2023

Sprawozdanie z laboratorium fizycznego

ĆWICZENIE 84. WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA
POMOCĄ SIATKI DYFRAKCYJNEJ

M.S. ,O.S. GRUPA ŚRODA 18:55

 1. WSTĘP TEORETYCZNY

Efektem Halla nazywamy

zjawisko
polegające na powstawianiu
różnicy potencjałów w płytce
przewodzącej umieszczonej w
zewnętrznym polu
magnetycznym o indukcji B,
przez którą przepływa prąd
elektryczny.
Napięcie to wytwarzane jest
pomiędzy przeciwległymi
ściankami płytki w kierunku
prostopadłym do przepływu
prądu oraz kierunku wektora
zewnętrznego pola
magnetycznego. Przyczyną
występowania tego zjawiska jest
oddziaływanie pola
magnetycznego pod postacią siły
Lorentza, działającej na
naładowane elektrycznie cząstki,
poruszające się w polu
magnetycznym. Efektem
działania tej siły jest
zakrzywianie toru
cząstek elektrycznych.
Efektem Halla nazywamy
zjawisko
polegające na powstawianiu
różnicy potencjałów w płytce
przewodzącej umieszczonej w
zewnętrznym polu
magnetycznym o indukcji B,
przez którą przepływa prąd
elektryczny.
Napięcie to wytwarzane jest
pomiędzy przeciwległymi
ściankami płytki w kierunku
prostopadłym do przepływu
prądu oraz kierunku wektora
zewnętrznego pola
magnetycznego. Przyczyną
występowania tego zjawiska jest
oddziaływanie pola
magnetycznego pod postacią siły
Lorentza, działającej na
naładowane elektrycznie cząstki,
poruszające się w polu
magnetycznym. Efektem
działania tej siły jest
zakrzywianie toru
cząstek elektrycznych.
polegające na powstawianiu
różnicy potencjałów w płytce
przewodzącej umieszczonej w
zewnętrznym polu
magnetycznym o indukcji B,
przez którą przepływa prąd
elektryczny.
Napięcie to wytwarzane jest
pomiędzy przeciwległymi
ściankami płytki w kierunku
prostopadłym do przepływu
prądu oraz kierunku wektora
zewnętrznego pola
magnetycznego. Przyczyną
występowania tego zjawiska jest
oddziaływanie pola
magnetycznego pod postacią siły
Lorentza, działającej na
naładowane elektrycznie cząstki,
poruszające się w polu
magnetycznym. Efektem
działania tej siły jest
zakrzywianie toru
cząstek elektrycznych.
Podstawową cechą światła jest jego prostoliniowe rozchodzenie się w ośrodkach o
jednorodnym współczynniku załamania - stąd definiuje się pojęcie promienia świetlnego.
Zjawisko dyfrakcji światła polega na uginaniu się promieni świetlnych napotykających
przeszkody na swojej drodze. Odstępstwo od prostoliniowego rozchodzenia się światła jest
związane z jego falową naturą.
Na siatce dyfrakcyjnej znajduje się duża liczba (od kilkudziesięciu do kilkunastu tysięcy)
jednakowych równoodległych szczelin. Stała siatki dyfrakcyjnej to parametr wyrażający
rozstaw szczelin siatki, czyli odległość między środkami kolejnych szczelin.

2. CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie długości fali emisji lasera lub innego źródła światła
monochromatycznego oraz wyznaczenie stałej siatki dyfrakcyjnej.

3. WYKAZ PRZYRZĄDÓW

 Transmisyjne siatki dyfrakcyjne (S) : typ „A” -50 linii na milimetr oraz typ „B”;
 Laser lub inne źródło światła monochromatycznego (PM);
 Ekran ze skalą milimetrową (E);
 Ława optyczna ze skalą milimetrową;
 Szczelina (O);

4. SCHEMAT UKŁADU POMIAROWEGO

 Rys. 1 Schemat układu pomiarowego.

5. OPIS PRZEPROWADZONEGO POMIARU

Przygotowałyśmy układ pomiarowy według powyższego schematu. W pierwszej części

pomiarów siatkę dyfrakcyjną „A” (50 rys na mm) ustawiłyśmy w odległości 30cm od ekranu i
odczytałyśmy pozycję linii frakcyjnych dla dwóch rzędów. To samo zrobiłyśmy dla odległości
40cm i 50cm. W drugiej części pomiarów siatkę dyfrakcyjną „B” ustawiłyśmy w odległości
10cm i odczytałyśmy linie dyfrakcji dla pierwszego rzędu. Następnie, zwiększając za każdym
razem odległość o 2cm, wykonałyśmy te same czynności. Skończyłyśmy pomiary w
odległości 30cm od ekranu.

6. WYNIKI POMIARÓW, OBLICZENIA I ANALIZA NIEPEWNOŚCI

POMIAROWYCH

Część 1. Siatka „A”:

Li u(L¿¿ i)¿ x ln ,i u(x ¿¿ ln , i)¿

x pn ,i u( x ¿¿ pn ,i)¿
x n .i u( x n , i) λ n ,i
c n mm sinθ n ,i uc ( sinθ n ,i ) nm
cm mm mm mm mm mm
m
1 10 10 10 0,58 0,033 0,0020 666,30
30
2 19 18 18,5 1,08 0,62 0,0036 615,50
1 13 13 13 0,58 0,32 0,0015 649,66
40 0,058 0,58 0,58
2 26 25 25,5 1,08 0,064 0,0027 636,21
1 17 16 16,5 1,08 0,033 0,0022 659,64
50
2 33 31 32 1,58 0,064 0,0032 638,69
Wartość średnia: λ = 644,33
Niepewność standardowa: u( λ)= 7,47
Siatka „A” posiada 50 linii/mm
 Stała siatki „A”: d [cm] = 0,002

Liczymy niepewność standardową typu B dla Li , x ln ,i i x pn ,i:

∆p 0,1
u B ( Li ) =uB ( x ln , i )=u B ( x pn ,i ) = = ≈ 0,058 [cm]
√3 √3

Liczymy niepewność złożoną x :

√ 2 2
u ( x 1,1 )= u A ( x 1,1 ) +u B (x 1,1)=√ ¿¿ ¿ ¿

Liczymy sinus kąta ugięcia ze wzoru:

x 1.1 1
sinθ 1,1= = ≈ 0,034
√x 1.1
2
+ L1
2
√ 1 +30 2
2

Liczymy niepewność całkowitą sinusa kąta ugięcia ze wzoru:

√( ) ( ) √( ) ( )
2
L1 · x1.1 2 L 12 2
30 · 1 2
302
2
uc ( sinθ n , i )= 3
∙ u ( L1 ) + 3
∙ u2 ( x1.1 ) = 3
∙ 0,0582 + 3
∙ 0,058
( x 1.1 + L1 )
2 2 2
( x 1.1 + L1 )
2 2 2
( 1 +30 )
2 2 2
( 1 +30 )
2 2 2

Liczymy długość fali emisji światła emitowanego przez laser:

d ∙(sin θn ,i ) 0,002∙ 0,033

λ n ,i= = =666,30[nm]
n 1

Średnia wartość długości fali emisji światła emitowanego przez laser wynosi:

∑ λi
λ= i=1 ≈ 644,33 [nm]
n

Niepewność standardową liczymy ze wzoru:

√
n

∑ (λi− λ)2
u ( λ)= i=1
n(n−1)
=
√ 1674,38
30
≈ 7,47 [nm]
 Długość fali emisji światła emitowanego przez laser wynosi: λ=( 644,33 ±7,47 ) nm

Część 2. Siatka „B”:

Li u( L¿¿ i)¿x ln ,i x pn ,i
u(x ¿¿ ln , i)¿ u(x ¿¿ ln , i)¿x u(x ) sinθ n ,i uc ( sinθ n ,i )
cm cm mm mm mm mm mm mm
10 34 33 33,5
12 41 40 40,5
14 46 47 46,5
16 54 53 53,5
18 61 60 60,5
20 67 67 67
22 75 74 74,5
24 82 81 81,5
26 88 89 88,5
28 95 95 95
30 101 102 101,5
Wartość średnia: sinθ=¿
Odchylenie standardowe: u ¿
d [ ]=¿
uc ( d ) []=¿

7. WNIOSKI

W pierwszej części ćwiczenia została wyznaczona długość fali emisji lasera

λ=( 644,33 ±7,47 ) nm , co odpowiada kolorowi czerwonemu (od 627 nm do 780 nm).

8. BIBLIOGRAFIA

https://lpf.wppt.pwr.edu.pl/instrukcje/cwn084.pdf

https://lpf.wppt.pwr.edu.pl/opisy/cw084.pdf

https://lenalighting.pl/o-nas/baza-wiedzy/941-widmo-promieniowania-widzialnego/