Üriner Sistem

22 Mayıs 2023 Pazartesi 15:25

Üriner Sistemi Organları:

1- Ürettiğimiz metabolik artık: NH3 (Amonyak). 1- Böbrek
2- Bu madde karaciğerde üreye dönüştürülür. 2- Üreter (İdrar Kanalı)
3- Üresi YOĞUN Oksijeni BOL olan atardamar içindeki kan BÖBREKLERE GİDER. 3- Mesane (İdrar Kesesi)
(Böbrek Atardamarı) 4- Üretra (İdrar Boşaltım Kanalı)
4- Ardından bu kan Üre bakımından AZ YOĞUN ve Oksijeni Fakir KİRLİ KAN
şeklinde BÖBREKTEN ÇIKAR (Böbrek Toplardamarı)

Böbreğin yapısı:

İdrarın ilk toplandığı yer: Havuzcuk

Başka bir şekilde ifade edilişi: Havuzcukta oluşan sıvı
dışarıya atılan idrarla aynı içeriye sahiptir.
İdrar toplama kanallarının birbirine dolanması ile malpighi
piramitleri oluşur.
Her böbrekte yaklaşık bir milyon nefron bulunur (boşaltım
kanalları +glomerulus)

1 nefronun yapısı:

Glomerulus: Kılcal kan damarlarının yumak halini oluşturması

Bowmann kapsülü: Boşaltım kanalının kapalı ucunun genişleyerek
kese oluşturması

Glomerulus + Bowmann Kapsülü: Malpighi cisimciği (Kabuk

bölgesinde bulunur!!)

Olay: getirici atardamar ve glomerulus

kılcalı götürücü atardamara dönüşür.
Götürücü atardamar idrar kanallarının
etrafını saran kılcallara dönüşür. Kılcallar
böbrek toplardamarına dönüşür. Ardından
kirlenen kan kalbin sağ kulakçığına sağ alt
ana toplardamar ile girer.
O zaman götürücü atardamarın amacı idrar
kanallarına O2 verip Co2 almakmış. Ayrıca
bazı metabolik artıkları da aktif taşıma ile
salgılayarak idrar kanallarına verir.

Glomerulus Kılcalı: Kandaki atık maddelerin boşaltım kanalcıklarına süzülmesi

gerçekleşir. Oluşan süzüntü nefron kanalcıklarına aktarılır.

65 mmHg

Üriner Sistem Sayfa 1

 Yorum: glomerulus kılcalı iki atardamar
70 mmHg arasında bulunduğundan daha yüksek ve
sabit bir kan basıncına sahiptir.

Yüksek kan basıncından dolayı bowmann

kapsülü de tek katlı epitel zarla çevrilidir. İki
zarın desteği ile birlikte yüksek kan
basıncına karşı direnç gösterilir.

Bowmann'de epitel olması:

1- Yüksek kan basıncına dayanıklılık sağlar
2- Seçici geçirgenlik artar, büyük moleküllerin geçişi engellenir. Sadece monomerler
idrar kanallarına alınır.

Üriner Sistem Sayfa 2

İdrar Oluşumu
22 Mayıs 2023 Pazartesi 16:23
1- Süzülme (Gl. Kılcalı ----> Bowmann Kapsülü)
3 aşamada gerçekleşir:
• Yüksek basınçla kan gelir
1- Süzülme
• DİFÜZYON ile madde geçişi gerçekleşir.
2- Geri Emilme
3- Salgılama (Sekresyon) • Geçebilen maddeler (monomerler ve inorganikler): su, tuz,
vitamin, glikoz, amino asitler, üre, ürik asit, amonyak

• Geçemeyenler: kan hücresi, plazma, protein. (yağ moleküllerİ

yağ asitleri ve gliserol küçük molekül olmalarına rağmen şilomikron
şeklinde taşındığı için bowmann kapsülüne geçemez!!! (MEB
DETAYI))

Bowmann kapsülüne geçen sıvının adı: SÜZÜNTÜ

2- Geri Emilme: Yararlı maddelerin kılcal kan

damarlarına geri verilmesi.

• %90'ı proksimal tüpte gerçekleşir.

• Aktif/pasif taşıma şeklinde olabilir. SORULARDA GENEL OLARAK
GERİ EMİLİM AKTİF TAŞIMA OLARAK KABUL EDİLİR.
• Su her zaman pasif taşıma ile (ozmozla) geri emilir.
• Glikoz ve amino asitlerin %100 proksimal tüpte emilir.
• Glikoz, amino asit, Amonyum iyonu, Bi karbonat (HCO3-) iyonları
AKTİF TAŞIMA ile emilir.
• H+ iyonları yoğunluk farkına göre değişkenlik gösterir.
Henle Kulbunda:

• İnen kol----> Suya geçirgendir H2O geri emilir.

• Çıkan kol-----> Suya geçirgen değildir! Tuz geri emilir.

• Meb detayı: Cl- (klor iyonu) aktif taşıma ile Na+ (Sodyum iyonu)
pasif taşıma ile emilir.

Distal tüpte:

• Üreye geçirgen bir bölüm değildir. Dolayısıyla yol boyunca diğer

maddeler geri emilebildiğinden üre yoğunluğu giderek artar.

• Nacl ve Bi karbonat iyonlarının geri emilimi vardır.

• H2O geri emilimi vardır (ilk defa ADH (Antidiüretik hormon)
kontrolünde geri emilir)
• Nacl geri emilimi de ilk defa Aldosteron Hormonu kontrolündedir.
(NaCl g.e arttırır, K g.e. Azaltır)

İdrar Toplama Kanalında:

• Maddelerin yoğunluğuna bağlı olarak su, üre, Na, Cl iyonlarının geri

emilimi sağlanır. Suyun geri emilimi hormonal kontrol ile sağlanır.

Eşik değer nedir? Her maddenin kandaki normal değeri

Örnek: kanda %50 glikoz maks bulunabilirse glikoz oranı bu değeri

geçtiğinde eşik değerini aşmıştır ve glikoz geri emilimi durdurulur ve
idrarda glikoza rastanır.

Geri emilim sonucu: (MEB DETAYI)

Sağlıklı bir birey için:

 Süzülen sıvının %98'i GERİ EMİLİR.

 Glikoz ve amino asitlerin %100'ü
 Suyun %99'u
 Sodyumun: %99.5'i (çünkü sinirsel iletimde Na/K kapıları
görevli)
 Ürenin: %50'si geri emilir.

3. Salgılama (Sekresyon):
Bowmann kapsülüne geçemeyen bazı ilaç, boya vs… aktif taşıma
ile proksimal ve distal tüpe verilir.

Böbrek enfeksiyonu: sadece

mikrop kapmaya bağlı değil
üşütmeye bağlı da ortaya
çıkabilir.

Üriner Sistem Sayfa 3