً مٍټٍي ٘جـذ مفموؼج پً ځینٍ ‪ٍ٬‬نتډٌ ثٌ مؽجټّتٍ‬
‫کې ټیوټی ٌ‪ ،‬لٍ پً نٍمٍړي کې مې هىٍښیجً ‪ ،‬شوخٌ‪ ،‬پجلً ‪َ٨‬ٿ ثٌ ثليٗ لتًٍث ډًتٌ‬
‫ٌٌ ‪ ،‬نٍمٍړي پً ؼيجهي ٘ٲ کې لًٍث ًِب کٌهثً ثهثء کتجٌٌ هللا ش‪٩‬تجټی هې‬ ‫ثظجً ټیو‬
‫ههه ٔيجهس ٴدٍٻ کړي ‪.‬‬
‫هثِيمٍ ثمجًس ٌشٽی شٌثنتً لتٍث ثٌ مؽجىتو ٔم‪ٙ‬تیض ميٰٵیٌمفمتو هًٌیتٖ‬
‫همٍټٍي ٘جـذ مفموؼج پً ثړه ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘تجـذ چتې متج ًٌرسه نتږهې ش‪٩‬تجًٯ‬
‫هًټٍه لًٍث ممٽ‪ ٚ‬ثٌ مٕٱٶ ؼيجهي مرش ٌ‪ ،‬هلٍٔ‪١‬د‪٩‬ۍ لًٍث ښً مَثػ یٍ هًټتٍه‪ ،‬ثٌ‬
‫خً پً کې ‪٤‬تجىٌ ٌ‪ ،‬نٍمتٍړي ټتً‬ ‫کً خً یې ن‪ٙ‬یفض یج ‪ ًٍِ٬‬کٍټً ى‪ ،‬هلٍٔ‪١‬د‪٩‬ۍ ًن‬

‫‪418‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘جـذ رسه ثٌ هه ؼيجهي مٽګٌشیج هًټتٍه ثٌ ه ى٭تً هلتًٍث نتږهې ثٌ ث‪٨‬تصاهي‬ ‫ـٵج‬
‫مٽګٌٌ څمً ٌٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړي هژٌنو شٌپجیً هؼيجه الًه پً لًٍث ټٍړه ـٍ٘ٽً ٌپجټٽتتً‪ ،‬ههه مٽګٌي ٌثیتٍ‬
‫چې مٍټٍي ٘جـذ هٔيجهس لًٍث ثًمجنؽن ٌ ثٌ شپ یې هٔيجهس ه‪٨‬جګتجنې کتٍټې‪ ،‬څتً‬
‫مٍهه ٌړثنوې چې هنٍمٍړي یٍ مرشت ؼيتجهي مٽګتٌی مٍټتٍي مفموِتنګین ٰتجشق پتً‬
‫ثمٌیکجیٍ خٌیو کې پً ٔيجهس ًٌِیو‪ ،‬مٍټٍي ٘جـذ مفمو ؼج خً ٌیپ چې هٔيجهس‬
‫ٌثً ٍمج ٌٌ ‪ ،‬لٍ مٍټٍي ِنګین ًثڅمً ٌثً ممکې کتړ ‪ ،‬چتې ټتً هې څمتً ٔتيجهس شتً‬
‫هنٍمٍړي شٽًٍِ م‪٩‬ٽٍمیوټً ‪.‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ همؽجىوینٍ پً منځ کې پً لیٌلٍثىۍ مٕيًٍ ٌ ثٌ ټتً ثلتصيٯ ثٌ‬
‫نَث‪ ٧‬نً یتې لتًٍث کٌکتً کیوټتً‪ ،‬نٍمتٍړي ټکتً څٌنګتً چتې هثٌټيست ٔتمړٌ ثٌ ٴتٍمٍ‬
‫ؼنؽجټٍنٍ پً ـپ ثٌ ٰ‪ٙ‬پ کې ًٌٻ هًټٍه همؽجىوینٍ نیکً شٌخیتً ثٌ شٍؼیتً شتً یتې ىت‪،‬‬
‫ىمیًٕ شٍؼً کٍټً ‪.‬‬
‫هٔيیو مٍټٍي ٘جـذ ًًٌٌ ـجؼٍ مفمو ًـی‪ٌ ،‬ثیٍ ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ مفموؼج‬
‫پً ؼيجهي ٍٔٳ رسخیٌه ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ رسه ى‪ ،‬ژًٌه ‪٨‬يٴً هًټٍهه‪ ،‬نٍمتٍړي پتً لپٽتً‬
‫ِیمً هٴٌه خج‪ ٫‬پً خٌټً کې ه نرصس ثټ‪٩‬ٽٍٿ پً نجمً ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ یٍه موًًِ ؼٍړه کړه‬
‫چې ىموث ثٌُ پً کې ‪ ۱۱‬شنً ټیٽیً ثٌ ِٽګٍنً شنً نيجًي ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽا ٍهه کړي کٍي‪.‬‬
‫رسه ټً هې چې مٍټٍي ٘جـذ پً ٔيجهس رسه ؼّا ٍمٍ ټً منځً شٽٽی هی‪ ،‬لٍ‬
‫هنٍمٍړي لٍ ې لج‪ٌ٠‬ې‪ ،‬کجًنجمې ثٌ یجهٌنً خً شٌډًٌه همؽجىوینٍ پً ٍړٌنتٍ ثٌ هشتجًین‬
‫پً پجڼٍ کې لٍنوی ٌي‪ ،‬نٍمٍړي ه٘وٴً ؼجًیً پً شٍګً ه‪٠‬جټدجنٍ ثٌ مؽجىوینٍ یٍ هثِې‬
‫٘ٲ شٌٔج پٌې ثیای چې هنٍمٍړي الًه ش‪٩‬ٵیدٍي ثٌ پً هې شٍګً هنٍمٍړي پً ٔتيجهس‬
‫رسه پً ؼيجهی ٘ٲ کې لي نً مفٍِّیږي ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫‪420‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ شیخ الحذیث مٍلٍي غتذالسالم صاحث ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪٨‬جټِ‪ ،‬مٌګ ه ‪٨‬جټ َت‪ ،‬مٌګ هی‬
‫‪٨‬ٽ‪ ،‬ثټيٍ ٘ٱض هی‪ ،‬ثٌ ندٍ کٌی‪٨  ،‬ٽاء کٌثٿ لپپ ٌثًظج خٽيل هي‪.‬‬
‫ټً ىموې ځجیً هیٍه ‪٨‬ج ٌٰجس هثمض ټپتجًه ِتًب م‪ٙ‬تیدض خٽتپ ٔتٍی هی‪ ،‬هټصتً کتً‬
‫ههینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ پً ټٍټنیَ ثٌ رش‪ ٍ٨‬منَټض خجنوې ش‪ ،‬کیږٌ ٔجیو ث٘يل مٍلً‬
‫ًثنً پجشً يش‪ ،‬لٍ هٌمٌه ٌیٽی ٍٔ چې هیٍه هینٍ مٵصوث ثٌ ‪٨‬ج ٌٰجس پً هنیجیٍ ممکنٍ‬
‫شفٍالشٍ ثٌ ـٍثهظٍ کې ټکً څنګً چې ‪٨‬جهي ٔمیٌٻ کیږي پً ـٵیٵض کې کٍٿ ‪٨‬جهي یج‬
‫م‪٩‬مٍٻ ًٌیوثه نً هی ‪.‬‬
‫‪ ٛ‬نَنٵ ُُ‪َ ٙ‬يج ِمنْ أَ‪ٌَ ْ٠‬ث ِٰ َيج أَ َٰ ُي ُ‪ ،‬ثټْ٭َتجټِ ُدٍ َ }‬ ‫هللا ش‪٩‬جټی ٌٰمجیٍ ({ َأٰ ََي ًَ ٌَ ٌْ َ أَنَّج نَأْ ِ‬
‫يت ْثألَ ًْ َ‬
‫[ثألندٌجء‪ ۳۳‬شٌؼمً ‪ :‬آیج هٌی نً ٌینٍ چې مٍ ټً ىٌې لٍث ځمکً ًثکمتٌٍ؟ نتٍ آیتج هٌی‬
‫‪٬‬جټذ کیوٌنکٍ هي ؟ ‪ .‬ٴجٻ ثخن ‪٨‬دجُ ًيض هللا ‪٨‬نتً‪ :‬لٌثخيتج مبتٍس ٰٵيتجء ٌ‪٨‬ٽابيتج‬
‫ٌأىپ ثټمري منيج‪ٌ ،‬ٸيث ٴجٻ مؽجىو أً‪ٝ‬جع‪ :‬ىٍ متٍس ثټ‪٩‬ٽاء)ًبتیْ ثملٱرستین ـلتس‬
‫‪٨‬دوهللا ثخن ‪٨‬دجُ ‪ ‬ثٌ ټٍی مٱرس ـلس مؽجىو ‪ٌ ‬ثیٍ چې هټصً چې هللا‬
‫ش‪٩‬جټی ٌثیٍ ځمکً ًثکمٌٍ مٌثه یٍ ه ځمکې لٌثخیوٻ هي پتً ٌٰتجس ه ٰٵيتجء ثٌ ‪٨‬ٽتاء‬
‫رسه‪ ،‬ځکً چې ‪٨‬ٽاء ټً ځمکې ٌکٍچیږي نٍ ؼيپ ثٌ ّٰجه لپٌیږي‪.‬‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ ندٍ کٌی‪  ،‬پً یٍه مصٱٶ ‪٨‬ٽیتً ـتویغ کتې ه هینتٍ ‪٨‬ٽتاء‬
‫کٌثمٍ هًـٽض پً ثړه هثِې ٌٰمجیٍ (إ هللا ال ًٵد‪ ٞ‬ثټ‪٩‬ٽت‪ ،‬ثنصَث‪٨‬تجع ًنصَ‪٨‬تً متن ٘توًٌ‬
‫ًًبٷ ‪٨‬جملجع ثشمتي ثټنتجُ ً ٌِتجع‬ ‫ثټنجُ‪ٌ ،‬ټٹن ًٵد‪ ٞ‬ثټ‪٩‬ٽ‪ ،‬خٵد‪ ٞ‬ثټ‪٩‬ٽاء‪ ،‬ـصى إىث‬
‫ُؼ ّيجالع‪ّٰ .‬ةٽٍث ٰأٰصٍث خ٭ري ‪٨‬ٽ‪ٰٝ ،‬ٽٍث ٌأ‪ٜ‬ٽٍث‪( .‬مصٱتٶ ‪٨‬ٽٌتً) ًِتٍٻ هللا ‪‬‬
‫ٌٰمجیٍ چې خې ټً ٔکً هللا ش‪٩‬جټی ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً هثِې ډٌٻ نً ٴد‪ ٞ‬کٍي چې هلٽکٍ ټً ِتینٍ‬

‫‪421‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍ ٌخجيس‪ ،‬خٽکې ‪٨‬ٽ‪ ،‬ٴد‪ ٞ‬کٍي پتً ٌٰتجس ثٌ ثلیّتصٽٍ ه ‪٨‬ٽتاء رسه‪ ،‬شتٌ هې چتې هللا‬
‫ش‪٩‬جټی یٍ ‪٨‬ج ى‪ ،‬پً ځمکً پٌینږهي‪،‬نٍ لٽک خً ؼجىي لپتپ مرشتث مٵتًٌ کړي‪،‬نتٍ‬
‫هٌی خً ټً ى٭ٍ پٍښصنې کٍي ثٌ ى٭ً خً پٌشً ټً ‪٨‬ٽ‪ ،‬څمً ٰصٍثٌې ًٌکٍي نٍ ى٭ً خً ىت‪،‬‬
‫پً لپٽً ګمٌثه يش ثٌ ى‪ ،‬خً نًٍ لٽک ګمٌثه کړي‪.‬‬
‫پً ټٍړ آیض کٌیمً کې ظجخصً ٍٔه ‪ ،‬چې ه‪٨‬ٽاء کٌثمٍ ثٌ ٰٵيجء ٌ ٌٰجس پً ـٵیٵض‬
‫کې هځمکې ثٌ نړ ټپجًه نٵ‪ٙ‬ج ثٌ نړېوٻ هي‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ پً ندٍي ـویغ کې ى‪ ،‬هثمض‬
‫ه‪٨‬ٽاء ًـٽض ه‪٨‬مٍمٍ ګمٌثىۍ ثٌ ‪ٜ‬يټض مٵومً خٽپ ٍٔې هه ‪ ،‬هثمض ه‪٨‬ٽاء کٌثمتٍ‬
‫پً ًـٽض چې ٌلض پً ٌلض هثمض ټٍیجنٍ کٍٿ شأظٌثس څٌګنو کړي ‪ ،‬ټً ى٭ً څمً ىت‪،‬‬
‫پً څٌګنوه ٰيمٍټی ٍٔ ‪ ،‬چې هیٍه هینٍ مٵصوث ٌٰجس پً ـٵیٵض کې څتٍمٌه ِتًب ٌیتٌ‬
‫هی ‪ ،‬چې ٍیجشٌه ثنّجنج شٌې نجلربه هي ‪.‬‬
‫ـلس ثمجٿ ـّن ‪ٌٰ ‬مجیٍ ( ه‪٨‬ج ٌٰجس پً ثِيٿ کې هیٍه ټٍی ٔتګجٯ‬
‫( چجٌه) معجٻ ټٌي ‪ ،‬چې شٌڅٍ ًٌځ ثٌ ٔپً ًثځٍ ىی ٔی خً یتې ىت‪ ،‬ؼدیتٌه نتً کتړثی‬
‫يش) ـلس ثمجٿ ثـمو خن ـندپ ‪ ‬خیتج ه‪٨‬ٽت‪ ،‬همنَټتض پتً ثړه ٌٰمتجیٍ (ثټنتجُ‬
‫ثټٌتٍٿ‬ ‫أـٍػ إىل ثټ‪٩‬ٽ‪ ،‬مني‪ ،‬إىل ثټ‪٩١‬جٿ ٌثټرشثح‪،‬أل ثټ‪٩١‬جٿ ٌثټرشثح ًفصجػ إټٌتً‬
‫ثٌ څاجک څمً ‪٨‬ٽ‪ ،‬شً‬ ‫ٸپ ٌٴض ) لٽک ټً ډٌډ‬ ‫مٌشني أٌ ظيظجع‪ٌ ،‬ثټ‪٩‬ٽ‪ً ،‬فصجػ إټًٌ‬
‫شً لٍخً پً ًٌځ کې هٌه یج هًی ځٽً رضًٌس ثـّجِتٍي‬ ‫ډیٌ مفصجػ هي ‪ ،‬ځکً ډٌډ‬
‫لٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬شً هژٌنو پً ىٌه ٔیدً کې مفصجػ هي ‪.‬‬
‫ټً ټٍړ ٌ‪ٜ‬جـض څمً څٌګنوه ٍٔه ‪ ،‬چې هیٍه ًښصینٍ هینٍ ‪٨‬ج ثٌ ٰٵيٍ ًىتنا‬
‫ًـٽض هثٌټْ ټپجًه لًٍث هًٌنو ‪٬‬ت‪ ،‬خٽتپ کیتږي ‪ ،‬لتٍ هشأِتٲ ٌړ هثهه چتې نتن ِتدج‬
‫هثلٌثټَمج پً ٰصنٍ کې ًثګیتٌ مّتٽانج ههث ډٌٻ هًنتٍ ‪٬‬مٍنتٍ ثٌ ٌیٌٌنتٍ ټتً هًک ثٌ‬
‫ثـّجُ څمً پً خٕپړ ډٌٻ ‪٨‬جؼَه ٍٔي هي ‪.‬‬
‫پً هې ًٌٌِصیٍ کې ه ًِبٌ م‪ٙ‬تجبدٍ ټتً ؼمٽتې یتٍ ىت‪ ،‬ه ممتًٌٍ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ‬
‫پٌټپّې ٔيجهشٍنً ٌٌ‪ ،‬ه ٔین ثټفویغ مٍالنج ‪٨‬دوثټ٭نٍ ٘جـذ ‪ٔ ،‬ین ثټفویغ مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټ٭نٍ ميجؼٌ ٘جـذ ‪ٔ ،‬ین ثټفویغ مٱصٍ ًـمض هللا ٘جـذ ثٌ نًٌٍ ٍخوه ‪٨‬ٽتاء‬

‫‪422‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٌثمٍ ټً ٔيجهشٍنٍ ًٌٌِصً پً ًٌٌِصیٍکٍ شجٍه پتیش ٔتٍي ه ٔتيجهس ٌٴتجب‪ ٪‬ه ٔتین‬
‫ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ثٌ ٔین ثټفتویغ مٍټتٍي ‪٨‬دتوهللا ىثکتٌي ٘تجـذ‬
‫ٔيجهشٍنً ٌٌ‪ ،‬چې ه ثیا ثٌ ‪٨‬ٽ‪ ،‬ه لجٌنوثنٍ ٍړٌنً یٍ ِتمض ٌهًهٌٻ‪ ،‬پتً هې ټیکنتً‬
‫کې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ٔيجهس هىموې منًٍې ٴجٰٽې ه یٍې الًٌی ٔین ثټفویغ ٔيیو مٍټتٍي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ه ژٌنو ثٌ کجًنجمٍ پً ثړه هًرسه ټنډ م‪٩‬ٽٍمجس رشیکٌٍ‪ ،‬ىیٽً هه چې‬
‫ًثرسه ٌیٍ ټٍټت ‪.‬‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ‬
‫ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ه ـجؼٍ لجنګپ ٌٍی پً ٴتٍٿ لٌٌټتی ختجنَی چتې ث٘تيل‬
‫ٌ‪٠‬ن یٍ ه پکصیکج ٌالیض ه ګٍمپ ِیمً ٌه‪،‬پً ‪ ۸۱۳۱‬میيهي کجٻ کتې پتً یتٍه هینتوثًه‬
‫کًٍنۍ کې هنیج شً ًث‪٬‬ی‪،‬نٍمٍړی ه لپپ ‪ًٌٌ ۳‬ڼٍ ټً ؼمٽې هًی‪ ،ٌ ،‬چې پتيً یتٍ پتً ‪۳‬‬
‫کٽنۍ کې ه هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٍهکړې شً ًىنایٍ کړ‪.‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ٔین ٘جـذ مجٍٔٿ ٌ ههٌی کًٍنۍ خً پً ثٌړي هثٰ٭جنّصج هٍثخپ‬
‫ٌالیض ه هثیهٍپج ِیمې شً شٽٽً ثٌ ه ګٌمۍ مٍِ‪ ،‬خً یٍ ه خٽٍچّصج پً ِیٍ ‪ِ/‬تدٍ‬
‫ثٌ ٔجٌلٍث ِیمٍ کې شیٌثٌٌ‪ ،‬ه ٔین ٘جـذ ًًٌٌ ٌثیٍ چې نٍمٍړی څٽًٍکٽن مجٔتٍٿ ٌ‬
‫چې ه لپپ پيً ټمٍث هینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬شً ٌٴتٲ ٔتٍ‪ ،‬ه هثیهٍپتج پتً لتجکٌث ِتیمً کتې یتٍ‬
‫مٕيًٍ هینٍ ‪٨‬ج ثٌ موًُ ٌ‪ٔ ،‬ین ٘جـذ پتً څٽتًٍکٽنۍ کتې ه ى٭تً پتً هًُ کتې‬
‫ٔجمپ ٍٔ ثٌ چې کٽً خً ههٌی کډې ه ین پً مٍِ‪ ،‬کې ِیٍ شً شٽې ىت‪ ،‬نٍمتٍړی ختً‬
‫ىاټصً پً لجکٌث کې پً کٽیٍثټً موًًِ کې پجشً ٌ ثٌ هینتٍ ٍهه کتړٌ شتً ختً یتٍ هٌثٿ‬
‫ًٌکجٌٌ‪.‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ ه ٴٌیدجنٍ پً ٌینج ههه یتٍ ل‪ٍ٘ٙ‬تیض هثٌ چتې ټتً هینتٍ ش‪٩‬ٽت‪ ،‬ثٌ‬
‫ش‪٩‬ٽی‪ ،‬پٌشً یٍ خپ ىی هنیٍي مرصٌٰیض نً هی هًټٍهټی‪.‬ځکً نٍمٍړی پً څٽًٍ کٽنتۍ‬
‫هینٍ ٍهکړٌ شً ٔجمپ ٍٔ‪ ،‬شٌ ‪ ۸۴‬کٽنۍ پًٍې یې پً لجکٌث کې هینٍ ٍهه کړې کٍټې‪،‬پً‬
‫ىموې ‪٨‬مٌ ټً هې ِیمې الړ ثٌ ه ٍثخپ پً نًٌٍ ِیمٍ کې یٍ پً مٕيًٌٍ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ‬
‫ټکً ه ٍثخپ ه ٔجؼٍی ٌټٍّثټۍ مٕيًٍ ‪٨‬تج مٍټتٍي رسهثً ٘تجـذ چتې ه پجِتنٍ پتً‬

‫‪423‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثلنوٍثهه ٘جـذ مٕيًٍ ٌ‪ ،‬ه ٴيس ًِب ‪٨‬ج مٍټٍي ‪٨‬نجیض هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ چې‬
‫ه ‪٬‬ربګٍ پً ثلنوٍثهه ٘جـذ یٍ ٔيٌس هًټٍه‪.‬پً هې رسخیٌه یتٍ پتً کنوىجً‪،‬میتوث‬
‫ثٌ هىیٍثه پً نًٌٍ ممصٽٱٍ ِیمٍ کې یٍ ټتً مٕتيًٌٍ ‪٨‬ٽتاء کٌثمتٍ څمتً‬ ‫ًٌهګٍ‪َ٬،‬‬
‫هینٍ کصجخٍنً ٌټٍِصپ ‪ ،‬شٌهې چې هینٍ ٰنٍ یې پً مکمپ ډٌٻ پجی شً ًٌٍِٻ ‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ ه ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽمۍ پً هًٌث کې هکجخپ ه ٴٽ‪ ً٩‬ؼٍثه ټً ـلتس ‪ٜ‬تیجء‬
‫ثملٕجبن مفموثخٌثىی‪ ،‬مؽتوهي ٘تجـذ رسه ه ش‪ٙ‬تٍٯ خی‪٩‬تض ٌکتړ ثٌ شتٌ پجیتً یتٍ ه‬
‫نٵٕدنویً مؽوهیً ‪ٌ٠‬یٵې ه یٍ ِجټک پً ـیغ ه ش‪ٍٙ‬ٯ ثٌ شَکیتې الًه پجټٽتتً‪.‬هث چتې‬
‫ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پً ډیٌ کرششٍح کې هینٍ ٍهه کړه پیپ کړې ٌه نٍ پتً ځتٍثنۍ‬
‫کې یٍ ټٍٻ هینٍ کصجخٍنً پجی شً ًٌٍِٻ ثٌ ه ثـجهیعٍ ه ټٍیې هًٌې ټپجًه ه پجکّصج ثٌ‬
‫ِیمې مٕيًٍې موًِې هًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً ثکٍړه لټک شً الړ ‪.‬‬
‫ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پً هًثټ‪٩‬ٽٍٿ ـٵجنیً موًِتً کتې ه ِتًب هینتٍ ‪٨‬تج ثٌ‬
‫ٔین ثټفویغ مٍالنج ‪٨‬دتوثټفٶ ٘تجـذ رسه ه ثـتجهیعٍ هًٌه شتٌرسه ثٌ ه ‪٨‬متٌ پتً ‪۱۱‬‬
‫کٽنۍ کې یٍ ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ه ٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫شوًیيس ژٌنو‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ټتً ٌٰث‪٬‬تض ًٌٌِتصً ههینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ پتً‬
‫شوًیْ پیپ ٌکړ‪ ،‬نٍمٍړي هشوًیيس ژٌنو پً ټٍمړیٍ هًیٍ کٽٍنٍ کې ‪٨‬جٿ هینٍ کصجخٍنتً‬
‫شوًیْ کړٻ ثٌ ټً ى٭ً ًٌٌِصً یٍ هثـجهیعٍ ه کصجخٍنٍ شوًیْ پیپ کړ چې ه ٌٰجس شتٌ‬
‫نیټٍ پًٍې یٍ ه یٍه پیژنوٻ ٍٔي ٔین ثټفویغ پً ـیتغ ه ٘تفجؿ ِتصً شتوًیْ شتً‬
‫هٌثٿ ًٌکړ ‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ ټٍمړی شوًیْ ه پجکّصج هخٽٍچّصج ه ِیٍ ‪ِ/‬دٍ پً ِیمً کتې‬
‫پً مٱصجؿ ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې پیپ کړ‪ .‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً ه کٍټې پً خًٌٌي ًٌډ خجنتوې پتً‬
‫خفٌثټ‪٩‬ٽٍٿ موًًِ کې موًُ ٔتٍ‪ ،‬هټصتً ټتً څتً ٌلتض شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً ه کتٍټې پتً‬
‫ٔجخٍکيل کې هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ٴجِتمیً شتً الړ ثٌ ټتً ى٭تً ًٌٌِتصً یتٍ ه کتٍیټې پتً ـتجؼٍ‬

‫‪424‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مفموثیٍح کيل کې ٌثٴ‪ ٪‬پً لیٌثملوثًُ موًِتً کتې شتٌ ‪ ۸۱۱۳‬متیيهي کتجٻ پتًٍې‬
‫شوًیْ شً ثهثمً ًٌکړه ‪.‬‬
‫پً ‪۸۱۱۳‬ٿ کجٻ کې ه پجکّصج ه پاصٍنمٍث ثیجټتض ډیتٌه ثِتم‪٩‬یپ لتج شتً الړ ثٌ‬
‫ىٽصً یٍ پً پيجړپًٍ ِیمً کې همٍټٍي ‪٨‬دوثټؽدجً ٘تجـذ پتً موًِتً کتې ه ثـتجهیعٍ‬
‫شوًیْ پیپ کړ‪ .‬پً ىموې موًًِ کې یٍ ‪ ۴‬کجټً شیٌ کړٻ ثٌ خیج ه ؼنٍيب ٌٍیٌِصج پً‬
‫مٌکَ ٌثڼً کې مٕيًٍې موًِې هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ؼنٍيب ٌٍیٌِصج کې ه ٔتین ثټفتویغ پتً‬
‫ـیغ مٵًٌ ٍٔ چې ٔپږ کجټً یٍ پً ىموې موًًِ کې ندٍي ثـجهیغ شتوًیْ کتړٻ ثٌ‬
‫ګڼٍ ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽانٍ شٌې ‪٨‬ٽمٍ ٰی‪ ٞ‬ثٌ ه ٌٰث‪٬‬ض ثِنجه شٌالًِ کړٻ ‪.‬‬
‫پً ؼنٍيب ٌٍیٌِصج کې ټً ٔپږ کجټً شوًیْ ًٌٌِصً هیٍه کجٻ ټپجًه خیج پً ډیتٌه‬
‫ثِم‪٩‬یپ لج کې همٍټٍي ‪٨‬دوثټؽدجً ٘جـذ موًِې شً الړ ثٌ ټً ى٭ً ًٌٌِصً پً ‪۱۱۱۹‬‬
‫ٿ کجٻ کې یٍځجٻ خیج ه خٽٍچّصج مٌکَ کٍیټې شً الړ ثٌ ه ـجؼٍ مفموثیٍح کيل ِیمً‬
‫کې پً لیٌثملوثًُ موًًِ کې یٍ هثـجهیعٍ هًٌه پیپ کړه‪ .‬ىموټصً یٍ ه ٔيجهس شتٌ‬
‫نیټٍ ‪ ۱۱۸۳‬ٿ کجٻ پًٍې ه ٘فجؿ ِصً شوًیْ شتً ثهثمتً ًٌکتړه چتې ىٌکتجٻ ختً ًٌرسه‬
‫ِٽګٍنً هثـجهیعٍ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽانٍ هًٍِنً ٌیپ ثٌ پً ِٽيجٌٌ ٰج‪ٜ‬ي خً یتی ټتً موًِتې‬
‫ٰجً‪٬‬یوٻ ‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ پً لپپ ژٌنو کې هًی ځٽً پتً ‪ ۸۱۱۱‬ٿ ‪ ۱۱۱۱ -‬ٿ ‪ -‬ثٌ ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کٽٍنتٍ‬
‫کې ه ـؾ ه مدجًکې ٌٰی‪ٝ‬ې هثهثء کٍټٍ ټپجًه ـٌمینٍ شً ى‪ ،‬شٽٽی ٌ‪.‬‬
‫ٔيجهس یٍ‬
‫ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پتً لپٽتً موًِتً لیٌثملتوثًُ کتې ه‬
‫ه لیتٌ ثٌ ٘تيؿ پتً چتجًٌ ثٌ‬ ‫ندٍي ثـجهیعٍ شوًیْ شً ثهثمً ًٌکٍټً هشوًیْ شٌڅنت‬
‫هثٌټيس مٕکيشٍ ه ـپ پً چجًٌ ى‪ ،‬خٍلض ٌ‪ ،‬نٍمٍړي چې پً ‪٨‬جمٍ مّتٽانجنٍ کتې یتٍ‬
‫پٌثك مفدٍخیض هًټٍه‪ ،‬ىٌچج یٍ لربې شً ‪ ٍ٬‬نیٍ ثٌ ههه پً منځګړیصٍح ټٍ یې النؽتې‬
‫پً ډیٌه ثِجنۍ ىٍثًیوټې ‪.‬‬

‫‪425‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ کجٻ ه مفٌٿ میجٔصې ه ‪ ۱۱‬پً ٔپً چې کٽً ٔین ٘تجـذ ټتً لپتپ‬
‫یٍه خپ مٽګٌي رسه ټً یٍه ه‪ٍ٨‬س څمً خیٌشً ه کًٍ پً لٍث ًٌث ٌ‪ ،‬ه ٔپې ‪ ۱‬خؽې ههٌٌ‬
‫شنٍ مٍټٌِجیکپ ِپٌٌ کّجنٍ ټمٍث پً شٱنګهً هٌه مٌمۍ ٌٌیٕصپ ٍٔ ثٌ ِمض ټپٍ ٍٔ‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ چې ِمض ټپٍ ٍٔی ٌ‪٬ًٌ ،‬صٍ نً نٵپ ٔتٍ‪،‬لٍ هًی ًٌځتې خ‪٩‬تو ه‬
‫مفٌٿ ه میجٔصې پً ‪ ۴۱‬مً ه ٔپې پً ‪ ۸۸‬خؽې یٍ ه ِمصٍ ټپٍنٍ ټً ثمٽً لپتپ ًٌؿ لپتپ‬
‫مجټک شً ٌِپجًه ثٌ هٔيجهس ؼجٿ یٍ نٍٓ کړ ‪ .‬ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ ه ٔيجهس لرب ه یٍې ‪٬‬مٌٍنکٍ ـجهظې پً ـیغ ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ‪٨‬متپ ه‬
‫لجٌنوثنٍ پً منځ کې لپًٍ ٔتٍ‪٨ .‬تجٿ مّتٽانج ‪٠ ،‬جټدتج ثٌ ‪٨‬ٽتاء کتٌثٿ یتٍ ٌژړٌٻ ‪،‬‬
‫هثـجهیعٍ نیمً لٍث ٔجګٌهثنٍ یٍ پً ىؽٌث ثٌښکې شٍیې کتړې‪ ،‬هثٰ٭جنّتصج هثِتيمٍ‬
‫ثمجًس ًىربي ًٍٔث یٍ پً ثړه ه ‪٬‬مٌثٍ ث‪٨‬يمیً ٘جهًه کړه ثٌ ټٍٻ مؤمنجنٍ ههې ِتًب‬
‫‪٨‬ج ه ٔيجهس ټً ثمٽً ههه پً نجمٌهه ٴجشينٍ نٱٌین ٌٌثیً ‪.‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ ه ؼنتجٍې ملتٍنځ ه مفتٌٿ پتً هیٌٔتمً نیټتً ه نٍمتٍړی هنتږهې‬
‫مٽګٌي ثٌ هىیٍثه هشکړه ‪٨‬ج ٔین ثټفویغ ىدز هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ پً ثمجمض ثهثء ثٌ‬
‫ټً ى٭ً ًٌٌِصً پً کٍیټً کې لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ هًی ٍثمن پجشً ٍٔٻ چې هٌه یٍ ٰجً‪٨ ٫‬ٽاء ثٌ هًی‪ ،‬یٍ پً هینتٍ‬
‫ٍهه کړٌ خٍلض هی ‪.‬‬
‫ه ٔین ٘جـذ ه ٔتيجهس پتً ثړو ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه ًىتربي ٔتًٍی ه شّتٽیض‬
‫پی٭جٿ‬
‫ث‪ٍ٨‬ى خجهلل من ثټٌٕ‪١‬ن ثټٌؼٌ‪ ،‬خّ‪ ،‬هللا ثټٌـمن ثټٌـٌ‪،‬‬
‫َىض نَ ْف َدًُ ٌَ ِمتنْ ُي‪َّ ،‬متن‬ ‫جٻ َ٘وَ ٴٍُث َمج َ‪٨‬جىَوُ ٌث َّ َ‬
‫هللا َ‪٨‬ٽَ ٌْ ًِ َٰ ِمنْ ُي‪َّ ،‬من ٴ َ‬ ‫ِم َن ثټْ ُم ْؤ ِم ِن َ‬
‫ني ًِ َؼ ف‬
‫ًَنصَ ِ‪َ ٌَ ٌُ ٥‬مج خَوَّ ټٍُث شَدْ ِوًي (ثالـَثح ‪)12‬‬
‫پً ډیٌه لٍثٌٔنۍ رسه مٍ لترب شتٌ الِتً کتړ چتې هىٌتٍثه ٌشٽتی ثٌ منٽتی ‪٨‬تج‬
‫ؼيجهي ٔم‪ٌٙ‬ض ٌٔن ثټفوًغ ٌثټصٱّیٌ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ چتې هًې ًٌځتې‬

‫‪426‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌړثنوې هثِيٿ ثٌهین ههښمنجنٍ ټً ټًٍي پٌې نجځٍثمنٌهثنً ـمٽً شٌرسه ٍٔه ثٌ ٔتویو‬
‫ټپٍ ٍٔ‪ ،‬شیٌ مجلٍّب نجٌلصً یې هىؽٌس پً هیجً هپجکّصج ىیٍثه هکٍټې ښجً پتً یتٍه‬
‫ًٌ‪٬‬صٍ کې هثلیّصٍٍلمٍنٍ ټً ثمٽً ِجه ًٌکړو ثٌ ه‪۹۱‬کجټٍ پً ‪٨‬مٌ پً ٔيجهس ًٌِیو‬
‫‪ ،‬ثنجهلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬
‫څٌنګً چې مٌـٍٿ ٔین ٘جـذ هثٰ٭جنّصج پً ِ‪١‬فً یٌٍشيل ‪٨‬تج ثٌ هثِتيمٍ‬
‫ثمتتجًس ټتتً پیتتجٌړٌ ‪٨‬ٽمتتٍ ثٌ ؼيتتجهي ٔم‪ٙ‬تتیصٍنٍ څمتتً ٌٌ‪،‬هثِتتصجه کتتپ ـیعیتتض یتتې‬
‫هًټٍه‪ًٍ،‬ګٍنٍ ‪٠‬جټدجنٍ شٌې ههینٍ ٍهه کړٌ ثٌ پٍىې ‪٨‬ٽمٍ ٰی‪ ٞ‬شٌالًِ کجٌه ‪ٔ ،‬تيجهس‬
‫یتتې هثٰ٭جنّتتصج ثٌ ِتتیمې ه‪٨‬ٽمتتٍ ثٌ ؼيتتجهي لٍځاتتصٍنٍ ټپتتجًه یتتٍه ِتتًبه ثٌ نتتً‬
‫ؼربثنېوٌنکې ‪ٜ‬جب‪ ً٩‬هه‪.‬‬
‫مٌـٍٿ ٔین ٘جـذ ‪ ‬هـجؼٍ لتج ګتپ ٌٍي هپکصیکجٌالیتض ثٌِتېوٌنکٍ‬
‫ٌٌهنٍمٍړي لپپ ټٍٻ ‪٨‬مٌ ههین پً لومض کې رصٯ ٍٔي ‪،‬نٍمٍړی پً ‪ ۱۱‬کٽنۍ کتې‬
‫ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٰجً‪ٍٔ ٫‬ی‪،‬ټً ٌٰث‪٬‬ض هٌه کجټً ًٌٌِصً یې هندٍي ثـتجهیعٍ(ټٍې هًٌې)‬
‫ههًُ پً ًٌکٍټٍ پیپ کړی ټً شیٌٌ ‪ ۴۳‬کٽٍنٍ ًثىیيس پتً ممصٽٱتٍ موًِتٍ کتې هټتٍې‬
‫هًٌې پً هًُ ًٌکٍټٍ خٍلض ٌٌ‪ .‬پً ؼنٍخی ٌٍیٌِصج هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ ٌثنً ‪،‬هډیٌه ثِا‪٨‬یپ‬
‫لج پً ټٍیً موًًِ ثٌ هخٽٍچّصج هکٍټې ښجً هٔین مجنوه پً ؼجم‪ ً٩‬لیٌثملتوثًُ ثٌ‬
‫هثيس نًٌٍ موًٍِ کې هـویعٍ ه ٔین ثٌ ثِصجه پً شٍګً پجشً ٍٔي ‪.‬‬
‫ٔيیؤتتین ٘تتجـذ یتتٍ ِتتًب هینتتٍ ‪٨‬تتج ٌٌ‪،‬هلپٽتتې پٍىې‪،‬شٵتتٍی ثٌ ټتتً لپٽتتٍ‬
‫‪٨‬ٵیوٌبنوثنٍ رسه هٍیجشې مینې ثٌ مفدض کٍټٍ ټً ثمٽً یې ه‪٨‬جمٍ لٽګتٍ پتً ٍړٌنتٍ کتې‬
‫ځج شً ځجي پیوث کړي ٌ‪ .‬نٍمٍړی پً ِتیمً کتې هیتٍه ٌشتيل ٔتین ثټفتویغ پتً شٍګتً‬
‫ه ًِب مدٽتٮ ثٌ ؼيتجهي خٽتٍنکٍ پتً ـیتغ پېژنتوٻ ٔتٍی ٔم‪ٙ‬تیض‬ ‫هٔيٌس شٌڅن‬
‫ٌ‪.‬ىمیًٕ خً یې پً ًِبٌ نجِصٍ ثٌ ؼيجه ي ‪ٍ٬‬نډٌ کې پً لپٽٍ ؼٌثٌبنوثنً ٌینتجٌٌ کتې‬
‫ختً یتې ‪٨‬تجٿ‬ ‫همؽجىوینٍ ـایض کجٌٌ ثٌ همؽجىوینٍ ه ىىن ِجٍ ثٌ ث٘يؿ شٌڅنت‬
‫ؼيجه شً ىڅٍٻ‪.‬‬ ‫ثٌ مج‬ ‫هثٔ٭جټګٌٌ پً ليٯ ځج‬ ‫لٽ‬

‫‪427‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔيیو ٔین ٘جـذ ټً کٽنٍ ًثىیيس هثـجهیعٍ ټٍیً هًٌه ثٌ هٴتٌث کتٌی‪ ،‬شٱّتیٌ‬
‫کجٌٌ ‪ ،‬ىٌکجٻ شٌ یٍ نی‪ِ ،‬ٽٍ ٍیجشٍ ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽانٍ ټً نٍمٍړي څمً ‪٨‬ٽمی ٰی‪ ٞ‬ـج٘يٌٌ‬
‫ثٌ هٰ‪ٝ‬یٽض ههِصجً شړټٍ ٌیجړ یې شٌالًِ کجٌٌ‪.‬‬
‫هث چې هٔيیو ٔین ٘جـذ ژٌنو ثٌ مٍؼٍهیض ههین ښمنجنٍ ٌنً ٍ‪٬‬متيی ٔتٍ ثٌ‬
‫هیٍې خَهالنً ـمٽې پً شٌځ کې یې نٍمٍړی پً ٔتيجهس ًٌِتجٌه ‪،‬ههښتمن هث کٌ‪٬‬یتړ‬
‫‪٨‬مپ ه ٔین ٘جـذ ه هثًینٍه رسټٍړي ثٌ هٴجشٽینٍ ټپتجًه ههنیتج ثٌ ثلتٌس هممصتًٍ‬
‫ِدذ ٍٔ‪.‬‬
‫‪.‬هثٰ٭جنّتتصج ثِتتيمٍ ثمتتجًس ههې ِتتًب ٌیتتٌ ټتتً ثمٽتتً هٔيیؤتتین ٘تتجـذ‬
‫کًٍنۍ‪ٔ،‬جګٌهثنٍ ثٌ هـٶ هالًې مدجًٌٍ مؽجىوینٍ ثٌ ټٍټٍ ىیٍثهٌثټتٍ شتً ه‪٬‬متٌثٍ ثٌ‬
‫شّٽیض مٌثشذ ٌړثنوي کٍي‪،‬څاٍب ش‪٩‬جټی هي همٌـٍٿ ٔین ٘جـذ ٔيجهس ٴدتٍٻ ثٌ‬
‫ټتتٍي لتتوثی ػ هي هنٍمتتٍړي کًٍنۍ‪ٍ،‬ثمنٍ‪،‬ٴٌیدتتجنٍ ثٌ ٔتتجګٌهثنٍ شتتً ههې ِتتًب ٌیتتٌ‬
‫هٍ‪٬‬مٽٍ شٍث ثٌ ه٘رب ؼمیپ شٍٰیٶ ًٌن‪ٙ‬یذ کړي‪.‬‬
‫هثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس ًىربی ًٍٔی‬
‫ه ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫ٔيیو ٔین ثټفویغ مٍټٍي ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پً هې رسخیٌه چې مصدفٌ ‪٨‬تج ‪،‬‬
‫ه ثـجهیعٍ ثِصجه ثٌ هٴٌآ هشٱّیٌ‪ ،‬ثـجهیعٍ ثٌ ـنٱٍ ٰٵيې یٍ منپ ٍٔی پٍه ٌ‪ ،‬ه ًٌُ‬
‫‪ٜ‬تتو ؼيجهپتتً ميتتجٻ ثٌ ثٌُ ه ثمٌیکتتج ‪ٜ‬تتو ؼيتتجه پتتً ميتتجٻ هؼيتتجه کٽتتک ميشتتړی ثٌ‬
‫همؽجىوینٍ ټپجًه یٍ ه یٍ الًښٍه ـیعیض هًټٍه‪ ،‬نٍمتٍړي ىمیٕتً ټتً مؽجىتوینٍ رسه‬
‫ټیوٻ‪ ،‬ى٭ٍی شً یٍ شٍ٘یې کٍټې ثٌ هلپپ شٍث پً ثنوثٍه یٍ ًٌرسه هلیٌ پً چتجًٌ کتې‬
‫ىمکجًي کٍټً ‪،‬‬
‫ه ‪٨‬جمٍ مّٽانجنٍ پً ژٌنتوچجًٌ‬ ‫ٔین ٘جـذ پً لپپ ژٌنو کې ه شوًیْ شٌڅن‬
‫کې ى‪ ،‬هلیپ ٔم‪ ،ٌ ٚ‬هلٽکٍ ؼنؽجټٍنً ثٌ شنجٍ‪٨‬جس یٍ ىٍثًٌٻ ثٌ ـصی ه ٴٍمٍنتً پتً‬
‫ِ‪١‬فً ه ټٍیٍ النؽٍ ممنیٍی یٍ کجٌٌ‪ٔ ،‬ین ٘جـذ ټکً څنګً یٍ هٴیٶ ‪٨‬ج ٌ پً ‪٨‬جمً‬

‫‪428‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ٌ٨‬ٯ ى‪ ،‬پًٍه لرب ٌ‪ .‬نٍمٍړي ه مّٽانجنٍ شٌمنځ ه خویٍ پً ٔج ټٍیې النؽې ىتٍثًٌټې‬
‫مّٽانج یٍ رسه پمي کٍٻ ثٌ ه مٌګٍنٍ ثٌ ؼنؽتجټٍنٍ ممنیتٍی یتٍ کتجٌٌ‪ ،‬نٍمتٍړی ه‬
‫مّٽانجنٍ پً ‪٬ ،٬‬مرشیک ٔم‪ ٌ ٚ‬ثٌ ډیٌ کٍښش یٍ کجٌٌ چې مّٽانج ټً ؼنؽجټتً‬
‫ليٗ ثٌ ٍړٌنً یٍ لٍٔجټً يش ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي نږهې مٽګٌی ؼیو‪٨‬ج ٔین ثټفویغ ىدز هللا ثلنوٍثهه ٘جـذ ٌثیتٍ‪:‬‬
‫هـلس ٔین ٘جـذ رسه ٍمج ډیٌه ‪٨‬يٴً ثٌمٽګٌشیج ٌه ثٌډیتٌ ټیتٌي ثٌنتږهې ِتٱٌٌنً‬
‫مٍرسه ٌکړه ‪،‬پً ممصٽٱٍمؽٽٍّنٍ ثٌؼٽٍّکې خً مٍرشکض کجٌٌ‪ ،‬هـلس ٔین ٘تجـذ‬
‫ثمصیجٍي ل‪ٍ٘ٙ‬تیض هثٌ چتٍ هه ختً ډیٌکٍښتش کتجٌٌ چتٍ هیتٍه متؤمن مّتٽا ٍړه‬
‫لٍٔتفجټً ٌِتتجيت ثٌهمّتٽانجنٍشٌمنځ ختتً یتتې ل‪ٍ٘ٙ‬تج ه‪٨‬ٽاءکٌثمٍهثشٱتتجٳ ثٌ ثشفتتجه‬
‫کٍښتش یتٍ ډیٌکتتجٌٌ‪ ،‬ټيتيثچٍ کٽتتً ختً متٍ یٍؼٽيست یجیٍٰتجشفٍ یجهمّتتٽانجنٍیٍخپ‬
‫ثؼصا‪ ٍ٨‬أمٌشً ًٌ‪٬‬ٽٍ‪،‬ه خیٌشً ًثشٽٍ ختً ٔتین ٘تجـذ ٌیتپ‪ :‬څتً ښتً کجًٌِتٍچٍ ه‪٬‬تً‬
‫ثلصيٯ کٍا‬ ‫مّٽانج لٍٔفجټً ٍِه پً شٵٌیٌ کاې خً یې ‪٨‬ٽاء شً ٌیپ چٍ شجٍِ ٌ‬
‫ټً ثلصيًٰ ځج ٌِجشت ‪.‬‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ٌشٽی ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یض ثٌ هینٍ ‪٨‬ج مٍټٍي ٌٰیو٘جـذ چې ٔيیو‬
‫ٔین ٘جـذ یٍ ټً نږهې پیژثنو ه نٍمٍړي پً ثړه ٌثیٍ ‪:‬ه ٔيیو ‪٨‬يمً ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ‬
‫ًـمز هللا ‪٨‬ٽیً ژٌنو ٌثٴ‪٩‬ج پً هې ُپتٌٍٰب هًٌ کتې ه ٰمتٌ ثٌ شٵٽیتو ٌړ ٌ‪ ،‬هثِتيٍٰ یتٍه‬
‫منٍنً ٌه ‪ًٍ٘،‬س ثٌ ِیٌس یتٍ پت ً رشی‪٩‬تض خٌثختٌ ٌ‪ ،‬ختج‪٠‬ن یتٍ شتٌ ‪٤‬تجىٌ مجشتً ‪٬‬تًٍه‬
‫ٍٔ ه شيؽو ملٍنځ ختً‬ ‫ښکجًیوه ‪ ،‬يب ًیج ثٌ ممٽ‪ ٚ‬ثنّج ٌ‪ ،‬هٔپې پً آلٌ کې خً ًثؼ‬
‫یٍ پً پټً ‪ٌ٠‬یٵً ثهثء کړ‪ ،‬خیٌشً خً آًثٿ پٌې ٌٌس ‪ ،‬لٽکتٍ شتً ختً یتٍ هث پتً لیتجٻ کتې‬
‫ًٌکٍټً‪،‬چې ګٍیج ٍه خجټکپ ه ٔپې شيؽو شً پًٍشً ٍٔی نً یت‪ ،،‬مجټتً هه رسه همٽګٌشیجپتً‬
‫ٌلض کې ههه ه ثـجټض پً لپٽً ټیوټی هی‪.‬‬
‫ډیٌ خجؼٌأشً ؼیو ‪٨‬ج ‪،‬لٍٓ ثليٴً ه ٔجګٌهثنٍ مفدٍح ثٌ ؼيثح ٔم‪ٙ‬تیض ٌ‪،‬‬
‫ه مّٽمً ثمض پً مٍؼٍهه هًخوًه ـجټض ثٌ ه کٱٌي نړ پً هِیٍّ لرب ِړی ٌ‪ ،‬ىموث‬

‫‪428‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌؼً ٌه چې ههین ثٌ ٌ‪٠‬ن هښمنجنٍ شً ههه مدجًک ٌؼٍه ه ٍ‪ٌ ،٬‬ړ نً ٌ‪ ،‬نٍ هِیّتً پتً‬
‫کجً ٍٔٻ ثٌ مّٽانج یٍ ه ‪ ،٬‬پً ټ٭ٌ کینٍٻ ‪.‬‬
‫کً لپٽې لج‪ٌ٠‬ې پً ټنډٌ ټکٍکې ًثليً٘ کړٿ‪،‬نٍ خجیتو ٌٌثیت‪ ،‬چتې کتً ه ٔتيیو‬
‫ٔین ٘جـذ ًـمز هللا ‪٨‬ٽیً پً ٔج ډیٌ لٽک مٍ هًټٍهالی ‪،‬نٍ هنیج شتً متٍ ه ٘تفجخً‬
‫کٌثمٍ ‪‬ٿ پً ٔج خً ٍ‪ٌ٬‬هه هث ث‪٨‬ي کٍالی ٍٔثی چې ‪ :‬کٍنٍث معٽنج ‪ ..‬ی‪٩‬نی ټکتً‬
‫هث مٍ هثِې ٔت ‪ ،‬چې هث ٴٍٻ خً ٘فجخً کٌثمٍ هنیجٌثټٍ شً کجٌٌ‪.‬‬
‫ه ىیٍثه نٍمیجټی ‪٨‬ج ٔین ثټفتویغ ٌ ثټصٱّتیٌ مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفکی‪٘ ،‬تجـذ ه‬
‫ٔيیو ٔین ‪٨‬دوثټّيٿ ٘جـذ پً ثړه ٌثیٍ ‪ :‬ـلس ٔین ثټفتویغ ٔتيیو ‪٨‬دوثټّتيٿ‬
‫٘جـذ مٌـٍٿ ډًٌ ‪٨‬جخو ثٌ مصٵٍ ٔم‪ٍ،ٌ ٚ‬مٍ رسه پً ډًٌٌ ِٱٌٌنٍ کې مٽګٌی ٍٔی‬
‫ٌ‪ ،‬هنٍمٍړي یٍه لجً٘ هث ٌه چې ىٌڅٍمٌه ِصړیج خً ٌه هشيؽو ملٍنځ یٍ نً پٌیاٍه‪.‬‬
‫‪٨‬ٽمی ثِص‪٩‬وثه یٍ هٌمٌه ٴٍي ٌ‪ ،‬چې کٽً خً ه یٍې مّةٽې ىکٌ ٌٍٔ یج خً ه کٍٿ‬
‫ـویغ رشیٲ پٍښصنً ٌٍٔه‪،‬نٍ هه خً ه کصجح ټً ىکٌ رسه ه ى٭ً ـٍثټً ًٌکړه‪،‬پً ٰٵيٍ‬
‫مّجبٽٍ کې ډیٌ مفصج‪ ٌ ٟ‬ىمیًٕ یتٍ پتً م‪٩‬صتربٌ کصتجخٍنٍ ـٍثټتً ًٌکٍټتً‪،‬ه ثليٴتٍ ثٌ‬
‫شٍث‪ ٪ٜ‬یٍ هث ـجٻ ٌ چې یٍ ٌلض پً ِٱٌ کې رسه مٽګٌي ٌ‪ ،‬مٽګٌٌ لًٍثک شیتجًثٌٌ‪ ،‬نتٍ‬
‫ٔین ٘جـذ پً لپٽً ه ثًٌ پً خٽٍټٍ ثٌ لومض خجنوې ثلصً ٌ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي ثليٳ ه ثِيمٍ ثليٴٍ یٍه منٍنً ٌه‪ ،‬ه لٍٔ‪١‬د‪٩‬ۍ یٍ ځتجنګړی متَثػ‬
‫یٍ هًټٍه چې ىیڅٍک نً ًٌرسه شنګیوٻ‪ ،‬همٽګٌٌ ه ‪٠‬دی‪٩‬ض ه ًثِصګٍ ټپجًه خً یٍ ډیٌ‬
‫لٍ مؽٽْ کجٌٌ‪ ،‬ټً کرش ثٌ مرش رسه خً یٍ ه ى٭ٍی ه مٌشدې پً منجِذ ثنوثٍ لربې‬
‫کٍټې‪.‬‬
‫ٔین ٘جـذ یٍ هالًٌه ثٌ ؼٌأٌبنو ِړی ٌه ‪ ،‬مج ىیڅکٽً ه ٌى‪ ،‬ثٌ ٌیٌې لربه نتً‬
‫هه ځینتتٍ ثًٌیتتوټې‪.‬ه مؽجىتتوینٍ رسه یتتٍ ځتتجنګړی مفدتتض هًټٍه‪،‬ىمیٕتتً یتتٍ ټتتً‬
‫مؽجىوینٍ رسه ټیوٻ کصپ‪ ،‬ښې ښې شٍ٘یې یٍ ًٌشً کٍټې ثٌ هى٭ٍی پٍښصنې یٍ پً ډیٌ‬
‫ښً ثنوثٍ پً ِړه ِینً ځٍثخٍټې ‪.‬‬

‫‪430‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ٔيیو ٔین ٘جـذ پً ثړه ه څٍ شنٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ شأظٌثس مٍ ه منتٍنې پتً ـیتغ‬
‫ًثٌثلیّصپ‪ ،‬ه ٔین ٘جـذ پً ثړه ىٌچج چې ټیوټی ىموثِې نیک شأظٌثس ټٌي‪ ،‬نٍمٍړي‬
‫شً هللا ش‪٩‬جټی لًٍث ښً ثليٳ ثٌ ًِب ‪٨‬ٽمٍ ثِص‪٩‬وثه ًٌکړی ٌ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی شً لٍثِض کٌٍ‬
‫چې ههه خٌکجس یتٍ پتً ٍثمنتٍ ثٌ ٔتجګٌهثنٍ کیتږهي ثٌ ه‪٨‬ٽت‪ ،‬لیتٌ هي یتٍ هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫ىموثِې ؼجًي ٌټٌي ‪ .‬آمین یجًح ثټ‪٩‬ٽمین‬

‫❊❊❊‬

‫‪431‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي نٍركاسم حیذري ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۸۴۱۴‬ىت ٓ کجٻ ه ـمپ میجٔصې پً ‪ ۸۱‬نیټتً ًِتنیٍ لترب ًٌکتړ‪ ،‬چتې هکتٍنړ‬
‫ه‬ ‫ٌالیض پً ٔیګپ ٌټٍّثټۍ کې هىموې ٌالیتض ټپتجًه ه ‪٠‬جټدتجنٍ ن‪٥‬تجمٍ مّتؤٻ ‪ٌ/‬ث‬
‫ثمٌیکجیٍ يب پیٽٍټً ‪٠‬یجًې پً خٌیو کې پً ٔيجهس ًِیوټی‪.‬‬
‫ټً م‪٩‬مٍٻ رسه ِ‪ ،‬ه مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي ٘جـذ ه ٔيجهس لترب ه ًٌځنیتٍ‬
‫مؽجىو هٔتيجهس‬ ‫‪٨‬جهي لربٌنٍ پً ـیغ پً م‪١‬دٍ‪٨‬جشٍ کې خوًګً ٍٔ‪،‬لٍ ههې نٍمیج‬
‫لرب کٍٿ ‪٨‬جهي لرب نً ٌ‪ ،‬پً ىا‪ًٌ ً٬‬ځ پً ـٵیٵض کې ثٰ٭تج متؤمن ثٌټتْ لپتپ یتٍ‬
‫کمّجًی خجشًٍ خهی ټً کٱٌ رسه همٵجخٽې پً ؼګړه کې ټً الًِ ًٌکړی ٌ‪.‬‬
‫ىٍ کې‪ ،‬مٍټٍي نًٍ ٴجِ‪ ،‬ى٭ً مؽجىو ٌ چې ه ًؼجټٍ هٴف‪١‬ۍ پً هې ٍمجنً کې یٍ‬
‫نً یٍثٍې پً ؼيجهي ډګٌ کې هیٍه نً مجشیوٌنکٍ‪ٍ ،‬ړًٌ‪ ،‬ممٽ‪ ٚ‬ثٌ الًښتٍه مؽجىتو پتً‬
‫ـیغ هنوه ثؼٌثء کٍټً خٽکې ه لپٽٍ مٽګٌٌ مؽجىوینٍ شٌمنځ پً مفيل کهً ه یٍه ًىنا‬
‫پً مٍٴٲ کې ٌ‪ ،‬چې پً ٔيجهس یٍ ډیٌ ٍړٌنً ٌهًهیوٻ ‪.‬‬
‫مؽجىو پً ژٌنوپیاٍ‪ ،‬کجًنجمٍ ثٌ ٔم‪ٙ‬یصٍ ځجنګړنٍ‬ ‫ًثځت یٍه ٔیدً ههې نٍمیج‬
‫رسه ٌ‪٬‬ږیږٌ ثٌ ه یجه پً شجٍه کٍټٍ یٍ هىؽٌث شنوه مجشً کړٌ ‪.‬‬
‫پیوثیاض ثٌ ٍهکړې‬
‫نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي ه ـجؼٍ مفّن ٌٍی پً ‪ ۸۴۱۱‬ىتؽٌي ٔميس کجٻ ه ثٰ٭جنّصج‬
‫ه لٍِض ٌالیض ه٘ربیٍ ٌټٍّثټۍ پً نیکنجٿ کيل کې پً یٍه هینوثًه کًٍنۍ کتې هنیتج‬
‫شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې ‪.‬‬

‫‪432‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍمٍړي لپٽې ټٍمړنۍ ٍهه کړې ه مجٔتٍمصٍح پتً ميتجٻ پتً لپٽتً ِتیمً کتې ه‬
‫مّؽو ټً ميثمجٿ څمً شٌرسه کړې‪ ،‬ه کمٍنیّصٍ کٍهشج ًٌٌِصً یٍ ه ىؽٌس پً ميجٻ‬
‫ه پجکّصج پً لیرب پاصٍنمٍث کې پً ممصٽٱٍ موثًٍِ کې ه هینٍ ‪٨‬ٽ‪ ،‬ـ‪ٙ‬تٍٻ شتً هٌثٿ‬
‫ًٌکړ‪.‬‬
‫پً هې ټړکٍ نٍمٍړي لپٽې ٍهه کړې پً کٍىجټ کٍ پیپ کړې ًٌپّې یٍ ه ىنګتٍ‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ه هًِمنو ِیمې ًـانیً موًِتً‪ ،‬پتً میٌثنٕتجه کتٍ مندت‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫موًًِ‪،‬ه لٍِض مند‪ ٪‬ثټؽيتجه موًِتً‪ ،‬ه ٌٍیٌِتصج هٔتٍې ِتیمې ًیتج‪ ٛ‬ثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫موًًِ‪ ،‬ه ىنګٍ هکجىٍ ِیمې رسثػ ثالِيٿ موًًِ ثٌ هثٰ٭جنّصج ثٌ پجکّصج پً ګڼٍ‬
‫نًٌٍ موثًٍِ کٍ یٍ هینٍ ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ شٌهې چې ټً هینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ه ٌٰث‪٬‬تض‬
‫ِنو یٍ پً ‪ ۸۴۱۹‬ىت ٓ کجٻ ه ىنګٍ مٌخٍ‪ًٍ ٟ‬ګٌي ِیمً کې ٌثٴت‪ ٪‬پتً ؼجم‪٩‬تز ثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫ثالِيمیً موًًِ کې ټً مٕيًٍ ثِصجه ٔین ثټفویغ خيٌمنو ٘جـذ څمً شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي ٘جـذ لپٽتٍ هینتٍ ٍهکتړٌ شتً پتً هثِتې ميتجٻ ثهثمتً‬
‫ًٌکٍټً چې ًٌرسه یٍ ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض ى‪ ،‬نً ىیٌثٌٌ نٍمٍړی خً هکجٻ پً ثٌ هٌ کې څً‬
‫مٍهه پً ِنګٌ کې ثٌ څً مٍهه پً موثًٍِ کې ٌ‪ ،‬ټً هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ټً ٌٰث‪٬‬ض ًٌٌِصً یتٍ‬
‫څً مٍهه هلٍِض ٌالیتض ه ٘تربیٍ ٌټّتٍثټۍ پتً مهتۍ ِتیمً کتې هٔتمْ ثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫موًِې هميصم‪ ،‬ثٌ موًُ پتً ـیتغ هنتوه ثؼتٌثء کتړه ههې موًِتې هخنّتټ ډختٌه‬
‫نٍمٍړي پً ‪ ۸۴۱۸‬ىت ٓ کجٻ کتې ثیاتٍ ٌه چتې شٌثٌِتً ٰ‪٩‬جټتً هه ثٌ هٔتيیو ـیتوًي‬
‫٘جـذ هلیٌؼجًي پً ـیغ پً کې ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽا ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ٍهه کړې کٍي ‪.‬‬
‫ه کمٍنیَٿ پً ليٯ ؼيجه‬
‫مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي ه ًٍ٘س ثٌ ِیٌس پً ټفج‪ ٣‬ه ؼيجه ثٌ مدجًٍثيت ژٌنو یٍ‬
‫مؽجىتو ټتٍٻ ٘تٱجس‬ ‫مؽّ‪ ،‬ش‪ٍٙ‬یٌ ٌ‪ .‬پً نٍمٍړي کې ه ثِيٿ ه الًې ه یٍه رسِپجً‬
‫مٍؼٍه ٌ‪ .‬شج خً ٌیپ ه‪ ً٬‬ثنّج هللا ش‪٩‬جټی یٍثٍې ه لپپ هین ههٰج‪ ٧‬ثٌ هکٱتٌ پتً مٵجختپ‬
‫کې هؼنګیوټٍ ټپجًه لٽٶ کړی هی‪ ،‬ځکً نٍمٍړي لپپ ټٍٻ ژٌنو ؼيجه شً ٌٴٲ کړی ٌ‪.‬‬
‫لربې‪ٰ ،‬کٌ ثٌ ټٍٻ کړه ٌړه یٍ ه ؼيجه پتً ثړه ٌ‪ ،‬نٍمتٍړی پتً کرشتشٍح ال ټتً ٔتًٌٍي‬

‫‪433‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ثٌ هى٭ٍی ټً کمٍنیّصٍ ګٍډثګیجنٍ رسه ٌؼنګېو‪ ،‬پً شجنوه ځتٍثنۍ کتې یتې ه‬
‫رش ثٌ ٰصنٍ پً مٵجخپ کې ه ؼيجه ِنګٌ ٌپجټً ثٌ پً نّدصج پجلً ‪٨‬مٌ کې یتٍ هثمٌیکتجیٍ‬
‫‪٠‬ج‪ٍ٬‬س پً مٵجخپ کې ه مّٽق ؼيجه ِنګٌ شٌ ى٭ٍ شٍه ٌِجشً چې پً ىموې الًه کٍ یٍ‬
‫ه ٔيجهس ؼجٿ ‪٬‬ړپ کړ ‪.‬‬
‫ه ٔيیو ـیوًي ه ؼيجهي ژٌنو‪ ،‬ثشٽٍټیٍ ثٌ کجًنتجمٍ هثِتصج لتًٍث ثٌ ه هی چتې‬
‫هټصً یٍ مٍ پً ټنډٌ ؼيجهي لومجشٍ شً ثٔجًه کٌٍ‪.‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چٍ ه ًٌٍٔي ثشفجه رسٌ ټاکٌٌ پً ثٰ٭جنّصج ىؽتٍٿ ًثٌړی ٌٌ ثٌ پتً‬
‫ًٍګٍنٍ مّٽق ځٍثکٍنً یٍ پً لٍِض ٌالیض کې ځجی پً ځجی کړي ٌٌ‪ ،‬ى٭ً ميتجٻ چتې‬
‫لٍِض ٌالیض ه ثِيٿ ثٌ کمٍنیّصٍ کٱٌ شٌمنځ ه شٍهې م‪ٌ٩‬کې پً ډګتٌ ثٌښتصی ٌٌ ثٌ‬
‫ه ًٌٍٔي ‪ّ٨‬کٌٌ ه ډیٌښض ټً ثمٽً یٍ ه هٌى‪ ،‬مّکٍ ټٵذ ګټٽی ٌ‪ ،‬پً ىمو‪ٌ ً٬‬لتض‬
‫کې نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي چې ال خیمٍ ک‪٨ ،‬متٌه ٌٌ هلٍِتض ٌالیتض پتً ختجک‪٨ ،‬ٽیٕتیٌٌ‪،‬‬
‫ځجځٍ میوث ‪ ،‬ی‪٩‬ٵٍيب‪ ،‬ژًٌه ثٌ شًٍه ‪٬‬جړه ِیمٍ کې یٍ ه کمٍنیَٿ پً ليٯ پً ؼيتجهي‬
‫ه مٌمیٍ ټً خجًث ‪ ،‬ه ِکډ شٍ‪٬‬نویٍ‬ ‫ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ کې خٌلً ٌثلیّصً‪ .‬نٍمٍړی ټً کٍچنیٍث‬
‫ثٌ خٌګیتٍ ټتً مبدتجًٌنٍ رسه خٽتو ٔتٍ‪ .‬هؼګتړٌ پتً ملدتٍ ثٌ‬ ‫ټً چجٌهنٍ ثٌ ه ًٌيس مې‬
‫مجینٍنٍ پً چجٌهنٍ کې ًثټٍی ٍٔ‪ ،‬هلٍِض ه خړي پً ِجـً کې ٍلمٍ ٍٔثٌ ههللا ش‪٩‬جټی‬
‫پً الًه کې ه ٌینٍ ه٘وٴې لٍنو یٍ ٌکٍس‪ ،‬ټً کٱٌي ټاکٌٌ رسه هممجمن ؼنګیوټٍ ثٌ‬
‫ه کمٍنیَٿ پً پٍِصٍ ه ًٌلصٽٍ ى یتٍ ‪٨‬متي شؽٌختً کتړ‪ ،‬ه ِتًب ثشتپ ؼنتجح ـٵتج‬
‫٘جـذ شٌ مرش النوې ه لٍِض پً ‪٥٨‬یمً ٰصفً کې یٍ ه یٍه شجنو مؽجىوپتً ـیتغ‬
‫ًٌٻ ٌټٍخجٌٌ‪ ،‬هلٍِض ټً ٰصفې ًٌٌِصً ه کمتٍنیَٿ ه ټ٭تٌ ټٍټٍټتٍ پتً نیتض ټتً نتًٌٍ‬
‫مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ه پکصیج ه مٌکَ ګٌهیَ پً لٍث الړ‪ .‬پتً ِتټٍ کنتډٌ‪ ،‬مهٽ٭تٍ ثٌ ه‬
‫ګٌهیَ ښجً پً ٔجٌلٍث نًٌٍ ِتیمٍ کتې یتٍ ه کمٍنیّتصجنٍ لتيٯ پتً ِتمصٍ ؼګتړٌ ثٌ‬
‫ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ کې خٌلً ٌثلیّصً ثٌ شٌى٭ً یتٍ ؼيتجه شتً ثهثمتً ًٌکتړه شتٌ څتٍ کمٍنیّتصٍ‬
‫ـکٍمض ٌنړیو ‪.‬‬

‫‪434‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه شن‪٥‬یمٍ هًٌې پً ًٌٌِصیٍ کې چې ه مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټفکی‪ ،‬رش‪٨‬تٍ ٘تجـذ پتً‬

‫مرش پً لٍِض ٌالیض کې هن‪ً ،٥‬ثٌِصٽٍ ثٌ ّٰجه هممنیتٍي ټپتجًه کتٍٿ شٕتکیيس‬
‫ؼٍړ ٍٔٻ مٍټٍي ـیوًي ى‪ ،‬پً کې ګډٌ ٌثٻ ٌ چتٍ ه لٽکتٍ هرس ثٌ متجٻ ه لٍنتوي‬
‫کٍټٍ ټپجًه یٍ ًِب لومصٍنً شٌرسه کړٻ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍپً ثِيمٍ شفٌیک کې لومض‬
‫پً ‪ ۸۴۱۴‬ىت ٻ کجٻ کې چې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پً کنوىجً کې ‪٤‬يًٍ ٌکتړ ‪،‬‬
‫مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي چې ه‪ ً٬‬ميجٻ یٍ پتً پجکّتصج کتې هینتٍ ٍهه کتړې کتٍټې ه‬
‫لٍِض ٌالیض ه یٍٔمیٌ ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځجی ه خٽٍچّصج ټً الًې کنوىجً شً الړ ثٌ پتً‬
‫ىا‪ ٍ٬‬ثخصوثيئ ٔیدٍ کې ټً ثِتيمٍ شفٌیتک رسه مٽګتٌی ٔتٍ‪ ،‬نٍمتٍړي ه ٔتيیو متي‬
‫ثٌ‬ ‫خًٍؼج ثلنو‪ٔ ،‬يیو مي مرش ثٌ هثِيمٍ شفٌیک ه نًٌٍ مرشثنٍ پً مٽګٌشیج ه ‪َ٬‬‬
‫میوث ًٌهګٍ ٌالیض پً ش‪ٙ‬ٱیً کې خٌلٍثٻ ٌ‪ ،‬شٌ څٍ چې ه‪٠‬جټدجنٍ ثِتيمٍ شفٌیتک شتٌ‬
‫لٍِض پًٍې ًٌِیو‪ .‬ه‪ٌ ً٬‬لض چې ه ‪٠‬جټدجنٍ ؼنګٍ کٌښً ه کجخپ پً چيتجً ثِتیجح‬
‫کې ٌه مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ه لٍِض ٌالیض ه ‪ ۱۱‬شنٍ ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځتجی چيجًثِتیجح شتً‬
‫الړ‪ .‬هٌی هثِې ميجٻ چيجً ثِیجح شً ًٌِیوٻ چتې پتً ىمتوې ًٌځتٍ کتې ‪٠‬جټدتجنٍ ه‬
‫ثٌ کجًشً ًِ پتً ِتیمٍ کتې ه ـتَح ٌـتوس ټمتٍث شمٽیتً کیتوٌنکٍ ِتیمې‬ ‫هىمَن‬
‫نیٍټې‪،‬مٍټٍي نًٍٴجِ‪٘ ،‬جـذ ى‪ ،‬ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه هکجخپ ښجً پً ؼنٍح ټٍیویځ کې‬
‫ىموې ِیمٍ شً هثلپ ٍٔ‪ًٌٌِ ،‬صً چې پً ىموې ِیمً کې مّ‪ٍ٩‬ه نجڅجپً پتً ‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫خٌیو ٌکړ‪ ،‬ه ِمصې ؼګړې پً پجیٽً کې مٍټٍي نًٍٴجِ‪٘ ،‬جـذ ى‪ٍ ،‬لمٍ ٍٔ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي هىموې ٘فنې یٍ مٽګٌی ٌثیٍ‪٠ :‬جټدجنٍ ثٌ همّ‪ٍ٩‬ه کّجنٍ چې شتٌهې‬
‫ٌړثنوې یٍ ؼګړه نً ٌه رسه کړې پً ډیٌه نږهې ٰج٘ٽً کتې ثٌِتیوٻ‪ ،‬مجِپاتین ميتجٻ‬
‫ٌناض‪ ،‬مٍ ه رسک پً یٍه ‪٬‬تجړه ٌٌ‬ ‫مّ‪ٍ٩‬ه نجڅجپً پً ‪٠‬جټدجنٍ خٌیو ٌکړ‪ ،‬ىموټصً ؼن‬
‫ثٌ خٽې ‪٬‬جړې شً پً پنځً یج ٔپږ مًب کې همّ‪ٍ٩‬ه ٌِٽٍثٻ ٌ‪ٍ ،‬ه ټً ټږ ؼګړې ًٌٌِتصً‬
‫ټپٍ ٍٔٿ ثٌمٍټٍي ـیوًي شً مې ٌٌیپ چې ټً هې ځجیً خجیو ٌٌځٍ‪ ،‬هه پً ث‪٠‬مینج ًثشً‬
‫ٌٌیپ شً یٍ پټ ځجی کینً ٍه پً هښمن ګٍٍثًٌنً کٍٿ شتٌ څتٍ ه ٌشٽتٍ الً پیتوث يش‪ ،‬ټتً‬

‫‪435‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍمٍړی رسه ًثکټ النهٌ ٌ پً هښمن یٍ پٌټپّې څٍ ګٍٍثًٌنً ٌکړٻ‪ ،‬چې ههښمن ګتڼ‬
‫کّج پً کې ټً منځً الړٻ‪ ،‬هىموې ؼګړې پً ميتجٻ یتٍه مٽګتٌي پتً مٍټتٍي ـیتوًي‬
‫خجنوې ‪٬‬ږ ٌکړ چې پً نږهې ٌهثنۍ کې ههښمن کّج هي چتې ىٕتصجهٌهٌ ًٌرسه هی‪،‬‬
‫شجٍِ رس مً پًٍشً کٍا ىّې نً ٍیج هًشً ًٌِیږي‪ ،‬مٍټٍي ـیوًي ًثکتټ شتً مٌمتۍ‬
‫ٌثچٍټً ثٌ ٌیپ یٍ چې ٌثً خً پٌې ممکې کړٿ‪ ،‬لٍ چې کٽً یٍ ه ٰیٌ ټپجًه رس ًٌىّتک‬
‫کړ ممکې ټً هی چې هًثکټ ٰیٌ پٌې ٌکړي ټً مٵجخپ ؼجنذ څمً ه ىٕصجهٌ ٰیٌ ٌٍٔ‪،‬‬
‫چې ههًثنً ثنٱؽجً پً نصیؽً کې مٍټٍي ـیوًي پً رس خجنوې پً پٌلهٍ ٌټګیو ثٌ ځتجی‬
‫پً ځجی خې ىًٍٔ ٍٔ‪.‬‬
‫کٽً چې ًثپً ىٍښ ٍٔ نٍ رسه ټً هې چې ِمض ٍلمٍ ٌ خیج یٍ ى‪ ،‬ټتً متٍ رسه‬
‫شً ثهثمً ًٌکړه ىمو‪ ً٬‬ميجٻ ‪٠‬جټدتج ه کجختپ ټتً ‪٬‬تٌح څمتً‬ ‫هچيجًثِیجح پً لٍث ش‬
‫خیٌشً ه ٌشٽٍ پً ـجٻ کې ٌٌ‪ ،‬مٍ چيجًثِیجح شً ًث‪٬‬ٽتٍ ثٌ څٌنګتً چتې مٍټتٍي ٘تجـذ‬
‫ِمض ٍلمٍ ٌ ه ٔپې مٍ لٍِض شً ًٌِجٌٌ‪ ،‬ه لٍِض پً ًٌ‪٬‬صٍ کې ډثکټٌثنتٍ چتٍ‬
‫ثیکرسي ٌثلیّصٍ ثٌ ههه ه رس ټپ یٍ ٌټیو نٍ ـیٌث ٍٔٻ چې څٌنګً ژٌنوی پجشً هی‬
‫ځکً ههه ه رسىډٌکٍ مجس ٌٌ ثٌ پٌلهٍ یٍ پً همج‪ ٍ٬‬کې ښمې ٌې‪ ،‬ډثکټٌثنتٍ ٌٌیتپ‬
‫چې ههې ‪٨‬يػ ٍمٍ ه ٌُ کجً نً هی ثٌ هژٌنو یٍ ى‪ ،‬ټږ ثـصاٻ ٔتصً‪ ،‬ه ډثکټٌثنتٍ ه‬
‫ؼٍثح نً ًٌٌِصً مٍ پیاًٍ شً ًٌٍِټٍ‪ ،‬لٍ ىٽصً ى‪ ،‬چې ډثکټٌث ههمج‪ ٍ٬‬ټپ ٌټیو نٍ‬
‫ټً ‪٨‬مٽیجشٍ یٍ ثنکجً ٌکړ‪ ،‬ډثکټٌثنٍ ٌٌیپ چې ههه ټپ ډیٌـّجُ هی کتً ‪٨‬مٽیتجس یتٍ‬
‫ٌيش ژٌنو خً ټً الًِ ًٌکړي ښً هثهه چٍ کًٍ شً یٍ ًٌٍِا شٌڅتٍ ټتً لپٽتٍ لپٽٍثنتٍ‬
‫رسه ًٌٌِصۍ هژٌنو ٔپې شیٌې کړي‪ ،‬ډثکټٌثنٍ ٌیپ چې ههې ِمض ټپ رسه رسه مٍ‬
‫ـیٌث یٍ چ ې څٌنګً ژٌنوی پجشً هی ثٌ پً لپٽٍ پاٍ ګٌځتٍ‪ ،‬هٌی ٌیتپ چتې هث یتٍثٍې‬
‫ههې مؽجىو کٌثمض کیوالی يش ثٌ خْ ‪.‬‬
‫کٽً چې مٍټٍي ـیوًي شً ه ډثکټٌثنٍ ه ځٍثح لربه ًٌِیوه هه هث آیتض ٌٌثیتً ‪:‬‬
‫ثىث ؼجء ثؼٽي‪ ،‬الیّصألٌٌ ِج‪٨‬ز ٌال یّتصٵومٍ ‪ .‬ی‪٩‬نتٍ متٌګ پتً لپتپ ٌلتض هی ثٌ‬
‫ىیڅکٽً ممکٍ یج ًٌٌِصً کیوالی نً يش‪.‬‬

‫‪436‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً پیاًٍ کې ه ډثکټٌثنٍ ټً ځٍثح ًٌٌِتصً نٍمتٍړی مٽګتٌٌ خیٌشتً لٍِتض شتً‬
‫ًثٌِصٽٍ لٍ لپپ کًٍ شً شٌ ًٍِټٍ ٌړثنوې یتٍ پتً لٍِتض کتې ه خجهٔتجه ٍثً پتً نتٍٿ‬
‫ډثکټٌ شً ًٌٌِصٽٍ شٌڅٍ یٍ هلپپ ٌُ م‪١‬تجخٶ ‪٨‬تيػ ٌکتړي‪ ،‬هې ډثکټتٌ ٌٌیتپ چتې ه‬
‫مٍټٍي ٘جـذ ٍل‪ ،‬ډیٌ ژًٌ ثٌ ـّجُ هی ‪٨‬مٽیجس یٍ ل‪ٌ١‬نجک هي چتې پتً ‪٨‬مٽیتجشٍ‬
‫کٍ یٍ یتٍثٍې ټتْ ٰی‪ٙ‬توه ه ژٌنتوي پجشتً کیتوټٍ ثـتصاٻ ٔتصً‪ٍ ،‬ه یتٍ پتً هې رش‪ٟ‬‬
‫‪٨‬مٽیجس کٍٿ چې ټً کًٍنۍ ثٌ مٽګٌٌ څمً یٍ هثؼجٍې الِٽیک ًثشً ًثٌړا‪ .‬ه مٽګٌٌ ټً‬
‫مًٍٕې ًٌٌِصً نٍمٍړي شً ىموث الِٽیکٍنً ًثٌړٻ ٍٔٻ ثٌ نٍمٍړي همٍټتٍي ٘تجـذ ه‬
‫رس ٍل‪٨ ،‬مٽیجس کړ‪ ،‬ه ډثکټٌ ه‪٨‬مٽیجشٍ ټً پیپ رسه یٍځجی همٍټتٍي ٘تجـذ مٽګتٌٌ ه‬
‫ًٍِر یْ لص‪ ،‬ثٌ مأظًٍې ه‪٨‬جګجنې پیپ کړې‪ ،‬ټږ ٌٔدً ًٌٌِصً ډثکټٌ ٍیٌی ًثٌٌړ چتې‬
‫همٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬مٽیجس کجمیجح ٍٔٻ ثٌ ټً ث‪ٙ٨‬جخٍ څمً یٍ ىډٌکٍ ًثٌثیّصپ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫هىموې ‪٨‬مٽیجشٍ پً نصیؽً کې همٍټٍي ٘جـذ ه رسٍل‪ ،‬یٍ من ښً ٍٔ‪ ،‬لٍډثکټٌ‬
‫کې رشکض نً کٍې ثٌ نً خً‬ ‫ًٌشً ِپجًښصنً کړې ٌه چې شٌ ډیٌ ٌلض پًٍې خً پً ؼن‬
‫پً ًثکټ النهٌ خجنوې ٰیٌ کٍې ‪ ،‬لٍ همٍټتٍي ٘تجـذ ه ؼيتجه ؼيختً لتًٍث ‪٬‬جټدتً ٌه‬
‫شٌهې چې ټً ٘فض یجخۍ ًٌٌِصً خیج هثِيمٍ ثمجًس ؼيجهي ټیکٍ شً الړ ثٌ هثمٌیکجیٍ‬
‫یٌ‪٬‬پ شٌميج ټً یٍ خیج خیج پً ؼيجهي ش‪ٌٍٜ٩‬نٍ کې رشکض ٌکتړ نٍمتٍړی ه چجًیکتجًٌ پتً‬
‫کٍ یٍځپ خیج ٍلمٍ ٍٔ ثٌ شٌ ى٭ً ٌلصً یٍ ه رشثٌ ّٰجه پً مٵجخپ کې ؼيتجه شتً‬ ‫ؼن‬
‫ثهثمً ًٌکړه چې ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌکړ ‪.‬‬
‫هثمٌیکجیجنٍپً ليٯ ؼيجه‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجیجنٍټً یٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً مٍټتٍي ٘تجـذ نًٍٴجِت‪ ،‬ټتً مٵتومٍ‬
‫مؽجىوینٍ څمً ٌ چې هلٍِض پً ٌالیض کې یٍ هثمٌیکجیجنٍ پتً لتيٯ مّتٽق ؼيتجه‬
‫پتً‬ ‫پیپ کړ‪،‬ه نٍمٍړي هموخٌثنً مرش ټً خٌکصً ه لٍِتض ٌالیتض ه ٘تربیٍ ٌټّتٍث‬
‫ىموې ِیمً کې هؼيجه پً یٍه نتً مجشیتوٌنکٍ ِتنګٌ ٌثٌښتصٽً ثٌ ثمٌیکجیتجنٍ پتً کتې‬
‫ِمض شٽٱجس ٌټیوٻ‪ ،‬رسه ټً هې چې ثمٌیکجیجنٍ پً هې ِیمً کې لًٍث ِتمض ‪٤‬ٽمٍنتً‬

‫‪437‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ ٌـٕصٍنً شٌرسه کړٻ‪ ،‬ه ٘ربیٍ ثٌ لٍِض ه نًٌٍ ِیمٍ پً ًٍګٍنٍ لٽک یتٍ خنتویج‬
‫ثٌ ٔيیوث کړٻ لٍ خیج یٍ ى‪ ،‬پً ثٌټْ کې هؼيجه ؼيخً ٌنً ٌژټً ‪.‬‬
‫مٍټٍي نًٍٴجِ‪٘ ،‬جـذ چې څً مٍهه ه لٍِض پً ٘ربیٍ ٌټٍّثټۍ کې ه ؼيجهي‬
‫ٌ پً هې‬ ‫چجًٌ مرش ثٌ ًٌپّې ډیٌه مٍهه ه لٍِض ٌالیض ‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ‪ٌ /‬ث‬
‫ٌالیض کې ًِب ؼيجهي لومصٍنً رسشً ًٌٍِٻ‪.‬‬
‫نٍمٍړي چې لپٽً یٍ پً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍکې رشکض کجٌٌ ثٌ ه‪٨‬مٽیجشٍ ٴٍمنتوه ختً‬
‫یٍ پً ‪٬‬جړه ٌه ه لٍِض څٽًٍ ٌټٍّثټۍ خجک‪٨ ،‬ٽیٕیٌ‪٘ ،‬ربي ثٌ ٴٽنتوً ٌټّتٍثټۍ ه‪٬‬تً‬
‫یٍ پً مکًٌ ډٌٻ ٰصفً کړې‪ ،‬هلٍِض پً ټٌثٌخٌ‬ ‫لیپ ٌټٍّث‬ ‫ًثٍ هپکصیج مٌخٍ‪ ٟ‬ؼج‬
‫کې ههښمن ډیٌې پٍِصې یٍ ى‪ ،‬خیج خیج ٰصفً کړې چې ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پً شٌڅ کٍ ًٍ نً‬
‫یٍثٍې هښمن شً هًثنً شٽٱجس ٌثړٌٻ خٽکې خیج خیج یٍ ټٍی مٵوثً ‪٬‬نجی‪ ،‬ى‪ٌ ،‬نیٍٻ‪.‬‬
‫پً لٍِض کې یٍه ِمصً ؼګړه چتې نٍمتٍړی پتً کتې ٍلمتٍ ٔتٍ‪ ،‬هلٍِتض پتً‬
‫‪٨‬ٽیٕیٌٌ ٌټٍّثټۍ ‪٨‬مٽیتجس ٌٌ‪،‬ههې ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً نصیؽتً کتې نٍمتٍړي ههښتمن ګڼتې‬
‫هٰج‪ ٍ٨‬پٍِصې ٰصفً کړې ثٌ هٌټٍّثټۍ مٌکَ شً ًٌِیوٻ‪ ،‬لٍ کٽً ًٍ چتې ه ٌټّتٍثټۍ‬
‫پً مٌکَ خٌیو ٌکړ ه مؽجىوینٍ مياس ک‪ٍٔ ،‬ٻ ‪ ،‬ىمو‪ ً٬‬ميجٻ هنٍمتٍړي ىمّتنګٌ ثٌ‬
‫شکړه مؽجىو هکجخپ ثٌِیوٌنکی مي م‪١ٙ‬ٱی پً ٔيجهس ًٌِیو‪ ،‬مٍټٍي ـیوًي مٽګٌٌ‬
‫ټً ثمٽً خجیو ‪٨‬ٵذ نٕینٍ ٌکړي ثٌ ٔيیو ټً ځتج رسه‬ ‫شً ٌٌیپ چې ه مياشٍ هنٕصٍث‬
‫ٌثليل ه ‪٨‬ٵذ نٕینۍ پً ميجٻ پً مؽجىوینٍ ثمٌیکجیٍ ثټٍشکٍ مبدجً ٌکړ چې ه مٍټتٍي‬
‫ـیوًي ګڼ شکړه مؽجىو مٽګٌي پً کٍ ٔيیوث ٍٔٻ ثٌ لپٽً ى‪ِ ،‬تمض ټپتٍ ٔتٍ‪ .‬هث‬
‫ځپ ى‪ ،‬ه نٍمٍړي ټپٍنً لًٍث ِمض ٌ ثٌ ډثکټٌثنٍ ٌیپ چٍ ښجیٍ ه نٍمتٍړي ختو ٰٽتؾ‬
‫يش‪ ،‬لٍهللا ش‪٩‬جټی ه ډثکټٌثنٍ ه خجًٌ ليٯ نٍمٍړي شً یٍځپ خیج ٘فض ًٌکړ‪ .‬ټً ىموې‬
‫ٍلمٍنٍ څمً ټً ؼٍړیوټٍ ًٌٌِصً مٍټٍي ٘جـذ ټً لپٽٍ مٽګٌٌ رسه یٍځپ خیج ههښمن‬
‫پً مفجرصه کې ٌثٴ‪ ،ٍٔ ٪‬چې ټٍټتً ٔتپً ټتً هښتمن رسه ٌؼنګیتو‪ ،‬پتً هې ؼګتړه کتې‬
‫نٍمٍړی یٍځپ خیج پً رسخجنوې هٌه مٌمۍ ٌټګیتو‪ ،‬لتٍ هث چتې هللا ش‪٩‬تجټی ه لپتپ هیتن‬
‫هلومض ټپجًه ًٌخجنوې ژٌنو ټًٌٍټی ٌ ټً ِمصٍ ټپٍنٍ رسه رسه خیج ى‪ ،‬ژٌنوی پجشً ٍٔ‪.‬‬

‫‪438‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً لٍِض ٌالیض کې ه نٍمٍړي ًٌٌِصٍ هٌه ًِب ‪٨‬مٽیجس چې لپٽً یتٍ مرشتي‬
‫ثٌ شٌشیذ پً ‪٬‬جړه ٌ یٍځپ ه لٍِتض پتً لٽدیّتجس ِتیمً کتې هثمٌیکجیتجنٍ پتً ِتًبه‬
‫ٰوثیٍ ‪٨‬مٽیجس ٌ‪ ،‬چې پي ثٌ نٵٕتً یتٍ مٍټتٍي ٘تجـذ ؼتٍړه‬ ‫ٴٌثًګجه خجنوې ټٍمړ‬
‫کتتړې ٌه پتتً هې ‪٨‬مٽیتتجشٍ کتتې ٰتتوثیج پتتً ټتتٍمړي ځتتپ هثمٌیکجیتتجنٍ پتتً ثډه ًٌننٍشتتپ‪،‬‬
‫ثمٌیکجیج یٍ ِمض ٌځپپ ثٌ ه خجًٌي رسچینٍ پً ثِصنجه پً هې ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې شتٌ ِتٽٍ‬
‫ډیٌ ثمٌیکجیٍ ‪ّ٨‬کٌ مړه ثٌ ټپیج ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ټً ىموې ‪٨‬مٽیتجشٍ ًٌٌِتصً پتً ‪ ۱۱۱۹‬ٿ کتجٻ کتې ه مٍټتٍي ٘تجـذ پتً مرشت‬
‫هلٍِض ٌالیض پً هًیٍ ٌټٍّثټیٍ ٘ربیٍ‪ ،‬خجک ثٌ ‪٨‬ٽیٕیٌٌ خجنوې پتً ىت‪ ،‬ميجټتً شٍګتً‬
‫ًِب ‪٨‬مٽیجس پیپ ٍٔٻ چې هښمن شً پً کې هًثنتً شٽٱتجس ٌثٌښتصپ‪ ،‬ههې ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً‬
‫ميجٻ مٍټٍي ـیوًي ٘جـذ چتې هلٽدیّتجس پتً ِتیمً کتې ههښتمن پتً پٍِتصٍ پتً‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ کې خٌلٍثٻ ٌ‪ ،‬یٍځپ خیج ټپٍ ٍٔ چې هث پً ؼيجهي ژٌنتو کتې هنٍمتٍړي ٔتپږٿ‬
‫ځپ ټپٍ کیوٻ ٌ‪ ،‬لٍ پً هې ځپ ى‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هشیٌٌ ځٽٍنٍ ‪ٍ٬‬نتوې کجمٽتً ٔتٱجء ًٌشتً‬
‫ن‪ٙ‬یذ کړه‪.‬‬
‫ه کٍنړ ٌالیض ه مّؤٻ پً ـیغ‬
‫ه ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ پً ټٍمړیٍ کتې ٔتيیو مٍټتٍي نًٍٴجِت‪ ،‬ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫مرششجخً پً ٌٰمج ه کٍنړ ٌالیض ه ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی ټً ټجکتپ‬
‫کیوٌ ًٌٌِصً ټً لٍِض څمً کٍنړ شً الړ ثٌ پً ؼيجهي ٘فنً کې یٍ ‪٨‬مي ه ؼيتجهي‬
‫٘ٱٍٍٰ پً شن‪٥‬ی‪ ،‬ثٌ ثخصکجًي خٌنجمٍ پً ش‪٩‬میپ پیپ ٌکړ‪ ،‬پً کٍنړ کې ه‪ ً٬‬ميجٻ یتٍ ِتًب‬
‫ٔکجیض ههښمن ټً ؼجٍِِجنٍ څمً مٍؼٍه ٌ‪ .‬مٍټٍي ٘جـذ پً ټٍټتٍ ٌټّتٍثټیٍ کتٍ ه‬
‫ځجنګړٌ لٱیً ګٌٌپٍنٍ پً ګاًټٍ رسه ٌشٍثنیو چې ههٔمن ډیٌ ؼجٍِِتج شٕتمی‪ ٚ‬ثٌ‬
‫خیجیٍ ټً مینځً یٍيس‪ ،‬پً هې رسخیٌه نٍمٍړي ه ؼيجهي شيتجؼمٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ ټپتجًه نتٍې‬
‫‪ٌ٠‬ـې ٌړثنوي کړي چې پً ډیٌی ِیمٍ کې یٍ ښې نصیؽې هًټٍهې‪ .‬پتً هې ټتړ کتې ه‬
‫کٍنړ پً مًٌٌه‪ ،‬هثنګجٿ‪ ،‬ثِاً‪٬ ،‬جٍي ثخجه‪ ،‬مجڼٍګٍ ثٌ نتجړ ٌټّتٍثټیٍ کتې ههښتمن ‪۸۳‬‬

‫‪438‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پٍِصې همؽجىوینٍ پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې ٰصفً ٍٔې هښمن شً پً کې هًثنً شٽٱتجس ًٌِتیوٻ‬

‫ثٌ مؽجىوینٍ ډیٌې ٌِٽې ثٌ مياس ‪٬‬نیمض کړٻ ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي ٘جـذ ه ؼيجهي پينٍنٍ پً نصیؽً کې پً نجړ کې هثنهً ګتپ پتً نجمتً‬
‫ههٔمن مي‪ ،‬مٌکَ چې شٌ ‪ ۳۱‬پًٍې ههښمن ځٍثکٍنً پً کتې مٍؼتٍه ٌٌ ٰصفتً ٔتٍ‪ .‬ه‬
‫کٍنړ پً هثنګجٿ کې هښمن نیض هًټٍه شٌڅٍ هټصً یٍ ٴٍي مٌکَي خیْ ؼٍړ کتړي‪ ،‬لتٍ‬
‫کٽً چٍ مٍټٍي ٘جـذ ههښتمن ټتً هې پتي څمتً لترب ٔتٍ پتً مصٵتجخٽٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ ثٌ‬
‫خٌیوٌنٍ رسه یٍ ههښمن ه هپي ه ‪٨‬ميل کیوٌ ممً ٌنیٍټً ثٌ هښمن ٌنتً شٍثنیتو چتې‬
‫هټصً لپپ ثىوثٯ شٌالًِ کړي ‪.‬‬
‫پً کٍنړ کې همٍټٍي ـیوًي ٘جـذ ه مّؤټیض پً ميجٻ یتٍه خٽتً ميمتً خٌیتج ه‬
‫‪ ۸۴۱۱‬ىت ٓ کجٻ ه کذ میجٔصې پً څٽًٍمً ه ‪٬‬جٍي ثخجهپً ٌټٍّثټۍ کې شٌالًِ ٍٔه پتً‬
‫ىموې نیټً مؽجىوینٍ هیٍه هٴیٶ پي ټً ممې ه مَهًٌې ثًهٌ پتً یتٍه ٴٌثًګتجه خٌیتو‬
‫ٌکړ چې پً نصیؽً کٍ یتٍ ههښتمن ٔتجٌلٍث ‪ ۱۱‬شنتً ‪ّ٨‬تکٌ ٌٌژٻ ٔتٍٻ ثٌ ‪ ۹‬شنتً نتًٍ‬
‫مؽجىوینٍ ژٌنوي ٌنیٍٻ خجیو ٌٌیپ يش چې پتً هې ٰصفتً کتې ثِتجيس کتٌهثً ه ى٭تٍ‬
‫نٱٍىي مؽجىوینٍ ٌ چې ټً مؽجىوینٍ رسه یٍ ٌبجُ هًټٍه ثٌ مؽجىتوینٍ شتً یتٍ ه هې‬
‫خیْ پً ثړه پًٍه م‪٩‬ٽٍمجس ًٌکړي ٌٌ ‪.‬‬
‫پً کٍنړ ٌالیض کې همٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬خٽً کجًنجمً ه لپٽرسیٍ ټتً منځتً ٌړٻ ثٌ پتً‬
‫ؼيجهي ٘ٱٍٍٰ کتې ىآمىنګتٍ ًثمنځصتً کتٍٻ ٌ نٍمتٍړي پتً هې الًه کتې لتًٍث ِتًب‬
‫لومجس رسشً ًٌٍِٻ ثٌ ه ډیٌٌ نجلٍثټٍ ممً یٍ ٌنیٍټً‪.‬‬
‫ثٰ٭جنج چې ههښمن پً مٽکتٍ ثٌ ن‪٥‬تجمٍ ثهثًثشتٍ کتٍ یتٍ ٌ‪٤‬تجیٲ‬ ‫ى٭ً ‪ٍ٬‬ټیو‬
‫ثؼٌثء کٍٻ مٍټٍي ٘جـذ ټٍټٍ شً ه‪ٍ٨‬س ًٌکړ ثٌ ـصی ل‪ٍ١‬نً یٍ ًٌشً ٌثِصٍٻ شٌڅٍ ټً‬
‫هې کجً څمً الُ ٌثليل پً هې ټړ کې پً ِتٽګٍنٍ کّتج ه ډثډ ټتً ـج٘تٽٍټٍ ًٌٌِتصً‬
‫ههښمن ټً ټیکٍ ًثٌٌشپ ثٌ لپپ ‪٨‬جهي ژٌنو شً ِصجنً ٍٔٻ‪ .‬همٍټٍي نًٍٴجِ‪٘ ،‬تجـذ ه‬
‫مّؤټیض پً ميجٻ پً کٍنړ ٌالیض کې ه ه‪ٍ٨‬س ٌثالًٔتجه ‪ /‬ؼٽتذ ثٌ ؼتيح پٌٌِتً پتً‬
‫لًٍث خٌیجټیصٍح رسه ًٌثنً ٌه ‪ ،‬پً هې ټړ کې یٍثٍې هکٍنړ پً ٔیګپ ٌټٍّثټۍ کتې ‪۸۱۹‬‬

‫‪440‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شنً ى٭ً کّج چٍ پمٍث یٍ ههښمن پً ٘ٲ کې هنوه ثؼٌثء کٍټً مؽجىوینٍ شً شّتٽی‪،‬‬
‫ٍٔٻ ثٌ ټً هښمنۍ څمً یٍ الُ ٌثلیّض ‪.‬‬

‫ه ٌټّمرش ه هًی‪ ،‬ځيل ثنصمجخجشٍ پً ټٍمړي پړثٌ کې مٍټٍي ٘جـذ نًٍٴجِ‪ ،‬ه‬
‫مّؤٻ پً ـیغ لپٽً پً ٘فنً کې ٌ نٍمٍړي ټً ثنصمجخجشٍ ټْ ًٌځې ٌړثنوې ه‬ ‫ټٍمړ‬
‫کٍنړ ٌالیض ممصٽیٱٍِیمٍشً ِٱٌ ٌکړ شٌڅٍ ههښمن ه‪ ً٬‬پًٌٌِ ٔنډه کتړي نٍمتٍړي‬
‫پً هًِض کتٍنړ کتې ه ثنصمجختجشٍ ه ٔتنډٌټٍ ټپتجًه یتٍ متؤظٌ پٌٌګتٌثٿ ؼتٍړ کتړ‪ ،‬ټٍټتٍ‬
‫مؽجىوینٍ شً یٍ ٴٍمنوه ًٌکړه چې هثنصمجختجشٍ پتً ًٌځ ه ِتيجً ټتً پنځتٍ خؽتٍ څمتً‬
‫ههښمن پً مٌثکٌَ‪ ،‬پٍِصٍ‪ ،‬ه ٌټٍّثټیٍ پً مٌثکٌَ ثٌ نًٌٍ هٌټصٍ ثمجکنٍ خجنوې خٌیوٌنً‬
‫پیپ کړي‪ .‬ههې ‪٨‬مٽیجشٍ پً ټړ کې ه ًٌځې پً ثٌ هٌ کې پً کٍنړ ٌالیض کې مؽجىتوینٍ‬
‫‪ ۱۱‬ټٍی ثٌ ٌثړه خٌیوٌنً پً هښمن شٌرسه کړٻ‪ ،‬چې پً نصیؽً کتٍ یتٍ ههښتمن ‪ ۱۱‬شنتً‬
‫‪ّ٨‬کٌ‪ ،‬ثًخکیج ثٌ منٍّخین ټً منځً الړٻ ثٌ ګڼ نًٍ ټپیج ٍٔٻ ثٌ پً هې شٍګً پتً هې‬
‫ٌالیض کې هثنصمجخجشٍ ‪ٌ٬‬يب منفًٍِ پًٌٌِ پً خٕپړه شٍګً ٔنډه ٍٔه ‪.‬‬

‫ه مٍټٍي نًٍٴجِ‪ٔ ،‬يجهس‬

‫ه ‪ ۸۴۱۴‬ىت ٓ کجٻ ه هـمپ ه میجٔصې پً ثشٽّمً نیټً مٍټتٍي نًٍٴجِت‪ ،‬ـیتوًي‬

‫چې ټً لپٽٍ څٍ شنٍ مٽګٌٌ رسه ه کٍنړ ه ٔیګپ ٌټّتٍثټۍ پتً مٌخٍ‪٠‬تجشٍ کتې ًٌث ٌ ثٌ‬
‫نیض یٍ ٌ چې هکٍنړ ٌالیض ټً نًٌٍ ؼديجشٍ څمً ټیونً کصنً ٌکړي‪ ،‬نجڅجپً هثمٌیکجیٍ‬
‫يب پیٽٍټً ثټٍشکې شٌخٌیوالنوې ًث‪٬‬ی چې پً نصیؽً کٍ یٍ مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬ـیتوًي ټتً‬
‫لپٽٍ هًیٍ شنٍ مؽجىوٌ مٽګتٌٌ مٍټتٍي ‪٨‬دتوثټکٌی‪ ،‬ؼجندتجٍ ‪ ،‬من‪ٙ‬تًٍ ثٌ ـمیتوهللا رسه‬
‫یٍځجی ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو ‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ نًٍٴجِ‪ ،‬لپپ ىمیٕنٍ ثًمج شً ٌ٘پ ٍٔ ثٌ ه ٔتيجهس پتً ثختوي‬
‫ِٱٌ الړ ثٌ شٌٔج یٍ ٔپږ ثٌالهٌنً ‪ٍ ۴‬ثمن ثٌ ‪ ۴‬ټٍڼې پٌیاٍٻ ‪ً .‬ـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫‪441‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لج‪ٌ٠‬ې ثٌ ه ٔم‪ٙ‬یض ځجنګړنې‬

‫ه ٔيیو مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬یٍ مٽګٌی مٍټتٍي ثـتٌثً ٌثیتٍ ‪ :‬ټتً ثمٌیکجیتجنٍ څمتً ه‬
‫ىؽٌس ه ژٌنو پً ميجٻ ٍه ثٌ مٍټٍي ٘جـذ ـٌوًي پً ًٍ کًٍ کې ثٌٌِوټٍ‪ ،‬چتې ى٭تً‬
‫کًٍ پً هٌٌ خٌلٍ مٕصمپ ٌ‪ ،‬پً ًٍ ـ‪ ًٙ‬کې ًې ٍه ثٌِیوٿ ثٌ پتً خٽتً کتې ًتې ـٌتوًي‬
‫٘جـذ ثٌٌِوټٍ‪ًٍ ،‬ه ًٌځ ـٌوًي ٘جـذ پً ؼيجهي ِٱٌ ٌالړ‪ ،‬هًثِصنٌوٌ پٌميجٻ پتً‬
‫الًه کې همنجٰٵجنٍشٌ خًٌو النوې ًث‪٬‬ی چې ـٌوًي ٘جـذ پً رس هًِبګٍ ه کٍنؽٍ پتً‬
‫ىډٌکٍ ټپٍنً ٌلٍړٻ‪ ،‬لٍ هللا ‪ً ‬ې ًِبګې ټً ړنوًوٌ ٌِجشٽې‪ ،‬ثٌ پً ىمتوې ِتٱٌ‬
‫کې ًې چريشً پً ًٍه ًٌ‪٬‬صٍ کې هًٍڅً متٍهې هًمٽنتې النتوې ٌٌ‪ ،‬کٽتً چتې کتًٍ شتً‬
‫ًثِصٍ ٍٔ‪ٍ ،‬ه ټً هې نجلربه ٌٿ چٍ ـٌوًي ٘جـذ شً مٕکپ پٌش ٍٔي هي‪،‬ىّې ه‬
‫پٍښصنې پً نیض مٍ ه کًٍ هًٌثٍه ًٌٌټکٍټً مٍټٍي ـیوًي ٘جـذ پتً هًٌثٍه کتې رس‬
‫ًثخيٌ کړ ګًٍٿ چې ډًٌ ِمض ټپٍ هه‪ ،‬مج ًٌشً ًٌٌپ چې هث ٌټې؟ هه کًٌّ ًثشً ٌکړټتً‪،‬‬
‫چې پً الً کې همنجٰٵٌنٍ ټمٍث ټپٍ ٍٔٿ‪ ،‬ثٌُ همؽٽْ ‪٠‬جٴض نٽٌٿ‪ ،‬مج ًٌشً ًٌٌتپ چتې‬
‫ځً ٌالړ ًٔ آًثٿ ٌکړه‪ ،‬ځکً ډًٌ ًٍجس پً شکٽٌٲ ٌ‪ ،‬پً ملجنځً کتې ًتې هِتؽوې هثهثء‬
‫کٍټٍ شٍث ثٌ ‪٠‬جٴض نٽٌټٍ‪ ،‬کٽً چې ًثشٽٍنکٍ ٔپً شريه ٍٔه‪ ،‬نٍ ِتيجً متې پٍښتصنً پتٌي‬
‫ٌکړو‪ ،‬چې ثٌُ خً څنګً ٌي هًٌثٍه مې ٌٌىٽً چې کٽً خريٌ ًثٌٌشٽٍ مج شتٌې ٌپٍښتصپ‬
‫چې څنګً ًې؟ هه پً ځٍثح کې ًثشً ًٌٌپ‪ :‬چې نن ؼٍړ ً‪ ،،‬ثٌ ًثشً ًٌې ًٌتپ چتې خٌګتج‬
‫ٔپً مې لٍح ٌټٌوټٍ چې مٱصٍ مفمتو ًٌٰتو ‪ ( ‬ه هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ ـٵجنیتً مٱصتٍ ثٌ‬
‫ٔین ثټفویغ ) پً لٍح کې ًث‪٬‬ٽٍ ثٌ ًثشً ًٌې ًٌپ‪ :‬چتې ٘تدج ختً ؼتٍړ ًتې‪ ،‬هـٌتوًي‬
‫٘جـذ پً ًٌنج چې ِيجً ټً لٍخً ًثپجڅٌوٿ چې کٽً پً ملجنځً ٌهًًو خْ ؼٍړ شٌتجً‬
‫ٌٿ ِؽوه مې ى‪ٌ ،‬کړټتً ثٌ پمتٍث متې ِتؽوه نٕتٍثی کتٍالی‪ ،‬ىتريه هې نتً ٌي‪ ،‬چتې‬
‫ـٌوًي ٘جـذ همٱصٍ مفمتو ًٌٰتو ‪ ‬مًٌتو ثٌ مًّبٔتو ٌٌ‪ ،‬ثٌ ه‪ًٌ٠‬ٵتض شتٌ‬
‫ٌٌ‪.‬‬ ‫ٔپږٿ ِدٶ پًٍې ٌ‪٤‬جبٲ یٍ رسشً ًٍِ‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌثکمنۍ پً ميجٻ ه ًیجِتض ثټتًٍٍثء مٌِتصیجٻ ثٌ لصتیځ ٌٍ‬
‫شن‪٥‬یمً ًبیْ مٍټٍي ‪٨‬دوثټکدیٌ ٘جـذ ٌثیٍ ‪:‬‬

‫‪442‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټتتٍي نًٍٴجِتت‪ٍ ،‬ړًٌ ثٌ مصٍث‪ٜ‬تت‪ٔ ٪‬تتم‪ ،ٌ ٚ‬ه لٍِتتض پتتً ِتت‪١‬فً ټتتً مٵتتومٍ‬
‫مؽجىوینٍ څمً ـّجخیږي چې نتً یتٍثٍې پتً لپٽتً ِتیمً ٘تربیٍ کتې ِتًب ؼيتجهي‬
‫لومصٍنً ٌکړٻ خٽکې پً هًِض لٍِض ٌالیض کٍ یٍ ه ؼيجه پً پٌثلصیج کې ًِب ًٌٻ‬
‫هًټٍه‪ ،‬پً کٍنړ ٌالیض کې همّؤټیض پً ميجٻ ى‪ ،‬مؽجىوین شٌېنً لٍٔجټً ٌ‪ ،‬نٍمتٍړی‬
‫ه کجٌٰ پً مٵجخپ کې ِمض ثٌ نً مجشیتوٌنکی ثٌ همّتٽا پتً مٵجختپ کتې مصٍث‪ٜ‬ت‪،ٌ ٪‬‬
‫همرش ټپجًه منجِدً ٌي چٍ پً ِمصً مٌـٽً کې لپٽً ځج مٵجٌمض شً ٌړثنتوې کتړي‪،‬‬
‫ټکً ًٍِٻ هللا ‪ ‬چې ه ـنین پً ‪َ٬‬ث کې پً ِمصً مٌـٽً کې مّتصٵی‪ ،‬پجشتً‬
‫ٍٔ‪ ،‬ټٍٻ ٘فجخً پً ٔج الړٻ لٍ ًٍِٻ هللا ‪ ‬ځج ٴٌخجنۍ شً ٌړثنوې ثٌ ظجخض‬
‫پجشً ٍٔ‪ ،‬پً مٍټٍي نًٍ ٴجِ‪٘ ،‬جـذ کې ىموث هثیعجً ثٌ ٰوثکجً ٘ٱض مٍؼٍه ٌ‪.‬‬
‫ه لٍِض ٌالیتض ثٌِتیوٌنکی ٔتین ثټفتویغ مٍټتٍي ثٰ‪ٝ‬تپ ـّتین ٘تجـذ ه‬
‫لٍخٍنتً هثِتې خیتجنٍي ‪ :‬یٍځتپ متٍ ټیتوٻ چتې ټتً‬ ‫مٍټٍي ٘جـذ پتً ثړه هٌه ټیتو‬
‫مٍټًٍ‪ٙ‬جـذ نً ٔجٌلٍث ډًٌ ٍمًٌج شجٌ ٌي ټٍٻ ههه پريه کٍي مٍټتٍي ٘تجـذ ټتً ًتٍه‬
‫ٌي لٍ هٍمٌي پنؽً شٌې النوې ٌي ثٌ هثِې ښکجًي چې ٍمٌی‬ ‫ٍمٌي رسه پنؽً ثچٍ‬
‫ًٌشً شّٽٌ‪ٌ ،‬ي‪.‬‬
‫هٌى‪ ،‬هث چې پً لٍح کې ګًٍٿ چې ًٍ ٘نوٌٳ ٌي همٍټٍي ٘تجـذ ًتٍ ممتجټٲ‬
‫هښمن ًې هليٍ٘ټٍ ىڅً کٍي نٍ څٍک پً لٍح کې ًٌشً ٌٌثًتې چتې هث هندتٍ کتًٌ‪،‬‬
‫٘ٽی هللا ‪٨‬ٽًٌ ٌِٽ‪ ،‬ټً ‪ ًٌٰ٠‬مفًبٿ مٍټٍي ٘جـذ شً شفٱً هه خپ چج شً ًې هلي٘تٍټٍ‬
‫ثؼجٍه نٕصً‪.‬‬
‫ًٍ خپ مٽګٌی چې خٌمٍ ًې مٍټًٍ‪ٙ‬جـذ ټٌوټی نً ٌ‪ ،‬کٽً یٍ چې هکٍنړ ٌالًض پً‬
‫ًٌٌِصۍ نرش ٍٔې ًٌډًٍ کٍ مٍټٍی ٘جـذ ٌټیوټٍ نٍ ټتً ًتٍه ختپ مٽګتٌي څمتً ًتې‬
‫ٌپٍښصپ چې هث څٍک هه چې ‪٬‬ږًږي ى٭ً ًٌشً ًٌٌپ چې هث مٍټٍي نًٍٴجِ‪ ،‬نٍمٌږي پً‬
‫ٴٍٿ ٘ربی ه لٍِض ثٌِیوٌنکی هی ثٌ ثٌُ هکٍنړ ٌالًض ؼيجهي مّؤٌٻ هی‪ .‬ى٭تً‬
‫ًٌشً ًٌٌپ‪ :‬چې ٴّ‪ ،‬خجهلل څً ٌلض ممکې مې ىمو‪ِ ً٬‬ړی ټً ًٍِٻ هللا ٘ٽی هللا ‪٨‬ٽًٌ‬
‫ټٌوټی ٌٌ‪.‬‬ ‫پً څن‬ ‫ٌِٽ‪ ،‬رسه پً لٍح کې څن‬

‫‪443‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه مٍټٍي ٘جـذ ثٴص‪ٙ‬جهي ژٌنو هًِتض ‪٨‬متٌ ه ٰٵتٌ ثٌ ‪ٌ٬‬ختض ژٌنتو ٌ‪ ،‬هخیتض‬
‫ثملجٻ ټً پیٍّ رسه یٍ ِمض ثـصیج‪ ٟ‬کجٌٌ‪ ،‬مٍټٍي ثـٌثً ٌثیٍ کٽتً چتې هثمٌیکجیتجنٍه‬
‫یٌ‪٬‬پ پً ثٌثبٽٍ کې مٍټٍي ٘جـذ ىؽٌس شً ثړ ٍٔ نٍ ه ىؽٌس پً ژٌنو کٍ یٍ پتً ًتٍه‬
‫ٌٌ چې خٌمٍ هثٌٌِوٌ ٴجخٽً نً ٌه‪ ،‬پً ىموې ٌلض کې خً یتٍ ه‬ ‫هثِې لٍنً کې ثړٌ‬
‫ًثٌړټې ثٌ کٽتً ختً‬ ‫پمٍټٍ ټپجًه پً لپٽً ٔج ټً ‪ٌ٬‬ه څمً ه مًٌَ ثٌ کٌکٌٌ ګٌډ‬ ‫ډٌډ‬
‫چې ځٌنې مؽجىوًن مٽګٌي ًٌرسه مٌٽانً ٍٔٻ‪ ،‬نٍ پً کًٍ کې یٍ یٍثٍې ًٍ چجًنک ٌٌ‬
‫چې پً ى٭ً کې خً ًې چجی ؼٍٔجٌٌ ى‪ ،‬ثٌ مٌٽمنٍ شً خً ًې ى‪ ،‬پکتې ًثٌٌړ‪ ،‬نتٍ کٽتً ختً‬
‫چې چجی لص‪ ٍٔ ،‬چٌنک خً ًې کًٍ شً ًٌٍړ خٌج خً ًې چجی ؼٍٍٔټٍ ثٌ مٌٽمنٍ شً خً ًتې‬
‫ًثٌړټٍ‪ ،‬ى٭ً ميجٻ چې مٍټًٍ‪ٙ‬جـذ هلٍِض ٌالًض ؼيجهي مّؤټٌض پً ‪٬‬جړو هًټٍه خٌج‬
‫ًې ى‪ ،‬پً لپٽً ټً ‪ٌ٬‬ه څمً لْ ًثٌړٻ‪.‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ ‪٤‬جىٌث ‪ٌ٬‬یدجنً ثٌ ٰٵیٌثنً ژٌنو هًټٍه لٍ نٍمٍړي هثیا پً پجنګتً‬
‫‪٬‬نٍ ثٌ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ټٍی ؼٌأس ثٌ ثليٗ ًٌکړی ٌ‪ .‬مٍټٍي ثـٌثً ٌثیٍ ‪ ًٍ :‬ځپ هًتٍ‬
‫مٍټٌ خ‪ ،‬ؼٍړٌټٍ ټپجًه ه څٽًٍ ټنً خجًٌشٍ ؼٍړٌټٍ ثٌ ثنصٵجټٍټٍ کجً ٌ مٽګتٌي ډًتٌ ٌٌ لتٍ‬
‫ٔيٌو مٍټًٍ‪ٙ‬جـذ پً لپٽً پً کجً مرصٌٯ ٌ‪ ،‬مٽګٌٌ ډًٌ ثرصثً پٌې ٌکړ چتې شتً کتجً‬
‫مً کٍه مٍ ډًٌ ًٍ‪ًٍ ،‬ه رسګٌٌپ ًٌشً ًٌٌپ چې ىٌڅٍمٌه مٽګتٌي هې پکتجً ٌي هکتجً‬
‫ټپجًه ټً مج ًې ٌثلٽً لٍ شً کجً مً کٍه‪ٔ ،‬يٌو ـٌوًي ٘جـذ ًٌشً پً ځٍثح کې ًٌٌپ‪:‬‬
‫چې ٍه ى‪ ،‬هظٍثح هـ‪ٙ‬تٍٻ ټپتجًه ًث‪٬‬ٽتی ًت‪ ،،‬آلتٌ ى٭تً هټګتی مرشت ىت‪ ،‬ټتً مفتًبٿ‬
‫مٍټًٍ‪ٙ‬جـذ رسه پً کجًپٌپ ٌکړ‪.‬‬
‫مٍټٍي ثـٌثً ه ٔيیو ـیوًي ٘جـذ ه ؼيجهي شجکصیکٍ خٌیتوٌنٍ پتً ثړه ٌثیتٍ ‪:‬‬
‫همفًبٿ مٍټٍي ٘جـذ پتً ٴٌتجهس کتې ًتٍ ځتپ مؽجىتوًنٍ هلٍِتض ٌالًتض ٘تربًٍ‬
‫کړ ټکً ه مؽجىوًنٍ مٌکَ چتٍ ٌي‪،‬‬ ‫ٌټٍّثټی کې ًٍ کًٍ څٍ ًٌځې مٍٴصج هثِې م‪ٌ٩‬‬
‫ًٍ مٍټٌ خ‪ً ،‬ې ؼٍړ کړ‪ ،‬ثٌ هىموې کًٍ پً منځ کې ًې ٌهًٌټٍ‪ ،‬ثٌ ث‪٠‬تجٴٍنٍ شتً ًتې ګتڼ‬
‫ٔمري خٍټٍنٍ چپٽکې ثٌ څپٽۍ کٌاٍهټې ثٌ ًٍ ٰوثًې مٽګٌی هننً پً ث‪٠‬جٳ کې نجِض ٌ‪،‬‬
‫چٍ ه مٍټٌ خ‪ٔ ،‬جًټٍ مَی ًٌرسه ٌ ‪ ،‬هٔپې چې کٽً پً هٌٌ هًٌ چًٍټکٍ کې ثمًٌکجًج‬

‫‪444‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه چجپې ټپجًه ًث‪٬‬ٽپ ثٌټٍٻ کًٍ شً هثلپ ٍٔٻ چٌ٭ې ًتې ٌىٽتې چتې شّتٽٌ‪ٔ ،‬تت ٌِتٽً‬
‫پٌٍمکً کٌږها‪ ،‬پً ه‪ٌ ً٬‬لض کې ثِصٕيجهي مؽجىو مٍټٌ خ‪ ،‬شً ثنٱؽجً ًٌکړ‪ ،‬چې پتً‬
‫ټّيجٌٌ ثمًٌکجًې ‪ّ٨‬کٌ پکې مړو ثٌ ټپٌج ٍٔٻ ًٌٌِصً نتًٍ ثمًٌکجًتج هه‪٬‬تٍ متړٌ ثٌ‬
‫ټپٌجنٍ هثنصٵجټٍټٍ ټپجًه ًث‪٬‬ٽپ مٽګٌٌ ټً ٌړثنوې ټً کًٍ نً همجًنٍنٍ ـٽٵً شجٌ کړي ثٌ ټٍٻ‬
‫ًې پً هثِې شٌشٌذ خٌثخٌ کړي ٌٌ چې ًٍځجی ثنٱؽجً ٌکړي‪ ،‬کٽً چې ثمًٌکجًج همړٌ ثٌ‬
‫ټپٌجنٍ پً پًٍشً کٍټٍ خٍلض ٍٔٻ همٽګٌٌ ټً ټًٍي مجًنٍنٍ شً ثنٱؽجً ًٌکړٻ ٍٔ چتې پتً‬
‫هې کې ى‪ ،‬ښً پٌ جنً ثمًٌکجًج مٌهثً ٍٔٻ‪ ،‬ه‪ٌ٨‬نٍ ٔجىوثنٍ پً ًٌنج پً ه‪ ٍ٬‬کجمٌتجخٍ‬
‫‪٨‬مٽٌجشٍ کې هثمًٌکجًجنٍ مړو ثٌ ٍلمیج ټً ِٽٍ ثٌښصٍ ٌٌ‪.‬‬
‫ه مٍټٍي نًٍ ٴجِ‪٘ ،‬جـذ ه ؼيجهي ژٌنو لج‪ٌ٠‬ې ثٌ کجًنتجمٍ لتًٍث ډیتٌي هي ‪،‬‬
‫چې ه ټٍټٍ یجهٌٻ ههې ټیکنې ه شٍث لربه نً هه ‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی شتً ِتٍثٻ کتٌٍ چتې ههې‬
‫ثٌ لومجس پتً لپتپ هًختجً‬ ‫ًښصینٍ مؽجىو ثٌ هـٶ ِنګٌ ه ًښصینٍ ِجشٍنکٍ ٴٌخج‬
‫کې ٴدٍٻ کړي ثٌ خٌکجس یٍ پً کًٍنۍ ثٌ مٽګٌٌ ؼجًي ٌټٌي ‪.‬‬
‫آمین یج ًح ثټ‪٩‬ٽمین‬

‫❊❊❊‬

‫‪445‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شييذ ډاکټز غتذالٍاسؼ غشام جيادي ژٌنذ تً لنډو کتنً‬

‫ټیکنً‪:‬ٴجًي مفمو یٍنْ ًثٔو‬
‫ىٍکې ‪ٔ :‬يیو ثټفجػ ډثکټٌ‪٨‬دو ثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ‪ٔ ‬تيیو ٔتٍ‪ٔ .‬تيیو ـتجؼٍ‬
‫ډثکټٌ ٘جـذ شٵدٽً هللا هثخوي ژٌنوپً ټًٍ یٍ پیپ کړ‪ ،‬ى٭ً خً هٔيجهس هنېټې څمتً‬
‫نً ټٌي نًٍ ختً هښتمن‬ ‫هثخو ټپجًه هىٌ ًثٍ ِصٍنٌَ څمً خی٭مً ٌي نًٍ خً ى٭ً ِصٍمج‬
‫کتړي نتًٍ ختً ٔتيیو ډثکټتٌ‬ ‫ٌنً شٍثنیږي چٍ ى٭ً هٌـٕتصٍنٍ پتً ٍنتوث کتٍ ٍنتوث‬
‫ًٌٌڼٍ ثٌ لٍینوٌ پً کړیکٍ ٌنتً ځتًٍیږی ځکتً‬ ‫‪٨‬دوثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ‪ ‬هلپٽٍ ٍنوث‬
‫ى٭ً ثٌُ هثيس هثً شً ٌالړ چی ىٽصً نًٍ ځًٌٍٻ نٕصً ىٽصً ‪ ،٬‬نٕتصً ىٽصتً ه ًښتصینٍ‬
‫مؤمنتتجنٍ ټپتتجًه ټٍټتتً هنیتتجٌي ‪٬‬مٍنتتً هًهٌنتتً پتتً ختتې پجیجنتتً ًـمتتض ‪ ،‬ؼنصٍنتتٍ ثٌ‬
‫لٍښیٍخوټېږي‪.‬‬
‫ٔيیو ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ هٔيیوثنٍ هِپیڅيل کجًٌث مٽګٌی ٔتٍ ى٭تً ثٌُ ه‬
‫نًٍثنٌض هٴجٰٽې الًٌی ٍٔ ‪ ،‬ثمیو مٍهی ثنٕج ءهللا چٍ ى٭ً ختً ثٌُ هثټيتٍ ل‪١‬تجح هث‬
‫رشٯ شٌالًِ کړی ٌي چٍ ‪ :‬یج ثیصيج ثټنٱْ ثمل‪١‬مةنز ثًؼ‪ ٍ٩‬ثټی ًخک ًث‪ٌٜ‬ز مٌ‪ٜ‬تٌز ‪،‬‬
‫‪٨‬دجهي ٌثهليل ؼنصٍ ‪.‬‬ ‫ٰجهليل‬
‫ٴيٌمج ٔيٌو ثټفجػ ډثکټٌ ‪٨‬دوثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ‪ ‬ه ثِيمٍ ثمجًس ًٍ ټً ى٭تٍ‬
‫پٌجٌړٌ ٴٍمجنوثنجنٍ څمً ٌ چٍ ټً شنکۍ ځٍثنۍ څمً خیج شٌ ٔيجهشً پًٍي ًتې ه ثِتيٿ‬
‫ټً مٵوُ هًن ثٌ م‪٥‬ٽٍمٍ مّٽانجنٍ څمً هٰج‪ٌ ٧‬کړه ثٌ پً ؼيتجهي ژٌنتو کتٍ ًتې ىتٌ‬
‫ډٌٻ ِصړًجٌٌ ثٌ شکجټٌٱٍ شً ٌِنً ِپٌ کړه‪.‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ پً ِپېڅيل ؼيجهي ًٌـًٌ‪ ،‬پتًٍه ثلتيٗ ثٌ موخٌثنتً‬
‫مرششٍح ه مؽجىوًنٍ ه ښً ن‪ ،٥‬ثٌ نّٶ ثٌ ن‪٥‬جمٍ شٌخٌې پً خٌلً کٍ پٌثلٍ ىيل ځتيل‬

‫‪446‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪َ٨‬ٿ ثٌ پًٍه ثِصٵجمض ؼيجهي لومصٍنً‬ ‫ٌکړې ثٌ پً ډېٌٌ ِمصٍ ـجالشٍ کٍ ًې پً ټٌن‬
‫شٌرسه کړٻ‪.‬‬
‫پېژنونً ‪:‬‬
‫ه‬ ‫ثشپ ٔيیو ډثکټٌ‪٨‬دوثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ه‪ ۸۴۱۹‬ىؽٌي ٴمتٌي کتجٻ ه ؼتاهي ثټعتج‬
‫میجٔصٍ پً ‪ ۸۱‬نېټً ه کنوىجً ٌالیض ه پنؽٍثًٍ ٌټٍّثټۍ ه ِپېٌٌث ه ِیمٍ ه ـجؼٍ‬
‫‪٨‬دوثټدجٴٍ ٘جـذ پً هینوثًه کًٍنۍ کٍ ٌٍېږًو‪.‬‬
‫ٍهه کړو ‪:‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ه لپپ ‪٨‬مٌ پتً ثٌٌه کٽنتۍ کتٍ هًنتٍ ٍهه کتړي پتً‬
‫پنؽٍثیٍ کې هلپپ کيل پً مّتؽو کتې پٌتپ کتړې‪ .‬نٍمتٍړی ال شنکتی ځتٍث ٌ چتٍ ه‬
‫ٌـيش ًٌِجنٍ رسٌ ټاکٌٌ پٌ ګٌث ىٌٍثه یٌ‪٬‬پ ٌکړ ثٌ ه نًٌٍ م‪٥‬ٽٍمٍ ثٰ٭جنجنٍ پً ٔج‬
‫ه ډثکټٌ ٘جـذ کًٍنۍ ى‪ ،‬ىؽٌس ٌکړ‪ .‬ډثکټٌ٘جـذ پً هثًثټيؽٌه کتٍ لپٽتٍ ه ًنتٍ‬
‫ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ نٍمٍړي هخٽٍچّصج پً پنؽپجی کمپ کې پً موًًِ‬
‫ثٰ‪ٝ‬ٽیً کې شٌ څً مٍهه هینٍ ٍهه کړې شٌرسه کړې مګٌ ه نٍمٍړي پً ٍړه کٍ ه ؼيجهي‬
‫ثٌ پجک ثـّجُ هې شً ثړ کړ شٌ څٍ لپيل ٍهه کړي ىمتوثيس نٌمګتړي‬ ‫ٌټٍټٍ ‪ًٍ٬‬ځن‬
‫پٌېږهي ثٌ ه نًٌٍ مؽجىوًنٍ ًٌٌڼٍ رسه ًٍ ځجي ه ِپېڅيل ؼيتجه ګٌمتٍ ِتنګٌٌنٍ شتً‬
‫ٌالړ يش ‪.‬‬
‫څٌنګً چٍ ى٭ً ميجٻ پً ؼيجهي ټٌکٍ کٍ ٍیجس ٔمېٌ مؽجىوًن ٍلمٌج کېتوٻ‬
‫ًٍه هثيس کْ شً ىت‪ ،‬ثړشیتجٌه چتٍ ه ؼګتړې ه ډګتٌ ٍلمتٍ‬ ‫ثٌ ه نًٌٍ ثِدجخٍ شٌ څن‬
‫مؽجىوًن م‪٩‬جټؽً ثٌ شوثٌي کړي نٍ مؽجىوًنٍ ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټتٌ ٘تجـذ ه ى٭تً‬
‫ځجنګړي ثِص‪٩‬وثه ثٌ ىکجٌس ټتً ممتٍ چتٍ ټتٍي هللا ‪ ‬هی پتٌې نتجٌٍټی ٌ ه‪٬‬تً‬
‫لومض شً ثنصمجح ثٌ ‪٠‬دٍ ٍهه کړٌ شً ٌىڅجٌه‪ ،‬ىموث ٌ چتٍ ـتجؼٍ ډثکټتٌ ٘تجـذ ه‬
‫ىم٭يً ميجٻ رضًٌٌي ‪٠‬دٍ ٍهه کړي خٕپړي کړې ثٌ هًٍه ثخصتوثًٍ م‪٩‬تجټؾ ډثکټتٌ پتً‬

‫‪447‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ـٌغ یې هِنګٌٌنٍ ه ٍلمٍ مؽجىوًنٍ پً لومض پٌتپ ٌکتړ ثٌ هث هنتوه یتې پتً پتًٍه‬
‫ثليٗ ثٌ هًجنض شٌرسه کړټً ‪.‬‬
‫ؼيجه ثٌ مدجًٍه ًې ‪:‬‬
‫ٔيٌو ډثکټٌ ‪٨‬دوثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ال نٍی ځٍث ٌ چٍ ه رسٌ ټاکٌٌ رسه ًٍ ه مٵجخٽې‬
‫ډګٌ شً ًٌ ٌهثنګپ ثٌ ه کنوىجً پً ِنګف‪ٙ‬تجً کتٍ ًتې ه مٌـتٍٿ ٰتی‪ ٞ‬هللا ثلنتوٍثهه‬
‫٘جـذ پً ؼديً کٍ پً ؼيجه پیپ ٌکړ‪ ،‬ههه ؼيجهي شٌخًٌ ثٌ ًٌٍنً پوثيس ًٍه ؼيتجهي‬
‫ؼديً کٍ ٌٍِه چٍ ه ثِيمٍ ثمض نجمصٍ ‪٬‬جٍیج ثٌ ه ِپېڅيل ؼيجه مرشث ًٍ ‪٬‬ړي ٌ‬
‫ټ کً ه ثِيمٍ ثمجًس ٍ‪٨ ،ٌ٨‬جټٌٵتوً ثمیٌثملتٍمنني متي مفمتو ‪٨‬متٌ مؽجىتو ‪،‬‬
‫ثټفجػ ميخٌثهًثلنو ـٱ‪ ً٥‬هللا ثٌ ًٍ ٔمېٌ نًٍ مرشث ‪.‬‬
‫پً ؼيجهي ٘ٱٍٍٰ کٍ ټً څً مٍهې ن‪٥‬جمٍ لومصٍنٍ ًٌٌِصً ه ؼديٍ ه مرشتشجخً‬
‫ټمٍث ه ؼګړې پً ډګٌ کٍ ه ٍلمٍ مؽجىوًنٍ ه ‪٨‬تيػ ثٌ شتوثٌي ټپتجًه ه مؽجىتوًنٍ ه‬
‫‪٠‬دٍ ٍهه کړٌ ٌ مٌکَ شً ًٌ ٌپېژنوٻ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی ه ‪٠‬دٍ ٍهه کړٌ ټً ٌٰث‪٬‬صتً ًٌٌِتصً‬
‫لپپ ؼيجهي ِنګٌ شً ِصٍ ٍٔ ثٌ ِموالًِ ًې پً ‪٨‬ميل شٍګً ه ٍلمٍ مؽجىتوًنٍ پتً‬
‫ًې پً ٰجً‪ٌ ً٬‬لض کٍ ه ٌِمٍ ه ‪٨‬تجمٍ مّتٽانجنٍ رسه‬ ‫لومض پیپ ٌکړ ههې شٌ څن‬
‫پً پٌثلً ثٌ نً ِصړي کٌوٌنکٍ ډٌٻ ًٌ‪٬‬صیجًٍ مٌِصٍ کٍټې ثٌ ه‪ِ ٍ٬‬پېڅيل هنوي شً‬
‫ًې شٌ ى٭ٍ پًٍي هٌثٿ ًٌکړ شتٌ څتٍ ه رش ثٌ ّٰتجه‪ ،‬نتج ثمنیتٍ ثٌ نتجٌړه ـتجالشٍ څمتً ه‬
‫مّٽا مٽض ه نؽجس ثٌ ليٍ٘ پً مٍلً ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک ‪٤‬يًٍ ٌکړ ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفًٌک رسه ًې ًٍ ځجي کېوٻ‪:‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ پً ىا‪ ً٬‬ثٌثبٽٍ کٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ ه ثِيمٍ شفًٌتک رسه‬
‫مٽګٌی ٍٔ ثٌ ه‪٠‬جټدجنٍ هثِتيمٍ شفٌیتک ه‪٨‬متٍمٍ ن‪٥‬تجمٍ ٴٍمنتوث ٴيٌمتج ٔتيٌو‬
‫ميمفمو ثلنو پً مرش ًې ِپېڅيل ؼيجه شً ثهثمتً ًٌکتړه‪ ،‬ه‪٬‬تً ميتجٻ نٍمتٍړي یتٍ‬
‫ِیجً کٽنیک ؼٍړ کړی ٌ چې ه ؼګړې ه ټپیجنٍ م‪٩‬جټؽً یٍ کٍټً ه ىٌثس ٌالًض ه ٰتصق‬
‫پ ً هًٔپ کٍ ېې ه ٍلمٍ ‪٠‬جټدجنٍ ه شوثٌ ثٌ م‪٩‬جټؽې پً خٌلً کٍ نً ِصړي کېوٌنکٍ‬

‫‪448‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ ممٽ‪ٙ‬جنً لومصٍنً شٌرسه کړه ثٌخٌتج ه ىمتوې ٌالًتض ه ًٌ‪٬‬صیتج ًبتٌْ ثٌ ًٌپّتې ه‬
‫ثنف‪ٙ‬جًثشٍ ه ًبٌْ پً شٍګً ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫ه کجخپ ٌالًض ټً ٰصفٍ ًٌٌِصً ه ثٰ٭جنّصج هرسې مٌجٔصٍ ه ‪٨‬مٍمٍ ًیجِتض ه‬
‫م‪٩‬ني پً شٍګً ٌټجکپ ٍٔ ثٌ پً ه‪ ً٬‬ميمً ثهثًه کٍ ًې ه ًٍ ټړ ميمٍ ث٘يـجشٍ ثٌ معدصتٍ‬
‫خوټٍنٍنٍ پً ًثٌِصٽٍ رسه لپپ ثِص‪٩‬وثه ثٌ ٴٍي موًًٌض څٌګنو کړ‪.‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ پٌ ه‪ ً٬‬هنتوه پتٌ ثٰ٭جنّتصج ه ٘تٽٌدٍ ًٌ‪٬‬ٽګتٌٌ شتٌ‬
‫خًٌوه پًٍي پجشً ٌ ثٌ ه ًٌ‪٬‬پ پً ؼٌیج کٍ ًتې ه ثمًٌکتجًٍ ٌـٕتٌجنٍ پتً مبدتجًه کتٍ‬
‫هٍلمٍ ٌٍِ م‪٥‬ٽٍمٍ ثٰ٭جنجنٍ رسه پً لًٍث مېړثنً ثٌ رسښنونً ‪٨‬جؼيل مٌِصٍ ٌکړي ‪.‬‬
‫پً مبدجً ه کٍ ټً ٍلمٍ ٌٍِ مؽجىوًنٍ ثٌ ثٌټيس لٽکتٍ رسه ًتې ه لپٽتٍ ِتٌجًٌ‬
‫چتٍ شتٌ ىتٌ ٍلمتٍ‬ ‫کٽٌنکٍنٍ پً مټ هثيس چټکٍ ثٌ مؤظٌي ًٌ‪٬‬صٌجًٍ مٌِتصٍ کتٍ‬
‫پًٍي خً ًې ‪٠‬دٍ ډټً ًٍِټً ثٌ ىٽصً خً ًٍ شوثٌي کجٌه‪ .‬ه ًٌ‪٬‬پ پً خيري کٍ ًې خپ ټٍي‬
‫لومض ه ى٭ٍ ‪ٌ٨‬خٍ مؽجىوًنٍ ه کًٍنٌٍ ثٌ مجٍٔمجنٍ ِجشنً ثٌ خیج مفٱٍ‪٤‬تٍ ځتجًٍنٍ شتً‬
‫ثنصٵجٻ ٌ چٍ ه کًٍ رسپٌِصج ًې ًج ٔيٌوث ثٌ ًج ه ؼګړې پً ټٌکً کٍ خنو پجيت ٌٌ ‪.‬‬
‫ټً ثمًٌکجًٍ ًٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ًې ؼيجهي لومجس ‪:‬‬
‫ټً ث مًٌکجًٍ ًٌ‪٬‬پ ًٌٌِصً ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ پتً مّتٽفجنً ؼيتجه پٌتپ‬
‫ٌکتړ ثٌ ټتٍمړی ًتتې ه کنتوىجً پتتً ممصٽٱتٍ ٌټّتتٍثټٌٍ کتٍ پتتً مفتجًخٍي ‪٨‬مٽٌتتجشٍ ثٌ ه‬
‫مؽجىوًنٍ پً ثکاٻ کٍ خٌلً ٌثلٌّصً چٍ پوې ټړ کٍ ًٍ ځتپ پتً ثً‪ّ٬‬تصج ٌټّتٍث‬
‫کٍ ه ټنډ ميجٻ ټپجًه خنوي ى‪.ٍٔ ،‬ه ٘ٽٌدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پتً مٵجختپ کتٍ پتً ىٌتٍثه کتٍ ه‬
‫ټړ کٍ ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ىت‪ ،‬پتً کجختپ‪ ،‬کنتوىجً‪،‬‬ ‫ؼيجهي ‪٨‬مٽٌجشٍ پً ‪ٍٰ٠‬ج‬
‫ىٌثس ثٌ خٽن ٌالًصٍنٍ کٍ ًٍ ٔمېٌ ټٍي ثِصٕيجهي ‪٨‬مٽٌتجس پتي ثٌ شتٌرسه کتړٻ چتٍ‬
‫ه‪ ٍ٬‬ښجًٌنٍ شً هه پمپٽً ٰوثًج ثٌ ه ٰوثًٍ ‪٨‬مٽٌجشٍ ټتٍثٍٿ ًِتٍٻ ثٌ شتٌ لپتپ ن‪٥‬تجًس‬
‫النوي ًې ‪٨‬مٽٌجس شٌرسه کٍٻ ‪.‬‬

‫‪448‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خجًو ًٌٌپ يس چٍ ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ ًٍ ځپ ه ىموثيس ‪٨‬مٽٌتجشٍ ه پتي‬

‫پً هًٔپ کٍ پً مَثًرشًٲ کٍ ٌنٌٍٻ ٔتٍ چتٍ ژً شتٌ ژًه ه هللا ‪ ‬پتً نرصتس ًث‬
‫ليٗ ٍٔ مګٌ ه ًٍه خپ مي‪ ،‬پي ه ‪٨‬ميل کٍټٍ پً ټړ کٍ هی کجخپ شً ًٌِوټی ٌ چٍ ه‬
‫٘ٽٌدٍ ؼجٍِِجنٍ ټً لٍث کٕٲ ثٌ ٌنٌٍٻ ٍٔ ثٌ خیج ه ثٌ هې مٍهې ټپتجًه خنتوي کتړثي‬
‫ٍٔ‪.‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ثٌ ٍنوثنٍنً ‪:‬‬

‫پً کجخپ کٍ ټً نٌٍٻ کېوٌ ًٌٌِصً ټٍمړی ه کجخپ ه لجه ًیجِض شً ثنصٵجٻ ٔتٍ ثٌ‬
‫ًٌٌِصً ًیجِض ىٱوه شً ٌټېږٻ ٍٔ‪ ،‬پً ًیجِض ىٱوه کٍ ه ه‪ً ً٬‬یجِتض ه‬ ‫شٌ پېژنو‬
‫ټمتٍث هٌمتٌه ش‪٩‬يًدٍنتً ثٌ ٔتکنؽې ًٌکتٍٻ ٔتٍې چتٍ هه‪٬‬تً ًیجِتض ه‬ ‫ًبٌْ ګي‬
‫مٌِصیجٻ پً لربه شٌثًٌِ ىیهجشً ى‪ ،‬هٌمٌه ٌىپ ثٌ ٔکنؽې نوي ًٌکتړٻ ٔتٍي لتٍ ه‬
‫هللا ‪ ‬پً ٰ‪ٝ‬پ ههٌمٌه ٰٕجًٌنٍ رسه رسه خیجى‪ ،‬ىتٌ ډٌٻ ثٴتٌثً ثٌ لتربه ههه ټتً‬
‫لٍټې نً هه ٌشيل ‪.‬‬

‫رسه ټوې چٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ىٌ ډٌٻ ثٴٌثً ٌنکړ مګٌ ‪٬‬يمٍ ٴج‪ٜ‬تٌجنٍ خیتج‬
‫ى‪ ،‬پً ټٍمړ ثٌ هٌىمً مفکمً کٍ پً ټْ ټْ کجټتً خنتو مفکتٍٿ کتړ ثٌ پتً ًًجِتض‬
‫ىٱوه کٍ ټً ثشٍ میجٔصٍ شېٌٌټٍ ًٌِتصً ه پٽهٌلتٍ ه مٌکتَي ٍنتوث څٽتًٍٿ ختيک شتً‬
‫ثنصٵجٻ کړٻ ٍٔ‪.‬‬

‫ه پٽهٌلٍ پً څٽًٍٿ خيک کٍ ه ثِريٌ مؽجىوًنٍ مرشي ًٌشٌ‪٬‬جړي ٔتٍه ثٌ ه‪٬‬تً‬

‫خيک ًې ه لپٽٍ شکړه مٽګتٌٌ پتً مٽګٌشیتج پتً موًِتً ختوٻ کتړ ثٌ خنتوًجنٍ شتً یتې نتً‬
‫ىېٌېوٌنکٍ لومصٍنً شٌرسه کړٻ‪.‬‬

‫پً پٽهٌلٍ ٍنوث کٍ ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ه ٰ‪٩‬جټٌصٍنٍ ثٌ نٱٍى ټً ًٌٌي‬
‫ه ٍنوث چجًٌثکٍ هی څٍ ځيل نًٌٍ ٍنوثنٍنٍ شً ى‪ ،‬ثنصٵجٻ کړ چتٍ پتوې ټتړ کتٍ ًتې ه‬
‫کنوىجً مفدْ‪ ،‬ه پٽهٌلٍ ن‪٥‬جمٍ ًج ګٍثنصنجمٍ خيک ثٌ خیجیٍ خګٌثٿ ٍنوث شً ًٌٍړ‪.‬‬

‫‪450‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټً ٍنوثنً ليٍ٘ ثٌ ًٌٌِصنٍ ؼيجهي لومصٍنً ‪:‬‬

‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ پً ٍنوثنٍنٍ کٍ مؽمٍ‪٨‬جع پنځتً کجټتً ثٌ ثشتً میجٔتصٍ‬
‫شريي کړې ثٌ ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرششجخً پً لجً٘ شٍؼً ټً ٍنوث څمً ًثليٗ ٍٔ‪ ،‬ټً‬
‫ٍنوثنً شٌ لي٘ېوٌ ًٌٌِصً ِموِصٍ ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرششجخً ټً ټتًٍي ه کنتوىجً‬
‫ٌالًض ه ٌالًصٍ کمېٌٍّ مّةٍٻ ٌټجکپ ٍٔ ثٌ پً ه‪ ً٬‬ثهثًه کٍ ًتې ډېتٌ ث٘تيـجس ثٌ‬
‫لومجس شٌرسه کړٻ چٍ ه ثِيمٍ ثمجًس همّةٍټٌنٍ ټً ټتًٍي شٵتوًٌ ٔتٍٻ‪ ،‬ه ٌالًصتٍ‬
‫کمٌٌٍّ ه ًیجِض ًٌٌِصً ه مرششجخً ټمٍثه کنوىجًٌالًض ه ‪٨‬مٍمٍ مّةٍٻ پً شٍګً‬
‫ٌټجکپ ٍٔ ثٌ هټصً ًې ى‪ٌ ،‬الًصٍ ثهثًه من‪٥‬مً ثٌ نًٍ ډېٌ لومصٍنً شٌرسه کړٻ ‪.‬‬
‫پً ـیغ ټتً ټجکتپ کیتوٌ ًٌٌِتصً نٍمتٍړي همؽجىتوینٍ ټپتجًه‬ ‫ه کنوىجً ه ٌث‬
‫م‪ّ٩‬کٌ ؼٍړ کړ چې هًی ځٽً ټً ‪ ۹۱‬شٌ ‪ ۱۱‬پًٍې پً ـٌيب ٰن ِتمدجٻ مؽجىتوین شتٌې‬
‫ٰجً‪ٍٔ ٫‬ٻ ‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ پً ٌالیصٍ ثهثًه کې نًٍ ى‪ ،‬معدتض نٍښتصٍنً ًثمنځصتً کتړٻ‪ ،‬ه‬
‫مٽکتتٍ ثٌ ن‪٥‬تتجمٍ ثهثًٌ ؼيؼتتي میجٔتتصنی مؽتتجټْ ثٌ خیجپتتً هٌٌ میجٔتتصٍکې مٕتتًبک‬
‫مؽٽٍّنً یٍ پیتپ کتړٻ‪ ،‬هکنتوىجً ه ټٍټتٍ ثهثًٌ ټپتجًه ‪٨‬متٍمٍ ‪٠‬تٌٍ ثټ‪٩‬متپ‪ ،‬هٌالیصتٍ‬
‫کمیّیٍ ټپجًه ‪ٌٍ٠‬ثټ‪٩‬مپ ه‪ً ً٬‬ثٍ هم‪ّ٩‬کٌ ټپجًه ‪ ٌٍ٠‬ثټ‪٩‬مپ یٍ شٌشیتذ کتړٻ ثٌ ىتٌه‬
‫میجٔض یٍ ه ټٍټٍ ثهثًٌ ًثپًٍ ًٌکٍٻ ه یٍه مکٽٱیض پً ـیتغ ‪٨‬متيل کتړ‪ ،‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتٍ‬
‫هٌالیصٍ هنوې پً ميجٻ ه‪٨‬مٍمٍ ىیةصٍنتٍ څمتً پٌشتً هٌالیصتٍ ثهثًې ټمتٍث هکنتوىجً‬
‫ممصٽٱٍ ِیمٍ شً ىیةصٍنً ټیږٻ شٌڅٍ ؼيجهي چجًې ټً نږهې ٌٌینتٍ‪ ،‬هٌټتْ ٔتکجیصٍنً‬
‫ٌثًٌي ثٌ همؽجىوینٍ مٕکيس ًٰ‪ ً٩‬کړي ‪.‬‬
‫ٔيجهس ًې ‪:‬‬
‫ه ‪ ۸۴۱۴‬کتجٻ ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتتجشٍ ټتً پیتپ ممکتتٍ ه کنتوىجًٌالًض ه مؽجىتتوًنٍ‬
‫هؼيجهي ش‪٩‬ٽیاشٍ پنځً ًٌځنی مؽٽْ ټً پجي شً ًِېوٌ رسه ِ‪ٔ ،‬يیو ډثکټٌ ٘جـذ‬
‫ِموِصٍ ه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ پً من‪٥‬مٍټٍ پٌپ ٌکړ‪ .‬ه‪ ً٬‬ميجٻ رسه ټً هې چتې نٍمتٍړی‬
‫مرشمؽجىو پً ـیغ ههښمن ټمٍث شٌِمض ش‪٩‬ٵیتذ النتوې ٌ‪،‬‬ ‫پً کنوىجً کې هټٍمړ‬
‫هښمن یٍ ـصی ‪٨‬کٍّنً ځٍړنو کړي ٌ ثٌ ټً لٽکٍ یتٍ ‪ٍ٬‬ښتصنً کٍټتً چتې هثن‪٩‬تجٿ پتً‬

‫‪451‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٵجخپ کې ههه پً ثړه م‪٩‬ٽٍمجس ًٌکړي لٍ خیج ى‪ٔ ،‬يیو ډثکټٌ ٘جـذ ههښمن ههثِې‬
‫ش‪٩‬ٵیذ ثٌ ىڅٍ پٌٌث نً کٍټً نٍمٍړي پتً پتًٍه ٍړًٌشیجهکنتوىجً خیيخیٽتٍ ٌټّتٍثټیٍ شتً‬
‫ِٱٌٌنً ٌکړٻ ثٌ شٌى٭ً ٌلصً پً ؼيتجهي ِتنګٌٌنٍ کتې پجشتً ٔتٍشٌڅٍ یتٍ ه ٔتيجهس‬
‫‪٬‬مؽنً پیاً ًثمنځصً ٍٔه ‪.‬‬
‫ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ چې هؼيجهي هنوې پً ميجٻ ه ًتٍه کٌثًتٍ ډثټّتن متٍټٌ ه‬
‫مٍټٌٌث پً مٽګٌشٌج ه ىٽمنو ٌالًض ه ګٌمّېٌ ٌټٍّثټۍ ه ٘ٱجً ټً ٌِمٍ څمً شېٌېتوه‬
‫ه ىموې ٌِمٍ پٍټٌٍّ ټمٍث ه هًېوټٍ ثمٌ ًٌشً ٌٍٔ‪ ،‬څٌنګً چٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘تجـذ‬
‫ټً ځج رسه لپپ ٸیٍخجًٍ شٍپک ى‪ ،‬هًټٍه هث ًٍ ىٌڅکٽً ‪ٜ‬میٌ نً ٴدٽٍټً چٍ ټً ٌِٽې‬
‫رسه هي ژٌنوی ٌنیٍٻ يش ‪ِ ،‬موِصٍ ًې مٍټٌٌث شً ثمٌ ٌکړ چٍ مٍټٌ متً ًٌشتً هًٌه‬
‫چٍ پوې رسه پٍټٌٍّ پً لپپ ًېنؽٌ مٍټٌ کٍ هٌي ش‪٩‬ٵٌذ کړٻ ثٌ ًېنؽٌ ًتې ههٌي ه‬
‫مٍټٌ رسه پٌ خ٭پ کړ‪ ،‬کٽً چتٍ ه پٍټٌّتٍ ًېنؽتٌ ههٌي ه متٍټٌ خٌثختٌ شتً ًثًٌِتېو‬
‫پٍټٌٍّ پً لپٽٍ شٍپکجنٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ شيوًو کتړ ثٌ ًٌشتً ًٌتې ًٌتپ چتٍ متٍټٌ‬
‫ٌهًٌا ! ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ههٌي ه لربٌ پً ؼٍثح کتٍ پتٌ هٌي ه لپتپ کیٍختجًٍ‬
‫شٍپک لٍټً ًثٌثړٌټً ثٌ پً ٌِټ کٍ ِپجًه پٍټٌْ ًې ًٌٌٕصپ مګٌ ه ًېنؽٌ پتً ختجډ‬
‫کٍ هٌه پٍټیْ پجشً ٍٔه‪ ،‬ى٭ٍي پٌ هٌی ټکج رشٌ‪ ٧‬کړٻ‪ ،‬ههٌي پً ټکتجنٍ کتٍ ـتجؼٍ‬
‫ډثکټٌ ٘جـذ پً پاً‪ ،‬الُ ثٌ نْ کٍ ٍلمٍ ٍٔ ثٌ مٍټٌ ى‪ ،‬ټً کتجًه ٌټٍېو‪،‬لٍهښتمن‬
‫ًٌٌِصً متٍټٌ‬ ‫یې ى‪ ،‬ټً پاٍ ٌ‪ًٍ٬‬ځجٌه چٍ هٌی یې نًٍش‪٩‬ٵیذ نکړثی ٍٔثی ټً څً ش‬
‫ٌکړ‪ًٌٌِ .‬صً ـتجؼٍ ډثکټتٌ‬ ‫ٌهًېو مٍټٌٌث ثٌ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ پً پاٍ ًٍ څً ش‬
‫٘جـذ ټً شګً ٌټٍېو ثٌ مٍټٌٌث شً یې ًٌٌپ چٍ شً ٌالړ ٔتً ٍه نتًٍ نّت‪ ،‬شٽتيی ‪،‬ه‪٬‬تً‬
‫ميجٻ چې مٍټٌٌث ه خپ مٍټٌ ه پیوث کٍټٍ ثٌ ه ډثکټٌ ٘جـذ هثنصٵجٻ پً ىڅً ًٌث ٔتٍ‬
‫ًٌٌِصً ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ ه ِمصٍ ټپٍنٍ ټً ثمٽً ٔيٌو ٍٔ ثٌ لپپ‬ ‫ه مٍټٌٌث ټً ش‬
‫ًٌٌِصٍ ثًمج شً ًٌِېو ‪ .‬ثنجهلل ٌثنجثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬

‫‪452‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ شٵدٽً هللا ټً ٔيجهس ًٌٌِصً ه پنؽتٍثًٍ ٌټّتٍثټۍ‬
‫ه ِٱٌوًٌث ٌِمٍ لٽکٍ ههه ؼّو ًث ثنصٵجٻ ثٌ پً لپٽً پٽٌنۍ ىوًٌه کٍ ًتې پتً ډېتٌ‬
‫‪َ٨‬س ثٌ هًنجٌي رسه لجًٌٌ شً ٌِپجًه ‪ًٌ ،‬ؿ هي ًې ښجه ٌي‪.‬‬
‫‪٨‬ؽٌذ ثشٱجٳ ‪ :‬ههللا ‪ٔ ‬ج هی چٍ ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ مٌـٍٿ ه‬
‫پتٌ ‪۸۱‬‬ ‫ثٌ ٔيجهس ًٌځٍ رسه ًٍ هي‪ ،‬ـتجؼٍ ډثکټٌ٘تجـذ ه ؼتاهی ثټعتج‬ ‫ٍېږېو‬
‫ٍېږېوټی ثٌ پٌ ىموې شجًًن ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِېو ‪ ،‬شٵدٽً هللا‬
‫خجیو ٌٌثیٍ چې ٔيجهس ه ډثکټٌ ٘جـذ ډیٌ پمٍثنی ثًمج ٌ‪ٔ ،‬ین مٍټٍي ـدیذ‬
‫هللا ٘جـذ ٌثیٍ چې ډثکټٌ ٘جـذ یٍ ٌلض پً هثِې ـجٻ کې چې یٍثٍې ٍه ثٌ هی پتً‬
‫ث‪٠‬جٳ کې نجِض ٌ ًثشً ٌیٍ ٌیپ چې ٔيجهس مې ډیتٌ ټتٍی ثًمتج هی ختجًٌ ٌکتړه ټکتً‬
‫لٽک چې ه ٌثهه ٔپې شً څٍمٌه لٍٔجټیږي ٍه شٌ ى٭ً ٍیجس ٔيجهس شً ىٍِیږٿ‪.‬‬
‫ه مٽګٌٌ ًٍ څٍ لج‪ٌ٠‬ې ‪:‬‬
‫ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ شٵدٽً هللا ؼيجهي ژٌنو ه ؼجټدٍ لج‪ًٍ ٌٌ٠‬ه مؽمٍ‪ً٨‬‬
‫هه چٍ هىٌ مٽګٌي رسه ًې پً ٍړه کٍ لٍ ې لج‪ٌ٠‬ې نٵتٖ هي‪ ،‬ه ټٍټتٍ لتج‪ ٌٌ٠‬ىکتٌ‬
‫کٍٻ ًٍه ټٍي کصجح شً رضًٌس ټٌي مګٌ ه ټصتً ًتې ه ځٌنتٍ مٽګتٌٌ خ‪ً٩‬ضت لتج‪ٌ٠‬ې ه‬
‫منٍنې پً ډٌٻ ٌړثنوي کٌٍ ‪:‬‬
‫ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ لجٗ مٽګٌی ثټفجػ ـجٰ‪ ٦‬خّ‪ ،‬هللا ٘جـذ چٍ پتً‬
‫ٍنوث کٍ ًې ى‪ ،‬پً کٽٍنٍ مٽګٌشیج ًٌرسه کړې ه ٍنوث څٍ لج‪ٌ٠‬ې هثيس ًثشً ٌثًٍ ‪:‬‬
‫موًًِ ‪ :‬ه ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ټً لٍ ٌ لج‪ ٌٌ٠‬څمً ٍمج هث یتٍه لتج‪ٌ٠‬ه‬
‫ډېٌه پً ٍړه کٍ هه چٍ کٽً هی ه پٽهٌلی ٍنوث څٽًٍٿ خيک شً ًثٌِصپ ٔتٍ پتً ه‪٬‬تً‬
‫ًٍه من‪٥‬مً موًًِ ى‪ ،‬ؼتٍړه کتړه ثٌ‬ ‫خيک کٍ ًې خنوًجنٍ شً ه نًٌٍ لومصٍنٍ شٌ څن‬
‫هٍنوث ه‪ ً٬‬خيک ًې کجمي ع ه موًِې پً ٔتکپ ٌثړثٌه‪ ،‬هټصتً ټتً ټّتٍ ًٍتجشٍ ثِتصجىثنٍ‬
‫ًتې ه ه‪٬‬تً موًِتې ټتٍٻ رضًٌي‬ ‫هًُ کجٌه ثٌ ه ِٽګٍنٍ ډٌٻ ډٌٻ کصجخٍنٍ شتٌ څنت‬
‫ټٍثٍٿ ًٌشً ميٌج کړٻ‪ .‬خجًو ٌٌثً‪ ،‬چٍ هه‪ ً٬‬موًِې څمً پً ټّګٍنٍ ـجٰ‪٥‬ج ثٌ ٴجًًتج‬

‫‪453‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٰجً‪ٍٔ ٫‬ي ثٌ ګڼٍنًٌٍ ‪٠‬جټتذ ثټ‪٩‬ٽانتٍ پتٌې لپٽتً ‪٨‬ٽمتٍ شنتوه مجشتً کړېتوه‪ ،‬ه نتًٌٍ‬
‫لپٽً ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ى‪ ،‬ټً ه‪ ٍ٬‬موًِې څمً ‪٥٨‬یمً ثِتصٱجهه‬ ‫‪٠‬جټدجنٍ شٌ څن‬
‫ًتې ًتٍ‬ ‫ٌکړه‪ ،‬ٴٌثنکًٌ‪ً ،‬ې ټٍٻ پً ٴٌثبض ثٌ شؽًٍو ٍهه کړ ثٌ ه ثٍثهي م‪١‬جټ‪٩‬ې شٌ څن‬
‫ٔمېٌ نًٍ هًيس کصجخٍنً ى‪ٌ ،‬ټٍِصپ‪ ،‬ه‪ ً٬‬موًًِ ثًٌِ ى‪٩ٰ ،‬جټً هه ثٌ ټً کصجخٍ څمتً‬
‫ه نًٌٍ خيکٍنٍ خنوًج ى‪ ،‬ثِصٱجهه کٍي ‪.‬‬ ‫ًې هه‪ ً٬‬خيک شٌ څن‬
‫شٵٍی ‪ :‬ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ ٔيٌو ډېٌ مصٵٍ ثٌ ىمېٕنی ‪٨‬جخو ٌ‪ٍ ،‬متج پتً ٍنتوث‬
‫کٍ نً ًجهېږي چٍ هه هي ه شيؽو ملٍنځ ٴ‪ٝ‬جء کړا ٌي ‪ ،‬ىٌه ىٱصً خً ًې ٘ير شّتدٌق‬
‫ملٍنځ ثهثء کجٌه ـصی ځٌنٍ ٌلصٍنً خً ًې ىٌه ًٌځ ىت‪ ،‬کتجٌه‪ ،‬ه ٴٌثنکتًٌ‪ ،‬شتيٌس ًتې‬
‫لپپ ‪٨‬جهس ؼٍړکړا ٌ‪ ،‬پً مٽګٌٌ کٍ مٕيًٍه ٌه چٍ کٍٿ مٽګتٌی ختً پتً ‪٨‬دتجهس کتٍ‬
‫کمًٌَی ٌ ٌیپ خً ًې ځ‪ ،‬ه ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ رسه پً ث‪٠‬جٳ کتٍ مٽګتٌی کېتږٿ شتٌ‬
‫ًٌڅمً ٌثلٽ‪. ،‬‬ ‫څٍ ه ‪٨‬دجهس ًن‬
‫ثیعجًثٌ ِمجٌس ‪ٔ :‬يٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ډېٌ ِمٍ ٌ‪،‬څٌنګً چٍ هه شتً ډېتٌ‬
‫پجًٍثٍث ًثشٽپ ثٌ ډېٌ ٌٔج ًې ًٌشً ًثٌړٻ هه خً ټٍٻ شٵٌّمٍٻ‪ .‬ـصی پوثيس ٌلض کتٍ‬
‫ى‪ ،‬چٍ هه خً ډېٌ رضًٌس ًٌشً هًټٍه‪ .‬کٽً چٍ ًتې متٍ ه خګتٌثٿ ٍنتوث څمتً خريشتً‬
‫پٽهٌلٍ ٍنوث شً ًثٌړٌ نٍ ټً ه‪ ٍ٬‬مٽګٌٌ رسه نً پٌّتې ٌې ثٌ نتً کتٍٿ ختپ ه رضًٌس‬
‫ٔی‪ ،‬خنوًج ـريث ٌٌ چٍ لپپ رضًٌشٍنً څنګً پًٍه کتړي‪ ،‬ـتجؼٍ ډثکټتٌ ٘تجـذ ه‬
‫خيک کجنصني ٌثال ًث ٌ‪ٍ٬‬ښصی ثٌ ًٌشً ًٌې ٌیپ چٍ ًًٌِ ه خګٌثٿ څمً ه ًث ٌِصپ ٌٍِ‬
‫ټٍټتٍ خنتوًجنٍ پٌث‪٠‬ت جٴٍ ٌګٌځتً ثٌ ًٌشتً ٌٌثًتً چتٍ ىتٌ يش شتً متٍ رضًٌٌس ٌي ًثشتتً‬
‫پٌيس ـتجؼٍ ډثکټتٌ ٘تجـذ ًثکتٍي‪ ،‬کتجنصني ٌثال‬ ‫ٌٌثیجِض ٍه ًې هًشً ًثٌړٿ ثٌ ټٍ‬
‫پیّې ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ًٌکړې ‪.‬‬ ‫ىموثيس ٌکړٻ ثٌ پً پجی کٍ ټٍ‬
‫رسٔجًي ثٌؼٌبض ‪ :‬ه ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ټً لٍ ٌ لج‪ ٌٌ٠‬څمً ًٍه مٍ هث ډېٌه‬
‫ًجهېږي چٍ هه خً ه ٍنوث ثٌ ه ـکٍمض ټً ټٍړپٍړٌ چجًٌثکٍ رسه ىٌ ٌلتض ه خنتوًجنٍ‬
‫ثٌ پً لربٌ کٍ ًتې ىتٌ ډٌٻ‬ ‫هـٵٍٴٍ ه هٰج‪ ٧‬پً لج‪ ٌ٠‬پً ډېٌ ؼٌبض رسه لربي کٍ‬
‫شنَٻ نً ښکجًه کجٌٌ‪ ،‬ىموث ‪٨‬ٽض ٌ چٍ ىٌ ٌلض خً هی مٌـٍٿ ؼَثًٍ ثٌ کٍټً ٴٽٲ ٌ‪.‬‬

‫‪454‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫لجً٘ لج‪ٌ٠‬ه ‪ ًٍ :‬ځپ مٍ ټً ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ٔيٌو څمً ٌ‪ٍ٬‬ښصپ شٌ څٍ ٍمج‬
‫ه مٽګٌٌ ه یجهګجًٌنٍ پً کصجخهً کٍ لپپ ًٍ یجهګجً ًثشً ٌټٌکٍ هه ه یجهګجً پً پیپ کتٍ‬
‫لپپ ثهًُ هثيس ټٌکٽی ٌٌ ‪ :‬ثٌِتنی ثهًُ ‪ :‬پٽهٌلتی ٍنتوث څٽتًٍٿ ختيک ‪ ،‬هث تٍ‬
‫ثهًُ ‪ :‬ؼنض ثټٱٌهٌُ ټٍړ منَټٍنً ‪...‬‬
‫ثٌ خیتج هٍٰثیتو ‪٨‬تجمٍ ٌٍیتٌ مٍټتٍي‬ ‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې هىتٌثس پمتٍثنی ٌث‬
‫ثـموهللا م‪١‬ی‪ٌ ٪‬ثیٍ‪:‬‬
‫ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ ٍه ټً ډیٌکرششٍخً پیژن‪ ،‬پً یٍه موًًِ کې مٍ هًِتٍنً رسه‬
‫ٌیيل هي ټً ى٭ً ٌلصً ډثکټٌ ٘جـذ ډیٌ ټٍړ ثليٳ هًټٍهٻ ثٌډیٌلٍثًًکش ِړی ٌ ټً‬
‫ؼيجه رسه یې ډیٌه ٍیجشً مینً ٌه هش‪٩‬ٽٵجشٍ پً ټینګٍټٍ ثٌپجټٽٍ کې یٍ لتًٍث ښتً ميتجًس‬
‫هًټٍههثِيمٍ ثمجًس پً ثِتصجٍیصٍح ختً یتې ټتً ډیتٌٌ ل‪ٌ١‬نتجکٍؼيصٍنٍرسه ٌبجِتٍنً‬
‫ټینګٍٻ ثٌ خیج خً یې هميٴجشٍنٍ ټپجًه ٍمینً ِجٍي کٍټً ثٌ ټً ل‪ٌ١‬ه ډک ِٱٌٌنً یٍ کٍٻ‬
‫‪،‬ډیٌٍړًٌ ثنّج ٌـصی پً هث ثٌِنٍ ؼيجه کې خً ى٭ٍ کّجنٍ چتٍ هډثکټتٌ ٘تجـذ ټتً‬
‫ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنٍنً خً لرب ٌٌ ټً هه رسه خً یې پً یٍه مٍټٌ کې ِٱٌ کٍټٍ شً ٍړه نً ښً‬
‫کجٌٌ ځکً چٍ ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ خً پً لپپ مٍټٌ کې ن‪٥‬جمٍ مٍثه ټکً منٱؽٌه شٍکٍ‬
‫ثٌ ٌړه ٌِٽً یٍه ثٌخٽً لٍث ثنصٵجټٍټً ثٌ همؽجىوینٍ مٌثکٌَ شً خً یې ًٍِٻ ٍه چٍ یې پتً‬
‫هي ؼنصٍنً ًٌ پً خٌلً کړي ‪.‬‬ ‫ٔيجهس لرب ٍٔٿ نٍډیٌ ٍیجس ‪٬‬مګین ٍٔٿ هللا ش‪٩‬ج‬
‫هٔيیوډثکټٌ٘جـذ یٍ ؼيجهي مٽګٌی ث‪٬‬جؼج ٌثیې ‪:‬‬
‫ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ خً پً ؼيجهي کجًٌنٍ کې لًٍث ښً شکصیکٍنً کجًٌٻ یٍځپ یې‬
‫مجشً هثِصٕيجهي خٌیو ټپجًه یٍ ؼٍړ ٍٔی ثٌټً منٱؽٌه مٍثهٌ ډک ٍٔی ټتٍنْ مٍټٌپتً‬
‫الُ ًث کړ چٍ هکنوىجً پً ښجً کې یې لٍنوي کړٿ مج ى‪ ،‬هِیمټٍ لاصٍ هؼٍړٌټٍ پً‬
‫یٍه کجً لجنً کې ٌهًثٌٌ ىٽصً کجًګٌٌ ثٌ ځٍثنجنٍ ختً ٍیتجشٌه ٌلتض پصتٍ ( ٴ‪٩١‬تې ) رسه‬
‫ىت‪ ًٌ ،‬رسه کتٍه‪،‬‬ ‫ډث کټٌ٘جـذ مجشً ٌٌیپ شً یې ى‪ ًٌ ،‬رسه کٍه ثٌ ټٍکٍ ټکتج‬ ‫کٍ‬
‫چٍ ٔک ٌثنميل‪ .‬کً څً ى‪ٍ ،‬مج ٍهه نً ٌې ‪،‬لٍ پتٌي ًٌ ګتډ ٔتٍٿ ثٌ هًي ًٌځتې متې‬
‫ىٽصً شیٌي کړې لٍ ه‪ ً٬‬لٽک ًثخجنوې پٍه نً ٔتٍٻ ىمتوث ًنګتً متٍ ښتً ډیتٌ ٌلتض‬

‫‪455‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هکنوىجً پً ښجً کې شیٌ کړ پً ى٭ً ٌلض کې خً هګٍډثګی ثهثًي چجًٌثکٍ ثکځه رسٯ‬
‫مٍټٌ کجًٌٻ ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ ى‪ ،‬رسٯ مٍټٌههې ټپجًه ٌثلّتض‪ ،‬چتٍ ىٌځتجی یتې‬
‫پٍټیْ ٌنً هًٌي ثٌهچج شٍؼً ؼٽذ نً کړي ثٌ مٍ شً ختً یتې ٌیتپ چتٍ ښتً ټتٍکْ ثٌ‬
‫ؼویو ټدجُ ث‪ٍ٬‬نوا‪ ،‬شٌ څٍ څٍک پٍه نيش چتٍ متٍ مؽجىتوین یتٍ ىمتوثيس مٍکتٍٻ‬
‫ډثکټٌ ٘جـذ خً ًث رسه ٌ ثٌ ښً ډیٌ ٌلض مٍپً ښجً کې هننً ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیض ٌکړ‪.‬‬
‫ـجؼٍ لٽٌپ ه ډثکټٌ ٘جـذ هؼٌبض ثٌ شوخري پً ثړه ٌثیٍ ‪:‬‬
‫ٔيٌو ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ټً مياشٍ ډک مجٍهث مٍټٌ پً الُ ًثکتړ ثٌ هی لپٽتً‬
‫شٌ ممً پً ټٍنْ کٍ ًٌث ٌ‪ ،‬کٽً چٍ هکنوىجً ښکجًپًٍ خجٍثً شً ًٌِېوٌ ىٽصً ‪ّ٨‬کٌٌ‬
‫ِمصً شييش کٍټً‪ٍ ،‬مج ممکٍ ًٍه کٌٌال ٌه ثٌ ه ى٭ً ممصً ه ډثکټٌ ٘جـذ ټٍنْ ًٌث‬
‫ٌ‪ّ٨ ،‬کٌٌ ه ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ مٍټٌ ټً شيښۍ ًٌٌِصً ثًٽً کړ ثٌ ًٌث ٍِ کٽتً چتٍ‬
‫کٌٌال شيښٍ شً ٌهًېوٻ مج ٰکٌ ٌکړ چٍ شيښٍ ى‪ِ ،‬مصً هه ثٌ ـجؼٍ ډثکټتٌ ٘تجـذ‬
‫ى‪ٌ ،‬الړ‪ ،‬ههه ه لربٌټٍ ټپجًه مٍ ه مجٍهث ‪٬‬ټ ىجً ٌٌثىً ‪ّ٨ ،‬کٌ ًث‪٬‬ی ثٌ لٍٔکً ًتٍ‬
‫ًثشً ٌکړه چٍ شً پً ىجً ټً شئۍ څمً ځج لي٘تٍې ؟ هه ال لٍٔتکً نتً ٌه لي٘تً‬
‫کړې چٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ًث‪٬‬ی ثٌ ټً ‪ّ٨‬کٌ څمً ًې پٍښصنً ٌکړه چٍ څً کیّتً‬
‫هه ؟ ‪ّ٨‬کٌ ًٌشً ًٌٌپ چٍ هث مٍټٌٌثال پً ىجً ځج ټً شيښۍ څمتً لي٘تٍي‪ .‬ـتجؼٍ‬
‫ډثکټٌ ٘جـذ ٌٌیپ ىٍ هث لٽکٍ ټٍی ټٍی مٍټٌث ًث ًىٍ کړي ٌي ثٌ ټٍی ټٍی ىجًنٍنتً‬
‫ى‪ٌ ،‬ىٍ ‪ ،‬ههٌي ه الًِ لٽک پً کًٌٍ کتٍ لتٍح نيست کتٍالی‪ ،‬ډثکټتٌ ٘تجـذ مجشتً‬
‫ِمض خوًه ٌٌیپ ثٌ شٌ ګًٌٍث ًې ٌنٌٍ ټً مٍټٌ څمً ًې ًثٍٔه کړٿ ثٌ څتٍ چپيلتٍ‬
‫ًې ٌٌىٽ‪ ،‬ثٌ خیج ًې مٍټٌ شً ًٌ پًٍي ٌىٽ‪ ،‬ثٌ ًثشً ًٌې ًٌپ چٍ ٍه ـٌکض ٌکړه‪ّ٨ .‬تکٌ‬
‫ىک ـريث پجشً هی ثٌ مجـٌکض ٌکړ ثٌپً هي ډٌٻ مٍ مٍټٌ ټً شييش ليٗ ثٌشیٌ کتړ‪،‬‬
‫ټږ چٍ ٌالړٌ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ٔيٌو پً ىنوثًه کٍ ًثشً ٌکصپ ثٌ لنوٻ ًتې ‪. . .‬هللا‬
‫ش‪٩‬جټی هي ًٌڅمً ًثيض يس ډېٌؼٌبصمنو ثٌ هالًٌه مرش ٌٌ‬
‫ٴجًي مفمو ًٍنْ ًثٔو ٌثیٍ ‪:‬‬

‫‪456‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثليٗ ‪ٍ :‬ه ه ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ټتً ثلتيٗ څمتً ډېتٌ مصتأظٌ ٌٿ‪ ،‬چتٍ کتٍٿ‬
‫ؼيجهي لومض خً ًې کجٌه پً من کٍ ه پٌشٍ ِصٍنٌَ‪ ،‬ل‪ٌٌ١‬نٍ ثٌ ِصړًجٌٌ ىٌ پٌٌث ًې‬
‫نً کٍٻ‪ ًٍ .‬ځپ ًې څٍشنً ‪٨‬ٽاء ه ًٍه ‪ٌٍ٠‬ثټ‪٩‬مپ ه شّٽٌمٍټٍټپجًه ه‪٨‬تٍس کړًتٍه‪ ،‬ه‪٬‬تً‬
‫‪ٌٍ٠‬ثټ‪٩‬مپ خجًو ه ثِيمٍ ثمجًس ه ًٍ ٔمېٌ ټٍړپٍړٌ مّةٍټٌنٍ پً ـ‪ٝ‬تًٍ کتٍ هٌي شتً‬
‫ِپجًٻ ٍِی ٌثي مګٌ ش‪ٙ‬تجهٯ هثپتېش ِتٍ چتٍ پتً کٍمتً ًٌځ هث ‪ٌٍ٠‬ثټ‪٩‬متپ ‪٨‬ٽتاٌٌ‬
‫شّٽٌاٌه پً ىا‪ًٌ ً٬‬ځ ـجؼٍ ډثکټٌ٘جـذ خپ مي‪ ،‬مؽٽْ ىت‪ ،‬هًټتٍه‪ ،‬نٍټتً ىمتوې‬
‫ثمٽً هٌثړه مؽجټْ کٍٻ نجممکن ٌ ‪ .‬ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ‪٨‬ٽاٌٌ شً ٌٌیپ چتٍ ه ٔتپې‬
‫پٌ هًٌ خؽٍ ِٱٌ ټٌٌ‪ ،‬ه ِيجً ملٍنځ ىٽصً کٌٍ ثٌ ملجنځً ًٌٌِصً ِصجِتٍ مؽٽتْ کتٌٍ‬
‫چٍ مؽٽْ ليٗ يس ٍه لپپ خپ مؽٽْ هثبٌٌٿ ( خجًو ٌٌثًٍ چتٍ ههٌثړٌ مؽٽّتٍنٍ ه‬
‫مٍٴ‪ٌ٩‬صٍنٍ شٌ منځ نژهې ِپ کېٽٍمًبه الً ٌه چٍ ډېٌه خٌلً ًې لجمً ثٌ لٌثخً ىت‪ٌ ،‬ه )‬
‫ٌګًٍه ثٌ هٔتپې پتٌ هًًتٍ‬ ‫کٽً چٍ هثلربه ‪٨‬ٽاٌٌ ٌثًٌېوه ِمض ـريث ٍِه چٍ ٌث‬
‫؟ ټکً چٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ ًٌيل ٌ ىمتوثيس ه ٔتپې‬ ‫خؽٍ هٌمٌه ټريي ځجي شً ش‬
‫پٌ هًًٍ خؽٍ ًث‪٬‬ٽی‪ ًٍ ،‬مٽګٌی ًٌرسه ٌ ى٭ً مٍټٌ چيٌه مٍټٌ ى‪ ،‬خې ثِنجهه ٌ‪ ،‬مج ًٌشتً‬
‫ٌٌیپ چٍ ـجؼٍ ډثکټٌ ٘جـذ هث ٌلض ل‪ٌ١‬نجکً هی ثٌ مٍټٌ هي ى‪ ،‬خې ثِتنجهه هی‪،‬‬
‫ِيجً ٌلصٍ ٌالړ ًِ‪ ،‬هه ٌلنوٻ ثٌ پً پًٍه ؼٌبض ًې ٌٌیپ چٍ ث ٔجء هللا ٔتی نّتصً‪،‬‬
‫پوثيس ـجٻ کٍ ًې لوثي پً ثمجنی ٌثلیّض چٍ پٌ څېٌه ًتې مٍِتکج ثٌ ث‪٠‬مٌنتج ټتً‬
‫ًٌثًً ښکجًېوٻ‪ ،‬ىموثيس ًتې هٌثړه مؽٽّتٍنً ٌکتړٻ‪ ،‬ثٌُ متٍ ىت‪ ،‬ههه هى٭تً ٔتپې‬
‫لنوثنً څېٌه شًٌِبګٍ ګٌځتٍ‪ ،‬هللا هي ًٌڅمتً ًثيض يس ثٌ ؼنتض ثټٱتٌهٌُ هي ًتې‬
‫ځجي يس آمني‪.‬‬
‫ٴجًي ِ‪٩‬یو ٌثیٍ ډثکټٌ ٘جـذ لپپ هخنوي کیوٌ ثٌ پً ٍنوث کې هګتٍٍثًې پتً‬
‫ثړه لپپ ن‪ ٌ٥‬هثِې ًثرسه رشیک کړ‪:‬‬
‫مج خً ټً ډیٌ ٌلصً هث ثًمج کجٌٌ چې هللا ش‪٩‬جټی ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ هٍهه کړې‪ ،‬یج ه هین‬
‫هلومض ټپجًه هللا ش‪٩‬جټی یٍ ښً ثًثٿ مجـٍٻ ًثشً خٌثخٌ کړی ٌثی‪ ،‬شٌڅٍ مې هښتٍ مٽګتٌٌ‬
‫پً مٽګٌشیج کې هینٍ ‪٨‬ٽٍٿ ټٍِصٍ ٌثی ‪.‬‬

‫‪457‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٽً چې پً پپ چٌلٍ کې خنوي ٍٔٿ نٍ رسه ټً هې چې ‪٤‬تجىٌث متٍ خنتویج خٽتپ‬

‫کیوټٍ لٍ ىٽصً مٽګٌٌ پً لپپ ىمض ثٌ کٍښاٍنٍ رسه هٍنوث ٰ‪ٝ‬جء هثِې ؼتٍړه کتړې‬
‫ٌه‪ ،‬چې مٍ شٌې خې معجټً ٰجیوه ٌثلیّصٽً ‪.‬یٵینج کً څٍک ٌ‪ٍ٬‬ثړي‪ ،‬ټتً ىتٌډٌٻ ـجټتض‬
‫څمً هلپپ هین ثٌ هنیج هلیٌ ټپجًه ګټً ثلیّصيی يش‪ٍ ،‬نوث کً څً ى‪ ،‬نٍٿ یې ډیتٌ‬
‫خو هی‪ ،‬لٍ کً مؤمن ثٌ مؽجىو خنویج کٍښش ٌکړي ټً ىموې ٍنوث څمً ى‪ ،‬ههینٍ‬
‫لومض ډګٌ ؼٍړٌالی يش ‪.‬‬
‫مٍ پً پپ چٌلٍ کې همٽګٌٌ هىمض‪ ،‬ثشٱجٳ ثٌ شٱجى‪ ،‬پً خٌکض هلپٽٍ ثٌِیوٌ پً‬
‫ځجی (څٽًٍٿ خيک) کې یٍه من‪٥‬مً موًًِ ؼٍړه کړې ٌه ‪ ،‬هثموًًِ چې پتً پٌتپ کتې‬
‫هخ٭ي ٌالیض هثٌِیوٌنکٍ ميؼنض ګپ ثلنو پً کٍښتش خجنتوې پیتپ ٔتٍه‪ًٌٌِ ،‬تصً‬
‫مٽګٌٌ پً لپٽٍ ىڅٍ رسه ټٍٻ ٌٰٓ ثٌ ‪ٌ٤‬ٯ‪ ،‬ټکً هکصجخٍنٍ میٌَنً‪ ،‬ثملجً ‪ ،‬پٌهې ه ‪۸۱‬‬
‫ثِصجهثنٍ ټپجًه شوًیيس ثٌ هم‪١‬جټ‪٩‬ې کصجخٍنً‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه ‪٠ ۸۱۱‬جټدجنٍ ثٌ شٌ هیتٌٓ ډًتٌٌ‬
‫ـجٰ‪٥‬جنٍ ټپجًه کصجخٍنً ثٌ ٴٌثنکٌیمٍنً خٌثخٌ کړٻ‪ ،‬موًِې هنًٌٍ موثًِتٍ ‪ٍ٬‬نتوې ِت‪،‬‬
‫من‪٩ٰ ،٥‬جټیض کجٌٌ‪ ،‬ټٍمړی یې هؼيٻ ثخجه مٍټٍي مفذ هللا ميصم‪ ،ٌٌ ،‬ټً ى٭ً ًًٌٌِ‬
‫مٍټٍي مفمو‪٨‬عا ثٌ ًٌٌِصً خیتج هننګٌىتجً مٍټتٍي ًٌؿ ثالمتین یتې ميتصم‪،‬‬ ‫ه‪َ٬‬‬
‫ٌټجکپ ٍٔ ‪.‬‬
‫ه‪ً ً٬‬ثٍ مٍ یٍ ټٍی کصجخصٍ ى‪ ،‬ؼٍړ کړی ٌ چې شٵٌیدج ههًی ټکٍ ًٌپٍ کصتجخٍنٍ‬
‫مٍ ًث‪ٍ٬‬نډ کړي ٌ ثٌ مٽګٌٌ خً م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍٻ هڅٽًٍٿ خيک رسخیٌه هٌى‪ ، ،‬هًی‪ ،‬ثٌ ثٌٌٿ‬
‫خيک رسه مٍ ى‪ ،‬هکصجخٍنٍ مٌِصً کٍټً ‪.‬‬
‫‪٬‬یٌمّتٽ‪ ،‬کّتج ىت‪،‬‬ ‫هپپ چٌلٍ ٍنوث پً څٽًٍٿ خيک کتې یتٍه ثنتوثٍه خيتٌ‬
‫خنویج ٌٌ چې پً هٌی کې ٍیجشٌه ثٌٰیٵجیج ٌٌ‪ ،‬یٍ شن هثنګٽّتصج ثٌِتیوٌنکی ىت‪ ،‬پتً‬
‫کې ٌ هٌی ثکځه نرصثنیج یج یيٍه ٌٌ‪ ،‬ههې ټپجًه چې متٍ هلپٽتٍ مٽګتٌٌ رسخیتٌه هې‬
‫ٌه نٍ هى٭ٍی ه‪ٍ٨‬س ثٌ ثِيٿ شً ًثخٽٽٍ شً متٍ لتجٗ‬ ‫‪٬‬یٌمّٽمٍ کّجنٍ شً ٰجیوه ًٍِ‬
‫شٍؼً ٌکړه‪ ،‬هٌی شً مٍ هثِيمٍ م‪٩‬ٽٍمجشٍ ثنګٌیَي کصجخٍنً ثٌ ظدتض ٔتٍي ٰیصتې پیتوث‬
‫کړې‪ ،‬چې پً نصیؽً کې یې پً هٌی کې څٍ شنً هثِيٿ پً مٵتوُ هیتن مرشتٯ ٔتٍٻ‪،‬‬

‫‪458‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫چې هث ٍمٍ ټپجًه یٍه خٽً ټٍیً الِصً ًثٌړنً ٌه‪ ،‬ه هٌی هثِيٿ ًثٌړټٍ پً منجِدض مٍ پً‬
‫ٍنوث کې مٌثِ‪ ،‬ؼٍړ کړٻ‪ ،‬چې ټٍټٍ مٽګٌٌ ًٌشً مدجًکٍ ٌٌیٽً ه‪ً ً٬‬ثٍ یې څتً نٵتوي‬
‫پیّې ثٌ نًٍ شٍٕیٵٍ ٔیج ى‪ًٌ ،‬شً ثىوثء کړٻ ‪.‬‬
‫نٍ پپ چٌلٍ رسه ټً هې چې ٍنوث ٌ لٍ ٍمج پً ٔتمٍٻ ډًتٌ ٌمٽګتٌٌ شتٌې هیتٍې‬
‫موًِې کجً ٌثلیّض‪ ،‬مجلپٽً هنفٍ‪ ،‬ثٍ٘ټٍ‪،‬ثهح ثٌ نًٌٍ هینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ ګتڼ کصجخٍنتً پتً‬
‫پپ چٌلٍ کې ٌټٍِصپ ‪.‬‬
‫ه یجهٌنې ٌړ هه چې ه ٔيیو ډثکټٌ ‪٨‬دوثټٍثِ‪٘ ٪‬جـذ ټمٍث ټیکپ ٍٔي ه ٍنتوث‬
‫لج‪ٌ٠‬س پً کصجيب خڼً ى‪ ،‬چجپ ٍٔي چې ‪٨‬نٍث یې هی( ه ٍنتوث لتج‪ٌ٠‬ې ثٌ شؽٌختې)‬
‫چې پً کې یې ه ٍنوث لج‪ٌ٠‬ي ثٌ ګټًٍې شؽٌخې لٍنوي کړي هي‪.‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې پً ٔيیو ډثکټٌ ٘جـذ ًٌـمیږي ثٌ کًٍنۍ شً هې یٍ ٘ربؼمیپ‪،‬‬
‫ثؼٌ ‪٥٨‬ی‪ ،‬ثٌ ن‪ ،٩‬ثټدوٻ ًٌن‪ٙ‬یذ کړي ‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪458‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال غتذالزحمن آخنذ ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ کجٻ ه ىٌثټٵ‪٩‬ور ثټفٌثٿ میجٔصې پً ‪ ۱۱‬مً نیټتً ه ٰتٌثه ٌالیتض پتً‬
‫خکٍث ٌټٍّثټۍ کې ه هښمن پً یٍه ىٍثیٍ خٌیو کې ه ىٌثس ٌالیض ټپجًه هثِيمٍ ثمجًس‬
‫‪٨‬مٍمٍ ؼيجهي مّؤٻ مي ‪٨‬دوثټٌـمن آلنو ټً لپٽتٍ ٔتپږٌ شنتٍ نتًٌٍ مٽګتٌٌ رسه پتً‬
‫ٔيجهس ًٌِیو‪.‬‬
‫ٌ چې هؼيجه پتً‬ ‫هث پً ىموې کجٻ کې هثِيمٍ ثمجًس هًی‪ٌ ،‬الیصٍ مّؤٻ‪ٌ /‬ث‬
‫مٍټٍي‬ ‫شجٌهه ډګٌ کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪ ،‬شٌهې ٌړثنوې ه کٍنړ ٌالیض ٌث‬
‫ډثکټٌ ‪٨‬دوثټٍثِ‪َ٨ ٪‬ثٿ ى‪ ،‬پتً ؼيتجهي ډګتٌ‬ ‫نًٍٴجِ‪ ،‬ـیوًي ثٌ هکنوىجً ٌالیض ٌث‬
‫ٌ‪،‬پً هې ټیکنً کې مٍ ه ٔيیو مي ‪٨‬دوثټٌـمن آلنو ژٌنتو شتً‬ ‫کې پً ٔيجهس ًِیو‬
‫ځ٭ٽنوه کصنً کړې ىیٽً هه چې ًثرسه ٌیې ټٍټت ‪.‬‬
‫ٔيیو مي ‪٨‬دوثټٌـمن آلنو‬
‫ثټفجػ ٔتيیو متي ‪٨‬دتوثټٌـمن آلنتو چتې پتً (نیکتً) رسه یتې ٔتيٌس هًټتٍه ه‬
‫ميمفمو ىجٔ‪ٌٍ ،‬ی ه ميمفمو ًٍِٻ آلنو ملّی پً ٴٍٿ پاصٍ ‪/‬نًٍٍی پً ‪۸۴۱۱‬ىت‬
‫ٳ کجٻ ه ٌٰثه ٌالیض ه خکٍث ٌټٍّثټۍ پً چیهً ِیمً کې پً یٍه هینوثًه ثٌ ‪٨‬ٽ‪ ،‬هٌِتصً‬
‫کًٍنۍ کې ٍیږیوټی ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي پيً هینٍ ‪٨‬ج ٌ‪ ،‬چې ټً لًٍث کرششٍح څمتً یتٍ پتً نٍمتٍړي هینتٍ‬
‫هًٍِنً پیپ کړٻ‪.‬ثخصوثيئ هینٍ ٍهه کړې یې پً لپپ کتًٍ کتې ټتً لپتپ ٌثټتو ٘تجـذ‬
‫څمً شٌرسه کړي ثٌ خیج ه خکٍث ٌټٍّثټۍ ه ‪٬‬جٍي ثخجه پً ِیمً کې ه مٕيًٍ ‪٨‬تج ٔتین‬
‫ثټفویغ مٍټٍي مفمو ـّین ٘جـذ موًِې شً الړ‪ .‬پً هې موًًِ کې ټً ډیٌه متٍهه‬
‫هًُ ټٍِصٽٍ ًٌٌِصً ه ىٽمنو ٌالیض شً الړ ‪ ،‬ه ىٽمنو پً نٍٍثه ٌټٍّثټۍ ثٌ هپجکّتصج‬

‫‪460‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هخٽٍچّصج ثیجټض پً پنؽپجی ِیمً کې یٍ پً ممصٽٱٍ موثًِتٍ کتې هینتٍ ٍهکتړٌ شتً‬
‫هٌثٿ ًٌکړٌ‪ .‬نٍمٍړي لپٽً ههینٍ ٍهه کړٌ ټړ پنځمې هًؼې شً ًِتٍټې ٌه‪ ،‬چتې پتً‬
‫ثٰ٭جنّصج کې هرشثٌ ّٰجه پً ليٯ ه‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پیپ ٍٔ‪ ،‬ى٭ً ميجٻ چتې‬
‫‪٠‬جټدجنٍ کنوىجً ښتجً نیتٍټی ٌ‪ ،‬لتٍ هىیتٍثه نتًٌٍ ِتیمٍ شتً ال نتً ٌ هثلتپ ٔتٍي متي‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن آلنو ه ٌٰثه ٌالیض ه شکتړه ؼيتجهي مرشت ٔتيیو ميمفمو٘تجهٳ ث‪٬‬تج شتٌ‬
‫مرش النوې ه‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔجمپ ٍٔ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ شفٌیک کې لومصٍنً‬
‫ه کنوىجً ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً ه ‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک ‪٨‬متوه ؼنګتٍ ؼديتجس ه‬
‫کجخپ ثٌ هىٌثس پً ثِصٵجمصٍنٍ ؼنګٍ ل‪ ،ٌ ٍٟ١‬چې ىمیًٕ پً کې ِمصې ؼګړې ًٌثنې‬
‫ٌې‪ .‬مي ‪٨‬دوثټٌـمن آلنو ه‪ ً٬‬ميجٻ څً ٌلتض ه میتوث ښتجً پتً ؼنګتٍ کٌښتً کتې‬
‫لومض شٌرسه کړ ثٌ ًٌٌِصً هىٌثس پً ثِصٵجمض ه ګٌٔک ثٌ ٰتٌثه ؼنګتٍ کٌښتٍ شتً‬
‫الړ‪ ،‬نٍمٍړي هګٌٔک ثٌ ىتٌثس شتٌمنځ پتً ِتمصٍؼګړٌ کتې چتې څتٍ ځٽتً ه ثِتيمٍ‬
‫شفٌیک مؽجىوین پٌمن الړٻ ثٌ خیج ًثپً ٔج ٍٔٻ پً هې ټٍټٍ ؼګړٌکې یٍ رشکض هًټٍه‪،‬‬
‫شٌهې چې ه ىٌثس ٌالیض پً شجًیمٍ ٰصفً کې ى‪ ،‬ګډٌنٍثٻ ٌ ‪.‬‬
‫ه ىٌثس ټً ٰصفې ًٌٌِصً چې ه ختجه‪٬‬یْ ثٌ ٰجًیتجح پتً ـتوٌهٌ کتې ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫هٰج‪ ٍ٨‬کٌښً ٌه‪ٔ ،‬يیو مفمو٘تجهٳ ث‪٬‬تج ىموټصتً ه ن‪٥‬تجمٍ ٴ‪٩١‬تې مرشت ٌ چتې متي‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو ى‪ًٌ ،‬رسه ه مرش ثنډیٍثٻ پً ـیغ ٌ‪٤‬یٱً ثؼتٌثء کٍټتً‪ .‬ه ٰجًیتجح ‪،‬‬
‫مَثً ثٌهٔاٻ هنًٌٍ ٌالیجشٍ شٌٰصفٍ ًٌٌِصً چې ٔيیو ميمفمو٘جهٳ ث‪٬‬ج ه ٰجًیتجح‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬ه نٍمٍړي ه ٔيجهس شٌنیټې پًٍې مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو پتً‬ ‫هٌث‬
‫ٰجًیجح کې هنٍمٍړي هن‪٥‬جمی مٽګٌٌټً ؼمٽې ه یٍ مرش مٽګٌي پتً ـیتغ پتً لتومض‬
‫خٍلض ٌ چې هميمفمو٘جهٳ ث‪٬‬ج شٌٔتيجهس ًٌٌِتصً څتً متٍهه ه ٰجًیتجح ٌالیتض ه‬
‫پً ـیغ ىت‪ ،‬پتجشی ٔتٍی هی پتً هې متٍهه کتې نٍمتٍړی ه ٔتاٻ پتً‬ ‫رسپٌِض ٌث‬
‫ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ؼيجهي کٌښٍ شً ى‪ ،‬شٽٍ چې پً هې ټړ کې ه شمجً‪ ،‬هًه ٍ٘ٯ ثٌ ‪ًٍ٬‬‬
‫پً ِیمٍ کې ؼيجهي لومض یٍ هیجهٌنې ٌړ هی ‪.‬‬

‫‪461‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجیجنٍ شٌ یٌ‪٬‬پ ٌړثنوې نٍمٍړي ه ىتٌثس ٌالیتض پتً ‪ًٍ٬‬یتج‬
‫ٌټٍّثټۍ کې هٌټٍّثٻ پً ـیغ هنوه ثؼتٌثء کٍټً‪،‬کٽتً چتې ثمٌیکجیتجنٍ پتً ثٰ٭جنّتصج‬
‫یٌ‪٬‬پ ٌکړ نٍمٍړی لپٽې ِیمې شً ًث‪٬‬ی ثٌ ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ليٯ یتٍ پتً ؼيتجهي‬
‫شٌشیدجشٍ الُ پًٍې کړ ‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ليٯ ؼيجه‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ نً ًٌٌِصً چې هثِيمٍ ثمجًس مؽجىتوینٍ ه ىیتٍثه ټتً ځینتٍ‬
‫ِیمٍ ‪٨‬ٵذ نٕینٍ ٌکړه مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو ىت‪ ،‬لپٽتې ِتیمې شتً ًث‪٬‬ی‪.‬څتً متٍهه‬
‫ًٌٌِصً یٍ پً ؼيجهی شٌشیدجشٍ الُ پًٍې کړ‪،‬څٌنګً چې ى٭ً ميجٻ هؼديً یٍ ‪٨‬مٽیجشٍ‬
‫ثمکج ټږ ٌ ثٌشٌټٍټٍ مؤظٌه ٌِیٽً ه ثنٱؽجًثشٍ پً شٍِت‪ ٢‬ههښتمن ټتً منځتً ٌړٻ ٌ‪ ،‬متي‬
‫‪٨‬دوثټٌـمن شٌ ىٌڅً ٌړثنوې ټً نًٌٍمجىٌٌ مؽجىوینٍ څمً ه ًیمٍټٍ خ‪ ،‬ه ؼٍړٌټتٍ ثٌ‬
‫ثِص‪٩‬اٻ شمنیک ٍهه کړ‪ًٌٌِ،‬صً یٍ پً لپٽً ِیمً کې هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً هٌى‪ ،‬کجٻ‬
‫ؼيتجهي‬ ‫‪٨‬مي پً لجًؼٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ خٌیوٌنً پیپ کتړٻ‪ .‬هث پتً ٰتٌثه ٌالیتض کتې ټتٍمړ‬
‫شفٌکجس ٌ ه مي‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو ًًٌٌ ٌثیٍ ‪ :‬نٍمٍړي هثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً هٌى‪ ،‬کتجٻ‬
‫پتً ټتتٍمړي ځتتپ هخکتتٍث ٌټّتتٍثټۍ پتتً مٌخٍ‪٠‬تتجشٍ کتتې هکنتتوىجً – ىتتٌثس پتتً ټٍیتتً الًه‬
‫هلجًؼیجنٍ یٍ کٌٌٍین مٍټٌ پً ًیمٍټٍ خ‪ٌ ،‬ثټٍٍثٌٌ ‪ ،‬ټً هې ًٌٌِصً یې پً ىموې رسک‬
‫ههثليل ‪ّ٨‬کٌٌ یٍ هٌه مٍټٌ پً یٍه کمین کې ټً منځً یٌٍړٻ ثٌ ًٌپّې یٍ ه ثیټتجټٍي‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ یٍ مٍټٌ پً ًیمٍټ کنټٌٌٻ خ‪ٌ ،‬ثټٍٍثٌٌ‪ ،‬پً هې چجٌهٌنٍ رسه پتً ٰتٌثه کتې پتً‬
‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ه خٌیوٌنٍ ټړ پٌپ ٍٔ ه چې ًٌٌِتصً هث ٌالیتض پتً یتٍه ګتٌٿ ؼيتجهي ډګتٌ‬
‫ٌثٌښض ‪.‬‬
‫ه یٌ‪٬‬پ پً ىموې ټٍمړنیٍ کٽٍنٍ کې چې هثِيمٍ ثمجًس ه مرششجخً ټمتٍث ه ټٍټتٍ‬
‫ٌالیجشٍ ؼيجهي شٕکیيس ؼٍړ ٍٔٻ‪ ،‬پً ٰتٌثه ٌالیتض کتې ىت‪ ،‬پنځتً ؼيتجهي مفجىٌنتً‬
‫شٕکیپ ٍٔٻ چې ه خکٍث هؼيجهي مفتجى مّتؤټیض متي ‪٨‬دتوثټٌـمن شتً ٌِتپجًٻ ٔتٍ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً چې همفجىٌنٍ شٕکیيس ه ٌټٍّثټیٍ پً شٕکیيشٍ ٌثٌښصپ ثٌ پً ىتٌه ٌټّتٍثټۍ‬
‫کې همؽجىوینٍ ځجنګړی ؼٍړښض ًثمنځصً ٍٔ‪ ،‬مي ‪٨‬دتوثټٌـمن هٰتٌثه ٌالیتض ه خکتٍث‬

‫‪462‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌټٍّثټۍ ؼيجهي مّؤٻ ٌټجکپ ٍٔ چې ٔپږ کجټً یٍ ى‪ ،‬ىموث هنوه پتً لتًٍث ښتً ډٌٻ‬
‫شٌرسه کړه ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ٔپږ کجټً ه خکٍث ٌټٍّثټۍ ه مّؤٻ پً ـیغ هنوه شٌرسه کړه خیج یتٍ کتجٻ‬
‫هٌٰثه ٌالیض ه خجالخٽٍک ٌټٍّثټۍ همّؤٻ پً ـیغ پجشً ٍٔ‪،‬ټً ى٭ً ًٌٌِتصً یتٍ یٍکتجٻ‬
‫خیج ه خکٍث ٌټٍّثټۍ همّؤٻ پً ـیغ ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کړه ‪،‬چې ًٌپّې ه نیمٌٌٍ ٌالیتض ه‬
‫ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ پً نیمٌٌٍ کې یٍ ‪ ۱‬میجٔصې ؼيجهي لتومض شتٌرسه‬
‫کړ ثٌ خیج ه ىٌثس ٌالیض ه ؼيجهي مّؤٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪،‬پً ىٌثس ٌالیتض کتې یتٍ‬
‫‪ ۸۱‬میجٔصې ٌ‪٤‬یٱً شٌرسه کړه شٌهې چې ه ىموې ٌ‪٤‬یٱې پً ميجٻ پً ٔيجهس ًٌِیو‪.‬‬
‫ه یجهٌ ٌ‪٤‬جبٱٍ رسه ى‪ ،‬ميجٻ نٍمٍړی ډیٌه مٍهه ه ٌٰثه هٌالیصٍ کمیّیٍ همرشت‬
‫پً ـیغ ى‪ ،‬هنوه شٌرسه کړې ه‪ً ً٬‬ثٍ یٍ شٌڅً ٌلصً هثِيمٍ ثمجًس ه مٌکَي ن‪٥‬جمی‬
‫کمیّیٍ ‪٬‬ړیصٍح ى‪ ،‬هًټٍه ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو چې پً ٌٰثه ٌالیض کې یٍ لًٍث ٰ‪٩‬جټً ډټګۍ هًټتٍهه ههه ه‬
‫ډټګۍ ځینٍ مؽجىوینٍ پً نیمٌٌٍ ثٌ ىٌثس کې ى‪ ،‬ه مفيل مّؤټینٍ پً ـیتغ ؼيتجهي‬
‫ٌ‪٤‬جیٲ رسشً ًٍِٻ ‪ ،‬هنٍمٍړي شٌمرش النتوې مؽجىتوینٍ پتً ٰتٌثه کتې لتًٍث ٍیتجس‬
‫‪٨‬مٽیجس شٌرسه کړي چې څٍ خیٽګٍ شً یې پً النوې شٍګً ثٔجًه کٌٍ‪.‬‬
‫تت ‪ ،‬ه ‪ ۱۱۱۳‬ٿ کجٻ پً ثٌړي کې ه خکٍث ٌټٍّثټۍ ه خجټدجټتک کتجًیَ پتً ِتیمً کتې‬
‫مؽجىوینٍ ههښمن پً یٍه ټٍی کصجً خٌیو ٌکړ چې پً نصیؽتً کتې یتې ههښتمن ‪ ۸۱‬شنتً‬
‫‪ّ٨‬کٌ ځجی پً ځجی ٌٌژٻ ٍٔٻ ‪ٔ ،‬پږ مٍټٌ مؽجىوینٍ پً ‪٬‬نیمض ٌنیٍٻ ثٌ لًٍث ٍیتجشې‬
‫ٌِٽې ثٌ مياس ى‪ ،‬مؽجىوینٍ شً پً الُ ًٌ‪٬‬ٽپ‪.‬‬
‫تت هثټٱصق ‪٨‬مٽیجشٍ پً کجٻ ه خکٍث ٌټٍّثټۍ ه ثِفجٴٌَ پً ِتیمً کتې ههښتمن پتً‬
‫کجًٌث پً ـمٽً کې ههښمن ‪ ۸۳‬مٍټٌ ټً منځً الړٻ ثٌ ګڼ ٔمیٌ ‪ّ٨‬تکٌ یتٍ ىت‪ٌٌ ،‬ژٻ‬
‫ٍٔٻ ‪.‬‬

‫‪463‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫تت هثټٱصق ‪٨‬مٽیجشٍ پً ثٌ هٌ کې ه نٍمٍړي شٌ مرش النتوې مؽجىتوینٍ یتٍثٍې ه‬

‫ٌٰثه پً خکٍث ٌټٍّثټۍ کې ههښمن ‪ ۸۱۱‬ټجنګٍنً پً ثنٱؽجًثشٍ کتې ټتً منځتً یتٌٍړٻ چتې‬
‫ههښمن ِٽګٍنً ‪ّ٨‬کٌ ى‪ ،‬پً کې ٌٌژٻ ٍٔٻ ‪.‬‬
‫تت هثټدتوً ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً ټٍمړیتٍ کتې ه خکتٍث ٌټّتٍثټۍ ه ِتیجٌث‪٬‬ج پتً ِتیمً کتې‬
‫مؽجىوینٍ ه ثمٌیکجیٍ ِیکًٍټیجنٍ پً کجًٌث خٌیو ٌکړ چې پً نصیؽً کې یٍ ‪ ۱‬متٍټٌ ثٌ‬
‫پً ميتجٻ ههښتمن‬ ‫‪ّ٨ ۸۱‬کٌ لص‪ٍٔ ،‬ٻ‪ .‬هِیکًٍټیجنٍ مرش ژٌنوی ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ هؼن‬
‫یٍه ‪٠‬یجًه ى‪ً ،‬ثٌ‪ًٍ٬‬ځیتوه‪ .‬هثټدتوً ‪٨‬مٽیتجشٍ پتً ټتړ کتې یتٍه خٽتً کجًنجمتً ه ګٽّتصج‬
‫ٌټٍّثټۍ ه پیصجٌک پً ِیمً کې ههښمن هثکااليت کصجً ټً منځً ٌړٻ ٌ چتې پتً شتٌڅ‬
‫کې یٍ ههښمن ‪ ۱‬رسٯ مٍټٌ ثٌ ‪ ۱۱‬ثکااليت کجنصی ټً منځً الړٻ‪ .‬پتً ىمتوې کتجٻ ه‬
‫ګٽّصج ٌټٍّثټۍ هچيجًًثه پً ِیمً کې ههښمن هثکتااليت کصتجً پتً متٍټٌٌ چتې پتً‬
‫یٍځجی ٌالړ ٌ ‪ ۸۱‬یٍځجیٍ ثنٱؽجًثس شٌرسه ٍٔٻ چې ههښمن کصجً یٍ ټً منځً یٌٍړ ‪.‬‬
‫تت ه ثټدوً ‪٨‬مٽیجشٍ پً ًٌٌِصیٍ کې چې هژمٍ مٍِ‪،ٌ ،‬پً ثمٌیکتجیٍ ِتجشٍنکٍ پتً‬
‫خٌیو کې ههښمن ‪ ۸۱‬مٍټٌ ثٌ ‪ّ٨ ۸۱‬کٌ ټً منځً الړٻ مؽجىوینٍ ‪ ۸۱‬مجٔینوثً ‪ ۳‬ظٵتیي‬
‫ثٌ نًٍ ډیٌ ٌِجبپ ثٌ مياس ‪٬‬نیمض کړٻ ‪.‬‬
‫تت هثټٱجًٌٳ ‪٨‬مٽیجشٍ پً ټړ کې ه مي‪٨‬دوثټٌـمن شتٌ مرشت النتوې مؽجىتوینٍ ه‬
‫ګٽّصج ٌټٍّثټۍ ه شٍس ثٌ چيجًًثه شٌمنځ ِیمً کې ههثليل ګٍډثګیجنٍ پتً یتٍه ټتٍی‬
‫کصجً خٌیو ٌکړ چې پً نصیؽً کې یٍ ههښمن شٌ ٔپیصٍ ٍیجس ‪ّ٨‬کٌ مړه ثٌ ټپیتج ٔتٍٻ‬
‫مؽجىوینٍ ګڼ ‪٬‬نجب‪ ،‬ى‪ٌ ،‬نیٍٻ ثٌ ههښمن ٴٍه یی ټً منځتً یتٌٍړه لتٍ ټتً ؼګتړې نتً‬
‫هِصنیوٌ پً ميجٻ ههښمن ثټٍشکٍ مبدجً ٌکړ چې پً نصیؽً کې یٍ ه همتي ‪٨‬دتوثټٌـمن‬
‫ثلنو ‪ ۱۱‬شنً ؼيجهي مٽګٌي پً یٍه ځجی ٔيیوث ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ٔيجهس یې‬
‫ه ٔتتيیو مي‪٨‬دتتوثټٌـمن ثلنتتو کتتًٍنۍ یتتٍه ؼيتتجهي ثٌ ٔتتيیوپجټً کتتًٍنۍ هه‪.‬‬
‫هثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجه کې ه نٍمٍړي ه هٌٌ ًٌٌڼٍ ٔيیو ‪٨‬دوثټّيٿ ثٌ ٔيیو ‪٨‬دوثټ٭ٱجً پً‬

‫‪464‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هي‪ .‬نٍمتٍړی پتً لپتپ ؼيتجهي‬ ‫ٔمٍٻ ههٌی ه کًٍنۍ ‪ ۸۸‬کّج پً ٔيجهس ًِتیو‬
‫ژٌنو کې هٌه ځٽً ټپٍ ٍٔی ٌ‪ .‬پً هې ًٌٌِتصیٍ کتې هښتمن ډیتٌ کٍښتش کتجٌٌ چتې‬
‫نٍمٍړی پً خٌیو کې ټً منځً یٍيس‪ .‬هىموې ټپجًه یٍ پمٍث ى‪ ،‬څٍ ځٽً ًٌخجنوې چجپې‬
‫ثچٍټې ٌې‪ ،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ پً ًٌٌِصٍ ځپ چې نٍمٍړی ه ىٌثس ٌالیض څمً پتً ټیونتً کصنتً‬
‫خٍلض ٌ‪ ،‬ټٍمړی ځپ پً ٔتینډنډ ثٌ خیتج ه ىتٌثس پتً ‪ًٍ٬‬یتج ٌټّتٍثټۍ کتې ًٌخجنتوې‬
‫ثمٌیکجیجنٍ چجپً ٌثچٍټً‪ .‬ه‪ًٍ٬‬یجنٍ پً چجپً کې هًی شنً مؽجىوین ٔيیوث ٍٔٻ لٍ هه‬
‫شً هللا ش‪٩‬جټی نؽجس ًٌکړ ‪ .‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً چې کٽً لپٽې ِیمې خکٍث شً ًث‪٬‬ی ‪ ،‬هىموې‬
‫ٌټٍّثټۍ ه هٌٔندې پً ِیمً کې ههښمن ه خې پیٽٍشً ‪٠‬یجًې شٌ خٌیو النوې ًث‪٬‬ی چې‬
‫ټً ٔپږٌ شنٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪ .‬ثنتجهلل ٌثنجثټیتً‬
‫ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫ه نٍمٍړي هٔيجهس پیاً ه مؽجىوینٍ ټپجًه یٍه هًهٌٌنکٍ پیاتً ٌه ‪ ،‬هنٍمتٍړي‬
‫هٔيجهس پً ثړه هثِيمٍ ثمجًس ٌیجنو ښج‪٬‬يل ٴجًي مفمویٍِٲ ثـموي پً لپپ خیج‬
‫کې ٌٌیپ ‪ :‬پً ډیٌه لٍثٔینۍ رسه مٍ لرب شٌالًِ کړ چې هثِيمٍ ثمتجًس یتٍ ٌشٽتی ثٌ‬
‫نٍمیجټی ٴٍمنوث هىٌثس ٌالیض هؼيجهي چجًٌ مّؤٻ ثټفجػ مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنوچې‬
‫پً نیکً رسه یې ٔيٌس هًټٍه ه ثٔ٭جټګٌٌ ټً ټًٍي ه ثټٍشکې پً ىٍثیٍ خٌیتو کتې هڅتٍ‬
‫نًٌٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجي پً ٔيجهس ًِیوټی‪ٔ .‬يیو مي ‪٨‬دوثټٌـمن پتً ٰتٌثه ثٌ ىتٌثس‬
‫ٌالیصٍنٍ کې هثٔ٭جټګٌٌ ځٍثکٍنٍ ثٌ هى٭ٍی هګٍډثګیجنٍ پً ليٯ ټً څٍ کٽٍنٍ ًث ىیّې‬
‫پً ٌِٽٍثٻ ؼيتجه ثٌ مدتجًٍه خٍلتض ٌ‪ .‬نٍمتٍړي هلپٽتٍ ګړنتویٍ ؼيتجهي ٰ‪٩‬تجټیصٍنٍ ثٌ‬
‫‪٨‬مٽیجشٍ پً شٍِ‪ ٢‬پً ِیمً کې ه ثٔ٭جټګٌٌ ‪ّ٨‬کٌٌ ثٌ ى٭ٍی همَهًٌثنٍ ژٌنتو نتج ثًثمتً‬
‫کړی ٌ‪،‬ىموث المپ ٌ چې نٍمٍړی ډیٌ ٌلض هډثً هښمن شٌ څجً ثٌ ش‪٩‬ٵیذ النوي ٌ‪.‬‬
‫ثشپ ٔيیو ثټفجػ مي ‪٨‬دوثټٌـمن چې هؼيجه پً الً کې یتٍ نتً ِتصړی کیتوٌنکٍ‬
‫مدجًٍ‪ ،‬ٴيٌمج مؽجىتو ثٌ پتً لپٽتً ِتیمً کتې یتٍ پیژنتوٻ ٔتٍی ثٌ ختجنٱٍىه ؼيتجهي‬
‫ٔم‪ٙ‬یض ٌ‪ ،‬هؼيجه پً الً کې یٍ ډیٌ ًِب لومصٍنً شٌرسه کړي ثٌ پً هې الً کتې یتې‬
‫ًٌکړې‪.‬‬ ‫خې ِجًي ٴٌخج‬

‫‪465‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔيیو ثټفجػ مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو ه ثِيمٍ ثمجًس هـکٍمض پً ميتجٻ ثٌ ىمتوث‬

‫ًثٍ هثٔ٭جټګٌٌ ځٍثکٍنٍ پً ليٯ پً ثٌِنٍ ؼيتجه کتې پتً ډیتٌٌ ِتمصٍ ثٌ نجمّتج‪٨‬وٌ‬
‫رشثی‪ ٍ١‬کې ه ىیٍثه پً ممصٽٱتٍ ٌالیصٍنتٍکې هپتجٿ ٌړ ؼيتجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنتً ثٌ لومصٍنتً‬
‫شٌرسه کړي ‪.‬‬
‫ه ٴيٌمج ٴٍمنوث ثټفجػ مي ‪٨‬دوثټٌـمن ثلنو ٔيجهس کً څً ى‪ ،‬یتٍه هًهمنتً‬
‫پیاً ثٌ ًِبه ‪ٜ‬جی‪ ً٩‬هه ‪ ،‬لٍ هښتمن هي پتً هې نتً لٍٔتفجټً کیتږي چتې هنٍمتٍړي‬
‫ٔيجهس خً پً ِیمً کې هنًٌٍ مؽجىوینٍپً مًٍثٻ ثٌ ؼيتجهي ٰ‪٩‬تجټیصٍنٍ منٱتٍ ث‪٬‬یتَه‬
‫ٌکړي‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس مؽجىوین ټتً ٔتيجهشٍنٍ رسه ثٔتنج هي‪ ،‬ث ٔتجءهللا ډیتٌ ژً ختً‬
‫ًثمنځ شً ٍٔې شًٕ هنٍمٍړي هِنګٌ مٽګٌي ډکً کړي‪.‬‬
‫ټکً څنګً چې هثِيمٍ ثمجًس ه ٌیجنو پً څٌګنوٌنٍ کې ًٌشً ثٔجًه ٍٔې‪ٔ ،‬تيیو‬
‫مي‪٨‬دوثټٌـمن ٌثٴ‪٩‬ج ه ىیٍثه پً ټٍیویځ کې ټً م‪ٌ١‬ـٍ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ څمً ٌ چتې‬
‫پً لپٽٍ نً ِصړي کیوٌنکٍ ىڅٍ یٍ پً ىموې ـٍٍه کې یٍ ٴٍي ؼيجهي ٘ٲ ًثمنځصتً‬
‫کړ‪ .‬نٍمٍړي یٍه ٴٍي ؼيجهي ډټګۍ هًټٍهه چې هخجټٱ‪٩‬ٽً مؽجىوینٍ ٔمیٌ یتې شتٌ ‪۱۱۱‬‬
‫شنٍ ٍیجس هی‪.‬‬
‫نٍمٍړي نً یٍثٍې پً ٌٰثه ٌالیض کې هِٽګٍنٍ مؽجىوینٍ مرشي پتً ‪٬‬تجړه هًټتٍهه‬
‫خٽکې کٽً چې پً ىٌثس کې مّؤٻ ٌټجکپ ٍٔ ىٽصً یٍ ى‪ ،‬لًٍث ًِبې ؼيتجهې کجًنتجمې‬
‫شٌرسه کړې نٍمٍړی خً ثکځه ٌلض پً ؼيجهي ؼديجشٍ کې ٌ ثٌ پً لپٽتً یتٍ پتً ؼګتړٌ‬
‫کې خٌلً ثلیّصً ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي هنږهې مٽګٌٌ پً ثِصنجه ٔيیو مي‪٨‬دوثټٌـمن پً لپٽٍ ؼيتجهي چتجًٌ‬
‫کې ىمیًٕ ټً ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ رسه مًٍٕه کٍټً ثٌ ؼيجهي چجًې یٍ پً ډیٌ شوخٌ ثٌ ؼٌأس‬
‫رسه پٌ من ٌړې ‪ ،‬ىموث المپ ٌ چې نٍمٍړي پً لًٍث پیهٽٍ رشثی‪١‬تٍ کتې لتًٍث خٌیتجټۍ‬
‫مدجًٍه ٌکړه ثٌ پً پجی کې لپپ ًٌٌِصٍ ىوٯ ٔيجهس شتً ًٌِتیو‪ًٌ .‬ؿ هې یتٍ ښتجً‬
‫ثٌیجه هې یٍ شپ ٌي‪.‬‬

‫‪466‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزحٍم مٍلٍي غتذ اليادي اخنذساده ژٌنذ اٌ خذمتٍنٍتً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬خٕیٌ ىموًه‬
‫مٌـٍٿ مٍټٍي ‪٨‬دوثټيجهي ثلنوٍثهه پً ‪ ۸۴۴۱‬ىؽتٌي ٔميست کتجٻ کتې هپتٌٌث‬
‫کيل کې(چې پً ‪٨‬يٴً کې هميیتجنٍ پتً‬ ‫ٌټٍّثټۍ ثړٌنو پً ِیجه ِن‬ ‫ٌالیض کٍه ٘ج‬
‫ثٌ خًَګتٍثً ٔم‪ٙ‬تیض ثًٌثښتجه متي‬ ‫کيل رسه ٔيٌس ټٌي) هِیمې ه مٕتيًٍ ًٌـتج‬
‫کًٍ کې نړ شً ًِبګې ‪٬‬ړٌټې ٌې‪.‬‬ ‫ـدیذ ثټٌـمن ثلنوٍثهه پً ‪٨‬ٽمٍ ثٌ ًٌـج‬
‫مي ـدیذ ثټٌـمن ثلنوٍثهه چې پً ټٍټً ِیمً کې یې پً مرش ثلنوٍثهه ٘جـذ‬
‫مٌٔتو پتً ِتًبګً کصتپ‬ ‫هننً ًٌشً لٽکٍ ه ًٌـتج‬ ‫ٔيٌس الًه‪ ،‬نً یٍثځٍ هکٍه ٘ج‬
‫‪،‬کٍىوثمن ثٌ هه ِدَ کې یې ى‪ ،‬پً ټٍی ٔمېٌ لٽک‬ ‫نً خيٌ پً ٔا‬ ‫خٽکې هکٍه ٘ج‬
‫‪٨‬ٵیوٌبن ثٌ ثًثهٌبن ٌٻ‪.‬‬
‫ٍهه کړې یې‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټيجهي ثلنوٍثهه ٘جـذ پً کًٍ هننً ه‪٨‬ٽمٍ ثٌ هینٍ مجـٍٻ پً ٌؼتً‬
‫کې ٍهه کړٌ شً کینٍٻ ٍٔی ٌ‪ ،‬ثټدصً ټً کًٍه خيٌپً ‪٨‬ٽت‪ ،‬پّتې ى٭تً‬ ‫پً ډېٌ کٍچنیٍث‬
‫ميجٻ ٌٌس چې ه ځٍثنۍ مٌـٽې شً نژهې ٌ‪ .‬ټٍمړي هینتٍ کصجخٍنتً یتې پتً کتًٍکې ټتً‬
‫کتې ه‬ ‫خًَګٍثً پيً‪،‬مرش ًًٌٌ ثٌ شٌٌنٍ څمً ٌټٍِصپ‪ ،‬خیج هنًٌٍ ِدٵٍنٍ ټپجًه پً ٔا‬
‫خج‪٨ ٫‬ج مٍټٍي ٘جـذ پً هًُ کې ٔجمپ ٍٔ‪ ،‬ىٽصً ټً څً مٍهه ِدٶ ٌیٽٍ ًٌٌِصً ټتً‬
‫مٍټٍي نرص هللا ثٌ مٍټٍي ثِو هللا رسه هیٌه ٍٔټً ى٭ٍی هٌثړٌ څمً هثِصٱجهې ًٌٌِصً‬
‫مٍټتٍي‬ ‫هکجخپ پً ٔیٍه کیٍ کې ه مٕيًٍموًُ ‪٨‬تج مٍټتٍی مفمتٍه(چې پتً ٘تٍ‬
‫٘جـذ مٕيًٌٍ) هًُ ګجه شً ًٌ‪٬‬ی‪ ،‬ټً ى٭تً څمتً هکتجٰیې پتً ګتډٌ کصتجخٍنٍ ٌیٽتٍ‬
‫ًٌٌِصً هنًٌٍ ٍهه کړٌ ټپجًه پجکّصج شً الړ‪ ،‬ىٽصً هلیرب پاصٍنمٍث متٌهث پتً ٴیجمتً‬
‫موًًِ کې ٔجمپ ٍٔ‪ ،‬خیج ټً ى٭ً ځجیً ًٌِص‪ ،‬شً الړ چیٌشً یې چې هٌه کجټً پٌټپيس ه‬

‫‪467‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٰنٍنٍنٍ کصجخٍنً ټً مٕتيًٌٍ ثِتصجهثنٍ ىٌیتٍ ‪٨‬يمتً ِتیو ٴتٌیٖ خجختج‪ )‬ثٌ ٔتین‬
‫ثټفویغ مٍالنج ٴتجيض مفمتو ثمتین ‪‬نتً ٌٌیتپ‪ ،‬خیتج ه ٰنٍنٍهًٌٌِتصیٍ کصتجخٍنٍ‬
‫هشکمیپ ټپجًه همٌهث ‪ ًٌٍ٠‬کې مٕيًٍ موًُ مٍالنج ‪٬‬يٿ مفدٍح ٘جـذ شً ًٌ‪٬‬ی ثٌ‬
‫هى٭ً څمً یې هٰنٍنٍ کصجخٍنً مکمتپ کتړٻ‪ٌ ،‬ړه هًٌه یتې هکٍىتجټ پتً ٴج‪ٜ‬تی ـّتجٿ‬
‫ثټوین موًًِ کې ټً مٱصٍ مفمتون‪٩‬ی‪ ،‬څمتً ٌکتړه ثٌ هټتٍیې هًٌې ټپتجًه یتې‬
‫هپیاًٍ ؼجم‪ ً٩‬ثموثه ثټ‪٩‬ٽٍٿ ‪ًٍ٬‬ه کړه‪ ،‬چیٌشً یتې چتې ه ټتٍیې هًٌې څتٍ کصجخٍنتً ټتً‬
‫ٔین ثټفویغ ٔيیو مٍالنج مفمو ـّن ؼج مو ‪ ‬ثٌ ټً ٔین ثټفویغ‬ ‫نٍمیج‬
‫مٍالنج ثمج هللا [مٌٌس] څمً ٌٌیپ ثٌ پً‪ ۸۴۹۹‬ملٌیَ کجٻ کې یې ټً ؼجم‪ ً٩‬ثموثه ثټ‪٩‬ٽٍٿ‬
‫څمً هٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫هًٌٍٔي یٌ‪٬‬پ پً ٌړثنوې ؼيجهې مدجًٍې شً یې کصنً‬
‫کٽً چې مٍټٍي ٘جـذ پً ِدٵٍنٍ پيس ټً ثٰ٭جنّصجنً پجکّصج شً ِٱٌ کجٌه‪ ،‬ه‪ً٬‬‬
‫ميجٻ ثٰ٭جنّصج کې هکٌ‪٬‬ېړنې کمٍنّصٍ کٍهشجه پٌ‪ٜ‬و ه ؼيجه ه پیپ ًٌځې ٔپې ٌې‪،‬‬
‫ؼيجهي ٰ‪٩‬جټیصٍنً لجٻ‪ ،‬لجٻ شًٌِبګٍ کېوٻ‪ ،‬ټږ ًٌٌِتصً پتً ټتٍٻ ىېتٍثه کتې ؼيتجهي‬
‫ٰ‪٩‬جټیصٍنً من‪ٍٔ ،٥‬ٻ‪ ،‬ټً هینٍ موًٍِنً پً ټٍی ٔمېٌ کې ‪٠‬جټدج ؼيجهشً الړٻ‪ ،‬مٍټٍي‬
‫٘جـذ ى‪ ،‬ؼيجه شً هشٽٍنکٍ ‪٠‬جټدجنٍ ټً ډټې څمً ٌ‪ ،‬ههې ټپجًه یې ټٍمړی پً میٌثنٕتجه‬
‫کې ن‪٥‬جمې ٍهه کړې ٌکړې ثٌ خیج هؼيجه پً نیض هلپٽې ِیمې ټً ‪٠‬جټدتجنٍ رسه یٍځتجی‬
‫شً ِصٍ ٍٔ ثٌ ه ؼيجهي ثمًٌٍ پً من‪٥‬مٍټٍ کې یتې کتجًي ًٌٻ شتٌرسه کتړ‪.‬‬ ‫کٍه ٘ج‬
‫کې هؼيتجه پتً پیٽٍټتٍ کتې ه ثًٌثښتجه مٍټتٍي ٘تجـذ‬ ‫هیجٌنې ٌړهه چې پً کٍه ٘ج‬
‫رسخیٌه‪،‬هى٭ً مرش ًًٌٌٔيیو مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪ٙ‬دًٍ ثلنيثهه خنّټېَ ثٌ ٴجبوثنً ًٌٻ ثهثء‬
‫کتې هٔتًٌٍیجنٍټمٍثه ګڼتٍ‬ ‫کړی هی‪ ،‬څٍک چې پً‪ ۸۴۹۱‬ملٌیتَ کتجٻ کتې کتٍه ٘تج‬
‫ثټٍشکٍه نجڅجپً یٌ‪٬‬پ پً شٌڅ کې ټً یٍٔمري مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ٔيیو ٔتٍ‪ .‬هٔتيیو‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دو ثټ‪ٙ‬تدًٍ ثلنتيثهه ‪ ‬ټتً ٔتيجهس ًٌٌِتصً ه ى٭تً ؼيتجهي مٽګتٌٌ ثٌ‬
‫ٴٍمنوثنجنٍ څٍځٽً کٍښش ٌکړ چې مٍټٍي ‪٨‬دوثټيجهي ٘جـذ ه ٔيیو مٍټٍي ٘تجـذ‬
‫‪٨‬دو ثټ‪ٙ‬دًٍ پً ٔيجهس رسه ه ًثمنځصً ٍٔې شٕې پً ډکٍټٍ ٴجن‪ ٪‬کتړي ثٌ هى٭تً ځتجی‬

‫‪468‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نجِصی يش‪ ،‬لٍهثچې نٍمٍړي ههًُ ثٌ شوًیْ پً ټًٍ ٍیجس میي ثٌ ًؼفج الًه ‪ ،‬ټتً‬
‫ى٭ٍی څمً پً مننً کٍټٍ یې ًٌ شً ‪٨‬يً ٌړثنوې کتړ‪،‬ثٌ پتً ؼيتجه کتې هلپٽتې کتًٍنۍ‬
‫هٌنډې ټٌټٍ ټپجًه یې لپپ شٌټٍټٍ مرش ًًٌٌ مي‪٨‬دو ثټ٭ٱجً ثلنتوٍثهه ‪٬‬تًٍه کتړ چتې ه‬
‫ثِيمٍ ثنٵيح ه خٌي شٌ ٌلصً یٍ ؼيجهي ٌ‪٤‬جبٲ پً ډیٌه ښً شٍګً ثنؽجٿ کړٻ‪.‬‬
‫همٍټٍي ٘جـذ هٌی کًٍنۍ چې پً‪ ۸۴۹۸‬ملٌیَ کې یې ټً ثٰ٭جنّصجنً پجکّصج شً‬
‫کې میٕض ٍٔٻ ثٌ خیج ټً‬ ‫ىؽٌس کړی ٌ‪ ،‬ثٌٻ ه کٌمې ثیؽنّۍ پً لٍثؼً ‪٨‬يل پنډ‪٬‬ج‬
‫شً الړٻ‪ ،‬ىٽصً هکج ٻ یٍنی‪ ،‬ټتً شیٌٌټتٍ ًٌٌِتصً هکٍىتجټ‬ ‫ى٭ً ځجیً ه ٍ٘ثخۍ پنډ ‪٬‬ج‬
‫‪٬‬يٿ خجنډې ٘جٰیجنٍ کیمپ شً الړٻ چېٌشً چې شٌهي ميجټً میٕض هي‪.‬‬
‫شوًیْ یې‪:‬‬
‫پً ‪ ۸۴۹۹‬ٻ کتجٻ کتې هپیاتًٍ ټتً ثمتوثه ثټ‪٩‬ٽتٍٿ نتً ه ٌٰث‪٬‬تض ًٌٌِتصً هلیترب‬
‫پاصٍنمٍث کٍىجټ کې هثن‪ٙ‬جًٌ پً یٍمّؽو کې یتې شتوًیْ پیتپ کتړ‪ ،‬چتې ه ٔتٽٍ پتً‬
‫ٔمْ ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًِې شتً‬ ‫ٔجٌلٍث کې ‪٠‬جټدج ًٌرسه ٌٌ ‪ ،‬پً خپ کجٻ ه کٍىجټ خيل ټن‬
‫هموًُ پً ـیغ الړ‪ ،‬ىٽصً هیٍ کجٻ شوًیْ ًٌٌِصً هکٍثټ ‪٬‬يٿ خجنډې هميجؼٌینٍ پً‬
‫کې ه مند‪ ٪‬ثټ‪٩‬ٽٍٿ موًِې شً ٌ‪ٍ٬‬ښصپ ٍٔ‪،‬هټصً ټً نٍمٍړي رسه پً ىٌ کصتجح‬ ‫پنډ ‪٬‬ج‬
‫کې هًٌنو ٔمېٌ ‪٠‬جټدج ٌٌ‪ ،‬ثٌ ‪٠‬جټدجنٍشً یې ه هًُ ‪ ٌٍ٠‬ثٌ‪ٌ٠‬یٵً ډېٌه پً ٍړپتًٍې ٌه‬
‫‪.‬مٍټٍي م‪١‬ی‪ ٪‬هللا ٔجکٌ چې همٍټتٍي ٘تجـذ پمتٍثنی ٔتجګٌه ثٌ هشتٌه ځتٍی یتې هی‬
‫همٍټٍي ٘جـذ ه شوًیيس ثٌ‪٨‬ٽمٍ ٘يـیصٍنٍ پً ثړه هثِې ًڼج ثچٍي‪:‬‬
‫ثخصتوثیٍ شٌخیتض ثٌپجټنتً مٍټتٍي‬ ‫ٍمج ثٌ ه ٔيیومٍټٍي ٘تجـذ ًٌؿ هللا ًٌـتج‬
‫٘جـذ کړې ټً نٍمٍړي څمً مې ډیٌ کصجخٍنً هًِج ٌیيل هي‪،‬همٍټٍي ٘تجـذ ه هًُ‬
‫‪ٌ٠‬یٵً ډېٌه ‪٨‬جٿ ٰيمً ٌه‪ ،‬ثٌٻ خً یې هِدٶ ثؼاٻ یج ټنډیَ ٌٌثیً خیج ختً یتې شٱ‪ٙ‬تیپ ثٌ‬
‫هکصجح ‪٨‬دجًس ـپ کجٌه‪ ،‬پً هې شٍګً یې پتً ِتدٶ کتې ٰتی‪ ٞ‬ثٌ خٌکتض ىت‪ٍ ،‬یتجس ٌ‪،‬‬
‫کٍښش خً یې کجٌچې ‪٠‬جټدج پً ثِجنً ثٌ ًٌثنً شٍګً پتٍی کتړي ىیڅکٽتً یتې م٭ٽتٶ ثٌ‬
‫پیهٽې ش‪٩‬دیٌثس نً کٍٻ ِدٶ یې ډېٌ ًٌث ثٌِٽیْ ٌ پتً هې ‪٨‬تيٌه هىتٌې ًٌژ ې پتً‬
‫میجٔض کې خً یې ه‪٥٨‬ی‪ ،‬ثټٕج ٴٌآ شٌؼمً ( هًٌه یې شٱّیٌ) ى‪ ،‬کٍټً ههې شٌڅنت‬

‫‪468‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مٍټٍي ٘جـذ ښً کجمیجح ٌث‪ ٦٨‬ثٌ مدٽٮ ى‪،ٌ ،‬چې پً لٽکٍ یې ٌ‪ٍ ٦٨‬یجس شجظیٌ هًټٍه‬
‫ه‪ٍ٨‬ثمٍ پً منځ کې ى‪ ،‬منٽی ثٌ مٵدٍٻ ٔم‪.ٌ ٚ‬‬ ‫پً هې ٌؼً هلٍثٍ٘ شٌڅن‬
‫پً ًٌشً شٍګً ه لوثی خايل مٍټٍي ٘جـذ یٍخپ لجٗ ٔجګٌه مٍټٍي مفمو ‪٨‬يل‬
‫لج ٍثىو چې ډېٌه مٍهه همٍټٍي ٘جـذ رسه نیږهې پجشً ٍٔی هی ثٌ هثِيمٍ ثمجًس‬
‫پً هًٌه کې ه کٍنړ هخجنک ًبتیْ ىت‪ ٌ ،‬همٍټتٍي ٘تجـذ ه هًيس ل‪ٍ٘ٙ‬تیجشٍ پتً ثړه‬
‫ٌثیٍ‪ :‬مٍټٍي ٘جـذ ښً کجمیجح موًُ ٌ‪ ،‬ىتی هثِتې نتً ثـّجِتیوه ختً چتې ى٭تً‬
‫یٍکصجح هًُ کجٌ ثٌ ى٭ً هي ًٌخجنتوې ختٍػ ٌي نٍمتٍړي ٔتجګٌهثنٍشً ههینتې شٌخیتې‬
‫ثليٴٍ ثٌِیجيس شٌخیً ى‪ًٌ ،‬کٍټً‪٠ ،‬جټدج یتې هٌلتض ثٌ ـتجالشٍ نَثکصٍنتٍ شتً‬ ‫شٌڅن‬
‫هثٰ٭جنّتصج ټتً ـتجالشٍ ثٌ‬ ‫ځېٌ کٍٻ پمپٽتً یتې ىت‪ ،‬ځتج ه هًُ ثٌ شتوًیْ شٌڅنت‬
‫ؼٌیجنجشٍ لربِجشً‪ٌ ،‬لض پً ٌلتض یتې ه لپٽتٍ مٽګتٌٌ رسه نتٍي م‪٩‬ٽٍمتجس ثٌ ـتجالس‬
‫رشیکٍٻ‪ ،‬لٍ ه‪٠‬جټدجنٍ ثليٴٍ شٌخیې شً ډېٌ مصٍؼً ٌ‬
‫هنٍمٍړي پتً ٌینتج‪ :‬مٍټتٍي ٘تجـذ پتً هًُ ثٌ شتوًیْ هٌمتٌه ـتٌی‪ ٌ ٚ‬چتې‬
‫یې شپ ثًٌٍ هث ٌه چې لٽکٍشً ‪٨‬ٽمٍ ګټً ًٌٍِي نٍ ځکً یتٍ‬ ‫هـکٍمصٍ من‪ٙ‬ذ شٌڅن‬
‫ه څٍ کصجخٍنٍ شوًیْ ىمیًٕ ؼجًي ِجشً‪.‬‬
‫هپٌٌث ثٌ کجپیّجه ه‪٠‬جټدجنٍ همرش پً ـیغ یې ًٌٻ ثٌ کٌهثً شً کصنً‪:‬‬
‫ى٭ً ميجٻ چې ثٰ٭جنّصج کې هًٌٍٔي ثٌ کمٍنّصٍ ًژی‪ ،‬پً ‪ٜ‬تو ؼيتجه ًٌث ٌ ‪،‬‬
‫‪٠‬جټدجنٍ ِدٵٍنً ٌیپ‪ ،‬ى٭ٍی هٌالیصٍنتٍ پتً‬ ‫هپجکّصج پً هینٍ موًٍِ کې کٍمٍ ثٰ٭ج‬
‫ِ‪١‬فً ههې ټپجًه چې پمپپ منځ کې ټً یٍخپ رسه ٌپٌژ ‪ ،‬هیتٍ ختپ ټتً ‪٬‬ت‪ ،‬ثٌ هًه نتً‬
‫‪٠‬جټدج هنٍیٍ ميىدٍ ثنوٌنٍ پً ټٍمٍ کې ٌنً نايل شٌمنځٍ‬ ‫لرب ثٌٌيس‪،‬یج هثچې ثٰ٭ج‬
‫یې نٍې شٱٌٴې ثٌ ډټې ټپٽې پیوثنيش هثىٽّنض ٌثټؽا‪٨‬ض پً نٍٿ ؼي‪ ،‬ؼي من‪٥‬متې ثٌ‬
‫ثشفجهیې ؼٍړې ٍٔې ٌې‪ ،‬هىٌ ٌالیض ‪٠‬جټدجنٍ ځجنصً یٍه ٔتًٍی هًټتٍهه‪ ،‬ى٭تې ٔتًٍی‬
‫هټٍٻ ٌالیض ثړٌنو ‪٠‬جټدجنٍ چجًې خًٌيس کٍټې ثٌهلپپ ٌالیض هټٍټٍ ‪٠‬جټدجنٍ یٍټّض خً‬
‫ًٌرسه پٌٌس ٌ‪ ،‬ه‪٠‬جټدجنٍ کٍثیٲ خً یې م‪٩‬ٽٍمٍٻ‪ ،‬خیج خً یې هىٌ ش‪٩‬ٽیمٍ کجٻ پً پجی کې‬
‫هثٰ٭جنجنٍ پً کیمپٍنٍ کې ‪ٍ٬‬نډې ؼٍړٌټې ه ثړٌنو ٌالیض ‪٠‬جټدجنٍ خً پً ى٭ٍ ‪ٍ٬‬نډٌ کتې‬

‫‪470‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ګډٌ کجٌ‪ ،‬پً هې شٍ ګً خً یې هیٍخپ رسه پیژنوٻ ثٌ ثړیکې خً یتې ‪٬‬ځیتوٻ‪ ،‬ختېي خېتپ‬
‫ثِص‪٩‬وٌنً ثٌ ٰکٌٌنً پً یٍځجی ًثټٍټیوٻ هیٍخپ ټً م‪٩‬ٽٍمتجشٍ ثٌ ٌړشیتجٌٌ ختً لربیتوٻ ‪،‬‬
‫مٍټتتٍي ٘تتجـذ ه پتتٌٌث ثٌ کجپیّتتجه پتتً ِتت‪١‬فً هثىٽّتتنض ٌثټؽا‪٨‬تتض همن‪٥‬متتې ثٌ‬
‫ثشفجهیې خنّټ ثیاٍهٌنکی ٌ‪ ،‬کٽً چې هپٌٌث ثٌ کجپیّجه هثىٽّنض ثشفجهیتً شٕتکیپ‬
‫ٍٔه‪ ،‬مٍټٍي ٘جـذ ه ثشفجهیې همٌِصیجٻ پً ٘ٱض ‪ًٍ٬‬ه ٍٔ ثٌ یٍکجٻ ًٌٌِصً همٽګٌٌ‬
‫پً ټینګجً ثٌ ‪ٍ٬‬ښصنً ه‪٨‬مٍمٍ مرش (٘وً)پً ـیغ ش‪٩‬تین ٔتٍ‪ ،‬شٌى٭تً ٌلصتً پتً ه‪٬‬تً‬
‫مٍٴٲ ثٌ هنوه پجشً ٌڅٍ پً کنوىجً کې ه‪٠‬جټدجنٍ هثِتيمٍ شفٌیتک پتً نتٍٿ هثٰ٭تج‬
‫‪٠‬جټدجنٍ یٍ من‪ ،٥‬ؼيجهي ثٌ ِیجيس شفٌیک ًثپًٍشً ٍٔ‪ ،‬چې پتً هې رسه هٌالیصٍنتٍ پتً‬
‫ِ‪١‬فً ؼٍړې من‪٥‬مې ثٌ ثشفجهیې منفپ ٍٔې ثٌ هىېٍثه ټٍٻ ‪٠‬جټدج ثٌ ‪٨‬ٽاء ه‪٠‬جټدجنٍ‬
‫هثِيمٍ شفٌیک پً ټیکٍ ثٌ٘ٱٍٍٰکې من‪ ،٥‬ثٌ منّؽ‪ٔ ،‬تٍٻ مٍټتٍي ٘تجـذ ىت‪ ،‬ټتً‬
‫لپٽٍ ټٍټٍ مٽګٌٌ رسه یٍځجی پً ه‪ ً٬‬شفٌیک کې ګډٌ ٌکړ‪ ،‬چې هژٌنو شٌپجیتً ټتً ىت‪،‬‬
‫ه‪ ً٬‬کجًٌث مٽګٌی ٌ ثٌ پً ډېٌ ثلتيٗ ثٌ ټٽيیتض ثٌ٘توثٴض رسه یتې پکتې ختېي خېتپ‬
‫لومصٍنً شٌ رسه کړٻ‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ هثِيمٍ شفٌیک پً ټیکٍ کې ګډٌ ثٌ لومصٍنً‪:‬‬
‫کٽً چې هرش ثٌ ّٰجه پٌ‪ٜ‬و هىېٍثه پً ؼنٍح کنوىجً کې هثمیتٌ ثملتٍمنین متي‬
‫مفمو ‪٨‬مٌ (مؽجىو) پً مرش ‪٠‬جټدجنٍ رش‪ ٍ٨‬پجڅٍ ٌکړ‪ ،‬هىېٍثه هنًٌٍ ؼیوٌ ‪٨‬ٽاٌٌ‬
‫مٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬دو ثټيجهي ثلنيثهه ى‪ ،‬هیٍشګړه ؼیو ‪٨‬ج ثٌ موًُ پً ـیتغ‬ ‫شٌڅن‬
‫ثٌ هپٌٌث ثٌکجپیّتجه ه‪٨‬ٽتاٌٌ ثٌ ‪٠‬جټدتجنٍ ټتً منځتً هیتٍ ٴتٍي ثٌ ختجنٱٍىه ِتیجيس ثٌ‬
‫ثؼصا‪ٔ ٍ٨‬م‪ ٚ‬پً شٍګً هه‪ ً٬‬پجڅٍ څمً پً کٽکً ميشتړ ث‪٨‬تي کتړ‪ ،‬ههې ټپتجًه یتې‬
‫هلیرب پاصٍنمٍث ثیجټض پً ؼنٍيب ِیمٍ کتې ِتًبې ‪ٍ٬‬نتډې ؼتٍړې کتړې ثٌپکتې یتې‬
‫هه‪ ً٬‬پجڅٍ پً رضًٌس ثٌ ثىمیض ګډٌنٍثټٍشً ٌینجٌې ٌکړې ثٌخیج هپتٌٌث ثٌ کجپیّتجه‬
‫ه‪٨‬ٽاٌٌ ثٌ ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځجی یې ټٍمړی هلٍِض هالًې نً ټتٍګٌ ثٌ خیتج هى٭تً ځجیتً‬
‫کنوىجً شً ِٱٌ ٌکړ‪ ،‬هه‪ِ ً٬‬ٱٌ نً پً خیٌشً ًثِصنیوٌ هپتٌٌث ثٌ کجپٌّتجه هنتًٌٍ هٌه‬
‫ٍِه ‪٠‬جټدجنٍ رسه یٍځجی هلٍِض هالًې نً چيجً ثِتیجح ثٌ خیتج ه کجًشتً ِتً ټتٍمړ‬

‫‪471‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٌښې شً الړ‪ ،‬ىٽصً پً ټٍمړ کٌښً کې هٔتيیو متي خًٍؼتج ثلنتو ثٌ ميیتجً مفمتو‬
‫ثلنو رسه یٍځجی ٍٔ‪،‬چیٌشً چې همّ‪ٍ٩‬ه پً چپ ٌٻ ثٌ هٌکً ‪٠‬جټدج هکجًشً ًِ ِتیمې‬
‫شً ثړٍٔٻ ثٌ ټً ثمٽً یې ټٍی ٔمېٌ ‪٠‬جټدج ٔيیوث ‪ ،‬ټپیج ثٌ خنتویج ٔتٍٻ‬ ‫څمً ٔجش‬
‫هپٌٌث ثٌ کجپیّجه ټً مٽګٌٌ څمً ى‪ٍ ،‬یجس ٔمېٌ خنتویج ثٌ ټپیتج ٔتٍٻ‪ ،‬چتې ځٌنتٍ‬
‫ټپیج ى‪ ،‬هښمن پً الُ ًٌ‪٬‬ٽپ ‪ ،‬چې ًٌٌِصً ى٭ٍی ټٍٻ هىٌثس پً ‪٨‬مٍمٍ شدجهټً کتې‬
‫ًثليٗ ٍٔٻ‬
‫هى٭ً ميجٻ ًث پً هیمٍث مٍټٍي ٘جـذ ثٌ مٽګٌي یې هثِيمٍ ثمجًس پً ټیکٍ کې‬
‫هًِبٌ ٰوثکجًیٍ ثٌ ٴٌخجنیٍ پً خوًګتً پتً ميمتٍ لتومصٍنٍ خٍلتض ٌ چتې هى٭تٍی پتً‬
‫ٔجنوثًٌ لومصٍنٍ هثِيمٍ ثمجًس مرشث ٌیجړي‬
‫ى‪ ،‬هث ًثٍ کٽً چې پً کنو ىجً کې هىېٍثه ‪ ۸۱۱۱‬ؼیوٌ ‪٨‬ٽاٌٌ ه‪٠‬جټدجنٍ هثِتيمٍ‬
‫شفٌیک ټً مرش ميمفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو رسه هثمیٌ ثملٍمنین پً ـیتغ خی‪٩‬تض ٌکتړ‪ ،‬پتً‬
‫ى٭ً ‪ٍ٬‬نډه کې مٍټٍي ٘جـذ هپٌٌث ث ٌ کجپیّجه هیٍٔمېٌ ؼیوٌ ‪٨‬ٽاٌٌ رسه یٍلتجی‬
‫ګډٌ ٌکړ ثٌهثمیٌ ثملؤمنین(ـٱ‪ ً٥‬هللا) رسه یې هىېٍثه هٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً ـیغ خی‪٩‬ض ٌکړ‪.‬‬
‫کٽً چې هىېٍثه لصیځ ٌالیصٍنً نیٍٻ کٌوٻ ‪ ،‬پً ٰصفتً ثٌنیٍټتٍ کتې یتې همٍټتٍي‬
‫٘جـذ هٴجًي ثـّج هللا خٌیجٻ ( هکجپیّجه ٌالیض ټپجًه هثِيمٍ ثمجًس مٍؼٍهه ٌث )‬
‫پً مرش نً ِصړیٍ کیوٌنکې ٴٌخجنۍ ًٌکړې ثٌ هه‪ ٍ٬‬ٴٌخجنیٍ پتً ٌؼتً یتې هؼيتجهي‬
‫مرشثنٍ پً ٍړٌنٍ کې هٴوً ځجی پٌوث کړی ٌ‪ ،‬کٽً چې کٍنړ ٌالیض ٰصفً ٍٔ هٔيیو مي‬
‫پً ٌړثنویَ ‪٨‬جټیٵتوً ثمیتٌ ثملتؤمنین هکتٍنړ ٌالیتض‬ ‫خًٍؼج ثٌ ـجؼې مي مفمو ًخج‬
‫چجًې هپٌٌث ثٌ کجپٌّج ‪٠‬جټدجنٍشً پً ٌِپجًټې ثٌ ه‪ ۸۴۱۱‬ٻ کجٻ ه میَث پً ‪۳‬متً نیټتً‬
‫ثٌ ٴتتجًي ثـّتتج هللا خٌیتتجٻ ه ثمنیتتً‬ ‫مٍټتتٍي ‪٨‬دتتو ثټيتتجهي ٘تتجـذ هکٍنړټپتتجًه هٌث‬
‫ٴٍمنوث پً شٍګً ش‪٩‬ین ٍٔٻ‪ .‬کٽً چې ٔيیو مي خًٍؼج ثلنو هکٍنړ هٰصفتې خٕتپړٌټٍ‬
‫ًٌٌِصً خیٌشً ه ننګٌىجً پً ټًٍ ًٌثنیوٌ مٍټٍي ٘جـذ شً یې ه کتٍنړ ه ټٍټتٍ مٽکتٍ ثٌ‬
‫کٍټٍ ـک‪ ،‬پٌیاٍه‪ ،‬چې هى٭ً هـک‪ ،‬رسه ِت‪،‬‬ ‫ن‪٥‬جمٍ ثًګجنٍنٍ ټپجًه همٍّټینٍ هم‪ٌ٩‬‬
‫کتړٻ ثٌ پتً پتً‬ ‫مٍټٍي ٘جـذ هکٍنړ ه مٽکٍ ثٌ ن‪٥‬جمٍ ثًګجنٍنٍ ټپجًه مّتؤټین م‪٩‬تٌ‬

‫‪472‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ټنډه مٍهه کې یې هٌالیض هًیجِصٍنٍ پً ګډٌ ټٍټې ‪ٌ ۸۱‬ټٍّثټۍ ٰ‪٩‬جټً کړې هختجٍثً ثٌ‬
‫ښجًٌثټۍ چجًي یې ًٌ‪ٍ٬‬ټې ښٌٍنځٍ‪ ،‬ټیّې ثٌ موثًُ یې پٌثنّصپ هشٌثنّپًٍس چجًې‬
‫یې شن‪٥‬ی‪ ،‬کړې ههٌټصٍ ‪ٍ٨‬ثیوٌ ًثټٍټٍټٍ ‪٠‬تٌٍ ثټ‪٩‬متپ یتې نجٰتي کتړ ‪ ،‬ه ځنګٽٍنتٍ ٌىٽتٍ‬
‫پٌ‪ٜ‬و یې ګجمٍنً پًٍشً کړٻ پجکّصج شً ه نج ٴجنٍنتً الًٌڅمتً ه ټٌګېتٍ پتً ثنصٵتجٻ یتې‬
‫خنویَ پيل کړ‪،‬پً ټٍیٍ الًٌ ثٌ هًٌ کې ثمنیض ٴجی‪،ٍٔ ،‬هلٽکٍ هرس ثٌ مجٻ لٍنوي کٍټٍ‬
‫پً ‪ٔ ٌٛ٬‬پً ًٌځ مؽجىوینٍ ګَمې پیپ کړې ًٌٌٍثکج ټتً ِتیمې څمتً ٌٔتړٻ ٔتٍٻ‬
‫ثؼصا‪٨ ٍ٨‬وثټض پتيل ٔتٍ‪ ،‬ټٍټتٍ ِتٍهثګٌٌشً خيٌشتً هخٍټتوک هالًې هچجًشٌثٔتٍ ٌړټتٍ‬
‫ٴنج‪٨‬ض ًٌکړثی ٍٔ‪ ،‬پً هې ثړه ى٭ٍی شً هثٰ٭جنّصج ثٌ لٽکٍ متيل م‪ٙ‬تجټق ًٌپتً ګٍشتً‬
‫کړثی ٍٔٻ چې ټٍټٍ ٍِهثګٌٌ پً یٍ ثشٱجٳ هخٍټوک هالًې هچجًشٌثٍٔ هټیږه ن‪ ٌ٥‬شجبیتو‬
‫کړ‪.‬‬
‫پً کٍنړ کې یې ِیجيس ثٌ ؼيجهي خٌیجٌې‪:‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ټپجًه کٍنړ ٌالیض کنًبٌټٍٻ ثٌپکې ـکٍمض ؼٍړٌٻ یٍ چیٽتنؾ ٌ‬
‫ځکً ههې ٌالیض ثًثيض ډیٌه ل‪ٌ١‬نجکً ثٌ ټً ‪ٌٌ٬‬نتٍ ثٌ ځنګٍنتٍ شٕتکیپ ٔتٍی هی‪ ،‬ټتً‬
‫نیکً مٌ‪ ً٬‬مٍټٍي ٘جـذ شً هللا پجک هِصٍنٌَ هـٽٍټٍه ثٌـکٍمصٍ چجًٌ هًىربي کٍټٍ‬
‫ثٌ ټً لٽکٍ رسه هثٰيجٿ ثٌ شٱيی‪ ،‬یٍه خیمعجټً ثٌمؤظٌه مٽکتً ًٌکتړې ٌه‪ ،‬چتې هى٭تې پتً‬
‫ٌؼً یې پتً ټنتډ ٌلتض کتې هکتٍنړ ثٌنًٍِتصجنٍنٍ [همٌکتَي ثٌ رشٴتٍ] پتً ګتډٌ پتً‬
‫‪ٌ۸۱‬ټٍّثټیٍ کې هثِيمٍ ثمجًس ٌثکمنې ٴجیمً کړه ثٌ هثِې چې شٌپجیتً پجشتً ٔتٍه‪ ،‬ټتً‬
‫هالًې هیٍٔمېٌ ٌټٍّثټیٍ نیٍٻ ‪٠‬جټدجنٍ شً آِتج نتً ٌ‪ .‬لتٍ ى٭تً‬ ‫ٔک پٌشً چې هؼن‬
‫پٌشً ه کجمیجح ـکمض ‪٨‬ميل پتً ؼٍړٌټتٍ هلتربٌ ثٌ ٌټتْ شتً هٴنج‪٨‬تض‬ ‫ټٍټې ټً ؼن‬
‫ًٌکٍټٍ هالًې ٰصفً ٍٔې ثٌ پکې هثِيمٍ ثمجًس ٌثکمنې ټینګً ٍٔه‪.‬شٌهې پتًٍې چتې‬
‫همٌکَې نًٍِصج هالًې شٌپنؽٕیٌ پًٍې هثمجًس ٌثک ٌ‪٬‬ځیو ثٌ هرشٴٍ نًٍِصج پتً‬
‫لٍث هخولٕج ٌالیض شٌـوٌهٌ پًٍې ِیمې خې ټً ؼنګً یٍثٍې ټً لٽکٍ رسه همٱجىمې‬
‫ثٌ لربٌ هالًې ٌنیٍټې‪.‬‬

‫‪473‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثٰ٭جنّصج هثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنۍ پً ميجٻ هث‪٠‬ي‪٨‬جشٍ ثٌ کٽصًٍ ثٌ خیج هپٍىنې‬

‫ٌٍیٌ ثټفجػ مٍټٍي ثمیٌلج مصٵٍ ٌثیٍ ‪:‬مٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬دوثټيجهي پً ‪٨‬ميل ډګتٌ کتې‬
‫هي چتٍ یتٍ‬ ‫یٍ مٍٰٶ ثٌکجمیجح مّةٍٻ ٌ ههې لربي هظدٍس ټپجًه هث هًي هالیپ کج‬
‫لٍ یې هٌٰجس شٌٌلصً هپتٌٌث ثٌ کتج پیّتجهمؽجىوینٍ ثٌ ‪٠‬جټدتجنٍ پتً متنځ کتې لپتپ‬
‫مفدٍخیض ثٌ همرششجخً مٵجٿ پً هثيس ډٌٻ ٌِجشً چٍ کً یې ًِمٍ هنوه ٌه کتً نتً ٌه‬
‫لٍ هث شیٌ ٔپ کٽٍنً ټٍټٍ ًٌشً همرش پً ن‪ ٌ٥‬کصپ‪.‬‬
‫خپ هث چتٍ پنځتً کجټتً یتې هثِتيمٍ ثمتجًس پتً ٌث کمنتۍ کتې هکتٍنړ ‪ٍ٬‬نتوي‬
‫‪، ٌ٬‬رسـوي ثٌ ټً ن‪٥‬جمٍ ثړلً نيجیض مي‪ٌ ،‬الیض لًٍث ښتً ًىتربي ٌکتړه پتً هثيس‬
‫ډٌٻ چٍ ى‪ ،‬یې میٕض ٌټٍّنً ټکً هًٌٌ ڼٍ ‪ٍ٬‬نوې رسه ټنډ کړٻ ثٌ ىت‪ ،‬یتې پتً هثيس‬
‫ـجٻ کې ٌالیض هممجټٱینٍ ټً ـمٽٍ ٌِجشً چٍ پً ‪ٌ٬‬نیتٍ ِتیمٍ کتې ممتج ټٱینتٍ ٰ‪٩‬تجٻ‬
‫ـ‪ ًٍٝ‬هً ټٍه ثٌ ټٍی ټٍی ممجټٲ ٴٍمنوثنج ټً یٍي ثٌ خيل لٍثًٌشتً ثکاټیتوٻ لتٍ ه‬
‫مٍټٍي ٘جـذ ه موخٌثنً مرششٍح ټً ثمٽً هښمن ٌنً شٍثنیو چې پً لپٽٍ ٍٔمٍ ث‪ٌ٬‬ث‪ٍٜ‬‬
‫کې خٌیجټی يش ثٌ پً هې ِیمً کې ثِيمٍ ثمجًس شً کٍمً ؼوي ِتصٍنَه ثیؽتجه کتړي‬
‫ځکً مٍټٍي ٘جـذ ‪٨‬جٿ ثٌټْ پً ث‪٨‬صاهکې ثلیّصی ٌ ثٌ ثٌټْ ه ثِتيمٍ ثمتجًس پتً‬
‫ميشړ هٰج‪ ٧‬شً چمصٍ ٌٌ‬
‫همٍټٍي ٘جـذ خٽً ځجنګړ شیج هثٌه چٍ رسه ټً هي چٍ هثِيمٍ ثمجًس مرش شجخً‬
‫شً یې ډیٌ ځتج نتً ًٌ ښتکجًه کتجٌه ثٌ ځتج ځٽٍنتً یتې نتً لتٍ ښتیوه لتٍ ه‪٨‬جټیٵتوً‬
‫ثمیٌثملؤمنین ث‪٨‬صاه هٌمٌه ًٌ خجنوي ٍیجس ٌ چٍ ډیٌه کمتً ختً پیاتً ٔتٍي ٌي چتٍ‬
‫ٌي چې ىموث پتً نٍمتٍړي هثِتيمٍ‬ ‫مرش مي٘جـذ هي ههه لربه پٌ ځمکً ‪ًٍ٬‬ځٍ‬
‫ثمجًس ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬ه خٕپړ خجًٌ ناً خٽپ کیوثی يش‪.‬‬
‫کتې مرصتٌٯ‬ ‫مّ‪ٍ٩‬ه پً ځٽٍنٍ کٍښش ٌکړ چې ‪٠‬جټدج پً کتٍنړ کتې پتً ؼنت‬
‫ٌِجيت‪ ،‬څٍ هخولٕج هالًې ى٭ً شً مٕکيس پیوثنکړې‪ ،‬ههې ټپجًه یې پً ټٍمړي ګتجٿ‬
‫ٔړٻ ٍٔي ٴٍمنتوثنج چتې پنؽٕتیٌشً یتې پنتجه‬ ‫کې ټً پنؽٕیٌ څمً همرشٴٍ پمٍث‬
‫ًٌٌړي ٌه ټکً ـلس ‪٨‬يل ‪ ،‬ـجؼٍ ٴویٌ ثٌکٕمیٌلج ټً پٌیانً پیٍّ ثٌ ثکاالشٍ رسه‬

‫‪474‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٍنړشً ًثٌټیږٻ څٍهپیٍّ ًٌکٍټٍ هالًې لٽک همؽجىوینٍ پٌ‪ٜ‬و پًٍشً کړي هپجکّتصج‬
‫هالًې نً ـجؼٍ ًٍین ثٌ ـجؼٍ ًٌؿ هللا پً هې ىڅً کتې ٌٌ چتې ى٭تٍي هٌثړه ىت‪ ،‬پتً‬
‫کٍنړ کې ه‪٠‬جټدجنٍ پٌ‪ٜ‬و ؼنګٍنً پیپ کړې مٽک ًٍین څٍ ځٽً هثِاً ٌټٍّثټۍ هنیٍټٍ‬
‫کٍښش ٌکړ لٍ ىٌ ځپ هٔکّض رسه من کېوه‪ ،‬پً ًٌشً شٍګتً کٕتمیٌ لتج ه ٔتیګپ‬
‫ٌټٍّثټۍ هنی ٍټٍ ىڅً ٌکړه‪ ،‬لٍ خٌیجټی نٍٕ‪ ،‬ى‪ ،‬هث ًثٍ هپیچ هًې ټً الًې ځینٍ ٴٍمنوث‬
‫پٌشتً‬ ‫نجنٍ څٍ ځٽً کٍښاٍنً ٌکړٻ چې ځینٍ ٌټّتٍثټۍ ٌنیيست لتٍ هؼتَيئ پٌممصت‬
‫ٌنٍٕ کړثی‪ ،‬ځکً چې مٍټٍي ٘تجـذ هٴٍمٍنتٍ رسه ټتً ډېتٌ‬ ‫ى٭ٍی کٍٿ پٌثك پٌممص‬
‫نږهې پً ٌبجُ ثٌ ثًشدج‪ ٟ‬کې ٌ‪ ،‬ثٌ هٌټْ هميشړ پً خوًګتً ه ممتجټٱینٍ پتً ځپٽتٍ کتې‬
‫خٌالِی ٌ‪ ،‬شٌهې پًٍې چې کٽً ى٭ٍی ټٍٻ پً کٍنړ کې نجکجٿ ٍٔٻ مّ‪ٍ٩‬ه ټٍٻ ټٌې کړٻ‬
‫هټٍټٍ ټپجًه همرشپً شٍګً یې ِیجٯ شً ٌ‪٤‬یٱً ًٌکړه ثٌ ټً پنؽٕیٌنً یې ى٭تً نًٍِتصج‬
‫ثٌکٍنړ شً ًثٌټیږه‪ ،‬ى٭ً (ِیجٯ) پمپپ ټٍٻ شٍث ىڅتً ٌکتړه‪ ،‬چتې هممتجټٱینٍ متصييش‬
‫ځٍثکٍنً رسه یٍځجی کړي ثٌ پً کٍنړ کې هثمجًس پٌ‪ٜ‬و ٴٍي مفجى پٌثنیتَي ه ثًٌیتوٌ‬
‫ټً ٴٌثًه ِیجٯ خً پً لربٌ کې هکٍنړ لٽکٍ شً ٌیيل‪ :‬چتې ٍمتج پٽٌٌنتً ثٌنیکٍنتً هکتٍنړ‬
‫نًٍګپ ٌټٍّثټۍ ټً مَثً هًې نً پ٭ا شً شٽتيل هي‪ٍ ،‬ه ىت‪ ،‬پتً ث٘تپ کتې کتٍنړی یت‪!،‬‬
‫ٌکړا! لٍ ىیهتج یتې ٌٰیتجه نتً ثًٌیتوه ثٌ ًٌرسه مٽګتٌي‬ ‫مجرسه ٌهًیږا ثٌ پً مج نن‬
‫نٍٕٻ‪ .‬خجاللٌه ِیجٯ ى‪ ،‬نجکجٿ ثٌ نجمٌثه پنؽٕیٌشً ِصٍ ٍٔ‪ ،‬پً هې شٍګً همّت‪ٍ٩‬ه هث‬
‫پٌثلٍټٍ ټً الًې ثمجًس شً ِصٍنَې ثیؽجه کړې‪،‬‬ ‫ثًمج پًٍه نٍٕ چې پً کٍنړ کې هؼن‬
‫پً ـیغ‬ ‫ههې ټٍټٍ هِیٍّ ٔنډٌټٍ ثٌ پينٍنٍ پً لنعج کٍټٍ کې مؤظٌ ثٌٰ‪٩‬جٻ ًٌٻ هٌث‬
‫همٍټٍي ٘جـذ ه‪٨‬ٽمٍ ثٌ ِیجيس خ‪ٙ‬یٌس ٌ‪ ،‬چې ه هللا ش‪٩‬جټی پً موه یې هکتٍنړ لٽتک‬
‫ثٌ ‪٨‬ٽاء پً ځج ًثمجس کړي ٌٌ ثٌ ه ثٌټْ ث‪٨‬صاه یې ه ثمجًس پً ګټً لپپ کړی ٌ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬يل لج چې پً ه‪ ً٬‬ټٍټً هًٌه کې همٍټٍي ٘جـذ ټً خجًٌي ثٌ ًثٍ‬
‫هثًٌ مٽګٌٌ څمً ٌ‪ٌ ،‬ثیٍ‪ :‬همٍټٍي ٘جـذ هخٌي ًثٍ پً هې کې ٌ‪ ،‬چې نيجیصٍ ميٌختج‬
‫ثٌ ٍړه ٍِثنو مرش ٌ‪ ،‬ثٌ ههې ټپجًه هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ‪٨‬ؽیدً ټٍیً ـٍ٘ٽً ًٌکړي ٌه هٔپٍ‬
‫شٌنجٌلصً خً ههې ټپجًه نجِض ٌ‪ ،‬چې کیوثی يش هچج کجً شٌمج پًٍې خنتو ٌي ىيست نتً‬

‫‪475‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ى٭ً ًثيش ثٌ ٍه ٌیوه ی‪ ،‬خیٌشً خً مجیٍُ الړيش! ى‪ ،‬هث ٌؼً ٌه چې هًِمٍ ٌلتض نتً‬
‫پْ خً یې ى‪ ،‬هلٽکٍ پً ‪ٌ٨‬ی‪ ٍٝ‬ثـکجٿ ټیکپ ثٌ ىی یٍ ‪٨‬تجً‪ ٛ‬یتې پتً هې ٌؼتً خیٌشتً‬
‫نوی ټیږټی چې ثٌُ ًِمٍ ٌلض لص‪ٍٔ ،‬ی هی‪ ،‬ى‪ ،‬هث ِدذ ٌ چتې ه‪ٍ٨‬ثمتٍ پتً ٍړٌ‬
‫کې ًٌرسه ٍیجس مفدض ٌثٌ ىٌ ِړي شً ګٌث ٌ‪.‬‬
‫ى٭ً ٌثیٍ‪ :‬همٍټٍي ٘جـذ مَثػ هش‪ٙ٩‬ذ ثٌ کینې څمً ى‪ ،‬ډېٌ پجک ٌ‪ ،‬کٍنړ یتٍ‬
‫هثيس ٌالیض ٌ چې هنًٌٍ ٌالیصٍنٍ پً پٌشٽً پکې ميىدٍ ثلصيٰجس ډېٌ ٌٌ‪ ،‬مٍټتٍي رسه‬
‫ٌالړٌ‪ ،‬لٍ هنًٌٍ ‪٨‬ٽاٌٌ یې نيجیصٍ ثـًبثٿ ثٌ ٴتوً‬ ‫ههې چې پمپپ مّٽک خجنوې ټین‬
‫کجٌٌ‪ ،‬هى٭ٍی رسه ش‪ٙ٩‬ذ ثٌ کینً یې نً هًټٍهه‪ ،‬هى٭ٍی رسه ًثٔتً هًٔتً ثٌ ش‪٩‬ٽٵتجس‬
‫یې یٍمن ‪٨‬جهي ٌٌچې پً هې ثړه شٌپجیً هىیهج ټمٍث کٍٿ ٔکجیض نوی ثًٌیوٻ ٍٔی‪.‬‬
‫ى‪ ،‬هثٔج نٌمً ًٌیً یې هٌمٌه ٍیجشً مؤظٌه ثٌ ًثښکٍنکې ٌه‪ ،‬چتې ممتجټٱینٍ ىت‪،‬‬
‫ًٌخجنوې ث‪ً٨‬بثٯ کجٌ‪،‬ـصی یٍځپ یٍ ممجټٲ ٴٍمنوث چې هخجؼٍړ نً کٍنړ شً ه‪٠‬جټدتجنٍ‬
‫شً ًثشٽٍ ثٌ همًٌٌې پً رسـوي ٌټٍّثټۍ کې پً یٍ کًٍکې ځج پټ کړی ٌ‬ ‫ليٯ ؼن‬
‫شتً هشٽتٍ نتً‬ ‫‪ ،‬هى٭ً کًٍ څاٍب یې چې نژهي مٽګٌی ٌ ًٌشً مًٍٕه ًٌکتړه چتې ؼنت‬
‫٘جـذ رسه ٌګًٍه ثٌ خیج الړًٔ‪،‬ى٭ً ٌیپ‪ :‬څنګً ختً ًٌرسه ٌٌیتن‪،‬؟‬ ‫ٌړثنوې یٍ ځپ ٌث‬
‫٘جـذ شً هې ثٌُ ختٍځ‪،،‬‬ ‫کًٍخً ًٌشً ٌ ٌیپ‪ِ :‬صج هىٌ څً ‪ٜ‬جمن ٍه ی‪ً ،‬ثځً چې ٌث‬
‫ٴٍمنوث هى٭ً ِړي رسه نیٮ همٍټٍي ٘جـذ ټیوٌ شتً ًث‪٬‬تی کٽتً چتې ى٭تً همٍټتٍي‬
‫٘جـذ لربې ٌثًیوې ثٌ هى٭تً نٌمتً ًٌیتً ثٌ ثلتيٳ یتې ٌټیتوٻ ټتً ىت‪ ،‬ى٭تً ځجیتً‬
‫شً ًٌث ٍٔ ثٌ شٌپجیً هثمجًس رسه مٽګٌی پجشً ٌ څٍ چتې ثمٌیکتج‬ ‫هممجټٱینٍ رسه ؼن‬
‫پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌکړ ثٌ ‪٠‬جټدج ټً کٍنړثٌ نًٍ ىېٍثه نً ٌشٽٍ شً ثړٔتٍٻ خیتج ىت‪ ،‬ى٭تً‬
‫هثمجًس نً لپٽً الًه خوټً نکړه‪.‬‬
‫هِصٍنٌَ ثٌمٕکيشٍ پٌميجٻ یې ه خیمعجټً ثِصٵجمض ثٌؼٌبض خېٽګې‪:‬‬
‫یٍځپ ممجټٱینٍ پً هثِې ٌلض کې ه کٍنړ ه ننګيٿ پً ٌټٍّثټۍ ـمٽً ٌکړه چتې‬
‫هثلًب ٔپً ٌه‪ٍ ،‬یجشٌه ‪٠‬جټدج هثلتًب ًل‪ٙ‬تصیٍ ټپتجًه کًٌٍنٍشتً شٽتيل ٌٌ‪ ،‬ټتً هې ٌؼتې‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ ٔمېٌ ک‪ ،ٌٌ ،‬ممجټٱینٍ ٌټٍّثټۍ ٌنیٍټً‪،‬شٌهې چې هٌالیض ټًٍشً یې پٌممص‬

‫‪476‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ى‪ٌ ،‬کړ‪ ،‬مٍټٍي ‪٨‬ٽی لج ٍثىو ٌثیٍ‪ :‬ه‪ ً٬‬ميجٻ هٌه ٔپې مٍټٍي ٘جـذ لٍح ٌنکړ ثٌ‬
‫لپٽً ټٍټً ٔپً خېيخېٽٍ پٍِصٍ شً ًٌشً ثٌ ‪٠‬جټدجنٍشً ختً یتې ًٌـیتً ًٌکٍټتً چتې ګتًٍا‬
‫ـٍ٘ٽً هالًِ ًٌنکړا ثٌپمپٽٍ مًٍچٽٍ کې خیوثً ثٌِت ى٭تً ٌثیتٍ‪ :‬ه‪٬‬تً ميتجٻ ًٌرسه‬
‫ٌٌ‪ ،‬یٍثځٍ ه‪ ً٬‬ميجٻ‬ ‫لپپ ِجشٍنکٍ ى‪ ،‬نً ٌٌ ځکً ى٭ٍ یې ټٍٻ ټٍمړ کٌښې شً ټیږ‬
‫ٍ مج نً ‪٨‬يٌه ًٌرسه مٍټٍي نًٍؼيٻ( هکًٍنیٍچجًٌ ٌٍثًس م‪٩‬ین)ثٌ ثینؽنیٌ ګتپ آ‪٬‬تج (‬
‫همٍټٍي نؽیذ هللا ًًٌٌ) مٽګٌي ٌٻ چې هٌالیض هٰج‪ ٍ٨‬پٍِصې مٍ کصيل ثٌ مؽجىتوین‬
‫مٍ خیوثًٌٻ چې ‪٬‬ٱٽض ٌنکړي‪ ،‬پً هٌىمً ًٌځ ٍه ًٌرسه شٌ هٌه خؽٍ شت‪ٔ ،‬تٍٿ لتٍ نتًٍ‬
‫لپپ ٘رب ځٍثح ًثکړ لٍح ًث‪٬‬ی ٌیوه ٔتٍٿ‪ ،‬لتٍ ى٭تٍی ټٍټتً ٔتپً خیتوثً ٌٻ ثٌ پتً‬
‫مؽجىوینٍ ګٌځیوٻ‪ ،‬پً ِدج شً ‪٠‬جټدجنٍ ممجټٱین هٌالیض ټً ـوٌهٌ خیٌشً پً ٔج ٌٌبدٍٻ‬
‫ثٌ ننګيٿ ٌټٍّثټۍ یې خیٌشً ٌنیٍه‬
‫پً ًٌشً شٍګً یٍځتپ ممتجټٱینٍ هٔتیګپ ٌټّتٍثټۍ ټتً ثِتصٵجمض نتً همؽجىتوینٍ‬
‫هٰج‪٨‬ی پٍِصٍ پً نیٍټٍ ثٌٻ ل‪ ٢‬هٔینکٍړک ِیمې شً ًث نژهې کړ‪ ،‬چې ٌالیض شتً ټنتډه‬
‫پٌشً هه‪ ،‬ه‪ ً٬‬ميجٻ ټً ځینٍ نًٌٍ ٌالیصٍنٍ څمً هميشړ ټپجًه یٍ ٔمېٌ مؽجىتوین ًث‪٬‬تيل‬
‫ٌٌ‪ ،‬ى٭ٍی پً هې ٔکّض رسه هٌمٌه ًٌل‪١‬جء ٍٔٻ چتې ټٍټتٍ ځجنٍنتً هٌالیتض مٌکتَ(‬
‫ثِ‪٩‬و آخجه) شً ًٌٍِٻ ثٌ مرشث یې نیٮ مٍټٍي ٘جـذ شً ًث‪٬‬ٽپ چې پنځٍ هٴیٵٍ ٌلض‬
‫کٍي مٍنږ هًشً پنځً هٴیٵې ش‪ ،‬کیوثی ٍٔ چې کٍٿ رضًٌي ٔیج‬ ‫هی کً ٌالیض لج‬
‫ګتٌث‬ ‫ٌي ى٭ً ًثٌلٽت ممجټٱین مٌکَشً ًث ټنډ هي‪ ،‬ثٌمٍنږ لجممج هًٌمتٍ هټصتً ؼنت‬
‫هی ثٌ ٌالیض هِٵٍ‪ ٟ‬پً ـجٻ کې هی خیځجیً مٽګٌي مً لٌثخٍا! مٍټٍي ٘تجـذ ًٌشتً‬
‫ٌٌیپ‪ :‬کً شجٍِ لجممج ځت شجٍِ نً ًثګٌځٍٿ پً من مٍښً ًٔ هث لٍ ثٌُ ى‪ ،‬ممتجټٱین‬
‫ټٌي هې مٍنږ هټصً هٌالیض هچ٭رسثی( ثِ‪٩‬و ثخجه) خجٍثً ټً هًٌثٌٍ نتً ممتجټٱین خیٌشتً‬
‫ثٌ هٌالیض هپٌیاٍهٌ لٍ ٍِثٻ نً پیوث کېږي ثٌنً هٌمٌه يب ىمصً ی‪ ،،‬پتً‬ ‫پً ٔجٌبدٍ‬
‫هې رسه ى٭ٍی ټٍٻ مٍټٌٌشً پًٍشً ٍٔٻ ثٌ هننګٌىجً پً ټًٍ ًٌث ٍٔٻ ثٌ مٍټٍي ٘جـذ‬
‫لپپ مٍټٌشً پًٍشً ٍٔ هلپٽٍ مٽګٌٌ رسه ٔینکٍړک شً ًٌ‪٬‬ی ىٽصً یٍثځٍ کتٍنړ کتې پتً‬
‫لومض مجمًٍ ‪٠‬جټدج پجشً ٌٌ کٍمکٍ کّج شٽيل ٌٌ‪ ،‬ىٽصً یې ممجټٱینٍشً ل‪ٌ ٢‬ثچٍه ثٌ‬

‫‪477‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫خیج څٍ ًٌځې ًٌٌِصً هٔيیو مي هثه هللا ثلنو پً ًثشٽٍ پً ممجټٱینٍ ش‪ٌٔ ٌٛ٩‬تٍ ثٌ پتً‬
‫خیٌشً ٌنیٍٻ ٍٔه‪.‬‬ ‫ټږ ٌلض کې ى٭ٍی پً ٔجه ٍٔٻ ثٌ ٌټٍّث‬
‫مٍټٍي ‪٨‬يل لج ٌثیٍ‪ :‬کٽً چې هکٍمک پً ىوٯ ًث‪٬‬يل کّج خیٌشً الړٻ هې کتجً‬
‫هٔصً مؽجىوینٍ پً مًٍثٻ منٱٍ شجظیٌ ٌکړ‪ ،‬لٍ ٔینکٍړک شً همٍټٍي ٘جـذ پً ًٌشت‬
‫ثٌ ىٽصً هل‪ ٢‬ثچٍټٍ ـک‪ ،‬مؽجىوینٍ شً مًٍثٻ ثٌ ـٍ٘ٽً ًٌکړه خیج مٍټٍي ٘تجـذ مجشتً‬
‫هنًٌٍ مٽګٌٌ نً ؼي ٌٌیپ‪:‬هٌی مجشً ٌثیٍ ٌالیض شمٽیً کړه‪ ،‬ثیجٌالیض هثِې شمٽیً کړٿ‬
‫چې ٍه شٌي ژٌنوی ٌٌٍٿ؟ ٍه خً شٌى٭ً ٌالیض ممجټٱینٍشً پٌنیږهٿ چې څٍ ٍمج مړی ټتً‬
‫ؼتٍثٍنٽٌي‪...‬‬ ‫هې ځجیً شٽٽی نً ٌي‪ ،‬ځکً پً رشی‪٩‬ض کې ټً ؼګړې شیاصً ثٌ پً ٔتج شت‬
‫لٍ ث ٔجء هللا مٍنږ خً خٌی شٌالًِ کٌٍ کٍٿ ټٍی شٍٕیٖ نٕصً‪.‬‬
‫هث‪٠‬ج‪٨‬ض کٍټٍ ؼيخً یې‪:‬‬
‫مٍټٍي ٘جـذ چې هرشی‪٩‬تض ښتً لدیتٌ ‪٨‬تج ٌ‪ ،‬ىمتیٖ ختً یتې هرشی‪٩‬تض پتً‬
‫ـکمٍنٍ لپٽً ى‪ ،‬ه‪٨‬مپ کٍښش کجٌ ثٌنًٌٍ مٽګٌٌشً خً یې پتً رش‪٨‬تٍ ـکمٍنتٍ ه‪٨‬متپ‬
‫کٽکً شٍ٘یً کٍټً هځج پً خجح خً یې ٌیيل‪ٍ :‬ه هټصً هلتومض ثٌ هث‪٨‬تيء کٽمتز هللا پتً‬
‫ِپیڅٽې ؼيخً ثٌ ثًثهه ًث‪٬‬ٽی ی‪ ،،‬ټً هې پٌشً خٽً ىی ثًثهه نٽٌٿ‪ ،‬ثٌنً ًثشً پتً لتومض‬
‫کې هٌالیض څٍکۍ کٍٿ ًِب ثىمیض ټٌي کً مج ثمیٌ ثملٍمنین ٘جـذ هٌ الیض څمتً‬
‫ټٌې کٍي ثٌ پً ځجی یې ًثشً خپ ههینً ٌړٌکی مٍّټیض ًثکٍي نٍٍه یې پتً ٴدٽٍټتٍ کتې‬
‫شٌهه نٽٌٿ ٍکً چې مجشً هٌالیض څٍکۍ ميمً نوه خٽکې هثمجًس رش‪ٌ ٍ٨‬ثکمنتٍ ميمتً‬
‫هه ثٌ پً ثمجًس کې لومض مي‪ ،‬هی کً ى٭ً پً ټٍړه څٍکۍ ٌې ثٌ یج پً ټیټً ًشدً‪.‬‬
‫نجًٌ‪:ٍ٬‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټيجهي ثلنوٍثهه ٘جـذ شً ه ‪٨‬مٌ پتً ًٌِتصیٍ کتې هٔتکٌ ثٌ ٌینتې‬
‫هٰٕجً نجًٌ‪٬‬ې پیوث ٍٔې ٌه‪ ،‬هى٭ې پً ٌؼً یې ًٌ‪٬‬صیجیې ـجټض ښً نً ٌ‪ ،‬لٍپً ژخً یتې‬
‫ټً نجًٌ‪٬‬ۍ څمً ٔکجیض نً کج ٌ‪ ،‬خیج یې څً مٍهه پْ هًِبګٍ ټیو ىت‪ ،‬کمتًٌَی ٔتٍ‪،‬‬
‫کٌثً کٌثً یې نًٍخو ى‪ ،‬مصجظٌ ٍٔ ټً ٌٰجس کیوٌ ٌړثنوې یې ًٌ‪٬‬صیجًٍ ـجټض شٌډېتٌه‬

‫‪478‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ښً ٌ‪ ،‬هًِبګٍن‪ ٌ٥‬یې ى‪ ،‬یٍڅً خیٌشً ځجی شً ًث‪٬‬ٽی ٌ‪ ،‬لٍ هثچې همٌګ ټجکٽې نیټً نتً‬
‫خوټیږې‪،‬ىٽصً ټٍٻ شوخیٌٌنتً نجکتجٿ ثٌ ىتی هي ختجاللٌه ه‪ ۱۱۸۳‬متیيهي کتجٻ ه ټّتمې‬
‫میجٔصې پً ‪ ۴۱‬مً نیټً هپنؽٕندې پً ًٌځ هِيجً هثرشثٳ ملجنځً کٍټٍ ًٌٌِصً یې ًٌؿ‬
‫نړ څمً پټې ٍٔې‪ .‬هثٌالهٌنٍ رسخیتٌه یتٍ پتً‬ ‫ٌثټٍس ثٌ هشپ ټپجًه یې ًِبګې ټً ٰج‬
‫ٌٍِنٍ ٔجګٌهث ( چې ٍیجشٌه یې هینٍ ‪٨‬ٽتاء موًِتین ثٌمؽجىتوین هي) مؽجىتوین ثٌ‬
‫مٽګٌي ٘وٴً ؼجًیً پًٌاٍهٻ پً ؼنجٍه کې یې پً ټنډٌلض کتې ټتٍی ٔتمېٌ ‪ٍ٨‬ثمتٍ ثٌ‬
‫لٍثٍ٘ ثٌ هثمجًس مّتٍټینٍ ثٌمؽجىتوینٍ ګتډٌ ٌکړ‪،‬هؼنتجٍې ًٌٌِتصً یتې ؼّتو ه‬
‫پاصٍنمٍث ه کٍىجټ ‪٬‬يٿ خجنډې ه ميجؼٌینٍ پً ىویٌه کې لجًٌٌشً ٌِپجً ٻ ٍٔ ثنتج هلل‬
‫ٌثنج ثټیً ًثؼ‪، ٍ٩‬ث هلل مج ألي ٌټً مجأ‪١٨‬ی ٌکپ ٔت ‪٨‬نوه خأؼپ مّتمی‪.‬هللا ش‪٩‬تجټی هي‬
‫مٍټٍي ٘جـذ شً م٭ٱٌس ن‪ٙ‬یذ کړي ثٌ هنٍمٍړي ټٍټې ِصړیجٌې‪ ،‬ؼيجهٌنً ‪ ،‬هًِتٍنً‬
‫ثٌ شکٽیٱٍنً هي ٴدٍٻ کړي‪.‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪478‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي میز احمذګل صاحث ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬مي لدیٌثـمو مؽجىو‬
‫ٔتتيیو مٍټتتٍي میٌثـمتتوګپ ىجٔتتمٍ ‪ ‬هثِتتيٿ‪ ،‬ؼيتتجه ثٌ‪٬‬یتتٌٌبن ټتتجټٍيب‬
‫ثٰ٭جنّصج ‪ ،‬ههٰج‪ ٧‬ى٭ً ٍٰالهي ِپٌثٌشیٌه شًٍه ٌه‪ ،‬چې ٍه ىی هثِې ‪٨‬دجًثس ثٌټکٍ پتً‬
‫ىىن کې نً ټٌٿ ثٌنً یې ٌبعیٽٍټی ٔ‪ ،،‬شٌڅٍ هى٭تً هپٌثٰصمتجًه ژٌنتو‪ ،‬رسٔتجًه هینتٍ‬
‫ثٌؼيجهي لومصٍنٍ ثٌځينوه ٴٌخجنیٍکاـٵً ـٶ پٌې ثهثکړٻ يش ‪.‬‬
‫ځکً هٔيیو مٍټٍي میٌثـموګپ ىجٔمٍ ژٌنو‪،‬ؼيجهٌنً‪٠ ،‬تجټدٍ ‪ ،‬پٍىتً ثٌشتوخیٌ‬
‫ثٌخجاللٌه ٔيجهس‪ ،‬کً ىٌه خٌلً یتې ًثٌِتپړٻ يش ‪ ،‬هٌٰتج‪ ،‬هیجنتض ‪ ،‬ث‪٠‬ج‪٨‬تض ‪ ،‬مصجنتض‬
‫ثٌټً ًٌثیً ځٽیږي ‪.‬‬ ‫ثٌثِيمٍ شٕم‪ ٚ‬منجًٌنً پکې هن‬
‫ٍه پًٍشً ه‪ٍ٨‬ه ټً هې ثمٽً پً ؼٌأس کتٍٿ‪ ،‬چتې مجشتً هٔتيیو میٌ٘تجـذ هژٌنتو‬
‫ٴیمصٍ ٔیدٍ ثٌکجًنجمٍ یٍه یٍه ممې شً ٌالړې ثٌشٌډیٌه ځجیتً شتٌې ثګتجىٍ ټتٌٿ‪ ،‬ځکتً‬
‫څٍکجټً رسه یٍځجی پً ‪٠‬جټدٍ ثٌکصجخٍنٍکې رشیک ثٌىموًٌه ٌٌ‪،‬خیتج هللا ش‪٩‬تجټی ى٭تً شتً‬
‫هلجٗ ؼيجهي ثٌِیجيس ٌٰثِض ټً ممې چې پٌې ټتًٌٍټی یتې ٌ‪ ،‬ى٭تً متٍ هؼيتجه ثٌ‬
‫مدجًٍې مرشى‪ ،‬پجشې ٍٔ ‪.‬‬
‫‪ ،‬ث‪٠‬ج‪٨‬ض ثٌ‬ ‫ه‪٬‬یٌٌبن میٌ٘جـذ ‪ِ ،‬یجيس ثٌؼيجهي ژٌنو ټٍٻ ټً ‪٬‬یٌس ثٌمیړث‬
‫ٍ‪ ،٬‬څمتً ډک ٌ‪ .‬هثٰ٭جنّتصج ثِتيمٍ ثمتجًس څمتً ٌړثنتوې چتې کٽتً هثٰ٭جنّتصج‬
‫هىٌٌالیض ټپجًه هثىپ ِنض ٌثټؽا‪٨‬ض ثشفجهیې شجِیْ ٍٔي ٌې‪ ،‬میٌ٘تجـذ هټتٍګٌ‬
‫ٌالیض پتً من‪٥‬متً کتې هلتومض ممصتجٍ ـیعیتض هًټتٍه‪ ،‬هثِتيمٍ ثمتجًس ه ‪٠‬ٽتٍ‪،٧‬‬
‫ـجکمیض ثٌهثمٌیکجیجنٍ هثٔ٭جٻ پً ثٌ هٌ کې خیتج هٔتيجهس شتٌ نیټتٍ پتًٍې‪ ،‬مؽجىتو‬
‫میٌ٘جـذ پً هثِې ـجٻ کې چې خیيخیٽی هنوې ثٌميت‪ ،‬مّتؤټیصٍنً یتې شتٌرسه کتړي‬

‫‪480‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌیجًٌټً ‪٬‬جړي ٌٌ ثٌى‪ ،‬یې پً ه‪ ً٬‬مٵوًِ الًکې هشکجټیٱٍ‪ٍ ،‬لمٍنً ‪ٍ ،‬نوثنٍنٍ ډٌٻ ډٌٻ‬
‫مٌـٽې شیتٌې کتړي ٌي ‪ ،‬مص‪٩‬تجٻ ًح ‪ ، ‬پتً ټٍټتٍ هًٌٌ ثٌپړثٌٌنتٍ کتې رسٰتٌثٍه‬
‫ًثٌیٍِض‪.‬‬
‫میٌثـموګپ ىجٔمٍ څٍک ٌٌ ‪:‬‬
‫ٔيیو مٍټٍي میٌثـموګپ ىجٔمٍ‪ ،‬همٌـٍٿ میٌ‪٨‬دوهللا ځٍی‪ ،‬پً لټً ( ِیو ) پتً‬
‫ه(‪ ) ۸۴۱۱‬ملٌیَ کجٻ کې هټٍګٌ ٌالیض همٌکَ ثړٌنو( هپجهلٍثح ٔتجنً ) کتيل کتې هې‬
‫ىّصۍ شیٌې ٍٔي ‪،‬چې‬ ‫هنیجشً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪ٌ .‬ثټو مفًبٿ ثٌ نیکٍنً یې ًٌـج‬ ‫ٰج‬
‫پً ‪٨‬جٿ ٌټْ ثٌلٍثٍ٘کې یې ځجنګړی ځجی ثٌمٵجٿ هًټٍه‪.‬‬
‫هًُ ثٌ‪٠‬جټدٍ ‪:‬‬
‫ه‪٠‬جټدی هًٌثٌخیجٌٰث‪٬‬ض یې ټٍٻ ټً لجکّجًی‪،‬ثهح ثٌثټٱض څمً ډک ٌ‪ ،‬پً هثِې‬
‫ـجٻ کې چې پً لپپ ٌلض کې ټً ممصجٌٍ ثٌىىینٍ‪٠‬جټدجنٍ څمً ګڼپ کیوه ثٌچتې کتٍٿ‬
‫کصجخٍنً خً یې ټً ثِصجهثنٍ ٌیپ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی هى٭ٍهخجټٱ‪٩‬ٽً شوًیْ ٴٍه ثٌپٍىً ى‪ًٌ ،‬کتړې‬
‫ٌه‪.‬‬
‫ٔيیو میٌ٘جـذ پً لپپ ٴٽ‪ ،‬ټیکپ ٌٍٔ ٍِثنفٍثٌلج‪ٌٌ٠‬کې ًثٌړي‪ ،‬چې ړٌمدنی‬
‫ٍهکړې ًې ټً لپپ مرش ًًٌٌ څمً شٌالِتً کتړي‪ ،‬منځنتی ٍهکتړي ًتې هپجکّتصج پتً‬
‫خیيخیٽٍ هینٍ موثًٍِ کې ـج٘ٽې کړي ثٌهٰ‪ٝ‬یٽض ثٌٌٰث‪٬‬ض هِصجً ًتې ه پاتصٍنمٍث ه‬
‫ثکٍړه لټک پً ـٵجنیً هثًثټ‪٩‬ٽٍٿ کې پً رسکړ ‪.‬‬
‫کتًٍنۍ رسه یتې‬ ‫ههللا ههین ه‪ ً٬‬نٍمیجټی مؽجىو‪ ،‬چې ټً یٍې خًَګٍثًې ًٌـتج‬
‫ثٌیتجیې نتً‬ ‫ش‪٩‬ٽٶ هًټٍه‪ ،‬لٍ هلپپ ټٍٻ ‪٨‬مٌ پً ثٌ هٌ کې ٔجیو چج نً ٌي شٌې ثًٌیتو‬
‫مٌشدتٍ‬ ‫ٌي شٌینً مفٍُّ کړي ‪ ،‬چتې (ٍه ِتیو‪ ،‬ىجٔتمٍ ثٌهټتٍړې ‪٨‬ٽمتٍ ثًٌٌـتج‬
‫څاٍب ی‪ ، ،‬ی‪٩‬نٍ ٍمج هًنجٌی ثٌثـًبثٿ هې ٌيش)‬

‫‪481‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هىٌثِصجه الُ خً یې ښکيٌه‪ ،‬رسه ټوې چې ثِصجهثنٍخً ًٌشً ٌیپ چتې ګتًٍه ‪ ،‬شتً‬
‫ِیو یې ٍمٍنږ الُ مً ښکٽٍه‪ .‬لتٍ همیٌثـمتو ىجٔتمٍ لپتپ رشثٰتض ثٌکتاٻ ٌ چتې‬
‫هژٌنوشٌپجیً هللا ش‪٩‬جټی پً ىمو‪ ً٬‬ثهح ثٌ ‪٨‬ٵیوس ِیٌثخً ٌِجشً ثٌهٌثٿ یې ًٌکړ‪.‬‬
‫هٔتتيیو میٌ٘تتجـذ یتتٍشن مٕتتٱٶ ثِتتصجه ٔتتین ثټٵتتٌث ٌثټفتتویغ مٍالنجمفمتتو‬
‫ٌثًٍ‪ :‬مٍټتٍي میٌثـمتوګپ ىجٔتمٍ چتې ګتڼ کصجخٍنتً یتې ټتً ى٭تً‬ ‫ثِا‪٨‬یپ ًـا‬
‫ټٍِصٍ‪،‬پً هې رسخیٌه چې هښً ىىجنض څاٍب ٌ‪ ،‬کٽکً م‪١‬جټ‪ ً٩‬خً یې کٍټً‪ٌ ،‬لتض یتې‬
‫ىیڅکٽً نً ‪ٜ‬جی‪ ٪‬کجٌٌ ‪ ،‬ټً کصجح‪ ،‬موًيس ثٌثِصجهثنٍرسه خً یې ثنصيجًٍ مینً ثٌمفدتض‬
‫هًټٍه ثٌ هى٭ٍی ثـًبثٿ خً یې کجٌٌ‪.‬‬
‫کٽً نجکٽً خً مٽګٌٌ ًٌشً ٌیپ چې میٌ٘جـذ شً لٍ( ِیو ) ى‪ ،‬یتې یٍش‪ٍ٩‬یتي ًثشتً‬
‫ٌکړه ثٌیجمٍ رس هٿ کړه ‪ ،‬ى٭ً خً شدّ‪ٌ ،‬کتړ چتې ىٌِتً متې ٍهه ثٌپمتې ثؼتجٍي ټتٌٿ‬
‫ثٌههللا ش‪٩‬جټی پً ٰ‪ٝ‬پ ثظٌ ى‪ ،‬کٍي‪ٌ ،‬ټې پً هې میوث کې ډیٌ لٽک ٔتصً‪ ،‬ى٭تٍی ختْ‬
‫هي ‪ ،‬ځکً هثکجًټٍیً ؼجنوثًي ‪ٍ٬‬ثړي ثٌشٵج‪ٜ‬جٌي ًٌرسه ٍیجشیږي ‪ ،‬معي ټً لٽکٍ خً شٍٴ‪٪‬‬
‫کٍي چې ِصجثـًبثٿ هي ٌکړي ثٌالٍِنً هې چپ کړي ثٌمجشً ټو‪٬‬تً کتجًه ِتمصً ـیتج‬
‫ًثځٍ !! ‪.‬‬
‫همیٌ٘جـذ ؼيجهي ثٌِیجيس ثړك ‪:‬‬
‫مٌـٍٿ میٌ٘جـذ ه‪٠‬تجټدۍ پتً ميتجٻ چتې پتً هًُ ٌیٽتٍرسخیٌه یتې ټتً ؼيتجه‬
‫ثٌ‪٨‬ميل مدجًٍي رسه لجً٘ ‪٨‬يٴً هًټٍهه‪ ،‬ههًٍِنٍ هکٽنیٍ ًل‪ٙ‬صیٍهًی میجٔصې خً یې‬
‫ټً نًٌٍ مٽګٌٌرسه هًٌِجنٍثٌهى٭ٍی هګٍډثګیجنٍپً ليٯ پً ؼيتجهکې شیتٌٌ ‪ ،‬هثىتپ‬
‫ِنض ٌثټؽا‪٨‬ض پً ٌالیصٍ ثشفجهیً کې یې مي‪٬ ،‬ړیصٍح هًټٍه‪ ،‬هنٍمٍړې من‪٥‬متې ټتً‬
‫الًې خً همّٽانجنٍشٌمنځ هث٘يؿ‪ٌ ،‬ـوس ثٌهمنکٌثشٍ هممنیٍي ټپجًه چټکٍ ىٽې ځٽې‬
‫کٍټې‪.‬‬
‫کٽً چې پً ‪ ۸۱۱۳‬ٿ کجٻ کې هثٰ٭جنّصج هنؽجس پتً ىیٽتً ثٌپتً ىیتٍثهکې هیتٍه‬
‫ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ هنٱجى پً لج‪ ٌ٠‬ه‪٨‬جټیٵوًثمیٌثملؤمنین ميمفمتو‪٨‬مٌ مؽجىتو شٌمرشت‬

‫‪482‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫النوې ه‪٠‬جټدجنٍثِيمٍ شفٌیک پیپ ٍٔ‪ ،‬ؼنجح میٌ٘جـذ هیٍه ممٽ‪ِ ٚ‬پجىٍ ثٌ‪٬‬تړي‬
‫پً شٍګً ه ؼيجه ډګٌ شً ًثٌهثنګپ ‪.‬‬
‫هٔتيیو میٌ٘تتجـذ هِتنګٌ یتتٍ نیتږهې مٽګتتٌی‪ ،‬مٍټتٍي نيیٌثـمتتو ثلنتتوٍثهه‪،‬‬
‫ه‪٠‬جټدتتجنٍ هشفٌیتتک هپیتتپ ٔتتیدٍ ثٌهمیٌ٘تتجـذ ثلتتيٗ هثِتتې پتتً ګٍشتتً کتتٍي ‪:‬‬
‫‪٬‬جټدجعهپنؽٕندې ًٌځ هشفٌیک ه‪٠‬ٽٍ‪ ٧‬شجٍه ٔپی ًٌځٍ ٌي‪ ،‬مجٍهیګٌميتجٻ میٌ٘تجـذ‬
‫ٍمٍ موًيس شً ًث‪٬‬ی ه‪ٌ ً٬‬لض مٍ ه پیاًٍ ًٌِتک ًٌډٔتیٌهثهګړ پتً هثًثټ‪٩‬ٽتٍٿ‬
‫‪ٜ‬یجثالِيٿ کی هیٌه ٌٌ‪.‬‬
‫هموًِی ثنګړشً ټً ننٍشٍرسه ِ‪ ،‬یې مجشتً ٌٌیتپ هموًِتې ټتٍٻ مرشتث ‪٠‬جټدتج‬
‫ؼٍمجس شً ًث‪ٍ٬‬نډکړه‪ ،‬ډیٌمي‪ ،‬ثٌپتً ٍړه پتًٍې لربمتې ًثٌړي پمپٽتً یتې پتً ثٌهثِتً‬
‫رشٌ‪ٌ ٧‬کړه کٽً چې ‪٠‬جټدج ؼٍمجس شً ًث‪ٍ٬‬نډٍٔٻ ى٭ٍی شً همیٌ٘تجـذ هلتربٌمي‪،‬‬
‫ټکی هًی‬
‫ثٌٻ ‪ :‬همیډیجشدرصٌثٌهلربیجالنٍپً ًثپًٍنٍپيس رسمً ګٌځٍی نننۍ میډیج ه‪٬‬تٌح‬
‫هټٍډ ِپکٌـیعیض ټٌي‪ٍ ،‬مجلربه ٌثًٌ پً یٵین هًشً ٌیيی ِ‪ ،‬چې پتً کنتوىجً کتې‬
‫ه‪٠‬جټدجنٍ کٍٿ ـٌکض پیپ ٍٔی‪،‬هثلٽک پً ًښصیجٌثٴ‪٠ ٍ٩‬جټدتج هي‪ ،‬متٍ یې پتً ىکٽتً‬
‫مکمتتپ م‪٩‬ٽٍمتتجس ٌکتتړٻ هثههینتتٍ مؤًٍِتتجګٌهث هي‪ ،‬ىیتتٍثه ټتتً شؽَیتتې ژ‪٬‬تتًٍي‬
‫‪،‬هثٰ٭جنّصج ـجٻ ډیٌلٌثح هی لپپ منځٍ ؼګړٌ ثٰ٭جنّصج نتًٍ ټٍټپتً کتړ‪ ،‬ثِتيمٍ‬
‫رشثب‪ ٪‬ثٌثـکجٿ ه شٍىین النتوې هي هلٽکٍرسثٌمتجٻ پتً ل‪ٌ١‬کتی هی‪ ،‬نٍالٍمتً هه چتً‬
‫څٍمٌه ژًٌي ميٌې ٌشړ ؼيجهشً ٌالړِت‪.‬‬
‫هٌى‪ : ،‬هىٌٌالیض ‪٠‬جټدج هې ه ځج ټپجًه یٍن‪٥‬جمٍ مّؤٻ ٌټجکٍ ثٌرسټً ِدجهې‬
‫هه‪ ً٬‬مّؤٻ شٌمرش النوي ثٰ٭جنّصج شً ـٌکض ٌکړی‪.‬‬
‫هًی‪ :،‬ټً کٍمٍمٽګٌٌرسه چې هکٌثیې پیّې نً ٌي ى٭ٍی هې یٍڅً م‪١٩‬يل ٌکړي‬
‫ټً یٍٔمیٌلٍثلٍ ٌمّٽانجنٍڅمً هی هؼيجهپً نٍٿ چنوه ٌکړي خیجهې ٌالړيس‪.‬‬

‫‪483‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثِيٿ ثٌؼيجه هالًې ه‪ ً٬‬ثشپ‪،‬هىیٍثه پً خیيخیٽٍ ؼديٍثٌړٌمدیٍ ؼيجهي کٌښتٍ‬

‫کتتې هلپٽٍټّتتګٍنٍ ٰتتوثکجًٌ مٽګتتٌٌرسه ممتتجمن هم‪ٌ٩‬کتتٍ میتتوث شتتً هثنګتتپ ثٌپتتً‬
‫ثکځٌړٌمدۍ ميمٍ کٌښٍکې چې هښمن خً ًٌشً ډیٌ شوثخیٌ نیتٍټی ٌٌ‪ ،‬میٌ٘تجـذ ختً‬
‫یې پً ِجشنً ثٌ پً هښمن پً ٰجشفجنً خٌیوٌنٍ کې کٽیوي ًٌٻ ټٍخجٌٌ ‪.‬‬
‫هخیٽګې پً شٍګً هکجخپ هٰصفې شجًیمٍ ؼګړه یتجهٌٌ چتې هٔتيیو ميخًٍؼتج ًؿ‬
‫شٌمرشتی النتتوې یتې هپکصیتتج هځینٍِتتیمٍ ټتً ش‪ٙ‬تتٱٌٍ څمتتً پیتپ‪ ،‬همرشتتٴٍ شٌٰصفتتې‬
‫ثٌخیجهکجخپ شٌڅنډٌ پًٍې ٌ‪٬‬ځیوه‪ ،‬پً ه‪ ٍ٬‬ټٍټٍٰصٍـجشٍکې میٌ٘جـذ ټتًٍٍ ِتصړیجٌي‬
‫ګجټٽې ثٌهمیړثنې ـیٌثنٍنکٍ هثِصجنٍنً ټٌي‪ ،‬شٌهې چې هميخًٍؼج هٔتيجهس پتً ًٌځ‪،‬‬
‫میٌ٘جـذ ى‪ ،‬پً ممجمن شٍهه ؼګړه کې کٽک ٍلمٍ ٍٔ‪.‬‬
‫ه‪ ً٬‬ډٌٻ میٌ٘جـذ هشمجًهخنګٍ پً ړٌمدی کٌښً کې‪ ،‬هټ٭ا پتً هٌټتض ٔتجه‪،‬‬
‫پتً‬ ‫هټٍګٌ پً پپ ٴنوىجًي‪،‬هکجپیّج پً شګجح‪ ،‬نؽٌثح ثٌثټً ِجی ٌټٍّثټیٍ کې‪ ،‬هٔتا‬
‫ګٽوًه‪ٔ ،‬کٌهًه‪ ،‬چجًیکجًٌ‪ ،‬پپ مټک ثٌهخګٌثٿ هٌه الًي پً ړٌمدیٍ ؼګړییٌَ کٌښتٍکې‬
‫ثٌهننګٌىتجً ثٌکتٍنړ پتً خیيخیٽتٍ خٌلتٍکې هثِتيمٍ‬ ‫‪،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه خجمیجنٍپً ـتجؼٍ ګت‬
‫ثمجًس هیٍٍړًٌ ؼيجهي مرشپً شٍګً ـجرض ٌ ثٌ ؼيتجهي ـاِتې یتې ه شتجًین یجهګتجً‬
‫کړې‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ميجٻ‬
‫ٔيیومٍټٍي میٌثـموګپ ىجٔتمٍ‪ ،‬پتً لپٽتً یتٍه مٌکتً کتې ه٘تٽیدٍ یٌ‪٬‬تپ پتً‬
‫پتً هې ثټٱتج‪ًٌ ٍ٤‬ښتجنٍي ‪ :‬کٽتً چتې‬ ‫ٌړثنوې هلپپ ؼيجه‪ ،‬مدتجًٍي پیتپ ثٌڅٌنګتٍث‬
‫ثِيمٍ ثمجًس پً کجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ملٌیَکې ه٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬پ ټً ثمٽً ټتً ښتجًٌنٍ څمتً هىیتٍثه‬
‫ټٌي پٌشٍ ثٌٴدجیيل ِیمٍشً ‪٨‬ٵذ نٕتینٍ ٌکتړه‪ ،‬نتٍمٽګٌي رسه شیتض ثٌپٌثګنتوه ٔتٍٻ‪،‬‬
‫شٌى٭ٍ چې مٽګٌي خیٌشتً رسه متن‪ ،٥‬کیتوٻ ثًٌثخ‪١‬تً ټینګیتوه‪،‬نٍ یتٍ څتٍ میجٔتصٍ یتې‬
‫ٌثلیّصٍ‪ ،‬ټً ټنتډي ٌٴٱتٍ ًٌِتصً مٍپتً ‪٨‬متيل ؼيتجه پیتپ ٌکتړ ثٌهټتٍګٌ ٌالیتض پتً‬
‫ټٍټٍِجـٍ کې رسه ټوې چتې ـتجالس ٍیتجس پتیهيل ثٌ ـّتجُ ٌٌ لتٍ همٽګتٌٌ ىمتض‬
‫ثٌه‪٨‬جٿ ٌټْ ثليٗ ٌٌ پً یٌ‪٬‬ٽګٌٌ لجٻ لجٻ خٌیوٌنً پیپ ٍٔٻ‪.‬‬

‫‪484‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مؽجىوینٍپً ټٍګٌ کې پً هثِې رشثی‪ ٍ١‬کې پً مکجً نړیٍثٻ هښمن خٌیوٌنً پیتپ‬
‫میډیجپً مّٽّتپ ډٌٻ هثشدٽی٭تجس کتٍٻ چتې پتً ثمٌیکتجًٍ‬ ‫کړٻ‪ ،‬چې هى٭ٍی ٔی‪١‬ج‬
‫ثٌلجًؼٍ ٌِجی‪ ٍ١‬ثٌټجنګٍنٍ یٍ ٔی ى‪ ،‬کجً نکتٍي‪ ،‬خٽکتې لنعتی کتٍي ًتٍ‪ .‬ىموثًنګتً‬
‫هثشدٽی٭جس ى‪ ،‬پً هًٍ ًٌث ٌٌ چې څٍک ثمٌیکجًٍ ثډٌ شً ًٌنیږهي يش ثٌهخٌیتو ىڅتً‬
‫ٌکړي‪ ،‬ى٭ٍی یې پً څٍ کٽٍمًبي کې ٌینٍ ثٌى‪ ،‬ټتً ىٍثڅمتً ‪B 41‬ثمٌیکتجًی ثټتٍشکٍ‬
‫هځمکٍ پً رس یٍ یجهٌه ثینهً څیَ شٕمی‪ٍٙ‬ټی ثٌ شٌىوٯ النوې نیتٍټی يش‪،‬لتٍ ختجًٌ‬
‫ٌکړي چې مٍنږ شً ه‪٬ ً٬‬ٽیانً شدٽی٭جس یٍ یٍ هًٌ‪ ٫‬ظجخض ٍٔٻ ‪.‬‬
‫ه ټٍګٌ ٌالیض یٍ شن پیژنوٻ ٍٔی مؽجىو چې ثٌُ ه ثِيمٍ ثمجًس پً شٕکیيشٍ‬
‫ٌالیض ؼيجهي مّؤٻ هی مٍټٍي مفمو ٴجِ‪٘ ،‬می‪ٌ ،‬ثیٍ‪:‬پً کجٻ ‪ ۸۴۱۱‬ىت‬ ‫کې ه ‪َ٬‬‬
‫ٓ کې چې ه ٘ٽیدیجنٍ ه یٌ‪٬‬پ ٔپږ میجٔصې ٌشٽې ٌې‪،‬میٌ٘تجـذ پتً ټتٍګٌ کتې ٍمتٍ‬
‫کًٍ شً ًث‪٬‬ی چې ه څٌك ٌټٍّثټۍ ثـموي ٘جـذ ى‪ًٌ ،‬رسه ٌ‪،‬میٌ٘جـذ ًثشتً ٌٌیتپ‬
‫چې خجیو ه ٘ٽیدٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ پً ليٯ ؼيجه پیپ کړٌ‪،‬مج ًٌشتً ٌٌیتپ چتې ټتږ ثنص‪٥‬تجً ختً‬
‫ٌکړٌ شٌ څٍ ٌ‪٩ٜ‬یض ًٌښجنً يش‪ .‬لٍ میٌ٘جـذ ٌٌیپ چې ثنص‪٥‬جً کٍٻ ګنتجه هه‪،‬ؼيتجه‬
‫ٌٰ‪٨ ٛ‬ین هی ثٌ خ جیو ه لپپ ٌُ م‪١‬تجخٶ ؼيتجهي شٌشیتذ ؼتٍړ کړٌ‪.‬ىا‪٬‬تً ٌ چتې ه‬
‫ثـموي ٘جـذ ثٌ ه څٌك ٌټٍّثټۍ ه ٔيیو مٍټٍي مفمو ٘جـذ پً ىمکجً متٍ یتٍ‬
‫میپ ًثکټ ثٌ هٌه کئینکٍٯ پیوث کړٻ‪،‬پً ټٍمړي ځپ مٍ ه څٌك ٌټٍّثټۍ پً ‪٨‬مٍمٍ‬
‫رسک ه ٔپې پً یٍه خؽً ههښمن ګَمې شً کمین ٌنیٍ‪،‬کٽً چې ه هښمن ه ګَمتې متٍټٌ‬
‫ًث‪٬‬ٽپ‪،‬میٌ٘جـذ ه شکدیٌ ټً ‪٬‬ږ رسه ه ًثکټ ٰیٌ ًٌخجنوې ٌکړ چې ه یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ٌ ؼیپ‬
‫مٍټٌ مکمپ شمٌیذ ٍٔ‪ .‬ټتً هې ًٌٌِتصً متٍ پتً خٌکتٍ ختٌک ثٌ ه مٌکتَ پتپ ‪٨‬تج پتً‬
‫مٌخٍ‪٠‬جشٍ کې ى‪ ،‬ه ثنٱؽجًثشٍ ثٌ ىجٌث خٌیوٌنٍ ‪٨‬مٽیجس شٌرسه کتړٻ چتې پتً هې شٍګتً‬
‫همیٌ٘جـذ پً ىڅٍ پً ټٍګٌ ٌالیض کې ؼيجهي خيیٌ ًثژٌنوی ٍٔ ‪.‬‬
‫ه ؼيجه هپیپ ه ټٍمړنیٍ ځینٍ ‪٨‬مٽیجشٍ پً ثړه میٌ٘جـذ پً لپٽې یٍې مٌکتې کتې‬
‫ٌیيل ‪ :‬ه‪۸۴۱۸‬کجٻ هظًٍ پً میجٔض کې مٍ هټٍګٌ هشنګٍ ٌث‪٬‬ؽج پً ِیمً کې پً ړٌمدٍ‬
‫ځپ هلجًؼیجنٍ پً کصجً یٍه کجًنوه مبٍ چجٌهنً شٌرسه کړه چې څٍ ‪٨‬تٌثهي متٍټٌیې ټتً‬

‫‪485‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫منځً ٌالړٻ ثٌګڼ ثٔ٭جټګٌ پکې مړه ثٌټپیتج ٔتٍٻ‪ .‬ى٭تً خت‪ ،‬مؽجىوینٍپتً لپٽتً ؼتٍړ‬
‫ثًٌیمٍټ یې مج ه( کجًشٽْ ) ټٽیٱٍ نً خٌثخٌکړ ‪ .‬مجىٽصً مٽګٌٌ شً ٌٌیتپ چتې ٌمٍټیتوٻ‬
‫هثمٌیکج ٔجك ټٌٌنکٍ هًٌث‪ ،٫‬څنګً ه‪٠‬جټذ خ‪ ،‬ثًٌیمٍټ پٌې لٍټً لاً کړه ثٌهى٭ٍی‬
‫ټٍٻ شوثخیٌ یې خې م‪٩‬نج ٌګٌځٍٻ‪ .‬ه‪٬‬تً ًثٍ یتٍه ٔتپً ٍه رسه ټتً څٍشنتٍ مٽګتٌٌ ه ټتٍګٌ‬
‫هپجهلٍثح ٔجنً ثٌآخهکج پً هښصً کې هثمٌیکجیجنٍٴٍي کمپجین شتً نیتږهي هشٍ‪٬‬نتوي‬
‫شٍ‪ٍ٬‬ټٍ ټپجًه ًٌ‪٬‬ٽٍ‪ .‬هٔپٍ یٍه خؽً ٌه‪ ،‬مٍنږ پً شٍ‪٬‬نوي ټګیجٌٌ چې ثمٌیکتجًٍ څٌلکتً‬
‫ٍمٍنږ پً رس شیٌه ٍٔه پً کمپجین یتې هًٌي ٌکتړي ‪ .‬مجشتً ٔتيیولج مفمتو ثٌٔتيیو‬
‫‪٠‬جټذ ٌٌیپ چې میٌ٘جـذ څٌلکٍ ٌټیوټٍثٌخیٌشً ًثخجنوي ًثګٌځٍ‪ .‬مجًٌشً ٌٌیپ چتې‬
‫څٌلکً پً کمپجین ګٌځٍ ثٌلپٽً ګَمً کٍي ًٌل‪١‬جکیږا مً ‪ ،‬ىا‪٬‬يس ٌٍٔٻ څٌلکٍ‬
‫څٍ هًٌي پً کمپجین ٌکړي ثٌخیج هګٌهیَپً ‪ٌ٠‬ٯ ٌالړه‪ ،‬خیج مٍڅٍشٍ‪٬‬نوي پً کمپجین ًٌ‬
‫ٌشٍ‪ٍ٬‬ٻ ثٌهًٌنو ٍیج یې ًٌٌثړثٌه ‪.‬‬
‫میٌ٘جـذ ٌ یيل‪ :‬پً ىم٭ً ِج‪٨‬ض کې مې مٽګٌٌ شتً ٌٌیتپ‪ ،‬چتې ههللا ش‪٩‬تجټی پتً‬
‫ٰ‪ٝ‬پ رسه هثمٌیکجیجنٍ خپ هًٌ‪ ٫‬ى‪ً ،‬ثشً ظجخض ٍٔ ثٌٌمٌٍټیوٻ چې هکمپجین پً څٍ ٍِه‬
‫مًبي کې یې ى‪ ،‬مٍنږ شٕمی‪ ٚ‬نٍٕ کړ الی‪.‬‬
‫میٌ٘جـذ ټیکيل‪ :‬خیج مٍنږ ثٌمؽجىوین ټٍٻ ټً یٍې نً خٽې ًٌځٍ شتً ډثډه کیتوټٍ‬
‫ثٌمًٍثٻ مٍ ثٌچصٌوه‪ ،‬شٌڅٍ پً ىٌځجی کتې پٌیکنتوه ‪٨‬مٽیتجس ثٌ ګٍٍثًٌنتٍ پتً هښتمن‬
‫رشٌ‪ٍٔ ٧‬ٻ ‪.‬‬
‫مّؤټیصٍنً ‪:‬‬
‫پً هې رسخیٌه چې ٔتيیو میٌ٘تجـذ هټتٍګٌ ه‪٠‬جټدتجنٍ ثٌمؽجىتوینٍ یٍنٍمیتجټی‬
‫مرش ثٌٌٍِنً رسخکٲ مؽجىوین یی ټٌٻ‪ ،‬هثمجًس پً ټیکٍ کې یې ههې پتٌٌث نتً ِتجشٽً‬
‫چې ټٍړ ه څٍکۍ ًٌشً ًٌکړٻ ٍٔي‪ ،‬کً ټیټً‪ .‬هث‪٠‬ج‪٨‬ض ثٌلومض ؼيخً یې پً ًګٍنٍ کې‬
‫ىمیًٕ پً ‪ًٍ٬‬ځنګٌٍه‪ ،‬کٽً چتې ه‪٠‬جټدتجنٍ ثِتيمٍ شفٌیتک ټتًٍی پکصیتج شتً ًٌِتیو‪،‬‬
‫هِیوکٌٿ ٌټٍّثټی چې یٍه نجثمنً ِیمً ٌه ثٌث هپکصیج مٌکَ ګٌهیَ شً خً شٌې ثمنیصتٍ‬
‫ګٍثښٍنً مصٍؼً کیوٻ‪ ،‬نٍمیٌ٘جـذ رسه ټً مٽګٌٌ ىٽصً ٌټیږٻ ٍٔ ثٌهمرشثنٍ ټً ټتًٍي‬

‫‪486‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې نیض چې میٌ٘جـذ ګتڼ ثٌٌٰتجهثًه مٽګتٌي ټتٌي ثٌلپٽتً ى٭تً ن‪٥‬تجمٍ شؽٌختً‬
‫ثٌٍړًٌشیج ټٌي نٍ هِیوکٌٿ ٌټٍّثټی هثمنیً ٴٍمنوث پً شٍګً ٌټجکپ ٔتٍ‪ .‬یتٍه مٽګتٌي‬
‫شٌینً پٍښصنً ٌکړه چې میٌ٘جـذ پً ټّګٍنٍ شکړه مؽجىوین ثٌمٽګٌي ټٌي ثٌټتٍړ نتٍٿ‬
‫ٴدٽٍي‪ ،‬خجیو مرشثنٍهًشً‬ ‫ثٌـیعیض هې هی‪ ،‬شً ثیٽً هِیوکٌٿ ٌټٍّثټی ثمنیً ٴٍمنوث‬
‫هپکصیج ٌالیض هًکړي ٌثی‪ .‬میٌ٘جـذ ًٌشً پً لنوث کې ٌٌیپ چې مرشثنٍ خً الٍمً خٽيل‬
‫ٌي ثٌىموٌمٌه ثِص‪٩‬وثهثٌ ٌُ خً ٍمٍنږ ًٌشً ښکجًه ٍٔي ٌي‪ ،‬خٽً لربه هثچې شفٌیک‬
‫ٍمٍنږ لپپ کًٍ هی ثٌ هثټتٍٻ من‪ٙ‬تدٍنً کتً ټتٍي هي ثٌ کتً ٌثړه ټتٍٻ ٍمتٍنږ هي!! پتً‬
‫ىموې ډٌٻ هثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنٍ پً ميجٻ چې ثشپ ٔيیو مٍټٍی لٍٔتفجٻ مٽنت‬
‫ثٌٔيیومٍټٍي مفمتورشیٲ ِت‪٩‬یوهٌالیض مٌِتصیجٻ ٌ‪ ،‬میٌ٘تجـذ پتً‬ ‫هکجپیّجٌث‬
‫ن‪٥‬جمٍ هنوې رسخیٌه هٌالیض مّصٍٰیض هنوه ى‪ ،‬پتً متن ٌړټتً ‪،‬هثًثٍ ه‪٬‬تَ هٌٰٴتٍ‬
‫م‪٩‬جٌنیتتض ثٌهننګٌىتتجً منص‪٥‬تتٌه ٴ‪٩١‬تتٍ کتتې هڅتتٍ ِتتٌٍ مٽګتتٌٌ پتتً مرشتتی رسخیتتٌه‬
‫هچپٌىجًٌټٍّثٻ پً شٍګً ى‪ ،‬پً لًٍث ٘وثٴض لومصٍنٍنً ثٌؼيجهٌنً شٌرسه کړي ‪.‬‬
‫پتً‬ ‫ټً ٘ٽیدی یٌ‪٬‬پ ًٌِصً مٌـٍٿ میٌ٘جـذ‪ ،‬هپنځٍ کٽٍنتٍ ټپتجًه هټتٍګٌ هٌث‬
‫شٍګً هنوه ثٌؼيجهي مّؤټیض الًه ثٌپً ډیٌه ځیٌکصیج ثٌ ٍړًٌشیج یې پً ه‪٬‬تً متٍهه کتې‬
‫یې هن‪٥‬جمٍ ‪٨‬مٍمٍ کمیّتٍ ‪٬‬ړیصتٍح‬ ‫ىٽصً هؼيجه ًىربي شٌرسه کړه ‪ .‬هى٭ً شٌڅن‬
‫ى‪ ،‬هًټٍه‪ .‬یٍڅً مٍهه همٍِّجشٍثٌ رشکصٍنٍ ه چجًٌ ه‪٨‬مٍمٍ کمیّتٍ مرشتى‪ ،‬پتجيت‬
‫پً شٍګً یې پً لًٍث مصجنتض ثٌ‬ ‫ٍٔ ‪ .‬ټً ى٭ً ًٌٌِصً یې هٌه ځٽً هننګٌىجً ٌالیض هٌث‬
‫پً ـیغ ه ټٍمړي ځپ ٌ‪٤‬یٱې پً ميتجٻ‬ ‫ثليٗ رسه هنوه شٌرسه کړه‪ .‬ه ننګٌىجً ه ٌث‬
‫میٌ٘جـذ ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ څٍ کجټً یتٍ ِتمض ٍنتوث شیتٌ کتړ ټتً ًثلي٘تیوٌ ًٌٌِتصً‬
‫ٍٔ چې هٔيجهس مٌشدً ى‪ ،‬پتً هثِتې ـتجٻ کتې چتې‬ ‫ههٌى‪ ،‬ځپ ټپجًه هننګٌىجً ٌث‬
‫ٌ ًٌشً ًٌِیوه‪.‬‬ ‫هننګٌىجً ٌث‬
‫ه میٌ٘جـذ ه میړثنې پً ٍړو پًٍې ٌثٴ‪ً٩‬‬
‫مٍټٍي مفمو ٴجِ‪٘ ،‬جـذ چې ه میٌ٘جـذ ه ‪٠‬جټدۍ ثٌ ه ؼيجههٌلتض نتږهې‬
‫مٽګٌی پجشً ٍٔی هی ٌثیٍ‪،‬چې ه ‪٠‬جټذ ثټ‪٩‬ٽمۍ پً ٌلتض کتې متج ټتً میٌ٘تجـذ رسه‬

‫‪487‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫یٍځجی ه پیاًٍ پً خًٍډ ِیمً کې پً ‪ٜ‬یجء ثملتوثًُ موًِتً کتې ټتً ٔتین ثټفتویغ‬
‫رسه یٍ ىٍثً میتوث‬ ‫مفمون‪٩‬ی‪ ،‬ثلنوٍثهه ٘جـذ رسه هًٍِنً ٌیپ‪،‬ه موًِې ټً څن‬
‫ٌ‪ ،‬پً هې ِیمً کې هننګٌىجًٌالیض یٍ مٽک یج ٴٍمٍ مرش ى‪ ،‬ثٌِتیوه یتٍه ٔتپً یتٍ ه‬
‫ٌٍی ٌثهه ٌ ثٌ ه رسٌه مفٱپ شً یتٍ ِتجٍنوه ثٌ ًٴج٘تې ًثٌِتصې ٌې‪٠ ،‬جټدتجنٍ ه ٔتپې‬
‫ٌ چې مٍ شٌینً کصجح نً ٍٔثی ټٍِصيی ‪.‬‬ ‫کصجخٍنً کصپ لٍ ه ِجٍ ثٌثٍ هٌمٌه ؼ‬
‫پً هې ٌلض میٌ٘جـذ ًث‪٬‬ی مج ثٌ نًٌٍ ‪٠‬جټدتجنٍ شتً یتٍ ٌٌیتپ چتې هث ختً ډیتٌه‬
‫کې هټصً ه ِجٍ ثٌ نجًٌث ث‪٨‬اټٍ مؽٽْ ؼٍړ ٌي ثٌ متٍ‬ ‫کمًٌَي ٌي چې ٍمٍ پً څن‬
‫ًٌشً ىی نً ٌثیٍ ‪ً ،‬ثځت چې پً هې مفٱتپ خٌیتو ٌکتړٌ ثٌ ه‪٬‬تً ختوکجًه لٽتک ټتً هې‬
‫ِیمې ٌٔړٌ ‪.‬‬
‫مجًٌشً ٌٌیپ چې هث خً څنګً ثمکج ٌټٌي ځکً هې لٽکٍ ه لپتپ رسٌه ه مؽٽتْ‬
‫ثمنیض نیٍټی ثٌ مٍ شٖ الُ یٍ‪ ،‬میٌ٘جـذ ٌٌیپ چتې هموًِتې پتً ثنګتړ کتې پمتې‬
‫لاصې پٌشې هي هث خً ًثرسه ٌثلٽٍ ثٌ ـمٽً خً پٌې ٌکړٌ ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً میٌ٘جـذ ګڼ ٔمیٌ ‪٠‬جټدج ًثیٍځجی کړٻ ‪،‬ه ـمٽې شٌشیذ یٍ ؼٍړ کتړ‬
‫ثٌ هٔپې پً یٍه خؽً یٍ ه ِجٍ پً ى٭ً مفٱپ ـمٽً ٌکړه چې ثمنیض یٍ مّٽفٍ کّتجنٍ‬
‫ِجشٽی ٌ‪،‬ههللا ش‪٩‬جټی پً نرصس میٌ٘جـذ پً لپپ ممٽ‪ٙ‬جنً کجً کې کجمیجح ٍٔ ثٌ ى٭ً‬
‫ه نجًٌث ث‪٨‬اټٍ مؽٽْ یٍ شجًٌمجً ثٌ ‪٨‬جمٽین یٍ ټً ِیمې شیاصې شً مؽدًٍ کړ ٻ چتې ه‬
‫هنٍمٍړي ه میړثنې ثٌ ؼٌآٌبنوثنً کٌهثً یٍه ؼجټدً لج‪ٌ٠‬ه ٌه ‪.‬‬
‫همیٌ٘جـذ ٍ‪ ،٬‬ثٌثِصٵجمض ‪:‬‬
‫میٌ٘جـذ یٍثځې پً ‪٨‬جهي ـجالشٍکې هټٍړې ـٍ٘ٽې ‪ ،‬شوخیٌ ثٌٍ‪ ،٬‬کتاٻ ثٌټتٍړ‬
‫نٍٿ نً هًټٍه‪ ،‬خٽکې ټً ىٌې ِمصۍ ثٌمٕکپ ـجټض رسه خً ى‪ ،‬چې متن ٔتٍ‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫یې ـٍ٘ٽً‪٘ ،‬رب ثٌثِصٵجمض پٌځجی ِجشً ثٌپً هًیځ ثٌمٍٴٲ کتې ختً یتې شَټتَٻ ثٌختې‬
‫ځجیً ش٭یٌ نً مفٍِّیوه‪ ،‬ىمیًٕ خً یٍ مٽګتٌٌ شتً هټتٍړ متًٍثٻ لتربي کتٍټې ‪ ،‬هډثً‬
‫ثٌٌى‪ ،‬کیيس یې ىیڅکٽً پً لٍټً نً ًثشٽې ‪.‬‬

‫‪488‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هثمٌیکجیجنٍهیٌ‪٬‬پ ړٌمدی ٔپٍ ًٌځٍ ٌي ‪ ،‬ی‪٩‬نٍ شٵٌیدجهًی کً څٽًٍ میجٔصٍ خً‬

‫شیٌې ٍٔي ٌي ‪ ،‬ثکځه مٽګٌي رسه نجهًکً ثٌیٍپً خپ لربنً ٌٌ‪ ،‬ه‪٬‬ٽی‪ ،‬شدٽی٭جس ى‪ ،‬ثٌػ‬
‫ٌٌ ‪ٍ ،‬ه ( ٴٽمٍثٻ ) ى‪ ،‬پً کًٍ کتې ‪٬‬ٽتی ثٌِتیوٿ ثٌډیتٌ نتً ښتکجًه کیتو‬ ‫شً ًِیو‬
‫ثٌخجًٌ ٌکړی یٍ ډٌٻ ىىنٍ شکٽیٲ ًثشً ټٍیوټی ٌ چې هثخً څً کیږي‪ .‬یٍمجٍهیګٌ یتٍشن‬
‫مؽجىو ٍمٍنږ کًٍشً ًث‪٬‬ی چې میٌ٘جـذ ًث‪٬‬ٽی ثٌمجښجٿ هټصً ًثځٍ‪ ،‬مٍنږ ههې ثنص‪٥‬جً‬
‫کجٌه چې میٌ٘جـذ خً پً کٍمً الً ًثځٍ هثِې نً چې څٍک یې ٌ ٌینتٍ‪ .‬مجښتجٿ چتې‬
‫کٽً شیجًه ٍٔه میٌ٘جـذ ٍمٍنږ هکًٍ ممجمن ه‪ٍ٬‬نډی پً رس ًثٌثٌښض‪ ،‬ثٌپیجهه ًثًٌث‬
‫ٌٌ‪ ،‬پً ټیوٌیې کً ټً یٍې لٍث ټً لٍٔجټۍ نً پً ؼجمٍ کې نً ځجیتوٿ‪ ،‬لتٍ ټتً خٽتې لتٍث‬
‫ِمض شٍٕیٖ ًثرسه ٌٌ‪ ،‬چې ش‪٩‬ٵیذ ٍٔی نً ٌي‪،‬ځکً ثمٌیکجًٍ چًٍټکې ى‪ ،‬مّٽّٽې‬
‫ٔتجشً لتٍ پتً یٍکٽتٍمًبي کتې هثمٌیکجیتجنٍ کمپتجین‬ ‫ګٌځیوي‪ .‬مجًٌشً ٌٌیپ ه‪ٍ٬‬نډ‬
‫یې ًث‪٬‬ٽتٍ‪ ،‬م‪١‬ٽتذ متٍ‬ ‫پٌٌس هی‪ ،‬څنګً ًثشیٌٍٔې؟ پً لنوثٍٔ چې ىموثِې پً څن‬
‫هثٌ چې ټږ یې ثنوثٍه ى‪ً ،‬ثشً م‪٩‬ٽٍمً يش ‪ ،‬شٌڅٍ هٔپٍ ټً پٽٍه پٌې کٽً نجکٽً شٍ‪٬‬نتوي‬
‫ٌشٍ‪ .ٌٍ٬‬خیج میٌ٘جـذ هِٵٍ‪ ٟ‬هِصٍمجنً ٔپٍ ًٌځٍټٍی هثِصج خیتج کتړ‪ًٌ ،‬رسه یتې‬
‫همرشثنٍ ځینٍ مٽګٌٌ هثًشدج‪ ٟ‬ىکٌٌکړ‪ ،‬ىمو‪ ً٬‬ډٌٻ یې ه‪٨‬ميل ؼيجه ‪٨‬تَٿ ښتکجًه کتړ‬
‫مٍلً یې ىمو‪ٌ ً٬‬خٽٽً‪ ،‬خیج شٌینً مج څٍ پٍښصنٍ ٌکتړي چتې میٌ٘تجـذ‬ ‫ثٌهلپپ ًثش‬
‫څنګً ممکنً هه چې پً ه‪٬‬يس ـجالشٍکې چې څٍک ى٭ً هچج لربه ‪( ،‬پتٌ ) نيشت ٌىٽتی‬
‫ٌ‪٠‬ن ټٍٻ ثمٌیکجیجنٍ ثٌ هى٭ٍی ؼجٍِِتجنٍ نیٍټی‪،‬هثمٌیکجیتجنٍ ثمکجنتجس ٌګتًٍه ثٌشتٖ‬
‫اليس مؽجىوین!!!؟‬
‫پیجٌړي ثٌؼٍىٌٔنجُ میٌ٘جـذ ٍمجهمَثػ خٌثخٌهډثډ هثِتې یٍڅتٍ کیيست ًثشتً‬
‫ٌکړي چې ٍمج پً ًګٍنٍ کې نٍې ٌینً پیوثکړه ثٌٍمج ىىن یې هیصً ثمجهه کړ چتې خیٌشتً‬
‫پً ‪٨‬متيل مدتجًٍه پیتپ ٌکتړٌ‪ ،‬همیٌ٘تجـذ هى٭تً مؽٽتْ لي٘تً ټکتٍ هثٌٌ ( ٍمتٍنږ‬
‫ثٌِصجيس هثِې یٍه هث‪٨‬یً هه‪ ،‬چې مٽض یې ًثرسه شّٽیمٍي‪ٌ ،‬ټْ ثٌثمض شً مٍه‪٬‬یٌس‬
‫ثمصفج ًٌکړ‪ ،‬رصٯ یٍ ٌى‪ ،‬ثٌ ً‪٨‬ذ ههښمن پٌٌس هی ثٌى٭ً پً هې ټیٌي کیږي چتې‬

‫‪488‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مؽجىوین یٍڅٍ ‪٨‬مٽیجس شٌرسه کړي ثٌهثمٌیکجیجنٍ پٽیوي ٌینٍ شًٍی يش‪ ،‬خیج هللا ش‪٩‬جټی‬
‫ميٌخج هی ‪ ،‬کجًٌنً ِمیږي )‬
‫ٍمج پً ٰکٌ ټً ىموې ٔپٍ ًٌٌِصً‪ ،‬میٌ٘جـذ رسه ټً نًٌٍ مٽګٌٌ پتً ټتٍګٌ کتې‬
‫هثمٌیکجیجنٍ پً ټٍی کمپجین ( لوً ) خجنوي خٌیوٌنً پیتپ کتړٻ ىتٌه ٔتپً ختً یتې پتٌې‬
‫هشٍ‪٬‬نویٌٍثًٌنً کٍٻ ‪،‬ىموې پیپ همؽجىوینٍ ثٌ‪٨‬جٿ ممٽ‪ٌ ٚ‬ټْ پً ىىن کتې هثلتربه‬
‫ثًٌٌـیً ٌثچٍټً ‪ ،‬چې هثمٌیکجیجنٍ مٵجخٽً کیوالی يش ‪.‬‬
‫ٍٔی ٌٌ‪ ،‬یٍځپ پً لٍِض کې هثمٌیکجیتجنٍ پتً‬ ‫هثچې میٌ٘جـذ هٌه ځٽً ٍنوث‬
‫الُ ‪ ،‬خپ ځپ پً پجکّصج کې ‪ ،‬پً پجکّصج کې یې چې نیږهي هٌه کجټً هٍنوث ِتمض‬
‫شکٽیٱٍنً شیٌکړٻ‪ .‬همیٌ٘جـذ ه ٍنوث یتٍمٽګٌي ‪ (،‬مٍِتی ٌٰىتجه ) ٌثًتی ( میٌ٘تجح‬
‫ىٽصً ډېٌ ځًٍیوټی ٌٌ کٽً چې ثٌٻ ځپ نیٍٻ ٍٔی ٌٌ خیج یی ډېٌ ِمض ځجی شً ثچٍټی‬
‫ٌٌ ‪ ،‬هه پً ى٭ً ځجی کې ى‪ ،‬ټً کړثٌه ډکً څً مٍهه شیٌه کړی ٌه ‪ ،‬چې ٌٍ یتی شٵٌیدتجع‬
‫ټً ٔجٌلٍث ‪ ۸۱۱‬کیٽٍ څمً ‪ ۹۱‬کیٽٍشً ًث ټیټ ٍٔی ٌ‪ ،‬خیج یی کٽً چې ټً ى٭ً ِمصً ځجیتً‬
‫مٍ شً ًثٌٌِض‪ ،‬ه ٌؼٍه ټمٍث ډېٌ ِمض نجشٍثنً ٍِی ٌ‪ ،‬کٍمٍ مٽګٌٌ چتې ى٭تً پمتٍث‬
‫ټیوټی ٌ ثٌ ثٌُ یی ٌټیوی ىی یتی نتً پیژثنتوه ثٌ ش‪ٙ‬تًٍ یتی نتً کتجٌٌ چتې هث ى٭تً‬
‫میٌ٘جح هی‪ ،‬لٍ پً لربٌ ‪ ،‬ټٍکٍ ثٌ ـٍ٘ٽً کې ىم٭ً ِړی ٌ‪ ،‬ىی ډٌٻ شکٽیٲ یې نتً‬
‫مفٍِّجٌه ‪ .‬ىٌ یٍه شً خً یی ډېٌه شّٽی ًٌکٍټً ‪ ،‬چې کٽً خً هٍنتوث یتٍ مرشت ثٌیجختپ‬
‫ثٰرسًث‪٬‬ی ‪ ،‬نٍ هه خً ى٭ٍشً ډېٌِپین ـٵجیٶ ٌیپ ‪ ،‬لٍ خی نَثکصٍ ثٌ یتج پتً ختو ثليٴتً‬
‫ټيؽً لربٌ کٍټٍ نً خً یې ى‪ ،‬لپٽً ځج ِجشً ثٌ ى‪ ،‬خً یی مٽګتٌٌ شتً ٌیتپ چتې هثِتې‬
‫ـٌکض خً نً کٌٍ ‪ ،‬چې هٌی شً مٍ ِپک لٽک ښکجًه ٍٔ ثٌ یج ٌثًل‪١‬ج ًٌشً ښکجًه ٍٔ‪،‬‬
‫هٌی شً خً لربه پً نَثکض ثٌ هًنً ټيؽً کٌٍ ثٌ څٌګنو ـٵجیٶ خً ًٌشً ٌثیٍ ‪ ،‬شٌڅٍ چتې‬
‫هٌی خی نَثکصٍ کړي نً ٌي‪.‬‬
‫هٌٰىجه پً ٌینج‪ ،‬ليً٘ هثچې ٔيیو میٌ٘تجـذ ‪ ‬م‪٩‬ٵتٍٻ ‪،‬ىٍښتیجً ثٌ ښتً‬
‫شٵٍث هثًه ِړی ٌ ‪٨ .‬دجهس خً یی ډېٌ ٍیجس کجٌه ‪ .‬پً ډېٌ ټږ ٌلض کې یی شٌ ٔپ‪ ،‬پنځً‬

‫‪480‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌیٕض پجًٌ پًٍې ٴٌثنکٌی‪ ،‬چې ټً ٍنوث څمً ٌٌس ـٱ‪ ٦‬کتړی ٌ‪ ،‬هللا ش‪٩‬تجټی هي ټتٍٻ‬
‫ٌګٌځٍي ‪.‬‬ ‫شکٽیٱٍنً ثٌ ٴٌخجنی ًٌشً ٴدٍ‬
‫ٔيجهس ‪:‬‬
‫هثِيٿ هالًې هټٍی مؽجىو ثٌهثِتيمٍ ثمتجًس هنٍمیتجټی مرشت‪ٔ ،‬تيیو مٍټتٍي‬
‫میٌثـموګپ ىجٔمٍ ؼيجهي کجًنجمٍثًٌثشٽٍنکٍ ثشٽٍټیٌَ پينٍنٍ چې هثِيٿ ثٌثٰ٭جنّصج‬
‫ههښمنجنٍ پً ِتًبګٍکې ث‪٬‬تَي ؼتٍړ کتړي ٌٌ ثٌشفمتپ یتې نٕتٍ کتٍالی ‪،‬هى٭تٍی پتً‬
‫کٌ‪٬‬یړنتٍ الِتٍنٍه ‪ ۸۳۴۹‬ىؽتٌي ٴمتٌي کتجٻ هٔت‪٩‬دج ثمل‪٥٩‬ت‪ ،‬میجٔتصٍ پتً ‪ ۱۳‬نیټتً‬
‫هؼم‪ ٍ٩‬پً مدجًکً ًٌځ هىؽٌس پً هیجًکې پً یٍه خَهالنً ـمٽتً کتې هٔتيجهس ټتٍړي‬
‫ثًٌِبې هًؼٍ شً ًٌِیو‪ .‬ثنجهلل ٌثنجثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫هٔيیو میٌ٘جـذ ؼنجٍه پً لپپ ثخجًٍ ټجټٍيب ټٍګٌ کې پً هثِې ـجٻ کې چٍ پتً‬
‫ًٍګٍنٍ مّٽانجنٍپکې پً ډیٌثليٗ ثٌ‪٨‬ٵیوس خٌلً ثلیّتصٍ ٌه ثهث ثٌخیتج هپتجهلٍثح‬
‫ٔجنً هکتيل هؼتجم‪ ٪‬ؼٍمتجس ( متَثً ) پتً ثنګتړ کتې هنٍمتٍړې ِتیمٍ هټتٍي ٌټتی هللا‬
‫) ًـمً هللا لٍثشً هٰن کړٻ ٍٔ‪.‬‬ ‫(میٌِیومفمو ٌ‬
‫ِپیڅيل ثًٌث هې ښتجهه ‪ ،‬ؼيتجهي کجًنتجمٍ هي ځينتوه ثٌهالًي مٕت‪٩‬ٽٍنً ٌي ‪،‬‬
‫ثمین‪.‬‬

‫❊❊❊‬

‫‪481‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د مزحٍم مٍلٍي سیذ محمذ حلاين ژٌنذ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۸۳۴۱‬ىؽٌي ٴمٌي کجٻ ه هًیمې میجٔصې پً ‪ ۱۱‬نیټً چې ه ‪ ۱۱۸۹‬میيهي کجٻ‬
‫ه ؼنًٍ ټً هٌىمې رسه خٌثخٌه ٌه ه ثِيمٍ ثمجًس یٍ ٌشٽتی ثٌ منٽتی ٔتم‪ ٚ‬مٍټتٍي‬
‫ه ـجؼٍ مي‬ ‫ه ثؼپ هث‪ ٍ٨‬شً ټدیک ٌٌثیً‪ .‬مٍټٍي ِیو مفمو ـٵج‬ ‫ِیو مفمو ـٵج‬
‫ټ‪٩‬پ مفمو ثلنو ٌٍی پً ٴٍٿ پاصٍ ‪/‬ثڅکَی پً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي کجٻ ه کنوىجً ٌالیض ه‬
‫ډنډ ٌټٍّثټۍ مٌخٍ‪ ٟ‬ښجً شً نږهې ِیمً مفٽً ؼجس کې ه ثڅکٌَ پً کيچً کې پً یتٍه‬
‫مصوین ثٌ ‪٨‬ٽمٍ لجنوث کې هنیج شً ًِبګې ٌ‪٬‬ړٌټې‪.‬‬
‫یتٍ پتً هینتٍ ٍهه کتړٌ‬ ‫نٍمٍړی چې ه لپپ ‪٨‬ج پيً مرش ٌٍی ٌ ټً کٍچنیٍث‬
‫پیپ ٌکړ‪ .‬پً کًٍ کې ټً ثخصوثیٍ ش‪٩‬ٽیاشٍ ًٌٌِصً یٍ پً ډیٌ کرش ‪٨‬مٌ ه ِیمې ټً یتٍه‬
‫شکړه ‪٨‬ج مٍټٍي الٻ مفمو ثلنو څمً چې ه مًٍ ټمٍث ههه نیکتً ىت‪ ،‬کیتوه ٍهه کتړه‬
‫پیپ کړه‪،‬ثٌ ټٍمړ کصجخٍ نً یٍ ٌټٍِصپ‪.‬‬
‫ه کمٍنیّصجنٍ ټً ثنٵيح ًٌٌِصً نٍمٍړي پً ‪٨‬ٽ‪ ،‬پّې ټً ِٱٌ ٌړثنوې پً کنوىجً‬
‫ښجً کې پً خیيخیٽٍ مّجؼوٌ کې ټً ‪٨‬ٽاء کٌثمتٍ څمتً هینتٍ ٍهه کتړې ٌکتړې ټکتً ه‬
‫کنوىجً ښجً ه ټٌګٍ ه ګنؾ پً ِیمً کې ثـمویً موًًِ‪،‬ه رشکض میٍې پً ِتیمً کتې‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دیو هللا ؼج ٘جـذ ثٌ مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪٩‬يل ٘جـذ‬ ‫ـمیوهللا ؼج ثلنوثٍهه‪ ،‬ظج‬
‫څمً یٍ څً مٍهه هینٍ ٍهه کړې ـج٘ٽې کړې ثٌ خیج ه‪٨‬ٽ‪ ،‬پً شيٓ ټً ىیتٍثهه ٌٌس ثٌ‬
‫هپجکّصج پً ًِب ښجً کٌثچٍ کې یٍ ه ههینٍ ‪٨‬ٽٍمٍ شف‪ٙ‬یپ پیپ کړ‪.‬‬
‫ټً ‪٨‬ٽ‪ ،‬رسه کمّجًي مینً‬
‫٘جـذ ه لپٽې ژخې ثٴٌثً هی چې ه ش‪٩‬ٽت‪ ،‬ثٌ ‪٠‬تجټدۍ پتً ميتجٻ متې ټتً‬ ‫ه ـٵج‬
‫کصجح ثٌ ِدٶ پٌشً پً خپ ىی يش ځج نً هی مرصٌٯ کړی‪ .‬ه نٍمٍړي نږهې ٴٌیدتج‬

‫‪482‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثٌ ه ‪٠‬جټدۍ مٽګٌي ى‪ ،‬ىموث لربه کتٍي چتې نٍمتٍړی ه ش‪٩‬ٽت‪ ،‬پتً ميتجٻ یتٍ ؼتوي ثٌ‬
‫لٍثًیکش ‪٠‬جټذ ٌ چې ـصی ه مجٍهیګٌ ثٌ مجښجٿ شٌ منځ یٍ ى‪ ،‬ډیٌ ځٽً م‪١‬جټ‪ ً٩‬کٍټً‪.‬‬
‫٘جـذ پً کٌثچۍ کې ټً څً ميجٻ هًُ ٌیٽٍ ًٌٌِصً ه خٽٍچّصج کٍیټې‬ ‫ـٵج‬
‫ښجً شً الړ ثٌه ٔجټوًې پً مٕيًٍه موًًِ م‪٥‬يٌثټ‪٩‬ٽٍٿ کې یٍ هثلٽً ٌثلیّصً پتً هې‬
‫موًًِ کې ټً هٌه کجټً ش‪٩‬ٽ‪ًٌٌِ ،‬صً یٍ ه کٍیټې پً یٍه خٽً مٕيًٍه موًًِ ثټؽجم‪٩‬تز‬
‫ثالِيمیز ثالرشٰیز کې ٍهه کړې پیپ کړې چې ه ٌٰث‪٬‬ض شٌ ميجټً یتٍ ‪ ۱‬کجټتً پٌټپّتې‬
‫پً هې موًًِ کې ٍهه کړٌ شً هٌثٿ ًٌکړ‪.‬‬
‫٘جـذ مجمج مي مفمو ـّین آلنو ٌثیٍ چې ـٵجنی ٘جـذ ټتً‬ ‫ه مٌـٍٿ ـٵج‬
‫ِدٶ رسه نجهًه مینً هًټٍهه‪ ،‬کًٍ یٍ پً کنوىجً کې ٌه چې کٍیټې شتً نتږهې هی‪ ،‬لتٍ‬
‫هه پً ‪٨‬ٽ‪ ،‬پّې ټً کجٻ ٍیجشً مّجٌٰي کٍټً ‪ ۸۴ .‬میجٔصې خ‪٩‬و خً کًٍ شً ِصنېوه‪ ،‬ثٌ چې‬
‫کٽً خً کًٍشً الړ نٍ ىٽصً یٍ ى‪ ،‬ټٍټً مٕ٭ٍال ټً ش‪٩‬ٽ‪ ،‬ثٌ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬رسه ٌه‪.‬‬
‫٘تجـذ پتً ث٘تيل‬ ‫ه ‪ ۸۱۱۳‬میيهي کجٻ پً ثکصٍخٌ کې ى٭تً ميتجٻ چتې ه ـٵتج‬
‫ټجټٍيب کنوىجً کې ه ‪٠‬جټدجنٍ ه شفٌیک پً نتٍٿ یتٍه نتٍي لٍځاتض رس ًثپًٍشتً کتړی‬
‫٘جـذ ه کٍیټې پً ثرشٰیً موًًِ کې ه ٘فجؿ ِصً ٌٌ ه ًٌٌِصیٍ ثـتجهیعٍ‬ ‫ٌ‪.‬ـٵج‬
‫ِم‪ ٪‬کٍټً ثٌ ه ش‪٩‬ٽ‪ ،‬ټً پړثٌه ٌٰث‪٬‬ض شً یٍ ځج ؼٍړثٌٌ‪.‬‬
‫ه ‪ ۸۱۱۳‬متیيهي کتتجٻ ه نتٍمرب پتتً هًیمتتً نیټتً چتتې ه ‪ ۸۴۱۴‬ملٌیتَ ه ‪٨‬ٵتتٌح ټتتً‬
‫هیجًټّمې رسه ِمٍ لًٍي‪ ،‬ى٭ً ًٌځ چتې ـٵتجنی ٘تجـذ ټتً هینتٍ ‪٨‬ٽٍمتٍ ه ٌٰث‪٬‬تض‬
‫هِصجً پً رس کجٌٌ ثٌ پً هې ٌیجړ ټٍی مٌثِ‪ً ،‬ثخٽتپ ٔتٍي ٌ‪ ،‬پتً کنتوىجً کتې ‪٠‬جټدتجنٍ ه‬
‫پنؽٍثیٍ‪،‬ډنډ ثٌ خٍټوک ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً ه کنوىجً ښجً پً لٍث ٍِٴیجس پیپ کتړي ٌ چتې‬
‫هٌه ًٌځې ًٌٌِصً هنٍمربپً پنځمً یٍ ه‪ ً٬‬ښجً ټً ؼګړه مجًٌٴٍمنوثنجنٍ څمً ٌنیٍ‪.‬‬
‫مٍټٍي ِیو مفمو ـٵجنی ٘جـذ ه ثـجهیعٍ ثؼجٍس نجمً ټتً ٌشتيل ثٌ مرشت ‪٨‬تج‬
‫ٔین ثخٍ‪٨‬دوهللا نًٍـدیذ ٍِثيت ٘جـذ څمً شٌالًِ کړه ثٌ ه ټٍی ‪٨‬ج ٔین ثټفویغ‬
‫‪٨‬دوثټد‪ٙ‬یٌ ٘جـذ پً ګډٌ مٕيًٌٍ ‪٨‬ٽاء کٌثمٍ یٍ پً رس ه ٰ‪ٝ‬یٽض پګړ ٌشړټً‪.‬‬

‫‪483‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هًی ًٌځې همً‬

‫٘تجـذ ټتً ٌٰث‪٬‬تض‬ ‫٘جـذ مجمتج متي مفمتو ـّتین ٌثیتٍ‪ :‬ه ـٵتج‬ ‫ه ـٵج‬
‫ًٌٌِصً چې کٽً مٍ ‪ٍ٬‬ښصپ کنوىجً ښجً شً ِصجنً ٍٔ نٍ چې خٍټوک شً ًث‪٬‬ٽتٍ الً خنتوه‬
‫رشٌ‪ ٧‬کړی ٌ‪،‬څً ځنډ ًٌٌِصً چې ‪٠‬جټدجنٍ ښتجً‬ ‫ٌه ځکً پً کنوىجً ښجً ‪٠‬جټدجنٍ ؼن‬
‫٘جـذ هًی ًٌځې پً کًٍ ٌکړې ثٌ پً څٽًٍمً ًٌځ خیتج‬ ‫ٌنیٍ کًٍ شً ِصجنً ٌٍٔ‪ ،‬ـٵج‬
‫ټً کًٍه الړ‪ .‬هث ځپ یٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ پً شفٌیک کې لومض پیپ کړ چې خیج شتٌ ى٭تً ٌلصتً‬
‫چې پً ىموې ثِيمٍ لٍځاض کې ه لومض پً ميجٻ یٍ لپتپ ًٌؿ ختجًي ش‪٩‬تجټی شتً‬
‫ٌِپجًه نٍمٍړی ه ثِيمٍ ثمجًس پً چٍکجټ کې پً لومض خٍلض پجشً ٍٔ‪.‬‬
‫مي مفمو ـّین ثلنو ٌثیٍ‪:‬ه ـٵجنی ٘جـذ ه ٌثټوې رشیٱتې ىمیٕتنی ثًمتج‬
‫٘تجـذ رسه پتً ګتډ ژٌنتو متې‬ ‫ىموث ٌ چې ټً لپپ مرش‪٘ ،‬جټق ثٌ رشیٲ ٌٍی ـٵج‬
‫ًثڅمً پً ‪٨‬ٽ‪ ،‬پّې مّجٌٰ ٍٔ ثٌ چې ټتً ‪٨‬ٽت‪ ،‬نتً‬ ‫شنوه نً ٍٔه مجشً‪ ،‬ټً ډیٌ کٍچنیٍث‬
‫ٰجً‪ ٍٔ ٫‬نٍ هًی ًٌځې خ‪٩‬و یٍ ه ‪٠‬جټدجنٍ پً شفٌیک کې لومض ثٌ ؼيجه پیپ کتړ ډیتٌ‬
‫ٌلض خً ټً کًٍه خيٌ ٌ شٌ څٍ پً ىموې الًه کې ـٶ شً ٌ٘پ ٍٔ‪.‬‬
‫پً ثِيمٍ ثمجًس کې لومصٍنً ثٌ مّؤټیصٍنً‬
‫٘جـذ ه ‪٠‬جټدجنٍ پً الُ ه‬ ‫ټکً ٌړثنوې چې ٌٌیپ ٍٔٻ مٍټٍي ِیو مفمو ـٵج‬
‫کنوىجً ښجً ټً نیٍټٍ ًٌٌِصً ټً مٵومٍ کّجنٍ څمً ٌ چې ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک‬
‫کې یٍ لومض پیپ کړ‪،‬نٍمٍړي لپٽً ٌ‪٤‬یٱً ه کنوىجً ه ث‪٠‬ي‪٨‬جشٍ ثٌ کٽصًٍ ټتً ًیجِتض‬
‫څمً پیپ کړه‪،‬ه کنوىجً ه ث‪٠‬ي‪٨‬جس ٌ کٽصًٍ ًیجِض چې پً شن‪٥‬یمٍ هًٌث کې ه ؼګړه‬
‫مجًٌ مٌکَ ثٌ ٌٰىنګٍ مفی‪ ٢‬یٍ ه چٌٍِ خٍی ثٌ ه ِګٌیټٍ پجشې ٍٔنٍ پً رس ثلیّتصی‬
‫٘جـذ پً ٔمٍٻ ه شفٌیک ه ٌٰىنګٍ ځٍثنجنٍ پً متټ یتٍ ځتپ‬ ‫ٌ‪ ،‬ه ِیو مفمو ـٵج‬
‫پً مٌکَ خوٻ ٍٔ‪.‬‬ ‫خیج ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬ثٌ ٌٰىن‬
‫‪٠‬جټدجنٍ چې ه ‪٨‬ٵٌح میجٔصې پً نیایٍ کې کنتوىجً ښتجً شتً هثلتپ ٔتٍي ٌ ټتږ‬
‫ٌلض ًٌٌِصً ی‪٩‬نٍ ه ىموې کجٻ پً ؼوي میجٔض کې یٍ نً یٍثٍې ه کنوىجً مٕيًٍه‬

‫‪484‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ًٌځپجڼً ‪٠‬ٽٍ‪ ٧‬ثٰ٭ج ټً چجپً ًث ٌثیّصً خٽکې ًثډیٍ یې ى‪٩ٰ ،‬جټً ثٌ ًٌپّې یٍ ه ليٰض‬
‫ثٌ کنوىجً مؽٽٍ ه چجپ ټړ ى‪ ،‬پیپ کړه‪.‬ه ‪٠‬ٽٍ‪ ٧‬ثٰ٭تج ًٌځپتجڼې ه ىا‪٬‬تً کتجٻ پتً‬
‫٘جـذ څٍ ټیکنې ى‪ ،‬لٍنوي هي ‪.‬‬ ‫ټٍمړنیٍ ګڼٍ کې ه مٌـٍٿ ـٵج‬
‫٘جـذ ًٌٌِتصً ه کنتوىجً ٌالیتض ه ث‪٠‬ي‪٨‬تجشٍ ثٌ کٽصتًٍ ًیجِتض‬ ‫مٌـٍٿ ـٵج‬
‫مٌِصیجٻ ثٌ څً مٍهه خ‪٩‬و ههې ًیجِض ًبتیْ ٌټجکتپ ٔتٍ‪ .‬چتې ه لپتپ مّتؤټیض پتً‬
‫ٌلض کې یې ه پجٿ ٌړ ٌٰىنګٍ لومجس ثنؽجٿ کړٻ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً الُ ه کجختپ ټتً ٰصفتې ًٌٌِتصً نٍمتٍړی ه خيٌنیتٍ چتجًٌ ه ٌٍثًس‬
‫ثهثًي مٌِصیجٻ ش‪٩‬ین ٍٔ‪ ،‬لٍ ټږ مٍهه خ‪٩‬و ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه چتجًٌ ه ثهثًې ه ټتٍی‬
‫ًیجِض ه ًبیْ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫څٌنګً چې ټً ‪٠‬جټدجنٍ ٌړثنوې پً پيٍمینتً کجختپ ثٌ ٌالیتجشٍ کتې ـکتٍمصٍ ثهثًي‬
‫ِیّص‪ ،‬خٕپړ ٰٽؾ ٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ًِبٌ کجًنجمٍ یٍه ى‪ ،‬ه ثهثًثشٍ ټً رسه ٰ‪٩‬تجټٍٻ ٌ‪ ،‬چتې‬
‫٘جـذ لومصٍنً ه یجهٌنې ٌړ هي ‪.‬‬ ‫پً هې خٌلً کې ه ؼنجح ـٵج‬
‫٘جـذ پً هې ثړه پً لپپ یتٍه یجهثٔتض کتې ټتیکيل ‪ :‬کٽتً چتې ه‬ ‫مٌـٍٿ ـٵج‬
‫مرشٴٍ ٌالیتجشٍ ه ٰصفتٍ ټتړ پیتپ ٔتٍه‪ ،‬همتي نًٍثټتوین شتٌثيب پتً مرشت ځتجنګړی‬
‫کمیّیٍ ٌټجکپ ٍٔ شٌڅٍ ه مٱصٍـً ِیمٍ ثهثًثس ٰ‪٩‬جٻ کړي هٌی ىتٌ ٌالیتض شتً پتً‬
‫رسه ه ى٭ً ٌالیض ثهثًي شٕکیپ ټجکً ثٌ ثهثًي ن‪٥‬جٿ یی ٰ‪٩‬جالٌٌ‪ ،‬هخیٽګې پً شٍګً‬ ‫ًٌش‬
‫پً ـیتغ ٌټجکتپ ٔتٍ‪،‬‬ ‫رسه ٔيیو مٍټٍي ثـّج هللا ثـّج ه ٌث‬ ‫ننګٌىجً شً پً ًٌش‬
‫ه‪ّ٬‬ې نًٍ ًبیّج ى‪ٌ ،‬ټجکپ ٍٔٻ‪ ،‬څٍ ًٌځې ًٌٌِصً چې کٽً مؽجىتوینٍ کجختپ ٌنیتٍ‪،‬‬
‫نٍپً کجخپ کې هچجًٌ ه کنًبٌٻ ټپجًه ټٍمړی ه ‪٨‬جټیٵوً ثمیٌثملؤمنین ټمٍث ٔپږ کّیَه‬
‫‪٨‬جټی ًشدً ًٍٔی ٌټجکپ ٍٔه ‪ًٌ ،‬پّې یې پتً کجختپ کتې هـکتٍمصٍ ثهثًثشتٍ ه ‪٨‬جؼينتً‬
‫ٰ‪٩‬جټیض ټپجًه ه کنوىجً ٌالیض ټٍٻ ًبیّتج پتً کجختپ کتې هلپٽتٍ ثړٌنتوٌ ٌٍثًشٍنتٍ ه‬
‫رسپٌِصٍ ٌٍیٌثنٍ پً ـیغ ٌټجکپ‪ ،‬پً هې شٍګً ه کجخپ ټً ٰصفې رسه ى‪ ،‬ميجٻ ـکٍمصٍ‬
‫چتجًٌ شتً‬ ‫ثهثًثس خې ټً کٍٿ ځنډ ثٌ لنډ څمً ٰ‪٩‬جٻ ٍٔٻ ثٌ لپپ ث٘يـٍ ثٌ ثنکٕتج‬
‫یٍ هٌثٿ ًٌکړ ‪.‬‬

‫‪485‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫نٍمٍړی ه چجًٌ ه ثهثًې ه ټٍی ًیجِض ه کجً پً ثړه ټیکتٍ‪ :‬ه ـکتٍمصٍ هٌه رسه‬
‫ِ‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمجًس پً ٌثکمنۍ کې ىت‪ ،‬ه چتجًٌ هثهثًې ًیجِتض ه ـکتٍمصٍ چتجًٌه‬
‫کنًبٌٻ ثٌ خًٌِۍ ه مٌکَ پً ـیغ ٰ‪٩‬جټیض کجٌٌ‪.‬ه ټٍټٍ ٌٍثًشٍنٍ‪ً ،‬یجِصٍنٍ ثٌ ٌالیتجشٍ‬
‫‪ٌ٨‬ثی‪،ٞ‬پیٕنيجهثس ثٌ ًثپًٌٍنً ټً ىموې الًې ًیجِض ثټًٍٍثء ثٌ هثمیٌثملؤمنین هًٰب‬
‫شً ًِیوٻ‪ .‬ه‪ً ً٬‬ثٍ ه مرششجخً ٌٰثمین‪ ،‬ىوثیجس ثٌ ثـکجٿ ى‪ ،‬ه چجًٌ هثهثًې ه ًیجِض‬
‫ټمٍث ټٍټٍ ٌٍثًشٍنٍ ثٌ ثړٌنوٌ مٌثؼ‪ ٍ٩‬شً ًٍِٻ کیوٻ‪.‬‬
‫څٌنګً چې ه چجًٌ هثهثًې ًبیْ ه کجخینٍ ‪٬‬ړیصٍح هًټٍه ثٌ هٌٍیٌثنتٍ ه ٔتًٍی‬
‫ه منيش مّؤټیض یٍ ى‪ ،‬هًټٍه‪ ،‬ىموث کجً ه ـکٍمصٍ چجًٌ پً ىاىنګتۍ ثٌ ٔتٱجٰیض‬
‫کې نًٍ ى‪ ،‬مٌِصنوٌی ٌثٴ‪ٍٔ ٪‬ی ٌ‪ ،‬هثِيمٍ ثمجًس ه ٌٍیٌثنٍ ٔتًٍث ىتٌه چيجًٔتندً‬
‫‪ٍ٬‬نډه هًټٍهه‪ ،‬شٌ ‪ٍ٬‬نډې ٌړثنوې ه ځجنګړي پيٌي ټمٍث ه ‪ٍ٬‬نډې ثؼنډث شٌشیذ کیوټً‪،‬‬
‫چې مؽٽْ خً ًٌخجنوې شٌرسه کیوه‪،‬ه ‪ٍ٬‬نډې ٰی‪ٙ‬ٽې چې کٽً پً پاصٍ ثٌ کٽتً پتً هًي‬
‫ټیکپ کیوټې‪،‬ه چجًٌ هثهثًې ه ًیجِض ټمتٍث ټٍټتٍ ثړٌنتوٌ مٌثؼ‪٩‬تٍ شتً ه ثؼتٌثء ټپتجًه‬
‫ثِصٍٻ کیوټې‪.‬‬
‫٘جـذ هچجًٌ ه ثهثًې ه ًیجِض ټً هنوې ًٌٌِتصً پتً ثِتيٿ ثختجهکې ه‬ ‫ـٵج‬
‫ثٰ٭جنّصج ه ِٱیٌ پً ـیغ ش‪٩‬ین ٍٔ لٍ څً ک‪ ،‬یٍ کجٻ ًٌٌِصً خیٌشً ه چجًٌ ه ثهثًې‬
‫ه ًبیْ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪ ،‬نٍمٍړی چې پتً ثهثًي ثمتًٌٍ کتې یتٍ ه پتجمٍړ ثِتص‪٩‬وثه‬
‫هًټٍه پً ثٰ٭جنّصج ه ثمٌیکجیجنٍ ه یٌ‪٬‬پ شٌ ميجټً پً ىموې ميمً هنوه پجشً ٔتٍ‪ ،‬چتې‬
‫ًٌرسه یٍ ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌٍیٌثنٍ ه ًٍٔی ه منيش پً ـیغ ى‪ ،‬هنوه ثؼٌثء کٍټً‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ټً یٌ‪٬‬پ نً ًٌٌِصً چې کٽتً پيٍمینتً ثٌ ه ىیتٍثه ټتٍی ښتجًٌنً ه‬
‫ِتیمٍ شتً لپتپ شٕتکیيس نٵتپ ثٌ پتً‬ ‫یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ټمٍث ثٔ٭جٻ ٍٔٻ ثٌ مؽجىوینٍ ث‪ٌ٠‬ث‬
‫کې‬ ‫٘جـذ ى‪ ،‬هنًٌٍ مؽجىوینٍ پً څن‬ ‫مّٽق ؼيجه یٍ الُ پًٍې کړ‪ ،‬مٌـٍٿ ـٵج‬
‫هؼيجهي خيیٌ پً خېي خېٽٍ ٔ‪٩‬دٍکې ټً ىی ًثٍ لومض نً من نتً ثړثٌه چتٍ خيلتٌه پتً‬
‫‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ یې ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه مٌِصیجٻ پً ـیغ هنتوه پیتپ‬
‫کړه‪.‬‬

‫‪486‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پً هې مٌـٽً کې نٍمٍړي پً پًٍه ثليٗ‪،‬ؼویض ثٌ شوخٌ رسه ه کٱٌي یٌ‪٬‬تپ پتً‬
‫ٌړثنوې ٌٰىنګٍ ثٌ نرشثيت ؼيجه شً لپپ ژٌنو ٌٴٲ کړ ثٌ ه ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه مرش‬
‫یٍ ه یٍه ممٽ‪ٰ ،ٚ‬توثکجً ثٌ پٌُکتجًه مٽګتٌي پتً ـیتغ ه‬ ‫ؼنجح مصٵٍ ٘جـذ شٌ څن‬
‫‪ٌ٬‬ح ه شدٽی٭جيت شٍپج ه هٰت‪ ٪‬کٍټتٍ ثٌ پتً ٌړثنتوې یتٍ ه ث‪٬‬یَنتجکې ؼيتجهي نرشتثيت‬
‫مدجًٍې ه ِنګٌٌنٍپً ٌهثنٍټٍ پیپ ٌکړ‪.‬‬
‫پً ثٰ٭جنّصج ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ ټکً څنګً چې پً پٍځٍ ټفج‪ ٣‬یٍ پٌثك ثیصيٯ شٌ ٔج‬
‫هًټٍه‪ ،‬شدٽی٭جيت خُ‪٩‬و یٍ ى‪ ،‬ىموٌمٌه پٌثك ثٌ پً مٵجختپ کتې یتٍ ه مؽجىتوینٍ نرشتثيت‬
‫ٰ‪٩‬جټیض ى‪ ،‬ه ـؽ‪ ،‬ثٌ مؤظٌیض ټً ثړلً هٌمٌه هٴیٶ ثٌ ث‪٬‬یَنجک ٌ چې ـصی هښمن یې‬
‫پً ځٍثکمنۍ ث‪ً٨‬بثٯ ٌکړ ثٌ ه مؽجىوینٍ ًِنیَ ٰ‪٩‬جټیض یٍ رسی‪ ٪‬ثٌ مؤظٌ ٌخجټً‪ .‬چتې‬
‫ههې ٌیجړمن م‪١‬دٍ‪٨‬جيت ِنګٌ یٍ شکړه ثٌ نً ِصړی‬ ‫ه نًٌٍ ګڼٍ ٴٽمٍ مؽجىوینٍ شٌڅن‬
‫٘جـذ ٌ چې ټً هللا ش‪٩‬جټی څمً ًٌشً ه ټٍټٍ لومصٍنٍ ه‬ ‫کیوٌنکی ‪٬‬جٍي مٌـٍٿ ـٵج‬
‫ٴدٍټیض لٍثِض کٌٍ‪.‬‬
‫٘جـذ ه مٽګٌٌ پً لج‪ ٌٌ٠‬کې‬ ‫مٌـٍٿ ـٵج‬
‫٘جـذ ه ډیٌ ٌلض مٽګٌی مٍټٍي ثمیٌ لج مصٵٍ ٘جـذ ٌثیٍ‪ :‬ـٵج‬ ‫ه ـ ٵج‬
‫٘جـذ یٍښً ځیٌک هینٍ ‪٨‬ج ٌٌ ‪ ،‬ؼيجه ثٌ ثِيمٍ ثمجًس رسه یې هٍړه ټً شٽتً مینتً‬
‫ثٌلٽٍٗ هًټٍه‪ .‬هثهثًي کجً پً ٍړه پًٍي ٌړشیج یې ټٌټً‪ ،‬ټً مٽګٌٌ رسه یتې ٌٰتج ثٌمینتً‬
‫ًیاصینٍ ٌه‪ ،‬پً ‪٨‬ميل کجًٌنٍ کې یې ښً ثخصکجً هًټٍه ثٌه‪٨‬جٿ ٌټْ پً هًه ختً هًهمتن‬
‫ثٌپً لٍښیٍ خً یې لٍٔفجټً ٌٌ‪.‬‬
‫٘جـذ هـٶ ٌیٽٍ‪ ،‬ـٶ هیو‪ ،‬ـٶ‬ ‫ه ثِيمٍ ثمجًس ٌیجنو ىخیق هللا مؽجىو‪ :‬ـٵج‬
‫منجً ٌٌ‪ ،‬کٽً خً ًې چې یٵین ٌٌ چتې هث الًه‬ ‫ثًٌیوټٍ‪ ،‬ـٶ منٽٍ ثٌ ـٶ ثٌِیوټٍ یٍ هن‬
‫ـٵً هه‪ ،‬ه ىٌ يش پً خوٻ کې ًې ى‪ ،‬ى٭ً مّیٌ نً پًٌاٍه‪ ،‬ه منجٍ‪٨‬جشٍ ثٌ مٕجؼٌٌ پً‬
‫ثړه ه ٌٰ‪ٙ‬ٽې پٌميجٻ خً ًې ـٶ شً کصپ‪ ،‬ه‪ٍ٘٬‬ې ثٌ لٱګج ټً ثمٽتً ټتً ـتٶ څمتً نٕتٍ‬
‫شیٌیوثی‪ ،‬ه ‪٨‬مٌ شٌ پجیً پً ـٶ پجشې ٍٔ ثٌ ټً ـٶ رسه مٽګٌی هـٶ پً الًه ټً ـتٶ رسه‬
‫ٌ٘پ ٍٔ‪.‬‬

‫‪487‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘تجـذ ختً‬ ‫ه ثِيمٍ ثمجًس ٌیجنو ٴجًي مفمو یٍِٲ ثـموي‪ :‬مٌـتٍٿ ـٵتج‬
‫خجًخجً ًثشً ٌیپ چٍ هکجً ټتً مٽګتٌٌ رسه چتٍ متٍ څتٍمٌه کٍښتش کیتږي نتًٍ ىت‪ ،‬پتً‬
‫٘میمیض کٍ پجشې ٔت ځکً ټیٌي ٌثټۍ ى٭ً څً هي چٍ ِصجٍِ پٌ کجًٌنٍ مّصٵیاع خو‬
‫شأظیٌ پٌې خجيس ثٌ هی خً همٽګٌٌ شٌ منځ پً هٌِصجنً ٰ‪ٝ‬ج ډیٌ ٍیجس لٍٔتفجټیوه ډیتٌ‬
‫ټً ٔيٌس ثٌ لٍهمنجیٍ نً ټٌې لوثی شً نیژهې یٍ ممٽ‪ ٚ‬ثنّج ٌ‪.‬‬
‫٘تجـذ رسه ټتً هې‬ ‫ټیکٍثٻ ثٌ ٔنٍنکی مٍټٍي ‪٨‬دوثټٌـی‪ ،‬ظجٴذ‪ :‬مٌـٍٿ ـٵتج‬
‫چې ټٍٻ ٌلض ًې ه یٍه ښً ثهثًي کجً پتٍه ثٌ شؽٌختً ټٌٌنکتٍ هیپٽٍمتجس پتً شٍګتً پتً‬
‫مّؤټیض کې شیٌ ٍٔی ٌ لٍ خیجًٍ ى‪ ،‬ىی کٽً لپپ ځج پٌلپٽٍ مٽګٌٌ خجنوې ټتٍړ نتً‬
‫ګجڼً خٽکې کٍښش یې کجٌه چې ه لپٽٍ کجًي مٽګٌٌ ټتً شؽٌختٍ ثٌ کتجًي پتٍىٍ څمتً‬
‫ثِصٱجهه ٌکړي‪.‬‬
‫هىیٍثه نجمصٍټیکٍثٻ مي ‪٨‬صیتٶ هللا ‪َ٨‬یتَي‪ :‬ىٌځتپ چتې ٍه ًٌرسه متن ٔتٍی یت‪،‬‬
‫ثٌژيب څمً خً هثِتې شٍ٘تیې ثٌ مؽتٌح‬ ‫هثليٴٍ ثٌهیجنض ه ه‪ ً٬‬ىّک منجً ټً لٍ‬
‫نکجس ټًٌٍٻ کیوٻ چې خجًٌ ٌکړا ٍمج ټپجًه خً ى٭تً ډیتٌ ٴیمصتٍ ظجخصیتوٻ ثٌهلتومض‬
‫چتې هثکتجً ثٌکجًنجمتً متج‬ ‫هرس‪٨‬ض خج‪٨‬غ خً ګٌځیوٻ ‪ ،‬ىیڅکٽً مج نً ٌٌ شٌې ثًٌیتو‬
‫کړي خٽکې ىٌڅً خً یې همٽګٌٌ هلومض ثٌىڅٍ مف‪ٍٙ‬ٻ ګڼپ ‪.‬‬
‫ژٌنو پتً ثړه ٌثیتٍ‪ :‬مٌـتٍٿ ـٵتج‬ ‫٘جـذ ًٌٌڼً ههه ه کًٍ‬ ‫ه مٌـٍٿ ـٵج‬
‫٘جـذ پً ٔميص ژٌنو کې ى‪٨ ،‬ؽیذ ‪٨‬جهثس هًټٍهٻ‪،‬ټتً چتج رسه یتٍ پتً لپګتج ثٌ‬
‫نً کٍټً‪ ،‬ډیٌ ځٽً هثِې ٍٔي چې یٍ څٍک خً شتٌې لپتً ٌ ثٌ‬ ‫ـّو کې ىیڅکٽً ِیج‬
‫ـّو خً یٍ ًٌرسه کجٌٌ مګٌ هی خً لپٽً کًٍ شً ًٌ‪٬‬ی‪ ،‬کً خً ى٭ً ځج شٌې پټ کړ نٍ‬
‫ه کًٍ ‪٬‬ړٌ شً خً یٍ ٌٌیپ چې ًٌٔتت پينتی ًثٌټتت ټتً ى٭تً رسه متې کتجً هی پتً هې‬
‫‪ٌ٠‬یٵً یٍ ىٌڅٍک هې شً مؽدًٌٍٻ چې ښً هٌِصٍ ًٌرسه ٌپج ‪.‬‬
‫لپٽٍ ًٌٌڼٍ شً یٍ ىمیًٕ هث شٍ٘یً ٌه چې ٘ٽً ًـمٍ ثٌ لپٽٍي خً ټً ىیهتج رسه‬
‫نً ٴ‪ ٪١‬کٍا‪ ،‬کً څٍک ىٌڅً هًرسه کٍي لٍ شجٍِ خً یٍثٍې ه یٍه هینٍ ث٘پ پً ـیتغ‬

‫‪488‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫٘ٽً ًـمٍ ثٌ لپٽٍي ًٌرسه پجټت‪.‬ه ٔيیوثنٍه کًٍنیٍ ثٌ یصیانٍ یٍ ډیٌ لیجٻ ِجشً‪ ،‬شٌ‬
‫لپٽً ًٌِ یٍ کٍمک ًٌرسه کجٌٌ‪.‬‬
‫متج (ههې کٌښتتٍ ټیکتتٍثٻ) ىت‪ ،‬ټتتً ـٵتتجنی ٘تجـذ رسه ثٌه کجټتتً نتتږهې مٽګٌشیتتج‬
‫هًټٍهټې هه چې نٍمٍړی مې ىمیًٕ ه ٔم‪ٙ‬یض پً ټفج‪ ٣‬ه یٍه مّص‪٩‬و ثنّج پً ـیغ‬
‫٘جـذ یٍ ًِب لٍی رشثٰض ثٌ ټٍړه ثليٴٍ ًٌیً ٌه‪،‬نٍمتٍړی‬ ‫هًک کړی هی‪ .‬ه ـٵج‬
‫هثهثًي ِٽّٽً مٌثشذ ټً ثړلً ٍمٍ مرش ٌ‪ ،‬مګٌه څٍ کٽنې مٽګٌشیج پً شٌڅ کې متې ټتً‬
‫نٍمٍړي ىیڅکٽً هثِې ٴٍٻ‪٩ٰ،‬پ یج چٽنو ـْ نً کتړ چتې ځتج ه نٍمتٍړي پتً نّتدض‬
‫ـٵیٌ یج شٌ ثمٌ النوې ـْ کړٿ‪.‬‬
‫نٍمٍړي پً ثهثًي مجـٍٻ کې ټً کجًکٌٍنکٍ رسه پً ثٰٵٍ ش‪٩‬جمپ خجًٌ هًټٍه‪ ،‬شؽٌخٍ‬
‫ظجخصً کړې چې پً ثهثًي مجـٍٻ کې ه ‪٨‬مٍهي ش‪٩‬جمپ پً نّدض ثٰٵتٍ چٽنتو پتً مٌثشدتٍ‬
‫ښً ثظٌ ټٌي‪،‬پً ثٰٵٍ چٽنو کې آمٌ لپٽٍ شٌالُ النوې کّجنٍ شً ه متأمًٍینٍ نتً خٽکتې ه‬
‫مٽګٌٌ پً ن‪ ٌ٥‬ګًٍي‪ٌٰ ،‬مج یٍ ه أمٌ نً خٽکې ه ثټصاُ پً ټيؽتً ٌي ثٌ ه مٽګٌشیتج یتٍ‬
‫مجـٍٻ یٍ ؼٍړ کړی ٌي‪ ،‬پً ث٘پ کې هث چٽنو ه ًٍِٻ هللا ‪ٌ٠ ‬یٵً هه‪،‬چې‬
‫لپپ شٌ الُ النوې کّج یٍ ث٘فجح ی‪٩‬نٍ مٽګٌي خٽپ‪،‬ټً ى٭ٍی رسه ش‪٩‬جمپ یتٍ خٕتپړ‬
‫ثليٴٍ ثٌ ٘میمیض څمً مجالمجٻ ٌ‪.‬‬ ‫‪٠‬د‪ ٍ٩‬ثٌ ه ټٍړٌ هینٍ ثنّج‬
‫٘جـذ ختپ ٘تٱض چتې ټتً ثمٽتً یتٍ نٍمتٍړی پتً ىتٌ چتج لتٍ‬ ‫ه مٌـٍٿ ـٵج‬
‫ټګېوه‪،‬لٍرشٌیٍ‪،‬ىمیٕنۍ مٍِکج ثٌ مینً نجک چٽنو ٌ‪،‬ىٌڅکٽتً یتٍ ‪ٍِ٬‬تً ثٌ ِتمض‬
‫ګیٌي نً کٍټً‪ ،‬ه شٌلٍ شؽٌخٍ ه ٍ‪ ، ،٬‬ټً پجمً ‪ًٍ٬‬ځٍټٍ ثٌ ىیٌٌټٍ چپ یٍ ٍهه ٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړي ه رشثٰض ثٌ ثليٴٍ کٌښٍ شً ىمیٕنی ش‪٩‬يو هًټٍه‪ ،‬ىیڅکٽً پتً ټیټتٍ ثٌ‬
‫ک‪ ،‬ثًٍښصً مٍ‪ٜ‬تٍ‪٨‬جشٍ نتً ‪٬‬ږېتوه‪ ،‬ىیڅکٽتً متې ه ‪ٜ‬وخجٍ ‪ِ،‬تیجټۍ‪،‬ثنصٵجٿ‪،‬ٴٍمپجټنې‪،‬‬
‫من‪١‬ٵً پٌِصۍ‪ ،‬شجٌېيل مجٌېيل ثٌ ه‪ّ٬‬ې نًٍ مدصيٻ ثٌ يب ثًٍښصً خفعٍنً ـصی پً ډیٌٌ‬
‫ل‪ٍٙ‬ت مؽجټٍّ کې ى‪ ،‬شٌې ٌثنً ًٌیوٻ‪.‬ه ګیٽتې‪ٔ ،‬تکجیض ثٌ ‪٬‬یدتض ‪٨‬تجهس یتٍ نتً‬
‫هًټٍه ثٌ شٌ ډیٌه ـوه یٍ پً ثٔمجٍ٘ خفغ نً کجٌٌ خٽکې پً مٍ‪٨ٍٜ‬جشٍ خً ‪٬‬ږېوه‪.‬‬

‫‪488‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌٰجس‬
‫٘جـذ چې ه لپٽٍ ؼيجهي ٌ‪٤‬جیٱٍ پً ميجٻ پً ِٱٌ خٍلض ٌ ه ‪ ۸۳۴۱‬ىت ٳ‬ ‫ـٵج‬
‫کجٻ ه ًخی‪ ٪‬ثالٌٻ پً ‪ ۱۱‬مً نیټً ه ٔندې پً ًٌځ یٍ ه ًٌپیاې نتجًٌ‪٬‬ۍ ټتً ثمٽتً لپتپ‬
‫ًٌؿ ـٵیٵٍ خجهثً ثٌ مٽک ثالًٌثؿ شً ٌِپجًه‪ .‬ثنج هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪ٍ٩‬‬
‫٘جـذ شٌ ٔج پنځً کرشث ًٌٌڼً ثٌ ثشً ٍثمن‬ ‫ه مٌـٍٿ مٍټٍي ِیو مفمو ـٵج‬
‫پجشً ٍٔٻ‪ ،‬چې هلل ثټفمو پً ټٍټٍ کې ههه ثظتجً ښتکجًه ثٌ ٍثمتن یتٍ پتً هینتٍ ٍهه کتړٌ‬
‫خٍلض هي‪.‬‬
‫٘جـذ ه ٌٰجس لرب پً ًِنیٍ ثٌ ټٍټنیٌَ ٔتدکٍ کتې پتً کمّتجًي خڼتً‬ ‫ه ـٵج‬
‫خوًګً ثٌ ډیٌٌ لٽکٍ ًٌخجنوې ه ـرسس ثٌ شّٽیض ټیکنتې ٌکتړې‪ ،‬ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫مرششجخً ټمٍث ى‪ ،‬ه نٍمٍړي پً ٌٰجس ًِمٍ ش‪َ٩‬یصٍ خیج نرش ٍٔ چې پً یٍه خٌلً کتې‬
‫یٍ ًث‪٬‬يل‪ :‬ه ثٰ٭جنّصج ه ثِيمٍ ثمجًس مرششجخً‪ ،‬ه ثِيمٍ ثمتجًس ًىتربي ٔتًٍی ثٌ‬
‫ٌٰىنګٍ کمیّیٍ ه ثِيمٍ ثمجًس ه ټٍټٍ منٍّخینٍ پً منجینوګۍ ه نٍمٍړي ه ٌٰتجس‬
‫ټً ثمٽً ه مٌـٍٿ کًٍنۍ شً ه ش‪َ٩‬یض ثٌ شّٽیض مٌثشذ ٌړثنوي کٍي‪.‬‬
‫٘جـذ لومصٍنً پً لپپ هًخجً کې ٴدٍٻ کړي‪،‬‬ ‫مص‪٩‬جٻ څاٍب هې ه ؼنجح ـٵج‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې ًٌشً پً هنیٍي ‪٨‬دجهثشٍ ثٌ ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ ټپجًه پً ٍ‪٬‬مٽٍ ِتصړیجٌٌ کجمتپ‬
‫کجمپ ثؼٌٌنً ًٌکړي ثٌ هللا ش‪٩‬جټی هې یٍ کًٍنۍ شً ٘ربؼمیپ ثٌ ن‪ ،٩‬ثټدتوٻ ًٌن‪ٙ‬تیذ‬
‫کړي‪ .‬آمین‬

‫❊❊❊‬

‫‪500‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مٍلٍي محمذ غامل کلیم ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۱۱۸۹‬میيهي کجٻ ه ؼنًٍ پً ٔپږمً نیټً ه ثٰ٭جنّصج ثِيمٍ ثمجًس ه لپٽٍ‬
‫ن‪٥‬جمٍ ؼيجهي کوًٌنٍ ټً منځً یٍ لًٍث ‪٬‬اصٽی ثٌ کجًنجمً ِجٍ مؽجىو ټً الًِ ًٌکړ‪.‬‬
‫ىٍ کې‪ ،‬مٍټٍي مفمتو ‪٨‬تج کٽتی‪ ،‬ى٭تً مؽجىتو ٌ چتې ټکتً څٌنګتً یتٍ چتې ه‬
‫ثٌ ممٽ‪ ٚ‬مؽجىو پً ـیغ ٔيٌس هًټٍه ىموثِې یتٍ‬ ‫مؽجىوینٍ شٌ م نځ ه یٍه ٌیجړ‬
‫پً کٱجًٌ ثٌ ه ـٶ پً هښمنجنٍ کې ى‪ٍ ،‬ړٌنً لٍړین کړي ٌ‪ ،‬هث چې مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج‬
‫څٍک ٌ؟ څٌنګً ژٌنو یٍ ٌکړ؟ ثٌ ه ثِيمٍ ن‪٥‬جٿ پً الًه کې یٍ کٍٿ ؼيجهي لومصٍنتً‬
‫ٌکړٻ ؟ پً ًثشٽٍنکٍ کٌښٍ کې یٍ ټٍِصٽی ٔت‪.‬‬
‫ٔيیو مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪،‬‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽتی‪ ،‬ه ‪ ۸۴۳۴‬ىتت ٓ کتجٻ پتً پرست کتې ه ٍثختپ ٌالیتض ه‬
‫نٍمې ِیمً کې ه کٍچیجنٍ پً یٍه کجټً کې هنیج شتً ًث‪٬‬تی‪ .‬ه‬ ‫ٌټٍّثټۍ پً ټنډ‬ ‫میَث‬
‫پيً نٍٿ یٍ مفمو ث٘٭ٌ ثٌ ه پاصنٍ ه ثنوړٌ ټً ٴدیٽې رسه یٍ ش‪٩‬ٽٶ هًټٍه‪.‬‬
‫مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬پً ک‪٨ ،‬مٌ کې ههینٍ ٍهه کړٌ ـ‪ٍٙ‬ٻ شتً متي ٌشړټتً‪ .‬ټتٍمړ‬
‫ٍهه کړې یٍ پً شجنوه ځٍثنۍ کې ه پجکّصج ه خٽٍچّصج پتً پاتین ِتیمً کتې شتٌرسه‬
‫ٌٍیٌِتصج‬ ‫کړې‪ًٌٌِ،‬صً ه هینٍ ش‪٩‬ٽیاشٍ ټپجًه ٴدجیيل ِتیمٍ شتً الړ ىٽصتً پتً ٔتا‬
‫٘جـذ پتً موًِتً مندت‪٪‬‬ ‫میٌثنٕجه کې ه ٌشيل ؼيجهي مرش مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ثټ‪٩‬ٽٍٿ کې ٔجمپ ثٌ هینٍ ٍهه کړٌ شً یٍ ثهثمً ًٌکړه‪.‬‬
‫موًِتً پتً ش‪٩‬ٽیمتٍ لتومض رسخیتٌه ه‬ ‫څٌنګً چې ه مٍټٍي ؼيٻ ثټوین ـٵج‬
‫ؼيجهي ٰکٌ موًًِ ى‪ٌ ،‬ه‪ ،‬مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬پً ىموې موًًِ کې پً ؼيتجهي‬

‫‪501‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شتتٌ مرشتت الن توې‬ ‫ٰکتتٌ ًٌٌٍٻ ٔتتٍ ثٌ ًٌٌِتتصً یتتٍ ه مٍټتتٍي ؼتتيٻ ثټتتوین ـٵتتج‬
‫هثٰ٭جنّصج پً ؼنٍح لصیځ لٍِض ثٌپکصیج کې ‪٨‬مي پً ؼيجه کتې خٌلتً ٌثلیّتصً ثٌ‬
‫ټٍمړنی ؼيجهي ِٱٌ یٍ ټً ىموې ځجیً پیپ کړ‪.‬‬
‫نٍمٍړی پً لٍِض کې ټً څً مٍهې ؼيجه ًٌٌِصً ٍثخپ شً ًث‪٬‬ی ثٌ پً لپٽً ِیمً‬
‫کې یٍ ه ٍثخپ ه میَث پً ٌټٍّثټۍ کې ه آمتٌ متي ‪ٌ٤‬یتٲ شتٌ ٴٍمجنتوه النتوې ه رسٌ‬
‫ټاکٌٌ ثٌ کمٍنیّصٍ ًژی‪ ،‬پٌ ‪ٜ‬و ؼيجه شً ثهثمً ًٌکړه‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬ټتً ؼيتجه رسه رسه لپتپ ههینتٍ ٍهه کتړٌ ِٽّتٽً ىت‪،‬‬
‫ش‪٩‬ٵیدٍټً‪،‬ه خٽٍچّصج پً ټًٍالیٍ‪ ،‬کٍیټً ثٌنًٌٍ ممصٽٱٍ ِیمٍ کې یٍ ټً هینٍ موثًِتٍ‬
‫هینٍ ش‪٩‬ٽی‪ ،‬شٌالًِ کړ‪ .‬نٍمٍړي ه کمٍنیّصٍ ن‪٥‬جٿ ه ِٵٍ‪ ٟ‬شٌ ٌلصً ىمیًٕ ؼيتجه شتً‬
‫ى‪ ،‬شٽٍ‪ ،‬لٍ هکًٍنۍ ؼګړې ثٌ شن‪٥‬ی‪ٔ ،‬جىۍ پً هًٌث کې یٍ ټٍټتً شٍؼتً یتٍثٍې هینتٍ‬
‫ٍهه کړٌ شً ًثٌګٌځٍټً‪.‬‬
‫نٍمٍړي لپٽً ههینٍ ٍهه کړٌ ِٽّٽً ه ثِيمٍ ثمجًس هٌثکمنۍ پً ميجٻ پجی شتً‬
‫ًٌٍِټً ثٌ ه پجکّصج پً مٌهث کې یٍ ټً مٕيًٍ ‪٨‬ج ٔین ثټفتویغ مٍټتٍي ـمتوهللا‬
‫ؼج هثؼٍی ٘جـذ څمً ه ثـجهیعٍ ثٌ ٌٰث‪٬‬ض ِنو شٌالًِ کړ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍ پً ثِيمٍ شفٌیک کې ٔمٍټیض ثٌ لومصٍنً‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬ى٭ً ٌلض ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً شفٌیک رسه مٽګٌی ٍٔ‪،‬چې هې‬
‫شفٌیک پً کنوىجً کې نٍی ‪٤‬يًٍ کتړی ٌ ثٌ ال ه کنتوىجً ښتجً ٌثک یتٍ نتً ٌ شٌالِتً‬
‫کړی‪ .‬نٍمٍړي ه ٍثخپ ٌالیض ه هثیهٍپج ٌټٍّثټۍ ه یٍه ډټګۍ مرش مٍټٍي ‪٨‬دوثټمجټٶ‬
‫شٌ مرش النوې پً هې ثِيمٍ شفٌیک کې لومض پیپ کتړ‪ ،‬پتً ګڼتٍ ؼګتړٌ کتې یتٍ‬
‫خٌلً ٌثلیّصً‪ ،‬ه کجخپ ټً ٰصفې ٌړثنوې ه ًٌهګٍ ٌالیض پً میتوث ِتیمً کتې ٍلمتی‬
‫ٍٔ لٍ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ٔٱجء ًٌکړه‪ .‬ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً یٍ ى‪ ،‬پً پتٌٌث ‪ ،‬کجپیّتج‬
‫ٌالیجشٍ کتې پتً ډیتٌی ؼنګٍنتٍ کتې ه یتٍه ممٽت‪ ٚ‬ثٌ م‪١‬یت‪٪‬‬ ‫ثٌ ه ثٰ٭جنّصج پً ٔا‬
‫مؽجىو پً ـیغ خٌلً ٌثلیّصً‪.‬‬

‫‪502‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫شٍنپ ټً الًې‬ ‫پً ‪ ۸۱۱۱‬میيهي کجٻ کې چې کٽً ه ‪٠‬جټدجنٍ یٍ ټٍی ټاکٌ ه ِجټن‬
‫ه ثٰ٭جنّصج ٔاٻ شً ٌثٌښض ه‪ ً٬‬ميجٻ مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ه ؼدپ ثټرستثػ پتً ِتیمً‬
‫کې ه ًٍٔثی ن‪٥‬جً ټمٍث ٌنیٍٻ ٍٔ ثٌ څٍ میجٔصې ًٌرسه خنوي پجشً ٍٔ‪.‬‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج چې ه ًٍٔثی ن‪٥‬جً ټً کٍٿ ٴٍمنوث رسه خنوي ٌ ه ى٭تً ًًٌٌ‬
‫ټً ثِيمٍ ثمجًس رسه خنوي ٌ‪ .‬ه‪ ً٬‬ٴٍمنوث مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج شً ٌٌیپ چې کً شً ٍمج‬
‫ًًٌٌ ًثليٗ کړې نٍ ٍه خً ى‪ ،‬شج ثٍثه کړٿ‪،‬مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ټتً یتٍه هًیمګتړي رسه‬
‫یٍځجی کجخپ شً ًثځٍ ثٌ ه ؼيجهي ل‪ ٢‬ٴٍمنوث شً ٌثیتٍ چتې هی پتً مرشتٌ‪ ٟ‬ډٌٻ ټتً‬
‫ٴٍمنوث ًًٌٌ خً ه ځج پً‬ ‫هښمن څمً ًث‪٬‬ٽی هی ثٌ ٌ‪٨‬وه یٍ ًٌرسه کړې چې ه پي‬
‫مٵجخپ کې ليٍ٘ي‪،‬نٍ کً ِصجٍِ لٍښً ٌي ى٭ً ه ٴٍمنوث ًًٌٌ ثٍثه کړی ثٌ کتً متٍ‬
‫لٍښً نً ٌي نٍ ٍه خً خیٌشً هښمن شً ًٌٔ‪.،‬‬
‫ه‪ ً٬‬ميجٻ پً ټٍمړیٍ کې هٴٍمنوث هًًٌٌ پً ليٍ٘ټٍ مٍثٰٵً ٌنً ٔتٍه نتٍ ځکتً‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج خیٌشً هښمن شً ه ًٌشٽٍ ثًثهه ٌکړه‪ ،‬لٍ ټتً ًٌثنیتوٌ ًٌٌِتصً یتٍ ه‬
‫مؽجىوینٍ مرشثنٍ پٌیکړه ٌکړه‪،‬ه ًٍٔثی ن‪٥‬جً هٴٍمنتوث ًًٌٌ یتٍ ثٍثه کتړ ثٌ مٍټتٍي‬
‫م فمو ‪٨‬ج ټً نیمې الًې خیٌشً ًثِصٍ ٍٔ‪ .‬چې ه‪ ً٬‬هښمن شً خیٌشً ه ًٌِتصنیوټٍ ثٌ‬
‫ـصی ټً هښمن رسه ٌ‪٨‬وه پجټپ ه نٍمٍړي یٍه کمّتجًي کجًنجمتً ٌه ثٌ ههې ٴتٌآ أمتٌ‬
‫ن٭و ثمصعجٻ ٌ چې هللا ش‪٩‬جټی پً ٌ‪٨‬وه ه ٌٰج پً ثړه ٌٰمجیٍ‪ ٌ :‬أٌٍٰث خجټ‪٩‬يو ث ثټ‪٩‬يو کتج‬
‫مّؤال‪ًٍِ ۴۳.‬ر ثالرسثء ‪ .‬شٌؼمً‪ :‬ثٌ پتً ‪٨‬يتو ٌٰتج ٌکتړا ه ‪٨‬يتو پتً ثړه پتً یٵتین رسه‬
‫پٍښصنً کیوٌنکې هه‪.‬‬
‫ه ثمٌیکج پً ليٯ ؼيجه‬
‫ټً کجخپ څمً ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ٌشٽٍ ثٌ ثمٌیکج ټً ـجکمیض ًٌٌِصً مٍټٍی مفمو ‪٨‬ج‬
‫ټً ى٭ٍ ټٍمړنیٍ مؽجىوینٍ څمً ٌ چې ټً څٍ شنٍ نًٌٍ مؽجىتوینٍ رسه پتً ګتډه یتٍ پتً‬
‫ٍثخپ ٌالیض کې ؼيجه پیپ کړ‪.‬ه ٍثخپ ٌالیض پً ٔجؼٍی ٌټٍّثټۍ کې نٍمٍړی ټً مٵومٍ‬
‫مؽجىوینٍ ٔمیٌٻ کیږي‪.‬‬

‫‪503‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج نږهې مٽګٌی مٍټٍي مفمو ثنًٍ ٌثیٍ‪ :‬ى٭ً ه پیپ ٌلض ډیٌ‬
‫ه ‪ٌ٬‬خض ثٌ شٖ الِۍ ٌلض ٌ‪ .‬ه مٍټٍي ٘جـذ ثٌ نًٌٍ ‪٠‬جټدجنٍکًٌٍنً ـکٍمض شييش‬
‫کړٻ ثٌ ٌِٽې یٍ شٌې یٌٍړې‪ .‬ـصی یٍ میپ ِيؿ ىت‪ ،‬نتً پیتوث کیوټتً‪ .‬مٍټتٍي مفمتو‬
‫‪٨‬ج ٍه ه ِیمې یٍه ٴٍمنوث شً ًٌٌټیږ چې یٍه میپ ِتيؿ ًثکړي‪،‬ى٭تً ًثشتً ٌٌیتپ‬
‫ٍٔ ثٌُ پً یٍه کئینکٍٯ نتً ًثټینګیتږي‪ .‬متج هث لتربه مٍټتٍي‬ ‫چې ټٍٻ ثمجًس ړن‬
‫مفمو ‪٨‬ج شً ٌکړه ى٭ً ٴّ‪ ،‬یجه کړ چې کً ټٍٻ مؽجىوین شّٽی‪ ،‬يش ى‪ ،‬ثًثٿ ختً نتً‬
‫کین‪ ،‬ثٌ کً پً شٖ الُ ى‪ٌ ،‬ي ؼيجه شً خً ثهثمً ًٌکړٿ‪.‬‬
‫مٍټٍي ‪٨‬دوثټفٽی‪ ،‬من‪ ًٍٙ‬چې ى٭ً ميجٻ ټٍمړنی ډټګۍ مرش ٌ ٌثیٍ‪ :‬پً پیپ کتې‬
‫ه مٍټتتٍي ٘تتجـذ ه مٽګتتٌٌ ټتتً ؼمٽتتې متتٍ هًی کّتتج ی‪٩‬نتتٍ مٍټتتٍي مفمتتو‬
‫‪٨‬ج ‪ٔ،‬يیوثِوهللا ؼمٕیو ثٌ ٍه ٌ چې ممٱٍ ؼيجهي کجًٌنً مٍ پیپ کړٻ‪ .‬ټتٍمړی متٍ‬
‫یٍثٍې پً ٔجؼٍی کې ٰ‪٩‬جټیض کجٌٌ ًٌٌِصً هثیهٍپج ‪،‬لجکٌث ثٌ ثً‪٬‬نوثح شتً متٍ ىت‪،‬‬
‫ٰ‪٩‬جټیض پٌثك کړ‪.‬نٍمٍړی ٌثیٍ ټً مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ٘جـذ رسه پً ګډه متٍ ‪ ۱۳‬میٽتً‬
‫ٌِٽً شٍٍی‪ ٪‬کړه ثٌ ځٍثنج مٍ ؼيجه شً شیجً کړٻ چې ًٌٌِتصً ههې ټتٍټې ډټګتی مرشت‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ٌټجکپ ٍٔ ثٌ شٕکیيس یٍ لًٍث پٌثك ٍٔٻ‪.‬‬
‫‪٨‬دوثټفٽی‪ ،‬من‪ ًٍٙ‬ه ىا‪ ٍ٬‬ټٍمړیٍ ِمصٍ ٔپٍ ثنځتًٍ هثِتې ًثشتً ٌړثنتوې کتړ‪:‬‬
‫ى٭ً ِمض ٌلض ٌ چج ټً ډثًه مؽجىو شً ٔپً نً ٍٔی ًٌکٍټی‪،‬مٍ خً ه خجٍثً ټً نجنٍثیٍ‬
‫ٌثلیّصې‪ ،‬ټً ځج رسه خً مٍ ‪ ٌٌ٬‬شً یٌٍړې ىٽصً خً مٍ یٍه ىٱصً ًٌخجنوې‬ ‫ډیٌې ډٌډ‬
‫ګٍٍثًه کٍټً‪ .‬ه ین ثٌ ګٌمۍ ټٍټې ٔتپې ختً متٍ پتً شتًٌٍ ‪٬‬تٌٌ کتې شتٌ آِتا النتوې‬
‫کٍټې‪،‬ـصی کٽً خً چې ډًٌ ین ٌ نٍ پً ًیګٍنٍ کې خً مٍ ه ٴرب ‪ٍ٬‬نوې ځجیٍنتً ًثشتً ژًٌ‬
‫خً مٍپً ځج ٌثړثٌٌ شٌ څٍ ه ٔپې ټً ِمض ین نً ًٌخجنوې ځج ٌِتجشٍ‪،‬ټً‬ ‫کړٻ ثٌ ًی‬
‫ډیٌ ین څمً هځینٍ مٽګٌٌ ًنګٍنٍ هثِې شًٍ ثٌښصٍ ٌٌ چې ٔنجلصً لٽکتٍ نتً پیژنتوٻ‬
‫ـصی ټً ټٍ ې ثٌ شنوې ځینٍ مٽګٌي يب ـًّ کیوٻ‪.‬‬
‫ٔیدٍ څمً مٍټٍي مفمو ‪٨‬تج ٘تجـذ ه یٌ‪٬‬ٽګتٌ کٱتٌ پتً‬ ‫ټً ىموثِې ثمصفج‬
‫ليٯ ؼيجه پیپ کړ‪،‬لٍ ټً نٍمٍړي رسه ه ټٍټٍ مؽجىوینٍ پً څیٌ ثټيٍ نرصتس مٽګتٌی‬

‫‪504‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٌ‪ .‬ډیٌ ًٍ یٍ مٽګٌي ث‪ٜ‬جًٰ ٍٔٻ‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی ‪٬‬نجب‪ ،‬پً الُ ًٌکړٻ‪،‬ه کجً ِجـً یٍ پٌثلً‬
‫ثٌ کنوىجً ٌالیجشٍ کې ى‪ ،‬ؼيتجهي‬ ‫ٍٔه‪ ،‬هٍثخپ پً ممصٽٱٍ ٌټٍّثټیٍ رسخیٌه یٍ پً ‪َ٬‬‬
‫لومض پیپ کړ‪ ،‬شٌهې چې پً ًٌٌِصیٍ کتې یتٍ ه لپٽتې مٌختٍ‪ ٟ‬ډټګتۍ ه مؽجىتوینٍ‬
‫ٔمیٌ شٌ ًٌٍ مّٽفٍ مؽجىوینٍ ًٌِیو‪.‬‬
‫ه ؼيجه پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې ه مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ټتً مٕتيًٌٍ ؼيتجهي خٌیتوٌنٍ‬
‫څمً یٍ ه ى٭ً ثیټجټٍي چجًٌثکٍ ٌژٻ ٌ چې ‪ٍ٬‬ښصپ یٍ ټً کنوىجًه کجختپ شتً پتً متٍټٌ‬
‫ِجیکپ الړ يش چې ه ٔجؼٍی ٌټٍّثټۍ ه خجًٍګج پً ِتیمً کتې هنٍمتٍړي پتً مرشت‬
‫مؽجىوینٍ ټً منځً یٌٍړ‪،‬چې هې خٌیو ى٭ً ٌلض پً ًِنیٍ کې یٍ ځپ خیج ه مؽجىوینٍ‬
‫ه مٍؼٍهیض لربٌنً شجٌهه کړٻ‪.‬‬
‫ًٌپّې ه نٍمٍړي پً مرش مؽجىوینٍ ه ثً‪٬‬نوثح ثمنیً ٴٍمنتوث ‪٨‬دوثملفمتو‬
‫رسه ټً مٽګٌٌ ه ِیجګَ خنو پً ِیمً کې پً یٍه کمین کې ټً منځً یٌٍړٻ ثٌ ًٌپّې پً‬
‫ټٍیً الًه ه شجٍي پً ِیمً کې ټً هښمن رسه ټٍټً ًٌځ ِمصً ؼګړه ٌٍٔه ثٌ پً هې ډٌٻ‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ ‪٨‬ٽنٍ ٔکپ ‪ًٍ٬‬ه کړ‪.‬‬
‫ه ؼيجه ټً ‪٨‬ٽنٍ کیوٌ ًٌٌِصً ه ټٍمړنیٍ کٽٍنٍ ى٭تً ټتٍی ‪٨‬مٽیتجس چتې مٍټتٍي‬
‫مفمو‪٨‬ج ٘جـذ ټً نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه پً کې خٌلٍثٻ ٌ‪ ،‬ه ثً‪٬‬نوثح ه ختج‪ ٫‬پٍِتصً‬
‫ه مٌکَ نیتٍٻ‪،‬ه ثً‪٬‬نتوثح ه ٌټّتٍثټۍ مٵتجٿ ثٌ ګڼتې‬ ‫ټً منځً ٌړٻ‪،‬ه لجکٌث ٌټٍّث‬
‫چتې پتً ټتٍمړي ځتپ ه‬ ‫پٍِصې نیٍٻ‪،‬ټً ثمٌیکجیجنٍ رسه پً ثً‪٬‬نوثح کتې ِتمض ؼنت‬
‫څمتً ه‬ ‫ثمٌیکجیجنٍ شٌ ټٍّ پًٍې مړي پجشً ثٌ څٽًٍ ټجنګٍنً ټتً منځتً الړٻ ثٌ ټتً ‪٬‬تَ‬
‫پً ِیمً کې ه‬ ‫ًث‪٬‬ٽې ٴٍې پً ٔج ٌبدٍٻ چې ه ؼجٌیو پً نٍٿ ىَثًه ٴٍمنوث یٍ ه لٌ‬
‫مٍټٍي مفمو‪٨‬ج ټمٍث پً مٍټٌ کې ِپًٍ پً ًثکټ ٌٌیٕصپ ٍٔ ثٌٌٌژٻ ٍٔ‪.‬‬
‫پً یجهٌ ‪٨‬م ٽیجشٍ رسخیٌه مٍټتٍي مفمتو ‪٨‬تج نتًٍ ىت‪ ،‬ګتڼ ‪٨‬مٽیتجس ثٌ ؼيتجهي‬
‫کجًنجمې رسشً ًٍِټې چې ه ټٍټٍ یجهٌٻ ههې ټیکنې شتٌ ـٍ٘تٽې ټتٍی کتجً هی‪،‬لتٍ پتً‬
‫مؽمٍ‪ ٧‬کې ٌیٽی ٍٔ چې نٍمتٍړی ه ٍثختپ ٌالیتض پتً ِت‪١‬فً یتٍ ټتً ِتًبٌ ثٌ پٌُکتجًه‬
‫مؽجىوینٍ څمً ٌ چې ډیٌ ٌلض یٍ پً ِنګٌٌ کې شیٌیوٌ‪ .‬پً شیٌٌ څٍثًټٍّ کٽٍنٍ کې‬

‫‪505‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫هنٍمٍړي ه ًٍ کّیَې ډټګۍ ‪ ۱۱۴‬شنً مؽجىوین ټً یٌ‪٬‬ٽګٌٌ رسه پً ِمصٍ ؼګتړٌ کتې‬
‫ٔيیوث ٍٔي‪،‬مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ٘جـذ پً ثمٌیکج ‪ٜ‬و ؼيجهکې هًی ځٽً ټپتٍ ٔتٍی‬
‫هی‪،‬نٍمٍړي ه ثمجًس پً شٕکیيشٍ کتې ه ٍثختپ ه ثً‪٬‬نتوثح‪ٔ ،‬يٌ٘ٱج‪ٔ،‬تٽمٌَ‪ ،‬نٍخيتجً‪،‬‬
‫ثٌ چٍپج ٌټٍّثټیٍ ن‪٥‬جمٍ مّؤټیصٍنً کړي ىموثًنګً ه ٍثختپ ه ٌالیصتٍ‬ ‫ٔینکۍ‪،‬میَث‬
‫کمیّیٍ ‪٬‬ړی ثٌ څً مٍهه یٍ ًبیْ ى‪ ،‬پجشً ٍٔی هی‪.‬‬
‫ه ٔيیومٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړو‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪ ،‬پً ټٍټً م‪٩‬نی یٍ ًښصینی‪ٰ،‬وثکجً ثٌ رسِپجًټی مؽجىتو‬
‫ثٌ ه هللا ش‪٩‬جټی ههین لجهٿ ٌ‪ .‬نٍمٍړی یٍ ًٌٍیوه ثٌ موًُ ‪٨‬ج ى‪ ٌ ،‬ه لپتپ کتًٍ ټتً‬
‫لٍث رسه یتٍ هٌه موًِتې یتٍه ه ىٽکتجنٍ ثٌ خٽتً ه نؽٍنتٍ شجِتیْ کتړې‪ ،‬چتې ِتٽګٍنً‬
‫مجٍٔمج ثٌ ټٍیج پً کې ٍهه کړې کٍي‪،‬پً هې رسخیٌه ه نٍمٍړي ث٘يل مٕ٭ٽً ه هللا پً‬
‫الًه کې مّٽق ؼيجه ٌ‪.‬‬
‫نٍمٍړی ټکً څٌنګً چې ه خيٌنیتٍ کتجٌٌٰ یٌ‪٬‬ٽګتٌٌ رسِتمصً هښتمن ٌ ه ى٭تٍی‬
‫ههثليل ګٍډثګیجنٍثٌ ؼجٍِِجنٍ پً ليٯ یٍ ىت‪ ،‬ؼتوي مٍٴتٲ هًټتٍه‪ .‬متي ثـمتوهللا‬
‫ٌظیتتٶ ٌثیتتٍ‪ :‬مٍټتتٍي ٘تتجـذ ختتً پتتً هې آیتتض ډیتتٌ ثِتتصوالٻ کتتجٌٌ چتتې ه ًِتتٍٻ هللا‬
‫‪ ‬ه ث٘فجخٍ ٘ٱض هث ٌ چې ثٔوثء ‪٨‬ٽی ثټکٱجً ًـاء خیني‪ .،‬ټً ىموې ثمٽً‬
‫لٍ نٍمٍړي ه کٱجًٌ ثٌ ه ى٭ٍی ه مٽګٌٌ پً ليٯ ټً ډیٌ ؼویض څمً کجً ثلیّتض ثٌ‬
‫ه نٍمٍړی ه ؼویض ټً ثمٽً ه ٍثخپ خً ډیٌٌ ِیمٍ کې ههښمن پٽٍیج ل‪ٍ٘ٙ‬ج ؼجٍِِج‬
‫ټً منځً الړٻ ثٌځینٍ یٍ ټً ِیمې شیاصې شً ثړٻ ٍٔٻ‪.‬‬
‫ٌظیٶ ٘جـذ ٌثیٍ چې ه خګٌثٿ پً ٍنوث کې ه شفٵیٶ پً ٌلض یٍ یتٍه ًٌځ ټتٍٻ‬
‫شفٵیٶ ه مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ٘جـذ پتً ثړه ًثڅمتً کتجٌٌ‪ ،‬چتې هث څٌنګتً ِتړی هی؟‬
‫چیٌې ثٌيس؟ څً ډٌٻ مٽګٌي ثٌ ثمکجنجس ًٌرسه هي ثٌ څٌنګً ‪٨‬مٽیجس کٍي؟‬

‫‪506‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ٔيیو مٍټتٍي ٘تجـذ یتٍ نتږهې مٽګتٌی یفیتی ٌثیتٍ چتې ه مٍټتٍي ٘تجـذ‬
‫ىمیٕنی م‪٩‬مٍٻ ه ٴٌثنکٌی‪ ،‬شيٌس ٌ چې کً خً یٍ ټْ هٴیٵې ٌٰ٘تض پیتوث کتړ ىت‪،‬‬
‫ٴٌثنکٌی‪ ،‬خً یٍ ًثٌثلیّض ثٌ شيٌس خً یٍ کجٌٌ‪.‬‬
‫ه ؼنیو پً نٍٿ مؽجىو ٌثیٍ چې ه ډیٌ شيٌس ټً ثمٽً خً ډیٌځٽً پً لٍح کې ىت‪،‬‬
‫هي‪،‬پتً‬ ‫ه نٍمٍړي پً ژخً ه ٴٌثنکٌی‪ ،‬آیصٍنً شيٌس کیوٻ چې پً لپٽً یٍ شٌې ثًٌیو‬
‫شيٌس رسخیٌه هشيؽو ملٍنځ ى‪ ،‬ههه هثِې م‪٩‬مٍٻ چې پً ىٌڅٍمٌه ِمض ـجټض کتې‬
‫یٍ ى‪ ،‬نً ٴ‪ٝ‬جء کجٌٌ‪.‬‬
‫ه ٔيیو مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج ٘جـذ مٌِصیجٻ ثٌ ه ډیتٌ ٌلتض مٽګتٌی نٵیتذ هللا‬
‫مٵی‪ ،‬ه نٍمٍړي ه ٔم‪ٙ‬یض پً ثړه ٌثیٍ‪ :‬پتً مٍټتٍي ٘تجـذ کتې ه یتٍه ښتً متؤمن ثٌ‬
‫م‪٩‬یجًي مؽجىو ټٍٻ ٘ٱجس مٍؼٍه ٌ لٍ څٽًٍ ٘ٱجس یٍ هثِې شتٌ نتًٌٍ ښتکجًه ثٌ شتٌ‬
‫ملٌ ًٌښجنً ٌ چې ـصی هښمن یٍ ى‪ٔ ،‬جیو ًِبګې ًٌخجنوې پټې نً کړي‪.‬‬
‫م ٍټٍي ٘جـذ ثنصيجًٍ ‪٬‬یٌيت ٌ ثٌ هللا ش‪٩‬جټی ًٌشً ټتٍی ٍړه ثٌ ه ؼګتړې پتً ډګتٌ‬
‫کې ه ظدجس شٍٰیٶ ًٌن‪ٙ‬یذ کړی ٌ‪.‬خٽً هثچې ښً شٵٍث یٍ هًټٍهه ٍمتج ًٌرسه ه مٽګٌشیتج‬
‫هٌٌټْ کجټً ٌٍٔٻ ډیٌې ٔپې مٍ یٍځجی کړې لٍ ٍمج نً یجهیږي چتې کٍمتً ٔتپً یتٍ‬
‫شيؽو پٌې ثیای ٌي‪.‬هًی‪ ،‬هثچې ه لپٽٍ ثمیٌثنٍ پً ث‪٠‬ج‪٨‬ض کې لًٍث ؼتوي ٌ‪،‬پتً ىتی‬
‫ٌؼً یٍ هرش‪ ٍ٨‬ثمیٌ ټً ث‪٠‬ج‪٨‬ض څمً ‪٬‬جړه نً ‪٬‬ړٌټً ثٌ څٽًٍٿ هثچې شٍث‪ ٪ٜ‬یٍ هًټتٍهه‪،‬‬
‫ټً کرب ثٌ ٔيٌس څمً ًٍ نٱٌس کیوه هث یٍ ٍړه ‪ٍ٬‬ښصپ چتې ه لتوثی ههیتن لتومض‬
‫ٌکړي ثٌنٍٿ یې پټ پجشً يش‪ .‬منجیٖ ثٌ ځج م‪ٌ١‬ؿ کٍٻ یٍ لٍښ نً ٌ‪.‬‬
‫ه ٰجًٌٳ پً نٍٿ مؽجىو ٌثیٍ چې ه ٍلمیصتٍح پتً ٔتپٍ کتې مٍټتٍي ٘تجـذ ټتً‬
‫ٔپې ٌې ثٌ‬ ‫مجرسه یٍځجی پً مٍټٌِجیکپ ګٌځیوه‪ ،‬یٍه ٔپً چې ه پرس ټٍمړ خجًث‬
‫ِمض ین ٌ ه ٔجؼٍی ه کٌشٍ پً ِیمً کې ٍمج ثٌ مٍټٍي ٘جـذ پً ‪٬‬تٌٌ کتې ٔتپً ٌه‪،‬‬
‫نیمً ٔپً مې کړپ کړٌپ شٌ ‪ٍ ٍٔ ٍ٬‬ه ٌثًل‪١‬ج ٍٔٿ چې ىّتې نتً ثمٌیکجیتج ًث‪٬‬تيل‬
‫ٌي‪ .‬لٍ چې کصپ مې مٍټٍي ٘جـذ چې ٍلمٍ ى‪ ٌ ،‬پً خجًث ثٌ یمً ىٍث کې پجڅیوټی‬
‫ه ‪ٌ٬‬ه پً ِړٌ ثٌخٍ یٍ ثٌهُ کړی ثٌ ه شيؽو پً ملجنځً ٌالړ هی‪.‬‬

‫‪507‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه نٍمٍړي ه مٽګٌٌ پً ٌینج ه مٍټٍي ٘جـذ خپ ٘ٱض هث ٌ چې ه ؼا‪٨‬ض ملتٍنځ‬

‫یٍ ىیڅکٽً نً پٌیاٍه‪،‬ـصی کً هٌه کّج خً ى‪ ،ٌ ،‬نٍمٍړي خً مٽګٌٌ شً ٌیتپ چتې یتٍ‬
‫‪٠‬جټذ ثٌ یٍ ثمٍ مؽجىو پً مٍټٌِجیکپ رسه مٽګٌي کیږا ثٌ ه ؼا‪٨‬ض ملٍنځ ىیڅکٽتً‬
‫مً پٌیږها‪.‬‬
‫ٔيجهس‬
‫مٍټٍي مفمو ‪٨‬ج کٽی‪  ،‬چې خیجخیج ههښمن ټً چجپٍ ثٌ خٌیتوٌنٍ څمتً هللا‬
‫ش‪٩‬جټی ًٌشً نؽجس ًٌکړ پً پجی کې هثؼیٌ هښمن پً یٍه نجځٍثمنٌهثنتً ثٌ خَهالنتً خٌیتو‬
‫کې ه ‪ ۱۱۸۹‬میيهي کجٻ ه ؼنًٍ میجٔصې پتً ٔتپږمً نیټتً ه پجکّتصج ه خٽٍچّتصج‬
‫ثیجټض پً کهي‪ِ ٫‬یمً کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬‬
‫چې پً ؼنجًه کې یٍ ټّګٍنً ًٍه ميجؼٌینٍ‪ ،‬مؽجىتوینٍ ثٌ ‪٨‬تجمٍ مؤمنتجنٍ ګتډٌ‬
‫هًټٍه‪.‬‬
‫ًٌؿ هي یٍ ښجه ثٌ یجه هیٍ یې شپ ٌي‪.‬‬
‫ًـمً هللا ش‪٩‬جټی‬

‫❊❊❊‬

‫‪508‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫د شيیذ مال غتذالسالم ةزیايل ژٌنذ اٌ کارنامٍ تً کتنً‬

‫ټیکنً ‪ :‬ٴجًي ِ‪٩‬یو‬
‫ه ‪ ۸۴۱۱‬ىؽٌي ٔميس کجٻ ه ـٍس ه میجٔصې پً ثٌبً نیټً هثِتيمٍ ثمتجًس یتٍ‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ خٌیجټی ه ثمٌیکجیٍ‬ ‫ټٍړ ًشدً ثٌ مي‪ ،‬ؼيجهي مرش ثٌ ه کنوٍ ٌالیض ٌث‬
‫خې پیٽٍټً ثټٍشکې پً خٌیو کې ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِېو‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ههې ٍمجنې یٍ ټً ًِبٌ ؼيجهي ٔم‪ٙ‬یصٍنٍ څمً ٌ چې ه لپپ ‪٨‬متٌ‬
‫ډیٌه خٌلً یې ټٍمړی ه ّٰجه پٌ ليٯ ثٌ ًٌٌِصً ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پتً لتيٯ پتً ؼيتجه‬
‫کې رصٯ کړې ٌه‪ .‬ه نٍمٍړي ٔيجهس پً پٌثلً کهً ‪٬‬ربګٍنٍنً هًټٍهٻ‪ ،‬پتً هې رسخیتٌه‬
‫چې ثِيمٍ ثمجًس یې ه ٔيجهس پً منجِدض ځجنګړې ث‪٨‬يمیتً ٘تجهًه کتړه‪ ،‬پتً ټتٍټنیٌَ‬
‫ًِنیٍ کې ډًٌې مٵجټې ثٌ ش‪َ٩‬یصٍ ټیکنې یې پً ثړه نرش ٍٔې ثٌ پً ټٍٻ کنوٍ رسخیٌه یتې‬
‫پً ممصٽٱٍ ِیمٍ کې ٰجشفې ٌثلیّصپ ٍٔې‪ .‬هښمن ه نٍمٍړي ه ٔيجهس پتً ثړه پتً ټتٍړه‬
‫کهً ث‪٤‬يجًثس ٌکړٻ‪،‬چې پً هې ټړ کې ثرشٯ ‪٬‬نٍ ه ـٍس پتً نيمتً ه رسشیتٌٌ ه ًٌځتې‬
‫منجنځن٭ٍنډې شً پً ٌینج کې ه نٍمٍړي یجهٌنً ٌکړه ثٌ ى٭ً یتې ه ‪٠‬جټدتجنٍ یتٍ ميت‪ ،‬مرشت‬
‫ٌخجټً ثٌ ًٌپّې ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ مرش ؼ ثٻ نیکٍټّن ى‪ ،‬پً هې ثړه ث‪٤‬يجًثس ٌکتړٻ‬
‫ثٌ ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ٔيجهس یې لپٽً یٍه ټٍیً الِصً ًثٌړنً ٌخٽٽً‪.‬‬
‫پً ًثشٽٍنکٍ کٌښٍ کې ه ؼيجه ثٌ مدجًٍې ه الًې ه هې نً ِصړي کیوٌنکٍ ثٌ ثشتپ‬
‫‪٬‬جٍي پً کجًنجمٍ خجنوې ًڼج ثچٌٍ ثٌ ه ٔيیو مي ‪٨‬دوثټّتيٿ ثلنتو ه ٔم‪ٙ‬تیض پتً ثړه‬
‫نجٌیٽې لج‪ٌ٠‬ې هًشً ٌړثنوې کٌٍ‪.‬‬
‫ٔتيیو متي ‪٨‬دوثټّتتيٿ خٌیتجټی‪ :‬متي ‪٨‬دوثټّتتيٿ ه مفمتو رسًٌ ٌٍی پتتً ‪۸۴۱۱‬‬
‫ىؽٌي ٔميس کجٻ کې ه کنوٍ ٌالیض ه هٔض ثًچٍ ٌټٍّثټۍ پً رسٌٰثٍ شېپً کيل کې‬
‫پً یٍه ‪ٌ٬‬یدً ثٌ مصوینً کًٍنۍ کې هنیج شً ًث‪٬‬ی‪.‬نٍمٍړی ال ه ‪٨‬مٌ پً ټٍمړیٍ کٽٍنٍ کې‬

‫‪508‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ثًٌ‬ ‫ٌ چې پً ثٰ٭جنّصج ه ًٌٍٔي ښکیيک ټمٍث یٌ‪٬‬پ ٌٍٔ ثٌ پتً ىیتٍثه کتې ه ؼنت‬
‫ٌټګېو‪ .‬ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو کًٍنۍ ى‪ ،‬ه نًٌٍ مٽیٍنٍنٍ ثٰ٭جنجنٍ پً ٔج ه ىؽٌس الً‬
‫ٌنیٍټً‪،‬ه ىیٍثه ټً ٔاٻ کنوٍ څمً خیج پً ؼنٍح کتې ه پجکّتصج شتٌ رسـتو پتًٍې ه‬
‫ىؽتتٌس ه ِتتمصٍ پړثٌٌنتتٍ ټتتً ٌىٽتتٍ ًٌٌِتتصً ه هٌی کتتًٍنۍ ه خٽٍچّتتصج ه ځنګتتپ‬
‫کې ځجی پٌ ځجی ٍٔه‪.‬‬ ‫پیٌ‪٨‬ٽیَي پً ِیمً کې ه ميجؼٌینٍ پً یٍه میٕض ‪٬‬ج‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ىموټصً ه ىؽٌس پً مجـٍٻ کې ًث ًِب ٍٔ‪ ،‬ثخصوثیٍ ‪٨‬رصتي‬
‫ثٌ ًٌپّې هینٍ ٍهه کړې یې ٌکړې ثٌ ه یٍه ممصجٍ ‪٠‬جټذ پً ـیغ یتې ه ‪٨‬ٽت‪ِ ،‬تٱٌ شتً‬
‫مي ٌشړټً‪ .‬لٍ ال یې ه ‪٨‬ٽ‪ ،‬پً ـ‪ٍٙ‬ٻ ثًمج نً ٌ لصٽی چې پً ثٰ٭جنّصج کې ه ّٰتجه ثٌ‬
‫پٌ ‪ٜ‬و ه ‪٠‬جټدجنٍ ثِيمٍ شفٌیک پجڅٍ ٌکړ‪ .‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو لپٽتې ٍهه‬ ‫ګډٌډ‬
‫کې چې ثیٽً یې پٌ من ه یٌې آظتجً ښتکجًه‬ ‫کړې پً نیایٍ پٌېاٍهې ثٌ پً شجنوه ځٍث‬
‫ٍٔي ٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ ټً ثِيمٍ شفٌیک رسه ٌ٘پ ٍٔ‪.‬‬
‫ه ‪٠‬جټدجنٍپً ثِيمٍ شفٌیک کې ه ٌٰه پً ـیغ‬
‫مٍټٍي مفمو ًـی‪ٌ ،‬ثیٍ‪ :‬ى٭تً ٌلتض چتې ‪٠‬جټدتجنٍ کنتوىجً ثٌ ه ىٽمنتو مٌکتَ‬
‫ٌټّتٍثټیٍ مٍِتی کتي ثٌ کؽکتې ټپتجًه یتې‬ ‫ټاکٌګجه نیٍټې ٌه لتٍ ه ىٽمنتو ه ٔتا‬
‫شٕکیيس کٍٻ‪.‬پً ىا‪ٌ ً٬‬لض کې مې پً ټتٍمړي ځتپ متي ‪٨‬دوثټّتيٿ ٌټیتو چتې پتً‬
‫کنوىجً کې ټً ‪٠‬جټدجنٍ رسه پً شٕکیپ کتې ٌ ثٌ خیتج ه ىٽمنتو مٍِتی کتي شتً الړٻ‪.‬متي‬
‫ټتٍمړي کٽٍنتً ٌٌ ه ؼيتجه ډیتٌ مینتً ٌثٻ ٌ‪ .‬نٍمتٍړي‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ چې هث یتې ه ځتٍث‬
‫هثِيمٍ شفٌیک پً ؼيجهي شٕکیيشٍ کې ه مٍټٍي ‪٨‬دوثټ‪٩‬يل ٘جـذ پً ډټګتۍ کتې ٌ‬
‫چې ه ىٽمنو ټً ش‪ٙ‬ٱیې ًٌٌِصً میوث ښجً‪ ،‬ټً ى٭ً ځجیً‪ ،‬هټٍګٌ ‪٨‬ینک شً الړ‪ًٌ ،‬پّتې‬
‫یې څً مٍهه ه کجخپ ؼنٍح شً ه ًیٕمًٌٍ پً ِیمً کې پتً ؼيتجهي ټیکتٍ کتې ٌ‪٤‬یٱتً‬
‫ثؼٌثء کړه ثٌ خیج ه میوث ښجً ه کٍه ٴٌ‪ ٫‬پً ‪٨‬يٴً کې شٌ ى٭ً ٌلصً پً ؼيجهي لومض‬
‫خٍلض ٌ چې کجخپ ه ثِيمٍ ثمجًس ه مؽجىوینٍ پً الُ ٰصفً ٍٔ‪.‬‬
‫ه کجخپ ټً ٰصفې ًٌٌِصً ه هٌی ډټګۍ ټٍمړ ه لیٌلتجنې کٍشتپ شتً نتږهې پتً‬
‫ل‪ٍ١‬نتٍ شتً الړٻ چتې متي‬ ‫ٔپجړِمً ٌٰٴً کتې ځتجی پتٌ ځتجی ٌه ًٌٌِتصً ه ه ٔتا‬

‫‪510‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ ى‪ًٌ ،‬رسه ىمیًٕ ه ٴٌه خج‪ ٫‬ثٌ کٽکج پً هٰج‪ ٍ٨‬ل‪ٍ١‬نتٍ کتې ٌ‪ .‬ه ٔتا‬
‫هٌى‪ ،‬ځيل ٰصفې ًٌٌِصً چې کٽً ؼدپ ثټرسثػ ثٌ ګٽديجً ٌنیٍٻ ٍٔٻ ثٌ ه ‪٠‬جټدجنٍ لت‪٢‬‬
‫ِیمً کې ٌ‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ى‪ ،‬ىموټصتً ؼيتجهي‬ ‫ه پنؽٕیٌ پً لٍټً هثال ِن‬
‫ٌ‪٤‬یٱً رسشً ًٍِټً چې ىموټصً پً یٍه ِمصً ‪ٌ٬‬نۍ ِیمً کې ه ؼګړې پً ميجٻ ټپٍ ثٌ‬
‫ه ‪٨‬يػ ټپجًه ټً ِیمې ثنصٵجٻ ٍٔ‪.‬‬
‫ل‪ ٢‬شً ًث‪٬‬ی ثٌ خیج چې کٽً ه‬ ‫ټً ٘فض یجيب ًٌٌِصً نٍمٍړی یٍ ځپ خیج ه ٔا‬
‫٘ٱفجشٍ ه ‪٨‬مٍمٍ ٰصفې پً ټړ کې ه ِمنګجنٍ ٌالیض ٌنیٍٻ ٍٔ نٍمٍړی ټً لپٽٍ‬ ‫ٔا‬
‫مٽګٌٌ رسه ِمنګج شً الړ‪ ،‬ه ثمٌیکج شٌ یٌ‪٬‬پ ثشتً میجٔتصې ٌړثنتوې ټتً ِتمنګج څمتً‬
‫هٌی پٽممٌي شً شدویپ ٍٔٻ ثٌ خیج شٌ پجیً ىموټصً ٌ چې ه ؼيجهي نٍخض شیٌٌټتٍ ټپتجًه‬
‫خً ه شمجً ؼنګٍ ل‪ٍ١‬نٍ شً ى‪ ،‬شٽٍ‪.‬پً پٽممٌي کې ه ٌ‪٤‬یٱې پً ميجٻ یتې څتً ٌلتض ه‬
‫آمٌ کٕٲ پً ـیغ ى‪٤ٌ ،‬یٱً شٌرسه کړه‪ .‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو خیتج شتٌ ى٭تً ٌلصتً پتً‬
‫ٔاٻ کې ٌ چې ثمٌیکجیجنٍ پً ثٰ٭جنّصج یٌ‪٬‬پ ٌکړ‪.‬‬
‫ه کنوٍ مفجرصه ثٌ ه ٔرب‪٬‬ج ٍنوث‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ى‪ ،‬ه ًٍګٍنٍ نًٌٍ مؽجىوینٍ رسه ه ثمٌیکجیٍ یٌ‪٬‬پ پً ميجٻ‬
‫پً کنوٍ کې مفجرصه ٍٔ‪ ،‬ى٭تً ٌلتض چتې هٌی ټتً ىتٌې لتٍث کيخنتو ٌ ثٌ ټتً پجِتً‬
‫مٌـٽتً ٌه‪ ،‬ه نٍمتٍړي ځینتٍ مٽګتٌٌ ه‬ ‫ًٌخجنوې ‪٤‬جملجنً مبدجً رشٌ‪ِ ٌ ٧‬مصً ثمصفج‬
‫ٔميص ًثخ‪ ٍ١‬ټً الًې ټً مفجرصې ه ځج ثیّصٽٍ کٍښش ٌکتړ ثٌ هه شتً ىت‪ ،‬ىموثِتې‬
‫ٌٌیپ ٍٔٻ‪ .‬مګٌ هه خً ٌیپ ٍه څٌنګً هث هٌمٌه ه ډیتٌ ٌلتض مٽګتٌي ثٌ نجخٽتوه ميتجؼٌ‬
‫مؽجىوین ىموثِې یٍثٍې پٌیږهٿ ثٌ ه لپپ ژٌنو خچ کٍټٍ ىڅً ٌکړٿ‪ .‬رسه ټً هې چتې‬
‫کنوٍ ههه ث٘يل ٌ‪٠‬ن ٌ ثٌ پً ډیٌه ثِتجنۍ یتې کتٍالی ٔتٍثی لپتپ ځتج ههٌِتص‪ ،‬ټتً‬
‫ٔتیدٍ کتې ه‬ ‫کجنصی ٌ ثٌ ٍنوث څمً خچ کړي‪ ،‬مګٌ مي ‪٨‬دوثټّيٿ پً ىا‪ ٍ٬‬ثمصفتج‬
‫لپٽٍ مٽګٌٌ رسه ٌٰج ٌپجټتٽً ثٌ یٍثٍې یې ىا‪ ً٬‬الًه ‪ًٍ٬‬ه کړه چې مؽجىتوینٍ ًٌخجنتوې‬
‫‪٨‬مٍمٍ ِي ثٌ شٍثٰٶ کړی ٌ‪.‬‬

‫‪511‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ه ًٍګٍنٍ مؽجىوینٍ رسه یٍځجی ه یٍه شٍثٰٶ ټتً ممتې ه متَثً پتً‬
‫لٍث ًٌث ٍٔ‪ ،‬مګٌ ‪٬‬وثً هٌِص‪ ،‬ټً هٌی رسه ‪٬‬وً ٌکتړ‪ ،‬ى٭تٍی شتً ه الًې ًٌکٍټتٍ پتً‬
‫ځجی یې هٌی پً کجنصی ٌنٍ کې ٌثچٍٻ چې پً هې کتې ًٍګٍنتٍ مؽجىتوین ٔتيیوث ثٌ‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ پً هثِې ـجٻ کې چې ه کجنصی ډیٌی مٽګٌي یې ٔيیوث ٍٔي ٌ پً خې‬
‫ىٍښً ـجټض کې ټً کجنصی څمً ژٌنوی ًث ٌثیّصپ ٍٔ‪.‬‬
‫ًٌٌِصً نٍمٍړي ثشً میجٔصې پً ٔرب‪٬‬ج کې ههٌِص‪ ،‬پً ى٭تً ٍنتوث کتې شېتٌې‬
‫مفدْ خٽپ کیوه‪،‬مي مفمو ًـتی‪ ،‬ثلنتو‬ ‫کړې چې ه ٌـٕض ثٌ ‪٤‬ٽ‪ ،‬ټً ثړلً یٍ معج‬
‫چې ه‪ٌ ً٬‬لض یې ه نٍمٍړي پً ًثليٍ٘ټٍ کې ډیٌې ىڅې کړي هي‪ٌ ،‬ثیې چې ختجاللٌه‬
‫مٍ مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو هپیٍّ پً مٵجخپ کې ههٌِص‪ ،‬ټً ٍنوث څمً ًثلٍٔی کړٌ مګٌ‬
‫کٽً چې ټً ٍنوث څمً ًثٌٌس مجشً یې ټٍمړ لربه هث ٌه چې شً لٍ هټصً یتٍ څتً خٽتو‬
‫ٍٔی یې ثٌ ه خنویجنٍ ه ًثليٍ٘ټٍ هًک هً م‪٩‬ٽتٍمیږي‪ ،‬هټصتً ډیتٌ خیهتجًه مؽجىتوین‬
‫خنویج هي ٍمج مًٍٕه هث هه چې شً ىموټصً پجشً ًٔ‪ٍ ،‬ه ځ‪ ،‬ثٌپتً ىتٌه ‪ٌ٠‬یٵتً چتې ٌي‬
‫پیّې هًشً پیوث کٍٿ ثٌ ًثټیږٿ شٌ څٍ هث نًٍ مؽجىوین ى‪ً ،‬ثليٗ يش‪.‬‬
‫ه ثمٌیکجیجنٍ پً ليٯ ه ؼيجه خیج پیپ‬
‫ه ٔرب‪٬‬ج ټً مفدْ څمً ټً ًثلي٘یوٌ ًٌٌِصً نٍمٍړی ه ثٰ٭جنّصج ؼنٍح شً‬
‫الړ‪،‬ىٽصً یې څً مٍهه پً لپٽً پمٍثنۍ ډټګۍ کې ٰ‪٩‬جټیتض ٌکتړ ثٌ ًٌٌِتصً ه ثِتيمٍ‬
‫ثمجًس پً شٕکیپ کې مّصٵٽً ډټګۍ ًٌشً من‪ًٍ٥‬ه کړثی ٍٔه ثٌ لپٽً مي ‪٨‬دوثټّيٿ یې‬
‫همرش پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽً کې چې هکنوىجً پً ِپین خٍټوک‪ ،‬م‪٩‬تٌٌٯ ثٌ نتًٌٍ ِتیمٍ کتې ه‬
‫ٔيیو ـجٰ‪٨ ٦‬دوثټٌـی‪٘ ،‬جـذ ټمٍث ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس پیپ ٍٔي ٌٌ‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ى‪،‬‬
‫ًٌرسه ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ شً شٽٍ‪ ،‬نٍمٍړي پً م‪ٌٌ٩‬ٯ‪ ،‬ثً‪ّ٬‬ج ثٌ ٍثخپ ِیمٍ کې پً ټٍمړنیٍ‬
‫ؼيجهي ‪٨‬مٽیجشٍ کې رشکض ٌکړ ثٌ کٽً چتې مؽجىتوینٍ ه کنوىجًپتً پنؽتٍثیٍ ثٌ ژړ‬
‫کې ‪٨‬مٽیجس پیپ کړٻ ى‪ ،‬نٍمٍړی څٍ ځٽً پجٔمٍٻ شً الړ ثٌ پً ؼيجهي خٌیوٌنٍ کې یتې‬
‫خٌلً ٌثلیّصً‪.‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو چې ه ؼيجه ِمض ٍٔٳ ثٌ ؼيخً یتې هًټتٍهه ثٌ ه‬

‫‪512‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کٱٌي یٌ‪٬‬پ پً مٵجخپ کې مّٽق ؼيجه یې لپٽً ٌٰی‪ ًٝ‬خٽٽتً‪،‬چې ىتٌ ځتجی ختً ؼيتجهي‬
‫‪٨‬مٽیجس ګٌٿ ٌ ځج خً یې ًٌ ًِجٌه پً هې ټړ کې نٍمٍړي ه ٔيیو ٴجًي ٰی‪ ٞ‬مفمتو‬
‫ِؽجه‪ٔ ،‬يیو مي ٔيَثهه ثلنو ثٌ ګڼٍ نًٌٍ ؼيجهي ٴٍمنوثنجنٍ رسه ه ىیٍثه پً ؼنتٍيب‬
‫ٌالیجشٍ کې پً ‪٨‬مٽیجشٍ کې رشکض ٌکړ‪.‬‬
‫ه ‪ ۱۱۱۳‬میيهي کجٻ پً ًٌٌِصیٍ کې متي ‪٨‬دوثټّتيٿ آلنتو ه ثِتيمٍ ثمتجًس ه‬
‫مرششجخً ټمٍث ه کنوٍ ٌالیض ه مٌِصیجٻ پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪،‬نٍمٍړی ټً یٍه ختپ مٽګتٌي‬
‫ٔيیو ميؼجنج ثلنو رسه کنوٍشً الړ‪ ،‬هث ٌلض پتً کنتوٍ کتې ه ؼيتجهي ‪٨‬مٽیتجشٍکٍٿ‬
‫څٌک نً ٌ‪.‬هٌی پً ‪٨‬يل ثخجه کې ه مي‪٬‬جٍي کًٍ شً ًٌ‪٬‬ٽپ ى٭ً ًٌرسه مٽګٌی ٔتٍ ثٌ پتً‬
‫پیپ کې یې پً کنوٍ کې ه مّجؼوٌ ټً ثمجمجنٍ رسه ټیوٻ کصتپ پیتپ کتړٻ ثٌ لٽتک یتې‬
‫ؼيجه شً ه‪ٍ٨‬س کړٻ‪ .‬ټږ مٍهه ًٌٌِصً مي ‪٨‬دوثټّيٿ ه کنوٍ ٌالیض ه ؼيجهي مّتؤٻ‬
‫پً ـیغ ش‪٩‬ین ٍٔ‪.‬‬
‫ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ شٌمرش النوې پً کنوٍ کې ټٍمړی لٱیً ؼيجهي کجًٌنتً پیتپ‬
‫ٍٔٻ‪ًٌٌِ،‬صً کٌثً کٌثً ؼيجهي کجًٌنً ‪٨‬ٽنٍ ٍٔٻ ثٌ ه‪ ۱۱۱۹‬میيهي کجٻ شٌ پجیً پتًٍې‬
‫ه کنوٍ ټٍټٍ ٌټٍّثټیٍ شً ؼيجهي ‪٨‬مٽیجس پٌثك ٍٔي ٌٌ‪،‬ټً هې ًٌٌِصً پتً کنتوٍ کتې‬
‫پٌټپّې ؼيجهي ٌ‪٩ٜ‬یض پً کمٍ ثٌ کیٲ ټفج‪ ٣‬هښً کیوٌ پً ـجٻ کې ٌ‪ ،‬ثګٌ کً ‪۱۱۱۱‬‬
‫ٿ ثٌ ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کٽٍنً ى‪ ،‬پً کنوٍ کې هؼيجهي خٌیجٌٌ ټً ثړلً يب ِجًي ٌٌ ‪ ،‬لٍ پً ‪۱۱۱۱‬‬
‫کجٻ کې ؼيجه هًٌځنیٍ ‪٨‬مٽیجشٍ ټً ثړلً لًٍث ميت‪ ،‬پیرشتٰض ٌکتړ ‪ ،‬پتً هې کتجٻ کتې‬
‫یٍثٍې هى٭ٍ ًثپًٌٍنٍ ټً ممې چې ًِا نرش ٔتٍي هي مؽجىتوینٍ پتً کنتوٍ کتې ‪۸۱۹‬‬
‫خیيخیپ ‪٨‬مٽیجس رسشً ًٌِتٍٻ ‪ ،‬چتې پتً کًٍنیتٍ رسشیتٌٌ رسخیتٌه یتې خيٌنیتٍ ؼٌمنتٍ‬
‫‪ّ٨‬کٌٌ شً ى‪ ،‬هًنً مٌګ ژٌخٽً ټً ځج رسه هًټٍهه‪ .‬پً هې کجٻ ټً ميمٍ خٌیوٌنٍ څمتً‬
‫هثملج پً چجنّٽٌه ( ثنګیي مٌکپ ) ثٌ هٰج‪ٌٍ ٧‬یٌ خجنتوې همؽجىتوینٍ خٌیتو ٌ کٽتً چتې‬
‫ى٭ٍی کنوٍ شً هلپٽٍ رسشیٌٌ هټیوٌ ټپجًه ًث‪٬‬يل ٌٌ پً هې خٌیو کتې ه‪٬‬تً هٌه ثملتج‬
‫ٍیج رسخیٌه هښتمن شتً منٱتٍ ًٌث‬ ‫رسشیٌٌ شً یې پً ځج‬ ‫مرشث خچ ٍٔٻ لٍ ثملج‬
‫پجیٽې ى‪ ،‬هًټٍهټې ‪.‬‬

‫‪513‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ‪ ۱۱۱۱‬ٿ کجٻ پً پرس کې ى٭ً ميجٻ چې ؼٌمنٍ یٌ‪٬‬ٽګٌٌ ‪ّ٨‬کٌٌ پً چيتجًهًه‬

‫کې ‪٨‬مٽیجس پیپ کړي ٌٌ ثٌ مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه مؽجىوینٍ مرشي پً ‪٬‬جړه هًټٍهه ټً‬
‫ثالمجًه ٌیذ پجڼې رسه پً یٍه مٌکً کې یې ه ى٭ً ميجٻ ؼيجهي ٌ‪ٜ‬ت‪٩‬یض هثِتې ثنځتًٍ‬
‫کړی((پً چجًهًه کې ‪ ۸۸‬ګٌٌپٍنً ټٌٌ چې پً ىٌګٌٌپ کې ټً ‪۸۱‬خیج شٌ‪۱۱‬مؽجىوین ٔصً‪،‬‬
‫هټٍټٍمؽجىوینٍٔمېٌ ټتً ‪ ۱۱۱‬ثٌړي ‪ .‬هثلتٍ ٍمتٍنږ ى٭تً مؽجىتوین هي چتې ىٌٌلتض‬
‫ههښمن مٵجخٽې شً آمجهه ٌي نًٍ ه‪٨‬جٿ ثٌټْ پً منځ کې مٍنږ خیمٍ ډېٌ ميشړي ټٌٌچې‬
‫هرضًٌس پً ٌلض کې ًٌخجنوې ‪٬‬ږکٍالی ٔتٍ‪ .‬څتًٌٍځې ٌړثنتوې ؼٌمنتٍ ځٍثکٍنتً ه‬
‫الِپٍڅٍ پٍټیٍّ ثٌ ثًهٌ پً ګډٌ چې نږهې ‪ ۸۱۱‬ټجنګٍنتً ثٌپتٍځٍ ٌِتجی‪ًٌ ٢‬رسه ٌٌ‪،‬ه‬
‫‪٨‬مٽیجشٍپً مٍلً هچجًهًې ٌټٍّثټۍ شً ًث‪٬‬ٽپ‪ .‬هټصً یٍه ټٍیً هښتصً هه پتً هې کتې یتې‬
‫ٌثړٌٻ مؽجىوینٍههې ټپجًه چې کٽیٍشً ېې ههثلٽېوٌممً یتې ٌنیيست ټتً ٌړثنتوې یتې‬
‫ًٌشً کمینٍنً ثًٌیمٍس کنًبٌٻ مجینٍنً ثمجهه کړي ٌٌ‪ .‬ؼٌمنٍ یٌ‪٬‬ٽګتٌ ټتٍمړی ه‪٨‬تین‬
‫ثملؽٌ ِیمې شً ًثهثلپ ٍٔٻ چې مؽجىوینٍ ًٌخجنوې خٌیو ٌکړ پً څٍِج‪٨‬صً ؼګړه کې‬
‫‪۴‬ؼٌمنٍ ټجنګٍنً پً ًثکټٍ ٌټګېوٻ ثٌثًٌیې ٌثلیّض ثٌٍیجس ٔمېٌ ِپجًه رسشیٌي یتې‬
‫ٌٌژٻ ٍٔٻ‪ .‬پً ىمو‪ًٌ ً٬‬ځ هٌی هخجٍٍِِپً لٍث ى‪ ،‬پٌجهه رسشیٌي ًثمجًٓ کتړٻ چتې‬
‫کيل شً ههثلٽېوٌ پً ٌلض پً نږهې خج‪٬‬هٍکې همؽجىوینٍپً کمین کې ٌټٍېوٻ‪ٍ .‬متٍنږ‬
‫مٽګتتٌي کیّتتً کتتٍي چتتې ‪ ۱‬شنتتً ؼٌمنیتتج یتتې ٌټیتتوٻ چتتې پتتً ټتتٍمړي خٌیتتو کتتې‬
‫همٌمیٍلًٍثک ٍٔٻ‪ .‬ههې ًٌځې پً پجی کې ههٌی ټجنګٍنٍهِتؽجنیٍپً لٍثممتً ٌکتړه‬
‫ىٽصً ى‪ ،‬مؽجىوین ًٌشً ثمجهه ٌٌ هټصتً پتً ؼګتړه ثٌ ه مجینٍنٍپتً ثنٱؽتجًٌنٍکې ههٌی‬
‫‪۳‬ټجنګٍنً ټً منځً الړٻ ثٌهرس هًٌنوٍیج ى‪ًٌٌ ،‬ثٌښض‪.‬‬
‫ه ‪٨‬مٽیجشٍپً هٌىمً ًٌځ ه چجًهًې ه رسک خجال پتً لتٍث هٌی ـٌکتض ٌکتړ هټصتً‬
‫پً مجین ٌلتٍس چتې ِتپجًه رسشیتٌي یتې ٌٌژٻ‬ ‫همیٌٔین پً ِیمً کې ههٌی یٍټجن‬
‫ٍٔٻ‪ .‬ټً هې پېاې ٔېدً ًٌٌِصً هٴٌیً ٰصجؿ پً ِیمً کې هٌی همؽجىوینٍټتً کمتین‬
‫رس ه ممجمن ٍٔٻ چې پتً ِتمصً ؼګتړه کتې ههښتمن ‪۱‬ټجنګٍنتً ٌٌیٕتصپ ٔتٍٻ خیجپتً‬
‫ى‪ ،‬ټً منځً الړ ټنډه هثچې پً هې ‪ًٌ۱‬ځٍکې هٌی پتً پٽتً‬ ‫میٌٔین کې ههٌی خپ ټجن‬

‫‪514‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫پّې شٍګً همؽجىوینٍشٌخٌیوٌنٍالنوې ٌٌ چې پً یجهٌ ټٍټٍپیاٍ کې ًٌشتً هرس هًٌنتو‬

‫ٍیج ٌثٌښض ه هٌی ه مړٌ ثٌ ټپیجنٍ ه ثنصٵجٻ ټپجًه پً خیجخیجڅٌلکې ًث‪٬‬ٽې پً پتجی کتې‬
‫هٌی ثړٍٔٻ چې ه‪٨‬مٽیجشٍپجی ث‪٨‬ي کړي ثٌخېٌشً هکنوٍ هښجًپً لٍثهلپٽٍٴٌثًګجٌٌپتً‬
‫لٍثٌشاصېوٻ )‬
‫ه ىموې کجٻ پً ًٌٌِصیٍ کې مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پجکّصج شً ه ِتٱٌ پتً ميتجٻ‬
‫پتتً ثکتتٍړه لټتتک کتتې ه پجکّتتصج ه ثِتتصمدجًثيت ثهثًې ټمتتٍث ٌنیتتٍٻ ٔتتٍٻ ثٌ خیتتج پتتً‬
‫پیاًٍ‪،‬کٌثچٍ ثٌ ثِيٿ ثخجه کې څً ک‪ ،‬څٽًٍکجټً خنوي ٌ‪ .‬ه ٍنوث هث مٌـٽً ه نٍمتٍړي‬
‫ټپجًه ه ٘رب‪ ،‬م‪ٙ‬یدض ګجټ ٽٍ ثٌ ًیج‪ٜ‬ض یتٍ ‪٠‬يیتٍ مٌـٽتً ٌه‪ ،‬نٍمتٍړي ختً ٌیتپ چتې ه‬
‫پجکّصج پً ٍنوث کې یې ٘فیق ثټدمجًي‪٘،‬فیق ثملّتٽ‪ِ ،،‬تنن شٌمتيی‪ ،‬شٱّتیٌ ثختن‬
‫کعیٌ ثٌ ه ثټدوثیز ٌ ثټنيجیً پً ٔمٍٻ ګڼ نًٍ کصجخٍنً ټکٍ پً ټکٍ م‪١‬جټ‪ ً٩‬کړي هي‪ .‬مي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو کً څً ى‪ ،‬هینتٍ ِتدٵٍنً یتې ټتږ ٌیتيل ٌ مګتٌ ه پٌثلتې م‪١‬تجټ‪٩‬ې ثٌ‬
‫ىىجنض ټً ثمٽً ه ډیٌ ښً ‪٨‬ٽ‪ ،‬څاٍب ٌ‪.‬‬
‫پً کنوٍکې ه مّؤټیض هٌىمً مٌـٽً‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو چې کٽً ټً ٍنوث څمً ًث ليٗ ٍٔ ټٍمړی ټنډه مٍهه ه خٽن‬
‫ثٌ ه یٍه م‪ّ٩‬کٌ ه مّؤٻ پً ـیغ مٵًٌ ٍٔ مګٌ ًٌٌِصً یٍ ځپ خیج ه کنوٍ‬ ‫ٌالیض ٌث‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ‪.‬‬ ‫ٌالیض ه ٌث‬
‫کنوٍ هث ميجٻ ه ـکٍمصٍ ‪ّ٨‬کٌٌ ثٌ پً لجٗ ډٌٻ ثًخکیتجنٍ شتٌ شّتٽ‪ ٢‬النتوې ٌ‪.‬‬
‫ِتیمٍ کتې‬ ‫مؽجىوینٍ پً ثکځٌ ِیمٍ کې ممٱٍ ٔصٍ هًټٍه‪ ،‬پً کٽیٍ ثٌ ټٍټٍ ث‪٠‬تٌث‬
‫ثًخکیجنٍ ثٌ ځجیٍ ټٍپکٍ مٽیٍٕ پٍِصې ؼٍړې کړې ٌې‪ .‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پتً کنتوٍ‬
‫ٌالیض کې ههٌى‪ ،‬مّؤټیض ټً پیپ رسه ِ‪ ،‬ه ثًخکیجنٍ ه ټ٭ٌ ټٍټٍٻ هلپپ ميت‪ ،‬ىتوٯ‬
‫پً ـیغ ٌټجکپ‪ ،‬نٍمٍړي یٍ ځپ خیج ثٌټْ پً ث‪٨‬صاه کې ٌثلیّتض‪،‬ثٌټْ چتې ثًخکیتجنٍ‬
‫ًٌخجنوې ډیٌ ‪٤‬ٽمٍنً کړي ٌٌ یٍ ځپ خیج یٍ مؽجىوینٍ شتً ‪٬‬یتږ لي٘تً کتړه ثٌ پتً هې‬
‫شٍګً ټً کنوٍ څمً ه ثًخکیجنٍ ه ؼجًٌ کٍټٍ ټړ پیپ ٍٔه‪ .‬پً چيتجًهًه‪ ،‬هٔتض ثًچتٍ‪،‬‬
‫ګًٍشیپً‪ ،‬ثمجٿ ٘جـذ ثٌ نًٌٍ ِیمٍ کې مؽجىوینٍ پً مّٽّٽٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ کتې هثًخکیتجنٍ‬

‫‪515‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫‪ٌ٠‬ـې ټ٭ٌ یې ټٍٻ کړ‪ ،‬ه یٍه‬ ‫ِٽګٍنً پٍِصې ټً منځً یٌٍړې ثٌ ههښمن هه‪٬‬ې ٔی‪١‬ج‬
‫کجٻ پً مٍهه کې ه کنوٍ ن‪٥‬جمٍ ٌ‪٩ٜ‬یض یٍ ځتپ خیتج ى٭تً ـتجٻ شتً ًث‪٬‬تی چتې ه متي‬
‫کتيل ثٌ ه ښتجً م‪ٝ‬تجٰجس ه‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه نیتٍٻ کیتوٌ پتً ٌلتض کتې ٌ‪ ،‬ث‪٠‬تٌث‬
‫ثًخکیجنٍ ټً ٔصٍ څمً ش‪ٙ‬ٱیً ٍٔٻ‪.‬‬
‫پً هې مٌـٽً کې ه هښمن مٽیٕې نً یٍثٍې ه ٌِٽې پً ًٌٍ ټً ِیمې ٌٔړٻ ٍٔې‬
‫خٽکې ډیٌی یې ه ه‪ٍ٨‬س ټً الًې شّٽی‪ ،‬ى‪ٍٔ ،‬ې‪.‬ټً مٽیٍٕ ه ِیمٍ ټً ثٍثهٌټٍ ًٌٌِتصً‬
‫ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً ثخصکجً پً ټٍټٍ شٌ الُ النوې ِیمٍ کتې یتٍه م‪٩‬یتجًي ثمتجًيت‬
‫ثهثًه ًثمنځصً ٍٔه‪ ،‬ه هینٍ ثٌ ‪٨‬رصي ٍهکړٌ مٌثکتَ ٰ‪٩‬تجٻ ٔتٍٻ‪ ،‬مفتجک‪ ،‬ثٌ ـکتٍمصٍ‬
‫مٌثؼ‪ ٪‬ه ثٌټْ ه ِصٍنٌَ پً ـٽٍټٍ خٍلض ٔتٍٻ‪،‬ه مؽجىتوینٍ ه شٌخیتې ټپتجًه ځتجنګړي‬
‫م‪ّ٩‬کٌثس پٌثنیّصپ ٍٔٻ شٌ هې چې ه خیجً‪ٍ٬‬نې ثٌه ىیٍثه ه ثختجه کجًٌنتً ىت‪ ،‬پیتپ‬
‫ٍٔٻ‪ .‬کنتو ٍ چتې ه ٴتٍمٍ شنتٍ‪ ٧‬ټتً ثمٽتً ًٌشتً کتٍچنی ثٰ٭جنّتصج ٌیتپ کیتږي متي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً کې هثِې پً هًثیتض رسه لپتپ مّتؤټیض شتٌرسه کتړ چتې ه ټٍټتٍ‬
‫ٴٍمٍنٍ ثٌ ٴرشٌنٍ پً منځ کې یې ٍیجس مفدٍخیض ٌمٍنو ثٌ نٍمٍړي شً یې ه یٍه ‪٨‬تجهٻ‬
‫ـجک‪ ،‬پً ـیغ ډیٌ ثـًبثٿ هًټٍه‪.‬‬
‫پً کنوٍ ٌالیض کې ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه مّؤټیض پً هٌىمً مٌـٽً کتې ډیتٌ‬
‫ٰصٍـجس ى‪ٌٍٔ ،‬ٻ چې پً هې ټړ کې هٌه ځٽې ه چيجًهًې مٌکَ‪،‬هٌه ځٽتً ه ٴ‪٩‬ٽتً ٍثٻ‬
‫ٌټٍّثټۍ مٌکَ‪،‬یٍ یٍ ځپ لج ثخجه‪ ،‬هٔض ثًچٍ ثٌ ه ثمجٿ ٌټٍّثټۍ مٌثکَ ثٌ هٌه ځٽً ه‬
‫کنوٍ مٌکَي ښجً همؽجىوینٍ پً الُ ٰصفً ٍٔ‪.‬‬
‫هکنوٍ ٰجشق‬
‫ه ‪ ۱۱۸۱‬میيهي کجٻ ه ِدصمرب ه میجٔتصې پتً ًٌٌِتصیٍ کتې ى٭تً ميتجٻ چتې ه‬
‫ثِيمٍ ثمجًس ه مؤِْ ثمیٌثملؤمنین مي مفمو ‪٨‬مٌ مؽجىو ‪ ‬ه ٌٰجس ه لترب‬
‫ټً ث‪٨‬ي ثٌ ه نٍي ثمیٌ ٔيیو مي ثلًبمفمو من‪ ًٍٙ‬ه ټجکپ کیتوٌ ټتږ ٌلتض ٌشٽتی ٌ‪.‬‬
‫مؽجىوین پً ‪٬‬یٌنًٍمجٻ ـجټض کې ٌ‪ .‬ټً یٍې لٍث ه مٌـٍٿ مي٘جـذ ه ٌٰجس ‪ ،٬‬ثٌ ټً‬
‫خٽې لٍث ه ځینٍ ثلصيٰجشٍ ثٌ نجً‪ٜ‬جیصٍنٍ ًثپًٍشتً کیتوټٍ ه مؽجىتوینٍ ثىىتج م٭ٕتٍٓ‬

‫‪516‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کړي ٌٌ‪ .‬پً ىموې ميجٻ مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه کنوٍ ه مٌکَي ښجً ه نیٍټٍ ټپجًه ‪َ٨‬ٿ‬
‫ٌکړ‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي یٍ نږهې مٽګٌی مي ـمَه ٌثیٍ‪ :‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ آلنتو پتً ى٭تً لتجٗ‬
‫ٌلض کې ه کنو ٍ ښجً ټً نیٍټٍ څمً لجٗ ث‪ٌ٬‬ث‪ ٛ‬هًټٍهٻ‪ ،‬ى٭ً هث چې مؽجىوین خً ټً‬
‫مجیٍِۍ ًث ٌٌځٍ ثٌ ه ٰصفې پً لٍښیٍ خً یٍ ًٌـیجس ټٍړ يش‪ ،‬ه ثلصيٰجشٍ لربې ختً‬
‫پٌیږهي ثٌ ه ٰصفې خفعٍنً خً پیپ يش‪،‬ههښمن شدٽی٭جيت ًُك ختً ختوٻ يش‪،‬ه کنتوٍ پتً‬
‫مفدْ کې پٌثشً ٍنتوثنیج ختً ًث ثٍثه يش‪ ،‬هښتمن شتً ختً هث ٌښتٍهٻ يش چتې ٌالیصتٍ‬
‫مٌکٌَنً ى‪ ،‬ه ٌټٍّثټیٍ ه مٌثکٌَ پً ٔج نیٍٻ کیوثی يش ثٌ هث خً ههښمن ه ‪ّ٨‬تکٌٌ‬
‫مًٍثٻ ٌځپٍ‪ ،‬هښمن خً مؽدًٍ يش چې ټً ث‪ٌ٠‬ثٍٰ لپپ ‪ّ٨‬کٌ ټٍٻ ثٌ شٍؼتً پتً ٌالیصتٍ‬
‫مٌثکٌَ ًث ټٍټً کړي‪.‬‬
‫نٍمٍړي څٍ ځٽً ن‪٥‬جمٍ کمیّتیٍ شتً لپتپ پتي ٌړثنتوې کتړ‪ ،‬چتې ًٌٌِتصً ه‬
‫ث ِيمٍ ثمجًس ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬مي ثلًب مفمو من‪٘ ًٍٙ‬جـذ پً شأییو هکنتوٍ ه ٰصفتې پتي‬
‫نيجیٍ ٍٔ‪ .‬لربه یې پً ډیٌه ًثٍهثً ٌِجشٽً شٌهې چې پً ټجکٽې نیټتً یتې ه کنتوٍ پتً‬
‫مٌکَ ټً څٍ لٍثٌٌ خٌیو ٌکړ‪.‬‬
‫مي ىایٍ ٌثیٍ چې مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه ‪٨‬مٽیجشٍ ه پیپ پً ٔپً شتٌ ِتيجًه پتً‬
‫نٍثٰٽٍ ثٌ ه‪٨‬جء ګجنٍ خٍلض ٌ‪ ،‬کٽً چې ‪٨‬مٽیجس پیپ ٍٔه نٍمٍړي ټً لپپ ځجنګړي مٌکتَ‬
‫څمً ه هٌٌ شیٽٱٍنٍنٍ ثٌ یٍې ټٍیې ممجخٌې ټً الًې مؽجىتوینٍ شتً ه ٴٍمنتوې ًٌکٍټتٍ‬
‫کجً پیپ کړ‪ ،‬چې ه ‪٨‬مٽیجشٍ ه پیپ ټتً ٌلصتً خیتج ه ٰصفتې شتٌ ٔتیدې مّٽّتپ ټتً ټٍټتٍ‬
‫مؽجىوینٍ رسه پً ٌبجُ کې ٌ ٔیدً پً ٔیدً یې ٴٍمنوه ًٌکٍټً چې ه نٍمٍړې ىمتوې‬
‫ٴٍمنوې مؽجىوینٍ شً لًٍث ډیٌه ًٌـیً ًٌکٍټً ثٌ ټٍٻ کجًٌنً ټً پي رسه ِت‪،‬‬ ‫ژٌنو‬
‫ممصً شٽپ‪.‬‬
‫کٽً چې ه ممجخٌې ټً الًې لرب ًث‪٬‬ی چې مؽجىوین ه ښجً ٍړه شً ًٌِتیوٻ ثٌ ه‬
‫کنوٍ مفدْ یې مجس کړ‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ختې ثلصیتجًه هللا ش‪٩‬تجټی شتً پتً ِتؽوه‬
‫پٌیٍس چې شٌ ‪ ۱‬یج ‪ ۱‬هٴیٵٍ ه ٔکٌ پً ِؽوه پٌٌس ٌ ‪ًٌٌِ .‬صً یې خیتج ټتً مؽجىتوینٍ‬

‫‪517‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫رسه ه ممجخٌې ثٌ ټیٽٱٍنٍنٍ ټً الًې ًثخ‪١‬ې شً هٌثٿ ًٌکړ‪ ،‬نٍمٍړي ًٌٌِتصً ه ممتجخٌې‬
‫کجً خپ مٽګٌي شً پٌیاٍه ثٌ لپٽً ه کنوٍ ښجً هثلپ شتً الړ چتې خیتجشٌ پتنځٽْ ًٌځتٍ‬
‫پًٍې چې مؽجىوین پً کنوٍ ښجً کې ٌ ثٌ پً ؼګړه خٍلض ٌ نٍمٍړی ټً مؽجىوینٍ رسه‬
‫پً ښجً ثٌ یج ى‪ ،‬ث‪ٌ٠‬ثٍٰ کې ٌ‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ثٌ مٽګٌي یې شٌ ى٭ً ٌلصً هکنتوٍ پتً ښتجً کتې میٕتض ثٌ‬
‫ٌثکمن پجشً ٍٔٻ شٌ څٍ چې ه ثِيمٍ ثمجًس ه مرششجخً ټمٍث ه کنوٍ ه شمٽیې ث‪٨‬يمیتً‬
‫٘جهًه ٍٔه شٌ څٍ ‪٨‬جمً ٌګړي ټً مبدجًیٍ لٍنوي يش‪.‬‬
‫ه کنوٍ پً ٰصفً کې مؽجىوینٍ شتً ختې ٔتمیٌه ‪٬‬نتجب‪ ،‬پتً الُ ًٌ‪٬‬ٽتپ‪،‬ډٌٻ ډٌٻ‬
‫ٌِٽې ثٌ ممصٽٲ ثټنٍ‪ ٧‬ټٍکْ ثٌنٍي مٍټٌٌنتً‪ .‬رسه ټتً هې چتې ‪٨‬تجهي مؽجىتوین ال ه‬
‫ټٍکٍّ مٍټٌٌنٍ لجٌنوث ٍٔٻ لٍ مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو هىی ښً مٍټٌ ىٍُ ٌنکړ‪ ،‬متي‬
‫ىایٍ ٌثیٍ مي ‪٨‬دوثټّيٿ آلنو ټً ٰصفې ًٌٌِصً ىت‪ ،‬پتً لپتپ ىا‪٬‬تً ٍثړه ډثشّتن‬
‫مٍټٌ کې ګٌځیوه چې ډیٌ ٌٍړ ٌ ثٌ ه ممې ښٌاً یې ى‪ ،‬مجشً ٌه‪.‬‬
‫ه کنوٍ ټٍمړ ٰصفې پتً نړیٍثټتً کهتً پتً ًِتنیٍ کتې پتٌثك ثن‪٩‬کتجُ ٌمٍنتو‪.‬‬
‫مؽجىوینٍ شً یې نٍې ًٌـیً ًٌکړه ثٌ ههښمن ًٌـیً ثٌ ث‪٨‬صدجً یې شٌ ًٌٌِتصۍ کهتې‬
‫ٌځجپً‪ .‬هښمن چې ه کنوٍ هې ٰصفې ِمض رسثِیمً کړی ٌ پً ًثشٽٍنکې کجٻ یتې پتً‬
‫کنوٍ کې ه پٌثلٍ ‪٨‬مٽیجشٍ ث‪٨‬ي ٌکړ‪ ،‬ههښمن ِٽګٍنً ټجنګٍنً ه هٔض ثًچٍ ٌټٍّثټۍ‬
‫ټً مؽجىوینٍ ٌنیيس‪.‬‬ ‫شً الړٻ شٌ څٍ هث ٌټٍّث‬
‫لٍ ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً مرش ه کنوٍ مؽجىتوینٍ هث ځتپ ټتً هښتمن رسه‬
‫هثِې شجکصیک ٌکړ چې هښمن ى‪ًٌ ،‬شً ـیٌث ٔتٍ‪ ،‬ى٭تً هث چتې کٽتً چتې هښتمن پتً‬
‫هٔض ثًچٍ کې پً پٌثلتٍ ‪٨‬مٽیتجشٍ خٍلتض ثٌ ټتٍٻ ٴتٍس یتې ىٽصتً نٵتپ کتړی ٌ‪ ،‬متي‬
‫‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً ډیٌه خیړه څٍثًټْ ٍِه مؽجىوین خٌثخٌ ثٌه کنوٍ پً ښجً یې ـمٽتً‬
‫ٌکړه‪ ،‬ه کنوٍ ه ښجً هٌى‪ ،‬ځپ ٰصفې نً یٍثٍې پً هٔض ثًچتٍ کتې ههښتمن ‪٨‬مٽیتجس‬
‫نجکجٿ کړٻ خٽکې پً ټٍٻ ٌالیض کې یې ههښتمن شيتجؼمٍ ًٌـیتً ٌځپٽتً ثٌ خیتج هښتمن‬
‫ه‪٨‬مٽیجشٍ ؼٌأس ٌنکړثی ٍٔ‪.‬‬

‫‪518‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ٔيجهس‬
‫هښمن ډیٌ کٍښش کجٌٌ چې ه ثِيٿ ه‪ٌ ً٬‬یجړټی ‪٬‬جٍي ټً منځً یٍيس ټً ىموې‬
‫ثمٽً یې څٍ ځٽً ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ه ٌژټٍ ىڅً ٌکړه ثٌ ى‪ ،‬یې څٍ ځٽً پً هًٌ‪ ٍ٬‬ه‬
‫ى ٭ً ه ٔيجهس ثٌثٍه ګډه کړه‪.‬پً نٍمٍړي یٍځپ پً ګًٍشیپً ِیمً کې ه ثمٌیکجیٍ ډًٌ‬
‫ثټٍشکې ټمٍث هٌه خٌیوٌنً ٌٔتٍٻ لتٍ هللا ش‪٩‬تجټی نؽتجس ًٌکتړ‪ .‬نٍمتٍړي ختً ىمیٕتً ه‬
‫ٔيجهس ٍِثٻ کٌٍ ثٌ ـصی پً م‪١‬دٍ‪٨‬جيت مٌکٍ کې خً یې ى‪ٌ ،‬یپ چتې ٔتيجهس یتې ټتً‬
‫ثًمجنٍنٍ څمً هی ثٌ ههه پً ٔيجهس خً ثِيٿ ثٌ ؼيجه شً ىی نٵ‪ٙ‬ج ٌنً ًِیږي‪.‬‬
‫ه نٍمٍړي یٍ مٽګٌی مٍِی ٌٰىجه ٌثیٍ‪ :‬پً ‪1٨٨1‬ٿ کې مٍ یٍ ٌلض ټً ًثډیٍ نً پً‬
‫ګډه لربٌنً ثًٌیوٻ ًٌٌِصً یٍ ًثډیٍیٍ خفغ پٌ هې لربه پیپ ٍٔ چې ثمٌیکجیتج ټتً‬
‫ثٰ٭جنّصجنً ٌځٍ ‪ ،‬ټً څً ثًٌیوټٍ ًٌٌِصً ميِيٿ ثلنو ًثډیٍ خنوه کړه مجشً یې ٌٌیپ ‪:‬‬
‫هللا ش‪٩‬جټی هې ه هې کجٌٰثنٍ ‪٤‬جملجنٍ من پٌشً کړي ‪ ،‬لوثی هي پمپپ ‪٠‬جٴتض رسه ټٍټتً‬
‫ټٍټً ثٌ ٍمٍ ٌ‪٠‬ن هي هللا ػ ځنې ليٗ کړي ‪ .‬ثٌ خپ هې هللا ش‪٩‬جټی مجشً ه هٌي پً الُ‬
‫ٔيجهس ن‪ٙ‬یذ کړي‪ .‬هث ٍمج یٍ لجٗ ثًمج هی‪.‬‬
‫ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ههې لجٗ ثًمج ه پتًٍه کیتوٌ ټپتجًه هللا ش‪٩‬تجټی ه ‪۸۴۱۱‬‬
‫ىؽٌي ٔميس کجٻ ه ـٍس ه میجٔصې ثٌبتً نیټتً ټتجکٽې ٌه‪ .‬نٍمتٍړی ههې ًٌځتې پتً‬
‫ِيجً پً چيجًهًه کې ٌ‪ًٌٌِ،‬صً هٔض ثًچٍ شً الړ شٌ څٍ ه لپٽې مًٍ ميٴتجس ٌکتړي‪،‬‬
‫‪ٌ٬‬مً یې ټً لپٽې مًٍ رسه مؽٽْ ٌکړ ثٌ خیج لپپ کيل شً نتږهې ه ثمیٌمٽتٍک پتً کتيل‬
‫کې ه یٍه مؽجىو کًٍ شً الړ ‪ ،‬نٍمٍړي پً هې ًٌځ ټً مؽجىتوینٍ رسه مٕتًٍيت مؽٽتْ‬
‫ى‪ ،‬هًټٍه‪ ،‬پً ىموې کًٍ کې مجِپاین څً خجنوې هًې خؽې ًٌخجنوې ه ډًٌ ثټتٍشکې‬
‫هًی میَثیپ ٌشٍ‪ٍ٬‬ٻ ٍٔٻ چې یٍ پً متٍټٌ ثٌ هٌه پتً کتًٍ ٌټګیتوٻ‪،‬ثٌ متي ‪٨‬دوثټّتيٿ‬
‫ثلنو ځجی پً ځجی ه لپٽٍ هًیٍ نًٌٍ مٽګٌٌ رسه ه ٔيجهس ټٍړ مٵجٿ شً ًٌِیو‪.‬‬
‫ثنج هلل ٌ ثنج ثټیً ًثؼ‪. ٍ٩‬‬

‫‪518‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه نٍمٍړي ؼنجٍه پً ىموې مجښجٿ لجًٌٌ شً ٌِپجًٻ ٍٔه‪ .‬ثٌ ٰجشفې یې څٍ ًٌځې‬
‫ًٌٌِصً پً ټٍٻ کنوٍ ثٌ ګڼٍ نًٌٍ ِیمٍ کې ٌثلیّصپ ٍٔه‪.‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ ٔيیو ٍٔ ثٌ‬
‫هٌه مجٍٔمجنې ه یصیمٍ ثٌالهٌنٍ پً ـیغ شٌې پجشً ٍٔې‪.‬‬
‫ه ثِيمٍ ثمجًس ټمٍث ه نٍمٍړي ه ٔيجهس پتً ثړه پتً لپتٌه ٔتٍې ث‪٨‬يمیتً کتې‬
‫ًث‪٬‬يل‪ :‬هکنوٍ ٰجشق ٔيیو مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ٔيجهس لپپ شٌ ټٍټٍ ټٍی آًمج خجټتً‪ ،‬ه‬
‫هه پً ٔيجهس رسه خً نً شنيج هثچې ه ثِيمٍ ثمجًس ٘ٲ کمًٌَی نيش‪ ،‬خٽکې ِٽګٍنً‬
‫نًٍ ځٍثنج خً ه ٴٌخجنۍ ثٌ پتً ثِتيٿ ه رسښتنونې میتوث شتً ًث ٌهثنګتٍ‪ ،‬ثټفتجػ متي‬
‫ٌٌ چې ث‬ ‫‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو پً لپٽً موخٌثنً مرش کې ًٍګٍنً هثِې مؽجىوین ًٌٍ‬
‫ٔجءهللا ىٌیٍ خً ه هه الًه ش‪٩‬ٵیدٍي ثٌ ه هښمن پً ٌړثنوې خً ټکً ى٭ً ه یتٍه ٴتٍي ِتپٌ‬
‫پً شٍګً ټً لپپ هًن‪ ،‬ىیٍثه ثٌ آٍثه څمً هٰج‪ ٧‬کٍي‪.‬‬
‫لج‪ٌ٠‬ې ثٌ یجهٌنً‬
‫ه مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو نتږهې مٽګتٌي ههه ه لج٘تیصٍنٍ ثٌ ثليٴتٍ پتً ثړه هثِتې‬
‫ٌثیٍ‪:‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ پً هې رسخیٌه چې ټً ش‪ٍٙ‬ٯ رسه یې ش‪٩‬ٽتٶ هًټتٍه ثٌ ه پیٌِتدجٳ‬
‫٘جـذ مٌیو ٌ شيٌس ثٌ ثىکجً یې ىمیًٕ کتٍٻ‪ ،‬ثىکتجً ثټ‪ٙ‬تدجؿ ٌ ثملّتجء ثٌ مّتنٍنې‬
‫ه‪٨‬جءګجنې یې یجه ٌې ثٌ ىمیًٕ یې پتً لٍټتً ٌې‪ ،‬خٌیصٍنتً ختً یتې پتً مّتنٍنً ‪ٌ٠‬یٵتً‬
‫ىمیًٕ کٍچنٍ کٍٻ‪ ،‬یٍ مٽګٌی یې ٌثیٍ‪ :‬مج ًٌشً ٌٌیپ چې ه مؽجىوخٌیصٍنً خجیتو ‪٬‬تټ‬
‫ٌي‪ .‬هه ځٍثح ًثکړ چې ًٍِٻ هللا ‪ ‬خٌیصٍنً کٍچنٍ کتٍٻ ثٌ ټتً ى٭تً ټتٍی‬
‫مؽجىو نً ٌ ثٌ نً خً پیوث يش‪.‬‬
‫ىمو‪ ً٬‬مٽګٌی کیًّ کٍي چې مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو خً پً ىٌ څً کې شیجمن کجٌٌ‬
‫ثٌ ٍه خ ً ډیٌ ًٌشً مصٍؼً ٌٿ‪ ،‬ـصی شٌهې چې ِج‪٨‬ض یې ى‪ ،‬پً ښتٍ الُ پتً الُ کتجٌٌ‪،‬‬
‫مج ًٌشً ٌٌیپ چې ه ِج‪٨‬ض ٴجنٍ هثهی چې خجیو پً چپ الُ ٌي‪ .‬هه ٌٌیپ هث پتً کتٍٿ‬
‫کصجح کې ًث‪٬‬يل شً یې ًثٌښیً‪ .‬مج ًٌشً ٌٌیپ چې پً ښتٍ الُ کتجًٌٻ یتې نتٍ پتً کتٍٿ‬

‫‪520‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫کصجح کې ًث‪٬‬يل؟ مي ‪٨‬دوثټّيٿ ًثشً ه‪ٌ ً٬‬لض ى٭ً ـویغ ىکتٌ کتړ چتې هللا ش‪٩‬تجټی‬
‫ښی ٌثټی یج شیجمن لٍښٍي ـصی پً څپٽۍ پاٍ کٍټٍ ثٌ رس منځٍټٍ کې‪.‬‬
‫ن‪ ،٥‬ثٌ ن‪٥‬جٰض مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو شً ډیٌ لٍنو ًٌکجٌه‪ ،‬پً کنوٍ کې ه م‪ّ٩‬تکٌ‬
‫مّؤٻ ٌثیٍ چې کٽً خً م‪ّ٩‬کٌ شً ًث‪٬‬ی نٍ چې پً کٍٿ ث‪٠‬جٳ کې ختً یتې ٔتپً ٌه نیمتً‬
‫ٔپً خً چې شيؽو شً پًٍشً ٍٔی ٌ ټً ى٭ً ًٌٌِصً خً یې ه ث‪٠‬جٳ پً ن‪ ،٥‬ثٌ ؼتجًٌ کٍټتٍ‬
‫رشٌ‪ ٧‬کړې ٌه‪،‬ه‪ً ً٬‬ثٍ خً چې ه مؽجىوینٍ ىٌ مٌکَ شً ًٌ‪٬‬ی نٍ خً یتې مؽجىتوینٍ شتً‬
‫ٌٌیپ ًثځت نن ه ن‪٥‬جٰض ثرش هی ثٌ خیج خً پً لپٽً ټګیج ٌ ؼجًٌ کتٍٻ‪ ،‬کجِتې ثٌ ټٍښتې‬
‫مینځپ ثٌ نًٍ ه ٘ٱجیٍ کجًٌنً خً یې پً لًٍث ٍٔٳ کٍٻ‪.‬‬
‫هًټٍهه ـصی هثِې ٍٔي چتې یتٍه ٌټيست‬ ‫ه ٌټْ پً لٽګٍ یې لًٍث ډیٌه ميٌخج‬
‫کْ یې مٍټٌ ًٌ ٌىٽی ثٌ ډیٌ پٌې ګٌٿ ٍٔی مګٌ هه ًٌشً شًٕ ګیٽً ثٌ لربه ى‪ ،‬نً ٌي‬
‫کړې‪ ،‬یٍ ځپ ه مؽجىوینٍ یٍه ٌټٍّثٻ‪ ،‬م‪٩‬جٌ یتې ثٌ ه ٌټّتٍثټۍ هکمیّتیٍ مرشت یتٍ‬
‫ٌټيس ِپین یٌی ٌىٽی ٌ‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ چې کٽً لرب ٍٔ‪ ،‬ه‪ ً٬‬هًیٍثړه مّتؤټین یتې‬
‫خنویج کړٻ‪ ،‬ثٌ خیج چې کٽً هپٍښصنٍ پً ميجٻ ى٭ٍی ًٌشً ثٴٌثً ٌکړ چې متٍ هث ِتپین‬
‫یٌی ٌىٽی‪ ،‬مي ‪٨‬دوثټّيٿ يب ثلصیجًه پً ژړث ٍٔ‪ ،‬شتٌهې چتې ټتٍیې ټتٍیې چی٭تې یتې‬
‫ٌىٽې ثٌ پً ژړث کې یې ىموث ٌیپ چې ‪:‬ثې هللا ش‪٩‬جټی کً څٍک ٍمج همّتؤټیض پتً ِتجـً‬
‫کې هثِې کجًٌنً کٍي‪ٍ ،‬ه شٌې خیَثًه ی‪ٍ ،،‬ه یې ه‪ ً٬‬کجًٌنً نً شجبیوٌٿ‪ٍ ،‬ه ه‪ّ٬‬ې ‪٤‬ٽ‪،‬‬
‫نً لٍښٍٿ‪ .‬ثې هللا ش‪٩‬جټی مج ه هٌی پً ګنجه مً ًٌ رشیکٍې‪.‬‬
‫یٍ ٌلض ههٔض ثًچتٍ پتً ٌټّتٍثټۍ کتې ثًخکیتجنٍ ه ِتیمې ه شمٌیتذ ټپتجًه ه‬
‫نيٌکينې ثٌخً ًث لٍيش کړې لٍ ه‪ ً٬‬ثٌخً ه شٌکمنٍ پً یٍه کيل ًٌ‪٬‬ٽې ثٌ شتٌ ‪ ۱۱‬پتًٍې‬
‫کًٌٍنً یې ٌنړٌٻ ثٌ ډیٌ لٽک ه کًٌٍنٍ پٌیاٍهټٍ شً ثړ ٍٔٻ‪.‬ه‪ ً٬‬لٽک الړٻ پً کنتوٍ‬
‫ثٌ کجخپ کې یې ـکٍمض شً ډیٌ لٍثِصٍنً ٌکړٻ چې ثٌخً شٌې ٌثړٌي مګٌ ىیهج یې ‪٬‬تږ‬
‫ٌثنً ًٌیو ًٌٌِصً هٌی مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو شً ًث‪٬‬ٽپ‪ .‬ى٭ً پً مٽیٍنٍنٍ ثٰ٭جنۍ مرصٯ‬
‫کړې هٌه ټٍی ثِکٍثټًٌٍنٍ یې ًثٌِصپ ثٌ پنځً کیٽٍمًبه ثٌ ه نٍی نيٌ یې ٌیٍِض شتٌ‬
‫څٍ ثٌخً ټً هې ثٌټيس ِیمې پً خٽً لٍث الړې يش‪.‬‬

‫‪521‬‬
 ‫د سپین کاروان سرالري‬

‫ه ؼګړې پً میوث کې لًٍث ‪٬‬یٌيت ثٌ ه م‪١‬منئ مَثػ څاتٍب ٌ‪ .‬پتً ىتی ٌلتض‬
‫پً ٌلض پً ‪٬‬ږ کې خوټٍ ـتْ‬ ‫کې نً هي ټیوٻ ٍٔي چې چج یې ٌثًل‪١‬جیٍ یج ه ؼن‬
‫کړی ٌ‪ ،‬ـصی کً کٽً ختً مؽجىتوینٍ ٔکّتض لتٍړټی ٌ ثٌ پتٌ ٔتج ختً ًٌث ٌ ىت‪ ،‬ه هه‬
‫کې خً یې پً لپٽً رشکض کتجٌه ثٌ ؼيتجهي مینتً یتې پتً‬ ‫ٌ‪٩ٜ‬یض خً ‪٨‬جهي ٌ‪ .‬پً ؼن‬
‫شً کجٌٌ خٽکې‬ ‫څمً ځج نً څن‬ ‫مَثػ کې ګډه ٌه ىیڅکٽً یې ه خيجنې ټً ثمٽً ټً ؼن‬
‫ش‪ ٌٛ٩‬شً خً یې ثٌټٍیض ًٌکجٌٌ‪.‬‬
‫ټً خیض ثملجٻ رسه ډیٌ مفصج‪ ٌ ٟ‬ثٌ ه هنیج ٔتٍٳ یتې نتً هًټتٍه رسه ټتً هې چتې ډیتٌ‬
‫ٌلض یې ه کنوٍ ٌالیض ه مّؤٻ پً ـیغ ٌ‪٤‬یٱً ثؼٌثء کړه ثمج پً هې مٍهه کې یې نً کتٍٿ‬
‫مجٻ ثٌ ؼجیوثه پیوث کړ ثٌ نً یې ى‪ ،‬ثٴص‪ٙ‬جهي ٌ‪ ً٩ٜ‬خوټً ٍٔه‪ .‬یٍ ‪٠‬جټذ ٌثیٍ چې شیتٌ کتجٻ‬
‫پً ټٍی ثلًب کې یٍ چج مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو شً ه ٴٌخجنۍ ټپجًه پّتً ًٌکتړی ٌ چتې پتً کتًٍ‬
‫کې یې ـيٻ کړي‪ ،‬هی ٌثیتٍ ٍه ه متي ‪٨‬دوثټّتيٿ ثلنتو ټتً ًًٌٌ رسه ه پّتً پتً ـيټٍټتٍ‬
‫خٍلض ٌٿ لٍ ًًٌٌ یې ًثشً ٌٌیپ چې ٍمج پً ټٍٻ ‪٨‬مٌ نً یتجهیږي چتې پتً متٍ هې ٴٌختج‬
‫ٌٰ‪ٍٔ ٛ‬ي ٌي‪ ،‬ځکً ىّصٍ مٍ هٌمٌه نً هه چې ه ثلًب ٴٌخج ًثخجنوې ٌٰ‪ ٛ‬يش‪.‬‬
‫مي ‪٨‬دوثټّيٿ ثلنو ثِيمٍ ثمجًس شً ِمض ٌٰجهثً ٌ ثٌ ثِيمٍ ثمتجًس یتې پتً‬
‫٘ٲ پً ـیغ پیژثنو‪.‬کٽً چې مي ٔيیو مي لًب‬ ‫ثٌُ ٌلض کې ه شٌټٍټٍ م‪٩‬صرب ـٵج‬
‫مفمو من‪  ًٍٙ‬ه ثِيمٍ ثمجًس ه ٍ‪٨‬ی‪ ،‬پً ـیغ ٌټجکپ ٍٔ نٍمٍړی ټً ټٍمړنیتٍ‬
‫کّجنٍ ٌ چې پً ډیٌه ‪٨‬ؽٽً یې ټً ثِيمٍ ثمتجًس رسه خی‪٩‬تض ٌکړ‪.‬خیتج چتې کٽتً ځینتٍ‬
‫لٽکٍ ټً ثِيمٍ ثمجًس څمً خ٭جٌس ٌکړ‪ .‬نٍ هه خً لپٽٍ مٽګتٌٌ شتً ىمیٕتً هث شٍ٘تیً‬
‫کٍټً‪ .‬چې ثنّج ټً لپپ ثنؽجٿ ثٌ‪٨‬جٴدض څمً لرب نً ٌي کٽً چج شً ثنفٌثٯ مٵوً ٌي‪،‬‬
‫لٍ کً لوثی مکړه ٍه کٍٿ ٌلض ى‪ ،‬ټً ثِيمٍ ثمجًس څمً منفٌٯ کیو ګًٍا چې‬
‫ش جٍِ مې ثشدج‪ٌ ٧‬نکړا‪،‬کً ٍه ټً ثمجًس رسه ٌٿ ثٌ کً نتً ٌٿ لتٍ ټتً ثٌِتً ال ٌثیت‪ ،‬چتې‬
‫٘ٲ هی ثٌ ىیڅکٽً ټً هې کجًٌث څمً ځج مً ؼي کٍا‪.‬‬ ‫ىموث ـٵج‬
‫(ًـمي‪ ،‬هللا ش‪٩‬جټی ٌ ًيض ‪٨‬ني‪)،‬‬

‫‪522‬‬