Professional Documents
Culture Documents
PAGPAPAHALAGA
Mga istandard o batayan--mga ideyal at gawi at institusyon gaya ng simbahan, pamilya, paaralan, at
negosyo-na pinagbabatayan natin kung tama o mali ang ating mga desisyon.
Tumutulong ito upang timbangin at balansehin ang ating mga desisyon.
Isa itong paniniwala ng isang tao o grupo na may sangkot o pinanggagalingang damdamin o emosyon
ukol sa isang bagay na dinedesisyunan.
ETIKA VS PAGPAPAHALAGA
Etika at Pagpapahalaga sa Pagsulat sa Akademya
a. Copyright
Sa Pilipinas, nililinaw sa Intellectual Property Code of the Philippines o ang Republic Act No. 8293 ang
mga karapatan at obligason ng mga may-akda (manunulat, artista, iskolar, tagasalin, kompayler, editor,
mananallksIk, at iba pa), pati na ang paggamit sa mga ginawa ng mga Ito. Mahalagang malinawan ang
mga karapatan at obligasvong ito upana maiwasan ang anumang di- pagkakaintindihan para sa mga
pagsipi at pagbubuod, lalo na sa mga layuning akademiko.
Dapat tukuyin ang may-akda o kung saan nanggaling ang datos, petsa, naglimbag, at iba pang
impormasyon.
b. Plagiarism
Ito ang maling paggamit, "pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, lengguwahe, at pahayag" ng ibang
tao sa layuning angkinin ito o magmukhang sa kaniya.
Ayon kay Diana Hacker (www.newworldencyclopedia.com), tationg paglabag ang maituturing na
plagiarism: 1) hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging sinipi at kinuhanan ng ideya; 2) hindi
paglalagay ng panipi sa hiniram a direktang salita o pahayag; at 3) hindi
ginamitan ng sariling mga pananalita ang mga akdang ibinuod (summary) at hinalaw (paraphrase).
c.Paghuhuwad ng Datos
1) Imbensiyon ng datos
Sa mga eksperimento, estadistika, at maging mga pag-aaral ng kaso, maaaring maengkuwentro ang
ganitong problema. Malinaw a sinadyang pandaraya it at malaki ang kabayaran dito paris ng
pagpapatalsik sa unibersidad o suspension nang ilang semester o taon.
2) Sinadyang di-paglalagay ng ilang datos
3) Pagbabago o modipikasyon ng datos
d. Pagbili ng mga Papel o Pananaliksik
Pagbili sa mga lugar gaya ng ilang tindahan sa Metro Manila at lagyan ng sariling pangalan
upane masa sa guro
Hindi lamang ito di-etikal kundi legal na gawain.
e. Pag-subscribe upang bumili ng artikulo o pagkopya sa mga website upang gamitin at angkinin bilang
sailing papel na isusumite sa guro.\
f. Pagpapagawa o pagbabayad sa iba upang igawa ang papel, tesis, disertasyon, report, at iba pa. Malinaw
a pandaraya ito. Kaugnay nito, ang gumagawa at nagpapabayad para gawin ang mga ito ay sangkot din sa
pandaraya
Mga Pagpapahalagang Intelektuwal at Moral sa Akademya
a. Kababaang-loob
Huwag angkinin ang hindi sa iyo at aminin na hindi sa iyo ang idea o datos. Magagawa ito
sa bamamagitan no pactukov kund kanino aaling and ginamit na ldeva o datos
b. Lakas ng loob
Harapin at tanggapin ang ideyang humahamon sa sariling idea at pangatuwiranan ito.
c. Pakikiisa at pag-unawa sa karanasan at kalikasan ng iba
Maisasakongkreto ito ng paggamit ng politically correct na mga salita upang maiwasan ang insulto at
pananakit ng damdamin. Tinutukoy ng mga salitang it ang mga may kaugnayan sa kasarian, kalusugan o
pisikal na kaanyuan, laki, bigat, taas, grupong kinabibilangan, kalagayan ng pag-lisip.
d. Integridad
Pinahahalagahan ang katapatan kaugnay ng paraan ng pagkuha, paggamit, at interpretasyon ng mga datos,
gayundin ang paraan ng pagpapahayag ng katuwiran.
e. Pagsisikhay
Hindi basta sumusuko sa gitna ng mga pagsubok. Gagamitin ang iba't ibang pamamaraan upang
makakuha ng maa datos sa legal at matapat na paraan.
f. Paniniwala sa katuwiran
Pinangangatuwiranan nang naaayon sa etika at pagpapahalaga ng komunidad na tagabasa ang anumang
laeyang gustong patunayan
g. Pagkamakatarungan, katapatan, at pagsunod sa mga alituntunin
May matuwid, at karampatang pagpapahalaga sa tao, katuwiran, idea, at mga gawain.
h. Kamalayang mapanuri
Binibigyang-halaga rito ang papel ng tao bilang tagapagpaganap (tagapagpagalaw at actor).
Kailangan ana kanivana aktibona paadedesisvon at mapanuring kaisipan kauanav na kanivana ikinikilos.
ibinabahagi. at isinusulat.
i. Pag-aatubili
Hindi kailangang madaliin kundi bigyan ng sapat na panahong manaliksik at magsiyasat upang maiugnay
ang mga gawain sa pagpapahalagang angkop sa kultura at lipunan.
j. Hiya
Ayon kay Dr. De Castro (1998), ang "hiya ang mekanismo ng indibidwal at lipunan upang mapagtugma
ang kani-kanilang mga kalooban ... ang gabay ng indibidwal upang maiangkop niya ang kaniyang
kaisipan sa agos ng panlipunang kamalayan."
MODULE 11
Uri ng Pananaliksik
Emperikal o mala-siyentipiko - Nangangailangan ng malalim a pagsusuring mga ebidensya at
paktwal na datos, Ito' nailalarawan, nasusukat, naihahambing at natutuos upang makita ang
relasyon ng hypothesis sa panukalang tesis na isang trabahong siyentipiko.
• Applied Research - Gumagamit ng sopistikasyon, sapagkat ito'y kalkulasyon at estatistika
Karaniwang ito y bunga ng madaliang pagsaagawa ayon sa hinihinging panahon. Ang isang
magaling na halimbawa nito'y sa panahon ng eleksyon. Gumagamit ito ng prediksyon na
nagkakatototoo. Ginagawa rin
ito sa benta ng kalakal sa ilalim ng advertisement. Ang mabisang resulta nito ay depende sa
serbey
at sa napiling sampling.
• Pure Research - Ginagawa ito sa sarling kasiyahan ng isang tao upang maunawaan ang isang
bagay na gumugulo sa kanyang isipan. Maaari naman itong gawin ayon sa hilig ng mananaliksik
Mga Paraan ng Pananaliksik
A. Palararawan (Descriptive Method) - Ito' idinesenyo para sa mananaliksik tungkol sa isang
kalagayan sa kasalukuyan. Ipinaliwanag ni Best (1963), ang palarawang pananaliksik ay isang
imbestigasyon na naglalarawan at nagbibigay-kahulugan tungkol sa isang bagay o paksa Ito' may
kinalaman sa mga kundison ng mga ugnayang nagaganap mga gawaing umiiral, mga paniniwala
at prosesong nagaganap, mga epektong nararamdaman o mga kalakarangt nilinang, Uri ng
Padlalarawang Paraan
1. Pag-aaral ng Kaso (Case Study) - ang paraang ito'y detalyadong pag-aaral tungkol sa isang tao
o yunit sa loob ng sapat na panahon
2. Sarbey - Ang mga sarbey a pag-aaral ay ginagamit para sukatin ang umiiral na pangyayari
nang hindi nagtatanong kung bakit ganoon o ganito ang isang bagay, paksa o pangyayari
Lawak ng Sarbey
2.1. Sensus - isang sarbey na sumasaklaw sa buong target na populasyon.
2.2. Sarbey- ilang bahagi lamang ng populasyon
3. Mga Pag-aaral a Debelopmental - sa paraang debelopmental, nagtatakda at kumukuha ng
mapanghahawakang impormasyon tungkol sa pangkat ng mga tao sa loo ng mahabang panahon
• Dawalang Teknik na Ginagamit sa Pagsasagawa Pananaliksik na
Developmental
3.1. Longitudinal p Mahabang Panahong Paraan - Sa paraan ito, pinag-aaral ang parehong
sampol ng mga kalahok sa loob ng
mahabang panahon • 3.2. Kros-Seksyunal a Paraan - (Cross-Sectional Method) Ito ay tungkol sa
pag-aaral ng mga kalahok na may iba't ibang gulang at iba pang mga katangian sa parehong
panahon
4. Mga Pasubaybay na Pag-aaral (Follow-up Studies) - Ito ay ginagamit kung ibig na
masubaybayan ang isang payak na kundisyon. Ang pasubaybay na aaral pag-aaral ay kailangan
kung ibig tiyakin ang maaaring bunga ng isang pag
• Halimbawa: Ibig tiyakin ng mananaliksik kung ang Pre-School Education ay nakabubuti sa
mga bata sa mga asignaturang tulad ng wika, agham at matematika
5. Dokyumentaryong Pagsusuri (Documentary Analysis) - Nangangailangan ng pagkalap g
impormasyon sa pammagitan ng pagsusuri ng mga nasusulat na record at mga dokumento upang
malutas ang mga suliranin Ang isa pang katawagan ng uri ng palarawang pag-aaral ay pagsusuri
ng nilalaman. (content analysis)
6. Patakarang Pagsusuri (Trend Analysis) - Ito ay isang popular a paraan ng palarawang pag-
aaral na tinatawag din ng iba na feasability study. Ginagamit datos sa pag-aaral na ito ang mga
kondisyong umiral sa kasalukuyan 7. Mga Pag-uugnay na Pag-aaral (Correlational Studies) Ito
ay isang palarawang pag-aaral na idinesenyo para alamin ang ibat iang baryabol na
magkakaugnay o may relasyon sa isa't sa target na populasyon.
B. Eksperimental na Paraan - Sinasabi ni Gay (1976) na ito lamang ang paraan ng pananaliksik
na tunay na makasusubok sa palagay o hypothesis tungkol sa ugnayang sanhi at bunga Idinagdag
ni Ary at mga kasama (1972), na ang eksperimento ay kadalasang itinuturing na
pinakasopistikadong
pamamaraan ng pananaliksik para subukin ang mga palagay o hypothesis.
Ibinigay ni Ary at iba pa ang mga katangian ng pamaraang ito:
1. Ang malayang baryabol ay maaring mabago.
2. Ang lahat ng iba pang baryabol maliban sa iba malayang baryabol ay walang pagbabago.
3. Ang epekto ng manipulasyon ng malayang baryabol sa di malayang baryabol ay
inoobserbahan sinusulat
Paggawa ng Bibliograpiya
• Ang Talasanggunian o bibliography ay ang bahagi ng isang pananaliksik o maging ng aklat na
nagpapakita ng talaan mga aklat, journal, pahayagan, magasin, o website na pinagsanggunian o
pingakunan ng impormason
Posisyong Papel
Ang posisyong papel ay isang akademikong sulatin na naglalahad ng mga matitibay na katwiran
ukol sa pinapanigang isyu. Kagaya ng isang debate, naghihikayat itong maipaglaban ang
pinapaniwalaang tama. Ang pangangatwiran ang isang uri ng panghihikayat na naglalayong
pumanig sa opinyon manunulat. Sa bawat argumento ginagamitan ito ng mga matitibay na
ebidensya mula sa pinagkakatiwaang datos. Mahirap paniwalaan ang isang isyu kung walang
pinagbabatayang ebidensya.
Ang mga ebidensya ay maaaring kunin sa obserbason, mga pahayag mula sa awtoridad (pulis,
abogado, dalubhasa, doctor o propesor, atbp) upang maipakita na makakatohanan ng
ipinaglalabang isyu.
Sa bawat paglalahad ng argumento mahalagang madepensahan ito upang mapatunayang mali o
di kapanipaniwala ang mga binabatong isyu. Mas makatotohan ang pinapanigang isyu kung may
tatlo o higit pang matitibay na ebidensya na magpapatunay.
Nauuri sa dalawa ang mga ebidensyang magagamit sa pangangatwiran ayon kina Constantino at
Zafra, (1997) sinipi mula sa aklat nina Baisan-Julian at Lontoc, (2016).
1. Mga katunayan (facts) - nakabatay it sa makakatotohanang idea mula sa mga nakita, narinig,
naamoy, nalasahan at nadama. Maaarin gumamit ng mga taong nakasaksi o mga nakaranas ng
pangyayari ngunit siguruduhin ang mga testimonya ay mapagkakatiwalaan. Ang mga datos ay
hindi ibig sabihin pangmatagalan na ebidensya maari tong magbago depende sa mga bagong
tukas na datos.
2 Mga opinyon- nakabatay sa mga ideyang pinaniwalaang totoo o sariling pananaw. Hindi ito
makatotohan sapagkat nakabatay lamang ito sa sailing pagsusuri o judgement. Maaaring
gamiting tong ebidensya pero kinakailangan ang mga opinyon ay nanggaling sa mga taong may
awtoridad o mga kilalang tao sa lipunan kagaya ng mga iskolar, propesyunal, politiko at
siyentipiko.