แผนการจัดการเรียนรู้

รายวิชา คณิตศาสตร์พ้น
ื ฐาน รหัสวิชา ค 22102 ชัน
้
มัธยมศึกษาปี ที่ 2 ภาคเรียนที่ 2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง ทฤษฏีบทพีทาโกรัส
เวลา 12 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง ทฤษฏีบทพีทาโกรัส
เวลา 1 ชั่วโมง
___________________________________________________
_____________________

1. สาระ/ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว
้ ัด
สาระที่ 3 : เรขาคณิต
มาตรฐาน ค 3.2 : ใช้การนึกภาพ (Visualization) ใช้เหตุผล
เกี่ยวกับปริภูมิ (spatial reasoning) และใช้แบบจำลองทาง
เรขาคณิต ( geometric model) ในการแก้ปัญหา
ตัวชีว
้ ัด ค 3.2 ม.2/2 ใช้ทฤษฎีบทพีทาโกรัสและบทกลับ
ในการให้เหตุผลและ
แก้ปัญหา
สาระที่ 6 : ทักษะ/ กระบวนการทางคณิตศาสตร์
มาตรฐาน ค 6.1 : มีความสามารถในการแก้ปัญหา การให้
เหตุผล การสื่อสาร การสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์และ
 การนำเสนอ การเชื่อมโยงความรู้ต่างๆทางคณิตศาสตร์และเชื่อม
โยงคณิตศาสตร์กับศาสตร์อ่ น
ื ๆ และมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

2. สาระสำคัญ
ถ้า ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ซึ่งมี c เป็ นมุมฉาก โดยที่ c
แทนความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก a และ b แทนความยาวของ
ด้านประกอบมุมฉาก จะได้ความสัมพันธ์ระหว่างความยาวของด้านทัง้
สามของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ABC ดังนี ้

3. จุดประสงค์การเรียนรู้
3.1 ด้านความรู้
นักเรียนสามารถเขียนความสัมพันธ์ของพื้นที่ของรูป
สี่เหลี่ยมจัตุรัสบนด้านทัง้ สามของรูปสามเหลี่ยมมุมฉากตาม
ทฤษฎีพีทาโกรัสได้
3.2 ด้านทักษะกระบวนการ
นักเรียนสามารถให้เหตุผลประกอบการตัดสินใจ และสรุป
ผลได้อย่างเหมาะสม
3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
นักเรียนมีความรอบคอบและรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบ
หมาย

4. สาระการเรียนรู้
 ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี ABC เป็ นมุมฉาก มี BC =3
หน่วย, AD =4 หน่วย และ
AD =5 หน่วย สร้างรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ABIH รูปสามเหลี่ยม
BCED และรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ACGF บนด้าน AB ด้าน BC และ
ด้าน AC ตามลำดับ ดังรูป
I

B D

A
C E

จะได้ พื้นที่ขFองรูปสามเหลี่ยมจั ตุรัส ABIH เท่ากับ = 25

2
5
G
ตารางหน่วย
พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส BCED เท่ากับ = 9
2
3

ตารางหน่วย
พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ACGF เท่ากับ = 16
2
4

ตารางหน่วย
ซึง่ 25 = 9 + 16
ดังนัน
้ พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ABIH เท่ากับ ผลบวก
ของพื้นที่ของ
 รูปสามเหลี่ยม BCED และพื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส
ACGF

5. กิจกรรมการเรียนรู้
5.1 ขัน
้ นำ
1. ครูทบทวนความรู้เกี่ยวกับความสัมพันธ์ของความยาวของด้าน
ทัง้ สามของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
5.2 ขัน
้ สอน
2. ครูเล่าประวัติของพีทาโกรัสและทบทวนเกี่ยวกับทฤษฎีบทพี
ทาโกรัสให้นักเรียนฟั ง และให้นก
ั เรียนศึกษาเพิ่มเติมจากใบ
ความรู้เรื่อง ประวัติของพีทาโกรัส

3. ครูอธิบายตัวอย่าง ใน ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี ABC

เป็ นมุมฉาก มี BC =3 หน่วย, AD =4 หน่วย และ AD =5
หน่วย สร้างรูปสามเหลีI่ยมจัตุรัส ABIH รูปสามเหลี่ยม BCED
และรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ACGF บนด้าน AB ด้าน BC และด้าน
AC ตามลำดับ ดังรูป
H

B D

A
C E
 2
จะได้ พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ABIH เท่ากับ 5 =
25 ตารางหน่วย
พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส BCED เท่ากับ 32 = 9
ตารางหน่วย
2
พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ACGF เท่ากับ 4 =
16 ตารางหน่วย
ซึง่ 25 = 9 + 16
ดังนัน
้ พื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัส ABIH เท่ากับ ผล
บวกของพื้นที่ของ
รูปสามเหลี่ยม BCED และพื้นที่ของรูปสามเหลี่ยม
จัตุรัส ACGF
5.3 ขัน
้ สรุป
4. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับ รูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
ใดๆพื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัสบนด้านตรงข้ามมุมฉาก
เท่ากับผลบวกของพื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมจัตุรัสบนด้าน
ประกอบมุมฉาก

5.4 ขัน
้ ฝึ กทักษะ/ ภาระงาน / ชิน
้ งาน
 5. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม “หมุนแล้วเห็น” ในหนังสือเรียน
หน้า 10
6. ในขณะที่นักเรียนทำครูอธิบายโจทย์คำถาม ครูจะเป็ นผู้คอย
ชีแ
้ นะแนวทางให้คำปรึกษาพร้อมทัง้ สังเกตพฤติกรรมการเรียน
รู้ของนักเรียนและประเมินผลด้านความรู้ ด้านทักษะ /
กระบวนการ และด้านคุณลักษณะที่พงึ ประสงค์ของนักเรียน
เป็ นรายบุคคล

6. สื่อ/อุปกรณ์/เครื่องมือ/แหล่งเรียนรู้
6.1 หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ เล่ม 2 ชัน
้
มัธยมศึกษาปี ที่ 2
6.2 กิจกรรม “ หมุนแล้วเห็น ”
7. การวัดผลและประเมินผลผลการเรียนรู้

จุดประสงค์การ วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การผ่าน

เรียนรู้ วัด
1. ด้านความรู้ ตรวจการ ตรวจการ นักเรียนทำ
นักเรียน ทำงาน ทำงาน กิจกรรม หมุน
สามารถเขียนความ กิจกรรม กิจกรรม แล้วเห็นได้ถก
ู
สัมพันธ์ของพื้นที่ หมุนแล้ว หมุนแล้ว ต้องระดับ
ของรูปสีเ่ หลี่ยม เห็น เห็น คุณภาพร้อยละ
จัตุรัสบนด้านทัง้ สาม 60 ขึน
้ ไป
ของรูปสามเหลี่ยม
มุมฉากตามทฤษฎีพี
ทาโกรัสได้
2. ด้านทักษะ ตรวจการ ตรวจการ นักเรียนทำ
กระบวนการ ทำงาน ทำงาน กิจกรรม หมุน
นักเรียนสามารถ กิจกรรม กิจกรรม แล้วเห็นได้ถก
ู
ให้เหตุผลประกอบ หมุนแล้ว หมุนแล้ว ต้องระดับ
 การตัดสินใจ และ เห็น เห็น คุณภาพร้อยละ
สรุปผลได้อย่าง 60 ขึน
้ ไป
เหมาะสม
3. ด้านคุณลักษณะ สังเกต แบบ ระดับคุณภาพ 2
อันพึงประสงค์ พฤติกรรม บันทึกการ ขึน
้ ไป
นักเรียนมีความ ระหว่าง สังเกต
รอบคอบและรับผิด เรียน พฤติกรรม
ชอบต่องานที่ได้รับมอบ
ระหว่าง
หมาย
เรียน

เกณฑ์การประเมินแบบฝึ กทักษะคณิตศาสตร์/ใบงานและแบบ
ทดสอบ
ประเภทของแบบฝึ ก
คะแนน
ทักษะ/ใบงานและ เงื่อนไข
: ข้อ
แบบทดสอบ
เลือกตอบมี ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
4 ตัวเลือก ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
จับคู่
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ปรนัย
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
กาถูก-ผิด
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
เติมคำ
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0

เกณฑ์การประเมินผลด้านความรู้

คะแนน / ความ ผลการทำแบบฝึ กหัด/ใบงานที่ปรากฏให้เห็น

หมาย
4 : ดีมาก วิธีการชัดเจน สมบูรณ์ ครบถ้วน และคำตอบถูก
ต้อง
3 : ดี วิธีการยังไม่ชัดเจน แต่อยู่ในแนวทางที่ถูกต้อง
และคำตอบถูกต้อง
2 : พอใช้ วิธีการยังไม่ชัดเจน และคำตอบถูกต้อง หรือวิธี
การชัดเจน แต่คำตอบไม่ถูกต้อง
1 : ควรแก้ไข วิธีการยังไม่ชัดเจน และคำตอบไม่ถูกต้อง
เกณฑ์การประเมินผลด้านทักษะกระบวนการ

คะแนน / ความ ความสามารถในการตัดสินใจที่ปรากฏให้เห็น

หมาย
3 : ดีมาก มีการอ้างอิง เสนอแนวคิดประกอบการตัดสินใจ
อย่างสมเหตุสมผล
2 : ดี มีการอ้างอิงที่ถูกต้องบางส่วน และเสนอแนวคิด
ประกอบการตัดสินใจ
1 : พอใช้ เสนอแนวคิดไม่สมเหตุสมผลในการประกอบการ
ตัดสินใจ
เกณฑ์การประเมินผลคุณลักษณะด้านมีวินัยและความรับผิดชอบ

คะแนน / ความ คุณลักษณะที่ปรากฏให้เห็น

หมาย
3 : ดีมาก ส่งงานก่อนหรือตรงกำหนดเวลานัดหมายรับผิด
ชอบในงานที่ได้รับมอบหมายและปฏิบัติเองจน
เป็ นนิสัย
2 : ดี ส่งงานช้ากว่ากำหนด แต่ได้มีการติดต่อชีแ
้ จงครูผู้
สอน มีเหตุผลที่รับฟั งได้รับผิดชอบในงานที่ได้รับ
มอบหมายและปฏิบัติเองจนเป็ นนิสัย
1 : พอใช้ ส่งงานช้ากว่ากำหนดปฏิบัติงานโดยอาศัยการ
ชีแ
้ นะ แนะนำ ตักเตือนหรือให้กำลังใจ
เกณฑ์การตัดสินการผ่านการประเมิน

- ได้คะแนนตัง้ แต่ 2 คะแนนขึน

้ ไป
- ได้ระดับคุณภาพ ดี ขึน
้ ไป

เกณฑ์การประเมิน ( Rubrics) การประเมินแบบฝึ กหัด/ใบงาน

รายการ ระดับคุณภาพ
 ประเมิน
4 3 2 1
ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ
ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/
ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้
ด้านความ
คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนต่ำ
รู้(K)
ละ 80 ขึน
้ ละ 70 ขึน
้ ไป ละ 60 ขึน
้ กว่าร้อยละ
ไป ไป 60
ลงไป

3 2 1
ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ
ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/
ด้านทักษะ ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้
กระบวนการ คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนต่ำ
(P) ละ 70 ขึน
้ ไป ละ 60 ขึน
้ กว่าร้อยละ
ไป 60
ลงไป

ด้าน 3 2 1
คุณลักษณะ ส่งงานก่อน ส่งงานช้า ส่งงานช้า
อันพึง หรือตรง กว่ากำหนด กว่ากำหนด
ประสงค์(A) กำหนดเวลา แต่ได้มีการ ปฏิบัติงาน
ความรับผิด นัดหมายรับ ติดต่อชีแ
้ จง โดยอาศัย
ชอบ ผิดชอบ ครูผู้สอน มี การชีแ
้ นะ
 ในงานที่ได้ เหตุผลที่รับ แนะนำ ตัก
รับมอบ ฟั งได้รับผิด เตือนหรือให้
หมายและ ชอบในงาน กำลังใจ
ปฏิบัติเองจน ที่ได้รับมอบ
เป็ นนิสัย หมายและ
ปฏิบัติเอง
จนเป็ นนิสัย

ใบความรู้
เรื่อง ประวัติของพีทาโกรัส

พีทาโกรัส เป็ นนักคณิตศาสตร์และนักปราชญ์ชาวไอโอเนียน

เป็ นที่ร้จ
ู ักในนามเจ้าของทฤษฎีบทพีทาโกรัส และได้ช่ อ
ื ว่าเป็ น “บิดา
แห่งตัวเลข” พีทาโกรัสไม่เพียงแต่มีความสำคัญต่อคณิตศาสตร์ เขายัง
ได้สร้างสรรค์ความคิดหลายอย่างให้กับปรัชญาและศาสนา ในปลาย
ศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล ถึงทุกวันนี ้ เราไม่สามารถที่จะทราบถึง
ชีวประวัติของพีทาโกรัสที่แน่นอนได้ เพราะตำนานและเรื่องเล่าต่างๆ
นานาปิ ดบังข้อเท็จจริงของชีวิตพีทาโกรัสมากกว่าปราชญ์ใดๆ

ชีวประวัติ

พีทาโกรัสเกิดบนเกาะซามอส นอกชายฝั่ งเอเชียไมเนอร์ (ปั จจุบัน

ประเทศตุรกี) และเป็ นบุตรชายของพีทาอิสและเนซาร์คัส พีทาโกรัสได้
เดินทางจากบ้านเกิดเมืองนอนของเขาไปที่โครโตเน (Crotone) ทางใต้
ของอิตาลี เมื่อเขาเป็ นชายหนุ่ม เพื่อที่จะหลีกหนีจากรัฐบาลทรราชของ
โพลีเครติส และผู้เชี่ยวชาญหลายคนคาดคะเนว่าก่อนที่พีทาโกรัสถึง
เมืองโครโตนนัน
้ เขาได้เยี่ยมเยียนนักปราชญ์ของอียิปต์และบาบิลอน
ก่อน เมื่อเขาได้ย้ายถิ่นฐานจากซามอสมายังโครโตเน พีทาโกรัสก็ได้ก่อ
ตัง้ สมาคมศาสนาลับ ที่คล้ายคลึงกับลัทธิออร์เฟอัสที่มีอยู่ก่อนหน้านัน
้

ณ เมืองโครโตเน พีทาโกรัสได้ทำการปฏิรูปวัตนธรรมของชาวโคร
โทน โดยแนะให้ชาวเมืองทำตามจริยธรรมและสร้างกลุ่มสาวกของพีทา
โกรัส จากนัน
้ พีทาโกรัสก็ได้เปิ ดโรงเรียนของพีทาโกรัส โดยเปิ ดรับทัง้
ชายและหญิง แต่ผู้ที่จะเข้าร่วมจำเป็ นต้องสละทรัพย์สิน กินอยู่แบบ
มังสวิรัตที่โรงเรียน และเรียกตัวเองว่า มาเทมาทิคอย (Mathematikoi)
คนอื่นๆ ที่อยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงก็สามารถเข้าเรียนได้ด้วย แต่จะไม่จำเป็ น
ต้องสละทรัพย์สิน หรือใช้ชีวิตแบบมังสวิรัติ
พวกพีทาโกเรียน

สาวกของพีทาโกรัสได้ช่ อ
ื ว่า พวก “พีทาโกเรียน” ผู้ที่เป็ นนัก
คณิตศาสตร์และนักปราชญ์ที่บุกเบิกเรขาคณิต พวกพีทาโกเรียนยังมี
ความเชื่อเรื่องการกลับชาติมาเกิด และความเชื่อว่าตัวเลขเป็ นธรรมชาติ
ที่แท้จริงของทุกสิ่ง พวกเขาปฏิบัติพิธีกรรมล้างมลทิน ปฏิบัติตามกฎ
การกินอาหาร และกฎอื่นๆ ซึ่งพวกเขาเชื่อว่าการปฏิบัติเช่นนีจ
้ ะทำให้
พวกเขาเป็ นอิสระจากวงจรการเกิดใหม่ พวกพีทาโกรัสยังเชื่อเรื่องความ
เสมอภาคของชายและหญิง พีทาโกรัสเองริเริ่มโรงเรียนของเขาพร้อม
ด้วยภรรยา ทีอาโน (Theano) และหลังจากที่พีทาโกรัสได้เสียชีวิตลง ที
อาโนและลูกได้สอนต่อที่โรงเรียนของพีทาโกรัส พวกพีทาโกเรียนปฏิบัติ
ต่อทาสอย่างดี และสัตว์มีฐานะเป็ นสิ่งมีชีวิตที่มีวิญญาณ พวกพีทาโก
เรียนยังเชื่ออีกว่าการชำระล้างวิญญาณที่สูงที่สุดคือ “ปรัชญา” หลาย
สิ่งที่พวกพีทาโกเรียนปฏิบัตินน
ั ้ เหมือนกันกับสิ่งทีพ
่ วกเจนในอินเดีย
ปฏิบัติ ทำให้ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านสันนิษฐานว่า พีทาโกรัสเองเคยได้
ศึกษาอยู่กับพวกเจนในอินเดีย