Kampüs Rekreasyonu

23.03.
2021 Kampüs Rekreasyonu
KAMPÜS REKREASYONU
DR.ÖGR. ÜYESİ SUZAN DAL
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ
https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 1/68

23.03.2021 Kampüs Rekreasyonu
İçindekiler
1. Zaman Ve Serbest Zaman
Grş
1.1. Zaman
1.2. Serbest Zaman
Bölüm Özet
Ün te Soruları
2. Rekreasyon
Grş
2.1. Rekreasyon Kavramına G r ş
2.2. Rekreasyonun Sınıflandırılması
Bölüm Özet
Ün te Soruları
3. Kampüs
Grş
3.1. Kampüs
3.2. Kampüs İçer s nde Rekreasyonel Alanların Özell kler
Bölüm Özet
Ün te Soruları
4. Kampüs Rekreasyonunun Tar hsel Gel ş m
Grş
4.1. Kampüs Rekreasyonunun Tar h
Bölüm Özet
Ün te Soruları
5. Kampüs Rekreasyonu Kavram Ve Tanımı
Grş
5.1. Kampüs Rekreasyonu Kavramı Ve Tanımı
5.2. Kampüs Rekreasyonu’nun N tel ğ Ve Amaçları
5.3. Kampüs Rekreasyonunun Faydaları
Bölüm Özet
Ün te Soruları
6. Kampüs Rekreasyonu Yönet m B r mler
Grş
6.1. Kampüs Rekreasyonunun B r mler
6.2. Türk ye’de Ün vers telerde Kampüs Rekreasyon Örgütlenmes
6.3. Sağlık Spor Kültür Da re Başkanlığı Mevzuat
Bölüm Özet
Ün te Soruları
7. Kampüs Rekreasyonunda R sk Yönet m
Grş
7.1. Kampüste R sk Yönet m
7.2. Sporda R sk Yönet m
7.3. Ün vers telerde R sk Yönet m
Bölüm Özet
Ün te Soruları
8. Kampüs Rekreasyonu Planlaması
Grş
8.1. Kampüs Rekreasyonu Programı Hazırlama
Bölüm Özet
Ün te Soruları

1. ZAMAN VE SERBEST ZAMAN
Giriş
Bu bölümde rekreasyon b l m ne g r ş n temel kavramlarından olan zaman ve serbest zamanın ne olduğu

açıklanacaktır. Serbest zaman ve rekreasyon kavramları b rb r ne yakın ancak farklı kavramlardır. Bu
sebeple rekreasyon kavramının ne olduğunu anlayab lmek ç n serbest zaman kavramının açık şek lde
anlaşılması gerekmekted r. Bölümde serbest zaman kavramının tar hsel gel ş m de ayrıntılı olarak
açıklanacaktır.
1.1. Zaman
Zaman, k ş ve toplumların onu anlama, algılama ve kullanma b ç mler ne göre etk s olan b r olgudur.
Zamanı olumlu b ç mde kullanan toplumlar ve k ş ler ps koloj k, sosyal, kültürel açıdan poz t f adımlar
atar, refah sev yeler yüksel r. Başarmak ç n koydukları hedeflere doğru st krarlı b ç mde yürürler.
Modern st b r söylemle zaman b r sermaye çeş d d r.

B reyler n ve toplumların zamanı nasıl anladığı ve onu nasıl kullandığı, onların yaşam standartlarını
bel rler. Zamanla olan l şk b ç mler hem b reyler n hem de toplumların refahını, başarısını, mutluluğunu
bel rleyen unsur olmaktadır. Zamanı b l nçl şek lde kullanan, ş hayatını ve sosyal l şk ler n bu b l nç
doğrultusunda yürüten toplumlar daha gel şm ş toplumlar olarak karşımıza çıkmaktadır (Yılmaz, 2015).
Geçm şten günümüze zamanın b rçok tanımı yapılmıştır. Zaman öyle gen ş kapsamlı b r kavramdır k , her
tanım b r kısmını açıklayab lm şt r. En genel olarak zaman geçm şten bugüne b rb r n tak p ederek
geleceğe doğru lerleyen, nsanların kontrolü dışında olan ve kes nt s z devam eden süreçt r (Dal, 2018).
Newton zamanın mutlaklığına d kkat çeker. Ona göre, dünya ve dünya üzer ndek herşey olsa da olmasa
da zaman hep var olmuştur. Le bn tz se Newton’dan farklı olarak zamanın, kend başına b r varlık
olmayıp, b rb r n tak p eden olaylar sırası olduğu görüşünded r. N tek m E nste n da Le bn tz’e benzer b r
tanım yaparak zamanın olayların sıralanması sonucu ölçüleb ld ğ n fade ederek, eş zamanlı olayların
zamanı oluşturduğunu ler sürmüştür. Zaman Türk D l Kurumu sözlüğünde “ b r ş ya da oluşumun ç nde
geçt ğ süre” şekl nde fade ed lm şt r.
Prof. Dr Adnan Kulaksızoğlu zamanın özell kler n şu şek lde l steler:

Üret lemeyen
İk Defa Kullanılamayan
Durdurulamayan
Dondurulamayan
Uzatılamayan
Ger Get r lemeyen
Depolanamayan
Yetmeyen
Onarılamayan
Yer ne Başka Şey Konulamayan
Devred lemeyen
Herkes n Eş t Olarak Sah p Olduğu
Hoş Geç r leb len
Boşa Harcanab len
Değerlend r leb len
Hesaplanab len
Z yan Ed leb len
Her Anı Yaşanab len
Yeteb len
Hatırlanab len
Geleb len
Planlanab len
Bekleneb len

Düzenleneb len
Acınılab len
Yarışılab len
Ölçüleb len b r şeyd r.
1.2. Serbest Zaman
Serbest zaman, lat nce “l cere” ve İng l zce “le sure” kel mes nden türem ş olup, en temel olarak “ z n
ver lm ş olmak”, “ z n” anlamına gelmekted r. (Tork ldsen, 1999). Macqu re sözlüğünde serbest zaman,
k ş den b r ş veya görev yapmasının talep ed lmed ğ zaman d l m olarak tanımlanmıştır (Veal, 1992).

Yönet m b l m açısından serbest zaman, k ş ler n hayatlarını devam ett reb lmek ç n yapmak zorunda
oldukları şlerden kalan zamandır (Karlı ver ark., 2008). İnsanların yapmak zorunda oldukları şeyler ve
serbest zamanın kullanımı tar h çer s nde değ şm şt r.
Serbest zamanın kullanımı sanay devr m le b rl kte günümüzdek şekl le anlaşılmıştır. Sanay önces
dönemde geleneksel toplumlarda çalışma zamanı ve serbest zaman b rb r nden ayrı şeyler olarak
görülmem şt r. Dolayısıyla çalışma hayatı le eğlenme ve d nlenme g b kavramlar arasında serbest zaman
açısından bel rl sınırlar bulunmamaktaydı. Ancak sanay leşme şte bu farıklılaşmayı get rm şt r. Çalışma
hayatı le eğlenme ve d nlenme hayatı k ayrı zaman d l m g b algılanmıştır. Serbest zaman kültürünün
ortaya çıkması le b rl kte, dönem n gerekl l kler ne uygun olarak yen yaşama b ç mler , yen alışkanlıklar
ve yen meslekler ortaya çıkmıştır (Köten, 2012).

Sanay devr m sonucunda fabr kalar kurulmuş, çalışan sınıfı oluşmuş, kentleşme meydana gelm ş ve bu
gel şmeler ekonom k, kültürel ve yapısal değ ş kl kler n yanında serbest zaman sürec nde de çok öneml
değ ş kl kler meydana get rm şt r. (Okuyucu v.d., 2006).
Sanay önce nsanda serbest zaman, çalışma zamanı ayrımını bel rg nleşt rm şt r. Daha sonra mak nen n
sürekl üret m sunab lmes le b rl kte çalışma saatler uzamış, nsan c ns yet ve yaş farkı olmaksızın
sömürülmeye başlamıştır. Bunun akab nde şç sınıfının b l nçlenmes le b rl kte çalışma saat ve koşulları
bel rl koşullara bağlanmıştır. Çalışma zamanı açıkça düzenlenm ş, bunun dışında kalan serbest zaman
olarak karşımıza çıkmıştır.
Endüstr leşme le b rl kte şeh rlere göç oranları çok yüksek oranlara ulaşmıştır. Gel r n artış göstermes yle
b rl kte çalışma saat azalmış ve tat l kavramı ortaya çıkmış, d nlenme süreler artmıştır. İnsanlar serbest
zamanlarını değerlend reb lmek ç n eğlence mekanları, parklar, spor salonları, AVM’ler, kaplıcalar,
t yatrolar, müz k, dans gb çok çeş tl yelpazede akt v telere yönelm şlerd r
(http://rekreat fhaber.com/tur zm/bos-zaman-rekreasyonun-tar hsel-gel s m /).
Serbest zaman esasında sanay toplumu önces nde de var olmakla b rl kte, çalışma saat d ye b r
kavramın olmaması sebeb yle, b l nçl olmayan ve düzens z b r olgu olmuştur. Çalışma saatler n n lk hal
le bel rlenmes serbest zamanın sadece a le le geç r lmes g b b r sonuç ortaya koymuştur. 12 saat ve
üstü çalışma süreler 1, 2 saatl k yemeklerle aralanmıştır. Zamanla hem şverenler hem de kt satçılar

çalışanların serbest zamana sah p olup, sah p oldukları bu zamanı d nlenmek ç n kullanmaları hal nde
ver ml l kler ne ve üretkenl kler ne olumlu şek lde yansıyacağını görmüş ve bu yönde çalışmalar
yapmışlardır (Greafe ve Parker 1987).

İlg nç b r gel şme olarak, serbest zamanın artması hal nde ne yapacağını b lmeyen halk k tleler lk
zamanlarda s gara ve alkol tüket m ne başvurmuş, kumar oynamış ve daha başka kötü alışkanlıklar
ed nm şt r. Bunun devamında se güreş müsabakaları, yarışlar, atıcılık, at yarışları g b sport f akt v teler
çoğalmıştır. 19. Yüzyılın son yarısında sanay devr m tamamen lerlem ş ve ücrets z yol, h zmet, sağlık
beklent ler artmıştır. Bunu tak p eden dönemde şte, ulusal parklar, rekreasyon alanları, beled ye parkları
halkın faydalanab lmes ç n kurulmaya başlanmıştır. 20. yüzyıla gel nd ğ nde artık hükümetler,
rekreasyon ç n tes sler, program ve h zmetler üretmeye başlamışlardır (Karaküçük ve Gürbüz, 2007).
Serbest zamanı kullanma b ç m , nsanın hayatını şek llend rme açısından öneml b r bel rley c
olmaktadır. Bütüncül b r değerlend rme yapıldığında se, k ş ler n serbest zamanlarını nasıl kullandıkları
ve değerlend rd kler , toplumları da etk lemekted r. İşte bu sebeple de serbest zaman faal yetler n n
rastgele kullanılmasına bırakılmayıp, planlanması gerekmekted r (S van and Rusk n, 2000). Kaldı k
serbest zaman etk nl kler ne katılmak yaşam tatm n artırmakta, mutluluk katsayını etk lemekte ve yaşam
kal tes n olumlu yöntem etk lemekted r. Ps koloj k sorunların dah bazılarını olumlu yönde etk led ğ
sonuçlara varılan çalışmalar ortaya çıkmıştır. Bunların en temel k tanes sosyal fob ve depresyondur.
Y ne çalışmalar serbest zaman faal yetler ne katılımın, stres ve kaygı le negat f yönlü b r l şk oluşturduğu
yapılan çalışmalarda ortaya çıkmıştır (Sarı ve Kaya, 2016).
Serbest zamanın olumlu b ç mde değerlend r lmes ş doyumu, mot vasyon, yaşam doyumu g b unsurları
olumlu yönde etk lemekted r. Serbest zaman değerlend rmes yen den doğma, yen b lg ve becer
ed nme yolu olmaktadır. Modern hayat çer s nde yoğun ş temposu nsanın kend ne yabancılaşmasına
yol açmaktadır. İşte bu serbest zaman faal yetler nsanın kend ne yabancılaşmasını engeller. F z ksel
sağlığın yer nde olmasını sağlar. Gerek çalışma hayatının gerekse okul yaşamının k ş ye veremed ğ bazı
olumlu katkıları olur. İnsanı özgür h ssett r r. (Arslan, 2011).

Serbest zaman etk nl kler genelde k alt gruba ayrılmaktadır. Bunlar sıradan serbest zaman etk nl kler
ve s steml serbest zaman etk nler d r. Sıradan serbest zaman etk nl kler n n yapılab lmes ç n herhang
b r eğ t m alınması gerekmez. Bu etk nl kler anında k ş y doyurucu çsel ödül alınır. Bu etk nl kler n en
temel amacı eğlenced r. B r kademe atlama veya derece lerlemes sunmazlar. Bu etk nl k türü karşımıza
çok farklı şek llerde çıkab lmekted r (Arslan, 2011). Sıradan serbest zaman etk nl kler parkta yürümek,
görsel göster zlemek, p kn k yapmak, amaçsız şek lde gez nt ye çıkmak, sıkılmadan b r yerlerde oturup
b rşeyler yemek, çmek, sohbet etmek, müz k d nlemek g b faal yetler örnek olmaktadır (Stebb ns, 1999).
Sıradan serbest zaman etk nl ğ nsanı yen ler. İnsanı d nlend r r. K ş lerarası l şk ler tazeler (Arslan,
2011). Eğ t c eğlence olarakta n telend r len telev zyon zleme, f lm zleme, k tap okuma ve müz k
d nleme faal yetler k ş ler n eğlenmes n sağlarken dünyayı tanıtır. İnsanın dünya le temasını
kuvvetlend r r (Stebb ns, 1999).

S steml Serbest Zaman Etk nl kler hem k ş sel hem de sosyal ödüller sağlayan ve ekonom k çıkarların
gözardı ed ld ğ b r çevrede oluşan s steml serbest zaman etk nl kler ; katılımcıların, öneml ve lg nç
bulduğu amatör, hob sel veya gönüllü b r etk nl ğ , s stemat k b r şek lde tak p etmes d r. Bu tür
etk nl klerde katılımcılar, yoğun b r doyum sağlayacakları ve özel becer , b lg ve deney m kazanacakları,
çalışma dışı kar yerlere yönel rler. Bel rl etk nl klerde, katılımı sağlayan uğraşılar yavaş yavaş büyür ve
t p k olarak; özel becer ler n ve b lg n n başlaması, gel ş m , kurulması, devam ett r lmes ve azalması
aşamaları görülü se arkeoloj , yerel tar h g b harcama gerekt rmeyen ya da çok az gerekt ren doğa
etk nl kler ; amatör sporlar, satranç, dama vb. akt v teler olarak sayılab lecekt r. (Stebb ns,1999). S steml
serbest zaman etk nl kler n n faydaları şu şek lde sıralanab lecekt r: Kend n Gerçekleşt rme, Kend n
Zeng nleşt rme, Kend n İfade Edeb lme, Yen lenme, Başarma Duygusu, K ş sel İmajı Gel şt rme, Sosyal
Etk leş m ve A d yetl k (Stebb ns, 1999).
Bölüm Özeti
Zaman, k ş ve toplumların onu anlama, algılama ve kullanma b ç mler ne göre etk s olan b r olgudur.
Zamanı olumlu b ç mde kullanan toplumlar ve k ş ler ps koloj k, sosyal, kültürel açıdan poz t f adımlar
atar, refah sev yeler yüksel r. Başarmak ç n koydukları hedeflere doğru st krarlı b ç mde yürürler.
Modern st b r söylemle zaman b r sermaye çeş d d r. B reyler n ve toplumların zamanı nasıl anladığı ve
onu nasıl kullandığı, onların yaşam standartlarını bel rler. Zamanla olan l şk b ç mler hem b reyler n
hem de toplumların refahını, başarısını, mutluluğunu bel rleyen unsur olmaktadır. Zamanı b l nçl şek lde
kullanan, ş hayatını ve sosyal l şk ler n bu b l nç doğrultusunda yürüten toplumlar daha gel şm ş
toplumlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Geçm şten günümüze zamanın b rçok tanımı yapılmıştır. En genel olarak zaman geçm şten bugüne
b rb r n tak p ederek geleceğe doğru lerleyen, nsanların kontrolü dışında olan ve kes nt s z devam eden
süreçt r. Zaman Türk D l Kurumu sözlüğünde “ b r ş ya da oluşumun ç nde geçt ğ süre” şekl nde fade
ed lm şt r.
Serbest zaman, lat nce “l cere” ve İng l zce “le sure” kel mes nden türem ş olup, en temel olarak “ z n
ver lm ş olmak”, “ z n” anlamına gelmekted r. Yönet m b l m açısından serbest zaman, k ş ler n
hayatlarını devam ett reb lmek ç n yapmak zorunda oldukları şlerden kalan zamandır. İnsanların
yapmak zorunda oldukları şeyler ve serbest zamanın kullanımı tar h çer s nde değ şm şt r.
Serbest zamanın kullanımı sanay devr m le b rl kte günümüzdek şekl le anlaşılmıştır. Sanay önces
dönemde geleneksel toplumlarda çalışma zamanı ve serbest zaman b rb r nden ayrı şeyler olarak
görülmem şt r. Dolayısıyla çalışma hayatı le eğlenme ve d nlenme g b kavramlar arasında serbest zaman
açısından bel rl sınırlar bulunmamaktaydı. Ancak sanay leşme şte bu farıklılaşmayı get rm şt r. Çalışma
hayatı le eğlenme ve d nlenme hayatı k ayrı zaman d l m g b algılanmıştır. Serbest zaman kültürünün
ortaya çıkması le b rl kte, dönem n gerekl l kler ne uygun olarak yen yaşama b ç mler , yen alışkanlıklar
ve yen meslekler ortaya çıkmıştır.

Sanay önce nsanda serbest zaman, çalışma zamanı ayrımını bel rg nleşt rm şt r. Daha sonra mak nen n
sürekl üret m sunab lmes le b rl kte çalışma saatler uzamış, nsan c ns yet ve yaş farkı olmaksızın
sömürülmeye başlamıştır. Bunun akab nde şç sınıfının b l nçlenmes le b rl kte çalışma saat ve koşulları
bel rl koşullara bağlanmıştır. Çalışma zamanı açıkça düzenlenm ş, bunun dışında kalan serbest zaman
olarak karşımıza çıkmıştır.
Serbest zamanı kullanma b ç m , nsanın hayatını şek llend rme açısından öneml b r bel rley c
olmaktadır. Bütüncül b r değerlend rme yapıldığında se, k ş ler n serbest zamanlarını nasıl kullandıkları
ve değerlend rd kler , toplumları da etk lemekted r. İşte bu sebeple de serbest zaman faal yetler n n
rastgele kullanılmasına bırakılmayıp, planlanması gerekmekted r. Kaldı k serbest zaman etk nl kler ne
katılmak yaşam tatm n artırmakta, mutluluk katsayını etk lemekte ve yaşam kal tes n olumlu yöntem
etk lemekted r.
Serbest zamanın olumlu b ç mde değerlend r lmes ş doyumu, mot vasyon, yaşam doyumu g b unsurları
olumlu yönde etk lemekted r. Serbest zaman değerlend rmes yen den doğma, yen b lg ve becer
ed nme yolu olmaktadır. Modern hayat çer s nde yoğun ş temposu nsanın kend ne yabancılaşmasına
yol açmaktadır. İşte bu serbest zaman faal yetler nsanın kend ne yabancılaşmasını engeller. F z ksel
sağlığın yer nde olmasını sağlar. Gerekçalışma hayatının gerekse okul yaşamının k ş ye veremed ğ bazı
olumlu katkıları olur. İnsanı özgür h ssett r r.
Serbest zaman etk nl kler genelde k alt gruba ayrılmaktadır. Bunlar sıradan serbest zaman etk nl kler
ve s steml serbest zaman etk nler d r.
Kaynakça
Arslan, S. (2011). Serbest zaman kullanımı: Sıradan serbest zaman etk nl kler ve s steml serbest zaman
etk nl kler . Erz ncan Ün vers tes Eğ t m Fakültes Derg s , 10-25.
Dal, S., (2018) İşyer Rekreasyonunun Çalışanların İş Performansı, Örgütsel Özdeşleşme Ve İy l k Hal
(Wellness) Üzer ne Etk s , İstanbul Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü Spor Yönet m Anab l m Dalı Spor
Yönet m Programı Doktora Tez .
Dumazed er, Le sure and Outdoor Recreat on Ed ted by John M. Jenk ns and John J. P gram School of
Le sure, Sport and Tour sm Work ng Paper No. 4 Def n t on of Le sure and Recreat on A. J., Veal
Reproduced from: Austral an Journal of Le sure and Recreat on, Vol. 2, No. 4, 1992.
Karlı, Ü., Polat, E., Yılmaz, B., & Koçak, S. (2008). Serbest Zaman Tatm n Ölçeğ ’n n (SZTÖ-uzun vers yon)
geçerl l k ve güven l rl k çalışması. Spor B l mler Derg s , 19(2), 80-91.
Köten, E., (2012) Endüstr Sonrası Toplumda Değ şen Çalışma İl şk ler Türk ye’dek Yansımaları: H zmet
Çalışanları Örneğ , İstanbul Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü Sosyoloj Anab l m Dalı Doktora Tez .

Greafe, A., Parker, S., (1987), Recreat on And Le sure An İntroductory Handbook. 6. Venture Publ sh ng İnc.
1640. Oxford C rcle State College, Pa., 1680., 25-32.
Okuyucu, C., Ramazanoğlu, F., Tel, M., & Yüksekokulu–Elazığ, S. (2006). Teknoloj k Gel ş m İle Serbest
Zaman Faal yetler İl şk s . Doğu Anadolu Bölges Araştırmaları Derg s , 3, 58-60.
Karaküçük S., ve Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve Kent(l )leşme. Gaz K tabev , Ankara.
Sarı, İ., & Kaya, E. (2016). Serbest Zamanı Tatm n Okul Başarısını ArtırırÜn vers te Öğrenc ler n n Serbest
Zaman Tatm n ve Genel Not Ortalaması Arasındak İl şk n n İncelenmes . İnönü Ün vers tes Beden
Eğ t m ve Spor B l mler Derg s , 3(2), 11-17.
S van, A., & Rusk n, H. (Eds.). (2000). Le sure educat on, commun ty development, and populat ons w th
spec al needs. CABI.
Stebb ns, R. A. (1999). Educat ng for ser ous le sure: Le sure educat on n theory and pract ce. World
Le sure & Recreat on, 41(4), 14-19.
Yılmaz A., (2015) Etk n Zaman Yönet m , Ek n Yayın Ev , Bursa.
(http://rekreat fhaber.com/tur zm/bos-zaman-rekreasyonun-tar hsel-gel s m /.)

Ünite Soruları
1. “Zaman, k ş ve toplumların onu anlama, algılama ve kullanma b ç mler ne göre etk s olan
b r olgudur” fades zamanla lg l şaret ett ğ nokta ned r?
A) zamanı anlam
B) zamanı b lme
C) zaman bulma
D) zaman yönet m
2. Aşağıdak lerden hang s zamanı olumlu yönde kullanan toplumların doğrudan

kazanımlarından b r olamaz?
A) ps koloj k
B) sosyal
C) kültürel
D) para
3. Modern st b r yaklaşımla zaman ne çeş d d r?
A) Sermaye
B) Spor

C) Doğa
D) Kültür
4. Newton zamanı nasıl n telem şt r?
A) değ şken
B) mutlak
C) somut
D) soyut
5. Aşağıdak lerden hang s serbest zaman kavramının köken n n geld ğ kabul ed len lat nce
kel med r?
A) l cere
B) latera
C) l tera
D) laturu
6. Serbest zamanın karşılığı ter m olarak aşağıdak lerden hang s nde doğru olarak
ver lm şt r?
A) eğlence
B) oyun

C) kültür
D) z n
7. Günümüzde anlaşıldığı şekl ne serbest zaman kavramı ne zaman dönüşmüştür?
A) İlk Çağ
B) Orta Çağ
C) Yakın Çağ
D) Sanay Devr m
8. Aşağıdak lerden hang s Serbest Zaman faal yetler ne katılmanın olumlu yönde etk led ğ
ps koloj k sorunlardandır?
A) Ş zofren
B) Ps kot k Rahatsızlıklar
C) Stres ve Depresyon
D) Ps kot k B polar
9. Aşağıdak lerden hang s sıradan serbest zaman etk nl ğ değ ld r?
A) parkta yürümek
B) görsel göster zlemek
C) p kn k yapmak
D) satranç
10. Aşağıdak lerden hang s s steml serbest zaman etk nl ğ değ ld r?
A) müz k d nlemek
B) yerel tar hle uğraşma
C) dama
D) arkeoloj
CEVAP ANAHTARI
1. d 2. d 3. a 4. b 5. a 6. d 7. d 8. c 9. d 10. a

2. REKREASYON
Giriş
Rekreasyon, serbest zamanın değerlend r lmes ç n çok öneml b r olgudur. Yaşamın sürdürülmes ç n
gerekl zamanın dışındak zamanda, herhang b r zorlama olmadan yalnızca key f alınarak yapılan
akt v telerd r.
Serbest zaman ve rekreasyon kavramları ç çe geçm ş k kavramdır. B r öncek ün tede ortaya koyulduğu
üzere zorunlu ht yaçların karşılanması ve çalışma zamanları dışında kalan zaman serbest zamandır. İşte
nsanların bu zaman çer s nde gerçekleşt rd kler , bazı özell kler olan ve eğlenme, d nlenme, kend n
gel şt rme amacı taşıyan faal yetler rekreasyon kavramı altında değerlend r l r. O halde rekreasyon
nsanların serbest zamanlarında eğlenme, d nlenme, kend n gel şt rme ç n tek başına yaptığı veya grupla
katıldığı faal yetlerd r.
Rekreasyon akt v tes , o faal yet gerçekleşt ren k ş tarafından b r ş g b görülmez, para kazanma amacı
güdülmemekted r. Bu faal yet yürütürken amaç tamamen k ş n n key f alması, hoşuna g den şeylerle
uğraşıyor olmasıdır. En öneml b r başka unsurda k ş n n tamamen gönüllü b r şek llde, kend arzusu ve
rades le katılıyor olmasıdır.
Rekreasyona duyulan ht yaç rekreasyon akt v teler n n hem k ş sel hem de toplumsal anlamda sağladığı
yararlardan kaynaklanmaktadır.

Rekreasyon,k ş n n yaşamı çer s nde mevcut bulunan f zyoloj k ve temel ht yaçlar le b rl kte, çalışma
yaşamını da çeren meydana gelm ş bağımlılık z nc r n n kırılmasına yönel k s steml ve programlı
müdahalelerd r.
2.1. Rekreasyon Kavramına Giriş
Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok yakın kavramlar olmakla b rl kte, aralarında öneml b r fark
bulunmaktadır. Bu fark bu k kavramı b rb r nden kesk n b r b ç mde ayırmaktadır. Serbest zaman, b r
öncek ün tede ayrıntılı şek lde göster ld ğ üzere, zamanın n tel ğ le lg l d r. Tekrar fade etmek gerek rse
serbest zaman, k ş n n zorunlu ht yaçları ve çalışma zamanı dışında kalmış olan zamanıdır. D ğer yandan
rekreasyon söz konusu bu serbest zaman çer s nde gerçekleşt r len ve nsanın k ş sel gel ş m ne katkı
sağlamak, eğlenmek veya d nlenmek ç n gerçekleşt rd ğ faal yetler olmaktadır (Karaküçük, 1997). O
halde serbest zamanın dolduruluş b ç m rekreasyon olmaktadır. İlk kavram zamanın n tel ğ ken, k nc
kavram n tel ğ bell zamanın çer ğ ne l şk nd r.
Rekreasyon çer s nde ş barındırmaz. Rekreasyon b r ş değ ld r. Rekreasyon para kazandırma amacı
taşımaz. Rekreasyon faal yet n yaptığınızda b r mot vasyon unsuru olarak ş veya para karşınıza çıkmaz.
Rekreasyonun temel mot vasyonu k ş n n key f almasıdır. İlg lend ğ veya gerçekleşt rd ğ faal yet n k ş n n
hoşuna g derek yapması gerek r. Yaptığı faal yetten key f alması gerekmekted r. Rekreasyon gönüllülük
üzer ne kuruludur. İnsanlar rekreasyon akt v tes ne katıldıklarında ps koloj k olarak tatm n olurlar,
eğlen rler, d nlen rler (Sarı, 2007) veya sekonder b r kazanç olarak bazen b r becer elde etm ş
olab leceklerd r.
Rekreasyon neol t k dönem nsanının avlanma ve toplama faal yetler beden faal yet gerekt rd ğ ç n
genelde bu faal yetler n rekreasyonun temeller olduğu kabul ed lmekted r. Bazı arkeoloj k kazı
sonuçlarında çıkarılanlar eskr m, boks, güreş, okçuluk g b sporların yapıldığına şaret olarak
görülmekted r, k bunlar günümüz açısından b r değerlend rme yapıldığında rekreat f faal yet
sayılab lecekt r. Buna benzer tar hte başka örneklerde bulunmaktadır. Örneğ n Mısır P ram tler nde halkın
üst tabakasının spor g b , müz k g b veya dans g b rekreat f faal yetler yürüttüğü anlaşılmaktadır. Ant k
dönemde y ne toplu halk şenl kler , sport f göster ve faal yetler kayıtlarda yer almaktadır (Ek nc , 2017).
Ter m anlamı olarak rekreasyon recret o lat nce kel mes nden türem şt r. Recret o yen lenme, yen den
yaratılma anlamlarına gelmekted r. Gen ş kapsamlı b r kullanımı le rekreasyon, b r serbest zamanı
deney mleme b ç m olarak k ş n n yen den yapılanmasını sağlayan eğlence ve sosyal faal yet olarak
tanımlanır. Zaten rekreasyon akt v teler sonrası k ş ler gözlemlend ğ nde bu k ş ler n yen lenm ş
oldukları, rahatlamış ve mot ve olmuş oldukları ortaya çıkmaktadır. (Can, 2015).

Rekreat f faal yet n unsur ve n tel kler şu şek lde sıralanab lecekt r (Köktaş, 2004):
Günlük yaşamın rut n nden b r ayrılma veya uzaklaşma sağlamalıdır
Özgürce seç lmel d r
Zevk alınmalıdır
Kend l ğ nden gerçekleşmel d r
Faal yet n gerçekleşt r leceğ zaman serbest zaman çer s nde olmalıdır
Yaratıcılık çermel d r
Keş f ve macera çermel d r
K ş n n kend n gerçekleşt rmes ne yardımcı olmalıdır

Rekreasyonun özell kler b r başka sınıflandırmada şu şek lde yapılmıştır:
Faal yete katılma le ortaya çıkan b r deney md r.
Katılım önceden bel rlenm şt r.
B rtakım çek c l klere bağlı olarak gerçekleş r.
İstek ve rade le katılım vardır.
Serbest zamanda yapılır.
B rçok akt v tey kapsar.
C dd ve bell amaçları olan b r akt v ted r.
Yer, zaman ve nsana bağlı sınırlamalara tâb değ ld r (esnekt r).
Katılımcıya k ş sel ve toplumsal özell k kazandırır.
Faal yete devam ve şt rak zorunluluğu bulunmaz.
Haz ve neşe sağlayan b r faal yett r.
Anlık tatm n ve zevk almak esastır.
Evrenseld r.
Herkes ç n geçerl etk ler vardır.
Toplumsal değerlere ters düşemez.
Bu tür b r faal yet k nc b r faal yete lg y doğurur (dalgıçlık ve fotoğraf g b ).
K ş n n kend n fade etmes ne ve yaratıcılığını gel şt rmes ne olanak yaratan faal yetler çermel d r.
Planlı-plansız, becer sah b veya değ l, organ ze veya organ ze olmadan yapılab l r.
Rekreasyon st tarafından üstlen l r (Türkay).
Yukarıda ver lm ş olan k rekreasyonun unsurları sınıflandırmaları, rekreasyonun b rçok yönünü

kapsayan bütüncül b r tanım sunmaktadır.
2.2. Rekreasyonun Sınıflandırılması
Rekreasyon sınıflandırması k ş n n rekreat f faal yete katılımının sebeb üzer nde durularak yapılır. K ş n n
amaç, stek ve zevkler göz önünde bulundurularak b r sınıflandırma yapılmaktadır. B r başka rekreasyon
sınıflandırması da şlevsel sınıflandırmadır. Bu k sınıflandırma b ç m b rl kte göz önünde
bulundurulduğunda rekreasyonun çok fazla çeş tl l k göstereceğ görülmekted r. Bütün k ş ler n amaç,
stek ve hedefler n n farklı olması veya olab leceğ sebeb yle, rekreat f faal yetler n çeş tler n n
bel rlenmes çok zordur. Bununla b rl kte bazı yazarların sınıflandırmasını sunmak mümkündür.
Yazarların sıklıkla başvurduğu sınıflandırma olarak Karaküçük’ün (2008) sınıflandırması şu şek lded r:

1. Amaçlarına göre rekreasyonun sınıflandırılması:
Sport f Amaçlı Yapılan
D nlenme Amacıyla Yapılan
Tur zm Amaçlı Yapılan
Kültürel Amaçlı Yapılan
Sanatsal Amaçlı Yapılan
Toplumsal Amaçlı Yapılan
2. Çeş tl kr terlere göre rekreasyonun sınıflandırılması:
Yaşa Göre
Katılanların Sayısına Göre,
Zamana Göre,
Mekâna Göre,
Sosyoloj k Muhtevaya Göre.
3. Fonks yonel açıdan rekreasyonun sınıflandırılması:
Sosyal rekreasyon,
T car rekreasyon,
Estet k rekreasyon,
Uluslararası rekreasyon,
Orman rekreasyonu.
F z ksel rekreasyon,
B r başka sınıflandırma da şu şek lde l stelenm şt r: Uzun ve Altunkasa (1997)
F z ksel rekreasyon faal yetler : F z ksel güç harcanarak gerçekleşt r l rler.
Sosyal rekreasyon faal yetler : Sosyal l şk ler kurulmak suret yle yapılan faal yetlerd r.
Mental rekreasyon faal yetler : Kültürel, eğ t mle lg l , yaratıcılık çeren veya estet k yönü bulunan
faal yetlerd r.
Çevresel rekreasyon faal yetler : Rekreat f faal yet ç n gerekl alanda b tk örtüsü, Rekreasyon alanının
çerd ğ b tk örtüsü, su üstü, yabanıl hayat vb. unsurları gerekt ren etk nl kler grubudur.

Alanda lk sınıflandırmalardan b r n yapan Le tner, (2004) rekreasyonu 13 ayrı grupta toplamıştır.
Temel eğlence: f z ksel, sosyal ya da mental katılım olmadan spor müsbakalarını zlemek, f lm vb.
Etk nl kler yer alıyor
Spor: tüm sport f etk nl kler kapsar.
Mental etk nl k: okuma ve yazma g b etk nl kler.
Müz k: müz k d nleme, söyleme
Sanat: yağlı boya, heykelc l k vb. etk nl kler bu gruptadır.
Dans: dans zlemek ya da dansçı olmak g b .
Hob : koleks yon yapma, el sanatları vb.
Oyun: yarışma amaçlı olmayan oyunlar
Rahatlama: masaj, sauna, f n hamamı vb.
Sosyal etk nl k: a le toplantıları veya part ler.
Yardım h zmetler : gönüllü olarak organ zasyonlara katılmak
Doğa etk nl kler / outdoor rekreasyonu: doğada yapılan faal yetler
Seyahat ve tur zm: d ğer 12 kategor de ver len etk nl kler, seyehat ç n katıldığımızda bu kategor de yer
alır.
Etk nl klere katılma şekl ne göre Hazar (2014) tarafından yapılan sınıflandırma alanda kullanılan b r d ğer
sınıflandırmadır.
Mekânsal açıdan
Katılımcıların m ll yetler ne göre

Olanaklara göre
Etk nl klere katılma şekl ne göre
Yerel sınıflandırmaya göre
Katılımcıların yaşlarına göre
Katılımcıların sayısına göre
Mekânsal Açıdan Serbest zamanların değerlend r ld ğ mekan açısından rekreasyon çeş tler kapalı alan
rekreasyonu ve açık alan rekreasyonu olarak k grupta ncelen r.
Açık Alan Rekreasyonu: Açık havada yapılan tüm rekreasyonel faal yetlere açık alan rekreasyonu den r.
Açık alan rekreasyonunun temel fonks yonlarını ormanlar, dağlar ve su bölgeler oluşturmaktadır. Açık
alan rekreasyonel faal yetler n n bazıları şunlardır:
• Balon gez s
• bot gez s
• kano
• kanyon geç ş
• kamp
• zc l k
• konaklamalı yürüyüşler (trekk ng)
• günüb rl k yürüyüşler (h k ng)
• z rve tırmanışı
• buz tırmanışı

• den zde yüzme
• rüzgâr sörfü
• doğayı koruma akt v teler
• bahçe şler
• b s klete b nme
• balık avlama
• kara avcılığı
• araz aracı le araz de dolaşma
• ata b nme
• paraşüt
• yamaç paraşütü
• p kn k
• kuş gözlemc l ğ
• durgun su kanosu
• ra ng
• aletl sualtı dalışı (scuba d v ng)
• rekreasyonel atıcılık
• kaykay (rollerblade)
• kar kayağı
• şnorkel le den zde gez nme
• sörf
• gez
• su kayağı vb.
Kapalı Alan Rekreasyonu Kapalı mekanlarda ve evlerde yapılan serbest zaman değerlend rme
etk nl kler d r. Kapalı alan rekreasyonu le lg l etk nl klere aşağıdak ler örnek ver leb l r:
• Spor ve sosyal kulüpler g b kapalı mekan etk nl kler ne katılmak,
• Kapalı alanlarda yapılan serg , def le g b toplantılara katılmak,
• Kongre, kutlama g b etk nlere katılma,

• Kapalı alanlarda sport f etk nl klere katılmak (basketbol, yüzme, badm nton, voleybol vb.),
• Kapalı tes slerdek etk nl klere katılma (kaplıca, hamam, masaj, p lates vb.),
• Kurslara g tmek (yabancı d l kursları, dekorat f eşya ve ç çek yapımı, boyaması vb.) Ev ç rekreasyon
etk nl kler ne katılmak (telev zyon ve v deo zlemek, radyo d nlemek, müz k d nlemek, k tap okumak,
günlere, toplantılara, kutlamalara katılmak, müz k alet çalmak, el sanatlarıyla uğraşmak, çocuk
oyunlarına ve a le eğlenceler ne katılmak vb.) (Karaküçük, 2003).
Katılımcıların M ll yetler ne Göre Rekreasyon faal yetler n n m ll yetlere göre sınıflandırması, hang
amaçlarla gerçekleşt r ld ğ n n b l nmes n sağlayacaktır. Katılımcıların m ll yetler ne göre
sınıflandırılması, faal yetler n k mlere yönel k olduğu ve hang mekanlarda gerçekleşeceğ konusunda
fayda sağlayıcı olab lmekted r. Katılımcıların m ll yetler ne göre rekreasyon çeş tler ulusal veya
uluslararası olarak sınıflandırılab lmekted r (Hazar, 2009).
• Ulusal rekreasyon: K ş n n ülke sınırları çer s nde katıldıkları serbest zaman değerlend rme
faal yetler d r. Ulusal fest valler, serg ve göster ler örnek ver leb l r.
• Uluslararası rekreasyon: Zamanla yerel olarak gel şen eylemlerden sonra seyahatler, serbest zaman
değerlend rme faal yetler ülke sınırları dışına çıkmaya başlamıştır. Uluslararası rekreasyon; ülke sınırları
dışındak k ş ve kurumların katıldıkları serbest zaman değerlend rme faal yetler d r. Uluslararası f lm
fest valler ve çeş tl göster lere katılmak örnek olarak ver leb l r.

Etk nl klere Katılma Şekl ne Göre Rekreasyon Çeş tler
B rey n etk nlere katılma şek ller ne göre akt f (etk n) rekreasyon ve pas f (ed lgen) rekreasyon olarak k ye
ayrılır.
Akt f Rekreasyon: Rekreasyonel akt v teye b reyler n kend ler n n katılımıyla oluşan rekreasyondur. Akt f
rekreasyona örnek olarak spor yapmayı vereb l r z. Enstrüman çalmak, şarkı söylemek, göster lerde akt f
rol almak, seyahat etmek vb. faal yetlerde akt f rekreasyona örnekt r.
Pas f Rekreasyon: İnsanların akt f rol almadıkları zley c olarak katıldıkları serbest zaman değerlend rme
etk nl kler d r. En güzel örneklerden b r Telev zyon zlemek d yeb l r z. S nemaya g tmek, radyo d nlemek,
spor müsabakası zlemek g b faal yetler pas f rekreasyon ç n göster leb lecek örneklerdend r. Pas f
rekreasyonu katılım şekl ne göre farklı sınıflandırma yapılmaktadır. Örneğ n b r spor müsabakasını evde
telev zyonda seyretmekle stadyuma g d p orada seyretmek arasında fark vardır. Her k s de pas f
olmasına rağmen aralarında derece farkı vardır (Karaküçük, 2003). K ş musabaka ç nde akt f b r şek lde
olmasa da zley c olarak hareket etm ş ve b r derece daha pas f rekreasyondan uzaklaşmıştır.
Yerel Sınıflamaya Göre Rekreasyon Çeş tler Modern yaşam olumlu mkanların yanında stres, şeh rleşme,
hızlı nüfus artışı g b olumsuzlukları da get rm şt r. İnsanlar b r nebze olsun bu olumsuz etk lerden
kurtulmak amacı le fırsat oluştuğunda serbest zamanlarını değerlend rmek üzere d nlenmek ve
eğlenmek ç n doğal alanlara g derler. Bu mkanları olmayanlar se serbest zamanlarını değerlend rmek
üzere şeh r ç nde kend ler ne uygun olan akt v teler terc h ederler. Yerel sınıflamaya göre kentsel ve
kırsal rekreasyon k ye ayrılır (Karaküçük, 2003).
Kentsel Rekreasyon: Açık veya kapalı mekânlarda kent merkezler nde gerçekleşt r len rekreat f etk nl kler
kapsamaktadır. Kentsel rekreasyon etk nl kler kısa sürecek ve nsanların daha kolay ulaşab lecekler
çevrelerde, kolayca yapab lecekler faal yetlerd r (Karaküçük, 2014). Spor tes sler , s nema, t yatro,
eğlence yerler , müzeler, hayvanat bahçeler ve daha b rçok etk nl k, nsanların kent ç rekreat f
ht yaçlarını g der lmes nde rol oynayan ve gen ş mkânlar sunan alanlardır. Kent ç rekreasyon
uygulamaları gen ş b r t car potans yel oluşturmaktadır. Bu potans yel se kentler n büyüklüğü,
gel şm şl k düzey le l şk l d r. Özell kle gel şm ş kentlerde çok amaçlı, fonks yonel, b r çok k ş y b r araya
get ren, bel rl merkezlerde toplanan rekreasyon ve eğlence bölgeler ne oluşturulmuştur.
Kırsal Rekreasyon: Kırsal rekreasyon etk nl kler kısa veya uzun sürel serbest zamanlarda (Karaküçük,
2014), şeh r merkez n n dışında genell kle manzarası güzel, su kenarı, orman veya dağlık bölgelerde
yapılan rekeat f etk nl kler kapsamaktadır. Kırsal rekreasyon faal yetler ; yürüyüşler, su sporları, kamp,
balık tutma, motor sporları, dağcılık, b s klete b nme, arkeoloj , doğa ncelemeler , den z altı faal yetler,
p kn k yapma örnek ver leb l r. Ulaşılab l rl ğ ve Türk ye de terc h ed lmes açısından kırsal alanlarda
yapılan p kn kler kırsal rekreasyon ç n çok y b r örnekt r. Rekreasyonel akt v telere katılan b reyler, kırsal
rekreasyonu şeh r yaşamından uzaklaşıldığı ve bu faal yetler n doğa le ç çe olması açısından, daha çok
terc h ederler. Kırsal rekreasyon faal yetler kentsel rekreasyon faal yetler ne göre daha uzun zaman
zarfında yapılmaktadır (Sağlık vd, 2014).
Rekreasyon, faal yetlere katılım sayısına göre Rekreasyon, faal yetlere katılım sayısına göre b reysel, grup
ve k tlesel faal yet olmak üzere üçe ayrılır:
• B reysel Rekreasyon: İnsanların yalnız olarak serbest zamanlarını değerlend rmeler d r. Örneğ n; tek
başına müz k d nlemek, yalnız yapılan yürüyüş, yoga yapmak ver leb lecek örneklerdend r.
• Grup Rekreasyonu: İnsanların grupla serbest zamanlarını değerlend rmeler d r. Grup rekreasyon
faal yetler , rekreasyonun sosyalleşt r c özell ğ n n de b r örneğ d r. İnsanlar grup rekreasyon
akt v teler ne katılımla b r grubun 29 üyes olarak o topluluğun özell ğ n taşır (Dem r, 2006). Spor
müsabakalarına katılmak, konserler, kamp yapmak örnek olarak ver leb l r.
K tlesel Rekreasyon; İnsanların serbest zamanlarını k tlesel olarak değerlend rmeler d r. K tlesel
rekreasyon faal yetler ne ver leb lecek en güzel örnekler; m ll maçlar, şamp yonlar l g , dünya kupası,
ol mp yatlar ve spor faal yetler ve R o karnavalı g b büyük çaplı eğlence organ zasyonlarıdır.
Katılımcıların Yaşlarına Göre Farklı yaş gruplarının aynı rekreat f faal yetler yapması yaş gruplarına göre
lg n n değ şmes açısından çok az karşılaşılır. Genell kle yaş gurubu değ şt kçe terc h ed len rekreat f
faal yetler değ şmekted r. Hazar (2009) farklı yaş gruplarına göre şöyle b r sınıflandırma yapmaktadır:
Çocuk rekreasyonu: çocuk rekreasyonu den l nce akla lk gelen akt v te oyundur. Bu akt v te çocuğun
hayatı tanıma, öğrenme açısından ayrıca öneme sah pt r. Bunun dışında a les tarafından daha önceden
planlanmış akt v teler de çocuğun gel ş m , eğlenme, d nlenmes açısından öneml d r. Ayrıca öğret leb l r
z h nsel engel olan çocukların ruhsal uyum ve sosyal uyumları ç n rekreasyon y b r aracıdır. Yan engel
olan çocukların topluma uyumunun sağlanması açısından özell kle sport f rekreasyon etk l olacaktır
(Yancı, 2011).
Gençl k rekreasyonu: rekreasyonel akt v teler n gençler üzer nde özell kle k ş l k ve k ml kler n n oluştuğu
dönemlerde önem üzer nde ayrıca durulması gereken konulardır. Bu dönemde gençler ps koloj ler nden
dolayı daha hareketl , gel ş me ve değ ş me daha açık, macera dolu akt v teler seçmeler beklen len
durumlardandır (Kozak ve d ğerler , 2014). Ayrıca gençler n kend yaş gruplarında b le katıldıkları
akt v teler c ns yetler ne ve terc h ed len akt v teye göre b le çok farklılık göstermekted r (İskender, 2015).
Yet şk n rekreasyonu: B reyler n rekreasyon terc h n etk leyen yaş genç yet şk nl k ve orta yet şk nl k
dönem olmak üzere k ye ayrılmaktadır (Gül, 2014). B rey n y rm yaşlarından başlayıp otuz beşl
yaşlarına kadar olan döneme genç yet şk nl k dönem denmekted r. Otuz beş le altmışlı yaş arasında

geçen dönem orta 30 yet şk nl k olarak adlandırılmaktadır. B reyler n serbest zamanlarını

değerlend recekler rekreasyon akt v teler bu yaş grubunda b le değ ş kl k göstermekted r.
Üçüncü kuşak rekreasyonu: Her geçen gün dünyada olduğu g b ülkem zde de yaşlı nüfus günden güne
artmaktadır. Hastalıktan korunmak, b l şsel ve f z ksel açıdan sağlığı korumak yaşlılık dönem nde önem
kazanan durumlardandır. Rowe ve Kahn (1997) faal yet teor s ne göre yaşama katılmanın k öneml
teor s vardır. Yakın l şk ler kurmak ve anlamlı ve amaçlı faal yetlerde bulunmaya devam etmekt r.
Özell kle yaşlılar ç n gerçekleşt r len rekreat f faal yetler onların f z ksel sosyal ve ruhsal yönden y
olmalarını destekleyecek ve yaşam kal teler n artırıcı amaçlarla oluşturulması gerekmekted r (Tütüncü
vd. 2011). Bu sınıflandırma türler dışında değ nmem z gereken d ğer rekreasyon türler se aşağıdak g b
sınıflandırılmaktadır.
Fonks yonel açıdan rekreasyon sınıflandırması se:
Estet k rekreasyonu
Sağlık rekreasyonu
Sanatsal rekreasyon
Kampüs rekreasyonu
Sosyal rekreasyon
T car rekreasyon
F z ksel rekreasyon
Kültürel rekreasyon
Tur st k rekreasyon
İş yer rekreasyonu şekl nde sınıflandırmalar l teratürde yer almaktadır.
Bu ders n konusu olan kampüs rekreasyonu, yukarıdak sınıflandırmada görüldüğü üzere fonks yonuna
göre rekreasyon sınıflandırması çer s nde yer almaktadır.
Bölüm Özeti
Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok yakın kavramlar olmakla b rl kte, aralarında önemk b r fark
bulunmaktadır. Bu fark bu k kavramı b rb r nden kesk n b r b ç mde ayırmaktadır. Serbest zaman, b r
öncek ün tede ayrıntılı şek lde göster ld ğ üzere, zamanın n tel ğ le lg l d r. Tekrar fade etmek gerek rse
serbest zaman, k ş n n zorunlu ht yaçları ve çalışma zamanı dışında kalmış olan zamanıdır. D ğer yandan
rekreasyon söz konusu bu serbest zaman çer s nde gerçekleşt r len ve nsanın k ş sel gel ş m ne katkı
sağlamak, eğlenmek veya d nlenmek ç n gerçekleşt rd ğ faal yetler olmaktadır. O halde serbest zamanın
dolduruluş b ç m rekreasyon olmaktadır. İlk kavram zamanın n tel ğ ken, k nc kavram n tel ğ bell
zamanın çer ğ ne l şk nd r.
Rekreasyon çer s nde ş barındırmaz. Rekreasyon b r ş değ ld r. Rekreasyon para kazandırma amacı
taşımaz. Rekreasyon faal yet n yaptığnızda b r mot vasyon unsuru olarak ş veya para karşınıza çıkmaz.
Rekreasyonun temel mot vasyonu k ş n n key f almasıdır.
Rekreasyon neol t k dönem nsanının avlanma ve toplama faal yetler beden faal yet gerekt rd ğ ç n
genelde bu faal yetler n rekreasyonun temeller olduğu kabul ed lmekted r.
Ter m anlamı olarak rekreasyon recret o lat nce kel mes nden türem şt r. Recret o yen lenme, yen den
yaratılma anlamlarına gelmekted r.
Rekreat f faal yet n unsur ve n tel kler şu şek lde sayılab l r: günlük yaşamın rut n nden b r ayrılma veya
uzaklaşma sağlamalıdır, özgürce seç lmel d r,zevk alınmalıdır,kend l ğ nden gerçekleşmel d r, faal yet n
gerçekleşt r leceğ zaman serbest zaman çer s nde olmalıdır, yaratıcılık çermel d r,keş f ve macera
çermel d r, k ş n n kend n gerçekleşt rmes ne yardımcı olmalıdır.
Rekreasyon sınıflandırması k ş n n rekreat f faal yete katılımının sebeb üzer nde durularak yapılır. K ş n n
amaç, stek ve zevkler göz önünde bulundurularak b r sınıflandırma yapılmaktadır. B r başka rekreasyon
sınıflandırması da şlevsel sınıflandırmadır. Bu k sınıflandırma b ç m b rl kte göz önünde
bulundurulduğunda rekreasyonun çok fazla çeş tl l k göstereceğ görülmekted r. Bütün k ş ler n amaç,
stek ve hedefler n n farklı olması veya olab leceğ sebeb yle, rekreat f faal yetler n çeş tler n n
bel rlenmes çok zordur. Çok çeş tl sınıflandırmalar mevcuttur.
Bu ders n konusu olan kampüs rekreasyonu, yukarıdak sınıflandırmada görüldüğü üzere fonks yonuna
göre rekreasyon sınıflandırması çer s nde yer almaktadır.
Kaynakça
Can, Hal l (1997). Organ zasyon ve Yönet m. Ankara: S yasal K tapev .
Dal, S., (2018) İşyer Rekreasyonunun Çalışanların İş Performansı, Örgütsel Özdeşleşme Ve İy l k Hal
(Wellness) Üzer ne Etk s , İstanbul Ün vers tes Sosyal B l mler Enst tüsü Spor Yönet m Anab l m Dalı Spor
Yönet m Programı Doktora Tez .

Dem r, M., & Dem r, S. S. (2014). İşgörenler n Serbest Zaman Gereks n m ve Serbest Zaman Doyumunu
Etk leyen Faktörler. İşletme Ve İkt sat Çal şmalar Derg s , 2(3), 74-84.
Ek nc , N.E., (2017), Ün vers te Öğrenc ler n n Rekreat f Etk nl kler Hakkındak Farkındalıklarının
Araştırılması. Doktora Tez , Dumlupınar Ün vers tes , Sağlık B l mler Enst tüsü, Kütahya.
İskender, A., Avcı, C., & Yaylı, A. (2015). Gençler n serbest zaman değerlend rme aracı olarak rekreat f
faal yetlere katılım düzeyler n n bel rlenmes . Journal of Recreat on and Tour sm Research, 2(1).
Köktaş, Şükran., (2004). Rekreasyon Boş Zamanı Değerlend rme. Ankara: Nobel Yayın.
Karaküçük, S. (1997). Rekreasyon boş zamanları değerlend rme kavram kapsam ve b r araştırma. Seren
Ofset, Ankara.
Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon Boş Zamanları Değerlend rme. (6. Baskı). Ankara: Gaz K tabev .
Kozak, N., Kozak, M.A. ve Kozak, M. (2014). Genel Tur zm İlkeler ve Kavramlar. 15. Baskı. Ankara: Detay
Yayıncılık.
Le tner, M. J. and Le tner, S. F. 2004. Le sure enhancement New York: NY.Haworth Press.
Rowe, J. W., & Kahn, R. L. (1997). Successful ag ng. The gerontolog st, 37(4),433-440
Sarı, E. (2007). Anasınıfına devam eden 5-6 yaş grubu çocukların, anneler n n çocuk yet şt rme
tutumlarının, çocuğun sosyal uyum ve becer ler ne etk s n n ncelenmes . Yüksek L sans Tez . Gaz
Ün vers tes . Ankara.
Sağlık, E., Morç n, İ., & Morç n, S. E. (2014). Ün vers te Öğrenc ler n n Kırsal Rekreasyonel Faal yetlere
Katılımını Etk leyen Kısıtlayıcılar: Çıldır Meslek Yüksekokulu Örneğ . Ejovoc (Electron c Journal Of
Vocat onal Colleges), 4(4),86-92.
S van, A., & Rusk n, H. (Eds.). (2000). Le sure educat on, commun ty development, and populat ons w th
spec al needs. CABI.
Tütüncü, Ö., Ayd n, İ., Küçükusta, D., N lgün, A. V. C. I., & İlkay, T. A.Ün vers te Öğrenc ler n n Rekreasyon
Faal yetler ne Katılımını Etk leyen Unsurların Anal z . Spor B l mler Derg s , 22(2), 69-83.
Türkay, O.,SAÜ İİBF Tur zm İşletmec l ğ Bölümü Rekreasyon Ve An masyon Yönet m ,Er ş m Tar h :
03.05.2018, htps://content.lms.sab s.sakarya.edu.tr/Uploads/68917/32596/rekreasyon_yonet m . ppt.
Yancı, H., B., A.,(2011), Öğret le l r Z h nsel Engel Olan Çocukların Ruhsal Ve Sosyal Uyumunda Sport f
Rekreasyonun Önem , Uluslararas Hakeml Akadem k Sosyal B l mler Derg s , Sayı 1 / C lt: 1.

Ünite Soruları
1. Aşağıdak lerden hang s serbest zaman ve rekreasyon le lg l en doğru faded r?
A) Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok uzak kavramlar olmakla b rl kte, aralarında

öneml b r fark bulunmaktadır.
B) Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok uzak kavramlar olmakla b rl kte, aralarında

öneml b r fark bulunmamaktadır.
C) Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok yakın kavramlar olmakla b rl kte, aralarında

öneml b r fark bulunmaktadır.
D) Serbest zaman ve rekreasyon b rb r ne çok yakın kavramlar olmakla b rl kte, aralarında

öneml b r fark bulunmamaktadır.
2. Aşağıdak lerden hang s rekreasyonun özell kler nden değ ld r?
A) Günlük yaşamın rut n nden b r ayrılma veya uzaklaşma sağlamalıdır
B) Özgürce seç lmel d r
C) Zevk alınmalıdır
D) Para kazancı sağlamalıdır
3. Rekreasyon sınıflandırması yapılırken aşağıdak lerden hang s göz önünde

bulundurulmaz?
A) K ş n n ekonom k durumu

B) K ş n n amaçları
C) K ş n n zevkler
D) K ş n n stekler
4. Rekreasyonla lg l aşağıdak lerden hang s doğru değ ld r?
A) C dd ve bell amaçları olan b r akt v ted r
B) Yer, zaman ve nsana bağlı sınırlamalara tâb değ ld r
C) Katılımcıya k ş sel ve toplumsal özell k kazandırır
D) Haz ve neşe sağlamaz
5. Aşağıdak lerden hang s amaçlarına göre rekreasyon sınıflandırmasında yer almaz?
A) Sport f Amaçlı Yapılan
B) Uluslararası Rekreasyon
C) Tur zm Amaçlı Yapılan
D) Kültürel Amaçlı Yapılan
6. Aşağıdak lerden hang s fonks yonlarına göre rekreasyon sınıflandırmasında yer almaz?
A) Zamana Göre Rekreasyon
B) Sosyal rekreasyon,
C) T car rekreasyon,
D) Estet k rekreasyon
7. Aşağıdak lerden hang s açık alan rekreasyonudur?
A) Kano
B) Basketbol
C) Voleybol
D) Buz hokey
8. Aşağıdak lerden hang s kapalı alan rekreasyonudur
A) paraşüt
B) yamaç paraşütü
C) p kn k
D) basketbol
9. Aşağıdak lerden hang s kırsal rekreasyondur?
A) Spor tes sler nde yapılan faal yetler
B) S nema

C) P kn k
D) T yatro
10. “Rekreat f faal yet ç n gerekl alanda b tk örtüsü, Rekreasyon alanının çerd ğ b tk
örtüsü, su üstü, yabanıl hayat vb. unsurları gerekt ren etk nl kler grubudur.” İfades nde
anlatılan hang rekreasyon çeş d d r?
A) F z ksel Rekreasyon faal yet
B) Mental Rekreasyon Faal yet
C) Çevresel Rekreasyon Faal yet
D) Sosyal Rekreasyon Faal yet
CEVAP ANAHTARI
1. c 2. d 3. a 4. d 5. b 6. a 7. a 8. d 9. c 10. c

3. KAMPÜS
Giriş
Kampüsler ün vers teler n ve daha b rçok yapının bulunduğu alanlardır. Kampüsler ün vers te
öğrenc ler n n yalnızca eğ t m gördüğü değ l, aynı zamanda sosyalleşmeler n de destekleyen alanlar
olmaktadır.
Genell kle kampüsler n şeh rler n günlük yoğun yaşam traf ğ nden uzakta, doğaya yakın, kend ç yaşama
alanı ve yapısı bulunan ve aynı zamanda sosyal dealler n f z ksel alanda da yer aldığı b r alan olduğu
kabul ed lmekted r.
Çoğunlukla kampüsler Akadem k Bölge, İdar Bölge, D nlenme ve Rekreasyon Bölges ve Barınma
bölges nden oluşur.
Kampüs rekreasyonunun ayrıntılı ve açık b r şek lde anlaşılab lmes , kampüste yapılab lecek rekreat f
faal yetler n somutlaşması ç n kampüsün nasıl b r yer olduğunun, kampüsün özell kler n n, kampüste yer
alması gereken b r mler n b l nmes öneml d r.
3.1. Kampüs
Kampüs rekreasyonuna geçmeden önce, bu rekreasyon faal yet n n yürütüldüğü alan olan kampüsün
nasıl b r alan olduğunu ayrıntılı şek lde b lmek gerekecekt r. Z ra rekreat f faal yet n sınıflandırılmasına
l şk n konuyu şled ğ m z ün tede görüldüğü üzere, rekreat f faal yet b r sınıflandırma b ç m ne göre de

gerçekleşt r ld ğ mekana ve şlev ne göre s mlend r lmekted r. N tek m kampüs rekreasyonu bu şek lde
b r rekreasyon b ç m d r. Kampüsün ne olduğunun anlaşılması, burada gerçekleşt r len ve
gerçekleşt r leb lme olanağı olan faal yetler n neler olab leceğ n , nasıl yapılacağını gösterecekt r.
Kampüs lat nce açık alan, düzlük anlamındak campus ter m nden gelmekted r. Bazı kaynaklarda
talyanca compo kel mes n n değ şerek ş md k hal ne geld ğ aktarılmaktadır. Fransızcada hala campus
kel mes kullanılmaktadır. Türkçeye de aynen Fransızcada okunduğu g b türkçeleşerek geçm ş b r
kel med r.
Kampüs b r ün vers tey oluşturan b na ve yapıların ç nde bulunduğu araz ve alanları kapsayan, şeh r
çer s nde veya dışında yer alan, genelde yeş l alan çer s ne kurulmuş, akadem k b r köy veya akadem k
dealler n f z ksel alana yansıması olarak fade ed leb l r. Kampüs çer s nde b rçok yapı bulunur. Bu
yapıların en temel h zmet ett ğ amaç, akadem k faal yetler n yürütülmes olmaktadır. Yükseköğret m
çer s nde kampüs kel mes n n lk olarak Amer ka B rleş k Devletler ’nde b r ün vers te olan Pr nceton
ün vers tes ç n 1750’ler g b kullanıldığı kabul ed lmekted r. (Langensche dt Lat n D ct onary, 1966)
Ün vers te kampüsü bel rl kalıpları olan, normlar barındıran mekan zmalardır. Kampüsler kullanıcılarının
günlük hayatını devam ett reb lmes ç n gerekl mekan zmaları sağlarlar. Esasında fade ed lmel d r k b r
ün vers te kampüsü tasarlanırken, b r şeh r b r kent tasarlanmaktadır. Z ra nasıl k b r kentte barınma,
çalışma, d nlenme ve ulaşım fonks yonları g b şlevler göz önünde bulunduruluyorsa, b r kampüste de
bunlar göz önünde bulundurularak b r tasarım yapılır.

Kampüsler fonks yon ve b ç mler ne göre gruplara tab tutulurlar. Fonks yon bakımından kampüsler
Redbr ck, Oxbr dge, Bath modeller nden oluşur. B r başka modelleme se doku özell kler bakımından
yapılmıştır:
“1. Dokuyu gel şt r rken her eğ t m b r m n n fonks yonlarını b r arada düşünmek uygulanan en yaygın
s stemd r. Bu s stem yönet m açısından kolaylık sağlayan kolay kontrol ed leb len özell kted r. 2. D ğer b r
çözüm yolu se her fonks yonun kend aralarında b rl kte düşünülmes d r. Bu tür b r doku, fonks yonel ve
değ ş k k tleler n akımını kolaylaştırmakla beraber yönet msel bazı problemlere neden olmakta, k ş y
ölçeğ nden uzaklaştırmakta ve l şk lerde kopukluk yaratmaktadır. 3. Çeş tl fonks yonların b r arada
tekrarlandığı modüler ün teler hal nde yer aldığı d ğer b r model oluşturma b ç m d r. Bu s stem nüfus
açısından küçük ve öğrenme-barınma hedefl ün vers teler ç n geçerl d r. 4. B rb rler yle l şk lend rm ş
fonks yonların yer aldığı“ KENT “ çözümler n n örnek alınması gerekl l ğ n vurgulamıştır. Bu modelde
karşılıklı l şk ler kopuk değ ld r, doku homojend r.” (Mumcu, 2017).
Kampüsler b ç mler ne göre üçe ayrılırlar. 1.Kompoz syonel B ç m, 2.Megastrüktür B ç m, 3.Grup B ç m .

Kampüste bulunan b nalar, bunlarla sınırlı olmamakla b rl kte şu şek lde sıralanab lecekt r:
ün vers te eğ t m yapıları
öğrenc ler n kalacakları yerler olan yurtlar
öğret m elemanları ç n yapılmış lojmanlar,
sosyal faal yetler ç n sosyal tes sler,
yürüme ve koşu yolları,
yeş l ve ağaçlık alanlar,
ç ve dış avlular,
meydanlar,
parklar,
restoran ve kafeler bulunduğu b r alandır.
Kampüs, şeh rler n günlük yoğun yaşam traf ğ nden uzakta, doğaya yakın, kend ç yaşama alanı ve yapısı
bulunan ve aynı zamanda sosyal dealler n f z ksel alanda da yer aldığı b r alan olarak karşımıza
çıkmaktadır (Turner, 1990). Kampüsle lg l yukarıdak görüşün tam ters yönde görüşlerde fade ed lm şt r.
Buna göre kampüs şehre yakın yerlerde konuşlanmalı ve çevres le let ş m çer s nde olmalıdır. Bu
anlayışa göre kampüs toplum yararı olan b r mler olmalıdır. Toplum kampüslerde oluşturulmuş özerk ve
kend ne özgü alanın oluşturduğu poz t f örgüden katma değer olarak yararlanmalıdır. Günümüzde gerek
Türk ye gerekse ABD ve Avrupa ülkeler ne bakıldığında her k kampüs anlayışının da olduğunu söylemek
mümkündür. Dolayısıyla
Kampüsün şlev ned r d ye sorulduğunda
Eğ t m
Öğret m
Uygulama sağlayan ve öğrenc ler ç n
Barınma
Eğlence
Alışver ş
Spor
Sağlık
Rekreasyon sağlayan ün vers te kentler olduğu söylen r. (Türeyen, 2002)
B r kampüste bulunması gereken bölgeler 4 gruba ayrılarak şu şek lde sıralanab l r.
Akadem k Bölge
İdar Bölge
D nlenme ve Rekreasyon Bölges
Barınma Bölges d r. (Türeyen 2002, Şah n 2019)
Kısaca bunları açıklamak gerek rse şunlar söyleneb l r:
1-Akadem k bölge: Bu bölgede bölümler n b naları, amf ler, amf t yatrolar, laboratuvarlar, kütüphaneler,
ortak kullanım alanları olarakta meydanlar ve otoparklar yer alır. Kampüslerde en yoğun kulanım alanları
akadem k bölgelerd r. Bu bölgeler n kampüsün d ğer alanlarına göre kullanıcısı daha fazladır. (Türeyen
2002). Akadem k bölge akadem k faal yetler n yoğun şek lde gerçekleşt r ld ğ bölgeler olarak karşımıza
çıkmaktadır. Öğret m faal yetler burada yer alır. Öğrenc ler n ders gördükler , b l msel üret m n olduğu
yer akadem k bölged r. Bu bölgede sınırlı da olsa bazı rekreat f faal yetler yürütüleb l r.

2-İdar Bölge: İdar bölge ün vers te yönet m n n mekanıdır. Kampüs bu bölgede yönet l r. Yönet msel ve
dar faal yetler burada planlanır. Rektörlük, Dekanlıklar, Da re başkanlıkları, müdürlükler, konferans
salonları tekn k ve yapı ler da re başkanlıkları bu alanda bulunur. Bütün ün vers telerde böyle
olmamakla b rl kte, evrensel kampüs planlamalarında dar bölge kampüs çer s nde kampüs ana
g r ş nden g r ld ğ nde lk karşılaşılan bölge olarak tasarlanmaktadır. Bu bölgede yaya ve araçlar ç n
protokol yolu olarakta kullanılan b r yol bulunur. Bu yolların kullanım hakkı sadece akadem k ve dar
personelde bulunmaktadır. İdar bölgen n kullanım yoğunluğu düşüktür. (Türeyen 2002). İdar bölge,
eğ t m ve öğret m n olmadığı bölged r. Öğrenc n n rekreasyonel faal yet yürütemed ğ kampüs alanıdır.
3- D nlenme ve rekreasyonel bölge: Bu bölge d nlenme ve rekreasyon faal yetler ç n ayrılmış kampüs
alanıdır. Rekreasyona özgülenm ş alan burasıdır. D nlenme ve rekreasyon bölges nde şu alan ve yapılar
bulunur:
kapalı spor alanları
açık spor alanları
yürüyüş parkurları
b s klet parkurları
kulüpler (k bunlar s nema ve t yatrodan dans kulüpler ne kadar gen ş b r yelpazede yer alır)
gen ş yeş l alanlar
alış ver ş mekanları
yemekhane ve yemek yen leb lecek d ğer mekanlar
kafeterya, g b b r mler yer alır.

Bu alanların b r kısmı kampüsün başka alanlarında yer alab lse de esas olarak d nlenme ve rekreasyonel
bölgen n toplu b r şek lde kampüsün ç nde b r yerde olması gerek r. Rekreasyonel bölge kampüs
çer s nde d ğer bölgelere nazaran daha fazla alan kaplayan bölge olmaktadır. Kampüs kullanıcılarının
tamamı tarafından gün boyu yoğun olarak kullanılır. Rekreasyonel bölge akadem k bölgeye yakın
olmalıdır. Akadem k bölgen n yakın çevres ne konuşlanması, rekreasyon bölges ne ulaşmayı kolaylaştırır.
Ulaşımın kolay ve yakın olması, bölgen n amacına h zmet etmes ç n öneml d r. Son olarak spor
alanlarının otoparklara yakın olması gerekt ğ fade ed lmel d r. (Türeyen 2002).
4- Barınma bölges : Barınma bölges nde yurtlar yer alır. Bu yurtlara h zmet eden rekreasyonel b r mler ve
otoparklarda y ne burada yer alır. Bu bölge genel olarak konum t bar le d ğer bölgelerden daha ayrı b r
yerde yer almalıdır.(Türeyen 2002).
Kampüste yer alab lecek alanların b r başka sınıflandırmasıda şu şek lded r:
• Çalışma; akadem k mekânlar, dersl kler, anf ler, laboratuarlar, araştırma alanları, kütüphaneler
• Barınma; yurtlar, lojmanlar
• D nlenme-Rekreasyon; kafeteryalar, açık-kapalı spor tes sler , yeş l alanlar, s nema, t yatro, serg
• Ulaşım; taşıt ve yaya yolları Kampüs açık alanları değ şen kullanıcı gereks n mler ne, kullanım
amaçlarına göre tanımlanır. Eğ t m yapı ve alanları dışındak farklı açık alan t pler farklı rekreasyonel
şlevlere olanak sağlar;
• Spor Akt v teler n n Yapılacağı Alanlar
• Eğ t m Olanaklı Açık Hava Tartışma Alanları
• Gezme-Dolaşmaya Olanak Sağlayan Alanlar
• Oturmaya Olanak Sağlayan Alanlar

• Çalışmaya Olanaklı Sak n Alanlar (Aktaran: Düzenl ve ark., 2017)
Kampüs Türk ye’de genel olarak ün vers te eğ t m b nalarının ve kompleksler n n olduğu, öğrenc yurt ve
öğret m elemanı lojmanlarının yer aldığı, sosyal tes sler n ve spor tes sler n n bulunduğu, yeş l alanları
ha z gen ş alanlardır.
3.2. Kampüs İçerisinde Rekreasyonel Alanların Özellikleri
Kampüs ç nde rekreasyonel alanlar bütün mevs mlerde faal yet göstereb lecek şek lde açık olacak
şek lde düzenlenmel ve planlanmalıdır. Rekreasyonel bölgede yer alan temel alanlar oyun alanları, spor
alanları ve sosyal alanlardır.
Oyun alanı çocukların sosyal, duygusal, f z ksel ve b l şsel gel ş m , eğ t m ç n gerekl akt v teler
gerçekleşt reb lmes ç n planlanmış alanı fade eder. Oyun alanında yapılandırılmış oyunlar, yaratıcı
oyunlar, doğal unsurlarla gerçekleşt r len oyunlar, su ve kum oyunları, sess z oyunlar, paylaşımlı açık alan
oyunları g b oyunlar gerçekleşt r l r. Burada b r hususu önemle vurgulamak gerek r k , oyun alanlarının y
tasarlanmış olması gerekmekted r. Z ra y yönet len oyun çevres çocukların motor becer ler n n
gel şt r lmes ç n çok öneml d r. Bunun har c nde y oyun çevres n n sosyal gel ş m ne, öğrenme ve
öğrenme süreçler ne, karar verme süreçler ne öneml katkıları bulunmaktadır (Türkkan, 2009).
Rekreasyonel alanların b r bölümüde spor alanlarıdır.
Spor Alanları şunlar olab lmekted r:
Stadyum,
basketbol,
voleybol sahaları,
ten s kortları,
yüzme havuzları,
f tness salonları,
serbest oyun alanları…..(Karakaş, 1999).

Spor mekânları; şu şek llerde olab lmekted r:
kapalı spor alanları,
açık spor alanları,
doğal spor alanları
amacına göre spor alanları olarak ayrılab l r.
Sosyal Kullanım Alanları
Sosyal kullanım alanları, k ş ler n rekreasyon amaçlı kullandıkları mekanlar olarak tasarlanır. Bu alanlar
nsanların eğlenme, d nlenme, boş zamanı değerlend rme g b serbest zamanı rekreat f faal yetle
doldurma ç n oluşturulmuş alanlardır. Rekreasyon şlev n n mekânsal olarak gerekt rd ğ kullanımları
spor tes sler , kültürel tes sler ve açık ve yeş l alan düzenlemeler kapsamaktadır. S nema, t yatro,
toplantı, konser ve serg ç n mekân oluşturan, eğlenme ve d nlenme amaçlı donatımlardır. Sosyal
kullanım alanları kampüs alanlarında öncel kle nsan ç l şk ler güçlend recek şek lde oluşturulmalıdır.
Kampüs alanında bulunan yaş k tleler n n b rb r ne yakın olanlarının ortak kullanımına uygun mekânlar
yaratılmalıdır. Aynı zamanda bu yaş gruplarının ebeveyn ya da sorumlu olacakları eğ t c ler n n de
kullanım alanları le l şk lend r lmel d r.
Kampüs rekreasyonunda dış mekan kullanımına açık alan t pler çeş tl l k göstermekted r. Bunlar
-B l msel ve kültürel amaçlı,
-Fonks yonel amaçlı,
-Estet k amaçlı
kullanımlar şekl nde çeş tleneb lecekt r.

Kampüsler n rekreasyonel amaçlı dış mekan kullanımında göz önünde tutulması gereken kurallar
bulunmaktadır. Bunlar şu şek lde l steleneb l r:
Kampüslerde dış mekanların şlevler n n açık b r şek lde bel rlenmes ve buna uygun kullanımının ne
b ç mde olacağının tesp t ed lmes
Kampüs yerleş mler n n gerekt rd ğ bel rl şlevlere a t açık alanların, rekreasyonel faal yete çeş t ve
katılacak nsan sayıları açısından yetecek ölçüde olması gerekl d r
Açık alanların ulaşım açısından, öğrenc ler n ve d ğer kullanıcıların konutlar ve çalışma bölgeler nden
kolayca ulaşılab l r olması, açık alanlara ulaşımın zor olmaması gerekl d r
Açık alanlarda bazı yaş gruplarının akt f eğlenme, pas f eğlenme, d nlenme g b ht yaçlarını
karşılayacab lecek n tel k ve n cel kte olması
Nüfus ve b na yoğunluğu olan alanlarda, araz değer n n emlak, tarım veya d ğer amaçlarla yüksek
olduğu alanlarda açık alan kullanımının çok yönlü olmasına d kkat ed lmes gerekmekted r, bütün
mevs mlerde h zmet vereb lecek olab lmes n n sağlanması gerekmekted r

Açık alanların f z ksel bakımdan farklı gözükmekle b rl kte peyzaj planlaması çer s nde b r bütüncül
doku – uyum göstermeler sağlanmalıdır
Bölgesel peyzaj planlamasınında çevren n d ğer kl m, doğa, f z k, topografya unsurlarına uygun olması
(Altunkasa, 1992, Önder 2003:33).
Bölüm Özeti
Kampüsün ne olduğunun anlaşılması, burada gerçekleşt r len ve gerçekleşt r leb lme olanağı olan
faal yetler n neler olab leceğ n , nasıl yapılacağını gösterecekt r.
Kampüs lat nce açık alan, düzlük anlamındak campus ter m nden gelmekted r. Bazı kaynaklarda
talyanca compo kel mes n n değ şerek ş md k hal ne geld ğ aktarılmaktadır. Fransızcada hala campus
kel mes kullanılmaktadır. Türkçeye de aynen Fransızcada okunduğu g b türkçeleşerek geçm ş b r
kel med r.
Kampüs b r ün vers tey oluşturan b na ve yapıların ç nde bulunduğu araz ve alanları kapsayan, şeh r
çer s nde veya dışında yer alan, genelde yeş l alan çer s ne kurulmuş, akadem k b r köy veya akadem k
dealler n f z ksel alana yansıması olarak fade ed leb l r. Kampüs çer s nde b rçok yapı bulunur. Bu
yapıların en temel h zmet ett ğ amaç, akadem k faal yetler n yürütülmes olmaktadır.
Ün vers te kampüsü bel rl kalıpları olan, normlar barındıran mekan zmalardır. Kampüsler kullanıcılarının
günlük hayatını devam ett reb lmes ç n gerekl mekan zmaları sağlarlar. Esasında fade ed lmel d r k b r
ün vers te kampüsü tasarlanırken, b r şeh r b r kent tasarlanmaktadır. Z ra nasıl k b r kentte barınma,
çalışma, d nlenme ve ulaşım fonks yonları g b şlevler göz önünde bulunduruluyorsa, b r kampüste de
bunlar göz önünde bulundurularak b r tasarım yapılır.
Kampüste bulunan b nalar, bunlarla sınırlı olmamakla b rl kte şu şek lde sıralanab lecekt r: ün vers te
eğ t m yapılar, öğrenc ler n kalacakları yerler olan yurtla, öğret m elemanları ç n yapılmış lojmanlar,
sosyal faal yetler ç n sosyal tes sler, yürüme ve koşu yolları, yeş l ve ağaçlık alanlar, ç ve dış avlular,
meydanlar, parklar, restoran ve kafeler bulunduğu b r alandır.
Kampüs, şeh rler n günlük yoğun yaşam traf ğ nden uzakta, doğaya yakın, kend ç yaşama alanı ve yapısı
bulunan ve aynı zamanda sosyal dealler n f z ksel alanda da yer aldığı b r alan olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Kampüsün şlev eğ t m, öğret m, barınma, eğlence, sosyalleşme, alışver ş, spor, sağlık ve rekreasyondur.
B r kampüste olması gereken alanlar akadem k bölge, dar bölge, d nlenme ve rekreasyon bölges ve
barınma bölges olmak üzere 4 alan altında gruplanab l r.
D nlenme ve rekreasyonel bölges d nlenme ve rekreasyon faal yetler ç n ayrılmış kampüs alanıdır.
Rekreasyona özgülenm ş alan burasıdır. D nlenme ve rekreasyon bölges nde kapalı spor alanları, açık
spor alanları, yürüyüş parkurları, b s klet parkurları, kulüpler, gen ş ve yeş l alanlar, alışver ş alanları,

yemekhane ve kafeteryalar yer alır.
Kampüs Türk ye’de genel olarak ün vers te eğ t m b nalarının ve kompleksler n n olduğu, öğrenc yurt ve
öğret m elemanı lojmanlarının yer aldığı, sosyal tes sler n ve spor tes sler n n bulunduğu, yeş l alanları
ha z gen ş alanlardır.
Kampüs ç nde rekreasyonel alanlar bütün mevs mlerde faal yet göstereb lecek şek lde açık olacak
şek lde düzenlenmel ve planlanmalıdır. Rekreasyonel bölgede yer alan temel alanlar oyun alanları, spor
alanları ve sosyal alanlardır.
Rekreasyonel alanların b r bölümüde spor alanlarıdır. Spor Alanları şunlar olab lmekted r: Stadyum,
basketbol, voleybol sahaları, ten s kortları, yüzme havuzları, f tness salonları, serbest oyun alanlarıdır.
Kaynakça
Altunkasa, F.M.,(1992.) Çukurova Ün vers tes Ögrenc ler n n Rekreasyonel Eg l m ve Talepler n n

Bel rlenmes . Ç.Ü.Z.F. Derg s 7(3):9-24.Adana.
Önder S. (2003). Selçuk ün vers tes öğrenc ler n n rekreasyonel eğ l m ve talepler n n bel rlenmes
üzer ne b r araştırma. S.Ü. Z raat Fakültes Derg s , 17 (32), 31-38
Düzenl T., Mumcu S., Akyol D., (2017). Ün vers te Kampüsü Açık Mekânlarının Gençler Tarafından
Kullanım Amaçlarının Bel rlenmes Determınıng The Usage Purposes Of Unıversıty Campus Open Spaces
By Youth, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Derg s / The Journal of Internat onal Soc al Research, 10:766-
772.
Karakaş, B. 1999. Ün vers te Kampüsler n n F z ksel Gel ş m Planı Hazırlama Sürec ve Bartın Orman
Fakültes n n Bu Bağlamda İrdelenmes . Yüksek L sans Tez , ZKÜ Fen B l mler Enst tüsü.
Kortan, E., (1981), “Çada6 Ün vers te Kampüsler Tasar%m%”, O.D.T.Ü. M marl%k Fakültes , Ankara.
Langensche dt Lat n D ct onary, 1966).
Moore, R., Y., (1997), “Campus & Commun ty”, ABD.
Şah n, L., (2019), “Kampüsler n dış mekan tasarım lkeler açısından rdelenmes ; ışık ayazağa kampüsü
örneğ ”, Tek rdağ Namık Kemal Ün vers tes Fen B l mler Enst tüsü, Yüksek L sans Tez .
Turner, P., (1990), “Campus: An Amer can Plan ng Trad t on”, The Arch tectural H story Foundat on/MIT
Pres ser es no. 7
Türeyen, M. N., (2002), Yükseköğret m Kurumları Kampuslar, Tasarım Yayın Grubu.
Türk D l Kurumu (www.tdk.gov.tr, bkz. Ün vers te).
Yılmaz, S., 2015. B r Kampüs Açık Mekanının Peyzaj Tasarımı: Süleyman Dem rel Ün vers tes Orman
Fakültes B nası. Kastamonu Ün vers tes Orman Fakültes Derg s 15, 297-307.

Ünite Soruları
1. Lat nce kampüs aşağıdak lerden hang s d r?
A) Açık alan
B) Yeş l alan
C) Kum alan
D) Kapalı alan
2. Kampüs aşağıdak lerden hang sıfat le n telend r leb l r?
A) Akadem k S nema
B) Akadem k Köy
C) Akadem k Kahvehane
D) Akadem k T yatro
3. Kampüs kel mes n n lk olarak hang ün vers te ç n kullanıldığı kabul ed lmekted r?
A) Oxford Ün vers tes
B) Cambr dge Ün vers tes
C) Pr nceton Ün vers tes

D) Harvard Ün vers tes
4. Aşağıdak lerden hang s fonks yonlarına göre kampüs t pler nden b r değ ld r?
A) Redb ck t p
B) Bath t p
C) Cambr dge t p
D) Oxbr dge t p
5. Aşağıdak lerden hang s b r öğrenc ç n kampüsün şlevler nden b r olamaz?
A) Eğ t m
B) Spor
C) Rekreasyon
D) T caret
6. Aşağıdak lerden hang s b r kampüste bulunması gereken bölgelerden b r değ ld r?
A) Tarım ve Hayvancılık Bölges
B) Akadem k Bölge
C) İdar Bölge
D) D nlenme ve Rekreasyon Bölges

7. Aşağıdak lerden hang faal yet n gerçekleşt r lmes ç n gerekl alan akadem k bölgede yer
almaz?
A) Ders Anlatımı
B) K mya Deney
C) Photoshop Yapmak
D) Dans Etmek
8. Kampüslerde rekreasyon faal yet yürütülmes ç n tasarlanan alanın adı ned r?
A) Spor Bölges
B) Gezme Bölges
C) Yönet m Bölges
D) D nlenme ve Rekreasyon Bölges
9. Aşağıdak lerden hang s n n D nlenme ve Rekreasyon bölges nde yer alması beklenmez?
A) kapalı spor alanları,
B) rektörlük
C) açık spor alanları,
D) doğal spor alanları

10. Aşağıdak lerden hang s kampüs kel mes n n talyancadan türed ğ kel me olarak kabul
ed lmekted r?
A) Compo
B) Combos
C) Conboso
D) Conbaso
CEVAP ANAHTARI
1. a 2. b 3. c 4. c 5. d 6. a 7. d 8. d 9. b 10. a

4. KAMPÜS REKREASYONUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
Giriş
Kampüs rekreasyonu organ zasyonel anlamda günümüzde çok gel şm ş b r hale gelm şt r. Ancak
günümüze kadar b rçok aşamadan geçm şt r. Kampüslerde gerçekleşt r len lk rekreasyonel faal yetler
ün vers teler arası spor müsabakaları olmuştur. Kurumsal b r rekreasyon anlayışı bulunmamaktadır.
Dahası rekreasyon yalnıza lg s ve yeteneğ olan öğrenc ler n bu müsabakalara katılması söz konusuydu.
Ün vers teler kampüs rekreasyonunun doğduğu yer kabul ed len ABD’de lk dönemlerde yalnızca eğ t m
ve d nsel kurumlardır. Ün vers teye g den k ş ler toplumsal olarak üst sını a yer alacaktır. Bu bakış açısına
göre ün vers teler el t faal yetler n gerçekleşt r ld ğ yerlerd r. Ün vers telerde spor yapmak küçük
düşürücü ve uygun olmayan faal yetlerd r.
Zamanla bu anlayış değ şmeye başlamış ve ün vers telerde bazı sporlar yapılmaya başlanmıştır.
Günümüzde se kampüslerde sporun yanında b rçok rekreasyonel faal yet n gerçekleşt r ld ğ yerler
olmuştur.
4.1. Kampüs Rekreasyonunun Tarihi

Spor ün vers telerde yer almakla b rl kte, lk zamanlarda günümüzdek g b gen ş çer kl ve boyutlu b r
spor programı olduğunu söylemek mümkün değ ld r. Günümüzdek çok kapsamlı ve gen ş boyutlu
rekreasyon programlarından önce, f z ksel eğ t m ve ün vers telerarası spor müsabaka ve
organ zasyonlarından oluşan, ve d ğer öğrenc ler nde atlet k ht yaçları olduğunu gözardı eden b r anlayış
yer almıştır.
Sport f faal yetlere katılım, ün vers teler n kampüs çer s nde okul takımında yer alınarak, serbest
zamanlarda gerçekleşt r len b r faal yet olmuştur. D ğer b r fadeyle rekreat f faal yet olarak
ün vers telerarası spor müsabakaları yer almaktaydı. Bunlara katılım bütün ün vers te öğrenc ler n
kapsayacak n cel k ve n tel ğe er şemeyeceğ ç n de d ğer ün vers te öğrenc ler n n spordan dolayısıyla
rekreasyondan mahrum kaldığı b r sonuç ortaya çıkmaktaydı. Ancak sport f ve rekreasyonel faal yetler n
dünya çapında öneml b r yer elde etmes le b rl kte, sport f ve rekreasyonel faal yetlere katılım taleb nde
bulunan öğrenc sayısındak artış le b rl kte, artık s stem kurumsallaşmayı dayatmıştır (NIRSA, W lson,
2008:22).
Modern anlamdak lk ün vers te ve kampüslerde ün vers telerarası spor müsabakaları ne spor kuruluşları
ne de kulüpler tarafından önemsenm şt r. Ün vers te çer s ndek spor faal yetler önems z ve değers z
görülmüştür. Lat ncede intra ve muralis kel meler nden meydana gelen kampüs faal yetler intra arasında
muralis duvar, dolayısıyla adeta b rer z hn duvarlar örerek, kampüsle lg l olup, ulusal spor düzlem ne
nmeme anlamı taşımıştır (NIRSA, W lson, 2008:22).
Kampüs ç spor faal yetler tar h olarakta, günümüzde geld ğ s stemat k ve kurumsallaşma açısından da
Amer ka B rleş k Devletler merkezl d r. Bu sebeple b r kampüs rekreasyonu tar h kronoloj k olarak
sıralanmak stense, Amer ka B rleş k Devletler ’ndek gel şmeler göz önünde bulundurulmalıdır. Kampüs

rekreasyonunun dönem dönem kırılmaları şu şek lde sınıflandırılarak açıklanab l r.
1600-1860’l yıllar lk Amer kan ün vers teler daha d n ve eğ t msel b r mlerd r. Bu şek lde b r yapıları
olması sebeb yle de burada yürütülecek herhang b r f z ksel faal yet veya oyun statükoyu el nde
bulunduranlar tarafından eleşt r lmekte ve ş ddetle karşı çıkılmaktaydı. Dönem n anlayışında
ün vers teler yalnızca el t b r meslek veya l beral eğ t m s stem ne angaje olmak ç n vardır. Bu dönem n
toplumsal yapısı göz önünde bulundurulduğunda, ün vers tede oyun oynanması kabul ed leb l r değ ld r.
Ün vers te çer s nde oyun h çb r şek lde teşv k ed lmem ş, aks ne kınanmıştır. Bu karşıtlık öyle
boyutlardadır k , kampüs çer s nde oyun oynanması hal nde ceza öngören düzenlemeler yapılmıştır.
Örneğ n 1761 yılında Pr nceton Ün vers tes yönet m kampüs çer s nde bazı alanlarda oyun oynayanların
sert b r ceza almasını kararlaştırmıştır. Sopalarla veya toplarla oynanan oyunlar düşük, el t olmayan,
cent lmenl ğe yakışmayan, alt tabakanın yapacağı şeyler olarak görülmüştür (NIRSA, W lson, 2008:22).
İlk kampüs oyunu olarak 1827 yılında Harvard Ün vers tes ’nde takım hal nde günümüz futboluna benzer
bazı oyunlar oynanmaya başlanmıştır. İlk kürek yarışı 1852 tar h nde Yale Ün vers tes öğrenc ler le
Harvard Ün vers tes öğrenc ler arasında olmuştur. 1859’dan t baren artık özell kle Yale ün vers tes nde
b rçok kampüs ç spor kulübü kurulmuştur. İlk rekreasyon programı orj nal kampüste, Pr nceton’dak
1857 tar hl beyzbol yarışması olduğu aktarılmaktadır (Hyatt, 1977). Sonrasında se Amer kan spor
kültüründe öneml b r yer tutan beyzbol ün vers telere g rm ş ve yayılmıştır (NIRSA, W lson, 2008:22).
Bunun g b faal yetler daha sonra, yarışmaların yan ün vers teler arası yarışma ve rekabet n doğmasına
yol açar. Artık bu tar hten sonra ün vers teler arası müsabakaların başladığı görülür. Bu sporlar yalnızca
beyzbolda değ l, sporun d ğer alanlarında da başlamıştır. 1869 tar h nde Pr nceton ve Rutgers arasında b r
ün vers telerarası futbol müsabakası gerçekleşt r lm şt r. (Rudolph, 1990). Zamanla öğrenc ler n f z ksel
eğ t m n n önem anlaşılmıştır. Bu tar hlerden önce öğrenc ler n f z ksel eğ t mler tamamen hmal ed lm ş
b r alan olmuştur. Dolayısıyla ün vers teler arası spor müsabakaları le öğrenc ler n f z ksel eğ t m ne
l şk n konu ve dersler n akadem k programa dah l ed lmes b rb r ne paralel g tm ş süreçler olarak
karşımıza çıkmaktadır. (S edentop, 2007).
1860'larla b rl kte Amer kan kolejler ve ün vers teler İng l zler n spor f kr n tamamen ödünç almaya
başlamıştır. Erken dönem Amer kan spor kulüpler n n çoğu, İng l z ve Avrupa kökenl sporlardan
etk lenm şt r. Ancak y ne sporun yayılımının önlenmes ne yol açan yen b r gel şme ortaya çıkmıştır,
Amer kan İç Savaşı. Amer kan İç Savaşı 1861'de başladığında, her gruptan nsana duyulan ht yaç spor
faal yetler n n ertelenmes anlamına gel yordu. Ertelemen n yanında bazı ün vers telerde se spor erkekler
ç n b r askerl ğe dönüş formuna büründürülmüştür. Örneğ n 1862'de M nnesota Ün vers tes 'nde
düzenlenen f z ksel akt v te programı, b r nc sını ak tüm erkekler ç n zorunlu asker eğ t m şekl nde
olmuştur. Erkek öğrenc ler f z ksel b r akt v te yapmak zorunda ve bu akt v ten n çer ğ zorunlu asker
eğ t m şekl nde gerçekleşmel d r.

Kampüslerdek b rçok spor, erkekler savaşa g derken azalmış olsa da, bazıları İç Savaşın b r sonucu olarak
daha çoğalmıştır. Z ra zorunlu olarak askerl k eğ t m almak durumunda kalan öğrenc ler, sporla yakınlık
kurmuş, vücutları atlet k hale gelm ş ve sport f faal yetlerle daha fazla haşır neş r olma steğ uyanmıştır.
Spor savaşla b rl kte daha çok k ş n n lg alanı hal ne gelm şt r. Bunun en öneml somut örneğ beyzbol
olmuştur. Asker b rl kler beyzbol oynamaya orduda da devam etm şt r. Akab nde savaş 1865'te sona
erd ğ nde, beyzbolun popülar tes , askerler eve döndükçe ve oyunu kasabalarına tanıttığında beyzbolun
popülar tes c dd şek lde artmıştır. Bundan sonra ün vers te kampüsler nde ve ulusal l glerde beyzbol
tekrar ünlü hale gelm şt r.
İç Savaş sonrası dönemde, ün vers teler arası oyunlar ülke genel ndek okullarda daha sık hale geld .
Ancak yönet m ve dar sev yelerde spora bakış hala pek değ şt ğ söylenemezd . Yüksek yönet c lere göre
kampüslerde spor hala tolere ed lmes veya kısıtlanması gereken b r akt v te olarak kabul ed lmekteyd .
Fakülteler ç n anlamsız gelen sport f faal yetler yapab lmek ç n öğrenc ler, öğrenc kulüpler ne katılmak
zorundaydılar. Çünkü fakülte bazında ve müfredatında spora yer ver lm yor, spor değerl görülmüyordu.
Sadece b rkaç okul bunların herhang b r önem veya eğ t m değer olduğunu düşünüyordu (NIRSA,
W lson, 2008:22).
Dünya genel nde beden eğ t m öğretmenl ğ n n yerleşmes le b rl kte, hem l selerde hem ün vers telerde
f z ksel egzers zler, j mnast k, yürüyüş faal yetler yaygınlaştı. Beden eğ t m öğretmenl ğ sporun
kampüstek yer n oluşturmak ç n öneml adımlardan b r s oldu. Çünkü b r müfredat vardı ve bu
müfredatta sürekl spor veya f z ksel akt v te yer almaktaydı. Bu öğretmenl k mezunu olacak
ün vers tel ler, öğrenc lere bu faal yetler yaptıracaktı. Yan beden eğ t m ne l şk n müfredat meşru yet
kazanmış oluyordu. Bundan sonra lk kampüs ç spor programlarının başladığı görülmüştür. Pr nceton
ve Yale ün vers teler nde İskoç göçmenler tarafından bazı dans, müz k ve ayaklarla hareket ed len oyun
b ç mler kampüslere tanıtıldı. Akab nde se engell yarışları, güreş, sırıkla yüksek ve uzun atlama g b
oyunlar le kampüsler n tanıştırıldığı görülmekted r (NIRSA, W lson, 2008:23).
1929 Ekonom k buhranı ülken n bütün faal yetler n etk led . Rekreasyonel faal yetler pek akla gelmez
oldu. 1945 yılında İk nc Dünya Savaşı’nın b tmes le b rl kte Amer kalılar rekreasyonu boş zamanın
akıllıca kullanımı ç n b r fırsat olarak değerlend rmeye başladılar. Endüstr leşme le b rl kte fazla boş
zaman ortaya çıktı. İnsanların boş zamanlarını değerlend rmeler gereğ doğdu. Hob ler ed nme yoluna
g tt ler. 1947’de Amer kan Sağlık, Beden Eğ t m ve Rekreasyon Derneğ rekreasyonun ün vers telerde
profesyonel b r şek lde düzenlemeye konu olmasında k m n sorumlu olduğunu sordu. B rçok ün vers te
artık bu tar hlerden sonra ün vers teler n programlarına erkek ve kadınlarla b rl kte ortaklaşa rekreasyon
faal yetler eklemeye başladı (NIRSA, W lson, 2008:26).
Böylece spor yapma kavramı sosyalleşme ç n gerekl görülmeye başlandı. İlk yıllarda ün vers te
rekreasyonel sporlar çoğunlukla öğrenc ler tarafından organ ze ed ld . Ancak kolej ve ün vers te
yönet c ler , bu faal yetler denetleme ht yacı h ssett ler. Bunun sebeb Sadece öğrenc ler n güvenl ğ
konusundak end şeler olmayıp, ayrıca oyun kurallarını uygulama ve denetleme ht yacı tes s ve ek pman
kullanımının günlük loj st ğ konularda düzenl faal yetler yürüteb lme düşünceler de yer almaktaydı
(NIRSA, W lson, 2008:24).
Ün vers te ç spor faal yetler ne bakış açısındak köklü anlayış ve felsefe değ ş kl ğ 20. yy.n n hemen
başlarındak lk yıllarda olmuştur. Artık bu dönemde yönet c ler öğrenc ler n spor ve rekreasyon
akt v teler ne öğrenc ler n gen ş katılım gösterd ğ n , bu katılımın rekabet değ l daha çok sosyalleşme
çerd ğ n fark etm şlerd r. Kampüslerde esas olarak rekreasyonel akt v teler daha önce de var olmuş g b
olsa da, modern anlamda rekreasyonun kampüste 1904’te Cornell Ün vers tes ’nde doğduğu gen ş kabul
görmekted r.
Cornell'dek koçlar, ün vers telerarası takımlarda olmayan öğrenc ler ç n özel eğ t m programları
tasarlamışlardır. Z ra Cornell’ n yönet c ler öğrenc ler n ün vers telerarası takımlara katılmasa dah spora
l şk n lg s n sürdüreb lmes n ve bunda ün vers ten n desteğ n n olması gerekt ğ düşünces le hareket
etm şlerd r. Zaten dağınık olarak parça parça b reysel olarak bazı ün vers telerdek oyunların yer alması,
ün vers telerarası takımların yer alması bu anlamda b r felsefe değ ş kl ğ gerçekleşt rmem şt r. Cornell
Ün vers tes yönet c ler bu açıdan s mgesel b r anlam taşımaktadır (NIRSA, W lson, 2008:22).
20. yüzyılın başlarında kampüs ç programlar üzer nde öğrenc ler n b r hak m yet bulunmaktaydı.
Öğrenc kulüpler gerçekleşecek rekreasyonel ve sport f faal yetler düzenl yor, koord ne ed yor ve bütün
süreçler yönet yordu. Kampüs rekreasyonunun öğrenc ler tarafından etk n şek lde yönet lmes durumu,
1915 yılı le b rl kte, akt v telere katılım steğ n n nanılmaz derecede artması le b rl kte, öğrenc ler n bu
süreçler artık yürütemez olması sonucu bu faal yetler n yönet m ve koord nasyonunun daha profosyonel
b r şek lde yürütülmes gereğ le karşı karşıya kalınmıştır. 1915 yılında t baren rekreasyon faal yetler n n
kampüslerde da resm b r örgütlenme le yürütülmes anlayışının doğru olacağı kabul ed lm şt r.
(Means,1963).

Bu tar hlerden sonra ün vers te darec ler , kampüslerdek durumu kontrol etmeye başlamıştır. Özell kle
bunu yapmaya okullar arası müsabakalar ve kampüs ç faal yetlerden başlamışlardır. (Colgate, 1978, p.
4). Bunu yaparken yalnızca mevcut k ş ve yönet c lerle değ l, ayrıca b r k ş y d rektör olarak atama
suret yle gerçekleşt rm şlerd r. Beeman, Hard ng, and Humphrey (1974, p. 1) Kurumsal anlamda kampüs
ç spor ve rekreasoyon faal yetler ç n resmen b r k ş atayan ün vers teler 1913 tar h nde M ch gan ve
Oh o State Ün vers teler olmuştur. (Colgate, 1978). 1916 tar h nden t baren se durum artık değ şm ş ve
140’ın üstünde eğ t m kurumu bu konuda atama yapmış, bunun yönet m n b r k ş ye bırakmışlardır. Hyatt
(1977, p. 1). İşte bu hareketl l k, rekreasyonel spor programlarının öğrenc ler n kontrolünden çıkarıp,
profesyonel b r k ş n n h zmet vermes şekl nde gerçekleşt r lmeye başlanmıştır. Bu dönem yen b r
örgütsel yönet m n rekreasyonel spor yönet c s n n ün vers te yönet m ne grş olarak
değerlend r leb lecekt r.
N tek m 1916 tar h ne gel nd ğ nde, Elmer M tchell Kampüs Atlet zm s ml lk k tabı yazması, ve üç yıl
sonra M ch gan Ün vers tes nde M tchell’ n önderl ğ ve yönet c l ğ nde kampüs rekreasyon ve spor
faal yetler n n kapalı mekanlarda kampüs çer s nde yapılab lmes n n sağlanması le b rl kte somut adım
atılmıştır. Bu sebepled r k ABD çer s nde kapalı alan sporlarının babası olarak n telend r lm şt r M tchell.
1930’lu yıllarda kampüs ç rekreasyon faal yetler , 1933’te Federal Ac l Durum yardım b r m n n kurulması
ve bu kurumunda kampüs ç programlara katılan ün vers te öğrenc ler ne yardımda bulunması, bu
programların patlamasına yol açmıştır. Serbest zaman kavramı da d ğer yandan yükselmekteyd . Kampüs
rekreasyonuda buna paralel b r b ç mde lerlem şt r (Colgate, 1978).
B r nc Dünya Savaşı rekabete dayalı rekreasyonel sporların f z ksel yeters zl klerden dolayı ne kadar
öneml hale geld ğ n gösterm şt r. İk nc dünya savaşıda y ne aynı sebeple rekreasyonel faal yete katılımı
teşv k etm şt r. Tab k nc dünya savaşında lg nç b r şek lde askerler n daha çok rekreasyonel faal yetler
destekled ğ ve katılmak sted kler görülmüştür. İk nc olarak savaş sonrası dönüşte emekl askerler,
f z ksel eğ t mler n devam ett rmek, rekabete dayalı sporlarına devam etmek stem şlerd r. Bu lg y gören
Amer kan Hükümet savaşlarda h zmet veren askerler ç n b r hatıra j mnast k salonu dah açmıştır.
B rtakım profesyonel dernekler kampüs ç ve kapalı alan spor organ zasyonları ülke çapında rekreasyon
faal yetler n özell kle kampüsler çer s ndek ler örgütlü hale get rmeye başlamışlardır. N tek m Amer can
Phys cal Educat on Assoc at on 1930’da, the College Phys cal Educat on Assoc at on 1933’te, the
Amer can Assoc at on for Health, Phys cal Educat on and Recreat on 1938’de rekreasyonel sporların
ulusal düzeydek yerler ç n b ld r lerle yer n pek şt rm şlerd r.
Bu gel şmeler bugün Amer ka’nın kampüs rekreasyonu le lg l en öneml kurumunun kurulmasının lk
adımları olmuştur. Ulusal Intramural Rekreasyonel Sporlar Derneğ bu gel şmeler n akab nde
kurulmuştur. (Colgate, 1978). 1960lara gel nd ğ nde artık tes sler fazlalaştı, kampüs rekreasyonu
kurumsal anlamda daha özerk b r yapıya kavuştu. Örgütsel varlığı ve kampüs rekreasyonuna olan nanç
c dd oranda artış gösterd . (Colgate, 1978).

1960’ların ortasında b r yönet m anlayışında değ ş kl k öner ld . 1960'ların ortalarında, hem eğlence
amaçlı spor programlarının hem de onları yöneten nsanların seyr n değ şt recek b r değ ş kl k meydana
geld . Kadın ve erkekler n ün vers teler arası atlet zm programları ç n mevcut yönet m organları
Wash ngton, D.C.'de toplandı ve okul ç programların (o sırada hala atı a bulundukları şekl yle) artık dar
olarak akadem k b r beden eğ t m veya rekreasyon departmanına veya ün vers telerarası atlet zm
departmanına rapor vermemes n tavs ye ett . Bunun yer ne konferans katılımcıları, okul ç programların
“başkan yardımcısı düzey ndek b r dar memura” rapor vermes n tavs ye ett ler (Colgate, 1978, s. 7). Bu
tavs ye çeş tl nedenlerle yapıldı, ancak belk de en öneml neden, kolej kampüsler ndek okul ç
programların atlet zm, beden eğ t m ve rekreasyon bölümler nden sürekl ayrı b r k ml ğe ht yaç duyan
uygulanab l r, bağımsız kuruluşlara dönüşmes yd . Ancak, son derece saygın b r grup rekreasyonel spor
profesyonel ve NIRSA, b rkaç yıl sonra bu konuda resm ve kes n b r tavır aldı. Rekreasyonel spor
dares nde bu dönüm noktası olayı 1994 yılında meydana geld . Bryant, Anderson ve Dunn (1994), farklı
görevler, program karşılaştırmaları, personel neden yle olduğunu dd a ett kler Kolej Rekreasyonel Spor
Programlarının Bağımsız Yönet m ç n Gerekçe başlıklı b r tavs ye kararı yazdılar. tes sler n seç m ,
f nansmanı, kullanımı ve ht yacı ve beden eğ t m programları, ün vers teler arası atlet zm programları ve
rekreasyonel spor programları arasındak bel rl topluluk faydaları, bu üç alanın "Ayrı ama eş t
organ zasyon yapılarına sah p olması gerek r ..." (Bryant, Anderson, & Dunn, 1994, sayfa 4). Yazarlar,
özell kle rekreasyonel spor programlarının tar hsel olarak "d ğerler nden taatkar veya ayırt ed lemez"
olduğunu (s. 3) ve sonuç olarak, para ve tes sler g b kaynakların "beden eğ t m ve ün vers teler arası
atlet zm talepler n eğlence sporlarının önüne koyduğunu" öne sürdüler. ”(S. 3). NIRSA Yönet m Kurulu
tarafından Ek m 1994'te kabul ed len bu tekn k rapor, ülke genel nde rekreasyonel spor programlarının,
yönet c düzey ndek ün vers te yönet c ler n n gözünde beden eğ t m ve ün vers teler arası atlet zm
bölümler le daha eş t oyuncular olarak konumlandırılmasına yardımcı oldu. 1960'larda başlangıcı olan,
1994'te öneml b r vme kazanan b r eğ l m, rekreasyonel spor programlarını öğrenc şler bölümler /
bölümler altına yerleşt rme, çoğu durumda doğrudan öğrenc şler ne raporlama g b eylemlerde
görüldüğü g b bugün b le devam etmekted r. (Patchett, Haley ve Maas, 1997)
Kampüs rekreasyon programları çeş tl öğrenc ler kapsayacak şek lde gen şlet ld . Geleneksel ün vers te
spor faal yetler yanında rekreasyon programları artık spor kulüpler n , öğret m çer kl programları, resm
olmayan rekreasyonel faal yetler , f tness, wellness, açık alan rekreasyonunu, a le ve gençl k
faal yetler n , yaz kamplarını, özel faal yetler kapsamaya başladı (NIRSA, W lson, 2008:27).
Bölüm Özeti
Günümüzdek çok kapsamlı ve gen ş boyutlu rekreasyon programlarından önce, f z ksel eğ t m ve

ün vers telerarası spor müsabaka ve organ zasyonlarından oluşan, ve d ğer öğrenc ler nde atlet k
ht yaçları olduğunu gözardı eden b r anlayış yer almıştır.

Sport f faal yetlere katılım, ün vers teler n kampüs çer s nde okul takımında yer alınarak, serbest
zamanlarda gerçekleşt r len b r faal yet olmuştur. D ğer b r fadeyle rekreat f faal yet olarak
ün vers telerarası spor müsabakaları yer almaktaydı. Bunlara katılım bütün ün vers te öğrenc ler n
kapsayacak n cel k ve n tel ğe er şemeyeceğ ç n de d ğer ün vers te öğrenc ler n n spordan dolayısıyla
rekreasyondan mahrum kaldığı b r sonuç ortaya çıkmaktaydı.
Modern anlamdak lk ün vers te ve kampüslerde ün vers telerarası spor müsabakaları ne spor kuruluşları
ne de kulüpler tarafından önemsenm şt r . İlk Amer kan ün vers teler daha d n ve eğ t msel b r mlerd r.
Bu şek lde b r yapıları olması sebeb yle de burada yürütülecek herhang b r f z ksel faal yet veya oyun
statükoyu el nde bulunduranlar tarafından eleşt r lmekte ve ş ddetle karşı çıkılmaktaydı. Dönem n
anlayışında ün vers teler yalnızca el t b r meslek veya l beral eğ t m s stem ne angaje olmak ç n vardır. Bu
dönem n toplumsal yapısı göz önünde bulundurulduğunda, ün vers tede oyun oynanması kabul ed leb l r
değ ld r.
1860'larla b rl kte Amer kan kolejler ve ün vers teler İng l zler n spor f kr n tamamen ödünç almaya
başlamıştır ve kampüslerde sport f faal yetler başlamıştır. Ancak Amer kan İç Savaşı 1861'de
başladığında, her gruptan nsana duyulan ht yaç spor faal yetler n n ertelenm şt r. Ertelemen n yanında
bazı ün vers telerde se spor erkekler ç n b r askerl ğe dönüş formuna büründürülmüştür. Erkek
öğrenc ler f z ksel b r akt v te yapmak zorunda ve bu akt v ten n çer ğ zorunlu asker eğ t m şekl nde
gerçekleşmel d r.
Kampüslerdek b rçok spor, erkekler savaşa g derken azalmış olsa da, bazıları İç Savaşın b r sonucu olarak
daha çoğalmıştır. Z ra zorunlu olarak askerl k eğ t m almak durumunda kalan öğrenc ler, sporla yakınlık
kurmuş, vücutları atlet k hale gelm ş ve sport f faal yetlerle daha fazla haşır neş r olma steğ uyanmıştır.
Spor savaşla b rl kte daha çok k ş n n lg alanı hal ne gelm şt r.
İç Savaş sonrası dönemde, ün vers teler arası oyunlar ülke genel ndek okullarda daha sık hale geld .
Ancak yönet m ve dar sev yelerde spora bakış hala pek değ şt ğ söylenemezd . Yüksek yönet c lere göre
kampüslerde spor hala tolere ed lmes veya kısıtlanması gereken b r akt v te olarak kabul ed lmekteyd .
Fakülteler ç n anlamsız gelen sport f faal yetler yapab lmek ç n öğrenc ler, öğrenc kulüpler ne katılmak
zorundaydılar. Çünkü fakülte bazında ve müfredatında spora yer ver lm yor, spor değerl görülmüyordu.
Dünya genel nde beden eğ t m öğretmenl ğ n n yerleşmes le b rl kte, hem l selerde hem ün vers telerde
f z ksel egzers zler, j mnast k, yürüyüş faal yetler yaygınlaştı. Beden eğ t m öğretmenl ğ sporun
kampüstek yer n oluşturmak ç n öneml adımlardan b r s oldu. Çünkü b r müfredat vardı ve bu
müfredatta sürekl spor veya f z ksel akt v te yer almaktaydı. Bu öğretmenl k mezunu olacak
ün vers tel ler, öğrenc lere bu faal yetler yaptıracaktı. Yan beden eğ t m ne l şk n müfredat meşru yet
kazanmış oluyordu.

Ün vers te ç spor faal yetler ne bakış açısındak köklü anlayış ve felsefe değ ş kl ğ 20. yy.n n hemen
başlarındak lk yıllarda olmuştur. Artık bu dönemde yönet c ler öğrenc ler n spor ve rekreasyon
akt v teler ne öğrenc ler n gen ş katılım gösterd ğ n , bu katılımın rekabet değ l daha çok sosyalleşme
çerd ğ n fark etm şlerd r.
1929 Ekonom k buhranı ülken n bütün faal yetler n etk led . Rekreasyonel faal yetler pek akla gelmez
oldu. 1945 yılında İk nc Dünya Savaşı’nın b tmes le b rl kte Amer kalılar rekreasyonu boş zamanın
akıllıca kullanımı ç n b r fırsat olarak değerlend rmeye başladılar. Endüstr leşme le b rl kte fazla boş
zaman ortaya çıktı. İnsanların boş zamanlarını değerlend rmeler gereğ doğdu. Hob ler ed nme yoluna
g tt ler. 1947’de Amer kan Sağlık, Beden Eğ t m ve Rekreasyon Derneğ rekreasyonun ün vers telerde
profosyonel b r şek lde düzenlemeye konu olmasında k m n sorumlu olduğunu sordu. B rçok ün vers te
artık bu tar hlerden sonra ün vers teler n programlarına erkek ve kadınlarla b rl kte ortaklaşa rekreasyon
faal yetler eklemeye başladı.
Kampüs rekreasyon programları çeş tl öğrenc ler kapsayacak şek lde gen şlet ld . Geleneksel ün vers te
spor fala yetler yanında rekreasyon programları artık spor kulüpler n , öğret m çer kl programları, resm
olmayan rekreasyonel faal yetler , f tness, wellness, açık alan rekreasyonunu, a le ve gençl k
faal yetler n , yaz kamplarını, özel faal yetler kapsamaya başladı.
Kaynakça
Sh new, K. J., & Parry, D. C. (2005). Exam n ng college student’s part c pat on n the le sure pursu ts of
dr nk ng and llegal drug use. Journal of Le sure Research, 37(3), 364–386.
https://do .org/10.1080/00222216.2005.11950058.
Scott, C. (2014). The E ect of Un vers ty Campus Recreat on Programs on Student Retent onButch, Scott,
"A study of organ zat onal culture n campus recreat on: A compet ng values approach" (2008). Master's
Theses and Capstones. 374
Kozech an, H., He dary, A., Sa ah, A., & He dary, M. (2012). Campus Recreat on Worldw de: A L terature
Rev ew. Internat onal Journal of Academ c Research n Bus ness and Soc al Sc ences, 2(4), 132.
McDonough, M. H., & Crocker, P. R. E. (2005). Sport Part c pat on Mot vat on n Young Adolescent G rls.
Research Quarterly for Exerc se and Sport, 76(4), 456–467.
http://do .org/10.1080/02701367.2005.10599319
Peck, A., Cramp, C., Cro , L., Cumm ngs, T., Fehr ng, K., Hall, D., Hnatusko, P., & Lawhead, J. (2015).
Cons der ng the mpact of part c pat on and employment of students n campus act v t es and colleg ate
recreat on on the development of the sk lls employers des re most. NIRSA: Leaders n Colleg ate
Recreat on. 1 – 21.
K ss, J. (2017). The relat onsh p between part c pants n campus recreat on programs and college student
academ c success. ProQuest D ssertat ons Publ sh ng.
Colgate, J. A. (1978). Adm n strat on of ntramural and recreat onal act v t es: Everyone can part c pate.
New York: W ley
Hyatt, R. (1977). Intramural sports: Organ zat on and adm n strat on. St. Lou s, MO: C. V. Mosby
Kovac, D. C., & Beck, J. E. (1997). A compar son of student percept ons, sat sfact on, and patterns of
part c pat on n recreat onal sports. NIRSA Journal, 22(1), 10-1
S edentop, D. (2007). Introduct on to phys cal educat on, f tness and sport. New York: McGraw H ll.
Rudolph, F. (1990). The Amer can college and un vers ty: A h story. Athens and London: The Un vers ty of
Georg a Press.
Means, L. E. (1963). Intramurals: The r organ zat on and adm n strat on. Englewood Cl s, NJ: Prent ce-
Hall
M lton, P.R. (2008). Colleg ate recreat onal sports: A h stor cal perspect ve. ICHPERD – SD Journal of
Research, 3(1), 81–85.
NIRSA, n consultat on w th Paul E. W lson, CRSS, BS, NIRSA H stor an,2008.
Ross, C.M., & Schurger, T. (2007). Career paths of campus recreat onal sports d rectors. Recreat onal
Sports Journal, 31(2), 146–155.
Turman, J.C., & Brown, A.K. (2002). A proposed recreat on f eld standard for nst tut onal master plann ng.
Recreat onal Sports Journal, 26, 31–39.

Ünite Soruları
1. “Ün vers teler n lk kuruluşundan t baren spor ün vers telerde yer almıştır” önermes ç n
aşağıdak lerden hang s doğrudur?
A) tamamen doğru
B) tamamen yanlış
C) kısmen doğru
D) kısmen yanlış
2. İlk kampüs rekreasyon örnekler aşağıdak lerden hang tür spor akt v tes d r?
A) ülkeler arası spor müsabakaları
B) şeh rler arası spor müsabakaları
C) profesyonel kulüpler arası spor müsabakaları
D) ün vers teler arası spor müsabakaları
3. Kampüs rekreasyonunun kavramsal atası olan lat nce ntra mural s fades türkçe hang
anlama gelmekted r?
A) duvarın d b nde
B) duvarın dışında

C) duvarlar arasında
D) cadden n ötes nde
4. Kampüs ç spor faal yetler tar h olarakta, günümüzde geld ğ s stemat k ve

kurumsallaşma açısından da hang ülke merkezl olduğunu söylemem mümkündür?
A) a) Amer ka B rleş k Devletler
B) İng ltere
C) Rusya
D) Almanya
5. İlk başlarda kampüste spora ün vers te yönet mler n n sert b r tutumu bulunmaktaydı.
Aşağıdak lerden hang ün vers tede kampüste sport f faal yet yapan ün vers te öğrenc ler ne
d s pl n cezası ver lm şt r?
A) Harvard
B) Pr nceton
C) Oxford
D) Cambr dge
6. Kampüs rekreasyonu kavramı ABD’de yerleşmeye başlamışken1861’dek hang olay tekrar

kampüste rekreasyon faal yetler n n durmasına yol açmıştır?
A) B r nc Dünya Savaşı

B) Amer kan İç Savaşı
C) İk nc Dünya Savaşı
D) Avrupa Yüzyıl Savaşları
7. Parça parça dağınık b r şek lde sport f ve rekreasyonel faal yetler yürütülürken,
aşağıdak lerden hang Amer kan ün vers tes s steml ve programlı b r kampüs rekreasyonu
yönet m tasarlamış ve yürütmüştür?
A) Pr nceton
B) Harvard
C) Oxford
D) Cornell
8. “Kampüs Atlet zm s ml lk k tabı yazması, ve üç yıl sonra M ch gan Ün vers tes nde onun
önderl ğ ve yönet c l ğ nde kampüs rekreasyon ve spor faal yetler n n kapalı mekanlarda
kampüs çer s nde yapılab lmes n n sağlanması le b rl kte somut adım atılmıştır. Bu
sebepled r k ABD çer s nde kapalı alan sporlarının babası olarak n telend r lm şt r.”
Paragra ak k ş k md r?
A) Muhammed Al
B) Henry Ford
C) Elmer M tchell
D) Ronald Reagan

9. NIRSA olarak kısaltılan Amer kan Uluslararası Kapalı Alan Rekreasyonel Sporlar Derneğ le
lg l aşağıdak lerden hang s doğrudur?
A) rekreasyonun kapalı alanlarda yerleşmes ve gel şmes ç n çalışmalar yürütmekted r
B) fa r play n sağlanması ç n kurulmuş b r yapıdır
C) su sporlarının yaygınlaşması ç n kurulmuş b r kuruluştur
D) e sporun yaygınlaşması ç n kurulmuş b r yapıdır
10. Kampüste yürütülen rekreasyon faal yetler nde öğrenc ler n hak m yet bulunmaktaydı.
Hang dönemden sonra darec ve yönet c ler bu durumun değ şmes ç n harekete geçm şt r.
A) 1915
B) 1855
C) 1975
D) 2015
CEVAP ANAHTARI
1. b 2. d 3. c 4. a 5. b 6. b 7. d 8. c 9. a 10. a

Kampüs Rekreasyonu

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kampüs Rekreasyonu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

23.03.

2021 Kampüs Rekreasyonu

DR.ÖGR. ÜYESİ SUZAN DAL

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 1/68

1. Zaman Ve Serbest Zaman

4. Kampüs Rekreasyonunun Tar hsel Gel ş m

5. Kampüs Rekreasyonu Kavram Ve Tanımı

6. Kampüs Rekreasyonu Yönet m B r mler

7. Kampüs Rekreasyonunda R sk Yönet m

8. Kampüs Rekreasyonu Planlaması

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 3/68

1. ZAMAN VE SERBEST ZAMAN

Bu bölümde rekreasyon b l m ne g r ş n temel kavramlarından olan zaman ve serbest zamanın ne olduğu

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 4/68

Prof. Dr Adnan Kulaksızoğlu zamanın özell kler n şu şek lde l steler:

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 5/68

İk Defa Kullanılamayan

Ger Get r lemeyen

Yer ne Başka Şey Konulamayan

Herkes n Eş t Olarak Sah p Olduğu

Hoş Geç r leb len

Boşa Harcanab len

Değerlend r leb len

Z yan Ed leb len

Her Anı Yaşanab len

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 6/68

Ölçüleb len b r şeyd r.

1.2. Serbest Zaman

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 7/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 8/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 9/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 10/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 11/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 12/68

Yılmaz A., (2015) Etk n Zaman Yönet m , Ek n Yayın Ev , Bursa.

(http://rekreat fhaber.com/tur zm/bos-zaman-rekreasyonun-tar hsel-gel s m /.)

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 13/68

2. Aşağıdak lerden hang s zamanı olumlu yönde kullanan toplumların doğrudan

3. Modern st b r yaklaşımla zaman ne çeş d d r?

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 14/68

4. Newton zamanı nasıl n telem şt r?

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 15/68

7. Günümüzde anlaşıldığı şekl ne serbest zaman kavramı ne zaman dönüşmüştür?

9. Aşağıdak lerden hang s sıradan serbest zaman etk nl ğ değ ld r?

B) görsel göster zlemek

10. Aşağıdak lerden hang s s steml serbest zaman etk nl ğ değ ld r?

B) yerel tar hle uğraşma

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 17/68

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 18/68

2.1. Rekreasyon Kavramına Giriş

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 20/68

Günlük yaşamın rut n nden b r ayrılma veya uzaklaşma sağlamalıdır

Özgürce seç lmel d r

Kend l ğ nden gerçekleşmel d r

Keş f ve macera çermel d r

K ş n n kend n gerçekleşt rmes ne yardımcı olmalıdır

https://cdn-ac kogret m. stanbul.edu.tr/auzefcontent/20_21_Bahar/kampus_rekreasyon/1/ ndex.html 21/68

Rekreasyonun özell kler b r başka sınıflandırmada şu şek lde yapılmıştır:

Faal yete katılma le ortaya çıkan b r deney md r.

Katılım önceden bel rlenm şt r.

B rtakım çek c l klere bağlı olarak gerçekleş r.

İstek ve rade le katılım vardır.

Serbest zamanda yapılır.