Lêi nãi ®Çu

Sù ra ®êi cña m¸y tÝnh ®iÖn tö ®· ®¸nh dÊu mét bíc ngoÆc trong lÞch sö
ph¸t triÓn cña x· héi, cã thÓ vÝ nh viÖc kh¸m ph¸ ra löa vµ ph¸t minh ra m¸y
h¬i níc – nh÷ng ph¸t minh ghi ®Ëm dÊu Ên trong lÞch sö ph¸t triÓn nÒn v¨n
minh nh©n lo¹i.
Tin häc ®îc hiÓu lµ ngµnh khoa häc nghiªn cøu vÒ th«ng tin vµ nh÷ng
qu¸ tr×nh x÷ lý th«ng tin tù ®éng víi c«ng cô lµ m¸y tÝnh ®iÖn tö (MT§T), mµ
th«ng dông lµ m¸y vi tÝnh (MVT). Ho¹t ®éng theo c¸ch m« pháng ho¹t ®éng
cña n·o ngêi, thùc hiÖn tù ®éng c¸c qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin víi tèc ®é nhanh
vµ víi kh¶ n¨ng lu tr÷ th«ng tin lín, nªn MVT ®· cã nhiÒu øng dông trong c¸c
lÜnh vùc khoa häc, s¶n xuÊt, c¸c ngµnh kinh tÕ vµ qu¶n lý x· héi.
Ngµy nay, mét sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ tin häc vµ MVT ®· trë
thµnh nh÷ng yÕu tè v¨n hãa phæ th«ng cña con ngêi, v× vËy tin häc hãa x· héi
vµ ®êi sèng ph¶i b¾t ®Çu tõ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.
NhiÒu níc ®· ®a tin häc vµo gi¶ng d¹y trong nhµ trêng, ®ång thêi øng
dông tin häc vµo viÖc gi¶ng d¹y c¸c m«n häc, vµ ®· cã nhiÒu phÇn mÒm d¹y
häc
®îc dïng trong gi¶ng d¹y c¸c m«n häc nh: To¸n häc, vËt lý, hãa häc, sinh häc,
®Þa lý, …
Sö dông phÇn mÒm d¹y häc nh»m môc ®Ých c¶i tiÕn néi dung vµ ph¬ng
ph¸p d¹y häc, gióp ngêi häc tiÕp thu kiÕn thøc chñ ®éng h¬n, høng thó h¬n. vÝ
dô: khi d¹y mét yÕu tè h×nh häc nµo ®ã, nÕu sö dông phÇn mÒm d¹y häc cã
thÓ cho c¸c ®iÓm di ®éng v¹ch nªn h×nh cÇn t×m mét c¸ch sinh ®éng v¬i mµu s¾c
hÊp dÉn ngêi häc.
Ngoµi ra, phÇn mÒm d¹y häc cßn t¨ng cêng mèi quan hÖ gi÷a ngêi d¹y
vµ ngêi häc: gi¸o viªn cã thÓ kiÓm tra nhanh chãng ®îc nhiÒu ®èi tîng cïng
mét lóc vµ ngêi häc còng cã thÓ tù ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña m×nh.
Nhê nèi m¹ng Internet cã thÓ trao ®æi kiÕn thøc, th«ng tin víi b¹n bÌ vµ
®ång nghiÖp ë kh¾p n¬i, th«ng tin trao ®æi nhanh h¬n, nhiÒu h¬n vµ hiÖu
qu¶ h¬n, chÝnh v× vËy qu¸ tr×nh d¹y häc diÔn ra phong phó h¬n vµ hoµn thiÖn
h¬n.
§æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc b»ng c¸ch sö dông c«ng nghÖ th«ng tin
®ang lµ mét xu thÕ cña thêi ®¹i, ®îc UNESCO chÝnh thøc ®a ra thµnh ch¬ng
tr×nh tríc ngìng cö© cña thÕ kØ XXI vµ dù ®o¸n r»ng nÒn gi¸o dôc c¸c níc trong
t¬ng lai gÇn sÏ cã sù thay ®æi mét c¸ch c¨n b¶n do ¶nh hëng cña c«ng nghÖ
1
th«ng tin.

2
 Trong gi¸o tr×nh nµy, chóng ta kh«ng ®i s©u t×m hiÓu cÊu tróc vµ
ho¹t
®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc còng nh m¸y vi tÝnh, mµ nh»m giíi thiÖu
mét sè Ých lîi vµ øng dông cña thiÕt bÞ d¹y häc vµ m¸y vi tÝnh, c¸c phÇn
mÒm cÇn thiÕt trong d¹y häc nãi chung, ®Æc biÖt d¹y häc m«n to¸n ë tiÓu
häc nãi riªng.

3
 Ch¬ng I.
Giíi thiÖu mét sè thiÕt bÞ - ph¬ng tiÖn d¹y häc hiÖn ®¹i.

§1. Ph¬ng tiÖn d¹y häc míi vµ m¸y vi tÝnh

1.1. C¸c thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc míi.
HiÖn nay cã mét sè thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i ®· vµ ®ang ®îc trang
bÞ trong c¸c trêng häc ë níc ta. Sau ®©y chóng ta ®iÓm qua mét sè thiÕt bÞ d¹y
häc chÝnh, sö dông thuËn tiÖn cho viÖc su tÇm t liÖu, biªn so¹n vµ tr×nh bµy bµi
gi¶ng trªn líp.
1. M¸y chiÕu overhead (m¸y chiÕu qua ®Çu)
M¸y chiÕu overhead lµ mét thiÕt bÞ cho phÐp chiÕu c¸c tµi liÖu ghi trªn
giÊy phim (giÊy trong suèt) lªn mµn h×nh.
C¸c tµi liÖu ®· ®îc chuÈn bÞ tríc ë nhµ, nªn trªn líp gi¸o viªn kh«ng mÊt
nhiÒu thêi gian vÏ h×nh, viÕt b¶ng do ®ã gi¸o viªn cã nhiÒu thêi gian lµm viÖc
trao ®æi víi häc sinh.
2. M¸y chiÕu ®a n¨ng (Projector)
M¸y chiÕu ®a n¨ng lµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho phÐp kÕt nèi víi m¸y vi
tÝnh hay m¸y chiÕu vËt thÓ. Do vËy m¸y chiÕu ®a n¨ng cã thÓ chiÕu lªn mµn
chiÕu c¸c th«ng tin cña c¸c thiÕt bÞ mµ nã kÕt nèi. M¸y cho chÊt lîng h×nh
¶nh rÊt cao, kÝch thíc mµn chiÕu ®Õn 100 inch. V× vËy sö dông m¸y chiÕu ®a
n¨ng rÊt
thuËn tiÖn cho viÖc gi¶ng d¹y, héi th¶o. Nhîc ®iÓm cña projector lµ gi¸ qu¸
cao cho ®Õn nay vÉn kho¶ng 3000$ (3000 USD). V× vËy ë ViÖt Nam gi¸o viªn
nªn sö dông card nèi tõ MVT víi ti vi (mµn h×nh tõ 23 ®Õn 40 inch), gi¸ card
nèi tivi kho¶ng 30-50$, cßn tivi th× phæ biÕn dÔ kiÕm. HiÖn nay tivi mµn h×nh to
còng chØ h¬n 1000$.
3. M¸y chiÕu vËt thÓ.
M¸y chiÕu vËt thÓ lµ mét ®Çu soi tµi liÖu, hiÖn vËt chuyªn dïng. C¸c
h×nh
¶nh tõ m¸y chiÕu vËt thÓ cã thÓ ®a sang tivi hoÆc m¸y chiÕu ®a n¨ng. Do
®ã sö dông m¸y chiÕu vËt thÓ rÊt thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh d¹y häc.
4. M¸y chiÕu phim.
5. M¸y chôp h×nh kü thuËt sè.
Trong qu¸ tr×nh d¹y häc muèn ghi l¹i c¸c h×nh ¶nh hoÆc ®o¹n phim t liÖu
ng¾n ta cÇn cã mét c«ng cô ®¾c lùc lµ m¸y chôp h×nh kü thuËt sè vµ chuyÓn
4
sang mµn h×nh m¸y vi tÝnh hay th«ng qua m¸y chiÕu ®a n¨ng chuyÓn lªn mµn
h×nh.

5
Do vËy m¸y chôp h×nh kü thuËt sè lµ mét ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i cung cÊp t liÖu cÇn
thiÕt cho viÖc minh häa bµi gi¶ng.
6. M¸y quay phim kü thuËt sè (Camcoder)
Camcoder lµ thiÕt bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i cho phÐp ghi l¹i mét ®o¹n phim dµi
cã tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp dïng lµm t liÖu gi¸o dôc; nh ghi l¹i mét buæi héi
th¶o hay mét tiÕt d¹y giái.
7. M¸y quÐt h×nh (Scanner)
Scanner lµ thiÕt bÞ kü thuËt sè ®Ó quÐt v¨n b¶n, h×nh ¶nh, vËt thÓ,
phim ©m b¶n ®Ó lu vµo m¸y vi tÝnh. Tµi liÖu ®îc lu díi d¹ng file ¶nh JPG hay
Bitmap, lu trªn m¸y vi tÝnh, cã thÓ dïng phÇn mÒm nhËn d¹ng ®Ó chuyÓn
thµnh file v¨n b¶n (nh»m chØnh, söa, xãa, nh v¨n b¶n trong Word). HÖ ®iÒu
hµnh Window XP cã tÝch hîp phÇn mÒm nhËn d¹ng nh vËy nªn rÊt thuËn
tiÖn cho ngêi dïng.
8. M¸y in.
M¸y in dïng cho v¨n phßng nhá vµ gia ®×nh: nh m¸y in kim, m¸y in laser,
m¸y phun, cã thÓ in ®en tr¾ng hay in mµu víi ®é ph©n gi¶i cao víi tèc ®é 20
trang/ phót. Gi¸ m¸y in vµ gi¸ in mçi trang ngµy cµng h¹, gióp viÖc cung cÊp tµi
liÖu tøc thêi cho viÖc d¹y häc.
9. M¸y Ph«t«copy.
M¸y ph«t«copy lµ ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i hç trî ®¾c lùc cho qu¸
tr×nh d¹y häc: nh ph«t« tµi liÖu, b¶ng biÓu, phiÕu häc tËp, ®Ò thi, kiÓm
tra,
…HiÖn nay ®· cã m¸y ph«t« mµu.
10. M¸y tÝnh bá tói Casio.
M¸y tÝnh bá tói Casio rÊt tiÖn dông cho viÖc tÝnh to¸n hç trî ®¾c
lùc cho viÖc tÝnh gÇn ®óng c¸c ®¹i lîng, gi¸ trÞ trung b×nh, … . §èi víi d¹y
häc m«n to¸n kh«ng nªn ®Ó häc sinh l¹m dông dïng m¸y tÝnh lo¹i nµy.
11. M¸y ghi ©m.
Lµ ph¬ng tiÖn ®iÖn tö dïng ®Ó ghi ©m, ph¸t ©m phôc vô hç trî cho qu¸
tr×nh d¹y häc rÊt cã hiÖu qu¶.
12. TV/Video.
Lµ c¸c lo¹i PTKT hç trî cho qu¸ tr×nh d¹y häc khi cÇn sö dông c¸c b¨ng
tõ quay Video hay ®Üa tõ CD, VCD, DVD,....
13. M¸y vi tÝnh.
Lµ thiÕt bÞ ®iÖn tö phæ biÕn nhÊt hiÖn nay cã thÓ sö dông liªn kÕt víi rÊt

6
nhiÒu lo¹i PTKT kh¸c vµ lµ PTKT hç trî ®a d¹ng nhÊt cho qu¸ tr×nh d¹y häc.
14. Phßng häc ngo¹i ng÷ (Phßng häc tiÕng, Phßng m¸y vi tÝnh).

7
 Phôc vô trùc tiÕp cho c¸c tiÕt häc thùc hµnh.
15. M¹ng m¸y tÝnh.
Ngoµi tÝnh n¨ng lu gi÷ th«ng tin th× ®©y lµ PTKT truyÒn th«ng h÷u hiÖu
nhÊt hç trî ®¾c lùc cho qu¸ tr×nh d¹y häc.
1.2. Ph©n lo¹i c¸c thiÕt bÞ - ph¬ng tiÖn hç trî d¹y häc.
Ta tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo nguyªn lý cÊu t¹o c¬ b¶n bëi c¸c tiªu chÝ sau:
- Thø nhÊt lo¹i thiÕt bÞ Quang häc - ®iÖn tö: M¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y chiÕu
®a n¨ng (Projector), M¸y chiÕu vËt thÓ, M¸y chiÕu phim, M¸y chiÕu ph¶n
quang.
- Thø hai lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn tö:
+ M¸y chôp h×nh kü thuËt sè.
+ M¸y quay phim kü thuËt sè (Camcoder)
+ M¸y quÐt h×nh (Scanner)
+ M¸y in.
+ M¸y Photocopy.
+ M¸y tÝnh bá tói CaSio
+ M¸y ghi ©m
+ TV/Video.
+ Phßng häc ngo¹i ng÷ (phßng häc tiÕng).
- Thø ba lo¹i thiÕt bÞ Computer: Phßng häc ngo¹i ng÷ (Phßng m¸y tÝnh), M¸y
vi tÝnh, m¹ng m¸y tÝnh.
1.3. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n khi sö dông thiÕt bÞ – ph¬ng tiÖn hç trî d¹y
häc.

Sö dông PTKT hç trî d¹y häc ph¶i ®¶m b¶o ba nguyªn t¾c c¬ b¶n sau:
a) §¶m b¶o an toµn.
- Do c¸c PTKT hç trî d¹y häc thêng ®îc sö dông víi ®iÖn ¸p cao, v× vËy cÇn
chó ý c¸c néi dung an toµn vÒ ®iÖn sau:
+ Nh÷ng CB thêng xuyªn sö dông vµ b¶o dìng PTKT hç trî d¹y häc cÇn ph¶i
cã kÜ n¨ng an toµn vµ s¬ cøu ®iÖn giËt.
+ C¸c thiÕt bÞ nghe nh×n cÇn cã d©y c¾m nguån tiÕp ®Þa, ®Ó tr¸nh ®iÖn giËt do
®iÖn ¸p cao rß ra vá thiÕt bÞ.
+ cÇn chó ý ®Æc biÖt nh÷ng khu vùc cã ghi kÝ hiÖu ®iÖn ¸p cao.
+ Kh«ng tù ®éng më vá b¶o vÖ thiÕt bÞ. Trong trêng hîp cÇn më, ph¶i rót
phÝch c¾m ®iÖn tríc.
8
+ Khi kh«ng dïng PTKT DH trong thêi gian dµi cÇn rót phÝch c¾m ®iÖn ra
khái æ ®iÖn.
- Do c¸c PTKT hç trî d¹y häc thêng ®îc sö dông víi ®iÖn ¸p cao, cêng ®é
¸nh s¸ng lín, v× vËy cÇn chó ý c¸c néi dung an toµn thÞ gi¸c sau:
+ Mét sè PTKT nh (m¸y chiÕu qua ®Çu, m¸y chiÕu ®a n¨ng, ...) cã cêng ®é
chiÕu s¸ng rÊt lín, cã thÓ gÊp nhiÒu lÇn cêng ®é ¸nh s¸ng mµ m¾t ngêi cã thÓ
chÞu ®ùng ®îc trong mét thêi gian ng¾n. V× vËy, tr¸nh ®Ó cho ¸nh s¸ng chiÕu
th¼ng vµo m¾t ngêi ë kho¶ng c¸ch gÇn.
+ Mét sè thiÕt bÞ nh m¸y chiÕu vËt thÓ (sö dông theo nguyªn t¾c ph¶n quang) cã
tÊm phñ b¶o vÖ lät s¸ng. Khi sö dông cÇn sö dông tÊm phñ vµ tu©n thñ quy
tr×nh sö dông.
- Do c¸c PTKT nghe nh×n thêng ®îc sö dông víi ®iÖn ¸p cao, cêng ®é ©m
thanh lín, v× vËy cÇn chó ý c¸c néi dung an toµn vÒ thÝnh gi¸c sau:
+ Mét sè PTKT cã thÓ cã hÖ thèng khuyÕch ®¹i ngoµi rÊt lín, tuú theo kÝch
thíc cña phßng häc vµ vÞ trÝ häc viªn, cÇn ®iÒu chØnh ©m lîng (volume) ®ñ nghe.
Cêng ®é ©m thanh kh«ng vît qu¸ 55 dBA (®èi víi phßng häc, phßng héi häp).
b) §¶m b¶o tÝnh võa søc.
* Nguyªn t¾c nµy mang ®Æc tÝnh t©m lý s ph¹m vµ nã liªn quan tíi c¸ch thøc
sö dông PTKT DH (PhÇn liªn quan tíi c¸ch thøc sö dông PTKT DH)?.
- Sö dông PTKT DH ®óng lóc, ®óng chç.
+ ChØ sö dông PTKT DH vµo thêi ®iÓm thÝch hîp cña tiÕt häc hoÆc giê
thùc hµnh.
+ CÇn tu©n thñ kÕ ho¹ch sö dông PTKT DH, kÕ ho¹ch nµy dµnh u tiªn cho
nh÷ng m«n, giê häc cÇn thiÕt.
+ Kh«ng l¹m dông PTKT DH.
+ Tríc vµ sau thêi ®iÓm sö dông cã thÓ kh«ng nªn bËt thiÕt bÞ hoÆc cÇn t¾t thiÕt
bÞ, ®Ó tr¸nh g©y ph©n t¸n cho häc sinh.
* Nguyªn t¾c nµy mang ®Æc tÝnh t©m lý s ph¹m vµ nã liªn quan tíi c¸ch
thøc sö dông PTKT DH (PhÇn mang ®Æc tÝnh t©m lý s ph¹m khi sö dông
PTKT DH).
- Sö dông PTKT DH phï hîp t©m lý häc sinh tiÓu häc
+ sö dông PTKT phï hîp t©m lý løa tuæi häc sinh tiÓu häc.
+ Häc sinh cÇn ®îc híng dÉn vµ thùc tËp tríc c¸ch thøc sö dông PTKT cÇn thiÕt.

9
+ C¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÝch thíc b¶ng, bµn ghÕ, ¸nh s¸ng, ®é Èm, an toµn ®iÖn,
…(trong phßng häc cã sö dông PTKT DH ) cÇn tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn vÒ
nh©n tr¾c vµ ®å dïng, thiÕt bÞ d¹y häc cña ViÖt Nam.
c) §¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶.
* Nguyªn t¾c nµy cÇn ®îc c©n nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ s ph¹m vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ
khi sö dông PTKT DH (PhÇn ®Þnh híng h×nh thµnh kü n¨ng).
- C¸c giê sö dông PTKT DH cÇn ®îc chuÈn bÞ kh«ng chØ ®Ó cho tiÕt häc
hoÆc giê thùc hµnh thªm sinh ®éng, phong phó mµ cßn nh»m h×nh thµnh kÜ n¨ng
cho häc sinh. V× vËy, môc tiªu còng nh c¸c néi dung bµi häc cña c¸c tiÕt/ giê
häc cã PTKT DH (néi dung tr×nh chiÕu, néi dung nghe nh×n,…) cÇn ph¶i mang
tÝnh h×nh thµnh kü n¨ng cao, tr¸nh dµi dßng, kh«ng tËp trung vµo träng t©m.
- Cè g¾ng sö dông tèi ®a kh¶ n¨ng kiÓm tra ®¸nh gi¸ cña PTKT DH.
* Nguyªn t¾c nµy cÇn ®îc c©n nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ s ph¹m vµ hiÖu qu¶ kinh
tÕ khi sö dông PTKT DH (PhÇn ®Þnh híng c«ng t¸c qu¶n lý).
- CÇn cã phßng hoÆc n¬i cÊt gi÷, b¶o qu¶n PTKT DH. C¸c phßng nµy
cÇn cã néi quy sö dông.
- CÇn cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ phßng PTKT DH nh c¸n bé chÞu tr¸ch
nhiÖm qu¶n lý phßng m¸y tÝnh, phßng ngo¹i ng÷, phßng cÊt gi÷ b¶o qu¶n ,
thiÕt bÞ , ph¬ng tiÖn nghe nh×n.
- CÇn cã kÕ ho¹ch sö dông PTKT DH. KÕ ho¹ch nµy cÇn ®îc x©y dùng
trªn nguyªn t¾c thèng nhÊt gi÷a nhu cÇu hiÖn t¹i, dù b¸o t¬ng lai vµ kh¶ n¨ng
hç trî cña c¬ së ®µo t¹o. KÕ ho¹ch cÇn ®îc thÓ hiÖn thµnh v¨n b¶n, cã sù chÊp
thuËn vµ hç trî cña l·nh ®¹o c¬ së ®µo t¹o.
* Nguyªn t¾c nµy cÇn ®îc c©n nh¾c ®Õn hiÖu qu¶ s ph¹m vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ
khi sö dông PTKT DH (PhÇn ®Þnh híng c«ng t¸c ph¸t triÓn).
- Kh«ng nªn mua s¾m c¸c thiÕt bÞ qu¸ cũ kĩ, l¹c hËu hoÆc khã cã kh¶ n¨ng
n©ng cÊp, ph¸t triÓn.
- Trong kÕ ho¹ch sö dông PTKT DH cÇn cã kÕ ho¹ch, néi dung b¶o d-
ìng, mua s¾m bæ sung. C¸c néi dung nµy cÇn cã kho¶n môc kinh phÝ dù kiÕn
cÇn hç trî.
- C¸c c¸n bé qu¶n lý, gi¸o viªn sö dông PTKT DH cÇn tù häc hoÆc ®îc cö
tham gia c¸c kho¸ häc n©ng cao vÒ sö dông PTKT DH.

10
1.4. C¸c tÝnh n¨ng cña M¸y vi tÝnh
M¸y vi tÝnh lµ ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i cã nhiÒu tÝnh n¨ng ®Æc biÖt
®ang ®îc khai th¸c ®Ó hç trî qu¸ tr×nh d¹y häc nh:
1. M¸y vi tÝnh lµ c«ng cô so¹n th¶o v¨n b¶n.
M¸y vi tÝnh kh«ng chØ ®· thay thÕ m¸y ®¸nh ch÷, mµ cßn cã nhiÒu ®Æc
tÝnh u viÖt h¬n vÒ kh¶ n¨ng so¹n th¶o v¨n b¶n: cho phÐp sao chÐp, chØnh, söa,
c¾t d¸n, di chuyÓn thay ®æi thø tù ®o¹n v¨n; thay ®æi kiÓu ch÷ cì ch÷, c¸ch
dßng, chØnh lÒ vµ nhiÒu tÝnh n¨ng chÕ b¶n nh thay ®æi mµu s¾c, chÌn, vÏ h×nh,
… Nhê kh¶ n¨ng so¹n th¶o m¸y vi tÝnh phôc vô ®¾c lùc cho viÖc gi¶ng d¹y
mäi m«n häc.
2. M¸y vi tÝnh lµ c«ng cô m« pháng.
M¸y vi tÝnh cho phÐp m« pháng nhiÒu qu¸ tr×nh trong thÝ nghiÖm, nh÷ng
hiÖn tîng trong tù nhiªn, trong ®êi sèng, x· héi. M¸y vi tÝnh t¹o ®îc nh÷ng
h×nh ¶nh trùc quan sinh ®éng. C¸c phÇn mÒm trªn m¸y vi tÝnh gióp ngêi häc
quan s¸t vµ nghiªn cøu nh÷ng tÝnh chÊt trõu tîng cña c¸c ®èi tîng trong vËt lý,
hãa häc, sinh häc, …, nhê viÖc thùc hiÖn nh÷ng thÝ nghiÖm ¶o trªn m¸y vi tÝnh
thay nh÷ng thÝ nghiÖm thËt, nhê vÏ nhanh chãng c¸c ®êng th¼ng, ®êng cong,
®å thÞ, biÓu ®å nªn gióp gi¸o viªn vµ häc sinh nghiªn cøu dÔ dµng c¸c h×nh
d¹ng chi tiÕt, tÝnh chÊt cña ®êng, cña h×nh, nh÷ng dÞch chuyÓn cña c¸c
®iÓm trªn
®êng, trªn h×nh vµ vÞ trÝ t¬ng ®èi gi÷a c¸c bé phËn cña mét h×nh,…
3. M¸y vi tÝnh lµ c«ng cô qu¶n lý d÷ liÖu th«ng tin.
M¸y vi tÝnh cã kh¶ n¨ng lu tr÷ mét khèi lîng th«ng tin khæng lå tõ c¸c
kªnh ch÷, kªnh h×nh vµ ©m thanh. H¬n n÷a ngêi dïng cã thÓ truy cËp lÊy
th«ng tin víi tèc ®é cùc nhanh, phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y vµ häc tËp.
4. M¸y vi tÝnh lµ c«ng cô kh¸m ph¸.
M¸y vi tÝnh cã kh¶ n¨ng tÝnh to¸n, x÷ lý nhanh nªn hç trî ®¾c lùc
cho nh÷ng ho¹t ®éng kh¸m ph¸, gîi më, t×m tßi, ph¸n ®o¸n vµ gi¶i c¸c bµi
to¸n ®a d¹ng. C¸c phÇn mÒm d¹y häc còng ®îc x©y dùng nh»m nh÷ng môc
®Ých cô thÓ, gióp ngêi häc khai th¸c, dù ®o¸n, t×m tßi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, hç
trî trùc quan cho t duy l«gic.
5. M¸y vi tÝnh lµ c«ng cô thùc hµnh.
M¸y vi tÝnh ®îc dïng lµm ph¬ng tiÖn thùc hµnh m«n häc. Nhê m¸y vi
tÝnh ta cã thÓ h×nh thµnh nh÷ng hÖ thèng c©u hái vµ gi¶i ®¸p, do ®ã ®¸p
øng cho viÖc kiÓm tra tr¾c nghiÖm, gióp gi¸o viªn ®¸nh gi¸ nhanh chãng tr×nh

11
®é tiÕp thu cña häc sinh vµ kÞp thêi ®iÒu chØnh c¶i tiÕn néi dung vµ ph¬ng
ph¸p d¹y häc.

12
®ång thêi ngêi häc cã thÓ tù «n tËp, tù ®¸nh gi¸, rÌn luyÖn kü n¨ng vµ bæ sung
hoµn thiÖn kiÕn thøc.
§2. Sö dông c¸c thiÕt bÞ hç trî PP d¹y häc.
2.1. Thùc hµnh sö dông mét sè PTKT.
C¸c lo¹i PTKT kh¸c chñ yÕu tù t×m hiÓu vµ tù häc th«ng qua c¬ së cung
cÊp dÞch vô.
2.2. Thùc hµnh chÕ b¶n trong, sö dông m¸y chiÕu Overhead.
+ Yªu cÇu: ChÕ b¶n trong (trªn giÊy phim)
- Chó ý kªnh ch÷, kªnh h×nh, kªnh mµu, ®é gi¶n dßng
+ Thùc hµnh tr×nh chiÕu.
2.3. Thùc hµnh sö dông m¸y chiÕu Projector.
+ Yªu cÇu: bËt - t¾t m¸y lµ yÕu tè quan träng nhÊt v× m¸y sö dông c«ng suÊt
®iÖn rÊt lín nªn rÊt dÔ g©y xung ®ét ngét lµm ch¸y ®Ìn h×nh.
+ Thùc hµnh:
chøc n¨ng, c«ng dông cña m¸y chiÕu Projector (m¸y chiÕu ®a n¨ng hay
m¸y chiÕu ®a ph¬ng tiÖn) ?
+ Chøc n¨ng, c«ng dông: §îc sö dông ®Ó phãng to, chiÕu h×nh ¶nh tÜnh, ®éng
tõ c¸c nguån kh¸c nhau nh: (b¨ng h×nh, ®Üa h×nh, m¸y chiÕu vËt thÓ vµ c¸c
s¶n phÈm phÇn mÒm tõ m¸y vi tÝnh) lªn mµn h×nh phôc vô viÖc tr×nh bµy.
+ C«ng dông: Do kh¶ n¨ng kÕt nèi cña Projector víi ®a ph¬ng tiÖn (M¸y vi tÝnh,
®Çu quay b¨ng h×nh, ®Üa h×nh, m¸y chiÕu vËt thÓ, TV/video, m¸y quay phim
KT sè, m¸y ¶nh KT sè, …)

13
 Ch¬ng II.
Kh¸i niÖm vÒ phÇn mÒm d¹y häc vµ giíi thiÖu mét sè phÇn
mÒm to¸n häc.
§1. Kh¸i niÖm vÒ phÇn mÒm d¹y häc
1.1. C¸c lo¹i phÇn mÒm , s¸ch ®iÖn tö.
PhÇn mÒm d¹y häc cã nhiÒu lo¹i. Sau ®©y lµ mét sè phÇn mÒm d¹y häc cã
tÝnh n¨ng hoÆc c¸ch sö dông ®¸ng chó ý trong hç trî d¹y häc.
+ PhÇn mÒm m« pháng trong d¹y häc, thÝ nghiÖm ¶o.
+ Trß ch¬i häc tËp, t¹o ph¶n øng kÝch thÝch kh¸m ph¸, t×m tßi s¸ng t¹o.
+ PhÇn mÒm tr×nh diÔn, dïng ®Ó thiÕt kÕ bµi d¹y, híng dÉn häc tËp.
+ PhÇn mÒm tham kh¶o, tra cøu, tù ®iÓn, b¸ch khoa toµn th.
+ C¸c lo¹i s¸ch ®iÖn tö.
+ C¸c phÇn mÒm ®å ho¹, thiÕt kÕ dïng chung hoÆc cho riªng mçi m«n häc...
+ C¸c phÇn mÒm kiÓm tra, ®¸nh gi¸.
+ C¸c phÇn mÒm d¹y häc rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, chóng ®Òu cã kh¶ n¨ng
hç trî n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc, ®ång thêi gi¶m søc lao ®éng trong ho¹t
®éng d¹y häc.
1.2. Mét sè phÇn mÒm d¹y häc ë tiÓu häc.
Cã thÓ ®iÓm qua mét sè phÇn mÒm tiªu biÓu ®· ®ù¬c nghiªn cøu, khai th¸c vµ sö
dông cho häc sinh tiÓu häc.
+ Trong níc: PhÇn mÒm School net s¶n xuÊt : PMDH cña trung t©m tin
häc §H khoa häc tù nhiªn TP HCM s¶n xuÊt (§¶o phï thuû, TÊm c¸m);
PMDH tra cøu
®éng vËt, PMDH TiÕng ViÖt, PMDH vÒ kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp
sè häc ë tiÓu häc (®îc viÕt b»ng Macromedia Director 8), PMDH vÒ ho¹t
®éng gÊp, c¾t, ghÐp h×nh ë tiÓu häc do trung t©m C«ng nghÖ Gi¸o dôc nghiªn
cøu. PhÇn mÒm STD hç trî «n tËp vµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ kiÕn thøc (phiªn b¶n
1.0 W) do NguyÔn Xu©n Huy, Ph¹m §×nh Tu©n, NguyÔn Xu©n Hoµng nghiªn
cøu lËp tr×nh.
+ ë níc ngoµi:
- PMDH Storybook Weaver Deluxe cña MECC: trong ®ã mµu s¾c, ©m thanh,
c¶nh trÝ, c¸c con thó, vËt thÓ, phong c¶nh thiªn nhiªn, thµnh phè trªn bÇu trêi,
ngoµi vò trô, ... më ra mét kh«ng gian kÓ chuyÖn.
- PMDH Math Work Shap cña Broderburd: trong ®ã ¸nh s¸ng, ©m thanh, h×nh
¶nh vµ hµnh ®«ng kh«ng cÇn c¸c Menu hoÆc c¸c hép tho¹i dÉn ®êng.
14
- PMDH Kid Pix Studio : trong ®ã cã thÓ kÕt hîp h×nh vÏ, c¸c ®o¹n phim, ©m
nh¹c, nh÷ng ng«i sao lÊp l¸nh, c¸nh rõng ®ung ®a, ngän löa nh¶y móa, xe «t«
ch¹y qua, chuét tói ch¹y lo¨ng qu¨ng, c¸c bøc ¶nh ®Ñp, ....
§2. Giíi thiÖu mét sè phÇn mÒm d¹y häc to¸n.
2.1. PhÇn mÒm to¸n häc Equation Editor ( )
+ Khëi t¹o phÇn mÒm:
BËt mµn h×nh Word hoÆc Power point sau ®ã lÊy
b»ng 2 c¸ch
- Thø nhÊt: vµo insert/ Object/ Create New/ Object type / Microsoft Equation
3.0 (hoÆc 5.0)
- Thø hai: vµo Tools / Customize … / Commands/ « bªn tr¸i Categories / Insert/
« bªn ph¶i Commands / gi÷ chuét tr¸i vµo rª lªn thanh thùc ®¬n
Menu Bar th¶ chuét ta cã
biÓu tîng trªn.
+ Sö dông mét sè nhãm c«ng cô:
- §Ó t¹o phÐp nh©n däc nhiÒu ch÷ sè:
Nh¸y ®óp vµo chän nhãm chän « 1 g¹ch díi ®¸nh 2 sè cÇn nh©n

hÕt sè nµy th× Enter råi ®¸nh sè kia, ®a chuét sang tr¸i c¶ 2 sè ®Ó ®¸nh
d¸u  lÊy trong nhãm nµy . TiÕp tôc ®a chuét sang ph¶i Enter ®Ó xuèng
díi dÊu g¹ch chän biÓu tîng ®Ó ghi kÕt qu¶, nhí r»ng tö sè ®¸nh ®ñ sè
dßng (2 dßng) nh phÐp nh©n nµy. §Ó ®iÒu chØnh vÞ trÝ cña c¸c cét trong phÐp tÝnh
vµo Style chän Text, hoÆc chon biÓu tîng chØnh kho¶ng c¸ch .

567
 89

VÝ dô: 5103
4536
50463
- §Ó t« mµu cho sè: Trong Eqution Editor b«i ®en sè cÇn t« sau ®ã nh¸y
®óp chuét tr¸i vµo Color b¶ng mµu xuÊt hiÖn, ta chän mµu click chuét tr¸i.

15
 567
×
89
5103
4536
50463

2.2. PhÇn mÒm tÝnh to¸n trong EXCEL.

Tự học.
2.3. PhÇn mÒm vÏ h×nh Draw vµ Paint.
a) Phần mềm vẽ hình Draw.
- Khởi tạo phầm mềm: Trên các màn hình của Microsoft Office để mũi tên chuột
vào một thanh công cụ nháy chuột nháy chuột phải một thực đơn dọc xuất hiện
tích vào Drawing ta được thanh công cụ:

- Các công cụ vẽ:

Theo thứ tự từ trái qua phải gồm các nút:
1 3 5 19

2 4 20

1. Nút Draw: Là menu chính của phần mềm khi đánh dấu vào một đối tượng thì
các chức năng có thể thực hiện được sẽ xuất hiện màu đen, các chức năng khác
sẽ bị ẩn mờ đi.
2. Nút Công cụ mũi tên này cho phép vây (đánh dấu) một số hoặc toàn bộ
các đối tượng để Group hoặc Ungroup.
3. Nút AutoShapes: Là công cụ chọn các loại đường nét, hình dạng, kiểu dáng
hình cần vẽ.
4. Nút : Công cụ vẽ đoạn thẳng.
5. Nút : Công cụ vẽ tia.
6. Nút : Công cụ vẽ hình vuông, hình chữ nhật.
7. Nút : Công cụ vẽ hình tròn, hình Oval.
8. Nút : Công cụ soạn thảo văn bản Text box.
16
9. Nút : Công cụ chọn kiểu dáng chữ mĩ thuật WordArt.
10. Nút : Công cụ chọn dạng sơ đồ.
11. Nút : Công cụ chọn chèn tranh ảnh ClipArt.
12. Nút : Công cụ chèn tranh Picture.
13. Nút : Công cụ tạo màu nền.
14. Nút : Công cụ tạo màu khung.
15. Nút : Công cụ tạo màu chữ.
16. Nút : Công cụ tạo độ mỏng dày và số đường nét liền.
17. Nút : Công cụ tạo độ mỏng dày đường nét đứt.
18. Nút : Công cụ chọn chiều, kiểu mũi tên.
19. Nút : Công cụ tạo độ bóng hình phẳng.
20. Nút : Công cụ tạo dộ bóng hình không gian.
- Thực hành: Yêu cầu SV sử dụng thành thạo các công cụ vẽ. Thiết kế được các
hình phục vụ cho việc hình thành các yếu tố hình học ở tiểu học.
b) Phần mềm vẽ hình Paint.
- Khởi tạo phầm mềm: Đưa mũi tên chuột vào biểu tượng Start ở góc trái phía
dưới lần lượt chọn:
Start/Programs/Accessories/Paint. Nhấn chuột trái ta được màn hình vẽ.

1
2
3

15

17

- Các công cụ vẽ:

17
1. Thanh Menu để chọn các thực đơn dọc.
2. Các nút : Công cụ chọn hình dạng để copy hoặc Cut.
3. Nút : Công cụ dùng để tẩy, xóa hình khi vẽ.
4. Nút : Công cụ dùng để tô màu toàn bộ Nền của một hình kín.
5. Nút : Công cụ dùng để tẩy, xóa nét khi vẽ (nét màu trắng).
6. Nút : Công cụ kính lúp dùng để phóng to, thu nhỏ hình khi vẽ.
7. Nút : Công cụ dùng để vẽ điểm và đường như bút vẽ.
8. Nút : Công cụ dùng để vẽ như bút lông.
9. Nút : Công cụ dùng để phun màu vẽ cục bộ.
10. Nút : Công cụ dùng để tạo văn bản Text.
11. Nút : Công cụ dùng để vẽ các đường, nét .
12. Nút : Công cụ dùng để vẽ hình vuông,hình chữ nhật, hình đa giác.
13. Nút : Công cụ dùng để vẽ hình tròn, Oval, hình vén góc .

14. Nút : Công cụ dùng để vẽ khi chọn nút .

15. Nút : Công cụ dùng chọn màu khi chọn nút .

16. Nút : Công cụ dùng để vẽ nét đậm nhạt, ....

17. Các nút :Công cụ dùng chọn màu khi vẽ .

2.4.. PhÇn mÒm Geometer–s Sketchpad 4.0.
(Giới thiệu phần mềm SV tự học)
2.5. PhÇn mÒm Window movie maker (lµm phim Video).
(Giới thiệu phần mềm SV tự học)
2.6. PhÇn mÒm tr×nh diÔn Power point.
2.7. Tham khảo phần mềm VioLET thiết kế bài giảng điện tử.
§3. PhÇn mÒm thiÕt kÕ tr×nh diÔn bµi d¹y
3.1. Mét sè vÊn ®Ò chung
1. Môc ®Ých sö dông phÇn mÒm thiÕt kÕ tr×nh diÔn bµi d¹y
D¹y häc lµ qu¸ tr×nh cung cÊp th«ng tin. NÕu lîng th«ng tin ®Çy
®ñ, phong phó vµ hîp lý th× ngêi häc sÏ c¶m thÊy thó vÞ, phÊn khëi tiÕp thu

18
kiÕn

19
thøc ®Æc biÖt khi cïng lóc ®îc nghe, nh×n. Tr×nh diÔn lµ mét ph¬ng tiÖn truyÒn
®¹t th«ng tin, mét tr×nh diÔn (presentation) tèt cã thÓ thùc sù thuyÕt phôc, khÝch
lÖ, g©y c¶m høng vµ cã t¸c dông gi¸o dôc.
2. Kh¸i niÖm “bµi d¹y” trªn m¸y vi tÝnh.
Kh¸i niÖm “bµi d¹y” trªn m¸y vi tÝnh ®îc hiÓu ®¬n gi¶n theo nghÜa sau:
- c¸c trang t liÖu cña bµi d¹y ®îc viÕt vµ thÓ hiÖn trªn m¸y vi tÝnh (cã thÓ
xem, tr×nh diÔn hoÆc in ra tõ m¸y in,..). T liÖu bµi d¹y cã thÓ lµ ch÷, sè, h×nh
¶nh, b¶ng biÓu, ®å ho¹, …kÕt hîp víi ©m thanh sinh ®éng vµ mµu s¾c ®a
d¹ng phong phó. Gi¸o viªn cã thÓ ®iÒu khiÓn néi dung cña bµi d¹y th«ng qua
bµn phÝm, chuét vµ c¸c nót lÖnh ngay trªn c¸c trang t liÖu nµy. b»ng nh÷ng
thao t¸c
®¬n gi¶n, gi¸o viªn cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnhviÖc thÓ hiÖn d÷ liÖu nh»m phôc
vô môc ®Ých gi¶ng d¹y.
- Gi¸o viªn cã thÓ biªn so¹n bµi d¹y hay c¸c t liÖu minh ho¹ cho bµi d¹y
b»ng phÇn mÒm tr×nh diÔn trªn m¸y vi tÝnh råi chiÕu lªn mµn h×nh nhê projector
hoÆc nèi víi tivi ®Æt trªn líp häc.
3.2. PhÇn mÒm tr×nh diÔn Powerpoint
1. Nh÷ng kh¶ n¨ng cña Power point
PowerPoint lµ mét phÇn mÒm tr×nh diÔn dÔ sö dông, ®Çy hiÖu qu¶, lµ
mét thµnh phÇn cña bé s¶n phÈm Microsoft office 2000. Phiªn b¶n Power
point XP
– 2003 ®· cã nhiÒu c¶i tiÕn quan träng lµm cho ch¬ng tr×nh dÔ sö dông vµ
linh
ho¹t h¬n c¸c phiªn b¶n ra ®êi tríc nã. ChØ sö dông c¸c wizard vµ c¸c tÝnh n¨ng
tù ®éng kh¸c còng cã thÓ nhanh chãng t¹o ®îc mét tr×nh diÔn c¬ b¶n. Power
point lµ tr×nh øng dông ®îc sö dông nhiÒu nhÊt trong c¸c tr×nh øng dông cña
bé
office 2000, lµ c«ng cô ®îc sö dông víi rÊt nhiÒu môc ®Ých vµ ngµy cµng kh¼ng
®Þnh ®îc tÇm quan träng trong nhiÒu lÜnh vùc. §Æc biÖt trong gi¸o dôc, nh÷ng
chøc n¨ng vèn cã cña nã ®· ®îc khai th¸c s©u ®Ó phôc vô gi¶ng d¹y.
- Power point cã nh÷ng tÝnh n¨ng c¬ b¶n sau:
+ T¹o mét tr×nh diÔn b»ng c¸ch sö dông mét wizard, mét kiÓu mÉu thiÕt kÕ, hoÆc
tõ ph¸c th¶o (scratch)
+ Thªm v¨n b¶n vµo c¸c b¶ng (table)vµ néi dung tr×nh diÔn.

20
+ Sö dông c¸c chÕ ®é hiÓn thÞ kh¸c nhau ®Ó lËp dµn bµi, thªm néi dung, hiÖu
®Ýnh vµ xem tríc tr×nh diÔn.
+ §Þnh d¹ng mét tr×nh diÔn b»ng c¸ch phèi mµu, mµu nÒn vµ c¸c kiÓu mÉu thiÕt
kÕ.

21
+ T¹o mét tr×nh diÔn trªn mµn h×nh m¸y chiÕu (projector) hoÆc trang web.
+ T¹o vµ in c¸c ghi chó (note), c¸c tµi liÖu (handout).
+ Thªm c¸c biÓu ®å, h×nh ¶nh, clip Art, …vµ ®èi tîng kh¸c vµo néi dung.
+ Liªn kÕt, nhóng, sö dông macro ®Ó t¹o nh÷ng øng dông ®a d¹ng cña Power
point.
+ KÕt hîp víi nh÷ng ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c nh ©m thanh, video vµ ho¹t
h×nh ®Ó t¨ng hiÖu qña truyÒn ®¹t.
- Power point cßn cã nh÷ng tÝnh n¨ng ®Æc biÖt mµ nhê ®ã ph¸t huy kh¶
n¨ng kÕt hîp víi Web:
+ Auto Numbered vµ Graphical Bullets.Cung cÊp thªm danh s¸ch c¸c bullet ®Ó
®¸nh sè ®Çu mçi ®o¹n (t¹o Numbered), ®¸nh ký hiÖu ®Çu mçi ®o¹n (t¹o
c¸c bulleted) tù ®éng, ch¼ng h¹n dïng c¸c h×nh ®å ho¹ thay cho h×nh
trßn, h×nh vu«ng cña bullet.
+ Trùc tiÕp t¹o b¶ng (built – In Table creation).Cã thÓ t¹o c¸c b¶ng (table)
mét c¸ch trùc tiÕp trong Power point, kh«ng ph¶i dïng nh÷ng tÝnh n¨ng cña
Word hoÆc excel
+ T¹o c¸c hiÖu øng chuyÓn ®éng.MÆc dï kh«ng m¹nh nh mét sè ch¬ng tr×nh
t¹o kü x¶o kh¸c, song Power point cã thÓ thiÕt kÕ c¸c mÉu phim (slide) cã d¹ng
Ên tîng nh lµm cho c¸c con ch÷, c¸c tõ, c¸c ®èi tîng minh ho¹ chuyÓn ®éng
trong khi thuyÕt tr×nh; t¹o nh÷ng mÉu phim ng¾ng kÌm lêi tho¹i b»ng ©m thanh
hoÆc ký tù.
+ Lu vµ c«ng bè víi kiÓu ®Þnh d¹ng HTML.Cã thÓ lu tr×nh diÔn theo kiÓu ®Þnh
d¹ng HTML mµ vÉn gi÷ ®îc c¸c ®Æc trng cña Power point vµ tèi u ho¸ ®îc
tÝnh n¨ng ®å ho¹ cña Web. Còng cã thÓ sö dông mét ch¬ng tr×nh duyÖt ®Ó tr×nh
diÔn vµ xem tríc file tr×nh diÔn.
+ Tæ chøc c¸c héi nghÞ / céng t¸c trùc tuyÕn. Power point ®· ®îc hîp nhÊt víi
phÇn mÒm tæ chøc héi th¶o Microsoft Netmeeting Internet.
+ TruyÒn th«ng trùc tuyÕn. TÝnh n¨ng nµy cho phÐp hiÓn thÞ mét tr×nh
diÔn
Power point trªn m¹ng néi bé b»ng ph¬ng tiÖn nghe nh×n.
2. Mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n vµ tiÖn Ých cña phÇn mÒm Power point cã thÓ
khai th¸c øng dông trong d¹y häc.
Power point víi c¸c c«ng cô tinh x¶o cã thÓ biÓu thÞ rÊt ®a d¹ng, phong
phó díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh d¹ng v¨n b¶n, biÓu mÉu, biÓu ®å cã
22
s¼n hoÆc tù thiÕt kÕ, c¸c biÓu mÉu ®å ho¹ trang trÝ ®Ñp m¾t, …cã thÓ kÕt nèi
t¹o nªn

23
c¸c ®o¹n phim biÓu diÔn c¸c c¬ chÕ, c¸c qu¸ tr×nh. V× thÕ Power point ®îc øng
dông trong viÖc thiÕt kÕ c¸c bµi gi¶ng, c¸c thuyÕt minh khoa häc.
Power point thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ cho nh÷ng øng dông nh»m tæ
chøc ho¹t ®éng d¹y häc theo híng tÝch cùc. Nã cã kh¶ n¨ngthwcj hiÖn ®îc c¸c
c«ng viÖc phôc vô cho d¹y vµ häc sau:
+ Biªn so¹n gi¸o tr×nh, s¸ch gi¸o khoa, c¸c lo¹i s¸ch tham kh¶o vµ tµi liÖu híng
dÉn phôc vô gi¶ng d¹y vµ häc tËp.
+ T¹o c¸c ®o¹n phim biÓu diÔn trùc quan.
+ ThiÕt kÕ vµ x©y dùng néi dung d¹y häc ®a lªn trang Web hoÆc Internet.
+ PhÇn mÒm Power point cã nhiÒu kh¶ n¨ng u viÖt phôc vô qu¸ tr×nh d¹y häc.
3. Mµn h×nh Power point: Khëi ®éng ch¬ng tr×nh: Start /Programs / Microsoft
office/Microsoft office Power point 2003.
- mµn h×nh Power Point XP.

Title Bar Menu Bar Toolbar

Status
Bar

- C¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña cöa sæ Power point:

+ Thanh tiªu ®Ò (Title Bar): chøa tªn cña ch¬ng tr×nh øng dông Power point,
tªn cña presentation hiÖn thêi vµ c¸c nót ®iÒu khiÓn cña sæ.
24
+ Thanh thùc ®¬n (Menu Bar): c¸c thùc ®¬n chøa c¸c lÖnh c¬ b¶n cña Power
point
+ Thanh tr¹ng th¸i (Status Bar): chØ ®Þnh slide hiÖn thêi b¹n ®ang lµm viÖc (slide
1, slide 2, …)
+ C¸c thanh c«ng cô (Toolbar): gióp sö dông nhanh. C¸c Toolbar nµy cã thÓ
®îc hiÖn, giÊu ®i hoÆc söa ®æi theo nhu cÇu ngêi sö dông.
- Tho¸t khái phÇn mÒm Power point
Chän mét trong c¸c c¸ch sau:
+ KÝch vµo file chän Exit; + BÊm Alt + F4; + KÝch vµo nót Close .
- C¸c chÕ ®é quan s¸t mµn h×nh : kich vµo view, xuÊt hiÖn menu cho
phÐp lùa chän c¸c chÕ ®é quan s¸t mµn h×nh hoÆc kÝch vµo c¸c biÓu tîng ë gãc
díi bªn tr¸i mµn h×nh gåm 3 biÓu tîng:
+ normal View : chÕ ®é hiÓn thÞ trong ®ã xuÊt hiÖn ®ång thêi c¸c khung
slide, outline, note vµ « chän nhiÖm vô (Task pane) gióp cho ngêi thiÕt kÕ lµm
viÖc dÔ dµng h¬n.
+ Slide Sorter View : chÕ ®é hiÓn thÞ tÊt c¶ c¸c Slide thiÕt kÕ trªn mµn h×nh ®Ó
cã thÓ quan s¸t cïng lóc, víi chøc n¨ng nµy ta cã thÓ thªm, xo¸, di chuyÓn c¸c
Slide.
+ Slide Show : hiÓn thÞ slide ë d¹ng tr×nh diÔn theo c¸c hiÖu øng ®· chän
4. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n
a. Presentation: mét Presentation cña PowerPoint lµ mét file bao gåm c¸c
slides, Handout, Speaker’s Notes vµ Outline, … Khi t¹o c¸c Slide tøc lµ b¹n
®ang t¹o mét Presentation. C¸c thao t¸c víi Presentation:
- T¹o Presentation: trong Task Pane chøc n¨ng New Presentation, sÏ xuÊt hiÖn
cho ta
tuú chän c¸c kiÓu tr×nh diÔn míi.
1.
Chän mÉu tr×nh diÔn víi trang tr¾ng
2.
T¹o Presentation tõ mÉu thiÕt kÕ s¼n

3. T¹o Presentation tõ néi dung tr×nh chiÕu

4. T¹o Presentation tõ d¹ng mÉu lËp s¼n

- Ghi Presentation vµo ®Üa: vµo File/ Save

hoÆc kÝch chuét chon nót Save trªn thanh

25
c«ng cô. NÕu Presentation cha cã tªn, xuÊt
hiÖn hép héi tho¹i Save as:
+ Chän folder chøa file trong hép Save in.
+ Gâ tªn file trong hép File Name.
+ KÝch nót Save.
- Ghi Presentation hiÖn thêi vµo ®Üa víi tªn kh¸c:
Vµo File/ save as …, xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Save as:
+ Chän folder trong hép Save in vµ gâ tªn file trong hép File Name nÕu cÇn.
+ KÝch nót Save.
- Më Presentation:
Vµo File/ open hoÆc kÝch chuét chän nót Open trªn thanh c«ng
cô, xuÊt hiÖn hép héi tho¹i Open:
+ Chän folder chøa file kÝch chuét vµo file cÇn më trong Look in.
+ KÝch nót Open.
b. Slide: lµ mét “trang” riªng biÖt cña Presentation, mçi slide chøa c¸c ®èi
tîng (object) c¬ b¶n nh: Tiªu ®Ò (Title), v¨n b¶n (Text), Picture, Autoshape,
Clip Art. Text cã thÓ khëi t¹o riªng biÖt hoÆc g¾n liÒn víi object kh¸c gäi lµ
Textbox. Mçi object trong PowerPoint ®îc g¸n c¸c thuéc tÝnh nh mµu,
kiÓu ®êng, kiÓu t«,…
c. Handout: bao gåm c¸c slide nhá (cã thÓ cã 2, 4, hoÆc 6 slide trªn mét trang).
NÕu muèn, cã thÓ ®a thªm c¸c th«ng tin nh: tªn c¬ quan, ngµy th¸ng vµ ®¸nh sè
trang trªn tõng trang Handout.

d. Speaker–s Notes: c¸c chó thÝch ®i kÌm víi h×nh ¶nh nhá slide trªn mét trang
chó thÝch (Note Pages)
26
f. Outline: ChÕ ®é cho phÐp xem c¸c tiªu ®Ò vµ c¸c Text chÝnh trong
Presentation.
g. Task Pane: b¶ng chän nhiÖm vô
Vµo View/ Task Pane, xuÊt hiÖn b¶ng nhiÖm vô ë bªn ph¶i mµm
h×nh, trong ®ã c¸c nhiÖm vô ®îc liÖt kª vµ hiÓn thÞ gióp cho ngêi thiÕt kÕ
tiÖn sö dông. Cã thÓ Èn hiÖn thanh nµy trong menu View/Task pane.
h. C¸c kiÓu mÉu Slide: gåm c¸c mÉu sau Tiªu ®Ò vµ 2 cét v¨n b¶n
Slide layout: kiÓu trang
- Text Layout:

ChØ tiªu ®Ò (title) Tiªu ®Ò vµ v¨n b¶n

Trang tiªu ®Ò

- Conten Layout:

Trong Slide cã thÓ chÌn c¸c ®èi tîng: h×nh ¶nh, phim, b¶ng tÝnh, biÓu ®å,…
- Text and Conten Layout:

Trong Slide cã kÕt hîp v¨n b¶n víi c¸c ®èi tîng kh¸c (h×nh ¶nh, phim, b¶ng
tÝnh, biÓu ®å,…)
- Other Layout: Tuú thuéc vµo néi dung tr×nh bµy ta cã thÓ lùa chän c¸c mÉu kÕt
hîp nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau.
2. Slide Design
- Design Template:
gåm c¸c mÉu trang trÝ ®îc tr×nh
bµy bëi c¸c h×nh ¶nh nhá ë cöa sæ

27
 bªn ph¶i mµn h×nh ®Ó ngêi
sö dông tuú chän.
NÕu muèn chän c¸c mÉu kh¸c
th× dïng chøc n¨ng browse.

- Color Schemes:
+ Khi ®· chän c¸c mÉu trang
trÝ, cã thÓ ®æi mµu nÒn cho
c¸c slide.
+ Cã thÓ sö dông mµu nhê sö
dông Edit/ Color Schemes.
+ Trong c¸c Thumbnails cã tuú
chän b»ng mòi tªn bªn c¹nh.
- Animation Schemes:

3. MÉu phèi hîp ho¹t h×nh víi c¸c ®èi tîng trong slide ®îc chän
(Custom Animation Schemes)
5. C¸c ®èi tîng chÝnh
+ Thao t¸c chÌn c¸c ®èi tîng trªn slide
+ C¸c c«ng cô t¹o hiÖu øng
+ Menu Slide show (tr×nh chiÕu)
+ ThiÕt kÕ c¸c Slide trong Power point XP.

28
 Ch¬ng III. Thùc hµnh so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö .
§1. Kh¸i niÖm gi¸o ¸n ®iÖn tö
1.1. Sơ đồ tổ chức một tiết học.
X¸c ®Þnh tªn vµ giíi h¹n tiÕt häc Yªu cÇu ®µo t¹o
Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o tæng thÓ
Giíi h¹n tiÕt häc

X¸c ®Þnh môc tiªu vµ c¸c tiªu chÝ ®¸nhTr×nh

gi¸ ®é häc viªn
Môc tiªu tiÕt häc
Tiªu chÝ ®¸nh gi¸

X¸c ®Þnh néi dung - Néi dung tiÕt häc

Ph­¬ng tiÖn, tµi liÖu, vËt liÖu
Ph­¬ng tiÖn hiÖn cã
X¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p vµ x©y dùng tiÕnTiÕn tr×nh
tr×nh tiÕt tiÕt
häc häc

- N¨ng lùc ng­êi d¹y

ChuÈn bÞ tiÕt häc víi PT nghe nh×n hç trî

1.2. Kh¸i niÖm: Gi¸o ¸n ®iÖn tö lµ mét kÕ ho¹ch d¹y-häc ®îc lu gi÷ trong mét
file d÷ liÖu trong m¸y vi tÝnh hoÆc USB, ®Üa CD, ….
1.3. Yªu cÇu: Trong gi¸o ¸n ®iÖn tö chóng ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc c¸c néi dung
sau:
1. Môc tiªu cña bµi d¹y: x¸c ®Þnh râ kiÕn thøc, kÜ n¨ng, th¸i ®é.
2. §å dïng, ph¬ng tiÖn phôc vô bµi häc: ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi.
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc chñ yÕu (ghi râ tªn ho¹t ®éng).
+ Ho¹t ®éng 1.
+ Ho¹t ®éng 2.
+ Ho¹t ®éng 3….
4. Néi dung cña bµi d¹y: ®îc lu gi÷ trong gi¸o ¸n hoÆc mét, mét sè file
tµi liÖu kh¸c cã thÓ truy cËp mét c¸ch nhanh chãng khi cÇn thiÕt.
§2. Thùc hµnh so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö. Tr×nh diÔn b»ng phÇn mÒm
Power point.
2.1. Yªu cÇu mét bµi thùc hµnh:

29
+ SV ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cña mét gi¸o ¸n ®iÖn tö.
+ C¸c th«ng tin ph¶i ®îc lu gi÷ t¹i mét hoÆc mét vµi ®Þa chØ x¸c ®Þnh.
+ Bµi so¹n ph¶i thùc hiÖn ®îc trªn m¸y vi tÝnh, tr×nh diÔn b»ng phÇn mÒm d¹y
häc.
2.2. Thùc hµnh so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö tr×nh diÔn b»ng phÇn mÒm Power point.
+ CÊu tróc bµi d¹y trªn Power point XP.
- M« h×nh bµi d¹y trªn Power point
Néi dung cña bµi d¹y ®îc lu trong c¸c slide riªng biÖt, mçi slide ®îc hiÓu
mh mét trang giÊy ®éc lËp. Khi tr×nh chiÕu kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i theo ®óng
thø tù cña c¸c slide.
M« h×nh bµi d¹y: C¸c slide show

Trang giíi thiÖu Trang chñ

(Slide 1) (Slide 2)

Bµi 1
(Slide 3) (Slide 4)

1. Trang giíi thiÖu: Slide nµy ®îc xem nh trang b×a cña mét cuèn
s¸ch,
®îc thiÕt kÕ mang tÝnh chÊt tiªu ®Ò lín nhÊt cña tr×nh diÔn.
Néi dung tr×nh diÔn thêng ®îc Èn sau c¸c h×nh ¶nh, logo hay Text lín. Cã
thÓ ph« diÔn nghÖ thuËt trang trÝ, kü x¶o ®iÖn ¶nh ë trang nµy.
2. Trang chñ: Slide nµy chøa c¸c néi dung c¬ b¶n cña tr×nh chiÕu, ®îc xem
nh dµn ý hay môc lôc c¸c vÊn ®Ò cÇn tr×nh bµy.
3. Trang néi dung: C¸c slide nµy ®îc tr×nh bµy theo néi dung ®· s¾p xÕp.
Mçi slide nªn chøa mét néi dung võa ph¶i, ®¶m b¶o dÔ nh×n, tr¸nh l¹m
dông mµu s¾c vµ hiÖu øng ho¹t h×nh g©y ph©n t¸n t tëng cho ngêi häc.
CÇn lu ý ký hiÖu c¸c phÝm liªn kÕt ph¶i nhÊt qu¸n, t¹o thµnh thãi quen
sö dông.
30
 4. Trang kÕt luËn.
2.3. Khëi t¹o bµi d¹y trªn Power point
Qu¸ tr×nh kiÕn t¹o mét bµi gi¶ng trªn Power point gåm c¸c bíc sau:
* ChuÈn bÞ néi dung chi tiÕt bµi d¹y trªn c¸c slide
* ThiÕt kÕ c¸c nót lÖnh ®iÒu khiÓn néi dung bµi gi¶ng tríc khi tr×nh chiÕu.
* T¹o hiÖu øng cho c¸c ®èi tîng vµ c¸c slide.
* Cµi ®Æt cÊu h×nh cña slide show chuÈn bÞ cho tr×nh diÔn.
* Tr×nh diÔn bµi d¹y.
2.4. VÝ dô 1: So¹n bµi d¹y “ 9 céng víi mét sè” To¸n 2 (T¹o Slide).
1. Môc tiªu: Gióp HS
+ BiÕt thùc hiÖn phÐp céng 9+5 =
+ BiÕt ®Æt phÐp tÝnh theo cét däc.
+ BiÕt lËp vµ häc thuéc b¶ng 9 céng víi mét sè.
2. §å dïng thiÕt bÞ d¹y häc:
+ HS : b¶ng con, que tÝnh
+ GV: “Gi¸o ¸n ®iÖn tö–, chuÈn bÞ m¸y tÝnh, ®Ìn chiÕu Projector.
3. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc chñ yÕu: (tr×nh diÔn b»ng phÇn mÒm Power point)
+ Ho¹t ®éng 1: Thùc hiÖn phÐp céng 9 +5 = ( T¹o Slide c¸c ph¬ng ¸n HS cã thÓ
t×m ®îc 14: b»ng c¸ch 9 thªm 1 t¸ch tõ 5, 5 thªm 5 t¸ch tõg 9, ®Õm tiÕp tõ 9
®Õn hÕt, ®Õm tiÕp tõ 5 ®Õn hÕt, ®Õm tÊt c¶ tõ 1 ®Õn hÕt ®îc 14)
+ Ho¹t ®éng 2: §Æt phÐp tÝnh theo cét däc ( T¹o Slide).
+ Ho¹t ®éng 3: LËp b¶ng céng – tæ chøc häc thuéc lßng b¶ng ( T¹o Slide).
+ Ho¹t ®éng 4. Còng cè ( T¹o Slide).
Ví dụ 2: Diện tích hình thang

31
2.3. Thùc hµnh tr×nh diÔn b»ng phÇn mÒm Power point.
+ Yªu cÇu: SV ph¶i sö dông ®îc
- më, ®ãng m¸y thµnh th¹o.
- Vµo phÇn mÒm Power Point: Start/Programs/Microsoft
office/ Microsoft office Power Point.
- T¹o c¸c Slide (®¸nh tõ bµn phÝm hoÆc lÊy d÷ liÖu(copy-pasts) tõ c¸c
file cã s½n) ®Æt tªn cÊt vµ t×m l¹i ®îc.
- T¹o hiÖu øng tr×nh diÔn.
Ví dụ 1, 2: (mục trên 2.2).

32
§3. Thùc hµnh so¹n gi¸o ¸n ®iÖn tö. Thiết kế b»ng phÇn mÒm VioLET.

3.1. HƯỚNG DẪN CÀI ĐẶT

Nếu đã có đĩa CD Violet, ta làm như sau:
 Đưa đĩa CD vào ổ, vào My Computer rồi mở đĩa CD ra.
 Trong đĩa CD có file “Hướng dẫn sử dụng.doc” là tài liệu hướng dẫn sử dụng
Violet, “Violet Script.doc” là tài liệu hướng dẫn sử dụng chức năng lập trình mô
phỏng của Violet, Setup.exe là chương trình cài đặt Violet.
 Chạy file Setup.exe và thực hiện các thao tác cài đặt
Nếu chưa có đĩa CD, ta sẽ tải Violet từ trên mạng về, thao tác như sau:
 Vào địa chỉ website www.bachkim.vn
 Click vào mục “Công cụ tạo bài giảng Violet” ở ngay đầu trang
 Click vào mục “Download”
 Click vào mục “Violet bản chính thức”, bảng download sẽ hiện ra, ta click
tiếp vào nút Save As để tải chương trình Violet về máy mình. Chọn thư mục để
lưu file Violet_Setup.exe rồi click vào nút Save.
 Chạy file Violet_Setup.exe vừa download về để cài đặt. Các thao tác cũng
giống như là khi cài đặt từ đĩa CD, tuy nhiên sẽ không có đầy đủ các bài giảng
mẫu như trong đĩa CD.
Sau khi cài đặt, trên Desktop sẽ xuất hiện biểu tượng của Violet hình bông hoa
màu tím. Để chạy Violet ta click đúp vào biểu tượng hoặc vào Start  Programs
 Platin Violet  Platin Violet.
3.2. Thực hành soạn GAĐT bằng phầm mềm VioLET.

33
 Ch¬ng IV.
Khai th¸c trao ®æi th«ng tin qua m¹ng Internet.
§1. M¹ng Internet.
1.1. Kh¸i niÖm m¹ng Internet.
1.2. Thùc hµnh vµo m¹ng
Internet. http://mail.yahoo.com/
http://WWW.goole.com/
§2. Khai th¸c trao ®æi th«ng tin qua m¹ng Internet.
2.1. Khai thác thông tin trên Internet.
2.2. Th ®iÖn tö (Email: Gmail, Yahoo,…).
2.3. Thùc hµnh Chart.

34