ΘΕΜΑ «ΧΑΡΟΥΜΕΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΩΝ» ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ-ΛΥΚΕΙΟΥ 1 & 2 – 10- 2022

«Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. δ΄ 13)

ΔΙΗΓΗΣΗ (Θαυμαστές σκηνές ἀπό τή ζωή τοῦ ἀποστόλου Παύλου)

1. Τό πλοῖο ἔχει βγεῖ στά ἀνοιχτά τῆς Μεσογείου μέ προορισμό τή Ρώμη. Διακόσιοι ἑβδομήντα ἕξι
οἱ ἐπιβάτες του. Ἀνάμεσά τους ἀρκετοί στρατιῶτες, αἰχμάλωτοι καί κατάδικοι. Ἕνα σύννεφο στό βάθος
τοῦ ὁρίζοντα κάνει τήν ἐμφάνισή του καί φαίνεται νά τούς πλησιάζει. Σύντομα ὁ οὐρανός μαυρίζει, ἡ
θάλασσα ἀναταράσσεται καί τό καράβι βρίσκεται στό μάτι ἑνός φοβεροῦ ἀνεμοστρόβιλου. Οὐρανός
καί θάλασσα μανιάζουν τώρα ἀπό τή μία ἄκρη μέχρι τήν ἄλλη. Ὁ ἀέρας οὐρλιάζει. Τά κύματα τή μιά
σήκωναν τό καράβι ψηλά καί τήν ἄλλη τό βυθίζουν στήν ἄβυσσο. Οἱ ἐπιβάτες ρίχνουν τό φορτίο στό
μανιασμένο νερό. Μέρες καί νύχτες παλεύουν μέ τά κύματα· ἄϋπνοι, νηστικοί, χωρίς ἐλπίδα.
Ὥσπου ξαφνικά, μέσα στόν μεγάλο χαλασμό μιά θαρρετή φωνή γεμίζει ἐλπίδα τίς ψυχές τους:
«Μή φοβᾶστε. Κανείς δέν πρόκειται νά χαθεῖ, παρά μόνο τό πλοῖο. Τή νύχτα μοῦ φανερώθηκε ἄγγελος
τοῦ Θεοῦ πού λατρεύω καί μοῦ εἶπε ὅτι θά φθάσω στή Ρώμη καί θά παραστῶ στόν Καίσαρα καί μαζί
μου καί ὅλοι οἱ συνεπιβάτες μου». Πέρασαν δεκατέσσερις μέρες τρομερῆς ἀγωνίας μέ τό πλοῖο νά
παλεύει σέ ἄγρια θαλασσοταραχή. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐνισχύει τούς συνεπιβάτες τους καί τούς
καθοδηγεῖ. Μάλιστα ἐνῶ αὐτοί οὔτε ἔτρωγαν ἀπό τόν φόβο τους, ὁ Ἀπόστολος μέ ἐπιμονή τούς
συστήνει νά φᾶνε γιά νά μήν ἐξαντληθοῦν. Κάποια στιγμή τό πλοῖο χτυπᾶ μέ δύναμη στά βράχια καί
κομματιάζεται. Οἱ ἐπιβάτες ρίχνονται ὅλοι στή θάλασσα. Ὁ τρικυμισμένος κόλπος τῆς Μάλτας γεμίζει
ναυαγούς. Κολυμποῦν μέ ἀγωνία στά παγωμένα νερά. Σέ λίγο βγαίνουν στή στεριά. Γιά χάρη τοῦ
Παύλου σώθηκαν καί οἱ ὑπόλοιποι διακόσιοι ἑβδομήντα πέντε ἐπιβάτες.
Οἱ κάτοικοι τῆς Μάλτας φροντίζουν μέ ἐνδιαφέρον τούς ναυαγούς. Ἀνάβουν φωτιά γιά νά τούς
ζεστάνουν. Καί τότε συμβαίνει τό ἀπρόσμενο. Καθώς ὁ Παῦλος ρίχνει φρύγανα στή φωτιά μιά ὀχιά
πετάγεται καί τοῦ δαγκώνει τό χέρι. Ὅλοι σαστίζουν βλέποντας τό φίδι νά κρέμεται ἀπό τό χέρι τοῦ
Ἀποστόλου. Θεωροῦν πώς εἶναι κάποιος φονιᾶς, πού σώθηκε μέν ἀπό τό ναυάγιο, ἡ θεία δίκη ὅμως
δέν τοῦ ἐπέτρεψε νά ζήσει. Ὁ Παῦλος ψύχραιμος τινάζει τό θηρίο στή φωτιά χωρίς ὁ ἴδιος νά πάθει
κανένα κακό. Βλέποντας τό θαῦμα αὐτό οἱ νησιῶτες ἀλλάζουν γνώμη καί λένε τώρα ὅτι πρόκειται γιά
θεό.
Ἀλήθεια, ποῦ βρῆκε τή δύναμη ὁ ἀπόστολος Παῦλος νά σώσει τό πλήρωμα τοῦ πλοίου
καί νά σωθεῖ κι ὁ ἴδιος ἀπό τό δάγκωμα τοῦ θανατηφόρου φιδιοῦ; (...)

2. Ἄλλοτε ὁ ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν βρέθηκε μαζί μέ τόν ἀπόστολο Βαρνάβα στά Λύστρα τῆς
Λυκαονείας, στά νότια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, γιά νά κηρύξουν στούς εἰδωλολάτρες τῆς περιοχῆς τό
Εὐαγγέλιο. Συνάντησε ἐκεῖ κάποιον ἀσθενῆ μέ παραλυσία στά πόδια ἐκ γενετῆς, ὁ ὁποῖος μέ προσοχή
καί ἐνδιαφέρον ἄκουγε τή διδασκαλία του. Ὁ Ἀπόστολος τότε τόν πρόσταξε μέ παρρησία νά σηκωθεῖ
ὄρθιος καί νά πατήσει στά πόδια του. Κι ὁ πρώην παράλυτος ἀναπήδησε στόν ἀέρα καί ἄρχισε νά
περπατᾶ. Ἔκπληκτο τό πλῆθος τῶν παρευρισκομένων ἄρχισε νά πανηγυρίζει. Ἔσπευσαν μάλιστα νά
προσφέρουν θυσία πρός τιμήν τοῦ Παύλου θεωρώντας ὅτι εἶναι θεός· ὁ θεός Ἑρμῆς. Μόλις οἱ δύο
Ἀπόστολοι ἀντιλήφθηκαν τή φοβερή αὐτή πλάνη ἄρχισαν μέ ἀγανάκτηση νά φωνάζουν στό πλῆθος
γιά νά τούς πείσουν ὅτι εἶναι ἄνθρωποι θνητοί κι ὅτι ὁ μόνος στόν Ὁποῖο ἀξίζει ἡ προσκύνηση καί ἡ
λατρεία εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός καί δημιουργός τοῦ κόσμου.
Ὁ θαυμασμός γιά τή θεραπεία τοῦ παραλύτου διαδόθηκε μέχρι τήν Ἀντιόχεια καί τό Ἰκόνιο καί
οἱ Ἰουδαῖοι τῶν πόλεων αὐτῶν ἔσπευσαν στά Λύστρα καί συκοφάντησαν τόν Ἀπόστολο. Τά πλήθη
ἀναστατώθηκαν, φανατίστηκαν καί συγκεντρώθηκαν στήν πλατεῖα τῆς πόλης. Ἅρπαξαν πέτρες καί
ἄρχισαν νά λιθοβολοῦν τόν Ἀπόστολο, μέχρι πού τόν πέταξαν ἔξω ἀπό τήν πόλη τους ἀναίσθητο, σάν
νεκρό. Ἐκεῖ τόν βρῆκαν κάποιοι Χριστιανοί καί ἑτοίμασαν μέ πολύ πόνο τήν ταφή του. Ὁ ἀπόστολος
τοῦ Χριστοῦ ὅμως σηκώθηκε ὑγιής, ὁλοζώντανος. Μπῆκε χωρίς φόβο στήν πόλη καί τήν ἑπόμενη μέρα
ἀναχώρησε μέ τόν Βαρνάβα γιά τήν Δέρβη.
 Ὅπως καί στή Μάλτα ἔτσι καί στά Λύστρα οἱ ἄνθρωποι ἀντίκρυσαν θαυμαστά σημεῖα· μιά θεία
δύναμη νά ἐνεργεῖ μέσω τοῦ Ἀποστόλου, γι᾿ αὐτό καί τοῦ ἀπέδωσαν θεϊκή τιμή. Ἦταν ὅμως δική του
ἡ δύναμη αὐτή; Ποιός, ἀλήθεια, τοῦ ἔδωσε τή δύναμη νά θεραπεύσει ἀσθενεῖς, νά ὑπομείνει τήν
ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων, νά σηκωθεῖ ἀπόλυτα ὑγιής καί ἀρτιμελής μετά ἀπό τόν λιθοβολισμό
πού δέχθηκε;

3. Καί δέν ἀντιμετώπισε μόνο τά στοιχεῖα τῆς φύσης καί τούς διωγμούς τῶν ἀνθρώπων ὁ
ἀπόστολος Παῦλος. Εἶχε καί ἕναν ἐσωτερικό πειρασμό, πού τόν ταλαιπωροῦσε καί τόν ἔκανε νά
ὑποφέρει. Ὁ Θεός ἐπέτρεψε νά τοῦ δοθεῖ «σκόλοψ τῇ σαρκί»· μιά βασανιστική καί ἀθεράπευτη
ἀσθένεια, ἕνας σατανικός πειρασμός, πού τόν χτυποῦσε γιά νά μήν ὑπερηφανεύεται ἐξαιτίας τῶν
μεγάλων ἀποκαλύψεων πού εἶχε δεχθεῖ ἀπό τόν Θεό.
Πονοῦσε καί δυσκολευόταν στό ἔργο του. Ἦταν τόσο ἔντονη ἡ ταλαιπωρία του αὐτή, ὥστε
τρεῖς φορές παρακάλεσε τόν Κύριο νά τόν ἀπαλλάξει καί ὁ Κύριος ἀρνήθηκε. Ἔχει μάλιστα ἰδιαίτερη
σημασία ἡ ἀπόκριση τοῦ Κυρίου: «Ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται»
(Β΄ Κορ. ιβ΄ 9). Σοῦ εἶναι ἀρκετή ἡ Χάρις, πού πλούσια σοῦ ἔχω δώσει. Αὐτή θά σέ ἐνισχύει νά
ἀντιμετωπίσεις τήν ἀσθένειά σου. Διότι ἡ δύναμή μου τότε ἀποκαλύπτεται καί ἀναδεικνύεται τέλεια,
ὅταν ὁ ἄνθρωπος πού τήν δέχεται εἶναι ἀσθενής καί ἀδύναμος καί μέ τή δική μου δύναμη κατορθώνει
μεγάλα καί θαυμαστά ἔργα.
Ποιός λοιπόν ἔδωσε τή δύναμη στόν θεῖο Ἀπόστολο νά ἀντιμετωπίσει ὅλες αὐτές τίς
δυσκολίες καί τούς πειρασμούς;

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
Ὄντως θαυμαστή, παιδιά, ἡ ζωή τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Οἱ ἐντυπωσιακές σκηνές πού
περιγράψαμε ἀπό τή ζωή του ἀποκαλύπτουν τή δύναμη, πού εἶχε μέσα του καί ἡ ὁποία ὄχι
μόνο τόν κρατοῦσε ζωντανό παρά τίς δυσκολίες καί τούς κινδύνους, ἀλλά ἐπιπλέον τόν
καθιστοῦσε ἀκατάβλητο, νικητή.

1. Ἐλᾶτε νά θυμηθοῦμε στό σημεῖο αὐτό, τί δυσκολίες ἀντιμετώπισε ὁ Ἀπόστολος; (...)

Ἡ ζωή του ἦταν γεμάτη ἐμπόδια καί πειρασμούς. Εἴδαμε πῶς διασώθηκε ἀπό τό
ναυάγιο, πῶς ἔμεινε ζωντανός παρά τό θανατηφόρο τσίμπημα τῆς ὀχιᾶς, πῶς παρά τή
θαυματουργική θεραπεία ἀσθενῶν ἀντιμετώπισε τήν ἀχαριστία τῶν ἀνθρώπων πού τοῦ
ἐπιτέθηκαν μέ λύσσα, πῶς παρέμεινε ζωντανός παρά τόν λιθοβολισμό στά Λύστρα, πῶς
ἀντιμετώπισε καί τή δοκιμασία τῆς ἀσθενείας, πού τόν ταλαιπωροῦσε.
Καί δέν εἶναι μόνο αὐτά. Πέρασε πολύ περισσότερα, τά ὁποῖα καταγράφονται στίς
Πράξεις τῶν Ἀποστόλων καί στίς ἐπιστολές του. Ὁ ἴδιος περιγράφει ὅτι ὑποβλήθηκε σέ
ἀπερίγραπτους κόπους, δέχθηκε ἀμέτρητα χτυπήματα, φυλακίστηκε, μαστιγώθηκε,
λιθοβολήθηκε, ναυάγησε ὄχι μόνο μία φορά, διήνυσε ἀτελείωτες ἀποστάσεις, κινδύνεψε νά
πνιγεῖ, ἀπειλήθηκε ἀπό ἐπιθέσεις ληστῶν, μισήθηκε ἀπό τούς Ἰουδαίους, διώχθηκε ἀπό τούς
εἰδωλολάτρες, γύριζε στίς ἐρημιές, στίς θάλασσες, ἀγρυπνοῦσε, δέχθηκε στερήσεις, πείνα,
δίψα, πάλεψε μέ τό ψῦχος τοῦ χειμῶνα, ὑπέμεινε πικρίες ἀκόμη κι ἀπό τούς συνεργάτες του.

2. Πῶς ἀντιμετώπισε τίς δυσκολίες αὐτές ὁ ἀπόστολος Παῦλος; (...)

Ὅλα αὐτά, βέβαια, δέν τά ἀντιμετώπισε μέ τίς δικές του δυνάμεις, πού ἦταν
ἀνθρώπινες καί πεπερασμένες, ἀλλά μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ. Τό ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος στίς
ἐπιστολές του: «Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. δ΄ 13). Τά πάντα
κατορθώνω μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ· μέ τή δύναμη πού παίρνω ἀπό τήν κοινωνία
καί τή σχέση μου μαζί Του.
 Ὁ Χριστός ζοῦσε καί ἐνεργοῦσε μέσα του. Ἐκεῖνος τοῦ χάριζε τή θεία δύναμη νά
ξεπερνᾶ κάθε ἐμπόδιο στήν ἐπιτέλεση τῆς ἱερῆς ἀποστολῆς του, νά θαυματουργεῖ στούς
ἀνθρώπους. Κι αὐτό τό ἔνιωθε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Γι᾿ αὐτό καί ὁμολογοῦσε: «Ζῇ ἐν ἐμοὶ
Χριστός» (Γαλ. β΄ 20). Δηλαδή, μέσα μου ζεῖ ὁ Χριστός. Δέν ἔλεγε ὅτι ἔχει μέσα του τόν Χριστό,
ἤ ὅτι εἶναι κοντά του ὁ Χριστός, ἀλλά κάτι πολύ σημαντικότερο: ὅτι ὁ Χριστός ζεῖ μέσα του.
Δηλαδή ἦταν τόσο ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, πού εἶχε γίνει ἕνα μαζί Του. Ἡ θεία δύναμη τοῦ
Χριστοῦ εἶχε γίνει καί δική του δύναμη καί ὅ,τι θαυμαστό ἔργο ἐπιτελοῦσε ὁ Ἀπόστολος τό
ἐνεργοῦσε τελικά ὁ Χριστός, πού ζοῦσε μέσα του.
Ἄλλωστε καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος τό εἶχε ἐπιβεβαιώσει αὐτό, λέγοντας: «ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ
ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει» (Ἰω. ιδ΄ 12). Δηλαδή, ἐκεῖνος πού πιστεύει σέ μένα, τά
ὑπερφυσικά ἔργα πού ἐγώ ἐνεργῶ θά τά κάνει κι ἐκεῖνος, ἀλλά καί μεγαλύτερα ἀπό αὐτά θά κάνει. Καί ὅλα αὐτά
θά τά ἐνεργεῖ μέ τή δική μου δύναμη.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Τό παράδειγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου εἶναι ὁπωσδήποτε διδακτικότατο καί γιά ἐμᾶς.
Ἐμεῖς βέβαια δέν ἀντιμετωπίζουμε τόσο μεγάλους πειρασμούς καί ταλαιπωρίες, ὅπως ὁ
Ἀπόστολος. Ὡστόσο, καθημερινά ἀντιμετωπίζουμε πειρασμούς καί δυσκολίες σημαντικές γιά
τήν ἡλικία μας, πού κάποτε σκοτεινιάζουν τόν οὐρανό τῆς ψυχῆς μας καί ἀπειλοῦν νά μᾶς
καταποντίσουν στήν ἀπελπισία.

1. Τί δυσκολίες ἀντιμετωπίζει σήμερα ἕνας νέος; (...)

Οἱ δυσκολίες πού ἀντιμετωπίζει σήμερα ἕνας νέος προέχονται κάποτε ἀπό τό
περιβάλλον τοῦ σχολείου. Ὀφείλονται εἴτε στό ἄγχος τῶν μαθημάτων, ἰδιαιτέρως πρίν ἀπό
κάποιο διαγώνισμα, εἴτε στόν κόπο τῆς μελέτης, εἴτε στή δύστροπη συμπεριφορά κάποιου
συμμαθητῆ, ἤ στήν ἐπιθετική συμπεριφορά κάποιας παρέας.
Καί στήν οἰκογένεια, ὑπάρχουν κάποτε προβλήματα. Συχνά ἀναστατώνεται τό σπίτι
ἀπό συγκρούσεις, διαπληκτισμούς καί διαφωνίες μέ ἐντάσεις καί πείσματα. Ἴσως κάποτε νά
νιώθει ὁ νέος ὅτι δέν βρίσκει κατανόηση καί συμπαράσταση στόν ἀγώνα του.
Μπορεῖ ἐπίσης νά ἐπηρεάζεται καί ἀπό τή γενικότερη κατάσταση γύρω μας σέ
παγκόσμιο ἐπίπεδο, πού προκαλεῖ φόβο καί ἀγωνία· ἀπό τίς ἀσθένειες, τήν ἀπώλεια κάποιου
ἀγαπημένου προσώπου, τήν ἰαχή τοῦ πολέμου, τή μοναξιά.
Ἕνας νέος, ἐπιπλέον, πού θέλει νά ζεῖ σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀντιμετωπίζει
δυσκολίες καί πειρασμούς καί στόν πνευματικό του ἀγώνα. Βλέπει τήν ἀδιαφορία τῶν ἄλλων.
Πόσοι ἐκκλησιάζονται, πόσοι ἐξομολογοῦνται σήμερα, πόσοι ἐπιλέγουν νά ζήσουν μέ
ἁγνότητα καί μέ ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ; Γι᾿ αὐτό καί δέχεται συχνά εἰρωνεῖες ἀπό τό
περιβάλλον του. «Γιατί πηγαίνεις στήν Ἐκκλησία; Παιδάκι τοῦ Δημοτικοῦ εἶσαι ἀκόμη καί
πηγαίνεις στό Κατηχητικό;». Ἄλλοτε κι ὁ διάβολος πολεμᾶ μέ διάφορους λογισμούς
ἀμφιβολίας γιά νά ἀνακόψει τόν ζῆλο μας.
Κι ὁ ἴδιος ὁ ἑαυτός μας, ὅμως, μᾶς βάζει παγίδες καί ἐμπόδια, ὅπως εἶναι οἱ ἄσχημες
συνήθειες πού ἔχουμε καί τά πάθη πού δέν μποροῦμε νά ξεπεράσουμε καί τά ὁποῖα ἀφαιροῦν
τήν πνευματική ἰκμάδα τῆς ψυχῆς μας.

2. Πῶς θά ἀντιμετωπίσουμε τίς δυσκολίες αὐτές; (...)

Οἱ δυσκολίες αὐτές μοιάζουν συχνά ἀνυπέρβλητες, ἀξεπέραστες. Εἶναι ὄντως
ἀξεπέραστες γιά κάποιον, πού προσπαθεῖ νά τίς ἀντιμετωπίσει μόνος του, μέ τίς δικές του
δυνάμεις, πού εἶναι φτωχές καί πεπερασμένες. Ὅλα ὅμως ξεπερνιοῦνται, ὅλα
ἀντιμετωπίζονται μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ. Οἱ πειρασμοί τότε δέν μποροῦν νά μᾶς βλάψουν.
Οἱ προκλήσεις τοῦ κόσμου δέν μᾶς ἐπηρεάζουν. Οἱ λογισμοί τοῦ διαβόλου μᾶς ἀφήνουν
ἀδιάφορους. Τά πάθη κοπάζουν καί ἁπλώνεται γαλήνη στήν ψυχή μας.
Ἡ δύναμη τοῦ Χριστοῦ ὑπερβαίνει τούς νόμους τῆς φύσης, ἀνατρέπει τίς πιό δυσχερεῖς
καταστάσεις, ἀνοίγει δρόμους στά ἀδιέξοδα, ἀντικαθιστᾶ τόν πόνο μέ τή χαρά, τό δάκρυ μέ
τό χαμόγελο, τήν ἀπελπισία μέ τήν ἐλπίδα. Ἀνορθώνει τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνο σωματικά, ἀλλά
καί πνευματικά· ἀνασταίνει τήν ψυχή του.

3. Πῶς μποροῦμε πρακτικά νά ἀντλήσουμε δύναμη ἀπό τόν Χριστό; (...)

Ἀντλοῦμε δύναμη ἀπό τόν Χριστό ὅταν εἴμαστε ἑνωμένοι μαζί Του. Καί μένουμε
ἑνωμένοι μέ τόν Χριστό ὅταν μετέχουμε τακτικά καί μέ πόθο στά ἱερά Μυστήρια, μέσω τῶν
ὁποίων λαμβάνουμε πλούσια τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ.
Στίς δύσκολες ὧρες πού ἀτονεῖ ἡ ψυχή μας, τό ἱερό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως θά
μᾶς ξεκουράσει καί θά μᾶς ἐνισχύσει. Ἡ Θεία Κοινωνία θά μᾶς δώσει δύναμη γιά νά
συνεχίσουμε τόν ἀγώνα μας. Ἡ θερμή προσευχή μας θά μᾶς στηρίξει. Ἡ μελέτη τοῦ λόγου τοῦ
Θεοῦ θά μᾶς ἐπιβεβαιώσει ὅτι «ζῇ Κύριος ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων» (Γ΄ Βασ. ιζ΄ 1).
Ἡ ἀνελιπῆς παρουσία μας στήν Ὁμάδα καί ἡ συναναστροφή μέ τά συνομαδόπουλά
μας, ἐπίσης, θά ἀνανεώνει τίς ἀποφάσεις μας γιά συνεχίζουμε τόν θεάρεστο ἀγώνα μας. Ὅσο
ζοῦμε ὅπως θέλει ὁ Θεός, τόσο θά μᾶς χαρίζει τή δική Του δύναμη· τόσο θά ζεῖ μέσα μας ὁ
Παντοκράτωρ Κύριος, ὁ νικητής τοῦ θανάτου, ὁ χορηγός τῆς ζωῆς.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ὅλη ἡ ζωή τοῦ ἀποστόλου Παύλου, οἱ μοναδικές οὐράνιες ἀποκαλύψεις πού ἀξιώθηκε
νά λάβει ἀπό τόν Θεό, οἱ πειρασμοί μέ τούς ὁποῖους πάλεψε, οἱ κόποι καί οἱ διωγμοί, τούς
ὁποίους ὑπέστη γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, ἐπιβεβαιώνουν ὅτι ἡ δύναμη τοῦ Χριστοῦ,
πού ἐνεργοῦσε μέσα του, τόν καθιστοῦσε ἀκατάβλητο καί πανίσχυρο· πραγματικά μεγάλο.
Μέ τή θεία αὐτή δύναμη τοῦ Κυρίου μας μποροῦμε κι ἐμεῖς νά ὑπερκεράσουμε κάθε δυσκολία
καί πειρασμό, πού θά συναντήσουμε στήν πορεία μας. Τά πάντα μποροῦμε νά κατορθώσουμε
μέ τή δύναμη τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό θά μᾶς θυμίζει ὅλη τή χρονιά τό φετινό μας σύνθημα:

ΣΥΝΘΗΜΑ
«Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. δ΄ 13).