You are on page 1of 17

1. რომელ იდეოლოგიურ მიმართულებას განეკუთვნება მემარცხენეობა?

-
სოციალისტური

2. რომელი იდეოლოგიური მიმართულებისთვის არის დამახასიათებელი


ადამიანის არასრულყოფილება? –
კონსერვატიზმისთვის

3. რომელი იდელოგიისთვის არის დამახასიათებელი საზოგადოებრივი


საკუთრება? –
სოციალიზმისთვის.

4. რომელი იდეოლოგია აღიარებს ნეგატიურ თავისუფლებას? –


კლასიკური ლიბერალიზმი

5. რას ნიშნავს მერიტოკრატია -


ნიჭიერების უზენაესობას.

6. რომელი იდეოლოგია განეკუთვნება უკიდეურებს მემარჯვენეობას? –


ფაშიზმი

7. რა ახასიათებს ექსპანსიონისტურ ნაციონალიზმს -


შოვინიზმი.

8. როგორი ტიპის მარქსიზმია ცნობილი -


ყველა პასუხი სწორია.

9. რომელი ნიშანია დამახასიათებელი ნაციონალიზმისთვის?


ა. ინტერნაციონალიზმი
ბ. ერი
გ. კოსმოპოლიტიზმი
დ. ანარქიზმი

10. რომელი ნიშანი არ არის დამახასიათებელი ნაციონალიზმისთვის? –


კოსმოპოლიტიზმი

11. რა ნიშნები ახასიათებს სოციალიზმს? –


თანასწორობა
12. რომელი იდეოლოგიისთვის არის დამახასიათებელი ორგანული
საზოგადობა?
ა. კონსერვატიზმისთვის
ბ. კლასიკური ლიბერალიზმისთვის
გ. ფემინიზმისთვის
დ. სოციალიზმისთვის

13. რას ნიშნავს ტოლერანტიზმი? –


შემწყნარებლობას

14. ვინ შემოიტანა სიტყვა იდეოლოგია? –


დე ტრესმა

15. რომელი იდეოლოგიაა ინდივიდუალური ანარქიზმის საფუძველი? –


ლიბერალიზმი

16. ანარქიზმის დამახასიათებელი ნიშანია -


ანტიკლერიკალიზმი

17. რომელი იდეოლოგიური მიმდინარეობისთვის არის დამახასიათებელი


კენზიანიზმი? –
თანამედროვე ლიბერალიზმი

18. რა ნიშანი არ ახასიათებს კონსერვატიზმს? –


უტილიტარიზმი

19. რას ნიშნავს ენვირომენტალიზმი -


ბუნების დაცვის მოძრაობა

20. კონსერვატიზმის მიმდინარეობებია -


ახალი მემარჯვენეები

21. რამდენი ტიპის ნაციონალიზმს განასხვავებენ? –


4

22. რას ნიშნავს ორაგიციზმი - (ორგანიციზმი უნდა ეწეროს მგონი) კი


ინდივიდის საზოგადოების ნაწილად მოსაზრება
საზოგადოების გაერთიანებას
არცერთი
ინდივიდის საზოგადოებაზე უპირატესობის განცდას

23. როგორი ტიპის თანასწორობას აღიარებს ლიბერალიზმი? –


სამართლებრივ

24. რას ნიშნავს რევოლუცია? –


სწრაფ ცვლილებებს

25. რას ნიშნავს ანარქია -


უხელისუფლეობას

26. ვის ეკუთვნის ეს განმარტება: ,,ერი არის ადამიანთა მყარი ისტორიული


ერთობა, წარმოშობილი ენის, ტერიტორიის, ეკონომიკური წყობის და
ფსიქიკური წყობის ერთობის საფუძველზე, რომლის გამოვლლინებაც
კულტურაშია.“ –
სტალინს

27. რას ნიშნავს პლურალიზმის -


მრავალფეროვნებას

28. რომელ იდეოლოგიურ მიმდინარეობას განეკუთვნება ცენტრისტები -


ლიბერალურ,

29. რომელი იდეოლოგია აღიარბეს ნეგატიურ თავისუფლებას? –


კლასიკური ლიბერალიზმი

30. რა ნიშანი ახასიათებს თანამედროვე ლიბერალიზმს? –


პოზიტიური თავისუფლება

31. რას ნიშნავს დემოკრატია? –


ხალხის მმართველობას

32. ანარქიზმის იდეების დამფუძვნებელია -


ა. კანტი
ბ. ჰეგელი
გ. მილზი
დ. პრუდონი

33. რას გულისხმოს პატერნალიზმი-


თანადგომას / სხვაზე ზრუნვას
34. ლიბერალიზმი განეკუთვნება -
არცერთი პასუხი არ არის სწორი (ცენტრისტულ)

35. სოციალ დემოკრატია არის -


თანამედროვე სოციალიზმის მიმდინარეობა

36. რა ახასიათებს ლიბერალურ ნაციონალიზმს -


ა. იერარქია
ბ. ქსენოფობია
გ. შოვინიზმი
დ. თანასწორობა

37. რას ნიშნავს ანტიკლერიკალიზმი -


ეკლესიასთან დაპირისპირებას

38. რას ნიშნავს სოციალიზმი -


საზოგადოების თანასწორობაზე ორიენტირებული იდეოლოგია

39. რას გულისხმობს ატომიზმი? –


რწმენა, რომ საზოგადოება წარმოადგენს ანგარებიან და დიდწილად
თვითკმარი პიროვნებების, ან ატომების, და არა სოციალური ჯგუფების
ერთობლიობას. (საზოგადოებისგან განყენებულ ტიპს)

40. კომუნიზმი განეკუთვნება -


უკიდურეს მემარცხენეობას

41. რომელი იდეოლოგია არ აღიქვამს სახელმწიფოს როგორც ბოროტებას? -


კონსერვატიზმი

42. რას ნიშნავს უტოპია -


არსად

43. როგორი ტიპის ინტერნაციონალიზმი არ არის ცნობილი -


კონსერვატიული

44. როგორი ტიპის ინტერნაციონალიზმია ცნობილი?


ა. კონსერვატიული
ბ. არცერთი პასუხი არ არის სწორი
გ. ლიბერალური
დ. ყველა პასუხი სწორია

45. რას ნიშნავს ასნტისტეიტიზმი?


ანტისახელმწიფოებრიობას

46. რომელი იდეოლოგიური მიმართულება განეკუთვნება მემარჯვენეობას? -


კონსერვატიზმი

47. რას ნიშნავს კონსტიტუციონალიზმი -


კანონით შეზღუდულ მმართველობას

48. რომელი იდეოლოგია აღიარებს ადამანის სრულყოფილებას -


ლიბერალიზმი

49. კონსერვატიზმი აღიარებს -


ადამიანის არასრულყოფილებას

50. რომელი საუკუნიდან არის ცნობილი სიტყვა ნაციონალიზმი?


მეცხრამეტე

51. რომელიი იდეოლოგიაა კოლექტიური ანარქიზმის დამფუძვნებელი -


სოციალიზმი

52. რა საერთო ღირებულებები აქვთ ლიბერალიზმს და კონსერვატიზმს? –


ა. პრაგმატიზმი
ბ. საკუთრება
გ. კეინიანიზმი
დ. რაციონალიზმი

53. რა საერთო ნიშანი აქვს ლიბერალიზმს და კონსერვატიზმს?


ა. ტრადიცია
ბ. საკუთრება
გ. სოციალური თანასწორობა
დ. ნეგატიური თავისუფლება

54. რა არის პოლიტიკური იდეოლოგია?


ყველა პასუხი სწორია
55. რას ნიშნავს პრაგმატიზმი?
პრაქტიკულ გარემოემებზე დაფუძნებულ გადაწყვეტილებას

56. რა ნიშანი არ ახასიათებს სოციალიზმს?


ინდივიადუალიზმი

57. რა ნიშნები ახასიათებს ლიბერალიზმს?


ა. პატერნალიზმი
ბ. პრაგმატიზმი
გ. კომუნიზმი
დ. რაციონალიზმი

58. რა ნიშანი არ ახასიათებს ლიბერალიზმს?


ა.პლურალიზმი
ბ. პრაგმატიზმი
გ. რაციონალიზმი
დ. ინდივიდუალიზმი

59. როგორი ტიპის ანარქმიზმი არ არის ცნობილი?


ანარქო-კონსერვატიზმი

60. რას ნიშნავს კოლექტივიზმი?


რწმენა იმისა რომ კოლექტივი აღმატებულია ვიდრე ინდივიდი

61. რას ნიშნავს სიტყვა nation?


დაბადებას

62. რას ნიშნავს სიტყვა სიტყვის კოსმოპოლიტიზმი?


მსოფლიო სახელმწიფოს

63. რას ნიშნავს ტოლერანტიზმი?


შემწყნარებლობას

64. როგორი დამოკიდებულება ჰქონდა მარქს იდეოლოგიებისადმი?


ნეგატიური
65. რომელი იდეოლოგიური მიმდინარეობისათვის არის დამახასიათებელი
დიალექტიკური მატერიალიზმი?
მარქსიზმი

66. რას ნიშნავს ევოლუცია


ნელ ცვლილებებს დროის დიდ მონაკვეთში

67. ვინ გამოიყენა პირველად სიტყვა ,,პოლიტიკური იდეოლოგია“ იმავე


მნიშვნელობით როგორიც იგი გამოიყენება დღეს?
მარქსმა

68. რას ნიშნავს სიტყვა პატრიოტიზმი?


სამშობლოს სიყვარულს

69. ვინ ითვლება კონსერვატიზმის იდეოლოგად?


ა. ბერკი
ბ. ჯეფერსონი
გ. მარქსი (ლიბერალიზმსაც ქმნიდა პროსტა ვერ მოასწრო) :DDDD
დ. ჰობსი ?????????????

70. რა ნიშანი არ ახასიათებს კლასიკურ ლიბერალიზმს?


ა. სოციალური დარვინიზმი
ბ. ნეგატიური თავისუფლება
გ. უტილიტარიზმი
დ. კეინზიანიზმი

71. რა ნიშანი ახასიათებს კლასიკურ ლიბერალიზმს?


ა. კეინიანიზმი
ბ. უტილიტარიზმი
გ. პოზიტიური თავისუფლება
დ. სოციალური ლიბერალიზმი

72. ვის სახელს უკავშირდება სოციალიზმის იდეების გავრცელება?


ა. მარქსის
ბ. ჟან ჟაკ რუსო
გ. თომა აქვინელის
დ. ნეტარი ავგუსტინეს
73. რომელი იდეოლოგიური მიმდინარეობისთვის არის დამახასიათებელი
უტილიტარიზმი?
ა. კონსერვატიზმისთვის
ბ. კლასიკური ლიბერალიზმისთვის
გ. თანამედროვე ლიბერალიზმისთვის
დ. სოციალიზმისთვის

74. კონსერვატიულ იდეას არ განეკუთნება


ა. ახალი მემრჯვენეობა
ბ. პატერნალისტური კონსერვატიზმი
გ. ქრისტიან დემოკრატია
დ. მესამე გზა

75. ჰეივუდის მიხედვით რა ტიპის ნაციონალიზმი არსებობს?


ა. ანარქისტული
ბ. ფემინისტური
გ. სოციალისტური
დ. ლიბერალური

76. რას ნიშნავს ლიბერტალიანიზმი?


ა. სწავლა ადამიანის თანასწორობის შესახებ
ბ. სწავლა სოციალური თანასწორობის შესახებ
გ. ყველა პასუხი სწორია
დ. სწავლება ადამიანის უკიდურესი თავისუფლების შესახებ

77. რომელი იდეოლოგიური მიმდინარეობისთვის არის დამახასიათებელი


სოციალური დარვინიზმი?
ა. ანარქიზმისთვის
ბ. კლასიკური ლიბერალიზმისთვის
გ. სოციალიზმისთვის
დ. თანამედროვე ლიბერალიზმისთვის

78. რას ნიშნავს პოზიტიური თავისუფლება?


ა. შეუზღუდავ თავისუფლებას (გეთანხმები მაგრამ არაა სწორი :DD)
ბ. განაწილებულ თავისუფლებას
გ. თავისუფლებას საზღვრებში მოქცეულს
დ. მოპოვებულ თავისუფლებას
79. რას ნიშნავს რაციონალიზმი?
ა. არცერთი არ არის სწორი პასუხი
ბ. რწმენა იმისა, რომ შემეცნების წყარო გონებაა და არა გამოცდილება
გ. კოლექტიური გადაწყვეტილების უნარს
დ. რწმენა იმისა, რომ გადაწყვეტილებაში მნიშვნელოვანია გამოცდილება
და არა გონება

80. რას ნიშნავს უტილიტარიზმი?


ა. ყველა პასუხი სწორია
ბ. თანასწორობისაკენ მიმართული ქმედება
გ. სიამოვნებისაკენ მიმართული ქმედება
დ. შემოქმედებისაკენ მიმართული ქმედება

81. ვის სახელს არ უკავშირდება სოციალიზმის იდეების გავრცელება?


ა. მარქსის
ბ. ენგელსის
გ. ჰობსის
დ. სენსიმონის

82. რომელი იდეოლოგიური მიმდინარეობისთვის არის დამახასიათბელი


ატომიზმი?
ა. კომუნიზმისთვის
ბ. კონსერვატიზმისთვის
გ. ლიბერალიზმისთვის
დ. სოციალიზმისთვის

83. რას ნიშნავს პროლეტარიატი?


ა. ხელოვანთა გაერთიანებას
ბ. მდიდართა ფენას
გ. მუშათა კლასს (noup)
დ. არაფრის მქონეთა კლასს

84. რომელ იდეოლოგიას ჰანეკუთვნება უკიდურესი მემარჯვენეობა


ფაშიზმს

85. რომელი იდეოლოგია აღიარებს ადამიანის სრულყოფილებას?


ლიბერალიზმი

86. რომელი სახელმწიფოს სათავეში იყვნენ ანარქისტები


არცერთი
87. სოციალიზმი განეკუთვნება
მემარცხენეობას

88. რა არის ინდივიდუალიზმი


ადამიანის საზოგადოებაზე უპირატესობის რწმენა

89. პატერნალიზმი გვხვდება


კონსერვატიზმი
90. რომელი იდეოლოგიაა კოლექტიური ანარქიზმის საფუძველი
სოციალიზმი
91. არ ახასიათებს კონსერვატიზმს
რაციონალიზმი/უტილიტარიზმი

92. კონსერვატიულ იდეოლოგიას არ განეკუთვნება


მესამე გზა
93. ვის სახელს უკავშირდება ეკონომიკური ლიბერალიზმი
94. ადამ სმიტი

ღია კითხვები

ნაციონალიზმის ტიპები
ლიბერალური ნაციონალიზმი ლიბერალური ნაციონალისტები თვლიან, რომ ერები , ისევე
როგორც ცალკეული პირები, თანასწორნი არიან, ყოველ შემთხვევაში, იმ გაგებით , რომ
მათ თანაბრად აქვთ თვითგამორკვევის უფლება. მაშასადამე, ლიბერალური
ნაციონალიზმის საბოლოო მიზანი არის დამოუკიდებელი ერი-სახელმწიფოების
სამყაროს მშენებლობა და არა მხოლოდ კონკრეტული ერის გაერთიანება ან
დამოუკიდებლობა
 კონსერვატიული ნაციონალიზმი - კონსერვატიული ნაციონალიზმი მიდრეკილია
განვითარდეს ჩამოყალიბებულ ეროვნულ სახელმწიფოებში და არა იმ სახელმწიფოებში ,
რომლებიც ერის მშენებლობის პროცესში არიან. კონსერვატორები ნაკლებად ზრუნავენ
საყოველთაო თვითგამორკვევის პრინციპულ ნაციონალიზმზე და უფრო მეტად
სოციალური ერთიანობისა და საზოგადოებრივი წესრიგის დაპირებაზე , რომელიც
განსახიერებულია ეროვნული პატრიოტიზმის გრძნობაში. კონსერვატორებისთვის
საზოგადოება ორგანულია
 ექსპანსიონისტური ნაციონალიზმი - ბევრ ქვეყანაში ნაციონალიზმის დომინანტური იმიჯი
არის აგრესია და მილიტარიზმი , რაც სრულიად საპირისპიროა ეროვნული
თვითგამორკვევის პრინციპული რწმენისგან. ნაციონალიზმის აგრესიული სახე ცხადი
გახდა მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოს, როდესაც ევროპულმა ძალებმა „აფრიკის ბრძოლა “
ეროვნული დიდებისა და მათი „ადგილი მზეში“ სახელით შეძლეს. მეცხრამეტე საუკუნის
ბოლოს იმპერიალიზმი განსხვავდებოდა კოლონიური ექსპანსიის ადრინდელი
პერიოდებისგან იმით, რომ მას მხარს უჭერდა პოპულარული ნაციონალიზმის კლიმატი :
ეროვნული პრესტიჟი სულ უფრო მეტად უკავშირდებოდა იმპერიის ფლობას და ყოველი
კოლონიური გამარჯვება მიესალმებოდა საზოგადოების მოწონების დემონსტრირებას
 ანტიკოლონიალური და პოსტკოლონიალური ნაციონალიზმი შესაძლოა, ნაციონალიზმი
ევროპაში დაიბადა, მაგრამ ის მსოფლიო ფენომენად იქცა იმპერიალიზმის წყალობით .
კოლონიური მმართველობის გამოცდილებამ ხელი შეუწყო აზიისა და აფრიკის ხალხებში
ეროვნების გრძნობის და „ეროვნული განთავისუფლების“ სურვილის ჩამოყალიბებას და
წარმოშვა ნაციონალიზმის სპეციალურად ანტიკოლონიური ფორმა.ანტიკოლონიალური
ნაციონალიზმის ზოგიერთი ფორმა მაინც უფრო მკაფიოდ დაშორდა დასავლურ
პოლიტიკურ ტრადიციებს ეროვნული განთავისუფლების არაევროპული მოდელების
აგებით. თუმცა ამას მთელი რიგი შედეგები მოჰყვა

.
1. ნაციონალიზმი და მისი ნიშნები
ნაციონალიზმი არის იდეოლოგია, რომლის მიხედვითაც ერი ანუ ნაცია არის
საზოგადოების ფუნდამენტური ნაწილი და ქვაკუთხედი. ამასთანავე, ერის
ინტერესები და ერთგულება ყველა ჯგუფისა და ინდივიდის ინტერესზე მაღლა უნდა
იდგეს. როგორც ასეთი, ის ემყარება ორ ძირითად დაშვებას. ჯერ ერთი, კაცობრიობა
ბუნებრივად იყოფა ცალკეულ ერებად და მეორეც, ერი არის პოლიტიკური
მმართველობის ყველაზე შესაფერისი და, შესაძლოა, ერთადერთი ლეგიტიმური
ერთეული. ამიტომ კლასიკური პოლიტიკური ნაციონალიზმი მიზნად ისახავდა
სახელმწიფოს საზღვრების ერის საზღვრებთან შესაბამისობაში მოყვანას.
ნაციონალიზმის ნიშნებია ერი, ორგანული საზოგადოება, თვითგამორკვევა,
კულტურიზმი.

შეადარეთ ერთმანეთს კლასისკური და თანამედროვე ლიბერალიზმი

ლიბერალიზმის მიხედვით ადამიანის პიროვნული თავისუფლება არის ძირითადი


პოლიტიკური ღირებულებაა. ფართო გაგებით თანამედროვე ლიბერალიზმის
ქვაკუთხედი ინდივიდის უფლებებია. მისი მიზანია თითოეული ადამიანის აზროვნების
თავისუფლება, ძალაუფლების შეზღუდვა, განსაკუთრებით მთავრობის და რელიგიის,
კანონის უზენაესობა, უფასო საზოგადოებრივი განათლება, იდეათა თავისუფალი
გაცვლა, საბაზრო ეკონომიკა, რომელიც უზრუნველყოფს თავისუფალ კერძო
მეწარმეობას, და მთავრობის გამჭვირვალე სისტემას, რომელშიც ყველა მოქალაქის
უფლება დაცულია. თანამედროვე საზოგადოებაში ლიბერალები მხარს უჭერენ
ლიბერალურ დემოკრატიას ღია და თანასწორი არჩევნებით, სადაც ყველა
მოქალაქეს ერთნაირი უფლებები აქვს კანონით და თანასწორი შესაძლებლობები
წარმატებისთვის. არსებობს კლასიკური და თანამედროვე ლიბერალიზმი.
თანამედროვე ლიბერალიზმის მიმდევრები მხარს უჭერენ მთავრობის თავისუფალ
ბაზარში უფრო აქტიურ ჩარევას, ხშირად ანტი-დისკრიმინაციული კანონების ,
პროგრესირებადი დაბეგვრის, საყოველთაო განათლების და მისთ. სახით . ამ
მრწამსით ასევე მოიაზრება, რომ მთავრობამ უნდა უზრუნველყოს საერთო
კეთილდღეობის გარკვეული დონე, მათ შორის უმუშევართა კომპენსაცია,
მიუსაფართა დასახლება, სამედიცინო მომსახურება ავადმყოფთათვის . კლასიკური
ლიბერალიზმის მიმმდევრები კი ამ ყველაფერს ეწინააღმდეგებიან. უპირატესობას
თავისუფალ კერძო მეწარმეობას, ინდივიდუალურ ქონებრივ უფლებებსა და
კონტრაქტის თავისუფლებას ანიჭებენ; კლასიკური ლიბერალების მრწამსით
ეკონომიკური უთანასწორობა, რომელიც ბუნებრივად წარმოიქმნება თავისუფალ
ბაზარზე, არ არის საკმარისი არგუმენტი კერძო ქონებრივი უფლებების ხელყოფის
გასამართლებლად.

კონსერვატისმის არსი და მისი დამახასიათებელი ნიშნები

კონსერვატიზმი არის კულტურული და სოციალური იდოლოგია, რომელიც მიზნად


ისახავს ტრადიციული ფასეულობების შენარჩუნებას. იგი მთლიანად
დამოკიდებულია ტრადიციებზე. კონსერვატიზმი მიზნად ისახავს შეინარჩუნოს
ეკლესია, ოჯახი, კონსტიტუციონალიზმი, შეზღუდული მთავრობა, საკუთრების
უფლებები. მისი ნიშნებია ტრადიაცია, პრაგმატიზმი, ადამიანის არასრულყოფილება ,
ორგანიციზმი, იერარქია, ხელისუფლება. ახლა განვიხილოდ მოკლედ თითოეული.
ტრადიციის დროს კონსერვატიზმი დიდი პატივისცემით ეპყტობა ტრადიციულ
გადმონაშთებს და იმას, რაც დრომ შემოუნახა სახელმწიფოსა და ქვეყანას.
პრაგმატიზმის დროს კონსერვატორები მხოლოდ და მხოლოდ გამოცდილებასა და
ისტორიას ეყრდნობიან, მათი აზრით მეტად სწორი იქნება თუ საკუთარ
შეხედულებებს იდეოლოგიად კი არა, არამედ ,,გონების წყობად“ თუ მიიჩნევენ.
ადამიანის არაასრულყოფილება, ამ დროს კონსერვატორები თვლიან რომ ადამიანი
როგორც ზოგადად ცალე აღებული პიროვნება არის არასრულყოფილი, სხვაზე
დამოკიდებული და სუსტი არსება. ამიტომ ისინი თვლიან რომ წესრიგის
შენარჩუნებისთვის აუცილებელი არის ძლიერი სახელწიფო და მკაცრი კანონები .
ორგანიციზმის პროცესში ადამიანი წარმოგვიდგება როგორც მთლიანად ცოცხალი
ორგანიზმი. იერარქიის დროს კონსერვატორები თვლიან, რომ ადამიანები ყველანი
ერთმანეთისგან განსხვავდებიან რადგან გააჩნიათ სხვა და სხვა მოვალეობები .
მათთვის სოციალური სტატუსით დაყოფა ჩვეულებრივი მოვლენაა. საკუთრებას დი
დყურადთებას აქცცებს კონსერვატიზმი. საკუთრება, გარკვეულწილად , პიროვნების
თვითშეფასების საზომიცაა: ინდივიდის ეგოსთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს – როგორ
სახლში ცხოვრობს, ან რა მანქანით დადის

ეკოლოგიზმი და მისი დამახასიათებელი ნიშნები. ??????????


ეკოლოგიზმი როოგრც იდეოლოგია შეისწავლის ურთიერთიბას ცოცხალ
ორგანიზმებსა და გარემოს შორის. მზარდი მწვანეთა მოძრაობის დამსახურებაა რომ
იგი გახდა პოპულალური. ადამიანმა დაიწყო ბუნების მოხმარებ და იგი გახდა
ბუნების ბატონპატრონი.

შეადარეთ ერთმანეთს იტალიური და გერმანული ფაშიზმი


ფაშიზმი არის მეოცე საუკუნის მოვლენა, კაცობრიობის უბედურება,რომელმაც
ათობით მილიონი ადამიანი შეიწირა. დღესდღეობიტაც ფაშიზმი აგრძელებს
არსებობას. მის სამშობლოდ ითველაბ იტალია და მისი დამაარსებელი იყო ბენიტო
მუსოლინი. იტალიიიდან გადაედო სემდეგ გერმანიას ოღონდ უფრო მკაცრად .
ფაშიზმი გამოიყენება ბოროტის სინონიმად. მისი მიზანი იყო რომ
ინდივიდუალურობას და თანასწორობას დაპირისპირებოდა .
ფაშიზმი იტალიაში საკმაოდ გასხვავდებოდა გერმანული ფაშიზმსიაგან. იტალიასი
ყავდათ ერთი ლიდერი, რომელსაც იტალია ახალ რომის იმპერიად უნდა ექცია , მათი
ლოზუნგი იყო ყველაფერი სახელმწიფსთვის და არაფერი სახელმწიფოს გარეთ.
ძირითადი განსხვავება გერმანულ ნაციზმსა და იტალიურ ფაშიზმს შორის რასობრივი
ელემენტი იყო. ნაცისტებისათვის ადამიანის განმსაზღვრელ ფუნდამენტურ ფაქტს
რასა წარმოადგენდა. მათთვის არ არსებობდა ერთი, ანუ უნივერსალური,
ადამიანური ბუნება. მათი აზრით, ყოველ რასას საკუთარი ბედი და მახასიათებელი
გააჩნია, ამდენად, ისინი სულაც არ არიან თანასწორნი. ამიტომ იყო, რომ ჰიტლერი
მუდამ დევნიდა ებრაელებს.

მოკლედ აღწერეთ ნაციონალიზმის ტიპები


არის ლიბერალური ნაციონალიზმი, კონსერვატიული ნაციონალიზმი , ექსპანსიური
ნაციონალიზმი, ანტიკოლონიური და პოსტკოლონიური ნაციონალიზმი.
ლიბერალური ნაციონალიზმი ეფუძნება იმის რწმენას, რომ ყოველ ნაციას უნდა
ჰქონდეს საკუთარი სახელმწიფო, ერთი კულტურული თუ ეთნიკური ჯგუფი არ უნდა
იყოს მართული მეორეს მიერ. კონსერვატიული ნაციონალიზმის მიმდევრები
რომელიც სხვა კონსერვატული მიმდინარეობებისგან განსხვავებით პრიორიტეტულ
მდგომარეობაში აყენებს ეროვნული, ეთნიკური და კულტურული თვითმყოფადობის
შენარჩუნებას. ნაციონალ-კონსერვატორებისათვის უცვლელი და პრიორიტეტული
ღირებულებებია ოჯახი, რელიგია და ზნე-ჩვეულებები. ისინი მხარს უჭერენ
ტრადიციულ საზოგადოებაში არსებული ნორმების შენარჩუნებას. ანტიკოლონიური
ნ-ის შედეგად მასოფლიოში ასორმოცდაათამდე ახალი სახელმწიფო წარმოიშვა .

შეადარეთ ერთმანეთს მარქსიზმი და სოციალ-დემოკრატია


მარქსიზმი ეკონომიკას განიხილავს არა როგორც დადებით ჯამოვან თამაშს არამერ
როგორც ადამიანების ექპლუატაციის და კლასობრივი უპირატესობის ასპარეზს .
მარქსისტები უფრო მერკანტილისტების შეხედულებას ემხრობიან, მაგრამ
სახელმწიფოების მაგივრად ურთიერთობებს განაზოგადებენ კლასებს შორის .
მერკანტილისტებისგან განსხვავებით ეკონომიკას პირველ ადგილზე აყენებნ და
პოლიტიკას მეორეზე. სოციალ დემოკრატია კი როგორც ზოგადი ტერმინი, აღნიშნავს
გარკვეულ პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სისტემას, რომლის შინაარსსაც შეადგენს
საყოველთაო კეთილდღეობის სახელმწიფოს მხარდაჭერა, სამოქალაქო
სამსახურების ნაციონალიზაცია, შერეული ეკონომიკა, სახელმწიფო სამედიცინო
მომსახურება და უმუშევრობის ლიკვიდაცია.

მარქსიზმი                            სოციალ-დემოკრატია
სამეცნიერო სოციალიზმი          ეთიკური სოციალიზმი
ფუნდამენტალიზმი                  რევიზიონიზმი
უტოპიზმი                             რეფორმიზმი
რევოლუციის ევოლუცია            გრადუალიზმი
კაპიტალიზმის გაუქმება             ჰუმანიზაცია
საერთო საკუთრება                 გადანაწილება
აბსოლუტური თანასწორობა       ფარდობითი თანასწორობა
სახელმწიფო კოლექტივიზაცია    შერეული ეკონომიკა
ცენტრალური დაგეგმვა            ეკონომიკური მენეჯმენტი
ავანგარდული პარტია               საპარლამენტო პარტია
პროლეტარიატის პოლიტიკა      პლურალიზმის დიქტატურა
სახალხო სახელმწიფო              ლიბერალურ-დემოკრატიული სახელმწიფო

ლიბერალიზმის არსი და მისი დამახასიათებელი ნიშნები


ლიბერალიზმი თავისუფლებისა და თანასწორობის იდეაზე დაფუძნებული
პოლიტიკური იდეოლოგიაა, რომელშიც სახელმწიფოს მამოძრავებელ ძალად
ადამიანის თავისუფალი ნება და საზოგადოების ყოველი წევრის ინდივიდუალური
პასუხისმგებლობა მიიჩნევა. ლიბერალური იდეოლოგია აღიარებს და პატივს სცემს
ადამიანის უფლებებს, ღიაა ყველანაირი პროგრესული სიახლისა და
რეფორმებისათვის, რის გამოც ლიბერალურ იდეოლოგიას, ტრადიციულად,
კონსერვატიზმს უპირისპირებენ ხოლმე. ლიბერალური იდეოლოგიის მიხედვით,
სახელმწიფო მინიმალურად უნდა ჩაერიოს ინდივიდების ყოფაში და მხოლოდ ის
სფეროები უნდა განაგოს, რომელთა მოწესრიგებაც ინდივიდებს არ
შეუძლიათ.ლიბერალიზმი, წმინდა პოლიტიკური თვალსაზრისით, სოციალისტურ
იდეოლოგიას გავს, თუმცა მთავარი და ძალიან მნიშვნელოვანი განმასხვავებელი მათ
შორის კერძო საკუთრებასა და უთანასწორობების აღმოფხვრის გზებშია.
ლიბერალიზმის, როგორც პოლიტიკური იდეოლოგიის გვერდით ხშირად
მოიხსენიება ლიბერალური, იგივე საბაზრო ეკონომიკა, რომელიც კერძო საკუთრებასა
და წარმოებაში სახელმწიფოს მინიმალურ ჩარევაზე აპელირებს, რაც რადიკალურად
განსხვავდება სოციალისტური მიდგომებისგან. ლიბერალისტური იდეოლოგია
ხშირად დემოკრატიულ სახელმწიფოებს უდევს საფუძვლად.
ინდივიდუალიზმი  თავისუფლება  გონება  სამართლიანობა  ტოლერანტობა.

მოკლედ აღწერეთ ანარქიზმის ტიპები.

ანარქიზმი უტოპიური იდეოლოგიაა, რომლის მიხედვითაც, ნებისმიერი


ხელისუფლება გულისხმობს ინდივიდზე ძალადობას, რის გამოც ანარქისტებს
მიაჩნიათ, რომ ხელისუფლება, როგორც ასეთი, საერთოდ უნდა გაუქმდეს.
ანარქისტული იდეოლოგიის მიხედვით, ადამიანები თვითორგანიზებულ ჯგუფებში
უნდა ცხოვრობდნენ, სადაც გადაწყვეტილების მიღება ინდივიდის თავისუფალ
ნებაზე იქნება დამოკიდებული. ანარქიზმი უტოპიურია, ვინაიდან მისი იდეოლოგიის
ხორცის შესხმა რეალობაში წარმოუდგენელი და შეუძლებელია.

ანარქიზმის ტიპებია ანტი-სტეიტიზმის ბუნებრივი წესრიგი ანტიკლერიკალიზმი და ეკონომიკური


თავისუფლება.
ანტი-სტეიტიზმი - ანარქისტები ხაზს უსვამენ, რომ სახელმწიფოს ავტორიტეტი აბსოლუტური და შეუზღუდავია:
კანონს შეუძლია შეზღუდოს საზოგადოებრივი ქცევა, შეზღუდოს პოლიტიკური აქტივობა, დაარეგულიროს
ეკონომიკური ცხოვრება, ხელი შეუშალოს პირად მორალსა და აზროვნებას და ა.შ. სახელმწიფოს
უფლებამოსილებაც სავალდებულოა . ანარქისტები უარყოფენ ლიბერალურ ცნებას, რომ პოლიტიკური
ავტორიტეტი წარმოიქმნება ნებაყოფლობითი შეთანხმებიდან, ისინი ამტკიცებენ რომ ისახელმწიფო არის
იძულებითი ორგანო, რომლის კანონებსაც უნდა დაემორჩილონ,
ბუნებრივი წესრიგი -ანარქისტები სახელმწიფოს თვლიან არა მხოლოდ ბოროტებად, არამედ არასაჭიროებად.
უილიამ გოდვინი ცდილობდა ამის დემონსტრირებას, ფაქტობრივად, სახელმწიფოს ყველაზე ცნობილი
გამართლების - სოციალური კონტრაქტის თეორიის - თავზე გადახვევით.მოქალაქეობის არმქონე საზოგადოება,
„ბუნების მდგომარეობა“, ნიშნავს თითოეულის სამოქალაქო ომს ყველას წინააღმდეგ, რაც ქმნის მოწესრიგებულ
და სტაბილურ ცხოვრებას. შეუძლებელია. ასეთი დაპირისპირების წყარო მდგომარეობდეს ადამიანის ბუნებაში,
რომელიც ჰობსისა და ლოკის მიხედვით არსებითად ეგოისტური, ხარბი და პოტენციურად აგრესიულია.
მხოლოდ სუვერენულ სახელმწიფოს შეუძლია შეაკავოს ასეთი იმპულსები და უზრუნველყოს სოციალური
წესრიგი. მოკლედ, კანონის გარეშე წესრიგი შეუძლებელია.
ანტიკლერიკალიზმი -ანარქისტები ზოგჯერ გამოხატავდნენ იმდენ კრიტიკას ეკლესიის მიმართ, როგორც
სახელმწიფოს მიმართ, განსაკუთრებით მეცხრამეტე საუკუნეში.ანარქისტული წინააღმდეგობები ორგანიზებული
რელიგიის მიმართ ემსახურება ზოგადად ავტორიტეტის უფრო ფართო კრიტიკას. რელიგია, მაგალითად, ხშირად
განიხილება, როგორც თავად ავტორიტეტის წყარო. ღმერთის იდეა წარმოადგენს „უზენაესი არსების“ ცნებას,
რომელიც მართავს საბოლოო და უდავო ავტორიტეტს.
ეკონომიკური თავისუფლება -ანარქისტები აპროტესტებენ საკუთრების უფლებისა და ინდივიდუალური
თავისუფლების დარღვევას, რაც, მათი აზრით, ხდება გეგმურ ეკონომიკაში.

რა არის პოლიტიკური იდეოლოგია მოახდინეთ პოლიტიკური იდეოლოგიის კლასიფიკაცია


„იდეოლოგია“ პოლიტიკური ანალიზის ერთერთი ყველაზე საკამთო
საკითხთაგანია. დღესდღეობით ეს ტერმინი ნეიტრალური მნიშვნელობით
იხმარება – ამა თუ იმ სოციალური ფილოსოფიისა და მსოფლმხედველობის
აღსანიშნავად, მაგრამ იგი უარყოფით და კნინობითი მნიშვნელობითაც
ხშირად გამოუყენებიათ – როგორც პოლიტიკური იარაღი
მოწინააღმდეგეთა გასანადგურებლად.ზოგადად, პოლიტიკური
იდეოლოგიების და მიმდინარეობების ნებისმიერი კლასიფიკაცია მხოლოდ
პირობითია და მხოლოდ ძირითად ტენდენციებს ასახავს.
ტრადიციულად, პოლიტიკური
იდეოლოგიები მემარჯვენე და მემარცხენე მიმდინარეობებად იყოფა, იმის
მიხედვით, რომელი ფასეულობები (ტრადიციული თუ ნოვაციური) მიიჩნევა ქვეყნის
წინსვლის და მოქალაქეთა კეთილდღეობის უზრუნველყოფის მიღწევის საუკეთესო
საშუალებად.
მემარჯვენე მიმდინარეობა ეროვნული, ტრადიციული ფასეულობების ირგვლივ
კონცენტრირდება და შესაბამისად, უფრო კონსერვატიულია. მემარჯვენეები მხარს
უჭერენ ძლიერ სახელმწიფოს, რომლის ქვაკუთხედსაც მორალური ფასეულობები,
მართლწესრიგის დაცვა და ინდივიდუალური პასუხისმგებლობა წარმოადგენს.
მემარცხენე იდეოლოგიები, კლასიკური გაგებით, სოციალურ სამართლიანობაზე
არის დაფუძნებული და ძირითად ფასეულობებად სოციალურ თანასწორობას,
სოლიდარობას და პროგრესულობას აღიარებს.
პოლიტიკური აზროვნებისა და დოქტრინების განვითარებასთან ერთად, ხშირია სხვადასხვა
იდეოლოგიების გადაკვეთა ან მათგან აღებული ელემენტების გაერთიანება ახალ
პოლიტიკურ მიმდინარეობებად, რომლებიც ხშირად ცენტრისტულად მოიხსენიება,
ვინაიდან ერთგვარად აერთიანებს და აბალანსებს კონსერვატორებისა და ლიბერალების
მისწრაფებებს და ფასეულობებს.

სოციალიზმი და მისი ნიშნები

სოციალიზმი საკმაოდ გავრცელებული, ტიპიური მემარცხენე პოლიტიკური იდეოლოგიაა,


რომლის მთავარ საყრდენს სოციალური თანასწორობის, უფრო ზუსტად კი უთანასწორობის
მაქსიმალურად შემცირების იდეა წარმოადგენს. სოციალისტური იდეოლოგიის მიმდევრების
აზრით, სახელმწიფომ მაქსიმალური ძალისხმევა უნდა გასწიოს ადამიანებს შორის
სოციალური უთანასწორობის აღმოსაფხვრელად და ამისთვის სახელმწიფო ბიუჯეტის
ხარჯზე დაეხმაროს სოციალურად დაუცველებს და უმუშევრებს. სოციალიზმი არ
ეწინააღმდეგება კერძო საკუთრებას, თუმცა მიიჩნევს, რომ კეთილდღეობის საწყისი მაინც
სახელმწიფო საკუთრებაზე და სახელმწიფოს ეკონომიკურ რეგლაციებზე გადის. როგორც
აღვნიშნეთ, ეს მიდგომა რადიკალურად ეწინააღმდეგება ლიბერალური ეკონომიკის იდეებს.
როგორც არაერთი ავტორი აღნიშნავს, ერთი შეხედვით, სოციალიზმის მისწრაფება
თანასწორობისა და ყველას კეთილდღეობისკენ მიმზიდველად შეიძლება მოგვეჩვენოს,
თუმცა არაერთი სახელმწიფოს მაგალითზე ნათლად ჩანს, რომ სახელმწიფოს ჩარევა
მხოლოდ მოკლევადიან პერსპექტივაში წყვეტს სოციალურ და ეკონომიკურ პრობლემებს,
ვინაიდან საერთო ფულის (ბიუჯეტის) ხარჯზე დახმარებების გაცემა და ამა თუ იმ
ეკონომიკური საქმიანობის რეგულარული ხელშეწყობა, საბოლოოდ, სიღარიბის დაძლევაზე
მეტად, სოციალური დახმარებებისთვის აუცილებელი გაზრდილი გადასახადების გამო,
საშუალო ფენების გაღარიბებას უფრო უწყობს ხელს. მისი ნიშნებია

საზოგადოება

 თანამშრომლობა
 თანასწორობა

 კლასის პოლიტიკა

 საერთო საკუთრება

You might also like