Laboratorium Podstaw Fizyki

Nr ćwiczenia 48
Temat ćwiczenia: Wyznaczanie stałej Plancka na podstawie charakterystyki
diody elektroluminescencyjnej.

1. Wprowadzenie

Celem tego doświadczenia było przeprowadzenie pomiarów

charakterystyki prądowo-napięciowej diody elektroluminescencyjnej
(LED) w kierunku przewodzenia. Dodatkowo, miało to doprowadzić
do wyznaczenia długości fali promieniowania emitowanego przez
diodę oraz obliczenia stałej Plancka.

2. Wykaz przyrządów

Układ pomiarowy składał się z:

 Układu zasilającego z płynną regulacją napięcia w kierunku

przewodzenia i zaporowym,
 Dioda elektroluminescencyjna,
 Multimetrów cyfrowych,
 Monochromatora,
 Detektora foto-oporowego.

3. Przebieg Pomiarów:

 Połączyliśmy układ zgodnie ze schematem na rysunku

 Potencjometr na układzie zasilającym ustawiliśmy w skrajnym

lewym położeniu.
  Przełącznik kierunku zasilania ustawiliśmy na kierunek
przewodzenia.
 Przeprowadziliśmy pomiar charakterystyki prądowo-
napięciowej, zwiększając napięcie za pomocą potencjometru na
układzie zasilającym. Zapisaliśmy wartości napięcia oraz
natężenia prądu dla 20 punktów pomiarowych.
 Wyznaczono długość fali promieniowania emitowanego przez
diodę elektroluminescencyjną, korzystając z metody za pomocą
oka

Ustawiliśmy maksymalne napięcie na układzie zasilającym i

umieściliśmy diodę elektroluminescencyjną przy wejściu
monochromatora. Następnie regulując długość fali przepuszczaną
przez monochromator, znaleźliśmy położenie, dla którego
intensywność emitowanego promieniowania była największa i
odczytaliśmy długość fali.

4. Analiza Danych

W wyniku pomiarów uzyskaliśmy charakterystykę prądowo-

napięciową diody elektroluminescencyjnej. Na podstawie zebranych
danych, możliwe było obliczenie stałej Plancka.

Tabela pomiarowa dla diody zielonej

U[V u(U) I[mA] u(I) λ [nm] u( λ ¿ [nm Ub[V u(Ub) h[J*s] u(h)[J*s]
] [V] [mA] ] ] [V]
1 1 0,0087 0 0,0173 550 5,8 1,86 0,32 5,5501*10−34 0,9460*10−34
2 1,10 0,0089 0 0,0173 556 5,8
3 1,20 0,0092 0 0,0173 555 5,8
4 1,50 0,0101 0 0,0173 556 5,8
5 1,60 0,0103 0 0,0173 554 5,8
6 1,70 0,0106 0,03 0,0176 Śr.=554,2 Śr.=1,11
0
7 1,72 0,0107 0,07 0,0179
8 1,75 0,0108 0,14 0,0184
9 1,77 0,0109 0,23 0,0192
1 1,80 0,0110 0,45 0,0209
0
1 1,83 0,0111 0,80 0,0238
1
1 1,84 0,0111 1,06 0,0259
2
1 1,85 0,0111 1,15 0,0266
3
1 1,87 0,0112 1,62 0,0304
4
1 1,90 0,0113 2,61 0,0304
5
1 1,92 0,0113 4,01 0,0497
6
1 1,94 0,0114 5,03 0,0580
7
1 1,96 0,0114 6,57 0,0623
8
1 1,98 0,0115 9,27 0,0922
9
2 2 0,0115 12,2 0,1163
0 4
2 2,06 0,0117 28,4 0,2474
1 7
 Tabela pomiarowa dla diody czerwonej
U[V u(U) I[mA] u(I) λ [nm] u( λ ¿ [nm Ub[V u(Ub) h[J*s] u(h)[J*s]
] [V] [mA] ] ] [V]
1 1 0,0087 0 0,0173 622 5,8 1,83 0,34 6,1135*10−34 1,1352*10−34
2 1,10 0,0089 0 0,0173 626 5,8
3 1,25 0,0093 0 0,0173 626 5,8
4 1,35 0,0097 0 0,0173 629 5,8
5 1,50 0,0101 0 0,0173 625 5,8
6 1,60 0,0104 0,02 0,0175 Śr.=625,6 Śr.=1,11
0
7 1,65 0,0105 0,05 0,0177
8 1,70 0,0107 0,17 0,0187
9 1,73 0,0108 0,33 0,0199
1 1,77 0,0109 0,71 0,0231
0
1 1,80 0,0110 1,22 0,0272
1
1 1,82 0,0110 1,53 0,0297
2
1 1,85 0,0111 2,55 0,0379
3
1 1,87 0,0111 3,45 0,0452
4
1 1,89 0,0112 4,61 0,0546
5
1 1,91 0,0113 6,04 0,0661
6
1 1,93 0,0113 7,82 0,0805
7
1 1,95 0,0114 9,89 0,0973
8
1 1,97 0,0115 12,4 0,1179
9 4
2 2 0,0115 19,1 0,1722
0 6
2 2,05 0,0117 28,4 0,2476
1 9
5.Obliczenia:
1.Niepewność napięcia diody zielonej
U = 2,55 V
0 ,5 %rdg+ 1dgt 0 ,5 % ⋅2 ,55+ 0 ,01
u(U) = = = 0,0131 V
√3 √3

2.Niepewność natężenia diody zielonej I = 0,32 mA

1, 4 %rdg+3 dgt 1, 4 % ⋅0 , 32+0 , 03
u(I) = = = 0,0199 mA
√3 √3

3.Długość fali dla diody zielonej

∆ λ=10 nm
10
u (λ) = = 5,8 nm
√3
550+556+555+556+ 554
λśr = = 554,20 nm
5
u(λśr) = √ ¿ ¿ ¿ = √ ¿ ¿ ¿ = 1,11 nm

4.Bariera potencjału diody zielonej

−b −−148 , 99
Ub=
a
= 79 , 91 = 1,86 V
Niepewność napięcia bariery potencjału diody zielonej
Uc (Ub)=√ ¿ ¿ = √ ¿ ¿ =√ ¿ ¿= 0,32 V
5.Stała Plancka

e
h= λ U
c śr b
 −19
1 , 6⋅ 10 −9
h= ⋅554 , 20 ⋅1 0 ⋅1 , 86 = 5,5501 ⋅ 10 ⁻³⁴ J*s
299792 458

Niepewność stałej Plancka

u(h) =√ ¿ ¿= √ ¿ ¿ = √ ¿ ¿ =0,9460 ⋅ 10 ⁻³⁴ J*s

6.Wnioski:
Porównując wartości obliczone wraz z niepewnościami pomiarowymi
zauważyliśmy, że wartości pomiarowe zgadzają się w diodzie czerwonej, a w
diodzie zielonej wartość odbiega od normy. Może być to spowodowane
niedokładnością pomiarową lub sposobem mierzenia długości fali, który w
naszym przypadku był mierzony za pomocą oka (większa niepewność).