ontdek je

persoonlijke visie
Inleiding

Wat wil ik nou eigenlijk. Wat is de zin van mijn bestaan? Wie ben ik?

Het zijn vragen die mij bezig hebben gehouden. Heb ik het antwoord? Ja en
nee. Ja, omdat ik weet wat ik te doen heb. Nee, omdat niets zeker is.

Vooral dat laatste maakt onzeker. Want willen we niet allemaal wat meer
zekerheid?

Soms had ik het heel fijn gevonden als er iemand zou zijn, die precies kon
vertellen waarom ik hier ben. De vraag is, zou ik het geloven?

Hoeveel boeken heb jij al gelezen? En heb je nooit het antwoord gekregen?
Of twijfelde je?

Misschien heb je weleens een coach gehad. Of een goede vriend(in) die
precies vertelde wat hij/zij in jou zag. Misschien zelfs wel waar je echt in
uitblinkt. En toch haalde je je schouders op. Tja, is dat het dan?

Het geheim zit hem in het doen. Niet alleen lezen, maar doen.

Ik ben al 20 jaar bezig met persoonlijke ontwikkeling en heb honderden

mensen in mijn live trainingen gehad en tienduizenden die mijn online
programma’s hebben gevolgd.

De basisvraag was telkens weer: wat wil ik nou? De oplossing, zoals gezegd,
is simpel: begin.

Stiekem weten we wel wat we willen. We weten vaak niet hoe we het aan
moeten pakken. En als we dat wel weten, durven we het niet. We zetten dan
teveel op het spel. Ik heb meerdere malen een beslissing genomen waarbij
ik alles achterliet.

Goedbetaalde managementfunctie, grote boerderij met paarden én die

dikke auto. En nog veel meer. Ik begon telkens met niets.

2
 Maar 1 ding wist ik zeker: mijn waarom.

Ik gun iedereen een gelukkig leven en ik reik iedereen die daar de

verantwoordelijkheid voor neemt, graag een hand toe. Ik vind echt dat
iedereen het verdient zich gelukkig te voelen. In welke omstandigheden
iemand ook verkeert.

De inhoud van dit boek heeft mij op verschillende manieren gebracht waar
ik nu ben. Ik deel het graag met jou. Het kan van grote waarde zijn, maar je
moet het wel doen. Zet al je vooroordelen opzij en lees alsof je nog nooit
iets met je persoonlijke ontwikkeling heb gedaan en niks heb meegemaakt.

Succes!

Groet,

3
 01
Zonder visie geen effect

Wat is visie. Vergelijk het hebben van een visie, met het hebben van een
doel. En ik bedoel dan een doel met de hoofdletters DOEL. Een hoger doel
dat we nastreven.

02
Even wat natuurkunde

Moderne wetenschappen hebben aangetoond dat alles energie is. De

frequentie van energie maakt dat iets gasvormig, vloeibaar of vast is.

Neem water als voorbeeld. Water kan verschillende verschijningsvormen

hebben. Het mooie is dat de verschijningsvorm van water afhankelijk is van
externe invloeden. In dit geval temperatuur. Verhogen we de temperatuur
van water, dan zal het uiteindelijk overgaan in stoom. En daar hebben we
dan ook direct het effect.

Effect is het resultaat van een bepaalde energievorm (in dit geval water) dat
door een externe invloed (temperatuurverhoger) een andere staat krijgt
(nieuwe staat is stoom).

Visie is het beïnvloedingsinstrument om onze energie te leiden naar het

gewenste effect.

Energie Visie Effect

Ken je je visie niet? Dan gaat je energie alle kanten op. Je hebt het gevoel
niets van waarde te doen, maar je bent wel druk bezig. Herkenbaar?

4
 03
Hoe kom je tot het juiste effect

Effect is het resultaat van energie x visie.

Wanneer je je nog niet bewust bent van jouw energie en van jouw visie zul je
soms in situaties komen die je niet had voorzien. Daar had je nog geen visie
op. En soms wil je wel bepaalde effecten teweegbrengen, maar weet je niet
hoe. Vaak blijven we daardoor in herhalende oude patronen. We doen maar
wat en zijn verbaasd over de effecten van dat wat we doen.

04
Energie. Niks engs aan

Energie is niet iets ongrijpbaars.

Het is dat wat je voelt, als je ergens mee bezig bent, waar je blij van wordt.
Iets dat jou dus letterlijk energie geeft. Die energie zat er al, maar wordt
door wat je doet geactiveerd.

Soms heb ik geen zin om te gaan hardlopen. Omdat ik moe ben. Ik ga dan
toch, omdat ik weet dat ik na het hardlopen wel energie heb. Ook al is
hardlopen vermoeiend. Hardlopen geeft mij energie. Dat is niet alleen mijn
visie, dat heb ik ook zelf ervaren.

En als ik energie heb, ben ik veel leuker tegen anderen. Leuk effect toch?

Wat geeft jou energie?

5
 05
Fase 1: waar gaat jouw energie naar toe

In deze eerste fase onderzoeken we onze mentale en fysieke processen en

de effecten daarvan op onze energie.

Wanneer we deze fase goed door hebben, zijn we letterlijk in staat om

effectiever met onze mind om te gaan.

We zullen al direct een effect ervaren, wanneer we aan de slag gaan met
onze interne processen.

Ons denken heeft een behoorlijke invloed op ons. Ieder denkproces heeft
weer een ander effect. Zo kan het effect hebben op hoe we ons voelen en
hoe onze houding is.

Het effect dat een denkproces op ons heeft, heeft op zijn beurt weer een
effect op ons denkproces. We bevinden ons in een dagelijkse feedbackloop,
en we hebben dat zelf niet meer in de gaten.

Belangrijk is dus om deze processen uit te lichten en te ervaren wat de

effecten daarvan zijn. En of we dat nog steeds willen.

The world is what we think it is. If we can change our thoughts, we can
change the world

H.M. Tomlinson

6
 06
Ons denken

Wat is dat?
En hoe heeft dat effect op ons?

De kaart is niet het gebied

De wereld zelf, kunnen we niet kennen. We generaliseren de waarnemingen

die we doen door informatie weg te laten of te vervormen. Hierdoor blijven
generalisaties in stand.

Een generalisatie is een uitspraak die we doen over een ervaring, waarvan
we ervan uitgaan dat dat altijd zo is. Generalisaties helpen ons te overleven.
Zonder generalisaties zouden we voor de lunch al dood zijn. Alle informatie
die binnenkomt via onze zintuigen kunnen we gewoonweg niet verwerken.

Iedere generalisatie is in bepaalde contexten en/of situatie onjuist. Een stoel

is soms ook een trapje. Zo kunnen generalisaties mogelijkheden blokkeren,
maar ook creëren.

De wereld zoals we die waarnemen is niet de wereld zelf.

Wij geven betekenis aan dat wat we waarnemen op basis van onze
ervaringen.

En via taal geven we betekenis aan deze zintuiglijke indrukken. Er is constant

een wisselwerking tussen zenuwstelsel en taal.

7
 07
Alfred Korzybski

Korzybski verwoordde de typische ideeën over het zenuwstelsel,

waarneming, taal en werkelijkheid al in de jaren dertig.

In het boek Science and Sanity (1958, isbn 0937298018) beschrijft auteur
Alfred Korzybski dat het menselijk lijden voorkomt uit het feit dat we onze
weergave van de realiteit verwarren met de realiteit zelf. Dat is trouwens ook
wat de Boeddha zegt.

Anekdote:

Over Korzybski is het volgende verhaal bekend (R. Diekstra, Haarlemmer

Dagblad, 1993). Hij staat college te geven aan een groep studenten, als hij
plotseling de les onderbreekt om een in wit papier verpakte rol koekjes uit
zijn tas te halen.

Hij mompelt dat hij even iets moet eten, stopt een koekje in zijn mond en
vraagt de studenten op de eerste rijen of ze ook een koekje lusten. Een paar
studenten nemen een koekje van hem aan. 'Lekker, niet?', vraagt Korzybski,
terwijl hij een tweede koekje neemt.

De studenten zitten ijverig mee te kauwen. Dan scheurt Korzybski het

witte papier van de rol koekjes af. Daaronder komt de originele verpakking
tevoorschijn. Er staat een grote hondenkop op en het woord 'Dog Cookies'
(Hondenkoekjes). De studenten zitten er verschrikt naar te staren. Twee van
hen beginnen te kokhalzen, slaan hun hand voor hun mond en rennen de
collegezaal uit naar het toilet.

'Kijk, dames en heren', zegt Korzybski fijntjes, 'zojuist heb ik aangetoond dat
mensen niet alleen voedsel, maar ook woorden eten en dat de smaak van
het eerste vaak wordt overstemd door die van het laatste.'

8
 08
Uitgangspunten Korzybski

De standpunten van Korzybski kunnen als volgt samenvatten:

1 De wereld
De werkelijke eigenschappen van de wereld buiten ons, zullen we
nooit kennen.

2 Effecten in ons lichaam

Gebeurtenissen in de wereld brengen biochemische (aanmaak van
stoffen e.d.) en bio-elektrische effecten (elektrische circulatie) teweeg
in ons lichaam. Dat is niveau 2 in het model van Korzybski. We zijn
ons van deze effecten nog niet bewust.

3 Zintuiglijke indrukken
Ons zenuwstelsel organiseert de bovenstaande effecten vervolgens
tot zintuiglijke indrukken. Maar let op, zelfs onze onmiddellijke
zintuiglijke indrukken zijn dus al geen natuurgetrouwe afspiegeling
meer van de wereld, maar een product van ons zenuwstelsel.

Neuropsychologen wijzen erop dat er geen 'organisch' verband lijkt te zijn

tussen de indrukken zoals ze 'binnenkomen' en de informatie zoals die zich
door ons zenuwstelsel verplaatst.

Stel, iemand kijkt naar een spinnende kat op een stoel. Het patroon van
receptorcellen dat op zijn netvlies wordt geactiveerd schijnt, afgezien van
perspectivische vertekeningen, nog wel iets weg te hebben van een kat.

Maar als die informatie via 'vurende' zenuwcellen een paar stappen verder
gevorderd is, in de richting van de hersenen, is er al geen kattenpatroon
meer in te herkennen. Toch maken de hersenen er het beeld van een kat
van. Kortom, zintuiglijke indrukken zijn op zich al een organisatie, misschien
kunnen we zelfs zeggen interpretatie, van de effecten die de wereld op ons
lichaam heeft.

9
 09
Ons zenuwstelstel

Een zenuwcel of neuron is een bepaald type lichaamscel, behorend tot de

belangrijkste elementen van het zenuwstelsel.

Hiernaast is zo’n zenuwcel (40x vergroot)

Een mens heeft naar schatting 100 miljard

zenuwcellen. Verreweg het grootste deel
daarvan bevindt zich in het centraal
zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).
Zenuwcellen zijn de informatie- en
signaalverwerkers van het lichaam. Een
specifiek kenmerk van zenuwcellen is dat ze
prikkelbaar zijn; ze kunnen signalen ontvangen en doorgeven zonder verlies
van signaalsterkte. In de hersenen bevinden zich circuits van zenuwcellen
die een groot aantal lichaamsfuncties regelen en ook verantwoordelijk zijn
voor ons denkvermogen.

Een zenuw heeft een cellichaam of soma, en een aantal lange dunne
uitlopers. Globaal genomen zijn er twee soorten uitlopers: axonen en
dendrieten. Axonen geleiden van de zenuwcel af, dendrieten er (meestal)
naartoe.

Langs een zenuwvezel worden impulsen doorgegeven door verandering

van de elektrische potentiaal over de celmembraan, de zogenoemde
actiepotentiaal. Hoewel dit wel een elektrisch fenomeen is, gaat het hier
niet om simpele geleiding van elektriciteit: er treedt een verandering op in
de celmembraan waardoor het potentiaalverschil tussen de binnenkant en
de buitenkant van de cel verandert en deze verandering breidt zich langs
de uitlopers van een zenuwcel uit, enigszins vergelijkbaar met het zich
verplaatsen van het vlamfront in een stuk lont.

10
 Synapsen. Pad naar de werkelijkheid?

Aan het eind van de weg van een zenuwimpuls moet door een neuron de
impuls gebruikt worden om een volgende zenuw te prikkelen. Zo niet, dan
gaat de informatie in de puls verloren. Neuronen kunnen elkaar signalen
overbrengen via synapsen.

Een synaps is een verbinding tussen twee neuronen waardoor een signaal
kan worden overgedragen.

Bij een synaps is altijd een innig contact tussen twee neuronen. Het
signaal kan daar als een elektrisch signaal worden overgedragen , maar
wordt meestal overgedragen door chemische stoffen, zogenaamde
neurotransmitters . Deze neurotransmitters worden meestal bij het eind
van een axon geproduceerd en overgedragen op een dendriet van een
ander neuron maar er zijn ook synapsen tussen axonen en het cellichaam of
tussen dendrieten onderling.

Dit wetenschappelijk stukje (grotendeels uit

wikipedia) heeft alleen tot doel om te onder-
bouwen wat bijvoorbeeld conditionering
is. Of hoe we onze generalisaties in stand
houden.

Wanneer je de snelweg gebruikt, blijft het een

weg. Wanneer je de weg afsluit, gaat er op
een moment gras groeien. Totdat de snelweg
verdwenen is. Met ons zenuwstelsel is dat precies hetzelfde. Generalisaties
zijn snelwegen. Zijpaden worden niet gezien of als onderdeel van de
snelweg gezien. Het zit in onze gewoontes. Zodra we een keer een zijpaadje
ontdekken en ingaan.

En dat blijven doen, zal het zijpaadje een pad en misschien wel een
nieuwe (snel) weg worden.

11
 10
Pavlov

Wie kent het niet. De Pavlovreactie. Deze term is genoemd naar de Russi-
sche fysioloog Ivan Petrovitsj die in 1904 de Nobelprijs voor de Fysiologie
of Geneeskunde ontving en in 1915 de Copley Medal. De Nobelprijs kreeg
hij niet voor de zo beroemd geworden onderzoekingen aan de conditio-
nering (de Pavlovreactie), maar door onderzoek aan de spijsvertering. Als
onderdeel van dit onderzoek wilde hij de speekselproductie van honden bij
de toediening van verschillende soorten voedsel meten. Hierbij stuitte hij
echter op het verschijnsel dat de honden al speeksel gingen produceren nog
voor hij het voedsel had gegeven, en zelfs als hij zonder voedsel deed alsof
hij ze ging voeren.

Pavlov onderzocht dit verschijnsel verder, door bijvoorbeeld 5 seconden

voor het voeren een bel te laten rinkelen. Na een aantal keren bleken de
honden inderdaad bij het rinkelen van een bel al speeksel af te scheiden.
Dit heet nu de geconditioneerde reflex, en het door Pavlov ontdekte
verschijnsel heet klassieke conditionering: als een prikkel A (de bel)
herhaaldelijk voorafgaat aan prikkel B (het voeren) dat een bepaald
gedrag (speekselproductie) oplevert, dan zal op den duur prikkel A reeds
dat gedrag opleveren, ook zonder prikkel B. Om het verschijnsel van de
geconditioneerde reflex uitvoeriger te bestuderen voerden Pavlov en zijn
studenten veel uitgebreide, systematische experimenten uit.

Deze achtergrond zal ons helpen beter te begrijpen welke factoren ons
beïnvloeden in ons denken.

Hoe onze conditionering een vast gegeven is in ons leven.

De volgende stap bestaat uit de het ontdekken hoe wij zelf ‘lijden’ onder
bepaalde invloeden.

12
 11
Hoe verander je de wereld?

Verander je perceptie van de wereld en je verandert de wereld

We hebben allemaal een manier van naar de wereld kijken. We gebruiken

filters of hebben filters. Over het algemeen zijn we ons niet bewust van de
wijze waarop we onze informatie binnenkrijgen en filteren.

We kunnen er wel achter komen welke filters we gebruiken en wat voor

effect ze hebben op ons energieniveau. Alles wat namelijk binnenkomt, gaat
via ons model van de wereld (Model of the WORLD).

Non-Verbaal
Verbaal
- intonatie
- woorden
- houding

Model
of the
WORLD
Generalisaties
Vervormen Fysiologie
Weglaten criteria

modaliteiten

Zien, horen, voelen, ruiken, proeven (en intuïtie)

13
 12
Pijn en Plezier

Een mensenleven wordt grotendeels bepaald door twee krachten, plezier

bereiken en pijn vermijden. Natuurlijk willen we graag een verantwoordelijke
functie en willen we graag anderen overtuigen. Dat is wat we willen
bereiken. Maar toch merken we dat iets ons tegenhoudt, om dat te gaan
doen wat we werkelijk van plan zijn.

Op één of andere manier verbinden we aan sommige dingen meer pijn dan
plezier. De verdere nuancering van pijn en plezier en hoe we dat ‘beleven’
zien we in het volgende hoofdstuk.

Pijn vermijden Plezier bereiken

13
W.O.R.L.D.

Onze energie, en daarmee onze kracht om ons te weren tegen invloeden

van buitenaf wordt bepaald door onze WORLD:

1 Waarden
4 Lichaamshouding

2 Overtuigingen
5 Doelen

3 Representatie van de werkelijkheid

Wanneer we slechts één aspect binnen onze WORLD veranderen,

veranderen we ons energielevel, en daarmee onze balans.

14
 14
Waarden

Wat zijn waarden? Waarden worden meestal uitgedrukt in woorden en

zijn een expressie van dat wat we belangrijk vinden. Dat voelen we zo.

Zo kun je blijheid, liefde, rust, spanning enz. voelen en door deze woorden
kun je er een betekenis aan geven. Waarden, ook wel criteria genoemd, zijn
belangrijk voor ons. Ze geven de maatstaf aan waarop we ons leven, onze
situaties enz. beoordelen. We vinden iets mooi of niet mooi. Het raakt ons
in positieve zin als voldaan wordt aan het criterium en in negatieve vorm als
het niet voldoet aan ons criterium. We voelen dit als een emotie.

Hier komt alweer het energieverhaal om de hoek. Een emotie is een vorm
van energie. We kunnen dat voelen. Maar pas wanneer we het herkennen,
geven we er een betekenis aan en wordt het concreet (effect). In essentie
heeft een emotie geen betekenis.

Deze waarden hebben een bijzondere invloed op ons.

Namelijk de dingen die we belangrijk vinden, waar we waarde aan hechten,

vallen ons ook op. Als je bijvoorbeeld veel waarde hecht aan gezondheid, zul
je daar veel over lezen. Je zult beter opletten met je voeding.

Maar ook wanneer we boos worden, zijn er waarden in het spel. Als je je
boos voelt, is er waarschijnlijk een belangrijke waarde geraakt. Iemand heeft
jou bijvoorbeeld niet rechtvaardig of eerlijk behandeld. Het is dus belangrijk
erachter te komen welke waarden voor jou belangrijk zijn. Want als je je niet
bewust bent van je waarden, of misschien andere waarden uiteindelijk toch
belangrijker vind, gaat de energie de verkeerde richting op.

15
 Waarom

Je eigen waarden ontdekken is een mooi proces. Je kunt je eigen waarden

ontdekken door de volgende vragen te stellen:

? Waarom vind ik iets belangrijk?

? Wat levert mij dat op?

? Wat maakt dat ik dat belangrijk vind?

? Wat doet dat met mij?

3 x Waarom

Om erachter te komen wat jij belangrijk vindt, gaan we een aantal

oefeningen doen. Dit begint met de magische waarom vraag. De ervaring
leert dat, wanneer je over een ervaring of over een doel praat en je drie keer
waarom vraagt bepaalde waarden naar boven komen.

Bijvoorbeeld

Ik ga straks fietsen Waarom [ga je fietsen]?

Dat vind ik leuk Waarom [vind je dat leuk]?
Dan krijg ik een goed gevoel Waarom [krijg je een goed gevoel]?
Omdat ik me dan vrij voel criterium: vrijheid

Of stel de vraag zo:

Ik ga straks fietsen ‘Waarom is dat belangrijk voor je?’

Dat vind ik leuk ‘Waarom is dat belangrijk voor je?’
Dan krijg ik een goed gevoel ‘Waarom is dat belangrijk voor je?’
Omdat ik me dan vrij voel criterium: vrijheid

16
Dus bij ieder antwoord, vraag je dus de volgende vraag. En dat 3x (mag ook
meer keer).

Neem nu tien situaties en achterhaal minstens drie belangrijke criteria/

waarden. Probeer het bij 1 woord te houden per keer.

In het begin is het lastig de juiste woorden te vinden. Herhaal deze oefening
een paar dagen. Kijk gewoon wat je op een dag allemaal doet. En dan af en
toe stel je je deze vragen.

Zo betaal ik mijn hypotheek graag omdat ik graag zekerheid wil.

Mijn drie meest belangrijke criteria zijn:

Voorbeeld

Ik ga sporten. Waarom? Omdat ik gezondheid belangrijk vind. Gezondheid is

dus een belangrijke waarde.

Ik ga op de bank liggen en TV kijken. Waarom? Omdat ik rust belangrijk

vindt. Rust is dus een belangrijke waarde.

17
 15
Bereiken en vermijden

We hebben waarden die we nastreven én we hebben waarden die we

onderdrukken. Waarden zoals onzekerheid, afwijzing en spanning.

Zo kun je bijvoorbeeld een opdracht of verzoek uitvoeren uit angst er niet bij
te horen. Wij zijn als mensen er meer op gericht om ‘negatieve’ waarden te
vermijden dan dat we positieve waarden nastreven.

Wanneer de angst zo groot is om ergens niet bij te horen (afwijzing), kan

de motivatie wel eens zo sterk worden dat je andere belangrijke waarden
vergeet. Neem als voorbeeld roken en gezondheid.

Maar zo zijn er ook mensen die niet gaan sporten omdat ze bang zijn
uitgelachen te worden. Ook zo kun je dus jouw eigen belangrijke waarden
onderdrukken.

Eigenlijk is het waardesysteem een innerlijke chantagemethode.

Door naar boven te halen wat onze belangrijke waarden zijn en er concreet
invulling aan geven in onze dagelijkse bezigheden, kan je veel verloren
energie effectiever gebruiken.

16
Overtuigingen

Een overtuiging is iets dat we op bewust of onbewust niveau geloven. Iets

dat we geloven dat waar is over onszelf over anderen of over iets. Ook onze
overtuigingen beïnvloeden ons energieniveau.

Een overtuiging is ons vaak heel behulpzaam geweest in het verleden. Het
beschermde ons tegen bijvoorbeeld gevaar.

18
Zo is bijvoorbeeld de overtuiging ‘vuur is heet’ best wel handig om te
geloven. Maar er zijn nogal wat overtuigingen die ons niet meer behulpzaam
zijn. Overtuigingen die ons belemmeren om verder te komen, onszelf te
ontwikkelen.

Een overtuiging wordt waarheid als we er niets aan doen. Wanneer we

ons onzeker voelen en bijvoorbeeld een presentatie geven, zullen we veel
signalen in de groep opvangen die bevestigen dat we iets niet goed doen.
Maar dat is vaak alleen zo in onze ogen. Iedere vorm van feedback die
we krijgen zal onze overtuiging bevestigen. Elk knikje kan op dat moment
betekenen dat we het niet ok doen.

Wanneer we de overtuiging hebben zijn dat we iets niet kunnen en bang

zijn om afgewezen te worden (waarde). En dus geloven dat we in een
presentatie uitgelachen worden, zullen we dat ook krijgen. Het kan ook dat
iemand gewoon ergens anders om lacht.

Het is belangrijk om onze overtuigingen in kaart te brengen, zodat we

belemmerende overtuigingen kunnen vervangen door versterkende
overtuigingen.

Het onderstaande model van

• Waarde bepaalt
Bateson/Dilts laat zien dat, wat perceptie
jij gelooft je ook zult zien. En • Betekenisgeving
dat gaat verder dan een self- op basis van
overtuigingen
fulfilling prophecy. Als je vindt
• Feedback bevestigt
dat je niets waard bent, zul Overtuigingen/
overtuiging
je nooit aannemen dat Waarden

iemand jou waardevol

Capaciteiten
vindt. Je zult eerst jezelf
moeten accepteren,
Gedrag
voordat je kan
toelaten dat ander Omgeving
jou accepteert.

I’ve had many problems in my life – most of which never happened.

Mark Twain

19
 17
Representatie

We nemen onszelf en de omgeving waar met onze vijf zintuigen. Op

dat moment heeft alles nog geen betekenis. Die betekenis geven we in
onze mind. Hoe we betekenis geven aan situaties is afhankelijk van onze
opvoeding, onze ervaringen, onze waarden en onze overtuigingen.

Dat betekent dus automatisch dat jij een andere betekenis geeft aan jouw
waarneming, dan iemand anders. De kwaliteit en vorm van de waarneming,
of liever gezegd de representatie van de waarneming, bepaalt de
vervolgactie (het effect).

Onze innerlijke representatie krijgt op verschillende manieren zijn effect:

Intern Extern

• Emoties (prettig/niet prettig) • In non verbale signalen (intonatie,

• Visueel (het zien van plaatjes) tempo, houding, gebaren, volume)
• Auditief (het horen van geluid) • Via taal (woorden) zowel intern als
extern

Binnen deze representatie is er ook een volgorde in de verschillende

effecten. Zo kan je eerst een plaatje zien van iets dat al is gebeurd,
vervolgens daar iets bij horen om uiteindelijke een vervelend gevoel te
krijgen, waardoor je iemand een uitbrander geeft. We noemen dit ook wel
een mentale strategie.

Je kunt het vergelijken met het bakken van een cake. Eerst de verpakking in
de oven zetten, vervolgens boter toevoegen en dan pas uitpakken is geen
handige strategie.

Iedereen heeft zijn eigen succes - en faalstrategieën.

Door je bewust te worden van deze strategieën kun je ze veranderen en

dus je energie beter aanwenden.

20
 Visualiseren
Visualiseren is niets anders dan ‘het voor je zien’. We horen mensen wel
eens praten met elkaar. Bijvoorbeeld over de vakantie. Dan zeggen ze ‘ja, ik
zie het weer helemaal voor me’.

Het mooie van visualiseren is dat de mind

het verschil niet kent tussen fantasie en
werkelijkheid. Bij testen van de hersenen
bleek dat bij een herinnering van een ge-
beurtenis dezelfde hersendelen actief
waren als bij een directe waarneming. Zo
kunnen mensen de kriebels van een spin
voelen die een paar meter van hun af is.

18
Lichaamshouding

Alles wat we waarnemen, heeft effect op onze houding, onze ademhaling en

hoe we bewegen. Maar ook andersom.

Bovendien heeft houding behoorlijk wat effect op ons energielevel. Daarom

is het belangrijk om je bewust te zijn van je lichaam. Opmerkzaam zijn naar
de effecten van waarnemingen en representaties op je lichaam. Tijdens
meditatie word je je heel bewust van je lichaam.

Hoe meer ervaring je hebt met mediteren, hoe meer je ervaart wat er
allemaal effect heeft op je houding.

19
Doelen

Het laatste item binnen WORLD is het hebben van doelen. Wanneer je geen
doel hebt, is je energie niet gericht. Je merkt dat aan het einde van de dag. Je
bent moe en vraag jezelf af: ‘wat heb ik vandaag eigenlijk gedaan?’

21
Geen doel hebben betekent ook automatisch geen grenzen kunnen stellen.
Meestal eindigt dat in veel extra werk, of dingen doen waar je absoluut geen
zin in hebt.

Het veranderen van gedrag is slechts het bestrijden van een symptoom.
Gedrag is een resultaat van onze WORLD. Aan die verschillende aspecten
zullen we aandacht moeten geven voordat we een substantiële verandering
krijgen.

Ga eens na, de laatste keer dat je weinig energie had, je niet in balans
was. Hoe was de status van jouw WORLD?

? Welke waarden werden niet bereikt?

? Welke overtuiging had je?

?
Hoe herinner jij je die ervaring. Hoe was de kwaliteit van geluid, beeld en
gevoel?

? Welke houding nam je aan?

? Welk doel had je voor ogen, was er wel een doel?

Zet de antwoorden op de bovenstaande vragen op papier en zet daarnaast

de antwoorden van een ervaring waarin je wel veel energie had.

Let goed op woorden als: kunnen, moeten, hopen, verwachten, proberen,

geloven, willen etc.

Wanneer je dit doet voor meerdere ervaringen, zul je snel merken waar
het patroon bij jou zit en je telkens weer in dezelfde situatie belandt.

22
 20
Inspiratie versus Motivatie

De termen ‘inspiratie’ en ‘motivatie’ worden vaak door elkaar gebruikt. Toch

zit er een wezenlijk verschil in. Het woord inspiratie is afgeleid van het
Latijnse werkwoord spirare, dat ‘ademen’, ‘bezielen’ betekent – bezieling
door God.

Inspiratie staat voor het moment waarop je werkelijk contact hebt de

diepere kern in jezelf. Het is je essentie, je passie, liefde en blijdschap.
Het is de wijze waarop je eenheid ervaart en je de energie voelt stromen.
Het gevoel dat je een bent met alles en iedereen en volledig opgaat in het
moment.

Inspiratie is een innerlijke wijsheid die boven elke vorm van motivatie of
positief denken staat. Het is daarom heel anders dan motivatie.

Motivatie komt vaak voort uit tekort, iets wat je wilt vermijden. Of het komt
voort uit het kunnen behalen van een beloning.

Inspiratie komt voort uit overvloed, een onvoorwaardelijke liefde voor alles
en iedereen. Een basis grondhouding waar vanuit je de wereld beziet en je
anderen wilt inspireren en wilt helpen groeien.

I always wanted to be somebody. I see now that I should have been more
specific

Lily Tomlin

23
 21 Visie

Waarom ben je hier? Waarvoor sta je? En wat ga je doen? Alle grote leiders
wisten deze drie dingen. Wat hun ‘bestemming’; wat is hun ‘doel’ en wat
gaan ze ‘doen’ met hun gaven en talenten om anderen te helpen. Je weet
nu wat meer over jezelf. Het wordt nu tijd om jouw visie op het leven te
concretiseren.

22
Paradigma

Laten we eerst even de hersenen losgooien. Want we zien de wereld zoals

we geloven dat de wereld is. Maar is dat zo? Vroeger dachten we dat de
Zon om de Aarde draaide. We weten nu wel beter. Maar hoeveel van die
paradigma’s, overtuigingen, axioma’s geloven we nog.

De betekenissen van de voorgaande woorden volgens Van Dale’s

woordenboek:

axi·o·ma (het ~, ~'s/~ta)

1 niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde stelling => grondregel, grondstelling, postulaat

over·tui·ging (de ~ (v.), ~en)

1 vaststaande mening omtrent iets => convictie
2 het hebben van een vaste mening, vast geloof

pa·ra·dig·ma (het ~, ~'s/~ta)

1 voorbeeld, model
2 [taalk.] het geheel van flexievormen van een woord
3 constellatie van overtuigingen, waarden en handelwijzen die door de leden van een
bepaalde amenleving worden gedeeld

24
Kortom het zijn afspraken, contracten die we met elkaar hebben gemaakt
en dat wat we zelf geloven over onszelf, anderen en de wereld. Met als doel
ons leven eenvoudiger te maken, om zaken te kunnen herkennen en te
verklaren.

We moeten altijd een uitgangspunt hebben om verdere conclusies aan

te relateren. De meeste mensen geloven hun overtuigingen en algemeen
aanvaardbare paradigma’s. Dat maakt het leven eenvoudig en soms weten
mensen ook dat er buiten bepaalde kaders ook nog iets is.

23
Nieuwe paradigma's: ruimte voor ontwikkeling

Bedenk een nieuw paradigma, bijvoorbeeld voor je werksituatie. Het maakt

niet uit wat je bedenkt. Misschien wordt het op dit moment onderzocht,
misschien ook niet. Laat je fantasie de vrije loop.

Een paar voorbeelden (geen waarheden, maar paradigmashifts):

• Fruit is straks oneindig lang houdbaar

• We kunnen via teleportatie naar andere plekken reizen
• Iedereen heeft een eigen robot
• Mars is bewoonbaar
• Iedereen verbouwt zijn eigen voedsel

24
Nieuw paradigma

25
Beantwoord nu de volgende vragen:

1 4
Wat verandert er voor je Aan welke criteria wordt
in jouw werksituatie? meer voldaan?

2 Wat verandert er voor

jou persoonlijk? 5 Wat zou het allemaal
mogelijk voor je maken?

3 Wat is het effect op jouw

vaardigheden? 6 Wat zou het algehele
effect voor iedereen zijn?

Neem nu eens tijd om terug te gaan naar je jeugd. Wat wilde je vroeger
worden, wat wilde je bereiken? In hoeverre zit er een mate van overlap in
de dat wat je vroeger wilde en wat je nu als uitkomst hebt vanuit een nieuw
paradigma.

25
Persoonlijke Visie

Een persoonlijke visie geeft aan hoe je bent, hoe je wilt zijn om jouw bijdrage
te kunnen leveren. Jouw bijdrage is de reden waarom je hier bent en wat je
moet doen.

Een persoonlijke visie is er altijd voor anderen. Een missie is meer van ‘ik
wil de beste zijn in trainingen’, een visie is ‘ieder mens moet in staat zijn
persoonlijk te groeien’.

Een missie wordt vaak geformuleerd in gekwantificeerde doelen en is

meestal een consensus van een team. Een visie daarentegen is de inspiratie
van één persoon, zonder consensus en beantwoordt positief op de vraag ‘is
dit goed voor alles en iedereen.’

I don’t dream at night, I dream all day; I dream for a living.”

Steven Spielberg

26
Je zult merken dat een krachtige persoonlijke visie anderen inspireert. Een
persoonlijke visie maakt optimaal gebruik van jouw unieke talent en is
authentiek.

Ons hogere doel (WHY?)

Hoe komen we achter onze visie, ook wel onze waarom, onze why?

We beginnen met een probleem. Wanneer we een probleem tegenkomen,

kunnen we drie dingen doen:

1 We negeren het, doen mee lopen er van weg

2 We klagen er over

3 We doen er iets aan

Mensen met een visie kiezen voor het laatste. Die doen er iets aan.

He who has a ‘why’ to live for can bear almost any ‘how’.

Friedrich Nietsche

Iets dat jou raakt, heeft een betekenis. Er wordt een waarde geraakt, een
criterium. Dat signaal geeft aan dat er iets te leren is. Het is aan jou uit te
vinden hoe je er iets mee kunt, wat je er mee kunt en op welke manier jij
feedback krijgt op het gebruik van jouw talenten.

27
 De vijf stappen naar het ontdekken van je
persoonlijke visie 26
1 Welk probleem raakt jou
4 Wat wil je ermee (hoger doel)

2 5
Met wat voor innerlijke kwaliteit /
Wat is het effect (feedback)
talent staat dat in verbinding

3
Welke waarde wordt daarmee
geraakt

27
Stap 1

Kies voor deze oefening eerst een klein doel. Bijvoorbeeld een lichte irritatie
in de (werk)relatie. Kies daarna een groter doel. Iets dat een duidelijk
probleem is in de maatschappij.

28
Stap 2

Gebruik het onderstaande model van Daniël Ofman1.

• Het antwoord op vraag 1 vul je dan in bij Allergie

• Je gaat op zoek naar het Positief Tegenovergestelde daarvan. Dat vul je in
bij Kernkwaliteit (wat waarschijnlijk een talent van jou is).
• Vul het model verder in zodat je je uitdaging (wat kun je leren) hebt
• En je valkuil ontdekt (teveel van je kwaliteit is je valkuil).

1
Bezieling en Kwaliteit in Organisaties, Ir. Daniel D. Ofman ISBN 9021536536

28
Wanneer je een groter doel, een probleem dat in de wereld speelt, neemt
kun je dit ook toepassen. Je gaat dan op zoek naar de Allergie die in dat
probleem omhoogkomt.

Bijvoorbeeld: honger in de wereld

Honger is een symptoom, wat is daar de oorzaak van? Hier kun je

bijvoorbeeld onverschilligheid als allergie aan koppelen. Dit vul je in bij
allergie en maakt het verder af.

29
Stap 3

Hierna kun je naar de volgende stap, en dat is het ontdekken welke waarde
er wordt geraakt door die Allergie. Wanneer jouw Allergie bijvoorbeeld
cynisme is, is de waarde die bij jou geraakt wordt Groei. Dit betekent
dat Groei voor jou erg belangrijk is. Je kunt daar op de volgende manier
achterkomen

In het geval van wereldse problemen kan onverschilligheid de waarde

harmonie raken.

30
Stap 4

Wat wil jij met die waarde bereiken? Wat is nog belangrijker voor je dan die
waarde? Bijvoorbeeld met de waarde harmonie zou dat liefde kunnen zijn,
of eenheid.

29
 31
Stap 5

Brainstorm even over de voorgaande stappen en ga na welk effect jij brengt

als jij jouw talenten gaat gebruiken om die irritatie aan te pakken vanuit
jouw hogere waarde.

Wanneer je dat hebt gedaan, kun je nadenken over je persoonlijke visie. Wat
is datgene wat jou uniek maakt. Wat is jouw boodschap?

TALENT / KWALITEIT VALKUIL

Teveel van
het goede
Empathie / gevoeligheid Sentimentaliteit

Positief Tegen- Positief Tegen-

overgestelde overgestelde

Beschouwen /
Afstandelijkheid / kilheid
rationaliteit
Teveel van
het goede
ALLERGIE UITDAGING

32
Vul nu zelf in

TALENT / KWALITEIT VALKUIL

Teveel van
het goede

Positief Tegen- Positief Tegen-

overgestelde overgestelde

Teveel van
het goede
ALLERGIE UITDAGING

30
 33
Visieformulering (WHO/HOW?)

Een visie is datgene wat ons heden verbindt met een rijkelijk
gefantaseerde toekomst waarin al onze angsten en irritaties weg zijn.

Een visie is datgene wat ons ’s ochtends eerder uit bed laat komen. Een
visie verbindt ons hogere doel met onze dagelijkse activiteiten. Het is de
ontsteking van onze brandstof.

Dat wat ons onderscheid van onze voorvaderen is het kunnen nadenken
over een verre toekomst. Daar waar onze voorvaderen bezig waren met
overleven, oorlog voeren en misschien niet verder dan de volgende dag
konden kijken, kunnen wij nu jaren vooruit denken.

We zijn in staat om nu beslissingen te nemen die pas veel later een beloning
opleveren.

Wanneer je een visie hebt, kun je alles wat je doet, iedere beslissing toetsen
aan je visie. Het houdt je op de ingeslagen weg. Het heeft antwoord op de
vraag: ‘doe ik dit, en neem ik deze beslissing op zo’n manier dat het congruent is
met mijn visie?’

Een visie geeft jouw intentie aan hoe je wilt zijn en waar jij voor wilt staan.
Een visie is iets waar we voor staan en in geloven met zo’n overgave en
passie dat we bereid zijn ons leven er aan te wijden (niet er voor te sterven,
maar voor te leven).

Dat klinkt misschien zwaar, en dat kan het ook zijn, maar ben jij bereidt om
volgens jouw regels, jouw waarden te leven en een bijdrage te leveren aan
anderen vanuit jouw kwaliteiten? Ben je bereidt om toe te geven aan jouw
eigen wensen, of blijf je de wensen van anderen uitvoeren? Je kunt nu de
beslissing nemen.

Formuleer jouw visie, formuleer hoe jij wilt zijn, hoe jij jouw hogere doel gaat
realiseren.

31
 Mijn Visie

34
Uitvoering (WHAT?)

Wanneer je weet wat je visie is en je dus weet waarom je iets doet is het
nu belangrijk om er concreter vorm aan te geven. Welke regels (waarden,
overtuigingen) hanteer je en welke talenten / kwaliteiten zet je in. We
beginnen om jouw talenten verder naar boven te halen.

Bestudeer en beantwoord de onderstaande vragen voor jezelf. Welke

talenten komen er dan weer naar boven?

• Op welke terreinen excelleer je?

• Welke (unieke) talenten bezit je van nature?
• Welke activiteiten trekken jou het meest zodanig aan dat, wanneer je de
kans had, je ze direct zou doen?
• Op welke nieuwe gebieden zou je kunnen excelleren wanneer je de juiste
• training of coaching zou krijgen?
• Welke bijzondere gaven heb je die een bijdrage zouden kunnen leveren?
• Op welke manier kunnen bovenstaande antwoorden een bijdrage leveren
aan de verwezenlijking van jouw visie en daarmee het hogere doel?

32
Kies drie talenten uit (of vaardigheden) die jouw visie kunnen ondersteunen.

1
2
3

35
In de praktijk

Bestudeer en beantwoord de onderstaande vragen voor jezelf. Welke

talenten komen er dan weer naar boven?

• Als jij op je allerbest bent, welke twee werkwoorden beschrijven dan de

activiteiten of vaardigheden die je op dat moment gebruikt?
• Welke taken ben je aan het uitvoeren op het moment dat je anderen en
jezelf inspireert?
• Wat zie je graag gebeuren in die situaties?
• Welke doelen wil je bereiken?
• Met welke vaardigheden en talenten onderscheid je jezelf in het uitvoeren
van je visie?
• Welke twee of drie woorden beschrijven het best wat je aan het doen bent
wanneer je in flow bent?
• Welke werkwoorden beschrijven deze flowtoestand het best?

Wanneer je nu de bovenstaande zaken met elkaar combineert, heb je

de uitvoering van je visie en hogere doel te pakken. We kunnen allemaal
mensen blij maken en Mozart deed dat door te componeren met zijn unieke
talenten.

Wat ga jij doen om jouw hogere doel en visie om te zetten naar concrete
acties waarbij je jouw talenten optimaal gebruikt?

33
34
 36
En nu?

Op een gegeven moment is het tijd om te stoppen. En aan de slag te gaan.

Ik adviseer je om kleine stapjes te zetten. Een telefoontje, een mailtje, een

kamer opruimen of misschien wel een goed gesprek met een stel vrienden.

Zelf lees ik boeken of kijk ik documentaires van mensen die mij inspireren.
Zoals een boek over Steve Jobs en Joe Jackson, of de docu ‘The Boy Who
Harnessed the Wind’ . TEDtalks zijn ook inspirerend en houden mij
nieuwsgierig. Ik vraag me altijd hoe deze mensen denken. Meestal zitten ze
vol met paradigmashifts en inspireren ze mij om dat te doen wat ik te doen
heb.

Begin dus.

Er is niets beters dan eigen ervaring. Vallen en opstaan.

Het juiste antwoord op wat jij hier te doen hebt, is niet te vinden bij
iemand anders. Anderen kunnen behulpzaam zijn. Op het moment dat je
het hebt gevonden, weet je het. Je wordt ‘unstoppable’ en je stroomt over
van energie. Soms word je voor gek verklaard, en dat is meestal een nog
duidelijker teken dat je op de goede weg bent.

Volg je eigen gevoel.

Ik hoop dat er iets in dit boek een bijdrage heeft geleverd.

Ik wens je het allerbeste.

Groetjes,

35