You are on page 1of 27

16.04.

2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Zadania maturalne z chemii


41 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
Oceń, czy podane poniżej informacje dotyczące chlorku żelaza(III) są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

1. Wodny roztwór chlorku żelaza(III) ma odczyn obojętny. P F

Chlorek żelaza(III) można otrzymać w wyniku reakcji żelaza ze stężonym


2. P F
kwasem solnym.

Dodanie kwasu solnego do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) cofa


3. P F
reakcję hydrolizy tej soli.

42 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 15.
15. (2
(2 pkt)
pkt)
Poniżej przedstawiono informacje dotyczące zawartości wybranych jonów w próbce
pewnej wody mineralnej.

KATIONY, mg · dm−3 ANIONY, mg · dm−3


Na+ 254,00 HCO 3 357,80

Ca2+ 10,00 CO 2−
3 163,00

K+ 0,91 Cl− 26,40

2−
Mg2+ 0,37 SO 4 7,81

Na podstawie oryginalnej etykiety wody mineralnej dostępnej na rynku.

Z przedstawionych informacji wynika, że woda mineralna to roztwór zawierający różne


rozpuszczone sole.

15.1. (1 pkt)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 1/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, w wyniku której nastąpi


wytrącenie osadu – składnika tzw. kamienia kotłowego – po ogrzaniu wody mineralnej
do temperatury 100°C.

15.2. (1 pkt)

Spośród wymienionych związków wybierz wszystkie, które – wprowadzone w


odpowiednim nadmiarze do wody mineralnej – spowodują usunięcie jonów
węglanowych i wodorowęglanowych. Podkreśl wzory wybranych związków.

KHCO3 Ca(OH)2 HCl KMnO4

43 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
W temperaturze T stała dysocjacji kwasowej kwasu etanowego (octowego) jest równa Ka =
1,8 · 10–5, a stała dysocjacji zasadowej amoniaku jest równa Kb = 1,8 · 10–5.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym po zmieszaniu reagentów w stosunku
stechiometrycznym powstały wodne roztwory soli o temperaturze T. Odczyn roztworu
wodnego otrzymanej soli:

w probówce I był zasadowy;


w probówce II – kwasowy;
w probówce III – obojętny.

16.1. (1 pkt)

Uzupełnij schemat przeprowadzonego doświadczenia. Wpisz wzory użytych


odczynników wybranych spośród:

NH3 (aq)     CO2 (g)     K (s)     HCl (aq)

…… …… ……
I II III

NaOH (aq) Zn (s) CH3COOH (aq)

16.2. (1 pkt)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania tej soli, której
wodny roztwór powstał w probówce I.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 2/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

44 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (4
(4 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, w którym badano działanie pewnego odczynnika na dwa
wodne roztwory soli. W probówce I znajdował się roztwór siarczanu(IV) sodu, a w
probówce II – roztwór krzemianu(IV) sodu. Po dodaniu odczynnika zaobserwowano, że:

w każdej probówce zaszła reakcja chemiczna;


przebieg doświadczenia był różny dla obu probówek;
tylko w jednej z probówek wytrącił się osad.

18.1. (0–1)

Uzupełnij schemat doświadczenia. Wybierz i zaznacz w podanym zestawie wzór jednego


odczynnika, którego zastosowanie spowodowało efekty opisane w informacji.

Wybrany odczynnik: KOH (aq) / stężony HCl (aq) / CaCl2 (aq)

I II

Na2SO3 (aq) Na2SiO3 (aq)

18.2. (0–1)

Napisz, co zaobserwowano w probówce, w której nie wytrącił się osad podczas


opisanego doświadczenia.

18.3. (0–2)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które przebiegły w probówkach I i


II i były przyczyną obserwowanych zmian.

Równanie reakcji przebiegającej w probówce I:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 3/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Równanie reakcji przebiegającej w probówce II:

45 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (1
(1 pkt)
pkt)
Podczas ogrzewania kwas fosfonowy H3PO3 (H2PHO3) ulega reakcji dysproporcjonowania,
w wyniku której powstają kwas ortofosforowy(V) i fosforowodór.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Napisz w formie cząsteczkowej równanie opisanej reakcji.

46 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 19.
19. (1
(1 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, w którym do probówki I wlano kwas solny o pH = 2, a do
probówki II – wodny roztwór kwasu octowego (etanowego) o pH = 2. Roztwory miały
temperaturę 298 K. Następnie do obu probówek dodano po 1 gramie pyłu cynkowego.
Opisane doświadczenie zilustrowano poniższym schematem.

pył cynkowy pył cynkowy

I II

HCl (aq) CH3COOH (aq)

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

W warunkach doświadczenia stężenie molowe kwasu solnego jest większe


1. P F
niż stężenie molowe wodnego roztworu kwasu octowego.

Użycie w doświadczeniu wodnych roztworów o pH = 3 skutkowałoby


2. wzrostem szybkości reakcji wyłącznie w probówce II, ponieważ kwas P F
uczestniczący w tej przemianie jest kwasem słabym.

Ochłodzenie obu użytych w doświadczeniu wodnych roztworów


3. skutkowałoby zmniejszeniem szybkości wydzielania gazu w przemianach P F
zachodzących w probówkach I i II.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 4/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

47 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 20.
20. (1
(1 pkt)
pkt)
Do wodnego roztworu zawierającego 0,1 mola wodorotlenku sodu dodano wodny roztwór
zawierający 0,1 mola kwasu etanowego (octowego). Następnie w mieszaninie poreakcyjnej
zanurzono żółty uniwersalny papierek wskaźnikowy.

Dokończ poniższe zdanie. Wybierz i zaznacz odpowiedź A, B albo C i jej uzasadnienie 1.,
2., 3. albo 4.

Uniwersalny papierek wskaźnikowy

przyjął niebieskie
A. 1. użyto nadmiaru zasady.
zabarwienie,

etanian (octan) sodu ulega hydrolizie


2.
kationowej.
B. nie zmienił zabarwienia, ponieważ
etanian (octan) sodu ulega hydrolizie
3.
anionowej.

przyjął czerwone otrzymano roztwór o odczynie


C. 4.
zabarwienie, obojętnym.

48 Matura
Matura Maj
Maj 2019,
2019, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 36.
36. (2
(2 pkt)
pkt)
W laboratorium pod wyciągiem przeprowadzono reakcję manganianu(VII) potasu z
nadmiarem kwasu solnego. Do wykrycia gazowego produktu zastosowano papierek
jodoskrobiowy zwilżony wodą. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym
schemacie.

nadmiar HCl (aq)

papierek jodoskrobiowy
KMnO4 (aq) (pasek bibuły nasycony
mieszaniną jodku potasu i skrobi)

36.1. (0–1)

Opisz zmiany możliwe do zaobserwowania podczas przebiegu doświadczenia. Uzupełnij


poniższą tabelę.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 5/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

przed dodaniem HCl (aq) po zajściu reakcji

Barwa roztworu w probówce

Barwa papierka jodoskrobiowego biała

36.2. (0–1)

Wyjaśnij przyczynę zmiany barwy papierka jodoskrobiowego.

49 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Beryl jest metalem, który reaguje z kwasami oraz ze stężonymi zasadami. Poniżej
przedstawiono schemat reakcji berylu z kwasem i zasadą.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczonych numerami 1 i 2,


wiedząc, że jednym z produktów obu przemian jest ten sam gaz. Uwzględnij tworzenie
się kompleksowych jonów berylu.

Równanie reakcji 1:

Równanie reakcji 2:

50 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 7.
7. (3
(3 pkt)
pkt)
Przygotowano dwie identyczne próbki oznaczone numerami I i II: w każdej próbce
zmieszano 2,8 g wiórków żelaznych i 2,4 g rozdrobnionej siarki.
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 6/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Próbkę I wprowadzono do probówki i ogrzano w płomieniu palnika. Stwierdzono, że żelazo


całkowicie przereagowało z siarką, w wyniku czego powstał produkt, w którym stosunek
masowy mFe : mS ≈ 7 : 4 (reakcja 1.). Po zakończeniu reakcji zawartość probówki
ostudzono, a następnie poddano działaniu kwasu solnego użytego w nadmiarze.
Zaobserwowano, że mieszanina poreakcyjna częściowo roztworzyła się w kwasie, czemu
towarzyszyło wydzielanie bezbarwnego gazu o nieprzyjemnym zapachu (reakcja 2.).
Próbkę II wprowadzono – bez uprzedniego ogrzewania – do zlewki z kwasem solnym.
Stwierdzono, że próbka częściowo roztworzyła się w nadmiarze kwasu z wydzieleniem
bezbarwnego i bezwonnego gazu (reakcja 3.).

7.1. (0–1)

Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji, które zaszły po poddaniu obu próbek
działaniu kwasu solnego użytego w nadmiarze (reakcja 2. i reakcja 3.).

Równanie reakcji 2.:

Równanie reakcji 3.:

7.2. (0–1)

Podaj nazwę substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu


naczyniach, i podaj nazwę metody, którą należy zastosować, aby wyodrębnić tę
substancję z mieszaniny poreakcyjnej otrzymanej po dodaniu nadmiaru kwasu solnego
do obu próbek.

Nazwa substancji:

Nazwa metody:

7.3. (0–1)

Ustal, ile gramów substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu
naczyniach, zawierały próbki.

Próbka I:

Próbka II:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 7/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

51 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (2
(2 pkt)
pkt)
Siarczek magnezu (MgS) można otrzymać w bezpośredniej syntezie z pierwiastków (reakcja
1.). Siarczek wapnia (CaS) natomiast otrzymuje się przez redukcję siarczanu(VI) wapnia
(CaSO4) węglem; drugim produktem tej przemiany jest tlenek węgla(II) (reakcja 2.).

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013.

Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.

Równanie reakcji 1.:

Równanie reakcji 2.:

52 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 13.
13. (1
(1 pkt)
pkt)
W zlewce umieszczono świeżo przygotowany roztwór wodny trzech soli sodu:
chromianu(VI), ortofosforanu(V) i siarczanu(VI).

Zaplanuj doświadczenie, które w następujących po sobie etapach I–III umożliwi


wydzielenie z opisanego roztworu – przez wytrącenie osadów soli – kolejno wszystkich
anionów kwasów tlenowych. Napisz w odpowiedniej kolejności wzory odczynników oraz
wzory wytrąconych soli.

Odczynniki:

BaCl2 (aq) MgCl2 (aq) CuCl2 (aq)

Etap Wzór odczynnika Wzór wytrąconej soli

II

III

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 8/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

53 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
Do probówki ze stałym etanianem (octanem) sodu dodano kwas siarkowy(VI) i zawartość
naczynia ogrzano. U wylotu próbówki wyczuwalny był charakterystyczny ostry zapach.

Napisz, czy użycie do przeprowadzenia opisanego doświadczenia kwasu


ortofosforowego(V) zamiast kwasu siarkowego(VI) pozwoli na zaobserwowanie
podobnych efektów.

54 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 16.
16. (1
(1 pkt)
pkt)
Do probówki ze stałym etanianem (octanem) sodu dodano kwas siarkowy(VI) i zawartość
naczynia ogrzano. U wylotu próbówki wyczuwalny był charakterystyczny ostry zapach.

W dwóch nieopisanych probówkach znajdują się wodne roztwory dwóch soli (każdy
roztwór w innej probówce). Wiadomo, że jednym roztworem jest wodny roztwór etanianu
(octanu) magnezu, a drugim – wodny roztwór etanianu (octanu) sodu.

Oceń, czy po dodaniu wodnego roztworu kwasu ortofosforowego(V) do obu probówek i


ogrzaniu ich zawartości możliwe będzie wskazanie, w której probówce znajdował się
wodny roztwór etanianu magnezu, a w której – wodny roztwór etanianu sodu.
Odpowiedź uzasadnij.

Ocena:

Uzasadnienie:

55 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 20.
20. (1
(1 pkt)
pkt)
Wodorotlenek niklu(II) strąca się jako zielonkawy osad z wodnego roztworu soli niklu(II)
pod działaniem wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Wodorotlenek niklu(II) nie
rozpuszcza się w nadmiarze zasady, ale reaguje z kwasami. Pod wpływem utleniaczy ten
wodorotlenek przechodzi w czarnobrunatny wodorotlenek niklu(III).

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 9/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i


analiza jakościowa, Warszawa 2001.

Do probówki z wodnym roztworem chlorku niklu(II) dodano nadmiar wodnego roztworu


wodorotlenku sodu.

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji otrzymywania wodorotlenku


niklu(II) w sposób opisany powyżej. Określ charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy,
obojętny, amfoteryczny) wodorotlenku niklu(II).

Równanie reakcji:

Charakter chemiczny wodorotlenku niklu(II):

56 Matura
Matura Maj
Maj 2018,
2018, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 22.
22. (1
(1 pkt)
pkt)
Wodorotlenek niklu(II) strąca się jako zielonkawy osad z wodnego roztworu soli niklu(II)
pod działaniem wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Wodorotlenek niklu(II) nie
rozpuszcza się w nadmiarze zasady, ale reaguje z kwasami. Pod wpływem utleniaczy ten
wodorotlenek przechodzi w czarnobrunatny wodorotlenek niklu(III).

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i


analiza jakościowa, Warszawa 2001.

Do probówki zawierającej zielony roztwór chlorku niklu(II) dodano wodny roztwór


wodorotlenku sodu, a następnie – bezbarwny wodny roztwór chloranu(I) sodu – zgodnie ze
schematem:

Opisz wygląd zawartości probówki na początku doświadczenia oraz po reakcji I i po


reakcji II. Uwzględnij rodzaj mieszaniny (roztwór, zawiesina) oraz jej barwę.

Zawartość probówki

przed doświadczeniem po reakcji I po reakcji II

                                                                 

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 10/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

57 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 3.
3. (2
(2 pkt)
pkt)
Chlorek arsenu(III) – AsCl3 – jest w temperaturze pokojowej cieczą. W stanie ciekłym
chlorek arsenu(III) nie przewodzi prądu elektrycznego. W reakcji z wodą tworzy kwas
arsenowy(III) o wzorze H3AsO3 oraz chlorowodór.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

3.1. (0–1)

Czy chlorek arsenu(III) ma budowę kowalencyjną, czy – jonową? Narysuj wzór


elektronowy chlorku arsenu(III). Uwzględnij wolne pary elektronowe.

Chlorek arsenu(III) ma budowę .

Wzór:

3.2. (0–1)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chlorku arsenu(III) z wodą.

58 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (1
(1 pkt)
pkt)
Próbkę czystego węglanu wapnia o masie m prażono w otwartym naczyniu. Przebiegła
wtedy reakcja zilustrowana równaniem:

CaCO3 → CaO + CO2

Po przerwaniu ogrzewania stwierdzono, że w naczyniu znajdowała się mieszanina


substancji stałych o masie 18,0 gramów. Ustalono, że w tej mieszaninie zawartość węglanu
wapnia wyrażona w procentach masowych jest równa 57,5%.

Zaprojektuj doświadczenie, którym potwierdzisz, że w uzyskanej mieszaninie substancji


stałych znajduje się węglan.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&kat… 11/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór jednego odczynnika, którego


dodanie (w nadmiarze) do mieszaniny znajdującej się w probówce doprowadzi do
potwierdzenia obecności węglanu, oraz opisz zmiany możliwe do zaobserwowania w
czasie doświadczenia.

Schemat doświadczenia:

Zmiany możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia:

1.

2.

59 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (2
(2 pkt)
pkt)
Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

HCl (aq)

woda
wapienna
CaCO3 (s)

9.1. (1 pkt)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 12/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Napisz, co w czasie doświadczenia zaobserwowano w kolbie ze stałym węglanem


wapnia, do której wkraplano kwas solny, a co – w kolbie zawierającej wodę wapienną.

Kolba ze stałym węglanem wapnia:

Kolba z wodą wapienną:

9.2. (1 pkt)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej po dodaniu kwasu


solnego do stałego węglanu wapnia.

60 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (3
(3 pkt)
pkt)
Wykonano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

HCl (aq)

woda
wapienna
CaCO3 (s)

Przed wykonaniem doświadczenia woda wapienna była klarownym roztworem. W czasie


doświadczenia zaobserwowano, że woda wapienna początkowo zmętniała pod wpływem
gazu do niej wprowadzonego. Podczas dalszego nasycania jej gazem zmętnienie zanikło.

Napisz w formie jonowej równanie reakcji kwasu solnego ze stałym węglanem wapnia
(reakcja 1.), równanie reakcji, w której wyniku nastąpiło zmętnienie wody wapiennej

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 13/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

(reakcja 2.), oraz równanie reakcji powodującej zanik zmętnienia wody wapiennej
(reakcja 3.).

1.

2.

3.

61 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (2
(2 pkt)
pkt)
Poniżej wymieniono pięć metod otrzymywania soli:

1. reakcja metalu z niemetalem


2. reakcja metalu z kwasem
3. reakcja tlenku metalu z kwasem
4. reakcja tlenku metalu z tlenkiem kwasowym
5. reakcja wodorotlenku z kwasem

Spośród wymienionych metod wybierz te, za pomocą których można otrzymać sole
magnezu o wzorach MgCl2 i Mg3(PO4)2. W tabeli wpisz numery, którymi oznaczono te
metody.

Wzór soli Numery metod

MgCl2

Mg3(PO4)2

62 Matura
Matura Maj
Maj 2017,
2017, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 12.
12. (3
(3 pkt)
pkt)
Sole niektórych kwasów można otrzymać z soli innych kwasów.

12.1. (1 pkt)

Zaprojektuj doświadczenie (przeprowadzone pod wyciągiem) polegające na otrzymaniu


wodnego roztworu siarczanu(VI) sodu w wyniku działania roztworem odpowiedniego
kwasu na roztwór siarczku sodu. Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór
wybranego kwasu.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 14/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

12.2. (1 pkt)

Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że po zmieszaniu roztworów zaszła reakcja


chemiczna.

12.3. (1 pkt)

Napisz w formie jonowej równanie reakcji, która zaszła podczas doświadczenia.

63 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (2
(2 pkt)
pkt)
Aby potwierdzić zasadowy charakter tlenku baru, przeprowadzano reakcję tego tlenku z
pewnym odczynnikiem w obecności wskaźnika pH, którym była czerwień bromofenolowa.
Wskaźnik ten w roztworach o pH < 5,2 ma barwę żółtą, a w roztworach o pH > 6,8
przyjmuje barwę czerwoną. W roztworach o 5,2 < pH < 6,8 barwi się na kolor pośredni
między żółtym a czerwonym (różne odcienie barwy pomarańczowej).
Do probówki wprowadzono wybrany odczynnik z dodatkiem czerwieni bromofenolowej, a
następnie dodano nadmiar stałego tlenku baru, dokładnie mieszając jej zawartość.
Zaobserwowano, że dodany tlenek baru roztworzył się całkowicie, a powstały w probówce
klarowny roztwór zmienił zabarwienie.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

9.1. (0–1)

Uzupełnij poniższy schemat wykonania doświadczenia. Wpisz wzór odczynnika


wybranego spośród następujących:

HCl (aq) H2SO4 (aq) H3PO4 (aq) NaOH (aq)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 15/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

nadmiar BaO (s)

………………………………………….. + czerwień bromofenolowa

9.2. (0–1)

Napisz, jakie było zabarwienie zawartości probówki przed wprowadzeniem tlenku baru
i po jego wprowadzeniu do roztworu znajdującego się w probówce.

Barwa zawartości probówki

przed wprowadzeniem BaO po wprowadzeniu BaO

   

64 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 9.
9. (2
(2 pkt)
pkt)
Do wodnego roztworu chlorku cyny(II) SnCl2 dodano wodny roztwór wodorotlenku sodu,
co spowodowało wytrącenie się białego osadu. Osad ten podzielono na dwie porcje i
umieszczono w dwóch probówkach. Do pierwszej probówki dodano kwas solny, a do
drugiej – wodny roztwór wodorotlenku sodu. W obu probówkach zaobserwowano
zanikanie osadu.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji tego związku w probówce z


kwasem solnym i w probówce z roztworem wodorotlenku sodu. Produktem jednej z
reakcji jest związek kompleksowy o liczbie koordynacyjnej równej 4.

Równanie reakcji z kwasem solnym:

Równanie reakcji z roztworem wodorotlenku sodu:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 16/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

65 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 10.
10. (1
(1 pkt)
pkt)
Pod wyciągiem wykonano doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie.

We wszystkich probówkach zaobserwowano wydzielanie gazów.

Podaj wzory gazów wydzielających się z poszczególnych probówek.

Probówka I:

Probówka II:

Probówka III:

66 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 13.
13. (1
(1 pkt)
pkt)
W przemyśle wapno gaszone otrzymuje się w dwuetapowym procesie. Najpierw węglan
wapnia poddaje się rozkładowi w temperaturze 1000°C. W wyniku tego procesu otrzymuje
się tlenek zwany wapnem palonym, który w procesie gaszenia przekształca się w wapno
gaszone.

Uzupełnij poniższy schemat otrzymywania wapna gaszonego z węglanu wapnia. W


puste (większe) pola wpisz wzory związków chemicznych. W pole umieszczone nad
strzałką oznaczoną numerem 1 wpisz warunki konieczne do przeprowadzenia
przemiany, a w pole nad strzałką oznaczoną numerem 2 wpisz wzór drugiego substratu
przemiany.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 17/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

1 2
wapno palone wapno gaszone

67 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 13.
13. (3
(3 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch
wodnych roztworów soli: węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano
kwas solny i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg doświadczenia zilustrowano na
poniższym schemacie.

U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny papierek


wskaźnikowy.

13.1. (0-1)

Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu w probówkach I i III oraz
azotanu(V) amonu w probówkach II i IV. W opisie obserwacji dla probówki IV uwzględnij
zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.

Probówka I:

Probówka II:

Probówka III:

Probówka IV:

13.2. (0-2)

Podaj numery probówek, w których przebiegały reakcje, i napisz w formie jonowej


skróconej równania tych procesów.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 18/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Numer probówki Równanie reakcji

 
                                                   
 

68 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
W reakcji stałego chlorku sodu ze stężonym kwasem siarkowym(VI) powstaje chlorowodór,
natomiast w reakcji stałego bromku sodu z tym kwasem ostatecznym produktem jest
brom. Etapy reakcji stężonego kwasu siarkowego(VI) z bromkiem sodu oraz ich główne
produkty przedstawia poniższy schemat:

stężony H2SO4 stężony H2SO4


NaBr HBr Br2 + SO2

Dwie probówki, z których jedna zawierała stały chlorek sodu, a druga – stały bromek sodu,
umieszczono pod wyciągiem. Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na
poniższym rysunku.

Napisz, jakie zmiany umożliwiające rozróżnienie obu soli zaobserwowano w


probówkach po dodaniu do nich stężonego kwasu siarkowego(VI).

Probówka I:

Probówka II:

69 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2016,
2016, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2007)
2007) - Zadanie
Zadanie 16.
16. (2
(2 pkt)
pkt)
Sporządzono wodny roztwór siarczku sodu Na2S oraz wodny roztwór chlorku amonu
NH4Cl.
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 19/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Określ odczyn każdego z otrzymanych roztworów. Odpowiedź uzasadnij – napisz w


formie jonowej skróconej równania reakcji powodujących taki odczyn roztworu.

Odczyn roztworu Równanie reakcji

Na2S                                                    

NH4Cl                                                    

70 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (1
(1 pkt)
pkt)
Uzupełnij tabelę – wpisz wzory wszystkich tlenków o podanych właściwościach. Tlenki
wybierz spośród następujących:

CaO    K2O    NO    SiO2    SO2    SO3

Wzory
Właściwości
tlenków

Reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z kwasami, a nie tworzy soli z


zasadami.

Reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z zasadami, a nie tworzy soli z


kwasami.

Nie reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z zasadami, a nie tworzy soli
z kwasami.

71 Matura
Matura Maj
Maj 2016,
2016, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 25.
25. (2
(2 pkt)
pkt)
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

HCl (aq) HCl (aq)

I II

CH3COONa (aq) NaCl (aq)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 20/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Stwierdzono, że reakcja chemiczna zaszła tylko w jednej probówce.

25.1. (0-1)

Wskaż probówkę, w której zaszła reakcja chemiczna.

Reakcja zaszła w probówce numer:

25.2. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie tej reakcji.

72 Zbiór
Zbiór zadań
zadań CKE,
CKE, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 8.
8. (3
(3 pkt)
pkt)
Wzory soli można w sposób uproszczony przedstawić w postaci tlenkowej, na przykład
wzór CaCO3 można przedstawić jako CaO · CO2.
Superfosfat podwójny jest nawozem, którego głównym składnikiem jest
diwodorofosforan(V) wapnia o wzorze Ca(H2PO4)2, stosowanym do wzbogacania gleby w
fosfor.

Na podstawie: K.H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium


chemii, Warszawa 2007, s. 460.

a) Zapisz wzór diwodorofosforanu wapnia w postaci wzoru tlenkowego.

b) Oblicz w procentach masowych zawartość P2O5 w tym związku chemicznym.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 21/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

c) Dokończ zdanie, zaznaczając wniosek A lub B i jego uzasadnienie 1. lub 2.

Jako nawozu fosforowego używa się diwodorofosforanu(V) wapnia, a nie fosforanu(V)


wapnia, ponieważ diwodorofosforan(V) wapnia

A. jest 1. mniejszy procent masowy P2O5.


rozpuszczalny w wodzie i zawiera
B. nie jest 2. większy procent masowy P2O5.

73 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 9.
9. (1
(1 pkt)
pkt)
Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

HCl (aq)

Zn (s)

H2O

Wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.

Sól, której roztwór otrzymano w kolbie po całkowitym roztworzeniu cynku w kwasie, jest
związkiem (jonowym / niejonowym). Aby go wyodrębnić z mieszaniny poreakcyjnej, należy (z
roztworu odparować wodę / roztwór przesączyć). W temperaturze pokojowej i pod
ciśnieniem atmosferycznym związek ten jest (ciałem stałym / cieczą).

74 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 11.
11. (1
(1 pkt)
pkt)
Dysponujesz niezbędnym sprzętem laboratoryjnym oraz następującymi odczynnikami:

mieszaniną dwóch soli: stałego chlorku magnezu i stałego chlorku sodu


wodą destylowaną
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 22/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

kwasem solnym
wodnym roztworem wodorotlenku sodu.

Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego otrzymasz czysty stały chlorek magnezu.


Opisz kolejne etapy wykonania tego doświadczenia.

75 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 14.
14. (2
(2 pkt)
pkt)
W roztworze wodnym znajdują się kationy: Ba2+, Ag+ i Mg2+ oraz towarzyszące im aniony.
Kationy te można wydzielić z roztworu za pomocą reakcji strąceniowych, stosując
odpowiednie odczynniki w takiej kolejności, aby jeden odczynnik wytrącał z roztworu w
postaci nierozpuszczalnej soli tylko jeden kation. Po przesączeniu osadu, używając innego
odczynnika, można wytrącić z przesączu sól zawierającą kolejny kation.

14.1. (0−1)

Wpisz do tabeli wzory odczynników, których użycie pozwoli w trzech etapach (I, II i III)
wytrącić kolejno z roztworu w postaci nierozpuszczalnych soli kationy w nim zawarte.
Odczynniki wybierz spośród wymienionych poniżej.

Na2CrO4 (aq)     KNO3 (aq)     NaCl (aq)     NaOH (aq)     K2SiO3 (aq)

Etap I                                          

Etap II                                          

Etap III                                          

14.2. (0−1)

Napisz wzory nierozpuszczalnych soli powstałych w każdym etapie doświadczenia.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 23/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

Etap I                                          

Etap II                                          

Etap III                                          

76 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 14.
14. (3
(3 pkt)
pkt)
Kwas szczawiowy (etanodiowy) to najprostszy kwas dikarboksylowy o wzorze
sumarycznym H2C2O4. Szczawian magnezu MgC2O4 jest bezbarwnym krystalicznym ciałem
stałym, które trudno rozpuszcza się w wodzie. Kationy magnezu mają zdolność tworzenia z
anionami szczawianowymi jonów kompleksowych o wzorze [Mg(C2O4)2]2–. Sole zawierające
ten jon są rozpuszczalne w wodzie.
W poniższej tabeli przedstawiono informacje o rozpuszczalności w wodzie szczawianów
wybranych metali w temperaturze pokojowej.

CaC2O4 Na2C2O4 K2C2O4 BaC2O4

praktycznie praktycznie
rozpuszczalny rozpuszczalny
nierozpuszczalny nierozpuszczalny

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i


analiza jakościowa, Warszawa 2001 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.

14.1. (0-1)

Sformułuj hipotezę na temat zachowania szczawianu magnezu w kontakcie z


roztworem zawierającym jony szczawianowe. Uwzględnij wytrącanie lub roztwarzanie
związków magnezu.

14.2. (0-1)

Zaprojektuj doświadczenie, którego przebieg potwierdzi sformułowaną hipotezę.


Uzupełnij poniższy schemat − wpisz wzory soli wybranych spośród następujących:

CaC2O4
K2C2O4
MgCl2

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 24/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

MgCO3

roztwór ……….…………………

roztwór ……….…………………

14.3. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących w czasie


doświadczenia.

77 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 15.
15. (1
(1 pkt)
pkt)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji tlenku glinu z mocnym kwasem.

78 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom podstawowy
podstawowy (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 18.
18. (1
(1 pkt)
pkt)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania soli sodowej kwasu
etanowego (octowego) z kwasu i odpowiedniego tlenku metalu.

79 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2015)
2015)
- Zadanie
Zadanie 19.
19. (2
(2 pkt)
pkt)
Sole można otrzymać między innymi w reakcjach:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 25/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

1. tlenków metali z kwasami


2. metali z kwasami
3. wodorotlenków z kwasami.

19.1. (0−1)

Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli otrzymać rozpuszczalne w wodzie sole


metodą 1. (probówka I), metodą 2. (probówka II) i metodą 3. (probówka III). Na
schemacie doświadczenia wpisz wzory użytych odczynników wybranych spośród:

Ag (s)     HCl (aq)     Al (s)     CaO (s)     H2SO4 (rozc.)     Cu(OH)2 (s)

Schemat doświadczenia:

.......................... .......................... ...........................

......................... .......................... ..........................

I II III

19.2. (0−1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji przebiegającej w probówce III.

80 Matura
Matura Maj
Maj 2015,
2015, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła 2007)
2007)
- Zadanie
Zadanie 20.
20. (1
(1 pkt)
pkt)
Krzem ulega reakcji z roztworami wodorotlenków litowców, w wyniku czego tworzy
krzemiany litowców o wzorze ogólnym Me2SiO3. Krzem tworzy z wodorem związki zwane
silanami, których struktura jest analogiczna do struktury węglowodorów nasyconych i
wyraża się ogólnym wzorem SinH2n + 2. Cząsteczka najprostszego silanu zawiera jeden
atom krzemu. Wszystkie silany są nietrwałe w obecności tlenu – ich pary zapalają się w
zetknięciu z powietrzem.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Napisz w formie jonowej równanie reakcji krzemu z zasadą sodową.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 26/27
16.04.2023, 17:30 Zadania maturalne z chemii - BiologHelp

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[0]=437&kategoria[1]=438&kategoria[2]=439&kategoria[3]=440&kategoria[4]=441&ka… 27/27

You might also like