แผนการจัดการเรียนรู้

รายวิชา คณิตศาสตร์พ้น
ื ฐาน รหัสวิชา ค 22102 ชัน
้
มัธยมศึกษาปี ที่ 2 ภาคเรียนที่ 2
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง ทฤษฏีบทพีทาโกรัส
เวลา 12 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง สมบัติของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
เวลา 1 ชั่วโมง
___________________________________________________
_____________________

1. สาระ/ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชีว
้ ัด
สาระที่ 3 : เรขาคณิต
มาตรฐาน ค 3.2 : ใช้การนึกภาพ (Visualization) ใช้เหตุผล
เกี่ยวกับปริภูมิ (spatial reasoning) และใช้แบบจำลองทาง
เรขาคณิต ( geometric model) ในการแก้ปัญหา
ตัวชีว
้ ัด ค 3.2 ม.2/2 ใช้ทฤษฎีบทพีทาโกรัสและบทกลับ
ในการให้เหตุผลและ
แก้ปัญหา
สาระที่ 6 : ทักษะ/ กระบวนการทางคณิตศาสตร์
มาตรฐาน ค 6.1 : มีความสามารถในการแก้ปัญหา การให้
เหตุผล การสื่อสาร การสื่อความหมายทางคณิตศาสตร์และ
 การนำเสนอ การเชื่อมโยงความรู้ต่างๆทางคณิตศาสตร์และเชื่อม
โยงคณิตศาสตร์กับศาสตร์อ่ น
ื ๆ และมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

2. สาระสำคัญ
ถ้า ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ซึ่งมี A C^ B เป็ นมุมฉาก โดยที่
c แทนความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก a และ b แทนความยาวของ
ด้านประกอบมุมฉาก จะได้ความสัมพันธ์ระหว่างความยาวของด้านทัง้
สามของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ABC ดังนี ้

3. จุดประสงค์การเรียนรู้
3.1 ด้านความรู้
นักเรียนสามารถเขียนสมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่าง
ความยาวของด้านทัง้ สามของรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก
3.2 ด้านทักษะกระบวนการ
นักเรียนสามารถให้เหตุผลประกอบการตัดสินใจ และสรุป
ผลได้อย่างเหมาะสม
3.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์
นักเรียนมีความรอบคอบและรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบ
หมาย
4. สาระการเรียนรู้
^
เมื่อกำหนด ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี A CB เป็ นมุมฉาก
ดังรูป
B

c
a
C A

c แทน ความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก
a และ b แทน ความยาวของด้านประกอบมุมฉาก
จะได้ =
2 2 2
c a +b

5. กิจกรรมการเรียนรู้
5.1 ขัน
้ นำ
1. ครูแจ้งจุดประสงค์ของบทเรียนให้นักเรียนทราบ

5.2 ขัน
้ สอน
2. ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ 1 เรื่อง ทฤษฏี
บทพีทาโกรัส จำนวน 10 ข้อ
3. ครูสนทนากับนักเรียนในเรื่องเกี่ยวกับชีวิตจริงว่าเราสามารถ
นำสมบัติของรูปเรขาคณิตมาใช้ในงานก่อสร้าง เช่น ใช้สมบัติ
ของรูปสามเหลี่ยมในการประกอบโครงของบ้าน หรืออาคาร
 สร้างโครงหลังคาบ้านเป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก สร้างไม้ค้ำ
เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากค้ำชายคาบ้าน
4. ครูให้นักเรียนพิจารณารูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ABC ที่มี A C^ B
B
เป็ นมุมฉาก

C A

เรียก ว่า ด้านตรงข้ามมุมฉาก

เรียก และ ว่า ด้านประกอบมุมฉาก
ให้สังเกตว่า ด้านตรงข้ามมุมฉากเป็ นด้านที่ยาว
ที่สุด
5. ครูให้นักเรียนทำใบงานที่ 1.1 เรื่อง ลองวัดดูซิ ส่งและเฉลย
ในคาบ โดยให้นักเรียนแลกกันตรวจ
6. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุป จากกิจกรรมข้างต้น เมื่อกำหนด
ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี A C^ B เป็ นมุมฉากดังรูป
เมื่อกำหนด ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่มี A C^ B เป็ น
มุมฉากดังรูป

c
a
C A
 b

c แทน ความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก
a และ b แทน ความยาวของด้านประกอบมุมฉาก
จะได้ c2 = a 2 + b2

5.3 ขัน
้ สรุป
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเกี่ยวกับ สมบัติของรูปสามเหลี่ยม
มุมฉากที่กล่าวว่า รูป สามเหลี่ยมมุมฉากใดๆกำลังสองของ
ความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก เท่ากับผลบวกของกำลัง
สองของความยาวของด้านประกอบมุมฉาก

5.4 ขัน
้ ฝึ กทักษะ/ ภาระงาน / ชิน
้ งาน
8. ครูมอบหมายใบงานที่ 1.2 เรื่อง ทำได้หรือไม่ ให้นักเรียนทำ
เป็ นการบ้าน ส่งในชั่วโมงถัดไป
9. ในขณะที่นักเรียนทำครูอธิบายโจทย์คำถาม ครูจะเป็ นผู้คอย
ชีแ
้ นะแนวทางให้คำปรึกษาพร้อมทัง้ สังเกตพฤติกรรมการเรียน
รู้ของนักเรียนและประเมินผลด้านความรู้ ด้านทักษะ /
กระบวนการ และด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของนักเรียน
เป็ นรายบุคคล
6. สื่อการเรียนการสอน
 6.1 หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ เล่ม 2 ชัน
้
มัธยมศึกษาปี ที่ 2
6.2 ใบงานที่ 1.1 เรื่อง ลองวัดดูซิ
6.3 ใบงานที่ 1.2 เรื่อง ทำได้หรือไม่

7. การวัดผลและประเมินผลการเรียนรู้

จุดประสงค์การเรียน วิธีวัด เครื่องมือ เกณฑ์การผ่าน

รู้ วัด
1. ด้านความรู้ 1.ตรวจการ ตรวจการ 1.นักเรียนทำใบ
นักเรียนสามารถ ทำงานใบ ทำงานใบ งาน
เขียนสมการแสดง งานที่ 1.1 งานที่ 1.1 ที่ 1.1 ถูกต้อง
ความสัมพันธ์ระหว่าง
2. ตรวจการ 2. ตรวจการ ระดับคุณภาพ
ความยาวของด้านทัง้
ทำใบงานที่ ทำใบงานที่ ร้อยละ 60 ขึน
้
สามของรูป
1.2 1.2 ไป
สามเหลี่ยมมุมฉาก
2.ตรวจการทำ
ใบงาน

ที่ 1.2 ถูกต้อง

ระดับคุณภาพ
ร้อยละ 60 ขึน
้
ไป
2. ด้านทักษะ 1.ตรวจการ ตรวจการ 1.นักเรียนทำใบ
กระบวนการ ทำงานใบ ทำงานใบ งาน
 นักเรียนสามารถ งานที่ 1.1 งานที่ 1.1 ที่ 1.1 ถูกต้อง
ให้เหตุผลประกอบ
2. ตรวจการ 2. ตรวจการ ระดับคุณภาพ
การตัดสินใจ และ
ทำใบงานที่ ทำใบงานที่ ร้อยละ 60 ขึน
้
สรุปผลได้อย่าง ไป
1.2 1.2
เหมาะสม
2.ตรวจการทำ
ใบงาน

ที่ 1.2 ถูกต้อง

ระดับคุณภาพ
ร้อยละ 60 ขึน
้
ไป
3. ด้านคุณลักษณะ สังเกต แบบบันทึก ระดับคุณภาพ 2
อันพึงประสงค์ พฤติกรรม การสังเกต ขึน
้ ไป
นักเรียนมีความ ระหว่าง พฤติกรรม
รอบคอบและรับผิดชอบ เรียน ระหว่าง
ต่องานที่ได้รับมอบ
เรียน
หมาย

เกณฑ์การประเมินแบบฝึ กทักษะคณิตศาสตร์/ใบงานและแบบ
ทดสอบ

ประเภทของแบบฝึ ก
คะแนน
ทักษะ/ใบงานและ เงื่อนไข
: ข้อ
แบบทดสอบ
ปรนัย เลือกตอบมี ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
 4 ตัวเลือก ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
จับคู่
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
กาถูก-ผิด
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0
ตอบถูกต้องตามเฉลย 1
เติมคำ
ตอบผิดไม่ตรงตามเฉลย 0

เกณฑ์การประเมินผลด้านความรู้

คะแนน / ความ ผลการทำแบบฝึ กหัด/ใบงานที่ปรากฏให้เห็น

หมาย
4 : ดีมาก วิธีการชัดเจน สมบูรณ์ ครบถ้วน และคำตอบถูก
ต้อง
3 : ดี วิธีการยังไม่ชัดเจน แต่อยู่ในแนวทางที่ถูกต้อง
และคำตอบถูกต้อง
2 : พอใช้ วิธีการยังไม่ชัดเจน และคำตอบถูกต้อง หรือวิธี
การชัดเจน แต่คำตอบไม่ถูกต้อง
1 : ควรแก้ไข วิธีการยังไม่ชัดเจน และคำตอบไม่ถูกต้อง

เกณฑ์การประเมินผลด้านทักษะกระบวนการ

คะแนน / ความ ความสามารถในการตัดสินใจที่ปรากฏให้เห็น

 หมาย
3 : ดีมาก มีการอ้างอิง เสนอแนวคิดประกอบการตัดสินใจ
อย่างสมเหตุสมผล
2 : ดี มีการอ้างอิงที่ถูกต้องบางส่วน และเสนอแนวคิด
ประกอบการตัดสินใจ
1 : พอใช้ เสนอแนวคิดไม่สมเหตุสมผลในการประกอบการ
ตัดสินใจ
เกณฑ์การประเมินผลคุณลักษณะด้านมีวินัยและความรับผิดชอบ

คะแนน / ความ คุณลักษณะที่ปรากฏให้เห็น

หมาย
3 : ดีมาก ส่งงานก่อนหรือตรงกำหนดเวลานัดหมายรับผิด
ชอบในงานที่ได้รับมอบหมายและปฏิบัติเองจน
เป็ นนิสัย
2 : ดี ส่งงานช้ากว่ากำหนด แต่ได้มีการติดต่อชีแ
้ จงครูผู้
สอน มีเหตุผลที่รับฟั งได้รับผิดชอบในงานที่ได้รับ
มอบหมายและปฏิบัติเองจนเป็ นนิสัย
1 : พอใช้ ส่งงานช้ากว่ากำหนดปฏิบัติงานโดยอาศัยการ
ชีแ
้ นะ แนะนำ ตักเตือนหรือให้กำลังใจ
เกณฑ์การตัดสินการผ่านการประเมิน
- ได้คะแนนตัง้ แต่ 2 คะแนนขึน
้ ไป
- ได้ระดับคุณภาพ ดี ขึน
้ ไป
 เกณฑ์การประเมิน ( Rubrics) การประเมินแบบฝึ กหัด/ใบงาน

รายการ ระดับคุณภาพ
ประเมิน
ด้านความ 4 3 2 1
รู้(K) ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ
ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/
ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้
 คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนต่ำ
ละ 80 ขึน
้ ละ 70 ขึน
้ ไป ละ 60 ขึน
้ กว่าร้อยละ
ไป ไป 60
ลงไป

3 2 1
ทำแบบ ทำแบบ ทำแบบ
ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/ ฝึ กหัด/
ด้านทักษะ ใบงานได้ ใบงานได้ ใบงานได้
กระบวนการ คะแนนร้อย คะแนนร้อย คะแนนต่ำ
(P) ละ 70 ขึน
้ ไป ละ 60 ขึน
้ กว่าร้อยละ
ไป 60
ลงไป

ด้าน 3 2 1
คุณลักษณะ ส่งงานก่อน ส่งงานช้า ส่งงานช้า
อันพึง หรือตรง กว่ากำหนด กว่ากำหนด
ประสงค์(A) กำหนดเวลา แต่ได้มีการ ปฏิบัติงาน
ความรับผิด นัดหมายรับ ติดต่อชีแ
้ จง โดยอาศัย
ชอบ ผิดชอบ ครูผู้สอน มี การชีแ
้ นะ
ในงานที่ได้ เหตุผลที่รับ แนะนำ ตัก
รับมอบ ฟั งได้รับผิด เตือนหรือให้
หมายและ ชอบในงาน กำลังใจ
ปฏิบัติเองจน ที่ได้รับมอบ
เป็ นนิสัย หมายและ
 ปฏิบัติเอง
จนเป็ นนิสัย

แบบทดสอบก่อนเรียน
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง ทฤษฏีบทพีทาโกรัส
คำชีแ
้ จง ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคำตอบเดียว
(จำนวน 10 ข้อ)
1. ทฤษฎีบทปี ทาโกรัสเกี่ยวข้องกับรูปสามเหลี่ยมใด
ก. รูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ค. รูปสามเหลี่ยม
มุมฉาก
ข. รูปสามเหลี่ยมมุมเท่า ง. รูปสามเหลี่ยมมุมแหลม
2. ถ้ากำหนดให้ ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากมีด้านยาว 70, 240
หน่วยแล้วอีกด้านหนึ่งจะยาวเท่าใด
ก. 240 หน่วย ค. 250 หน่วย
ข. 245 หน่วย ง. 255 หน่วย
3. ถ้ากำหนดด้าน 3 ด้านของรูปสามเหลี่ยม คือ 16, 30 และ 34 หน่วย
อยากทราบว่ารูปสามเหลี่ยมที่ได้เป็ นรูปสามเหลี่ยมใด
ก. รูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ค. รูปสามเหลี่ยมด้าน
เท่า
ข. รูปสามเหลี่ยมมุมแหลม ง. รูปสามเหลี่ยมด้านไม่
เท่า
4. กำหนดให้ กขค เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉาก มีด้านยาว 24, 18 หน่วย
แล้วอีกด้านหนึ่งจะยาวเท่าใด
ก. 24 หน่วย ค. 28 หน่วย
ข. 26 หน่วย ง. 30 หน่วย
5. ความยาวด้านของรูปสามเหลี่ยม xyz คือ 7, 10 และ 13 อยาก
ทราบว่ารูปสามเหลี่ยมที่ได้เป็ นรูปสามเหลี่ยมใด
ก. รูปสามเหลี่ยมมุมแหลม ค. รูปสามเหลี่ยมมุม
ป้ าน
ข. รูปสามเหลี่ยมมุมฉาก ง. รูปสามเหลี่ยมด้าน
เท่า
6. รูปสามเหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งมีด้านประกอบมุมฉากยาว 5 และ 12
หน่วย เส้นรอบรูปของรูปสามเหลี่ยมนีย
้ าวเท่าไร
ก. 25 หน่วย ค. 28 หน่วย
ข. 27 หน่วย ง. 30 หน่วย
7. ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมมุมฉากมีมุม B เป็ นมุมฉาก ด้าน BC = 12
วา ด้าน AC = 15 วา แล้วรูปสามเหลี่ยมนีม
้ ีพ้น
ื ที่เท่าไร
ก. 45 ตารางวา ค. 54 ตารางวา
ข. 46 ตารางวา ง. 56 ตารางวา

8. จากรูป ข้อใดต่อไปนีถ
้ ูกต้อง
2 2 2
ก. a + b = c
2 2 2
ข. a + c = b
2 2 2
ค. b + c = a
2 2 2
ง. a + b + c = 0

9. รูปสามเหลี่ยม ABC เป็ นรูปสามเหลี่ยมด้านเท่า ค่าของ b ตรง

กับข้อใด

A
ก. 3 √3
b
ข. 2 √3
C B
D
4
ค. 3 √2
ง. 4 √2

10. รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสมีเส้นรอบรูปยาว 24 นิว้ จะมีเส้นทแยงมุมยาว

เท่ากับเท่าไร
ก. 4 √2 ข. 8 √2

ค. 6 √ 2 ง. 16 √ 2
 เฉลยหน่วยการเรียนรู้ที่ 1

1. ค 2. ค 3. ก 4. ง 5. ก 6. ง 7. ค 8. ข 9. ข 10. ค
 ใบงานที่ 1.1
เรื่อง ลองวัดดู
คำชีแ
้ จง กำหนดให้รูปสามเหลี่ยมมุมฉากต่อไปนี ้ มีด้านตรงข้าม
มุมฉากยาว c เซนติเมตร และด้านประกอบมุมฉากยาวตามที่กำหนดให้
ดังรูป จงวัดความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก แล้วเติมค่าต่างๆ ลงใน
ตารางให้ถูกต้อง

1)

c
4 ซม.
a = 3 เซนติเมตร,b = 4 เซนติเมตร และ c =

3 ซม.

2)
c
2.4 ซม. a = 2.4 เซนติเมตร,b = 3.2 เซนติเมตร และ c

3.2 ซม.

3)
2.5 ซม.

6 ซม.

c
 a = 2.5 เซนติเมตร,b = 6 เซนติเมตร และ c

4)
c
8 ซม.

6 ซม.

a = 6 เซนติเมตร,b = 8 เซนติเมตร และ c =

5)

5 ซม.

12 ซม.
 a = 5 เซนติเมตร,b = 12 เซนติเมตร และ c =

2. ให้นักเรียนเติมค่า c ที่ได้จากการวัด และค่าอื่นๆ ลงในตารางให้

สมบูรณ์

2 2
เปรียบเทียบ
ข้อที่ a b c a2 b2 c2 a +b 2 2
c2 กับ a + b
1 3 4
2 2.4 3.2
3 2.5 6
4 6 8
5 5 12
 เฉลยใบงานที่ 1.1
เรื่อง ลองวัดดู

คำชีแ
้ จง กำหนดให้รูปสามเหลี่ยมมุมฉากต่อไปนี ้ มีด้านตรงข้าม
มุมฉากยาว c เซนติเมตร และด้านประกอบมุมฉากยาวตามที่กำหนดให้
ดังรูปจงวัดความยาวของด้านตรงข้ามมุมฉาก แล้วเติมค่าต่างๆ ลงใน
ตารางให้ถูกต้อง

1) 2)

c c
4 ซม. 2.4 ซม.

3.2 ซม.
3 ซม.

3) 4)
2.5 ซม.

6 ซม.
c 8 ซม.
c

6 ซม.
 5)
c

12

2.ให้นักเรียนเติมค่า c ที่ได้จากการวัด และค่าอื่นๆ ลงในตารางให้

สมบูรณ์
2 2 2 2 2
a b c a +b
ข้อที่ a b c เปรียบเทียบ
2 2
c2 กับ a + b
1 3 4 5 9 16 25 25 เท่ากัน
2 2.4 3.2 4 5.7 10.2 16 16 เท่ากัน
6 4
3 2.5 6 6.5 6.2 36 42.2 42.2 เท่ากัน
5 5 5
 4 6 8 10 36 64 100 100 เท่ากัน
5 5 12 13 25 144 169 169 เท่ากัน

ใบงานที่ 1.2
เรื่อง เขียนได้หรือไม่

คำชีแ
้ จง ให้นักเรียนหาคำตอบเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

1. จากรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่กำหนดให้ต่อไปนี ้ จงบอกว่าด้านใด
เป็ นด้าAนตรงข้ามมุมฉากและด้านใดเป็ น ด้านประกอบมุมฉาก

1)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ
..........................................
B C
 - ด้านประกอบมุมฉาก
คือ.................และ..................

D E

2)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ
..................................

- ด้านประกอบมุมฉาก
H
คือ................และ............

3)
G I - ด้านตรงข้ามมุมฉาก
คือ...................................

- ด้านประกอบมุมฉาก
คือ.............และ...............
 4)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ
..................................

- ด้านประกอบมุมฉาก
คือ..............และ..............

2. รูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่กำหนดให้ในแต่ละข้อต่อไปนี ้ ตัวอักษร
หรือตัวเลขที่กำกับด้านเป็ นความยาวด้าน จงใช้สมบัติของรูป
สามเหลี่ยมมุมฉากเขียนสมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความยาว
ของด้านทัง้ สาม

1)

a 2 2 2
b ............................. a = b + c

2)
13
................
x
 12
3)
q
p
2 2 2
.................................... r = p + q

r
4) 10

26 y ................

5)
m

................
6
8

6)

29
................

a 20
 7)
c
4 ซม.
................

3 ซม.

ใบงานที่ 1.2
เรื่อง เขียนได้หรือไม่

คำชีแ
้ จง ให้นักเรียนหาคำตอบเติมลงในช่องว่างให้ถูกต้อง

1. จากรูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่กำหนดให้ต่อไปนี ้ จงบอกว่าด้านใด
เป็ นด้าAนตรงข้ามมุมฉากและด้านใดเป็ น ด้านประกอบมุมฉาก

1)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ ................

..................
B C

- ด้านประกอบมุมฉาก คือ..
.......และ.... ...
 D E

2)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ ........... .

.............

- ด้านประกอบมุมฉาก คือ...
H
.....และ...

3)
G I - ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ........... ..
...........

- ด้านประกอบมุมฉาก คือ..
...และ.. ..

LL
4)

- ด้านตรงข้ามมุมฉาก คือ ............

...........
J KK
 - ด้านประกอบมุมฉาก คือ.. ...และ.
.. ..

2. รูปสามเหลี่ยมมุมฉากที่กำหนดให้ในแต่ละข้อต่อไปนี ้ ตัวอักษร
หรือตัวเลขที่กำกับด้านเป็ นความยาวด้าน จงใช้สมบัติของรูป
สามเหลี่ยมมุมฉากเขียนสมการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างความยาว
ของด้านทัง้ สาม

1)

a
b ................

2)
13
................
x

12

3)
q
p
................

r
4) 10

26 y ................

5)
m

................
6
8

6)

29
................

a 20

c
4 ซม.
 3 ซม.

7)

................