‫​ﺗﻮاﻧﺎ‪ :‬آﻣﻮزﺷﮑﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ اﯾﺮان ‪​avaana: E-Learning Institute for Iranian Civil Society‬‬

‫‪T‬‬ ‫​‪is on Facebook.‬‬ ‫‪To‬‬

‫​ﺗﻮاﻧﺎ‪ :‬آﻣﻮزﺷﮑﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ اﯾﺮان ‪Tavaana: E-Learning Institute for Iranian Civil Society‬‬
‫​ ‪connect with‬‬ ‫‪, join Facebook‬‬
‫‪today.‬‬
‫‪Join‬‬ ‫‪Log In‬‬

‫ﺗﻮاﻧﺎ‪ :‬آﻣﻮزﺷﮑﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﯽ اﯾﺮان ‪Tavaana: E-Learning Institute for Iranian Civil Society‬‬
‫آﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎت دﯾﮕﺮان اﺣﺘﺮام ﮔﺬاﺷﺖ؟‬
‫‪http://bit.ly/1sqSmkW‬‬
‫آﯾﺎ ﺑﺎورھﺎی دﯾﻨﯽ و ﻣﻘﺪﺳﺎت ﻣﺬھﺒﯽ در زﻣﺮه »ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎی آزادی ﺑﯿﺎن« ھﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫آﯾﺎ »اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻋﻘﺎﯾﺪ دﯾﮕﺮان« ﺿﺮوری و ﻻزم اﺳﺖ؟‬
‫آﯾﺎ »ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از رﻧﺠﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬اﺻﻞ و ﻗﺎﻋﺪهای ﻗﺎﺑﻞ اﺗﮑﺎﺳﺖ؟ اﺳﺘﺎﻧﺪادرھﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ؟‬

‫در ﭼﻪ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﯾﯽ ﻣﺴﺌﻮﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶھﺎﯾﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ ﺑﺤﺜﯽ »ﺑﺮوندﯾﻨﯽ« اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن راﺳﺘﯿﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ ھﯿﭻ ﻧﯿﺎزی ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫‪.‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﺑﯿﺎﻧﺪﯾﺸﻨﺪ‬

‫ﻣﻮازﯾﻦ ﻣﺬھﺒﯽ‪ ،‬دﺳﺖﮐﻢ در ﻣﯿﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺷﻔﺎف و ﮔﻮﯾﺎﯾﯽ در اﯾﻦ ﺑﺎره دارد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﻓﻘﻪ ﺷﯿﻌﻪ آرای ﺑﺴﯿﺎر روﺷﻨﯽ درﺑﺎره ﮐﻔﺮﮔﻮﯾﯽ‪،‬‬
‫ارﺗﺪاد ﯾﺎ ﺳﺐ ﻧﺒﯽ و … دارد‪ .‬ھﺮ ﭼﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﯿﺪ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﻮط ﮐﻠﯽ ﯾﺎ ﭼﻬﺎرﭼﻮبھﺎی اﺻﻠﯽ اﺣﮑﺎم ﺷﺮﻋﯽ را ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫‪.‬اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ »ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺼﺎدﯾﻖ« ﺑﺎ ﭘﯿﺮوان و ﻣﻘﻠﺪان اﺳﺖ و از اﯾﻦ روی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺑﻌﺎد ﺧﻄﺮﻧﺎﮐﯽ ﺑﯿﺎﺑﺪ‬

‫در ﭘﯿﺮوی و ھﻤﺮاھﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻓﻘﻬﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎرھﺎی ﻣﺬھﺒﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺸﺨﺼﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻣﺎده ‪ ۵۱۳‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺠﺎزات اﺳﻼﻣﯽ ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎت اﺳﻼم ﯾﺎ ھﺮ ﯾﮏ از اﻧﺒﯿﺎی ﻋﻈﺎم ﯾﺎ اﺋﻤﻪ ﻃﺎھﺮﯾﻦ ﯾﺎ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺻﺪﯾﻘﻪ ﻃﺎھﺮه اھﺎﻧﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺸﻤﻮل ﺣﮑﻢ ﺳﺎباﻟﻨﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻋﺪام ﻣﯽﺷﻮد و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺣﺒﺲ از ﯾﮏ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاھﺪ‬
‫»‪.‬ﺷﺪ‬

‫در ھﻤﯿﻦ ارﺗﺒﺎط در ﻣﺎده ‪ ۲۶‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺳﺎل ‪) ۱۳۶۴‬اﺻﻼﺣﯽ ﺳﺎل ‪ (۷۹‬ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ اﺳﻼم و‬
‫ﻣﻘﺪﺳﺎت آن اھﺎﻧﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ارﺗﺪاد ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ﺣﮑﻢ ارﺗﺪاد در ﺣﻖ وی ﺻﺎدر و اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد و اﮔﺮ ﺑﻪ ارﺗﺪاد ﻧﯿﻨﺠﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺣﺎﮐﻢ‬
‫»‪.‬ﺷﺮع ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻌﺰﯾﺮات ﺑﺎ وی رﻓﺘﺎر ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ‬

‫ﻟﺬا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ در ﺑﺤﺚ »دروندﯾﻨﯽ« ﯾﺎ در ﺳﻄﺢ رژﯾﻢ ﺣﻘﻮﻗﯽ‪-‬ﮐﯿﻔﺮی ﺣﺎﮐﻢ‪ ،‬اﺑﻬﺎم ﯾﺎ ﻧﺎداﻧﺴﺘﻪھﺎی زﯾﺎدی وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و آرا و اﺣﮑﺎم‬
‫‪.‬ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ روﺷﻦ اﺳﺖ‬

‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ آنھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮازﯾﻦ ﻓﻘﻬﯽ ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪان اﯾﻦ دﻏﺪﻏﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎورھﺎیﺷﺎن ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﻣﻮازﯾﻦ و‬
‫‪.‬ارزشھﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی ﯾﺎ اﺧﻼﻗﯽ ﻓﺮادﯾﻨﯽ ھﺴﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬آنﭼﻪ ﺑﺮایﺷﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺻﺮف ﭘﺎﯾﺒﻨﺪی و ﺗﻌﺒﺪ ﻣﺬھﺒﯽ اﺳﺖ‬
‫اﺳﺘﺪﻻلھﺎی ﺣﺎﻣﯿﺎن ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎ‬

‫ھﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ﭘﯿﺸﯿﻦ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬در ﺑﺤﺚ »دروندﯾﻨﯽ« ﮔﻔﺖوﮔﻮی ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدی ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ آرای ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﺮﻋﯽ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺮﺳﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺑﺤﺚ ﺑﯿﺮوندﯾﻨﯽ ﻗﻀﯿﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺪﻻلھﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻋﻘﻼﻧﯽ‬
‫‪.‬آورده ﺷﻮد‬

‫‪:‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻘﺎن ﻣﺤﺪود ﺷﺪن آزادی ﺑﯿﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ دو اﺳﺘﺪﻻل در »ﻟﺰوم اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎت ﻣﺬھﺒﯽ« ﻃﺮح ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬

‫اﺳﺘﺪﻻل ﻧﺨﺴﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از »رﻧﺠﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ« اﻣﺮ ﻻزﻣﯽﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ آنﭼﻪ ﮐﻪ »ﺧﯿﺮ ﺟﻤﻌﯽ« ﯾﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﺟﻤﻌﯽ ﺷﻬﺮوﻧﺪان‬
‫‪.‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﭘﯿﻮﻧﺪ دارد‬

‫در اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬آنھﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر آن ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪای از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ روی ﻣﻘﺪﺳﺎت ﻣﺬھﺒﯽ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻣﻮﺿﻊ دارد‪،‬‬
‫‪.‬رﻧﺠﺎﻧﺪن اﯾﻦ ﺷﻤﺎر زﯾﺎد از اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬اﻣﺮی »ﻏﯿﺮاﺧﻼﻗﯽ« اﺳﺖ و ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖزا ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﮔﻔﺘﻪھﺎﯾﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﯾﮏ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺤﻮری دارد‪ .‬آنھﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ آرای ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﺎ آنﭼﻪ ﮐﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻣﯽﭘﺴﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﺧﺺ و ﻣﻌﯿﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢھﺎ و‬
‫رﻓﺘﺎرھﺎی ﻓﺮدی و ﺟﻤﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ اﻋﺘﻘﺎدات و ﺑﺎورھﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺮدم ﻣﺤﺘﺮم اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ آنھﺎ را ﻣﻮﺿﻮع ھﺠﻮ و وھﻦ ﻗﺮار داد و‬
‫‪.‬اﯾﻦ »ﺣﺪ آزادی ﺑﯿﺎن« اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ اﻣﺮی ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﺠﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ﯾﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺬھﺒﯽ آن را ﺗﻮھﯿﻦ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻗﻠﻤﺪاد ﮐﻨﺪ‬

‫ﺣﺎﻣﯿﺎن ﺗﺤﺪﯾﺪ آزادی ﺑﯿﺎن‪ ،‬آرای ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﺎ ﺑﺎورھﺎی اﻋﺘﻘﺎدی ﻣﺮدم را »اﺻﻞ« و ﻣﻌﯿﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ اﺻﻞ‪ ،‬ﭘﺎیﺑﻨﺪی ﺑﻪ‬
‫ﺣﻘﯿﻘﺖ‪ ،‬آزادی‪/‬ﻋﺪاﻟﺖ و ارزشھﺎی اﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭘﺮﺷﻤﺎر ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺮ ﺣﻖ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ در ھﺮ ﺣﺎﻟﺘﯽ‬
‫ﺑﻪ آنھﺎ اﻋﺘﺒﺎر داد‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻓﺎﺷﯿﺴﻢ در اروﭘﺎ ﯾﺎ ھﻢدﺳﺘﯽ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﮑﺎر ﺑﺨﺶھﺎی ﺑﺰرﮔﯽ از ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻗﺪرتھﺎی ﺣﺎﮐﻢ در ﺳﺮﮐﻮب اﻗﻠﯿﺖھﺎ و‬
‫‪.‬دﮔﺮاﻧﺪﯾﺸﯽ در ﮐﺸﻮرھﺎی ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻂ ﺑﻄﻼن آﺷﮑﺎری اﺳﺖ ﺑﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎورھﺎی ﻋﻮامﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ و ﭘﻮﭘﻮﻟﯿﺴﺘﯽ‬

‫ُﮔﻢھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺎﺟﺮا اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﻌﯿﺎر«‪ ،‬ﭘﺎیﺑﻨﺪی ﯾﺎ ﻣﯿﺰان ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ آﻣﻮزهھﺎی اﺧﻼق و ﺗﻼش ﺑﺮای آزادی و رھﺎﯾﯽ از د‬
‫ﺣﺘﯽ در دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽھﺎی ﻧﯿﻢﺑﻨﺪ ﻟﯿﺒﺮاﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻟﺰوم رﻋﺎﯾﺖ ﺣﻘﻮق اﻗﻠﯿﺖھﺎ ﯾﺎ دﮔﺮاﻧﺪﯾﺸﺎن ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ھﻢ ﺑﺮ‬
‫آزادی ﺑﯿﺎن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﻦ رﻋﺎﯾﺖ ﺣﻘﻮق و آزادیھﺎی اﻗﻠﯿﺖھﺎی ﺳﺮﮐﻮب ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﯿﻞ اﮐﺜﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺪرت و رﺳﺎﻧﻪھﺎ را در‬
‫‪.‬اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻠﯿﺸﻪھﺎی ﻓﺮھﻨﮕﯽ‪/‬ﻣﺬھﺒﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‬

‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ در ﺑﺤﺚ »اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻋﻘﺎﯾﺪ دﯾﮕﺮان« ﯾﮏ ﺑﺪﻓﻬﻤﯽ ﺟﺪی ھﻢ وﺟﻮد دارد‪ .‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ھﺮ اﻧﺪﯾﺸﻪ و ﺑﺎوری ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣﺤﺘﺮم ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ آن را از ﺳﺎﺣﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﺣﺬف ﮐﺮد‪ .‬ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﺑﺎورھﺎی ھﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ھﺮاﺳﺎﻧﻪ از ﻧﻤﻮﻧﻪھﺎی ﺑﺎرز ﭼﻨﯿﻦ اﻧﺪﯾﺸﻪھﺎﯾﯽ‬
‫ھﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ‪ ،‬آنﭼﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺎﺷﺪ »ﺣﻖ اﻓﺮاد در اﻧﺘﺨﺎب آزاداﻧﻪ« ﻣﺬھﺐ ﯾﺎ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ھﺮ ﺑﺎور و اﻧﺪﯾﺸﻪای ﺧﺎص اﺳﺖ و ﻧﻪ‬
‫‪.‬ﻣﺎھﯿﺖ ﺧﻮد ﻣﺬاھﺐ ﯾﺎ ﺑﺎورھﺎی اﻋﺘﻘﺎدی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬

‫اﺳﺘﺪﻻل دوﻣﯽ ھﻢ ﮐﻪ در ﺑﺤﺚ ﻟﺰوم ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن آزادی ﺑﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺬھﺒﯽ آورده ﻣﯽﺷﻮد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﻮازﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی« ﻧﯿﺰ‬
‫‪.‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎﯾﯽ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺧﻮد ﻏﺮب ﻧﯿﺰ »آزادی ﺑﯿﺎن« ﻣﻄﻠﻖ ﻧﯿﺴﺖ‬

‫ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﯽﺗﻮان ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎﯾﯽ ﺑﺮای آزادی ﺑﯿﺎن در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺸﻮرھﺎی ﻏﺮﺑﯽ ﮐﻤﺎﮐﺎن وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﺎلھﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ اﺟﺮا ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺳﻄﺢ رواداری ﻣﻮﻣﻨﺎن در ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازهای رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ھﺠﻮ و‬
‫‪.‬وھﻦ ﻣﻘﺪسﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﺎدھﺎی ﻣﺬھﺒﯽ ﻧﯿﺰ اﻏﻠﺐ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﺷﻮد و ﺿﺮورﺗﯽ ﻧﺪارد ﮐﻪ دوﻟﺖ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻬﺎدھﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ دﺧﺎﻟﺘﯽ در وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫اﻣﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﻮازﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮی ھﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎی را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺮف ﺳﺮاﺳﺮ ﺑﯽرﺑﻂ و ﮔﺰاﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖﮐﻢ ﻣﺎده ‪ ۱۹‬اﻋﻼﻣﯿﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﮐﺎﻓﯽ دارد‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺣﻖ آزادی ﻋﻘﯿﺪه و ﺑﯿﺎن دارد‪ .‬ﺣﻖ ﻣﺰﺑﻮر ﺷﺎﻣﻞ آن اﺳﺖ ﮐﻪ از داﺷﺘﻦ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺧﻮد ﺑﯿﻢ‬
‫»‪.‬و اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت و اﻓﮑﺎر و در اﺧﺬ و اﻧﺘﺸﺎر آن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ ﻣﻤﮑﻦ و ﺑﺪون ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮزی آزاد ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل در اﺳﻨﺎد و ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنھﺎی ﺑﻌﺪی‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﺎده ‪ ۲۰‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﯽ‪-‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ) ‪ ،(۱۹۶۶‬ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎﯾﯽ ﺑﺮای آزادی ﺑﯿﺎن ﻗﯿﺪ‬
‫‪.‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺒﻠﯿﻎ ﺑﺮای ﺟﻨﮓ و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻧﻔﺮتﭘﺮاﮐﻨﯽ ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﮋادی و ﻣﺬھﺒﯽ از ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎی ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺮای آزادی ﺑﯿﺎن اﺳﺖ‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ﻣﺤﻮری اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎ ﺷﺮوﻃﯽ دارد ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮط اول و اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﻌﯿﺎرھﺎی ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫آزاد و دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ« ﺑﺮای ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن آزادی ﺑﯿﺎن ﻣﺪﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﮐﻪ رواداری ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر در ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ آزاد را ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺷﺎﺧﺺ و‬
 ‫‪.‬ﻣﻌﯿﺎر ﻗﺮار داد و ﻧﻪ ھﻨﺠﺎرھﺎی ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺮﮐﻮب ﺷﺪه و اﺳﺘﺒﺪادی را‬

‫ﺷﺮط دوم اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺳﻠﯿﻘﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻗﺪاﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪.‬ﻣﺴﺎﻟﻪ دﯾﮕﺮ ھﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎ ﺗﻨﻬﺎ در ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ وﺿﻌﯿﺖ اﺿﻄﺮاری اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‬

‫‪.‬و ﺳﺮ آﺧﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖھﺎ ﻧﺒﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق و آزادیھﺎی ﮔﺮوهھﺎی اﻗﻠﯿﺖ در ﺗﻌﺎرض ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‬

‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢھﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺸﻮد اﯾﻦ ﻃﻮر ﺟﻤﻊﺑﻨﺪی ﮐﺮد ﮐﻪ ھﺮ ﭼﻨﺪ »آزادی ﺑﯿﺎن« ﻣﻄﻠﻖ ﻧﯿﺴﺖ و ﻗﯿﻮدی ﺑﺮای آن ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ‬
‫‪».‬ﺣﻔﻆ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺬھﺒﯽ« ﻗﯿﺪی ﺑﺮای آزادی ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮان ﻧﯿﺴﺖ‬

‫ﺟﺪا از آن‪ ،‬اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﯿﺮوھﺎ و رﺳﺎﻧﻪھﺎی ﻣﺘﺮﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر داﺋﻤﯽ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻻﺋﯿﺴﯿﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺮوﯾﺞ رواداری و‬
‫‪.‬ﺗﻘﺪسزداﯾﯽ از ﺑﺎورھﺎی ﻣﺬھﺒﯽ ﺧﺸﻮﻧﺖزا ﺑﮑﻮﺷﻨﺪ‬

‫‪- Radio Zamaneh‬ﺑﻬﻨﺎم داراﯾﯽزاده‬

‫· ‪Timeline Photos · 9 minutes ago‬‬

‫‪View full size‬‬

‫‪Share‬‬

‫‪Ehsan Hashem and 7 others like this.‬‬

‫‪Shahab Mahmud‬‬
‫ﺳﺎﻻر ﺷﻬﯿﺪان ؟ از ﮐﯽ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻓﺮدی ﮐﻪ ‪ 72‬ﻧﻔﺮ رو ﺑﻪ ﻓﻨﺎ داد وﺳﻂ ﺻﺤﺮا ﺗﻮی ﯾﮏ ﻟﺸﮑﺮ ﮐﺸﯽ ﺑﭽﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻋﻤﻮ زاده اش ‪ ،‬ﻟﻘﺐ ﺳﺎﻻر ﮔﺮﻓﺘﻪ ؟‬
‫ﺣﺴﯿﻦ ﯾﮏ ﺳﮓ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺒﻮد ‪ .‬ھﻤﯿﻦ ھﻢ ﺗﻮھﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﮓ ﺷﺪ‬
‫‪Hide · 4 minutes ago‬‬

‫‪Bijan Kouchakpour‬‬
‫ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺗﮏ ﺧﻮاﻧﯽ ﺑﺎﻧﻮان‪:‬ﻋﺰاداران ﺣﺴﯿﻨﯽ!!!‬
‫‪Hide · 2 minutes ago‬‬

‫‪Jam Amin‬‬
‫ﺷﺎدي ﺻﺪر ﻳﻚ ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ‬
‫‪Hide · 7 minutes ago‬‬