••••• .• . . -···. .........

=•--:
r-•• ••• ...... • ••• •
• = 1 •

.!··=..:.....: 5 !..... .... ... . . .... . .

• ! • •
: 1 ... • • • ••
■ u■ •:
•
: !•••• • ••
• •
1

1 •
-··
•• = : !
• ;
•
¡: : • :
• •••• • ••

• : - · . : ••••
= =
■ • • • =• e
• • :-: • =• •:...a
■

• • 1 • ••a :···: : : =•••• : : : :

••••• ■nn ••• 1 ■ • u■■

SAINA KATEAREN
HASIERAN BETI

ETA KATUAK TXORIA JATEN DAI.J

1
 1
2 Erantzun itaunari.

Zergaitik egin dau barre Jokinen familiak?

NIK
ZEKORRAREN

3 Erantzun itaunei.

a Noiz izan da bazkaltzera edo afaltzera kanpora joan zaran azkenengo aldia?
b Nora eta nogaz joan zinan? Arrazoi bereziren bategaitik joan zinan?
e Etxetik kanpora zer jaten dozu? Beti gauza berbera eskatzeko joerea daukazu?

4 Taldeka, bilatu ortuarijaleei buruzko informazinoa. Gero, erantzun danon artean itaunei, bilatutako informazinoaren arabera.

a Zer jaten dabe ortuarijaleek?

b Zergaitik erabagiten dabe pertsona batzuk ortuarijale izatea?
e Zeintzuk dira ortuarijale izatearen alde onak eta txarrak?
,. - "--:¡, ,
" ...;.;...._, -·
.•- '. ~.
~
-____ _ .
' ... T ;• •

..,,,- /
- ,,,
JO~-'
.
'
.

_
ti
, .
_,,,.
-

-
"~~--
·~·

¡ :;- : ·'1~ _ ~-

~ /
5 A Entzun Bumpfi-ri gertatutakoa, eta adierazo honango baieztapen honeek zuzenak (Z) ala okerrak (O) diran.
a Aurrerakoiak ziralako eroan eben gurasoek umea psikologoarengana.
b Arrebearen asmoa zan Bumpfik ezer ez jatea.
e Arrebearen asmoa zan Bumpfiri zauriak eragitea.
d Arrebeari Pedro isila izeneko ipuina irakurrita bururatu jakon nebearengandik zelan libratu.
e Arrebeari Pedro bihurria izeneko ipuina irakurrita bururatu jakon nebearengandik zelan libratu.

s A Zuzen eta oker. Entzun adi-adi, eta adierazo zein esaldi dagoan zuzen eta zein oker.
Jokinek, zerbitzariak janaria ekarri deutsanean, esan dau:
A· Zelango bizkor ekarri dau! Eta zer itxura ona daukal B: Zelango bizkor ekarri dauan! Eta zer itxura ona daukan!
1
Narrazinoa 1

1 lrakurri pasarte hau, eta zehaztu beheko taulan zeintzuk diran narrazinoko elementuak.

Mirariren umearoa
Mirari hamar urteko neska koskorra zan, oñatiarra, txantxikua (hauxe dalako oñatiarren goitizena). Bera zan
txikiena. Harkaitzek, bere nebeak, hamalau urte eukazan, eta asko maite eban Mirari. Eta Aloñak hamabi urte
eukazan, eta bihotzean leku handi bat gordeta eukan bere ahizta txiki, barritsu, bihurri eta sinpatiko harentzat.
Biak mamía eta azala moduan bat eginda sentitzen ziran. Taberna bateko alabea izanda, zoriontsu bizi zan Mirari
bere familiako había gozoan eta tabernako bezeroen bromen eta losintxen artean.
Baina ikastolara hasteagaz batera etorri jakozan lehenengo atsekabeak.
-Begiratu zelango neska kaxkarra -hasi zan mutiko kankailu bat.
-Panpinea emoten dozu -esan eutsan beste kaiku bihotz bako batek.
-Hara hemen ipotx txikitxo bat -bota eutsan aurpegira neska harro batek.
Eta gure Mirari, bere etxean hain maitea eta estimatua zana, mesprezuz betea eta gitxietsia sentidu zan lagunar-
tean. Han ez eben maite, eta trapu zahar bat baino baztertuago sentidu eban bere burua. Bere bihotz minberea
mila zati egiten jakola sentidu eban, eta ahiztatxoari gerritik estu-estu heldu eta negar anpulutan hutsitu eban
bere barruko penea. Andereñoa ahalegindu zan Mirariren samina arintzen eta kontsolamendua eskeintzen, baina
ikastolako lehenengo egun ha hurrengo egun luzeen iragarpena izan zan berarentzat.
"Mirari txikerra
handiago egiteko
jan hamar xerra
eta bota uzkerra"
Honangoak eta okerragoak entzun behar izaten ebazan Mirari koitaduak. Horregaitik, neska argia eta barritsua zana,
nahiko herabe eta lotsati agertzen hasi zan lagunartean.
lñaki ZUBELOIA
Mirari hegalari
lbaizabal (egokitua)

bai ez

a EGITUREA. lstorio honetan garbi bereiztu daitekez hasierea,

korapiloa eta amaierea.

b PERTSONAIAK. lstorio honetako protagonistak

Mirari eta Mirariren nebea dira.

e NARRATZAILEA. Kontakizuna 1. pertsonan kontatuta daga.

d ADITZAK. Kontakizuna orainaldian kontatuta daga.

e LEKUA. Ezin da jakin istorioa non gertatzen dan.

 ldatziz 1
Narrazinoctan narratzaile batck izaki batzuei lcku eta denporaja kin baten gertalutako ekintzak
kon Latzen dauz. Narratzailca iswriotik kanpora badago, 3. pertsonan idazten da (egin eban,
1 ebilen ... ). baina ipuincko perrsonaia bada, orduan l. pertsonea erabilten da (egin neban, nenbilen ... ).
1
2 Aztertu irudiak, eta, talde txikitan, zehaztu istorioko elementuak.

.: ,... (
I
1

a PERTSONAIAK. Zeintzuk dira protagonistak? Zelangoak dira?

b LEKUA. Non gertatzen dira ekintzak? Zelangoak dira leku horreek?
e DENPOREA. Jakin daiteke eguneko zein sasoitan gertatzen diran ekintzak? Eta zein egunetan?
d EKI NTZAK. Zer gertatu da istorioaren hasieran? Zer gertatu da gero? Zelan amaitu da?

3 Gogoratu zeintzuk diran narrazino testuen ezaugarriak, eta idatzi koadernoan irudian agiri dana, zuen berbak
erabilita. Gero, asmatu izenburua.

• Egiturea:
-Hasierako paragrafoa.
-Erdiko paragrafoa.
-Azkenengo paragrafoa.
• lpuina hasteko eta amaitzeko formulak:
- Hasteko: Munduan asko moduan, bazan behin..., Orain dala urte asko.. .
-Amaitzeko: Egia ala guzurra? Begi bien artean sudurra ... Egia bada sinistu, egia ez bada ez sinistu ...
• Ekintzak alkarren segidan kontatzeko formulak: handik gitxira, orduan, jakin ebanean ...
l lno1z egon zara denpora luzean lagun on bategaz hasarre? Zer gertatu zanJ
Zelan konpondu zenduan zuen artekoa?

Eskutitza

Arragoan, 2009ko urriaren 22an

Kaixo, Kattin !
Badakit ez dozula barriketarako gago handirik izango, baina halan ere eskutitz hau
idaztera ausartu naz. ldaztera eta zuri bialtzera. Telefonoz beharbada zuzenagoa
izango litzateke, baina zuzenegia, oraingoz behintzat. Horregaitik hasi natxatzu
idazten, eskutitzaren bidea, eskutitzaren aukerea gozoagoa izan leitekealako,
nasaiagoa, atseginagoa.
Zer moduz ikastetxe barrían? Lau hilabete igaro dira gure ikastolea itzi zenduanetik,
alkar ikusi barik daroagun denpora herbera. Uda osoan ez zaitut ikusi. Beti bezela
gurasoakaz Santander aldera joango zinan , ezta? lslan dozuen apartamentuan izango
zinien aurten ere. Ondo pasatu dozu ha ngo hondartza txiki hareetan?
Herriko jaietan bada ere ikusiko zindudazala uste neban, baina ez da halan izan.
Beharbada ez zenduan jaietara agertzeko gago handirik izango. Eta normala da. Oraindik
barriegia da gertatutako guztia. Oraindik zauriak odoletan izango dozuz. Eta badakit
bihotzeko zauriak ixtea behar gatxa dala, denpora luzea eskatzen dauala. Eta horreek
sikatu arte, osatu arte, haba bere horretan iztea, barriro ere odol jariorik hasi ez daiten.
Halan ere, nik ezin neban gehiago, eta sasoi bateko adiskidetasunaren izenean bada
ere, zuri idaztea erabagi dot, Kattin. Badakit alperreko beharra gertatu daitekeala,
baina ahalegindu behintzat, zeozertan ahalegindu gura neuke. Eginahalean
ahalegindu. Seguru nago nire ahalegin honek mereziko dauala. Epe laburrera ez bada
ere, luzera lortuko dot barriro zure laguna izatea. Gura neuke, behintzat.
Badakit oso hasarre zagozala guztiokaz, eta ni ere ez nazala libratzen zure
gorrotoaren atzaparretatik, baina, egia esan, oraindik ere asko estimatzen zaitut,
Kattin, eta ez zaitut betiko galdu gura.
Oraingoz ezin deutsut beste ezer ere eskeini, beste ezer ere emon. Nire adiskidetasuna,
bakarrik, nire eskua. Beharbada zuretzat hain garbia ez dan eskua, baina ez daukat
besterik. Eta lohi badago, daukadan lohikeria hori ezin dot nik bakarrik garbitu , zuk
lagundu beharko deustazu.
 • •
•
••
1
~

•
~
..
.:..~
<i

.,., ... ,.

r 4
Ez dakit eskutitz-azal hau zabaldu ere egingo dozun. Eta zabalduta ere, ez dakit
irakurteko adorerik, gogorik, umorerik izango dozun. Gurago neuke holan balitz! Holan
bakarrik jakin zeinke nire eskua hementxe daukazula zureari itxaroten, zeureagaz
lotzeko irrikan, zuri laguntzeko prest, zure laguntzaren bila.
Ez deustazu erantzun beharrik, oraingoz. Trankil hartu eizu. Egia esan, ez dakit oso
ondo zer esan gura neutsun. Ez dakit oso ondo zer esan deutsudan. Ez dakit esan gura
neutsuna esan deutsudan.
lkasturte barria hasi dala eta zu falta zarala gure artean. Horixe da egia bakarra. Eta
nik igarri egin dodala zure falta hori. lnork ez dau ezer ere esan, baina nik badakit
danok konturatu garala. Gogoratzen dozu sasoi bateko gure leloa?
Beti alkarregaz
Garazi eta Kattin
Ondo izan. A NTTON l<AZABON
Garazi Kaixo. Katti11
Elkar (egokitua)
1
1 Adierazo hurrengo baieztapenak egia ala guzurra diran.

egia guzurra

a Eskutitza Garazik idatzi dau.

-
b Eskutitza gozoa, atsegina eta nasaia da.

e Eskutitzean agiri danez, Kattin herriko jaietara joan zan.

d Kattinek uda osoa uharte baten emon dau.

e Garaziren eta Kattinen arteko leloa beti honango hau izan da:
11 11
Beti gogor gu •

f Garazik Kattini parkamena eskatu deutso eskutitzean.

g Eskutitzean argi kontatzen da zer gertatu jaken.

h Kattin beste eskola baten hasi da.

i Antza danez, eskolan inork ez dau igarri Kattinen faltea.

2 lrakurri barriro eskutitzeko 5. paragrafoa: «Badakit oso hasarre zagozala guztiokaz ... ». Zer gertatu ete zan Kattin hain
hasarre egoteko? Pentsatu, eta azaldu zuen hipotesia.

3 Zer esan gura dabe esaldi honeek? Azaldu, zeure berbak erabilita.
II
a Oraindik zauriak odoletan izango dozuz. Eta bada kit bihotzeko zauriak ixtea behar gatxa dala ti.

b Halan bakarrik jakin zeinke nire eskua hementxe daukazula

ti ti.

4 Pentsatu honango itaun honeen inguruan, eta, talde txikitan, hausnartu.

a Zein da, zuen ustez, parkamena eskatzeko biderik zuzenena?

b Garazik idatzitako eskutitza auzia konpontzeko nahikoa dala uste dozue?
e Beste zer edo zer egin ete daike Garazik? Zer?

5 ldatzi, binaka, 10-12 lerroko parkamen eskutitz bat. Ahalegindu zuen helburua beteteko eskutitz eraginkorra idazten.
Gero, irakurri gelan, eta, danon artean, aukeratu gehien gustatu jatzuena.
 Ahozko literaturea
Literaturea 1
Katalinen zigorra
Antzina, Ataungo Lauzpeltz baserriko atarian inguruko -Non haz?
baserrietako neska talde handia gauero-gauero batzen -Halango lekuan -erantzuten eutsen neskeak.
zan haria egitera.
-Non haz? -barriro ere gerotxoago.
Behingo baten, alkarrizketan hasi ziran: Lauzpeltzeko
-Halango lekuan.
Katalinek, baietz lturriotz aldeko mendian dagoan
iturritik ura ekarri; eta beste neskek, ezetz. Eta Katalinen ahotsa gero eta gitxiago entzuten zan.

-Apustu bat egin daigun -esan eban Katalinek.
Eta besteek erantzun:
-Tira, ba.
Bitan pentsatu barik, pitxerra hartu eta iturrira joan
zan Katalin. Besteak hari itxaroten jarri ziran
Lauzpeltzeko atarian, ilargitan.
Aldian behin, deiadar egiten eutsien:
-Non haz? -barriro ere.
Eta ez zan gehiago haren ahotsik entzuten.
Atarian egozan neska guztiak larrituta egozan, zer
gertatu ete jakon Katalini. Halango baten, Lauzpeltzeko
atarian haize bolada batek jo eban, eta baten batek dei
egin eban airean: "Gaua gauekoentzat eta eguna
egunekoentzat."
Eta gehiago ez zan Katalinen aztarnarik izan.
Euskolwiko ipuinok
ltxaropena

1 Erantzun itaunei.

a Noiz eta non gertatu zan ipuinean kontatutakoa?

b Nor da protagonistea?
e Zergaitik jasan eban zigorra? Aukeratu.
D Bere ausarkeriagaitik.
D Ur bila joateko ohiturea eukalako.
D Ez zalako gauekoei aurre egitera ausartu.
2 Hurrengo zerrendako izakietatik zeintzuk dira, zure ustez, gauekoak edo parte txarrekoak?

a sorginak b aingeruak e iratxoak d deabruak e gizakiak

Lsr;;;~
•• Testu idatziak sortu baino lehenago bazan literatura mota bat: ahozko literaturea. Ahoz transmititutako
i
1
literatureak ga ur egunera arte iraun dau Euskal Herriko baserrietan eta herrietan. Antzina, telebista,
irra ti, liburu edo bestelako entretenigarririk ez, eta zaharrei ikasitako ipuinak kontatzen eta kantuak eta
••• bertsoak ka ntatzen emoten eba n jendeak aisialdia .
Gure ahozko litera turea sasoi bateko euskal gizartearen kezken, ohituren eta bizieren ispilu da. lrakurri

••1 dogun kontakizu nean, esate ba terako, ur bita etxetik urrun cgozan iturrietarajoateko ohiturea edota
gurc antzinakoen siniskeriak era kustenjakuz, bestcak bcste.

i•
1 ~

Berba polisemikoak
1 Gogoratu zer diran berba polisemikoak, eta adierazo: honango berba honeetatik zeintzuk dira polisemikoak?

a etxola b itzuli e hazi d ukabil e larri f motz

.., Berba honeek ere hainbat adiera daukiez. Ezagutzen dozuz? Adierazo, berbak eta irudiak lotuz.

, ~ ,~
-,
~---.. ·..
.

l ·B·fül l@ifM 1E~.ei , ~

.\

3 Berba polisemiko batzuen definizinoak daukazuez hemen. Zeintzuk dira berba horreek? ldatzi.

a ....... ..
• Uzkurtuz odola arterietan eta zainetan zehar zirkulatzea eragiten dauan muskuluzko organoa.
• Sagarraren barru-barrua, erdi-erdia.

b . ································· ......
• Zuhaitzetan sustrai eta adar nagusien artean dagoan zurtoinaren zatia.
• Giza gorputzaren zati nagusia.
C .. ...................... ............. .

• Bizkarraren amaierearen eta izterren hasierearen arteko zati mamitsua.

• Ontzien hondoa.
d ................................ .
• Giza buruaren aurreko aldea.
• ltxurea.

4 Osotu esaldiak, berba honeek erabilita.

aurpegi • lau • sama

a Bizkaia herrialde menditsua da, baina Araba nahiko ........................ ............ . . da.
b Mariak egundoko ... .. .. .. .. .. ...................... dauka.
e lkerrek badaki . hankan ibilten.
d Botila gehienen ... estua izaten da.
e Txanpon guztiek bi daukiez.
f Bihurrikeria hori Mirenek egin dau. jokatuko neuke !
 Gramatikea 1
Perpaus bakunaren elementuak
1 lrakurri testua, eta sailkatu azpimarratutako berbak.

lzozkiek ere badaukie historia

Zeinen errez eskuratzen dan euro .!mi, izozki dendan sartu eta gogoko dozun zaporeko izozkia erosi, ezta? Bada,
horretara heltzeko bidea luzea izan da.
Dinoenez, erromatarren sasoiko Neron enperadoreari bururatu jakon lehenengo mendietako edurra h:irtu eta
fruteagaz nahastea. Holan, izozkiaren antzeko postre bat asma tu eban. Beste batzuk dinoe, barriz, M 3rco Polo
abenturazaleak ekarri ebala izozkia Txinatik ltaliara, eta, ordutik hona, italiarrak dirala izozkigile trebeenak. Egia
esan, gure urietako izozki denda onentsuenetako askok izen italiarrak daukiez. Zeozergaitik izango da, ezta?
Zabalik, 141. zk. (egokitua)

izenak
izenondoak
aditzak
aditzondoak
determinatzaileak
artikuluak
erakusleak
zenbatzaileak

2 Osotu testua, honango berba honeek erabilita eta parentesi artekoa kontuan hartuta.
telegrafoa • gazteak • 1791 • gu • dagoz • jaio zan • horretan
hiru mi/a • zuk • ezagunena • honan • gogoa

(1) {Zenbatzailea) _ _ _ _ ko apirilaren 27an, Samuel Morse

asmatzaile eta margolari estatubatuarra (2) {aditza) --·· ____
(3) {lzena) _ _ _ _ izan zan haren ekarpen (4) {izenondoa) _ _ _ _ Estatu
Batuetatik Londresera heldu barritan, Morse (5) {izenondoa) ···-·-·-·····-·······-·········· eskutitz bat idatzi
eutsan amari, eta, bertan (6) {aditzondoa) _ __ _ inoan: "Amatxo maitea: ondo heldu
naz, baina (7} {izenordaina) _ _ _ _ bion artean (8} (zenbatzailea) _ _ ___ milia
(9) {aditza) _ _ _ _, eta (10) (zenbatzailea) _ _ _ _ aste igaroko dira
(11) (izenordaina) _ __ _ nire barrí jakiterako''.
Morsek 20 urte eukazan orduan, eta une (12} (erakuslea) _ _ _ _ biztu jakon berbeak,
itsasontziz bialdu beharrean, airez bialtzeko (13} (izena) _ _ __

3 Asmatu elementu honeek daukiezan esaldiak.

a izena + izenondoa + aditza + izenondoa

b aditzondoa + aditza + izena
e izena + erakuslea + izenondoa + aditzondoa + aditza
 Puntua
•• Puntuak perpausare n amaierea adierazoten dau. Erabilera honeek daukaz:
1 • Puntu etajarraia: alkarre njarraian doazan perpaus bi bereizteko da.
1
• Puntu eta aparte: paragrafo baten azkenengo perpausa seinalatzek o da.

1 • Beste erabilera batzuk:

- Zenbakie n ostean, -garren adierazotek o erabilten da. Adib.: 201 l . urtean
i
1
- Laburduret an. Adib.: or., etab., adib., eta abar.

1 Zelan berridatziko zeunkez nabarmendutakoak, puntua erabilita? ldatzi.

a Mila zortziehun eta berrogeigarren urtean eraiki eben izeko-osabak bizi diran etxea.
b Liburu honi orrialde pila bat falta jakoz: zortzigarren, hogeita hemeretzigarren, berrogeita hamahirugarren eta
berrogeita hamalaugarren orrialdeak, hain zuzen ere.
e Zein urte izan zan hogeita batgarren mendeko lehenengoa: bi milagarren urtea ala bi mila eta batgarren urtea?
d Gelako arduradunak zeregin asko daukaz: danon eritxia jaso, guztion izenean eskariak egin, batzarrak antolatu, eta abar.
e Hauxe da gure helbide barria: Aranzadi kalea 8, bosgarrena ezkerra.

2 Berridatzi testua, behar dauzan puntuak jarrita.

Janireren bildumea
Janirek 12 urte daukaz ibiltari eta mendizale amorratua da txiki-txikitatik gustatu izan jako bedarren eta landaren
mundua, eta horregaitik dabil bildumea egiten pasa dan urtean ekin eutsan beharrari, eta dagoaneko hainbat
liburutxo osotu dauz.
Mendira urteten daben bakotxean, bilduman ez daukazan landarak batzen dauz gero, etxean, egunkariko orrialdeen
artean sartuta izten dauz lehortu arte guztiz lehortuta dagozanean, liburutxo baten itsatsi, eta alboan haren
inguruko datuak idazten dauz: izena, non eta noiz batutakoa dan, nogaz aurkitu eban, gustukoa dauan ala ez, ha
batzean gertatutakoak eta abar halan, hemendik urte batzuetara, bilduma palita eukiteaz aparte, egindako
txangoak eta urteerak ere gogoan izango dauz!

3 Testu honetan puntuagaz zerikusia daben 5 akats dagoz. Ea aurkitzen dozuzan !

Lapur tontolapikoak
Donna Hayes eta Benjamin Jorgensen australiarrak dira, lapurrak. Baina, batez ere. Tontolapikoak. Bikotea
barregarri gelditu da, d_ir~z ~eteta e~oalako~n. zakukada bat ogi lapurtu eta gero. Pasadizoa Melbourneko jatetxe
baten gertatu zan. Hon g1tx1 ez eta, 1hesald1an, Jorgensenek. gura barik. eperdian tiro egin eutsan Hayesi. Memela
pare horrek denporalditxo bat emon beharko dau kartzelan,
Gaztezula aldizkaria, 92. alea
(egokitua)
 lkasten ikasi 1
lkasketearen antolamendua
Noiz, non eta zelan ikasten dozu?
1 Honango honeetatik zein da zuk ikasterakoan daukazun jarrerea? Adierazo.

a Leku isilean eta baketsuan ikasten dot.

b Mahai zabala eta ordenatua behar izaten dot ikasteko.
e Leku argitsuan ikasten dot.
d Samako minik ez izateko, egoki jesarrita ikasten dot.
e lkasten hasi aurretik, antolatuta eukiten dot zer ikasi eta arlo bakotxari zenbat denpora eskeini.

2 Erantzun itaunei.
a Aurten zenbat arlo daukazuz?
b Etxean, beharrak egitean edo ikastean, zein arlotarako behar izaten dozu denpora gehien?
e Zeintzuk arlo ikasten dozuz errezago?
d Zeintzuk arlo dozuz gogokoen? Zergaitik?

3 Aztertu ekintza honeek. Zerrendan agiri diranetatik, zein egiten dozu zuk?

a Egunero ordu berberean ikasten dot.

b Etxera heldutakoan, lehenengo atseden hartzen dot, eta gauean egiten dodaz beharrak.
e Etxeko beharrei ekiten deutsedanean, jarduera errezenak egiten dodaz lehenengo, eta, gero, gatxagoak eta desatseginagoak
iruditzen jatazanak.
d Beharren erdiak egin eta gero, 1Ominutuko atsedena hartzen dot, ez gehiago.
e Etxeko beharrak egitean, telebistea iziotuta eukitea atsegin dot.
 • •

1 Jolastu

1 A Entzun kopla handi honeek, osotu eta abestu.

•
Axu ri beltza

11 Axuri beltza ona duk , boina B Jaso eskuak , mugí zangoak ,

txuria, bemz, hobea astmdu gerria ere,
dantzan ikas1 nah i duen horrek animo boina ko ntuz ibili
nire (1) begiro. hankarik zapaldu gabe.

El Festan dabiltza salto ta brin ko GJ Aupa mutilak , aupa neskatxak ,

pozez irtenik plazaro, baztertu barruko lotsa,
guk ere parte hartu nahi dugu alaitasunez poztu ditzagun
eta bagoaz ...... (2). gorputza eta bihotza .
Herrikoia

2 Osotu goikoaren doinuan abestu daitekezan kopla honeek, amaiera egokia aukeratuta .

Axuri beltza ona du k, boina Festan dabiltza salto ta brinko

txuria, berriz, hobea pozez irtenik plazara,

11 mahaian jateko ere ona da B batzuek oihu egiten dute

ez al duzue ikasi. beste batzuek irrintzi.

El ene! espartin gorridun neska GJ aizu, muti ko, hor bazterrean

a zer dantzari trebea . geldi egongo al zara?

••
1 .J::ikizu ... ••
•• Axuri beltza ••
•• Axuri beltza izeneko dantza eta kanta oso
•
1

ezagunak dira Euskal Herrian. Sasoi baten 1

1
Nafarroako Euarta izeneko herrian neskek
•• dantzatzen eben dantza bate n oinarrituta dago.
•• Emakumeek, dotore jantzita, erlojuaren
• orratzen kontrako norantzan mogitzen dan

i biribilean dantzatzen dabe. Abestutako

dantzen artean gordeten dan apurretakoa da •
Axuri beltza.

i••
•••
 • •
•
••• •
1
3 lrakurri txiste honeek, eta egin barre trankil, osasunarentzat ona ei dalako.

MAISUAK JAIMITORI...

Komentu baten lapur bat sartzen da, eta lapurretea

egiten dau. Ama Superiorak esaten dau:
-Gure artean gizon bat dago, eta nor dan jakiteko
gonak igon eta bakotxak bere izena esan behar dau.
Lehenengoak gonea jaso eta esa ten dau :
-Sor Matilde!
-Sor Maria! -besteak.
-Sor Luzia ! -hurrengoak.
Baina, azkenaren txandea heltzean,
beste guztien moduan gonea jaso eta esaten dau:
-Soor... presaaaa !

4 Azaldu zure bizkortasuna !

Urteak kentzen
Emakume batek, 39 urte bete ebazanean, bere urteak inori ez esatea erabagi eban. Ordutik aurrera, urteak erantsi beharrean,
kendu egiten ebazan. Hurrengo urtean 38. urtebetetzea ospatu eban, hurrengoan 37 .a, eta abar. Atzo 27 urte bete ei
ebazan. Baina, zenbat urte daukaz benetan emakumeak?