X

Ixa letradun hitzak

A J U
axeria juxtu uxatu
axola
K X
B kaixo xaboia
berdexka kaxa xafla
berex kexatu xahuketa
koxkorra xahutu
E xakea
erraxa L xamarra
existitu luxua xanpua
xarabea
G M xarmagarria
xaxatu
gaixoa maixua
xehea
garraxia mendixka
xehetasuna
gizagaixoa moxala
xelebrea
gixajoa
xemea
gixona P
xiringa
gorrixka perrexila
xokoa
goxoa pixa
xoria
pixka bat
xuhurra
I pixkanaka
xukadera
ixilik poxpolina
xuxen
ixo puxika
xuxurlatu
puxkatu
 x
39 • Zer dira hurrengo marrazkiak?

k a b o a r a

cc
5

2 3 4 5 cc
1

k a n p n g a

m o l p u

p e

32 hogeita hamabi
40 • Azalpena eta eredu hitzak irakurri ondoren, ipini ✗ zeinua zure iritzian
zuzenak diren baieztapenetan.

BUSTIDURA
Hitz batzuetan, letra batzuk "busti" egiten ditugu. Esaterako, t ahoskatu
beharrean tt soinua ateratzen dugu: aittitta, politta; edo d edo n edo l edo z
edo s letrak desberdin ebakitzen edo ahoskatzen ditugu.

maisua ➯ maixu Madalen ➯ Maddalen

txoria ➯ xoria ilun ➯ illun
txikia ➯ ttipia azeria ➯ axeria
txiza ➯ pixa tanta ➯ ttantta
zakurra ➯ txakurra gizajoa ➯ gixajoa
aita ➯ aitta Mari ➯ Maddi
labur ➯ llabur egin ditu ➯ egin dittu

1. ❒ Bustidura, batez ere, haserrea adierazteko erabiltzen dugu.

2. ❒ Maitasuna edo kutuntasuna adierazteko erabiltzen da.

3. ❒ Solaskidearekin, hau da, gure hizketa lagunarekin konfiantza handia

dugunean erabiltzen dugu.

4. ❒ Hitz batzuetan, bustidurak ez du balio adierazkorrik edo berezirik.

5. ❒ Beste batzuetan, ostera, beren-beregi egiten dugu bustidura, hitzak

zentzu desberdin bat izan dezan.

6. ❒ Umeei gauzak goxoago esateko ere sarritan erabiltzen da.

7. ❒ Bustidura egitea ohitura kontua da: batzuek beti egiten dute eta beste
batzuek inoiz ez.

8. ❒ Bustidura bizilekuaren arabera egiten da: herri batzuetako hiztunek

egiten dute; beste batzuetakoek ez.

hogeita hamahiru 33
 x
41 • Busti itzazu x soinuaz ondoko hitzak eta jarri dagozkien lerroetan. Herri
kirolari ospetsu horren deitura lortuko duzu lauki beilegietako letrekin.

justu kozkorra bereiz

erraza puskatu semea
gozoa samarra gizona

1. P u x k a t u
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

42 • Jar itzazu hurrengo hitzak bustiduraz dagozkien lerroetan eta kirolari

ospetsu horren deitura lortuko duzu. Goitik behera, lauki beilegietan.

isilik garrasia
zuhurra menditxoa isildu
zuzena maisua zokoa

1. m a I x u a
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

34 hogeita hamalau
43 • Erabil itzazu aurreko ariketetako hitz batzuk ondoko esaldietan. Bihotz irudia
bustiduraz balia zaitezen adierazteko da.

1. Nik zuri irabazi? Bai, horixe! , gainera!

2. Benetan zure amak prestatzen dituen indabak!

3. Arraioa! Nahi gabe hanka zapaldu eta... hasi zen umea.

4. Zer, ba? Engainatuko nauzulakoan ala? naiz ni, gero!

5. Gure txakurtxoa, euria denean, bere an egoten da

kuxkurtuta.

6. Beno, ba, gazteok, gero arte! Txintxoak izan eta ibili!

44 • Bilatu loreetan dauden hitzak eta erabili ondoko esaldietan. Irakurri beti
erloju orratzen noranzkoan.

a x
1. Familiaren diru guztia
e x a o
zuen, baina ez zitzaion
h e a l
izan.

h x 2. ! Ahotsik gabe geratu zen

a u a a eta hitzak besterik ezin
x t
u l f izan zuen egin.

3. eta handikeriak ez daude

u x
herri ren esku.
l x u a

a u u t 4. Baratzean zeuden beleak

nahi izan zituen eta, orduan, burdin

g u x bat erori zitzaion oinaren

t
a a u gainera.
a
o i x
x l
r u

hogeita hamabost 35
 x
45 • Bilatu ezkerreko zakutoetan hiruna hitz. Lerro bakoitzetik silaba bana
aukeratuta lortuko dituzu. Idatzi eskuineko zaku handian.

1. GI ZA TA RRI A 1. ........................................
2. XE MA GA XO A
2. ........................................
3. XAR HE GAI SU NAK
3. ........................................

4. PI HU LI A 4. ........................................

5. POX XON KE NA 5. ........................................

6. XA PO TZI TA 6. ........................................

7. XU KA DE A 7. ........................................

8. XE KA NA KA 8. ........................................
9. PIX LE BRE RA 9. ........................................

10. ........................................
10. XA XA LA
11. ........................................
11. KE XO TU
12. A XA TU 12. ........................................

✌ Orain, nahi baduzu, 1-6 ebaluazio

ariketak egin ditzakezu.

36 hogeita hamasei