Grupa

Imię i nazwisko Grupa Data

laboratoryjna/kierunek
Igor Kaczmarek
EiT 25.04.2023
Eryk Łabęcki

Numer ćwiczenia Tytuł Ocena

Wyznaczanie skuteczności świetlnej wybranych

307
źródeł światła

1. Wstęp teoretyczny:

Ilość energii, jaką przenoszą fale świetlne przez dowolną powierzchnię w jednostce czasu,
nazywa się strumieniem świetlnym. Z przestrzeni wokół ciała promieniującego wydzielimy
nieskończenie mały kąt bryłowy. Natężeniem światła wysyłanego przez źródło w danym
kierunku jest stosunek strumienia zawartego w granicach kąta bryłowego do wartości tego
kąta.

2. Przebieg ćwiczenia:

WYZNACZENIE SKUTECZNOŚCI ŚWIETLNEJ H BADANYCH ŹRÓDEŁ ŚWIATŁA:

1. Ustawić obudowę z lampami w taki sposób, aby lampa LED znajdowała się naprzeciwko
detektora luksomierza.
2. Włączyć w obwód wybrane źródło światła (lampa LED).
3. Włączyć zasilanie woltomierza, amperomierza i autotransformatora. Ustawić wartość
napięcia na 230 V.
4. Odczytać i zanotować wartości napięcia i natężenia prądu. Zanotować niepewności
tych pomiarów.
5. Wykonać od 10 do 12 pomiarów natężenia oświetlenia (E) w funkcji odległości (r) od
źródła światła zmieniając ją od 25 cm do 90 cm (ze względu na nieliniową zależność
oświetlenia od odległości początkowo zmieniać dystans co 2 cm, potem co 5 cm a na
koniec co 10 cm). Zanotować niepewności mierzonych wielkości.
6. Czynności pomiarowe powtórzyć dla żarówki halogenowej i tradycyjnej.

WYZNACZENIE ZALEŻNOŚCI SKUTECZNOŚCI ŚWIETLNEJ ŻARÓWEK OD POBIERANEJ MOCY Η =

Ƒ(P):
1. Ustawić badane źródło światła (tradycyjną żarówkę) naprzeciwko detektora
luksomierza, w odległości r = 35 cm.
2. Włączyć obwód żarówki i, posługując się autotransformatorem, ustawić napięcie
zasilające na 230 V.
3. Wykonywać pomiary natężenia oświetlenia zmniejszając napięcie co 20 V. Notować
także wartości napięcia i natężenia prądu. Zapisać niepewności wyznaczanych wartości.

str. 1
 3. Wyniki pomiarów:

Oświetlenie (Lux) 25 27 29 31 36 41 46 51 61 71 81 90
\
Dystans (cm)
Ż. LED 162 137 118 103 75 57 44 35 24 18 13 11
Ż. Halogenowa 530 459 395 348 260 200 159 129 91 67 51 42
Ż. Tradycyjna 348 297 257 224 165 128 100 80 56 41 31 25
Tabela 1

Żarówka Tradycyjna
Napięcie (V) 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80
Natężenie (A) 0,177 1,173 0,169 0,165 0,161 0,156 0,152 0,147 0,143 0,138 0,132 0,127 0,122 0,117 0,111 0,103

Oświetlenie (Lux) 175 148 124 102 83 66 53 40 30 22 15 10 7 4 2 0

Tabela 2

Żarówka Halogenowa
Napięcie (V) 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80
Natężenie (A) 0,196 1,191 0,186 0,181 0,176 0,171 0,166 0,161 0,155 0,149 0,144 0,137 0,132 0,125 0,118 0,111

Oświetlenie (Lux) 275 234 199 168 138 114 90 72 55 42 31 21 14 9 4 0

Tabela 3

4. Obliczenia:

Wykres 1

str. 2
Żarówka LED:
IS = 16,2
ΦC = 4  IS = 203,47lm
P = U*I=4,6W
 = ΦC /P = 44,2%

Żarówka halogenowa:
IS = 33,5
ΦC = 420,76lm
P = 44,9W
 = 9,37%

Żarówka tradycyjna:
IS = 23,2
ΦC = 291,39lm
P = 40,7W
 = 7,16%

Wykres 2

5. Analiza błędu:

Błędy mogą pojawić się przez m.in. zaokrąglenia wartości, złe ustawienie źródła światła
podczas pomiaru czy niewłaściwie wpisane dane.

str. 3
6. Wnioski:

Analizując pierwszą cześć ćwiczenia można dojść do wniosku iż lampa LED w porównaniu do
żarówki halogenowej i tradycyjnej charakteryzuje się największą skutecznością oraz
najmniejszym poborem mocy przy jednakowym napięciu. Ma tym samym najmniejszą wartość
natężenia światła względem odległości od jego źródła. Żarówkę tradycyjną cechuje większa
wartość natężenia światła, ale również najniższa skuteczność i wysoki pobór mocy względem
lampy LED. Nieco większy pobór mocy ma żarówka halogenowa, ale wyróżnia się ona
zdecydowanie większą wartością natężenia światła względem odległości. Po przeanalizowaniu
drugiej części zadania można zauważyć, że wraz ze wzrostem pobieranej mocy przez żarówkę
tradycyjną wzrasta również jej skuteczność świetlna.

str. 4