CHƯƠNG 1:

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI VÀ LÃNH

ĐẠO ĐẤU TRANH GIÀNH CHÍNH QUYỀN
(1930 – 1945)
 1. BỐI CẢNH LỊCH SỬ RA ĐỜI ĐCSVN

* Hoàn cảnh quốc tế cuối TK XIX, đầu TK XX

CNTB => CNĐQ

Việt
Tác động của
Quốc tế Nam CM Tháng
Cộng sản 10 Nga
2
 * Hoàn cảnh quốc tế cuối TK XIX, đầu TK XX

- Chủ nghĩa tư bản trên thế giới đã phát triển từ giai

đoạn tự do cạnh tranh sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc

3
 Thuộc địa ở
Châu Phi

Chỉ chín nước đế quốc (Anh, Pháp, Mỹ, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,
Italia, Nhật Bản, Hà Lan, Bỉ) “với tổng dân số 320.657.000 người4và
với diện tích 11.407.600 km2 bóc lột các nước thuộc địa gồm hàng
trăm với dân số 560.193.000 người và với diện tích 55.637.000 km2”
Lược đồ hệ thống thuộc
địa Anh
- Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917

Triệt để 6
 - Ngày 2-3-1919 Quốc tế Cộng sản ra đời ở Mátxcơva
- Đối với VN, Quốc tế III có vai trò quan trọng trong việc
truyền bá CNMLN và thành lập ĐCSVN.

18/02/2021 PGS.TS. DƯƠNG KIỀU LINH 7

 ❖Tình hình Việt Nam và các phong trào
yêu nước trước khi có Đảng
❖ Chính sách cai trị của thực dân Pháp

1919-
1929
1897-
1884- 1913 Khai
6/6/ 1897 thác
Khai
25/8/ 1884 Đàn thuộc
thác
1/9/ 1883 áp các thuộ địa
Ký Hiệp
1858 ước phong c địa lần 2
Ký Patơnốt trào lần 1
TD Hiệp
Pháp ước
xâm Hác-
lược măng
VN
❖ Chính sách cai trị của thực dân Pháp

Về chính trị

Áp đặt chính sách cai trị thực dân

Chia Việt Nam thành 3 xứ: Bắc Kỳ, Trung Kỳ,

Nam Kỳ

Câu kết với giai cấp địa chủ trong việc bóc lột
kinh tế và áp bức chính trị
❖ Chính sách cai trị của thực dân Pháp

Về kinh tế Về văn hóa

Tiến hành cướp Thực hiện chính

đoạt ruộng đất để sách văn hóa, giáo
lập đồn điền dục thực dân

Đầu tư khai thác Dung túng, duy trì

tài nguyên các hủ tục lạc hậu
 ❖Tình hình Việt Nam và các phong trào
yêu nước trước khi có Đảng

Kết cấu giai cấp

Địa chủ
Nông
dân
Tư
sản
XH Thuộc địa nửa PK
Công
nhân
Tiểu
tư
sản
❖ Tình hình Việt Nam và các phong trào
yêu nước trước khi có Đảng

Hậu quả chính sách cai

trị của TD Pháp

Tính chất XH
thay đổi

Mâu thuẫn XH Kết cấu giai cấp

thay đổi thay đổi
 * Các phong trào yêu nước của nhân dân
trước khi có Đảng

❖Theo khuynh hướng phong kiến

• Phong trào Cần Vương • Khởi nghĩa Yên Thế
(1885-1896) (1884-1913)
Phong trào
Cần Vương
 Các
cuộc
khởi
nghĩa
hưởng
ứng
phong
trào Cần
Vương
Địa bàn cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Phan Đình Phùng – thủ lĩnh khởi nghĩa Hương Khê
Phong trào nông dân
Yên Thế

Hoàng Hoa Thám

Nhưng: Các phong trào đấu tranh Cần Vương và khởi
nghĩa nông dân không thể giành lấy thắng lợi

Đàn áp khởi nghĩa Ba Đình 18

Đàn áp khởi nghĩa Yên Thế
19
❖ Theo khuynh hướng dân chủ tư sản

Phan Bội Châu: Xu hướng bạo

động

Phan Châu Trinh: xu hướng cải

cách

Việt Nam Quốc dân Đảng

Tân Việt cách mạng Đảng

 ❖Các phong trào yêu nước của nhân dân
trước khi có Đảng

 Tóm lại, sự thất bại của các PTYN theo khuynh hướng
phong kiến và tư sản là do:
✓ Không có giai cấp lãnh đạo đúng đắn
✓ Không có đường lối đúng
✓ Không đoàn kết được lực lượng xã hội cơ bản (công
nhân và nông dân)
✓ Không có hệ thống tổ chức chặt chẽ
 Nhiệm vụ lịch sử: tìm một con đường cách mạng
mới, một giai cấp có đủ tư cách, đủ uy tín và năng
lực để lãnh đạo cách mạng.
Cách mạng Việt Nam khủng
hoảng về ĐƯỜNG LỐI và
GIAI CẤP LÃNH ĐẠO
Ngày 5/6/1911 Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước.
Người làm việc trên con tàu Amiral-La-tút-sơ Tơ-rê-vin
 “Muốn cứu nước và giải
phóng dân tộc không có con
đường nào khác con đường
cách mạng vô sản”.
(HCM toàn tập (2002), tập 9, Tr. 314).

- Trong quá trình tìm đường cứu nước, NAQ tìm hiểu kỹ
các cuộc cách mạng tư sản Anh, Pháp, Mỹ và nhận thấy
đây là những cuộc cách mạng không triệt để.
- Người đặ biệt quan tâm tìm hiểu CMT10 Nga và nhận
thấy “chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công, và thành
công đến nơi”
 - Năm 1919, Người đã gửi tới hội nghị Véc-xây (Pháp)
bản Yêu sách đòi quyền lợi cho DT VN.
- Tháng 7-1920, Người được đọc Bản sơ thảo lần thứ
nhất Đề cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của Lê
nin.
- Tháng 12-1920, tại Đại hội Đảng Xã hội Pháp họp ở Tua,
Nguyễn Ái Quốc tham gia bỏ phiếu tán thành việc thành
lập Đảng Cộng sản Pháp, gia nhập Quốc tế Cộng sản.
=> Đánh dấu sự chuyển biến về chất trong TT Hồ
Chí Minh về con đường cứu nước.
“Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc
không có con đường nào khác con
đường cách mạng vô sản”
( Hồ Chí Minh)
 ❖Chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức
cho sự ra đời của Đảng

Về tư tưởng

Về chính trị

Về tổ chức
- Từ nước ngoài Người đã viết và gửi các sách báo, tài
liệu về Việt Nam như các báo Việt Nam hồn, Người
cùng khổ, Bản án chế độ thực dân Pháp… để truyền
bá chủ nghĩa Mác-Lênin và chỉ rõ con đường CM mà
ND ta cần đi theo.
- Tháng 6 - 1925 Người thành lập Hội Việt Nam cách
mạng Thanh niên, trực tiếp mở nhiều lớp huấn luyện
thanh niên ưu tú VN ở Quảng Châu.
- Năm 1928, Hội VNCMTH thực hiện chủ trương “vô
sản hóa” để rèn luyện lập trường, quan điểm giai cấp
công nhân và truyền bá CNMLN vào Việt Nam.
 Đoàn kết
quốc tế

Tính chất,
Giai cấp
nhiệm vụ
cm Đường lãnh đạo
Kách
mệnh
Phương Lực lượng
pháp cách cách mạng
mạng

- Năm 1927, Bộ Tuyền truyền của Hội liên hiệp các dân
tộc bị áp bức xuất bản tác phẩm Đường Kách mệnh.
Đường Kách mệnh chuẩn bị về tư tưởng chính trị cho
việc thành lập Đảng
 ❖ Sự phát triển phong trào yêu nước theo khuynh
hướng vô sản
Mang tính chất chính trị, có sức lôi cuốn
Trình độ
phong trào dân tộc theo con đường cách
phát triển
mạng vô sản
Hình thức Bãi công trở nên
phổ biến với quy mô lớn,
thời gian dài

Tự phát

Trước 1919- 1926- Thời gian

1919 1925 1929
 ❖ Sự ra đời các tổ chức cộng sản ở Việt Nam

Đông Dương
Hội Việt Nam Các tổ chức
Cộng sản Đảng
Cách mạng (17/6/1929) cộng sản
Thanh niên hoạt động
phân tán ,
An Nam Cộng sản chia rẽ
Đảng (7/1929) =>
Tân Việt Ảnh hưởng
cách xấu đến
mạng Đông Dương
Cộng sản liên phong trào
Đảng
đoàn (9/1929) cách mạng
Việt Nam
II) HỘI NGHỊ THÀNH LẬP ĐẢNG VÀ CƯƠNG LĨNH CHÍNH TRỊ
ĐẦU TIÊN CỦA ĐẢNG

1. Hội nghị thành lập Đảng

• Thời gian: Từ ngày 6/1 ->
7/2/1930.
• Địa điểm: Hương Cảng,
Trung Quốc.
• Đại biểu: 1 đại biểu của
Quốc tế Cộng sản; 2 đại
biểu của Đông Dương
Cộng sản Đảng; 2 đại biểu
của An Nam Cộng sản
Đảng.
 Hội nghị thảo luận 5 điểm lớn với nội dung:

1 Bỏ mọi thành kiến xung đột cũ, thành thật hợp tác để thống
nhất các nhóm cộng sản ở Đông Dương

2 Định tên Đảng là Đảng Cộng sản Việt Nam

3
Thảo Chính cương và Điều lệ sơ lược của Đảng

4 Định kế hoạch thực hiện việc thống nhất trong nước

5 Cử một Ban Trung ương lâm thời gồm 9 người, trong đó có 2

đại biểu chi bộ cộng sản Trung Quốc ở Đông Dương
2. Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
Nội dung Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

Phương
hướng chiến
lược
Đoàn kết Nhiệm vụ
quốc tế cách
Cương mạng
lĩnh chính
Phương trị
pháp Lực lượng
cách mạng
Lãnh đạo
cách mạng
❖ Ý nghĩa của Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

- Cương lĩnh đã thể hiện bản lĩnh chính trị độc lập, tự
chủ, sáng tạo trong việc đánh giá đặc điểm, tính chất
xã hội thuộc địa nửa phong kiến Việt Nam.
- Chỉ rõ những mâu thuẫn cơ bản và chủ yếu của dân
tộc Việt Nam, đánh giá đúng thái độ của các giai tầng
xã hội.
 3. Ý nghĩa lịch sử sự ra đời ĐCSVN

• Là kết quả tất yếu của cuộc đấu tranh dân tộc và đấu tranh
giai cấp, là sự khẳng định vai trò lãnh đạo của giai cấp công
nhân và CN Mác-Lênin với cách mạng Việt Nam.
• Giải quyết được tình trạng khủng hoảng về đường lối cách
mạng, giai cấp lãnh đạo cách mạng, mở ra con đường và
phương hướng phát triển mới cho đất nước Việt Nam.
• Khẳng định sự đúng đắn, sáng tạo của Hồ Chí Minh trong
quá trình vận dụng Chủ nghĩa Mác-Lênin vào việc thành lập
Đảng ở một nước thuộc địa nửa phong kiến.
 Phong trào cách mạng 1930-1931 và Luận cương chính
trị 10-1930
❖Phong trào cách mạng 1930-1931

- Vừa mới ra đời, Đảng đã phát động một phong trào

cách mạng rộng lớn, đỉnh cao là Xô Viết-Nghệ Tĩnh
(1930-1931).
 ❖Phong trào cách mạng 1930-1931
Mức độ
Đỉnh cao

Cao trào
Phong
trào

1/1930 5/1930 9/1930 4/1931 Thời gian

- Tuy bị địch khủng bố ác liệt, Đảng và quần chúng cách mạng bị
tổn thất nặng nề, song cao trào cách mạng 1930-1931 đã
mang lại những thành quả to lớn:
+ Khẳng định trong thực tế quyền lãnh đạo và năng lực lãnh đạo
của Đảng
+ Đem lại cho nông dân niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của
Đảng
+ Giúp đông đảo quần chúng, trước hết là công-nông tự tin ở
sức lực cách mạng của giai cấp mình.
 Phong trào cách mạng 1930-1931 và Luận cương chính
trị 10-1930
Luận cương chính trị tháng 10-
1930
- Từ ngày 14 -> 30/10/1930, Hội nghị
BCHTW họp lần thứ nhất tại Hương Cảng
(TQ) do Trần Phú chủ trì.
- Nội dung Hội nghị:
+ Thông qua tình hình và nhiệm vụ cần kíp
của Đảng
+ Thảo luận Luận cương chính trị, Điều lệ
Đảng và điều lệ các tổ chức quần chúng.
+ Đổi tên ĐCSVN thành ĐCSĐD theo chỉ Đ/c Trần Phú-Tổng bí
thị của QTCS. thư đầu tiên của
ĐCSVN
Luận cương chính trị tháng 10-1930
 Luận cương chính trị tháng 10-1930
- Nội dung cơ bản Luận cương chính trị
- Phương hướng chiến lược:

Chống pk giành
ruộng đất cho
nông dân
TS DÂN (Bỏ qua CNTB) Xã hội
QUYỀN CM
Chống đế quốc chủ nghĩa
giành độc lập
dân tộc
Độc lập dân tộc, người
cày có ruộng
 Luận cương chính trị tháng 10-1930

- Nội dung cơ bản Luận cương chính trị:

- Nhiệm vụ
chiến lược

Đánh đổ phong kiến làm cách mạng ruộng

đất

Đánh đổ ĐQ, làm cho ĐD hoàn toàn độc lập

=> Hai nhiệm vụ quan hệ mật thiết với nhau, nhưng đánh đổ
phong kiến đặt lên hàng đầu: “Vấn đề thổ địa là cái cốt của
cách mạng tư sản dân quyền”
 Luận cương chính trị tháng 10-1930
- Nội dung cơ bản Luận cương chính trị:

- Lực lượng cách mạng: giai cấp công nhân và nông

dân vừa là lực lượng, vừa là động lực của cách mạng

- Phương pháp cách mạng: Võ trang bạo động

- Vai trò lãnh đạo của Đảng: Sự lãnh đạo của Đảng
là điều kiện cốt yếu cho sự thắng lợi cách mạng

- Quan hệ quốc tế: CM ĐD là một bộ phận của cách

mạng vô sản thế giới.
 Luận cương chính trị tháng 10-1930

Hạn chế

Không nêu ra được mâu thuẫn chủ yếu của dân tộc
VN => Không đặt nhiệm vụ GPDT lên hàng đầu

Đánh giá không đúng vai trò cách mạng của tầng lớp
tiểu tư sản, phủ nhận mặt tích cực của tư sản dân
tộc, chưa thấy khả năng phân hóa, lôi kéo một bộ
phận địa chủ vừa và nhỏ => không đề ra được một
chiến lược liên minh dân tộc và giai cấp rộng rãi
 Luận cương chính trị tháng 10-1930

Nguyên
nhân

LCCT chưa tìm ra và nắm vững những đặc điểm của xã

hội thuộc địa nửa phong kiến Việt Nam

Do nhận thức giáo điều, máy móc về vấn đề dân tộc và

giai cấp trong cách mạng ở thuộc địa, chịu ảnh hưởng
của khuynh hướng”tả” của QTCS
 ❖ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức đảng và phong trào
cách mạng, Đại hội Đảng lần thứ nhất (3-1935)

- Tháng 5-1931, Thường vụ TW Đảng ra chỉ thị

phê phán chủ trương sai lầm về thanh Đảng
của xứ ủy Trung Kỳ và vạch ra phương hướng
xây dựng Đảng.
 ❖ Cuộc đấu tranh khôi phục tổ chức đảng và phong trào
cách mạng, Đại hội Đảng lần thứ nhất (3-1935)

- Đầu năm 1932, trước tình hình các ủy viên

BCHTW Đảng và các Xứ ủy bị bắt, theo chỉ
thị của QTCS, Lê Hồng Phong cùng một số
đồng chí lập ra Ban lãnh đạo Trung ương
của Đảng.

- 6-1932, Ban lãnh đạo TW của Đảng công bố

Chương trình hành động của ĐCSĐD.
 b) Chủ trương khôi phục tổ chức đảng và
phong trào cách mạng

Chương trình hành

động của ĐCSĐD

Khẳng định chiến lược

Yêu cầu chung Phát triển Đảng
CM Đông Dương: chống
của CM Đông trong quần
đế quốc, phong kiến và
Dương chúng
tiến lên CNXH
 b) Chủ trương khôi phục tổ chức đảng và
phong trào cách mạng

Đại hội I
(3/1935)

Đề ra nhiệm Bầu BCHTW. Lê

vụ Hồng Phong làm
TBT

Củng cố và Đẩy mạnh vận Mở rộng tuyên

phát triển động thu phục truyền chống đế
Đảng quần chúng quốc
 2. Cuộc vận động dân chủ 1936-1939

a) Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

* Tình hình thế giới:
- Cuộc khủng hoảng kinh tế (1929-1933) làm cho mâu thuẫn
của CNTB ngày càng gay gắt và phong trào cách mạng của
quần chúng dâng cao.
 a) Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

* Tình hình thế giới:

- Chủ nghĩa phát xít xuất hiện và thắng thế ở một số nước,
nguy cơ chiến tranh thế giới đe dọa nên hòa bình và an ninh
quốc tế.
 a) Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

* Tình hình thế giới:

- Đại hội lần thứ VII của QTCS họp tại Matxcova (7-1935)
Kẻ thù Nhiệm vụ:
Thành lập
chính là đòi dân
mặt trận
chủ nghĩa chủ và
nhân dân
phát xít hòa bình

Quang cảnh ĐH VII Quốc tế cộng sản Lê Hồng Phong Ng. Thị Minh Khai
 ❖ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

▪ Tình hình thế giới:

- Mặt trận nhân dân Pháp giành thắng lợi trong cuộc
tổng tuyển cử năm 1936, Chính phủ Mặt trận nhân
dân Pháp ra đời.
- Chính phủ Mặt trận bình dân Pháp ban hành một
số chính sách dân chủ có lợi cho các thuộc địa.
 ❖ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng
• Tình hình trong nước:
- Mâu thuẫn xã hội ngày càng sâu sắc => Tất cả mọi giai
cấp, tầng lớp tuy quyền lợi khác nhau nhưng đều có
nguyện vọng chung trước mắt là đấu tranh đòi quyền
được sống, quyền tự do, dân chủ, cơm áo và hòa
bình.
- Hệ thống tổ chức của Đảng và các cơ sở cách mạng
của quần chúng đã được khôi phục.
 ❖ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

- Trước sự chuyển biến của tình hình thế giới và trong

nước, và chủ trương chuyển hướng chiến lược của Đai
hội VII QTCS, trong những năm 1936-1939, Trung ương
ĐCSĐD triệu tập các hội nghị

HN TW 2 (7 - 1936)
HN TW 3 (3 - 1937)
HN TW 4 (8 - 1937)
HN TW 5 (3 - 1938)
 ❖ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

- Ngày 27-6-1936, Ban Chấp hành TW Đảng xác

định nhiệm vụ trước mắt là chống phát xít,
chống chiến tranh, chống phản động thuộc
đại và tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo và
hòa bình.
 ❖ Điều kiện lịch sử và chủ trương của Đảng

- Tháng 10-1936, Đảng ra văn kiện Chung quanh vấn đề chiến sách
mới với quan điểm mới:
+ Cách mạng dân tộc không nhất thiết phải kết chặt với cuộc cách
mạng điền địa
+ Nội dung đấu tranh phụ thuộc vào yêu cầu khách quan của lịch sử
+ Phải lựa chọn vấn đề nào quan trọng hơn mà giải quyết trước và
tập trung lực lượng để giành thắng lợi.
=> Phù hợp với tinh thần trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của
Nguyễn Ái Quốc.
 ❖ Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ,
cơm áo, hòa bình

- Hội nghị TW Đảng (3-1938) thành lập Mặt trận

Dân chủ Đông Dương để tập hợp lực lượng,
phát triển phong trào.
- 9-1939, Đảng rút vào hoạt động bí mật. Cuộc
vận động dân chủ kết thúc.
 ❖ Phong trào đấu tranh đòi tự do, dân chủ,
cơm áo, hòa bình

- - Ý nghĩa của cao trào 1936-1939:

• Sự trưởng thành của Đảng trong chỉ đạo chiến
lược.
• Là ĐCS duy nhất trong hệ thống thuộc địa của
Pháp tiến hành được đấu tranh dân sinh, dân chủ.
• Là cuộc tổng diễn tập lần thứ 2 của cách mạng Việt
Nam, khôi phục trận địa và lực lượng cách mạng
cho phong trào cứu quốc và CMT8 sau này.
 ❖Tình hình thế giới:

- 1/9/1939, phát xít Đức tấn

công Ba Lan, hai ngày sau Anh
và Pháp tuyên chiến với Đức,
Chiến tranh thế giới thứ II
Vụ không kích Blitzkrieg chiếm Ba Lan của
bùng nổ. Đức ngày 1/9/1939
 * Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến
lược mới của Đảng
❖Tình hình thế giới:
- Tháng 6-1940, Đức tấn - Ngày 22-6-1941, Đức tấn
công Pháp. CHính phủ Pháp công Liên Xô
đầu hàng Đức

Quân đội Phát xít Đức qua sông 22-06-1941 máy bay Đức đang trên
Aisne, Pháp ngày 21/6/1940. đường đi đánh bom các thành phố của
Liên Xô|
 * Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến
lược mới của Đảng
❖Tình hình trong nước :

- Ngày 28-9-1939, Toàn

quyền Đông Dương ra Nghị
định cấm tuyên truyền cộng
sản, đặt Đảng Cộng sản
Đông Dương ra ngoài vòng
pháp luật, giải tán các hội
hữu ái, nghiệp đoàn.
 * Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến
lược mới của Đảng
❖Tình hình trong nước:

- Thực dân Pháp thi hành chính

sách thời chiến trắng trợn, đàn
áp các phong trào cách mạng
của nhân dân, thực hiện chính
sách “kinh tế thời chiến” nhằm
vơ vét sức người, sức của để
phục vụ chiến tranh đế quốc.
 * Bối cảnh lịch sử và chủ trương chiến
lược mới của Đảng
❖Tình hình trong nước:
- Ngày 22-9-1940, phát xít
Nhật tiến và Lạng Sơn và
đổ bộ vào Hải Phòng.
- Ngày 23-9-1940, Pháp ký
hiệp định đầu hàng
Nhật. Nhân dân ta chịu
cảnh “một cổ hai tròng”
=> mâu thuẫn xã hội gay
gắt.
 Chủ trương chiến lược mới của Đảng

- Trước sự chuyển biến của tình hình thế giới và trong

nước, Ban Chấp hành TW Đảng đã họp các Hội nghị:

11 - 1939 11 - 1940 5 - 1941

HN TW 6 HN TW 7 HN TW 8

Cột mốc lịch sử 108

 Chủ trương chiến lược mới của Đảng
Tháng 11-1939, Hội nghị TW 6 của Đảng
tổ chức tại Bà Điểm – Hóc Môn chỉ rõ:
(1). Thực hiện đánh đổ đế quốc Pháp,
chống tất cả ách ngoại xâm vô luận
da trắng hay da vàng để giành lấy
giải phóng độc lập”

(2). Tạm gác khẩu hiệu “cách mạng ruộng đất”

và thay bằng các khẩu hiệu chống địa tô cao, cho
vay lãi nặng, tịch thu ruộng đất của đế quốc và
địa chủ phản bội.
(3). Chủ trương thành lập Mặt
trận dân tộc thống nhất phản đế
Đông Dương
 Chủ trương chiến lược mới của Đảng
Ngày 17-1-1940, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ và nhiều
đồng chí Trung ương bị bắt
Tháng 11/1940, Hội nghị TW 7 họp tại Đình Bảng -
Bắc Ninh do Trường Chinh chủ trì. Hội nghị ra nghị
quyết:
“Cách mạng phản đế và cách
mạng thổ địa phải đồng thời tiến,
không thể cái làm trước, cái làm
sau”.
Hội nghị TW 7 bầu đồng chí Trường
Chinh giữ cương vị quyền Tổng Bí
thư.
 Chủ trương chiến lược mới của Đảng
Ngày 28-1-1941, Nguyễn Ái Quốc về nước. Tháng 5-1941,
Người chủ trì Hội nghị TW 8, ra quyết nghị với 6 nội dung
chính:

(1) chỉ rõ mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế qụốc
phát xít Pháp- Nhật

(2) chủ trương “phải thay đổi chiến lược”, chỉ phải giải
quyết vấn đề cần kíp trước mắt đó là “dân tộc giải phóng”

(3) giải quyết vấn đề dân tộc trong khuôn khổ từng nước ở
Đông Dương, thi hành chính sách “dân tộc tự quyết”.
 Chủ trương chiến lược mới của Đảng
(4) tập hợp rộng rãi mọi lực lượng dân tộc

(5) xác định khởi nghĩa vũ trang là nhiệm vụ trung tâm, từ

khởi nghĩa từng phần, mở đường cho tổng khởi nghĩa

(6) sau khi cách mạng thành công sẽ thành lập nước Việt
Nam dân chủ cộng hòa theo tinh thần tân dân chủ

 Hội nghị TW 8 đã hoàn chỉnh chủ trương chiến lược

được đề ra từ Hội nghị TW 6, khắc phục triệt để những
hạn chế của Luận cương chính trị tháng 10-1930, khẳng
định lại đường lối cách mạng giải phóng dân tộc trong
Cương lĩnh chính trị đầu tiên.
 Hội nghị TW 8 đã bầu Trường Chinh làm TBT.
 ❖ Phong trào chống Pháp-Nhật, đẩy mạnh chuẩn bị
lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang

- Ngày 27-9-1940, Đội du kích Bắc Sơn được thành lập.

- Tháng 11-1940, Hội nghị cán bộ TW Đảng họp quyết

định đình chỉ khởi nghĩa Nam Kỳ, nhưng cuộc khởi
nghĩa này vẫn nổ ra và bị thất bại.

- Ngày 13-1-1941, nổ ra binh biến Đô Lương do Đội

Cung chỉ huy, nhưng cũng bị TDP dập tắt.
 ❖ Phong trào chống Pháp-Nhật, đẩy mạnh chuẩn bị
lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang

- Ngày 25-10-1941, Mặt trận Việt Minh tuyên bố ra đời

công bố 10 chính sách và được nhân dân nhiệt liệt
hưởng ứng.
- Đảng và Việt Minh cho xuất bản nhiều tờ báo: Giải
phóng, Cứu quốc, Việt Nam độc lập,…
- Năm 1943, Đảng công bố bản Đề cương văn hóa Việt
Nam, xác định văn hóa cũng là một mặt trận.
 ❖ Phong trào chống Pháp-Nhật, đẩy mạnh chuẩn bị
lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang

- Cùng với việc xây dựng lực lượng chính trị, Đảng
chú trọng chuẩn bị lực lượng vũ trang và căn cứ địa
cách mạng.
+ Đội du kích Bắc Sơn phát triển thành Cứu quốc quân
+ Cuối năm 1941, Nguyễn Ái Quốc thành lập 1 đội vũ
trang ở Cao Bằng.
+ Ngày 22-12-1944, Đội Việt Nam tuyên truyền giải
phóng quân ra đời. Ba ngày sau, đội đánh thắng liên
tiếp hai trận ở Phay Khắt và Nà Ngần.
 ❖Cao trào kháng Nhật, cứu nước:

- Cuối năm 1944, đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ II
bức vào giai đoạn kết thúc.

- Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp để độc chiếm Đông

Dương. Pháp nhanh chóng đầu hàng Nhật. Ngay đêm Nhật
đảo chính Pháp (9-3-1945), Ban Thường vụ Trung ương họp
Hội nghị mở rộng.

- Ngày 12-3-1945, Ban Thường vụ TW Đảng ra chỉ thị “Nhật-

Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.
 ❖Cao trào kháng Nhật,
cứu nước:
Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”
(12/3/1945) của Ban Thường vụ TW Đảng

Chỉ thị nhận định Chỉ thị xác định

Cuộc đảo chính của Nhật lật

Thay khẩu hiệu
đổ Pháp để độc chiếm Đông
“đánh đuổi phát xít
Dương đã tạo ra một cuộc
Nhật-Pháp” bằng
khủng hoảng chính trị sâu sắc,
khẩu hiệu “đánh
nhưng điều kiện khởi nghĩa
đuổi phát xít Nhật”.
chưa thực sự chín muồi.
 Chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của
chúng ta” (12/3/1945) của Ban Thường vụ TW Đảng

Phương châm đấu

Chủ trương Dự kiến thời cơ TKN
tranh

Phát động một 1) Quân Đồng minh kéo

Phát động chiến vào Đông Dương đánh
cao trào kháng
tranh du kích, giải Nhật, quân Nhật kéo ra
Nhật, cứu nước
làm tiền đề cho phóng từng vùng, Mặt trận ngăn cản và để
cuộc TKN mở rộng căn cứ phía sau sơ hở; 2) Cách
địa mạng Nhật bùng nổ và
chính quyền cách mạng
của nhân dân Nhật được
thành lập; 3) Nhật bị mất
nước và quân viễn chinh
Nhật mất tinh thần
- 8/1945, phát xít Nhật đầu hàng quân Đồng minh. Chiến
tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc.
 - Từ ngày 13 -> 15/8/1945, TW quyết định
họp Hội nghị toàn quốc tại Tân Trào.

Nội dung Hội

nghị

Hội nghị Nêu khẩu hiệu Quyết định chính sách

nhận định đấu tranh đối nội, đối ngoại

Phát động toàn

dân Tổng khởi “Phản đối Đối nội:
xâm lược”, Đối ngoại: - Lợi
nghĩa, giành lấy 10 dụng mâu thuẫn
chính quyền từ “Hoàn toàn chính sách
độc lập”, giữa Pháp-Anh,
phát xít Nhật của Việt Mỹ-Tưởng
trước khi quân “Chính Minh làm
Đồng minh vào quyền chính sách -Tranh thủ sự ủng
Đông Dương nhân dân” cơ bản hộ củ Liên Xô,
nhân dân TG,
nhân dân Pháp,
 Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

- Đêm ngày 13-8-1945, Ủy ban “Giờ quyết định cho vận

khởi nghĩa toàn quốc ra lệnh mệnh dân tộc ta đã đến.
Toàn quốc đồng bào hãy
Tổng khởi nghĩa. đứng dậy đem sức ta mà tự
- Ngày 16-8-1945, Đại hội quốc giải phóng cho ta”. (Hồ CHí
dân họp tại Tân Trào tán Minh toàn tập, tập 3, tr. 554)
thành chủ trương Tổng khởi
nghĩa của Đảng và Mười chính
sách của Việt Minh, quyết
định thành lập Ủy ban giải
phóng dân tộc Việt Nam.
- Sau Đại hội, Hồ Chí Minh gửi
thư kêu gọi đồng bào và chiến
sĩ cả nước.
 Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

- Ngày 19-8-1945, khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội.

Nhân dân biểu tình vũ trang, Chi đội Giải phóng quân tiến
đánh chiếm các vị trí đầu não vào Hà Nội
ở Hà Nội
 Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

- Ngày 25-8-1945, khởi

nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn
- Ngày 23-8-1945, khởi
nghĩa thắng lợi ở Huế

Quần chúng mít tinh, tuần

Vua Bảo Đại thoái vị
hành vũ trang lật đổ phát
xít Nhật
 Tổng khởi nghĩa giành chính quyền

- Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn
Độc lập khai sainh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

“Nước Việt Nam có

quyền được hưởng tự
do và độc lập và sự thật
đã thành một nước tự
do và độc lập. Toàn thể
dân tộc Việt Nam quyết
đem tất cả tinh thần và
lực lượng, tính mạng và
của cải để giữ vững
quyền tự do, độc lập ấy”
 4. Tính chất, ý nghĩa và kinh nghiệm của
Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là

Tính chất
“cuộc cách mạng giải phóng dân tộc
mang tính chất dân chủ mới.

Về tính chất cách mạng giải phóng

- giải quyết mâu thuẫn dân tộc, mâu thuẫn giai cấp
- thành lập nhà nước “của chung toàn dân tộc”

Về tính chất dân chủ mới

- là một bộ phận của phe dân chủ chống phát xít
- giải quyết được một số quyền lợi cho nông dân
- xây dựng được nhà nước dân chủ nhân dân đầu
tiên ở Việt Nam
 ❖Ý nghĩa

Đối với dân tộc Đối với quốc tế

Đập tan xiềng xích nô lệ

của thực dân Pháp Làm phong phú thêm
kho tàng của CN MLN,
cung cấp kinh nghiệm
Lập ra nước Việt Nam cho phong trào GPDT
DCCH. Đưa dân tộc
bước vào kỉ nguyên độc
lập tự do và CNXH Cổ vũ mạnh mẽ nhân
dân các dân tộc thuộc
Đảng Cộng sản Đông địa và nửa thuộc địa
Dương trở thành đảng đấu tranh chống
cầm quyền. CNĐQ, giành độc lập
 ❖Nguyên nhân thắng lợi

Nguyên
Nguyên nhân
nhân khách
chủ quan
quan

Sự chuẩn bị Tập hợp

15 năm của Sự lãnh
Nhật đầu được sức
Đảng và nhân đạo đúng
hàng mạnh, sự
dân, được rèn đắn, sáng
Đồng luyện qua các đoàn kết
tạo của
minh cao trào cách của toàn
Đảng
mạng dân
❖Nguyên nhân thắng lợi
Ngày 6 và
9/8/1945, Mỹ
thả 2 quả bom
nguyên từ
xuống Hirosima
và Nagasaki

Đức ký văn kiện

đầu hàng không
điều kiện

Hồng quân Liên Xô

chiếm thủ đô Đức
 Cao trào cm 30-31

Cao trào cm
39-45
 ❖Bài học kinh nghiệm
Giương cao ngọn cờ
GPDT, kết hợp đúng
đắn 2 nhiệm vụ chống
đế quốc và phong kiến
Toàn dân nổi dậy Xây dựng một Đảng
trên nền tảng Mác-Lênin vững
khối liên minh mạnh
công nông

Lợi dụng Năm vững nghệ

mâu thuẫn thuật khởi nghĩa,
trong hàng nghệ thuật chọn
ngũ kẻ thù đúng thời cơ

Sử dụng bạo
lực cách mạng
 Kinh nghiệm

Về chỉ đạo chiến lược, giương cao ngọn cờ

giải phóng dân tộc, giải quyết đúng đắn
mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ độc lập
dân tộc và cách mạng ruộng đất.

Về xây dựng lực lượng, Trên cơ sở khối

liên minh công nông, khơi dậy tinh thần
dân tộc, tập hợp mọi lực lượng yêu nước
trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng
rãi.
 Kinh nghiệm

Về phương pháp cách mạng, Nắm vững

quan điểm bạo lực cách mạng, kết hợp
đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang,
đi từ khởi nghĩa từng phần đến tổng khởi
nghĩa giành chính quyền.

Về xây dựng Đảng, xây dựng một Đảng

cách mạng tiên phong của toàn dân tộc,
trung thành với lợi ích của giai cấp và
dân tộc; vận dụng lý luận Mác-Lênin và
tư tưởng Hồ Chí Minh, đề ra đường lối
chính trị đúng đắn