Laboratorium podstaw fizyki

Ćwiczenie nr 100B

Temat ćwiczenia: Podstawowe pomiary elektryczne

Imię, nazwisko, indeks i wydział

Termin zajęć
Numer grupy ćwiczeniowej
Termin oddania

1. Wstęp
W wykonanym ćwiczeniu przy pomocy prostego układu elektrycznego składającego się z zestawu
oporników, mierników, przewodów oraz zasilacza zapoznawaliśmy się z podstawowymi pomiarami
elektrycznymi oraz wyznaczyliśmy zależność oporu płynącego przez opornik od natężenia i napięcia.
Prawem fizycznym, które dokładnie to opisuje jest Prawo Ohma.

Prawo Ohma - jest prawem obwodów elektrycznych, które mówi, że natężenie prądu elektrycznego
jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do jego końców, gdzie:

U [ V ] −¿ napięcie prądu
I [ A ]−¿natężenie prądu
R [ Ω ] −¿opór elektryczny (rezystencja)
U
Opisuje je wzór: R=
I
Przy pomiarach korzystaliśmy z multimetra Master M890G. Po zmierzeniu oporu opornika,
mierzyliśmy jak zmienia się natężenie w zależności od przyłożonego napięcia. Celem tego ćwiczenia
jest porównanie tych wyników z oporem, który zmierzyliśmy bezpośrednio z miernika. Dzięki regresji
liniowej ocenimy czy funkcja I(U) jest funkcją liniową.

2. Wyniki pomiarów
Poniżej znajdują się wyniki pomiarów w przeprowadzonym ćwiczeniu oraz niektóre obliczenia.

Lp. Ui u (U i ) Ii u ( Ii) Rw uc ( Rw ) Ri uc ( R i )
[V ] [V ] ×10 [ A ]
−3
×10 [ A ]
−3 [ Ω] [ Ω] [ Ω] [ Ω]
1 2,0 0,02 11,5 0,2 161,4 1 173,9 3,5
2 3,0 0,02 17,2 0,2 174,4 2,4
3 4,0 0,02 23,9 0,3 167,4 2,3
4 5,0 0,03 30,1 0,3 166,1 2
5 6,0 0,03 36,3 0,4 165,3 2,1
6 7,0 0,03 42,3 0,4 165,5 1,8
7 8,0 0,03 48,4 0,4 165,3 1,6
8 9,0 0,04 54,5 0,5 165,1 1,7
9 10,0 0,04 60,5 0,5 165,3 1,6
10 11,0 0,04 66,8 0,6 164,7 1,6
 11 12,0 0,05 72,8 0,6 164,8 1,6

Dane w tabeli oznaczają:

- Rw [ Ω ] – opór zmierzony bezpośrednio z miernika ,

-uc ( Rw ) [ Ω ]- niepewność pomiaru Rw ,

- Ri [ Ω ]- rezystencja i-tego pomiaru,

-uc ( Ri ) [ Ω ]-niepewność pomiaru Ri

3. Obliczenia oraz analiza niepewności

 Niepewności pomiarowe

u ( U i ) , u ( I i ) , uc ( Rw ), były obliczone ze wzorów:

0,5 % U i+ 0,01 1,2% I i +0,1 0,8 % R w +0,3

u (U i )= , u ( I i )= , uc ( Rw ) =
√3 √3 √3
Zostały one pobrane z ”tabeli dokładności mierników stosowanych w LPF”, gdzie Ui∨Ii−¿i-ty
pomiar napięcia|natężenia, Rw – opór zmierzony bezpośrednio z miernika. Przykładowe obliczenia:

- dla U i = 2,0V:

0,5∗0,01∗2 V +0,01 V 0,02 V

u ( 2,0 V )= = =0,011547 V ≈ 0,02V
√3 √3
-dla Rw =161,4 Ω:

0,8∗0,01∗161,4 Ω+ 0,3Ω 1,5912 Ω

uc ( 161,4 Ω )= = =0,91868 Ω ≈ 1Ω
√3 √3
 Rezystencja dla pojedynczego pomiaru
Przy wykorzystaniu Prawa Ohma możemy obliczyć opór dla pojedynczego pomiaru wykorzystując
Ui
wzór Ri= , czyli dla przykładowych wartości I 2=0,0172 A , U 2=3,0 V :
Ii
3V
R2= =174,4186 Ω ≈ 174,4 Ω
0,0172

 Niepewność pomiaru dla pojedynczej rezystencji

By ją obliczyć stosujemy wzór:

√( )( )
2 2
∂ Ri ∂ Ri
uc ( Ri )= ∗u ( U i ) + ∗u ( I i )
∂U i ∂ Ii

∂ R i 1 ∂ R i −U
Gdzie pochodne cząstkowe to = , = 2 Przykładowo dla U 1=2 V , I 1=0,0115 A :
∂U i I ∂ I i I

√( )( )
2 2
1 −2 V
uc ( R1 )= ∗0,012V + ∗0,0002 A =3,4489Ω ≈ 3,5 Ω
0,0115 A ( 0,0115 A)2