‫ﻟﯿﻨﮏ وبﺳﺎﯾﺖ‪:‬‬

‫‪https://www.mollakarimi.ir/‬‬

‫ﻟﯿﻨﮏ ﮐﺎﻧﺎل ﺗﻠﮕﺮام‪:‬‬

‫‪@omidmollakarimi‬‬

‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺘﺎب »ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ« دﮐﺘﺮ ﺟﻮاد ﺻﺪر ﺑﻪ‬
‫اﻫﺘﻤﺎم دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ )وﮐﯿﻞ دادﮔﺴﺘﺮي و اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮕﺎه(‬

‫‪www.MollaKarimi.ir‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﺑﺮای درس ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪:‬‬

‫‪ .١‬ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ »ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ«‪ :‬ﺟﻮاد ﺻﺪر؛ اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‬
‫‪ .٢‬ﻣﻨﺒﻊ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ »ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ«‪ :‬ﭘﺮوﯾﺰ ذواﻟﻌﯿﻦ؛ دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫‪ .٣‬ﻣﻨﺒﻊ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ »ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ«‪ :‬ﭘﺮوﯾﺰ ذواﻟﻌﯿﻦ؛ دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﮥ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﭼﺎرﭼﻮب ﺣﻘﻮق و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺑﺎزﯾﮕﺮان اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﯾﻦ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ‪،‬‬
‫َ‬
‫از زﻣﺎن ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺟﻮاﻣﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗ َﺒ ِﻊ آن‪ ،‬رﻓﺘﺎر دوﻟﺖﻫﺎ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ و در ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫ﻗﻮاﻋﺪ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪﺷﺪه درآﻣﺪه اﺳﺖ و ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﻣﺎﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺣﮑﻢﻓﺮﻣﺎ اﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﺘﯿﺠﮥ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻃﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﺑﻞ »ﺣﻮادث« ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺪارد‬‫دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺮای »أﻋﻤﺎل ًﺧﻮد«‪ ،‬ﺧﻼف ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺳﺮاﯾﺖ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ ﺑﮑﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﻘﯿﺐ اﺳﺖ اﻣﺎ در ِ‬
‫ﻧﻘﺾ ﻣﻘﺮرات از ﺳﻮی‬ ‫و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ )ﻣﺜﻼ ﻫﻨﮕﺎم راﻧﻨﺪﮔﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﯾﺎ راهﻫﺎ( در ﻣﻌﺮض آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در اﺛﺮ ﺧﻄﺎﻫﺎ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت و ِ‬
‫اﺷﺨﺎص دﯾﮕﺮ ﯾﺎ اﻣﻮاﻟﺸﺎن وارد ﺷﻮد ﯾﺎ ﺧﻄﺮات ﺟﺎﻧﯽ را ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮد ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻣﯽآﯾﺪ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از‬ ‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎت‪ ،‬ﺧﺴﺎراﺗﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﯽاﻋﺘﻨﺎ ﺑﮕﺬرد‪ ،‬ﺑﯽاﺣﺘﺮاﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﻣﺎت آن ﻣﻤﻠﮑﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ و ﺣﯿﺜﯿﺖ ﻣﻘﺎم‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮ ِع ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻠﻘﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ در ﻫﻤﻪ ﺣﻮادث‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎت‪ ،‬ﺧﻄﺎﮐﺎر‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ِ‬
‫ﺧﻮد را ﻣﺨﺪوش و اﺣﯿﺎﻧﺎ در ِ‬
‫ﻋﻤﺪی ﺧﻼف را ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ ﺑﺪل ﮐﻨﺪ؟ ﯾﺎ‬
‫ِ‬ ‫ارﺗﮑﺎب‬
‫ِ‬ ‫ﻇﻦ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﭘﻨﺎه ّﺣﯿﺜﯿﺖ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺷﻐﻞ ﺧﻮد دارد ﺑﯽاﻋﺘﻨﺎ ﺑﮕﺬرد و ِ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ِ‬ ‫رﺳﯿﺪﮔﯽ رﺳﻤﯽ را ﺑﭙﺬﯾﺮد؟ ﭼﻮن در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻮارد و ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻮرد از ﻧﻈﺎﯾﺮ آن ﮐﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﺣﻖ ﺧﻮد آﺛﺎر و ﻋﻮاﻗﺐ ﺗﺤﻘﯿﻖ و‬
‫اﺛﺒﺎت ِ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺮای ِ‬
‫وﻗﻮع دارد داﺷﺘﻦ ﯾﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺣﻖ ﯾﺎ ﺗﻘﺼﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻔﻆ ﺣﯿﺜﯿﺖ ﻣﻘﺎم ﺧﻮد‪ ،‬و در ﭘﯽ آن ﺣﯿﺜﯿﺖ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‪،‬‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺧﺪﻣﺖ و ﻣﺮدم ﻋﺎدی آن ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺸﮑﻼت را‬ ‫دوﻟﺖ ِ‬‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ِ‬
‫آﮔﺎﻫﯽ و ﻫﻮﺷﯿﺎری دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﺗﻮﺟﻪ او ﺑﻪ دﻗﺎﯾﻖ ﺣﻘﻮق و وﻇﺎﯾﻒ او در ِ‬
‫ﺗﺨﻠﻒ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ در اﯾﺮان و دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی‬ ‫ﻣﻮارد ِ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺎن آﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ و‬
‫اﯾﺮان در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎرج وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﮐﻪ درﮔﯿﺮیﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از آن ﮔﺎه ﺑﻪ ﮐﺪورت ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه و از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﮑﺎﯾﺎت ﻧﻮﺷﺘﻪﻧﺸﺪۀ‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ زﻧﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ در ﺗﻤﺎم ﮐﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﮐﻪ در ﻫﯿﭻ ﮐﺘﺎﺑﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ »ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ آن ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬‫و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﺄ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﮑﻠﯽ از آن ﻧﻮع ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﯾﺎ از ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آن از ﺟﺎﻧﺐ دﯾﮕﺮان ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ آن ّ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮ اﻣﺮ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از زﻣﺎنﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪﯾﻢ و‬ ‫ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺴﯿﺎری ﯾﻚ ﻣﺴﺌﻠﮥ »ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ« اﺳﺖ و دارای ّ‬
‫ﻫﺮ ﺟﺎ ﮐﻪ ﯾﻚ ﻣﻘﺎم رﺳﻤﯽ ﻣﻄﺮح ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﯾﻌﻨﯽ »آداب و روﯾﻪﻫﺎی اﺣﺘﺮامآﻣﯿﺰ« ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ دارد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ و ﻋﻤﻞ‬
‫رﺳﻤﯽ درﺟﻪﺑﺎﻻ اﻋﻢ از داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺪون ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺷﺄن و ﻣﻨﺰﻟﺖ در ﯾﻚ ﺷﺨﺺ ﺧﻮاه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ارزش ﺑﺎﻻی ﺻﻔﺎت و‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻘﺎم‬
‫ﯾﻚ ِ‬
‫ُ ُّ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت او ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻮاه ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﻋﻠ ِﻮ ﻣﻘﺎﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺣﺮاز ﮐﺮده ﻣﺴﺘﻠﺰم اداء اﺣﺘﺮاﻣﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم أﻋﻤﺎﻟﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد و آن‬
‫اﻫﻤﯿﺖ درﺟﻪ ّ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺷﺨﺺ او ﯾﺎ ّ‬ ‫ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺮ ﺑﻌﺾ دﯾﮕﺮ در ﻫﺮ ﺟﻤﻊ راﺑﻄﮥ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ّ‬ ‫ّ‬
‫اﻫﻤﯿ ِﺖ ﻣﻘﺎم دارد‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أﻋﻤﺎل را ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺧﻮد ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬‫و ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﮐﻪ ﺑﯽاﺣﺘﺮاﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺲ و ﺑﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻘﺎم ﻧﮑﻮﻫﯿﺪه اﺳﺖ رﻋﺎﯾﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت در ﻣﻮﻗﻊ و ِ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع و اﻫﻤﯿﺖ آن ﻓﻘﻂ در ﻣﻮاﻗﻊ و ﻣﻮاردی ﻣﻌﻠﻮم ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻠﯽ را ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ آﻧﭽﻨﺎن ﻧﻤﺎﯾﺎن‬
‫ّ‬
‫رواﺑﻂ ﮐﻠ ِﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﯽاﺛﺮ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬در واﻗﻊ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺴﯿﺎری را ﺑﻪ ﻣﯿﺎن آورده و ﮐﺪورتﻫﺎﯾﯽ را در ﺳﻄﺢ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺆﺛﺮ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ﮐﻪ در ِ‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ّاول ﭘﺎی اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪ و ﻧﻔﻮذ آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﻣﺬاﮐﺮات ﺻﻠﺢ و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻣﻠﻞ‪ ،‬زﺑﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ را وارد ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت و‬
‫ِ‬ ‫ﺟﻨﮓ‬
‫در ِ‬
‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﺮد ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻗﺮارداد ﻣﻌﺮوف ورﺳﺎی ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻔﻘﯿﻦ ﻓﺎﺗﺢ و آﻟﻤﺎن ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ و ﺟﺎﻣﻌﮥ ﻣﻠﻞ‪ ،‬زﺑﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‬

‫‪۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫و ﻓﺮاﻧﺴﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﺴﺎن زﺑﺎن رﺳﻤﯽ داﻧﺴﺖ‪ .‬در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬زﺑﺎن رﺳﻤﯽ آن ﺳﺎزﻣﺎن اﻋﻼم ﺷﺪ‬
‫ﻣﻬﻢ آﻧﻬﺎ در ﺟﻨﮓ و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎن و ﺷﻮرای ّ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ و ﻧﯿﺰ زﺑﺎن اﺳﭙﺎﻧﯿﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﻚ ﻗﺎرۀ‬ ‫و زﺑﺎنﻫﺎی روﺳﯽ و ﭼﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺶ ّ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن و‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺠﺎﻣﻊ‬
‫ِ‬ ‫در‬ ‫ﻫﺎ‬‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺬاﮐﺮات‬ ‫اﮐﻨﻮن‬ ‫و‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫ﻣﻠﻞ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑﻪ آن ﻣﺘﮑﻠﻢ اﺳﺖ‪ ،‬وارد ﮐﺎر‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺰارشﻫﺎ و ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﻨﺞ زﺑﺎن اﺳﺖ و اﺳﻨﺎد و ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ّ‬
‫رﺳﻤﯿﺖ‬
‫ََ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎی ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺗﻔ ﱡﻮ ِق اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎن ﺳﺒﺐ ﻋﻘﺐ راﻧﺪه ﺷﺪن زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺪه و اﮐﻨﻮن‬
‫ﺟﺰ در ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﯾﻚ دوﻟﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ زﺑﺎن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ راﯾﺞﺗﺮﯾﻦ زﺑﺎنﻫﺎ در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و اﻓﺮاد ﮐﺸﻮرﻫﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻋﻢ از ﻏﺮب و ﺷﺮق اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﻫﺮ دو زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ زﺑﺎن رﺳﻤﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻫﻤﯿﻦ‪ّ ،‬‬
‫رﺳﻤﯿﺖ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﺑﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺟﺰوه اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﻪ ﻫﺮ دو زﺑﺎن آورده ﺷﺪه و ﭼﻮن‬
‫رﯾﺸﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻻﺗﯿﻦ اﺳﺖ )ﺟﺰ در ﺑﻌﻀﯽ ﺗﻠﻔﻆ ﯾﺎ رﺳﻢاﻟﺨﻂ( ﺗﻔﺎوت زﯾﺎد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫زﺑﺎن ﻣﻠ ِﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ واﺳﻄﮥ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ِ‬ ‫ﻣﺘﺼﺪﯾﺎن ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ اﮔﺮﭼﻪ در ﻣﺬاﮐﺮات ﺣﻀﻮری ﺑﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول‬
‫ِ ِ ّ‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ در ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﻫﻤﯿﺸﻪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﯾﺎ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود و اﮔﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ )ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎدر اﺳﺖ( ﺑﺮﮔﺮدان‬
‫دوﻟﺖ ﮔﯿﺮﻧﺪۀ آن ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﻧﺴﺨﮥ ﺑﺮﮔﺮدان ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ رﺳﻤﯽ و ﻣﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ُ‬
‫ﻣﻬﺮﺷﺪۀ آن ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از دو زﺑﺎن رﺳﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮای ِ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر اﯾﻦ ﺟﺰوه در درﺟﮥ ّاول ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﮐﻠﯿﮥ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ اﯾﻦ رواﺑﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ دو ﻗﺴﻤﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ّاول در رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﻗﺴﻤﺖ ّدوم در رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻘﯿﻘﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﺳﺖ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﻣﻠﻞ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬و اﯾﻦ رواﺑﻂ اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽﺷﻮد ﻣﮕﺮ ﺑﺎ‬
‫اراده و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻫﺮ دو ﻃﺮف راﺑﻄﻪ‪.‬‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﻞ در ﻣﻮرد دوﻟﺖﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ و ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ آﻧﻬﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﺎ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪه )‪ (De Jure‬و ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﺿﻤﻨﯽ و ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻫﻤﺮاه و ﻻزﻣﻪ آن اﺳﺖ )‪ (De Facto‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺆﺳﺴﺎت دوﻟﺘﯽ‪ ،‬ﺗﺠﺎری‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ و ﻧﻈﺎﯾﺮ آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﺨﺺ‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ّ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻚ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ِﺳ َﻤ ِﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ رواﺑﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ را اداره ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎس و ﻣﺬاﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺨﺎص ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺧﻮد ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری اﻧﻮاع رواﺑﻂ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ رواﺑﻂ ﺗﺠﺎری‪ ،‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻣﺜﺎل آن‪ .‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬اوﻻ‬
‫ً‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ درﺑﺎرۀ وﺳﺎﯾﻂ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ّ‬
‫ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ در ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﮥ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ و‬
‫ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫اﺻﻄﻼح دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ آن ﺑﺤﺚ ﮐﺮدهاﻧﺪ و‬
‫ِ‬ ‫اﻃﺮاف‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﮑﺘﺒﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ در‬
‫ِ‬ ‫‪ .١‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺐ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‪،‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ راﺋﻮل ژﻧﻪ اوﻟﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ را ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده‪:‬‬
‫»ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺷﺎﺧﻪای از ﺣﻘﻮق ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎرۀ أﻋﻤﺎل و ﻧﻈﺎﻣﺎت رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ او در ﺧﺎرج ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻢ از اﻣﻮر ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﻫﻢ از ﻧﺤﻮۀ اﺟﺮای آﻧﻬﺎ‪«.‬‬
‫ّ‬
‫در ﯾﻚ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻠﯽ و ﺳﺎده ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻈﺎم رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮ آن اﺳﺘﻮار‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬دو واژۀ »دوﻟﺖ« و »دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬دوﻟﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻗﻮۀ ﻣﺠﺮﯾﻪ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ دو اﺻﻄﻼح ﻫﻤﻪﺟﺎ در اﯾﻦ‬
‫ﮐﺘﺎب ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ً‬
‫ﺻﻔﺖ ﻣﺸﺘﻖ از »دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ« اﺳﺖ ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺎرﺳﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ واژۀ »ﺳﯿﺎﺳﯽ«‬ ‫‪ - ۲‬در ﻣﻮرد اﺻﻄﻼح »دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« ﻫﻢ ﮐﻪ ِ‬
‫ﺑﺠﺎی واژۀ »دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« و »ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ« و »ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﺳﯿﺎﺳﯽ« ﺑﻪ ﺟﺎی »ﻣﺄﻣﻮر و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﻌﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫اﺟﻤﺎﻻ ﺧﻂﻣﺸﯽ دوﻟﺖ ﺑﺮای وﺻﻮل ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ّ‬ ‫ً‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﮐﺮده ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد آن اﻫﺪاف ﻫﻢ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖ و دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺗﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫ً‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد )ﻣﺜﻼ »ﺗﻨﺰل ﺗﻮرم« ﺳﯿﺎﺳﺖ دوﻟﺖ اﺳﺖ( اﻣﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﺤﻮۀ إﻋﻤﺎل و اﺟﺮای آن ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ در ﺧﺎرج ﮐﺸﻮر و ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ دوﻟﺖﻫﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ را از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺟﻨﺒﮥ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮدن آن ﯾﺎ اﺟﺮا ﺷﺪن آن در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺖ »دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ« رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ و »دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ« ﻧﺤﻮۀ اداره آن رواﺑﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﻔﻬﻮم دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫در ﻣﻌﻨﺎی ﺧﺎص ِ‬
‫ً‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺜﻼ‪ :‬داﻧﺸﮕﺎه آﮐﺴﻔﻮرد در واژهﻧﺎﻣﮥ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ‪» :‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ادارۀ اﻣﻮر ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﺳﻔﯿﺮ و دﯾﮕﺮ ﻣﺄﻣﻮران‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫ﺳﺎﺗﻮ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ‪» :‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ادارۀ اﻣﻮر ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﺎﯾﻞ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﯿﺰ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫رﯾﻮﯾﺮ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ‪ :‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺷﻐﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ ﺑﻪ وﺳﺎﯾﻞ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﯿﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺎ ﻣﺬاﮐﺮه و ﮔﻔﺘﮕﻮ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫اﻣﻮر‬
‫و ﮐﺎﻟﯿﺮ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻫﻨﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎت در ادارۀ ِ‬
‫ﻣﺎرﺗﻨﺲ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ را داﻧﺶ رواﺑﻂ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ دوﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﻫﻨﺮ ﺳﺎزشدادن ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ و در ﻣﻌﻨﯽ دﻗﯿﻖﺗﺮ‪ ،‬داﻧﺶ‬
‫ﯾﺎ ﻫﻨﺮ ﻣﺬاﮐﺮه و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽداﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻓﻮق ﻫﺮ ﮐﺪام ﺟﺰﺋﯽ از ﺗﻌﺮﯾﻒ درﺳﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ را دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﯿﭽﮑﺪام ﺟﺎﻣﻊ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اداره و راﻫﺒﺮد اﻣﻮر ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻮﺿﻮع آن اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺪهای دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ را داﻧﺶ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮدن و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ دﯾﮕﺮ ﻫﻨﺮ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ از ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺟﺎﻣﻊﺗﺮی ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ روش ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ ﺑﺎ دول دﯾﮕﺮ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﻣﺬاﮐﺮه ﺑﺎ ﻫﺮ‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﯿﺰ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻃﺒﻌﺎ ّ‬
‫ﻣﻘﯿﺪ ﺑﻪ ﻗﻮاﻋﺪ ﺻﺮﯾﺢ و ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻫﻢ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﻚ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‬ ‫ﭼﻮن دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ روش ﮐﺎر اﺳﺖ ﺑﺮای ﺣﺼﻮل ﻣﻘﺼﻮد‪،‬‬
‫ﺴﻦ ﺗﺸﺨﯿﺺ او در ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت زﻣﺎن و ﺷﺮاﯾﻂ اﺣﻮال دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر‬ ‫ُ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻓﺮاﺳﺖ و زﯾﺮﮐﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﺣ ِ‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻫﻢ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ ﻫﻢ ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﻋﻠﻢ از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻨﺮ‬
‫وﮐﺎﻟﺖ دﻋﺎوی دارد‪ .‬در ﻫﺮ دوی‬
‫از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﺑﮑﺎر ﺑﺮدن ﻣﺆﺛﺮ آن در ﻋﻤﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد ﺷﺨﺼﯽ ﻻزم دارد‪ ،‬و از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت و ِ‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ دو ﺣﺮﻓﻪ »داﻧﺶ ﺣﻘﻮﻗﯽ« ﺷﺮط اول و اﺻﻠﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﯾﻚ ﻗﺎﺿﯽ ﺧﻮب ﺣﺘﻤﺎ وﮐﯿﻞ دﻋﺎوی ﺧﻮب ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﻫﺮ وﮐﯿﻞ ﻣﺒﺮز ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ﻗﺎﺿﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫آزاد ﺑﻮدن دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ از ﻗﻮاﻋﺪ ﺛﺎﺑﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮی آن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ اﻟﻘﺎء ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻘﻂ ﺣﺼﻮل ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ً‬
‫ﺑﺮای دﺳﺖﯾﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﻫﺮ روش ﻣﺆﺛﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻼ ﮔﺎه ﺑﻪ ارﻋﺎب و ﺗﻬﺪﯾﺪ و زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺧﺪﻋﻪ و ﺗﺰوﯾﺮ و ﺣﺘﯽ زور ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫روشﻫﺎ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ واﻗﻌﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﻮاردی از آن از ﺟﺎﻧﺐ ﺑﻌﻀﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺸﺮوع ﺧﻮد ﺑﺮ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺳﺒﺐ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ذﻫﻦ ﻋﺎﻣﻪ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﯾﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺮادف ﺑﺎ ﻓﺮﯾﺐ‪ ،‬ﻓﺴﺎد و زور ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮاﯾﺶ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺮﮐﯿﺐ‪،‬‬‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ :‬در ﺗﻤﺎﻣﯽ رﺷﺘﻪﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ در آن ِ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﺳﺎﺳﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ و در ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ اوﻟﻮﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺮ اﯾﻦ‬
‫ِ‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖ و‬
‫اﺳﺎس ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﮐﺮد‪:‬‬

‫‪ .١‬ﻋﺮف و رﺳﻮم؛‬

‫‪ .٢‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ؛‬

‫‪۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ .٣‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ؛‬

‫‪ .٤‬روﯾﮥ ﻗﻀﺎﯾﯽ و آرای داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺣﻘﻮﻗﯽ‪.‬‬

‫ﻣﻼک ﻋﻤﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﮑﺮار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬‫‪ .١‬ﻋﺮف‪ :‬ﻋﺒﺎرت از روﯾﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎن در ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ِ ،‬‬
‫رواﺑﻂ‬
‫ﯾﮏ اﺻﻞ‪ ،‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ‪ ،‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﻔﺎوت ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﻧﺪارد زﯾﺮا در اﺑﺘﺪا ﮐﻠﯿﮥ ِ‬
‫اﻓﺮاد در ﯾﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ رﺳﻮم‪ ،‬ﻧﻈﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮐﻨﻮن دﯾﮕﺮ در ﺣﻘﻮق داﺧﻠﯽ‪ ،‬رﺳﻮم ﻧﻘﺸﯽ ﻧﺪارد ﻣﮕﺮ در ﺟﻮاﻣﻌﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن ّ‬
‫ﻣﺪون ﺑﺮای‬ ‫ِ‬ ‫ً‬ ‫ِ‬
‫اﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع‬‫ِ‬ ‫ﺑﯿﻦ‬ ‫ﺣﻘﻮق‬
‫ِ‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﯿﺎن‬
‫ﮐﻠﯿﮥ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد و اﺟﺘﻤﺎع ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ِ‬
‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ دول اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ دﯾﺮﺗﺮ از رواﺑﻂ دﯾﮕﺮ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﺤﺖ ﻗﺎﻋﺪه و ﻧﻈﻢ درآﻣﺪه و ﻫﻤﯿﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻗﺮاردادی ﻧﯿﺰ در ﻗﺴﻤﺖ ّ‬
‫ﻣﻬﻤﯽ‪،‬‬
‫اﮐﺜﺮﯾﺖ دول ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ در ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم وﺟﻮد‬ ‫ﺑﻪ رﺳﻮم ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ّ‬
‫ﻗﻮۀ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاری ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در واﻗﻊ ﻧﻘﺶ ﻗﻮاﻧﯿﻦ را ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﻨﺪ وﻟﯽ از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﮥ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻫﻨﻮز ﺗﺎﺑﻊ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫ﻣﻬﻤﯽ را در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﯾﻔﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪون ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬رﺳﻮم‪ ،‬ﻧﻘﺶ ّ‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ّ‬
‫ِ‬
‫رﺳﻮم دﯾﺮﯾﻦ‪ ،‬اﺻﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ و ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻮارض ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ِ‬ ‫از‬ ‫ﻣﻠﻬﻢ‬ ‫وﻟﯽ‬ ‫ﻣﺪون‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﯽ‬ ‫ﻗﺎﻋﺪۀ‬ ‫ﯾﻦ‬ ‫ﺗﺮ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ًِ‬
‫ﻧﺰاﮐﺖ ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ ﻧﻪ ﻗﺎﻋﺪۀ ﺣﻘﻮﻗﯽ‪.‬‬‫ِ‬ ‫ﺑﺮ‬ ‫ﻣﺒﻨﯽ‬ ‫ﺻﺮﻓﺎ‬ ‫از ﺗﺴﻬﯿﻼت و ﻣﺰاﯾﺎ ﮐﻪ‬
‫‪ .٢‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ :‬در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﺣﮑﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﻀﺎءﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ‬
‫دوﻟﺖ ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻌﻬﺪﻫﺎی ﻣﻨﺪرج در ﻗﺮارداد ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎن دوﻟﺖﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﮔﺮ‬ ‫اﻣﻀﺎءﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬دو و ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ِ‬
‫ورود اﻋﻀﺎی ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﻔﺘﻮح ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از دوﻟﺖﻫﺎ را در ﺑﺮ ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺮای ِ‬
‫ً‬
‫ﻗﺎﻋﺪۀ آﻣﺮۀ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻗﺒﻮل ﺷﻮد‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﯾﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ‪ ،‬ﺣﻘﻮق و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﮐﻠﯿﮥ اﻣﻀﺎءﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در آن ﻣﺘﺴﺎوی ﯾﺎ ﺷﺮﯾﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﮐﻪ »ﻗﻮاﻋﺪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ« را از رﺳﻮم ﻣﻌﻤﻮل و ﻋﺮف اﺗﺨﺎذ ﮐﺮد ]‪ [:١‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ‬
‫‪ ١٨١٥‬وﯾﻦ و ﺑﻌﺪ ]‪ [:٢‬ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﮐﺲ ﻻ ﺷﺎﭘﻞ در ﺳﺎل ‪ ١٨١٨‬ﺑﻮد ﮐﻪ درﺟﻪ و ﻣﻘﺎم ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ً‬
‫ﻣﻠﻞ از ‪ ۱۹۲۵‬ﺗﺎ ‪ ۱۹۲۷‬ﻣﺸﻐﻮل ﻃﺮح ﯾﻚ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﮥ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ‬
‫اﺻﻮل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﺧﺘﻼفﻧﻈﺮ دوﻟﺖﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺐ آن ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺮوز‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﺟﻮد دارد ]‪ [:٣‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦١‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ‪ :‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺣﻮزۀ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟﺖﻫﺎ ﻗﺮار دارد و اﻣﮑﺎن‬
‫ً‬
‫دﺧﺎﻟﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در آن ﺣﻮزه ﻧﯿﺴﺖ ﻧﺎﭼﺎرا ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ ﮔﺮدد ﺗﺎ‬
‫اﻟﺰام دوﻟﺖ ﻣﺬﮐﻮر در آن ﺧﺼﻮص ﺷﮑﻞ ﺑﮕﯿﺮد )ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ دارای اﺧﺘﯿﺎرات ﮐﺎﻣﻞ در ﺧﺼﻮص وﺿﻊ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻋﻄﺎی اﻣﺘﯿﺎزات و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ( اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ دوﻟﺖﻫﺎ آزاد ِی ﮐﺎﻣﻞ‬
‫در ﺧﺼﻮص وﺿﻊ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻣﻘﺮرات در اﯾﻦ ﺣﻮزه را دارﻧﺪ اﻣﺎ رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﺮف ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺿﻤﺎﻧﺖ‬
‫ّ‬
‫اﺟﺮای ﻗﻮی ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ روﯾﮥ ﮐﻠﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ در رﻓﺘﺎر دوﻟﺖﻫﺎ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ و ﺗﺨﻠﻒ از ﻗﺎﻋﺪه و روﯾﮥ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ در ﺧﺼﻮص دوﻟﺖ ﻣﺘﺨﻠﻒ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﻗﺪام و روﯾﻪ در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻫﺮﭼﻨﺪ دوﻟﺖﻫﺎ آزادی ﮐﺎﻣﻞ وﺿﻊ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻣﻘﺮرات دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در اﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ رﺳﻮم و ﻋﺮف ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﺎری‬
‫ً‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻ دوﻟﺖﻫﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ آن رﺳﻮم و ﻋﺮف وﺿﻊ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﭼﻮن در ﮐﻠﯿﮥ ﺟﺰﺋﯿﺎت رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬
‫ّ‬
‫ﯾﻚ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺆﺛﺮ و ﯾﻚ روﯾﮥ ﮐﻠﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻒ از ﻗﺎﻋﺪه و روﯾﻪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ درﺑﺎرۀ ﺧﻮد ﻣﺘﺨﻠﻒ‬
‫ﻫﻤﺎن روﯾﻪ إﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دﯾﮕﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب و اﻧﺘﺼﺎب و ﺗﺮﻓﯿﻊ در ﻣﻘﺎﻣﺎت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﯿﻞ ﺧﻮد و آزاداﻧﻪ‬
‫وﺿﻊ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺧﺎﺻﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫ﻣﻘﺮرات ّ‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﮐﻮادر در ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﺟﺰاﺋﯽ و ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺧﻮد ّ‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ در رﻓﺘﺎری ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ً‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﻋﺮف دور ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫روﯾﮥ‬ ‫از‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻤﻼ‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮاد ﻗﺎﻧﻮن درآﯾﺪ ﯾﺎ‬
‫‪ .٤‬روﯾﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ و آرای داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ :‬در ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎی ﺣﻘﻮق‪ ،‬روﯾﮥ ﻗﻀﺎﯾﯽ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻋﻠﻤﺎی‬
‫ﺣﻘﻮق از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود و در ﺧﺼﻮص ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﻨﻈﻮر از روﯾﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ روﯾﻪﻫﺎی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ آرای دﯾﻮان‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی و دﯾﻮان ﻻﻫﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺗﻤﺎﯾﻞ دوﻟﺖﻫﺎ در ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ دﯾﻮان‬
‫ﻻﻫﻪ در اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ روﯾﮥ ﻗﻀﺎﯾﯽ در اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻋﻘﺎﯾﺪ و‬
‫ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﻣﻌﺮوف ﻧﯿﺰ در ﺗﮑﻮﯾﻦ و ﺗﮑﺎﻣﻞ اﯾﻦ رﺷﺘﮥ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﮥ ﺧﻮد ﺑﺴﯿﺎر ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫آرای‬
‫ّ‬ ‫در دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات و ّ‬
‫ﺗﺤﻮﻻت زﯾﺮ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬در ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﭘﯿﺮوی از ﺳﻨﺖ ﻗﺪﯾﻢ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫‪ .۱‬در ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺑﻖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺷﺨﺼﯽ دارد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آن ﮐﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﻣﻈﻬﺮ ﻗﺪرت دوﻟﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ آن‬ ‫ِ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫ِ‬
‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ و در واﻗﻊ ﺳﻔﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ آن ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﺷﺨﺺ او‪.‬‬
‫ِ‬ ‫اﺳﺎس‬
‫ِ‬
‫‪ .۲‬ﻧﻘﺶ ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﮐﺴﺐ اﻃﻼع ﺑﺮای ﺗﺴﻬﯿﻞ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻔﯿﺪ در رواﺑﻂ دو دوﻟﺖ‪ ،‬و اﯾﺠﺎد وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎط و آﺷﻨﺎﯾﯽ و دوﺳﺘﯽ ﺑﯿﻦ‬
‫دو ﻣﻠﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺳﺎﯾﻞ ﺳﻔﯿﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺗﻠﻔﯿﻖﮐﻨﻨﺪه ﻋﻘﺎﯾﺪ و ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎی دو ﻃﺮف و اﯾﺠﺎد ﻫﻤﮑﺎری ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﮥ رواﺑﻂ‬
‫ّ‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬در ﺟﻬﺖ ﺗﺮﻗﯽ و رﻓﺎه ﻫﺮ دو ﻣﻠﺖ در ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .٣‬اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﮐﻠﯿﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﻣﺮوز ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی در ﻫﺪاﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ دارﻧﺪ‪ .‬وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎط ﺟﻤﻌﯽ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬ﻣﺮدم را در ﺟﺮﯾﺎن وﻗﺎﯾﻊ ﺟﻬﺎن‬
‫ﻣﯽﮔﺬارد و دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮای زد و ﺑﻨﺪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ارادۀ ﻣﺮدم ﮔﺮدد و اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﻣﺮوز در ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﮑﻢﺗﺮی اﺳﺘﻮار ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ در راه ﺻﻠﺢ و آﺳﺎﯾﺶ و ﺗﺮﻗﯽ ﺑﮑﺎر رود ﻧﻪ وﺻﻮل ﻣﻄﺎﻣﻊ‬
‫ﺣﮑﻮﻣﺖﻫﺎ‪.‬‬

‫‪ -۴‬ﺷﺨﺼﯿﺖ و اﺣﺘﺮام رؤﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎ از ﯾﮏﻃﺮف و ﮔﻔﺘﮕﻮی ﺻﺮﯾﺢ و ﺑﯽواﺳﻄﮥ آﻧﻬﺎ در ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﺟﻤﻌﯽ از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ‪ ،‬راه‬
‫ّ‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ّ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺎز ﮐﺮده ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه آن ﻋﺪۀ زﯾﺎدی از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻏﯿﺮدﯾﭙﻠﻤﺎت ﻫﺮ ﮐﺸﻮر را ﺑﻪ ﻣﯿﺪان دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﯽﮐﺸﺪ‪.‬‬
‫ِ ِ‬ ‫ﺗﺎزه و ﻣﺆﺛﺮی در ِ‬
‫در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻨﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺳﯿﻠﮥ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮی در وﺟﻮد ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و در ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دارد‬
‫ﮐﻪ ﺧﻮد ﯾﻚ ﻧﻮع دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺟﺪا اﺳﺖ و ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫اﺻﻞ اﺳﺎﺳﯽ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ دو دوﻟﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ در آن‬
‫ﺧﺼﻮص ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا آﻧﻬﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ دارای ﺣﻘﻮق و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻣﺴﺎوی و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل اﯾﻦ دوﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دارﻧﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺗﺎم و ﮐﺎﻣﻞ در ﺑﺮﻗﺮاری ﯾﺎ ﻗﻄﻊ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ دﯾﮕﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻣﻘﺮرات ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﯾﺎ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رواﺑﻂ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻻزم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪) ،‬ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫ﻣﯿﺎن دو ﮐﺸﻮر ﻣﻮرد ّ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ »دوﻟﺖ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻦ و ﺟﻤﻌﯿﺖ« را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ( و در ﻣﻮرد رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ رﺳﻤﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ‬
‫ً‬
‫ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ از ﺳﻮی ﻫﺮ دو ﻃﺮف اﺳﺖ‪ ،‬ازاﯾﻦرو‪،‬‬ ‫ﻧﺰد ِ‬ ‫ﻫﺮ دو دوﻟﺖ و ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ و اﺣﺮاز وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻋﺰام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه از ﻃﺮف‪ِ ،‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮد‪:‬‬

‫ﻃﺮف راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ »دوﻟﺖ« ﺑﺎﺷﺪ؛‬

‫‪ .١‬دو ِ‬

‫‪٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ .٢‬دو ﻃﺮف راﺑﻄﻪ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ رﺳﻤﯽ و ّ‬

‫ﻫﻮﯾ ِﺖ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫‪ .٣‬ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری ﭼﻨﯿﻦ راﺑﻄﻪای ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .١‬دو ﻃﺮف راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﯾﺪ دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎی ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ﺳﺎل ‪ ١٨١٥‬ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ و ردﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ و‬
‫ﻃﺮف راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽداﻧﻨﺪ و‬
‫در آن ذﮐﺮی از دوﻟﺖ ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﺪﯾﺪ و ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﻌﺪ از ﺳﺎل ‪ ١٨١٥‬ﻫﻤﻪ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ را ِ‬
‫ً‬
‫ﻋﻤﻼ اﯾﻦ رواﺑﻂ را ﺑﯿﻦ »دوﻟﺖﻫﺎ« ﺑﻪ ّ‬
‫رﺳﻤﯿﺖ ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺖ؛ ازاﯾﻦرو‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ واﺣﺪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ و‬ ‫ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺳﻨﺘﯽ ﻧﯿﺰ‬
‫ّ‬
‫ﻃﺮف راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺻﻔﺖ دوﻟﺖ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ اﻃﻼق ﻧﺸﻮد ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ِ‬
‫‪ .٢‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دوﻟﺖ‪ :‬در ﺟﺎﻣﻌﻪای ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ وﻗﺘﯽ دوﻟﺘﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد از ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و رواﺑﻂ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ دوﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﻗﺒﻼ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ آن را ﺑﻪ ّ‬ ‫ً‬
‫رﺳﻤﯿﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮای ﺳﺎﯾﺮ دوﻟﺖﻫﺎ ﯾﮏ وﻇﯿﻔﻪ‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫دوﻟﺖ ﺗﺎزه ﺗﺄﺳﯿﺲﺷﺪه ﻋﻤﻼ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ و ﻋﻤﻼ ﻧﻤﯽﺗﻮان دوﻟﺖﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﯾﺎ ﻗﺒﻮل آن ﮐﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ِ‬
‫ً‬
‫ﺳﺎﯾﺮ دول ﺑﺴﯿﺎر ﻻزم و اﯾﻦ ﻟﺰوم ﻧﺎﺷﯽ از اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ زﯾﺮا ﻫﯿﭻ دوﻟﺘﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﻧﺰوا زﯾﺴﺖ ﮐﻨﺪ و از ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ دول ﮐﺎﻣﻼ ﺑﯽﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دول دﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اوﻟﯿﻦ ﻗﺪم آﻧﻬﺎ در زﻣﯿﻨﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻃﺮف ِ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﻤﯿﺸﻪ دوﻟﺖﻫﺎی ﺗﺎزه ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ از ِ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ از ﻃﺮف ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﺲ از ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ دوﻟﺖ ﺷﺮط اﺳﺎﺳﯽ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﯾﮏ دوﻟﺖ را )ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺗﺄﺳﯿﺲﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ رژﯾﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ(‬
‫رﺳﻤﯿﺖ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ و ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻋﻼم وﺟﻮد دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ را ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺻﻔﺖ‬ ‫ﺑﻪ ّ‬
‫دوﻟﺖ ﺑﻮدن را ﺑﻪ آن واﺣﺪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ از ﺟﻬﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﭼﯿﺰی ﺑﻪ دوﻟﺖ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽدﻫﺪ‬
‫و اﮔﺮ ﮔﺮوﻫﯽ ادﻋﺎی اﯾﺠﺎد دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪی ﺑﮑﻨﺪ وﻟﯽ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞدﻫﻨﺪه آن را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ آن را‬
‫ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه و دوﻟﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﮐﻨﻨﺪه اﯾﺠﺎد راﺑﻄﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدی ﺧﻮد آﺛﺎری‬
‫ً‬
‫ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﯾﺎ اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﺗﺠﺎری ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻣﺜﺎل آن( ﺑﺪون آﻧﮑﻪ اﻟﺰاﻣﺎ دو ﻃﺮف‪،‬‬ ‫اﺗﺒﺎع ِ‬
‫ﭘﺎﺳﭙﻮرت ِ‬
‫ِ‬ ‫دارد )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ‬
‫ً‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺰد ﻫﻢ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ در ﻣﻮرد دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎزه اﺳﺘﻘﻼل ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ در ﻣﻮرد دوﻟﺖﻫﺎی ﮐﻪ ﻗﺒﻼ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫و ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ رژﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮف دول دﯾﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﺪدا رواﺑﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻤﻠﯽ در وﺿﻊ‬
‫ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎ و دوﻟﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه راﺑﻄﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺎ دوﻟﺖﻫﺎی‬
‫دﯾﮕﺮ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺰد دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ و‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺲ‬
‫ِ‬ ‫‪ ّ.٣‬ﺗﻮاﻓﻖ در ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ :‬ﭘﺲ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دوﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ‪ِ ،‬‬
‫ﺣﻖ‬
‫دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ را در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد دارا ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬وﻟﯽ آﯾﺎ اﯾﻦ ﺣﻖ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪ را اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ دو دوﻟﺖ ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺣﻖ ِ‬
‫ﻗﺒﻮل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﯾﮏ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدهاﻧﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺰد ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﻨﻨﺪ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ را‬
‫ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺣﻖ اﺧﺘﯿﺎری اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻋﺪم اﻟﺰام دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دوﻟﺖﻫﺎی ﮐﻪ آن را‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا اﺻﻮﻻ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دو اﻣﺮ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰﻧﺪ و آﺛﺎر ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺧﺘﻢ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﺮوزه ﺑﺴﯿﺎری از دوﻟﺖﻫﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ وﻟﯽ ﻧﺰد ﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺪارد و از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ‪ ،‬ﺑﺮ رواﺑﻂ آﻧﻬﺎ ﺧﻠﻠﯽ‬
‫وارد ﻧﻤﯽﺷﻮد؛ اﻣﺎ اﯾﻨﺠﺎ ﺳﺆال ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﯿﺶ آﯾﺪ ﮐﻪ آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ اﻟﺰام از ﺳﻮی دول دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دوﻟﺖ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ و ﺗﺎزه ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه وﺟﻮد دارد و ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ از ﺳﻮی ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن اﺑﺮاز ﮔﺮدﯾﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺎده ‪٢‬‬
‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﺳﺎل ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻘﺮر داﺷﺖ ﮐﻪ »ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ و اﻋﺰام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ داﺋﻢ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ و ﺗﻮاﻓﻖ‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ارﮐﺎن رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ دارای رواﺑﻂ ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﺗﺎ اﺷﺨﺎص ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻌﺮف دوﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ّ .‬اوﻟﯿﻦ و ﻋﺎﻟﯽﺗﺮﯾﻦ ﺷﺨﺺ ﮐﻪ ّ‬
‫ﻣﻌﺮف‬ ‫ّ‬
‫ﻧﺎم آﻧﻬﺎ رواﺑﻂ ﻣﺎﺑﯿﻦﺷﺎن را اداره ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و اﯾﻦ اﺷﺨﺎص در ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه و ِ‬
‫و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ ﯾﺎ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ از وی وزﯾﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ »ﺳﻔﺮا‬
‫و دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ« از ﻃﺮف و ﺑﻪ ﻧﺎم اﺷﺨﺎص ﻓﻮق وﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺎﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ دو ﮔﺮوه اﻓﺮاد اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺪام ﻗﻮاﻋﺪ و اﺣﮑﺎﻣﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ‪:‬‬
‫ّ‬
‫ﻣﻌﺮف و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬‫اﻟﻒ‪ .‬رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ‪ :‬رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ ﯾﺎ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر اوﻟﯿﻦ و ﻋﺎﻟﯽﺗﺮﯾﻦ ﺷﺨﺺ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﮥ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ِ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ »ﭘﺎدﺷﺎه« ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ »رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر« و ﯾﺎ »ﻏﯿﺮ آن« و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺪارد ﮐﻪ ﻣﻘﺎم وی ﻣﻮروﺛﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ‬
‫ً‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ وی ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﻼ در ﺳﻤﺖ رﯾﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻋﻨﻮان از ﻃﺮف دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻤﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎ دارای وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ‬ ‫ب‪ .‬وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ‪ :‬وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﭘﺲ از رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر دوﻣﯿﻦ ﺷﺨﺺ و ِ‬
‫ﻣﻌﺮف دوﻟﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و در ِ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ دارای دو ﺣﻖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫ّ‬
‫ﺣﻖ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‪ :‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺣﻖ‪ ،‬ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ اﺳﺖ ﺑﺮای دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺧﺎرﺟﯽ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ آن ﺳﻔﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﭼﻮن دوﻟﺖﻫﺎ از ﺣﯿﺚ‬ ‫ِ‬ ‫‪.١‬‬
‫ً‬
‫ﺣﻘﻮق ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺴﺎوی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻟﺤﺎظ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺎ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ آن ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﮕﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ دوﻟﺖ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ ﻣﺎﻟﯽ و ﺟﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ دوﻟﺖ در ﺣﻔﺎﻇﺖ رؤﺳﺎی دوﻟﺖﻫﺎی‬ ‫ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ّ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رؤﺳﺎی دوﻟﺖﻫﺎی ﮐﻪ ﺧﻠﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﯾﺎ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و دﯾﮕﺮ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ﻧﺸﺪهاﻧﺪ اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ دﯾﮕﺮ در اﻧﺠﺎﻣﺶ اﺟﺒﺎری ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ درﺑﺎره اﯾﻦ اﺷﺨﺎص ﻧﯿﺰ دوﻟﺖﻫﺎ ﺧﻮد را اﺧﻼﻗﺎ ﻣﮑﻠﻒ ﻣﯽداﻧﻨﺪ »ﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫رﺳﻤﯽ و ﻋﻠﻨﯽ« ﮐﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ّ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ آﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﺣﻖ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ :‬ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﺣﻘﻮق رؤﺳﺎی دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض در ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﺣﻖ‬ ‫‪ِ .٢‬‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺰاﮐﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻋﻨﻮان ﺷﺪه و ﻧﻪ از ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﻤﺎم ﮐﺸﻮرﻫﺎ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﯾﮑﺴﺎن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ‪،‬‬
‫درﺑﺎره ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ از ﺗﻌﻘﯿﺐ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎهﻫﺎ روﯾﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد دارد و ﺗﻤﺎم ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﺴﺎن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‬
‫ً‬
‫و در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﮐﻪ در ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ وﻗﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و اﻣﺘﯿﺎزﻫﺎ از دﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﯾﺎ ﺷﺨﺼﺎ از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ِﺳ َﻤﺖ و ﻣﻘﺎم ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫‪ .١‬رؤﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫ﺳﻔﯿﺮ‬

‫وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر‬
‫‪١‬‬
‫ﮐﺎردار ﯾﺎ ﺷﺎرژداﻓﺮ‬

‫‪ ۱‬ﮐﺎردار‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﺎﯾﺐ وزﯾﺮ ﻣﺨﺘﺎر‬

‫‪۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ .٢‬اﻋﻀﺄ و ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺳﻔﺎرت‪:‬‬

‫دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ‬

‫ﻣﺴﺘﺸﺎر ﯾﺎ راﯾﺰن‬

‫ﮑﺮﺗﺮ اول‬
‫ِﺳ ِ‬
‫ﺳﮑﺮﺗﺮ دوم‬

‫ﺳﮑﺮﺗﺮ ﺳﻮم‬
‫َ‬
‫آﺗﺸﻪ وﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪ‬

‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری‬

‫ﻣﺴﺘﻨﻔﺬﯾﻦ ﺟﺰء‬

‫‪ .١‬رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪:‬‬

‫روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ از ﺣﯿﺚ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻘﺎم ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﯾﮑﯽ از ﻃﺒﻘﺎت زﯾﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪:‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ اول‪ :‬ﺳﻔﯿﺮ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ درﺟﻪ و ﻣﻘﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ دوم‪ :‬ﻓﺮﺳﺘﺎده و ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻮم‪ :‬ﮐﺎردار و ﯾﺎ ﺷﺎرژداﻓﺮ‬

‫ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ اول و دوم ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻔﯿﺮ و وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﻧﺰد رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺄﻣﻮرﻧﺪ و ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻮم ﯾﻌﻨﯽ ﺷﺎرژداﻓﺮ ﻧﺰد‬
‫وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬

‫ﺳﻔﯿﺮ و وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر‪:‬‬

‫ﺳﻔﯿﺮ و در درﺟﮥ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎم دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﺰرگ ﻧﺰد‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺳﻔﯿﺮ و ﻧﺰد ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ ﯾﺎ ﮐﻢاﻫﻤﯿﺖ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ دو از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺴﺎوی ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ و ﺗﺴﺎوی ﻣﺰاﯾﺎی روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﻦ دو ﺷﺨﺺ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻔﯿﺮ و وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر از ﻧﻈﺮ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت و ﺗﻘﺪم و ﯾﺎ ﺗﺄﺧﺮ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ‬
‫از اﺣﺘﺮاﻣﺎت دﯾﮕﺮ در ﯾﮏ ردﯾﻒ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز از وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺟﺰء ﻋﻨﻮان ﭼﯿﺰی ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ و ﯾﮏ درﺟﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺷﺨﺺ اﺷﻐﺎلﮐﻨﻨﺪۀ آن ﻣﻘﺎم در‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻘﺎم‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻧﻔﺮ دوم ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﯿﺮ درﯾﮏ ﺳﻔﺎرتﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ درﺟﻪ و ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﺧﻮد و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ ﺳﻔﺎرت داده ﻣﯽﺷﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮔﺎه در ﯾﮏ ﺳﻔﺎرت ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﯿﺮ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ‬
‫وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﺑﺮای اداره ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﻣﻬﻢ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺄﻣﻮر ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮐﺎردار ﯾﺎ ﺷﺎرژ داﻓﺮ‪:‬‬

‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﺎردار اﺻﻮﻻ ﻣﻮﻗﺘﯽ اﺳﺖ و در زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﺳﻔﯿﺮ و ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر( ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺗﯽ در ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرت ﺧﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﻻﯾﻞ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺮﺧﺼﯽ ﯾﺎ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺮای ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﯾﺎ دادن ﮔﺰارش و ﯾﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻋﻈﯿﻤﺖ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ اﺣﻀﺎر ﺷﺪه و ورود رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ دﻻﯾﻞ ﻓﻮق ﻣﺤﻞ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد را ﺗﺮک ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺳﻔﺎرت را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮐﺎردار ﮐﻪ اداره اﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه وی ﺧﻮاﻫﺪ‬

‫‪۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎردار از زﻣﺎن ﺗﺼﺪی ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺳﻔﯿﺮ ﺟﺪﯾﺪ وارد‬
‫ّ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدد و از ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ وﻟﯽ از ﺣﯿﺚ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ در ردﯾﻒ روﺳﺎی‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻌﺪ از وزرای ﻣﺨﺘﺎر ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﮐﺎردار از ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮد را در ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﺮﺧﻮرداراﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻋﻀﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬
‫ً‬
‫ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ١٠‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ﺳﺎل ‪ ١٩٦١‬ﻣﻘﺼﻮد از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﻤﻌﺎ در ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﺗﺤﺖ‬
‫ﻧﻈﺮ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻋﻨﻮان دﯾﭙﻠﻤﺎت اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﮐﻠﯿﮥ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫ّ‬
‫اﻟﻤﻠﻞ ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ ِ‬‫ﻋﺮف ِ‬ ‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪه وﻟﯽ از ﻣﻘﺎم و ﻋﻨﻮان آﻧﻬﺎ ذﮐﺮی ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻃﺒﻖ ِ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮد ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ اﻋﻀﺎی ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺪم ﻋﻨﺎوﯾﻦ زﯾﺮ را دارد‪:‬‬
‫َ‬
‫‪ -١‬ﻣﺴﺘﺸﺎر ‪ -٢‬ﺳﮑﺮﺗﺮ اول ‪ -٣‬ﺳﮑﺮﺗﺮ دوم ‪ -٤‬ﺳﮑﺮﺗﺮ ﺳﻮم ‪ -٥‬آﺗﺸﻪ )واﺑﺴﺘﻪ(‬
‫ّ‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﻫﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻠﯿﮥ اﻋﻀﺎی ردﯾﻒﻫﺎی ﻓﻮق را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ از ﻫﺮ ﯾﮏ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﯾﺎ ﻋﺪۀ ﻣﻌ ّﯿﻨﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺪۀ ﻣﺄﻣﻮران در ﻫﺮ ردﯾﻒ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﺣﺘﯿﺎج و ﻣﻘﺪار ﮐﺎر و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دارد اﻣﺎ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﻮق در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻠﯿﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد و در ﻏﯿﺎب رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر( ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮐﻪ از ﺣﯿﺚ ﻣﻘﺎم ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﯿﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ در آن ﻣﻘﺎم ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎردار ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫َ‬
‫واﺑﺴﺘﻪ و ﯾﺎ آﺗﺸﻪ‪:‬‬
‫ً‬ ‫َ‬
‫ﻋﻨﻮان واﺑﺴﺘﻪ ﯾﺎ آﺗﺸﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎم دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻔﯽ ﺧﺎرج از اﻣﻮر‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎده ﻧﯿﺰ ﻋﻨﻮان آﺗﺸﻪ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬و در اﯾﻦ ﺻﻮرت وﻇﺎﯾﻒ ﺧﺎص آﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﻋﻨﻮان آﺗﺸﻪ ﺑﺎﯾﺪ ذﮐﺮ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺗﺸﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ‪ ،‬آﺗﺸﻪ‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ﺗﺠﺎری‪ ،‬آﺗﺸﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و اﻣﺜﺎل آن از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ دادن ﻋﻨﻮان دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ واﺑﺴﺘﻪ ﯾﺎ آﺗﺸﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺄﻣﻮر وزارت ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی‬
‫دﯾﮕﺮ ﻏﯿﺮ از وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺼﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺮه اﻋﻀﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺤﺴﻮب و از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫ً‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﯾﺎ ﮐﺎردار( ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه درﺑﺎره وی ﻗﺒﻼ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ و اﻋﺰام ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ آزادی ﮐﺎﻣﻞ دارد‪ .‬وﻟﯽ اﯾﻦ اﺻﻞ ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﺪه زﻣﺎنﻫﺎی ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد‬
‫ﺗﺮدﯾﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ّ‬
‫دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ اﺧﺘﯿﺎر دول در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺄﻣﻮران ﺧﻮد ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻦ ﻣﺄﻣﻮران در ﻗﻠﻤﺮو ﯾﮏ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دارﻧﺪ‬
‫و ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﻣﻮرد ﺻﻼﺣﯿﺖ آﻧﻬﺎ از ﻧﻈﺮ اﻣﻨﯿﺖ ﺧﻮد ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﺑﺴﯿﺎری‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻮرد اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻗﺒﻮل اﯾﻦ ﻧﻈﺮ آن را ﻋﻤﻼ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ و ﻏﯿﺮ ﻻزم ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد اﯾﻨﺎن ِ‬
‫ً‬
‫در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد از اﺷﺨﺎص ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪۀ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻪ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﻼ و ﺑﺪون ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ ﮐﻨﻨﺪ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﻌﺪ از ورود و ﺗﺼﺪی ﮐﺎر در ﺳﻔﺎرت اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﺤﻮۀ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی آﻧﻬﺎ اﻃﻼع‬
‫ﻋﻀﻮ ﺗﺎزهواردﺷﺪه از ﺟﻬﺎﺗﯽ ﺑﺮای دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﻣﺬﮐﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ وﻗﺖ‬ ‫ﺻﺤﯿﺢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻓﺮض اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ِ‬
‫ﮐﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آن ﻋﻀﻮ را ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺗﻠﻘﯽ و ﺧﺮوج وی را ﺑﺨﻮاﻫﺪ و ﯾﺎ ﻫﻢ اﺧﺮاج ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه اﯾﻨﺎن ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ اﺧﺘﯿﺎر‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺑﺮای‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻗﺒﻠﯽ در ﻣﻮرد ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ زاﯾﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻧﻈﺮ ﮔﺮوه اﺧﯿﺮ را اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺮده و ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻗﺒﻠﯽ دوﻟﺖ‬
‫ً‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻓﻘﻂ در ﺻﻮرﺗﯽ ﻻزم داﻧﺴﺘﻪ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺗﻌﯿﻦ ﺷﺪه زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺒﻼ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﻘﯿﻢ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻮده و ﯾﺎ از اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ ﺛﺎﻟﺚ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﺧﺪﻣﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻔﺎرتﺧﺎﻧﻪ در اﻣﻮر دﻓﺘﺮی اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮑﺮﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺐ و‬
‫اﻣﺜﺎل آن ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪ اداری ﯾﺎ دﻓﺘﺮی ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﺎن ﺳﻔﺎرت‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪرﺳﺎﻧﺎن‪ ،‬ﮔﺎرد و اﻣﺜﺎل آن ﻧﯿﺰ ﺧﺪﻣﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﮐﺎرﻫﺎی ﮐﻪ در ﺧﺪﻣﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻧﯿﺰ از آن ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺎه ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ اﺗﺒﺎع ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺷﭙﺰ‪ ،‬ﻣﺴﺆول ﺧﺮﯾﺪ و اﻣﺜﺎل آن و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮط ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺒﻌﮥ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻮدن‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺟﺰﺋﯽ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ از ﺣﯿﺚ ﻋﻨﻮان ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﯾﮏ ﻓﺼﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ از ﺣﯿﺚ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ دارﻧﺪه آن از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﺄﻣﻮران دوﻟﺖ در اﻣﺎن اﺳﺖ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮران ﻣﺠﺮی ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ّ‬
‫ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده از آن را‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺨﺺ دارﻧﺪه آن را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﺰاﯾﺎ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ داده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم ِ‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬
‫ً‬
‫در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﺷﺨﺼﺎ و ﻧﯿﺰ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ و ﮐﺎر آﻧﻬﺎ از ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﺗﻌﺮض ﻣﺄﻣﻮران دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﺰد آن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دارﻧﺪ‬
‫ﻣﺼﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ رﺳﻮم و ﻋﺮف ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه ﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮری و ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻧﺸﺎن‬
‫ّ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻮل اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ درﺑﺎره دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻗﻠﺒﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ﻋﻤﻼ آن را در ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﯾﺶ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و رﻋﺎﯾﺖ ﮐﺮدهاﻧﺪ زﯾﺮا ﮐﻪ ﺧﻮد ﻫﻢ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ از آن ﺳﻮد ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﯿﺶ‬
‫آﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫در واﻗﻊ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع و ﺗﻔﺎوت ﻧﻈﺮﻫﺎ در اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ وﺳﻌﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪه ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺻﻮل ﺣﻘﻮﻗﯽ و اﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ‬
‫ّ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﻨﺎﺑﺮ اﺻﻞ ﮐﻠﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ ﮐﺲ و ﻫﺮ ﭼﯿﺰی ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ آن دوﻟﺖ واﻗﻊ اﺳﺖ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ آن دوﻟﺖ‬
‫در داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎی آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮐﺲ و ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن و‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺣﻘﻮﻗﯽ در ﭘﯽ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﻣﺒﻨﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ وﺟﻮدی اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ را ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ اراﺋﮥ ﭼﻬﺎر‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﻣﯽﭘﺮدازد‪:‬‬

‫‪ .١‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬

‫‪ .٢‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﺑﯿﺮون ﻣﺮزی‬

‫‪ .٣‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ‬

‫‪ .٤‬ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬

‫‪ .١‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪:‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ازآﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ و ﻣﺮدم ﺧﻮﯾﺶ اﺳﺖ در ﻧﺰد دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ اﯾﻔﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﭘﺮدازد و‬
‫در واﻗﻊ از ﺳﻮی رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ و ﻣﺮدم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دارد‪ ،‬وی ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ دوﻟﺖ و ﻣﺮدم ﺧﻮﯾﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ازاﯾﻦرو وی ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ‬

‫‪۱۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دارای اﻣﺘﯿﺎزات و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﯾﯽ از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻫﺪاف دوﻟﺖ و ﻣﺮدم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ .٢‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﯿﺮون ﻣﺮزی ) ﻫﻮﮔﻮ ﮔﺮو ﺳﯿﻮ س(‪:‬‬

‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ‪ ،‬ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﯾﮏ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺧﺎرج از ﻗﻠﻤﺮو و ﻗﺪرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد اﺳﺖ و ﻣﺜﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ ﻫﺮﮔﺰ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺳﻔﯿﺮ ﻗﻄﻌﻪای‬
‫از ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ در ﻣﻮرد ﺷﺨﺺ ﺳﻔﯿﺮ ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮ آن ﻣﻨﺰل و ِ‬
‫از ﺧﺎک ﮐﺸﻮر وی ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد و ﺧﺎرج از ﻗﺪرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ وی اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺒﺘﮑﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﻮﮔﻮ ﮔﺮوﺳﯿﻮس ﺣﻘﻮﻗﺪان ﻣﻌﺮوف‬
‫ّ‬
‫ﻫﻠﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺘﺎب ﺧﻮد ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ »ﺗﺠﻠﯽ ﺷﺨﺺ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر در ﺷﺨﺺ ﺳﻔﯿﺮ ﯾﮏ ﻓﺮﺿﯿﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻓﺮﺿﯿﮥ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻣﺜﻞ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ ﺧﺎرج از ﺧﺎک دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻧﺘﯿﺠﮥ آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ ﻣﮑﻠﻒ ﻧﯿﺴﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮری را ﮐﻪ در‬
‫آﻧﺠﺎ ﻣﺄﻣﻮر اﺳﺖ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ« اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺧﻮد ﻣﺒﻨﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮﺧﯽ روﯾﻪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺳﻨﺘﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺒﻌﯿﺖ ﮐﺸﺘﯽﻫﺎی دوﻟﺘﯽ و‬
‫ﺟﻨﮕﯽ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﺧﻮدﺷﺎن در درﯾﺎی آزاد و ﺳﻮاﺣﻞ دﯾﮕﺮ ﯾﺎ اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮری ﮐﻪ ﮐﺸﺘﯽ ﭘﺮﭼﻢ آن را دارد‪ ،‬درﺑﺎره اﺷﺨﺎص و وﻗﺎﯾﻊ‬
‫داﺧﻞ ﮐﺸﺘﯽ در زﻣﺎن ﺳﻔﺮ درﯾﺎﯾﯽ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﺮاداﺗﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ وارد اﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬
‫ّ‬
‫ﮐﺎر وی اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ اﮔﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﺎﻧﻮن دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺳﻔﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺧﻮد ﺳﻔﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﺿﯽ و ﻣﺠﺮی‬ ‫اول‪ :‬ﺟﺮاﯾﻤﯽ ﮐﻪ در ﻣﻨﺰل ﯾﺎ ِ ِ‬
‫ﻣﺤﻞ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﮐﺎر ﺳﻔﯿﺮ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺷﻮد رد ﮐﺮدن ﻣﺠﺮم ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع وی ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت اﺳﺘﺮداد‬ ‫ﻣﺤﻞ ِ‬ ‫دوم‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺘﻬﻤﯽ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ِ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ً‬ ‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﯾﺎ ﺧﺎﻧﮥ ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﺎﭼﺎرا ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬
‫ِ‬ ‫در‬ ‫ﯽ‬ ‫ﻣﺤﻠ‬ ‫ﺳﻮم‪ :‬اﻃﻔﺎﻟﯽ ﮐﻪ از ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺗﺒﻌﮥ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﺨﺪﻣﯿﻦ‬
‫را دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺑﺎ اﺻﻞ ﺑﯿﺮون ﻣﺮزی ﺗﻄﺒﯿﻖ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت در ﺧﺎرج از ﺧﺎﻧﻪ و ِ‬
‫‪ .٣‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ‪:‬‬
‫ّ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﺧﻮد ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻘﻼل و ﮐﻠﯿﮥ ﺣﻘﻮﻗﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬ ‫واﺗﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺳﻮﯾﺴﯽ در ﻗﺮن ‪ ١٨‬ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ اﮔﺮ ﺳﻔﯿﺮ در ﺧﺎرج از‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮای ﻣﺼﻠﺤﺖ و ﺿﺮورت ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ِ‬
‫ﺗﻌﻘﯿﺐ ِ‬
‫ِ‬ ‫را داراﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎر وی ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آزادی و ﻓﺎرغ ﺑﻮدن وی از‬
‫ﮐﺎر وی اﺳﺖ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﯾﺢ در ﻣﻘﺪﻣﮥ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ﺳﺎل ‪ ١٩٦١‬ﻧﯿﺰ آﻣﺪه اﺳﺖ »ﺑﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﺮای دادن‬
‫اﻣﺘﯿﺎز ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ اﺳﺖ ‪ «...‬از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﯽﺗﻮان‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭼﻮن ﻫﺮ دو دوﻟﺖ ﻃﺮف راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺗﻮﺳﻌﻪ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺳﻔﺮای آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻫﺮ دو‬
‫ﻃﺮف راﺑﻄﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺖ ﺗﻄﺒﯿﻖ دارد و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت را در ﺧﺎرج از ﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺑﺎ اﺻﻞ ﺑﯿﺮون ﻣﺮزی‬
‫ﻣﻐﺎﯾﺮت ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﺮد ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ درﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻔﯿﺮ و ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎت را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ .٤‬اﺻﻞ ﻧﻈﺮﯾﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪:‬‬

‫در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ از ﺳﻮی ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬اﺟﻤﺎع و اﺗﻔﺎقﻧﻈﺮ ﮐﺎﻣﻞ در ﺧﺼﻮص اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ اﺻﻞ را ﺑﺘﻮان ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ داﻧﺴﺖ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ از ﻣﻔﻬﻮم رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺄﮐﯿﺪ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ در واﻗﻊ ﻧﺘﯿﺠﮥ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دو دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﯽ و ﺿﻤﻨﯽ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‬
‫ﻣﺎﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ از زﻣﺎنﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪:‬‬

‫‪۱۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬
‫ﻣﻮاد ‪ ٢٩‬ﺗﺎ ‪ ٣١‬ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ذﮐﺮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪:‬‬
‫در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ‪ِ ،‬‬
‫‪ .١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﺟﻨﺒﻪ ﻋﺪم ﺗﻌﺮض ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﻟﺰوم ﺣﻔﻆ و ﺣﻤﺎﯾﺖ آﻧﺎن )ﻣﺎده ‪(٢٩‬‬
‫‪ .٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت و اﻣﻮال )ﻣﺎده ‪(٣٠‬‬
‫‪ .٣‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺟﺰاﯾﯽ‪ ،‬ﻣﺪﻧﯽ‪ ،‬اداری‪ ،‬اﺟﺮاﯾﯽ و ﻋﺪم اﺟﺒﺎر ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت اﺳﺖ )ﻣﺎده ‪(٣١‬‬

‫ﺑﻨﺪ ّاول‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض‪:‬‬

‫در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ ﺑﻮدن ﺣﺮﻣﺖ و ﺣﻘﻮق ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ اﺳﺖ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻋﺪم‬
‫ّ‬
‫ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت ﯾﺎ‬
‫ﺣﻘﻮق اوﺳﺖ اﻣﺎ اﯾﻦ ﺣﺮﻣﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ِ‬ ‫دﺧﻮل ﺑﯽاﺟﺎزه در آن و ﺣﺮﻣﺖ ﺷﺨﺺ‪ ،‬ﻋﺪم ﻧﻘﺾ آزادی و‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺘﺶ اﺻﻮﻻ از اﯾﻦ ﺣﺮﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﮐﻪ ﺣﺮﻣﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ در ﻫﺮ رژﯾﻢ دﻣﮑﺮاﺗﯿﮏ ﻫﺮﮐﺲ ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و دﯾﭙﻠﻤﺎت از ﻫﻢ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﺴﮑﻦ و‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺴﮑﻦ ﻣﺮدم و ﺷﺨﺺ آﻧﻬﺎ ًرا از ﺣﺮﻣﺖ ِ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ اﺳﺖ و ﻫﯿﭻ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﺣﺮﻣﺖ ِ‬‫ِ‬ ‫اﺷﺨﺎص ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﺳﻠﺐ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت از ﺗﻌﺮض ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻣﻮرد ﺗﺮدﯾﺪ ﻧﺒﻮده و ﺷﺎﯾﺪ در ﻗﺪﯾﻢ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ از اﻣﺮوز ﺑﻮده اﺳﺖ‬ ‫داﺧﻠﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻼف آن ﻣﻘﺮر ﮐﻨﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ِ‬
‫و ﮐﻠﯿﮥ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻗﺪﯾﻢ و ﺟﺪﯾﺪ در ﺿﺮورت و ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺘﻔﻖ ﻗﻮل اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ در ﺗﻤﺎم ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﻘﺮر‬
‫ﺷﺪه و در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﺳﺎل ‪ ١٩٦١‬آن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ و ﺑﺪون ﺷﺮط ﺑﺮﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض را ﻣﯽﺗﻮان در ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻣﻮرد ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد‪:‬‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﻣﯽﺗﻮان از دو ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﻪ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺄﻣﻮران ﺧﻮد‬ ‫ِ‬ ‫اﻟﻒ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎر‪ ،‬ﺳﮑﻮﻧﺖ و‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و ﻣﻨﺰل ﺳﻔﯿﺮ ﮐﻨﺪ و ﯾﮏ ﺟﻨﺒﮥ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ِ ،‬‬ ‫را ﻣﻤﻨﻮع از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ِ‬
‫ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت را ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻫﻢ ﻧﻈﺮ ﻣﺎدی از ﺗﺠﺎوز اﻓﺮاد ﻋﺎدی ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ب‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ :‬ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺷﺨﺼﺎ ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﺮض )ﺑﺎزداﺷﺖ اﺳﺖ( و ﻃﺒﻖ ﻣﺎدۀ ‪ ٢٩‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ دوﻟﺖ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﮑﻠﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ اﺣﺘﺮام وی و اﺗﺨﺎذ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻻزم ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﺑﻪ وی و آزادی و ﺣﯿﺜﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ج‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﺎﻧﻮادۀ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻃﺒﻖ ﺳﻨﺖ ﻗﺪﯾﻢ و ﺣﻘﻮق ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺳﻨﺎد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﮐﻪ از ﺧﺎرج ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ارﺳﺎل ﻣﯽﺷﻮد از ﻗﺪﯾﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ و دوﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ِ‬‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺳﻨﺎد رﺳﻤﯽ و ً ّ ِ‬
‫ﺑﺮای ﺣﻔﻆ اﺳﻨﺎد ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﮥ ﺧﻮد و رﺳﻤﺎ ﮐﻠﯿﮥ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ را ﮐﻪ در رواﺑﻂ ﺧﻮد ﺑﺎ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻻزم ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮران ﺧﻮد در ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺧﺎرج ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎنﺑﺨﺶ ﮔﺮدد‪ .‬ازاﯾﻦرو‪ ،‬ﺿﺮوری‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﺳﻔﺎرت ﺑﺎ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﺼﻮن از ﺗﻔﺘﯿﺶ ﻣﯽﺑﻮد‪ .‬در ﻗﺪﯾﻢ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ و اﺳﻨﺎد را ﺑﻪ ﭘﯿﮏ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺴﺖ ﺳﻔﺎرت ﺑﻮد ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ رﺳﻢ ﺗﺎﮐﻨﻮن اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و‬ ‫ُ‬
‫ﺣﺎﻣﻞ ﭘ ِ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و او ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮد دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ِ‬
‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻌﻀﯽ از دوﻟﺖﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻔﺎرتﻫﺎی ﺧﻮد از ﭘﯿﮏ ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در اﺻﻄﻼح ﭘﯿﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﻣﺎﻧﻊ‬
‫ﺗﺼﺮﯾﺢ ﮐﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺎدۀ ﻓﻮق‪ ،‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﮑﻠﻒ اﺳﺖ ارﺗﺒﺎط آزاد و ﺑﺪون ِ‬ ‫و ﻣﺎدۀ ‪ ٢٧‬ﺳﺎل ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ او را‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻤﻮﻻ را ﺑﯿﻦ ﺳﻔﺎرت و وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ در دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﻫﺮ ﺳﻔﺎرت ﺑﺎ ﺳﻔﺎرتﻫﺎی‬
‫ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻧﺰد دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻔﺎرت از ﻫﺮ وﺳﯿﻠﮥ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫دﯾﮕﺮ ِ‬
‫ِ‬
‫ﭘﯿﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎی ﻣﺨﺼﻮص‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﻓﮑﺲ و اﻣﺜﺎل آن؛ در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ‪ ،‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻮر‬
‫ﺴﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ اﺳﺖ ﻣﯽﺗﻮان از آن‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺨﺎﻟﻒ را اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮد ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﭘﯿﮏ‪،‬‬ ‫ُ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﭘﯿﮏ ﺑﺮای رﺳﺎﻧﺪن ﭘ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺷﻮد ﮐﻪ ﭼﻮن‬
‫ﺣﺎﻣﻞ ُﭘﺴﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ وی ﻣﻨﺘﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬زﯾﺮا اﻣﮑﺎن دارد ﭘﯿﮏ ﺣﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﺤﻤﻮﻟﮥ ﺧﻮد را رﺳﺎﻧﺪه و دﯾﮕﺮ ِ‬
‫‪۱۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻌﺪی وی اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ‬‫اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ِ‬‫اﻣﮑﺎن ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺿﺎﻣﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﭘﯿﺎمﻫﺎی ﺷﻔﺎﻫﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ وی در ﻫﺮ ﺣﺎل‪،‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ُﭘﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ﺟﺪا اﺳﺖ و ﺑﺮای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﮏ دارای ﺣﮑﻢ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﮐﻠﯿﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎ رﺳﻤﺎ‬
‫ِ‬ ‫ﺷﺨﺺ ﭘﯿﮏ از‬
‫ِ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن از ﺗﻌﺮض ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻠﯿﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺼﻮن اﺳﺖ اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﮐﯿﺴﮥ ﭘﺴﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺗﻨﻬﺎ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ در ﺣﮑﻢ وی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪:‬‬

‫اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﺪرت‬
‫ﻧﻮع دﯾﮕﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﻣﻘﺼﻮد از آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺮدم و اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﮕﺮ از ﺣﯿﻄﮥ ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺧﺎرج ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ِ‬
‫‪ .١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﻀﺎﯾﯽ و اﺟﺮای اﺣﮑﺎم‪:‬‬
‫ً‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ِﺳ َﻤ ِﺖ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ و ﯾﺎ رﺳﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع‬
‫ِ‬ ‫أﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫ﺧﻮد‪ ،‬در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد دادﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﯽ در ﮐﻨﺎر اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ أﻋﻤﺎل‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﺷﺨﺺ‬
‫ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﺮﮐﺪام ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪود ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﻘﯿﺐ و اﺟﺮای اﺣﮑﺎم را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ .٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺰاﯾﯽ‪:‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺮای أﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺟﺰاﯾﯽ اﺳﺖ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و ﻫﯿﭻﯾﮏ از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﻠﯿﺴﯽ و ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ وی را ﻣﻮرد‬
‫ً‬
‫ﻣﻐﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﻮأﺧﺬه ّ و ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻋﺪم اﻣﮑﺎن ﺗﻌﻘﯿﺐ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﯾﺎﺗﯽ اﺣﯿﺎﻧﺎ ﻣﺮﺗﮑﺐ ّﺷﻮﻧﺪ زﻧﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻼف آن ﻫﻢ ِ‬
‫آزادی دﯾﭙﻠﻤﺎت در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ رﺳﻤﯽ وی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﻠﯿﮥ ﺟﺮاﯾﻢ ارﺗﮑﺎﺑﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت از ﻫﺮ ﻧﻮع‬ ‫اﺻﻞ ﮐﻠ ِﯽ ِ‬‫ِ‬
‫ﻣﻮأﺧﺬۀ ﭘﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺟﻠﺐ‪ ،‬اﺧﺬ ﺟﺮﯾﻤﻪ و اﺑﻼغ اﺧﻄﺎر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﻠﯿﺲ ﯾﺎ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﮥ ﮐﺸﻮر‬
‫ﺎت ﻣﺘﻬﻢ را ﺑﻪ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻃﻼع دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﯿﺮ اﻋﻼم ﺷﻮﻧﺪ و اﻗﺪام ﻣﻘﺘﻀﯽ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺗﮑﺮار آن ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ و ﯾﺎ اﮔﺮ ﺟﺮم ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺖ دﯾﭙﻠﻤ ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﺧﻮد رواﻧﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ‬

‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در زﻧﺪﮔﯽ ﻋﺎدی ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﺣﻘﻮق ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻧﯿﺰ اﻗﺪام ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ آﻧﻬﺎ را ﭘﯿﺶ آورد‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫ﻣﻮرد ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﯿﻦ ﺟﺪی دارد ﻣﺜﻼ در اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ أﻋﻤﺎﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ِ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت در اﺟﺮای ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد ﻣﯽﮐﻨﺪ و أﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﻧﻮع اول‪ ،‬دارای ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ و ﻧﻮع دوم ﻓﺎﻗﺪ‬
‫ّ ّ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﻠﯽ اﺳﺖ و ﺗﺸﺨﯿﺺ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ روﯾﮥ ﻗﻀﺎﯾﯽ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﺳﻮﺋﯿﺲ اﯾﻦ ﺗﺸﺨﯿﺺ را ﻣﺸﮑﻞ و ﻏﯿﺮ ﻻزم ﻣﯽداﻧﻨﺪ و ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫أﻋﻤﺎل ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪۀ آﻧﻬﺎ ﻣﻔﯿﺪ ﻓﺎﯾﺪه ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا‪ ،‬ﮐﻠﯿﮥ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ِﺳ َﻤﺖ و أﻋﻤﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺼﻮﺻﯽ در ﻣﻮرد‬
‫ِ‬ ‫ﺑﯿﻦ أﻋﻤﺎل ﺑﻪ‬
‫ﻼﻓﺎت‬ ‫َ‬
‫ﻃﺮف اﺧﺘ ِ‬ ‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ِﺳﻤ ِﺖ رﺳﻤﯽ ﺧﻮد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای دوﻟﺖ ﺧﻮد و در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم دوﻟﺖ ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ِ‬
‫ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺗﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺼﺪاق ﭘﯿﺪا ﻧﮑﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ روﯾﮥ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬اﯾﻦ ﺟﺪاﺳﺎزی را ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ‬ ‫ِ‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ ﻧﻪ‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫أﻋﻤﺎل‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻤﻼ ﮐﻨﺎر ﻣﯽﮔﺬارد و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﮥ‬

‫ﺣﺪود ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪:‬‬

‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ ﺣﺪود ﻧﯿﺰ ﺑﺮای آن اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ِ‬ ‫أﻋﻤﺎل‬
‫ِ‬ ‫اﮔﺮ روﯾﻪ ﺑﻪ ﻋﺮف ﺟﺎری اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ را ﺑﺮ ﮐﻠﯿﮥ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻮرد دارد ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬

‫اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫‪ .١‬دﻋﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬

‫‪۱۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دوﻟ ِﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪۀ‬
‫ِ‬ ‫وﻗﻮع ﻣﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ اﮔﺮ ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪۀ ﺳﻔﺎرت و ﺑﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ِ‬ ‫اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ِ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ آن ﺧﺮﯾﺪاری ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ دارد وﻟﯽ اﮔﺮ ﻣﺎل ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل را ﺷﺨﺺ‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﻔﺎرت و ﺑﻪ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺮای ﺧﻮد و ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻮد ﺧﺮﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺎﻣﻞ دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺎل ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل را‬
‫ﺑﻪ ﺣﺴﺎب دوﻟﺖ ﺧﻮد و ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .٢‬دﻋﻮای ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارث‬

‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وارث ﯾﺎ وﺻﯽ ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮ ادارۀ ﺗﺮﮐﮥ اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل واﻗﻊ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ .٣‬دﻋﻮای ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎری آزاد‬

‫َ‬ ‫ً‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﭙﺮدازد در‬
‫ِ‬ ‫رﺳﻤﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎی آزاد و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ در‬
‫ِ‬ ‫ﺷﻐﻞ‬
‫ﻫﺮ ﮔﺎه ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺷﺨﺼﺎ )ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ِﺳﻤ ِﺖ ﺧﻮد( ﻋﻼوه ﺑﺮ ِ‬
‫دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻞ در ﺳﻪ ﻣﻮرد ﻓﻮق اﺣﮑﺎم دادﮔﺎهﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه درﺑﺎره ﻣﺄﻣﻮر‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻗﺎﺑﻞاﺟﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در اﺣﮑﺎم ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﺧﺎﻧﮥ وی ﺻﺪﻣﻪای وارد ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬
‫ّ‬ ‫ﻣﺰاﯾﺎ از ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﺮ دو اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻨﯽ داده ﻣﯽﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮرﮐﻠﯽ اﺷﺨﺎص‬
‫دﯾﮕﺮ از آن ﺑﯽﺑﻬﺮهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺰ در ﮐﻠﯿﮥ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﯾﮏ ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ وﺟﻮدی‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻬﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت‬
‫ﮐﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻣﺎﻧﻊ ﺧﺪﻣﺖ وی ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻼش ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻣﺒﻨﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻔﺘﯿﺶ ﮔﻤﺮ ِ‬
‫ﯾﺎ ِ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺗﻀﻤﯿﻦ اﺳﺖ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺣﯿﺜﯿﺖ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻋﺪم ﺷﻤﻮل ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦﺷﺪن ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪۀ‬
‫ّ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﻠﯽ داﺧﻠﯽ اﺳﺖ و از اﯾﻦ رو ﺗﻨﻬﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﮥ وﺟﻮدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺿﺮورت و ﻣﺼﻠﺤﺖ و ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺰاﮐﺖ از ﻫﻢ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ‪ ،‬ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه ﻫﻢ ﻧﯿﺴﺖ و از آن‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪۀ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺮﺳﻮم و ﻗﺮاردادی‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻧﻘﺺ ﮐﺮد و ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آن ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ دوﻟﺖ ﻣﺘﺨﻠﻒ اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ﻣﺰاﯾﺎ اﮔﺮ‬
‫ﺟﺰء‬
‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ ﻋﺮف و ﻧﺰاﮐﺖ اﺳﺖ و ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آن اﯾﺠﺎد ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺰاﯾﺎ ِ‬
‫ً‬
‫رﺳﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﻮد رﻋﺎﯾﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم رﻋﺎﯾﺖ آن ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮ روﯾﮥ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ در ﻫﻤﻪ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮن ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﯾﮑﯽ از ﮐﻬﻦﺗﺮﯾﻦ رﺳﻮم در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﻬﺪ ﻗﺮاردادی‬ ‫ّ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت آن ﺗﺼﺮﯾﺢ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻮاد ‪ ٢٣‬و ‪ ٢٤‬ﺑﺎ ذﮐﺮ‬
‫ﺳﺎل ‪ ١٩٦٢‬ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪۀ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺪه و در ِ‬
‫ﺑﺮای دوﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن را اﻣﻀﺎء و ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮدهاﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﺪه ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﮔﻤﺮﮔﯽ‪.‬‬

‫‪ .١‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت‪ :‬ﻣﺎدۀ ‪ ٢٣‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت ﻣﻌﺎف ﮐﺮده و در ﻣﺎدۀ ‪ ٣٤‬ﻫﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻣﺸﻤﻮل ﺑﺮای درآﻣﺪﻫﺎ و اﻣﻮال آﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ‬
‫ِ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺷﺨﺎص اﺳﺖ ﺑﺪون ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻫﺪف ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ وﻟﯽ از اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت ﻣﻨﺪرج در ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎده ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺎدۀ اﺧﯿﺮ ّ‬
‫وﺿﻊ ﻣﺎﻟﯿﺎت از اﻋﻤﺎل ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ رﺳﻤﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﻧﻪ ﺑﺮای ﻧﻔﻊ ﺷﺨﺺ‪ ،‬زﯾﺮا ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ أﻋﻤﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﻋﻤﺎل ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ او اﺳﺖ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺘﯿﺠﺘﺎ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ِ‬
‫ﺗﺎﺑﻊ ّ ِ‬
‫دوﻟﺖ اﺳﺖ و ﭼﻮن ﻫﯿﭻ دوﻟﺘﯽ ِ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و ﮐﻠﯿﮥ ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻣﻮال ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﯾﻌﻨﯽ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﮥ ِ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻧﻤﯽﭘﺮدازﻧﺪ ﺑﺪﯾﻦ ﺟﻬﺖ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ از ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و ﻋﻮارض ﻣﻌﺎف اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪۱٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻣﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت ﺑﺮ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ و ﻋﻮارض ﯾﻌﻨﯽ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺳﻔﺎرت و ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺸﻤﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ وﺟﻮد دارد‬
‫ﮐﻪ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪:‬‬

‫ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻪ در ﻗﯿﻤﺖ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ِ‬ ‫اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ِ‬
‫ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و ﻋﻮارض ﮐﻪ در ِ‬
‫ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل واﻗﻊ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﻣﻠﮏ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮای ﺧﺪﻣﺎت رﺳﻤﯽ‬
‫ِ‬ ‫اﻣﻮال‬
‫ﻋﻮارض ِ‬‫ِ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺧﺮﯾﺪاری ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬‫ﺣﺴﺎب ِ‬
‫ِ‬ ‫و ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ارث اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه واﻗﻊ ﺷﺪه و دﯾﭙﻠﻤﺎت‪ ،‬آن را ﺑﻪ ارث ﺗﻤﻠﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ آن ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﮐﻪ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ درآﻣﺪﻫﺎی‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﺑﺮای ﺳﻔﺎرت‪.‬‬
‫ﺛﺒﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﮥ ِ‬‫ﺣﻖ ِ‬‫ِ‬
‫‪ .٢‬ﻣﺰاﯾﺎی ﮔﻤﺮﮐﯽ‪ :‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﺑﺮای اﻣﻮال ﻫﻢ ﮐﻪ وارد و ﺧﺎرج ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻋﺪ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺰاﮐﺖ و ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪ ،‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﺎرت ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎدۀ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ وارد‬
‫ّ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﻮع ّاول ﭼﻮن ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺼﺮف‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮای‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎت‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫اﻣﻮاﻟﯽ‬ ‫و‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬ ‫دوﻟﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﻖ‬ ‫ﻣﺘﻌﻠ‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و‬
‫ّ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺧﻮد وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﺻﻞ ﻧﺰاﮐﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ آن ﺗﺮدﯾﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد وﻟﯽ اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺮای‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﮐﻠﯽ و‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ در‬
‫ّ‬ ‫ً‬
‫ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ﺣﺪودی از ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻬﻤﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻘﺪار ورود ﻫﺮ ﮐﺎﻻ در ﺳﺎل ﺑﺮای ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﮔﻤﺮﮐﯽ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎ و ﭼﻤﺪانﻫﺎی ﻫﻤﺮاه ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‬ ‫ﺗﻔﺘﯿﺶ‬ ‫ّ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﻣﻌﯿﻦ ﮐﺮده اﺟﺎزۀ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در ً ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ِ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﺮده اﺳﺖ وﻟﯽ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮر ﮔﻤﺮک در‬ ‫در ﻣﺎدۀ ‪ ٣٦‬ﺧﻮد ذﮐﺮ ﮐﺮده و ﻣﻌﺎﻓﯿﺘﯽ را ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﺻﻞ ﻧﺰاﮐﺖ و ِ‬
‫ﺻﻮرت داﺷﺘﻦ ﻇﻦ ﺷﺪﯾﺪ درﺑﺎره ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت اﯾﻦ ﺣﻖ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎز و ﺗﻔﺘﯿﺶ ﮐﻨﺪ و در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺗﻔﺘﯿﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺷﺨﺺ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎت ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﺗﺎماﻻﺧﺘﯿﺎر وی ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ :‬دو ﻋﻨﺼﺮ ﻣﯽﺗﻮان ذﮐﺮ ﮐﺮد‪ .١ :‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ؛ ‪ .٢‬ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ‪ :‬رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻼ ﻗﻄﻊ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫‪ .١‬وﺟﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﻋﻼن رﺳﻤﯽ‪.‬‬

‫‪ .٢‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ ﯾﺎ اﺧﺘﻼف ﺷﺪﯾﺪ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪.‬‬

‫در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﺠﺎﻧﺒﻪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ .١‬وﺟﻮد ﺣﺎﻟﺖ ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﺎ اﻋﻼن رﺳﻤﯽ‪:‬‬

‫ً‬
‫ﭼﻮن رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ اﺳﺖ وﻗﺘﯽ ﮐﺸﻮری ﺑﻪ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ اﻋﻼن ﺟﻨﮓ ﺑﺪﻫﺪ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ّ‬
‫ﮐﺸﻮر‬
‫ِ‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻮاﻗﻊ‬ ‫اﯾﻦ‬ ‫در‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬ ‫ﯿﮥ‬‫ﮐﻠ‬ ‫ّاوﻟﯿﻦ ﻗﺪم‪ ،‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ و ﺑﺴﺘﻦ ﺳﻔﺎرتﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻫﺮ ﻃﺮف در ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ و اﺣﻀﺎر‬
‫ﮐﺸﻮر‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ آن ﮐﺸﻮر اﻋﻼن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران ﺧﻮد ﻧﺸﻮد‪،‬‬
‫ِ‬ ‫اﺣﻀﺎر‬
‫ِ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﺧﻮد ﭘﯿﺶﻗﺪم در ﺑﺴﺘﻦ ﺳﻔﺎرت و‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮک ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺿﻊ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﻟﻐﻮ ﻋﻤﻠﯽ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺟﻨﮓ اﺳﺖ و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﺣﻘﻮق‬ ‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را در ﻣﻬﻠﺖ ﮐﻪ ّ‬
‫ّ‬
‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاری ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﻨﮓ ﻟﻐﻮ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽﮔﺮدد و ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ‬
‫رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ اﺳﺖ و اداﻣﮥ آن ﺑﺎ وﺟﻮد ﺟﻨﮓ ﺧﻼف ﻣﻨﻄﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ِ‬

‫‪۱٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬
‫‪ .٢‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ ﯾﺎ اﺧﺘﻼف ﺷﺪﯾﺪ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪:‬‬

‫ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻋﻤﺪی از ﺳﻮی‬ ‫ﮔﺎه ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر اﺗﻔﺎق رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﯾﮏ ﻃﺮف‪ ،‬راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﺷﻮد و آن را ﻧﺘﯿﺠﮥ ﺳﻬﻞاﻧﮕﺎری و‬
‫ًِ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮد را ﻗﻄﻊ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺑﺘﺪﺋﺎ ﯾﮏﻃﺮﻓﻪ اﺳﺖ‬‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽداﻧﺪ‪ ،‬از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪ِ ،‬‬ ‫ِ‬
‫ّ‬
‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﻗﻄﻊ ﮐﻠ ِﯽ ِ‬
‫دﻻﯾﻞ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‪ ،‬ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ِ‬ ‫ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫وﻟﯽ ِ‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫اﺧﺘﻼﻓﺎت و وﻗﺎﯾﻊ اﻟﺰاﻣﺎ دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻏﺎﻟﺒﺎ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﮔﺮ در رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﻀﺎر ﺳﻔﯿﺮ و‬
‫اﻣﻮر اﺗﺒﺎع ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫دﯾﮕﺮ ﺳﻔﺎرت و اﺑﻘﺎی ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎء ﺑﺮای ادارۀ ِ‬ ‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان و اﻋﻀﺎی ِ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﺳﻔﺎرت ﺑﺎ ﮐﺎردار ﯾﺎ ﺑﻪ اﺣﻀﺎر ﺳﻔﯿﺮ و‬
‫ّ‬ ‫ّ‬ ‫ً‬
‫و اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎ در ﺻﻮرت ﺷﺪت اﺧﺘﻼف اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﮐﻠﯽ رواﺑﻂ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫اﺧﺘﻼف دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮑﺒﺎره ﻗﻄﻊ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﻤﺎم ﺗﻌﻬﺪات‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﺒﺐ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻪ ﺑﻪ ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در آن ﮐﺸﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ دارد‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ را از ﺣﯿﺚ ِ‬‫ِ‬ ‫و‬
‫ّ‬
‫وﻟﯽ اﯾﻦ زﻣﺎن ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻧﯿﺴﺖ و ﺗﺎ وﻗﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺧﺮوج دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی ﻣﺰﺑﻮر از ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻘﺮر ﺷﺪه اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ و ﮐﻞ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺟﺎری اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻮد ِ‬ ‫اﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﺮای ﺧﺎﻧﻮاده اﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ِ‬
‫ّ‬
‫رواﺑﻂ‬
‫ﻋﻀﻮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق ﯾﻌﻨﯽ ﺟﻨﮓ ﯾﺎ ﻗﻄﻊ ﮐﻠﯽ ﯾﺎ ﺟﺰﺋ ِﯽ ِ‬ ‫ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ :‬ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ ِ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ّ‬
‫ﻮرﯾﺖ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺮای ﻣﺄﻣ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻘﺮرات‬
‫ِ‬ ‫‪ .١‬ﻋﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ارﺗﺒﺎط دارد‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺪت ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ‬
‫ّ‬ ‫ﻣﺪت ّ‬ ‫ّ‬
‫دﯾﮕﺮ‬
‫ِ‬ ‫ﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻋﻠ‬ ‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﻘﺮر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دوران ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ رﺳﯿﺪن ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬اﺣﻀﺎر ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻫﺮ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ِ ،‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه )ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﯿﺄت دوﻟﺖ در ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه( ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﯾﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﮐﺎرآﻣﺪن ﺣﺰب دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺑﻪ آن‬
‫ﺣﺰب واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ّ‬
‫‪ .٢‬ﻋﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ارﺗﺒﺎط دارد‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﻄﺎ و ﯾﺎ ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم و‬
‫ﯾﺎ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﻀﻮر او را در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ :‬ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ از ﺣﯿﺚ ﻃﺒﯿﻌﺖ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ دوﻟﺖ ﺑﺎ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺟﻨﺒﮥ اداری دارد و ﻣﻮﺿﻮع آن‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ‬
‫ﺑﺎ آن ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ِ‬
‫اداری دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻔﺎوت در ﻃﺒﯿﻌﺖ‪،‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ِ‬
‫ِ‬ ‫اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ اﺳﺖ در ﺧﺎرج و اداره ﮐﺮدن اﻣﻮری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻪ از‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ِ‬
‫ﺣﻔﻆ ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر ﯾﮏ »دوﻟﺖ« ﻧﺰد دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺄﻣﻮر »ﺣﮑﻮﻣﺖ« ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﻧﺰد ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ وی ﺻﻔﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دوﻟﺖ را ﻣﯽدﻫﺪ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎزات ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻔﺎوت اﺧﺘﯿﺎرات و‬
‫ِ‬
‫و دوﻣﯽ اﯾﻦ ﺻﻔﺖ را ﻧﺪارد‪ .‬وﻇﯿﻔﻪ ﮐﻨﺴﻮل ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع و ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﺳﺖ و ﻧﺎﭼﺎر اﺧﺘﯿﺎرات او را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در‬
‫َ ً‬
‫اﺧﺘﯿﺎرات‬
‫ِ‬ ‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟ ِﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺼﺮح اﺳﺖ‪ .‬وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮل ﻃﺒﻌﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﻘﺪاری ﻣﺤﺪودﯾﺖ در‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺸﺨﺺﺷﺪه واﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬دوﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬آزادی ﮐﺎﻣﻞ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی‬ ‫ِ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮل ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و ﻧﯿﺰ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﺧﻮد را در ﺧﺎرج‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ و‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ ﺧﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ِ‬ ‫رﻓﺘﺎر‬
‫ﺗﻨﻬﺎ اﻣﺮی ﮐﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﯿﺎر را ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﯿﺪ ﮐﻨﺪ ِ‬
‫ً‬ ‫در ﻧﻘﻄﻪ ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ّ‬
‫ﻨﺴﻮل ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﻗﺒﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد و ﺧﺎرج از آن ﻗﻠﻤﺮو ًﮐ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از اﯾﻦرو ﻗﻠﻤﺮو‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻼ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ‬
‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻤﺎم‬
‫ﻧﻪ ﺻﻼﺣﯿﺖ دارد و ﻧﻪ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن‪ .‬در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﯾﮏ ﮐﻨﺴﻮل‪ِ ،‬‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۱٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ :‬ﮐﻠﻤﮥ ‪ Consul‬ﯾﮏ ﮐﻠﻤﮥ ﻻﺗﯿﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻬﺖ ﻟﻔﻆ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺷﺮﯾﮏ اﺳﺖ و در ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از دو‬
‫اﺗﻔﺎق رأی‪ ،‬ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﺮط ِ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوای رم ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻮط ﺳﻠﻄﻨﺖ )‪ ٥٠٩‬ﭘﯿﺶ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ( ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺪت ﯾﮏ ﺳﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ِ‬
‫ﻗﺪرت اﺟﺮاﺋﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ را اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﺳﻨﺎی روم را وﺗﻮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺮوع ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را از زﻣﺎن اﻣﭙﺮاﻃﻮری‬
‫رم ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را از زﻣﺎن ﯾﻮﻧﺎن ﻗﺪﯾﻢ ﻣﯽداﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ﺑﺮای ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺣﻔﻆ و ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ‬
‫ّ‬
‫اﻗﺎﻣﺖ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻮد ﻧﻪ ﻫﻤﻮﻃﻦ آﻧﺎن و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ِﺳ َﻤﺖ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﯽﺷﺪ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوﮐﺰﻧﻮس‬
‫ﻣﻨﺼﻮب ﻣﯽﺷﺪ از ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺒﻌﮥ ﻣﺤﻞ ِ‬
‫‪ Proxenos‬داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ﻗﺮون وﺳﻄﯽ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺗﺤﻮﻻﺗﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﮥ آن‪ ،‬ﺗﺤﻮﻻت در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻨﺴﻮل ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺎت او ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺛﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ و از آن ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮐﻪ‬ ‫دوﻟﺖ ِ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ِ‬
‫ِ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪ ﯾﮑﯽ از ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﯾﺎ اﺗﺒﺎع اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻣﻘﯿﻢ در ﻣﺤﻞ ﺑﻮد‪ .‬رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر اﻓﺮاد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪ ،‬رواﺑﻂ اﺧﯿﺮ ﺧﯿﻠﯽ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﺸﺘﺮک دول درآﻣﺪه‪ .‬و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺿﻤﻨﯽ دو دوﻟﺖ ﻃﺮف‬‫ِ‬ ‫ﻗﺒﻮل‬
‫دﯾﺮﺗﺮ از رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﻢ و ﻗﺎﻋﺪۀ ﻣﻮرد ِ‬
‫راﺑﻄﻪ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺘﯿﺠﮥ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺻﺮﯾﺢ آﻧﻬﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮﺧﻼف رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬در ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت آن را ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﻧﯿﺰ وﻗﺘﯽ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ در ﯾﮏ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪ از ﻣﺠﻤﻮع ﻗﻮاﻋﺪی ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫ﻣﺘﻌﺪد دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻌﻤﻞ آﻣﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﺳﻢ ﺑﺎ اﻧﺘﺼﺎب ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻨﺴﻮل از ﺟﺎﻧﺐ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع آن ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و داﺋﻤﯽﺷﺪن‬ ‫ِ‬
‫ً‬
‫ِﺳ َﻤ ِﺖ رﺳﻤﯽ او ﮐﻢﮐﻢ ﻣﺘﺮوک ﺷﺪ وﻟﯽ ﮐﺎﻣﻼ از ﺑﯿﻦ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﻋﺪهای اﺗﺒﺎع ﻣﻘﯿﻢ در ﯾﮏ ﺑﻨﺪر ﯾﺎ ﺷﻬﺮ ﮐﺸﻮر ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﺗﺒﻌﮥ ﺧﻮد را ﮐﻪ ﻣﻘﯿﻢ آن ﺑﻨﺪر ﯾﺎ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮐﻨﺴﻮل اﻓﺘﺨﺎری )ﺑﺪون‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺪه ﯾﺎ رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪان زﯾﺎد و ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﯾﮑﯽ از‬
‫ﻣﻨﺼﺐ و ﺣﻘﻮق دوﻟﺘﯽ( ﺑﺮﻣﯽﮔﺰﯾﺪﻧﺪ و آن ﮐﻨﺴﻮل اﻓﺘﺨﺎری ﭘﺲ از ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺤﻞ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺣﻮال ﺷﺨﺼﯽ ﻫﻢﻣﯿﻬﻨﺎن ﺧﻮد‬
‫را اﻧﺠﺎم ﻣﯽداد ﯾﺎ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم از ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻫﻢﻣﯿﻬﻨﺎن ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬

‫رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع ﺧﻮدﺷﺎن در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و دﯾﮕﺮی اﺣﺘﯿﺎج دوﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﮐﺸﻮری ﮐﻪ اﺗﺒﺎﻋﺸﺎن در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻨﺒﮥ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﻪ دوﻟﺖﻫﺎ اﺟﺎزه‬
‫ّ‬
‫ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن دﯾﮕﺮ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﺧﻮد‬ ‫رواﺑﻂ‬ ‫در‬ ‫ﯽ‬‫ﮐﻠ‬ ‫ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ از روﯾﻪ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر در ﺧﺼﻮص ﺗﺠﺎرت ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﮥ رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﺣﯿﺎﻧﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﻮد ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ّ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪َ .‬ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﺣﻖ ﺷﺮﮐﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺒﻌﻪ ﻫﺮ دوﻟﺖ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻘﯿﻢ ﺧﺎرج ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪات دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻫﺮ دوﻟﺖ‬
‫ّ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮای ﺑﻌﻀﯽ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻠﯽ او ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎم وﻇﯿﻔﻪ و ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ درآﻣﺪی ﮐﻪ در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآورد‬
‫و اﻣﺜﺎل آن‪ .‬اﺟﺮای ﮐﻠﯿﮥ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ در ﺧﺎرﺟﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮری ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺧﻮد آن دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﻫﻤﺎن‬
‫ّ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻨﺴﻮل دارد‪ .‬ﻫﺮ دوﻟﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﺎ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻣﺒﺎدﻻت ﺗﺠﺎرﺗﯽ‬
‫ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ اﻣﺮی ﻋﺎدی ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﻀﻮر ﻋﺪه اﺗﺒﺎع ﯾﮏ دوﻟﺖ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮاز ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ اﺻﻮﻟﯽ ﺿﺮورت در رواﺑﻂ‬
‫ّ‬
‫دﯾﭙﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺿﺮورت ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ و در رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﺻﻞ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﻫﺮ دوﻟﺖ ﺑﺮ ﮐﻠﯿﮥ اﺷﺨﺎص و اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬
‫آن اﺳﺖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ اﻧﺤﺼﺎری دارد‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﺨﺘﺎر اﺳﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻗﻮاﻋﺪ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻣﯽداﻧﺪ وﺿﻊ و‬
‫اﺟﺮاء ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ اﺻﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺷﺨﺎص در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ آن دوﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﮔﺮﭼﻪ ﺗﺒﻌﮥ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﯾﮏ اﺻﻞ ﮐﻠﯽ دﯾﮕﺮ دوﻟﺖﻫﺎ ﻫﻢ از ﺣﯿﺚ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﺣﻖ اﻋﻤﺎل آن در ﯾﮏ درﺟﻪ ﻣﺴﺎوی ﻗﺮار دارﻧﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﯿﭻ دوﻟﺖ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ او ﺧﺪﺷﻪ وارد ﺷﻮد و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﯿﭻ دوﻟﺖ اﺟﺎزه ﻧﻤﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬
‫اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ را در ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ‬
‫او ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﺟﺮا ً ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺑﻌﺪ اﻧﻮاع رواﺑﻂ دﯾﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﻋﺪهای از ِ‬
‫اﺣﺘﺮاز ﮐﺮده و ﻫﻤﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﻃﺒﻌﺎ ﺧﻮد را ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺗﺒﺎع ﺧﻮد در ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﯽداﻧﻨﺪ و اﯾﻦ ﺿﺮورت ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۱۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﻋﻢ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﯽ ﺑﺮ دو اﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﺗﺴﺎوی دول اﺳﺖ و ﭼﻮن ﻫﺮ اﺳﺘﻨﺜﺎء ﺑﺮ اﺻﻞ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻗﺮارداد دوﺟﺎﻧﺒﻪ‬ ‫ﻃﺮف راﺑﻄﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺪود و ﺟﺰﺋﯿﺎت آن در‬ ‫ُ َﱠ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺼﺮح و ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل دو ِ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﺧﻮد ﯾﮏ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻫﺮ دو اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺒﻠﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ ﮐﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت رواﺑﻂ‬
‫ً‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﺿﻤﻨﯽ در ﻋﺮف و رﺳﻮم‪ ،‬و ﺑﻌﺪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻗﺒﻼ ﺑﺎ ِ‬
‫ِ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎزات‬
‫ِ‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﺳﻔﺎرت و‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺷﺪه و دﯾﮕﺮ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ﺣﯿﺚ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ دارﻧﺪ ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻋﻤﺎل ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﻣﺤﺘﺎج ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺨﺼﻮص در ﯾﮏ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و آﺛﺎر آن‬

‫اﻓﺮاد ﺗﺒﻌﮥ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻄﯽ‬

‫ﺣﻘﻮق ِ‬‫ِ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺒﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻮاﻓﻖ از ﺣﯿﺚ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ دو دوﻟﺖ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ دوﺟﺎﻧﺒﻪ ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و از ﺣﯿﺚ ﺣﻘﻮق و وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ در ‪ ١٩٦٣‬در ﯾﮏ‬
‫ً‬
‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه و ﺑﻌﺪا ﺑﻪ ﺷﺮح آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ آﺛﺎری ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺘﺮﺗﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﭼﻨﺪ ﺗﻔﺎوت اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺎ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﺴﺖ‪.‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫‪ .١‬اﯾﺠﺎد رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را رﺳﻤﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و درﺑﺎرۀ دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‬
‫رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺪون رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫اﯾﺠﺎد ِ‬
‫دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﮥ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪ِ .‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﻔﯿﺮ و ﻣﺮاﺟﻌﮥ او ﺑﻪ‬
‫ِ‬ ‫داده اداﻣﮥ‬
‫رﺳﻤﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دو ﻓﺎﮐﺘﻮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ِ‬ ‫اﻟﺰام ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺪارد و ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ‬
‫دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬دﻟﯿﻞ اﯾﻦ‬ ‫رﺳﻤﯽ آن ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ِ‬ ‫درﺑﺎرۀ دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻦ ﮐﻨﺴﻮل و ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮل در ﻣﺤﻞ‪،‬‬
‫ّ‬
‫ﺗﻔﺎوت روﺷﻦ اﺳﺖ‪ .‬رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺑﺮای ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ در ﮐﺸﻮر ﻫﻢ‬
‫اﺗﺒﺎع ﺳﺎﮐﻦ و ﻣﻘﯿﻢ دارﻧﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ دوﻟﺖ و اﺗﺒﺎع او در ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺑﺎ دوﻟﺖ‬
‫ّ‬
‫دﯾﮕﺮ وﻗﺘﯽ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﻣﺤﻠﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﯽﮔﺬارد ﮐﻪ اﺗﺒﺎع او در آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ داﺷﺘﻪ‬
‫ﻗﺼﺪ آن ﺑﺮای آﺗﯿﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﯾﺎ اﮔﺮ ﻫﻨﻮز ﻧﺪارﻧﺪ و راﺑﻄﮥ رﻓﺖ و آﻣﺪ اﺗﺒﺎع در ﺣﺎل ﺷﺮوع اﺳﺖ اﺣﺘﻤﺎل و ِ‬
‫اﺗﺒﺎع ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ در ﺣﺪود ﻋﺮف و رﺳﻮم‪ ،‬دوﺳﺘﯽ‬ ‫وﺿﻊ ِ‬ ‫ﻗﺮارداد ﺟﺪﮔﺎﻧﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ِ‬ ‫ِ‬ ‫‪ .٢‬راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬راﺑﻄﮥ دوﺳﺘﯽ اﺳﺖ و اﮔﺮ‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻫﻤﻪ دول ﺑﻮده‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و‬
‫ّ‬
‫ﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﺎص‬
‫ِ‬ ‫ﮐ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫اﺣﺘﯿﺎج‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ‬ ‫ﺑﺪون‬ ‫و‬ ‫ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﯽ‬ ‫ﮐﻠ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪﻃﻮر‬ ‫ِ‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺲ‬
‫ِ‬
‫اﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﮐﻠﯿﮥ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻔﺎرت ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮل را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ .٣‬در ﻗﺮارﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ رﺳﻤﯽ ﯾﮏ دوﻟﺖ و ﯾﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ اﻣﻀﺎء ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ ،‬زﯾﺮا ﻫﻤﮥ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺑﻌﻀﯽ‬ ‫ِ‬ ‫ﺣﻘﻮق‬
‫ِ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎزات‬
‫ِ‬ ‫آن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد ذﮐﺮی از اﺧﺘﯿﺎرات و‬
‫اﺗﺒﺎع ﯾﮏ دوﻟﺖ در‬
‫اﻗﺎﻣﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ِ‬ ‫رﺳﻮم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ آﻧﻘﺪر ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ داﺷﺘﻪ و دارد ﮐﻪ ﺑﯽﻧﯿﺎز از ﺗﺼﺮﯾﺢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺰﺋﯿﺎت در ﻋﺮف و ِ‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ از ﺣﯿﺚ ﺣﻘﻮق و ﺣﺪود ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻟﺰاﻣﺎ و ﺑﻪ ﺧﻮدیﺧﻮد ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺎ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬
‫ﻣﺤﺘﺎج ﺗﻮاﻓﻖﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﮥ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺟﻬﺖ‬ ‫اﯾﻦ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫و‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ‬
‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ‪ ١٩٦١‬ﻋﺮف و رﺳﻮم ﻣﻌﻤﻮل‬ ‫ِ‬ ‫ﺣﻘﻮق‬
‫ِ‬ ‫‪ .٤‬در ﺻﻮرت اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎرات و‬
‫ﻣﺒﻨﺎی رأی ﻣﺮﺟﻊ رﺳﯿﺪﮔﯽﮐﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫‪۱۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬ ‫ً‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮل ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺣﻘﻮق ﺑﻌﻀﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ و ﺑﻌﻀﯽ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر‬
‫ّ‬
‫ﻣﺘﺒﻮع آﻧﻬﺎ‪ .‬در ﻣﻮارد اول ﮐﻨﺴﻮل از ﺣﻘﻮق آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻠﯽ دﻓﺎع ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﻣﻮارد دوم ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد را درﺑﺎرۀ آﻧﺎن اﺟﺮا ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬﻤﯽ از ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل در ﺣﺪود ﻫﻤﯿﻦ وﻇﺎﯾﻒ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ در اﯾﻦ ﺣﺪود ﻧﻤﺎﻧﺪه و ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ اﻋﺘﻤﺎدی ﮐﻪ دول ﺑﻪ ﻧﻈﺎم‬
‫ﻗﻀﺎﺋﯽ و اداری دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ در زﻣﺎنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ دول ﺑﻪ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﺧﻮد در‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺻﻼﺣﯿﺖ و اﺧﺘﯿﺎرات وﺳﯿﻊﺗﺮ از ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟﺖ ﻫﻢ ﺑﺮ اﺷﺨﺎص ﺑﻮد و ﻗﺎﻧﻮن‬
‫در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﻣﺘﯿﺎزی ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻘﻂ اﺗﺒﺎع از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﺧﺎرﺟﯿﺎن ﺧﺎرج از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺎت ﺑﻮد ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻋﺪه ﺧﺎرﺟﯿﺎن‬
‫زﯾﺎد ﺷﺪ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ از ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻬﺮ و ﻣﺤﻞ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮدﺷﺎن را داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪﻫﺮﺣﺎل ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن‬
‫ﺑﻪﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯿﻢ اولﺑﺎر از ﻃﺮف ﻓﺮاﻧﺴﻮا اول ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮاﻧﺴﻪ )ﻗﺮن ‪ (١٦‬در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮ‪،‬‬
‫ﻣﺮاﮐﺶ‪ ،‬ﭼﯿﻦ‪ ،‬ژاﭘﻦ‪ ،‬ﺣﺒﺸﻪ‪ ،‬اﯾﺮان و ﻏﯿﺮه ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ اول ـ رژﯾﻢ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن ـ ﮐﻨﺴﻮل ﻗﺎﺿﯽ‬

‫در ﻋﺮف و رﺳﻮم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ ﻧﺒﻮد وﻟﯽ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﻗﺎﺿﯽ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺧﺎص داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد‬
‫از‪:‬‬

‫‪ .١‬ﺻﻼﺣﯿﺖ وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‬

‫‪ .٢‬ﺻﻼﺣﯿﺖ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‬
‫‪ .٣‬ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎوت در اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع ﯾﺎ ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع و ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﯽ‬

‫ﺻﻼﺣﯿﺖ اول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎنﻫﺎی ﻗﺪﯾﻢ اﺳﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻣﺴﯿﺤﯽ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﯾﺎ اﺗﺒﺎﻋﯽ ﮐﻪ از ﻧﮋاد و ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﺣﻔﻆ ﺧﻮد و ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻣﻨﯿﺖ دور ﻫﻢ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و وﻗﺘﯽ ﻋﺪه آﻧﻬﺎ زﯾﺎد ﻣﯽﺷﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻪ آﻧﺎن اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺻﻼﺣﯿﺖ دوم ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ اول ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﻠﺖ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪا ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ اﺗﺒﺎع ﻣﺤﻠﻪ ﺧﻮد را ﺗﺮک ﮐﺮدﻧﺪ و در ﺷﻬﺮ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد از ﺑﯿﻦ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﻮم ﮐﻪ ﻗﻀﺎوت ﺑﻮد ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﻗﺮار داﺷﺖ ﮐﻪ ﻗﻀﺎوت ﻣﺤﻠﯽ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد و ﻗﺒﻮل ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻨﻮع‬
‫و در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ ،‬و در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻧﯿﺰ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻧﻮاع آن ﺗﺤﻮﻻت زﯾﺎد ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺣﻖ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﺴﻮل در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺟﻨﺒﺔ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن اﺳﺖ‪ ،‬و اﻗﺘﻀﺎء دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد‪ .‬از ﺣﯿﺚ ﺗﻨﻮع اﺑﺘﺪا ﯾﮏ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ اﺧﺘﻼف‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ دﻋﺎوی ﻣﺪﻧﯽ و دﻋﺎوی ﺟﺰاﺋﯽ‪.‬‬

‫ﻣﯽﺗﻮان در ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد‪:‬‬

‫ً‬
‫اﻟﻒ ـ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻣﺪﻧﯽ ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ ـ در اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎوت ﻣﻨﺤﺼﺮا ﺑﺎ ﮐﻨﺴﻮل آن ﮐﺸﻮر ﺑﻮد‪.‬‬

‫ب ـ در اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ ﮔﺎه ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎوت ﺑﺎ ﮐﻨﺴﻮل ﻃﺮﻓﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺑﺎﺷﺪ )در‬
‫اﯾﺮان( و ﮔﺎه اﯾﻦ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺑﻪ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮنﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻂ از ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﻫﺮ دو ﺗﺒﻌﻪ واﮔﺬار ﻣﯽﺷﺪ )در ﻋﺜﻤﺎﻧﯽ و ﻣﺼﺮ(‪.‬‬

‫ج ـ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ و ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﯽ در ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮد ﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﮐﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﮐﻨﺴﻮل‬
‫ﯾﮏﻃﺮف ﺣﻖ داﺷﺖ در دادﮔﺎه ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن دادرﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﺮای اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت دادﮔﺎه ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬و ﯾﺎ ﻫﻤﯿﻦ رﺳﯿﺪﮔﯽ در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺑﺘﺪاﯾﯽ و ﻧﻬﺎﯾﯽ در دادﮔﺎهﻫﺎی اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫د ـ درﺑﺎره ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰاﺋﯽ در ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن را ﻗﺒﻮل ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺻﻼﺣﯿﺘﺪار ﻣﺤﻠﯽ اﺻﻮﻻ دﺧﺎﻟﺘﯽ در رﺳﯿﺪﮔﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺮاﺋﻢ و ﺟﻨﺎﯾﺎت ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﻋﻠﯿﻪ ﯾﮑﯽ از ﻫﻤﻮﻃﻨﺎن ﺧﻮد ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﯽﺷﺪ ﻧﻤﯽﮐﺮدﻧﺪ و ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﮐﺸﻮر آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪۱۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻟﻐﺎء ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺻﻼﺣﺎت وﺳﯿﻊ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﻗﻀﺎﺋﯽ و اداری و ﺑﯿﺪاری اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﻠﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ رژﯾﻢ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای آﻧﻬﺎ‬
‫اداﻣﻪ اﯾﻦ رژﯾﻢ ﻧﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﻌﻨﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﻦ رژﯾﻢ ﻗﯿﺎم ﮐﺮدﻧﺪ و آن را ﻟﻐﻮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻗﺪرت اﯾﻦ اﻗﺪام را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ اول ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻐﺎﯾﺮت ﺑﯿﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻣﻠﻞ و دﯾﻮان دادﮔﺴﺘﺮی ﻻﻫﻪ از ﯾﮏ ﻃﺮف و ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آن را ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻔﯿﺪ‬
‫ﻟﻐﻮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ اﯾﺮان و دوﻟﺖﻫﺎی اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ و ﺳﻮﺋﺪ و داﻧﻤﺎرک و ﮐﺸﻮرﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺣﻖ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ً‬
‫ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪ اﻣﻀﺎء ﺷﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ رژﯾﻢ ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن در اﯾﺮان ﻟﻐﻮ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪا اﯾﻦ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﻮﻗﺖ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی‬
‫دوﺳﺘﯽ و اﻗﺎﻣﺖ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﮔﻤﺮﮐﯽ و درﯾﺎﻧﻮردی دادﻧﺪ‪ .‬در ﮐﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺗﺴﺎوی ﺣﻘﻮق ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و رﻋﺎﯾﺖ اﺻﻮل ﺣﻘﻮق‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روﯾﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻃﺮﻓﯿﻦ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎنﮐﻪ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﺑﺮای دﯾﮕﺮ ﻣﺄﻣﻮران ﺧﻮد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎﯾﺪ وﻇﺎﯾﻔﺶ را‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ّﮐﻠﯽ از ﻃﺮف دوﻟﺖ او ّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻤﯿﺖ ﯾﮏ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻏﯿﺮ از ﮐﺸﻮر ﺧﻮد واﻗﻊ اﺳﺖ و ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو‬ ‫در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﺣﺎﮐ ِ‬
‫اﺧﯿﺮ آن را اﺟﺎزه داده ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻮن‬
‫دوﻟﺖ ِ‬ ‫ﻣﻐﺎﯾﺮﺗﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺴﻮل وﻗﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را در ﮐﺸﻮر ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ ﮐﻪ ِ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻣﺤﺪود ﺑﻪ اﺟﺎزۀ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر‬ ‫ِ‬ ‫اﻧﺠﺎم‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺪود اﺧﺘﯿﺎرات ﮐﻨﺴﻮل در ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ‬
‫ِ‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت ﮐﻨﺴﻮل ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ِ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ او ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻗﻮاﻋﺪ ﯾﺎ در ﮐﺸﻮر وﺿﻊ ﺷﺪه و ﯾﺎ اﺻﻮل و ﻣﻘﺮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻗﺎﻣﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬
‫ّ‬ ‫َ ً‬
‫و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﻏﯿﺮه ﺑﯿﻦ ﺧﻮد ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و اﻣﻀﺎء ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻌﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎﯾﺪ وﻇﺎﯾﻔﺶ را‪ ،‬در ﺣﺪود ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻠﯽ و ﺗﻮاﻓﻖﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ‬ ‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬از اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻋﺪۀ ﻓﻮق ﻣﺒﺎﯾﻨﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداری ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻋﻠﯿﻪ ّ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﺧﻼف ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ آن ﯾﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻨﺴﻮل ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺣﻖ داوری ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع ﮐﺸﻮر ﺧﻮد را دارد‪ .‬اﻣﺎ اﺗﺒﺎع ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻨﺎﯾﯽ‬
‫ّ‬
‫ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دادﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﮐﻪ ﻧﺰد دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻨﻊ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارزش ﻧﺪارد زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬در ﻣﺎده ‪ ٥‬وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪﻃﻮر ﺗﻔﺼﯿﻞ در ‪ ١٣‬ﻧﻮع اﺣﺼﺎء ﮐﺮده اﺳﺖ ﻟﯿﮑﻦ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در ﭘﻨﺞ ﻧﻮع ﮐﻠﯽ ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع آن ـ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﻮاع ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﺤﻮظ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و رواﺑﻂ‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ ـ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﺼﻮص اﺗﺒﺎع در ﻣﻮرد ارث ﯾﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺻﻐﺎر و ﻣﺤﺠﻮرﯾﻦ و ﻗﯿﻤﻮﻣﯿﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ آﻧﺎن ـ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ اﺗﺒﺎع ﯾﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬
‫ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻧﺰد دادﮔﺎهﻫﺎ و ﻫﺮ ﻧﻮع اﻗﺪام دﯾﮕﺮ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع در ﺻﻮرت ﻏﯿﺒﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم آزادی ﺣﻔﻆ و از ﺣﻘﻮق آﻧﻬﺎ دﻓﺎع ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫رﺳﺎﻧﯿﺪن ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻧﺎوﻫﺎ و ﮐﺸﺘﯽﻫﺎ و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﯾﺎ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع و ﮐﺎرﮐﻨﺎن آﻧﻬﺎ‪.‬‬

‫ب ـ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از اوﺿﺎع و ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و دادن آن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‪.‬‬

‫ج ـ اﻧﺠﺎم ﺑﻌﻀﯽ ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﯽ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪور ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ و روادﯾﺪ و اﺳﻨﺎد ﻣﺴﺎﻓﺮت و ﺻﺪور ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و ﺗﺼﺪﯾﻖ اﺳﻨﺎد و اﻧﺠﺎم آﻧﭽﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دﻓﺎﺗﺮ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺛﺒﺖ ﺗﻮﻟﺪ و اﺗﺒﺎع ﻣﺸﻤﻮل ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎم و اﻋﻼم اﺣﻀﺎر آﻧﻬﺎ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد‪.‬‬

‫دـ اﺑﻼغ اﺳﻨﺎد ﻗﻀﺎﺋﯽ و اداری ﯾﺎ اﺟﺮای ﻧﯿﺎﺑﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و در ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺟﺎزه داده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۲۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻫـ ـ ﮐﻨﺘﺮل و ﺑﺎزرﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎوﻫﺎ و ﮐﺸﺘﯽﻫﺎی درﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎ رودﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ ﻧﺰد دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ دوﻟﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را دارﻧﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻘﺮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻮزۀ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﻗﻠﻤﺮو ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل آن ﻗﺴﻤﺖ از ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﻣﻌﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻋﺎدﺗﺎ در ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﺪهای از اﺗﺒﺎع در آﻧﺠﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺎدر‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دوﻟﺘﯽ ﻧﺰد دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه داﯾﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻮزه‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﯾﻦ ﮐﻨﺴﻮل واﺣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع و دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻠﯽ اﺳﺖ و از وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺗﻔﮑﯿﮑﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻨﺎﻓﻊ از‬
‫ﺣﯿﺚ ﻧﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻌﺪد و از ﺣﯿﺚ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬در ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ و ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺺ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬در ﻣﺎده ‪ ٥‬وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻔﺼﯿﻞ در ‪ ١٣‬ﻧﻮع اﺣﺼﺎء ﮐﺮده اﺳﺖ ﻟﯿﮑﻦ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در ﭘﻨﺞ ﻧﻮع ﮐﻠﯽ ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع آن ـ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﻮاع ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﺤﻮظ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و رواﺑﻂ‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ ـ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﺼﻮص اﺗﺒﺎع در ﻣﻮرد ارث ﯾﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺻﻐﺎر و ﻣﺤﺠﻮرﯾﻦ و ﻗﯿﻤﻮﻣﯿﺖ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ آﻧﺎن ـ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ اﺗﺒﺎع ﯾﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬
‫ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻧﺰد دادﮔﺎهﻫﺎ و ﻫﺮ ﻧﻮع اﻗﺪام دﯾﮕﺮ ﺑﺮای اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع در ﺻﻮرت ﻏﯿﺒﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم آزادی آﻧﺎن ﺣﻔﻆ و از ﺣﻘﻮق آﻧﻬﺎ دﻓﺎع ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رﺳﺎﻧﯿﺪن ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻧﺎوﻫﺎ و ﮐﺸﺘﯽﻫﺎ و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﯾﺎ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع و ﮐﺎرﮐﻨﺎن آﻧﻬﺎ‪.‬‬

‫ب ـ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از اوﺿﺎع و ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و دادن آن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‪.‬‬

‫ج ـ اﻧﺠﺎم ﺑﻌﻀﯽ ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﯽ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪور ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ و روادﯾﺪ و اﺳﻨﺎد ﻣﺴﺎﻓﺮت و ﺻﺪور ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و ﺗﺼﺪﯾﻖ اﺳﻨﺎد و اﻧﺠﺎم آﻧﭽﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دﻓﺎﺗﺮ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺛﺒﺖ ﻣﺘﻮﻟﺪﯾﻦ و اﺗﺒﺎع ﻣﺸﻤﻮل ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻈﺎم و اﻋﻼم اﺣﻀﺎر آﻧﻬﺎ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد‪.‬‬

‫د ـ اﺑﻼغ اﺳﻨﺎد ﻗﻀﺎﺋﯽ و اداری ﯾﺎ اﺟﺮای ﻧﯿﺎﺑﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و در ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺟﺎزه داده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫـ ـ ﮐﻨﺘﺮل و ﺑﺎزرﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎوﻫﺎ و ﮐﺸﺘﯽﻫﺎی درﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎ رودﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ ﻧﺰد دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬
‫را دارﻧﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻘﺮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻮزه ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﻗﻠﻤﺮو ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮل آن ﻗﺴﻤﺖ از ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫ٔ‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﻣﻌﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻋﺎدﺗﺎ در ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﺪهای از اﺗﺒﺎع در آﻧﺠﺎ ﺳﺎﮐﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺎدر‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ دوﻟﺘﯽ ﻧﺰد دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه داﯾﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻮزه ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫اﯾﻦ ﮐﻨﺴﻮل واﺣﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺗﻤﺎم ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۲۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﺟﻨﺒﮥ ﻣﻬﻢ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع و دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد‪.‬‬
‫ّ‬
‫اﯾﻦ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻠﯽ اﺳﺖ و از وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺗﻔﮑﯿﮑﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻨﺎﻓﻊ از‬
‫ﺣﯿﺚ ﻧﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻌﺪد و از ﺣﯿﺚ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬در ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ و ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻪﻃﻮر اﺧﺺ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻈﺎم اداری و ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻓﻌﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی‬
‫ﻋﻀﻮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﻣﺮوز ﮐﻠﯿﺔ اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺑﺮای اﺣﻘﺎق ﺣﻖ ﯾﺎ دﻓﺎع از ﺣﻖ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻻزﻣﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن ﮐﺸﻮر ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺖ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ آن ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﮕﺮ در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن آن ﮐﺸﻮر‬
‫ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در روﯾﻪﻫﺎی ﻣﻌﻤﻮل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺣﻖ ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﺴﻮل درﺑﺎرة اﺗﺒﺎع وﺟﻮد داﺷﺘﻪ )ﮐﺎﭘﯿﺘﻮﻻﺳﯿﻮن( و ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫اﻣﺮوز دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﺑﺮﻗﺮاری آن از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮض اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺘﻨﻮع را از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﻔﺎع ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﯾﺎ ﻋﻤﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﯾﺎ ﻧﻔﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬و ﮔﻮﻧﻪای دﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ از آن ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺒﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد‬
‫دوﻟﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮل دوﻟﺖ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ از اﺗﺒﺎع ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﻠﯽ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻋﺮف و رﺳﻮم در ﺣﺪود ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﮐﻨﺴﻮل ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﺟﺎزۀ دﺧﺎﻟﺖ در اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ وﻇﯿﻔﻪ او ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﺿﺪت ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ت ﺑﻪ دوﻟﺖ او‬
‫ّ ً‬
‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد دﻓﺎع ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻬﺖ ﺧﻼف ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ »ﺻﻮرت« ﻣﺴﺎﻋﺪت ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻪ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮای دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد در ﺣﺪود ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮارد اﺣﻮال ﺷﺨﺼﯿﻪ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻞ اﺟﺮای ﻣﻘﺮرات ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع ﺧﺎرﺟﯽ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺄﻣﻮران ﻣﺤﻠﯽ رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﻧﮑﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻣﺮوز در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﺪﯾﺪ اﺻﻞ اﺟﺮای ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺣﻮال ﺷﺨﺼﯿﻪ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ آن را رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺬاﻟﮏ اﯾﻦ اﺻﻞ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ در ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ دوﻟﺖﻫﺎ در آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻧﻈﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ آﻧﻬﺎ اﻗﺘﻀﺎء‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﯾﮏ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دارای ﯾﮏ رﺋﯿﺲ و ﻋﺪهای اﻋﻀﺎء اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٩‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ اﻋﻀﺎء ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪ‬
‫ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ‪:‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﺳﺮﮐﻨﺴﻮل‬

‫ب ـ ﮐﻨﺴﻮل‬

‫ج ـ ﮐﻨﺴﻮﻟﯿﺎر‬

‫د ـ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ١‬ـ ﺗﻌﯿﯿﻦ رﺋﯿﺲ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ او در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﻨﺪ و ﺗﺮﺗﯿﺐ اﯾﻦ‬

‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد وﻟﯽ ِ‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ﻃﺮف ِ‬ ‫رﺋﯿﺲ ﻫﺮ ِ‬‫ِ‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ّ‬
‫ﻧﺎم ﻣﻘﺮ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﺳﻨﺪی ﺣﺎوی ﻧﺎم و ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻫﻮﯾﺖ و ﻃﺒﻘﻪ و ﺣﻮزۀ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻧﯿﺰ ِ‬
‫ﭘﺬﯾﺮش ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ِ .‬‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮای ِ‬ ‫رﺋﯿﺲ ِ‬‫ﺧﻮد ِ‬
‫ﺻﺎدر ﻣﯽﮐﻨﺪ و آن را از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ )ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﻔﺎرت( ﯾﺎ ﻫﺮ ﻃﺮﯾﻖ دﯾﮕﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ِ‬
‫ّ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ او را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬در ﻏﯿﺎب رﺋﯿﺲ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﻣﻘﺪ ِم ﺳﻔﺎرت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎردار ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد و‬
‫ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ّﮐﻪ در ﻏﯿﺎب ﺳﻔﯿﺮ‪ِ ،‬‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﯾﺎ دﯾﮕﺮی ﻣﻮﻗﺘﺎ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ رﺋﯿﺲ‬ ‫ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ او‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮی ﺧﻮاه از اﻋﻀﺎ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬

‫‪۲۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﻘﺮرات ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‬

‫ِ‬ ‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺸﻤﻮل ﮐﻠﯿﮥ‬
‫ﻣﻮﻗﺖ ِ‬ ‫ِ‬ ‫رﺋﯿﺲ‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﯾﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ِ ،‬‬
‫ّ‬
‫ﻋﺎدی ﭘﺴ ِﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ دارد‬
‫رﺋﯿﺲ ِ‬‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻟﺰام ﻧﺪارد ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺨﺺ ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم ﻣﺼﻨﻮﯾﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﯾﮏ ِ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد وﻟﯽ ِ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ ٢‬ـ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﺑﯿﻦ رؤﺳﺎی ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬
‫ّ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ در ﻣﺮاﺳﻢ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﯿﻦ رؤﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬ ‫ﭘﺴﺖ‬
‫ﺑﯿﻦ رؤﺳﺎی ِ‬
‫ّ‬ ‫ِ ّ ّ‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ رواﻧﺎﻣﮥ او ﻣﻘﺪم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ردﯾﻒ رؤﺳﺎی ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬رؤﺳﺎی ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺮ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ ،‬و ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﺑﺎ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ِ‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﯾﮏ ِ‬‫اﻓﺘﺨﺎری ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺣﺴﺐ ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﺮوع ﺑﮑﺎر و ﭘﺲ از آﻧﻬﺎ رؤﺳﺎی‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ِ‬
‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻤﺎم‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ در ِ‬
‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﺴﻤﺘﯽ از‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻋﺮف و ﺳﻨﺖﻫﺎی ﻗﺪﯾﻢ و رﺳﻮم ﻣﻌﻤﻮل و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﻔﺎوت ﺑﺴﯿﺎری ﺑﺎ ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ .‬درﺑﺎرۀ‬
‫ﻧﺰاﮐﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ از اﺑﺘﺪا ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪه و ﺗﻌﻤﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ آن ﻣﺒﻨﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ دادهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﻌﺎﻫﺪات ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ‬
‫ِ‬ ‫درﺑﺎرۀ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ اﺻﻮﻻ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻧﺒﻮده و دوﻟﺖﻫﺎ ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ ﻣﯿﻞ ﺧﻮد و ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﻮاﻓﻘﯽ ﮐﻪ در‬
‫َُّ‬
‫ﺳﻨﺖ ﻻزماﻻﺟﺮا ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺴﻠﻢ ﯾﺎ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ را ﺑﺮای ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺪون آﻧﮑﻪ آن را ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪۀ‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻮرد ّادﻋﺎی دوﻟﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون آﻧﮑﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪای ﺑﯿﻦ آن دو دوﻟﺖ ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ‬ ‫ﺟﻬﺖ ﻫﯿﭻ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ِ‬
‫ﻻاﻗﻞ در ﺣﺪودی ﻋﺮف ﺟﺎری ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮف او ﺗﻌﯿﯿﻦ‬‫رﺋﯿﺲ ِ‬‫دوﻟﺘﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺼﻮن اﺳﺖ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫اﻣﺎﮐﻦ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از دﺧﻮل و ورود ﻣﻘﺎﻣﺎت و‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ )ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ ﮐﺎردار(‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ِ‬ ‫رﺋﯿﺲ‬ ‫رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﺿﺎﯾﺖ را ِ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﺣﺘﯿﺎﻃﯽ ﻓﻮری‬
‫ِ‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت ا‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﮔﺮ آﺗﺶﺳﻮزی ﯾﺎ ﺣﺎدﺛﮥ دﯾﮕﺮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت دارد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮل را ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ او را راﺿﯽ ﻓﺮض ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﺮاﯾﺖ ﺑﻪ اﻃﺮاف اﺳﺖ‪،‬‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت رﺳﻤﯽ و ﭘﯿﮏ ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻗﺴﻤﺖ اول‬ ‫ِ‬ ‫ارﺳﺎل‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫و‬ ‫ﭘﺴﺖ‬ ‫و‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬ ‫ۀ‬ ‫درﺑﺎر‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﻫﺎﯾﯽ‬‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬ ‫ﯽ‬ ‫ﮐﻠ‬ ‫ﺑﻪﻃﻮر‬
‫ً‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ‪ ١٩٦٣‬ﺑﻪ ﻋﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ ﻻزم داﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺟﺰوه ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪ ﺑﺮای ِ‬
‫ً‬
‫ﮐﻠﯿﮥ ﺟﺰﺋﯿﺎت را ﺗﺼﺮﯾﺢ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﯿﻦ دول ﺑﻪ ﺟﻬﺖ روﯾﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﺎ ﻣﺒﻬﻤﯽ ﮐﻪ اﺣﯿﺎﻧﺎ از ﭘﯿﺶ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺧﺘﻼف ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺎﯾﺪ‪ ،‬و در ﻋﯿﻦ‬
‫ﺣﺎل در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﯿﻮدی ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ در درﺟﮥ اول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع و اﻧﺠﺎم اﻣﻮر آﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ارﺗﺒﺎط ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎ اﺗﺒﺎع ﻫﻤﯿﺸﻪ داﯾﺮ و ﻣﺼﻮن از‬
‫ﺷﺪن‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ و ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘ ًﺪ و دﺧﺎﻟﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺮای ﺣﻔﻆ اﺗﺒﺎع ﺿﺮوری ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎزداﺷﺖ و زﻧﺪاﻧﯽ ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه وارد ﺷﺪه ﯾﺎ در ﺣﺎل ﻋﺒﻮرﻧﺪ و‬
‫ِ‬ ‫اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ‬
‫ﺗﺒﻌﮥ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮل ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ درﺑﺎرۀ ِ‬
‫ّ‬
‫دﻓﺎع ﺧﻮد‬
‫ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺗﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﺒﻌﮥ ﻣﺰﺑﻮر ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻞ و اﻣﮑﺎﻧﺎت اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻠﯽ و ِ‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫رﺋﯿﺲ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺗﺒﻌﮥ دوﻟﺖ او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻖ دارد ﺑﺎزداﺷﺖﺷﺪه ﯾﺎ زﻧﺪاﻧﯽ را ﻣﻼﻗﺎت و ﺑﺎ او‬
‫ً‬
‫ﺷﺪن ﺗﺒﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ در اﺟﺮای رأی دادﮔﺎه؛ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﯿﺪی ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺣﻖ اﺳﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اوﻻ اﮔﺮ‬‫ﻣﮑﺎﺗﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه زﻧﺪاﻧﯽ ِ‬

‫‪۲۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ او را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺣﻖ ﻣﻼﻗﺎت و ﺗﻌﯿﯿﻦ وﮐﯿﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت‬
‫ِ‬ ‫زﻧﺪاﻧﯽ ﺗﺒﻌﮥ ﺧﺎرج‪ ،‬ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ‬
‫ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻘﺮرات‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺣﺪود‬ ‫در‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫زﻧﺪاﻧﯽ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫ﺷﺪه‬‫ﺑﺎزداﺷﺖ‬ ‫ۀ‬‫درﺑﺎر‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ِ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ِ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺪاﻓﻊ‬
‫ّ‬
‫ﻣﻘﺮرات ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔﺮدد‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع در ﺣﺪود‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ در ﺗﻤﺎم ﻣﻮاردی ﮐﻪ ِ‬ ‫ﺣﻖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺗﺒﺎع ﺑﺮای‬
‫ﮐﺸﻮر‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﮐﺸﺘﯽ ﯾﺎ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎی‬ ‫ﺻﻐﯿﺮ او و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬ ‫اوﻻد‬
‫ﻧﺼﺐ ﻗﯿﻢ ﯾﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺑﺮای ِ‬ ‫و از آن ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ ِ َ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺣﻔﻆ ﻣﺎﺗﺮ ِک ﺗﺒﻌﮥ ﻓﻮتﺷﺪه و ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه دﭼﺎر ﺣﺎدﺛﻪ و ﺳﺎﻧﺤﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﮐﻪ در‬

‫اﻧﻮاع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺟﺰاﯾﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫در ﻧﻮع ﺟﺰاﯾﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ـ ﻣﻄﻠﻖ و ﻧﺎﻣﺤﺪود ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫دوﻟﺖ‬
‫دار ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻼﺣﯿﺖ‬ ‫ﺻ‬ ‫ﻣﻘﺎﻣﺎت‬
‫ِ‬ ‫ﻧﺰد‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻗﺮار‬ ‫ﺗﻌﻘﯿﺐ‬ ‫ﺗﺤﺖ‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ‬ ‫اﯾﻦ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫؛‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﯽ‬ ‫ﯾ‬ ‫ﺟﺰا‬ ‫ﺗﻌﻘﯿﺐ‬ ‫از‬ ‫ﻣﺼﻮن‬ ‫ﮐﺎﻣﻼ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫‪،‬‬ ‫اوﻻ‬
‫اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﯾﺎ ِﺳ َﻤ ِﺖ او اﻗﺘﻀﺎء دارد و اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ ﻧﯿﺰ در ﺣﺪ ﺿﺮورت اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ از ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ِ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ در ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﺎﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ اﺣﺘﺮام ﮐﻪ در ﺷﺄن ﻣﻘﺎم ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﺑﺸﻮد و ﯾﺎ اﮔﺮ اﺗﻬﺎم آﻧﻘﺪر ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺎزداﺷﺖ ﻓﻮری‬
‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽاﻟﻤﻘﺪور ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﮕﺮدد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ در دﻋﺎوی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻋﻮی ﺧﺴﺎرت‬
‫ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺼﺎدف وﺳﯿﻠﻪ ﻧﻘﻠﯿﻪ‪ ،‬ﯾﺎ دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﺮاردادی ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ وﻟﯽ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬‫ﻃﺮف ِ‬‫ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از ِ‬
‫ً‬
‫دادن ﺷﻬﺎدت ﺧﻮدداری ﮐﻨﺪ ﻫﯿﭻ اﻗﺪام ﻗﻬﺮی و‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ِ‬
‫ِ‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫وﻟﯽ‬ ‫ﻧﻤﻮد‬ ‫اﺣﻀﺎر‬ ‫ﺷﻬﺎدت‬ ‫ادای‬ ‫ﺑﺮای‬ ‫ﺗﻮان‬‫ﻣﯽ‬ ‫را‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫‪،‬‬ ‫ﺛﺎﻟﺜﺎ‬
‫اﺟﺒﺎری ﻋﻠﯿﻪ او ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﮑﻠﻒ ﻧﯿﺴﺖ در اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺷﻬﺎدت ﺑﺪﻫﺪ ﯾﺎ اﺳﻨﺎد و ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت رﺳﻤﯽ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن را اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ و ِ‬
‫ﻣﻤﻠﮑﺘﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﺷﻬﺮی‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﺑﺎزرﺳﯽ ﮔﻤﺮﮐﯽ‪ .‬ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺨﺼﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﯽ )ﺑﯿﮕﺎری و ﻣﺼﺎدره و اﺳﮑﺎن‬
‫اﻓﺮاد ﻧﻈﺎﻣﯽ(‪ ،‬ﭘﺮواﻧﮥ اﻗﺎﻣﺖ و ﭘﺮواﻧﮥ ﮐﺎر و ﺑﯿﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ .‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی ﻓﻮق ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻋﻀﺎء ﺧﺎﻧﻮادۀ او ﮐﻪ در ﻣﻨﺰل او‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و درآﻣﺪﻫﺎ ﯾﺎ اﻣﻮاﻟﯽ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﺪأ آن ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﮑﻮﻧﺖ دارﻧﺪ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی رﺳﻤﯽ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻣﻮال ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﺗﺒﻌﮥ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ و در ﻋﺒﺎرت ﻣﺎده ‪ ٨‬ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬اﺻﻞ را ﺑﺮ اﯾﻦ ﮔﺬارده ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺗﺒﻌﮥ ِ‬
‫ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮی‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻓﺮض ﻣﺴﺘﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺒﻌﮥ‬ ‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل‬
‫ً‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬ﻫﻢ ﻋﯿﻨﺎ ﻫﻤﯿﻦ اﺻﻞ را در ﻣﻮرد‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ‬
‫ﺑﻮدن ِ‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﺒﻌﮥ داﺧﻠﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺘﯽ‬‫ﻏﯿﺮ ِ‬‫ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻧﻈﺮ‬ ‫در‬ ‫اﮔﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آورده‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻮدن‬
‫ِ‬ ‫داﺧﻠﯽ‬ ‫ﮥ‬ ‫ﺗﺒﻌ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮای‬ ‫ﻧﯿﺰ‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪی‬ ‫ﺣﺎل‬ ‫ﻋﯿﻦ‬ ‫در‬ ‫اﻣﺎ‬ ‫ده‪،‬‬‫ﮐﺮ‬ ‫ﺑﯿﺎن‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫دوﻟﺖ ﺧﻮد ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮر ﺧﻮد اﺳﺖ وﻟﯽ ﮐﻨﺴﻮل ﻣﺄﻣﻮری اﺳﺖ اداری ﮐﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺒﺎع را اﻧﺠﺎم‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎت‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ِ‬
‫دوﻟﺖ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎ ِ‬ ‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ذﮐﺮﺷﺪه ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ و‬ ‫ﻣﯽدﻫﺪ و ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل ﻧﺪارد‪ِ ،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ )ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی اﻓﺘﺨﺎری( در‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫دﯾﮕﺮی ﻏﯿﺮ از دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را دارﻧﺪ و ِ‬
‫ّ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎدۀ‬ ‫ﻃﺮف ِ‬ ‫ردﯾﻒ دﯾﮕﺮی از ﺣﯿﺚ ﺗﻘﺪم ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻧﻪ ﻓﻘﻂ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ اﻧﺘﺼﺎب آﻧﻬﺎ از ِ‬
‫‪۲٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ‬

‫آﻧﻬﺎ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻧﺪارد ﮐﻪ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را داﺷﺘﻪ‬
‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﮐﻪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫ﻣﯿﻞ ﺧﻮد ﺗﺴﻬﯿﻼت و ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد را ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫و ﯾﺎ در آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﻗﺎﻣﺖ داﺋﻤﯽ و اﺷﺘﻐﺎل ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺰاﯾﺎی‬
‫اﺟﺎزۀ اﻗﺎﻣﺖ و ﭘﺮواﻧﻪ ﮐﺎر و ﺗﺠﺎرت و اﻣﺜﺎل آن‪.‬‬

‫اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ‬

‫ً‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ اﻗﺘﻀﺎی ﺷﻐﻞ و ِﺳ َﻤﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه داده و از آن ﺑﻪ ﻧﻔﻊ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﻧﻪ اﻣﺘﯿﺎزی ﮐﻪ ذاﺗﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬
‫ّ‬
‫ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ‬‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ ﻧﻪ‬‫ﺷﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﺣﻖ ِ‬
‫ً‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﻮد ﻣﻨﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺼﺮاف ﺑﺎﯾﺪ ﺻﺮﯾﺢ ﺑﺎﺷﺪ و ﮐﺘﺒﺎ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺑﻼغ‬‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺴﺖ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ‪ ١٩٦٣‬ﻓﻘﻂ ﻧﻮع ّاول را ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪه ﮐﻪ درﺑﺎرۀ آن ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺪون ّ‬
‫ّ‬
‫اﺟﻤﺎﻟﯽ درﺑﺎره ﻧﻮع دوم ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﮥ ﮐﻠﯽ دارد و در ﻣﻮﻗﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻗﻄﻊ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ در آن ﭘﺴﺖﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪،‬‬
‫ً‬
‫رواﺑﻂ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﮑﻪ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد ﻣﺘﻀﻤﻦ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻦ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﮐﺎﻓﯽ اﺗﺒﺎع ﯾﺎ ِ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻋﺪۀ ِ‬
‫ِ‬ ‫)ﻣﺜﻞ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎت و ﻣﻘﺘﻀﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد اوﺳﺖ ِ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ و اﻣﺜﺎل آن( وﺟﻮد ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ‬‫ِ‬ ‫ﭘﺴﺖ‬
‫ﺧﺎص در ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﯾﺎ ﻣﺄﻣﻮران ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮای ادارۀ ﯾﮏ ِ‬
‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﻮد را در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ ﻻزم ﻧﺪاﻧﺪ و در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭘﺴﺖ ﯾﺎ ﭘﺴﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺗﻌﻄﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﻮد در ﻫﻤﺎن ﮐﺸﻮر و ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﺧﻮد ﻣﯽﺳﭙﺎرد و اﻟﺒﺘﻪ در ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﻮارد دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را از ﻗﺼﺪ‬
‫ِ‬ ‫آﻧﻬﺎ را ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺴﺖﻫﺎی‬
‫ﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻋﺪهای‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣ‬
‫ِ‬ ‫ﺧﻮد آﮔﺎه ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﺴﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪،‬‬
‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﻠﯽ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬ﻣﯽﺷﻮد و از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ ﺑﺎ ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٢٥‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ وﯾﻦ ‪ ١٩٦٣‬ﺳﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮای ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺷﻤﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ب ـ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪.‬‬

‫ج ـ ﻟﻐﻮ رواﻧﺎﻣﻪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫ّ‬
‫ﺴﺖ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ او )ﺑﺎ ذﮐﺮ ﻧﺎم ﻣﺄﻣﻮر و ﻣﺤﻞ ﭘ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﺧﺪﻣﺖ‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻋﻼم ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ِ‬
‫ﻃﺒﻖ ﻣﺎدۀ ‪ ٢٥‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‪ِ ،‬‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻋﻠﺖ ﭘﺎﯾﺎندادن ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ذﮐﺮ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ِ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ( در ﻓﻼن ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ِ .‬‬
‫ﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻨﻮع ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ب ـ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ او‬ ‫ّ‬

‫ﺑﻨﺪ ج ﻣﺎدۀ ‪ ٢٥‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻮردی اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﻋﻼم ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﻌﯿﻦ ﻓﻼن ِ‬
‫)ﺑﺎ ذﮐﺮ ﻧﺎم‪ ،‬ﺳﻤﺖ و ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ( ﯾﺎ اﺟﺰاء ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ او را ﻗﺒﻮل ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺎدۀ ‪ ،٢٥‬ﻣﻮرد اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ اﯾﻦ اﻋﻼم را ذﮐﺮ ﻧﮑﺮده‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ‬

‫‪۲٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ ﻣ ّﻌﯿﻦﺷﺪه‬ ‫ّ‬ ‫ّ‬

‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻌﯿﻦ اﺳﺖ و از ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از ﯾﮏ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺪم‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻔﺎد ﻣﺎدۀ ‪ ٢٣‬ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﯾﮏ ﻓﺮد ﻋﺎدی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ِ‬
‫در اﻋﻼم‪ ،‬دﯾﮕﺮ ِ‬
‫ﺑﻨﺪ ‪ ١‬ـ ﺗﮑﻠﯿﻒ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﺻﻮرت ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﯾﮕﺎﻧﯽ آن ﺗﺤﺖ‬ ‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪﻃﻮر اﻧﻔﺮادی ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﮐﻠﯿﮥ اﻣﻮال و اﺳﻨﺎد و ﺑﺎ‬
‫رﺳﻤﯽ ِ‬ ‫اﻓﺮاد‬
‫ﺧﺎﺗﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ وﻗﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ِ‬
‫ِّ‬ ‫ِ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ‬‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺄﻣﻮری ﮐﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮی در وﺿﻊ آن ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽﺷﻮد؛ وﻟﯽ اﮔﺮ ِ‬
‫اﺳﻨﺎد آن ﺑﯽﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ‪ ،‬دوﻟﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻣﻮال و‬
‫ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﮥ ﻣﺄﻣﻮران ﻣﯽروﻧﺪ و ﻧﺎﭼﺎر ﻣﺤﻞﻫﺎی ِ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪،‬‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﮑﻠﻒ اﺳﺖ از آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺪون ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﺷﺪ ِ‬
‫اﺳﻨﺎد ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪۀ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﻮد ﻣﯽﮔﺬارد و اﮔﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬
‫ﻣﺤﻞﻫﺎ و اﻣﻮال و ِ‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ‬
‫ﻮع ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ ِ‬‫ﻇﺖ ﻣﻮﺿ ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻔﺎ ِ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﮥ ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﻌﺎ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ِ ،‬‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ ﺑﺴﭙﺎرد‪.‬‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻮرد‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ٢‬ـ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﺪﻣﻪ‬

‫ّ‬ ‫ً‬ ‫ً‬
‫اﺳﻨﺎد‬
‫رﺳﻤﯽ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و اﻣﻮال و ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫و‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫رﺳﻤﯽ‬
‫ِ‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ِ‬ ‫اﻧﺠﺎم‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮای‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮا‬ ‫ﻣﺰاﯾﺎ‬ ‫و‬ ‫ﻫﺎ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬ ‫از‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪،‬‬ ‫اوﻻ‬
‫اداری ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ِ‬
‫ً‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬اﻋﻀﺎء ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﺎﮐﻦ در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯽ اﻧﺘﻔﺎﻋﯽ اﺷﺘﻐﺎل ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺸﺎﻏﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬ ‫دوﻟﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﻠﻤﺮو‬ ‫در‬ ‫آﻧﻬﺎ‬ ‫ﮥ‬ ‫ﺧﺪﻣ‬ ‫و‬ ‫ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫و‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫‪،‬‬‫ﺛﺎﻟﺜﺎ‬

‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را دارﻧﺪ‬

‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻨﺪ ‪ ٣‬ـ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی اﻓﺘﺨﺎری و ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮐﻪ‬

‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﺒﻌﮥ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا‬

‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را دارﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺎوی ﺑﺎ‬
‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﮐﻪ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران‬
‫ًِ‬
‫ﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه آن ﺗﺒﻌﻪ‬ ‫ّ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﺧﻮد ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ دو ِ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻨﻮان ﮐﻪ ﯾﮏ دوﻟﺖ‪ ،‬ﺗﺒﻌﮥ ِ‬
‫ﺧﻮد را از ﺣﯿﻄﻪ ﻗﺪرت ﺧﻮد ﺧﺎرج ﺑﺪاﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ و در ﻗﻠﻤﺮو ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ او در ﺧﺪﻣﺖ ﯾﮏ دوﻟﺖ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف‬
‫دﯾﮕﺮ اﻧﺘﺼﺎب اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﻣﺮی ﺑﯽﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺠﺎز ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﺨﺘﺎرﻧﺪ ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﯾﺎ‬
‫ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﯿﻦ ﺧﻮد اﻧﺘﺼﺎب اﺗﺒﺎع ﺧﻮد را ﺑﺮای ﺳﻤﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ در ﺻﻮرت ﻗﺒﻮل ﺣﺪود اﺳﺘﻔﺎده او از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‬
‫ً‬
‫و ﻣﺰاﯾﺎ را ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻗﺮار ﻗﺒﻠﯽ و ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ در اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ دادن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ اﺗﺒﺎع‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺄﻣﻮران ﻧﯿﺰ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ِ‬ ‫ﻃﺮف ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪود اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی‬
‫ﺻﺮﯾﺢ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫دوﻟﺖ ﻣﻨﺼﻮبﮐﻨﻨﺪه را ﺣﻖ دﺧﺎﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﯿﻦ ﺷﻮد ﯾﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﻮد ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ِ‬
‫ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ :‬ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ از ﺣﯿﺚ‬
‫ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺟﻨﺒﮥ اداری دارد و‬
‫ِ‬ ‫ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﺎ آن ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ﺑﺎ رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ دوﻟﺖ ﺑﺎ دوﻟﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ وﻟﯽ‬
‫ّ‬
‫اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ از وﻇﺎﯾﻒ اداری و از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﻮر دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﮐﺮدن ِ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع آن ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ در ﺧﺎرج ﮐﺸﻮر اﺳﺖ و اداره ِ‬
‫ِ‬
‫ﺣﮑﻮﻣﺖ‬
‫ِ‬ ‫د‬‫ِ‬ ‫ﻧﺰ‬ ‫ﮐﺸﻮر‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫‪،‬‬‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫اﻣﺎ‬ ‫اﺳﺖ‪،‬‬ ‫دﯾﮕﺮ‬ ‫دوﻟﺖ‬
‫ِ ِ‬ ‫ﻧﺰد‬ ‫دوﻟﺖ‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫‪،‬‬‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬ ‫ﻃﺒﯿﻌﺖ‪،‬‬ ‫در‬ ‫ﺗﻔﺎوت‬ ‫ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ِ‬
‫رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ :‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪:‬‬

‫اﺗﺒﺎع ﺧﻮدﺷﺎن در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ِ‬
‫ﺣﻔﻆ ِ‬‫‪ .١‬ﺗﻤﺎﯾﻞ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ِ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﮐﺸﻮری ﮐﻪ اﺗﺒﺎﻋﺸﺎن در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﺷﺘﻐﺎل دارد‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻦ‬
‫‪ .٢‬اﺣﺘﯿﺎج دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ِ‬
‫‪۲٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬
‫اﯾﻦ ﺟﻨﺒﮥ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﻪ دوﻟﺖﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ از روﯾﮥ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر درﺑﺎره ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در رواﺑﻂ‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﺣﯿﺎﻧﺎ‬
‫ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن دﯾﮕﺮ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدﻧﺪ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﻣﻔﯿﺪ ﮐﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﮥ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺎ‬
‫ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺘﻌﺪدی را ﭘﯿﺶ‬ ‫ِ‬ ‫اﺗﺒﺎع ﯾﮏ ﮐﺸﻮر در‬
‫ﺗﺠﻤﻊ ﻋﺪۀ ِ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻧﻬﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‪ِ ،‬‬
‫ﺣﻘﻮق وارث و وﺻﯿﺖ و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻨﯽ را ﭘﯿﺶ ﺧﻮاﻫﺪ آورد‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺎزرﮔﺎن ﺗﺒﻌﮥ ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارث‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﯽآورد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ُﻣﺮدن ﯾﮏ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮی از ﺣﯿﺚ ازدواج و ﯾﺎ ﻃﻼق‪ ،‬آﺛﺎر ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺧﺎص اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫ِ‬ ‫واﻟﺪﯾﻦ ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ‬ ‫ازدواج ﺑﯿﻦ اﺗﺒﺎع ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ و ﯾﺎ ﺗﻮﻟ ِﺪ ﻃﻔﻞ از‬
‫ِ ّ‬ ‫ً‬
‫اﻗﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﺟﺎری اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت و ﮔﺎه ﻣﺘﻌﺎرض ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺣﻮال‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺸﻮر‬ ‫در‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪی‬ ‫و‬ ‫ﺣﻘﻮق‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻏﺎﻟﺒﺎ‬ ‫اﺳﺖ‬
‫ّ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و اﻣﺮوزه در ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﻠﯿﮥ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن از اﯾﻦ ﺣﯿﺚ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﮐﻨﺎر‬
‫ّ‬
‫ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ درآﻣﺪی ﮐﻪ ﻓﺮد در ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‬
‫ِ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺣﻖ ﺷﺮﮐﺖ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺑﺮای ﺗﺒﻌﮥ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻘﯿﻢ ﺧﺎرج ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ‬ ‫ِ‬ ‫آن‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ّ‬
‫اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ در ﺧﺎرج ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآورد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺟﺮای ﮐﻠﯿﮥ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ِ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺗﺒﺎع‬
‫ِ‬ ‫اﻣﻮر ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ و‬
‫ﻋﻨﻮان ﮐﻨﺴﻮل دارد و ﺑﻪ ﮐﻠﯿﮥ ِ‬ ‫ﺧﻮد آن دوﻟﺖ اﺳﺖ و ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ِ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ِ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺣﻘﻮق‬
‫ﺣﯿﺚ ِ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻗﺒﻠﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﻮاﻓﻖ از ِ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ و آﺛﺎر آن‪ :‬ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻪ ِ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرا ِن ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﺎﺑﻊ‬ ‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و از ﺣﯿﺚ ﺣﻘﻮق و‬ ‫اﻓﺮاد ﺗﺒﻌﮥ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دو دوﻟﺖ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ دوﺟﺎﻧﺒﻪ ّ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦٣‬وﯾﻦ در ﺧﺼﻮص رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ آﺛﺎر‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺎ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺗﻔﺎوت اﺻﻮﻟﯽ دارد‪:‬‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را رﺳﻤﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و درﺑﺎره دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‬ ‫اﯾﺠﺎد ِ‬
‫ِ‬ ‫‪.١‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﻔﯿﺮ و ﻣﺮاﺟﻌﮥ او ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﺠﺎد رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺪون رواﺑﻂ‬ ‫ِ‬ ‫داده اداﻣﮥ‬
‫رﺳﻤﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دوﻓﮑﺘﻮ ﻣﺤﺴﻮب‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﻟﺰام ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺪارد و ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ‬
‫دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫رﺳﻤﯽ آن ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ در ﻣﺤﻞ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﺪاﺷﺘﻦ ﮐﻨﺴﻮل و‬
‫ِ‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ درﺑﺎرۀ دوﻟﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ‬
‫ّ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺑﺮای ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت روﺷﻦ اﺳﺖ‪ ،‬رواﺑﻂ‬
‫ِ‬
‫اﺗﺒﺎع ﺳﺎﮐﻦ و ﻣﻘﯿﻢ دارﻧﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ دوﻟﺖ و اﺗﺒﺎع او در ﮐﺸﻮر‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻫﻢ‪ِ ،‬‬
‫ِ‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ در‬
‫رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺟﻨﺒﮥ اداری دارد و راﺑﻄﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ راﺑﻄﻪ‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ِ‬‫ِ‬ ‫دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬از اﯾﻦ رو‪،‬‬
‫ﮐﺎﻣﻞ دو ﻃﺮف ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻘﻼل ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ راﺑﻄﮥ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪،‬‬
‫اﺗﺒﺎع ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻻاﻗﻞ در ﺣﺪود ﻋﺮف ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻮرد‬ ‫وﺿﻊ ِ‬ ‫ﻗﺮارداد ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﻣﻮرد ِ‬
‫ِ‬ ‫‪ .٢‬راﺑﻄﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬راﺑﻄﮥ دوﺳﺘﯽ اﺳﺖ و اﮔﺮ‬
‫ﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻣﺄ ِ‬‫ِ‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻫﻤﮥ دول ﺑﻮده و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و‬
‫ّ‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻔﺎرت ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫اﺣﺘﯿﺎج‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ‬ ‫ﺑﺪون‬ ‫ﺷﻮد‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﯽ‬‫ﮐﻠ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮل را اﻧﺠﺎم‬
‫ِ‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺄﻣﻮران ﻋﻀﻮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﻣﻮر اﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺄﻣﻮر ﻣﺰﺑﻮر ﮐﻠﯿﮥ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﺮ ﻋﮑﺲ‪ ،‬ﺗﺄﺳﯿﺲ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺘﻀﻤﻦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮐﻨﺪ ﻣﮕﺮ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫ِ‬ ‫‪ .٣‬در ﻗﺮاردادﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ رﺳﻤﯽ ﯾﮏ دوﻟﺖ و ﯾﺎ ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ اﻣﻀﺎء ﻣﯽﺷﻮد و‬
‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬زﯾﺮا اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﺑﻌﻀﯽ ﺟﺰﺋﯿﺎت در ﻋﺮف‬ ‫ِ‬ ‫اﻣﺘﯿﺎزات‬
‫ِ‬ ‫آن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد ذﮐﺮی از اﺧﺘﯿﺎرات و‬
‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ دوﺟﺎﻧﺒﻪ‪ ،‬ﻫﻤﮥ اﯾﻦ‬‫ِ‬ ‫و رﺳﻮم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ آﻧﻘﺪر ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ داﺷﺘﻪ و دارد ﮐﻪ ﺑﯽﻧﯿﺎز از ﺗﺼﺮﯾﺢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﮑﺲ در ﻗﺮاردادﻫﺎی‬
‫ﺣﻘﻮق ﮐﻨﺴﻮﻟ ِﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦٣‬وﯾﻦ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه در واﻗﻊ اﺧﺬﺷﺪه از ﻫﻤﺎن ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﯿﺪ ﻣﯽﺷﺪ و ِ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۲۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎرات و ﺣﻘﻮق ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﯿﺶ از ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ ﻋﺮف و رﺳﻮم ﻣﻌﻤﻮل‬
‫ِ‬ ‫‪ .٤‬در ﺻﻮرت‬
‫ّ‬
‫ﻣﺘﺒﻮع ﮐﻨﺴﻮل رﺳﻮم ﻧﻘﺶ ﮐﻢاﻫﻤﯿﺖﺗﺮ‬ ‫دوﻟﺖ‬
‫ِ‬ ‫اﺗﺒﺎع ِ‬
‫ﺣﻘﻮق ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺮﺟﻊ رﺳﯿﺪﮔﯽﮐﻨﻨﺪه ﺑﻮد در ﻣﻮرد اﺧﺘﯿﺎرات و وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮل و‬
‫دارد و رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﮥ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ :‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦٣‬در ﻣﺎدۀ ‪ ،٥‬وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻔﺼﯿﻞ در ‪ ١٣‬ﻧﻮع ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده؛ ﻟﯿﮑﻦ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را در ‪٥‬‬
‫ّ‬
‫ﻧﻮع ﮐﻠﯽ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮد‪:‬‬

‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ِﺻﻐﺎر و ﻣﺤﺠﻮرﯾﻦ‪ ،‬ﻗﯿﻤﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻧﺰد دادﮔﺎهﻫﺎ‪.‬‬
‫ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع‪ :‬ارث‪ِ ،‬‬ ‫‪.١‬‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ :‬ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﮐﻨﺪ‬ ‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ِ‬‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﮥ‬ ‫‪.٢‬‬
‫و ﺑﻪ اﻃﻼع ﮐﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﺑﻌﻀﯽ ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﯽ ﺑﺮای اﺗﺒﺎع ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪور ﭘﺎﺳﭙﻮرت‪ ،‬وﯾﺰا‪ ،‬اﺳﻨﺎد ﻣﺴﺎﻓﺮت‪ ،‬ﺻﺪور ﺗﺬﮐﺮه‪ ،‬ﺗﺼﺪﯾﻖ اﺳﻨﺎد‪.‬‬ ‫‪.٣‬‬
‫اﺑﻼغ اﺳﻨﺎد ﻗﻀﺎﯾﯽ و اداری ﯾﺎ اﺟﺮای ﻧﯿﺎﺑﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و در ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺟﺎزه‬ ‫‪.٤‬‬
‫داده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬
‫ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل و ﺑﺎزرﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﯽﻫﺎی درﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎ رودﺧﺎﻧﻪاﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺰد دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬ ‫‪.٥‬‬
‫را دارد‪.‬‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻘﺮرات‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و‬
‫ِ‬ ‫‪ +‬اﻧﺠﺎم ﻫﺮ‬

‫ﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ِ‬ ‫ﯾﺎدداﺷﺖ‪ :‬ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎی ﺑﺎﻻ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ وارد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪۀ ﻣ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺰد‬
‫اﺳﺖ ﮔﺮدد و ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﮐﻨﺴﻮل از اﻧﺠﺎم از اﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻨﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻃﺒﻖ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ ‪ ١٩٦٣‬وﯾﻦ اﮔﺮ ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻗﺴﻤﺘﯽ از رواﺑﻂ‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ آن دوﻟﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎ‬
‫ِ‬ ‫اﻣﻮر‬
‫اﻧﺠﺎم ِ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺳﻔﺎرت ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ِ ،‬‬
‫ِ‬
‫ّ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺗﺼﺪی ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﻋﺪه از اﻋﻀﺎء اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٩‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ ‪ ١٩٦٣‬وﯾﻦ‬

‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ‬
‫ِ‬ ‫اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ :‬ﯾﮏ‬
‫اﻋﻀﺎی ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺳﺮ ﮐﻨﺴﻮل‬

‫ﮐﻨﺴﻮل‬

‫ﮐﻨﺴﻮل ﯾﺎر‬

‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﮐﻨﺴﻮل‬

‫داﯾﻤﯽ‬ ‫رﺋﯿﺲ‬ ‫َ‬ ‫ّ‬

‫ِ‬ ‫در ﻫﻤﯿﻦﺟﺎ ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﺎت دوم ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﮐﻨﺴﻮلﯾﺎر و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﮐﻨﺴﻮل ﺗﻨﻬﺎ وﻗﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ِﺳﻤ ِﺖ ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻨﺼﻮب ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ از ﻃﺒﻘﮥ ﺑﺎﻻﺗﺮ در آن ُﭘﺴﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻨﻮان ﻃﺒﻘﺎت ﻓﻮق ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﺮف ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻧﻔﺮ در ﻫﺮ ُﭘﺴﺖ‬
‫ِ‬ ‫رﺋﯿﺲ‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﯿﮑﻦ دوﻟﺖﻫﺎ در ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﻋﺪۀ اﻓﺮاد ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺨﺘﺎرﻧﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ِ‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻤﻊﺑﻨﺪی‪:‬‬

‫ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۲۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ‪ :‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ آن ﺑﻪ ﭘﯿﺪاﯾﺶ دوﻟﺖ و ﺿﺮورت ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻣﯿﺎن دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬از دﯾﺮﺑﺎز دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮای ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮔﺎه اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫رواﺑﻂ ﺗﺠﺎری ﻣﯿﺎن دو ﮐﺸﻮر و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺮدم ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺧﻮد ﮐﻪ در آن ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﻗﺎﻣﺖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ اﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﺗﺤﻮل ﻣﻬﻢ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎی داﺋﻤﯽ در اواﺧﺮ دوران رﻧﺴﺎﻧﺲ در دوﻟﺖﺷﻬﺮﻫﺎی اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬اﯾﻦ دوﻟﺖﺷﻬﺮﻫﺎ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﯾﺠﺎد ﻫﯿﺌﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺣﺮﻓﻪای را درﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ آﻧﻬﺎ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ‬
‫دوﻟﺖ ﺧﻮد و ﮔﺴﺘﺮش رواﺑﻂ ﺗﺠﺎری ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ۱۷۰۸‬در دوران ﻣﻠﮑﻪ آن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ از اوﻟﯿﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺮف ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی اﺻﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬ ‫ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺎ ﻗﺮنﻫﺎ ﺑﺎ ّ‬
‫و اﻣﻨﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﻣﯿﺎن دو ﮐﺸﻮر ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﻗﺮار داﺷﺖ؛ اﻣﺎ از اﺑﺘﺪای دﻫﮥ ‪ ۱۹۶۰‬ﺑﺎ ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی‬
‫وﯾﻦ‪» :‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ« ‪ ۱۹۶۱‬و »ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ« ‪ ۱۹۶۳‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ آن ﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ رﺷﺘﻪ از وﺿﻌﯿﺖ ﻋﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺪون در آﻣﺪ‪ ۳ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن دﯾﮕﺮ ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ‬
‫ﻣﺤﻮری در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دارد ﺷﺎﻣﻞ »ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه« ﻣﺼﻮب ‪ ۱۹۶۹‬در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ« ﻣﺼﻮب ‪ ۱۹۷۳‬در ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ و »ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻠﻞ‪» ،‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی و ﻣﺠﺎزات ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻠﯿﻪ‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دول در رواﺑﻂ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ« ﻣﺼﻮب ‪ ۱۹۷۵‬در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ وﯾﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺷﺎﺧﻪای از ﺣﻘﻮق ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺎرﺟﯽ )ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ( اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎرۀ اﻋﻤﺎل و ﻧﻈﺎﻣﺎت رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ او‬
‫در ﺧﺎرج ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﻢ از اﻣﻮر ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﻫﻢ از ﻧﺤﻮۀ اﺟﺮای آﻧﻬﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻋﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﺳﺎس آن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ‬
‫ﻧﻈﺎم ِ‬‫ِ‬
‫در اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ دو وﯾﮋﮔﯽ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ .۱‬ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .۲‬رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫دوﻟﺖ در زﺑﺎن ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺎ ﺑﻪ دو ﻣﻌﻨﯽ ﺧﺎص و ﻋﺎم ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬

‫دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺧﺎص ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﮐﺸﻮر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی اداری و اﺟﺮاﯾﯽ را در ﺑﺮﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﺻﻄﻼح ﺻﺤﯿﺢ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ در ﻓﺎرﺳﯽ‬
‫ﺣﮑﻮﻣﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻋﺎم‪ :‬ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﺠﺮد و اﻧﺘﺰاﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺮدارﻧﺪهی ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﺸﮑﻠﻪ دوﻟﺖ )ﺣﮑﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ »دوﻟﺖ« ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﻠﺖ اﺳﺖ و »ﺣﮑﻮﻣﺖ« ﻋﺎﻣﻞ اﺟﺮاﯾﯽ آن‪.‬‬

‫ﻓﻌﻠﯽ آن ﺑﻪ اواﺧﺮ ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ واژه ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻪی ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻠﻤﮥ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫دول ﮐﻪ ﻣﺠﻮز ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ را در دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ اﻃﻼق ﮔﺮدﯾﺪ و ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ اﺷﺘﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﺎﻣﯿﺪه‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ﮐﻠﻤﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را )ﺳﯿﺎﺳﯽ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﮐﻠﻤﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ POLITICAL‬ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد‪«.‬‬‫و دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺗﻔﺎوت وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪» :‬اﻫﺪاف و ﺧﻂ ﻣﺸﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آن اﻫﺪاف ّ‬

‫‪۲۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺳﯿﺎﺳﺖ دارای دو ﺟﻨﺒﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﺟﻨﺒﻪ داﺧﻠﯽ؛‬

‫‪ -۲‬ﺟﻨﺒﻪ ﺧﺎرﺟﯽ‪.‬‬

‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﺤﻮهی اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوﻟﺖﻫﺎی ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺮای دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻣﻌﻨﺎی دﻗﯿﻖﺗﺮی را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ و آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬

‫ﺗﺪوﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ و اﺟﺮای آن‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ در واﻗﻊ دو روی ﯾﮏ ﺳﮑﻪ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا در ﺗﻌﺮﯾﻒ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬روش ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ‬
‫آﻣﯿﺰ دﯾﮕﺮ و اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﻢ ﺗﺪوﯾﻦ و ﻫﻢ اﺟﺮای آن را در‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ دول دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺬاﮐﺮه ﯾﺎ ﻫﺮ‬
‫ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬وﺳﯿﻠﻪی اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ و دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﺻﻒ ﺧﺎص رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ را »دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ« و ﻧﺤﻮهی اداره آن را »دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ« ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫●ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺴﺎن دارد‪ .‬ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮﺧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن و اﻧﺒﯿﺎ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ زﯾﺮا ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان اﻟﻬﯽ ﻧﺰد اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻗﺪﻣﺘﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ دارد و ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﺮای آن ﯾﮏ آﻏﺎز ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺑﻪ ﺳﻪ دوره ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ -۱‬دورهی ﻗﺪﯾﻢ )ﺗﺎ ﺳﺎل ‪(۱۸۱۵‬؛‬

‫‪ -۲‬دورهی ﮐﻼﺳﯿﮏ )از ‪ ۱۸۱۵‬ﺗﺎ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول ‪(۱۹۱۸‬؛‬

‫‪ -۳‬دورهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﻮﯾﻦ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی را ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽﺗﺮ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد و آن را ﺑﻪ دو دوره ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮد‪:‬‬

‫ـ دوری اول‪ :‬از ﻗﺪﯾﻤﯽﺗﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﺗﺎ ﻗﺮن ‪۱۵‬‬

‫ـ دورهی دوم‪ :‬از ﻗﺮن ‪ ۱۵‬ﺗﺎ زﻣﺎن ﺣﺎﺿﺮ‬

‫در ﺗﻤﺪنﻫﺎی اوﻟﯿﮥ اﯾﺮان‪ ،‬ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺼﺮ و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻮاﺣﯽ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻗﺒﻞ از ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﻮﻧﺎن ﺟﺮﯾﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺼﺮ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺸﻒ ﺷﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ ۱۳‬ﻗﺮن ﻗﺒﻞ از ﻣﯿﻼد ﻣﺴﯿﺢ اﺳﺖ و ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮاﻋﻨﻪ ﻣﺼﺮ ﺑﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن آﺳﯿﺎی ﺻﻐﯿﺮ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻣﯿﺎن اﻗﻮام و ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و‬
‫ِ‬ ‫ﭘﺬﯾﺮش‬
‫ﮔﺴﺘﺮدهای داﺷﺘﻪاﻧﺪ و در اﯾﻦ ﺟﻮاﻣﻊ‪ ،‬اﻋﺰام و ِ‬
‫ﻣﺸﺮوح ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪه و ﺑﺮ اﺳﺎس آن‪ ،‬اﻓﺮاد ﺣﺎﺋﺰ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و اﻋﺰام ﻣﯽﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ‪ .‬ورود ﻗﺒﺎﺋﻞ و ﻣﺮاﺟﻌﻪ از‬
‫ﻗﺘﻞ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎﻋﺚ ﺗﯿﺮﮔﯽ رواﺑﻂ و ﺟﻨﮓ‬
‫ﺣﻘﻮق ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪهی اﯾﻦ اﻓﺮاد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺧﺎص ﺑﻮده و ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ‬
‫ﺣﺘﻤﯽ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺎﺳﯽ اروﭘﺎ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی‬

‫ِ‬ ‫در ﻗﺮون وﺳﻄﯽ و ﻃﯽ ده ﻗﺮن ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﺮ ﻗﺎرهی اروﭘﺎ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ واﺣﺪﻫﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اروﭘﺎ ﯾﮏ ﻣﻤﻠﮑﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و از ﺧﻮد اﺳﺘﻘﻼل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ راﯾﺞ در آن ﻗﺎره ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪود و ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻋﺰام‬
‫ﺳﻔﯿﺮ از ﺳﻮی واﺣﺪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻧﺪرت و ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻫﻤﯿﻦ زﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ اﺳﻼم‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﻂ رواﺑﻂ ﺧﻮد ﺑﺎ‬
‫‪۳۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻠﻞ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪی ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺑﻪ رؤﺳﺎی اﯾﺮان‪ ،‬ﺑﯿﺰاﻧﺲ‪ ،‬ﺣﺒﺸﻪ و ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪی ﺑﺎرز رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﺮا از ﻣﯿﺎن ﺻﺎﻟﺢﺗﺮﯾﻦ‬
‫و ﺷﺎﯾﺴﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ و وﻇﺎﯾﻒ زﯾﺮ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪:‬‬

‫دﻋﻮت ﺑﻪ اﺳﻼم و ﺑﻪ وﯾﮋه ﻗﺒﻞ از آﻏﺎز ﺟﻨﮓ؛ ﻣﺬاﮐﺮات ﺻﻠﺢ و ﺗﺮک ﻣﺨﺎﺻﻤﻪ و ﻣﺬاﮐﺮات در ﺑﺎب ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﺳﯿﺮان ﺟﻨﮕﯽ؛ ﻣﺬاﮐﺮه در ﺑﺎب اﻧﻌﻘﺎد‬
‫ﭘﯿﻤﺎن ﻫﻤﮑﺎری در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ‬
‫اﻧﻌﻘﺎد ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﺮاردادﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺪﯾﻪ و ﻏﺮاﻣﺖ و ﻣﺬاﮐﺮه در ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﺣﺲ ﺗﻔﺎﻫﻢ و ﺟﻠﺐ دوﺳﺘﯽ و‬
‫ﻃﺮف ﻗﺮارداد؛‬

‫ﻣﻘﯿﻢ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﻧﯿﺰ از اﻫﻤﯿﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎمﻫﺎی آﻧﺎن ﺑﺎ ادب و ﻧﺰاﮐﺖ ﺷﻨﯿﺪه ﻣﯽﺷﺪ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ‬
‫ِ‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻋﺎدت ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ارزاﻧﯽ ﻣﯽداﺷﺖ‪.‬‬

‫دوﻟﺖﺷﻬﺮﻫﺎی اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ و در رأس آﻧﻬﺎ وﻧﯿﺰ‪ ،‬در ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﮑﺎﻣﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎی داﺋﻤﯽ ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر‬
‫ّ‬
‫ﺗﺤﻮﻻت دﯾﮕﺮ دوﻟﺖﺷﻬﺮﻫﺎ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻔﺮا ﻗﺒﻞ از ﻋﺰﯾﻤﺖ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺧﺼﻮص ﻣﺤﻞ‬ ‫ِ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﯾﺸﺎن و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻃﻼع ﻣﺴﺘﻤﺮ از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوریﺷﺪهی‬
‫ِ‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن روﯾﺪادﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﺧﻮد در‬
‫ﻃﺮف ِ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﺴﺐ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ و در ﻃﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﯿﺰ از ِ‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫زﺑﺎن ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﺳﺘﻌﺪاد و ﻣﯿﻬﻤﺎنﻧﻮازی‪ ،‬از ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﻔﺮا ﺑﻮد‪.‬‬‫ِ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﻂ‬ ‫ﺗﺴﻠ‬ ‫ﺧﻮد را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ارﺳﺎل ﻣﯽداﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫رواﺑﻂ دﭘﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرﻫﺎ رواج‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ِ‬
‫ﺷﮑﻞ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﺮ‬ ‫ﺖ‬ ‫ﻣﻠ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺸﻮر‬
‫ِ‬ ‫در ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ و ﻫﯿﺠﺪﻫﻢ ﭘﺲ از ﮐﻨﮕﺮهی وﺳﺘﻔﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫اﻣﺮ داﺋﻤﯽ اﺳﺖ‪ ،‬رواج ﺑﯿﺸﺘﺮی ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳﻔﺮا ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی ﺷﺨﺼﯽ ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﯾﮏ ِ‬ ‫ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎور‬
‫ً‬
‫از دﯾﺪ ﻣﺮدم ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺨﻔﯽ و ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﺨﻮف ﺑﻮد‪ .‬در ﻫﻤﯿﻦ زﻣﺎن ﺗﺄﺳﯿﺲ وزارﺗﺨﺎﻧﻪی ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮای ادارۀ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺮن ﻫﯿﺠﺪﻫﻢ دوران ﻃﻼﯾﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻘﺮار دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻨﻈﻢ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ زودﺗﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺴﻂ و ﺗﮑﻮﯾﻦ‬
‫ﯾﺎﻓﺖ و ﺑﺎ اﻋﺰام ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬راﺑﻄﮥ او ﺑﺎ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮﻋﺶ ﻗﻄﻊ ﻣﯽﺷﺪ و وی اﺳﺘﻘﻼل ﮐﺎﻣﻞ در اﺟﺮای ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد ﻣﯽﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻼوه‪ ،‬زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺟﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﺑﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎز ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺧﺎﻧﺪان ﺣﺎﮐﻢ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬

‫ِ‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﺣﻔﻆ ِ‬ ‫ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ )ﻋﺼﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﮐﻼﺳﯿﮏ( ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﻨﮕﺮهی وﯾﻦ ‪ ،۱۸۱۵‬ﮐﻨﮕﺮه اروﭘﺎ ﮐﻪ ﺑﺮای ِ‬
‫ﻫﻤﮑﺎری را ﺑﺮ ﺧﺼﻮﻣﺖ در ﻣﯿﺎن اروﭘﺎﯾﯿﺎن ﭼﯿﺮﮔﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪ .‬اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی ﺷﺎه ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻄﺮوﺣﻪ در ﮐﻨﮕﺮۀ وﯾﻦ ‪ ،۱۸۱۵‬ﺗﺪوﯾﻦ‬‫ِ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دوﻟﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ از ارج و ﻗﺮب ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﯿﻖ زﯾﺎدی ﮐﺴﺐ ﮐﺮد و‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ اروﭘﺎ ﺗﻮﻓ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ در اﯾﺠﺎد ﺛﺒﺎت در ﺻﺤﻨﻪی‬
‫ﮐﻼﺳﯿﮏ ّ ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪی وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺟﻨﮓﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت در ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻣﺪاوم دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ را ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ )دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﻮﯾﻦ(‪ :‬دﻫﻪﻫﺎی اول ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ‪ّ ،‬‬
‫ﺗﺤﻮﻻت ﻋﻤﺪهای را در دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ‬
‫در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی و اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرتﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ آﺷﮑﺎر و دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﻤﻮد ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ در ّ‬
‫ﺗﺤﻮل دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ در ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ دﺧﯿﻞ ﺑﻮدﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪۀ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ورود ژاﭘﻦ و ﭼﯿﻦ در ﺟﺮﮔﻪی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬اﻧﻘﻼب ‪ ۱۹۱۷‬روﺳﯿﻪ و در‬ ‫ِ‬ ‫ﻇﻬﻮر‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻈﺎم ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و‬
‫دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫‪:۱‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺷﺎﻋﻪی ﺷﻌﺎر ﺑﺮاﺑﺮی و اﺳﺘﻘﻼل دوﻟﺖﻫﺎ و ﮐﻮﺷﺶ اﯾﻦ دوﻟﺖ در ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﯾﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺗﺮس از اﻓﺸﺎی اﺳﺮار‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ اول و دوم‪ ،‬اﺳﺘﻘﻼل ﺷﻤﺎر زﯾﺎدی از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪی آﺳﯿﺎﯾﯽ و آﻓﺮﯾﻘﺎﯾﯽ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺮان و اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪی ﻣﻠﻞ و ﺧﺮوج دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ از اﻧﺤﺼﺎر دوﻟﺖﻫﺎی اروﭘﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫‪۳۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ :۲‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬

‫‪ :۳‬ﻗﺪرت ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺰﺑﻮر در دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ آﺷﮑﺎر داﺷﺖ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﭘﺎرﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﻓﻮری و آﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول ﻣﺘﺒﻮع‪ ،‬ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﯿﺎن و ﭘﺮﻫﯿﺰ از‬
‫رﻋﺎﯾﺖ ﺣﺘﻤﯽ ﻧﺰاﮐﺖ در زﺑﺎن و ﺑﯿﺎن ﺧﻄﺎبﻫﺎی ﺑﯽواﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم و ‪ ...‬ﺑﻮد‪.‬‬

‫●ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫دو دوﻟﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ در آن ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻓﻖ ﯾﻌﻨﯽ رﺿﺎﯾﺖ دو ﻃﺮف‪ .‬ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬راﺑﻄﻪی ﺻﺤﯿﺢ و ﺳﺎﻟﻢ ﺑﯿﻦ دو ﺷﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاه ﺷﺨﺺ ﺣﻘﯿﻘﯽ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﻓﺮاد ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺧﻮاه ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖ ﯾﺎ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ و اﻣﺜﺎل آن‪.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رواﺑﻂ ﻓﻘﻂ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻻزم را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در‬ ‫آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ ّ‬
‫ﻣﻮرد رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ رﺳﻤﯽ ﻫﺮ دوﻟﺖ و ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ و اﺣﺮاز وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻋﺰام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه از ﻃﺮﻓﯽ ﻧﺰد ﻃﺮف‬
‫ً‬
‫دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ از ﺳﻮی ﻫﺮ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺳﻪ ﺷﺮط ﻻزم اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ (۱‬راﺑﻄﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﻦ )دوﻟﺖﻫﺎ( ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ً‬
‫‪ (۲‬دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻼ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ (۳‬دوﻟﺖﻫﺎ در ﺑﺮﻗﺮاری راﺑﻄﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫●دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت‬

‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﯾﺎ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ آﻣﯿﺨﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺟﺰﯾﯽ از دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﺳﺖ و در ﺑﻄﻦ آن‬
‫ﺟﺎی دارد‪.‬‬
‫ً‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﯾﺎ ﭘﯿﺎمآوری از ﺳﻮی ﯾﮏ ﺳﻠﻄﺎن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺳﻠﻄﺎن دﯾﮕﺮ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺰﯾﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ را آﺳﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻞ و ﺷﻐﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻄﯽ رﺳﻤﯽ و آرام دارد‪ .‬ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺬاﮐﺮات‪ ،‬ﺿﯿﺎﻓﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺎﻓﺮتﻫﺎ و دﯾﺪ و ﺑﺎزدﯾﺪﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪی رﺳﻤﯽ ﻣﯽدﻫﺪ و ﺗﻌﻬﺪاﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺣﺎﻓﻆ و ﻣﺠﺮی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و‬
‫ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ اﺳﺖ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺤﻮهی ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬دﯾﺪ و ﺑﺎزدﯾﺪ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ در ﺟﺸﻨﻬﺎ و‬
‫ﻋﺰاداریﻫﺎ‪ ،‬اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮاردادﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺪﯾﻢ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ و ﻏﯿﺮه‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻐﻠﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت دﺧﺎﻟﺖ دارد‪ ،‬ﺗﮑﻠﯿﻒ را روﺷﻦ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و دﺳﺘﻮر ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻓﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻪی دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﺑﯿﺎﻣﻮزﻧﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻗﻮاﻋﺪ و رﺳﻮم ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻮده و ﻋﺮﻓﯽ اﺳﺖ و از ﻗﺒﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭻ دوﻟﺘﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﯿﻞ ﺧﻮد در آن دﺧﻞ و ﺗﺼﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ در ﺣﺪی ﮐﻪ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ و ﻋﺮف ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺣﺪود آن را در ﺻﻼﺣﯿﺖ دوﻟﺖﻫﺎ‬
‫ﻣﯽداﻧﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ دوﻟﺖﻫﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ در آﻏﺎز ﺑﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺑﻪ ﻟﺰوم آن ﭘﯽ ﺑﺮده و از آن‬
‫ﭘﯿﺮوی ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭼﯿﻦ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﺑﻪ ﻣﺪت ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎل ﮐﻮﺷﯿﺪ ﺗﺎ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت را در آن ﮐﺸﻮر ﮐﻨﺎر ﮔﺬارد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎﻻﺧﺮه‬
‫ً‬
‫آن را ﻣﺠﺪدا ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ و در ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﻪ ﺧﯿﻞ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﭘﯿﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۳۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫از آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﺪون ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻣﺘﺼﻮر ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺣﺘﯽ در رواﺑﻂ دوﻟﺖﻫﺎی دﺷﻤﻦ و در ﺣﺎل‬
‫ﺟﻨﮓ ﻧﯿﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺧﻼف آن ﻧﯿﺰ در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ؛ اﺷﻐﺎل ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ در ﮐﻮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺑﺎزان دوﻟﺖ ﻋﺮاق‪،‬‬
‫ﻧﻘﺾ ﻋﻠﻨﯽ ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻣﺼﻮﺑﺎت ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی وﯾﻦ ﺑﻮد‪.‬‬

‫●ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻧﻘﺶ رﺋﯿﺲ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت در وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ‬

‫ً‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮری ﮐﻪ ﻗﺒﻼ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬اﺑﺰار ﺳﯿﺎﺳﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ اﺳﺖ؛ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺷﻌﺒﻪی اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫وزارت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮد اﺟﺮا ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬وی ﺑﺎﯾﺪ رواﺑﻂ دوﻟﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ دول ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ آﻧﻬﺎ در ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ اﮐﺮدﯾﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻧﯿﺰ روﯾﻪی ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻋﻬﺪهدار اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻔﯽ ﭼﻮن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻗﺎﻣﺖ ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﺳﺘﻘﺒﺎل و ﻣﺸﺎﯾﻌﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺴﻠﯿﻢ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺼﻮﺑﺎت دوﻟﺖ در ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪی اﻗﺎﻣﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ )ﺛﺒﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮔﻤﺮﮐﯽ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮت در ﮐﺸﻮر و ﻏﯿﺮه( اﺳﮑﺎن و اﺳﺘﻘﺒﺎل و ﻣﺸﺎﯾﻌﺖ ﻫﯿﺌﺖﻫﺎی ﻋﺎﻟﯽرﺗﺒﻪ و ﻧﯿﺰ رﺟﺎل دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺳﻔﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪی اﻗﺎﻣﺖ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺟﺎل ﮐﺸﻮرش ﺑﺎ اﻋﻀﺎی ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﯾﺎ ﻫﻤﮑﺎری ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ اﯾﺸﺎن ﺑﺎ زﻧﺪﮔﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﺸﻮر‪ ،‬دﻋﻮت ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎل ﻧﻮ‪ ،‬ﺟﺸﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻓﯿﻠﻢ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺳﯿﺮ و‬
‫ﺳﻔﺮ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ وﻇﺎﯾﻒ رﯾﺎﺳﺖ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﺿﺮوری ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ در ﺟﺸﻦﻫﺎی دوﻟﺘﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺿﯿﺎﻓﺖﻫﺎ‪ ،‬دادن ﻫﺪاﯾﺎ و ﻏﯿﺮه‪ ،‬اراﺋﻪی‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﻻزم ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ روزﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺣﻮادث ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﺟﻮد دارد‪،‬‬
‫ﺗﺒﺮﯾﮑﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ روزﻫﺎی ﻣﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺴﻠﯿﺖ و اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺪاﯾﺎ ﻧﯿﺰ در ﺣﯿﻄﻪی وﻇﺎﯾﻒ رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻗﺮار دارد‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﺎر رﺋﯿﺲ‬
‫ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت آن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﯿﻦ اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻋﻬﺪهدار وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت دوﻟﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻧﻘﺶ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ دوﻟﺘﯽ را ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﻋﻬﺪهدار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ از ﻫﯿﺎﺗﻬﺎی ﺧﺎرﺟﯽ را در ﺳﻄﺢ‬
‫ﻋﺎﻟﯽ )ﻫﯿﺌﺖﻫﺎی دوﻟﺘﯽ( اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﭘﺮﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖﺗﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم رﺳﻤﯿﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت و ﻣﻌﺎﺷﺮتﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻗﺎﻣﻪ ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻤﻠﯽ ﺧﻮد وﻇﯿﻔﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻬﻤﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ از ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ‬
‫در ارﺗﺒﺎط دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎل ‪ ۱۹۶۱‬در ﻣﻮرد ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﻘﯿﻢ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن رﯾﺎﺳﺖ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺪا ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫ﮐﻪ ﮐﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر اﺣﺘﺮام ﮔﺬارد‪.‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ در ﻗﺒﺎل ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺘﯽ و اﺳﻨﺎد و آرﺷﯿﻮ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ از ﺣﻘﻮق ﻗﺮاردادی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ً‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻣﻘﯿﻢ را ﻧﺎدﯾﺪه ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ‬
‫ﺑﺪان اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﮑﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ از اﻣﺘﯿﺎزات و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻬﺮﻫﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮑﻠﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﺼﻮﺑﺎت‬
‫ً‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﻘﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﺰﯾﺘﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ اﺳﺖ ﻧﻪ آﻧﮑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ را از اﻣﺘﯿﺎزات ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫●ﻧﻘﺶ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺳﻔﺎرت‬

‫از ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﻬﻢ و وﻗﺖﮔﯿﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺎرت ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺮاﺳﻢ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ وﻇﯿﻔﻪی ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺒﻖ ﺳﻨﻦ و رﺳﻮم ﻣﺤﻞ ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﺑﻌﻀﯽ اﻋﯿﺎد رﺳﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻢ اﺳﺘﻘﺒﺎل و ﺑﺪرﻗﻪی رؤﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺟﺸﻦﻫﺎ و‬

‫‪۳۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ً‬
‫ﻋﺰاداریﻫﺎ‪ ،‬اﻣﻀﺎی دﻓﺎﺗﺮ ﯾﺎدﺑﻮد و ﺿﯿﺎﻓﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در آﻧﻬﺎ ﺷﺨﺼﺎ ﺣﻀﻮر ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎی ﺳﻔﺎرت‬
‫ً‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻢ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﻀﻮر ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺳﻔﯿﺮان و ﺑﻌﻀﯽ از اﻋﻀﺎی ﺳﻔﺎرت ﺿﺮورﺗﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺟﺸﻦﻫﺎ و‬
‫ﺿﯿﺎﻓﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﻫﻤﮑﺎران دﯾﭙﻠﻤﺎت آﻧﻬﺎ ﺗﺮﺗﯿﺐ داده ﺷﺪه ﻧﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺜﯿﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺳﻔﺎرتﻫﺎ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ً‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﯾﮏ روز ﻣﻠﯽ رﺳﻤﯽ دارد و ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﯾﻦ روز ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﺑﺴﯿﺎری از اﻋﻀﺎی ﻫﯿﺄت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﻋﻮت ﻣﯽﺷﻮد و‬
‫ﺷﺮﮐﺖ در اﯾﻦ ﺟﺸﻦﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد روزﻫﺎ و ﺳﺎﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺻﺮف اﻧﺠﺎم اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﺷﻮد ﭘﯿﺒﺮد‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﻬﺎ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ً‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺣﻀﻮر ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ اﻋﻀﺎی ﺳﻔﺎرت را اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺷﺮﮐﺖ در ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﯾﺎ اﻓﺘﺘﺎح ﺑﻌﻀﯽ‬
‫ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽﻫﺎ و ﯾﺎ ﺣﻀﻮر در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﯾﺎ اﺟﺎﺑﺖ دﻋﻮتﻫﺎی اﺗﺒﺎع و ﻏﯿﺮه‪.‬‬

‫از اﻣﻮر ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺳﻔﺎرت‪ ،‬ﺳﻔﺮﻫﺎی رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﻣﻘﺎﻣﺎت و ﺷﺨﺼﯿﺘﻬﺎی ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻔﺮﻫﺎی‬
‫ً‬
‫رﺳﻤﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻮرد ﺳﺮان ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﻧﺨﺴﺖوزﯾﺮان‪ ،‬از ﻣﺪتﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﮐﺮد و از ﻟﺤﺎظ ﺑﺪرﻗﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ‪ ،‬ﻧﻮع ﻣﻬﻤﺎﻧﯽﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻏﺬاﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪﻋﻮﯾﻦ و ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ‪ ،‬دﯾﺪار و ﺑﺎزدﯾﺪ از اﺷﺨﺎص و ﻣﺆﺳﺴﺎت‪ ،‬ﻣﺴﺎﻓﺮتﻫﺎی داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺒﺎدل ﻫﺪاﯾﺎ و ﻧﻈﺎﯾﺮ آن‪ ،‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎی‬
‫ﻻزم را ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﻮر ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ در ﺳﻔﺮﻫﺎی ﺳﺮان ﮐﺸﻮر و‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه و دﻗﯿﻖ اﺳﺖ و در ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺿﯿﺎﻓﺖ ﻣﺪﻋﻮﯾﻦ‪ ،‬دﯾﺪارﻫﺎ و ﺳﻔﺮﻫﺎ و ﻏﯿﺮه ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪی ﻣﻬﻢ‬
‫و ﻗﺎﺑﻞ ذﮐﺮ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﻮر ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت اﮔﺮ درﺳﺖ و ﺑﻪ دﻟﺨﻮاه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﺴﯽ ّ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ دﺷﻮاری و دﻗﺖ آن ﻧﻤﯽﺷﻮد؛‬
‫وﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ آﻧﮑﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎه در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰﯾﯽ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت روی دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع اﻫﻤﯿﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﻮاﻫﺪ و ﻣﺜﺎلﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری درﺑﺎرهی‬
‫ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﯾﮏ اﺷﺘﺒﺎه ﯾﺎ ﯾﮏ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﻔﺎرت و ﯾﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻣﺤﻠﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻫﻢ ﺧﻮردن ﻧﻈﻢ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺳﻔﺎرت در ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ و دﻗﺖ زﯾﺎد ﻻزم دارد‪ .‬در ﭘﺎﯾﺘﺨﺖﻫﺎی ﺑﺰرگ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎی زﯾﺎد اﺳﺖ و رﻓﺖوآﻣﺪﻫﺎی رﺳﻤﯽ ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ً‬ ‫ً‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻼ از ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت و ﺗﻌﻬﺪات و ﻗﯿﻮد ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد؛ زﯾﺮا در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﮐﺎرﺷﺎن ﻣﻨﺤﺼﺮا ﻣﺼﺮوف ﺑﻪ‬
‫اﻣﻮر ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﻣﯽﮔﺮدد و از ﺳﺎﯾﺮ اﻣﻮر ﺑﺎزﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫●ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬

‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺟﺰء اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺎﻟﺐ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﻣﻮرد ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ و اﻫﻤﯿﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن دﺳﺘﺨﻮش ﺗﺤﻮﻻت‬
‫زﯾﺎدی ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دادﻫﺎﻧﺪ و ﻣﺘﺤﻮل ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ‪ ۱۹۶۱‬در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﭘﺮوﺗﮑﻞﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط دﻟﯿﻞ ﺑﺮ ﺗﺤﻮل وﺳﯿﻊ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺟﺰء ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﻗﺮون و اﻋﺼﺎر ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ً‬
‫ﺑﺪﯾﻬﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﺷﺮوع ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﻮأم ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ ﺟﺪاﺷﺪﻧﯽ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺪون ﻗﺒﻮل و ﺑﺎور ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ رواﺑﻂ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ وﺟﻮد اﺻﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ در رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺪه و ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻮن و ﭼﺮای ﮐﻤﺘﺮی ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﺸﻮرﻫﺎ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬

‫●اﻧﻮاع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﻬﺎ دو دﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺻﻠﯽ و ﺗﺒﻌﯽ‬

‫‪۳٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ -۱‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی اﺻﻠﯽ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﻨﺎد و ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﺷﯿﺌﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ -۲‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺗﺒﻌﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﺷﯿﺌﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﯾﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ‬
‫او ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ از اﺻﻠﯽ و ﺗﺒﻌﯽ دو ﻧﻮع اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫▪ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض‪:‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺮﻣﺖ و ﺣﻘﻮق ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ اﺳﺖ‪ .‬وارد ﺷﺪن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺪون اﺟﺎزه‪ ،‬ﺗﻌﺮض ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻣﺤﻞ اﺳﺖ و ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق و آزادیﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ و ﺗﻌﺮض ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ‪ .‬در اﺻﻄﻼح ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫ﺑﻮدن اﯾﻤﻨﯽ و ﺣﺮﻣﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻋﺪم ﻧﻘﺾ آزادی و ﺣﻘﻮق اوﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺣﺮﻣﺘﻬﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت ﯾﺎ ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﯿﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻠﮑﻪ در ﻫﺮ رژﯾﻢ دﻣﻮﮐﺮاﺗﯿﮏ ﻫﺮ ﮐﺲ و ﻣﺴﮑﻦ او از اﯾﻦ ﺣﺮﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ؛ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﻗﺎﻧﻮن و ﯾﺎ ﻣﺠﻮز از‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ذﯾﺼﻼح ﻗﻀﺎﯾﯽ و ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﺣﺮﻣﺖ ﻣﺤﻞ ﺳﻔﺎرت و ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت و ﺧﺎﻧﻪی او ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﻄﯽ اﺳﺖ و ﻫﯿﭻ ﻗﺎﻧﻮن داﺧﻠﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺧﻼف آن را ﻣﻘﺮر ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض در ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ب( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و اﺳﻨﺎد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ج( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫د( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﺎﻧﻮاده دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫▪ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪:‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﺧﺎص ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﻣﻌﺮض ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺟﺰاﯾﯽ و رﺳﯿﺪﮔﯽﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ و اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺮای رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ دوﻟﺘﻬﺎ از اﻋﻤﺎل ﺻﻼﺣﯿﺖ‬
‫ﺧﻮد در ﻣﻮرد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﺧﻮدداری ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﮐﺸﻮر ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻗﻒ و اﺣﺘﯿﺎط و دوراﻧﺪﯾﺸﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮردی ﺑﺮای اﺗﻬﺎم و ﺗﻌﻘﯿﺐ ﭘﯿﺶ ﻧﯿﺎورد؛ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﮑﺎﯾﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻄﺮح ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﻣﺤﺎﮐﻢ دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع‬
‫ﻗﺎﺑﻞرﺳﯿﺪﮔﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ در دو ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‬

‫‪ -۲‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ً‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺻﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﺳﯿﺲ اﺳﺘﻘﻼل و آزادی ﻋﻤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ‬
‫و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد‪ .‬ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﻣﻌﺎف از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻗﻀﺎﯾﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﺒﺎرت ﮐﻪ ﻫﯿﭻﯾﮏ از ﻣﺮاﺟﻊ‬
‫ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺣﻖ اﻋﻤﺎل ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﺘﻀﻤﻦ‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﯿﻔﺮی‬

‫ب( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ‬

‫‪۳٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ج( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ادای ﺷﻬﺎدت‬

‫د( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺗﻤﻬﯿﺪی اﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪی آن در ﺻﺪد ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دوﺟﺎﻧﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺮاوده ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﻪرﯾﺰی ﺗﻌﺎﻣﻼت‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ )اﻟﺒﺘﻪ در ﻫﺮ ﻣﻮرد از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺠﺎز آن( ﺑﺮﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ در اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ اﻫﺪاف دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ‬
‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ در‬
‫ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﺷﮑﺎل ﻣﺎدی ﻣﺨﺎﺻﻤﻪی اﻗﺘﺼﺎدی و ﻧﻈﺎﻣﯽ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺎدل ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی داﺋﻢ )ﯾﺎ ﺷﺒﻪ داﺋﻢ( دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ ،‬و ﯾﺎ دﺳﺖ ﮐﻢ ﺑﺮای ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻌﻤﻮل آن ﻣﺘﻀﻤﻦ ِ‬‫ِ‬ ‫ﺷﮑﻞ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺑﻪ ِ‬
‫ّ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و دﯾﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﺪوﻟﯽ ﻣﻬﻢ‪ ،‬اﻋﺰام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ داﺋﻤﯽ ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻋﻀﻮﯾﺖ آنﻫﺎ ﺿﺮورت دارد‪ .‬ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﯾﻦﻫﺎ دﺳﺘﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮی از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‪ ، ad hoc‬و ﻧﯿﺰ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دول ﻧﺰد ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎی ‪ ad hoc‬وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻀﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻗ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ روﯾﻪی دﯾﺮﭘﺎی دوﻟﺖﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاری و‬
‫ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ّﻣﻠﯽ آنﻫﺎ ﺗﺠﻠﯽ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ؛ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ّ‬
‫ِ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی روﯾﻪی ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮ آن ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻣﺘﺮﻗﯿﺎﻧﻪی ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ روﻧﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن در‬
‫ً‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺨﺶ دوم ﻧﯿﺰ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﻗﻮاﻋﺪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ ١٧٧‬ﻋﻀﻮ دارد‪.‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﺻﻮل ﻣﻨﺪرج در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ از ﺳﻮی دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در ﻗﻀﯿﻪی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﻣﻮرد ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ )ﻗﺮار ‪ ١٥‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ١٩٧٩‬و رأی ‪ ٢٤‬ﻣﻪ ‪ .(١٩٨٠‬دﯾﻮان در ﺣﮑﻢ ﻣﺎﻫﻮی ﺧﻮد اﻇﻬﺎر ﻧﻤﻮد ﮐﻪ‪ :‬ﺗﻌﻬﺪات‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ اﯾﺮان در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺻﺮﻓﺎ از ﻧﻮع ﻗﺮاردادی ﻧﯿﺴﺖ … ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻌﻬﺪاﺗﯽ ﻃﺒﻖ ﻣﻮازﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ازاﯾﻦرو‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ اﯾﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﺼﻮر در ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ و )ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ( ﺗﺄﯾﯿﺪ أﻋﻤﺎل ﻣﺒﺎرزﯾﻦ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﺄت اﻋﺰاﻣﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان و ﺑﻪ ﮔﺮوﮔﺎن ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮای دادﮔﺎهﻫﺎی اﻧﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ‪ ،١٧٠٨‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﮐﺎﻣﻦ ﻻ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺮوزه ﻗﺎﻧﻮن ‪ ١٧٠٨‬ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ‪١٩٦٤‬‬
‫ﻣﻠﻐﯽ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ از ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن را ﮐﻪ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺘﺤﺪه ادﻏﺎم ﺷﺪهاﻧﺪ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑﺨﺶ ‪ (١)١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ )ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮکاﻟﻤﻨﺎﻓﻊ و ﺟﻤﻬﻮری اﯾﺮﻟﻨﺪ( را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ‪ ١٩٥٢‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻏﯿﺮﻣﺪون ﺗﺄﺛﯿﺮی‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺮﻓﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ِ‬‫ِ‬ ‫ﻗﻮاﻋﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺮای ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از دادرﺳﯽ وﺿﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎی ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺑﺮ‬
‫ﻧﺪارد و دوﻟﺖﻫﺎ در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮد ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺎﻫﺪه و ﯾﺎ ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﺿﻤﻨﯽ و ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ‪ ،‬آزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫‪ .٢‬ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻠﯽ در رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫داﺋﻢ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ دوﺟﺎﻧﺒﻪ‬

‫اﻟﻒ( ﺗﺄﺳﯿﺲ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎدهی ‪ ٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯿﺎن ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬و ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ِ‬
‫ّ‬
‫ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﯽﭘﯿﻮﻧﺪد‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻮازﯾﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻠﯿﻪی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺣﻖ ﺑﺮﻗﺮاری رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ اﺑﺮاز ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ب( ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺮط ﺑﺮﻗﺮاری و ﺣﻔﻆ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮرد اﺧﯿﺮ از ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺪم ﺑﺮﻗﺮاری‬
‫ﻋﻤﻠﯽ ِﺻﺮف ﺑﻮده ﯾﺎ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻏﯿﺮ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﯿﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ِ‬
‫ِ‬ ‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﯾﺎ اﺳﺘﺮداد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﯿﺠﻪی‬

‫اﻋﺰام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ داﺧﻞ ﻗﻠﻤﺮو دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺑﺎ‬
‫ﻋﻤﻞ ِ‬‫ج( ﻓﻠﺴﻔﻪی ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪ .‬اﺳﺎس رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ِ‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ اﯾﻦ دوﻟﺖ ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﺑﺮاز ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﯾﺪ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻧﻤﻮدن دوﻟﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه از ﻣﺰاﯾﺎی رﺿﺎﯾﺖ ﺧﻮد ﺗﻼش ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻪی اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ در ﻣﻮرد اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ )ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻣﺮوزه ﺑﯽاﻋﺘﺒﺎر اﺳﺖ( آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﻟﻮازم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺮونﻣﺮزی ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑﻪ‬
‫‪۳٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ً‬
‫ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ از ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎ ﺗﺤﺖ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪای ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪی ﻫﯿﭻ ﺗﺌﻮری واﺣﺪ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺗﺌﻮریﻫﺎ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎم ﺑﺎ دو ﻧﻈﺮﯾﻪی‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ‬
‫ِ‬ ‫اﻣﺮوزی ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ‪،‬‬
‫دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺄ ﮐﯿﺪ دارد( و ﻧﻈﺮﯾﻪی ﮐﺎرﮐﺮدی )ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﺿﺮورت ﻋﻤﻠﯽ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ(‬‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ )ﮐﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺶ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﯾﮏ ِ‬
‫ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﮔﺮدﯾﻢ‪ :‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ أﻋﻤﺎل ﻣﻘﺎﻣﺎت دول ﺧﺎرﺟﯽ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ِ‬ ‫ﺳﺮ اﻧﺠﺎم ﺑﺎ ﺟﻨﺒﻪی دو ﮔﺎﻧﻪی‬
‫و ارﮐﺎن ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ )و اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮمﺗﺮ( ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﮐﺎرﮐﻨﺎن و ﻟﻮازم دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪.‬‬

‫د( اﯾﻔﺎی ﺗﻌﻬﺪات از ﺟﺎﻧﺐ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن‪ .‬رﻋﺎﯾﺖ ﺗﻌﻬﺪات ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن از ُﺑﻌﺪ داﺧﻠﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﭼﻨﺪ در ﻗﻮای ﻣﻘﻨﻨﻪ و‬
‫ﻣﺠﺮﯾﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ در زﻣﯿﻨﻪی ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﭘﺮﺳﻨﻞ و اﻣﺎﮐﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺒﺬول ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در اﯾﻦ ﻣﻬﻢ‪،‬‬
‫دوﻟﺖ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫و( ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٣‬از ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﻮرد وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد‪:‬‬

‫‪ - ١‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺰد دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬

‫‪ - ٢‬ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع آن )ﺗﺎ ﺣﺪود ﻣﺠﺎز در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ( در ﺧﺎک دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬

‫‪ - ٣‬ﻣﺬاﮐﺮه ﺑﺎ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬

‫‪ - ٤‬آﮔﺎﻫﯽ از اوﺿﺎع و اﺣﻮال و ﺗﺤﻮﻻت ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻠﯿﻪی وﺳﺎﺋﻞ ﻣﺸﺮوع و ﮔﺰارش آن ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬

‫‪ - ٥‬ﺗﻼش ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺗﻮﺳﻌﻪی رواﺑﻂ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﻣﯿﺎن آن دو‬

‫ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰ در اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ از اﯾﻔﺎی وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ .٣‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪ ،‬ﻟﻮازم و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬

‫)‪ (a‬ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﭘﺮﺳﻨﻞ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﺎده ‪ ١‬ﺧﻮد ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎت ذﯾﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪- ١‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎ رﺗﺒﻪی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻗﺒﯿﻞ راﯾﺰنﻫﺎ‪ ،‬دﺑﯿﺮﻫﺎ ﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪﻫﺎ‪.‬‬

‫‪- ٢‬ﮐﺎدر اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﻓﺘﺮی و ﺑﺎﯾﮕﺎنﻫﺎ‪.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺎم ﻣﯽﺑﺮد‪.‬‬

‫ِ‬ ‫ﺗﺤﺖ‬
‫اﻓﺮاد ِ‬
‫ﻋﻨﻮان ِ‬
‫ِ‬ ‫‪- ٣‬ﺧﺪﻣﻪی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻫﻤﭽﻮن راﻧﻨﺪهﻫﺎ و ﺧﺪﻣﻪی آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮐﻪ در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺎ‬

‫دو اﺻﻄﻼح ﻣﻬﻢ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ‪”.‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ” ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﯾﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻋﻀﺎی‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﻃﻼق ﺷﻮد؛ و “رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ” ﮐﻪ ﻓﺮدی اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﻣﻨﺼﻮب ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫)‪ (b‬روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬

‫)‪ (i‬اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯿﺪن و آﮔﺮﻣﺎن‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٤‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ .١‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺮای ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد آﮔﺮﻣﺎن ﺻﺎدر ﻧﻤﻮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .٢‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اراﺋﻪی دﻟﯿﻞ ﺑﺮای اﻣﺘﻨﺎع از ﺻﺪور آﮔﺮﻣﺎن ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۳۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ و ﺳﺎﯾﺮ ﺟﻬﺎت ﻧﻘﺶ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻄﺎﮐﻨﻨﺪهی ﻣﺠﻮز ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ واﺳﻄﻪی ﻗﺪرت اﻣﺘﻨﺎع و ﮐﻨﺘﺮل آن‪ ،‬ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﮔﻤﺎﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﯾﺎﺳﺖ ﻣﻮﻗﺘﯽ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزی ﺑﻪ آﮔﺮﻣﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬زﻣﺎن دﻗﯿﻖ ﺷﺮوع وﻇﺎﯾﻒ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺎده ‪ ١٣‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﻣﻌ ّﯿﻦ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪- ١‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ از ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻘﺪﯾﻢ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪی وی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ از زﻣﺎن اﻋﻼم ورودش و اراﺋﻪی روﻧﻮﺷﺖ‬
‫اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه )ﯾﺎ ﭼﻨﯿﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪای( ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ روﯾﻪی ﺣﺎﮐﻢ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﺴﺎن اﻋﻤﺎل‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪- ٢‬ﺗﺮﺗﯿﺐ اراﺋﻪی اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﯾﺎ روﻧﻮﺷﺖ آن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ و زﻣﺎن ورود رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫)‪ (ii‬ﻃﺒﻘﺎت و ﺣﻖ ﺗﻘﺪم‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺎده ‪ ١٤‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ اﺷﻌﺎر ﻣﯽدارد‪:‬‬

‫‪- ١‬روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪:‬‬

‫)‪ (a‬ﺳﻔﺮا ﯾﺎ ﻧﻮﻧﺲﻫﺎ )ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ از رﺗﺒﻪای ﻣﻌﺎدل آن ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ( ﮐﻪ ﻧﺰد رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪ (b‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن‪ ،‬وزرای ﻣﺨﺘﺎر و اﻧﺘﺮ ﻧﻮﻧﺲﻫﺎ ﮐﻪ ﻧﺰد روﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪ (c‬ﮐﺎردارﻫﺎ ﮐﻪ ﻧﺰد وزﯾﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫ّ‬
‫‪- ٢‬ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﺗﺮﺗﯿﺒﺎت ﻧﺰاﮐﺘﯽ و ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻣﯿﺎن روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﭘﺎراﮔﺮاف اول از ﻣﺎده ‪ ١٦‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻘﺮر ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس زﻣﺎن ﺷﺮوع ﺗﺼﺪی ﺧﻮد ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﺎده ‪ ١٣‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن در ﻃﺒﻘﻪی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪی ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ (c‬اﻧﺘﺼﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺟﺰ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﺎده ‪ ٧‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬

‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻣﻮاد ‪ ٩ ،٨ ،٥‬و ‪ ١١‬در اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ آزاد اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد واﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ )ﻫﻮاﯾﯽ و درﯾﺎﯾﯽ(‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎم اﯾﻦ اﻓﺮاد را از ﻗﺒﻞ ﺑﺮای ﺗﺄﯾﯿﺪ‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﺤﻮر ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮﻫﺎی ﻋﻤﯿﻘﯽ ﭘﯿﺮاﻣﻮن رﺿﺎﯾﺖ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺼﺎب اﻋﻀﺎ )ﺑﻪ ﺟﺰ رﺋﯿﺲ( ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ّ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺘﻦ ﻣﺎده ‪ ٧‬ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﺎﻓﯽ واﺿﺢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ اﻣﺎ در ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ وﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﯾﮑﯽ از‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻋﺮﻓﯽ ﺟﺎری ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮازﯾﻦ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺎده ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺤﺚﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ دادﮔﺎهﻫﺎی اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﻋﻼم ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺎده ‪ ٧‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎده ‪ ١٠‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﺷﻮد و اﯾﻦ ﮐﻪ ﻗﺼﻮر در اﻋﻼم ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ از ﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﺮد ﻣﻨﺼﻮب ﮔﺮدد‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺧﺘﯿﺎرات ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ وﯾﮋهای در ﻣﻮارد اﻧﺘﺼﺎب ﺑﺮای ﺑﯿﺶ از‬
‫ﯾﮏ ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﻧﺘﺼﺎب ﻏﯿﺮ ﺗﺒﻌﻪﻫﺎ و اﻧﺘﺼﺎبﻫﺎی ﻣﻔﺮط دارد‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﺰ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ إﻋﻤﺎل ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ اﯾﻦ ﻓﺸﺎرﻫﺎ در ﻣﺎدهی ‪ ١١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﻧﻤﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﺤﺪﯾﺪ ِ‬
‫ِ‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ در ﻣﻮرد ﺳﺎﯾﺰ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آن را ﺑﺎ ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اوﺿﺎع و اﺣﻮال و ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺎﮐﻢ در ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن و ﻧﯿﺎزﻫﺎی‬ ‫ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ وﯾﮋه در ﺣﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﻌﻘﻮل ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪۳۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دوﻟﺖ اﺧﯿﺮ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﯿﺾآﻣﯿﺰ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺬﮐﻮر ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎر ﻋﯿﻨﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎه دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد؛ اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﯾﻦ ِ‬
‫ﺑﻮده و ﯾﺎ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺴﺄﻟﻪی ﺳﺎﯾﺰ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻘﺾ ﻣﻔﺎد ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن رخ داده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎراﮔﺮاف دوم ﻣﺎده ‪ ١١‬ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد‪ :‬دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﻏﯿﺮ ﺗﺒﻌﯿﺾآﻣﯿﺰ از ﭘﺬﯾﺮش ﻣﻘﺎﻣﺎت ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪی ﺧﺎص اﻣﺘﻨﺎع ورزد‪.‬‬ ‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪود ﺑﺮاﺑﺮ و ِ‬
‫)‪ (d‬ﺧﺎﺗﻤﻪی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی اﻋﻀﺎء ﻫﯿﺄت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻋﻤﻠﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﺎ اﻃﻼع ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻪ دوﻟﺖ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﻋﻀﺎء ﻫﯿﺄت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎده ‪ ٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ و ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪:‬‬

‫‪ -١‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ در ﻣﻮرد ﺗﺼﻤﯿﻤﺶ‪ ،‬ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﻋﻼم ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﯾﺎ ﻫﺮ‬
‫ﯾﮏ از اﻋﻀﺎی ﻫﯿﺄت دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞﭘﺬﯾﺮش ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺷﺨﺺ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﭘﯿﺶ از ورود ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞﭘﺬﯾﺮش اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﻃﯽ ﻣﺪ ِت زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻌﻘﻮل ﺗﻌﻬﺪاﺗﺶ وﻓﻖ ﭘﺎراﮔﺮاف ّاول اﯾﻦ ﻣﺎده را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬دوﻟﺖ‬
‫‪ -٢‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﯾﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ِ‬
‫ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺣﻖ دارد ﺗﺎ از ﭘﺬﯾﺮش ﻓﺮد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮدداری ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫)‪ (e‬ﺗﺴﻬﯿﻼت و اﻣﺎﮐﻦ‪ .‬در ﻣﺎده ‪ ٢٥‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻠﯿﻪی ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻻزم را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺗﻤﻬﯿﺪات دﯾﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آزادی رﻓﺖ و آﻣﺪ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ‬
‫رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﻟﻪی ﻣﻬﻢ در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﮐﺘﺴﺎب اﻣﻮال اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮاﮐﻪ در ﻧﻈﺎم‬
‫ِ‬ ‫اﻫﺪاف‬
‫ِ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت آزاد ﺑﺮای‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن( و‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﯾﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ اﺟﺎزهی ﺗﻤﻠﮏ اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل داده ﻧﺸﺪه و در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد‬
‫دارد‪ .‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﭘﯿﺶﻧﻮﯾﺲ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﻣﻠﺰم ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺟﺎزهی اﮐﺘﺴﺎب داده و ﯾﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬اﺳﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺎدهی ‪ ٢١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﮐﻤﺘﺮی‬
‫ﺑﯿﺎن ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪- ١‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﻮﯾﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺴﻬﯿﻞ اﮐﺘﺴﺎب داراﯾﯽﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﯾﺎ ﺗﻀﻤﯿﻦ اﺳﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی‬
‫دﯾﮕﺮ در داﺧﻞ ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻮدش ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﺒﺎدرت ﺧﻮاﻫﺪ ورزﯾﺪ‪.‬‬

‫‪- ٢‬ﺑﻌﻼوه دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﮐﺴﺐ ﻣﺤﻞ اﺳﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﻋﻨﺪ اﻟﻠﺰوم( ﮐﻤﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ .٤‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬

‫)‪(a‬اﻣﺎﮐﻦ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﺑﺮﻗﺮاری و ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺪاﺧﻼت ﺧﺎرﺟﯽ‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﺷﺎﻣﻞ زﻣﯿﻦ اﻃﺮاف آنﻫﺎ( ﻣﻘﺮﻫﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﻨﺪ و از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮد دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ را در ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ در ﻣﺎده ‪ ٢٢‬ﺧﻮد ﺑﺪﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪:‬‬

‫‪- ١‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺮض ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪانﻫﺎ وارد ﺷﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪.‬‬

‫‪- ٢‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺘﻌﻬﺪ اﺳﺖ ﮐﻠﯿﻪی اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم را ﺟﻬﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﯾﺎ ﺻﺪﻣﻪ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از‬
‫اﺧﺘﻼل در آراﻣﺶ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﺧﺪﺷﻪ ﺑﻪ ﺷﺎن آن ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪.‬‬

‫‪- ٣‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬اﻣﻮال و اﺛﺎﺛﯿﻪی داﺧﻞ آنﻫﺎ و وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺼﻮن از ﺑﺎزرﺳﯽ‪ ،‬ﺿﺒﻂ و ﻣﺼﺎدره ﯾﺎ اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎراﮔﺮاف اول اﯾﻦ ﻣﺎده ﺣﺎوی ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻗﯿﺪی ﮐﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻣﻮارد اﺿﻄﺮاری ﺑﺎﺷﺪ ﻧﯿﺴﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ آﺗﺶﺳﻮزی‪،‬‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻃﺮاف را دﭼﺎر ﺧﻄﺮ ﺟﺪی ﻧﻤﺎﯾﺪ( و ﯾﺎ در ﻣﻮرد اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﺆال ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮔﺮدد آن اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﻮری و ﻓﻮرس ﻣﺎژور را در‬

‫‪۳۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﻧﻤﻮد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪ .‬اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻐﺮﻧﺞ و ﺗﻬﺪﯾﺪآﻣﯿﺰ ﻋﻠﯿﻪ ﺻﻠﺢ از ﺳﻮی ﻣﻘﺮ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬رﻫﺎﺳﺎزی اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻫﻤﮕﯽ ﺳﺒﺐ اﺗﺨﺎذ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل در ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺘﺤﺪه ﮔﺸﺖ )ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﺎﮐﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ‪ .(١٩٨٧‬در ﻣﺎده ‪ ٢٢‬اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن اذﻋﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺳﻨﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪای )ﺣﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺖ( ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ داﺧﻞ ﻣﺤﺪودهی اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ راه ﯾﺎﺑﺪ ﻣﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪی ﻣﺤﻠﯽ‪ .‬ﭘﺎراﮔﺮاف دوم ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎر ﻣﺮاﻗﺒﺘﯽ ﺧﺎﺻﯽ را ﺟﺪا‬
‫از ﺗﻌﻬﺪات ﻣﻌﻤﻮل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮﺷﺶ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺣﺎﺿﺮ در ﮐﺸﻮر را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫)‪(b‬ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺣﺎوی ﻫﯿﭻ ﻗﯿﺪی در ﻣﻮرد ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻋﺒﺎرت ﺗﻮاﻓﻘﺎت وﯾﮋه در‬
‫ﻣﺎده ‪ ٤١‬اﻣﮑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻖ اﻋﻄﺎی ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ را ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﺟﺎﻧﺒﻪ و ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺧﻞ ﺳﻔﺎرت اﻋﻄﺎ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬دﻟﯿﻞ ﻋﻤﺪه ﺣﺬف‬
‫آن را ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎدﯾﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﻋﻤﺪی آن از دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﻣﺮاﺣﻞ آﻣﺎدهﺳﺎزی داﻧﺴﺖ‪ .‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺑﺮای‬
‫ﻣﺠﺮﻣﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺠﺮﻣﯿﻦ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﻞ ﺗﺮدﯾﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎواﻧﺎ ‪ ١٩٢٨‬در ﻣﻮرد ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻌﻼوه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﺮف ﺟﺎری ﻣﻨﻄﻘﻪی اﻣﺮﯾﮑﺎی ﻻﺗﯿﻦ در اﯾﻦ ﻣﻮرد اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫)‪(c‬آرﺷﯿﻮ‪ ،‬اﺳﻨﺎد و ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت رﺳﻤﯽ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﻮرد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ آرﺷﯿﻮ و اﺳﻨﺎد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻫﺮﮐﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﯿﺰ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت‬
‫رﺳﻤﯽ‪ ،‬ﺻﺮاﺣﺖ دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﯿﺴﻪی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﯽﺗﻮان ﮔﺸﻮده ﯾﺎ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺪارﮐﯽ‬
‫دال ﺑﺮ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺠﺎرت ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﯾﺎ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮای ﺣﻤﻼت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺒﺐ ﮔﺸﺖ ﺗﺎ دوﻟﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺘﺤﺪه در ﻣﻮارد ﺳﻮءﻇﻦ ﺷﺪﯾﺪ و ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎء ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﮐﯿﺴﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﻨﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٩‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻋﺪ دﻗﯿﻖﺗﺮی در ﻣﻮرد ﮐﯿﺴﻪﻫﺎ و ﭘﯿﮏﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ .٥‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﻣﺎده ‪ ٢٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد‪ :‬اﻋﻀﺎء ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺼﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﺣﺘﺮام ﻣﻘﺘﻀﯽ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻮده و‬
‫ﮐﻠﯿﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم را در ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﻟﻄﻤﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ‪ ،‬آزادی ﯾﺎ ﺷﺎن اﯾﺸﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﻣﯽدارد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺴﺎﻟﻪ ی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺑﺎرزی ﺑﺮای ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ در ﻣﻮاﻗﻊ اﺿﻄﺮاری وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن‬
‫ﻣﻮرد ﯾﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻣﺴﺖ ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪی ﭘﺮ در ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ .‬ﻣﺎده ‪ ٣٠‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد‪:‬‬

‫‪- ١‬اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﺷﺨﺼﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪- ٢‬اوراق‪ ،‬ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت و داراﺋﯽ وی )ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در ﭘﺎراﮔﺮاف ‪ ٣‬ﻣﺎده ‪ ٣١‬ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ( ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻮردار از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺬﮐﻮر در ﭘﺎراﮔﺮاف ‪ ١‬ﺣﺘﯽ ﺑﺮای اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻮﻗﺖ ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﻣﻮرد ﺣﻘﻮق ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل‬
‫ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد و دادﮔﺎهﻫﺎ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﻤﻬﯿﺪات ﺧﻮدﯾﺎری ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮای ﺑﺎز‬
‫ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﺎﮐﻦ از ﻓﺮد ﺗﺼﺎﺣﺐﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ادﻋﺎی اﯾﻦ ﺣﻖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻧﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫‪ .٦‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮدی از ﺻﻼﺣﯿﺖ دادﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ‬
‫ّ‬
‫)‪ (a‬ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮﺧﻮردار از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻫﻮی‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻮرت‬
‫ّ‬
‫اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﻼوه در ﭘﺎراﮔﺮاف ﻧﺨﺴﺖ ﻣﺎده ‪ ٤١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﻣﯽﺧﻮاﻧﯿﻢ ﮐﻪ‪ :‬ﮐﻠﯿﻪی اﻓﺮاد‬
‫ادرﺳﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫آﺋﯿﻦ د ِ‬‫ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﻮﻇﻔﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺣﺘﺮام ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻮﻋﯽ ِ‬
‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ِ‬ ‫دادﮔﺎه ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬
‫ِ‬ ‫وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪی آن‪ ،‬ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی اﺣﺮاز ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫ﻣﺰاﯾﺎی ﺳﺎل ‪ ١٩٦٤‬در ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد‪:‬‬

‫‪٤۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽﮐﻪ در ﯾﮏ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﭘﺮﺳﺸﯽ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﺮﺧﻮردار از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﮔﻮاﻫﯽ ﺻﺎدره از ﺳﻮی وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪرﮐﯽ ﻗﻄﻌﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر رود‪.‬‬

‫ﯿﻔﺮی‬
‫ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮐ ِ‬
‫ِ‬ ‫)‪ (b‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﻣﺤﺎﮐﻢ ﮐﯿﻔﺮی‪ .‬ﭘﺎراﮔﺮاف اول ﻣﺎده ‪ ٣١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ اﺷﻌﺎر ﻣﯽدارد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﺣﻮزهی‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺼﻮن اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺪتﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪی ﻋﺮﻓﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﺟﺪی ﯾﺎ ﻣﺪاوم ﺣﻘﻮق‬ ‫ِ‬
‫ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﻣﯽﺗﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎراﮔﺮاف ّاو ِل ﻣﺎده ‪ ٣١‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻋﻄﺎﮐﻨﻨﺪهی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ و اداری اﺳﺖ ﻣﮕﺮ در ﻣﻮارد ذﯾﻞ‪:‬‬
‫ِ‬ ‫)‪ (c‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ و اداری‪.‬‬

‫ﺷﺨﺼﯽ واﻗﻊ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ وی اﯾﻦ اﻣﻮال را از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻨﻘﻮل‬
‫اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ِ‬
‫)‪ (a‬اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در اﺧﺘﯿﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺮف‬
‫ﺷﺨﺺ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻧﻪ از ِ‬
‫ِ‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﺻﯽ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﺗﺼﻔﯿﻪ‪ ،‬وارث ﯾﺎ ﻣﻮﺻﯽﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ِ‬ ‫)‪ (b‬ﻫﺮ اﻗﺪام ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮارث ﮐﻪ در آن ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه درﮔﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ِ‬
‫ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ در ﻗﻠﻤﺮو ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن و ﺧﺎرج از وﻇﺎﯾﻒ رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺠﺎری‬
‫ِ‬ ‫)‪ (c‬اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺣﺮﻓﻪای و‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ِ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎء وارد ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻣﺪرن ﺣﻘﻮق ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺻﻼﺣﯿﺖ اﻋﻄﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ِ‬‫ِ‬ ‫اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه‬
‫ِ‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل را ﻣﯽﺗﻮان در ﺣﺎﻟﺘﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ آن ﻣﮑﺎن‪،‬‬
‫ِ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺿﻮاﺑﻂ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻟﺤﺎظ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﯾﺎ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻏﯿﺮﻣﺤﺘﻤﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻪ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫دوﻟﺖ‬
‫)‪(d‬اﺳﻘﺎط ﺣﻖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﺎده ‪ ٣٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻤﻮاره ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺗﻮﺳﻂ ِ‬
‫دوم ﻣﺎده ‪ ٣٢‬در اﯾﻦ ﺑﺎره‬
‫ﭘﺎراﮔﺮاف ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺿﻤﻨﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر را روا ﻣﯽداﺷﺖ اﻣﺎ‬
‫ِ‬ ‫اﻧﺼﺮاف‬
‫ِ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻗﺎﺑﻞ اﺳﻘﺎط اﺳﺖ‪ .‬روﯾﻪی ﺳﺎﺑﻖ ﺗﺎ ﺣﺪودی‪،‬‬
‫اﻇﻬﺎر ﻣﯽدارد ﮐﻪ اﻧﺼﺮاف ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻠﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﭼﻨﯿﻦ اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪:‬‬

‫ﺻﻮرت اﻗﺎﻣﮥ دﻋﻮی از ﻃﺮف ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ٣٧‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ اﺳﺖ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ‬‫ِ‬ ‫در‬
‫ً‬
‫در ﻗﺒﺎل دﻋﺎوی ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺎ دﻋﻮای اﺻﻠﯽ ارﺗﺒﺎط دارد ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎراﮔﺮاف ﭼﻬﺎرم اﯾﻦ ﻣﺎده ﻧﯿﺰ ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد ﮐﻪ ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻋﻮای ﻣﺪﻧﯽ ﯾﺎ اداری ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮای‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﺳﻠﺐ‬
‫اﻋﻼم ِ‬
‫ﺣﮑﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮای اﺟﺮای آن‪ِ ،‬‬
‫‪ .٧‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ أﻋﻤﺎل رﺳﻤﯽ‬

‫در ﻣﻮرد أﻋﻤﺎل رﺳﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬داﺋﻤﯽ اﺳﺖ ﭼﺮاﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ أﻋﻤﺎل ﺧﺼﻮﺻﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﻨﺒﻪی‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ِ‬ ‫ﻓﺮد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺎراﮔﺮاف دوم ﻣﺎده ‪ ٣٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﻮرد ﺧﺎﺗﻤﻪی‬
‫ﭘﺴﺖ ِ‬
‫ﺗﺮک ِ‬
‫ﻣﺸﺮوط و ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ دارد و ﺑﺎ ِ‬
‫و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﻘﺎرن آن ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪:‬‬

‫ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﻧﺠﺎم داده ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫َ‬

‫ﺷﺨﺺ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﻪ ِﺳﻤ ِﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻌﻬﺬا ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ أﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬

‫‪٤۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ً‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ اﻋﻤﺎل رﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﺑﺪﯾﻬﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روی ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻟﺰوﻣﺎ در ﻇﺮف وﻇﺎﯾﻒ‬
‫رﺳﻤﯽ ﻣﯽﮔﻨﺠﻨﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪهی ﯾﮏ ﺗﺼﺎدف ﺟﺎدهای ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ ﺧﻮدروی رﺳﻤﯽ ﺧﻮﯾﺶ در ﺣﺎل‬
‫ّ‬
‫اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯿﺎن أﻋﻤﺎل ﻣﺄﻣﻮر‪ ،‬ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺎ اﺳﻘﺎط ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ( و‬
‫آن دﺳﺘﻪ أﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﮕﺮد ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ )و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان أﻋﻤﺎل دوﻟﺘﯽ از آنﻫﺎ ﯾﺎد ﻣﯽﺷﻮد( ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪی دﺳﺘﮥ ﻧﺨﺴﺖ‪،‬‬
‫راﻧﻨﺪﮔﯽ ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺧﻮدروی رﺳﻤﯽ اﺳﺖ و ﯾﮏ وﻋﺪهی ﻗﺮاردادی در ﻣﺬاﮐﺮات ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻋﻄﺎی اﻣﺘﯿﺎز )ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﺣﻘﻮﻗﯽ در‬
‫ﺣﻘﻮق ﺧﺼﻮﺻﯽ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻤﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮاﻧﻪ در دﺳﺘﻪی دوم ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﻠﯽ ّ‬‫ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ‬ ‫‪ .٨‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از اﻋﻤﺎل ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ً‬ ‫ّ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺧﺎص از اﻋﻤﺎل ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎ ﻓﺮع ﺑﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی‬
‫ً‬
‫ﻓﺮﻋﯽ را ﺑﺘﻮان ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﻠﻤﺪاد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮﺧﯽ اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از آنﻫﺎ‬
‫ً‬
‫ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﺳﺖ )ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺑﻬﺎی اﺟﻨﺎس و ﺧﺪﻣﺎت إﻋﻤﺎل ﻣﯽﮔﺮدد(‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦﻫﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ‪،‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮوﯾﺲ ژوری(‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪات ﻧﻈﺎﻣﯽ‪ ،‬ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اراﺋﮥ ﻣﺪرک ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﺑﺮای اﻗﻼم ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده وی‪ ،‬روﯾﻪای دﯾﺮﭘﺎﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوزه‬
‫ﻋﺮﻓﯽ ﮔﺬﺷﺘﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‬
‫ﺣﻘﻮق ِ‬‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﻋﺪهی ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﺮاوان در ِ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ روﯾﻪی ﻫﻤﮕﻮﻧﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮرد‪.‬‬

‫‪ .٩‬ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬

‫داﺋﻢ ﺳﺎﮐﻦ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﺮوﻧﺪ آﻧﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در‬
‫)‪ (a‬اﻓﺮاد ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪ .‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪی ِ‬
‫ﻣﻮاد ‪ ٢٩‬اﻟﯽ ‪ ٣٦‬ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎﮐﻨﻮن روﯾﻪی واﺣﺪی در ﻣﻮرد ﻣﯿﺰان ﺑﺮﺧﻮرداری ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫اداری و ﻓﻨﯽ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎء ﻏﯿﺮ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ( از اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺤﺚﻫﺎی زﯾﺎدی در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ وﯾﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﺿﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد و ﻧﯿﺰ ﺧﺪﻣﻪی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻣﺎده ‪ ٣٧‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ - ٢‬اﻋﻀﺎی اداری و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻓﻨﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻋﻀﺎء ﺧﺎﻧﻮادهی ﺧﻮد ﮐﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﮥ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ‬
‫دوﻟﺖ‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺻﻼﺣﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن دوﻟﺖ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﻨﺪرج در ﻣﻮاد ‪ ٢٩‬ﺗﺎ ‪ ٣٥‬ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد وﻟﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در اﻣﻮر ﻣﺪﻧﯽ و اداری ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻨﺪ اول ﻣﺎده ‪ ٣١‬ﺷﺎﻣﻞ أﻋﻤﺎل ﺧﺎرج از وﻇﺎﯾﻒ آنﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪- ٣‬ﺧﺪﻣﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن دوﻟﺖ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ أﻋﻤﺎل ﻧﺎﺷﯽ از اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫داﺷﺘﻪ و از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺰدی ﮐﻪ در ﻗﺒﺎل اﻧﺠﺎم ﮐﺎر درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽدارﻧﺪ ﻣﻌﺎف ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده‬
‫‪ ٣٣‬اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﺎرﮐﻨﺎن اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮادهی اﯾﺸﺎن ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪی‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﺗﺴﺮی ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف در ﺣﻘﻮق ﺧﺎﻧﻮاده و ﻋﺮف اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬اراﺋﻪی ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ دﻗﯿﻖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﺮداﺧﺘﯿﻢ‪ .‬ﺧﺎﺗﻤﻪی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻤﮑﻦ‬

‫ِ‬ ‫اﻋﻀﺎء‬
‫ِ‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ِ‬ ‫)‪ (b‬ﺑﻘﺎء ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪ .‬در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻗﺒﻞ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪی ﺧﺎﺗﻤﻪی‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ أﺷﮑﺎﻟﯽ ﭼﻮن ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬در ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻨﮓ ﻣﯿﺎن دول ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ﯾﺎ ﺑﺎ اﺿﻤﺤﻼل ﯾﮑﯽ از دوﻟﺘﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﺗﺪاوم ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﻣﺎده ‪ ٣٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪهﻣﻨﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻮل اﺳﺎﺳﯽ آن ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫ّ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد از اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺼﺪی‬
‫ِ‬ ‫‪ - ١‬اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺮای‬
‫ً‬
‫ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﮔﺮ ﻗﺒﻼ در ﻗﻠﻤﺮو آن دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ از ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﺼﺎب آنﻫﺎ ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر‬
‫ﺧﺎرﺟﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﻣﻘﺮر اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﻼم ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪٤۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ً‬
‫‪- ٢‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﯾﺎﺑﺪ اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺮک ﺧﺎک آن ﮐﺸﻮر ﯾﺎ در‬
‫اﻧﻘﻀﺎی ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ وی اﻋﻄﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﻗﻄﻊ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻟﯿﮑﻦ اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫اﺧﺘﻼف ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﻮاﻋﺪ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻌﻬﺬا ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﻧﺠﺎم داده ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﯽ اﺳﺘﺮداد ﺑﺮﻟﯿﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎﮐﻦ و ﺳﺎﯾﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ در ﺗﺼﺮف ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻮده و دﯾﮕﺮ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﺎراﯾﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺻﻼﺣﯿﺖ دادﮔﺎهﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ ﺑﺮای آنﻫﺎ زاﯾﻞ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .١٠‬رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬

‫ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﮐﺮدی و ﭼﻪ از ﻣﻨﻈﺮ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻓﺮاد )ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن‬
‫دول ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﺎص ﻫﺴﺘﻨﺪ( از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﺻﻼﺣﯿﺖﻫﺎی اﺟﺮاﯾﯽ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از آنﻫﺎ‬
‫ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺮهای ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻃﯿﻒ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ و در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪهی اﻣﻮری از ﻗﺒﯿﻞ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﺛﺒﺖ وﻻدت و ﻓﻮت و‬ ‫اﺗﺒﺎع ِ‬
‫اﻣﻮال ِ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﺗﺒﺎع آن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪی رواﺑﻂ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪ ،‬ﺻﺪور ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪ و روادﯾﺪ‪ ،‬ادارهی ِ‬
‫ازدواج‪ ،‬و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﮐﺸﺘﯽﻫﺎ و ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫ً‬
‫از ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ را ﻋﻤﺪﺗﺎ ﻋﺮف و ﻣﻌﺎﻫﺪات ﺧﺎص ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺣﻘﻮق ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺰج ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه )اﺧﺘﯿﺎرﻧﺎﻣﻪ( را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻻزم را از ﻣﻘﺎﻣﺎت و‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺠﻮز‬
‫ِ‬ ‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و‬
‫ِ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﺴﻮل ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺎزهی‬
‫ّ‬
‫اﻣﺎﮐﻦ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻌﻤﻞ ﺑﯿﺎورد )ﯾﻌﻨﯽ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪی ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﺳﺖ(‪ .‬اﻣﺎﮐﻦ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ورود ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ﺣﻮزهی ﺷﻤﻮل ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‬ ‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه( ﺗﻌﺮض ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ آرﺷﯿﻮ و اﺳﻨﺎد ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺗﻌﺮض ﻧﺎﭘﺬﯾﺮﻧﺪ و اﻋﻀﺎی‬
‫ً‬
‫دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﺮای أﻋﻤﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ در راﺳﺘﺎی أﻋﻤﺎل رﺳﻤﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫اداری ِ‬
‫و ِ‬
‫ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﯿﺰ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾ ِﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دوﻟﺘﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻗﻼم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻌﺎف از‬ ‫ِ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪای از‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽاﻧﺪ )ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﻬﺪات ﻧﻈﺎﻣﯽ(‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﮐﺸﻮرﻫﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ )ﺑﻪ ﺟﺰ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ( ﻣﻌﺎف از ﮐﻠﯿﻪی‬
‫ً‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ دارﻧﺪ و آنﻫﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزداﺷﺖ و دﺳﺘﮕﯿﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه اﯾﻦ‬ ‫ِ‬ ‫ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﭘﺬﯾﺮی‬‫ﻧﻈﺮات ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ در ﺧﺼﻮص ﺗﻌﺮضﻧﺎ ِ‬
‫ّ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ أﻋﻤﺎل ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ در ﻣﺤﺎﮐﻢ ﻣﺪﻧﯽ و ﮐﯿﻔﺮی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ و ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ّ‬
‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن در ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ ﻣﻔﺮوض اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺻﻼﺣﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‬
‫ً‬
‫وﺟﻮد روﯾﻪﻫﺎی ﻧﺴﺒﺘﺎ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ )ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ( ﮐﻪ در ﻣﻌﺎﻫﺪات دو ﺟﺎﻧﺒﻪی ﺑﺴﯿﺎری ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق‬
‫َ‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ را ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺶﻧﻮﯾﺲ ﻣﻮادی را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﻪ ﺗ َﺒ ِﻊ آن ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬
‫در ‪ ١٩٦٣‬ﺑﻪ اﻣﻀﺎء رﺳﯿﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺗﺄﺛﯿﺮی ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺠﺮی و ﻃﺮﻓﯿﻦ آنﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن دارای‬
‫رﯾﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺿﻌﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﮐﻨﺴﻮل ﺷﺎﻏﻞ را )در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﻨﺴﻮل اﻓﺘﺨﺎری( ﺑﻪ و‬ ‫ِ‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎزﺳﺎزی ﺣﻘﻮق ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و‬‫ِ‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫ِ‬ ‫ﻋﻨﺼﺮ‬
‫ِ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﺷﺎﻏﻞ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﻣﻌﺎف از ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎﮐﻦ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺎ ﺣﺪود زﯾﺎدی ﻣﺼﻮن از‬
‫ﺗﻌﺮض ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﻣﺎده ‪ (٣١‬و ﻣﻌﺎف از ﻣﺎﻟﯿﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻣﺎده ‪ .(٣٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و وﻇﯿﻔﻪی ﺣﺮاﺳﺖ از اﯾﻦ اﻓﺮاد ﻧﯿﺰ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﻓﯽ‬
‫ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺮوح ﺣﺮاﺳﺖ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ذﯾﻞ در ﻣﺎده ‪ ٤١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻣﮕﺮ در ﺻﻮرت ارﺗﮑﺎب ﺟﻨﺎﯾﺘﯽ وﺧﯿﻢ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﺻﻼﺣﯿﺖدار ﺗﻮﻗﯿﻒ ﯾﺎ در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ‬
‫ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ -٢‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی ﻣﻮرد ﻣﺬﮐﻮر در ﺑﻨﺪ ‪ ١‬اﯾﻦ ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ را ﻧﻤﯽﺗﻮان زﻧﺪاﻧﯽ ﻧﻤﻮد ﯾﺎ آزادی ﺷﺨﺼﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮ دﯾﮕﺮی ﻣﺤﺪود‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﮕﺮ در اﺟﺮای ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻨﺒﮥ ﻗﻄﻌﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٤۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺻﻼﺣﯿﺘﺪار ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺬﻟﮏ اﯾﻦ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﮐﻪ‬ ‫ِ‬ ‫ﻧﺰد‬
‫ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺟﺰاﺋﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺑﺎﯾﺪ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺤﺖ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ِ‬
‫ِ‬ ‫‪ -٣‬ا ﮔﺮ‬
‫در ﺷﺄن ﻣﻘﺎم رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ و ﺟﺰ در ﻣﻮرد ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪ ١‬ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺎﻧﻊ از اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ او ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺿﺮوری ﺑﺎﺷﺪ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ دﻋﻮای اﻗﺎﻣﻪﺷﺪه ﻋﻠﯿﻪ او ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮﭼﻪ زودﺗﺮ‬‫ﺑﺎزداﺷﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺬﮐﻮر در ﺑﻨﺪ ‪ ١‬اﯾﻦ ﻣﺎده‪،‬‬
‫ﺷﺮوع ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‬
‫ﮐﻨﻮﻧﯽ ِ‬‫ِ‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻤﻬﯿﺪات آن در‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻤﻮدن‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ‪ ١٥٦‬ﺗﺼﻮﯾﺐ را ﺟﺬب ﻧﻤﻮده اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻗﻄﻌﯽ ﺗﻠﻘﯽ ِ‬
‫در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﺬﻟﮏ دوﻟﺖﻫﺎ و دادﮔﺎهﻫﺎی داﺧﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﻘﺮرات آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻼک در وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻨﻮﻧﯽ‬
‫و ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ از ﺗﺄﺛﯿﺮ آن ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در ﻗﻀﯿﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ً‬
‫ﻧﻘﺾ ﺗﻌﻬﺪا ِت ﻗﺮاردادی ﮐﻪ‬
‫ﺗﻌﻬﺪات ﻧﺎدﯾﺪهﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه از ﺳﻮی اﯾﺮان ﺑﺨﺸﯽ از ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺎم ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود و ﻧﻪ ِﺻﺮﻓﺎ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺗﺄ ﮐﯿﺪ ورزﯾﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﻮرد رواﺑﻂ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ دو ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ اﺷﺎره ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫ﭘﺎناﻣﺮﯾﮑﻦ ‪ ١٩٢٨‬و ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن اروﭘﺎﯾﯽ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ‪.١٩٦٧‬‬

‫‪ .١١‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه‬

‫ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ از ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی داﺋﻤﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ُﭘﺴﺖﻫﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﮔﺎهﮔﺪاری ﺑﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‬
‫ً‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی ﻣﺘﻔﺎوتاﻧﺪ‪ :‬از اﯾﻦ‬
‫ِ‬ ‫‪ ad hoc‬ﯾﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎ در ﺑﺨﺶ‬
‫دﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺣﻀﻮر رﺋﯿﺲ ﯾﮏ دوﻟﺖ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺸﯿﯿﻊ در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﺧﺎرﺟﯽ و ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ‪ ،‬دﯾﺪار ﯾﮏ وزﯾﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ‬
‫ﺗﺠﺎری دوﻟﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﺗﺠﺎری رﺳﻤﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﻫﯿﺄت‬
‫ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎی ﺧﻮد در ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ ﺑﺮای ﻣﺬاﮐﺮات‪ ،‬و ﺑﺎزدﯾﺪ ﯾﮏ ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ وﺿﻌﯿﺖ وﯾﮋهای در ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﺎد داﺷﺖ )از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺿﻤﻨﯽ دﻋﻮت ﯾﺎ ﻣﺠﻮزی ﮐﻪ‬‫ِ‬ ‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺻﺮﯾﺢ ﯾﺎ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺘﯽ و‬
‫ِ‬ ‫دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ( اﯾﺸﺎن از اﺻﻮل ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﺑﺎ‬
‫دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ‪ ١٩٦٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه‬
‫ً‬
‫را ﺗﺪوﯾﻦ و ﺑﺮای اﻣﻀﺎء ﻣﻔﺘﻮح ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﮐﺪ رﻓﺘﺎری ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻣﻨﻌﻄﻔﯽ را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ در ﻣﻮرد رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﺑﺎ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺪوﯾﻦ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺷﺨﺎص ﺣﻤﺎﯾﺖﺷﺪهی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬

‫ِ‬ ‫‪ .١٢‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﻣﺠﺎزات ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻠﯿﻪ‬

‫ﺑﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﻠﯿﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬ ‫ﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ ِ‬
‫در ﭘﯽ وﻗﻮع ﻣﮑﺮر أ ِ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی و ﻣﺠﺎزات اﺷﺨﺎص ﺣﻤﺎﯾﺖﺷﺪهی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ )ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ( ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺿﻤﯿﻤﻪی ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ‪ ٣١٦٦‬ﻣﻮرخ ‪ ١٤‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‬
‫‪ ١٩٧٣‬ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺟﺮاﺋﻢ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻗﺘﻞ‪ ،‬آدمرﺑﺎﯾﯽ و ﻫﺠﻮم ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ آزادی ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﺣﻤﺎﯾﺖﺷﺪهی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ )از ﻗﺒﯿﻞ رؤﺳﺎی‬
‫ﻣﺎﻫﯿﺖ وﺧﯿﻢ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ِ‬ ‫دول‪ ،‬وزرای ﺧﺎرﺟﻪ و اﻣﺜﺎﻟﻬﻢ(‪ .‬ﻃﺮفﻫﺎی اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﺎزات اﯾﻦ ﺟﺮاﺋﻢ‪ ،‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﺠﺮﻣﯿﻦ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﯾﺎ إﻋﻤﺎل ﻗﺎﻧﻮن داﺧﻠﯽ در ﻣﻮرد آنﻫﺎ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫اﺳﺘﺮداد‬
‫ِ‬ ‫ﻣﻠﺰم ﺑﻪ‬

‫ﭼﮑﯿﺪه‬

‫از ﺗﺎزهﺗﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﻋﺮﺻﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷﺪه و اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻠﺴﻔﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺪف از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ روﺷﻦ ﮔﺮدﯾﺪه و دو اﺻﻞ »ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ« و »اﺣﺘﺮام ﺑﻪ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه« ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻮل ﻻزماﻟﺮﻋﺎﯾﻪ از ﺳﻮی ﻫﯿﺄتﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﺠﺎل ﻃﺮح ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﻮده‪ ،‬در ﭘﺎﯾﺎن ﺑﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫‪٤٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﭘﯿﺸﯿﻨﻪای دﯾﺮﯾﻨﻪ در ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ دوﻟﺖﻫﺎ و ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ دارد‪ .‬از اﺻﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﻤﺪن در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ ﻫﻤﻮاره آن را‬
‫اﻟﻤﻠﻞ ﻧﻮﯾﻦ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬دو‬
‫ﺑﻪ دﯾﺪه اﺣﺘﺮام و ﻗﺪاﺳﺖ رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﺻﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن اﺳﺖ‪» .‬ﮔﺮوﺳﯿﻮس« ﭘﺪر ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ ِ‬
‫اﺻﻞ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره در ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻠﺘﻬﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﯿﺮان ﺗﻌﻠﻖ دارد‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ آﻧﮑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل از ﺳﻔﯿﺮان ﻻزم اﺳﺖ و دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺗﻌﺮض ﺳﻮء ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺑﺮ ﺣﺬر ﺑﻮد‪«.‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن را اوﻟﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬از ﻗﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﯿﻔﺮی ﻓﺮﺳﺘﺎده و از ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺮار‬
‫ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ در اروﭘﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻧﻮﯾﻦ ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻮد و ﻣﺄﻣﻮر ﭘﺲ از اﺑﻼغ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺧﻮﯾﺶ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ )‪(Immunity‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ و ﻫﺴﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ را ﻣﺒﺤﺚ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ دو واژه در ادﺑﯿﺎت ﺣﻘﻮق‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﮐﻨﺎر ﻫﻢ آورده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﻔﺎوتﻫﺎی اﯾﻦ دو واژه ‪ -‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر‪ -‬روﺷﻦ‬
‫ﮔﺮدد‪ ،‬ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ واﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫»ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ« ﮐﻠﻤﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻓﺎرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل و ﺗﺮﺟﻤﻪ واژه )‪ (Immunity‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻣﺼﺪر‬
‫ﺟﻌﻠﯽ؛ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺼﻮن ﻣﺎﻧﺪن و ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ اﺷﺘﻘﺎق؛ ﮐﻠﻤﻪ »ﻣﺼﻮن« اﺳﻢ ﻣﻔﻌﻮل ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻟﻐﺖ‬
‫ﻋﺮب رﯾﺸﻪ »ﺻﻮن« ﻫﺮ ﺟﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر رود‪ ،‬در آن ﻣﻌﻨﺎی ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ آﻧﮑﻪ »ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ« واژهای ﺗﺎزی اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﻋﺮب‪،‬‬
‫واژهﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺣﺮﻣﺖ‪ ،‬اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬اﺳﺘﺜﻨﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ و ﺣﺼﺎﻧﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻣﻌﺎدل )‪ (Immunity‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﻣﻌﻨﺎی اﺧﯿﺮ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪» .‬ﻣﺰاﯾﺎ« ﻧﯿﺰ در ﻟﻐﺖ ﺟﻤﻊ ﻣﺰﯾﺖ‪ ،‬و از ﻧﻈﺮ اﺷﺘﻘﺎق‪ ،‬اﺳﻢ ﻣﺼﺪر ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی اﻓﺰوﻧﯽ‪ ،‬رﺟﺤﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮی و اﻣﺘﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ از‬
‫رﯾﺸﻪﻫﺎی )ﻣﯿﺰ( ّ‬
‫)ﻣﺰ( )ﻣﺰو( )ﻣﺰی( ﻧﯿﺰ آﻣﺪه‪ ،‬ﮐﻪ در ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﻣﻌﻨﺎی ﺑﺮﺗﺮی و رﺟﺤﺎن ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و ﻫﺮ ﮐﻠﻤﻪای ﮐﻪ از رﯾﺸﻪ )ﻣﺰی( اﺷﺘﻘﺎق‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬در آن ﻣﻌﻨﺎی ﺑﺮﺗﺮی و ﮐﻤﺎل وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫واژه »ﻣﺰﯾﺖ« در ادﺑﯿﺎت ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﻋﺮﺑﯽ‪ ،‬ﻣﺮادف )‪ (Privilege‬ﮐﻪ از رﯾﺸﻪ ﻻﺗﯿﻨﯽ )‪ (Privilegium‬ﻣﺸﺘﻖ ﮔﺮدﯾﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫»‪ «Privilege‬در ﻟﻐﺖ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ در ﻣﻌﺎﻧﯽ اﻣﺘﯿﺎز‪ ،‬ﺣﻖ وﯾﮋه‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮی و ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬

‫اﻣﺎ در ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ دارﻧﺪه آن‪ ،‬از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﺄﻣﻮران دوﻟﺖ‪ ،‬در اﻣﺎن اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫و ﻣﺠﺮﯾﺎن آن ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺨﺺ دارﻧﺪه آن را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﺰاﯾﺎ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ داده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺣﻖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰﯾﺖ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﺤﻞ ﺑﺤﺚ و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﻓﺮاوان ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ‬
‫در ﺑﺎره رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ از اﺻﻄﻼح »ﻣﺰاﯾﺎ« ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ دو اﺻﻄﻼح ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰﯾﺖ را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﻘﺼﻮد ﺧﺎﺻﯽ از اﯾﻦ دو اﺻﻄﻼح داﺷﺘﻪ و ﯾﺎ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﯿﻦ آن دو ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ‪ .‬از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ،١٩٦١‬ﻫﻤﯿﻦ ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﻣﺰﯾﺖ ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﺰﺑﻮر اﯾﻦ دو اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ؛ وﻟﯽ ﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ‬
‫از آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﺗﻔﺎوت ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻨﻈﯿﻢ دﯾﮕﺮ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ روش اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎ ـ ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ـ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﭼﻮن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ )ﺟﺰاﯾﯽ ﯾﺎ ﻣﺪﻧﯽ( ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫از اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ و »ﻣﺰاﯾﺎ« ﻧﯿﺰ در ﻣﻮاردی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻋﻮارض و ﮔﻤﺮﮐﺎت‪ ،‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﺗﻔﺘﯿﺶ و ﺑﺎزرﺳﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﻪ ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ اﯾﻦ ﺗﻔﮑﯿﻚ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﺤﺚ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﻮده و ﯾﻚ ﺗﻔﺎوت ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﻧﻪ ﯾﻚ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬و‬
‫ﺗﺪوﯾﻦﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﺪ وارد اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻨﺎﻗﺸﺎت ﺑﯽﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ در آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ در‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ؛ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺰاﯾﺎ ﮐﻪ ﺣﻘﻮق داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﺻﻼﺣﯿﺖ ﮔﺴﺘﺮدهای دارﻧﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس رﻓﺘﺎر‬

‫‪٤٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﻣﺰاﯾﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد دوﻟﺘﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺮرات داﺧﻠﯽ ﺧﻮد اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ اﻣﺘﯿﺎزات را ﻣﺤﺪود‬
‫ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ وﺿﻌﯿﺖ در ﺧﺼﻮص ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺤﺚ ﺣﺎﺿﺮ ﻋﻬﺪهدار ﺑﺮرﺳﯽ آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻞ از آن ﻻزم اﺳﺖ ـ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎرـ دو ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﻮرد اﺷﺎره ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ :‬ﻧﺨﺴﺖ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و دﯾﮕﺮ ﻣﺒﺎﻧﯽ اﻋﻄﺎی‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪.‬‬

‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪:‬‬

‫ﻋﺮف و ﻣﻌﺎﻫﺪات ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬دو ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺷﻤﺮده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ّاﻣﺎ ﻋﺮف ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻫﻤﯿﺘﯽ ﺑﯿﺶ از ﻣﻌﺎﻫﺪات داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﮐﻨﻮن‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﻌﺎﻫﺪات از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺎده ‪ ١٣‬ﻣﻨﺸﻮر‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮر ﺗﺪوﯾﻦ‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺧﻮد را از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺪوﯾﻦ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻌﻄﻮف داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻼشﻫﺎی‬
‫اﯾﻦ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن در اﯾﻦ ﺷﺎﺧﻪ ﻋﻠﻢ ﺣﻘﻮق‪ ،‬ﺗﺎﮐﻨﻮن در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ ١‬ـ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ درﺑﺎره رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ )‪(١٩٦١‬‬

‫)( ‪((١٩٦١vienna convention on Diplomatic Relations‬‬

‫اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ارﺗﺒﺎط آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻣﻘﺮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ روﯾﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺮ آن ﻣﺒﺘﻨﯽ‬
‫اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﻣﻨﻌﮑﺲﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺪون و ﻋﺮﻓﯽ‪ ،‬در آن ﺟﻨﺒﻪ اﻟﺰاﻣﯽ دارد و ﺑﻪ ﻗﻮل ﮐﺎﯾﻪ‪ ،‬ﻋﺮف‬
‫ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ زﻣﺎن ﺧﻮد را ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺎور ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﻘﺮرات ﻋﺎم ﯾﺎ ﻋﺮﻓﯽ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺮای ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﻟﺰامآور اﺳﺖ‪ (٣١١., P١٩٦٧:UNJY)«.‬اﻏﻠﺐ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن درﺻﺪد‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺮﯾﻨﻪای ﺑﺮ ﺣﻘﻮق ﻋﺮﻓﯽ‪ ،‬ﺣﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ دوﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﻌﺎﻫﺪه‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ (١١٤Akehurst: ) .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ١٩٨١‬ﺗﻌﺪاد دوﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ١٣٧‬دوﻟﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن را ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻬﻤﯽ در رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ (١٩٦١; ٣٠٥-٢٨٧ :١٩٩٦united, ) .‬از اﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر آن را‬
‫»ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ «١٩٦١‬ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬

‫‪ ٢‬ـ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن درﺑﺎره ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه )‪(١٩٦٩Convention on special missions ( (١٩٦٩‬‬

‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی داﺋﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﮔﺴﺘﺮش رواﺑﻂ اﻗﺘﺼﺎدی و ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺣﻀﻮر‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن را در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ اﯾﺠﺎب ﻣﯽﻧﻤﻮد و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻘﯿﻢ در اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﺎره ﮐﺎر در ﺗﺄﺳﯿﺲ »ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی وﯾﮋه« ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز »ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﯾﺖﻫﺎی‬
‫وﯾﮋه« را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ٢٧ ،١٩٩٢‬دوﻟﺖ ﺑﻪ آن ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎده ‪ (١) ٥٣‬ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﯿﺴﺖ و دوﻣﯿﻦ ﺳﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق‪ ،‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﻻزماﻻﺟﺮاﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ﻣﻮﻗﺖ دوﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻓﯽﻣﺎﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ اﺧﺘﺼﺎص دارد‪ (٣٢٠., part.IP٢, ١٩٧١YILC: ١٠Dembinski: ) .‬و از اﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﻪ‬
‫اﺧﺘﺼﺎر »ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ «١٩٦٩‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ٣‬ـ ﮐﻨﻮاﻧﺴـﯿﻮن وﯾﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾـﻨﺪﮔﯽ دوﻟﺖﻫﺎ در رواﺑﻄﺸﺎن ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ )‪(١٩٧٥‬‬

‫ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﺰد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﺣﻘﻮق‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی داﺋﻢ ﻧﺰد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ،١٩٦١‬و ﻫﯿﺌﺖﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻧﺰد‬
‫ارﮐﺎن و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺴﻬﺎی ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦٩‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻧﻤﻮد و ﻃﺮح ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﻃﯽ ‪ ٨٢‬ﻣﺎده در ﺳﺎل ‪ ١٩٧١‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻊ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻘﺪﯾﻢ ﮐﺮد‪ (٣٣٨-٢٧٨-part.I. PP. ٢-١٩٧١YILC, ) .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٥‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺴﯽ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﻣﻮرد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬

‫‪٤٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دول در رواﺑﻄﺸﺎن ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ« ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ‪ ٨١‬ﮐﺸﻮر ﺟﻬﺎن‪ ،‬در وﯾﻦ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪ‪United Nations: the work of ) .‬‬
‫‪(.٧٠.I.L.C.Op cit, P‬‬

‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺑﺎ ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻤﯿﻦ ﺳﻨﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ وﻟﯽ ﺗﺎ ‪ ٢٦‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ ٣٠ ،١٩٩٤‬ﮐﺸﻮر ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق را ﺗﺴﻠﯿﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻣﺰﺑﻮر ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان »ﻗﺎﻧﻮن اﻟﺤﺎق دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ‬
‫اﯾﺮان ﺑﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ دول در رواﺑﻂ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ« در ‪ ١٣٦٧/٤/٢٨‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای اﺳﻼﻣﯽ‬
‫رﺳﯿﺪ‪) .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‪(٤٩١-٥٢٤ :١٣٦٧ ،‬‬

‫‪ ٤‬ـ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی و ﻣﺠﺎزات ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻠﯿﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ )‪(١٩٧٣‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ،١٩٧١‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻫﻠﻨﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺮورﯾﺴﻢ و ﺣﻤﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺑﻪ رﺋﯿﺲ ﺷﻮرای اﻣﻨﯿﺖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد داد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﻮرﯾﺖ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٢‬ﻃﺮح ﺧﻮد را آﻣﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ در ‪ ١٤‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪» ١٩٧٣‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی و ﻣﺠﺎزات ﺟﺮاﺋﻢ ﻋﻠﯿﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ« ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ رﺳﯿﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻓﻮق ‪ -‬از اﯾﻦ ﭘﺲ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ -١٩٧٣‬در ﺳﺎل ‪ ١٣٥٧‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای ﻣﻠﯽ اﯾﺮان رﺳﯿﺪ‪) .‬ﻫﻤﺎن‪-٩ :١٣٥٧ ،‬‬
‫‪ (٤٣‬ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ١‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬رؤﺳﺎی ﮐﺸﻮر و دوﻟﺖ‪ ،‬وزرای ﺧﺎرﺟﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﯾﺎ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺘﻬﺎی رﺳﻤﯽ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر‪ ،‬و ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺄﻣﻮران ﯾﮑﯽ از ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن در واﻗﻊ ﺗﺄﮐﯿﺪی اﺳﺖ ﺑﺮ ﺣﻤﺎﯾﺖ از‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻘﺮرات و ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٧٣‬ﮐﻪ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻧﯿﻮﯾﻮرك‬
‫ﻧﯿﺰ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٧‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﺷﺪ و ﻫﻔﺘﺎد ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻋﻀﻮ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪(١٣.Dembinski: OP.Cit:P) .‬‬

‫‪ ٥‬ـ ﻃﺮح ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن راﺟﻊ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﭘﯿﻚ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﯿﻚ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪(١٩٨٩) .‬‬

‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﻓﻮق ‪ -‬ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ -١٩٨٩‬در ‪ ٣٢‬ﻣﺎده ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ١٩٨٩‬ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫ﻣﺘﺤﺪاﻟﺸﮑﻞ ﻧﻤﻮدن وﺿﻌﯿﺖ ﭘﯿﻚﻫﺎ و ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی اﻧﻮاع ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دوﻟﺖﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‪،‬‬
‫ﻣﮑﻤﻞ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﻗﺒﻠﯽ در ﺧﺼﻮص ﭘﯿﻚ و ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﻣﺎده ‪ .(١)(٣٢‬اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن آﺧﺮﯾﻦ ﺗﻼش ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق‬ ‫ّ‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺑﺎره ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪- Dembinski: ٢٠٥-١٩٢.United Nations: The work of I.L.C. op cit, PP) .‬‬
‫‪ (١٤.OP.Cit, P‬ﮐﻪ ﻫﻨﻮز در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮح ﺑﻮده و ﻻزماﻻﺟﺮا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺎﻧﯽ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪:‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ؛ زﯾﺮا ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻗﺎﻋﺪه‬
‫ﮐﻠﯽ؛ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﺑﺮ ﮐﻠﯿﻪ اﺷﺨﺎص و اﺷﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ آن واﻗﻊ اﺳﺖ اﻋﻤﺎل ﻣﯽﮔﺮدد و ﻗﻮاﻧﯿﻦ در داﺧﻞ ﻣﺮزﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮐﺲ‬
‫و ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﻻزماﻻﺟﺮا اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺘﺜﻨﺎ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﺗﻌﻄﯿﻞ ﻗﺎﻧﻮن داﺧﻠﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﺑﺮای ﺗﻮﺟﯿﻪ و ﺗﺒﯿﯿﻦ آن‪ ،‬ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺑﺮاز داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ اﻫﻢ آﻧﻬﺎ را ﺳﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺑﺮونﻣﺮزی‪ ،‬و ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ‪،‬‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ ـ ﺗﺌﻮری ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ )‪(Representative Theory‬‬

‫ﺗﺌﻮری ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻞ از ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﺨﻦ در ﺑﯿﺎن اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﻫﻤﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻨﺘﺴﮑﯿﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫وی ﮐﻪ ﺧﻮد از ﻃﺮﻓﺪاران اﯾﻦ ﺗﺌﻮری اﺳﺖ‪ ،‬در ﮐﺘﺎب روحاﻟﻘﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﻠﺖﻫﺎ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﯿﺮان آﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳﻔﯿﺮان‬

‫‪٤۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﻔﯿﺮان از ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺣﺎﮐﻢ آن اﻃﺎﻋﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬آﻧﺎن زﺑﺎن ﻣﻘﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪهاﻧﺪ؛ اﯾﻦ زﺑﺎن ﺑﺎﯾﺪ آزاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﯿﺎﺑﺖ از ﯾﻚ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ و ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰی ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺎﻧﻊ آﻧﺎن ﮔﺮدد ‪ ...‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﺻﻔﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺑﺎ رواﻧﻪ ﮐﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﻣﯽﺗﻮان از آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﻮد‪ «.‬ﻣﻨﺘﺴﮑﯿﻮ در اﯾﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﻪ وﺻﻒ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای‬
‫ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از آن‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ اﺧﺮاج‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﺪ‪) .‬ﺻﺪر‪(٧٩ :‬‬

‫از دﯾﮕﺮ ﻣﺪاﻓﻌﺎن اﯾﻦ ﺗﺌﻮری »ﻓﻮﺷﯽ« اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﻬﺎ ﻫﻤﺎن وﺻﻒ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ از اﺳﺘﻘﻼل ﻻزم ﺟﻬﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﮔﺮدﻧﺪ و از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺪی ﺑﺮ ﮐﺮاﻣﺖ ﻣﻠﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺳﻔﯿﺮان اﻗﺪام ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﺷﻮد‪)«.‬اﻟﺸﺎﻣﯽ‪(٤٤٧ :‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺻﻒ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از ﻣﻘﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ب ـ ﺗﺌﻮری ﺑﺮونﻣﺮزی‪:‬‬

‫ﺗﺌﻮری ﻓﻮق ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﮐﻠﻤﻪ ﻻﺗﯿﻨﯽ )‪ (Extra,Territorium‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ »ﺧﺎرج ﺳﺮزﻣﯿﻦ«‪» ،‬ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر« ﯾﺎ »ﺧﺎرج از ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﯾﻚ دوﻟﺖ«‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﺮﯾﻪ »اﻣﺘﺪاد ﺳﺮزﻣﯿﻦ« و »ﺧﺎرجاﻟﻤﻤﻠﮑﺘﯽ« ﻧﺎمﻫﺎی دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﺌﻮریاﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼف در ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫واژه ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ »اﻣﺘﯿﺎزات ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﺎن« »ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ وﻃﻦ«‪» ،‬ﻓﺮاﻣﺮزی ﺑﻮدن ﻗﻮاﻧﯿﻦ«‪» ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ«‪» ،‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﺮزﻣﯿﻦ« ﻧﯿﺰ ﺗﺮﺟﻤﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪) .‬اﻟﺤﻤﻮی‪(٢٨ :‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﺮض )‪ (Fiction‬ﻣﺒﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺧﺎرج از ﺳﻠﻄﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻗﺮار دارد‪ .‬و ﮔﻮﯾﺎ ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬
‫ﺧﻮد را ﺗﺮك ﻧﮕﻔﺘﻪ و اﻗﺎﻣﺖ او در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﻣﺘﺪاد اﻗﺎﻣﺖ او در وﻃﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺗﺼﻮر ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺘﺪاد ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺘﮑﺮ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ »ﮔﺮوﺳﯿﻮس« ﺣﻘﻮﻗﺪان ﻣﻌﺮوف ﻫﻠﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﺗﺠﻠﯽ ﺷﺨﺺ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر در‬
‫ﺷﺨﺺ ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬ﯾﻚ ﻓﺮض اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻓﺮض ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺎرج از ﺧﺎك دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺰد آن اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﮑﻠﻒ ﻧﯿﺴﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪)«.‬اﻟﺸﺎﻣﯽ‪(٤٥٢ :‬‬

‫اﭘﻦﻫﺎﯾﻢ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺣﻘﯿﻘﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای رﻓﺘﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻗﺎﻣﺖ ﻧﺪارﻧﺪ«)‪(٧٩٣‬‬

‫ﺗﺌﻮری ﺑﺮونﻣﺮزی‪ ،‬ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺖﻫﺎی ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﮐﻨﻮن ﻣﺪاﻓﻌﯽ‬
‫ّ‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ؛ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات اﻣﻨﯿﺘﯽ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻮارض و ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻣﺤﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻌﯿﻦ‪ ،‬ﺻﻼﺣﯿﺖ دوﻟﺖ‬
‫ﻣﺤﻞ وﻗﻮع ﻣﺎل ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل‪ ،‬از ﻣﻮارد ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠﯿﻪ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮونﻣﺮزی ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫ج ـ ﺗﺌﻮری ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ‪:‬‬

‫ﻣﻀﻤﻮن اﯾﻦ ﺗﺌﻮری ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮری »ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ« »ﻣﻘﺘﻀﺎی وﻇﯿﻔﻪ« و »ﺿﺮورت وﻇﯿﻔﻪ« ﻧﯿﺰ ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ) )‪Interest of function‬‬
‫‪ ((Functional Theory) (Functional necessity‬آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ و ﺿﺮورت ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎر ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬در ﯾﻚ ﺟﻮ آرام و ﺑﻪ دور‬
‫از ﺗﺄﺛﯿﺮات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺑﺮای آﻧﮑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺘﺶ را در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺴﺎﻋﺪ و‬
‫اﺳﺘﻘﻼل ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ در ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﺣﺪ ﮔﺴﺘﺮدهای از آزادی ﻋﻤﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ آزادی ﻋﻤﻞ ﭼﯿﺰی‬
‫ﺟﺰ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از اﻣﺘﯿﺎزات و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺌﻮری‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮدهای ﻣﻮرد ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎﻧﯽ ﭼﻮن واﺗﻞ‪ ،‬آﻏﺪن‬
‫)‪ ،(Ogdon‬و ﻫﺮﺳﺖ‪ ،‬از ﻣﺪاﻓﻌﺎن آن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪) .‬اﻟﻤﻼح‪٣٢ :‬؛ ﺻﺪر‪(٨٣ :‬‬

‫در دﯾﺒﺎﭼﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﺬﮐﻮر ﻣﻨﺘﻔﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻓﺮاد ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺮاد‪ ،‬ﺣﺴﻦ اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ «...‬در دﯾﺒﺎﭼﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ‪ ١٩٦٩‬و ‪ ١٩٧٥‬ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در ﻗﻀﯿﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ ورزﯾﺪه و ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﻧﺎﺷﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ و وﻇﯿﻔﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ آﻧﺎن اﺳﺖ‪)«.‬اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎء‪(١٣٤ :‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول ﺑﻪ ﻫﺪف ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻃﻤﯿﻨﺎن آﻧﺎن در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ اﺳﺖ و ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﻨﺘﻔﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﺨﺺ آﻧﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻘﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺮای آﻧﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎﺳﺪاﺷﺖ ﭼﻨﯿﻦ اﻣﺘﯿﺎزی ﻧﺸﺎن از ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﮐﺮاﻣﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه داﺷﺘﻪ و ﻫﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻧﯿﺰ ﻟﻄﻤﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻘﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮونﻣﺮزی ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دوﻟﺖﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪:‬‬

‫رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﯿﺎن دوﻟﺘﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ راﺑﻄﻪای ﻧﺸﺎن از دوﺳﺘﯽ و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪی ﻃﺮﻓﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﮑﯿﻢ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ دو دوﻟﺖ و ﻣﻠﺖ دارد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ را در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ دو ﮐﺸﻮر اﯾﻔﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮعاﻧﺪ؛ وﻟﯽ در واﻗﻊ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬اﯾﺪه‪ ،‬آداب و رﺳﻮم ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺧﻮﯾﺶاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دوﻟﺘﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای ﺑﻪ ﯾﻚ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای ﻧﯿﺰ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬در ﻫﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻃﺮﻓﯿﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه )‪ (sending state‬و دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫)‪ (receiving state‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻧﺰد ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫)‪ (host state‬ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﯾﻚ راﺑﻄﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺳﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺑﯽ ﺗﺮدﯾﺪ رﻋﺎﯾﺖ و اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻬﺪات ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖﻫﺎی ﻣﯿﺰﺑﺎن و ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬آﻧﻬﺎ را در وﺻﻮل ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺸﺘﺮك در رواﺑﻂ دو‬
‫ﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎریﻫﺎی ﻣﺸﺘﺮك و ﻓﻌﺎل در زﻣﯿﻨﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪت ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ از ﺳﻮی اﻋﻀﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ در رواﺑﻂ دو ﺟﺎﻧﺒﻪ از ﺗﯿﺮﮔﯽ و ﺑﺤﺮان رواﺑﻂ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮐﺮد و در دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی آﻧﺎن را ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و ﺗﻀﯿﯿﻘﺎت دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در ﻗﻀﯿﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪،‬‬
‫در ﺑﺮدارﻧﺪه رژﯾﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﯾﻚ ﺳﻮ ﺗﻌﻬﺪات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را در ﻣﻮرد ﺗﺴﻬﯿﻼت‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ را ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در اﺧﺘﯿﺎر دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ«)‪ (٤٠‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﺗﻌﻬﺪات‬
‫و وﻇﺎﯾﻒ دوﻟﺘﯿﻦ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻮازن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﯿﺰ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻣﯿﺰﺑﺎن را رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮده‪ ،‬از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ آن ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫رﻓﺘﺎر و اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ دارد و ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬اﯾﻦ دوﻟﺖ را در ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺮاد ﺿﺮر ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﯾﺎ اﺗﺒﺎع او ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪(٣٥٩Oppenhiem: ) .‬‬
‫در ﻣﯿﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن در ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن‪ ،‬دو اﺻﻞ ﺑﯿﺶ از ﻫﻤﻪ ﻣﻮرد ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﮐﻠﯿﻪ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺗﮑﺮار ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬اﺻﻞ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ و اﺻﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن‪(٣) .‬‬

‫اﻟﻒ ‪ -‬اﺻﻞ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ‪:‬‬

‫ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﯾﻚ دوﻟﺖ‪ ،‬از اﺻﻮل ﻣﺴﻠﻢ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و اﻧﻌﮑﺎﺳﯽ از اﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ و ﺑﺮاﺑﺮی دوﻟﺘﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﯿﭻ دوﻟﺘﯽ ﺑﺪون‬
‫آﻧﮑﻪ ﺧﻮد ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﺧﻮد را اﺟﺎزه ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ در ﻣﻮرد اﺻﻞ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ‪ ،‬ﻗﻠﻢﻓﺮﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ‪) .‬ر‪.‬ك‪ :‬ﮐﻠﯿﯿﺎر‪٥٤٠-٥٦٢ :‬؛ ﮐﺎﺳﺴﻪ‪١٨٠-٥ :‬؛ ﻫﺎﻟﺴﺘﯽ‪ (٤٢٣-٤٦٦ :‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﺼﺎدﯾﻖ اﺻﻞ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻧﺒﺪاری از اﺣﺰاب و ﮔﺮوهﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﺸﺮ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬اﺗﺨﺎذ ﻣﻮﺿﻊ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت‪ ،‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎد از‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارد ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫‪٤۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﺻﻞ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖﻫﺎ‪ ،‬ﯾﻚ روﯾﻪ ﻋﺮﻓﯽ و ﻣﻘﺒﻮل اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻬﻢ و روزاﻓﺰوﻧﯽ ﺑﺮ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ دارد‪ ،‬در ﻣﻮارد ﺑﯽﺷﻤﺎری اﯾﻦ اﺻﻞ ﺑﺎ ﻧﯿﺮﻧﮓ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻤﮏﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﯾﺎ اﻗﺘﺼﺎدی‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع آن ﻧﯿﺮﻧﮓﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﯽ و اروﭘﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺑﯽﻧﻈﻤﯽﻫﺎی داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﮐﻤﻚ ﺑﻪ دﺳﺘﻪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﺮاﺑﮑﺎر‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫آﻣﻮزش ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﮔﺎه ﺷﮑﻨﺠﻪﮔﺮان ﺑﺮای ﺳﺮﮐﻮب ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻧﺎراﺿﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی در ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ‬
‫دارﻧﺪ‪) .‬ﮐﻠﯿﯿﺎر‪ ،٥٤٠ :‬ﻫﺎﻟﺴﺘﯽ‪ (٢٩٠ :‬ﻣﺪاﺧﻠﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎﻟﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرز ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺻﻞ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن‬
‫دوﻟﺖﻫﺎ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ‪ .‬در ﻗﻀﯿﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻬﺮان و ﺷﮑﺎﯾﺖ دوﻟﺖ اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ دﯾﻮان‪ ،‬وزارت ﺧﺎرﺟﻪ وﻗﺖ اﯾﺮان ﻃﯽ‬
‫ﯾﺎدداﺷﺘﯽ ﺑﻪ دﯾﻮان از ﺟﻤﻠﻪ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ :‬در رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎﻟﻪ دوﻟﺖ اﻣﺮﯾﮑﺎ در اﯾﺮان را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد‪) .‬ﻣﯿﺮزاﯾﯽ‪:‬‬
‫‪(٨٨‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﻣﺪاﺧﻠﻪ و ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭼﻨﺎن ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽدادﮔﺴﺘﺮی در‬
‫رأی ‪ ١٩٨٠‬ﺧﻮد در ﻗﻀﯿﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ و ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ را در ﻋﻤﻞ ﻣﺸﮑﻞ داﻧﺴﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ (٣٩.,p١٩٨٠.I.C.J Rep) .‬رﻋﺎﯾﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ و اﻣﻨﯿﺖ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺣﻔﻆ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ آن ﯾﻚ اﺻﻞ ﺧﺪﺷﻪﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و ﻣﻘﺪم ﺑﺮ اﺻﻞ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ روﯾﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﮐﺎﻧﺎدا؛ »ﻫﺮﮔﺎه رﻓﺘﺎر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ اﻣﻨﯿﺘﯽ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه اﻓﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫آﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻫﻢ ﺳﺎﻗﻂ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ« )اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪١٤٧ :‬؛ ﺻﺪر‪ (٩٦ :‬اﺻﻞ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻮریﺗﺮﯾﻦ اﺻﻞ از ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ دوﻟﺘﻬﺎﺳﺖ و‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺧﻮد ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺎﺳﯽ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ را ﻧﯿﺰ رﻋﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ب ‪ -‬اﺻﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪:‬‬

‫دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد و ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر و اﺗﺒﺎع آن و ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﺑﺴﻂ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ رواﺑﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪،‬‬
‫ﻋﻠﻤﯽ و اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺠﺎ اﻋﺰام ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﻣﺎده ‪ ٣‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ (١٩٦١‬آﻧﺎن ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪهاﻧﺪ‪) .‬ﻣﺎده ‪ ٤١‬ﻫﻤﺎن ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن(‪ .‬دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در ﻗﻀﯿﻪ »ﻫﺎﯾﺎدوﻻﺗﻮره«)‪ (١٩٥١‬ﺗﺼﺮﯾﺢ ﮐﺮدهاﺳﺖ‪» :‬ﺑﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺤﺘﺮم ﺑﺸﻤﺎرد«‪- ١٥٧.Dembinski: OP.Cit P) .‬‬

‫‪(١٥٨‬‬

‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻻزﻣﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﺳﺖ و در ﺳﺎﯾﻪ آن‪ ،‬اﻣﻨﯿﺖ و ﻣﺼﺎﻟﺢ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺎدﯾﻖ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‪ ،‬ﻣﺘﻌﺪد و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺼﺎﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪،‬‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﭘﺮواﻧﻪ راﻧﻨﺪﮔﯽ و رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‪ ،‬ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ و وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺗﺠﺎری و ﺣﺮﻓﻪای و ﻏﯿﺮه‪ .‬ﺑﯽاﻋﺘﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در‬
‫ﭘﻨﺎه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬روﺷﻦﺗﺮﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول در واﻗﻊ اﻋﻄﺎی اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻪ آﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺪون‬
‫ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﯿﻚ روﺷﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻌﺎرض آﺷﮑﺎر ﺑﺎ اﻫﺪاف دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮﻫﻢ زدن ﻧﻈﻢ داﺧﻠﯽ و‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﯽآﻣﺪﻫﺎی ﻣﻨﻔﯽ ﭼﻨﯿﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮدن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﻘﺮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢاﮐﻨﻮن‬
‫اﯾﻦ ﺑﺤﺚ در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در داﺧﻞ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و داﺧﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮاﺋﻢ‬
‫ارﺗﮑﺎﺑﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺆول ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ؟ آﯾﺎ اﯾﻦ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺗﻌﺎرض ﻧﯿﺴﺖ؟)‪ (١:BEN-ASHER‬ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ و ﺳﺆال را‬
‫ﺑﺎ ﺑﯿﺎﻧﯽ اﻧﺘﻘﺎدآﻣﯿﺰ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮده و ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﭼﯿﺰﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻪ ﻋﺪم ﭘﺮداﺧﺖ ‪ ٤٠٠‬ﻫﺰار‬
‫دﻻر اﺟﺎرهﺑﻬﺎی ﻣﻨﺰﻟﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﺌﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ زﺋﯿﺮ در ﻣﺤﻠﻪ ﮔﺮانﻗﯿﻤﺖ ﻧﯿﻮﯾﻮرك اﺟﺎره ﮐﻨﺪ و ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ از ﭘﺮداﺧﺖ آن ﺳﺮﺑﺎز زﻧﺪ‪.‬‬
‫دادﮔﺎه‪ ،‬ﻣﻮﺟﺮ را ﻣﺤﻖ ﻣﯽداﻧﺪ؛ وﻟﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام اﺟﺮاﯾﯽ را ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽداﻧﺪ‪ .‬ﻫﯿﺄت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻣﺰﺑﻮر‬

‫‪٥۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻧﯿﺰ ﻧﻪ اﺟﺎرهﺑﻬﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد و ﻧﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد اﺟﺎره را ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺴﺌﻮل ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎی وارده ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺮ اﺳﺖ؟ آﯾﺎ آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺣﻘﻮق‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟)‪(١:Goldenberg‬‬

‫ﺟﺮاﺋﻢ ارﺗﮑﺎﺑﯽ از ﺳﻮی دارﻧﺪﮔﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺤﺼﺮ در ﻣﻌﻀﻞ اﺟﺎرهﺑﻬﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺟﺮاﺋﻢ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ‪ ،‬از ﺗﺨﻠﻔﺎت راﻧﻨﺪﮔﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﺎﭼﺎق دارو‪ ،‬ﻗﺘﻞ‬
‫و ﺟﺮاﺋﻢ ﺟﻨﺴﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﺣﻮادث دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از دﯾﺪ ﻋﻤﻮم ﻣﺨﻔﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ؛ زﯾﺮا اﻧﺘﺸﺎر آن‪ ،‬ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‬
‫ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻟﻄﻤﻪ ﺧﻮاﻫﺪ زد!‬

‫در ﮔﺰارﺷﯽ از ﺳﺎل ‪ ١٩٨٢‬ﺗﺎ ‪ ١٩٨٨،١٤٧‬ﺟﺮم ﺳﻨﮕﯿﻦ در واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ٣٠‬ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ‬
‫و ‪ ٦٠‬ﻣﻮرد از آن واﺑﺴﺘﮕﺎن آﻧﻬﺎ و ‪ ٥٧‬ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻮده اﺳﺖ‪(٩:BEN-ASHER:OP.cit) .‬‬

‫اﻧﻮاع ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪:‬‬

‫ﻫﺮ ﺣﻘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی درﺳﺖ از آن‪ ،‬ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﺳﻮء و ﻧﺎدرﺳﺖ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﯽآﻣﺪ ﻣﻨﻔﯽ آن‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮای ﻣﺤﺪود ﺳﺎﺧﺘﻦ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫‪ -١‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪:‬‬

‫اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ؛ ﯾﻌﻨﯽ اﺑﻨﯿﻪ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ از اﺑﻨﯿﻪ و زﻣﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آﻧﮑﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ از ﺳﻮی ﯾﻚ دوﻟﺖ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﻞ‬
‫اﻗﺎﻣﺖ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺎﮐﻦ ﭼﻪ در ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ در اﺟﺎره‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ در وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ آن ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬در ﮐﻠﯿﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﯾﮑﺴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ )‪ (٤‬و ﺑﺎﻻﺗﺮ آﻧﮑﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎده ‪٢٣‬‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ،١٩٧٥‬دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﻣﺮﺗﮑﺒﯿﻦ را ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﻣﺠﺎزات ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﺑﺤﺚ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﻘﯿﺪ؛ ﻣﺤﻞ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺷﺪﯾﺪ دوﻟﺘﻬﺎی ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻧﯿﺰ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺮﺳﯿﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ذﮐﺮ دو اﺻﻞ ﭘﯿﺶﮔﻔﺘﻪ ﯾﻌﻨﯽ »اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه« و »ﻋﺪم ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر‬
‫داﺧﻠﯽ« و ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺑﻪ »ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ«)‪ (٥‬ﺑﺴﻨﺪه ﮐﺮد‪ .‬اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ از اﯾﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺗﻀﻤﯿﻨﺎت ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را در ﺻﻮرت ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻃﻠﺐ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻟﯿﻞ ﻋﻤﺪه ﻗﺎﺋﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻄﻠﻖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬آن ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫را ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻗﺎﺋﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻘﯿﯿﺪ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﺎ ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﮑﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪای ﻋﻠﯿﻪ اﻣﻨﯿﺖ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ ،‬اﯾﻦ دوﻟﺖ ﺣﻖ اﺗﺨﺎذ اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم را‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻌﻬﺪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﺴﺆوﻻن اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ از ﺳﻮی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻧﻘﺾ ﺗﻌﻬﺪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را در ﭘﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و‬
‫ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﭘﯿﺶ رود ﮐﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪدی وﺟﻮد‬
‫دارد ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﯿﭻ ﻣﻌﯿﺎری ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﺮای اﯾﻦ ﺗﻌﺮﺿﺎت ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﺧﻮد دﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻗﺪام زده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻘﺾ و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻧﯿﺴﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫ِاﻋﻤﺎل در اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﻬﺪﯾﺪﮐﻨﻨﺪه ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻃﻤﯿﻨﺎن )ﻧﻪ ﻣﺠﺮد ﺷﺒﻬﻪ( ﺑﻪ رﻓﺘﺎر‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﮐﻨﻨﺪه از ﺳﻮی اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ آن ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻋﻠﯿﻪ آن‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٥۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫در ﻋﻤﻞ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﻫﻤﻮاره ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ را رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺧﻮﯾﺸﺘﻦداری ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻ دوﻟﺘﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺴﺖ رواﺑﻂ ﻋﺎدی ﺧﻮد را ﺑﺎ‬
‫دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺗﯿﺮه ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻣﻬﻢﺗﺮی در ﺑﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮ‬
‫آزاد و ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﺪ؛ وﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻘﺾ ﻏﺮض ﺑﻮده و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺳﻮی اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ آن اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺎره ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‬
‫ﺷﻮروی ﺳﺎﺑﻖ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ‪ ٧٠‬در ﺻﺪ ﻣﺄﻣﻮران اﯾﻦ ﮐﺸﻮر را ﺟﺎﺳﻮس داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ اﺗﺮﯾﺶ در ﺳﺎل ‪ ١٩٧٠‬اﻋﻼم ﮐﺮد‪ :‬وﯾﻦ‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ دﻧﯿﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬وی اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد‪ :‬ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻣﺨﻔﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﻤﯽ از آن ﺑﻪ ﻏﺮب و ﻧﯿﻤﯽ دﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮق ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺷﻬﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬در ﭘﻮﺷﺶ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﺎوﯾﻨﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ واﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺸﯽ‪ ،‬و ﻣﺸﺎور‪ ،‬در اﻣﺎﮐﻦ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪) .‬اﻟﻤﻼح‪٣٧٥ :‬؛ ‪ (١٣Rebcca:‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ آن‪ ،‬ﻗﻀﯿﻪ ﺗﺼﺮف ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻬﺮان ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس رأی ﺻﺎدره )‪ (١٩٨٠‬از دﯾﻮان در اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ‪ ،‬دوﻟﺖ اﯾﺮان ﺗﻌﻬﺪات ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺑﻨﺪﻫﺎی ‪ ١‬و ‪ ٢‬و ‪ ٣‬ﻣﺎده ‪ ٢٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫‪) ١٩٦١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ( ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻘﺾ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ در ﺟﻮاﺑﯿﻪای ﺑﻪ دﯾﻮان‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺪاﺧﻠﻪ ‪ ٢٥‬ﺳﺎﻟﻪ و ﻣﺴﺘﻤﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫را ﻣﻄﺮح ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﯾﻮان اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل را ﻧﻤﯽﭘﺬﯾﺮد و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ‪ :‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻘﺎمﻫﺎی اﯾﺮان ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اداﻣﻪ اﺷﻐﺎل ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻔﺎرت ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺒﺎرزان و اداﻣﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ اﻋﻀﺎی ﺳﻔﺎرت‪ ،‬ﻧﻘﺾ ﺻﺮﯾﺢ و ﻣﮑﺮر ﻣﻮازﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی وﯾﻦ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ دوﻟﺖ اﯾﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎی ﺧﺎص ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ اﺧﺮاج‪ ،‬اﻋﻼم ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب )ﻣﺎده ‪ ٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫‪ (١٩٦١‬و ﯾﺎ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﺪ‪) .‬ﻣﯿﺮزاﯾﯽ‪(٨٨-٩ :‬‬

‫وﻟﯽ ﭼﻪ ﻣﺮﺟﻌﯽ از اﯾﺮان در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺪاﺧﻠﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﯿﻦ آﻣﻮزش و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺳﺎواك و‬
‫وﻇﺎﯾﻒ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ وﺟﻮد دارد ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ! ﺑﻌﻀﯽ از ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪ :‬ﺣﺎدﺛﻪ ﮔﺮوﮔﺎنﮔﯿﺮی در ﺗﻬﺮان ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻬﻔﺘﻪ و دوﮔﺎﻧﮕﯽ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ را ﺑﺮﻣﻼ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮای آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﯾﻚ اﺑﺰار ﻓﻌﺎل در ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺤﺮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و اﺟﺘﻨﺎب از‬
‫درﮔﯿﺮیﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﮐﻪ از دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽآورد‪ ،‬از دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﯿﺰ در ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺧﻠﻞ در اﻣﻨﯿﺖ و آﺳﺎﯾﺶ ﮐﺸﻮر و ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺑﺎزی ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ آن ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه در اداﻣﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪:‬‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی‪ ،‬و ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد و اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری از ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ را‬
‫ﺟﺰ اﺑﺰاری در دﺳﺖ اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ ﺑﺮای ذﺑﺢ آرزوﻫﺎﯾﺸﺎن ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻼش ﻣﺬﺑﻮﺣﺎﻧﻪای ﺑﯿﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﻣﺤﮑﻮم اﺳﺖ و درﺳﺖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ؛ زﯾﺮا ﻗﻮاﻋﺪ ﺻﺮﯾﺢ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ را ﻧﻘﺾ ﮐﺮده اﺳﺖ و اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮ ﺣﻖ‬
‫اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻫﻢ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا در ﮐﺘﺐ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﻣﻄﺎﺑﻖ آن ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ اﻣﺮﯾﮑﺎ را ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮد‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫)اﻟﺒﮑﺮی‪ (١٤٥-٦ :‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﺮان در ﻗﻀﯿﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻓﯽ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺟﻠﺐ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ‪) .‬آﮐﻬﺮﺳﺖ‪ (١٥٩ :‬اﺳﻨﺎد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﮔﻮﯾﺎی آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﻬﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﮑﺎن ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه و اﻋﻀﺎی آن ﻧﯿﺰ در اﻋﻤﺎل ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و آﻣﻮزش ﺳﺎواك و‬
‫ﺷﮑﻨﺠﻪﮔﺮان ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ وﺟﻮد دارد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫ـ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﺎ ﮐﻤﮏﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ )ﺗﻬﯿﻪ اﺳﻠﺤﻪ( ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در اﻋﻤﺎل ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ‬
‫دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮوف آن ﮐﺸﻒ اﺳﻠﺤﻪ در ﺳﻔﺎرت ﻋﺮاق و ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺨﺎﻟﻔﯿﻦ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻠﯿﺲ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﻪ )‪ ١١‬ﻓﻮرﯾﻪ ‪ (١٩٧٣‬ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﻣﺰﺑﻮر ﺣﻤﻠﻪ ﮐﺮد و ‪ ٣٠‬ﻋﺪد ﻣﺴﻠﺴﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫آورد‪ .‬ﭘﺲ از اﯾﻦ واﻗﻌﻪ‪ ،‬وی را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب« از ﮐﺸﻮر اﺧﺮاج ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪) .‬اﻟﻤﻼح‪ ٤٢٧ :‬و ‪(٦١٣‬‬

‫‪٥۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻫﻤﺪﺳﺘﯽ دو دﯾﭙﻠﻤﺎت روﺳﯽ در رﺑﻮدن ﯾﻚ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎی ﻟﺒﻨﺎﻧﯽ و درﮔﯿﺮی ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮران اﻣﻨﯿﺘﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮر در ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﯿﺮوت و ﻣﺠﺮوح ﺷﺪن آﻧﺎن و‬
‫ﺳﭙﺲ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن و از ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎ ﯾﻚ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ﺑﻪ روﺳﯿﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬از دﯾﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی‬
‫ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪) .‬ﺳﺎﺟﺪی‪(١٦٩ :‬‬

‫ﺗﯿﺮاﻧﺪازی از داﺧﻞ ﺳﻔﺎرت ﻟﯿﺒﯽ در ﻟﻨﺪن ﺑﻪ ﺳﻮی ﯾﻚ زن ﭘﻠﯿﺲ در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٤‬ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﭘﻠﯿﺲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از اﻣﺎﮐﻦ اﺳﺖ‪ (١١٣Rebecca: Ibid: ) .‬اﯾﻦ واﻗﻌﻪ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه دارد‪ :‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از وﺿﻌﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ )ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬وﯾﻦ در ﻫﺮ ﺳﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻄﻠﻖ وﺟﻮد دارد(‪.‬‬
‫ﺗﯿﺮاﻧﺪازی از درون ﺳﻔﺎرت ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و اﯾﻦ ﺳﻼح ﻧﯿﺰ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺑﺪون ﺑﺎزرﺳﯽ وارد اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﮔﺮدﯾﺪ‪ (٦) .‬وﺿﻌﯿﺖ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎ ﮐﺮد و ﻣﺠﺮم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﺿﻌﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ از ﮐﺸﻮر ﺧﺎرج ﺷﺪ‪(٩:BEN.ASHER: OP.cit) .‬‬

‫‪ -٢‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻣﺴﮑﻦ رؤﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻫﯿﺄت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان آن‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺎده ‪ ٣٠‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬و ﻣﺎده ‪ ٢٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪(١٩٧٥‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺴﮑﻦ و اﻣﻮال ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ آن را ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ داﻧﺴﺖ؛ وﻟﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺴﮑﻦ از وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻣﺎﮐﻦ‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺴﮑﻦ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻣﻘﺮ رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺟﺎی دارد‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﺑﺤﺚ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬از آن ﺑﺤﺚ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا اﺳﺘﻘﻼل ﺳﻔﯿﺮ و اﻃﻤﯿﻨﺎن او ﺑﺎ ﻋﺪم ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻨﺰل وی ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫در آن ﺻﻮرت ﻗﺎدر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻬﻤﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ روی ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دارﻧﺪﮔﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬از ﻣﺴﮑﻦ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ آﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ از دوﻟﺖ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﻦ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ؛ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺴﮑﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﻘﺾ و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻘﺮرات دوﻟﺖ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫از ﻗﻀﺎﯾﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﯾﮑﯽ ﺟﻤﻊآوری ﺳﻼح در ﻣﻨﺰل واﺑﺴﺘﻪ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻋﺮاق در ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺳﺎل‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺳﻨﮕﺎل در ﮐﯿﻨﺸﺎزا اﻗﺪام ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎق اﻟﻤﺎس در ﻣﻨﺰل ﺧﻮد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻠﯿﺲ ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪ ١٩٧٢‬ﻧﯿﺮوﻫﺎی دوﻟﺖ زﺋﯿﺮ ّ‬
‫ﻣﻨﺰل او ﺑﯿﺶ از ‪ ٨٠٠‬ﻗﻄﻌﻪ اﻟﻤﺎس ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآورد‪ .‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن وی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب از ﮐﺸﻮر اﺧﺮاج ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬از ﻗﺒﯿﻞ اﯾﻦ ﺳﻮء‬
‫اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻣﻮرد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺴﮑﻦ ﺗﺮدﯾﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ اﯾﻦ اﯾﺪه ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺴﮑﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﻣﻨﯿﺖ ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻧﺴﺒﯽ ﺑﻮده و ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﺳﺘﻘﻼل و اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﺄﻣﻮر را در ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدد‪ ،‬اﯾﺪهای اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ دوﻟﺖﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮده‪ ،‬و در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬از دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽآورد‪ .‬وﻟﯽ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ را ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎزل و ﻣﺴﺎﮐﻦ در ﺟﻬﺖ ﻗﺎﭼﺎق و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻣﻨﯿﺘﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬
‫)اﻟﻤﻼح‪(٤٢٥-٧ :‬‬

‫‪-٣‬اﻋﻄﺎی ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ در اﻣﺎﮐﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪:‬‬

‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ در ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺧﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﮔﺴﺘﺮدهای ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ دور از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ اﺷﺎره ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ‪) .‬ﺻﺪر‪Dembinski: ٩١-٢ :‬‬
‫‪ (٢٥٧-٢٤٧OP.cit, PP‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ‪ ١٩٦١‬و ‪ ١٩٧٥‬در اﯾﻦ ﺑﺎره ﺳﺎﮐﺖاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﺪون‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ را ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬اﻋﻄﺎی ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫) ‪ (٢٥٧.; Dembinski: OP.cit, P٣٥٤Brownlic: OP. cit, P.‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﯾﻦ ﺣﻖ در اﻣﺮﯾﮑﺎی ﻻﺗﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ ﻗﺎﻋﺪه ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٥۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫دﯾﻮان در ﻗﻀﯿﻪ »ﻫﺎﯾﺎدوﻻﺗﻮره« ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬اﻋﻄﺎی ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬دﺧﺎﻟﺖ در اﻣﻮر ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﻣﺄﻣﻮران ﻗﻀﺎﯾﯽ را از رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺟﺮم‬
‫ﺑﺎز داﺷﺘﻪ و ﻣﺪاﺧﻠﻪ آﺷﮑﺎر در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ‪(٢٧٤., P١٩٥٠I.C.J. ReP, )«.‬‬

‫ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﺗﺌﻮری ﺑﺮونﻣﺮزی اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺗﺌﻮری در ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی دارد؛ وﻟﯽ ﺑﺎ ﻗﺒﻮل ﺗﺌﻮری ﻃﺮح‬
‫»ﻣﺼﻠﺤﺖ وﻇﯿﻔﻪ« ﻧﻤﯽﺗﻮان ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ را در زﻣﺮه وﻇﺎﯾﻒ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول‪ ،‬ﻧﺰد دﯾﮕﺮ دول ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﯿﭻ ﺣﻘﯽ‬
‫ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮرﯾﺘﻬﺎ در اﻋﻄﺎی ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺸﻮرﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ و ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ ﯾﻚ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دراﯾﻦﺑﺎره را ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼف ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺗﻔﺎوت‬
‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎی آﻧﺎن در اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺣﺎﮐﯽ از ﻣﻼﺣﻈﺎت داﺧﻠﯽ و اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺑﻪ ﻫﺪف ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎی دوﻟﺖﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻗﻀﺎﯾﺎی ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ژﻧﺮال »ﻣﯿﺸﻞ ﻋﻮن« و ﻫﻮاداران او ﺑﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در ﺑﯿﺮوت ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ١٩٩٠‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺟﻨﮓ داﺧﻠﯽ ‪ ١٥‬ﺳﺎﻟﻪ در ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ژﻧﺮال ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﯾﺪ‪) .‬اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪(١٧٦ :‬‬

‫‪ -٤‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ‪:‬‬

‫از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ را ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ (٨٢Nascimento: ) .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻮرد اﺗﻔﺎق در‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ّ ،‬اﻣﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻋﺪم ﺗﻮﻗﯿﻒ و ﺑﺎزداﺷﺖ و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻮرد‬
‫اﺗﻔﺎق اﺳﺖ‪ (٧) .‬از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی‪ ،‬در ﻗﻀﯿﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﮐﺎرﮐﻨﺎن آن ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ راه ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ﯾﺎ ﺗﻌﺪی ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻮﻗﯿﻒ او ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از‬
‫ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم در ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎه ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪(٣.p.١٩٨٠.I.c.j.Rep) .‬‬

‫در روﯾﻪ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﯾﮑﺎ و ﮐﺎﻧﺎدا ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﻣﺮﺗﮑﺐ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ اﻣﻨﯿﺘﯽ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه اﻧﺪازد‪،‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻫﻢ ﺳﺎﻗﻂ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬وزارت ﺧﺎرﺟﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ ﻧﯿﺰ اﻋﻼم ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ :‬اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺗﻔﻬﯿﻢ ﺷﻮد ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن از ﺣﻖ ﺧﻮد در ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻣﻨﯿﺖ و رﻓﺎه ﻣﻠﺖ ﺧﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﻠﯿﺲ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻻزم ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺟﺮم‪،‬‬
‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪(٢٠٩., P١٩٧٩Unjy: ) .‬‬

‫ﻫﺪف از اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺷﺨﺼﯽ اﻓﺮاد ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺴﻬﯿﻞ در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن‬
‫دول‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﮐﻪ ﻣﮑﻠﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﻋﺎت ﻧﻨﻤﺎﯾﻨﺪ در آن ﺻﻮرت دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺣﻖ دارد از اﻣﻨﯿﺖ ﺧﻮد دﻓﺎع ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮض ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺧﺎﻃﯽ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ رﻓﺘﺎر ﺧﻮد او ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع در ﺟﺮم ﻣﺸﻬﻮد‪ ،‬آﺳﺎنﺗﺮ اﺳﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫در ﺣﺎل ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ و وﻇﯿﻔﻪ ﭘﻠﯿﺲ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ از ارﺗﮑﺎب آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺖﺑﺴﺘﻪ‪،‬‬
‫ﻧﻈﺎرهﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﭘﻦﻫﺎﯾﻢ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﻣﺒﺎدرت ورزد ﮐﻪ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن )ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه( را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه اﻧﺪازد ﯾﺎ در ﺗﻮﻃﺌﻪ‬
‫ﻋﻠﯿﻪ آن ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺣﻖ ﺑﺎزداﺷﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﯽ از او ﺗﺎ ﺧﺮوج از ﮐﺸﻮر وﺟﻮد دارد‪ (.٧٩١.Oppenheim:OP.Cit P)«.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در‬
‫ﻣﻮارد اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺟﺮم ﻣﺸﻬﻮد‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﻮﻗﯿﻒ ﯾﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر اﺣﻀﺎر و ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺎﻃﯽ از ﺳﻮی دوﻟﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﯾﻚ ﻣﺪت ﻣﻌﻘﻮل و ﯾﺎ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ وی ﺟﺎﯾﺰ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -٥‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪:‬‬

‫‪٥٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫در ﺗﺄﻣﯿﻦ ارﺗﺒﺎط دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎی ﺧﻮد در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاواﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﺳﻨﺪ‬
‫ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ )ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ (١٩٨٩‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه و ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﯿﺴﻪ و ﭘﯿﻚ را در ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻧﻤﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮح اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﯿﺴﻪ را ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﺧﺼﻮص ﮐﯿﺴﻪ و ﯾﺎ ﭼﻤﺪان دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ و ﻣﻌﻀﻞ ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﯿﺴﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫و ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در درون ﮐﯿﺴﻪ ﻗﺮار دارد ﻣﺸﮑﻮك ﺷﻮﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎل دﻫﻨﺪ ﮐﯿﺴﻪ ﺣﺎوی اﺷﯿﺎء ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻧﻈﯿﺮ ﻗﺎﭼﺎق ﯾﺎ اﺳﻠﺤﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫آن را ﺑﺎزرﺳﯽ و ﺗﻔﺘﯿﺶ ﮐﻨﻨﺪ؟‬

‫ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ از ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﯿﺴﻪ‬
‫ﺑﺮای ﺟﺎﺳﺎزی ﺳﻼح‪ ،‬ﺑﻤﺐﻫﺎی دﺳﺘﯽ‪ ،‬اﺳﻠﺤﻪﻫﺎی ﮔﺮم‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﺎﯾﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬ﺧﺮوج اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ آﺛﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ و‪ ...‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻓﻘﯿﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد اﻟﮑﻠﯽ‪ ،‬ارز و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر اﻗﺪام ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ از اﻧﺴﺎن زﻧﺪه ﺗﺎ ﺟﺴﺪ ﻣﺮده‬
‫در ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﻠﻢ اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﺑﺮای دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ ﺑﻮده و ﺑﺎ رﺷﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی‬
‫ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و ﺧﺮاﺑﮑﺎری ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪:‬‬

‫ـ در ﮔﻤﺮك ﻓﺮاﻧﺴﻪ وﻗﺘﯽ ﭘﯿﻚ ﺳﻮﺋﯿﺴﯽ از ﺣﻤﻞ ﮐﯿﺴﻪ ﮐﻮﭼﻚ اﻇﻬﺎر ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺷﻚ وﺗﺮدﯾﺪ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮی ﮐﯿﺴﻪ ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻮﯾﺎن ﮐﯿﺴﻪ را ﮔﺸﻮدﻧﺪ در آن ﺗﻌﺪاد ‪ ٢٠٠٠‬ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻮﺋﯿﺴﯽ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ـ در ﺟﺮﯾﺎن رﺑﻮدن وزرای ﻧﻔﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻔﺖ )اوﭘﻚ( در ﯾﮑﯽ از ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎی وﯾﻦ )‪ (١٩٧٩ - ١٩٨٠‬ﯾﮑﯽ از ﻓﻠﺴﻄﯿﻨﯿﺎن‬
‫ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪه در ﻋﻤﻠﯿﺎت‪ ،‬اﻋﺘﺮاف ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﻠﺴﻞ و ﻧﺎرﻧﺠﻚ دﺳﺘﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮑﯽ از دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﺎن اﺣﺴﺎس ﻫﻤﺪردی ﻣﯽﮐﺮده‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫وﯾﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ـ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﻗﺮار دادن ﺟﺴﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺠﺮﯾﻪ در ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ در ‪ ١٩٨٤‬در ﻓﺮودﮔﺎه ﻟﻨﺪن از ﺑﻮی ﻧﺎﻣﻄﺒﻮع آن ﮐﺸﻒ ﮔﺮدﯾﺪ‪(١٣٣B, Sen: ) .‬‬

‫اﯾﻦﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی اﻧﺪك ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﯿﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﯿﺴﻪ را ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﻨﺪﻫﺎی ‪ ٣‬و ‪ ٤‬ﻣﺎده ‪ ٢٧‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ‪ ١٩٦١‬و ‪ ١٩٧٥‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻨﺪ ‪ ٣‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪:‬‬
‫»ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی ﺣﺎوی ﭘﺴﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎز ﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﮔﺮدد« و ﺑﻨﺪ ‪ ٤‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﻣﺤﺘﻮی ﮐﯿﺴﻪ ﺑﺎﯾﺪ دارای ﻋﻼﻣﺎت ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﻣﺸﻬﻮد و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﺣﺎوی اﺳﻨﺎد ﯾﺎ اﺷﯿﺎء ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬
‫ّ‬
‫ﺑﺴﯿﺎری از ﮐﺸﻮرﻫﺎ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﺑﻨﺪ ‪ ٣‬ﺣﻖ ﺷﺮط ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﺑﺤﺮﯾﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﺎ وﺟﻮد دﻻﯾﻞ ﺟﺪی ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﯿﺴﻪ‪ ،‬ﺣﺎوی اﺷﯿﺎء ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎز ﮐﺮدن آن ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬و ﻟﯿﺒﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﻨﺪ را ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬دوﻟﺘﯿﻦ ﺳﻌﻮدی و ﯾﻤﻦ در ﻣﻮرد ﺑﻨﺪ ‪ ٤‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬ﺣﻖ ﺑﺎز ﮐﺮدن‬
‫ّ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای از ﻣﺄﻣﻮر ﯾﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ و اﻻ ﺑﺴﺘﻪ را ﺑﻪ ﻣﺒﺪأ ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮداﻧﻨﺪ‪(Ibid) .‬‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻤﻊ ﺑﯿﻦ ﺣﻖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﭘﯿﺸﻨﻬﺎداﺗﯽ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪ؛ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻓﺮاﻧﺴﻪ آن ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ ﮔﺎه دﻻﯾﻞ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﮐﯿﺴﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬در آن ﺻﻮرت ﮐﯿﺴﻪ ﺑﻪ ﺻﻼﺣﺪﯾﺪ وزﯾﺮﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن و ﺣﻀﻮر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهای از ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎز ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد‬
‫در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺑﺎ اذن وزﯾﺮ ﺧﺎرﺟﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﯿﺴﻪ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺷﻮد و ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﺪ‪ ،‬ﮐﯿﺴﻪ ﻋﻮدت داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫)اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪ ،١٩٢ :‬اﻟﻤﻼح‪(٤٩٧ :‬‬

‫ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ﺑﺎز ﺷﺪن ﮐﯿﺴﻪ ﺣﺎﮐﯽ از دو ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ؛ ﯾﺎ ﮐﯿﺴﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﺷﯿﺎء ﻣﻤﻨﻮﻋﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده رﺳﻤﯽ ﻧﺒﻮده و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ادﻋﺎی دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽﮔﺮدد و ﯾﺎ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻣﻮر ّ‬
‫ﺳﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ اﻃﻼع ﯾﺎﻓﺘﻦ‬
‫دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻧﺪارد‪ .‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات‪ ،‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ﺑﺎز ﮐﺮدن ﮐﯿﺴﻪ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٥٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺷﻌﻪ و ﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل از راه دور اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺻﻮرت ﺷﺎﯾﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺎز ﮐﺮدن ﮐﯿﺴﻪ‬
‫ً‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪ :‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺤﺘﻮی ﮐﯿﺴﻪ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺟﺎﯾﺰ اﺳﺖ‪) .‬ﺻﺪر‪:‬‬
‫ص ‪ ،٩٥‬اﻟﺸﺎﻣﯽ‪ (٥٠٠ :‬اﻣﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف اﯾﻦ ﻧﻈﺮ اﮐﻨﻮن دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﺘﻮن و ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫‪ ١٩٨٩‬ﺑﺎزرﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺎده ‪ ٢٨‬ﺑﻨﺪ ‪ ١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪(١٩٨٩‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮ در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﺮای ﮐﺸﻒ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر از ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪ .‬آﯾﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺎزرﺳﯽﻫﺎﯾﯽ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﺎده ‪٢٧‬‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬و ﺗﻌﺮض ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺳﻮﺋﯿﺲ و ﻫﻠﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﯾﮑﯽ از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و وﺟﻮد دﻻﯾﻞ ﻗﺎﻧﻊﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮای ﺑﺎزرﺳﯽ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﮐﺸﻒ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت آن و ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﻃﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر ﯾﻚ روﯾﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﻧﮕﺮدد‪ ،‬اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺷﻤﺎل اروﭘﺎ )داﻧﻤﺎرك‪ ،‬ﻧﺮوژ و ﺳﻮﺋﺪ( ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺎزرﺳﯽ‬
‫ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﯿﻮاﻧﺎت را ﻣﺠﺎز ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ؛ ﺑﺎزرﺳﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﯿﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺸﻮدن ﯾﺎ‬
‫ﻋﻮدت آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ دو ﺻﻮرت ﺑﺎ ﻣﺎده ‪ ٢٧‬ﻣﻌﺎرض اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺘﯿﻦ اﻧﮕﻠﯿﺲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎزرﺳﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﮐﯿﺴﻪ را ﺟﺎﯾﺰ ﻧﻤﯽداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫)اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪(١٩٣ :‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻞ آزادی ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺼﻠﺤﺖ وﻇﯿﻔﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻔﺘﯿﺶ و ﺑﺎزرﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎی‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده از ﮐﯿﺴﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت و اﺧﺘﻼف ﻣﺮاﺗﺐ ﮐﺸﻮرﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی‪ ،‬اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژیﻫﺎ و ﻣﯿﺰان ﭘﺎی ﺑﻨﺪی ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪی ﻣﯽﻃﻠﺒﺪ‪.‬‬

‫‪ -٦‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ‪:‬‬

‫دوﻟﺖﻫﺎ ﺣﻖ وﺿﻊ ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ورود و ﺧﺮوج اﺷﯿﺎ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ورود و ﺧﺮوج اﺷﯿﺎء ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬اﺷﯿﺎ و‬
‫آﺛﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺎﻫﺎن و ﻣﻮاد ﻧﺒﺎﺗﯽ آﻟﻮده‪ ،‬ﺣﯿﻮاﻧﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻗﺮﻧﻄﯿﻨﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺮوﺑﺎت اﻟﮑﻠﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﺳﻼﻣﯽ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻧﻮارﻫﺎی ﻣﺴﺘﻬﺠﻦ وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و از ورود آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬دﻻﯾﻞ ﺟﺪی وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺎوی اﺷﯿﺎء ﺧﺎرج از اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﯾﺎ ﺧﺎرج از‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ ورود و ﺧﺮوج آن ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻗﺮﻧﻄﯿﻨﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺷﺨﺺ دارﻧﺪه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و ﯾﺎ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه او ﺑﺎزرﺳﯽ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪(٨) .‬‬

‫ﺑﺎزرﺳﯽ ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﯿﺴﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎزرﺳﯽ و ﮔﺸﻮدن آن ﺑﺪون ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺟﺎﯾﺰ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎز ﮐﺮدن ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد دﻻﯾﻞ ﺟﺪی ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ وﺟﻮد اﺷﯿﺎء‬
‫ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﯾﺎ ﺧﺎرج از اﺳﺘﻔﺎده رﺳﻤﯽ وﯾﺎ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ دارﻧﺪه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻌﺘﺮض ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺼﻮد از دﻻﯾﻞ ﺟﺪی آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻇﻦ ﻗﻮی ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻔﺘﯿﺶ‪ ،‬ﻇﻦ‪ ،‬ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﯾﻘﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ّ‬
‫ﺷﺪ و اﻻ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮر ﮔﻤﺮك ﯾﺎ دوﻟﺖ را در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﺮورت ﺣﻀﻮر دارﻧﺪه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﺮای اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺷﺎﻫﺪ‬
‫وﺟﻮد اﺷﯿﺎء ﻣﻈﻨﻮن ﺑﻮده‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻏﯿﺎب او در ﺗﻮﺷﻪ ﭼﯿﺰی ﻗﺮار ﻧﺪادهاﻧﺪ‪) .‬ﺻﺪر‪ ،‬ﺟﻮاد‪(١١٥-٦ :‬‬

‫ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ اﺷﯿﺎء ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻗﺎﭼﺎق ارز‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ و ﮐﯿﺴﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ در ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﻮارﻫﺎی ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ‪ ،‬ﻗﺎﭼﺎق اﻣﻮال و اﺷﯿﺎء ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ و ﻧﺴﺨﻪﻫﺎی ﻗﺪﯾﻢ ﮐﺘﺎب و ﻋﺘﯿﻘﻪﺟﺎت از‬
‫ﻣﻮارد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺷﻤﺮده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﯾﻚ ﮔﺰارش‪ ١٦ ،‬ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اروﭘﺎﯾﯽ در اﯾﺮان‪ ،‬در ﮐﺎر ﻗﺎﭼﺎق ﻋﺘﯿﻘﻪﺟﺎت‬
‫ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪) .‬ﻣﻌﯿﻦزاده‪ (١١٥ :‬در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﻚ دﯾﭙﻠﻤﺎت اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﻚ ﯾﻚ ﺗﺎﺟﺮ ﻓﺮش‪ ،‬ﺗﻌﺪادی ﻗﺎﻟﯽ اﯾﺮاﻧﯽ را ﺑﺎ‬
‫ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ وارد ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﺮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻟﯿﻬﺎ در ﻣﻌﺮض ﻓﺮوش ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ از ﻧﻈﺮ ﻣﺄﻣﻮران ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺨﻔﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ و ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻠﻨﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮای ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ در ﻫﻤﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد؛ زﯾﺮا‬

‫‪٥٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آن دﺳﺘﻪ از ﻣﺄﻣﻮراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺧﻄﯿﺮ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد و ﯾﺎ اﻋﺘﺒﺎر دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﺪه ﺧﻮد واﻗﻒ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﮔﺮاﻧﯽ ﯾﺎ ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ ﺑﺮﺧﯽ‬
‫ﮐﺎﻻﻫﺎ در ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﺎ وارد ﮐﺮدن اﺷﯿﺎ ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﺑﺎزرﺳﯽ‪ ،‬ﺳﻮد ﻏﯿﺮﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬در ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ارز دوﻟﺘﯽ و ﺑﺎزار آزاد وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺗﺨﻠﻒ از ﻣﻘﺮرات ارزی ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪) .‬ر‪.‬ك‪ :‬ذواﻟﻌﯿﻦ‪(٤٠٩-٤١٦ :‬‬

‫ﻗﺎﭼﺎق ﺳﯿﮕﺎر‪ ،‬ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر‪ ،‬دارو و اﻟﮑﻞ در ﺣﺪ ﮔﺴﺘﺮدهای ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ دو ﺳﻔﯿﺮ از آﻣﺮﯾﮑﺎی ﻻﺗﯿﻦ‪ ،‬دو ﻋﻀﻮ ﺑﺎﻧﺪ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر ﺑﻮدﻧﺪ‪(١٦٦:Dembinski) .‬‬

‫‪ -٧‬ﺗﺨﻠﻔﺎت راﻧﻨﺪﮔﯽ‪:‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻮاد ‪ ٢٢‬و ‪ ٣٠‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬و ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬اﺗﻮﻣﺒﯿﻞﻫﺎی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻧﯿﺰ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ از ﺗﻮﻗﯿﻒ و ﺑﺎزرﺳﯽ‬
‫ً‬
‫ﻣﺼﻮن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮارد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ از ﭘﻼك ﺷﺨﺼﯽ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﺧﻮد ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﻧﻘﺎط ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ و ﭘﺎرك ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻪ ﻋﻼﯾﻢ‬
‫ً‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و راﻧﻨﺪﮔﯽ ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ؛ زﯾﺮا ﻣﯽداﻧﻨﺪ ﻋﻤﻞ آﻧﺎن ﺟﺮﯾﻤﻪ و ﻣﺠﺎزاﺗﯽ ﻧﺪارد و اﯾﻦ ﺟﺮﯾﻤﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ و ﯾﺎ اﺣﯿﺎﻧﺎ ﺟﻬﺖ‬
‫اﻃﻼع ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ارﺳﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﺨﻠﻔﺎت راﻧﻨﺪﮔﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ در ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻮﺋﯿﺲ و اﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻀﻞ ﺗﺮاﻓﯿﻚ وﺟﻮد‬
‫دارد ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ‪ ،‬از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎت راﻧﻨﺪﮔﯽ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ و از آن ﺑﺮای ﺣﻤﻞ ﮐﺎﻻﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﺣﺘﯽ اﺳﻠﺤﻪ و ﯾﺎ‬
‫ﻓﺮاری دادن ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪) .‬ذواﻟﻌﯿﻦ‪(٣٧٤-٥ :‬‬

‫ﻃﯽ ﮔﺰارﺷﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٩٧٦‬و ‪ ١٩٧٧‬ﺟﺮاﺋﻢ راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ٩٢٩٥٨ ،‬ﻣﻮرد ﺑﻮده و ﺗﺨﻠﻔﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرت‬
‫ً‬
‫ﺑﻪ اﻓﺮاد و اﺣﯿﺎﻧﺎ ﻗﺘﻞ ﮔﺮدﯾﺪه‪ ،‬ﻓﺮاوان اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬دﺑﯿﺮ ﺳﻮم ﺳﻔﺎرت آﻟﻤﺎن در اﻣﺮﯾﮑﺎ در اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪ راﻧﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﯾﻚ اﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ‬
‫و ﭘﺲ از اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ از اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت آﻟﻤﺎن در ﺗﻬﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٩٥٣‬ﺳﻔﯿﺮ اﯾﺮان در اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﺮز ﺟﻨﻮنآﻣﯿﺰی‬
‫راﻧﻨﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻔﯿﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬آزاد ﮔﺮدﯾﺪ؛ وﻟﯽ راﻧﻨﺪه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﻣﺤﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﺮﯾﻤﻪ ﺷﺪ‪) .‬اﻟﻤﻼح‪(٣٢٦-٨ :‬‬

‫ـ در ﺳﻮم ژاﻧﻮﯾﻪ ﺳﺎل ‪ ١٩٩٧‬ﯾﮑﯽ از دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎی ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم »ﮔﺌﻮرﮔﯽ ﻣﺎﻫﺎرادزه«)‪ (Gueorgui Makharadze‬در ﯾﻚ ﺣﺎدﺛﻪ راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎد‪ ،‬در واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪای را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﻨﺞ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﯽ اﯾﻦ ﺣﺎدﺛﻪ رﺋﯿﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر ﮔﺮﺟﺴﺘﺎن »ﺷﻮاردﻧﺎزه« از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻣﺰﺑﻮر ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن وی در اﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ و ﺑﻪ ‪ ٢٠‬ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﻣﺤﮑﻮم‬
‫ﺷﺪ‪) .‬ذواﻟﻌﯿﻦ‪(٣٧٩ :‬‬

‫ـ در ژاﻧﻮﯾﻪ ﺳﺎل ‪ ١٩٩٧‬ﺳﻔﯿﺮ زﺋﯿﺮ در ﺷﻬﺮ ﻣﺎﻧﺘﻮن )‪ (Menton‬ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬در ﺣﯿﻦ راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎد ﺑﺎ دو ﺟﻮان ﺗﺼﺎدف ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮگ آﻧﺎن ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﺗﻮﻗﯿﻒ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ وﻟﯽ دوﻟﺖ زﺋﯿﺮ او را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻪ‬
‫ﺣﻤﻼت ﺧﻮد را ﺑﻪ دوﻟﺖ زﺋﯿﺮ آﻏﺎز ﮐﺮدﻧﺪ و رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر زﺋﯿﺮ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ و ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺳﻔﯿﺮ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮد‬
‫و ﺳﻔﯿﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ‪) .‬ﻫﻤﺎن(‬

‫ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ واﮔﺬاردن ﻣﺠﻨﯽﻋﻠﯿﻪ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻋﺎدﻻﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻼف ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺗﻀﯿﯿﻊ ﺣﻘﻮق زﯾﺎندﯾﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را در ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ً‬
‫در ﻣﻮرد ﺣﻮادث راﻧﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت ﺷﺪﯾﺪی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺒﺎری ﮐﻪ ﺿﺮرﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از آن ﺗﻤﺎﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻒ و‬
‫ﺿﺒﻂ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ راﻧﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬اﺧﺮاج و اﻧﺘﻘﺎل در ﺻﻮرت ﺗﮑﺮار ﺗﺨﻠﻒ و ارﺗﮑﺎب ﺧﻼفﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ در ﺣﯿﻦ ﻣﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﮐﺸﻮر ﺳﻮﺋﯿﺲ ﺗﺎ ﻣﺎﻟﻚ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ از ﺟﻤﻠﻪ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﯿﻤﻪ ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﮔﻮاﻫﯽ راﻧﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﯾﺎ ﭘﻼك ﻣﺎﺷﯿﻦ واﮔﺬار ﻧﻤﯽﺷﻮد‪) .‬اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪ (٢٠١ :‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎده ‪ ٧٨‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٧٥‬ﺑﺮﺧﻼف ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺳﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺮﺧﻮد‪ ،‬دارا ﺑﻮدن ﺑﯿﻤﻪ ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ‪ ،‬اﺟﺒﺎری اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -٨‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪:‬‬

‫‪٥۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻫﯿﭻ ﯾﻚ از ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از »ﺧﺎﻧﻮاده« اراﺋﻪ ﻧﮑﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ ١٩٦١‬ﻧﯿﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﺑﺮ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ؛ زﯾﺮا ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬در واﻗﻊ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﻚ ﺷﺨﺺ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده اﻃﻼق ﻣﯽﺷﻮد‪(١٢٦.Dembiniski:Op.cit, P) .‬‬

‫در رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن دوﻟﺘﻬﺎ در ﺧﺼﻮص ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻫﻤﺴﺮ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﻚ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ وﺟﻮد دارد؛ ﺑﻠﮑﻪ رﻋﺎﯾﺖ آن از ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق‬
‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ از ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی زوج ﺧﻮد ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮان ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﺄﻣﻮران ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬وﺣﺪت روﯾﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪٨١٢.Oppenheim:) (OP.Cit P.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﻓﺮزﻧﺪان رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪه ﮐﻠﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ و ﺟﺰاﺋﯽ ﭘﺪر ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ؛ وﻟﯽ در ﻣﻮرد ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫و ﻓﺮزﻧﺪان آﻧﺎن ﺑﺎ ﻗﺎﻋﺪه ﺛﺎﺑﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ روﺑﻪرو ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺿﯽ اﻓﻨﺴﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﻚ ﺷﺨﺺ‪ ،‬از ﺣﻘﻮق اﺳﺎﺳﯽ ﻫﺮ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺮﻓﯽ و ﻗﺮاردادی از آن‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ اﺻﻮل ﮐﻠﯽ ﺣﻘﻮق ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻣﻠﻞ ﻣﺘﻤﺪن ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﺆﯾﺪ آن اﺳﺖ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺟﺰء ﻣﮑﻤﻞ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‬
‫و ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻻزﻣﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﻃﻤﯿﻨﺎنﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪) «.‬اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪(٢٢٨ :‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ روی ﺑﺎ آﻧﮑﻪ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪای در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻟﮑﻦ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ و اﻣﻮال و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻋﻨﻒ ﭘﺴﺮ ﯾﮑﯽ از دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎی ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی در وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﺧﺘﺮی ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﺟﺮاﺋﻢ ارﺗﮑﺎﺑﯽ واﺑﺴﺘﮕﺎن‬
‫ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺶﺗﺮ ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﺷﺪ ﮐﻪ در ﮔﺰارﺷﯽ از ‪ ١٤٧‬ﺟﺮم ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎی ‪ ١٩٨٢‬ﺗﺎ ‪ ٣٠ ،١٩٨٨‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺧﻮد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ‪ ٦٠ ،‬ﻣﻮرد از ﺳﻮی واﺑﺴﺘﮕﺎن آﻧﻬﺎ و ‪ ٥٧‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪BEN.ASHER:) .‬‬
‫‪(٩.Op.cit.p‬‬

‫ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪:‬‬

‫ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺑﺎﯾﺪ ﯾﻚ اﺳﺘﺜﻨﺎ در اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد‪ .‬ﻟﯿﻚ ﮔﺴﺘﺮش آن ﻧﮕﺮاﻧﯽﻫﺎﯾﯽ را در ﺳﻄﺢ داﺧﻠﯽ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﺧﺸﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺮدم را در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ و اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺘﻪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺮﺧﯽ از اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ارﺗﮑﺎب ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ و دادﮔﺎهﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻮرد آﻧﺎن اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورﻧﺪ و اﯾﻦ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ دﻣﮑﺮاﺗﯿﻚ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﺎ ﻋﺪاﻟﺖ و ﺑﺎ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻧﯿﺰ در ﺗﻌﺎرض ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫در اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دارﻧﺪﮔﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از آن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎی زﯾﺮ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ ١‬ـ اﻋﻼم ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب« ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬

‫‪ ٢‬ـ اﺣﻀﺎر و ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﺷﺨﺺ ﺧﺎﻃﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪.‬‬

‫‪ ٣‬ـ ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺷﺨﺺ ﺧﺎﻃﯽ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ وی‪ ،‬ﺗﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ ٤‬ـ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪.‬‬

‫دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی در رأی ‪ ١٩٨٠‬ﺧﻮد در ﻗﻀﯿﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺗﻬﺮان ﺑﻪ ﻣﻮارد ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﻓﻮق اﺷﺎره‬
‫ﮐﺮده و ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ در ﺑﺮدارﻧﺪه رژﯾﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﯾﻚ ﺳﻮ ﺗﻌﻬﺪات ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را در ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻌﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ در ﺻﻮرت ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎی ﻣﻤﮑﻦ را‬
‫ﻧﻤﻮده و اﺑﺰارﻫﺎی ﺧﺎص ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده را در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺒﯿﻞ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ‬

‫‪٥۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫و ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻋﻤﻞ‪ ،‬اﺛﺒﺎت اﯾﻦ ﺟﺮاﺋﻢ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻄﺎﺑﻖ )ﻣﺎده ‪ ٩‬ﺑﻨﺪ ‪ (١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‬
‫)‪ ،(١٩٦١‬ﺧﺎﻃﯽ را ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﻋﻼم ﮐﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﭼﺎره اﺻﻠﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده وﻇﺎﯾﻒ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﮐﻪ در‬
‫ﺣﺪ ﮔﺴﺘﺮدهای ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬در اﺧﺘﯿﺎر دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪهای ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺻﻼح ﺑﺪاﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‬
‫ً‬
‫اﻗﺪام ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﻓﻮرا ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻓﺮد ﺧﺎﻃﯽ را اﻋﻼم ﻧﻤﺎﯾﺪ«‪(٦١Ziccardi: ) .‬‬

‫ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻤﻬﯿﺪاﺗﯽ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ١٩٨٦‬وزرای ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻋﻀﻮ اﺗﺤﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ ﻃﯽ ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪای اﻋﻼم ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺗﺮورﯾﺴﻢ و اﻋﻤﺎل ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﻋﻠﯿﻪ‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ و ﮐﻨﺴﻮﻟﻬﺎ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎری ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد؛ وﻟﯽ ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﻫﺪف ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ (١‬ﻫﻤﮑﺎری در ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن دﺳﺘﻪ از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮورﯾﺴﺖﻫﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂاﻧﺪ‪ (٢ .‬ﻋﺪم ﭘﺬﯾﺮش دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ در اﻋﻤﺎل‬
‫ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ دﺧﺎﻟﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ (٣ .‬ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﻣﺎﮐﻦ آن‪ (٤ .‬ﺗﻼش ﺑﺮای اﺗﺨﺎذ ﻣﻮﺿﻊ واﺣﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ را ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ (٥ .‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی اﺗﺤﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ اﯾﺪه اﮐﻨﻮن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺮرات ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮی ﻣﻌﻀﻞ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺎﯾﺪ از راهﻫﺎی‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﺎ آن ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻧﻤﻮد از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬ﮔﺴﺘﺮش ﻫﻤﮑﺎری ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‪ ،‬ﺷﺪت اﺧﻄﺎرﻫﺎ ﺑﻪ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﯽﻫﺎی ﻻزم ﺑﻪ آﻧﺎن‪،‬‬
‫ﺗﻘﻠﯿﻞ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﻋﻀﺎی آن‪ ،‬ﺷﺪت ﻋﻤﻞ در ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﺎ وﺟﻮد دﻻﯾﻞ ﺟﺪی ﺑﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت آن ﺑﺮای اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ‬
‫ﯾﺎ اﻣﻨﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد اﺧﯿﺮ از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه وﻟﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ :‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮐﻠﯽ ﺑﻪ آن‬
‫ّ‬
‫ﻧﮕﺎه ﮐﺮد و اﻻ در ﻣﻮرد ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ!)اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪(٢٩٢ :‬‬

‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺿﻤﺎﻧﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ وﺟﻮد دارد و ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻄﺮح ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪:‬‬

‫‪ ١‬ـ اﻋﻼم ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب« از ﺳﻮی دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬از رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ آن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ارﺗﮑﺎب اﻋﻤﺎل ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻋﻄﺎﯾﯽ و ﯾﺎ ﻫﺮ دﻟﯿﻞ دﯾﮕﺮ ﻧﺎراﺿﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ او را »ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب« )‪ (Persona non grata‬اﻋﻼم ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در آن ﺻﻮرت دوﻟﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﯾﺎ او را اﺣﻀﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ وی در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﯽدﻫﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺻﻮرت ﻧﮕﯿﺮد‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪت ﻣﻌﻘﻮل‪ ،‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وی ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮدداری ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن اﻓﺮاد ﻋﺎدی و ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﺑﺎ او ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪) .‬ر‪.‬ك‪ :‬ﻣﺎده ‪ ٩‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪(١٩٦١‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﺷﺪت ﻋﻤﻞ در اﻋﻼم ﺷﺨﺺ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎدهﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﺣﺘﯽ در ﻣﻮاردی ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺨﻠﻔﺎت راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ و‬
‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ‪ ،‬در ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎی‬
‫ﻣﻈﻨﻮن ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎری در ﺟﺮاﺋﻢ را اﺧﺮاج ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪(٣١.BEN.ASHER: Op.cit. p) .‬‬

‫‪ -٢‬اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ )‪(Waiver of Immunity‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﺗﻮﻗﯿﻒ ﺑﻮده‪ ،‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﺮم و ﯾﺎ ﺗﺨﻠﻒ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪاﻟﺖ و ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯽﮔﯿﺮیﻫﺎی ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﻣﺄﻣﻮر ﺧﺎﻃﯽ در ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع وی‪ ،‬ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﻚ راه ﺣﻞ و ﻧﻪ ﯾﻚ ﺗﮑﻠﯿﻒ‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻋﺎﯾﺖ ﺣﻘﻮق‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و اﺗﺒﺎع آن‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﻣﻮرد ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺎﻃﯽ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪٥۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻨﺪ ‪ ١‬ﻣﺎده ‪ ٣٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ،١٩٦١‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﺨﺘﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮر ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع در دﯾﮕﺮ‬
‫ً‬
‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺖ‪ (٩) .‬ﭘﺮﺳﺶﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی در ﺧﺼﻮص اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻄﺮحاﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ‬
‫آﻧﻬﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﻖ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را دارد؟ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﯾﺎ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ؟ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺴﻬﯿﻞ در اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﺑﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺄﻣﻮر‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ آن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﯿﻦ دوﻟﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‬
‫ْ‬
‫و ﺣﺘﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺧﻮد ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ؛ زﯾﺮا ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺷﺨﺺ او در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺼﻠﺤﺖ وی‬
‫ﺳﺎﻗﻂ ﺷﻮد؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و اﯾﻦ ﮐﻪ وی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ آن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد ﺑﺮﻗﺮار ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ روی ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻘﺸﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ زﯾﺮا ﺣﻘﯽ ﺑﺮای وی در اﯾﻦ ﺑﺎره ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ آن اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ و اﻧﺼﺮاف از آن ﺣﻖ دوﻟﺘﯿﻦ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ و ﺳﺎدهﺗﺮﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه در ِاﻋﻤﺎل و اﺳﻘﺎط ﯾﻚ ﺣﻖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ دارﻧﺪه و ﻣﺎﻟﻚ‬
‫ﯾﻚ ﺣﻖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از اﻋﻤﺎل آن ﻣﻨﺼﺮف ﺷﻮد و اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻤﺎن دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻖ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮر ﺧﻮد را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ـ در ﺳﺎل ‪ ١٩٩٢‬دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯽ از ﭘﺎراﮔﻮﺋﻪ در اﻣﺮﯾﮑﺎ زﻧﯽ را ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﯽ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﯽرﺣﻤﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﺟﺮم‪،‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮران اﯾﺎﻟﺖ وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ او را دﺳﺘﮕﯿﺮ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن دادﮔﺎه‪ ،‬وی را ﻣﺠﺮم ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﺎراﮔﻮﺋﻪ در اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ واﮐﻨﺸﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ‬
‫و دادﮔﺎه وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ ﻧﯿﺰ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺧﻮدداری و او را ﺑﻪ اﻋﺪام ﻣﺤﮑﻮم ﮐﺮد‪(٤.Diplomatic-immunity: Ibid,p) .‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دول ﻋﻀﻮ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ ﮔﺮدد و‬
‫ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آن اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺪه ﻟﻄﻤﻪای وارد ﻧﺴﺎزد‪ ،‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺳﺖ‪(١٠) .‬‬
‫ﺑﺨﺶ ‪ ١٤‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٤٦‬ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﺳﺘﻘﻼل در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮ دوﻟﺖ ﻋﻀﻮ‬
‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻖ دارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﮑﻠﻒ اﺳﺖ در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ او ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ اﺟﺮای ﻋﺪاﻟﺖ اﺳﺖ و اﻧﺼﺮاف از آن ﺑﻪ ﻫﺪﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫آن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻋﻄﺎﺷﺪه ﺧﻠﻠﯽ وارد ﻧﻤﯽآورد‪ ،‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ‪ (١١) .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺳﺮزﻣﯿﻨﯽ ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺿﻤﻨﯽ در ﺻﻮرت ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮاﻧﻌﯽ ﻧﯿﺰ در ﺑﺮاﺑﺮ آن وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫ً‬
‫اوﻻ‪ -‬اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﯾﺎ دﯾﮕﺮ اﺷﺨﺎص دارﻧﺪه ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ ﻣﺼﻮﻧﯿﺘﻬﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻮرد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ آﻧﺎن ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ در آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎ‪ -‬اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ )ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﻨﺪ ‪ ١‬ﻣﺎده ‪ ٣٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ (١٩٦١‬اﺧﺘﯿﺎری اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻄﻮر دو ﺟﺎﻧﺒﻪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻄﻘﻪای‪ ،‬اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت اﺟﺒﺎری ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺛﺎﻟﺜﺎ‪ -‬از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﯽ‪ ،‬اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد و دوﻟﺖﻫﺎ در اﯾﻦ ﺑﺎره از ﺧﻮد اﻧﻌﻄﺎف ﮐﻤﺘﺮی ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪوﯾﮋه‬
‫در ﻣﻮارد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﺟﺰاﯾﯽ‪ ،‬دوﻟﺖﻫﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺮرات اﻧﺼﺮاف از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد در ﻋﻤﻞ ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪-٣‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪:‬‬

‫ﺗﻌﺪاد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎی ﺑﺮﺧﻮردار از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ را ﺗﺎ ‪ ٤٠٠٠٠٠‬ﻧﻔﺮ در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺮآورد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪ (١٣٩ :‬و ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻀﻮر ﺑﯿﺸﺘﺮی از دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٦۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ و ﮔﺎه ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻘﺎم ﻣﺴﺌﻮل در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻬﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﺎرﺟﯽ را ﺑﻪ اﻗﺎرب و ﻧﺰدﯾﮑﺎن ﺧﻮد ﺑﺴﭙﺎرد ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﻧﮑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ را از ﺻﺤﻨﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﺸﻮر دور ﺳﺎزد‬
‫و ﭼﻨﺪ ﺻﺒﺎﺣﯽ آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر اﻋﺰام دارد و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺸﻮﯾﻖ‪ ،‬ﻓﺮدی را ﺑﻪ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ اﻋﺰام ﻣﯽدارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای اﻋﺰام‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف اﺳﺎﺳﯽ اﻋﻄﺎی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎراﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﮔﺰارﺷﯽ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﺑﻪ ﻣﺎده ‪ ٧‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ١٩٦١‬ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮدد؛ زﯾﺮا در آن آزادی ﻋﻤﻞ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮای دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺤﻔﻮظ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و اﯾﻦ آزادی ﻋﻤﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮران اداری و ﻓﻨﯽ‬
‫را اﻋﻀﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ (١٢) .‬ﯾﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن و اﺳﺎﺗﯿﺪ را ﮐﻪ در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ وﻇﯿﻔﻪای ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬در ردﯾﻒ‬
‫دارﻧﺪﮔﺎن وﺿﻌﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﺒﺎرت »اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﯾﻚ ﻣﺴﮑﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ«)‪ (١٣‬ﺣﺪود‬ ‫ِ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﺪارد و ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺤﻠﯽ و ﻋﺎدی را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎی اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦﻫﺎ ﻣﻮاردی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﻣﯽﮔﺮدد‪) .‬اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎ‪(;٨-١٣٧.,p٨٠٬١٩٨٨AJIL, Vol, ٦٤ :‬‬

‫در ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺳﻘﻒ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻧﺪارد و ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﺮای آن ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮی در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد از ﺣﺪ ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﺘﻌﺎرف ﺗﺠﺎوز ﻧﮑﻨﺪ‪) .‬ﻣﺎده ‪ ١١‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ‪ ،١٩٦١‬ﻣﺎده ‪ ١٤‬و ‪ ٤٦‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن‬
‫‪ (١٩٧٥‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ در ﻋﻤﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﮔﺮدﯾﺪه و ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﺣﻖ‬
‫داد ﺗﺎ از ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﻘﻒ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎی اﺧﯿﺮ ﻓﺸﺎر ﺑﺮای ﮐﺎﻫﺶ آن ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪(٣٥١.Brownlie: Op,cit,P) .‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ راه ﺣﻞﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت زﯾﺎندﯾﺪه و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﻀﻞ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد؛ از‬
‫آن ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪:‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺟﺮاﺋﻢ ارﺗﮑﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ اﻗﺪام ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﻣﺮﯾﮑﺎ دﻓﺘﺮ ﻣﺮدﻣﯽ ﻟﯿﺒﯽ را در‬
‫واﺷﻨﮕﺘﻦ در ﺳﺎل ‪ ١٩٨١‬ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮ ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﮐﺮد‪ (٣٨.Ben-Asher: op.cit, p) .‬ﺑﻌﻼوه دﯾﻮان ﻧﯿﺰ در ﻗﻀﯿﻪ‬
‫ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺗﻬﺮان ﯾﮑﯽ از راه ﺣﻞﻫﺎی ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده را ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫ـ ﻃﺮح دﻋﻮا ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻀﺮر ﻧﺰد دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪:‬‬

‫اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ زﯾﺎندﯾﺪه را ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ و از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ دﺷﻮاریﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎر ﺗﻮأم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ـ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﯿﻤﻪ ﺑﺮای اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻧﯿﺰ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪:‬‬

‫در اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ‪ ،‬زﯾﺎندﯾﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﻪ ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ ﻋﻨﺼﺮ ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﺴﺎرت وارده از ﺳﻮی اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫و اﺷﺨﺎص را ﺟﺒﺮان ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ (٩.Diplomatic Immunity,: op.cit, p) .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﯿﻤﻪ در دﻋﺎوی ﻣﺪﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺎز و ﮐﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ در ﻣﻮارد ﮐﯿﻔﺮی ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای زدودن ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺮم ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ و ﺧﻼﺻﻪ‪:‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺖﻫﺎ و ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی اﻋﺰاﻣﯽ اﻋﻄﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ آﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﺷﺪه ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬دارﻧﺪﮔﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﻮﻇﻒاﻧﺪ ﻣﻘﺮرات و ﻗﻮاﻧﯿﻦ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺮاﻋﺎت ﻧﻤﻮده‪ ،‬از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ آن دوﻟﺖ‬
‫ﺑﭙﺮﻫﯿﺰﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ دو اﺻﻞ را رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻨﻤﺎﯾﻨﺪ و ﺑﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﻣﺒﺎدرت ورزﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ آﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی اﻋﻄﺎﯾﯽ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﺧﺮاج ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺧﺘﯿﺎری و ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ‪ ،‬ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮای ﺳﻨﺘﯽ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از‬

‫‪٦۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻨﻮع ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻮاردی ﭼﻮن؛ ﺷﺪت ﻋﻤﻞ در اﻋﻼم ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﺳﻠﺐ‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﺟﺒﺎری‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﻚ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺒﺎری را در ﮐﺎﻫﺶ و ﯾﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎ‬
‫ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫ﺳﺆاﻻت ﻣﺴﺘﺨﺮج از ﮐﺘﺎب‪:‬‬

‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎت از ﻧﻈﺮ ﻫﺎرﻟﺪ ﻧﯿﮑ ﺴﻮ ن را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪(٧‬‬ ‫‪(١‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﻫﺎرﻟﺪ ﻧﯿﮑﺴﻮن ‪ ١٧١٦‬دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﻤﺎد و ﺳﻨﺒﻞ ﯾﮏ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﺎر دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎده و ﺻﺮﯾﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﯾﺪ وﻋﺪهای ﺑﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آن ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﻠﺐ ﻧﺸﺎﻧﮥ َﭘﺴﺘﯽ اﺳﺖ و ﯾﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺐ و ﻋﻮامﻓﺮﯾﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮد )آﻧﭽﻪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر اﺳﺖ‪ ،‬اﺧﻼق و رﻓﺘﺎر‬
‫ﻧﯿﮏ اﺳﺖ(‪ .‬رﻣﺰ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﻣﺬاﮐﺮات‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﺳﺎﺧﺘﻦ ﻋﻼﯾﻖ دو ﻃﺮف اﺳﺖ ﺑﺎ ﺻﺪاﻗﺖ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﺰوﯾﺮ و ﻧﯿﺮﻧﮓ‪.‬‬
‫ﺳﺨﻦ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺻﺮﯾﺢ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﺑﺎ ذﮐﺎوت و ادب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺷﻮﺧﯽﻫﺎی ﺑﯽﻣﻌﻨﯽ و ﺑﺬﻟﻪﮔﻮﯾﯽﻫﺎی زﺷﺖ ﺑﭙﺮﻫﯿﺰد‪ .‬دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﻨﺪه‪-‬‬
‫اش ﺑﺎ ﺻﺪای ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻼﯾﻢ‪ ،‬ﺻﺒﻮر ﺑﻮده و ﺑﯽﺣﻮﺻﻠﻪ و ﺗﻨﺪﺧﻮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺸﻢ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﮐﻪ ﺧﻮﯾﺸﺘﻦدار ﺑﻮده و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ ﺧﻮد را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﺎن ﻣﻄﻠﺐ دﻟﯿﺮ و درﻋﯿﻦﺣﺎل ﻣﻼﯾﻢ و ﺻﺒﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﺗﺮﺳﻮ و ﻣﺮدد و ﯾﺎ ﺗﻨﺪﺧﻮ و ﺑﯽﺣﻮﺻﻠﻪ ﻫﯿﭻ ﻣﺬاﮐﺮهای را ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﯾﺸﺘﻦداری و ﮔﺸﺎدهروﯾﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺴﺘﺎﺧﯽ دﯾﮕﺮان از ﻟﻮازم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺸﻢ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ زﻧﺎن ّ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬از اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ اﻟﮑﻞ و ﻗﻤﺎرﺑﺎزی ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ آرام‪ ،‬ﺑﺎﺳﻠﯿﻘﻪ و در ﭘﺬﯾﺮاﯾﯽ ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯽاﺳﺘﻌﺪادی‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﺮب از ﻃﺮف دﯾﭙﻠﻤﺎت اﺳﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮ‪ ،‬ﺷﺎه‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻫﺮ ﭼﯿﺰ و ﻗﺪرﺗﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺪﻫﻨﺪ اﻻ ﻫﻮش‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪(٨‬‬ ‫‪(٢‬‬
‫‪(١‬رﺳﻮم‪(٢ ،‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ‪(٣ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ‪(٤ ،‬روﯾﻪﻫﺎی ﻗﻀﺎﯾﯽ و ‪(٥‬ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻋﻠﻤﺎی ﺣﻘﻮق‬
‫‪ (١‬رﺳﻮم درﺟﮥ ّاول ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﺣﯿﺚ ﻗﺪﻣﺖ اﺳﺖ‪ .‬رﺳﻮم ﻋﺒﺎرت از روﯾﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ در ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮرد ﻋﻤﻞ ﺑﻮده و آنﻗﺪر‬
‫اﺳﺘﻤﺮار ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﻧﻮﻋﯽ اﻟﺰام اﺟﺮاﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ (٢‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺣﮑﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪ اﻋﻢ از ﺧﺼﻮﺻﯽ و‬
‫ً‬ ‫ّ‬ ‫ً‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺣﻘﻮق و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﮐﻠﯿﮥ اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در آن ﻣﺘﺴﺎوﯾﺎ ﺷﺮﯾﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ (٣‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ‪ :‬ﭼﻮن ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺣﯿﻄﻪ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ دوﻟﺖﻫﺎﺳﺖ و ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در آن دﺧﺎﻟﺖ ﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داﺧﻠﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد ﺗﺎ آن دوﻟﺖ ﻣﻠﺰم ﮔﺮدد؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ و ﻋﻮارض و ﭘﺎرهای‬
‫از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‪.‬‬
‫دﯾﻮان ﻻﻫﻪ ﯾﺎ داوری ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آراء ِ‬‫ﺣﺎﺻﻞ ِ‬
‫ِ‬ ‫‪ (٤‬ﻣﻘﺼﻮد از روﯾﻪﻫﺎی ﻗﻀﺎﯾﯽ روﯾﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫‪ (٥‬ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻋﻠﻤﺎی ﺣﻘﻮق‪ ،‬آن دﺳﺘﻪ از ﻧﻈﺮات ﺣﻘﻮق داﻧﺎن و ﯾﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎی ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﮐﻪ در ﺗﮑﻮﯾﻦ ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻮﻗﺖ و ﻣﺨﺼﻮص ﭼﯿﺴﺖ؟ )وﺳﻂ ﺻﻔﺤﻪ ‪.(٤٠‬‬ ‫‪(٣‬‬

‫ّ‬
‫دوﻟﺖ دوم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ داﺋﻢ و ﻣﻘﯿﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ّ‬
‫ﻧﺰد ِ‬‫دوﻟﺖ اول‪ِ ،‬‬
‫ﻣﻮﻗﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ وﻗﺘﯽ از ﻃﺮف دوﻟﺘﯽ ﻧﺰد دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ِ‬‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﻣﺮ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺨﺼﻮص اﻧﻮاع ﻣﺘﻌﺪد دارد و اﺳﺘﻔﺎده از آن روزاﻓﺰون اﺳﺖ‪ -١ .‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ‪ -٢‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ﺳﯿﺎر ‪ -٣‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎی ﻣﺨﺼﻮص‪.‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ ّ‬
‫دوﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﺎﺻﯽ اﻋﺰام ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺰد ِ‬‫ﻃﺮف دوﻟﺖ‪ِ ،‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﮐﻪ از ِ‬

‫‪٦۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ّ‬ ‫ّ‬ ‫ﻣﺘﺤﺮک ﯾﺎ ّ‬

‫ﺑﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎت ّ‬
‫ﺳﯿﺎر در ﺗﻤﺎم ﻣﺪﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ آﻧﻬﺎ در ﺧﺎرج اداﻣﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﻋﻨﻮان ﺳﻔﯿﺮ داده ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻨﻮان از ﮐﻠﯿﮥ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ‬
‫و ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻋﺰام ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﭼﻪ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ اﺳﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب و اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽﮔﯿﺮد؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٤٤‬ﺗﺎ ‪.(٤٩‬‬ ‫‪(٤‬‬
‫اﻋﺰام ﺳﻔﯿﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﭘﺬﯾﺮش اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺬﯾﺮش ّاوﻟﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠﮥ اﻋﺰام ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و درﻋﯿﻦﺣﺎل ﯾﮑﯽ از ﺣﺴﺎسﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻨﺎﺑﺮ‬
‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ‪ ،‬در اﻧﺘﺨﺎب و اﻋﺰام ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮد ﻧﺰد دوﻟﺖ ﻃﺮف اﻧﺘﺨﺎب آزادی ﮐﺎﻣﻞ دارﻧﺪ و ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺘﺨﺎب و ﺻﻼﺣﯿﺖ آن ﺷﺨﺺ‬ ‫ّ‬ ‫اﺻﻞ‬
‫ّ‬
‫دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را درﺑﺎره ﺷﺨﺺ ﻣﻌﯿﻦﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻠﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ رﺿﺎﯾﺖ را ﭘﺬﯾﺮش ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻠﯽ ِ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ِ‬‫ِ‬ ‫اﺧﺘﯿﺎرات ﮐﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ‬
‫ِ‬ ‫ﺟﺰء‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ّ‬
‫اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ‪ :‬ﺳﻔﯿﺮ و وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎری ﮐﻪ ﻣﻌﯿﻦ ﺷﺪه و ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ِﺳﻤ ِﺖ او ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮده و ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد را در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ﺷﺮوع ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻌﺮﻓﯽﻧﺎﻣﻪای داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﺻﻄﻼح دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ آن اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎ اﻋﺘﺒﺎرﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﻋﺒﺎرت از ﻧﺎﻣﻪای‬
‫ﻣﻮدت و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﺤﮑﯿﻢ‬‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﻀﺎء رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و در آن ﭘﺲ از اﻇﻬﺎر ﻣﺮاﺗﺐ دوﺳﺘﯽ و ّ‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﮥ رواﺑﻂ‪ ،‬ﻧﺎم ﺷﺨﺺ ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ وزﯾﺮﻣﺨﺘﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه و ﺑﻪ آن ﻧﺎم ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫رواﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎی ﺧﻮد در ﮐﺸﻮر ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﻣﯽدﻫﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد ﻣﺠﺎز ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬رواﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﮐﻨﺴﻮلﻫﺎ از ﺳﻮی ﮐﺸﻮر ﻣﯿﺰﺑﺎن را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ و داﺋﻢ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٥١‬ﺗﺎ ‪.(٥٣‬‬ ‫‪(٥‬‬

‫ﺳﻤﺖ ﮐﺎردار اﺻﻮﻻ ﻣﻮﻗﺘﯽ اﺳﺖ و در ﻣﻮﻗﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ) ﺳﻔﯿﺮ ﯾﺎ وزﯾﺮ ﻣﺨﺘﺎر( ﺑﻪ ﺟﻬﺎﺗﯽ در ﻣﺤﻞ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎردار‬
‫داﺋﻢ زﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺳﻄﺢ راﺑﻄﻪ از ﺳﻄﺢ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ راﺑﻄﻪ ﺳﻔﯿﺮ اﺳﺖ ﯾﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺻﻼﺣﺪﯾﺪ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﻔﯿﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﯾﺎ در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ ﯾﺎ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا در‬
‫ّ‬
‫آن ﻣﺪت ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﮑﻤﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﯾﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎم ﮐﺸﻮر ﺑﺮای ﺳﻔﺮا ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از ﮐﻨﮕﺮه و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﭼﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﻔﺎوت آن را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟ )ﭘﺎراﮔﺮاف آﺧﺮ ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٦٢‬ﺗﺎ وﺳﻂ ﺻﻔﺤﻪ ‪.(٦٥‬‬ ‫‪(٦‬‬
‫ّ‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﺮای وﺿﻊ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ‪.‬‬ ‫‪ -١‬ﮐﻨﮕﺮه ﺑﺮای ِ‬
‫ّ‬
‫‪ -٢‬ﮐﻨﮕﺮه ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﮔﺮدﻫﻤﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﻣﺬاﮐﺮه در ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺳﺖ و در زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﺳﺮان ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺮای‬
‫ﻣﻘﺼﻮد ّ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺟﻨﮓ ﻓﺮﺳﺎﯾﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در آن زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ‬‫‪ -٣‬ﮐﻨﮕﺮه ﺑﺮای اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺼﻮد زودﺗﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﮔﺮدد و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮای ﺻﻠﺢ ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ِ‬
‫ﻫﺪف ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ ّ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاوان ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -٤‬ﺗﻔﺎوت ﮐﻨﮕﺮه و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ در ﺳﻄﺢ اﺷﺨﺎص ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ در ّ‬
‫‪ -٥‬اﮔﺮ اﺟﺘﻤﺎع از رؤﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﯾﺎ وزرا ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از رﺋﯿﺲ ﮐﺸﻮرﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت‪ّ ،‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫ِ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻨﻮان آن ﮐﻨﮕﺮه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻨﻮان آن ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﺳﺖ‪.‬‬‫‪ -٦‬ﻫﺮﮔﺎه اﺷﺨﺎص ﺷﺮﮐﺖﮐﻨﻨﺪه از ﻣﻘﺎﻣﺎت ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﻮﺿﻮع اﺟﺘﻤﺎع از ّ‬

‫ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﭼﯿﺴﺖ؟ )وﺳﻂ ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٧٧‬و ﺻﻔﺤﺎت ‪(١١٢-١١١‬‬ ‫‪(٧‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دارﻧﺪه آن از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﺎﻣﻮران دوﻟﺖ در اﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن و ﻣﺎﻣﻮران‬
‫ﻣﺠﺮی ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺨﺺ دارﻧﺪه آن را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﺰاﯾﺎ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ داده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم ﺣﻖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ اول‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض‬

‫‪٦۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻟﻒ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ * ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ * ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و اﺳﻨﺎد دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ و * ﺗﮑﻠﯿﻒ دوﻟﺖ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪.‬‬
‫ج‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﺎﻧﻮادۀ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ دوم‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دادﮔﺎه ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او إﻋﻤﺎل ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ؛ اﻣﺎ‬
‫ً‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺻﻔﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﻮدن از ﺷﺨﺺ زاﯾﻞ ﺷﻮد دادﮔﺎه ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﺗﺎ او را ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺻﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺄﻣﻮران‬
‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻋﻀﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﻀﺎﯾﯽ و اﺟﺮای اﺣﮑﺎم؛‬
‫‪ -٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺰاﯾﯽ؛‬
‫‪ -٣‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ ﺳﻮم‪ :‬ﺣﺪود ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪:‬‬
‫‪ -١‬دﻋﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﺗﺼﺮف اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل؛‬
‫‪ -٢‬دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ارث؛‬
‫‪ -٣‬دﻋﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آزاد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ .‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل‬
‫ب‪ .‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارث‬
‫ج‪ .‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﻐﻞ ﺧﺼﻮﺻﯽ آزاد ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎری‬
‫د‪ .‬دﻋﻮی ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و دﻋﻮی ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪:‬‬
‫ّ‬
‫‪ -١‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ‪ :‬ﻣﺎدۀ ‪ ٢٣‬ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﮥ وﯾﻦ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ِ‬
‫ﻣﺤﻞ‬
‫ﺳﻔﺎرت ﻣﻌﺎف ﮐﺮده و در ﻣﺎدۀ ‪ ٣٤‬ﻫﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻣﺸﻤﻮل اﯾﻦ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎ ﺑﺮای درآﻣﺪ و اﻣﻮال آﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﮔﻤﺮﮐﯽ‪ :‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺄﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﻋﻮارض ﮔﻤﺮﮐﯽ ﺑﺮای اﻣﻮاﻟﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ وارد ﯾﺎ ﺧﺎرج ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺰاﯾﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺰاﮐﺖ و ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﭼﻪ ﻧﻈﺮﯾﺎﺗﯽ اﺳﺖ؟ ﻧﻈﺮﯾﻪ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﭼﯿﺴﺖ؟ )آﺧﺮ ﺻﻔﺤﻪ ‪.(٨٨‬‬ ‫‪(٨‬‬
‫ﻣﺒﺘﮑﺮ ﻧﻈﺮﯾﮥ ﮔﺮوﺳﯿﻮس‪ ،‬ﻫﻠﻨﺪی اﺳﺖ و در ﮐﻞ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ دو ﮐﺸﻮر در ﻗﺒﺎل ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎتﻫﺎ و ﻣﻘﺎﻣﺎت ارﺷﺪ دوﻟﺘﯽ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫را ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻗﺮار ﻧﺪﻫﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻣﮑﺎن اﺧﺮاج آﻧﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﺑﺮونﻣﺮزی )ﺧﺎرجاﻟﻤﻤﻠﮑﺘﯽ(‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﻪ اداره ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺧﺎک ﮐﺸﻮر در ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﻈﺮﯾﮥ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺧﺪﻣﺖ‪:‬‬
‫‪ -4‬ﻧﻈﺮﯾﮥ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ :‬رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ؛ ﮐﻪ اﺻﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ )اﺻﻞ رﻓﺘﺎر ﺑﺎﻧﺰاﮐﺖ و اﺻﻞ ﻧﺰاﮐﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ( ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺗﻔﺎﻫﻢ و ﻗﺮار ﺿﻤﻨﯽ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ اﺟﺮای ﻫﺮ روﯾﻪ اﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻣﻌﻤﻮل ﺑﯿﻦ دو ﻃﺮف ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ آن ﻗﺎﻋﺪه و روﯾﻪ ﻫﻨﻮز رﺳﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﮐﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و ﻧﻈﯿﺮ ﻋﻤﻞ اﻧﺠﺎمﺷﺪه‬
‫ﻗﺒﻠﯽ ﻃﺮف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﮥ ﺗﻼﻓﯽ و ﻋﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺗﻼﻓﯽ ﺗﻨﻬﺎ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮا در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺳﻨﺘﯽ در ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺨﻠﻒ از ﺗﻌﻬﺪ ﯾﺎ ﻗﻮاﻋﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫اﻧﻮاع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ را ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪ ٨٦‬ﺗﺎ ‪.(٨٩‬‬ ‫‪(٩‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض‪ :‬در اﺻﻄﻼح ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻘﺾ ﺑﻮدن ﺣﺮﻣﺖ و ﺣﻘﻮق ﯾﮏ ﻣﺤﻞ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ دارد‪ (١ :‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ (٢ ،‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺎﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪(٣ ،‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺎﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دو ﺟﻨﺒﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان داد‪ ،‬ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺎﻣﻮران ﺧﻮد را ﻣﻤﻨﻮع از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻣﺤﻞ‬
‫ﺳﻔﺎرت و ﻣﻨﺰل ﺳﻔﯿﺮ ﮐﻨﻨﺪ و ﺟﻨﺒﻪ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر و ﺳﮑﻮﻧﺖ و ﺷﺨﺺ دﯾﭙﻠﻤﺎت را و ﺧﺎﻧﻮاده اش را‬
‫ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎدی از ﺗﺠﺎوز اﻓﺮاد ﻋﺎدی ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ :‬ﻣﺎﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺮدم و اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﮕﺮ از ﺣﯿﻄﻪ ﻗﺪرت اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺧﺎرج ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺻﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺎﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺣﺪود ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ :‬اﮔﺮ روﯾﻪ ﺟﺎری اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ را ﺑﺮ ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻤﺎل ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﺎﻣﻮر دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ‬
‫ﺣﺪودی ﻧﯿﺰ ﺑﺮای آن ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻮرد ﺷﺮح دارد‪ (١ :‬دﻋﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﺗﺼﺮف اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل‪(٢ ،‬دﻋﻮی راﺟﻊ‬
‫ﺑﻪ ارث‪ (٣ ،‬دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ارث‪ (٤ ،‬دﻋﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آزاد‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ را ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت وارد ﺑﺮ آن را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟ )اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ ﺻﻔﺤﻪ ‪ – ١٠٤‬ﺻﻔﺤﻪ ‪ ١٠٥‬ﺗﺎ ‪.(١٠٩‬‬ ‫‪(١٠‬‬
‫)ﻣﺰاﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪ ‪.(١١٢-١١١‬‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ‪ :‬ﻣﺎﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺮدم و اﺗﺒﺎع ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﮕﺮ از ﺣﯿﻄﻪ ﻗﺪرت اﺟﺮاﯾﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺧﺎرج ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻗﻀﺎﯾﯽ اﺻﻮﻻ ﺑﺮای ﻣﺎﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ اﻋﻀﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﻀﺎﯾﯽ و اﺟﺮای اﺣﮑﺎم‬
‫‪ -٢‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺰاﯾﯽ‬
‫‪ -٣‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻣﺪﻧﯽ‬
‫ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ‪ (١ :‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮال ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻘﻮل‪ (٢ ،‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارث‪ (٣ ،‬دﻋﺎوی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﻐﻞ ﺧﺼﻮﺻﯽ‬
‫آزاد ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎری‪ (٤ ،‬دﻋﻮی ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و دﻋﻮی ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ‬

‫ّ‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٣٤٠‬ﺷﻤﺴﯽ در ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪ‪) .‬ﺑﺎ‬ ‫‪(١١‬‬
‫ﺣﺬف ﺑﺨﺶ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ( ﺳﺆال داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﯿﺴﺖ؟‬ ‫•‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ؟‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ ٢‬ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ‪ :‬اﺻﻞ ﺑﺮ ﺗﺮاﺿﯽ ﻃﺮﻓﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٣‬وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮران دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫•‬
‫ﯾﮏ دﯾﭙﻠﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ آﯾﻨﮥ ﺗﻤﺎمﻧﻤﺎی ﮐﺸﻮر ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ )ﻧﻤﺎد و ﺳﻨﺒﻞ( و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪۀ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد در ﻫﻤﮥ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ‪ :٤‬دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه )آﺑﻮﻧﻤﺎن(‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه )ﻣﺘﻮﻗﻒاﻻﻓﯽ(‪ .‬دوﻟﺖ ﻣﺘﺒﻮع دوﻟﺖ ﻣﺤﻞ ﺧﺪﻣﺖ‪) .‬ﺑﻨﺪ ‪.(٢‬‬ ‫•‬
‫ّ‬
‫اﺻﻠﯽ ﺳﻔﯿﺮ در آﻧﺠﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪﺻﻮرت آﮐﺮدﯾﺘﻪ در‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ِ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻞ‬
‫ﻣﺎده ‪ :٥‬ﺳﻔﯿﺮ آﮐﺮدﯾﺘﻪ ﮐﯿﺴﺖ؟ ﺳﻔﯿﺮ ﻣﻘﯿﻢ در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﮐﻪ ِ‬ ‫•‬
‫ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﯾﺎ ﺳﻔﯿﺮ ﮐﺸﻮر ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ‪ :١٠‬اﻧﺘﺼﺎب و ﭘﺬﯾﺮش رؤﺳﺎی ﭘﺴﺘﻬﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ‬ ‫•‬
‫‪ -١‬رؤﺳﺎی ﭘﺴﺘﻬﺎی ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻨﺼﻮب و ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ -٢‬ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺼﺎب و ﭘﺬﯾﺮش رﯾﯿﺲ ﭘﺴﺖ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات و ﻋﺮف دوﻟﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ودوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫ّ‬
‫ﻣﺎده ‪ :١٣‬اﻋﻼم زﻣﺎن ورود ﺳﻔﯿﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ :‬ﻫﺮﮐﺲ زودﺗﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻘﺪم دارد‪ .‬ﺳﻔﯿﺮی ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن اﻗﺎﻣﺖ در ﯾﮏ‬ ‫•‬
‫ﮐﺸﻮر را دارد ﺑﻪ او ﺷﯿﺦاﻻﺳﻔﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﺎدل اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ آن ‪ Dean of Diplomatic Corps‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎدهﻫﺎی ‪.٢٣ ،٢١ ،٢٠ ،١٧ ،١٦‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٢٤‬ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ اﺳﻨﺎد ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﺮض ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪.٢٦‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٢٧‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﻣﺼﻮن از ﺗﻌﺮض ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ ٢٩‬و ‪.٣٠‬‬ ‫•‬
‫ََ‬
‫ﻣﺎده ‪ :٣١‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺰاﯾﯽ و ﻣﻮارد اﺳﺘﺜﻨﺎ‪) .‬ﻣﺎﺗﺮک ﺧﺼﻮﺻﯽ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٣٢‬ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ اﻋﻼم ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ ٣٤‬و ‪.٣٦‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٣٧‬ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻫﻤﺮاه دﯾﭙﻠﻤﺎت )ﺧﺎﻧﻮاده(‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٤٢‬دﯾﭙﻠﻤﺎت ﻧﺒﺎﯾﺪ وارد ﮐﺎرﻫﺎی ﺗﺠﺎری و ﺷﺨﺼﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٤٣‬ﻧﺤﻮۀ اﺗﻤﺎم ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﻔﯿﺮ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ ٤٤‬و ‪.٤٥‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺎده ‪ :٤٧‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺳﻮی ﭘﺬﯾﺮﻧﺪﮔﺎن ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ ‪ ١٩٦١‬ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺑﯿﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‬ ‫•‬

‫ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن وﯾﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ‪ ١٨‬آورﯾﻞ ‪١٩٦١‬‬

‫‪The ١٩٦١ Vienna Convention on Diplomatic Relations‬‬

‫ﻣﺎده اول‪ :‬در اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﻣﻌﺎﻧﯽ اﺻﻄﻼﺣﺎت زﯾﺮ ﺑﻪ ﺷﺮﺣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬اﺻﻄﻼح »رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ« ﯾﻌﻨﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﺄﻣﻮر اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ در اﯾﻦ ِﺳ َﻤﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب‪ :‬اﺻﻄﻼح »اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ« ﯾﻌﻨﯽ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪.‬‬
‫ج‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ« ﯾﻌﻨﯽ »ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ«‪» ،‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﻓﻨﯽ« و »ﺧﺪﻣﮥ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ«‪.‬‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ »دﯾﭙﻠﻤﺎت« ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫د‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ« ﯾﻌﻨﯽ آن دﺳﺘﻪ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ دارای ِﺳ َﻤ ِﺖ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫ِ‬ ‫ه‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ« ﯾﻌﻨﯽ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از‬
‫و‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﻓﻨﯽ« ﯾﻌﻨﯽ آن دﺳﺘﻪ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﻮر اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ز‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﺧﺪﻣﻪ« ﯾﻌﻨﯽ آن دﺳﺘﻪ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﻮر ﺧﺎﻧﮕﯽ اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ح‪ :‬اﺻﻄﻼح »ﺧﺪﻣﺘﮑﺎر ﺷﺨﺼﯽ« ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺎدم ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻮده و ﻣﺴﺘﺨﺪم ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫ط‪ :‬اﺻﻄﻼح »اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ« ﯾﻌﻨﯽ اﺑﻨﯿﻪ و ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ از اﺑﻨﯿﻪ و زﻣﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ آن ﮐﻪ ﻣﺎﻟﮏ آن ﻫﺮ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﻘﺎﺻﺪ‬
‫ّ‬
‫رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺖ ِ‬‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎ ِ‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮای ِ‬
‫ﻣﺎده دوم‪ :‬اﺳﺘﻘﺮار رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ و اﻋﺰام ﻫﯿﺌﺖﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺋﻢ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﻮم‪ -١ :‬وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﻷﺧﺺ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺰد ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬
‫ِ‬ ‫اﻟﻒ‪:‬‬

‫‪٦٦‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺎ ﺣﺪودی ﮐﻪ در ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫اﺗﺒﺎع آن در‬
‫ب‪ :‬ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ِ‬
‫ج‪ :‬ﻣﺬاﮐﺮه ﺑﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫د‪ :‬اﺳﺘﺤﻀﺎر از اوﺿﺎع و ﺳﯿﺮ وﻗﺎﯾﻊ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ ﻣﺸﺮوع و ﮔﺰارش آن ﺑﻪ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪.‬‬
‫ه‪ :‬ﺑﺴﻂ رواﺑﻂ دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﺗﻮﺳﻌﮥ رواﺑﻂ اﻗﺘﺼﺎدی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻋﻠﻤﯽ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻃﻮری ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ از اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻨﺴﻮﻟﯽ ﺑﻪوﺳﯿﻠﮥ ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم‪:‬‬
‫ﺷﺨﺺ ﻧﺎﻣﺰدﺷﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﭘﺬﯾﺮش داده ﺷﺪه‬ ‫ِ‬ ‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻠﺰم ﻧﯿﺴﺖ دﻻﯾﻞ اﻣﺘﻨﺎع ﺧﻮد را از ﺻﺪور ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻪ اﻃﻼع ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺲ از اﻋﻼم رﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ذیﻧﻔﻊ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺑﺮای ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﻧﺰد ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ً‬
‫ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻧﺰد ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد ﺑﮕﻤﺎرد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﯾﮑﯽ از آن ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺻﺮﯾﺤﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ورزد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺧﻮد را ﻧﺰد ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﯾﮏ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺤﻮل ﮐﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در آﻧﺠﺎ اﻗﺎﻣﺖ داﺋﻢ ﻧﺪارد ﯾﮏ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﯾﮏ ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﯾﮏ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻬﺪهدار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺰد ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺷﺸﻢ‪ :‬ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در آن واﺣﺪ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﺰد ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮی ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻒ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات ﻣﻮاد ‪ ٥‬و ‪ ٩‬و ‪ ٨‬و ‪ ٩‬و ‪ ١١‬در اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ آزاد اﺳﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎم‬
‫ً‬
‫واﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﻧﻈﺎﻣﯽ و درﯾﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻫﻮاﯾﯽ را ﻗﺒﻼ ﺑﺮای ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻫﺸﺘﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺟﺰ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از ﻣﯿﺎن اﺗﺒﺎع آن ﮐﺸﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ رﺿﺎﯾﺖ ﺧﻮد‬
‫را ﭘﺲ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﯿﻦ ﺣﻖ را در ﻣﻮرد اﺗﺒﺎع دوﻟﺖ ﺛﺎﻟﺜﯽ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ دوﻟﺖ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺮای ﺧﻮد ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻧﻬﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮآن و ﺑﯽآﻧﮑﻪ اﻟﺰاﻣﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﻃﻼع دﻫﺪ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﯾﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫اﻋﻀﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ )ﺷﺨﺺ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب( اﺳﺖ و ﯾﺎ آﻧﮑﻪ ﻫﺮ ﮐﺎرﻣﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﯿﺴﺖ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه آن‬
‫ﺷﺨﺺ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد ﻓﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮاﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ وی در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﭘﺎﯾﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬ﺷﺨﺼﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﻗﺒﻞ از ورود ﺑﻪ ﺧﺎک ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه )ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب( ﯾﺎ )ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل( اﻋﻼم ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﮔﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻬﺪات ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﻨﺪ اول اﯾﻦ ﻣﺎده اﻣﺘﻨﺎع ورزد و ﯾﺎ اﯾﻦ ﺗﻌﻬﺪات را در ﻇﺮف ﻣﻬﻠﺘﯽ ﻣﻌﻘﻮل اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﺪ ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮدداری ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده دﻫﻢ‪ :‬ﻣﺮاﺗﺐ زﯾﺮ ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﺑﻪ وزارت ﺧﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻘﺮر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬اﻧﺘﺼﺎب اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ورود ﯾﺎ ﻋﺰﯾﻤﺖ ﻗﻄﻌﯽ و ﯾﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ آﻧﺎن‪.‬‬
‫ب‪ :‬ورود و ﻋﺰﯾﻤﺖ ﻗﻄﻌﯽ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﺳﺖ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﻋﻼم اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺨﺼﯽ در ﺷﻤﺎر اﻓﺮاد‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در آﻣﺪه و ﯾﺎ از آن ﺧﺎرج ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٦۷‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ج‪ :‬ورود و ﻋﺰﯾﻤﺖ ﻗﻄﻌﯽ ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ در ﺧﺪﻣﺖ اﺷﺨﺎص ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻨﺪ اﻟﻒ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم اﻋﻼم اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺧﺪﻣﺖ اﺷﺨﺎص ﻓﻮقاﻟﺬﮐﺮ را ﺗﺮک ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫د‪ :‬اﺳﺘﺨﺪام اﺷﺨﺎص ﻣﻘﯿﻢ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ و ﺑﺮﮐﻨﺎری‬
‫آﻧﺎن‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﯾﺎزدﻫﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ ﺻﺮﯾﺢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت‬
‫و اوﺿﺎع ﮐﺸﻮر و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪیﻫﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬از ﺣﺪودی ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﺘﻌﺎرف ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﻤﺎن ﺣﺪود و ﺑﺪون ﺗﺒﻌﯿﺾ‪ ،‬از ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮع ﻣﻌﯿﻨﯽ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺧﻮدداری ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده دوازدﻫﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺻﺮﯾﺢ و ﻗﺒﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در ﻣﺤﻠﯽ ﻏﯿﺮ از ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬دﻓﺘﺮ‬
‫دﯾﮕﺮی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯿﺰدﻫﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺗﺎرﯾﺦ ﺷﺮوع و ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪن وﻇﺎﯾﻒ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد را ﺗﻘﺪﯾﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ورود‬
‫ﺧﻮد را ﺿﻤﻦ ارﺳﺎل روﻧﻮﺷﺖ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻫﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻘﺮر اﺳﺖ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ روﯾﻪ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد اﻋﻼم ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺪﯾﻢ اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎ ﺗﺴﻠﯿﻢ روﻧﻮﺷﺖ آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ روز و ﺳﺎﻋﺖ ورود رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﺎردﻫﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬ﺳﻔﯿﺮان ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎپ )ﻧﻮﻧﺲ( ﮐﻪ در ﻧﺰد روﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ و ﺳﺎﯾﺮ روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻣﻘﺎم آﻧﺎن‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب‪ :‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن و وزﯾﺮان ﻣﺨﺘﺎر ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎپ )اﻧﺘﺮﻧﻮﻧﺲ( ﮐﻪ ﻧﺰد روﺳﺎی ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ج‪ :‬ﮐﺎردارﻫﺎ ﮐﻪ ﻧﺰد وزرای اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺟﺰ از ﻧﻈﺮ ﺗﻘﺪم در ﺣﻀﻮر و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت‪ ،‬ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﻗﯽ ﺑﯿﻦ روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﻃﺒﻘﻪ وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮرﻫﺎ درﺑﺎره ﻃﺒﻘﻪ روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺣﻖ ﺗﻘﺪم روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ روز و ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺎده ‪ ١٣‬آﻏﺎز ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻨﻈﻮر ﺷﺪه در اﺳﺘﻮارﻧﺎﻣﻪ ﯾﮏ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﻪ او را ﻋﻮض ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﯿﺮی در ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺪم او ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻣﻔﺎد اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﺨﻞ رﺳﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﭘﺎپ ﻣﻮردﻗﺒﻮل ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه واﻗﻊ ﺷﺪه ﯾﺎ در آﯾﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻫﻔﺪﻫﻢ‪ :‬رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺪم ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ وزارت ﺧﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻘﺮر اﺳﺖ اﻃﻼع‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ :‬در ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﺗﺸﺮﯾﻔﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ روﺳﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻧﻮزدﻫﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻫﺮﮔﺎه ﭘﺴﺖ رﯾﺎﺳﺖ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺪون ﺗﺼﺪی ﺑﻮده ﯾﺎ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪﻋﻨﻮان رﺋﯿﺲ‬
‫ً‬
‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻗﺘﺎ اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﻧﺎم ﮐﺎردار ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻌﺬور ﺑﺎﺷﺪ از ﻃﺮف وزارت‬
‫اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻘﺮر اﺳﺖ اﻋﻼم ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻫﯿﭻﯾﮏ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮف‬
‫ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻣﻮر ﺟﺎری اداری ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﻋﻬﺪهدار ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪٦۸‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺘﻢ‪ :‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و رﺋﯿﺲ آن ﺣﻖ دارﻧﺪ ﭘﺮﭼﻢ و ﻋﻼﻣﺖ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را در اﻣﮑﻨﻪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﺑﺮ روی‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﺧﻮد ﺑﺮاﻓﺮازﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺪود ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﻮد ﻣﻮﺟﺒﺎت ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﻤﻠﯿﮏ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه را در اﻣﺎﮐﻦ ﻣﻮرد اﺣﺘﯿﺎج ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﺧﻮد‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ در ﺗﺤﺼﯿﻞ اﯾﻦ اﻣﺎﮐﻦ از ﻃﺮﯾﻖ دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎری ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را در ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺴﮑﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺧﻮدﯾﺎری ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و دوم‪:‬‬
‫‪ -١‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دارﻧﺪ و ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺟﺰ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺣﻖ ورود ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺎﮐﻦ را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه وﻇﯿﻔﻪ ﺧﺎص دارد ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻻزم را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﻨﮑﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز و ﺧﺴﺎرت ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و آراﻣﺶ و ﺷﺌﻮن‬
‫آن ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻧﮕﺮدد‪ ،‬اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﺳﺒﺎب و اﺛﺎث و اﺷﯿﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮد در آن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺼﻮن از ﺗﻔﺘﯿﺶ و ﻣﺼﺎدره و ﺗﻮﻗﯿﻒ و ﯾﺎ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﺳﻮم‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎﺑﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ در ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﯾﺎ اﺟﺎره ﺧﻮد دارد‪ ،‬از ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﻣﻠﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪای ﯾﺎ ﺷﻬﺮی ﻣﻌﺎف ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ درﯾﺎﻓﺖ اﯾﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ ﯾﺎ ﻋﻮارض در ازای اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺎص ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬درﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﭘﺮداﺧﺖ اﯾﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و ﻋﻮارض ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎ ﺑﺎ رﺋﯿﺲ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻨﺘﻔﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ و اﺳﻨﺎد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﻫﺮ زﻣﺎن و در ﻫﺮ ﻣﮑﺎن از ﺗﻌﺮض ﻣﺼﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻻزم را ﺑﺮای اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﺷﺸﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه آزادی رﻓﺖ و آﻣﺪ و ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را در ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻮد ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط‬
‫درﺑﺎره ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ورود ﺑﻪ آن از ﻟﺤﺎظ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﺑﻮده و ﯾﺎ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺮرات ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﻫﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه آزادی ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرﻫﺎی رﺳﻤﯽ اﺟﺎزه داده و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮای ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺣﮑﻮﻣﺖ‬
‫و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖﻫﺎ و ﮐﻨﺴﻮﻟﮕﺮیﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه در ﻫﺮ ﺟﺎ از ﺗﻤﺎم وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻻزم از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﮏ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭘﯿﺎمﻫﺎی )ﮐﺪ( و رﻣﺰ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻊﻫﺬا ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺰ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه رادﯾﻮﯾﯽ ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮده و ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺼﻮن اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻄﻼح )ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت رﺳﻤﯽ( ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎز ﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻮﻗﯿﻒ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﺟﺰو ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ دارای ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺸﻬﻮد و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺑﻮده ﻓﻘﻂ ﺣﺎوی اﺳﻨﺎد ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ اﺷﯿﺎء ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎل رﺳﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٥‬ﭘﯿﮏ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ دارای ﻣﺪرک رﺳﻤﯽ ﺣﺎﮐﯽ از ﺳﻤﺖ وی و ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﺟﺰو ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد از ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺨﺺ ﭘﯿﮏ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزداﺷﺖ ﯾﺎ زﻧﺪاﻧﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٦‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭘﯿﮏﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻨﺴﻮب ﻧﻤﺎﯾﺪ و در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻘﺮرات ﺑﻨﺪ ‪ ٥‬اﯾﻦ ﻣﺎده و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﻣﻨﺪرج در آن ﻓﻘﻂ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﮏ ﻣﺰﺑﻮر ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ ﺟﺎری ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٧‬ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﯾﮏ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ورودی ﻣﺠﺎز ﻓﺮود آﯾﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺮد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻣﺬﺑﻮر‪ -‬ﮐﻪ ﭘﯿﮏ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ – ﺑﺎﯾﺪ دارای ﻣﺪرک رﺳﻤﯽ ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﺘﻪﻫﺎی ﺟﺰو ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٦۹‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی ﺧﻮد را ﺑﺮای درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و آزاداﻧﻪ ﮐﯿﺴﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﺷﺨﺺ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ اﻋﺰام دارد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬ﻋﻮاﯾﺪ و ﮐﺎرﻣﺰد درﯾﺎﻓﺘﯽ از ﻃﺮف ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﺎﺑﺖ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ رﺳﻤﯽ از ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و ﻋﻮارض ﻣﻌﺎف‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺑﯿﺴﺖ و ﻧﻬﻢ‪ :‬ﺷﺨﺺ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺼﻮن اﺳﺖ و ﻧﻤﯽﺗﻮان او را ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﻣﻮرد ﺗﻮﻗﯿﻒ ﯾﺎ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻗﺮار داد‪ .‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎ‬
‫وی رﻓﺘﺎر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪای ﮐﻪ درﺷﺎن اوﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و اﻗﺪاﻣﺎت ﻻزم را ﺑﺮای ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از وارد آﻣﺪن ﻟﻄﻤﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ و آزادی و ﺣﯿﺜﯿﺖ او اﺗﺨﺎذ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽام‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺼﻮن و ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬اﺳﻨﺎد و ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﺑﻨﺪ ‪ ٣‬ﻣﺎده ‪ ٣١‬اﻣﻮال ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺼﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﯾﮑﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺟﺰاﺋﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ دﻋﺎوی ﻣﺪﻧﯽ واداری ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﮕﺮ‬
‫در ﻣﻮارد زﯾﺮ‪:‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺎل ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل ﺧﺼﻮﺻﯽ واﻗﻊ در ﻗﻠﻤﺮو ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺎل را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﺑﺮای‬
‫ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﺗﺼﺮف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ب‪ :‬دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺎﺗﺮﮐﯽ ﮐﻪ در آن ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه وﺻﯽ و اﻣﯿﻦ ﺗﺮﮐﻪ و وارث ﻣﻮﺻﯽﻟﻪ واﻗﻊ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ج‪ :‬دﻋﻮی راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﺣﺮﻓﻪای ﯾﺎ ﺗﺠﺎری از ﻫﺮ ﻧﻮع ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺧﺎرج از وﻇﺎﯾﻒ رﺳﻤﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ آن‬
‫اﺷﺘﻐﺎل دارد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ادای ﺷﻬﺎدت ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺟﺮاﺋﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺰ در ﻣﻮارد ﻣﺬﮐﻮر در ﺑﻨﺪﻫﺎی اﻟﻒ‪ -‬ب و ج ﻗﺴﻤﺖ اول اﯾﻦ ﻣﺎده‬
‫و ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺟﺮاﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ او ﻟﻄﻤﻪای وارد ﻧﯿﺎورد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه او را از ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻌﺎف ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و دوم‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽ و اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ٣٧‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﺳﻠﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ -٢‬ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺻﺮاﺣﺘﺎ اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬در ﺻﻮرت اﻗﺎﻣﻪ دﻋﻮی از ﻃﺮف ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ٣٧‬از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﺋﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ اﺳﺖ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ً‬
‫ﻗﻀﺎﯾﯽ در ﻗﺒﺎل دﻋﺎوی ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺎ دﻋﻮای اﺻﻠﯽ ارﺗﺒﺎط دارد ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻗﻀﺎﯾﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻋﻮای ﻣﺪﻧﯽ ﯾﺎ اداری ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺟﺮای ﺣﮑﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮای اﺟﺮای آن ﻋﺪم‬
‫ﺳﻠﺐ ﺑﻪ اﺟﺮای ﺣﮑﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮای اﺟﺮای آن اﻋﻼم ﺳﻠﺐ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﺳﻮم‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﺑﻨﺪ ‪ ٣‬اﯾﻦ ﻣﺎده در ﻣﻮرد ﺧﺪﻣﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮای ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه از ﻣﻘﺮرات ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻻزماﻻﺟﺮا ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻌﺎف اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﻨﺪرج درﺑﻨﺪ ‪ ١‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ در ﺧﺪﻣﺖ اﻧﺤﺼﺎری ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ‬
‫آﻧﮑﻪ اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران‪:‬‬
‫اﻟﻒ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺒﻮده ﯾﺎ در آن اﻗﺎﻣﺖ داﺋﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ب ﻣﻘﺮرات ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﯾﺎ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺚ در ﻣﻮرد آﻧﺎن اﻋﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪۷۰‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ در ﺧﺪﻣﺖ او ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺸﻤﻮل ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﻨﺪرج درﺑﻨﺪ ‪ ٢‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻘﺮرات‬
‫ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -٤‬ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺬﮐﻮر در ﺑﻨﺪﻫﺎی ‪ ١‬و ‪ ٢‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﺎﻧﻊ از ﻗﺒﻮل ﺑﺎﻻﺧﺘﯿﺎر و اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﯿﻤﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺎ ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻣﻮردﻗﺒﻮل اﯾﻦ‬
‫ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٥‬ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﺨﻞ ﻗﺮاردادﻫﺎی دوﺟﺎﻧﺒﻪ و ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﮐﻪ درﮔﺬﺷﺘﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﻪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪه ﻧﺒﻮده و ﻣﺎﻧﻊ از اﻧﻌﻘﺎد ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎﯾﯽ در آﯾﻨﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻮارض ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﯽ ﯾﺎ ﻣﻤﻠﮑﺘﯽ ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﯾﺎ ﺷﻬﺮی ﺟﺰ در ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﻌﺎف اﺳﺖ‪:‬‬
‫ً‬
‫اﻟﻒ ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﺰو ﻗﯿﻤﺖ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ب ﻣﺎﻟﯿﺎتﻫﺎ و ﻋﻮارض اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل ﺧﺼﻮﺻﯽ واﻗﻊ در ﻗﻠﻤﺮو ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺟﺰ در ﻣﻮاردی ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺎل را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﮐﺸﻮر‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ در ﺗﺼﺮف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ج ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ارث ﮐﻪ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻔﺎد ﺑﻨﺪ ‪ ٤‬ﻣﺎده ‪.٣٩‬‬
‫د ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﻣﺄﺧﻮذه از درآﻣﺪﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﺣﺎﺻﻞ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎی ﺑﻪ ﮐﺎراﻓﺘﺎده در ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎی‬
‫ﺗﺠﺎرﺗﯽ آن ﮐﺸﻮر‪.‬‬
‫ه ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارﺿﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎص وﺻﻮل ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺛﺒﺖ و دادرﺳﯽ و رﻫﻦ و ﺗﻤﺒﺮ در ﻣﻮرد اﻣﻮال ﻏﯿﺮﻣﻨﻘﻮل ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻔﺎد ﻣﺎده ‪.٢٣‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺄﻣﻮرﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽ را از اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺨﺼﯽ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت و ﺷﮑﻞ و اﻟﺰاﻣﺎت ﻧﻈﺎﻣﯽ‬
‫از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺼﺎدره و ﺑﯿﮕﺎری و اﺳﮑﺎن اﻓﺮاد ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻣﻌﺎف ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﺷﺸﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮراﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﺿﻊ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ورود اﺷﯿﺎء زﯾﺮ را ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ از ﺣﻘﻮق ﮔﻤﺮﮐﯽ و ﻋﻮارض و ﺳﺎﯾﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﻓﺮﻋﯽ‪» ،‬ﺟﺰو ﻣﺨﺎرج اﻧﺒﺎرداری و ﺑﺎرﺑﺮی و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ« اﺟﺎزه ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬
‫اﻟﻒ‪ :‬اﺷﯿﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده رﺳﻤﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪.‬‬
‫ب‪ :‬اﺷﯿﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﺑﺴﺘﮕﺎن او ﮐﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ او ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﺟﻤﻠﻪ اﺛﺎﺛﯿﻪای ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﻨﺰل ﺧﻮد ﻻزم دارد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺗﻮﺷﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﺗﻔﺘﯿﺶ ﻣﻌﺎف اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ دﻻﯾﻞ ﺟﺪی دال ﺑﺮ وﺟﻮد اﺷﯿﺎﯾﯽ در آن ﻣﺸﻤﻮل ﻣﻌﺎﻓﯿﺖﻫﺎی ﻣﻨﺪرج در‬
‫ﺑﻨﺪ ﯾﮏ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻧﯿﺴﺖ در دﺳﺖ ﺑﻮده و ﯾﺎ ورود و ﺻﺪور آن اﺷﯿﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﻘﺮرات ﻗﺮﻧﻄﯿﻨﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻤﻨﻮع ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺻﻮرﺗﯽ ﺗﻔﺘﯿﺶ ﺟﺰ در ﺣﻀﻮر ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﻣﺠﺎز او ﺻﻮرت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﻫﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪی او ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﻨﺪرج در ﻣﻮاد ‪-٢٩‬‬
‫‪ ٣٦‬ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﻓﻨﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺴﺘﮕﺎن آﻧﻬﺎ ﮐﻪ اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪی آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن‬
‫ﮐﺸﻮر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی ﻣﻨﺪرج در ﻣﻮاد ‪ ٣٥-٢٩‬ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد وﻟﯽ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در اﻣﻮر‬
‫ﻣﺪﻧﯽ و اداری ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻨﺪ اول ﻣﺎده ‪ ٣١‬ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻤﺎل ﺧﺎرج از وﻇﺎﯾﻒ آﻧﻬﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﺷﺨﺎص ﻣﺬﮐﻮر ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﺰاﯾﺎی ﻣﻨﺪرج در ﻗﺴﻤﺖ‬
‫اول ﻣﺎده ‪ ٣٦‬در ﻣﻮرد اﺷﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار اوﻟﯿﻪ وارد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﺧﺪﻣﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﮑﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن ﮐﺸﻮر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻋﻤﺎل ﻧﺎﺷﯽ از اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ داﺷﺘﻪ و‬
‫از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺰدی ﮐﻪ در ﻗﺒﺎل اﻧﺠﺎم ﮐﺎر درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽدارﻧﺪ ﻣﻌﺎف ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﻌﺎﻓﯿﺖ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪٣٣‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪۷۱‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ -٤‬ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺷﺨﺼﯽ اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ از ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻋﻮارض ﺑﺎﺑﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ‬
‫ﮐﻪ در ﻗﺒﺎل اﻧﺠﺎموﻇﯿﻔﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽدارﻧﺪ ﻣﻌﺎف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده آﻧﺎن از ﻣﺰاﯾﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻓﻘﻂ در ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻣﻮردﻗﺒﻮل ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻊﻫﺬا ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺣﻖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد اﯾﻦ اﺷﺨﺎص ﻃﻮری اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﯽﺗﻨﺎﺳﺒﯽ ﻣﺎﻧﻊ‬
‫اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﻫﺸﺘﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد اﻋﻤﺎل رﺳﻤﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻗﻀﺎﯾﯽ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﺑﻪ او اﻋﻄﺎ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﺧﺪﻣﺘﮑﺎران ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ آن ﮐﺸﻮر ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﺗﺎ ﺣﺪودی ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل‬
‫ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻊﻫﺬا ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺣﻖ ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد اﯾﻦ اﺷﺨﺎص ﻃﻮری‬
‫اﻋﻤﺎل ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﯽﺗﻨﺎﺳﺒﯽ ﻣﺎﻧﻊ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺳﯽ و ﻧﻬﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ذیﺣﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﺮد ورود ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺮای ﺗﺼﺪی ﺑﺮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺧﻮد‪ ،‬از اﯾﻦ‬
‫ً‬
‫ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﮔﺮ ﻗﺒﻼ در ﻗﻠﻤﺮو آن ﮐﺸﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ از ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﺼﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وزارت‬
‫اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﻣﻘﺮر اﺳﺖ اﻋﻼم ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ً‬
‫‪ -٢‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از ﻣﺰاﯾﺎ ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﯾﺎﺑﺪ اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺮک ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ در‬
‫اﻧﻘﻀﺎی ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ وی اﻋﻄﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﻗﻄﻊ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻟﯿﮑﻦ اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت وﺟﻮد‬
‫اﺧﺘﻼف ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﻮاﻋﺪ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻊﻫﺬا ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ در اﺟﺮای وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﻧﺠﺎم داده ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -٣‬در ﺻﻮرت ﻓﻮت ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده او از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺗﺎ اﻧﻘﻀﺎی ﻣﻬﻠﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺮک ﺧﺎک ﮐﺸﻮر‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻋﻄﺎ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻤﺎﻓﯽاﻟﺴﺎﺑﻖ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -٤‬در ﺻﻮرت ﻓﻮت ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮐﻪ ﺗﺒﻌﻪی ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﻣﻘﯿﻢ داﺋﻢ در آن ﮐﺸﻮر ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ در ﺻﻮرت ﻓﻮت ﯾﮑﯽ از ﺑﺴﺘﮕﺎن او ﮐﻪ‬
‫ﯾﮑﯽ از اﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪی او ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺧﺮوج اﻣﻮال ﻣﻨﻘﻮل ﻣﺘﻮﻓﯽ را اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎی اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺷﺪه‬
‫ً‬
‫و در ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻮت ﻣﻤﻨﻮعاﻟﺼﺪور ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از اﻣﻮال ﻣﻨﻘﻮل ﮐﻪ وﺟﻮد آن در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﺣﻀﻮر ﻣﺘﻮﻓﯽ در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻮده ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺑﺮ ارث اﺧﺬ ﻧﻤﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻠﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻋﺰﯾﻤﺖ ﯾﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﯾﺎ ﺑﺮای ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪ وﻃﻦ از ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺜﯽ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‬
‫روادﯾﺪ ﺻﺎدر ﻧﻤﻮده ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ ﯾﺎ در آﻧﺠﺎ ﺣﻀﻮر دارد‪ ،‬ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺚ او را از ﺗﻌﺮض ﻣﺼﻮن داﺷﺘﻪ و ﻣﺸﻤﻮل ﮐﻠﯿﻪی ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻋﺒﻮر‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ وی ﺿﺮورت دارد ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻘﺮرات از ﻃﺮف ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺚ در ﻣﻮرد اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺄﻣﻮر ﮐﻪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪﻧﺪ‬
‫و ﻫﻤﺮاه ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ او ﯾﺎ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪ وﻃﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﻋﻤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺛﺎﻟﺚ ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﺑﻨﺪ اول اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻘﺮراﺳﺖ ﻋﺒﻮر ﮐﺎرﻣﻨﺪان اداری و ﻓﻨﯽ ﯾﺎ ﺧﺪﻣﻪی ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و اﻓﺮاد‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهی آﻧﻬﺎ را از ﻗﻠﻤﺮو ﺧﻮد دﭼﺎر اﺷﮑﺎل ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺛﺎﻟﺚ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت و ﺳﺎﯾﺮ وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ رﺳﻤﯽ‪ ،‬ازﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﺎمﻫﺎی ﮐﺪ و رﻣﺰ ﮐﻪ از ﺧﺎک آﻧﻬﺎ ﻣﯽﮔﺬرد ﻫﻤﺎن آزادی و‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ را اﻋﻄﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻣﺮﻋﯽ ﻣﯽدارد‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﯿﮏﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم روادﯾﺪ ﺗﺤﺼﯿﻞ‬
‫ﮐﺮدهاﻧﺪ و ﻧﯿﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻋﺒﻮری ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻮﻧﯿﺖ از ﺗﻌﺮض و ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ را ﮐﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻠﺰم ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ اﺳﺖ اﻋﻄﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪۷۲‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫‪ -٤‬ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺛﺎﻟﺚ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪﻫﺎی ‪ ١‬و ‪ ٢‬و ‪ ٣‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﻣﺬﮐﻮر در اﯾﻦ ﺑﻨﺪﻫﺎ و وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ رﺳﻤﯽ و ﮐﯿﺴﻪﻫﺎی‬
‫ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ »ﻓﻮرس ﻣﺎژور« در ﻗﻠﻤﺮو ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺚ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺮی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﯾﮑﻢ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﮐﻠﯿﻪ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺪون آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎی آﻧﺎن ﻟﻄﻤﻪای وارد آﯾﻨﺪ ﻣﮑﻠﻒاﻧﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و‬
‫ﻣﻘﺮرات ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه را ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮده و از ﻣﺪاﺧﻠﻪ در اﻣﻮر داﺧﻠﯽ آن ﮐﺸﻮر ﺧﻮدداری ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﮐﻠﯿﻪ اﻣﻮر رﺳﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻗﺪام و ﻣﺬاﮐﺮه ﺑﺎ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه از ﻃﺮف ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ وزارت اﻣﻮر‬
‫ﺧﺎرﺟﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ آن و ﯾﺎ ﻫﺮ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﻣﻘﺮراﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻃﻮری ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﻨﺪرج در اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﯾﺎ در ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻮاﻋﺪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﯾﺎ در ﻗﺮاردادﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و دوم‪ :‬ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ در ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺣﺮﻓﻪای ﯾﺎ ﺗﺠﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ اﻧﺘﻔﺎع ﺷﺨﺼﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﺳﻮم‪ :‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ از ﺟﻤﻠﻪ در ﻣﻮارد زﯾﺮ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫اﻟﻒ ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه اﻃﻼع دﻫﺪ‪.‬‬
‫ب ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ٢‬از ﻣﺎده ‪ ٩‬ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﻃﻼع ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﺄﻣﻮر ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ‬
‫ﺧﻮدداری ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ ﭼﻬﺎرم‪ :‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه وﻇﯿﻔﻪ دارد ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻻزم را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﺗﺎ اﺷﺨﺎص ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ از‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در اوﻟﯿﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺧﺎک ﮐﺸﻮر را ﺗﺮک ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﮐﺸﻮر‬ ‫ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺼﻮﻧﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ اﺗﺒﺎع ﺧﻮد و ﻧﯿﺰ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﻬﺎ ﺑﺪون ّ‬
‫ﻣﺬﺑﻮر ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻮرت اﺣﺘﯿﺎج وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﻮرد ﻟﺰوم را ﺑﺮای ﺧﻮد و اﻣﻮاﻟﺸﺎن در اﺧﺘﯿﺎر آﻧﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ دو ﮐﺸﻮر و ﯾﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻌﯽ ﯾﺎ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﻒ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻣﻮال و ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ آن را ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮده و‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ب ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻣﺎﮐﻦ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را ﺑﺎ اﻣﻮاﻟﯽ ﮐﻪ در آن ﻗﺮار دارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ آن را ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺜﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد‬
‫ﻗﺒﻮل ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ واﮔﺬار ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ج ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد و ﻣﻨﺎﻓﻊ اﺗﺒﺎع ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺜﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ واﮔﺬار ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﺷﺸﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺟﻠﺐ رﺿﺎﯾﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺜﯽ ﮐﻪ در ﮐﺸﻮر اﺧﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬
‫ً‬
‫ﻧﺪارد ﻣﻮﻗﺘﺎ ﻋﻬﺪهدار ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﺸﻮر ﺛﺎﻟﺚ و اﺗﺒﺎع آن ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه در اﺟﺮای ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺑﯿﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻊﻫﺬا ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺗﺒﻌﯿﺾ ﺗﻠﻘﯽ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺸﻮر ﭘﺬﯾﺮﻧﺪه ﯾﮑﯽ از ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻗﺮارداد را ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ در ﺧﺎک ﮐﺸﻮر ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ او در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻗﺎﺋﻞ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺪود اﺟﺮا ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ب اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻋﺮف و ﻋﺎدت و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻌﺎﻫﺪه ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﻣﻘﺮرات اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮده ﻣﺘﻘﺎﺑﻼ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫اﻋﻄﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺑﺮای اﻣﻀﺎی ﮐﻠﯿﻪ دول ﻋﻀﻮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﻧﯿﺰ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی و ﻫﺮ ﮐﺸﻮر دﯾﮕﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻃﺮف ﻣﺠﻤﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ دﻋﻮت ﮔﺮدد ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻖ‬
‫زﯾﺮ ﻣﻔﺘﻮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ‪ ٣١‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ ١٩٦١‬در وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ دوﻟﺖ ﻓﺪرال اﺗﺮﯾﺶ و از آن ﭘﺲ ﺗﺎ ‪ ٣١‬ﻣﺎرس ‪ ١٩٦٢‬در ﻣﻘﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‬
‫در ﻧﯿﻮﯾﻮرک‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﻞ و ﻧﻬﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ و اﺳﻨﺎد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺑﻪ دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۷۳‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﺎﻫﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺑﺮای اﻟﺤﺎق ﻫﺮ ﮐﺸﻮری ﮐﻪ ﺟﺰو ﯾﮑﯽ از ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪ ٤٨‬ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻔﺘﻮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻨﺎد اﻟﺤﺎق ﺑﻪ‬
‫دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﺎه و ﯾﮑﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺳﯽ روز ﭘﺲ از ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﯿﺴﺖ و دوﻣﯿﻦ ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ اﻟﺤﺎق ﺑﻪ دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻻزماﻻﺟﺮا‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺮارداد در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﮐﻪ آن را ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﯿﺴﺖ و دوﻣﯿﻦ ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ اﻟﺤﺎق ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺪان ﻣﻠﺤﻖ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺳﯽ روز ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق آن ﮐﺸﻮر ﻻزماﻻﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﺎه و دوم‪ :‬دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﺮاﺗﺐ زﯾﺮ را ﺑﻪ اﻃﻼع ﺗﻤﺎم ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﯾﮑﯽ از ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪٤٨‬‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﺎﻧﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ اﻣﻀﺎ اﯾﻦ ﻗﺮارداد از ﻃﺮف ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺗﺴﻠﯿﻢ اﺳﻨﺎد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق ﻃﺒﻖ ﻣﻔﺎد ﻣﻮاد ‪ ٤٨‬و ‪ ٤٩‬و ‪.٥٠‬‬
‫ب ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺎده ‪ ٥١‬ﻻزم اﻻﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻮم‪ :‬ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻗﺮارداد ﮐﻪ ﻣﻨﺘﻬﺎی اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‪ ،‬ﭼﯿﻨﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و روﻣﯽ آن ﻣﺘﺴﺎوﯾﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ دﺑﯿﺮ‬
‫ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺳﭙﺮده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬دﺑﯿﺮ ﮐﻞ روﻧﻮﺷﺖﻫﺎی ﮔﻮاﻫﯽﺷﺪه و ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺻﻞ آن را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم دول ﻣﺸﻤﻮل ﯾﮑﯽ از ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ً‬
‫ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪ ٤٨‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎماﻻﺧﺘﯿﺎر اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪه زﯾﺮ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺘﺒﻮع ﺣﻘﺎ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻗﺮارداد را اﻣﻀﺎ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫وﯾﻦ ﻫﯿﺠﺪﻫﻢ آورﯾﻞ ﯾﮏ ﻫﺰار ﻧﻬﺼﺪ و ﺷﺼﺖ و ﯾﮏ‬
‫ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﺧﺘﯿﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻞ اﺟﺒﺎری اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻗﺮارداد وﯾﻦ درﺑﺎره رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ‪ ١٨‬آورﯾﻞ ‪ ٢٩)١٩٦١‬ﻓﺮوردﯾﻦ ‪(١٣٤٠‬‬
‫دول ﻃﺮف ﺗﻌﻬﺪ اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ و ﻗﺮارداد وﯾﻦ درﺑﺎره رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺼﻮب ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻨﻌﻘﺪ در وﯾﻦ از دوم ﻣﺎرس ﺗﺎ ﭼﻬﺎرم‬
‫آورﯾﻞ ‪ ١٩٦١‬ﮐﻪ از اﯾﻦ ﭘﺲ »ﻗﺮارداد« ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻇﻬﺎر ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت اﺟﺒﺎری دﯾﻮان دادﮔﺴﺘﺮی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﺮای ﺣﻞ اﺧﺘﻼف ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻔﺴﯿﺮ ﯾﺎ اﺟﺮای »ﻗﺮارداد« ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ در ﻣﻬﻠﺖ ﻣﻌﻘﻮل راهﺣﻞ دﯾﮕﺮی ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺸﺘﺮک ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺮرات زﯾﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺎده اول‪ :‬اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻔﺴﯿﺮ ﯾﺎ اﺟﺮای »ﻗﺮارداد« در ﺻﻼﺣﯿﺖ اﺟﺒﺎری دﯾﻮان ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دادﮔﺴﺘﺮی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺸﻮر ﻃﺮف اﺧﺘﻼف‬
‫و اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ دادﺧﻮاﺳﺖ اﺧﺘﻼف را در دﯾﻮان ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده دوم‪:‬‬
‫ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻇﺮف ﻣﺪت دو ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از اﻋﻼم وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺸﺘﺮک ﺑﻪ ﺟﺎی دﯾﻮان دادﮔﺴﺘﺮی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺤﮑﻤﻪ داوری ارﺟﺎع ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﺧﺎﺗﻤﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻠﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺧﺘﻼف را ﺿﻤﻦ دادﺧﻮاﺳﺘﯽ در دﯾﻮان ﻃﺮح ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺎده ﺳﻮم‪ :‬ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻋﺮض ﻫﻤﺎن دو ﻣﺎه ﻣﻬﻠﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﮐﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ از رﺟﻮع ﺑﻪ دﯾﻮان دادﮔﺴﺘﺮی ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺳﺎزش ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺳﺎزش ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎی ﺧﻮد را ﺗﺴﻠﯿﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎی ﻣﺰﺑﻮر در ﻋﺮض دو ﻣﺎه از ﺗﺎرﯾﺦ اﻋﻼم‬
‫ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻃﺮفﻫﺎی اﺧﺘﻼف ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد اﺧﺘﻼف را ﺿﻤﻦ ﺗﺴﻠﯿﻢ دادﺧﻮاﺳﺘﯽ در دﯾﻮان ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭼﻬﺎرم‪ :‬دوﻟﺖﻫﺎی ﻃﺮف ﺗﻌﻬﺪ »ﻗﺮارداد« و ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﺧﺘﯿﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ و ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻋﻼم دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺮرات‬
‫اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺷﺎﻣﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻔﺴﯿﺮ ﯾﺎ اﺟﺮای ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﺧﺘﯿﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﺗﺎﺑﻌﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻋﻼﻣﯿﻪﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ اﻃﻼع دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﺮای اﻣﻀﺎی ﮐﻠﯿﻪ دوﻟﺖﻫﺎی ﻋﺎﻗﺪ ﻗﺮارداد وﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻖ زﯾﺮ ﻣﻔﺘﻮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﺗﺎ ‪ ٣١‬اﮐﺘﺒﺮ ‪ ١٩٦١‬در وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ دوﻟﺖ ﻓﺪرال اﺗﺮﯾﺶ و ﭘﺲ از آن ﺗﺎ ‪ ٣١‬ﻣﺎرس ‪ ١٩٦٢‬در ﻣﻘﺮ ﺳﺎرﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﻧﯿﻮﯾﻮرک‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﺷﺸﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ و اﺳﻨﺎد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺑﻪ دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﺮای اﻟﺤﺎق ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺮارداد وﯾﻦ ﺑﭙﯿﻮﻧﺪﻧﺪ ﻣﻔﺘﻮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻨﺎد اﻟﺤﺎق ﺑﻪ دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ‬
‫ﻣﺘﺤﺪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪۷٤‬‬
 ‫ﺟﺰوه ﺣﻘﻮق دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ دﮐﺘﺮ اﻣﯿﺪ ﻣﻼﮐﺮﯾﻤﯽ‪/‬ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰوات راﯾﮕﺎ ِن آزﻣﻮنﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﯽ درﺧﻮاﺳﺖﺗﺎن را ﺑﻪ ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﮐﻨﯿﺪ!‬
‫‪Telegram: @OmidMollakarimi E-mail: mollakarimi.omid@gmail.com Instagram: @vekalatyar web: mollakarimi.ir‬‬

‫ﻣﺎده ﻫﺸﺘﻢ‪ :‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ از روزی ﮐﻪ »ﻗﺮارداد« ﻻزماﻻﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﺳﯽ روز ﭘﺲ از ﺗﺴﻠﯿﻢ دوﻣﯿﻦ ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺑﻪ دﺑﯿﺮ‬
‫ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮐﺪام ﻣﺆﺧﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﮐﺸﻮری ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ را ﺑﻌﺪ از ﻻزماﻻﺟﺮا ﺷﺪن ﻃﺒﻖ ﺑﻨﺪ ‪ ١‬اﯾﻦ ﻣﺎده ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﯾﺎ ﺑﺪان ﻣﻠﺤﻖ ﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺳﯽ روز ﺑﻌﺪ از ﺗﺎرﯾﺦ‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺳﻨﺪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق ﻻزماﻻﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎده ﻧﻬﻢ‪ :‬دﺑﯿﺮ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﺮاﺗﺐ زﯾﺮ را ﺑﻪ اﻃﻼع دوﻟﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ »ﻗﺮارداد« ﺑﭙﯿﻮﻧﺪﻧﺪ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﺎﻧﯿﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ اﻣﻀﺎی اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮرﻫﺎ و ﺗﺴﻠﯿﻢ اﺳﻨﺎد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﯾﺎ اﻟﺤﺎق ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﻮاد ‪ ٥‬و ‪ ٦‬و ‪.٧‬‬
‫ب اﻋﻼﻣﯿﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ٤‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺻﺎدر ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ج ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻃﺒﻖ ﻣﺎده ‪ ٨‬ﻻزماﻻﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﻣﺎده دﻫﻢ‪ :‬ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﮐﻪ ﻣﺘﻦﻫﺎی اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ‪ ،‬ﭼﯿﻨﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ و روﺳﯽ آن ﻣﺘﺴﺎوﯾﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﺑﯿﺮﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺳﭙﺮده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و دﺑﯿﺮ ﮐﻞ روﻧﻮﺷﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﺻﻞ و ﮔﻮاﻫﯽﺷﺪهای ﺑﺮای ﮐﻠﯿﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده ‪ ٥‬ﺧﻮاﻫﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬
‫ً‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺗﺎماﻻﺧﺘﯿﺎر اﻣﻀﺎﮐﻨﻨﺪه زﯾﺮ ﮐﻪ از ﻃﺮف ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻣﺘﺒﻮع ﺧﻮد ﺣﻘﺎ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ را اﻣﻀﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫وﯾﻦ ﻫﺠﺪﻫﻢ آورﯾﻞ ﯾﮏ ﻫﺰار و ﻧﻬﺼﺪ و ﺷﺼﺖ و ﯾﮏ‬

‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ﻫﻤﺮاه ‪ ٠٩٣٥٢٢١٣١٧٥‬واﺗﺴﺎپ ﺑﺪﯾﻦ و از ﻣﻦ ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺟﺰواﺗﯽ را ﮐﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦﮐﻨﻨﺪۀ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺷﻤﺎ در آزﻣﻮن وﮐﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت‪،‬‬
‫ﺳﺮدﻓﺘﺮی‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮی اﺳﺖ را ﺑﻪ راﯾﮕﺎن ﺑﺮاﯾﺘﺎن ارﺳﺎل ﮐﻨﻢ!‬

‫ﻣﻌﺮﻓﯽ وبﺳﺎﯾﺖ و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪:‬‬

‫‪ .1‬در ﮐﺎﻧﺎل ﺗﻠﮕﺮام‪ ،‬روشﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮنﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﯽ رو ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﯾﺪﺋﻮﻫﺎ و ﺟﺰوات‪ ‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ‬ﺗﻀﻤﯿﻦﮐﻨﻨﺪة‬
‫ﻗﺒﻮﻟﯽ در آزﻣﻮنﻫﺎي وﮐﺎﻟﺖ و ﻗﻀﺎوت رو ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪام‪@omidmollakarimi :‬‬
‫‪ .2‬روشِ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ دروس ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﮐﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت و ﺳﺮدﻓﺘﺮي را ﺑﺮاي آزﻣﻮنﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﯽِ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺻﻔﺤﮥ اﯾﻨﺴﺘﺎﮔﺮامِ ﻣﺎ ﺑﺒﻨﯿﺪ‪:‬‬
‫‪@vekalatyar‬‬
‫‪ .3‬ﮐﻠّﯽ ﺟﺰوة ﺧﻮبِ وﮐﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت و ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮي در وبﺳﺎﯾﺖ‪ ‬ﻣﺎ‪https://www.mollakarimi.ir :‬‬

‫‪۷٥‬‬