TỈNH UỶ LẠNG SƠN Kỳ, Nam Kỳ) và thực hiện ở mỗi kỳ dân chủ và quyền bình đẳng của
và quyền bình đẳng của dân
BAN TUYÊN GIÁO
* Về kinh tế, thực dân Pháp câu
ĐỀ CƯƠNG TUYÊN TRUYỀN
Kỷ niệm 90 năm Ngày truyền
thống Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn
(15/6/1933 - 15/6/2023)
-----
Ngày 22/12/2022, Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn ban
hành Nghị quyết số 101-NQ/TU về
Ngày truyền thống Đảng bộ tỉnh
Lạng Sơn. Trong đó, Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh quyết nghị lấy ngày
15/6/1933 là Ngày truyền thống
Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn. Nhằm tuyên
truyền giáo dục truyền thống cách
mạng cho cán bộ, đảng viên và Nhân
dân trong toàn tỉnh, Ban Tuyên giáo
Tỉnh ủy ban hành Đề cương tuyên
truyền kỷ niệm 90 năm Ngày truyền
thống Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn
(15/6/1933 - 15/6/2023) như sau:
I. CHI BỘ ĐẢNG CỘNG
SẢN ĐẦU TIÊN RA ĐỜI MỞ RA
BƯỚC NGOẶT QUAN TRỌNG
CHO PHONG TRÀO CÁCH
MẠNG LẠNG SƠN.
1. Bối cảnh lịch sử ra đời
chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên
1.1. Bối cảnh trong nước
Năm 1858, thực dân Pháp
xâm lược Việt Nam từng bước thiết
lập bộ máy thống trị, biến nước ta từ
một quốc gia phong kiến thành “Một
xứ thuộc địa, dân ta là vong quốc
mô, Tổ quốc bị giày xéo dưới gót sắt
của kẻ thù hung ác”. Chính sách
thống trị của thực dân Pháp đã làm
cho xã hội Việt Nam có nhiều thay
đổi.
Về chính trị, thực dân Pháp
thi hành chính sách cai trị thực dân,
tước bỏ quyền lực đối nội, đối ngoại
của chính quyền phong kiến nhà
Nguyễn, đó là một chính sách
chuyên chế điển hình, chúng đàn áp
đẫm máu các phong trào và hành
động yêu nước của người Việt Nam,
mọi quyền tự do bị cấm. Chúng chia
rẽ ba nước Đông Dương, chia Việt
Nam thành ba kỳ (Bắc Kỳ, Trung
một chế độ cai trị riêng.
kết với giai cấp địa chủ để thực hiện
chính sách bóc lột tàn bạo, cướp đoạt
ruộng đất để lập đồn điền; ra sức vơ
vét tài nguyên, cùng nhiều hình thức
thuế khóa nặng nề, vô lý; xây dựng
một số cơ sở công nghiệp, hệ thống
đường giao thông, bến cảng phục vụ
chính sách khai thác thuộc địa.
Về văn hóa, thực dân Pháp
tiến hành chính sách ngu dân, chúng
bưng bít, ngăn cản ảnh hưởng của
văn hóa tiến bộ thế giới, khuyến
khích văn hóa độc hại, xuyên tạc lịch
sử, giá trị văn hóa Việt Nam, dung
túng, duy trì các hủ tục lạc hậu.
Sự phân hóa giai cấp và mâu
thuẫn xã hội diễn ra ngày càng gay
gắt. Các cuộc khởi nghĩa và phong
trào đấu tranh chống thực dân Pháp
xâm lược diễn ra mạnh mẽ nhưng
đều bị thất bại, xã hội Việt Nam rơi
vào khủng hoảng về đường lối cách
mạng.
Giữa lúc dân tộc đứng trước
cuộc khủng hoảng về đường lối cứu
nước, nhiều nhà yêu nước đương
thời tiếp tục con đường cứu nước
ngày 05/6/1911, người thanh niên
yêu nước Nguyễn Tất Thành
(Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh) ra
đi tìm đường cứu nước theo phương
hướng mới. Với khát vọng cháy
bỏng giành độc lập tự do cho dân,
cho nước,
Nguyễn Tất Thành đã bất
chấp mọi nguy hiểm, gian khổ, đi
qua nhiều nước của châu Âu, châu
Phi, châu Mỹ và đã rút ra chân lý:
Chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc
thực dân là cội nguồn mọi đau khổ
của công nhân và nhân dân lao động
ở chính quốc cũng như các nước
thuộc địa. Đầu năm 1919, Nguyễn
Tất Thành tham gia Đảng xã hội
Pháp với tên Nguyễn Ái Quốc,
Người thay mặt Hội những người
yêu nước Việt Nam tại Pháp gửi bản
yêu sách gồm 8 điểm đòi Chính phủ
Pháp phải thừa nhận quyền tự do,
tộc Việt Nam.
Tháng 7/1920, Nguyễn Ái
Quốc đọc “Sơ thảo lần thứ nhất
những Luận cương của Lênin về vấn
đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” đăng
trên báo Nhân đạo và cũng chính từ
đây đã giải đáp cho Người con
đường đấu tranh giành độc lập tự do
thực sự cho dân tộc, cho đồng bào
mình.
Từ ngày 25 đến ngày
30/12/1920, Nguyễn Ái Quốc tham
dự Đại hội lần thứ 18 Đại hội Đảng
Xã hội Pháp với tư cách là đại biểu
Đông Dương. Kết thúc ngày
30/12/1920, Nguyễn Ái Quốc tán
thành thành lập Đảng Cộng sản Pháp
và trở thành một trong những người
sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, là
người Cộng sản đầu tiên của Việt
Nam.
Từ năm 1921 - 1930, Nguyễn
Ái Quốc vừa tiếp tục hoạt động trong
Đảng Cộng sản Pháp, nghiên cứu bổ
sung và hoàn thiện tư tưởng cứu
nước, vừa tích cực tuyền bá chủ
nghĩa Mác - Lênin vào phong trào
công nhân và phong trào yêu nước
Việt Nam. Người tập trung chuẩn bị
về tổ chức và cán bộ, lập ra Hội Việt
Nam cách mạng thanh niên (1925);
tổ chức nhiều lớp đào tạo cán bộ tại
Quảng Châu, Trung Quốc, đồng thời
gửi cán bộ đi học tại trường Đại học
Phương Đông (Liên Xô) và trường
Lục quân Hoàng Phố (Trung Quốc).
Nhờ hoạt động không mệt
mỏi của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và
nhiều đồng chí cách mạng tiền bối,
đến cuối năm 1929, đầu năm 1930,
những điều kiện cho sự ra đời của
cách mạng Việt Nam đã chín muồi.
Từ ngày 06/01/1930 đến
ngày 07/02/1930, tại bán đảo Cửu
Long (Hồng Kông, Trung Quốc)
dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn
Ái Quốc thay mặt cho Quốc tế Cộng
sản tổ chức Hội nghị hợp nhất các tổ

chức Cộng sản thành lập Đảng
1
Cộng sản Việt Nam2.
1.2. Bối cảnh tỉnh Lạng Sơn
Từ năm 1891, sau khi hoàn
thành việc bình định xong các tỉnh
Bắc Kỳ, cũng như nhiều tỉnh, thành
khác, thực dân Pháp bắt đầu thiết lập
chính quyền đô hộ của chúng ở Lạng
Sơn. Bên cạnh các phong trào đấu
tranh của công nhân chống áp bức,
bóc lột, trong hơn 20 năm đầu thế
kỷ XX, Nhân dân Lạng Sơn tích cực
hưởng ứng các phong trào yêu
nước, nhiều lần tổ chức phản kháng
vũ trang chống lại sự áp bức của
thực dân phong kiến. Tháng 9/1921,
nhân dân xã Tân Yên (châu Văn
Uyên) phối hợp với một số lính
dõng yêu nước ở đồn Pác Luống
mai phục, chặn đường tiêu diệt tuần
phủ Cung Khắc Đản khi đang trên
đường từ Tràng Định trở về tỉnh lỵ.
Sau vụ mai phục này, thực dân Pháp
khủng bố dã man các xóm Cốc
Nam, Khưa Đa, Ma Mèo, Tà Lài.
Những cuộc đấu tranh đơn lẻ và tự
phát đó đã phản ánh ý chí đấu tranh
kiên cường của nhân dân Lạng Sơn.
Tháng 11/1924, lãnh tụ
Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu,
Trung Quốc. Người bồi dưỡng và cải
tổ các thanh niên yêu nước trong tổ
chức Tâm tâm xã và thành lập Hội
Việt Nam Cách mạng Thanh niên
(tháng 6/1925), xuất bản tờ báo
Thanh niên và tổ chức nhiều lớp
huấn luyện cán bộ sau đó đưa về gây
dựng cơ sở cách mạng trong nước.
Hưởng ứng cuộc vận động cách
mạng của Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên, một số thanh niên yêu
nước ở thị xã Lạng Sơn bí mật tiếp
cận sách, báo, tài liệu của Hội, đồng
thời thành lập Nhóm học sinh yêu
nước ở Trường Tiểu học Pháp - Việt
1
. Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam
Cộng sản Đảng, Đông Dương Cộng sản
Liên đoàn.
2
. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
III của Đảng (9/1960) đã quyết định lấy
ngày 03/2 (dương lịch) hàng năm làm ngày
kỷ niệm thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam.
2
Lạng Sơn, trong đó có Hoàng Văn
Thụ, Lương Văn Tri3.
Hòa cùng phong trào của cả
nước, dưới sự vận động của Hội Việt
Nam cách mạng Thanh niên, phong
trào đòi thả cụ Phan Bội Châu và để
tang cụ Phan Chu Trinh được tổ
chức rộng rãi ở Lạng Sơn. Đặc biệt ở
thị xã Lạng Sơn, phong trào đã lôi
cuốn đông đảo các tầng lớp nhân dân
tham gia. Nhóm thanh niên yêu nước
tại Trường Tiểu học Pháp - Việt
Lạng Sơn, trong đó có hai anh
Hoàng Văn Thụ và Lương Văn Tri,
tổ chức căng biểu ngữ, dán khẩu
hiệu, dự các buổi tuyên truyền về
thân thế và sự nghiệp của hai cụ
Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh.
Phong trào góp phần tạo ra bước
chuyển biến tư tưởng quan trọng, từ
đấu tranh yêu nước tự phát hướng tới
phong trào đấu tranh cách mạng tự
giác, có mục tiêu rõ ràng.
Để đối phó với phong trào
đấu tranh của thanh niên, học sinh
Lạng Sơn, thực dân Pháp thẳng tay
đàn áp, đuổi học, bắt giam những
người đứng đầu. Tình hình đó thôi
thúc hai anh Hoàng Văn Thụ, Lương
Văn Tri tìm cách bắt liên lạc với cán
bộ của Hội Việt Nam cách mạng
Thanh niên.
Cuối năm 1927, từ mảnh đất
biên giới Văn Uyên, Hoàng Văn Thụ
và Lương Văn Tri bắt đầu hành trình
trên con đường cách mạng. Tháng
01/1928, hai anh đến bản Lũng Nghịu
(thuộc huyện Long Châu, Sùng Tả,
Quảng Tây, Trung Quốc). Tại đây,
các anh được gia đình ông bà Mã
Đình Nhân4 giúp tiếp cận với các cán
bộ của Hội Việt Nam Cách mạng
Thanh niên. Cuối năm 1928, Hoàng
Văn Thụ, Lương Văn Tri được kết
3
. Đồng chí Hoàng Văn Thụ quê xã
Hoàng Văn Thụ, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng
Sơn. Đồng chí Lương Văn Tri quê xã Trấn
Ninh, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn.
4
. Ông Mã Đình Nhân là người yêu
nước, quê ở Văn Uyên, trước đây tham gia
Việt Nam Quang Phục hội của cụ Phan Bội
Châu, khi thực dân Pháp tiến hành khủng
bố, ông đã đưa gia đình lánh sang bản
Lũng Nghịu. Ông có 2 người con là Mã
Khánh Phương và Mã Thị Phảy.
nạp vào Hội Việt Nam cách mạng
Thanh niên; cuối năm 1929 được kết
nạp vào Đông Dương Cộng sản
Đảng. Ngày 03/2/1930, Đảng Cộng
sản Việt Nam được thành lập, đồng
chí Hoàng Văn Thụ và đồng chí
Lương Văn Tri5 trở thành đảng viên
lớp đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt
Nam.
2. Sự ra đời Chi bộ Đảng
Cộng sản đầu tiên của tỉnh Lạng
Sơn
Từ sau cao trào Xô Viết Nghệ
- Tĩnh (1930 - 1931), thực dân Pháp
tiến hành cuộc khủng bố đẫm máu
phong trào cách mạng, nhiều cơ sở
đảng và cơ sở quần chúng bị phá vỡ,
nhiều cán bộ, đảng viên bị bắt, sát
hại, tù đày, phong trào cách mạng
bước vào giai đoạn khó khăn.
Đến cuối năm 1931, đồng chí
Hoàng Văn Thụ chỉ đạo tuyên truyền,
vận động, giác ngộ, tập hợp được 10
tổ chức quần chúng cách mạng với 30
người ở các làng biên giới thuộc Văn
Uyên, từ đó mở rộng địa bàn hoạt
động ra các vùng xung quanh6. Hoạt
động của các tổ chức quần chúng ở
đây đã xây dựng được địa bàn, đường
dây liên lạc cho hoạt động của các
chiến sĩ cách mạng Việt Nam giữa hai
vùng biên giới.
Cuối năm 1932 đầu năm
1933, đồng chí Lê Hồng Phong quyết
định thành lập Đảng bộ đặc biệt Long
Châu; cử đồng chí Hoàng Đình
Giong làm Bí thư, đồng chí Hoàng
Văn Thụ làm Phó Bí thư7.
Đầu năm 1933, theo chỉ đạo
của đồng chí Lê Hồng Phong, đồng
chí Hoàng Đình Giong về hoạt động
gây dựng phong trào, khôi phục tổ
chức đảng ở Hải Phòng và vùng mỏ
Đông Bắc; đồng chí Hoàng Văn Thụ
được chỉ định làm Bí thư Đảng bộ
5
. Đồng chí Hoàng Văn Thụ, đồng chí
Lương Văn Tri sau này được Bộ Chính trị
công nhận là lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của
Đảng và cách mạng Việt Nam.
6
. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn 1930-
1985, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà
Nội, 2019, tr.46
7
. Hoàng Văn Thụ - Tiểu sử, NXB Chính
trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2015, tr.62.

đặc biệt Long Châu, đồng thời có
nhiệm vụ về Lạng Sơn tuyên truyền
vận động thanh niên sang dự các lớp
huấn luyện ở Long Châu8.
Từ những cơ sở quần chúng
cách mạng ban đầu ở Khưa Đa, Ma
Mèo, Tân Yên, Tân Thanh đến giữa
năm 1933, phong trào quần chúng
cách mạng phát triển sang khu vực
các xã Thụy Hùng, Hồng Phong, Phú
Xá9... Vượt qua sự kiểm soát gắt gao
của chính quyền tay sai, các cơ sở
quần chúng được hình thành và bắt
đầu đảm nhận nhiệm vụ tuyên truyền
mục tiêu cách mạng của Đảng.
Trước sự tiến triển của phong
trào quần chúng cách mạng, để gây
dựng tổ chức và phong trào có trọng
điểm, đồng chí Hoàng Văn Thụ và
Đảng bộ đặc biệt Long Châu quyết
định thành lập một tổ chức cơ sở
Đảng ở châu Văn Uyên để làm nòng
cốt cho phong trào tỉnh Lạng Sơn10.
Được sự ủy nhiệm của Đảng, giữa
năm 1933, đồng chí Hoàng Văn Thụ
và đồng chí Đoàn Viết Thọ tới đình
Háng Pài11, thôn Khòn Pheo, xã
Thụy Hùng, châu Văn Uyên (nay là
xã Thụy Hùng, huyện Cao Lộc) tổ
chức lễ kết nạp đảng viên, thành lập
Chi bộ Thụy Hùng, là chi bộ Đảng
đầu tiên ở tỉnh Lạng Sơn với 5 đảng
viên: Đoàn Viết Bứng, Đoàn Viết
Cảnh, Đồng Viết Đại, Nông Viết Bảo
và Mã Khánh Phương. Đồng chí
Hoàng Văn Thụ được chỉ định làm
Bí thư Chi bộ. Chi bộ Thụy Hùng
đảm nhận vai trò quan trọng làm
nòng cốt để chỉ đạo việc xây dựng và
phát triển phong trào cách mạng địa
phương trong giai đoạn đầu của cuộc
đấu tranh giải phóng do Đảng lãnh
đạo trên địa bàn Lạng Sơn12.
8
. Hoàng Văn Thụ - Tiểu sử, NXB Chính
trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2015, tr.64-
65.
9
. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn 1930-
1985, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà
Nội, 2019, tr.49
10
. Hoàng Văn Thụ - Tiểu sử, NXB Chính
trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2015, tr.69.
11
. Năm 2002, Đình Háng Pài được
UBND tỉnh Lạng Sơn xếp hạng Di tích lịch
sử cấp tỉnh theo Quyết định số 41/2002/QĐ-
UBND, ngày 02/10/2002.
12
. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn
3
3. Ý nghĩa lịch sử sự ra đời
của Chi bộ Đảng Cộng sản đầu
tiên tỉnh Lạng Sơn
Sự kiện Chi bộ Đảng Cộng
sản đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn ra đời
có ý nghĩa to lớn đối với phong trào
cách mạng của tỉnh Lạng Sơn:
- Chi bộ đảm nhận vai trò
quan trọng làm nòng cốt để chỉ đạo
việc xây dựng và phát triển phong
trào cách mạng địa phương trong
giai đoạn đầu của cuộc đấu tranh giải
phóng dân tộc do Đảng lãnh đạo trên
địa bàn Lạng Sơn.
- Chi bộ Đảng Thụy Hùng
thành lập là cột mốc đầu tiên đánh
dấu bước trưởng thành của phong
trào cách mạng ở Lạng Sơn, ghi
nhận một hiện thực sinh động: Hạt
giống đỏ của Đảng nảy mầm trên
quê hương xứ Lạng.
II. NHỮNG CHẶNG
ĐƯỜNG LỊCH SỬ VẺ VANG
QUA 90 NĂM XÂY DỰNG,
TRƯỞNG THÀNH CỦA ĐẢNG
BỘ LẠNG SƠN (1933 - 2023)
1. Thời kỳ đấu tranh giành
chính quyền (1933 - 1945)
Tháng 8/1934, đồng chí
Hoàng Văn Thụ đề nghị với đồng chí
Lê Hồng Phong - Thư ký Ban Chỉ
huy ở ngoài của Đảng, triệu tập và
chủ trì cuộc họp với Chi bộ Thụy
Hùng ở hang Áng Cúm. Sau khi
đánh giá và nhận định sự phát triển
của phong trào cách mạng ở Lạng
Sơn, đồng chí Lê Hồng Phong tuyên
bố thành lập Ban Cán sự Đảng tỉnh
Lạng Sơn, nòng cốt là Chi bộ đảng
Thụy Hùng gồm các đồng chí: Đoàn
Viết Bứng, Đoàn Viết Cảnh, Đồng
Viết Đại, Nông Viết Bảo, Mã Khánh
Phương. Đồng chí Hoàng Văn Thụ
được Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng
phân công trực tiếp phụ trách Ban
Cán sự Đảng tỉnh Lạng Sơn13.
Do có sự tổ chức và chỉ đạo
tích cực của Ban Cán sự Đảng tỉnh,
cuối năm 1934, tỉnh Lạng Sơn đã có
(1930-1985), NXB Chính trị Quốc gia - Sự
thật, Hà Nội, 2019, tr.49.
13
. Hoàng Văn Thụ - Tiểu sử, NXB Chính
trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2015, tr.70.
25 đảng viên14. Đầu năm 1935, các
cơ sở cách mạng ở Văn Uyên đã liên
hệ, mở rộng địa bàn ảnh hưởng sang
khu vực Thất Khê (Tràng Định),
bước đầu tiếp nhận được một số
quần chúng tích cực ở Thất Khê như:
Bế Văn Bính, Mỗ Văn Hải...
Trên cơ sở địa bàn cách mạng
được mở rộng, để tiếp tục bồi dưỡng,
xây dựng hạt nhân cho phong trào,
ngay từ đầu năm 1935, Ban Cán sự
Đảng tỉnh Lạng Sơn tổ chức vận
động được nhiều quần chúng tích
cực ở Văn Uyên, Thất Khê sang
Long Châu (Trung Quốc) dự các lớp
huấn luyện chính trị ngắn ngày do
Ban Lãnh đạo Trung ương mở. Việc
mở các lớp huấn luyện chính trị đã
góp phần đào tạo được những cán bộ
cách mạng trung kiên, sau này trở
thành những lãnh đạo tiêu biểu cho
phong trào cách mạng địa phương.
Từ giữa năm 1934, thực hiện
nhiệm vụ xây dựng phong trào trên
địa bàn vùng núi Cao - Bắc - Lạng
do Trung ương chỉ đạo, Đảng bộ Cao
Bằng đã phân công một số cán bộ,
đảng viên tăng cường tuyên truyền
vận động, tiến tới thành lập các cơ sở
quần chúng cách mạng phía nam,
trong đó có địa bàn Bắc Sơn (Lạng
Sơn). Thông qua sự vận động giác
ngộ bước đầu, đến cuối năm 1934,
một số quần chúng tích cực ở Bắc
Sơn bắt đầu tìm cách liên hệ tìm hiểu
cách mạng.
Đầu năm 1935, Đường Văn
Thông là quần chúng tích cực ở
Bắc Sơn, đã liên hệ được với cơ sở
Đảng ở Văn Uyên. Đồng chí Hoàng
Văn Thụ trực tiếp bồi dưỡng, giác
ngộ và giao nhiệm vụ cho Đường
Văn Thông tuyên truyền, xây dựng
cơ sở quần chúng cách mạng ở Bắc
Sơn. Với đường dây hoạt động bí
mật, từ năm 1935, con đường cách
mạng được khai thông từ Văn Uyên
qua Thất Khê và từ Văn Uyên vào
Bắc Sơn. Mạch nối cách mạng bắt
đầu hình thành, mở ra khả năng
phát triển rộng khắp phong trào
cách mạng ở Lạng Sơn sau này.
14
. Hoàng Văn Thụ - Tiểu sử, NXB Chính
trị Quốc gia - Sự thật, Sđđ tr70,72

Ban Cán sự Đảng tỉnh chỉ đạo kịp
thời các cơ sở quần chúng cách
mạng ở Văn Uyên thiết lập hệ
thống trạm liên lạc bí mật từ Khưa
Đa, Ma Mèo, Tân Thanh 15 tới Tân
Yên, Thụy Hùng, Phú Xá... mở ra
đường dây an toàn cho việc đi lại
và hoạt động thường xuyên của các
cán bộ Đảng. Được sự lãnh đạo của
Ban Cán sự Đảng tỉnh, trực tiếp là
đồng chí Hoàng Văn Thụ, các cơ sở
liên lạc bí mật đã góp phần tích cực
trong việc đưa đón, bảo vệ an toàn
cho Đoàn đại biểu đi dự Đại hội lần
thứ I Đảng Cộng sản Đông Dương16.
Từ năm 1936, dưới sự vận
động, tổ chức của Đảng, phong trào
cách mạng của quần chúng đã từng
bước phát triển mạnh mẽ ở Bắc Sơn,
Tràng Định đưa phong trào cách
mạng của tỉnh Lạng Sơn bước sang
một giai đoạn lịch sử: Đấu tranh thực
hiện các mục tiêu dân sinh, dân chủ
trong bối cảnh cách mạng mới.
Cuối tháng 7/1936, thông qua
đồng chí Đường Văn Thông, đồng
chí Hoàng Văn Thụ đã tới châu Bắc
Sơn để tuyên truyền, giác ngộ quần
chúng. Sau hai tháng gây dựng cơ sở
cách mạng, ngày 25/9/1936, Chi bộ
Đảng cộng sản đầu tiên ở châu Bắc
Sơn được thành lập tại Mỏ Tát, xã
Vũ Lăng (nay là xã Tân Hương,
huyện Bắc Sơn), cử đồng chí Đường
Văn Thông làm Bí thư, các đảng
viên: Hoàng Doãn Tạo (tức Hà Khai
Lạc), Đường Văn Tư (tức Đường
Quảng Long), Nguyễn Văn Phòng
(tức Mai Huyền).
Để tiếp tục xây dựng phong
trào cách mạng, ngày 11/4/1938,
dưới sự tổ chức của đồng chí Hoàng
Văn Thụ và đồng chí Lương Văn Tri,
Chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên ở
Tràng Định được thành lập tại thôn
Nà Han, xã Phi Mỹ (nay là xã Tri
Phương), huyện Tràng Định gồm các
đồng chí: Bế Văn Bính; Hoàng Kim
Sơn, Hoàng Văn Cường, Hoàng Văn
Bản, Mã Văn Ngân, Hoàng Váy
15
. Lịch sử Đảng bộ huyện Văn Lãng
(1930 - 1954), xuất bản năm 1994, tr.22.
16
. Đại hội được tổ chức từ ngày 27 đến
ngày 31/3/1935 ở Ma Cao, Trung Quốc.
4
Thao và Triệu Dín Nè, do đồng chí Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Trần
Bế Văn Bính làm Bí thư. Đăng Ninh đã dừng chân ở lại khu
Ngày 27/9/1940, cuộc khởi rừng Khuổi Nọi, Vũ Lễ, Bắc Sơn để
nghĩa Bắc Sơn bùng nổ, báo hiệu nắm tình hình và tổ chức họp với
thời kỳ đấu tranh mới của nhân dân Đảng bộ Bắc Sơn. Ngày
ta dưới sự lãnh đạo của Đảng - thời 14/02/1941, đồng chí Hoàng Văn
kỳ khởi nghĩa vũ trang giành chính Thụ - Ủy viên Ban Thường vụ
quyền. Trung ương Đảng, Bí thư Xứ ủy
Bắc Kỳ thay mặt Trung ương Đảng
Đầu tháng 10/1940, Xứ ủy
thông báo việc Ban Thường vụ
Bắc Kỳ phân công đồng chí Trần
Trung ương Đảng quyết định củng
Đăng Ninh về Bắc Sơn chỉ đạo cuộc
cố, phát triển và đổi tên Đội du kích
khởi nghĩa. Sau khi kiểm tra, nắm
Bắc Sơn thành Đội Cứu quốc quân
tình hình, ngày 14/10/1940, đồng chí
Bắc Sơn.
Trần Đăng Ninh đã triệu tập hội nghị
Ngày 23/02/1941, tại Khuổi
với các đồng chí cán bộ, đảng viên
cốt cán của Bắc Sơn ở Sa Khao - Vũ Nọi, Vũ Lễ, Bắc Sơn, Đội Cứu quốc
Lăng (nay là xã Tân Hương) để bàn quân Bắc Sơn chính thức được thành
các biện pháp xây dựng phong trào lập gồm 32 chiến sĩ: Lương Văn Tri,
cách mạng. Chu Văn Tấn, Nguyễn Cao Đàm,
Nguyễn Văn Phòng (tức Mai Huyền),
Thực hiện quyết định của
Lương Đình Sơn, Lâm Thành Sơn,
Hội nghị, ngày 14/10/1940, chỉ huy
Mã Viết Vinh, Nguyễn Văn Thái,
khởi nghĩa tổ chức cuộc mít tinh,
Hoàng Văn Khằm, Hoàng Tài, Lâm,
diễn thuyết tại Đan Úy, xã Vũ Lăng.
Nông Thái Long, Nhì Phung, Dương
Thay mặt Ban Chỉ huy, đồng chí
Công Bình, Hoàng Văn Hán, Mã Viết
Trần Đăng Ninh tuyên bố thành lập
Thốn, Dương Quốc Vinh, Đường Văn
Đội du kích Bắc Sơn17. Đến cuối
Thức, Đường Văn Tư (tức Đường
tháng 10/1940, Đội du kích Bắc Sơn
Quảng Long), Hoàng Doãn Hoàng,
đã có 200 đội viên, tổ chức thành các
Dương Thần Tần, Hoàng Đình Ruệ,
tiểu đội du kích (mỗi tiểu đội 10
Vẩn Sáng, Hắc Chấp, Hoàng Văn
người), trang bị vũ khí toàn đội có
Thằng, Hoàng Doãn Tạo (tức Hà
20 khẩu súng trường và 200 súng
Khai Lạc), Bính, Nguyễn Văn Đắc,
kíp. Với sự hoạt động tích cực của
Bút, Hoàng Văn Thái, Bùi Sính,
đội du kích, chỉ sau thời gian ngắn,
Nguyễn Văn Tiến. Đồng chí Lương
phong trào đấu tranh bảo vệ căn cứ,
Văn Tri - Ủy viên Ban Thường vụ Xứ
tiễu trừ việt gian, phản động đã phát
ủy Bắc Kỳ được chỉ định làm Chỉ huy
triển ra hầu hết các xã Hữu Vĩnh,
trưởng, đồng chí Chu Văn Tấn làm
Ngư Viễn, Vũ Lăng, Vũ Lễ, Hưng
Chỉ huy phó18.
Vũ, Chiêu Vũ, Trấn Yên, Bắc Sơn,
Nhất Hòa. Dưới sự chỉ đạo của Ban Cán
sự liên Tỉnh ủy Cao - Bắc - Lạng,
Đầu năm 1941, giữa lúc
Ban Việt Minh liên tỉnh Cao - Bắc -
phong trào đánh Pháp, đuổi Nhật
Lạng, các cơ sở Việt Minh ở Lạng
của nhân dân ta đang trên đà phát
Sơn đã được tổ chức với nòng cốt là
triển, ngày 28/01/1941 lãnh tụ
số đảng viên trung kiên còn lại sau
Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp
thời gian khủng bố khốc liệt của thực
lãnh đạo phong trào cách mạng Việt
dân Pháp. Từ cuối năm 1942 đến đầu
Nam. Tháng 02/1941, đoàn đại biểu
năm 1944, phong trào Việt Minh
đi dự Hội nghị Trung ương 8 của
phát triển ở Bắc Sơn, Tràng Định,
Đảng tại Pác Bó, Cao Bằng do lãnh
Thoát Lãng, Văn Uyên, Bình Gia.
tụ Nguyễn Ái Quốc triệu tập gồm
Các lớp huấn luyện tập trung của
các đồng chí: Trường Chinh, Hoàng
tỉnh lần lượt được tổ chức ở Khuổi
17
. Lịch sử đấu tranh cách mạng của
Đảng bộ và nhân dân huyện Bắc Sơn (1930 18
. Đồng chí Lương Văn Tri - Cuộc đời
- 1954), Nxb. Văn hóa - Thông tin, Hà Nội, và sự nghiệp cách mạng (1910 - 1941), Sđd,
tr.116. tr.73.

Nghiều, Tà Lừa, Nà Chát, Khuổi
Nhừ (Tràng Định), thu hút hàng trăm
người tham gia. Đầu năm 1945, ảnh
hưởng của phong trào Việt Minh đã
lan tới các địa phương trong tỉnh như
Điềm He, Bằng Mạc, Ôn Châu, Cao
Lộc, Lộc Bình, Đình Lập.
Dưới sự chỉ đạo của Tổng bộ
Việt Minh, liên Tỉnh uỷ Cao - Bắc -
Lạng và sự vận động, tổ chức tích
cực của cứu quốc quân từ căn cứ địa
Bắc Sơn - Võ Nhai, từ cuối năm
1944 đến đầu năm 1945, các đội vũ
trang tuyên truyền chiến đấu lần lượt
được thành lập ở nhiều địa phương
trong tỉnh. Ở Hội Hoan (Thoát Lãng)
có đội vũ trang do đồng chí Hoàng
Văn Kiểu phụ trách, ở Thụy Hùng
(Văn Uyên) có đội vũ trang do đồng
chí Bế Chấn Hưng phụ trách, ở Chí
Minh (Tràng Định) có đội vũ trang
do đồng chí Tuân phụ trách, ở Bình
Gia có đội vũ trang được thành lập ở
Văn Mịch do đồng chí Hà Tân
Cương và Hà Khai Lạc phụ trách.
Sau khi được thành lập, các đội vũ
trang này đã tự tổ chức mua sắm vũ
khí, phục kích tước vũ khí của lính
dõng trang bị cho mình, sẵn sàng
phối hợp với sự nổi dậy của quần
chúng khởi nghĩa giành chính quyền.
Cùng với sự ra đời của các đội vũ
trang cách mạng, các căn cứ du kích
cũng được thành lập ở Hội Hoan
(Thoát Lãng), Chí Minh (Tràng
Định), Văn Mịch (Bình Gia). Giữa
các căn cứ đó có đường dây liên lạc
với nhau, tạo thành hệ thống liên
hoàn các căn cứ và liên hệ chặt chẽ
với căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai,
một căn cứ địa do Trung ương Đảng
trực tiếp chỉ đạo.
Từ ngày 16 đến ngày
17/4/1945, Đảng bộ Bắc Sơn chỉ đạo
các đội vũ trang tổ chức tiêu diệt các
đồn bốt của địch, làm hậu thuẫn
vững chắc cho quần chúng nhân dân
lần lượt giải phóng các xã Vũ Lễ, Vũ
Lăng, Hưng Vũ, Bắc Sơn, Chiêu Vũ.
Trên đà thắng lợi, ngày 18/4/1945,
lực lượng vũ trang và quần chúng
cách mạng tiến vào giải phóng châu
lỵ, giải tán chính quyền địch, tổ chức
mít tinh mừng thắng lợi.
5
Ngày 19/4/1945, trung đội vũ
trang tuyên truyền châu Bình Gia do
đồng chí Hà Tân Cương chỉ huy phối
hợp cùng đội vũ trang giải phóng do
đồng chí Quốc Vinh chỉ huy từ Bắc
Sơn sang, tiến công vào đồn Bình
Gia và nhanh chóng làm chủ châu lỵ.
Đêm ngày 20 rạng sáng ngày
21/6/1945, các đội vũ trang tuyên
truyền từ Bình Gia, Bắc Sơn tiến về
châu Bằng Mạc, phối hợp cùng với
sự nổi dậy của quần chúng, tấn công
đồn Vạn Linh, làm chủ châu lỵ,
Bằng Mạc được hoàn toàn giải
phóng, chính quyền cách mạng ở các
xã được lần lượt thành lập.
Ngày 03/7/1945, đội vũ trang
chiến đấu do đồng chí Hoàng Văn
Kiểu trực tiếp chỉ huy sang phối hợp
với sự nổi dậy của quần chúng cách
mạng trong huyện Thoát Lãng, tiến
công đánh chiếm đồn Điềm He, làm
chủ châu lỵ Điềm He.
Ngày 19/8/1945, tại Đồng
Mỏ (Ôn Châu), dưới sự chỉ đạo của
Ban Việt Minh châu, được sự tăng
cường của lực lượng vũ trang chủ
lực của tỉnh, quần chúng cách mạng
tấn công quân Nhật, làm chủ châu lỵ.
Ngày 21/8/1945, tại Thất Khê
(Tràng Định), dưới sự chỉ đạo của
Đảng bộ, lực lượng vũ trang và quần
chúng cách mạng đã nổi dậy tiến
công, bao vây tước vũ khí quân
Nhật, làm chủ phố Thất Khê, giải
phóng hoàn toàn Tràng Định.
Ngày 22/8/1945, lực lượng
vũ trang và quần chúng cách mạng ở
Thoát Lãng đã làm chủ Na Sầm, giải
phóng hoàn toàn Thoát Lãng.
Rạng sáng ngày 25/8/1945,
lực lượng vũ trang cách mạng và
quần chúng ở các vùng lân cận bằng
nhiều hướng đã tiến vào thị xã Lạng
Sơn qua các ngả Bằng Mạc, Điềm
He; nhanh chóng chiếm các căn cứ
đóng quân của địch, bao vây dinh
Tỉnh trưởng, buộc Tỉnh trưởng Linh
Quang Vọng phải đầu hàng. Ngay
chiều hôm đó, Tỉnh ủy tổ chức cuộc
mít tinh trước nhà Chánh xứ cũ của
Pháp, tuyên bố xóa bỏ chính sách
phong kiến, công bố Mười chính
sách Mặt trận Việt Minh. Cùng ngày,
dưới sự phát động trực tiếp của Ban
Việt Minh Cao Lộc, cùng với sự tiến
công của lực lượng vũ trang của tỉnh,
quần chúng cách mạng ở Cao Lộc đã
đồng loạt nổi dậy giành chính quyền.
Từ tháng 10/1945, sau khi
Uỷ ban nhân dân lâm thời của tỉnh
được thành lập, tình hình cách mạng
trong tỉnh có những chuyển biến rõ
rệt. Hầu hết Ủy ban nhân dân các
cấp được thành lập. Tháng 12/1945,
Thành bộ Việt Minh tỉnh Lạng Sơn
được thành lập do đồng chí Hà Văn
Thư làm Chủ nhiệm.
Sau cách mạng tháng Tám,
Lạng Sơn là một trong những tỉnh
đầu tiên của nước ta bị quân Tưởng
và bè lũ tay sai tới sớm nhất, hòng
triển khai mưu đồ tiêu diệt Đảng ta,
phá tan Việt Minh, giúp bọn phản
động đánh đổ chính quyền nhân dân,
lập nguỵ quyền tay sai của chúng.
Song song với việc ngăn
chặn và đập tan âm mưu của quân
Tưởng và bè lũ tay sai, ngày
06/01/1946, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân
dân lâm thời tỉnh Lạng Sơn đã tổ
chức cho nhân dân các dân tộc trong
tỉnh đi bầu cử đại biểu Quốc hội,
thực hiện thắng lợi cuộc Tổng tuyển
cử Quốc hội khoá đầu tiên của nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa.
2. Thời kỳ kháng chiến
chống thực dân Pháp xâm lược
(1946 - 1954)
Hòa cùng khí thế kháng
chiến của cả dân tộc, quân và dân
Lạng Sơn anh dũng bước vào trận
chiến đấu chống quân thù xâm lược
với quyết tâm: “Thà hy sinh tất cả,
chứ nhất định không chịu mất nước,
nhất định không chịu làm nô lệ”.
Cuối tháng 7/1946, Ủy ban
nhân dân lâm thời tỉnh được kiện
toàn, củng cố thành Ủy ban hành
chính tỉnh, do đồng chí Trần Minh
Tước làm Chủ tịch. Ngay sau đó, Ủy
ban bảo vệ của tỉnh cũng được thành
lập.
Giữa năm 1947, toàn tỉnh
hình thành hai vùng chiến lược theo
hình thái các khu căn cứ liên hoàn

với nhau từ Bình Gia, Bắc Sơn,
Bằng Mạc, Điềm He cho đến Cao
Lộc, Lộc Bình, Đình Lập. Đến cuối
năm 1947, các căn cứ du kích của
tỉnh bắt đầu được xây dựng ở Chi
Lăng (Lộc Bình), Ba Sơn (Cao
Lộc).
Chiến thắng Bông Lau ngày
30/10/1947 mở đầu cho hàng loạt
những trận đánh oanh liệt của quân
và dân ta trên mặt trận đường số 4,
góp phần cổ vũ tinh thần chiến đấu
kiên cường của quân và dân trong
tỉnh.
Bước sang năm 1948, địch
thay đổi chiến lược, ta vẫn liên tiếp
giành nhiều chiến công, mở đầu thời
kỳ thi đua giết giặc lập công.
Tháng 7/1949, Ban Chỉ đạo
kháng chiến tỉnh Lạng Sơn được
kiện toàn, gồm các đồng chí: Hoàng
Văn Kiểu - Bí thư Tỉnh ủy, Lê
Huyền Trang - Chủ tịch Ủy ban
kháng chiến hành chính tỉnh và đồng
chí Phan Mạnh Cư - Thường trực
Tỉnh ủy. Ban Chỉ đạo kháng chiến
các huyện dọc đường số 4 là Cao
Lộc, Lộc Bình, Văn Uyên, Thoát
Lãng và Tràng Định được kiện toàn.
Ngày 16/9/1950, Chiến dịch
Biên giới bắt đầu, quân ta nổ súng
tấn công tiêu diệt đồn Đông Khê, mở
màn giành thắng lợi cho chiến dịch.
Ta liên tiếp chủ động tiến công tiêu
diệt địch trên toàn bộ tuyến đường số
4.
Ngày 10/10/1950, địch rút
khỏi Thất Khê, huyện Tràng Định
được giải phóng. Ngày 13/10/1950,
địch rút khỏi Na Sầm, Đồng Đăng,
hai huyện Văn Uyên, Thoát Lãng
được giải phóng. Ngày 17/10/1950,
địch rút khỏi thị xã Lạng Sơn, Cao
Lộc, thị xã Lạng Sơn, huyện Cao
Lộc được giải phóng. Đêm 30 rạng
sáng ngày 31/10/1950, quân ta tiến
vào tiếp quản Đình Lập. Lạng Sơn
hoàn toàn giải phóng và trở thành
hậu phương vững chắc của cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp
xâm lược.
Năm 1951, Tỉnh ủy phát
động phong trào “Toàn dân khuyến
6
khích vận động thanh niên tòng
quân”. Kết quả toàn tỉnh hoàn thành
chỉ tiêu chuyển giao 1 trung đoàn bộ
đội chủ lực cho Bộ Tư lệnh Quân
khu I.
Nhằm chi viện cho tiền
tuyến, hướng tới chiến dịch Điện
Biên Phủ, nhân dân Lạng Sơn đã thi
hành triệt để Sắc lệnh thuế nông
nghiệp, kịp thời ủng hộ lương thực
cho Nhà nước. Khi chiến dịch Điện
Biên Phủ bắt đầu, rất nhiều chiến sĩ
của tỉnh đã tham gia chiến dịch, lập
nhiều chiến công, góp phần vào
thắng lợi của chiến dịch lịch sử Điện
Biên Phủ toàn thắng (07/5/1954).
3. Thời kỳ kháng chiến
chống Mỹ cứu nước (1955 - 1975)
3.1. Củng cố khôi phục và
phát triển kinh tế xã hội
Năm 1955, toàn tỉnh tổ chức
phát động giảm tô đợt 8 ở 51 xã
thuộc Văn Uyên, Ôn Châu, Bằng
Mạc, Cao Lộc, Lộc Bình và thị xã
Lạng Sơn; trợ giúp các hộ nông dân
thiếu đói 40 tấn thóc, 70.000 mét
vải; tổ chức các lớp học về chủ
trương thành lập Khu tự trị Việt Bắc;
tổ chức các lớp học văn hóa ở hầu
hết các vùng nông thôn, thị xã, thị
trấn; triển khai công tác sửa sai.
Từ năm 1956, huyện Hữu
Lũng, tỉnh Bắc Giang sáp nhập về
thành một đơn vị hành chính của tỉnh
Lạng Sơn.
Ngày 23/02/1960, tỉnh Lạng
Sơn vinh dự và tự hào được đón Chủ
tịch Hồ Chí Minh về thăm. Bác đã
ân cần nói chuyện với Đảng bộ và
nhân dân các dân tộc Lạng Sơn tại
sân vận động Đông Kinh. Bác biểu
dương “Trong thời kỳ kháng chiến,
đồng bào và cán bộ tỉnh ta đã anh
dũng đánh giặc, cứu nước giữ làng.
Từ ngày hòa bình trở lại, đồng bào
và cán bộ tỉnh ta đã có nhiều cố gắng
và thành tích. Đó là những ưu điểm,
Trung ương và Chính phủ vui lòng
khen ngợi toàn thể cán bộ và đồng
bào”.
Từ năm 1961 - 1965, tỉnh
Lạng Sơn mở hàng trăm km đường
dân sinh, cơ cấu sản xuất được hình
thành với các vùng chuyên canh,
ngành cơ khí sản xuất được hàng vạn
công cụ cải tiến, các địa phương đều
có những chuyển biến mới.
Đến cuối năm 1965, tổng số
đường giao thông nông thôn trong
toàn tỉnh có gần 1.500 km. Diện tích
lúa chiêm được tưới tiêu là 1.428 ha,
diện tích lúa mùa được tưới tiêu là
22.960 ha; tỷ lệ các hộ dân trong
toàn tỉnh vào hợp tác xã lên 80%.
Ngành bưu điện sửa chữa và lắp đặt
được 16 trạm máy mới. Tổ chức
được 200 trạm bưu chính khu vực,
12 trạm truyền thanh, có gần 3.000
loa kim loại; tổ chức được 120 đội
tuyên truyền lưu động, 14 đội chiếu
bóng lưu động; xây dựng được 160
trạm y tế cơ sở.
Năm 1966 nhiều hợp tác xã
trong tỉnh đạt năng suất 5 tấn/ha;
toàn tỉnh hoàn thành 120 công trình
thủy điện nhỏ với công suất gần
2.000 KW; ngành lâm nghiệp trồng
được 3.000 ha rừng; chăm sóc gần
2.000 ha cây thuốc lá và hàng nghìn
ha cây chè.
Cuối tháng 11/1968, Đảng
bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh
Lạng Sơn vinh dự được đón đồng chí
Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp
hành Trung ương Đảng về thăm và
làm việc tại Lạng Sơn. Sau khi làm
việc với Tỉnh ủy, Ủy ban hành chính
tỉnh, đồng chí Lê Duẩn tới thăm
Đảng bộ, quân và dân các dân tộc
huyện Cao Lộc - nơi có nhiều thành
tích xuất sắc trong công tác thủy lợi,
trồng cây của tỉnh.
Đến cuối năm 1970, diện tích
gieo trồng toàn tỉnh là 53.649 ha, sản
lượng thu được hơn 80.000 tấn
lương thực; xây dựng được 9 bệnh
viện tuyến huyện; tất cả các huyện
đều đã có trường phổ thông cấp III.
Năm 1974, sản lượng lương
thực tăng 7% so với năm 1972,
phong trào thâm canh, xen canh,
tăng vụ lúa, hoa màu được nhân
rộng; trồng mới được 22.000 ha rừng
tập trung và tu bổ được 12.000 ha
rừng cây; giá trị tổng sản lượng nông

- lâm nghiệp toàn tỉnh đạt năm 1974
là 96,289 triệu đồng.
3.2. Tiến hành chống chiến
tranh phá hoại của đế quốc Mỹ
Năm 1965, đế quốc Mỹ tăng
cường lực lượng không quân đánh
phá ác liệt miền Bắc. Hưởng ứng
phong trào thi đua trong cả nước,
dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, chỉ
đạo trực tiếp của Uỷ ban hành chính
tỉnh, các phong trào thi đua “Ba Sẵn
sàng”, “Ba đảm đang”, “Ba điểm
cao”, “Ba giỏi” và phong trào thi đua
xây dựng tổ, đội lao động xã hội chủ
nghĩa... diễn ra sôi nổi rộng khắp.
Ngày 20/9/1965, máy bay
Mỹ chính thức bắn các mục tiêu dọc
quốc lộ 1A và đường sắt Lạng Sơn -
Hà Nội. Đại đội phòng không 101
pháo cao xạ đã bắn rơi 01 máy bay
phản lực. Ngày 05/10/1965, lưới lửa
phòng không pháo cao xạ của bộ đội
và của các đơn vị dân quân chiến
đấu ở thị xã, Chi Lăng và Hữu Lũng
bắn cháy 02 máy bay phản lực của
Mỹ. Tiểu đội dân quân xã Tân Thành
(Huyện Hữu Lũng) bắn rơi “Thần
sấm” F105. Ngày 01/12/1965, tiểu
đội nữ dân quân Quang Lang (Chi
Lăng) bắn rơi 1 máy bay phản lực
của Mỹ.
Ngày 01/6/1966, đơn vị
phòng không cầu Sông Hóa bắn rơi 1
máy bay địch. Trong các ngày 20 và
21/6/1966 và ngày 05/7/1966, nhiều
tốp máy bay phản lực của địch ném
bom ác liệt khu vực Sông Hóa và
Đồng Bành, các đơn vị phòng không
bắn rơi 02 máy bay địch ở cầu Sông
Hóa. Ngày 11/7/1966, quân và dân ta
bắn rơi 02 máy bay phản lực Mỹ.
Tháng 11/1966, các đơn vị pháo cao
xạ dũng cảm đẩy lùi nhiều đợt công
kích của địch, bắn rơi tại chỗ 01
chiếc F4H của giặc Mỹ. Năm 1967,
ta bắn rơi 01 chiếc F4 ở ga Voi Xô.
Ngày 11/5/1972, máy bay
Mỹ đánh phá các địa bàn thuộc khu
vực phía nam tỉnh Lạng Sơn. Ngày
12/5/1972, Ban Thường vụ Tỉnh ủy
quyết định thành lập Ban Giải tỏa
hàng hóa và điều hòa vận tải của tỉnh.
Đến cuối tháng 5/1972, toàn tỉnh giải
7
tỏa được gần 30.000 tấn hàng hóa các
loại ở các kho hàng của Trung ương
tới các địa điểm an toàn, tiện lợi cho
bảo quản và vận chuyển.
Thực hiện vai trò của một
tỉnh hậu phương cung cấp sức người,
sức của cho chiến trường, trong hai
đợt tuyển quân năm 1972, toàn tỉnh
động viên được 3.300 thanh niên lên
đường nhập ngũ. Ngoài ra, tỉnh còn
tuyển thêm được 800 công nhân
quốc phòng, thành lập thêm được 3
đội thanh niên xung phong, bổ sung
cho yêu cầu phục vụ chiến đấu và
giải tỏa hàng hóa trên địa bàn của
tỉnh.
Từ tháng 5/1972, Lạng Sơn
được Trung ương giao cho nhiệm vụ
tiếp nhận, bảo quản và vận chuyển
hàng hóa, bảo đảm giao thông và
hoàn thành đường ống dẫn dầu qua
địa bàn tỉnh. Cùng với quân và dân
miền Bắc, Đảng bộ, quân và dân các
dân tộc Lạng Sơn tập trung mọi
nguồn lực vừa chiến đấu, vừa tiếp
tục hoàn thành nhiệm vụ vinh quang
của “cảng nổi” kiên cường, tiếp
nhận, vận chuyển kịp thời hàng hóa,
đặc biệt là vũ khí, khí tài, đạn dược,
cung cấp kịp thời cho cuộc kháng
chiến chống Mỹ cứu nước.
4. Thời kỳ xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc, đổi mới, hội nhập và
phát triển (1975 đến nay)
4.1. Lạng Sơn từ năm 1975 -
1985
Ngày 30/4/1975, miền Nam
hoàn toàn giải phóng, nhân dân các
dân tộc Lạng Sơn hân hoan đón nhận
tin vui đất nước thống nhất, chuẩn bị
sẵn sàng bước vào xây dựng quê
hương Xứ Lạng trong điều kiện cả
nước có hòa bình.
Ngày 20/9/1975, Bộ Chính
trị khoá III ra Nghị quyết số 245-
NQ/TW về việc bỏ khu, hợp tỉnh.
Thực hiện chủ trương của Bộ
Chính trị, tại kỳ họp thứ hai, ngày
27/12/1975, Quốc hội khoá V quyết
định hợp nhất 2 tỉnh Cao Bằng và
Lạng Sơn. Tháng 4/1976, hai tỉnh
Cao Bằng và Lạng Sơn sáp nhập
thành tỉnh Cao Lạng.
Ngày 29/12/1978, kỳ họp thứ
4, Quốc hội nước cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam khoá VI đã
quyết định tách tỉnh Cao Lạng trở lại
thành 2 tỉnh Lạng Sơn và Cao Bằng,
đồng thời quyết định sáp nhập huyện
Đình Lập từ tỉnh Quảng Ninh vào
tỉnh Lạng Sơn19.
NgàAy 17/02/1979, Trung
Quốc tiến hành lấn chiếm trên toàn
tuyến biên giới phía Bắc nước ta,
trong đó có khu vực biên giới tỉnh
Lạng Sơn. Nhân dân các dân tộc
Lạng Sơn đã sát cánh cùng bộ đội
biên phòng, bộ đội chủ lực, bẻ gẫy
nhiều cuộc tấn công của đối phương.
Trước những đòn giáng trả quyết liệt
của quân và dân ta; trước sự lên án
kịch liệt của dư luận quốc tế và trong
nước, ngày 05/3/1979 Trung Quốc
lần lượt rút khỏi toàn tuyến biên
giới20; đến ngày 18/3/1979 về cơ bản
đã rút quân khỏi nước ta.
Trong cuộc chiến đấu này
quân và dân các dân tộc Lạng Sơn đã
lập được nhiều chiến công xuất sắc,
với nhiều thành tích chiến đấu anh
dũng, nhiều đơn vị được Nhà nước
tuyên dương Anh hùng lực lượng vũ
trang nhân dân: Đội Cảnh sát cơ
động (Công an tỉnh Lạng Sơn), Đồn
Biên phòng Hữu Nghị, Đồn Biên
phòng Pò Mã, Đại đội 5 cơ động
Công an nhân dân vũ trang (Bộ đội
biên phòng) tỉnh Lạng Sơn. Nhiều cá
nhân được Nhà nước tuyên dương
Anh hùng lực lượng vũ trang nhân
dân.
Sau khi chiến tranh kết thúc,
nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã
nỗ lực hàn gắn vết thương chiến
tranh, khôi phục ổn định sản xuất đời
sống, đưa hoạt động kinh tế, văn hóa
xã hội đi vào nền nếp, xây dựng thế
trận phòng thủ sẵn sàng chiến đấu
bảo vệ biên giới.
Từ năm 1981 đến năm 1985,
sản lượng lương thực tăng bình quân
19
. Lịch sử Quốc hội Việt Nam, tập III
(1976 - 1992), NXB. Chính trị quốc gia, Hà
Nội, 2016, tr.72.
20
. Lịch sử Đảng bộ Quân sự tỉnh Lạng
Sơn 1947-2017, NXB Chính trị quốc gia sự
thật, năm 2020, trang 269.

hàng năm 3,9%. Cây công nghiệp
ngắn ngày tăng 9%. Diện tích trồng
rừng tăng được 12.000 ha. Công
nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tăng
bình quân 3,5%. Tổng sản phẩm xã
hội tăng 6,9%, thu nhập quốc dân
tăng 3,9%. Vốn đầu tư xây dựng là
260 triệu đồng. Những kết quả đó đã
tạo tiền đề cho Lạng Sơn bước vào
xây dựng phát triển kinh tế trong
thời kỳ đổi mới của đất nước.
4.2. Lạng Sơn trong thời kỳ
đổi mới từ năm 1986 đến nay
- Giai đoạn 1986 - 2000: Sau
15 năm thực hiện công cuộc đổi mới,
Đảng bộ, quân và dân các dân tộc
Lạng Sơn đã giành được những
thành tựu nổi bật quan trọng: Kinh tế
liên tục phát triển, nhịp độ tăng
trưởng đạt khá cao; GDP bình quân
thời kỳ từ 1986 - 2000 tăng hàng
năm đạt 7,53%. Tổng thu ngân sách
trên địa bàn năm 2000 đã thực hiện
được 828,84 tỷ đồng. Tổng sản
lượng lương thực quy thóc tăng từ
121.300 tấn năm 1986 lên 206,213
tấn; bình quân lương thực người trên
năm tăng từ 260 kg năm 1987 lên
284,2 kg năm 2000.
Năm 1997, tỉnh Lạng Sơn
được Bộ Giáo dục và Đào tạo công
nhận hoàn thành phổ cập giáo dục
tiểu học và chống mù chữ. Đến năm
2000, tỷ lệ hộ nghèo còn 11% (theo
tiêu chí cũ); độ che phủ rừng đạt
33,8%; tỷ lệ số xã có điện lưới quốc
gia là 66,67%; tỷ lệ số hộ được dùng
điện lưới đạt 61%; tỷ lệ số hộ được
nghe Đài Tiếng nói Việt Nam truyền
hình Việt Nam đạt 73%; tỷ lệ xã có
đường ô tô đến trung tâm là 100%;
số xã, phường, thị trấn có bác sỹ đạt
40,8%.
Quốc phòng, an ninh được
tăng cường củng cố, đảm bảo ổn
định chính trị, trật tự an toàn xã hội,
bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ
quốc. Hệ thống chính trị được củng
cố, tăng cường: Số lượng, chất lượng
đảng viên, tổ chức Đảng và số Đảng
bộ, chi bộ cơ sở đạt tiêu chuẩn trong
sạch vững mạnh không ngừng tăng
qua từng năm. Tổng số đảng viên
tăng từ 20.000 năm 1986 lên 29.631
8
năm 2000. Vai trò, hiệu lực lãnh đạo
và uy tín của Đảng được nâng cao;
niềm tin của nhân dân đối với Đảng,
với công cuộc đổi mới được củng cố
vững chắc.
- Giai đoạn 2001 - 2005:
Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân
phát huy nội lực, tăng cường đoàn
kết các dân tộc, tiếp tục thực hiện
công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng
Lạng Sơn ngày càng giàu mạnh, đạt
được những kết quả quan trọng:
Kinh tế có bước phát triển
khá, tốc độ tăng trưởng bình quân
hằng năm 10,04%, bình quân đầu
người năm 2005 (GDP) đạt 5,9 triệu
đồng. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch
đúng hướng và tích cực. Thu ngân
sách đạt kết quả khá, bình quân mỗi
năm trên 700 tỷ đồng; năm 2001 là
năm đầu tiên tỉnh Lạng Sơn thu ngân
sách đạt trên 1.000 tỉ đồng. Lương
thực bình quân đầu người đạt 366kg,
vượt mục tiêu đề ra.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội có
nhiều chuyển biến, đời sống nhân
dân tiếp tục được cải thiện: Trong
nhiệm kỳ, tỉnh xây dựng được 25
trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia, 5
trường trung học cơ sở và 01 trường
mầm non đạt chuẩn quốc gia; thực
hiện phổ cập giáo dục trung học cơ
sở cho 193 xã, phường, thị trấn, đạt
tỷ lệ 85,4%. Đến đầu năm 2005, có
70% số trạm y tế xã có bác sỹ; 45%
số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã;
tỷ lệ hộ xem truyền hình đạt 72%,
nghe Đài tiếng nói Việt Nam đạt
100%; 94,2% số xã, phường, thị trấn
có điện lưới quốc gia, 80,5% số hộ
được sử dụng điện lưới; thuê bao
điện thoại cố định đạt 5,8 máy/100
dân; 75% dân cư thành thị và 55%
dân cư nông thôn được sử dụng nước
sạch. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống
còn 7,8%.
Quốc phòng, an ninh được
tăng cường củng cố, đảm bảo ổn
định chính trị, trật tự an toàn xã hội,
bảo vệ vững chắc biên cương của Tổ
quốc. Hệ thống chính trị được củng
cố, tăng cường. Hệ thống tổ chức
đảng từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục được
kiện toàn và củng cố; xây dựng tổ
chức các cơ sở đảng trong sạch,
vững mạnh. Công tác phát triển đảng
viên được quan tâm, mỗi năm kết
nạp trên 2.000 đảng viên. Đến hết
nhiệm kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh lần
thứ XIII (2001 - 2005), tổng số đảng
viên toàn đảng bộ tỉnh có trên 38.000
đảng viên.
- Giai đoạn 2006 - 2010:
Đảng bộ tỉnh lãnh đạo nhân dân tăng
cường đoàn kết, phát huy sức mạnh
tổng hợp, đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, đạt được kết quả
trên các lĩnh vực như sau:
Kinh tế tiếp tục có mức tăng
trưởng khá cao: Tốc độ tăng trưởng
kinh tế bình quân 5 năm (2006 -
2010) đạt 10,45%, bình quân thu
nhập đầu người (GDP) đạt 820 USD;
kim ngạch xuất nhập khẩu địa bàn
tăng bình quân hàng năm 30%; tổng
thu ngân sách trên địa bàn tăng bình
quân hằng năm 16,8%; làm mới, cải
tạo và nâng cấp được 358km đường
các loại; độ che phủ rừng năm 2010
đạt 49,1%.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội có
nhiều chuyến biến tiến bộ: Tỷ lệ hộ
nghèo giảm còn dưới 17,85% năm
2009; tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực
thành thị giảm từ 5,2% năm 2005
xuống dưới 4% năm 2010; đến hết
năm 2010 đạt 8 bác sỹ/1 vạn dân, tỷ
lệ trẻ em suy dinh dưỡng giảm từ
29% năm 2005 xuống còn 19,5%
năm 2010; hoàn thành phổ cập trung
học cơ sở trong năm 2006; đạt chuẩn
phổ cập tiểu học đúng độ tuổi năm
2008; có thêm 51 trường công nhận
đạt chuẩn quốc gia, nâng tổng số
trường chuẩn quốc gia đến hết năm
2010 là 84 trường.
Quốc phòng, an ninh được
tăng cường, đảm bảo ổn định chính
trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ
vững chắc biên cương của Tổ quốc;
hoàn thành công tác phân giới cắm
mốc trên biên giới đất liền Việt Nam
- Trung Quốc. Chú trọng công tác
xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao
sức chiến đấu của tổ chức đảng và
đội ngũ đảng viên. Trong nhiệm kỳ,
kết nạp được 11.337 đảng viên, đạt

113,3% chỉ tiêu, toàn Đảng bộ có 16
đảng bộ trực thuộc; có 754 tổ chức
đảng cơ sở. Đến hết nhiệm kỳ Đại
hội Đảng bộ tỉnh XIV (2006 - 2010),
tổng số đảng viên toàn đảng bộ tỉnh
có 47.531 đảng viên.
- Giai đoạn 2010 - 2015:
Đảng bộ tỉnh tiếp tục chỉ đạo nâng
cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của toàn Đảng bộ; tăng cường
đoàn kết, phát huy sức mạnh tổng
hợp, đẩy mạnh toàn diện công cuộc
đổi mới, phấn đấu để Lạng Sơn cơ
bản đạt trình độ phát triển trung bình
của cả nước, đạt được những kết quả
quan trọng:
Kinh tế tiếp tục ổn định và
phát triển: Tốc độ tăng trưởng tổng
sản phẩm trên địa bàn bình quân
hằng năm, giai đoạn 2011 - 2015 đạt
8,65%; thu nhập bình quân đầu
người (GDP) năm 2015 đạt 34,76
triệu đồng; tổng kim ngạch xuất
nhập khẩu qua địa bàn tăng trưởng
khá, năm 2015 đạt 3.500 triệu USD;
năm 2015 toàn tỉnh có khoảng 1.950
doanh nghiệp; bình quân lương thực
đầu người năm 2015 đạt 402kg; độ
che phủ rừng đạt 54,5%; đến hết
năm 2015 có 13 xã đạt chuẩn nông
thôn mới.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội có
nhiều chuyến biến: Hoàn thành phổ
cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi;
có 130 trường đạt chuẩn quốc gia;
8,7 bác sỹ và 25,8 gường bệnh/1vạn
dân; tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm từ
28,34% năm 2010 xuống còn 11,9%
năm 2015; 97,5% số hộ được sử
dụng điện lưới quốc gia; có 85% dân
cư nông thôn được sử dụng nước
hợp vệ sinh; 97% cư dân đô thị được
dùng nước sạch; có 23 xã đạt bộ tiêu
chí về chuẩn nông thôn mới.
Quốc phòng, an ninh được
tăng cường, đảm bảo ổn định chính
trị, trật tự an toàn xã hội. Công tác
xây dựng Đảng có nhiều chuyển biến
tích cực, năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của toàn Đảng bộ được
nâng lên. Đảng bộ tỉnh có 798 tổ
chức cơ sở đảng, 3.572 tổ chức đảng
trực thuộc đảng ủy cơ sở. Đến hết
nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh XVI
9
(2010 - 2015), tổng số đảng viên
toàn đảng bộ tỉnh có trên 55.700
đảng viên. Công tác bảo vệ Đảng,
bảo vệ chính trị nội bộ được chú
trọng. Công tác kiểm tra, giám sát
được tăng cường. Các cấp ủy Đảng
từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên quan
tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực
hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa
XI về một số vấn đề cấp bách về xây
dựng Đảng hiện nay gắn với thực
hiện Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày
14/5/2011 của Bộ Chính trị về tiếp
tục đẩy mạnh việc học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh.
- Từ năm 2015 đến nay: Cơ
cấu kinh tế đã có bước chuyển dịch
tích cực, từng bước khai thác có hiệu
quả tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Năm
2020, bình quân thu nhập đầu người
(GDP) đạt 44,5 triệu đồng; toàn tỉnh
đã có 65/181 xã đạt chuẩn nông thôn
mới; có gần 3.000 doanh nghiệp của
cả nước thường xuyên tham gia hoạt
động xuất nhập khẩu trên địa bàn
tỉnh, tổng kim ngạch xuất khẩu qua
địa bàn bình quân hằng năm tăng
6,1%; tỷ lệ cứng hóa đường ô tô đến
trung tâm xã đạt 82%; tỷ lệ mật độ
che phủ rừng đạt 63%. Hoạt động
đối ngoại ngày càng mở rộng, có
hiệu quả, năng lực hội nhập quốc tế
được nâng lên.
Thực hiện Nghị quyết số
818/NQ-UBTVQH, ngày 21/11/2019
của Ủy ban Thường vụ Quốc hội “về
việc sắp xếp các đơn vị hành chính
cấp xã thuộc tỉnh Lạng Sơn”. Sau
sáp nhập đơn vị hành chính, tỉnh
Lạng Sơn có 200 xã, phường, thị
trấn. Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn có 15
đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy; 200
đảng bộ xã, phường, thị trấn. Ngày
25/3/2019, thành phố Lạng Sơn được
Chính phủ công nhận là đô thị loại
II.
Năm 2020, toàn tỉnh có
225/694 trường đạt chuẩn quốc gia;
có 145/200 xã, phường, thị trấn đạt
Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã, đạt
72,6%, có 11 bác sỹ và 30,7 giường
bệnh trên 1 vạn dân; tỷ lệ người dân
tham gia bảo hiểm y tế đạt 98%; có
77% hộ đạt danh hiệu gia đình văn
hóa, 78% thôn, bản, khố phố đạt
danh hiệu văn hóa; số hộ nghèo là
16.115 hộ, chiếm 7,89%; số hộ cận
nghèo là 18.959 hộ, chiếm 9,27%; có
99,9% dân cư đô thị được dùng nước
sạch, có 95% dân cư nông thôn được
sử dụng nước hợp vệ sinh; có 65 xã
đạt chuẩn nông thôn mới. Đời sống
vật chất, tinh thần của nhân dân các
dân tộc trong tỉnh, nhất là đồng bào
vùng cao, vùng biên giới ngày càng
được được cải thiện.
Năm 2021, tốc độ tăng tổng
sản phẩm trên địa bàn (GRDP) đạt
6,67%. Cơ cấu kinh tế: nông lâm
nghiệp chiếm 22,14%, công nghiệp -
xây dựng 23,21%, dịch vụ 49,95%,
thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm
4,7%. GRDP bình quân đầu người đạt
46,9 triệu đồng. Thực hiện đồng bộ,
hiệu quả các giải pháp phát triển sản
xuất nông, lâm nghiệp gắn với xây
dựng nông thôn mới. Tiếp tục triển
khai thực hiện chính sách đặc thù
khuyến khích đầu tư, phát triển hợp
tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản
phẩm nông nghiệp, nông thôn trên
địa bàn tỉnh. Tập trung đầu tư xây
dựng kết cấu hạ tầng khu kinh tế cửa
khẩu, đẩy nhanh tiến độ các dự án
giao thông, công tác giải phóng mặt
bằng và thi công các dự án tại khu vực
cửa khẩu. Sản lượng các sản phẩm
công nghiệp cơ bản hoàn thành và
vượt chỉ tiêu kế hoạch. Thành lập các
cụm công nghiệp theo Quy hoạch phát
triển các cụm công nghiệp trên địa bàn
tỉnh; hoàn thành phê duyệt quy hoạch
chung, quy hoạch phân khu xây dựng
Khu công nghiệp Hữu Lũng; phối hợp
triển khai lập Quy hoạch chi tiết, lựa
chọn nhà đầu tư, thành lập Khu công
nghiệp Hữu Lũng. Tổng thu ngân sách
nhà nước trên địa bàn thực hiện
10.649,6 tỷ đồng, đạt 182,5% dự toán,
tăng 48% so với cùng kỳ. Tổng chi
ngân sách địa phương ước thực hiện
12.228,4 tỷ đồng, đạt 113,9% dự toán.
Tiếp tục thực hiện các giải
pháp nâng cao chất lượng giáo dục,
đào tạo. Công nhận thêm 20 trường
học đạt chuẩn quốc gia, nâng tổng số
trường đạt chuẩn lên 252 trường.

Công tác phòng, chống các bệnh
truyền nhiễm được kiểm soát, không
để dịch bệnh lan rộng. Chất lượng
khám, chữa bệnh được nâng lên.
Năm 2021, có 172 xã đạt Bộ tiêu chí
quốc gia về y tế, đạt 86%; tỷ lệ
người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt
86,9%. Các hoạt động văn hoá, thể
thao tiếp tục được quan tâm triển
khai an toàn, hiệu quả. Tổ chức
thành công các hoạt động kỷ niệm
190 năm Ngày thành lập tỉnh Lạng
Sơn; xét tặng danh hiệu “Công dân
Lạng Sơn ưu tú” lần thứ nhất đối với
05 cá nhân.
Năm 2022, tốc độ tăng tổng
sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) đạt
7,22%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch
đúng định hướng: Nông lâm nghiệp và
thủy sản chiếm 21,1%, công nghiệp -
xây dựng 24,4%, dịch vụ 49,98%,
thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm
4,52%; bình quân thu nhập đầu người
(GRDP) đạt 51,72 triệu đồng; triển
khai có hiệu quả các nhiệm vụ xây
dựng nông thôn mới, đến tháng 12
năm 2022 có thêm 10 xã đạt chuẩn
nông thôn mới, 05 xã đạt chuẩn nông
thôn mới nâng cao, 01 xã nông thôn
mới kiểu mẫu21; xây dựng được
350km đường bê tông giao thông
nông thôn; Sản xuất công nghiệp trên
địa bàn tỉnh tiếp tục tăng trưởng, chỉ
số sản xuất công nghiệp năm 2022
tăng 7,09%. Tổng thu ngân sách nhà
nước hoàn thành dự toán giao đầu
năm, đạt 7.909,87 tỷ đồng, đạt
100,76% dự toán, giảm 27,72% so
với cùng kỳ. Tổng chi ngân sách địa
phương là 13.822 tỷ đồng, đạt
115,06% dự toán, tăng 9,22% so với
cùng kỳ22. Tổng lượng khách du lịch
đến Lạng Sơn ước đạt 3,5 triệu lượt
khách; số trường đạt chuẩn quốc gia là
269 trường; tỷ lệ học sinh đỗ tốt
nghiệp THPT đạt 97,95%; tỷ lệ người
dân tham gia bảo hiểm y tế đạt
21
. Báo cáo số 304-BC/TU, ngày
15/12/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về
kết quả công tác năm 2022, phương hướng,
mục tiêu, nhiệm vụ năm 2023, tr3.
22
. Báo cáo số 304-BC/TU, ngày
15/12/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về
kết quả công tác năm 2022, phương hướng,
mục tiêu, nhiệm vụ năm 2023, tr4, tr5.
10
90,40%; 180/200 xã, phường, thị trấn
đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã.
Các lĩnh vực văn hoá, thể thao, thông
tin và truyền thông đạt nhiều kết quả
quan trọng. Công tác giảm nghèo, tạo
việc làm được thực hiện có hiệu quả,
an sinh xã hội được bảo đảm. Tiềm
lực quốc phòng, an ninh được tăng
cường, thế trận quốc phòng toàn dân
gắn với thế trận an ninh nhân dân
được xây dựng, củng cố ngày càng
vững mạnh. Công tác đối ngoại được
thực hiện chủ động và hiệu quả, triển
khai đồng bộ đối ngoại Đảng, ngoại
giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân.
Công tác xây dựng Đảng đạt được
nhiều kết quả quan trọng. Các cấp ủy
Đảng từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên
quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai
thực hiện Kết luận số 01-KL/TW,
ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về
tiếp tục thực hiện Chỉ thị số
05-CT/TW về “đẩy mạnh học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh” gắn với việc thực
hiện Kết luận số 21-KL/TW, ngày
25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung
ương Đảng khóa XIII “Về đẩy mạnh
xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ
thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn,
đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng
viên suy thoái về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” và các quy
định của Trung ương của Tỉnh ủy về
trách nhiệm nêu gương của cán bộ,
đảng viên, nhất là người đứng đầu,
cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp được
triển khai thực hiện nghiêm túc.
Tính đến 12/12/2022, Đảng
bộ tỉnh đã kết nạp được 2.171 đảng
viên, đạt 108,55% so với chỉ tiêu đề
ra, nâng tổng số đảng viên của toàn
Đảng bộ tỉnh lên 68.942 đảng viên.
Công tác cán bộ được thực hiện
đồng bộ, chặt chẽ từ các khâu đánh
giá, quy hoạch, luân chuyển, đào
tạo, bồi dưỡng đến bố trí sử dụng
cán bộ. Hoàn thành công tác rà soát,
điều chỉnh, bổ sung quy hoạch cán
bộ lãnh đạo, quản lý nhiệm kỳ 2020
-2025 (2021 -2026) năm 2022 và xây
dựng quy hoạch nhiệm kỳ 2025 -
2030 (2026 -2031). Công tác bảo vệ
chính trị nội bộ được thực hiện
thường xuyên. Công tác kiểm tra,
giám sát được tăng cường. Chỉ đạo,
triển khai thực hiện nghiêm túc công
tác nội chính, phòng, chống tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực và cải cách
tư pháp. Các cấp ủy đảng đã quan
tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công
tác dân vận, công tác dân tộc, tôn
giáo và việc thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở, Quy chế công tác dân
vận của hệ thống chính trị tỉnh Lạng
Sơn. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu
quả công tác dân vận chính quyền;
xây dựng mô hình “Dân vận
khéo23…
* *
*
Từ Chi bộ đầu tiên của tỉnh ra
đời giữa năm 1933 với 05 đảng viên,
đến ngày 14/03/2023, toàn Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn có 15 đảng bộ trực
thuộc Tỉnh ủy; 692 tổ chức cơ sở đảng
(310 đảng bộ cơ sở, 382 chi bộ cơ sở),
toàn tỉnh có 69.030 đảng viên24. Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức được 17
kỳ đại hội; mỗi kỳ tổ chức đại hội là
cột mốc lịch sử quan trọng, ghi dấu sự
trưởng thành của toàn Đảng bộ tỉnh cả
về lý luận và cụ thể hóa một cách sáng
tạo đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước
vào thực tiễn của tỉnh.
Trải qua 90 năm xây dựng và
phát triển, Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn
không ngừng lớn mạnh, trưởng thành
vững chắc về mọi mặt. Trong từng
thời kỳ cách mạng, Đảng bộ tỉnh luôn
quán triệt và chủ động vận dụng linh
hoạt chủ trương, đường lối, quan điểm
của Đảng, nắm vững tình hình đặc
điểm của tỉnh để lãnh đạo thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ chính trị. Luôn
chú trọng xây dựng Đảng bộ tỉnh
trong sạch, vững mạnh toàn diện;
xây dựng khối đoàn kết thống nhất
trong Đảng và các tầng lớp nhân
23
. Báo cáo số 304-BC/TU, ngày
15/12/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về
kết quả công tác năm 2022, phương hướng,
mục tiêu, nhiệm vụ năm 2023, tr10, tr11.
24
. Báo cáo số 438-BC/BTCTU, ngày
15/3/2023 của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Lạng
Sơn.

dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quân
dân để tạo thành sức mạnh tổng hợp,
sẵn sàng vượt mọi khó khăn, thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị đã đề ra.
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng bộ
tỉnh luôn kiên trì thực hiện mục
tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội; nắm vững quan điểm,
đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước,
kịp thời đề ra những chủ trương
phù hợp với thực tiễn của tỉnh để
phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững
ổn định chính trị, đảm bảo trật tự an
toàn xã hội; tăng cường củng cố quốc
phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc biên
giới Tổ quốc.
Với ý nghĩa, bề dày truyền
thống xây dựng và trưởng thành của
Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn qua các thời
kỳ lịch sử, nhằm tuyên truyền giáo
dục truyền thống cách mạng cho cán
bộ, đảng viên và Nhân dân trong toàn
tỉnh, ngày 22/12/2022, Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số
101-NQ/TU về ngày truyền thống
Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn. Trong đó,
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quyết
nghị lấy ngày 15/6/1933 là Ngày
truyền thống Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn.
IV. ĐẢNG BỘ TỈNH
LẠNG SƠN QUA CÁC KỲ ĐẠI
HỘI
1. Hội nghị kiện toàn củng
cố Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Lạng Sơn
Từ giữa năm 1944, thực hiện
Chỉ thị “Sửa soạn khởi nghĩa” của
Tổng bộ Việt Nam (7/5/1944), dưới
sự lãnh đạo trực tiếp của Liên Tỉnh
ủy Cao - Bắc - Lạng, các chi bộ
Đảng ở Bắc Sơn, Tràng Định và Ban
Việt Minh các huyện, thị xã trong
tỉnh đã tích cực tuyên truyền, phổ
biến đường lối của Mặt trận Việt
Minh tới đông đảo quần chúng cách
mạng, thúc đẩy phong trào quần
chúng cách mạng phát triển mạnh
mẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho
chuẩn bị lực lượng khi thời cơ đến
sẵn sàng nổi dậy khởi nghĩa giành
chính quyền. Trước yêu cầu có sự
lãnh đạo tập trung, thống nhất và
trực tiếp của Đảng bộ tỉnh đối với
11
phong trào cách mạng đang trên đà
phát triển rộng khắp trong toàn tỉnh.
Giữa tháng 5/1945, tại khu
rừng Khau Kham, xã Hoa Thám,
huyện Bình Gia, Hội nghị kiện toàn
củng cố Tỉnh ủy lâm thời tỉnh Lạng
Sơn được tổ chức. Hội nghị đề ra
chủ trương: Tiếp tục lãnh đạo đẩy
mạnh phong trào cách mạng trong
toàn tỉnh, chuẩn bị lực lượng, khi có
thời cơ nổi dậy giành chính quyền.
Giữ vững thành quả đã giành được ở
một số huyện khác, củng cố các đội
vũ trang tuyên truyền làm nòng cốt
phát động quần chúng nổi dậy khởi
nghĩa.
Hội nghị cử ra Ban Chấp
hành Đảng bộ lâm thời tỉnh gồm các
đồng chí: Lô Quang Nam, Bảo An,
Phan Mạnh Cư, Hoàng Văn Kiểu.
Đồng chí Lô Quang Nam được bầu
giữ chức Bí thư.
2. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ I
Cuối năm 1947, khi thực dân
Pháp huy động lực lượng tấn công
lên căn cứ Việt Bắc, Lạng Sơn trở
thành điểm tập trung quân của thực
dân Pháp, đường số 4 trở thành chiến
trường diễn ra những cuộc chiến đấu
ác liệt giữa quân và dân ta với quân
địch. Từ cuối năm 1947 đến những
tháng đầu năm 1948, quân và dân
trong tỉnh đã tích cực phối hợp với
bộ đội chủ lực liên tiếp tấn công địch
trên đường số 4, lập được những
chiến công vang dội trên mặt trận
đường số 4. Trong bối cảnh đó, từ
ngày 15 đến ngày 19/6/1948, Đại hội
đại biểu Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn lần
thứ I được tổ chức trọng thể tại Bản
Đao, xã Tân Văn, huyện Bình Gia.
Đại hội đã đề ra nhiệm vụ tập
trung thảo luận, đề ra các nhiệm vụ
tiếp tục kháng chiến của quân và dân
trong tỉnh: Phát động nhân dân và
các cơ quan tranh thủ đẩy mạnh phát
triển sản xuất, tự túc lương thực,
hưởng ứng phong rào tiết kiệm đóng
góp những “Hũ gạo nuôi quân” cung
cấp lương thực cho lực lượng vũ
trang chiến đấu ngoài mặt trận. Củng
cố bộ máy lãnh đạo từ tỉnh đến cơ
sở, tăng cường giáo dục, xây dựng
niềm tin cho cán bộ, đảng viên và
nhân dân vào đường lối kháng chiến
do Đảng lãnh đạo. Phát động rộng
rãi phong trào chiến tranh du kích,
củng cố lực lượng vũ trang chiến
đấu, sẵn sàng phối hợp tác chiến mọi
lúc, mọi nơi với bộ đội chủ lực trên
mặt trận đường số 4. Đại hội chủ
trương phân vùng địa bàn tác chiến
trong tỉnh thành hai mặt trận. Mặt
trận A gồm địa bàn hai huyện Cao
Lộc và Lộc Bình. Mặt trận Đông Bắc
gồm hai huyện Tràng Định và Văn
Uyên.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa I gồm 13 đồng chí.
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa I
bầu đồng chí Hoàng Văn Kiểu giữ
chức Bí thư Tỉnh ủy. Cơ quan Tỉnh
ủy Lạng Sơn đóng tại thôn Nà Dài,
Tân Văn, huyện Bình Gia.
3. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ II
Bước sang năm 1949, quân và
dân Lạng Sơn lập được nhiều thành
tích vẻ vang trong chiến đấu, củng cố
hậu phương, tích cực chi viện cho
mặt trận đường số 4, không ngừng
tạo thế chủ động bao vây, tiến công
địch ở khắp mọi nơi.
Từ ngày 25 đến ngày
29/6/1949, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ II được tổ chức
trọng thể tại đình làng thôn Nà Đồng,
xã Tân Văn, huyện Bình Gia. Đại hội
đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ
kháng chiến của nhân dân trong tỉnh
là: Đẩy mạnh phong trào sản xuất
lương thực, tích cực chuẩn bị mọi mặt
tập trung cho sẵn sàng chiến đấu và
chiến đấu thắng lợi. Chủ động tiến
công và làm tiêu hao sinh lực địch,
chuẩn bị tham gia chiến dịch tổng
phản công tiêu diệt địch trên mặt trận
đường số 4. Bảo vệ, củng cố cơ quan
lãnh đạo các cấp, phát động nhân dân
phá tề trừ gian, giữ vững an ninh
chính trị, trật tự trị an xã hội. Nhanh
chóng xây dựng Đảng, phát triển bổ
sung kịp thời đội ngũ đảng viên.
Sau khi phân tích cục diện
chiến trường, đại hội đã quyết định

xây dựng căn cứ du kích Ba Sơn,
huyện Cao Lộc thành địa bàn chiến
lược xung yếu cho tổng phản công
tiêu diệt địch trên mặt trận đường số
4.
Đại hội đã bầu Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh khóa II gồm 16
đồng chí. Đồng chí Hoàng Văn Kiểu
được bầu lại giữ chức Bí thư Tỉnh ủy.
Đồng chí Phan Mạnh Cư được phân
công làm Thường trực Tỉnh ủy.
4. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ III
Sau Chiến thắng Biên giới
1950, từ ngày 17/10/1950, toàn tỉnh
Lạng Sơn được giải phóng trở thành
một tỉnh hậu phương vững chắc tiếp
tục chi viện sức người, sức của cho
cuộc kháng chiến của dân tộc đang
trên đà thắng lợi.
Từ ngày 25 đến ngày
31/8/1951, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ III được tổ
chức trọng thể tại thôn Khòn Quyền,
xã Hồng Phong, huyện Văn Uyên.
Có 157 đại biểu tham dự Đại hội.
Đại hội đề ra phương hướng
nhiệm vụ của tỉnh là: Củng cố hệ
thống các cơ quan đảng, chính quyền,
mặt trận và đoàn thể từ tỉnh tới cơ sở;
tăng cường giữ vững an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội. Tích cực
tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận
thức cho cán bộ, đảng viên và nhân
dân, củng cố niềm tin vào thắng lợi
của cuộc kháng chiến do Đảng lãnh
đạo. Đẩy mạnh sản xuất, chuẩn bị
lương thực cung cấp cho yêu cầu của
mặt trận, ổn định đời sống nhân dân.
Tăng cường xây dựng, củng cố lực
lượng vũ trang, nêu cao cảnh giác sẵn
sàng chiến đấu và chi viện sức người
cho chiến trường.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa III gồm 15 đồng
chí. Đồng chí Hoàng Văn Kiểu được
bầu lại giữ chức Bí thư Tỉnh ủy, đồng
chí Hà Mạnh Cư được bầu giữ chức
Phó Bí thư Tỉnh ủy.
Ngày 19/12/1956, Hội nghị
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã bầu
bổ sung thêm 2 đồng chí Ủy viên,
đồng chí Bế Chấn Hưng được bầu
12
giữ chức Bí thư Tỉnh ủy thay cho
đồng chí Hoàng Văn Kiểu đi nhận
công tác khác25.
5. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ IV
Từ ngày 15 đến ngày
25/3/1961, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ IV được tổ
chức trọng thể tại thị xã Lạng Sơn.
Tham dự Đại hội có 153 đại biểu
thay mặt cho 5.980 đảng viên trong
toàn Đảng bộ.
Đại hội đã thảo luận đường
lối xây dựng chủ nghĩa xã hội,
phương hướng và nhiệm vụ phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong
05 năm lần thứ nhất (1961 - 1965),
đề ra phương hướng nhiệm vụ của
tỉnh là: Ra sức phát triển nông
nghiệp toàn diện, chú ý phát triển
công nghiệp địa phương để phục vụ
nông nghiệp; đẩy mạnh công tác tài
chính, tiền tệ, phát triển giao thông
vận tải. Tăng cường thương nghiệp
quốc doanh và hợp tác xã mua bán.
Tiếp tục cải tạo xã hội chủ nghĩa đối
với các thành phần kinh tế cá thể, ra
sức phát triển, củng cố hợp tác xã
sản xuất nông nghiệp. Tích cực phát
triển nền văn hóa mới phục vụ cho
phát triển kinh tế và đời sống. Đẩy
mạnh phát triển khoa học kỹ thuật,
thanh toán nạn mù chữ, mở rộng bổ
túc văn hóa. Đẩy mạnh công tác
giáo dục tư tưởng, nâng cao giác
ngộ xã hội chủ nghĩa cho quần
chúng. Chú ý bồi dưỡng cán bộ,
nhất là cán bộ dân tộc ít người và
cán bộ nữ, động viên tinh thần của
nhân dân các dân tộc, quyết tâm
thực hiện thắng lợi kế hoạch 5 năm
phát triển kinh tế - xã hội (1961 -
1965).
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa IV gồm 21 Ủy
viên chính thức. Ban Chấp hành
Đảng bộ bầu Ban Thường vụ Tỉnh
ủy gồm 07 đồng chí. Đồng chí Bế
Chấn Hưng được bầu lại giữ chức vụ
Bí thư Tỉnh ủy. Đồng chí Trịnh Xuân
. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn 1930-
25
1985, NXB Chính trị quốc gia sự thật, năm
2019, trang 154.
Đức được bầu giữ chức vụ Phó Bí
thư Thường trực Tỉnh ủy.
6. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ V
Từ ngày 11 đến ngày
19/9/1963, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ V được tổ
chức tại thị xã Lạng Sơn. Tham dự
Đại hội có 196 đại biểu thay mặt cho
6.720 đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đã đề phương hướng
nhiệm vụ trong những năm tiếp theo
là: Tăng cường khối đoàn kết thống
nhất trong Đảng bộ và trong nội bộ
các tầng lớp nhân dân; tiếp tục cải
tạo và củng cố quan hệ sản xuất mới;
triệt để khai thác mọi khả năng, tiềm
lực của địa phương; đẩy mạnh sản
xuất, tiến hành tốt công tác thu mua,
phân phối hàng xuất khẩu và hàng
tiêu dùng, nâng cao một bước đời
sống vật chất và tinh thần của nhân
dân các dân tộc trong tỉnh”. Nghị
quyết Đại hội nêu rõ nhiệm vụ của
Cuộc vận động xây dựng chi bộ và
đảng bộ cơ sở “bốn tốt”.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa V gồm 17 đồng
chí Ủy viên chính thức và 4 đồng chí
Ủy viên dự khuyết. Ban Chấp hành
Đảng bộ bầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy
gồm 9 đồng chí. Đồng chí Nguyễn
Đức được bầu giữ chức vụ Bí thư
Tỉnh ủy. Đồng chí Bế Chấn Hưng và
đồng chí La Thăng được bầu giữ
chức vụ Phó Bí thư Tỉnh ủy.
7. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ VI
Từ ngày 15 đến ngày
24/6/1971, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ VI được tổ
chức tại thị xã Lạng Sơn 26. Dự Đại
hội có 246 đại biểu, thay mặt cho
15.453 đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đã đề ra nhiệm vụ
tổng quát về phát triển kinh tế của
tỉnh trong 03 năm 1971 - 1973 là:
Đưa nền kinh tế lên từng bước cân
đối và phát triển hơn những năm
trước chiến tranh, bảo đảm hoàn
thành kế hoạch nhà nước để làm tròn
26
. Từ Đại hội đến Đại hội, NXB chính
trị Quốc gia, Hà Nội 2002, trang 46

nghĩa vụ đối với Nhà nước, nâng cao
đời sống và có tích lũy, có nhiều hàng
xuất khẩu. Củng cố thêm một bước
quan hệ sản xuất mới, đưa trình độ
quản lý hợp tác xã lên khá hơn trước,
đưa trình độ quản lý kinh tế quốc
doanh đi vào hạch toán chặt chẽ; góp
phần tích cực vào tăng cường tiềm
lực kinh tế và quốc phòng, củng cố
hậu phương, sẵn sàng chiến đấu và
chi viện đầy đủ cho tiền tuyến đánh
thắng giặc Mỹ xâm lược. Trên cơ sở
không ngừng củng cố và tăng cường
vai trò lãnh đạo của Đảng, năng lực
quản lý kinh tế và quản lý xã hội của
chính quyền, phát huy mạnh mẽ vai
trò làm chủ tập thể của quần chúng.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ khóa VI gồm 21 Ủy viên
chính thức, 4 Ủy viên dự khuyết. Ban
Chấp hành Đảng bộ bầu Ban Thường
vụ Tỉnh ủy gồm 9 đồng chí. Đồng chí
Nguyễn Đức được bầu lại giữ chức
Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí La Thăng và
đồng chí Bế Chấn Hưng được bầu lại
giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy.
8. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Cao Lạng lần thứ I
Tháng 4 năm 1976, tỉnh Lạng
Sơn và tỉnh Cao Bằng sáp nhập
thành tỉnh Cao Lạng, Tỉnh ủy Cao
Lạng đặt tại thị xã Cao Bằng.
Từ ngày 31/3 đến ngày
08/4/1977, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Cao Lạng lần thứ I được tổ chức
tại thị xã Cao Bằng. Dự Đại hội có
340 đại biểu thay mặt cho 34.276
đảng viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đề ra chủ trương, yêu
cầu về phát triển kinh tế - xã hội của
tỉnh Cao Lạng trong kế hoạch 5 năm
1976 - 1980 là: Phát huy đầy đủ mọi
năng lực sản xuất hiện có và đẩy
nhanh tốc độ xây dựng các cơ sở vật
chất - kỹ thuật mới trên cơ sở hoàn
thành gấp phân vùng; quy hoạch
vùng và quy hoạch các ngành; tổ
chức lại sản xuất để phát huy nhanh
chóng các ưu thế to lớn của nền kinh
tế nông lâm - công nghiệp trong toàn
tỉnh; đảm bảo gấp những nhu cầu
thiết yếu của đời sống nhân dân nhất
là lương thực, thực phẩm, tăng
13
cường nguồn hàng xuất khẩu và có
tích lũy để tái sản xuất mở rộng.
Nâng cao một bước đời sống vật
chất và văn hóa của nhân dân trong
tỉnh. Phấn đấu đóng góp ngày càng
lớn cho sự nghiệp công nghiệp hóa
xã hội chủ nghĩa nước nhà và phục
vụ tốt các xí nghiệp và công trình xây
dựng của Trung ương tại địa phương.
Ra sức xây dựng Đảng bộ vững mạnh
về cả ba mặt: Về đường lối, quan
điểm của Đảng, về năng lực tổ chức
và quản lý và về phẩm chất cách
mạng. Trước hết phải xây dựng cho
được một đội ngũ cốt cán và cán bộ
chủ chốt lãnh đạo từ tỉnh đến cơ sở có
quan điểm vững vàng và có tính
nguyên tắc cao... kiên quyết đấu tranh
chống các biểu hiện của chủ nghĩa cá
nhân, cục bộ, ỷ lại; ngăn ngừa chủ
nghĩa cơ hội, bè phái; khắc phục tư
tưởng gia trưởng phong kiến; chống
tệ nói dối, thiếu trung thực, chống tác
phong quan liêu, xa rời quần chúng,
tự do, tùy tiện; đề cao tính tổ chức và
kỷ luật, ý thức trách nhiệm và tính
tiền phong gương mẫu trong việc
chấp hành các nhiệm vụ của Đảng.
Ra sức kiện toàn và tăng cường bộ
máy của Đảng, của Nhà nước và của
đoàn thể quần chúng ở các cấp, các
ngành, nhất là cơ sở.
Đại hội đã bầu ra Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh tỉnh Cao Lạng
khóa I gồm 35 đồng chí. Ban Chấp
hành Đảng bộ tỉnh bầu Ban Thường
vụ Tỉnh ủy gồm 11 đồng chí. Đồng
chí Hoàng Trường Minh được bầu
giữ chức Bí thư Tỉnh ủy. Đồng chí
Bế Chấn Hưng được bầu giữ chức
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy.
Trước yêu cầu mới của
nhiệm vụ bảo vệ biên cương của Tổ
quốc, ngày 29/12/1978, kỳ họp thứ
tư Quốc hội khóa VI ban hành Nghị
quyết chia tách tỉnh Cao Lạng, tái
lập tỉnh Cao Bằng và tỉnh Lạng Sơn;
sáp nhập huyện Đình Lập (tỉnh
Quảng Ninh) vào tỉnh Lạng Sơn.
Ngày 06/02/1979, Ban Bí thư
Trung ương Đảng ban hành Quyết
định số 672-NQ-NS/TW về việc chỉ
định Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh
Lạng Sơn gồm 21 Ủy viên chính
thức, chỉ định Ban Thường vụ Tỉnh
ủy gồm 7 đồng chí. Đồng chí
Hoàng Trường Minh - Bí thư Tỉnh
ủy, đồng chí La Thăng - Phó Bí thư
Thường trực Tỉnh ủy, đồng chí Bế
Chu Lang - Phó Bí thư Tỉnh ủy,
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh.
Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn sau khi tái
lập có 18.643 đảng viên27.
9. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ VIII
Từ ngày 15 đến ngày
17/9/1980, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ VIII được tiến
hành trọng thể tại Đồng Bành, huyện
Chi Lăng với 240 đại biểu đại diện
cho trên 17.000 đảng viên28 trong
toàn Đảng bộ tham dự Đại hội.
Đại hội đề ra phương hướng,
nhiệm vụ của Đảng bộ là: Xây dựng
Lạng Sơn thành tuyến phòng thủ bảo
vệ Tổ quốc thêm vững chắc cả về
chính trị, quân sự, an ninh, củng cố
khối đoàn kết dân tộc; đẩy mạnh sản
xuất làm ra nhiều lương thực, thực
phẩm, nông - lâm sản, hàng hóa cho
tiêu dùng và xuất khẩu, sắp xếp ổn
định một bước đời sống của nhân
dân, xây dựng Đảng bộ vững mạnh,
trong sạch; kiện toàn Đảng bộ và cải
tiến một bước bộ máy lãnh đạo, chỉ
đạo, chỉ huy và quản lý; kiên quyết
khắc phục những biểu hiện tiêu cực
trong kinh tế và đời sống xã hội.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa VIII gồm 39 Ủy
viên chính thức, 02 Ủy viên dự
khuyết. Ban Chấp hành bầu Ban
Thường vụ Tỉnh ủy gồm 11 đồng chí.
Đồng chí Hoàng Trường Minh được
bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy, đồng chí
La Thăng được bầu giữ chức Phó Bí
thư Thường trực Tỉnh ủy, đồng chí Bế
Chu Lang được bầu lại giữ chức Phó
Bí thư Tỉnh ủy.
Ngày 24/4/1982, Bộ Chính trị
ban hành Quyết định số 59/QĐ-NS-
TW, phân công đồng chí La Thăng,
Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí
27
. Lịch sử Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn 1930-
1985, NXB Chính trị quốc gia sự thật, năm
2019, trang 302.
28
. Từ Đại hội đến Đại hội, NXB chính
trị Quốc gia, Hà Nội 2002, trang 66.

thư Thường trực Tỉnh ủy làm Bí thư
Tỉnh ủy thay đồng chí Hoàng Trường
Minh đi nhận nhiệm vụ khác.
10. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ IX
Từ ngày 03 đến ngày
05/02/1983, Đại hội đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ IX đã
được tổ chức trọng thể tại Đồng
Bành, huyện Chi Lăng, Lạng Sơn
với 400 đại biểu thay mặt cho
18.140 đảng viên tham gia Đại hội.
Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ
IX đã đề ra phương hướng, nhiệm
vụ của nhiệm kỳ là: Tiếp tục củng
cố, xây dựng phòng tuyến biên giới
vững chắc để bảo vệ Tổ quốc xã
hội chủ nghĩa, đảm bảo an ninh
chính trị, củng cố khối đoàn kết
dân tộc, đoàn kết quân dân, ra sức
phát triển kinh tế tương đối toàn
diện, trọng tâm là sản xuất lương
thực, thực phẩm, nông lâm sản,
hàng hóa, từng bước xây dựng cơ
cấu kinh tế nông - lâm - công
nghiệp trên địa bàn tỉnh. Kiên
quyết cải tiến công tác quản lý kinh
tế, củng cố một bước quan hệ sản
xuất xã hội chủ nghĩa. Giải quyết
tốt hơn về nhu cầu ăn, mặc, ở, học
tập, chữa bệnh và đời sống văn hóa
của nhân dân các dân tộc. Củng cố
các cơ quan đảng, chính quyền,
đoàn thể. Tăng cường pháp chế xã
hội chủ nghĩa, đưa các hoạt động
kinh tế - xã hội vào trật tự kỷ
cương xã hội, tăng cường bảo vệ an
ninh chính trị, trật tự xã hội, ngăn
chặn, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực
trong hoạt động kinh tế - xã hội.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ khóa mới gồm 41 Ủy viên
chính thức và 4 Ủy viên dự khuyết.
Ban Chấp hành bầu Ban Thường vụ
Tỉnh ủy gồm 13 đồng chí. Đồng chí
La Thăng, Uỷ viên Trung ương Đảng
được bầu lại giữ chức Bí thư Tỉnh
ủy, đồng chí Trần Rỹ được bầu giữ
chức Phó Bí thư Thường trực Tỉnh
ủy, đồng chí Bế Chu Lang được bầu
giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy.
11. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ X
14
Từ ngày 10 đến ngày
15/10/1986, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ X được tiến
hành tại thị xã Lạng Sơn. Tham dự
Đại hội có 330 đại biểu, thay mặt cho
toàn thể đảng viên trong toàn Đảng
bộ tỉnh.
Đại hội đề ra mục tiêu tổng
quát của nhiệm kỳ mới là: Từng
bước xây dựng cơ cấu kinh tế nông -
lâm - công nghiệp; gắn chặt với xây
dựng lực lượng vũ trang, xây dựng
thế trận chiến tranh nhân dân và nền
quốc phòng toàn dân, kết hợp chặt
chẽ, có hiệu quả giữa quốc phòng với
kinh tế và kinh tế với quốc phòng;
tiếp tục xây dựng tuyến phòng thủ
biên giới vững mạnh toàn diện về
chính trị, kinh tế, quốc phòng và an
ninh để bảo vệ vững chắc biên cương
của Tổ quốc.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khoá X, gồm 45 uỷ
viên chính thức, 13 uỷ viên dự
khuyết. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh
bầu Ban Thường vụ Tỉnh uỷ gồm 13
đồng chí. Đồng chí La Thăng, Uỷ
viên Trung ương Đảng được bầu lại
giữ chức Bí thư Tỉnh uỷ, đồng chí Vy
Xuân Thanh được bầu giữ chức vụ
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ,
đồng chí Vũ Ngọc Chương và đồng
chí Nguyễn Minh Quát được bầu giữ
chức vụ Phó Bí thư Tỉnh uỷ.
Sau Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ VI, đồng chí Vy Xuân Thanh
được điều động về công tác tại Ủy
ban Kiểm tra Trung ương theo Quyết
định số 84-NQ/NS/TW ngày
26/02/1987 (đến cuối khóa VI, Ban
Bí thư ban hành quyết định điều
chuyển đồng chí Vy Xuân Thanh về
bổ sung vào Ban Chấp hành Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn và tham gia Ban
Thường vụ Tỉnh uỷ theo Quyết định
số 897-NQNS/TW ngày 12/4/1990),
đồng chí Vũ Ngọc Chương được
phân công làm Phó Bí thư Thường
trực Tỉnh uỷ.
12. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ XI
Trong hai ngày 23 và ngày
24/4/1991, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ XI (vòng 1)
được tổ chức tại thị xã Lạng Sơn. Đại
hội thảo luận và đóng góp ý kiến vào
dự thảo Văn kiện của Ban Chấp hành
Trung ương (khoá VI) trình Đại hội
Đảng toàn quốc lần thứ VII và bầu
đoàn đại biểu đi dự Đại hội đại biểu
toàn quốc lần thứ VII của Đảng gồm
16 đồng chí.
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn
lần thứ XI (vòng 2) tiến hành từ ngày
18 đến ngày 21 tháng 11 năm 1991 tại
thị xã Lạng Sơn. Tham dự Đại hội có
247 đại biểu, thay mặt cho 20.672 đảng
viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đề ra phương hướng,
nhiệm vụ trong giai đoạn 1991 -
1995: Đẩy mạnh phát triển sản xuất,
chế biến trên cơ sở khai thác tiềm
năng, thế mạnh của địa phương, tạo
thêm việc làm, sản xuất nhiều sản
phẩm hàng hoá. Tổ chức quản lý tốt
thị trường. Tích cực giải quyết những
vấn đề cấp bách về xã hội. Giảm nhịp
độ tăng dân số, chăm lo sức khoẻ,
nâng cao dân trí, tăng mức hưởng thụ
văn hoá cho nhân dân, phấn đấu từng
bước thực hiện công bằng xã hội, đẩy
lùi tiêu cực. Tăng cường công tác
giáo dục chính trị tư tưởng cho cán
bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và
nhân dân. Củng cố niềm tin của cán
bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và
nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng
và đường lối đổi mới do Đảng khởi
xướng và lãnh đạo; kiên trì và nhất
quán với mục tiêu, con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác Hồ
đã lựa chọn. Củng cố các cơ sở Đảng
vững mạnh, nâng cao hiệu lực quản
lý của Nhà nước, phát huy vai trò của
Mặt trận và các đoàn thể nhân dân.
Củng cố quốc phòng - an ninh, giữ
vững an ninh chính trị, trật tự an toàn
xã hội, bảo vệ vững chắc biên cương
của Tổ quốc. Quán triệt đường lối,
chính sách đối ngoại của Đảng và
Nhà nước theo phương châm “Việt
Nam muốn là bạn với tất cả các nước
trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì
hoà bình, độc lập và phát triển.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khoá XI, nhiệm kỳ
1991 - 1995, gồm 47 đồng chí. Ban

Chấp hành bầu Ban Thường vụ Tỉnh
ủy khoá XI gồm 11 đồng chí. Đồng
chí Hoàng Tanh được bầu giữ chức
Bí thư Tỉnh ủy. Đồng chí Vy Xuân
Thanh được bầu giữ chức Phó Bí thư
Thường trực Tỉnh ủy và đồng chí
Dương Công Đá được bầu giữ chức
Phó Bí thư Tỉnh ủy.
13. Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ XII
Từ ngày 24 đến ngày
26/4/1996, Đại hội đại biểu Đảng bộ
tỉnh Lạng Sơn lần thứ XII, nhiệm kỳ
1996 - 2000 được tổ chức tại thị xã
Lạng Sơn. Tham dự Đại hội có 298 đại
biểu thay mặt cho 21.768 đảng viên
trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đề ra mục tiêu tổng
quát đến năm 2000 là: Tập trung mọi
nguồn lực, tranh thủ thời cơ, vượt qua
thử thách khai thác có hiệu quả tiềm
năng thế mạnh của địa phương, đẩy
mạnh công cuộc đổi mới một cách toàn
diện và đồng bộ, phấn đấu đạt và vượt
các mục tiêu của kế hoạch 5 năm 1996
- 2000; tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu
quả cao và bền vững đi đôi với việc
giải quyết những vấn đề bức xúc về xã
hội, đảm bảo an ninh quốc phòng; vượt
qua tình trạng tỉnh nghèo, cải thiện một
bước mức sống của nhân dân, nâng cao
tích lũy từ nội bộ về nền kinh tế, tạo
tiền đề cần thiết, vững chắc cho bước
phát triển cao hơn vào sau năm 2000.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khoá XII, nhiệm kỳ
1996 - 2000, gồm 47 đồng chí. Ban
Chấp hành bầu Ban Thường vụ Tỉnh
uỷ gồm 13 đồng chí. Đồng chí
Hoàng Tanh, Ủy viên Trung ương
Đảng được bầu lại giữ chức Bí thư
Tỉnh uỷ; đồng chí Vy Xuân Thanh
được bầu lại giữ chức Phó Bí thư
Thường trực Tỉnh uỷ; đồng chí
Dương Công Đá được bầu giữ chức
Phó Bí thư Tỉnh uỷ.
14. Đại hội Đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XIII
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng
Sơn lần thứ XIII tiến hành từ ngày
01 đến ngày 04/01/2001 tại thị xã
Lạng Sơn. Tham dự Đại hội có 299
15
đại biểu thay mặt cho 29.638 đảng viên
trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đã nêu rõ mục tiêu
tổng quát thời kỳ 2001 - 200529 là:
Tập trung sức thúc đẩy phát triển
kinh tế - xã hội với nhịp độ tăng
trưởng kinh tế cao hơn mức bình
quân của 5 năm trước, khắc phục cho
được những tồn tại, yếu kém của nền
kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa; tăng cường đầu tư kết
cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; tạo sự
chuyển biến rõ rệt trong chuyển dịch
cơ cấu kinh tế, nâng cao sức cạnh
tranh và hiệu quả sản xuất kinh
doanh. Nâng cao năng lực khoa học,
công nghệ, giáo dục và đào tạo, coi
trọng phát huy nhân tố con người.
Tập trung giải quyết các vấn đề về
việc làm, xóa đói giảm nghèo, ngăn
chặn và đẩy lùi các tệ nạn xã hội, cải
thiện đời sống của nhân dân. Giữ
vững an ninh, đảm bảo an toàn xã
hội, chính trị ổn định, củng cố quốc
phòng, an ninh vững mạnh, chủ động
đối phó với mọi tình huống.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa XIII gồm 47 ủy
viên. Ban Chấp hành bầu Ban
Thường vụ Tỉnh ủy gồm 13 đồng
chí. Đồng chí Dương Công Đá được
bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy30; đồng
chí Hoàng Công Hoàn được bầu giữ
chức Phó Bí thư Thường trực Tỉnh
ủy.
Tại Hội nghị lần thứ 4, Ban
Chấp hành Đảng bộ tỉnh (Khóa XIII)
họp ngày 05/04/2001, bầu đồng chí
Đoàn Bá Nhiên giữ chức vụ Phó Bí
thư Tỉnh ủy31. Ngày 05/11/2003, Bộ
29
. Từ Đại hội đến Đại hội, NXB Chính
trị Quốc gia, Trang 177
30
. Ngày 19-6-2001, Bộ Chính trị ra
Quyết định số 82-QĐNS/TW chỉ định đồng
chí Dương Công Đá, Bí thư Tỉnh ủy Lạng
Sơn, kiêm chức Ủy viên Đảng ủy Quân khu
1. (Tài liệu lưu trữ Văn phòng Tỉnh ủy).
Năm 2003, đồng chí Dương Công Đá từ
trần.
31
. Theo Quyết định số 22-QĐ/NSTW,
ngày 16/5/2001 của Ban Bí thư Trung ương
Đảng “Quyết định chuẩn y Phó Bí thư Tỉnh
ủy Lạng Sơn”, Đồng chí Đoàn Bá Nhiên,
Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn giữ chức vụ
Phó Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn.
Chính trị ra Quyết định số 828-
QĐ/NSTW phân công đồng chí
Hoàng Công Hoàn, Ủy viên Trung
ương Đảng32, Phó Bí thư Thường
trực Tỉnh ủy Lạng Sơn giữ chức Bí
thư Tỉnh ủy Lạng Sơn.
Ngày 07/11/2003, đồng chí
Nguyễn Toàn Thắng, Phó Trưởng
ban Kinh tế Trung ương được Ban Bí
thư chỉ định tham gia Ban Chấp
hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và giữ
chức vụ Phó Bí thư Tỉnh ủy Lạng
Sơn, nhiệm kỳ 2001 - 200533. Ngày
05/04/2004, Ban Bí thư ra Quyết
định số 898-QĐNS/TW chuẩn y
đồng chí Trần Ngát, Uỷ viên Ban
Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND
tỉnh Lạng Sơn giữ chức Phó Bí thư
Tỉnh ủy Lạng Sơn, nhiệm kỳ 2001 -
2005.
15. Đại hội Đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XIV
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng
Sơn lần thứ XIV tiến hành từ ngày
01 đến ngày 03/4/2006 tại thành phố
Lạng Sơn. Dự đại hội có 299 đại
biểu thay mặt cho trên 38.000 đảng
viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đề ra mục tiêu tổng
quát cho nhiệm kỳ (2006 - 2010) là:
Đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã
hội, chuyển dịch rõ nét cơ cấu kinh
tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, phát huy tốt các tiềm năng,
lợi thế, phấn đấu đạt tốc độ tăng
trưởng cao hơn giai đoạn (2001 -
2005) và phát triển bền vững, từng
bước vượt qua tình trạng tỉnh nghèo,
rút ngắn dần khoảng cách so với
trình độ phát triển chung của cả
nước; giữ gìn và phát huy bản sắc
văn hóa dân tộc; củng cố quốc
phòng, an ninh, đảm bảo trật tự an
toàn xã hội, bảo vệ biên giới quốc
gia hòa bình, ổn định và hữu nghị;
xây dựng hệ thống chính trị trong
sạch, vững mạnh, đảm bảo thực hiện
32
. Đồng chí Hoàng Công Hoàn được bầu
vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại
Đại hội lần thứ IX của Đảng
33
. Quyết định số 833-QĐNS/TW ngày
07/11/2003 của Ban Bí thư Trung ương
Đảng về “chỉ định tham gia Tỉnh ủy Lạng
Sơn”.

các nhiệm vụ, đáp ứng tốt yêu cầu
trong giai đoạn mới; không ngừng
nâng cao đời sống vật chất và tinh
thần của nhân dân.
Trước khi diễn ra Đại hội đại
biểu Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ
XIV, ngày 20/3/2006, Ban Tổ chức
Trung ương Đảng ban hành Công
văn số 8539-CV/BTCTW thông báo
kết luận của Bộ Chính trị về việc
đồng chí Hoàng Công Hoàn, Ủy viên
Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy,
Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh,
thôi giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng
Sơn về nhận công tác tại Ban Tài
chính - Quản trị Trung ương và giữ
chức Phó Trưởng Ban Tài chính -
Quản trị Trung ương; điều động, chỉ
định đồng chí Vũ Huy Hoàng, Phó
Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban
nhân dân tỉnh Hà Tây, tham gia Ban
Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy,
giữ chức Quyền Bí thư Tỉnh ủy Lạng
Sơn và giới thiệu ứng cử để bầu giữ
chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn nhiệm
kỳ (2006 - 2010).
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa XIV gồm 49 đồng
chí. Ban Chấp hành bầu Ban Thường
vụ gồm 11 đồng chí. Đồng chí Vũ
Huy Hoàng được bầu giữ chức Bí
thư Tỉnh ủy, đồng chí Phùng Thanh
Kiểm được bầu giữ chức Phó Bí thư
Tỉnh ủy.
Ngày 16/11/2006, Ban Bí thư
Trung ương Đảng ban hành Quyết
định số 285-QĐNS/TW về chuẩn y
đồng chí Trần Ngát, Ủy viên Ban
Thường vụ, Thường trực Tỉnh ủy giữ
chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn,
nhiệm kỳ 2006 - 2010. Ngày
31/8/2007, Bộ Chính trị ban hành
Quyết định số 577-QĐNS/TW về
chuẩn y đồng chí Phùng Thanh Kiểm
giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn,
nhiệm kỳ 2006 - 2010 thay đồng chí
Vũ Huy Hoàng, Uỷ viên Trung ương
Đảng, Bí thư Tỉnh ủy chuyển công
tác.
16. Đại hội Đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XV
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh
Lạng Sơn lần thứ XV tiến hành từ
16
ngày 14 đến ngày 16/10/2010 tại
thành phố Lạng Sơn; tham dự Đại
hội có 350 đại biểu thay mặt cho gần
năm vạn đảng viên của Đảng bộ tỉnh.
Đại hội xác định mục tiêu
tổng quát của nhiệm kỳ 2010 - 2015
là: Đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã
hội, tích cực chuyển dịch cơ cấu kinh
tế theo hướng hiện đại, phát huy tốt
các tiềm năng, lợi thế, huy động các
nguồn lực cho đầu tư phát triển,
phấn đấu để Lạng Sơn cơ bản đạt
trình độ phát triển trung bình của cả
nước; đảm bảo an sinh xã hội, giữ
gìn và phát huy bản sắc văn hóa các
dân tộc, không ngừng nâng cao đời
sống vật chất, tinh thần của nhân
dân; bảo vệ môi trường; tăng cường
quốc phòng, an ninh, giữ vững an
ninh chính trị, đảm bảo trật tự an
toàn xã hội, đảm bảo an ninh ninh
biên giới quốc gia, xây dựng vùng
biên giới ổn định, hòa bình, hữu
nghị, hợp tác và phát triển; xây dựng
Đảng và hệ thống chính trị trong
sạch, vững mạnh, đáp ứng tốt yêu
cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa XV gồm 55 đồng
chí. Ban Chấp hành bầu Ban Thường
vụ Tỉnh ủy gồm 15 đồng chí. Đồng
chí Phùng Thanh Kiểm34 được bầu
lại giữ chức Bí thư Tỉnh ủy. Đồng
chí Nguyễn Thế Tuy, đồng chí Vy
Văn Thành được bầu giữ chức vụ Phó
Bí thư Tỉnh ủy.
Tháng 3/2014, đồng chí
Nguyễn Văn Thanh, Phó tổng Thanh
tra Chính phủ được Ban Bí thư Trung
ương luân chuyển, chỉ định tham gia
Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh
ủy và giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy
Lạng Sơn, nhiệm kỳ 2010 - 2015.
17. Đại hội Đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XVI
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng
Sơn lần thứ XVI tiến hành từ ngày
27 đến ngày 29/10/2015 tại thành
phố Lạng Sơn. Tham dự Đại hội có
34
. Đồng chí Phùng Thanh Kiểm được bầu
vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng.
348 đại biểu thay mặt cho toàn thể
đảng viên của Đảng bộ tỉnh.
Đại hội đã đề ra mục tiêu
tổng quát của nhiệm kỳ 2015 - 2020:
Nâng cao năng lực và sức chiến đấu
của toàn Đảng, xây dựng hệ thống
chính trị trong sạch, vững mạnh;
khai thác tiềm năng, lợi thế của tỉnh;
gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc;
tăng cường tiềm lực quốc phòng an
ninh; giữ vững an ninh chính trị;
đảm bảo trật tự an toàn xã hội; đảm
bảo vững chắc chủ quyền biên giới
quốc gia; không ngừng cải thiện đời
sống vật chất, tinh thần của nhân
dân; xây dựng Lạng Sơn phát triển
toàn diện, bền vững.
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa XVI gồm 53
đồng chí. Ban Chấp hành bầu Ban
Thường vụ Tỉnh ủy gồm 13 đồng
chí. Đồng chí Hoàng Văn Nghiệm
được bầu giữ chức vụ Phó Bí thư
Tỉnh uỷ Lạng Sơn khoá XVI, nhiệm
kỳ 2015 - 2020. Trước khi diễn ra
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lạng
Sơn lần thứ XVI, ngày 23/10/2015,
Bộ Chính trị ra Quyết định số 2073-
QĐ/NSTW về việc điều động, phân
công đồng chí Trần Sỹ Thanh, Ủy
viên dự khuyết Trung ương Đảng,
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra
Trung ương tham gia Ban Chấp
hành, Ban Thường vụ và giữ chức
Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn, nhiệm kỳ
2015 - 2020.
Ngày 29/4/2016, Ban Bí thư
Trung ương Đảng ra Quyết định số
187- QĐNS/TW chuẩn y Phó Bí thư
Tỉnh ủy Lạng Sơn, nhiệm kỳ 2015 -
2020 đối với đồng chí Phạm Ngọc
Thưởng.
Ngày 22/12/2017, Bộ Chính
trị ra Quyết định số 643-QĐNS/TW
phân công đồng chí Lâm Thị Phương
Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng,
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung
ương, tham gia Ban Chấp hành, Ban
Thường vụ và giữ chức Bí thư Tỉnh
ủy Lạng Sơn, nhiệm kỳ 2015 - 2020.
Ngày 05/8/2020, Ban Bí thư
Trung ương Đảng ra Quyết định số
2288- QĐNS/TW chuẩn y Phó Bí

thư Tỉnh ủy Lạng Sơn, nhiệm kỳ
2015 - 2020, đối với đồng chí Hồ
Tiến Thiệu.
18. Đại hội Đại biểu Đảng
bộ tỉnh Lạng Sơn lần thứ XVII
Đại hội Đảng bộ tỉnh Lạng
Sơn lần thứ XVII tiến hành từ ngày
25 đến ngày 27/9/2020 tại thành phố
Lạng Sơn; tham dự Đại hội có 350 đại
biểu, thay mặt cho gần 65.000 đảng
viên trong toàn Đảng bộ.
Đại hội đề ra mục tiêu tổng
quát trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 là:
Tăng cường xây dựng Đảng và hệ
thống chính trị trong sạch, vững
mạnh; phát huy sức mạnh đại đoàn
kết các dân tộc; đổi mới; sáng tạo;
nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước;
huy động các nguồn lực cho phát
triển kinh tế cửa khẩu, thương mại,
du lịch, dịch vụ, hạ tầng khu, cụm
công nghiệp va tái cơ cấu ngành
nông nghiệp gắn với xây dựng nông
thôn mới; tập trung đầu tư kết cấu hạ
tầng giao thông, đô thị; đẩy mạnh
phát triển văn hóa, xã hội; nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần của nhân
dân; tăng cường quốc phòng, an
ninh, đối ngoại; đảm bảo biên giới
hòa bình, hữu nghị, hợp tác, xây
dựng tỉnh Lạng Sơn phát triển
nhanh, bền vững. Đại hội đã đề ra 20
chỉ tiêu chủ yếu để thực hiện trong
năm 5 (2020 - 2025).
Đại hội bầu Ban Chấp hành
Đảng bộ tỉnh khóa XVII gồm 53
đồng chí. Ban Chấp hành bầu Ban
Thường vụ Tỉnh ủy gồm 15 đồng
chí. Đồng chí Lâm Thị Phương
Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng
được bầu lại giữ chức Bí thư Tỉnh
ủy. Các đồng chí Hoàng Văn
Nghiệm, Hồ Tiến Thiệu được bầu
giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy.
Ngày 15/6/2021, Bộ Chính
trị ban hành Quyết định số 118-
QĐ/NSTW về việc điều động, bổ
nhiệm cán bộ. Theo Quyết định,
đồng chí Lâm Thị Phương Thanh,
Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư
Tỉnh ủy Lạng Sơn thôi tham gia Ban
Chấp hành, Ban Thường vụ và thôi
17
giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn, hóa”. Phấn đấu hoàn thành các mục
nhiệm kỳ 2020 - 2025; điều động, tiêu, nhiệm vụ năm 2023 và những
bổ nhiệm giữ chức Phó Chánh Văn năm tiếp theo; góp phần thực hiện
phòng Trung ương Đảng. thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu
Ngày 15/6/2021, Bộ Chính toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết
trị ban hành Quyết định số 126- Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lạng
QĐ/NSTW về việc điều động, bổ Sơn lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 -
2025 đã đề ra ./.
nhiệm cán bộ. Theo Quyết định,
đồng chí Nguyễn Quốc Đoàn, Ủy
viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư
BAN TUYÊN GIÁO TỈNH ỦY
Thường trực Tỉnh ủy Thừa Thiên
LẠNG SƠN
Huế thôi tham gia Ban Chấp hành,
Ban Thường vụ và thôi giữ chức
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy
Thừa Thiên Huế nhiệm kỳ 2020 -
2025; điều động, chỉ định tham gia
Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và
giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn,
nhiệm kỳ 2020 - 2025.
* *
*
Kỷ niệm 90 năm Ngày truyền
thống Đảng bộ Lạng Sơn (15/6/1933 -
15/6/2023), chúng ta tự hào về truyền
thống yêu nước, đoàn kết, tinh thần
cách mạng kiên cường trong đấu
tranh giải phóng dân tộc và xây dựng
quê hương, đất nước của các thế hệ
cha anh đi trước. Kế tục và phát huy
truyền thống cao quý đó, dưới sự
lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn,
toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân dân,
chiến sĩ lực lượng vũ trang trong tỉnh
luôn đoàn kết một lòng, phát huy dân
chủ, năng động, sáng tạo, tích cực
hưởng ứng phong trào thi đua yêu
nước gắn với thực hiện có hiệu quả
Kết luận số 01-KL/TW, ngày
18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục
thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày
15/5/2016 của Bộ Chính trị “Về đẩy
mạnh học tập và làm theo tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”;
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI),
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII)
về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Kết
luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021
của Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa XIII “Về đẩy mạnh xây dựng,
chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị;
kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý
nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về
tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,
biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển