Chương một

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI

VÀ LÃNH ĐẠO CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN (1930 - 1945)
CHƯƠNG 1 - PHẦN I

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI

và CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN
HOÀN CẢNH LỊCH SỬ
a. HOÀN CẢNH THẾ GIỚI
SỰ CHUYỂN BIẾN CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN VÀ HẬU QUẢ CỦA NÓ

Chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc.

Các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.

Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ, rộng khắp.

Cecil Rhodes
ẢNH HƯỞNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN (1848)
Chỉ rõ GCCN muốn giành thắng lợi phải lập ra đảng cộng sản.

Chỉ rõ những nhiệm vụ chủ yếu có tính quy luật mà đảng

cộng sản cần thực hiện.

Có ảnh hưởng to lớn đối với cách mạng Việt Nam.

TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG THÁNG MƯỜI NGA - 1917
Mở ra “thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc”

Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng thế giới

Tấm gương sáng trong việc giải phóng các dân tộc bị áp bức
“Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng
Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng
triệu, hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên
trái đất đứng lên tự giải phóng… Trong lịch sử
loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý
nghĩa to lớn và sâu xa như thế”
NGUYỄN ÁI QUỐC
TÁC ĐỘNG CỦA QUỐC TẾ CỘNG SẢN (3/1919)

Thúc đẩy sự phát triển phong trào cộng sản và công nhân
quốc tế.

Vạch ra phương hướng, mở ra con đường giải phóng các

dân tộc bị áp bức.

Vai trò quan trọng trong truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin
và thành lập ĐCS Việt Nam.
 HOÀN CẢNH LỊCH SỬ
b. TÌNH HÌNH VIỆT NAM VÀ CÁC PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRƯỚC KHI CÓ ĐẢNG
 BẮC KÌ

THANH HÓA

VỀ CHÍNH TRỊ

Xóa bỏ quyền lực của triều Nguyễn

Chia để trị

Dùng người Việt trị người Việt

BÌNH THUẬN

NAM KÌ
VỀ KINH TẾ
Cướp đoạt ruộng đất để lập đồn điền

Đầu tư khai thác tài nguyên

Đầu tư xây dựng các cơ sở công nghiệp

Đầu tư xây dựng giao thông vận tải, thông tin liên lạc

Sưu cao, thuế nặng

VỀ VĂN HÓA - XÃ HỘI

Hạn chế quyền tự do học tập

Dung túng, duy trì hủ tục lạc hậu

Khuyến khích nạn cờ bạc

Khuyến khích nạn nghiện hút

Bắt nhân dân ta uống rượu cồn

“Chúng tôi không những bị áp bức và bóc lột một
cách nhục nhã, mà còn bị hành hạ và đầu độc một
các thê thảm… bằng thuốc phiện, bằng rượu…
chúng tôi phải sống trong cảnh ngu dốt tối tăm vì
chúng tôi không có quyền tự do học tập”
NGUYỄN ÁI QUỐC
“Chế độ độc tài chuyên chế nhất, nó vô
cùng khả ố và khủng khiếp hơn cả chế độ
chuyên chế của nhà nước quân chủ châu Á
đời xưa”
Luật sư PHAN VĂN TRƯỜNG
TÌNH HÌNH GIAI TẦNG TRONG XÃ HỘI
 GIAI CẤP ĐỊA CHỦ

Một bộ phận câu kết, làm tay sai đắc lực cho thực dân
Pháp.
Một bộ phận yêu nước, khởi xướng, lãnh đạo phong trào
chống Pháp.
Một bộ phận lãnh đạo nông dân chống Pháp và phong kiến
phản động.
Một bộ phận nhỏ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản.
 GIAI CẤP NÔNG DÂN

Đông đảo, hùng hậu nhất trong xã hội

Bị áp bức, bóc lột nặng nề nhất

Mâu thuẫn sâu sắc với thực dân, phong kiến

Tinh thần đấu tranh kiên cường, bất khuất

Sẵn sàng vùng dậy làm cách mạng khi có lực lượng
tiên phong lãnh đạo
 GIAI CẤP TƯ SẢN
Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa lần 2 (1919 - 1929)

Phân hóa: Tư sản mại bản - Tư sản dân tộc

Bị tư sản Pháp, Hoa, Ấn… cạnh tranh, chèn ép

Thế lực kinh tế, địa vị chính trị nhỏ bé, yếu ớt

Không có khả năng tập hợp các giai tầng tiến hành cách mạng
 TẦNG LỚP TIỂU TƯ SẢN
Gồm: trí thức, học sinh, sinh viên, tiểu thương…

Bị tư bản, đế quốc chèn ép, khinh miệt

Có tinh thần dân tộc, yêu nước

Ảnh hưởng những tư tưởng tiến bộ bên ngoài

Rất nhạy cảm về chính trị và thời cuộc

Đời sống bấp bênh, dễ phá sản, thất nghiệp

Thái độ hay dao động, thiếu kiên định

 GIAI CẤP CÔNG NHÂN
Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897 - 1914)

Số lượng ít, đa số xuất thân từ nông dân

Sống tập trung ở các thành phố, vùng mỏ, đồn điền

Bị đế quốc, tư sản, địa chủ áp bức, bóc lột nặng nề

Đại diện PTSX mới, tiến bộ nhất trong xã hội

 GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Có ý thức tổ chức, kỷ luật cao

Có tinh thần cách mạng triệt để

Mang bản chất quốc tế

Sớm tiếp thụ ánh sáng chủ nghĩa Mác – Lênin

Nhanh chóng phát triển từ “tự phát” lên “tự giác”

Thể hiện là giai cấp có năng lực lãnh đạo

 TÓM LẠI
Chính sách cai trị đã tác động mạnh mẽ tới xã hội Việt Nam
Các giai tầng phân hóa sâu sắc, chung thân phận mất nước
Hai giai cấp mới ra đời: công nhân và tư sản
Tính chất xã hội: Thuộc địa, nửa phong kiến
Xã hội tồn tại hai mâu thuẫn cơ bản và ngày càng gay gắt
Cách mạng Việt Nam có hai nhiệm vụ cần giải quyết bức thiết
CÁC PHONG TRÀO YÊU NƯỚC
CỦA NHÂN DÂN VIỆT NAM
TRƯỚC KHI CÓ ĐẢNG
PHONG TRÀO CẦN VƯƠNG
1885 - 1896

HÀM NGHI & TÔN THẤT THUYẾT

Từ Huế lan ra cả nước

Kết thúc trong thất bại

Góp phần cổ vũ tinh thần yêu nước

PHONG TRÀO NÔNG DÂN YÊN THẾ
1884 - 1913
ĐỀ NẮM & ĐỀ THÁM

Yên Thế - Bắc Giang

Kết thúc trong thất bại
Góp phần cổ vũ tinh thần yêu nước
 XU HƯỚNG BẠO ĐỘNG

PHAN BỘI CHÂU

Hội Duy Tân (1904), PT Đông Du (1906 - 1908)

Việt Nam Quang phục hội (1912)
Kết thúc trong thất bại
Góp phần cổ vũ tinh thần yêu nước
XU HƯỚNG CẢI CÁCH

PHAN CHU TRINH

Phong trào Duy tân

Kết thúc trong thất bại

Góp phần cổ vũ tinh thần yêu nước

 TÓM LẠI
Các phong trào yêu nước diễn ra sôi nổi nhưng đều thất bại

Thất bại do hạn chế về đường lối, lãnh đạo, tổ chức, phương pháp đấu tranh

Tiếp tục truyền thống yêu nước, bất khuất, kiên cường chống ngoại xâm

Cổ vũ mạnh mẽ tinh thần yêu nước của nhân dân

Thúc đẩy lớp thanh niên trí thức lựa chọn con đường cứu nước mới
 NGUYỄN ÁI QUỐC
CHUẨN BỊ CÁC ĐIỀU KIỆN THÀNH LẬP ĐẢNG
05/6/1911
Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước

“Tôi muốn đi ra ngoài, xem nước Pháp và các

nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào,
tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta…”
 Đầu năm 1919
Nguyễn Tất Thành tham gia Đảng Xã hội Pháp

- chính đảng tiến bộ nhất ở Pháp lúc đó.

NGUYỄN ÁI QUỐC NGUYỄN AN NINH NGUYỄN THẾ TRUYỀN PHAN VĂN TRƯỜNG PHAN CHU TRINH

18/6/1919
Nguyễn ÁI QUỐC thay mặt Hội những người An Nam yêu nước gửi Hội nghị

Versailles bản Yêu sách của nhân dân An Nam đòi quyền tự do cho nhân dân Việt Nam.
 7/1920
Nguyễn ÁI QUỐC đọc Sơ thảo lần thứ nhất
những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa
của V.Lênin… tìm thấy con đường giải phóng cho dân tộc
Việt Nam

“Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần
thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng
chúng ta"
 12/1920
Nguyễn ÁI QUỐC tham gia Đại hội XVIII của
Đảng Xã hội Pháp và bỏ phiếu tán thành Quốc tế III
(Quốc tế Cộng sản)
Ngay sau đó, Nguyễn ÁI QUỐC tham gia
thành lập Phân bộ Pháp của Quốc tế Cộng sản -
tức là Đảng Cộng sản Pháp
 Chuẩn bị về TƯ TƯỞNG

Tuyên truyền tư tưởng về con đường cách mạng vô sản, con

đường cách mạng theo lý luận Mác - Lênin

“Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt,

trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ
nghĩa ấy… Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa
nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, chắc chắn
nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa Lênin"
 Chuẩn bị về CHÍNH TRỊ

Xác định con đường cách mạng của các dân tộc bị áp bức là giải
phóng giai cấp, giải phóng dân tộc.
Xác định đường lối chính trị của Đảng cách mạng phải hướng tới
giành độc lập cho dân tộc, tự do, hạnh phúc cho đồng bào, hướng
tới xây dựng nhà nước mang lại quyền lợi và lợi ích cho nhân dân.
“Cách mệnh trước hết phải có đảng cách mệnh, để trong
thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với
dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi”.
 LÊ HỒNG PHONG LÊ HỒNG SƠN TRƯƠNG VÂN LĨNH HỒ TÙNG MẬU

Chuẩn bị về TỔ CHỨC

Tháng 2/1925, thành lập Tháng 6/1925, thành lập Hội thể hiện quan điểm, lập trường

nhóm Cộng sản đoàn Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên của giai cấp công nhân, là tổ chức
tiền thân của ĐCS Việt Nam
HỘI NGHỊ THÀNH LẬP ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM
VÀ CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG
 a. CÁC TỔ CHỨC CỘNG SẢN RA ĐỜI

TRẦN VĂN CUNG CHÂU VĂN LIÊM VÕ NGUYÊN GIÁP

6/1929 11/1929 12/1929

Những người cộng sản Những người cộng sản Những người cộng sản
ở Bắc Kỳ thành lập ở Nam Kỳ thành lập ở Trung Kỳ thành lập
Đông Dương Cộng sản Đảng An Nam Cộng sản Đảng Đông Dương Cộng sản Liên đoàn
TÓM LẠI
Các tổ chức cộng sản đều giương cao ngọn cờ yêu nước.

Nhưng hoạt động phân tán, chia rẽ đã ảnh hưởng xấu đến cách mạng Việt Nam.

Việc khắc phục sự chia rẽ, phân tán các tổ chức cộng sản là yêu cầu khẩn thiết.
 b. HỘI NGHỊ THÀNH LẬP ĐẢNG
Ngày 6/1 đến ngày 7/2/1930.

Bán đảo Cửu Long - Hương Cảng - Trung Quốc.

Nguyễn Ái Quốc, Trịnh Đình Cửu, Nguyễn Đức
Cảnh, Nguyễn Thiệu, Châu Văn Liêm.
Thảo luận, tán thành ý kiến chỉ đạo của Nguyễn Ái
Quốc; Thông qua Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt,
Chương trình tóm tắt, Điều lệ vắn tắt của Đảng…
MỤC TIÊU CHIẾN LƯỢC Nhiệm vụ Lực lượng Phương pháp Lãnh đạo Đoàn kết quốc tế

c. CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ ĐẦU TIÊN ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

Chánh cương vắn tắt & Sách lược vắn tắt được thông qua tại
Hội nghị thành lập Đảng đã phản ánh đường hướng phát triển
CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ
và những vấn đề cơ bản về chiến lược và sách lược của cách 2/1930
mạng Việt Nam, hợp thành Cương lĩnh chính trị đầu tiên của
Đảng Cộng sản Việt Nam

Nội dung chi tiết

HẾT